Professional Documents
Culture Documents
SAKARYA ÜNĠVERSĠTESĠ
FEN BĠLĠMLERĠ ENSTĠTÜSÜ
MAKĠNE MÜHENDĠSLĠĞĠNDE
BĠLGĠSAYAR UYGULAMALARI
KISIM II
İÇİNDEKİLER:
GĠRĠġ ......................................................................................................................... 10
GiriĢ:................................................................................................................... 10
GiriĢ:................................................................................................................... 15
2
BÖLÜM 2. ANSYS PROGRAMI UYGULAMALARI ........................................... 66
GiriĢ:................................................................................................................... 66
Problem Tanmı:.................................................................................................. 67
GiriĢ .................................................................................................................... 84
Problem Tanımı.................................................................................................. 84
3
2.4 Piston Kolu ..................................................................................................... 123
4
Geometrik Tanımı: ........................................................................................... 198
5
2.11 Katı Model Transferi .................................................................................... 276
6
Sonlu Elemanlar Hesaplama Özellikleri .......................................................... 325
7
Sınır KoĢulları .................................................................................................. 362
8
Sınır KoĢulları .................................................................................................. 387
9
GİRİŞ
Bu dokümanda bazı modellere etki eden kuvvetlerin etkisiyle meydana gelen gerilim
– gerinim değerleri Ansys programı yardımı ile nasıl hesaplandığı ve bu gerilim-
gerinim ve deplasman değerlerinin nasıl gösterildiği anlatılacaktır.
Giriş:
Uzunluk, L
[m]
Ağırlık ,
W [kg]
Kuvvet, F
[N]
Yoğunluk, ρ
[kg/m3]
Zaman, s,
[saniye]
Enerji,
J [N.m]
10
Statik analiz
Örnek hesaplama;
N
E 200.109 Pa 200.109
m2
N
E 200.109
(10 mm) 2
3
N
E 200.103
mm 2
Bu durumda;
Kuvvet [N]
Gerilme [MPa]
Deplasman [mm]
N
E 200.109 Pa 200.109
m2
N
E 200.109
(10 cm) 2
2
N
E 200.102
cm 2
Bu durumda;
Kuvvet [N]
11
Gerilme [0.01MPa] yada [10000Pa]
Deplasman [cm]
Dinamik analiz
Örnek hesaplama;
Yoğunluk : ρ=7800kg/m3
m
kg.
N s2
E 200.10 9 Pa 200.10 9 2 200.10 9
m m2
kg kg
E 200.10 9 2
200.10 9
m.s (10 )mm.s 2
3
kg
E 200.10 6
mm.s 2
kg kg 9 kg
7800 7800 7800 .10
m3 (10 mm)3
3
mm3
Bu durumda;
Kuvvet [10-3 N]
Gerilme [kPa]
Deplasman [mm]
12
Durum 2: Uzunluk birimi “cm”
N kg
E 200.10 9 Pa 200.10 9 200 .10 9
m2 m.s 2
kg kg
E 200.10 9 200.10 7
(10 )mm.s 2
2
cm.s 2
kg kg 3 kg
7800 7800 7.8.10
m3 (10 cm)3
2
cm 3
Bu durumda;
Kuvvet [10-2 N]
Gerilme [100Pa]
Deplasman [cm]
Problem Tanımı:
KiriĢ elemanının uç noktasına düĢey yönde 1 N‟luk kuvvet etkimesi sonucu kiriĢte
meydana gelecek gerilim ve gerinim değerleri hesaplanacaktır.
Geometrik Tanımı:
13
Yükleme Koşulları:
Kiriş Hesaplaması:
M.y
1.1
I
I: Atalet momenti
b.a 3
I zz 1.2
12
a.b 3
I yy 1.3
12
I: Atalet momenti
1.4
E
14
a.b 3 0.1 0.43
I yy 0.0005333 m4 1.6
12 12
2402 .4
1.2 108 olarak hesaplanır. 1.8
E 200 10 9
Giriş:
Bu uygulamada Ģekil 1.1‟de görülen kiriĢ elemanının uç noktasından etki eden kuvvet
nedeniyle meydana gelecek deformasyon miktarları ve gerilme – gerinim değerleri
Ansys programı yardımıyla hesaplanacaktır.
15
o Çözüm için kullanılacak eleman tipi
o Malzeme özelliklerinin tanımlanması
o Geometrinin oluĢturulması
o Sınır koĢullarının tanımlanması
Çözüm aĢaması
Sonuçların incelenmesi
Problem Tanımı:
KiriĢ elemanının uç noktasına düĢey yönde 1 N‟luk kuvvet etkimesi sonucu kiriĢte
meydana gelecek gerilim ve gerinim değerleri solid, shell ve beam olmak üzere üç
farklı eleman tipi tanımlanarak hesaplanacaktır.
Geometrik Tanımı:
Yükleme Koşulları:
Solid eleman tipi 3 boyutlu katı modellerin analizinde kullanılır. KiriĢ elemanının 3
boyutlu analizi aĢağıdaki gibi adım adım yapılır.
16
Ansys Ara İşlemleri:
Şekil 0.4
17
Element tipi olarak 20 node‟dan oluĢan Solid 95 elemanı seçilir.
18
Şekil 0.7 Malzeme özelliklerinin girildiği ara pencere
Structural > Linear > Elastic > Isotropic komutlari ile malzememizin elastisite
modülü ile poisson oranını gireriz.
19
Şekil 0.8 Elastisite modülü ve poisson oranının girilmesi
Modelin Hazırlanması:
Preprocessor > Modeling > Create > Areas > Rectangle > By Dimensions
komutu izlenir.
20
Şekil 0.10 OluĢturulan alanın Ansys programında görünümü
Preprocessor > Modeling > Operate > Extrude > Areas > Along Normal
21
Şekil 0.12 Extrude iĢlemi ile oluĢan kiriĢ modelin görünümü
Düzgün bir mesh yapısı elde etmek için modelimizi oluĢturan çizgileri böleriz.
Modele ait x ekseni doğrultusundaki çizgileri 0.1m uzunlukta böleriz.
Bunun için “Mesh Tool” ara penceresinde “Lines > Set” butonu tıklanır.
22
Şekil 0.13 Mesh Tool ara penceresinde çizgilerin bölünme iĢlemi
23
Şekil 0.14 Çizgilerin bölüneceği uzunluk değerinin girilmesi
Bunun için “Mesh Tool” ara penceresinde “Lines > Set” butonu tıklanır.
24
Şekil 0.15 Çizgilerin bölüneceği adet değerinin girilmesi
25
Çizgilerin bölünmesi iĢleminden sonra sıra modelin elemanlara bölünmesi iĢlemine
gelir. Bunun için,
Preprocessor > Meshing > Mesh Tool yolu ile çıkan ara pencereden “Hex” ve
“Mapped” seçenekleri iĢaretlenerek [Mesh] butonu tıklanır. Model seçilerek [OK]
butonuna basılır.
26
Şekil 0.18 Modelin elemanlara bölünmüĢ Ģekli
KarĢımıza çıkan ara pencereden “Static” seçeneği iĢaretlenerek [OK] butonu tıklanır.
5. Modelimizi arka kısmındaki alandan her yönde olmak üzere sabitleriz. Bunun için,
27
Solution > Define Loads > Apply > Structural > Displacement > On Areas
komutu dizisi izlenir. Modelin sabit tutulacağı alan seçilerek [OK] butonuna tıklanır.
6. KiriĢin uç köĢelerine toplam 1 N olacak Ģekilde iki kuvvet uygulanır. Bunun için
Ģu yol izlenir.
Solution > Define Loads > Apply > Structural > Force/Moment > On Nodes
28
7. Çözüme baĢlamadan önce çalıĢmamızı keydederiz. Bunun için,
Sonuçların İncelenmesi:
General Postproc > Plot Results > Contour Plot > Nodal Solution
yolu izlenir. KarĢımıza çıkan ara pencereden Stress > X-Component of stress
seçeneği seçilir ve [OK] butonu tıklanır.
29
Şekil 0.23 Gerilme değerlerinin gösterilmesi
Uygulanan kuvvet sonucu X yönünde meydana gelen gerilim değerleri Ģekil 1.2.23
görülmektedir.
30
Şekil 0.24 X ekseni boyunca meydana gelen gerilim değerleri
General Postproc > Plot Results > Contour Plot > Nodal Solution
yolu izlenir. KarĢımıza çıkan ara pencereden DOF Solution > X-Component of
displacement seçeneği seçilir ve [OK] butonu tıklanır.
31
Şekil 0.25 Deformasyon değerlerinin gösterimi
Şekil 0.26 Z ekseni (düĢey eksen) boyunca meydana gelen deformasyon değerleri
32
ġekil 1.25‟de maksimum deformasyon değeri 0.2x10-6 m görülmektedir.
Shell eleman tipi 2 boyutlu modellerin analizinde kullanılır. Bir kiriĢ elemanının iki
boyutlu analizi Ģu Ģekilde adım adım yapılır.
Şekil 0.27
33
Şekil 0.28 Ansys ana menüsü
34
Şekil 0.30
Şekil 0.31
35
Şekil 0.32
36
Structural > Linear > Elastic > Isotropic komutlari ile malzememizin elastisite
modülü ile poisson oranını gireriz.
Modelin Hazırlanması:
Preprocessor > Modeling > Create > Areas > Rectangle > By Dimensions
komutu izlenir.
37
Şekil 0.36 OluĢturulan alanın Ansys programında görünümü
Düzgün bir mesh yapısı elde etmek için modelimizi oluĢturan çizgileri böleriz.
Modele ait x ekseni doğrultusundaki çizgileri 0.1m uzunlukta böleriz.
Bunun için “Mesh Tool” ara penceresinde “Lines > Set” butonu tıklanır.
38
Şekil 0.37 Mesh Tool ara penceresinde çizgilerin bölünme iĢlemi
39
Şekil 0.38 Çizgilerin bölüneceği uzunluk değerinin girilmesi
Bunun için “Mesh Tool” ara penceresinde “Lines > Set” butonu tıklanır.
40
Şekil 0.39 Çizgilerin bölüneceği adet değerinin girilmesi
Çizgilerin bölünme iĢleminden sonra [Mesh] butonuna basılır, alan seçilerek [OK]
tıklanır. Sonuç olarak alan Ģekil 1.2.39‟daki gibi elemanlara ayrılır.
41
Şekil 0.40 Modelin elemanlara bölünmüĢ Ģekli
Utility Menu > Plot Ctrls > Style > Size and Shape komutu izlenir. ġekil
1.2.40‟daki ara pencere çıkar. Burada “Display of element” seçeneği “on” olarak
iĢaretlenir ve [OK] tıklanır.
42
Şekil 0.41
43
Şekil 0.42 Ġki boyutlu kiriĢ elemanının 3 boyutlu gösterimi
KarĢımıza çıkan ara pencereden “Static” seçeneği iĢaretlenerek [OK] butonu tıklanır.
4. Modelimizi iki boyutlu olduğundan arka kenarından her yönde olmak üzere
sabitleriz. Bunun için,
Solution > Define Loads > Apply > Structural > Displacement > On Lines
komutu dizisi izlenir. Modelin sabit tutulacağı alan seçilerek [OK] butonuna tıklanır.
44
Şekil 0.44 Kenara deplasman verirken kullanılan ara pencere
5. KiriĢin uç köĢelerine toplam 1 N olacak Ģekilde iki kuvvet uygulanır. Bunun için
Ģu yol izlenir.
Solution > Define Loads > Apply > Structural > Force/Moment > On Nodes
45
6. Çözüme baĢlamadan önce çalıĢmamızı keydederiz. Bunun için,
Sonuçların İncelenmesi:
General Postproc > Plot Results > Contour Plot > Nodal Solution
yolu izlenir. KarĢımıza çıkan ara pencereden Stress > X-Component of stress
seçeneği seçilir ve [OK] butonu tıklanır.
46
Şekil 0.47 Gerilme değerlerinin gösterilmesi
Uygulanan kuvvet sonucu X yönünde meydana gelen gerilim değerleri Ģekil 1.2.47
görülmektedir.
47
Şekil 0.48 X ekseni boyunca meydana gelen gerilim değerleri
General Postproc > Plot Results > Contour Plot > Nodal Solution
yolu izlenir. KarĢımıza çıkan ara pencereden DOF Solution > X-Component of
displacement seçeneği seçilir ve [OK] butonu tıklanır.
48
Şekil 0.49 Deformasyon değerlerinin gösterimi
Şekil 0.50 Z ekseni (düĢey eksen) boyunca meydana gelen deformasyon değerleri
49
ġekil 1.2.49‟de maksimum deformasyon değeri 0.2x10-6 m görülmektedir.
Şekil 0.51
50
Ansys ana menüsünden Preprocessor > Element Type > Add/Edit/Delete
komutları ile modelimizin element tipini belirleriz.
51
Şekil 0.53 Element tipi seçimi için kullanılan ara pencere
Şekil 0.54
Şekil 0.55
52
[OK] tuĢuna bastıktan sonra modelimizin kalınlık değerini gireriz
Şekil 0.56
53
Şekil 0.57 Malzeme özelliklerinin girildiği ara pencere
Structural > Linear > Elastic > Isotropic komutlari ile malzememizin elastisite
modülü ile poisson oranını gireriz.
54
Modelin Hazırlanması:
Preprocessor > Modeling > Create > Lines > Lines > Straight Line komut dizisi
kullanılır. Keypoint‟ler seçilerek [OK] tıklanır.
Bunun için “Mesh Tool” ara penceresinde “Lines > Set” butonu tıklanır.
55
Şekil 0.60 Mesh Tool ara penceresinde çizgiyi bölme iĢlemi
Çizgi seçilir ve [OK] butonuna tıklanır. KarĢımıza çıkan pencereye Ģekil 1.2.60‟deki gibi
çizgilerin bölüneceği uzunluk değeri girilir.
56
Şekil 0.61 Çizgilerin bölüneceği uzunluk değerinin girilmesi
Çizginin bölünme iĢleminden sonra [Mesh] butonuna basılır, çizgi seçilerek [OK]
tıklanır. Sonuç olarak alan Ģekil 1.2.61‟daki gibi elemanlara ayrılır.
57
4. Modelimizi istersek üç boyutlu olarak görüntüleyebiliriz. Bunun için,
Utility Menu > Plot Ctrls > Style > Size and Shape komutu izlenir. ġekil
1.2.62‟daki ara pencere çıkar. Burada “Display of element” seçeneği “on” olarak
iĢaretlenir ve [OK] tıklanır.
Şekil 0.63
58
Şekil 0.64 Ġki boyutlu kiriĢ elemanının 3 boyutlu gösterimi
KarĢımıza çıkan ara pencereden “Static” seçeneği iĢaretlenerek [OK] butonu tıklanır.
59
Şekil 0.65 Analiz tipinin belirlenmesi
6. Modelimizi iki boyutlu olduğundan arka kenarından her yönde olmak üzere
sabitleriz. Bunun için,
Solution > Define Loads > Apply > Structural > Displacement > On Nodes
komutu dizisi izlenir. Modelin sabit tutulacağı alan seçilerek [OK] butonuna tıklanır.
7. KiriĢin uç noktasına 1 N olacak Ģekilde kuvvet uygulanır. Bunun için Ģu yol izlenir.
Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor
60
Solution > Define Loads > Apply > Structural > Force/Moment > On Nodes
Yükün uygulanacağı köĢelerdeki node seçilir ve [OK] tıklanır. Çıkan ara pencerede
Z ekseni iĢaretlenir, kuvvet değeri 1 N girilir.
61
Sonuçların İncelenmesi:
General Postproc > Plot Results > Contour Plot > Nodal Solution
yolu izlenir. KarĢımıza çıkan ara pencereden Stress > X-Component of stress
seçeneği seçilir ve [OK] butonu tıklanır.
Uygulanan kuvvet sonucu X yönünde meydana gelen gerilim değerleri Ģekil 1.2.69
görülmektedir.
62
Şekil 0.70 X ekseni boyunca meydana gelen gerilim değerleri
General Postproc > Plot Results > Contour Plot > Nodal Solution
yolu izlenir. KarĢımıza çıkan ara pencereden DOF Solution > X-Component of
displacement seçeneği seçilir ve [OK] butonu tıklanır.
63
Şekil 0.71 Deformasyon değerlerinin gösterimi
Şekil 0.72 Y ekseni (düĢey eksen) boyunca meydana gelen deformasyon değerleri
64
ġekil 1.2.71‟de maksimum deformasyon değeri 0.41x10-6 m görülmektedir.
65
BÖLÜM 2. ANSYS PROGRAMI UYGULAMALARI
Giriş:
Bu uygulamada Ģekil 2.1.1‟de görülen destek elemanının üst yüzeyine etki eden
basınç kuvveti nedeniyle meydana gelecek deformasyon miktarları ve gerilme –
gerinim değerleri Ansys programı yardımıyla hesaplanacaktır.
66
Problem Tanmı:
Destek elemanının üst yüzeyine etki eden basınç kuvveti nedeniyle meydana gelecek
deformasyon miktarları ve gerilme – gerinim değerleri Ansys programı yardımıyla
hesaplanacaktır.
Geometrik Tanımı:
Yükleme Koşulları:
Ġki tip yükleme uygulanacaktır. Ġlk olarak modelimizin üst alanına 10 Mpa‟lık basınç
kuvveti uygulanıp sonuçlar incelenecektir. Ġkinci olarak ise modelin üst ucundaki
67
node‟lara dikey doğrultuda toplam 17500 N‟luk kuvvet uygulanıp sonuçlar
incelenecektir.
Şekil 0.3
68
Element tipi olarak 20 node‟dan oluĢan Solid 95 elemanı seçilir.
Structural > Linear > Elastic > Isotropic komutlari ile malzememizin elastisite
modülü ile poisson oranını gireriz.
69
Şekil 0.7 Elastisite modülü ve poisson oranının girilmesi
Modelin Hazırlanması:
70
2. YerleĢtirdiğimiz keypoint‟ler üzerinden çizgi çizeriz.
Preprocessor > Modeling > Create > Lines > Lines > In Active Coord
Preprocessor > Modeling > Create > Areas > Arbitrary > By Lines
71
4. Daha sonra modelimizin orta noktasındaki delik iĢlemi yapılır. Bunun için
koordinatları belirli olan üç adet daire çizilir.
Preprocessor > Modeling > Create > Areas > Circle > Solid Circle
Preprocessor > Modeling > Create > Lines > Lines > In Active Coord
Birbirine eğik konumda olan dairelerden teğet çizilmesi ise Ģu komutla yapılır.
Preprocessor > Modeling > Create > Lines > Lines > Angle to 2 Lines
Daha sonra çemberlerin çizdiğimiz teğet çizgileri içinde kalan kenarları silinir.
72
Preprocessor > Modeling > Delete > Lines and Below
Preprocessor > Modeling > Create > Areas > Arbitrary > By Lines
Preprocessor > Modeling > Operate > Booleans > Subtract > Areas
73
Şekil 0.13 Tüm alandan içdeki alanın çıkarılması
7. Sol kısımdaki delikler için ilk önce bu bölgelere iki daire yerleĢtirilir.
Preprocessor > Modeling > Create > Areas > Circle > Solid Circle
Preprocessor > Modeling > Operate > Booleans > Subtract > Areas
74
Şekil 0.14 Modelin sol kısmındaki deliklerin oluĢturulması
Preprocessor > Modeling > Operate > Extrude > Areas > Along Normal
75
9. Modelimizin oluĢturulmasından sonra sıra modelin elemanlara bölünmesi iĢlemine
gelir.
Mesh Tool ara penceresinde Smart Size seçeneği seçilir ve boyut 3 yapılır. Sonra
Mesh butonuna tıklanarak hacimimiz elemanlara ayrılmıĢ olur.
76
Şekil 0.17 Destek elemanı modelinin mesh edilmiĢ görünümü
10. Çözüm bölümüne girilir. Deliklerin iç yüzeyleri hareketi engelleyecek Ģekilde her
yönde sabitlenir.
Solution > Define Loads > Apply > Structural > Displacement > On Areas
77
11. Modelin üst alanına düĢeyde 10 Mpa değerinde basınç uygularız. Bunun için,
Solution > Define Loads > Apply > Structural > Pressure > On Areas
78
12. Çözüme baĢlamadan önce çalıĢmamızı keydederiz. Bunun için,
Sonuçların İncelenmesi:
General Postproc > Plot Results > Contour Plot > Nodal Solution
yolu izlenir. KarĢımıza çıkan ara pencereden DOF Solution > Y-Component of
displacement seçeneği seçilir ve [OK] butonu tıklanır.
79
Destek elemanında meydana gelen Von Misses gerilmelerini görmek için,
General Postproc > Plot Results > Contour Plot > Nodal Solution
yolu izlenerek Stress > Von Misses stress seçeneği seçilip [OK] tıklanır.
Diğer bir Ģekilde destek elemanının üst ucundaki node‟lara kuvvet uygulayarak
sonucun nasıl değiĢeceğini görebiliriz. Bunun için ilk önce destek modelinin
ucundaki node‟ların her birine 3500 N‟luk kuvvet uygularız. Bunun için Ģu yol
izlenir.
Solution > Define Loads > Apply > Structural > Force/Moment > On Nodes
80
Şekil 0.23 Node‟lara uygulanacak kuvvet değerlerinin girildiği ara pencere
General Postproc > Plot Results > Contour Plot > Nodal Solution
yolu izlenir. KarĢımıza çıkan ara pencereden DOF Solution > Y-Component of
displacement seçeneği seçilir ve [OK] butonu tıklanır.
81
Şekil 0.24 Y ekseni yönünde meydana gelen Ģekil değiĢimleri
General Postproc > Plot Results > Contour Plot > Nodal Solution
yolu izlenerek Stress > Von Misses stress seçeneği seçilip [OK] tıklanır.
82
Şekil 0.25 Destek elemanında meydana gelen Von Misses gerilmeleri
83
2.2. Yatak Bloğu (Pillow Block):
Giriş
Problem Tanımı
Bu problemi elastik çözüm içermektedir. Yatak üzerinde oluĢan basınç yükü, model
üzerine uygulanarak çözü üretilecektir.
Gerilme
Gerinim
Malzeme Özellikleri
Geometrik Tanımlama
Parça ölçüleri ġekil 2.2.1‟de verilmiĢtir. Model orta düzleme göre simetrik
olduğundan, geometrik olarak parçanın yarısını modellemek yeterli olacaktır.
84
Şekil 0.27 Parça görünümü ve ölçüleri
85
Şekil 0.28 Ansys arayüz
o [Add ...]
“Structural Solid” ve “Brick 20node 95”, sonra [OK]
[Close]
86
Şekil 0.30 Ansys arayüz, elaman tipinin belirlenmesi
Main Menu > Preprocessor > Material Props > Material Model …
87
Şekil 0.32 Ansys arayüz, malzeme özelliklerini girilmesi
Modelin Hazırlanması
2. Modeli oluĢturmaya yatak bloğun alt tabanı oluĢturularak baĢlanır. Bunun için
bir blok oluĢturulur.
Main Menu > Preprocessor > -Modeling- Create > -Volumes- Block > By
Dimensions
88
Şekil 0.35 Alt bloğun görünümü
89
Şekil 0.37 WP görünüm
Main Menu > Preprocessor > -Modeling- Create > -Volumes- Cylinder > Solid
Cylinder +
90
değer aktif koordinat sistemine göredir dolayısıyla “Z” ekseni doğrultusunda öteleme
yapacağız.
i. Silindir tıklanır ,
ii. DZ = 39 yazılır.
91
Main Menu > Preprocessor > -Modeling- Operate > -Booleans- Subtract >
Volumes +
Utility Menu > WorkPlane > Align WP with > Global Cartesion
Main Menu > Preprocessor > -Modeling- Create > -Volumes- Block > By 2
Corners & Z +
92
Şekil 0.42 Destek bloğu için giriĢ değerleri
9. Destek bloğunun üst tarafına çeyrek silindir oluĢturmak için working plane
destek bloğunun ön yüzünde sol üst köĢe noktasına taĢınır. Bunun için ;
93
Şekil 0.44 Working plane‟nin taĢınması
Main Menu > Preprocessor > -Modeling- Create > -Volumes- Cylinder > Partial
Cylinder +
i. WP X = 0
ii. WP Y = 0
iii. Rad-1 = 0 (içteki radüs )
iv. Theta-1 = 0 (silindirin yaptığı açı baĢlangıç değeri )
v. Rad-2 = 38 (dıĢtaki radüs)
vi. Theta-2 = 90 (silindirin yaptığı açı bitiĢ değeri )
vii. Depth = -18, ve [OK] basılır.
94
Şekil 0.45 Silindir parçasının oluĢturulması
95
11. OluĢturulan silindir parçası merkezine delik delmek için iki silindir oluĢturulur.
Main Menu > Preprocessor > -Modeling- Create > -Volumes- Cylinder > Solid
Cylinder +
i. WP X = 0
ii. WP Y = 0
iii. Radius = 21
iv. Depth = -40, ve [Apply]
v. WP X = 0
vi. WP Y = 0
vii. Radius = 25
viii. Depth = -5, ve [OK] basılır.
96
Şekil 0.48 Silindir oluĢturulmuĢ hali
Main Menu > Preprocessor > -Modeling- Operate > -Booleans- Subtract >
Volumes +
97
13. Web oluĢturmak için destek bloğunun sağ alt köĢesinin tam karĢısına bir
keypoint oluĢturulur. Bunun için
14. OluĢturulan keypoint , destek bloğu sağ alt köĢedeki keypoint ve destek bloğu
sağ üst köĢedeki keypoint kullanılarak bir üçgen alan oluĢturulur.
Main Menu > Preprocessor > -Modeling- Create > -Areas- Arbitrary > Through
KPs +
98
Şekil 0.51 Alanın oluĢturulmuĢ hali
Main Menu > Preprocessor > -Modeling- Operate > Extrude > -Areas- Along
Normal +
99
Şekil 0.53 Extrude oluĢturulmuĢ hali
16. OluĢturulan hacimler birbirinden bağımsız birer hacim olduğundan bunların bir
bütün oluĢturması için bunların birbirine yapıĢtırılması gerekir.
Main Menu > Preprocessor > -Modeling- Operate > -Booleans- Glue > Volumes
+
100
Şekil 0.54 Modelin numaralandırılmıĢ hali
Sonlu eleman ağı oluĢturmadan once hacim elemanı iki hacim olarak bölünerek
uygun bir mesh yapısı elde eilmeye çelıĢılecektır.
101
Şekil 0.55 Keypoint seçimi
Main Menu > Preprocessor > -Modeling- Operate > -Booleans- Divide > Volu
by WrkPlane +
102
Şekil 0.56 Alt bloğun bölünmüĢ hali
Main Menu > Preprocessor > -Meshing- Mesh > -Volume Sweep- Sweep Opts ...
103
21. Sonlu eleman ağının sweep ile oluĢturulur.
104
Şekil 0.59 Ağ yapısının oluşturulmuş hali
105
2.3. Torna Çakısı
Giriş
Bu örnekteki amaç, torna çakısının torna tezgâhındaki durumuna göz önüne alarak
analiz yapmaktır. Yapılan analiz lineer bir analiz olacaktır. Analiz sonucunda
deplasman, gerilme ve genleme değerleri değerlendirilecektir. Bu örnekte ANSYS
yazılımı kullanılmıĢtır.
Problemin Tanımlanması
106
Şekil 0.60 Torna çakısı
Malzeme Özellikleri:
Sadece lineer analiz yapılacağı için yazılıma malzemenin sadece lineer özelliklerini
vermek yeterli olacaktır. Elastisite modülü 106 MPa, poison oranı 0.3 tür.
Sınır Koşulları:
Ġlk olarak analizin tipi seçilerek filtreleme yapılır. Bu filtreleme iĢlemi ile seçilen
tarza uygun olmayan eleman tipleri, malzeme özellikleri gibi bazı değiĢkenler
göz ardı edilir. Ayrıca sonlu elemanlar çalıĢma disiplini h-method olacak
Ģekilde seçilir. Bunun için ANSYS Main Menu den;
107
Şekil 0.61
IGES formatında olan torna çakısı ANSYS yazılımına aktarılır. Bunun için Utility
Menu den;
Şekil 0.62
108
Şekil 0.63
Şekil 0.64
IGES dosyasından aktarılan torna çakısı inch birimine göre çizilmiĢtir. Ġnch birim
sisteminden programda çalıĢılacak olan cm birim sistemine geçmek
gerekmektedir. Bunun için;
109
Şekil 0.65
Moved ikonuna basılarak yeni birim sisteminde oluĢan parça eski sistemdeki
parçanın yerine geçmesi sağlanmaktadır.
Bir sonraki adımda kullanılmak istenen eleman tipi seçilir. Bunun için;
Şekil 0.66
110
Çıkan diyalog kutusunda Add butonuna basılarak eleman kütüphanesinden Solid
10node 92 seçilerek OK tuĢuna basılarak onaylanır.
Şekil 0.67
Şekil 0.68
Elastisite modülü (EX) 10e6, poision oranı (PRXY) 0.3 girilerek OK tuĢuna basılır.
Malzeme modeli tanımlanmıĢ olur. Bir sonraki adıma geçilmeden önce SAVE_DB
ile yapılan iĢlemler kaydedilir.
111
Şekil 0.69
Torna çakısının talaĢ kaldırması düĢünülen üst kısmı için toplan hacim 1mm lik ya da
0.1cm lik bir bölmeye ihtiyaç duymaktadır. Çünkü bu kesilen alana talaĢ kaldırmayı
simule etmek için 1000 MPa basınç uygulanacaktır.
Bu ayarlarda;
112
Şekil 0.70
Daha sonra Workplane torna çakısının üst tarafına taĢınmalıdır. Bunun için Utility
Menuden;
113
Şekil 0.71
114
Şekil 0.72 Workplane in torna çakısını kesmek için bulunduğu konum
Daha sonra torna çakısı Workplane ile kesilmesi gerekmektedir. Bunun için;
Ağ Yapının Oluşturulması:
115
Şekil 0.74
Volume tıklanarak malzeme numarası ve eleman tipi kontrol edilir. Bu örnekte birer
tane malzeme ve eleman tipi kullanıldığı için kontrol etmeye gerek yoktur. Bu menü
aynı parça içinde birden fazla malzeme kullanılacağını ayarlama yapmayı sağlar.
Şekil 0.75
Şekil 0.76
116
Sınır Şartlarının Verilmesi:
Ġlk olarak parça 18, 19, 25, 26 no‟ lu alanlardan sabitlenmelidir. Bu sabitleme
iĢleminde parçanın torna tezgahına takılması simule edilmektedir. Bunun için;
Şekil 0.77
Daha sonra Workplane ile kesilen parçaya 1000MPa lık basınç uygulanır. Bunun için;
117
Şekil 0.78
Çözümüm Yapılması:
Main Menu>Solution>Solve>Current LS
118
Şekil 0.79
Şekil 0.80
119
Sonuçların Gösterilmesi:
Main Menu>General Postproc> Plot Results> Contour Plot> Nodal Solu> DOF
Solution> X-Component of displacement
120
Şekil 0.82 X yönündeki gerilme değerleri
121
Şekil 0.83 EĢdeğer von Misses gerilme değerleri
Main Menu>General Postproc> Plot Results> Contour Plot> Nodal Solu> Total
Strain> X-Component of total strain
122
2.4 Piston Kolu
Problem Tanımı
Gerilme
Gerinim
Malzeme Özellikleri
Geometrik Tanımlama
123
Şekil 2.4.1 Piston kolu geometrik ölçüleri
Kuvvet [N ]
Gerilme [Mpa]
Deplasman [mm]
124
Çözüm aĢaması
Sonuçların incelenmesi
Ön İşlem Adımları :
Eleman Tanımlanması
125
Şekil 2.4.3 Ansys arayüz, elaman ekleme
126
Şekil 2.4.5 Ansys arayüz, malzeme özelliklerinin belirlenmesi
127
Modelin oluşturulması
Model oluĢturulması ilk önce ön yüzey (alan) oluĢturulacak ve daha sonra bu alan
belirli bir mesafede “extrude” edilecektir.
Alanın oluĢturulması ;
o
Yarım ve çeyrek daire çizilir. Burada iki adet çizilmesi 45 lik açıdaki
noktayı yakalamak içindir. Bunun için
o Main Menu > Preprocessor > -Modeling- Create > -Areas-
Circle > By Dimensions..
128
Şekil 2.4.8 Ansys arayüz , daire çizim koordinatları
129
Şekil 2.4.10 Ansys arayüz, dikdörtgen çizim koordinatları
130
o Main Menu > Preprocessor > -Modeling- Create > -Areas-
Circle > By Dimensions..
131
Alanları oluĢturduktan sonra alanları birbiri ile iliĢkilendirmek için
“Booleans- Overlap” iĢlemi yapılır. Böylece üst üste olan alanlar
düzenlenmiĢ olur. Bunun için ;
o Main Menu > Preprocessor > -Modeling- Operate > -Booleans-
Overlap > Areas +
Ġlk olarak sol taraktaki alanları seç , [apply]
Ġkinci olarak sağ taraftaki alanları seç , [ok]
Şekil 2.4.17 Ansys arayüz, 2 nolu spline kontrol noktası için keypoint koordinatları
132
Şekil 2.4.18 Ansys arayüz, 3 nolu spline kontrol noktası için keypoint koordinatları
Şekil 2.4.19 Ansys arayüz, 4 nolu spline kontrol noktası için keypoint koordinatları
Şekil 2.4.20 Ansys arayüz, 5 nolu spline kontrol noktası için keypoint koordinatları
133
Şekil 2.4.21 OluĢturulan modelin resmi
Spline oluĢturulduktan sonra, iki daire iç kenar köĢe noktalarından bir çizgi
oluĢturulur. Bu Ģekilde kapalı bir alan oluĢturulur.
o Main Menu > Preprocessor > -Modeling- Create > -Lines- Lines >
Straight Line +
Ġki dairenin iç taraftaki köĢe noktaları seçilir [ok]
134
Şekil 2.4.24 OluĢturulan modelin resmi
135
Şekil 2.4.26 Radius iĢlemi için çizgi seçiminin gösterimi
136
Şekil 2.4.28 OluĢturulan radius çizgilerinin gösterimi
137
OluĢturulan alanları tek bir alan olarak tanımlamak daha sonra yapılacak
iĢlemler için kolaylık sağlayacaktır. Bunun için
o Main Menu > Preprocessor > -Modeling- Operate > Booleans >
Add > Areas +
Bütün alanları seç “pick all” ,[ok]
138
Şekil 2.4.31 Ansys arayüz, alan reflect iĢlemi için değerler
139
OluĢturulan iki alan “add” komutu ile birleĢtirerek, tek bir alan oluĢturulur.
o Main Menu > Preprocessor > -Modeling- Operate > Add > Areas
Sonlu elaman ağı ilk önce alan için sonlu eleman ağı oluĢturulacak ve bu Ģekilde
extrude edilerek 3-B sonlu eleman ağı oluĢturulacaktır.
140
[Mesh] , [Pick All]
Alan için sonlu elaman ağı oluĢturduktan sonra, 3-D sonlu elaman ağı
oluĢturmak için yeni bir elaman tanımlanmalıdır. Bunun için;
o Main Menu > Preprocessor > Element Type > Add/Edit/Delete…
141
Şekil 2.4.36 3-D eleman seçimi
Alanı mesh yapılmıĢ Ģekilde extrude yapmak için ilk önce kullanılacak 3-D
eleman ve element division sayısı belirlenir. Daha sonra extrude iĢlemi yapılır.
o Main Menu > Preprocessor > -Modeling- Operate > Extrude >
Elem Ext Opts ...
142
Şekil 2.4.37 Extrude Option giriĢ değerleri
o Main Menu > Preprocessor > -Modeling- Operate > Extrude > -
Areas- Along Normal +
Alanı seç [ok]
143
Şekil 2.4.38 Alana dik yönde extrude büyüklüğü
3-D mesh oluĢturduktan sonra ilk baĢta yaptığımız 2-D meshi silmeliyiz
bunun için;
o Main Menu > Preprocessor > MeshTool ...
o “Areas” altında Mesh: [Clear] seç [pick all]
144
Şekil 2.4.40 Mesh Tool seçeneği
145
2.5 Tekerlek Elemanı:
Problemin Tanımı:
Bu uygulamada Ģekil 2.5.1‟de görülen tekerlek elemanına ait uygun bir ağ yapısının
oluĢturulması aĢağıda örnek olarak hazırlanmıĢtır.
146
Geometrik Tanımı:
147
Ansys Ara İşlemleri:
Şekil 2.5.3
148
Şekil 2.5.4 Ansys ana menüsü
149
Şekil 2.5.6 Malzeme özelliklerinin girildiği ara pencere
Structural > Linear > Elastic > Isotropic komutlari ile malzememizin elastisite
modülü ile poisson oranını gireriz.
150
Modelin Hazırlanması:
Şekil 2.5.8
151
OluĢturduğumuz keypoint‟lerden çizgi oluĢturmak için,
Preprocessor > Modeling > Create > Lines > Lines > In Active Coord
komut dizisi kullanılır. Ayrıca extrude iĢlemi sırasında süpürme iĢlemi için gerekli
olacak eksen çizgisi de çizilir (ġekil 2.5.10).
Preprocessor > Modeling > Create > Areas > Arbitrary > By Lines
komut dizisi kullanılır. Çizgiler teker teker seçilir, “OK” butonu tıklanır ve böylece
alanı oluĢturmuĢ oluruz (ġekil 2.5.11).
152
Şekil 2.5.11 Alanın oluĢturulmuĢ hali
Preprocessor > Modeling > Operate > Extrude > Areas > About Axis
Bu komut tıklandıktan sonra alan seçilir ve “Apply” tıklanır. Daha sonra süpürme
iĢlemi için gerekli olan eksen çizgisinin üst ve alt keypoint‟leri seçilir ve “Apply”
tıklanır. Daha sonra çıkan ara pencereye dönme miktarı girilir ve “OK” tıklanır
(ġekil 2.5.12).
153
Şekil 2.5.12
Modelimizin orta kısmına yarım delik delmek için öncelikle yardımcı eksen takımı
oluĢturulur. Bunun için Work Plane > Display Work Plane seçilir. Ġlk önce daire
oluĢturulacak bölgeye keypoint yerleĢtirilir.
154
Şekil 2.5.14
Work Plane > Ofset WP by Increments komutu tıklanarak ġekil 2.5.15 „deki ara
pencere çıkar. Burada (-X) butonuna tıklayarak eksen döndürülür.
155
Şekil 2.5.15
156
Şekil 2.5.16 Work Plane yerleĢtirilmiĢ görünümü
Daha sonra bu eksenin bulunduğu yere 2cm yarıçaplı bir daire çizeriz. Bunun için
aĢağıdaki komut dizisi kullanılır.
Preprocessor > Modeling > Create > Areas > Circle > Solid Circle
157
Şekil 2.5.17
Preprocessor > Modeling > Operate > Extrude > Areas > Along Normal
komut dizisi tıklanır. Daha sonra daire seçilir. Çıkan ara pencereye silindir yüksekliği
3 girilerek “OK” tıklanır (ġekil 2.5.18).
Şekil 2.5.18
158
Şekil 2.5.19
Preprocessor > Modeling > Operate > Booleans > Subtract > Volumes
Ġlk önce model seçilir “Apply” butonu tıklanır. Daha sonra silindir seçilerek “OK”
tıklanır. Böylece Ģekil 2.5.20‟deki model elde edilmiĢ olur.
159
Şekil 2.5.20 Modelin görünümü
Ağ Yapısının Oluşturulması:
Daha sonra Work Plane > Ofset WP to > Keypoints + komutu ile eksen Ģekil
2.5.21‟deki bölgeye yerleĢtirilir.
160
Şekil 2.5.21
Daha sonra modelimizi Work Plane‟nin bulunduğu yerden böleriz. Bunun için,
Preprocessor > Modeling > Operate > Booleans > Divide > Volu by WrkPlane
161
Şekil 2.5.22
Aynı iĢlemi modelin alt bölümüne de yaparız. Work Plane‟i ġekil 2.5.23‟deki
bölgeye taĢırız.
162
Şekil 2.5.23
Daha sonra,
Preprocessor > Modeling > Operate > Booleans > Divide > Volu by WrkPlane
Mesh Tool ara penceresinde Global > Set butonu tıklanarak eleman boyutu 1 girilir
(ġekil 2.5.25). Daha sonra “Hex” ve “Sweep” seçilerek “Sweep” butonu tıklanır.
Alt ve üst kısımdaki 4 hacim seçilerek “OK” tıklanır.
163
Şekil 2.5.25 Mesh Tool ara penceresi
164
Şekil 2.5.26 Ağ yapısının oluĢturulması
Daha sonra orta kısımdaki hacmin ağ yapısını oluĢtururuz. Ġlk önce Mesh Tool ara
penceresinden Element Attrubites bölümünden Global > Set butonu tıklanır. Çıkan
ara pencereden eleman tipi solid 95 seçilir (ġekil 2.5.27).
Şekil 2.5.27
165
Mesh Tool ara penceresinde Size Control bölümünde Global > Set butonu
tıklanarak eleman boyutu 1 girilir (ġekil 2.5.28). Daha sonra “Tet” ve “Free”
seçilerek “Mesh” butonu tıklanır. Alt ve üst kısımdaki 4 hacim seçilerek “OK”
tıklanır.
Şekil 2.5.28
166
Şekil 2.5.29
167
Sadece simetrik alanların gösterilmesi için Ģu iĢlemler yapılır.
Şekil 2.5.31
Şekil 2.5.32
168
komutları girilerek “OK” tıklanır.
Utility Menu > Plot > Areas komutu ile Ģekil 2.5.33‟deki simetrik alanları görmüĢ
oluruz.
Main Menu > Solution > Loads > Apply > Structural- Displacement >
Symmetry B.C. > On Areas
169
Şekil 2.5.34
Main Menu > Solution > -Loads- Apply > -Structural- Displacement > On
Nodes +
Main Menu > Solution > FLOTRAN Set Up > Flow Environment > Rotating
Coords
170
Şekil 2.5.35
171
Sonuçların İncelenmesi:
Main Menu > General Postproc > Plot Results > -Contour Plot- Nodal Solu
Utility Menu > WorkPlane > Change Active CS to > Global Cylindrical Y
Utility Menu > PlotCtrls > Style > Symmetry Expansion > User-Specified
Expansion
• NREPEAT = 16
• TYPE = “Local Polar”
• PATTERN = “Alternate Symm”
• DY = 22.5
• [OK]
172