You are on page 1of 172

T.C.

SAKARYA ÜNĠVERSĠTESĠ
FEN BĠLĠMLERĠ ENSTĠTÜSÜ

Doç. Dr Mehmet FIRAT

MAKĠNE MÜHENDĠSLĠĞĠNDE

BĠLGĠSAYAR UYGULAMALARI

KISIM II
İÇİNDEKİLER:

GĠRĠġ ......................................................................................................................... 10

BÖLÜM 1. KĠRĠġ ELEMANI HESABI ................................................................... 10

1.1. KiriĢ Elemanının Mühendislik Olarak Hesaplanması: .................................... 10

GiriĢ:................................................................................................................... 10

Temel Metrik Birimler (SI) ................................................................................ 10

Statik analiz ........................................................................................................ 11

Dinamik analiz ................................................................................................... 12

Problem Tanımı: ................................................................................................ 13

Geometrik Tanımı: ............................................................................................. 13

Yükleme KoĢulları: ............................................................................................ 14

KiriĢ Hesaplaması: ............................................................................................. 14

1.2. KiriĢ Elemanının Ansys Programı Ġle Analizi: ............................................... 15

GiriĢ:................................................................................................................... 15

Problem Tanımı: ................................................................................................ 16

Geometrik Tanımı: ............................................................................................. 16

Yükleme KoĢulları: ............................................................................................ 16

1. Solid Elemanlı KiriĢ Analizi: ......................................................................... 16

Ansys Ara ĠĢlemleri: ...................................................................................... 17


Modelin Hazırlanması: ................................................................................... 20
Sonuçların Ġncelenmesi: ................................................................................. 29
2. Shell Elemanlı KiriĢ Analizi: ......................................................................... 33

Ansys Ara ĠĢlemleri: ...................................................................................... 33


Modelin Hazırlanması: ................................................................................... 37
Sonuçların Ġncelenmesi: ................................................................................. 46
3. Beam Elemanlı KiriĢ Analizi: ........................................................................ 50

Ansys Ara ĠĢlemleri: ...................................................................................... 50


Modelin Hazırlanması: ................................................................................... 55
Sonuçların Ġncelenmesi: ................................................................................. 62

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

2
BÖLÜM 2. ANSYS PROGRAMI UYGULAMALARI ........................................... 66

2.1 Destek (Bracket) Elemanı: ............................................................................... 66

GiriĢ:................................................................................................................... 66

Problem Tanmı:.................................................................................................. 67

Geometrik Tanımı: ............................................................................................. 67

Yükleme KoĢulları: ............................................................................................ 67

Ansys Ara ĠĢlemleri: .......................................................................................... 68

Modelin Hazırlanması: ....................................................................................... 70

Sonuçların Ġncelenmesi: ..................................................................................... 79

2.2. Yatak Bloğu (Pillow Block): ........................................................................... 84

GiriĢ .................................................................................................................... 84

Problem Tanımı.................................................................................................. 84

Malzeme Özellikleri ........................................................................................... 84

Geometrik Tanımlama ....................................................................................... 84

Ansys Arayüz ĠĢlemleri ...................................................................................... 85

Modelin Hazırlanması ........................................................................................ 88

2.3. Torna Çakısı .................................................................................................. 106

GiriĢ .................................................................................................................. 106

Problemin Tanımlanması ................................................................................. 106

Malzeme Özellikleri:........................................................................................ 107

Sınır KoĢulları: ................................................................................................. 107

ANSYS Yazılımı Hazırlık AĢaması ................................................................. 107

Workplane OluĢturulması ve Hacmin Kesilmesi: ........................................ 112


Ağ Yapının OluĢturulması: .......................................................................... 115
Sınır ġartlarının Verilmesi: .......................................................................... 117
Çözümüm Yapılması: ...................................................................................... 118

Sonuçların Gösterilmesi: .................................................................................. 120

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

3
2.4 Piston Kolu ..................................................................................................... 123

Problem Tanımı................................................................................................ 123

Malzeme Özellikleri ......................................................................................... 123

Geometrik Tanımlama ..................................................................................... 123

Hesaplamada Temel Alınacak Birimler ........................................................... 124

Ansys Arayüz ĠĢlemleri .................................................................................... 124

Hesaplama Türünün Tanımlanması ............................................................. 125


Ön ĠĢlem Adımları : ..................................................................................... 125
Eleman Tanımlanması .................................................................................. 125
Malzeme özelliklerinin tanımlanması .......................................................... 126
Modelin oluĢturulması ................................................................................. 128
Sonlu Eleman Ağının OluĢturulması ........................................................... 140
2.5 Tekerlek Elemanı: .......................................................................................... 146

Problemin Tanımı: ........................................................................................... 146

Geometrik Tanımı: ........................................................................................... 147

Ansys Ara ĠĢlemleri: ........................................................................................ 148

Modelin Hazırlanması: ................................................................................. 151


Ağ Yapısının OluĢturulması: ........................................................................... 160

Sonuçların Ġncelenmesi: ................................................................................... 172

2.6 U Destek Elemanı: ......................................................................................... 174

Problemin Tanımı: ........................................................................................... 174

Geometrik Tanımı: ........................................................................................... 175

Ansys Ara ĠĢlemleri: ........................................................................................ 176

Modelin Hazırlanması: ................................................................................. 179


Ağ Yapısının OluĢturulması: ........................................................................... 189

Modelin Çözüm AĢaması: ................................................................................ 191

Sonuçların Ġncelenmesi: ................................................................................... 193

2.7 ÇARK ELEMANI: ........................................................................................ 198

Problemin Tanımı: ........................................................................................... 198


Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

4
Geometrik Tanımı: ........................................................................................... 198

Ansys Ara ĠĢlemleri: ........................................................................................ 199

Modelin Hazırlanması: ................................................................................. 202


Ağ Yapısının OluĢturulması: ........................................................................... 205

2.8 Eksenel Simetrik Kanatlı Boru: ..................................................................... 214

Problemin Tanımı: ........................................................................................... 214

Geometrik Tanımı: ........................................................................................... 214

Ansys Ara ĠĢlemleri: ........................................................................................ 215

Modelin Hazırlanması: ................................................................................. 220


Ağ Yapısının OluĢturulması: ........................................................................... 222

Modelin Çözüm AĢaması: ................................................................................ 225

Sonuçların Ġncelenmesi: ................................................................................... 225

Termal akıĢın gösterimi.................................................................................... 226

Termal Gerilim Analizi: ....................................................................................... 227

Sonuçların Ġncelenmesi: ................................................................................... 229

2.9 Silo Elemanı: .................................................................................................. 234

Problemin Tanımı: ........................................................................................... 234

Geometrik Tanımı: ........................................................................................... 235

Ansys Ara ĠĢlemleri: ........................................................................................ 236

Modelin Hazırlanması: ................................................................................. 239


Ağ Yapısının OluĢturulması: ........................................................................... 243

2.10 Kanca Elemanı: ............................................................................................ 256

Problemin Tanımı: ........................................................................................... 256

Geometrik Tanımı: ........................................................................................... 257

Ansys Ara ĠĢlemleri: ........................................................................................ 258

Modelin Hazırlanması: ................................................................................. 261


Ağ Yapısının OluĢturulması: ........................................................................... 274
Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

5
2.11 Katı Model Transferi .................................................................................... 276

1. Iges Uzantılı Dosyaların Transferi ............................................................... 276

2. Sat Uzantılı Dosyaların Transferi................................................................. 278

2.1 Sat Uzantılı Montaj Dosyalarının Transferi ........................................... 280


3. Parasolıd Uzantılı Dosyaların Transferi ....................................................... 282

3.1. Parasolıd Uzantılı Montaj Dosyalarının Transferi ................................ 284


2.12. Building Frame ........................................................................................... 287

GiriĢ .................................................................................................................. 287

Problem Tanımı................................................................................................ 287

Malzeme Özellikleri ......................................................................................... 287

Geometrik Tanımlama ..................................................................................... 288

ANSYS Yazılımı Hazırlık AĢaması ................................................................. 288

Modelin Hazırlanması: ................................................................................. 293


Ağ yapısının oluĢturulması: ............................................................................. 298

Sınır ġartlarının Belirlenmesi: ......................................................................... 314

1. Birinci Yükleme KoĢulları: .......................................................................... 315

2. Ġkinci Yükleme KoĢulları: ............................................................................ 317

Sonuçların Ġncelenmesi: ................................................................................... 320

BÖLÜM 3. LĠNEER STATĠK ANALĠZ ................................................................. 323

GiriĢ ...................................................................................................................... 323

3.1. Örnek Problem .............................................................................................. 323

3.1.1. Problem Tanımı...................................................................................... 323

Geometri ........................................................................................................... 324

Malzeme ........................................................................................................... 324

Sınır KoĢulları .................................................................................................. 324

Ġstenenler .......................................................................................................... 324

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

6
Sonlu Elemanlar Hesaplama Özellikleri .......................................................... 325

3.1.2. ANSYS Yazılımı Hazırlık AĢaması ....................................................... 325

3.1.3. Modelleme AĢaması ............................................................................... 329

3.1.4. Ağ yapısının oluĢturulması .................................................................... 335

3.1.5. Analiz Tipinin Belirlenmesi ................................................................... 337

3.1.6 Sınır ġartlarının Belirlenmesi .................................................................. 337

3.1.7 Problemin çözülmesi ............................................................................... 340

3.1.8. Sonuçların Ġncelenmesi .......................................................................... 341

3.2 Örnek Problem ............................................................................................... 344

3.2.1 Problemin Tanımı ................................................................................... 344

Geometri ........................................................................................................... 344

Malzeme ........................................................................................................... 344

Sınır KoĢulları .................................................................................................. 344

Ġstenenler .......................................................................................................... 344

Sonlu Elemanlar Hesaplama Özellikleri .......................................................... 345

3.2.2 ANSYS Yazılımı Hazırlık AĢaması ........................................................ 345

3.2.3 Modelleme AĢaması ................................................................................ 349

3.2.4 Ağ Yapısının OluĢturulması .................................................................... 356

3.2.5 Analiz Tipinin Belirlenmesi .................................................................... 356

3.2.6 Sınır ġartlarının Belirlenmesi .................................................................. 357

3.2.7 Problemin çözülmesi ............................................................................... 359

3.2.8 Sonuçların Ġncelenmesi ........................................................................... 359

3.3 Örnek Problem ............................................................................................... 361

3.3.1 Problemin Tanımı ................................................................................... 361

Geometri ........................................................................................................... 361

Malzeme ........................................................................................................... 361


Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

7
Sınır KoĢulları .................................................................................................. 362

3.3.2 ANSYS Yazılımı Hazırlık AĢaması ........................................................ 362

3.3.3 Modelleme AĢaması ................................................................................ 365

3.3.4 Ağ yapısının oluĢturulması ..................................................................... 366

3.4.5 Analiz Tipinin Belirlenmesi .................................................................... 367

3.3.6 Sınır ġartlarının Belirlenmesi .................................................................. 368

3.3.7 Problemin çözülmesi ............................................................................... 369

3.3.8 Sonuçların Ġncelenmesi ........................................................................... 370

Ansys Select Entities .................................................................................... 371


Ansys Component/Assembly ....................................................................... 373
3.4 Örnek Problem ............................................................................................... 375

3.4.1 Problemin Tanımı ................................................................................... 375

Geometri ........................................................................................................... 376

Malzeme ........................................................................................................... 376

Sınır KoĢulları .................................................................................................. 376

3.4.2 ANSYS Yazılımı Hazırlık AĢaması ........................................................ 376

3.4.3 Modelleme AĢaması ................................................................................ 380

3.4.4 Ağ yapısının oluĢturulması ..................................................................... 382

3.4.5 Analiz Tipinin Belirlenmesi .................................................................... 383

3.4.6 Sınır ġartlarının Belirlenmesi .................................................................. 384

3.4.7 Problemin çözülmesi ............................................................................... 385

3.4.8 Sonuçların Ġncelenmesi ........................................................................... 385

3.5 Örnek Problem ............................................................................................... 386

3.5.1 Problemin Tanımı ................................................................................... 386

Geometri ........................................................................................................... 387

Malzeme ........................................................................................................... 387

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

8
Sınır KoĢulları .................................................................................................. 387

3.5.2 ANSYS Yazılımı Hazırlık AĢaması ........................................................ 387

3.5.3 Modelleme AĢaması ................................................................................ 389

2.6.4. Ağ yapısının oluĢturulması ................................................................... 390

3.5.5 Analiz Tipinin Belirlenmesi .................................................................... 392

3.5.6 Sınır ġartlarının Belirlenmesi .................................................................. 393

3.5.7 Problemin çözülmesi ............................................................................... 394

3.5.8 Sonuçların Ġncelenmesi ........................................................................... 394

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

9
GİRİŞ

Bu dokümanda bazı modellere etki eden kuvvetlerin etkisiyle meydana gelen gerilim
– gerinim değerleri Ansys programı yardımı ile nasıl hesaplandığı ve bu gerilim-
gerinim ve deplasman değerlerinin nasıl gösterildiği anlatılacaktır.

BÖLÜM 1. KİRİŞ ELEMANI HESABI

1.1. Kiriş Elemanının Mühendislik Olarak Hesaplanması:

Giriş:

Bu uygulamada kiriĢ elemanı hesaplama yöntemi hakkında bilgi verilecektir. Bir


kiriĢe etki eden normal birim kuvvetin meydana getireceği gerilme ve gerinim
miktarının nasıl hesaplandığı gösterilecektir.

Temel Metrik Birimler (SI)

Birçok yazılımda kullanılan birim sistemidir. Bu sitemde;

Uzunluk, L
[m]

Ağırlık ,
W [kg]

Kuvvet, F
[N]

Yoğunluk, ρ
[kg/m3]

Zaman, s,
[saniye]

Enerji,
J [N.m]

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

10
Statik analiz

Örnek hesaplama;

Malzeme : Yapısal çelik

Elastik Modül : E=200GPa

Poisson Sabiti : ν= 0.28

Durum 1: Uzunluk birimi “mm”

N
E 200.109 Pa 200.109
m2
N
E 200.109
(10 mm) 2
3

N
E 200.103
mm 2

Bu durumda;

Kuvvet [N]

Gerilme [MPa]

Deplasman [mm]

Durum 2: Uzunluk birimi “cm”

N
E 200.109 Pa 200.109
m2
N
E 200.109
(10 cm) 2
2

N
E 200.102
cm 2

Bu durumda;

Kuvvet [N]

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

11
Gerilme [0.01MPa] yada [10000Pa]

Deplasman [cm]

Dinamik analiz

Örnek hesaplama;

Malzeme : Yapısal çelik

Elastik Modül : E=200GPa

Poisson Sabiti : ν= 0.28

Yoğunluk : ρ=7800kg/m3

Durum 1: Uzunluk birimi “mm”

m
kg.
N s2
E 200.10 9 Pa 200.10 9 2 200.10 9
m m2
kg kg
E 200.10 9 2
200.10 9
m.s (10 )mm.s 2
3

kg
E 200.10 6
mm.s 2

kg kg 9 kg
7800 7800 7800 .10
m3 (10 mm)3
3
mm3

Bu durumda;

Kuvvet [10-3 N]

Gerilme [kPa]

Deplasman [mm]

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

12
Durum 2: Uzunluk birimi “cm”

N kg
E 200.10 9 Pa 200.10 9 200 .10 9
m2 m.s 2
kg kg
E 200.10 9 200.10 7
(10 )mm.s 2
2
cm.s 2

kg kg 3 kg
7800 7800 7.8.10
m3 (10 cm)3
2
cm 3

Bu durumda;

Kuvvet [10-2 N]

Gerilme [100Pa]

Deplasman [cm]

Problem Tanımı:

KiriĢ elemanının uç noktasına düĢey yönde 1 N‟luk kuvvet etkimesi sonucu kiriĢte
meydana gelecek gerilim ve gerinim değerleri hesaplanacaktır.

Geometrik Tanımı:

Şekil 0.1 KiriĢ elemanının geometrik ölçüleri

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

13
Yükleme Koşulları:

1.6 m boyundaki kiriĢ elemanının uç kısmına 1 N‟luk kuvvet uygulanacaktır. KiriĢin


bağlantı noktası x, y ve z yönlerinden sabittir. Elastisite modulu 200 Gpa ,Poison
oranı 0.27 olarak alınır.

Kiriş Hesaplaması:

KiriĢ elemanında meydan gelen gerilimleri bulmak için Ģu formülü kullanırız.

M.y
1.1
I

M: KiriĢe etki eden kuvvetin oluĢturduğu moment

y: KiriĢ kesitinin merkezinden y ekseni boyunca olan mesafe

I: Atalet momenti

Formulde yer alan atalet momenti ise aĢağıdaki formüllerle hesaplanır.

b.a 3
I zz 1.2
12

a.b 3
I yy 1.3
12

I: Atalet momenti

b: KiriĢ kesitinin uzun kenarı

a: KiriĢ kesitinin kısa kenarı

Gerinim miktarı için gerekli formül,

1.4
E

Bu verilen fomüllere göre gerekli hesaplamaları Ģu Ģekilde yapabiliriz.

b.a 3 0.4 0.13


I zz 0.0000333 m4 1.5
12 12

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

14
a.b 3 0.1 0.43
I yy 0.0005333 m4 1.6
12 12

X ekseni boyunca meydana gelen maksimum gerilme miktarını aĢağıdaki Ģekilde


hesaplayabiliriz.

M.y 1.6 0.05


2402.4 N/m 1.7
I zz 0.0000333

Kuvvet nedeniyle oluĢan gerinim değeri ise,

2402 .4
1.2 108 olarak hesaplanır. 1.8
E 200 10 9

1.2. Kiriş Elemanının Ansys Programı İle Analizi:

Giriş:

Şekil 0.2 KiriĢ elemanının görünümü

Bu uygulamada Ģekil 1.1‟de görülen kiriĢ elemanının uç noktasından etki eden kuvvet
nedeniyle meydana gelecek deformasyon miktarları ve gerilme – gerinim değerleri
Ansys programı yardımıyla hesaplanacaktır.

Ansys deki iĢlem sırası aĢağıdaki gibi uygulanır.

Hesaplama türünün tanımlanması


Ön iĢlem aĢamaları

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

15
o Çözüm için kullanılacak eleman tipi
o Malzeme özelliklerinin tanımlanması
o Geometrinin oluĢturulması
o Sınır koĢullarının tanımlanması
Çözüm aĢaması
Sonuçların incelenmesi

Problem Tanımı:

KiriĢ elemanının uç noktasına düĢey yönde 1 N‟luk kuvvet etkimesi sonucu kiriĢte
meydana gelecek gerilim ve gerinim değerleri solid, shell ve beam olmak üzere üç
farklı eleman tipi tanımlanarak hesaplanacaktır.

Geometrik Tanımı:

Şekil 0.3 KiriĢ elemanının geometrik ölçüleri

Yükleme Koşulları:

1.6 m boyundaki kiriĢ elemanının uç kısmına 1 N‟luk kuvvet uygulanacaktır. KiriĢin


bağlantı noktası x, y ve z yönlerinden sabittir. Elastisite modulu 200 Gpa ,Poison
oranı 0.27 olarak alınır.

1. Solid Elemanlı Kiriş Analizi:

Solid eleman tipi 3 boyutlu katı modellerin analizinde kullanılır. KiriĢ elemanının 3
boyutlu analizi aĢağıdaki gibi adım adım yapılır.

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

16
Ansys Ara İşlemleri:

Ġlk olarak “Preferences” komutundan “Structural” seçeneği seçilerek sadece


yapısal analiz ile ilgili komutların aktif olarak görünmesi sağlanır.

Şekil 0.4

Ansys ana menüsünden Preprocessor > Element Type > Add/Edit/Delete


komutları ile modelimizin element tipini belirleriz.

Şekil 0.5 Ansys ana menüsü

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

17
Element tipi olarak 20 node‟dan oluĢan Solid 95 elemanı seçilir.

Şekil 0.6 Element tipi seçimi için kullanılan ara pencere

Daha sonra modelimizin malzeme özelliklerini gireriz. Bunun için Ģu komutlar


kullanılır.

Preprocessor > Material props > Material Models

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

18
Şekil 0.7 Malzeme özelliklerinin girildiği ara pencere

Structural > Linear > Elastic > Isotropic komutlari ile malzememizin elastisite
modülü ile poisson oranını gireriz.

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

19
Şekil 0.8 Elastisite modülü ve poisson oranının girilmesi

Bu iĢlemden sonra sıra modelimizi hazırlamaya gelir.

Modelin Hazırlanması:

1. Ġlk olarak bir dikdörtgen alan oluĢtururuz. Bunun için,

Preprocessor > Modeling > Create > Areas > Rectangle > By Dimensions
komutu izlenir.

Şekil 0.9 Dikdörtgen alan oluĢtururken kullanılan ara pencere

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

20
Şekil 0.10 OluĢturulan alanın Ansys programında görünümü

2. OluĢturduğumuz modele kalınlık vermek için “extrude” komutu kullanılır.

Preprocessor > Modeling > Operate > Extrude > Areas > Along Normal

Şekil 0.11 Extrude ara penceresi

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

21
Şekil 0.12 Extrude iĢlemi ile oluĢan kiriĢ modelin görünümü

3. Modelimizin oluĢturulmasından sonra sıra modelin elemanlara bölünmesi iĢlemine


gelir.

Preprocessor > Meshing > Mesh Tool

Düzgün bir mesh yapısı elde etmek için modelimizi oluĢturan çizgileri böleriz.
Modele ait x ekseni doğrultusundaki çizgileri 0.1m uzunlukta böleriz.

Bunun için “Mesh Tool” ara penceresinde “Lines > Set” butonu tıklanır.

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

22
Şekil 0.13 Mesh Tool ara penceresinde çizgilerin bölünme iĢlemi

X ekseni doğrultusundaki kenarlar seçilir ve [OK] butonuna tıklanır. KarĢımıza çıkan


pencereye Ģekil 1.2.13‟deki gibi çizgilerin bölüneceği uzunluk değeri girilir.

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

23
Şekil 0.14 Çizgilerin bölüneceği uzunluk değerinin girilmesi

Modele ait y ekseni doğrultusundaki çizgileri 4 eĢit parçaya böleriz.

Bunun için “Mesh Tool” ara penceresinde “Lines > Set” butonu tıklanır.

Y ekseni doğrultusundaki kenarlar seçilir ve [OK] butonu tıklanır. KarĢımıza çıkan


pencereye kenarların kaça bölüneceği girilir.

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

24
Şekil 0.15 Çizgilerin bölüneceği adet değerinin girilmesi

Şekil 0.16 Model çizgilerinin bölünmüĢ görünümü


Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

25
Çizgilerin bölünmesi iĢleminden sonra sıra modelin elemanlara bölünmesi iĢlemine
gelir. Bunun için,

Preprocessor > Meshing > Mesh Tool yolu ile çıkan ara pencereden “Hex” ve
“Mapped” seçenekleri iĢaretlenerek [Mesh] butonu tıklanır. Model seçilerek [OK]
butonuna basılır.

Şekil 0.17 Mesh iĢleminin yapılması

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

26
Şekil 0.18 Modelin elemanlara bölünmüĢ Ģekli

4. Geometrinin oluĢturulmasından sonra çözüm iĢlemine geçilir. Analiz tipini


belirlemek için,

Solution > Analysis Type > New Analysis komutu kullanılır.

KarĢımıza çıkan ara pencereden “Static” seçeneği iĢaretlenerek [OK] butonu tıklanır.

Şekil 0.19 Analiz tipinin belirlenmesi

5. Modelimizi arka kısmındaki alandan her yönde olmak üzere sabitleriz. Bunun için,

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

27
Solution > Define Loads > Apply > Structural > Displacement > On Areas
komutu dizisi izlenir. Modelin sabit tutulacağı alan seçilerek [OK] butonuna tıklanır.

Şekil 0.20 Alana deplasman verirken kullanılan ara pencere

6. KiriĢin uç köĢelerine toplam 1 N olacak Ģekilde iki kuvvet uygulanır. Bunun için
Ģu yol izlenir.

Solution > Define Loads > Apply > Structural > Force/Moment > On Nodes

Yükün uygulanacağı köĢelerdeki node‟lar seçilir ve [OK] tıklanır. Çıkan ara


pencerede Z ekseni iĢaretlenir, kuvvet değeri (-1/2) N girilir.

Şekil 0.21 Kuvvetin yön ve miktarının girilmesi

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

28
7. Çözüme baĢlamadan önce çalıĢmamızı keydederiz. Bunun için,

“SAVE_DB” butonu tıklanır.

Çözüm iĢlemini baĢlatmak için aĢağıdaki komut sırası izlenir.

Solution > Solve > Current LS

Şekil 0.22 Çözüm ara penceresi

Sonuçların İncelenmesi:

Çözüm iĢlemi bittikten sonra sonuçları görmek için Ģu iĢlemler yapılır.

Y ekseni yönünde meydana gerilim değerlerini görmek için,

General Postproc > Plot Results > Contour Plot > Nodal Solution

yolu izlenir. KarĢımıza çıkan ara pencereden Stress > X-Component of stress
seçeneği seçilir ve [OK] butonu tıklanır.

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

29
Şekil 0.23 Gerilme değerlerinin gösterilmesi

Uygulanan kuvvet sonucu X yönünde meydana gelen gerilim değerleri Ģekil 1.2.23
görülmektedir.

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

30
Şekil 0.24 X ekseni boyunca meydana gelen gerilim değerleri

ġekil 1.2.23‟de maksimum x gerilme değeri 2704 N olarak görülmektedir. Halbuki


elle yaptığımız hesaplama sonucu gerilme değerini 2402.4 N buluruz. Bu farklılığın
nedeni, hesaplamalarda hiçbir zaman doğru çözümü bulamamamızdır. Bu tür
problemlerde amaç en yakın çözümü bulmaktır.

X ekseni yönünde meydana gelen Ģekil değiĢimlerini görmek için,

General Postproc > Plot Results > Contour Plot > Nodal Solution

yolu izlenir. KarĢımıza çıkan ara pencereden DOF Solution > X-Component of
displacement seçeneği seçilir ve [OK] butonu tıklanır.

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

31
Şekil 0.25 Deformasyon değerlerinin gösterimi

Şekil 0.26 Z ekseni (düĢey eksen) boyunca meydana gelen deformasyon değerleri

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

32
ġekil 1.25‟de maksimum deformasyon değeri 0.2x10-6 m görülmektedir.

2. Shell Elemanlı Kiriş Analizi:

Shell eleman tipi 2 boyutlu modellerin analizinde kullanılır. Bir kiriĢ elemanının iki
boyutlu analizi Ģu Ģekilde adım adım yapılır.

Ansys Ara İşlemleri:

Ġlk olarak “Preferences” komutundan “Structural” seçeneği seçilerek sadece


yapısal analiz ile ilgili komutların aktif olarak görünmesi sağlanır.

Şekil 0.27

Ansys ana menüsünden Preprocessor > Element Type > Add/Edit/Delete


komutları ile modelimizin element tipini belirleriz.

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

33
Şekil 0.28 Ansys ana menüsü

Element tipi olarak 20 node‟dan oluĢan Solid 95 elemanı seçilir.

Şekil 0.29 Element tipi seçimi için kullanılan ara pencere

KiriĢ kalınlığının belirtilmesi için,

Preprocessor > Real Constants > Add/Edit/Delete komutları izlenir.

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

34
Şekil 0.30

KarĢımıza çıkan ara pencereden Shell 93 eleman tipi seçilir.

Şekil 0.31

[OK] tuĢuna bastıktan sonra modelimizin kalınlık değerini gireriz

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

35
Şekil 0.32

Daha sonra modelimizin malzeme özelliklerini gireriz. Bunun için Ģu komutlar


kullanılır.

Preprocessor > Material props > Material Models

Şekil 0.33 Malzeme özelliklerinin girildiği ara pencere

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

36
Structural > Linear > Elastic > Isotropic komutlari ile malzememizin elastisite
modülü ile poisson oranını gireriz.

Şekil 0.34 Elastisite modülü ve poisson oranının girilmesi

Bu iĢlemden sonra sıra modelimizi hazırlamaya gelir.

Modelin Hazırlanması:

1. Ġlk olarak bir dikdörtgen alan oluĢtururuz. Bunun için,

Preprocessor > Modeling > Create > Areas > Rectangle > By Dimensions
komutu izlenir.

Şekil 0.35 Dikdörtgen alan oluĢtururken kullanılan ara pencere

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

37
Şekil 0.36 OluĢturulan alanın Ansys programında görünümü

2. Modelimizin oluĢturulmasından sonra sıra modelin elemanlara bölünmesi iĢlemine


gelir.

Preprocessor > Meshing > Mesh Tool

Düzgün bir mesh yapısı elde etmek için modelimizi oluĢturan çizgileri böleriz.
Modele ait x ekseni doğrultusundaki çizgileri 0.1m uzunlukta böleriz.

Bunun için “Mesh Tool” ara penceresinde “Lines > Set” butonu tıklanır.

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

38
Şekil 0.37 Mesh Tool ara penceresinde çizgilerin bölünme iĢlemi

X ekseni doğrultusundaki kenarlar seçilir ve [OK] butonuna tıklanır. KarĢımıza çıkan


pencereye Ģekil 1.2.37‟deki gibi çizgilerin bölüneceği uzunluk değeri girilir.

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

39
Şekil 0.38 Çizgilerin bölüneceği uzunluk değerinin girilmesi

Modele ait y ekseni doğrultusundaki çizgileri 4 eĢit parçaya böleriz.

Bunun için “Mesh Tool” ara penceresinde “Lines > Set” butonu tıklanır.

Y ekseni doğrultusundaki kenarlar seçilir ve [OK] butonu tıklanır. KarĢımıza çıkan


pencereye kenarların kaça bölüneceği girilir.

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

40
Şekil 0.39 Çizgilerin bölüneceği adet değerinin girilmesi

Çizgilerin bölünme iĢleminden sonra [Mesh] butonuna basılır, alan seçilerek [OK]
tıklanır. Sonuç olarak alan Ģekil 1.2.39‟daki gibi elemanlara ayrılır.

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

41
Şekil 0.40 Modelin elemanlara bölünmüĢ Ģekli

Modelimizi istersek üç boyutlu olarak görüntüleyebiliriz. Bunun için,

Utility Menu > Plot Ctrls > Style > Size and Shape komutu izlenir. ġekil
1.2.40‟daki ara pencere çıkar. Burada “Display of element” seçeneği “on” olarak
iĢaretlenir ve [OK] tıklanır.

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

42
Şekil 0.41

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

43
Şekil 0.42 Ġki boyutlu kiriĢ elemanının 3 boyutlu gösterimi

3. Geometrinin oluĢturulmasından sonra çözüm iĢlemine geçilir. Analiz tipini


belirlemek için,

Solution > Analysis Type > New Analysis komutu kullanılır.

KarĢımıza çıkan ara pencereden “Static” seçeneği iĢaretlenerek [OK] butonu tıklanır.

Şekil 0.43 Analiz tipinin belirlenmesi

4. Modelimizi iki boyutlu olduğundan arka kenarından her yönde olmak üzere
sabitleriz. Bunun için,

Solution > Define Loads > Apply > Structural > Displacement > On Lines
komutu dizisi izlenir. Modelin sabit tutulacağı alan seçilerek [OK] butonuna tıklanır.

Modelimiz x ve z ekseninde hareket etmesi, y yönünde ise dönmesi engellenir.

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

44
Şekil 0.44 Kenara deplasman verirken kullanılan ara pencere

5. KiriĢin uç köĢelerine toplam 1 N olacak Ģekilde iki kuvvet uygulanır. Bunun için
Ģu yol izlenir.

Solution > Define Loads > Apply > Structural > Force/Moment > On Nodes

Yükün uygulanacağı köĢelerdeki node‟lar seçilir ve [OK] tıklanır. Çıkan ara


pencerede Z ekseni iĢaretlenir, kuvvet değeri (-1/2) N girilir.

Şekil 0.45 Kuvvetin yön ve miktarının girilmesi

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

45
6. Çözüme baĢlamadan önce çalıĢmamızı keydederiz. Bunun için,

“SAVE_DB” butonu tıklanır.

Çözüm iĢlemini baĢlatmak için aĢağıdaki komut sırası izlenir.

Solution > Solve > Current LS

Şekil 0.46 Çözüm ara penceresi

Sonuçların İncelenmesi:

Çözüm iĢlemi bittikten sonra sonuçları görmek için Ģu iĢlemler yapılır.

X ekseni yönünde meydana gerilim değerlerini görmek için,

General Postproc > Plot Results > Contour Plot > Nodal Solution

yolu izlenir. KarĢımıza çıkan ara pencereden Stress > X-Component of stress
seçeneği seçilir ve [OK] butonu tıklanır.

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

46
Şekil 0.47 Gerilme değerlerinin gösterilmesi

Uygulanan kuvvet sonucu X yönünde meydana gelen gerilim değerleri Ģekil 1.2.47
görülmektedir.

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

47
Şekil 0.48 X ekseni boyunca meydana gelen gerilim değerleri

ġekil 1.47‟de maksimum x gerilme değeri 2728 N olarak görülmektedir.

X ekseni yönünde meydana gelen Ģekil değiĢimlerini görmek için,

General Postproc > Plot Results > Contour Plot > Nodal Solution

yolu izlenir. KarĢımıza çıkan ara pencereden DOF Solution > X-Component of
displacement seçeneği seçilir ve [OK] butonu tıklanır.

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

48
Şekil 0.49 Deformasyon değerlerinin gösterimi

Şekil 0.50 Z ekseni (düĢey eksen) boyunca meydana gelen deformasyon değerleri

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

49
ġekil 1.2.49‟de maksimum deformasyon değeri 0.2x10-6 m görülmektedir.

3. Beam Elemanlı Kiriş Analizi:

Beam eleman tipi 2 boyutlu modellerin analizinde kullanılır. Bu uygulamada kiriĢi


bir çizgi olarak tanımlayıp Ansys‟de gerilme – gerinim değerlerini hesaplarız. Bir
kiriĢ elemanının iki boyutlu analizi Ģu Ģekilde adım adım yapılır.

Ansys Ara İşlemleri:

Ġlk olarak “Preferences” komutundan “Structural” seçeneği seçilerek sadece


yapısal analiz ile ilgili komutların aktif olarak görünmesi sağlanır.

Şekil 0.51

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

50
Ansys ana menüsünden Preprocessor > Element Type > Add/Edit/Delete
komutları ile modelimizin element tipini belirleriz.

Şekil 0.52 Ansys ana menüsü

Element tipi 2 boyutlu Beam3 elemanı seçilir.

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

51
Şekil 0.53 Element tipi seçimi için kullanılan ara pencere

KiriĢ etki eden atalet momentini ve boyut özelliklerinin belirtilmesi için,

Preprocessor > Real Constants > Add/Edit/Delete komutları izlenir.

Şekil 0.54

KarĢımıza çıkan ara pencereden Beam3 eleman tipi seçilir.

Şekil 0.55

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

52
[OK] tuĢuna bastıktan sonra modelimizin kalınlık değerini gireriz

Şekil 0.56

Daha sonra modelimizin malzeme özelliklerini gireriz. Bunun için Ģu komutlar


kullanılır.

Preprocessor > Material props > Material Models

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

53
Şekil 0.57 Malzeme özelliklerinin girildiği ara pencere

Structural > Linear > Elastic > Isotropic komutlari ile malzememizin elastisite
modülü ile poisson oranını gireriz.

Şekil 0.58 Elastisite modülü ve poisson oranının girilmesi

Bu iĢlemden sonra sıra modelimizi hazırlamaya gelir.

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

54
Modelin Hazırlanması:

1. Çizgi oluĢturmak için önce iki tane keypoint tanımlarız.

Preprocessor > Modeling > Create > Keypoints > In Active CS

Şekil 0.59 Keypoint tanımlama iĢleminde kullanılan ara pencere

2. OluĢturduğumuz keypoint‟lerden çizgi geçiririz. Bunu için,

Preprocessor > Modeling > Create > Lines > Lines > Straight Line komut dizisi
kullanılır. Keypoint‟ler seçilerek [OK] tıklanır.

3. Çizginin oluĢturulmasından sonra sıra bu çizginin elemanlara bölünmesi iĢlemine


gelir.

Preprocessor > Meshing > Mesh Tool

Çizgiyi 0.1m uzunluktaki elemanlara böleriz.

Bunun için “Mesh Tool” ara penceresinde “Lines > Set” butonu tıklanır.

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

55
Şekil 0.60 Mesh Tool ara penceresinde çizgiyi bölme iĢlemi

Çizgi seçilir ve [OK] butonuna tıklanır. KarĢımıza çıkan pencereye Ģekil 1.2.60‟deki gibi
çizgilerin bölüneceği uzunluk değeri girilir.

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

56
Şekil 0.61 Çizgilerin bölüneceği uzunluk değerinin girilmesi

Çizginin bölünme iĢleminden sonra [Mesh] butonuna basılır, çizgi seçilerek [OK]
tıklanır. Sonuç olarak alan Ģekil 1.2.61‟daki gibi elemanlara ayrılır.

Şekil 0.62 Çizginin elemanlara bölünmüĢ Ģekli


Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

57
4. Modelimizi istersek üç boyutlu olarak görüntüleyebiliriz. Bunun için,

Utility Menu > Plot Ctrls > Style > Size and Shape komutu izlenir. ġekil
1.2.62‟daki ara pencere çıkar. Burada “Display of element” seçeneği “on” olarak
iĢaretlenir ve [OK] tıklanır.

Şekil 0.63

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

58
Şekil 0.64 Ġki boyutlu kiriĢ elemanının 3 boyutlu gösterimi

5. Geometrinin oluĢturulmasından sonra çözüm iĢlemine geçilir. Analiz tipini


belirlemek için,

Solution > Analysis Type > New Analysis komutu kullanılır.

KarĢımıza çıkan ara pencereden “Static” seçeneği iĢaretlenerek [OK] butonu tıklanır.

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

59
Şekil 0.65 Analiz tipinin belirlenmesi

6. Modelimizi iki boyutlu olduğundan arka kenarından her yönde olmak üzere
sabitleriz. Bunun için,

Solution > Define Loads > Apply > Structural > Displacement > On Nodes
komutu dizisi izlenir. Modelin sabit tutulacağı alan seçilerek [OK] butonuna tıklanır.

Modelimiz x ve y ekseninde hareket etmesi, z yönünde ise dönmesi engellenir.

Şekil 0.66 Node‟a deplasman verirken kullanılan ara pencere

7. KiriĢin uç noktasına 1 N olacak Ģekilde kuvvet uygulanır. Bunun için Ģu yol izlenir.
Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

60
Solution > Define Loads > Apply > Structural > Force/Moment > On Nodes

Yükün uygulanacağı köĢelerdeki node seçilir ve [OK] tıklanır. Çıkan ara pencerede
Z ekseni iĢaretlenir, kuvvet değeri 1 N girilir.

Şekil 0.67 Kuvvetin yön ve miktarının girilmesi

8. Çözüme baĢlamadan önce çalıĢmamızı keydederiz. Bunun için,

“SAVE_DB” butonu tıklanır.

Çözüm iĢlemini baĢlatmak için aĢağıdaki komut sırası izlenir.

Solution > Solve > Current LS

Şekil 0.68 Çözüm ara penceresi

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

61
Sonuçların İncelenmesi:

Çözüm iĢlemi bittikten sonra sonuçları görmek için Ģu iĢlemler yapılır.

X ekseni yönünde meydana gerilim değerlerini görmek için,

General Postproc > Plot Results > Contour Plot > Nodal Solution

yolu izlenir. KarĢımıza çıkan ara pencereden Stress > X-Component of stress
seçeneği seçilir ve [OK] butonu tıklanır.

Şekil 0.69 Gerilme değerlerinin gösterilmesi

Uygulanan kuvvet sonucu X yönünde meydana gelen gerilim değerleri Ģekil 1.2.69
görülmektedir.

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

62
Şekil 0.70 X ekseni boyunca meydana gelen gerilim değerleri

ġekil 1.2.69‟de maksimum x gerilme değeri 2400 N olarak görülmektedir.

X ekseni yönünde meydana gelen Ģekil değiĢimlerini görmek için,

General Postproc > Plot Results > Contour Plot > Nodal Solution

yolu izlenir. KarĢımıza çıkan ara pencereden DOF Solution > X-Component of
displacement seçeneği seçilir ve [OK] butonu tıklanır.

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

63
Şekil 0.71 Deformasyon değerlerinin gösterimi

Şekil 0.72 Y ekseni (düĢey eksen) boyunca meydana gelen deformasyon değerleri

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

64
ġekil 1.2.71‟de maksimum deformasyon değeri 0.41x10-6 m görülmektedir.

ÇalıĢmamızın sonunda dosyamızı kaydederek Ansys programından çıkarız.

“QUIT” butonuna basılır.

• “Save Everything” seçeneği seçilir.


• [OK] butonuna basılır.

Şekil 0.73 Ansys programının kapanıĢ ara penceresi

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

65
BÖLÜM 2. ANSYS PROGRAMI UYGULAMALARI

2.1 Destek (Bracket) Elemanı:

Giriş:

Şekil 0.1 Destek elemanının görünümü

Bu uygulamada Ģekil 2.1.1‟de görülen destek elemanının üst yüzeyine etki eden
basınç kuvveti nedeniyle meydana gelecek deformasyon miktarları ve gerilme –
gerinim değerleri Ansys programı yardımıyla hesaplanacaktır.

Ansys deki iĢlem sırası aĢağıdaki gibidir.

Hesaplama türünün tanımlanması


Ön iĢlem aĢamaları
o Çözüm için kullanılacak eleman tipi
o Malzeme özelliklerinin tanımlanması
o Geometrinin oluĢturulması
o Sınır koĢullarının tanımlanması
Çözüm aĢaması
Sonuçların incelenmesi
Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

66
Problem Tanmı:

Destek elemanının üst yüzeyine etki eden basınç kuvveti nedeniyle meydana gelecek
deformasyon miktarları ve gerilme – gerinim değerleri Ansys programı yardımıyla
hesaplanacaktır.

Geometrik Tanımı:

Şekil 0.2 Model ölçüleri

Modelimizi tanımlamak için gerekli olacak ölçüler Ģekil 3.2‟de gösterilmektedir.


Destek elemanının kalınlığı 10mm‟dir.

Yükleme Koşulları:

Ġki tip yükleme uygulanacaktır. Ġlk olarak modelimizin üst alanına 10 Mpa‟lık basınç
kuvveti uygulanıp sonuçlar incelenecektir. Ġkinci olarak ise modelin üst ucundaki

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

67
node‟lara dikey doğrultuda toplam 17500 N‟luk kuvvet uygulanıp sonuçlar
incelenecektir.

Ansys Ara İşlemleri:

Ġlk olarak “Preferences” komutundan “Structural” seçeneği seçilerek sadece


yapısal analiz ile ilgili komutların aktif olarak görünmesi sağlanır.

Şekil 0.3

Ansys ana menüsünden Preprocessor > Element Type > Add/Edit/Delete


komutları ile modelimizin element tipini belirleriz.

Şekil 0.4 Ansys ana menüsü

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

68
Element tipi olarak 20 node‟dan oluĢan Solid 95 elemanı seçilir.

Şekil 0.5 Element tipi seçimi için kullanılan ara pencere

Daha sonra modelimizin malzeme özelliklerini gireriz. Bunun için Ģu komutlar


kullanılır.

Preprocessor > Material props > Material Models

Şekil 0.6 Malzeme özelliklerinin girildiği ara pencere

Structural > Linear > Elastic > Isotropic komutlari ile malzememizin elastisite
modülü ile poisson oranını gireriz.

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

69
Şekil 0.7 Elastisite modülü ve poisson oranının girilmesi

Bu iĢlemden sonra sıra modelimizi hazırlamaya gelir.

Modelin Hazırlanması:

1. Ġlk olarak modelimizin ön yüzeyini oluĢtururuz. Bunun için modelimizin dıĢ


köĢelerine aĢağıdaki komut yardımıyla keypoint yerleĢtiririz.

Preprocessor > Modeling > Create > Keypoints > In Active CS

Şekil 0.8 Keypoint ara penceresi

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

70
2. YerleĢtirdiğimiz keypoint‟ler üzerinden çizgi çizeriz.

Preprocessor > Modeling > Create > Lines > Lines > In Active Coord

Şekil 0.9 Modelin çizgi (line) ile belirlenmesi

3. Çizdiğimiz Ģekli alan olarak tanımlarız.

Preprocessor > Modeling > Create > Areas > Arbitrary > By Lines

Şekil 0.10 Modelimizin çizgilerden alan elde edilmiĢ Ģekli


Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

71
4. Daha sonra modelimizin orta noktasındaki delik iĢlemi yapılır. Bunun için
koordinatları belirli olan üç adet daire çizilir.

Preprocessor > Modeling > Create > Areas > Circle > Solid Circle

Sonra bu dairelerden birbiriyle dik ve yatay olanları aĢağıdaki komut yardımıyla


teğet çizilir.

Preprocessor > Modeling > Create > Lines > Lines > In Active Coord

Birbirine eğik konumda olan dairelerden teğet çizilmesi ise Ģu komutla yapılır.

Preprocessor > Modeling > Create > Lines > Lines > Angle to 2 Lines

Şekil 0.11 Dairelere teğet çizilmesi

5. Daire için sadece alanlar silinir.

Preprocessor > Modeling > Delete > Areas Only

Daha sonra çemberlerin çizdiğimiz teğet çizgileri içinde kalan kenarları silinir.

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

72
Preprocessor > Modeling > Delete > Lines and Below

Çizdiğimiz bu çizgiler arasında alan oluĢtururuz.

Preprocessor > Modeling > Create > Areas > Arbitrary > By Lines

Şekil 0.12 Ġç kısımdaki alanın oluĢturulması

6. Delik delmek için iç kısımdaki alanı Ģeklin tamamından çıkarırız.

Preprocessor > Modeling > Operate > Booleans > Subtract > Areas

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

73
Şekil 0.13 Tüm alandan içdeki alanın çıkarılması

7. Sol kısımdaki delikler için ilk önce bu bölgelere iki daire yerleĢtirilir.

Preprocessor > Modeling > Create > Areas > Circle > Solid Circle

Daha sonra bu alanlar, tüm alandan çıkarılır.

Preprocessor > Modeling > Operate > Booleans > Subtract > Areas

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

74
Şekil 0.14 Modelin sol kısmındaki deliklerin oluĢturulması

8. Modelin ön yüzeyi tamamlandıktan sonra sıra modelimizi 3 boyutlu Ģekle getirme


(extrude edilmesi) iĢlemine gelir. Bunun için aĢağıdaki komut sırası kullanılır.

Preprocessor > Modeling > Operate > Extrude > Areas > Along Normal

Şekil 0.15 Modelimizin extude iĢlemi sonrası görünümü

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

75
9. Modelimizin oluĢturulmasından sonra sıra modelin elemanlara bölünmesi iĢlemine
gelir.

Preprocessor > Meshing > Mesh Tool

Şekil 0.16 Mesh Tool ara penceresi

Mesh Tool ara penceresinde Smart Size seçeneği seçilir ve boyut 3 yapılır. Sonra
Mesh butonuna tıklanarak hacimimiz elemanlara ayrılmıĢ olur.

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

76
Şekil 0.17 Destek elemanı modelinin mesh edilmiĢ görünümü

10. Çözüm bölümüne girilir. Deliklerin iç yüzeyleri hareketi engelleyecek Ģekilde her
yönde sabitlenir.

Solution > Define Loads > Apply > Structural > Displacement > On Areas

Şekil 0.18 Alanlara deplasman vermek için kullanılan ara pencere

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

77
11. Modelin üst alanına düĢeyde 10 Mpa değerinde basınç uygularız. Bunun için,

Solution > Define Loads > Apply > Structural > Pressure > On Areas

Şekil 0.19 Basınç uygulamada kullanılan ara pencere

Şekil 0.20 Modele uygulanan basıncın görünüĢü

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

78
12. Çözüme baĢlamadan önce çalıĢmamızı keydederiz. Bunun için,

“SAVE_DB” butonu tıklanır.

Çözüm iĢlemini baĢlatmak için aĢağıdaki komut sırası izlenir.

Solution > Solve > Current LS

Sonuçların İncelenmesi:

Çözüm iĢlemi bittikten sonra sonuçları görmek için Ģu iĢlemler yapılır.

Y ekseni yönünde meydana gelen Ģekil değiĢimlerini görmek için,

General Postproc > Plot Results > Contour Plot > Nodal Solution

yolu izlenir. KarĢımıza çıkan ara pencereden DOF Solution > Y-Component of
displacement seçeneği seçilir ve [OK] butonu tıklanır.

Şekil 0.21 Y ekseni yönünde meydana gelen Ģekil değiĢimleri

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

79
Destek elemanında meydana gelen Von Misses gerilmelerini görmek için,

General Postproc > Plot Results > Contour Plot > Nodal Solution

yolu izlenerek Stress > Von Misses stress seçeneği seçilip [OK] tıklanır.

Şekil 0.22 Destek elemanında meydana gelen Von Misses gerilmeleri

Diğer bir Ģekilde destek elemanının üst ucundaki node‟lara kuvvet uygulayarak
sonucun nasıl değiĢeceğini görebiliriz. Bunun için ilk önce destek modelinin
ucundaki node‟ların her birine 3500 N‟luk kuvvet uygularız. Bunun için Ģu yol
izlenir.

Solution > Define Loads > Apply > Structural > Force/Moment > On Nodes

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

80
Şekil 0.23 Node‟lara uygulanacak kuvvet değerlerinin girildiği ara pencere

Çözüme baĢlamadan önce çalıĢmamızı keydederiz. Bunun için,

“SAVE_DB” butonu tıklanır.

Çözüm iĢlemini baĢlatmak için aĢağıdaki komut sırası izlenir.

Solution > Solve > Current LS

Çözüm iĢlemi bittikten sonra sonuçları görmek için Ģu iĢlemler yapılır.

Y ekseni yönünde meydana gelen Ģekil değiĢimlerini görmek için,

General Postproc > Plot Results > Contour Plot > Nodal Solution

yolu izlenir. KarĢımıza çıkan ara pencereden DOF Solution > Y-Component of
displacement seçeneği seçilir ve [OK] butonu tıklanır.

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

81
Şekil 0.24 Y ekseni yönünde meydana gelen Ģekil değiĢimleri

Destek elemanında meydana gelen Von Misses gerilmelerini görmek için,

General Postproc > Plot Results > Contour Plot > Nodal Solution

yolu izlenerek Stress > Von Misses stress seçeneği seçilip [OK] tıklanır.

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

82
Şekil 0.25 Destek elemanında meydana gelen Von Misses gerilmeleri

ÇalıĢmamızın sonunda dosyamızı kaydederek Ansys programından çıkarız.

“QUIT” butonuna basılır.

• “Save Everything” seçeneği seçilir.


• [OK] butonuna basılır.

Şekil 0.26 Ansys programının kapanıĢ ara penceresi

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

83
2.2. Yatak Bloğu (Pillow Block):

Giriş

Bu dokümanda, yatak bloğunun Ansys sonlu eleman yazılımı ile modellenmesi, 3D


sonlu elaman ağının oluĢturulması ve basınç yükü altında yapısal analizleri
gösterilecektir. Buradaki amaç Ansys programı ile modelleme oluĢturmak ve sonlu
elaman ağının oluĢturulması aĢamalarını göstermektir.

Problem Tanımı

Bu problemi elastik çözüm içermektedir. Yatak üzerinde oluĢan basınç yükü, model
üzerine uygulanarak çözü üretilecektir.

Yapılan hesaplamalar sonunda aĢağıdaki çözüm verileri elde edilecektir.

Gerilme
Gerinim

Malzeme Özellikleri

Çelik malzemenin mekanik özellikleri aĢağıdaki gibidir.

Elastik Modül ,E: 205 GPa


Poisson‟s sabiti , 0.3

Geometrik Tanımlama

Parça ölçüleri ġekil 2.2.1‟de verilmiĢtir. Model orta düzleme göre simetrik
olduğundan, geometrik olarak parçanın yarısını modellemek yeterli olacaktır.

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

84
Şekil 0.27 Parça görünümü ve ölçüleri

Ansys Arayüz İşlemleri

Ansys arayüz temel adımları ;

Hesaplama türünün tanımlanması


Ön iĢlem adımları
o Elaman tanımlanması
o Malzeme özelliklerinin tanımlanması
o Modelin oluĢturulması
o Sonlu eleman ağının oluĢturulması
Sınır koĢullarının tanımlanması ve yükleme koĢullarının oluĢturulması
Çözüm aĢaması
Sonuçların incelenmesi

lk olarak “Preferences” komutundan “Structural” seçeneği seçilerek sadece yapısal


analiz ile ilgili komutların aktif olarak görünmesi sağlanır. Ayrıca “ h-Method”
seçeneği seçili olmalıdır (ġekil 2.2.2).

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

85
Şekil 0.28 Ansys arayüz

Modelde kullanılacak eleman tipi olarak PLANE82 :

Main Menu > Preprocessor > Element Type > Add/Edit/Delete …

o [Add ...]
 “Structural Solid” ve “Brick 20node 95”, sonra [OK]
 [Close]

Şekil 0.29 Ansys arayüz, elaman ekleme

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

86
Şekil 0.30 Ansys arayüz, elaman tipinin belirlenmesi

Malzeme Özelliklerinin Tanımlanması ;

Main Menu > Preprocessor > Material Props > Material Model …

Şekil 0.31 Ansys arayüz, malzeme özelliklerinin belirlenmesi

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

87
Şekil 0.32 Ansys arayüz, malzeme özelliklerini girilmesi

Modelin Hazırlanması

1. Ġlk önce 3 boyutta görebilmek için görüntümüzü isometric hale getiririz.

Utility Menu > PlotCtrls > Pan, Zoom, Rotate

 Çıkan pencerede isometrik görünüĢ seçilir (ġekil 2.2.7).

Şekil 0.33 Ansys arayüz, pan zoom rotate penceresi

2. Modeli oluĢturmaya yatak bloğun alt tabanı oluĢturularak baĢlanır. Bunun için
bir blok oluĢturulur.

Main Menu > Preprocessor > -Modeling- Create > -Volumes- Block > By
Dimensions

 Çıkan penecerede alt bloğun ölçüleri girilir (ġekil 2.2.8).

Şekil 0.34 Alt bloğun oluĢturulması

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

88
Şekil 0.35 Alt bloğun görünümü

3. Modelde bulunan deliklerden birini oluĢturmak için deliğin merkezine ve çizilen


bloğun üst tarafına Working plane yerleĢtirilir. Exrude yönümüz blok yüzeyine dik
olduğundan, Working plane‟nin z yönü extrude yönüyle parallel olmalıdır. Bunun
için Working plane x ekseni (yz düzlemi normali) etrafında 90 derece döndürülür.

Utility Menu > WorkPlane > Offset WP by Increments

i. Set X,Y,Z Offsets = 57, 32, 20


ii. Set XY, YZ, ZX Angles = 0, -90, 0

Şekil 0.36 Offset WP penceresi

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

89
Şekil 0.37 WP görünüm

4. Alt bloğu oluĢturduktan sonra delikleri oluĢturmak için çapı 18 mm ve derinliği


38mm olan silindir working plane merkezine çizeriz.

Main Menu > Preprocessor > -Modeling- Create > -Volumes- Cylinder > Solid
Cylinder +

Şekil 0.38 Silindir büyüklükleri giriĢ penceresi

5. Ġkinci silindiri oluĢturmak için daha önceden oluĢturduğumuz silindiri aktif


koordinat sistemine göre Z ekseninde 39mm mesafede kopyalarız. Burada girdiğimiz

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

90
değer aktif koordinat sistemine göredir dolayısıyla “Z” ekseni doğrultusunda öteleme
yapacağız.

Main Menu > Preprocessor > Copy > Volumes +

i. Silindir tıklanır ,
ii. DZ = 39 yazılır.

Şekil 0.39 Silindir kopyalama için giriĢ değerleri

Şekil 0.40 Silindirlerin oluĢturulmuĢ hali

6. OluĢturulan silindir ve blok iç içe hacimler oluĢturmaktadır. Silindirler alt


bloktan çıkarılarak delikler oluĢturulur.
Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

91
Main Menu > Preprocessor > -Modeling- Operate > -Booleans- Subtract >
Volumes +

i. Silindirlerin çıkarılacağı blok seçilir (Vol. 1), ve [OK] basılır.


ii. Ġki silindir seçilerek (Vol. 2) (Vol. 3) [OK] basılır.

Şekil 0.41 Deliklerin oluĢturulmuĢ hali

7. Delikleri oluĢturduktan sonra diğer taslakları oluĢturmak için Global Koordinat


Sistemi'ne geri dönülür. Bunun için kullandığımız Work Plane‟ni Global Koordinat
Sistemi ile aynı duruma getirilir.

Utility Menu > WorkPlane > Align WP with > Global Cartesion

8. Destek bloğunu oluĢtururuz. Bunun için Ģu komutlar uygulanır.

Main Menu > Preprocessor > -Modeling- Create > -Volumes- Block > By 2
Corners & Z +

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

92
Şekil 0.42 Destek bloğu için giriĢ değerleri

Şekil 0.43 Destek bloğu oluĢturulmuĢ hali

9. Destek bloğunun üst tarafına çeyrek silindir oluĢturmak için working plane
destek bloğunun ön yüzünde sol üst köĢe noktasına taĢınır. Bunun için ;

Utility Menu > WorkPlane > Offset WP to > Keypoints +

i. Bu komuta tıklandıktan sonra destek bloğunun sol üst köĢesi


seçilir.

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

93
Şekil 0.44 Working plane‟nin taĢınması

10. Destek bloğunun üzerinde çeyrek silindir oluĢturulur.

Main Menu > Preprocessor > -Modeling- Create > -Volumes- Cylinder > Partial
Cylinder +

i. WP X = 0
ii. WP Y = 0
iii. Rad-1 = 0 (içteki radüs )
iv. Theta-1 = 0 (silindirin yaptığı açı baĢlangıç değeri )
v. Rad-2 = 38 (dıĢtaki radüs)
vi. Theta-2 = 90 (silindirin yaptığı açı bitiĢ değeri )
vii. Depth = -18, ve [OK] basılır.

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

94
Şekil 0.45 Silindir parçasının oluĢturulması

Şekil 0.46 Silindir parçasının oluĢturulmuĢ hali

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

95
11. OluĢturulan silindir parçası merkezine delik delmek için iki silindir oluĢturulur.

Main Menu > Preprocessor > -Modeling- Create > -Volumes- Cylinder > Solid
Cylinder +

i. WP X = 0
ii. WP Y = 0
iii. Radius = 21
iv. Depth = -40, ve [Apply]
v. WP X = 0
vi. WP Y = 0
vii. Radius = 25
viii. Depth = -5, ve [OK] basılır.

Şekil 0.47 Silindir oluĢturmak için giriĢ değerleri

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

96
Şekil 0.48 Silindir oluĢturulmuĢ hali

12. OluĢrurulan iki silindir, modelin tamamından çıkarılır.

Main Menu > Preprocessor > -Modeling- Operate > -Booleans- Subtract >
Volumes +

i. Ġki blok hacim ile çeyrek silindir seçilir.


ii. [Apply] tıklanır.
iii. Uzun silindir seçilir.
iv. [Apply] basılır.
v. Yine iki blok hacim ile çeyrek silindir seçilir.
vi. [Apply] basılır.
vii. GeniĢ ve kısa olan silindir seçilir.
viii. [OK] basılır.

Şekil 0.49 Delikler oluĢturulmuĢ hali


Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

97
13. Web oluĢturmak için destek bloğunun sağ alt köĢesinin tam karĢısına bir
keypoint oluĢturulur. Bunun için

Main Menu > Preprocessor > -Modeling- copy > Keypoints

i. Destek bloğunun sağ alt köĢe noktası seçilir [OK] basılır.


ii. Copy mesafesi olarak 57 mm girilir [ok]

Şekil 0.50 Keypoint kopyalama değeri

14. OluĢturulan keypoint , destek bloğu sağ alt köĢedeki keypoint ve destek bloğu
sağ üst köĢedeki keypoint kullanılarak bir üçgen alan oluĢturulur.

Main Menu > Preprocessor > -Modeling- Create > -Areas- Arbitrary > Through
KPs +

i. keypoint olarak alt blok ile destek bloğun köĢesi seçilir.


ii. keypoint olarak ise destek bloğu ile çeyrek dairenin birleĢtiği
nokta seçilir.
iii. Son olarak ise bir önceki aĢamada oluĢturduğumuz keypoint
seçilir.
iv. [Ok] basılır.

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

98
Şekil 0.51 Alanın oluĢturulmuĢ hali

15. OluĢturulan alanın extrude iĢlemi yapılır.

Main Menu > Preprocessor > -Modeling- Operate > Extrude > -Areas- Along
Normal +

i. OluĢturulan üçgen alan seçilir, ve [OK] basılır.


ii. DIST = -4, ve [OK] basılır.

Şekil 0.52 Extrude giriĢ değeri

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

99
Şekil 0.53 Extrude oluĢturulmuĢ hali

16. OluĢturulan hacimler birbirinden bağımsız birer hacim olduğundan bunların bir
bütün oluĢturması için bunların birbirine yapıĢtırılması gerekir.

Main Menu > Preprocessor > -Modeling- Operate > -Booleans- Glue > Volumes
+

i. [Pick All] tıklanır.

17. Son olarak oluĢturulan hacimler numaralandırılır. Bunun için ;

Utility Menu > PlotCtrls > Numbering

i. Volume numbers açık konuma getirilir, ve [OK] basılır.

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

100
Şekil 0.54 Modelin numaralandırılmıĢ hali

18. Model kaydedilir.

Toolbar menüsünde “SAVE_DB” butonuna tıklanır

19. Sonlu Eleman Ağının OluĢturulması ;

Sonlu eleman ağı oluĢturmadan once hacim elemanı iki hacim olarak bölünerek
uygun bir mesh yapısı elde eilmeye çelıĢılecektır.

Utility Menu > WorkPlane > Align WP with > Keypoints +

 Üç noktayı seç , then [OK]

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

101
Şekil 0.55 Keypoint seçimi

Main Menu > Preprocessor > -Modeling- Operate > -Booleans- Divide > Volu
by WrkPlane +

i. Alt bloğu seç [ok]

Utility Menu > WorkPlane > Display Working Plane

Utility Menu > Plot > Volumes

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

102
Şekil 0.56 Alt bloğun bölünmüĢ hali

20. Sweep yapılamayan hacimler için “tet-mesh” seceneğini aktif yapma

Main Menu > Preprocessor > -Meshing- Mesh > -Volume Sweep- Sweep Opts ...

ii. “Tet mesh in nonsweepable volumes” seçeneğini seç, [OK]

Şekil 0.57 Sweep seçenek penceresi

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

103
21. Sonlu eleman ağının sweep ile oluĢturulur.

Main Menu > Preprocessor > MeshTool …

i. Pick [Set] under Size Controls: Global


ii. SIZE = 0.125, [OK]
iii. “Hex” ve “Sweep” seçeneğini seç ve l “Auto Src/Trg”
seçeneğini aktiv bırak
iv. [Sweep]
v. [Pick All]
vi. [Yes] - to mesh volume 6 with tetrahedra elements

Şekil 0.58 Mesh tool seçenekleri

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

104
Şekil 0.59 Ağ yapısının oluşturulmuş hali

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

105
2.3. Torna Çakısı

Giriş

Bu örnekteki amaç, torna çakısının torna tezgâhındaki durumuna göz önüne alarak
analiz yapmaktır. Yapılan analiz lineer bir analiz olacaktır. Analiz sonucunda
deplasman, gerilme ve genleme değerleri değerlendirilecektir. Bu örnekte ANSYS
yazılımı kullanılmıĢtır.

IGES dosyasının çağırılması


Ön iĢlem aĢamaları
o Uzunluk ölçü birimlerinin değiĢtirilmesi
o Çözüm için kullanılacak eleman tipi
o Malzeme özelliklerinin tanımlanması
o Workplane oluĢturulması ve hacim kesilmesi
o Ağ yapısının oluĢturulması
o Sınır koĢullarının tanımlanması
Çözüm aĢaması
Sonuçların incelenmesi

Problemin Tanımlanması

Problem torna çakısını torna tezgahına bağlamak ve torna çakısının talaĢ


kaldırmasını simülasyonunu yapmak için basınç uygulamak.

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

106
Şekil 0.60 Torna çakısı

Malzeme Özellikleri:

Sadece lineer analiz yapılacağı için yazılıma malzemenin sadece lineer özelliklerini
vermek yeterli olacaktır. Elastisite modülü 106 MPa, poison oranı 0.3 tür.

Sınır Koşulları:

Çakının torna tezgahına bağlandığı noktaları sabitlemek gerekmektedir. Ayrıca talaĢ


kaldırma iĢlemini simule etmek için torna çakısının uç noktasına basınç
uygulanmıĢtır.

ANSYS Yazılımı Hazırlık Aşaması

Ġlk olarak analizin tipi seçilerek filtreleme yapılır. Bu filtreleme iĢlemi ile seçilen
tarza uygun olmayan eleman tipleri, malzeme özellikleri gibi bazı değiĢkenler
göz ardı edilir. Ayrıca sonlu elemanlar çalıĢma disiplini h-method olacak
Ģekilde seçilir. Bunun için ANSYS Main Menu den;

Preferences > Structure

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

107
Şekil 0.61

IGES formatında olan torna çakısı ANSYS yazılımına aktarılır. Bunun için Utility
Menu den;

File> Import> IGES

Şekil 0.62

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

108
Şekil 0.63

Browse (Gözat) a tıklanarak aktarılmak istenen IGES verisi seçilir.

Şekil 0.64

IGES dosyasından aktarılan torna çakısı inch birimine göre çizilmiĢtir. Ġnch birim
sisteminden programda çalıĢılacak olan cm birim sistemine geçmek
gerekmektedir. Bunun için;

Preprocessor> Modeling> Operate> Scale> Volumes

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

109
Şekil 0.65

Moved ikonuna basılarak yeni birim sisteminde oluĢan parça eski sistemdeki
parçanın yerine geçmesi sağlanmaktadır.

Bir sonraki adımda kullanılmak istenen eleman tipi seçilir. Bunun için;

Preprocessor> Element Type> Add/Edit/Delete

Şekil 0.66

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

110
Çıkan diyalog kutusunda Add butonuna basılarak eleman kütüphanesinden Solid
10node 92 seçilerek OK tuĢuna basılarak onaylanır.

Şekil 0.67

Bu adımda malzeme özellikleri tanımlanır. Lineer bir analiz yapılacağı için


malzemenin lineer özellikleri girilmesi yeterli olacaktır. Bunun için;

Preprocessor> Material Props> Material Models

Şekil 0.68

Elastisite modülü (EX) 10e6, poision oranı (PRXY) 0.3 girilerek OK tuĢuna basılır.

Malzeme modeli tanımlanmıĢ olur. Bir sonraki adıma geçilmeden önce SAVE_DB
ile yapılan iĢlemler kaydedilir.

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

111
Şekil 0.69

IGES verisinden parça çağırıldığı için parça modellemeye gerek yoktur.

Workplane Oluşturulması ve Hacmin Kesilmesi:

Torna çakısının talaĢ kaldırması düĢünülen üst kısmı için toplan hacim 1mm lik ya da
0.1cm lik bir bölmeye ihtiyaç duymaktadır. Çünkü bu kesilen alana talaĢ kaldırmayı
simule etmek için 1000 MPa basınç uygulanacaktır.

Workplane ayarlarını yapmak için Utility Menuden;

WorkPlane> Offset WP by Increment

Bu ayarlarda;

Snap Incr: Her kademedeki workplane yer değiĢtirme miktarı

Spacing: Workplanedeki bulunan karelerin ölçüsü

Maximum & Minimum: Workplanein baĢlangıç ve bitiĢ koordinatlarını


göstermektedir.

OluĢan Workplane i göstermek için;

WorkPlane> Display Working Plane

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

112
Şekil 0.70

Daha sonra Workplane torna çakısının üst tarafına taĢınmalıdır. Bunun için Utility
Menuden;

WorkPlane> Offset WP to> Keypoints

Workplane i taĢıdıktan sonra uygun konuma getirerek 1mm aĢağıya getirilecektir.


Bunun için;

WorkPlane> Offset WP by Increments …

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

113
Şekil 0.71

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

114
Şekil 0.72 Workplane in torna çakısını kesmek için bulunduğu konum

Daha sonra torna çakısı Workplane ile kesilmesi gerekmektedir. Bunun için;

Preprocessor> Modeling> Operate> Booleans> Divide> Volu by WrkPlane

Şekil 0.73 Torna çakısının Workplane ile kesildikten sonraki hali.

Ağ Yapının Oluşturulması:

Ağ yapının oluĢturmak için;

Meshing> Mesh Tool

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

115
Şekil 0.74

Volume tıklanarak malzeme numarası ve eleman tipi kontrol edilir. Bu örnekte birer
tane malzeme ve eleman tipi kullanıldığı için kontrol etmeye gerek yoktur. Bu menü
aynı parça içinde birden fazla malzeme kullanılacağını ayarlama yapmayı sağlar.

Şekil 0.75

Daha sonra ağ yapısını oluĢturmak için;

Meshing> Mesh Tool

Şekil 0.76

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

116
Sınır Şartlarının Verilmesi:

Ġlk olarak parça 18, 19, 25, 26 no‟ lu alanlardan sabitlenmelidir. Bu sabitleme
iĢleminde parçanın torna tezgahına takılması simule edilmektedir. Bunun için;

Solution> Define Loads> Apply> Structural> Displacement> Symmetry


B.C.>On Areas

Şekil 0.77

Daha sonra Workplane ile kesilen parçaya 1000MPa lık basınç uygulanır. Bunun için;

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

117
Şekil 0.78

Çözümüm Yapılması:

Çözümü yapmadan önce önceden yapılanları saklamak için SAVE_DB ikonuna


basılır.

Daha sonra çözüm yaptırılır. Bunun için;

Main Menu>Solution>Solve>Current LS

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

118
Şekil 0.79

Sonuçta analizin yapıldığına dair bir pencere açılması gerekmektedir.

Şekil 0.80

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

119
Sonuçların Gösterilmesi:

X yönündeki yer değiĢtirme değerlerini görmek için;

Main Menu>General Postproc> Plot Results> Contour Plot> Nodal Solu> DOF
Solution> X-Component of displacement

Şekil 0.81 X yönündeki yerdeğiĢtirme değerleri

X yönündeki gerilme değerlerini görmek için;

Main Menu>General Postproc> Plot Results> Contour Plot> Nodal Solu>


Stress> X-Component of stress

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

120
Şekil 0.82 X yönündeki gerilme değerleri

EĢdeğer von Misses gerilme değerlerini görmek için;

Main Menu>General Postproc> Plot Results> Contour Plot> Nodal Solu>


Stress> von Misses stress

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

121
Şekil 0.83 EĢdeğer von Misses gerilme değerleri

X yönündeki toplam genleme değerlerini görmek için;

Main Menu>General Postproc> Plot Results> Contour Plot> Nodal Solu> Total
Strain> X-Component of total strain

Şekil 0.84 X yönündeki toplam genleme değerleri

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

122
2.4 Piston Kolu

Problem Tanımı

Bu uygulama biyel kolu üzerinde oluĢan gerilme değerlerini belirlemek için


yapılmıĢtır. Biyel kolunun bağlantı noktalarından basınç yükü uygulayarak gerilme
dağılımı gözlemlenecektir. Problem tamamen elastik olarak modellenecektir.

Yapılan hesaplamalar sonunda aĢağıdaki çözüm verileri elde edilecektir.

Gerilme
Gerinim

Malzeme Özellikleri

Çelik malzemenin mekanik özellikleri aĢağıdaki gibidir.

Elastik Modül ,E: 205 GPa , Poisson‟s sabiti , 0.3

Geometrik Tanımlama

Piston kolu parçasının ölçüleri ġekil 2.2.12.4.1‟ de gösterilmiĢtir. Biyel kolunun


kalınlığı sabit olup 12.7 mm‟dir.

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

123
Şekil 2.4.1 Piston kolu geometrik ölçüleri

Hesaplamada Temel Alınacak Birimler

Bu uygulamada, hesaplama modelinin uzunluk birimi olarak “mm” alınmıĢtır. Bu


durumda mekanik büyüklükler aĢağıdaki gibi olur ;

Kuvvet [N ]
Gerilme [Mpa]
Deplasman [mm]

Ansys Arayüz İşlemleri

Ansys arayüz temel adımları;

Ansys arayüz iĢlemlerinin adımları aĢağıdaki gibidir,

Hesaplama türünün tanımlanması


Ön iĢlem adımları
o Elaman tanımlanması
o Malzeme özelliklerinin tanımlanması
o Modelin oluĢturulması
o Sonlu eleman ağının oluĢturulması
Sınır koĢullarının tanımlanması ve yükleme koĢullarının oluĢturulması
Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

124
Çözüm aĢaması
Sonuçların incelenmesi

Hesaplama Türünün Tanımlanması

lk olarak “Preferences” komutundan “Structural” seçeneği seçilerek sadece yapısal


analiz ile ilgili komutların aktif olarak görünmesi sağlanır. Ayrıca “ h-Method”
seçeneği seçili olmalıdır.

Şekil 2.4.2 Ansys arayüz

Ön İşlem Adımları :

Eleman Tanımlanması

Modelde kullanılacak eleman tipi olarak PLANE82 :

 Main Menu > Preprocessor > Element Type > Add/Edit/Delete …


o [Add ...]
 “Structural Solid” ve “Quad 8node 82”, [OK]
 [Close]

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

125
Şekil 2.4.3 Ansys arayüz, elaman ekleme

Şekil 2.4.4 Ansys arayüz, elaman tipinin belirlenmesi ,

Malzeme özelliklerinin tanımlanması


 Main Menu > Preprocessor > Material Props > Material Model …

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

126
Şekil 2.4.5 Ansys arayüz, malzeme özelliklerinin belirlenmesi

Şekil 2.4.6 Ansys arayüz, malzeme özelliklerini girilmesi

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

127
Modelin oluşturulması

Model oluĢturulması ilk önce ön yüzey (alan) oluĢturulacak ve daha sonra bu alan
belirli bir mesafede “extrude” edilecektir.

Alanın oluĢturulması ;
o
 Yarım ve çeyrek daire çizilir. Burada iki adet çizilmesi 45 lik açıdaki
noktayı yakalamak içindir. Bunun için
o Main Menu > Preprocessor > -Modeling- Create > -Areas-
Circle > By Dimensions..

Şekil 2.4.7 Ansys arayüz , daire çizim koordinatları

o Main Menu > Preprocessor > -Modeling- Create > -Areas-


Circle > By Dimensions..

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

128
Şekil 2.4.8 Ansys arayüz , daire çizim koordinatları

o Utility Menu > PlotCtrls > Numbering ...


 “Area numbers” seçeneğini “on” yapın ,[OK]

Şekil 2.4.9 OluĢturulan model resmi

 Çizilen yarım dairenin kenarlarına dikdörtgen kısımlar çizilir. Burada


dikdörtgen kısımların dıĢ ölçüleri tam olarak çizilir ancak iç taraftaki
boyutları daire içinde kalacak Ģekilde olmalıdır. Bu kısımlar daha sonra
çıkartılacaktır. Bunun için
o Main Menu > Preprocessor > -Modeling- Create > -Areas-
Rectangle > By Dimensions ...

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

129
Şekil 2.4.10 Ansys arayüz, dikdörtgen çizim koordinatları

Şekil 2.4.11 Ansys arayüz , dikdörtgen çizim koordinatları

Şekil 2.4.12 OluĢturulan model resmi

 Diğer taraftaki daireyi oluĢturmak için koordinat sistemini diğer daire


merkezinin merkezine ötelenir bunun için;
o Utility Menu > WorkPlane > Offset WP to > XYZ Locations + +
 Çıkan Ansys penceresine 165.2 yazılır [ok ]
o Utility Menu > WorkPlane > Change Active CS to > Working
Plane
 Koordinat sistemini öteledikten sonra buraya yarım daire çizilir. Ayrıca
Spline kontrol noktasını oluĢturmak içinde buraya iki daire çizilir. Bunun
için ;

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

130
o Main Menu > Preprocessor > -Modeling- Create > -Areas-
Circle > By Dimensions..

Şekil 2.4.13 Ansys arayüz, daire çizim koordinatları

Şekil 2.4.14 Ansys arayüz , daire çizim koordinatları

Şekil 2.4.15 OluĢturulan model resmi

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

131
 Alanları oluĢturduktan sonra alanları birbiri ile iliĢkilendirmek için
“Booleans- Overlap” iĢlemi yapılır. Böylece üst üste olan alanlar
düzenlenmiĢ olur. Bunun için ;
o Main Menu > Preprocessor > -Modeling- Operate > -Booleans-
Overlap > Areas +
 Ġlk olarak sol taraktaki alanları seç , [apply]
 Ġkinci olarak sağ taraftaki alanları seç , [ok]

Şekil 2.4.16 OluĢturulan model resmi

 Alanlar bir bütün olarak tanımlandıktan sonra, aradaki Spline‟nı oluĢturmak


için kontrol noktaları oluĢturulur. Fakat bunu yapmadan önce koordinat
sistemini tekrar global kartzyen koordinat sistemine getiririz.
o Utility Menu > WorkPlane > Change Active CS to > Global
Cartesian
o Main Menu > Preprocessor > -Modeling- Create > Keypoints > In
Active CS …

Şekil 2.4.17 Ansys arayüz, 2 nolu spline kontrol noktası için keypoint koordinatları

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

132
Şekil 2.4.18 Ansys arayüz, 3 nolu spline kontrol noktası için keypoint koordinatları

Şekil 2.4.19 Ansys arayüz, 4 nolu spline kontrol noktası için keypoint koordinatları

Şekil 2.4.20 Ansys arayüz, 5 nolu spline kontrol noktası için keypoint koordinatları

 Kontrol noktaları oluĢturduktan sonra koordinat sistemi silindirik koordinat


sistemine çevrilir ve Spline çizlir. Bunun için ;
o Utility Menu > WorkPlane > Change Active CS to > Global
Cylindrical
o Main Menu > Preprocessor > -Modeling- Create > -Lines-
Splines > With Options > Spline thru KPs +
 6 adet kontrol noktası sıra ile seçilir.

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

133
Şekil 2.4.21 OluĢturulan modelin resmi

Şekil 2.4.22 Ansys arayüz, spline çizim koordinatları

Şekil 2.4.23 OluĢturulan modelin resmi

 Spline oluĢturulduktan sonra, iki daire iç kenar köĢe noktalarından bir çizgi
oluĢturulur. Bu Ģekilde kapalı bir alan oluĢturulur.
o Main Menu > Preprocessor > -Modeling- Create > -Lines- Lines >
Straight Line +
 Ġki dairenin iç taraftaki köĢe noktaları seçilir [ok]

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

134
Şekil 2.4.24 OluĢturulan modelin resmi

 Çizgiler oluĢturulduktan sonra, kapalı alan oluĢturulur. Bunun için line


numarları açılır ve line 6, 1, 7, 25 seçilir ve kapalı alan oluĢturulur.
o Utility Menu > PlotCtrls > Numbering ...
o Main Menu > Preprocessor > -Modeling- Create > -Areas-
Arbitrary > By Lines +

Şekil 2.4.25 OluĢturulan alanın gösterimi

 Sol taraftaki daire üzerindeki dikdörtgenleri daire ile birleĢme noktalarında


köĢe yuvarlatma iĢlemlerini yapmak için ;
o Main Menu > Preprocessor > -Modeling- Create > -Lines- Line
Fillet +

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

135
Şekil 2.4.26 Radius iĢlemi için çizgi seçiminin gösterimi

Şekil 2.4.27 Ansys arayüz , radius yarıçap değerinin girilmesi

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

136
Şekil 2.4.28 OluĢturulan radius çizgilerinin gösterimi

 OluĢturulan radiusler sadece çizgi olduğundan bu çizgilerin seçilerek bir alan


oluĢturulması gerekir. Bunun için;
o Main Menu > Preprocessor > -Modeling- Create > -Areas-
Arbitrary > By Lines +

Şekil 2.4.29 OluĢturulan radius alanlarının gösterimi

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

137
 OluĢturulan alanları tek bir alan olarak tanımlamak daha sonra yapılacak
iĢlemler için kolaylık sağlayacaktır. Bunun için
o Main Menu > Preprocessor > -Modeling- Operate > Booleans >
Add > Areas +
 Bütün alanları seç “pick all” ,[ok]

Şekil 2.4.30 Oluşturulan alanın gösterimi

 Modelin yarısı oluĢturulduktan sonra diğer yarısını oluĢturmak için


“Modeling- Reflect” komutunu kullanırız. Bunu yapmadan önce koordinat
sistemimizi silindirik koordinat sisteminden global kartezyen koordinat
sistemine çevrilir. Bunun için;
o Utility Menu > WorkPlane > Change Active CS to > Global
Cartesian
o Main Menu > Preprocessor > -Modeling- Reflect > Areas +
 Bütün alanı seç “pick all ”

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

138
Şekil 2.4.31 Ansys arayüz, alan reflect iĢlemi için değerler

Şekil 2.4.32 OluĢturulan alanlar

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

139
 OluĢturulan iki alan “add” komutu ile birleĢtirerek, tek bir alan oluĢturulur.
o Main Menu > Preprocessor > -Modeling- Operate > Add > Areas

Şekil 2.4.33 OluĢturulan alan

Sonlu Eleman Ağının Oluşturulması

Sonlu elaman ağı ilk önce alan için sonlu eleman ağı oluĢturulacak ve bu Ģekilde
extrude edilerek 3-B sonlu eleman ağı oluĢturulacaktır.

 Alanın Mesh edilmesi;


o Main Menu > Preprocessor > MeshTool…
 Size Controls, Global SIZE = 5 [OK]

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

140
 [Mesh] , [Pick All]

Şekil 2.4.34 Element size değeri

Şekil 2.4.35 2-D mesh

 Alan için sonlu elaman ağı oluĢturduktan sonra, 3-D sonlu elaman ağı
oluĢturmak için yeni bir elaman tanımlanmalıdır. Bunun için;
o Main Menu > Preprocessor > Element Type > Add/Edit/Delete…

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

141
Şekil 2.4.36 3-D eleman seçimi

 Alanı mesh yapılmıĢ Ģekilde extrude yapmak için ilk önce kullanılacak 3-D
eleman ve element division sayısı belirlenir. Daha sonra extrude iĢlemi yapılır.
o Main Menu > Preprocessor > -Modeling- Operate > Extrude >
Elem Ext Opts ...

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

142
Şekil 2.4.37 Extrude Option giriĢ değerleri

o Main Menu > Preprocessor > -Modeling- Operate > Extrude > -
Areas- Along Normal +
 Alanı seç [ok]

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

143
Şekil 2.4.38 Alana dik yönde extrude büyüklüğü

Şekil 2.4.39 3-D mesh

 3-D mesh oluĢturduktan sonra ilk baĢta yaptığımız 2-D meshi silmeliyiz
bunun için;
o Main Menu > Preprocessor > MeshTool ...
o “Areas” altında Mesh: [Clear] seç [pick all]

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

144
Şekil 2.4.40 Mesh Tool seçeneği

Şekil 2.4.41 3-D mesh

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

145
2.5 Tekerlek Elemanı:

Problemin Tanımı:

Şekil 2.5.1 Tekerlek elemanının görünümü

Bu uygulamada Ģekil 2.5.1‟de görülen tekerlek elemanına ait uygun bir ağ yapısının
oluĢturulması aĢağıda örnek olarak hazırlanmıĢtır.

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

146
Geometrik Tanımı:

Şekil 2.5.2 Tekerlek elemanına ait geometrik ölçüler

Modelimizi tanımlamak için gerekli olacak ölçüler Ģekil 2.5.2‟de gösterilmektedir.

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

147
Ansys Ara İşlemleri:

Ansys arayüz iĢlemlerinin adımları aĢağıdaki gibidir,

Hesaplama türünün tanımlanması


Ön iĢlem adımları
o Elaman tanımlanması
o Malzeme özelliklerinin tanımlanması
o Modelin oluĢturulması
o Sonlu eleman ağının oluĢturulması
Sınır koĢullarının tanımlanması ve yükleme koĢullarının oluĢturulması
Çözüm aĢaması
Sonuçların incelenmesi

Ġlk olarak “Preferences” komutundan “Structural” seçeneği seçilerek sadece


yapısal analiz ile ilgili komutların aktif olarak görünmesi sağlanır.

Şekil 2.5.3

Ansys ana menüsünden Preprocessor > Element Type > Add/Edit/Delete


komutları ile modelimizin element tipini belirleriz.

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

148
Şekil 2.5.4 Ansys ana menüsü

Element tipi olarak Solid 45 ve Solid 95 elemanları seçilir.

Şekil 2.5.5 Element tipi seçimi için kullanılan ara pencere

Daha sonra modelimizin malzeme özelliklerini gireriz. Bunun için Ģu komutlar


kullanılır.

Preprocessor > Material props > Material Models

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

149
Şekil 2.5.6 Malzeme özelliklerinin girildiği ara pencere

Structural > Linear > Elastic > Isotropic komutlari ile malzememizin elastisite
modülü ile poisson oranını gireriz.

Şekil 2.5.7 Elastisite modülü ve poisson oranının girilmesi

Bu iĢlemden sonra sıra modelimizi hazırlamaya gelir.

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

150
Modelin Hazırlanması:

Modelimizin kenarlarını oluĢturmak için Ģekil 2.5.9‟daki gibi “keypoint”‟ler


tanımlamamız gerekir. Bunun için Ģu komut dizisi kullanılır.

Preprocessor > Modeling > Create > Keypoints > In Active CS

ġekil 2.5.8‟deki ara pencereye keypointler‟in yerleĢeceği noktanın koordinatları


girilir.

Şekil 2.5.8

ġekil 2.5.9‟daki keypoint‟ler oluĢturulmuĢ olur.

Şekil 2.5.9 Keypoint‟lerin gösterimi

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

151
OluĢturduğumuz keypoint‟lerden çizgi oluĢturmak için,

Preprocessor > Modeling > Create > Lines > Lines > In Active Coord

komut dizisi kullanılır. Ayrıca extrude iĢlemi sırasında süpürme iĢlemi için gerekli
olacak eksen çizgisi de çizilir (ġekil 2.5.10).

Şekil 2.5.10 Çizgilerin oluĢturulmuĢ görünümü

OluĢturduğumuz bu çizgilerden alan oluĢturmak için,

Preprocessor > Modeling > Create > Areas > Arbitrary > By Lines

komut dizisi kullanılır. Çizgiler teker teker seçilir, “OK” butonu tıklanır ve böylece
alanı oluĢturmuĢ oluruz (ġekil 2.5.11).

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

152
Şekil 2.5.11 Alanın oluĢturulmuĢ hali

Bu iĢlemin ardından sıra extrude iĢlemine gelir. Extrude iĢlemi, oluĢturduğumuz


alanın, çizdiğimiz çizgi etrafında 30º dönerek yani süpürme iĢlemi ile oluĢturulur.
Bunun için aĢağıdaki komut dizisi kullanılır.

Preprocessor > Modeling > Operate > Extrude > Areas > About Axis

Bu komut tıklandıktan sonra alan seçilir ve “Apply” tıklanır. Daha sonra süpürme
iĢlemi için gerekli olan eksen çizgisinin üst ve alt keypoint‟leri seçilir ve “Apply”
tıklanır. Daha sonra çıkan ara pencereye dönme miktarı girilir ve “OK” tıklanır
(ġekil 2.5.12).

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

153
Şekil 2.5.12

OluĢturduğumuz hacim Ģekil 2.5.13‟deki gibi olur.

Şekil 2.5.13 Süpürme iĢlemi ile extrude edilmiĢ model

Modelimizin orta kısmına yarım delik delmek için öncelikle yardımcı eksen takımı
oluĢturulur. Bunun için Work Plane > Display Work Plane seçilir. Ġlk önce daire
oluĢturulacak bölgeye keypoint yerleĢtirilir.

Preprocessor > Modeling > Create > Keypoints > In Active CS

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

154
Şekil 2.5.14

OluĢturduğumuz yardımcı koordinat takımını bu keypoint‟e taĢırız. Bunun için,

Work Plane > Ofset WP to > Keypoints +

komutu tıklanır. Keypoint seçilir ve “OK” tıklanır.

Koordinat takımını X ekseninde 90º döndürmek için,

Work Plane > Ofset WP by Increments komutu tıklanarak ġekil 2.5.15 „deki ara
pencere çıkar. Burada (-X) butonuna tıklayarak eksen döndürülür.

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

155
Şekil 2.5.15

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

156
Şekil 2.5.16 Work Plane yerleĢtirilmiĢ görünümü

Daha sonra bu eksenin bulunduğu yere 2cm yarıçaplı bir daire çizeriz. Bunun için
aĢağıdaki komut dizisi kullanılır.

Preprocessor > Modeling > Create > Areas > Circle > Solid Circle

Çıkan pencerede radius 2 girilerek “OK” tıklanır.

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

157
Şekil 2.5.17

Daha sonra bu daireye extrude iĢlemi yapılır. Bunun için,

Preprocessor > Modeling > Operate > Extrude > Areas > Along Normal

komut dizisi tıklanır. Daha sonra daire seçilir. Çıkan ara pencereye silindir yüksekliği
3 girilerek “OK” tıklanır (ġekil 2.5.18).

Şekil 2.5.18

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

158
Şekil 2.5.19

OluĢturduğumuz silindiri modelin tamamından çıkartırız. Bunun için aĢağıdaki


komut dizisi tıklanır.

Preprocessor > Modeling > Operate > Booleans > Subtract > Volumes

Ġlk önce model seçilir “Apply” butonu tıklanır. Daha sonra silindir seçilerek “OK”
tıklanır. Böylece Ģekil 2.5.20‟deki model elde edilmiĢ olur.

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

159
Şekil 2.5.20 Modelin görünümü

Ağ Yapısının Oluşturulması:

OluĢturduğumuz modelin farklı bölgelerinde farklı eleman tipindeki ağ yapısı


oluĢtururuz. Bunun için öncelikle yardımcı koordinat takımını aĢağıdaki komut ile
oluĢtururuz.

Work Plane > Display Work Plane

Daha sonra Work Plane > Ofset WP to > Keypoints + komutu ile eksen Ģekil
2.5.21‟deki bölgeye yerleĢtirilir.

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

160
Şekil 2.5.21

Daha sonra modelimizi Work Plane‟nin bulunduğu yerden böleriz. Bunun için,

Preprocessor > Modeling > Operate > Booleans > Divide > Volu by WrkPlane

komut dizisi tıklanır. Model seçilir ve “OK” tıklanır.

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

161
Şekil 2.5.22

Aynı iĢlemi modelin alt bölümüne de yaparız. Work Plane‟i ġekil 2.5.23‟deki
bölgeye taĢırız.

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

162
Şekil 2.5.23

Daha sonra,

Preprocessor > Modeling > Operate > Booleans > Divide > Volu by WrkPlane

komut dizisi tıklanarak “OK” butonuna basılır. Böylece modelimizi ġekil


2.5.24‟deki gibi bölmüĢ oluruz.

Şekil 2.5.24 Modelin bölünmüĢ görünümü

Modelimizin ağ yapısını oluĢturmak için MeshTool arayüzü kullanılır.

Main Menu > Preprocessor > MeshTool

Mesh Tool ara penceresinde Global > Set butonu tıklanarak eleman boyutu 1 girilir
(ġekil 2.5.25). Daha sonra “Hex” ve “Sweep” seçilerek “Sweep” butonu tıklanır.
Alt ve üst kısımdaki 4 hacim seçilerek “OK” tıklanır.

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

163
Şekil 2.5.25 Mesh Tool ara penceresi

Bu iĢlem sonunda Ģekil 2.5.26‟daki ağ yapısı oluĢturulur.

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

164
Şekil 2.5.26 Ağ yapısının oluĢturulması

Daha sonra orta kısımdaki hacmin ağ yapısını oluĢtururuz. Ġlk önce Mesh Tool ara
penceresinden Element Attrubites bölümünden Global > Set butonu tıklanır. Çıkan
ara pencereden eleman tipi solid 95 seçilir (ġekil 2.5.27).

Şekil 2.5.27

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

165
Mesh Tool ara penceresinde Size Control bölümünde Global > Set butonu
tıklanarak eleman boyutu 1 girilir (ġekil 2.5.28). Daha sonra “Tet” ve “Free”
seçilerek “Mesh” butonu tıklanır. Alt ve üst kısımdaki 4 hacim seçilerek “OK”
tıklanır.

Şekil 2.5.28

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

166
Şekil 2.5.29

ġekil 2.5.30‟daki gibi modele ait ağ yapısı oluĢturulmuĢ olur.

Şekil 2.5.30 Modele ait ağ yapısının görünümü

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

167
Sadece simetrik alanların gösterilmesi için Ģu iĢlemler yapılır.

Utility Menu > Select > Component Manager

Çıkan pencereden Ģekil 2.5.31‟de gösterilen buton tıklanır.

Şekil 2.5.31

Çıkan pencerede Ģekil 2.5.32‟de gösterilen bölümler iĢaretlenerek “OK” tıklanır.

Şekil 2.5.32

Daha sonra simetrik olan alanlar seçilerek “OK” tıklanır.

Simetrik alanları göstermek için,

Utility Menu > Select > Comp/Assembly > Select Comp/Assembly

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

168
komutları girilerek “OK” tıklanır.

Utility Menu > Plot > Areas komutu ile Ģekil 2.5.33‟deki simetrik alanları görmüĢ
oluruz.

Şekil 2.5.33 Simetrik alanların gösterimi

Seçilen bu alanlara simetri sınır koĢulu uygulanır.

Main Menu > Solution > Loads > Apply > Structural- Displacement >
Symmetry B.C. > On Areas

[Pick All] tıklanır.

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

169
Şekil 2.5.34

Tüm alanları göstermek için aĢağıdaki komut dizisi kullanılır.

Utility Menu > Select > Everything

Utility Menu > Plot > Areas

Modelimizi 356 numaralı node‟dan Y ekseni doğrultusunda sabit tutarız.

Main Menu > Solution > -Loads- Apply > -Structural- Displacement > On
Nodes +

Y ekseni etrafında 200 rad/s‟lik dönme hızı uygulanır.

Main Menu > Solution > FLOTRAN Set Up > Flow Environment > Rotating
Coords

ġekil 2.5.35‟de bulunan bölüme 200 değeri girilir ve “OK” tıklanır.

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

170
Şekil 2.5.35

PCG iterative çözücü seçilir.

Main Menu > Solution > -Analysis Type- Sol’n Control

“Sol’n Options” tabı seçilir.

“Pre-Condition CG” çözücüsü seçilerek “OK” tıklanır.

Çözüm iĢlemi yapılır.

Main Menu > Solution > -Solve- Current LS

“OK” tıklanarak çözüm baĢlatılır.

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

171
Sonuçların İncelenmesi:

Von Misses gerilmeleri aĢağıdaki gibi gösterilir.

Main Menu > General Postproc > Plot Results > -Contour Plot- Nodal Solu

Çıkan pencerede “Stress” ve “von Mises SEQV” seçilir, [OK] tıklanır.

Şekil 2.5.36 Von Misses gerilmelerinin gösterimi

Tekerlek modelimizin tam görünümü için Ģu iĢlemler yapılır.

Utility Menu > WorkPlane > Change Active CS to > Global Cylindrical Y

Utility Menu > PlotCtrls > Style > Symmetry Expansion > User-Specified
Expansion

• NREPEAT = 16
• TYPE = “Local Polar”
• PATTERN = “Alternate Symm”
• DY = 22.5
• [OK]

Dr. Mehmet FIRAT, Assoc. Professor

Mechanical Engineering Department, The University of Sakarya


firat@sakarya.edu.tr

172

You might also like