Tugasan 2: Penulisan Akademik

Rancangkan aktiviti pengurusan bilik darjah yang mesra budaya dalam

konteks komuniti di Malaysia. Perancangan anda mestilah melibatkan aspek
pengurusan persekitaran fizikal, pengurusan emosi dan pengurusan sosial
murid serta guru. Sebagai guru inovatif dan kreatif anda perlu menggunakan
elemen TMK dan infografik sebagai sumber pengurusan yang mesra budaya.

mendapatkan penyertaan dan kerjasama ahli untuk mencapai objektif

organisasi atau kumpulan dalam sesuatu gerakerja.

Kepimpinan di sesebuah sekolah dan di dalam sesebuah bilik darjah adalah

antara faktor penentu kewujudan persekitaran bilik darjah yang memiliki
budaya mesra dan kondusif

adalah perlu untuk mengekalkan persekitaran pembelajaran yang positif

serta produktif di samping

M e n u r u t W o o l f o k pengurusan bilik darjah adalah perlu untuk

mengekalkan persekitaran pembelajaranyang positif dan produktif disamping
memaparkan sejauh mana guru memiliki sikapprihatin dan professional
terhadap tugasnya sebagai pengurus bilik darjah

Pengurusan bilik darjah merupakan satu proses yang merangkumi proses

merancang, mengelola, memimpin, mengarah dan mengawal.

Pengurusan yang dinamik dapat mencapai objektif ke arah pembinaan modal

insan yang menjurus kepada pembinaan JERIS.
Pengurusan Persekitaran
FizikalB i l i k d a r j a h s e c a r a r a s m i n y a d i t a k r i f k a n s e b a g a i s
ebuah bilik dimanas e k u m p u l a n m u r i d d i a j a r o l e h s e
orang guru.

Woolfok(2 2& juga berpendapat' persekitaran bilik darjah yang

melibatkanruang' susun atur bilik darjah dan dimensi sosial mempengaruhi
pembinaan budayasesebuah bilik darah. elain itu' Marland (!)%*&
berpendapat' suasana fizikal bilikdarjah mungkin merupakan +ka,an- atau
+musuh- dalam pengajaran. usunan bilikdarjah boleh memberi
sumbangan dari segi ka,alan' pembelajaran' perhubunganantara guru
dengan murid' murid dengan murid serta keseronokan bekerja
bersama. e r d a p a t b e b e r a p a j e n i s b i l i k d a r j a h d i n e g a r a k i t a
i a i t u b i l i k d a r j a h t r a d i s i d i ba,ah program /0 1 dan /0 M' /B 1 dan
/B M. /onsep bilik darjah pada masakini ditafsirkan mengikut fungsi
pendidikan atau ciri ciri penyusunan fizikal. Padadasarnya' sesebuah
bilik darjah dilengkapi dengan kemudahan kemudahan sepertikerusi meja
yang disusun mengikut kehendak akti3iti pengajaran
dan pembelajaran'papan tulis dan alat bantu mengajar. Bagi
mengekalkan persekitran
pembelajarany a n g p o s i t i f d a n b e r k e s a n k e p a d a m u r i d ' g u r u h a
r u s l a h m e m b e r i k a n p e r h a t i a n kepada perkara perkara berikut

Suasana bilik darjah bukan sahaja melibatkan unsur-unsur fizikal yang dapat
dilihat dengan mata semata-mata seperti ruang bilik darjah serta peralatan di
dalamnya sebaliknya persekitaran bilik yang melibatkan unsur emosi dan
hubungan kemanusiaan. Oleh itu, jika murid berasa “Sekolahku rumahku”,
seseorang guru tersebut boleh dikata berjaya mewujudkan persekitaran bilik
darjah yang mesra budaya.

Proses pembelajaran yang mesra budaya memberikan natijah besar dalam

diri murid khususnya.

Sebagai guru,

Sebagai guru, kita perlu jelas bahawa bilik darjah adalah satu ekologi yang
mempunyai sistem tersendiri yang mempunyai perkaitan dan pertatuan antara
guru dan murid.

Oleh itu, menjadi tanggungjawab guru untuk menyediakan persekitaran

fizikal efektif bagi membantu perkembangan murid.
Susun atur tempat duduk
Menyusun atur tempat duduk semula murid-murid dalam bilik darjah supaya terdapat
kesamarataan taburan di antara murid-murid dari pelbagai kumpulan etnik dan tidak
hanya satu kumpulan etnik dikelompokkan dalam satu kumpulan. Apabila ada
perbincangan kumpulan atau aktiviti-aktiviti kumpulan ahli-ahli kumpulan akan terdiri dari
pelbagai kaum etnik. Secara tidak langsung kepelbagaian kumpulan etnik dalam satu-satu
kumpulan dapat mewujudkan serta memupuk suasana mesra budaya. Sebagai contoh,
guru menyusun tempat duduk antara murid melayu dengan murid yang berbangsa
cina. Oleh itu, murid melayu dapat belajar adat dan budaya masyarakat cina dan begitu
juga sebaliknya. Sebagai cadangan guru boleh menyusun atur kedudukan tempat duduk
murid seperti yang telah dicadangkan dalam pelan bilik darjah KBSR yang mana murid
diletakkan dalam satu kumpulan. Oleh itu, guru boleh mempelbagaikan kelompok
kumpulan tersebut dengan murid yang pelbagai. Pada masa yang sama, semasa
menyusun tempat duduk murid, guru juga perlu mengambil kira keperluan murid. Guru
perlu memastikan semua murid di bawah perhatiannya. Hal ini supaya mudah untuk guru
bertindak sekiranya murid memerlukan bantuan daripadanya. Penyusunan kerusi juga
perlu sesuai dengan jenis aktiviti yang akan dijalankan dan fleksibel. Dalam bilik darjah
yang bercampur murid lelaki dan perempuan, penyusunan kerusi meja perlu
mengelakkan daripada berlakunya kenakalan. Oleh itu, dicadangkan supaya kedudukan
murid lelaki dan perempuan dicampuradukkan supaya masalah disiplin dapat
dikurangkan. Walau bagaimanapun kedudukan murid-murid hendaklah menggalakkan
mereka dapat berinteraksi bersama dalam sesuatu aktiviti kumpulan, bekerjasama serta
dapat bertoleransi semasa proses pembelajaran berlaku. Susunan perabot dan peralatan
pengajaran pembelajaran juga perlu disesuaikan dengan suasana dan aktiviti pengajaran
dan pembelajaran. Guru perlu memastikan perabot yang terdapat di dalam bilik darjah
tidak menyempitkan ruang. Di samping itu, ruang penyimpanan barang yang disediakan
memudahkan murid untuk menyimpan barang-barang peribadi mereka.

Ruang multimedia
Selain itu, alat-alat ICT serta alat pandang dengar disediakan di dalam bilik darjah. Sudut
pembelajaran elektronik adalah penting di mana murid dari pelbagai latar belakang etnik
dapat menggunakan perisian ‘software’ yang disediakan oleh guru seperti aktiviti interaktif
dan multimedia untuk dapat melaksanakan tugasan dalam kumpulan. Semasa membuat
tugasan murid-murid dapat memupuk serta menghayati
nilai-nilai seperti bekerjasama, tolong menolong serta toleransi. Guru perlu
menggalakkan murid-murid berkongsi menggunakanya serta menggalakkan murid
meneroka dengan sendiri. Ia menggalakkan murid untuk menjadi lebih kretif dan
berinovasi.

Ruang hiasan
Guru boleh memberikan tanggungjawab menghias kelas kepada murid-murid. Murid
diberikan kebebasan untuk menghias kelas mengikut kreativiti mereka sendiri. Murid akan
bekerjasama untuk memberikan yang terbaik. Mereka akan berkongsi idea untuk
menghias dan bekerjasama sesama mereka. Antara aktiviti yang boleh dijalankan ialah
murid boleh menyediakan beberapa bahan bacaan yang mempunyai ciri-ciri kebudayaan
tempatan yang merangkumi semua kaum. Selain itu, guru boleh memberi kebebasan
kepada murid untuk membawa bahan bacaan yang ilmiah untuk diletak di bahagian sudut
bacaan. Selain itu juga, banyak lagi sudut-sudut pembelajaran yang boleh dibuat seperti
sudut sejarah dan geografi. Melalui sudut-sudut ini, guru boleh menerapkan nilai-nilai
murni seperti semangat cinta akan tanah air, dan menghargai keamanan negara. Guru
boleh memberi kesedaran kepada murid bahawa pentingnya untuk bersatu padu antara
satu sama lain untuk membentuk negara yang aman dan sejahtera. Selain aspek-aspek
yang telah dinyatakan di atas, terdapat banyak lagi cara yang boleh digunakan oleh guru
untuk memanipulasikan persekitaran fizikal bilik darjah agar dapat membentuk budaya
yang positif. Bagi memupuk iklim bilk darjah yang progresif dan dinamik, nilai bilik darjah
seperti kerajinan, ketekunan, daya usaha, menghargai masa, kecekapan belajar,
kebersihan, tanggungjawab, kerjasama perlu dipupuk dan diamalkan di dalam bilik darjah.

ontohnya, kedudukan murid di dalam bilik darjah perlulahseimbang.Misalnya, murid

melayu duduk bersebelahan dengan murid
berbangsacina ataupun india. . Di setiap baris dan lajur kedudukan di dalam bilik darjahper
lulah mempunyai variasi murid agar kemesraan antara setiap budaya dapatdiwujudkan.

Susunan kerusi dan meja murid sedemikian juga bertepatan dengan pembelajaran
abad ke-21 yang mana menekankan aktiviti pembelajaran secara koperatif.

Menyusun atur tempat duduk semula murid-murid dalam bilik darjah supaya terdapat
kesamarataan taburan di antara murid-murid dari pelbagai kumpulan etnik dan tidak
hanya satu kumpulan etnik dikelompokkan dalam satu kumpulan. Apabila ada
perbincangan kumpulan atau aktiviti-aktiviti kumpulan ahli-ahli kumpulan akan terdiri dari
pelbagai kaum etnik. Secara tidak langsung kepelbagaian kumpulan etnik dalam satu-satu
kumpulan dapat mewujudkan serta memupuk suasana mesra budaya. Sebagai contoh,
guru menyusun tempat duduk antara murid melayu dengan murid yang berbangsa
cina. Oleh itu, murid melayu dapat belajar adat dan budaya masyarakat cina dan begitu
juga sebaliknya. Sebagai cadangan guru boleh menyusun atur kedudukan tempat duduk
murid seperti yang telah dicadangkan dalam pelan bilik darjah KBSR yang mana murid
diletakkan dalam satu kumpulan. Oleh itu, guru boleh mempelbagaikan kelompok
kumpulan tersebut dengan murid yang pelbagai. Pada masa yang sama, semasa
menyusun tempat duduk murid, guru juga perlu mengambil kira keperluan murid. Guru
perlu memastikan semua murid di bawah perhatiannya. Hal ini supaya mudah untuk guru
bertindak sekiranya murid memerlukan bantuan daripadanya. Penyusunan kerusi juga
perlu sesuai dengan jenis aktiviti yang akan dijalankan dan fleksibel. Dalam bilik darjah
yang bercampur murid lelaki dan perempuan, penyusunan kerusi meja perlu
mengelakkan daripada berlakunya kenakalan. Oleh itu, dicadangkan supaya kedudukan
murid lelaki dan perempuan dicampuradukkan supaya masalah disiplin dapat
dikurangkan. Walau bagaimanapun kedudukan murid-murid hendaklah menggalakkan
mereka dapat berinteraksi bersama dalam sesuatu aktiviti kumpulan, bekerjasama serta
dapat bertoleransi semasa proses pembelajaran berlaku. Susunan perabot dan peralatan
pengajaran pembelajaran juga perlu disesuaikan dengan suasana dan aktiviti pengajaran
dan pembelajaran. Guru perlu memastikan perabot yang terdapat di dalam bilik darjah
tidak menyempitkan ruang. Di samping itu, ruang penyimpanan barang yang disediakan
memudahkan murid untuk menyimpan barang-barang peribadi mereka.

Aspek kebersihan juga perlu dititikberatkan dalam bilik darjah. Jika sesebuah bilik darjah itu
bersih, ia akan dapat memberikan ketenangan kepada murid yang berada di dalam kelas.

Guru boleh mendidik supaya murid-murid di dalam kelasnya menjaga kebersihan dengan
membuat jadual giliran bertugas harian. Dengan itu, budaya menjaga kebersihan
dapat diterapkan dalam diri murid-muridnya. Di kebanyakan sekolah, pertandingan bilik
darjah bersih merupakan satu usaha yang baik untuk menggalakkan murid menjaga
kebersihan bilik darjah masing-masing.

Selain kebersihan, aspek pencahayaan dan juga pengudaraan juga memainkan peranan
penting dalam bilik darjah. Jika sesebuah bilik darjah tidak mempunyai tingkap
dan kipas, murid akan berasa tidak selesa berada di dalamnya. Secara tidak langsung
mereka tidak dapat menumpukan perhatian semasa belajar. Guru perlu memastikan
suasana bilik darjah berada dalam keadaan yang paling selesa seperti tidak terlalu gelap
atau terang dan pengudaraan yang segar dapat dinikmati oleh murid-muridnya.