ANTYK

GRUPA A
1. W tym punkcie przytoczono porównanie homeryckie. Ustal: człon porównywany, człon
porównujący i podstawę porównania. (3 pkt.)
Niczym śnieżna zawieja lub mroźny grad, który spada
z chmur, pędzony z przestworzy, gdy dmie północny Boreasz
tak chyżo Iryda pomknęła z ochotą skwapliwą.
2. Rozpoznaj filozofów starożytnych, z których ust mogły paść podane niżej stwierdzenia: (2 pkt.)
A. Na świecie nie ma ludzi złych, są tylko głupcy.
B. Nic, co istnieje w świecie materialnym, nie może być doskonałe.
3. Przeczytaj fragment wiersza. Wykorzystaj swoją wiedzę o poetach starożytności i ustal, spod
czyjego pióra najpewniej ten fragment mógł wyjść: „Rzecz to piękna zaprawdę, gdy krocząc w
pierwszym szeregu, ginie człowiek odważny walcząc w obronie ojczyzny”. (2 pkt.)
4. Cechy stylu homerowego (wymień je i krótko zdefiniuj). (2 pkt.)
5. Tragedia, tragizm, konflikt tragiczny – objaśnij pojęcia na przykładzie dowolnego utworu. (6 pkt.)
6. Przeczytaj definicje i na tej podstawie ustal, o jakim elemencie architektury teatru greckiego jest
mowa. (3 pkt.)
A. Dosłownie wyraz ten oznacza: namiot. Początkowo była to prymitywna przebieralnia aktorów,
później budynek, na którego ścianach rozwieszano też płaskie dekoracje.
B. Placyk, najczęściej okrągły, to tu śpiewał i tańczył chór, występowali też aktorzy.
C. Wzniesienie przed budynkiem scenicznym z czasem zaczęło pełnić rolę sceny.
7. Wyjaśnij pojęcie „złoty środek” w odniesieniu do postaci konkretnego twórcy i utworu. (4 pkt.)
8. Wyjaśnij pojęcia: (4 pkt.)
a) politeizm,
b) sztuka apollińska,
c) archetyp,
d) sielanka.
9. Dopisz imiona mitologicznych postaci, z którymi łączą się podane niżej przedmioty i zjawiska;
wyjaśnij ich znaczenie: (4 pkt.)
- nić - ....................................................................................................................................................
- pięta - .................................................................................................................................................
- stajnia - ...............................................................................................................................................
- praca - ................................................................................................................................................
 BIBLIA
GRUPA A

1. Wyjaśnij co oznaczają pojęcia: (5 pkt.)

a) genesis
b) Vulgata
c) parabola
d) topos vanitas
e) przekład
2. Z jakim momentem historii biblijnej (z którym bohaterem), z którą księgą wiążą się
wymienione problemy: (2 pkt.)
a) twierdzenie, że z trzech wartości: wiary, nadziei i miłości najważniejsza jest miłość;
b) teza, że bliźnim jest każdy człowiek bez względu na rasę, narodowość czy poglądy.
3. Wyjaśnij na czym polega uniwersalizm postawy Hioba. (3 pkt.)
4. Wyjaśnij, co współcześnie mamy na myśli mówiąc o: (5 pkt.)
a) hiobowej wieści;
b) zdarzeniu apokaliptycznym;
c) wdowim groszu;
d) kainowym znamieniu;
e) wieży babel.
5. Odpowiedz na pytania: (5 pkt.)
a) co oznacza i od jakiego słowa pochodzi <testament>?
b) Wymień główne księgi Starego Testamentu. Podaj ich liczbę.
c) Kiedy powstał Stary Testament? W jakim języku został napisany?
d) W jakim języku został napisany Nowy Testament?
e) Wymień dwa najstarsze tłumaczenia Biblii (podaj datę, autora i język przekładu).
6. Zdefiniuj psalm. Podaj cechy tego gatunku opierając się na wybranym przykładzie.(3 pkt.)
7. Wymień katolickie przekłady Biblii; podaj datę przekładu. (4 pkt.)
8. Podaj minimum trzy argumenty, że Biblia jest księgą kulturotwórczą. (3 pkt.)

9. * Napisz skąd pochodzą podane cytaty i krótko uzasadnij, dlaczego tak sądzisz.(6 pkt.)
a) „Nagi wyszedłem z łona matki i nagi tam wrócę
Dał Pan i zabrał Pan
Niech będzie imię pańskie błogosławione”;
b) „Zaklinam was córki jerozolimskie,
na gazele, na łanie polne:
nie budźcie ze snu, nie rozbudzajcie miłości,
póki samo nie zechce”;
c) „(...) ponieważ uczyniłeś to, a nie odmówiłeś Mi syna swego jedynego,
będę ci błogosławił i dam ci potomstwo tak liczne jak gwiazdy na niebie
i jak ziarnka piasku na wybrzeżu morza”.
10. * Podaj trzy przykłady nawiązań do Biblii w literaturze następnych epok (4 pkt.)
(tytuł utworu, autor).
 ANTYK
GRUPA B
1. W tym punkcie przytoczono porównanie homeryckie. Ustal: człon porównywany, człon
porównujący i podstawę porównania: (3 pkt.)
Jak liczna trzoda owieczek lub stado kóz, napadnięte
W czarnej nocy ciemnościach przez dwa drapieżce znienacka
Kiedy nie ma pasterza, rozbiega się w srogim popłochu
Tak przerażeni Achaje pierzchnęli nikczemnie.
2. Rozpoznaj filozofów starożytnych, z których ust mogły paść podane niżej stwierdzenia: (2 pkt.)
A. Dopóki świeci słońce, niczego więcej nie potrzebuję do szczęścia.
B. Nie zaznam spokoju, póki nie uporządkuje tego wszystkiego.
3. Przeczytaj fragment wiersza. Wykorzystaj swoją wiedzę o poetach starozytności i ustal, spod
czyjego pióra najpewniej ten fragment mógł wyjść: „Przechodniu, powiedz Sparcie: tu leżym jej
syny, prawom jej do ostatniej posłuszni godziny”. (2 pkt.)
4. Cechy starożytnej epopei (wymień je i krótko zdefiniuj). (2 pkt.)
5. Konflikt tragiczny w „Antygonie” lub „Królu Edypie”. Przedstaw krótko zaistniały problem. (6 pkt.)
6. Przeczytaj definicje i na tej podstawie ustal, o jakim elemencie architektury teatru greckiego jest
mowa. (3 pkt.)
A. Dosłownie wyraz ten oznacza: namiot. Początkowo była to prymitywna przebieralnia aktorów,
później budynek, na którego ścianach rozwieszano też płaskie dekoracje.
B. Placyk, najczęściej okrągły, to tu śpiewał i tańczył chór, występowali też aktorzy.
C. Wzniesienie przed budynkiem scenicznym z czasem zaczęło pełnić rolę sceny.
7. Wyjaśnij pojęcie „non omnis moriar” w odniesieniu do postaci konkretnego twórcy i utworu. (4 pkt.)
8. Wyjaśnij pojęcia: (4 pkt.)
e) monoteizm,
f) sztuka dionizyjska,
g) archetyp,
h) anakreontyk.
9. Dopisz imiona mitologicznych postaci, z którymi łączą się podane niżej przedmioty i zjawiska;
wyjaśnij ich znaczenie: (4 pkt.)
- puszka - ..............................................................................................................................................
- loty - ...................................................................................................................................................
- zagadka - ............................................................................................................................................
- praca - ...............................................................................................................................................
 BIBLIA
GRUPA B

1. Wyjaśnij co oznaczają pojęcia: (5 pkt.)

f) Tora
g) Septuaginta
h) apokalipsa
i) parafraza
j) paralelizm składniowy
2. Z jakim momentem historii biblijnej (z którym bohaterem), z którą księgą wiążą się
wymienione problemy: (2 pkt.)
c) Kłótnia z Bogiem o sens niezawinionego cierpienia;
d) teza, że bliźnim jest każdy człowiek bez względu na rasę, narodowość czy poglądy.
3. Omów poglądy św. Pawła na miłość. Wymień i wyjaśnij trzy cechy, jakich św. Paweł
oczekuje od tego uczucia. (3 pkt.)
4. Wyjaśnij, co współcześnie mamy na myśli mówiąc o: (5 pkt.)
f) Salomonowym wyroku;
g) Sodomie i Gomorze;
h) zakazanym owocu;
i) wieży Babel;
j) mannie z nieba.
5. Odpowiedz na pytania: (5 pkt.)
f) Od jakiego greckiego słowa wywodzi się <Biblia> i co oznacza?
g) Z czego składa się Pięcioksiąg?
h) Wymień główne księgi Nowego Testamentu i podaj ich liczbę?
i) Kiedy powstał Nowy Testament i w jakim języku został napisany?
j) W jakich językach został napisany Stary Testament?
6. Zdefiniuj parabolę. Wytłumacz jej istotę opierając się na wybranym przykładzie. (3 pkt.)
7. Wymień innowiercze przekłady Biblii; podaj datę przekładu. (4 pkt.)
8. W kilkuzdaniowej wypowiedzi scharakteryzuj <Apokalipsę św. Jana> oraz podaj
i zinterpretuj przynajmniej trzy symbole zawarte w tej księdze. (3 pkt.)

9. * Napisz skąd pochodzą podane cytaty i krótko uzasadnij, dlaczego tak sądzisz.(6 pkt.)
d) „A z tronu wychodzą błyskawice i głosy i gromy
i płonie przed tronem siedem lamp ognistych”;
e) „Błogosławieni miłosierni, albowiem oni miłosierdzia dostąpią
Błogosławieni czystego serca, albowiem oni Boga oglądać będą ...”;
f) „Mój miły jest mój, a ja jestem jego,
on stada swe pasie wśród lilii”.
10. * Podaj trzy przykłady nawiązań do Biblii w literaturze następnych epok
(tytuł utworu, autor). (4 pkt.)