Professional Documents
Culture Documents
Kadmiumu (Cd) eshte perdorur per qellime industrial per shume vite.Toksiciteti i tij zgjoi
kureshtje per studime shkencore gjate mesit te shekiullit te kaluar.
Kadmiumi eshte metal i rende i cili perben rrezik te madh per shendetin e njeriut.Deri me sot
nuk eshte vertetuar se Kadmiumu luan rol ne ndonje process fiziologjik ne organizem.
Interesimi eshte rritur per cilisite e tij toksik.Pershkrimi i pare eshte bere nga shkenctari
gjerman Friedrich Stromeyer toksikimi me cadmium mund te rezultoje ne demtimin e
veshkeve, eshtrave, dhe mushkrive.
Vlera mesatare e puntoreve sipas ligjit gjerman eshte 15 ug/l. Jo duhanpiresit kane nje
perberje te kadmiumit ne gjak 0.5 ug/l
Sistemi digjestiv
Absorbimi permes sistemit digjestiv te njeriut eshte perafersisht 5% e Kadmiumit. Nje shtetas
gjerman merr per cdo dite nje sasi prej 30-35 ug Kadmium 95% merret permes ushqimit, nje
duhanpires ka perafersisht 30ug per cdo dite cadmium, shume faktore luajne rol ne rritjen e
ketyre vlerave, si p.sh. marrja e vogel e Vitamines D, kalciumit, si dhe zinkut dhe bakrit.
Homologjia e Kadmiumit me zinkun dhe kalciumin, mund te jete nje arsye per rritjen e
riabsorbimit te Kadmiumit.
Sistemi respirator
Punotert te cilat kane qene te ekspozuar ne tym te kadiumit kane shfaur semundje te
mushkrive, si distress pulomar.
Kerkime te pakta shkencare jane bere per kadiumin ne sistemin dermal, WESTER
ekspiremeentoi ne reabsorbimin e kadmiumit nga toka dhe uji I kontaminuar, rezultatet ishin
8.8% nga toka, 12.7% nga uji, nga aplikimi I kadmiumit ne lekure, perderisa ne plazme nga
toka 0.01% dhe nga uji 0.07%. Landsown dhe Sampson bene nje studim ne lekuren e minjeve
dhe administruan kadmium ne lekuren e minjeve, cdo dite per 10 dite, aty u shfaqen
semundjet si hiperkeratoza, akantoza, dhe nje rritje e mitozes ne qelizat e lekures.Gjithashtu u
rrit perqindja e kadmiumit ne gjak, melqi, dhe ne veshke.
Absorbimi I kadmiumit permes lekures permes 2 mekanizmave, lidhjen e nje joni te lire te
kadmiumit ne keratinat epidermale dhe nje induksion me metallotionin.
Kur futet ne gjak kadmiumi transportohet nga proteinat, si albumina dhe methallotiionina.
Organi I pare qe futet pas hyrjes ne gjak eshte melqia, ketu kadmiumi shkakton prodhimin e
metallotionines, pas nekrozes hepatocyte metallotiiona futet ne gjak, nga ketu kadmiumi ,
ciklin entero-hepatik nga sekretimi ne traktin biliar ne formen e cadmium- gluthation.
Organi kryesor ku akumulohet kadiumi eshte veshka, ketu gjysem jeta biologjike e
kadmiumit eshte perafersisht 10 vjet. Nje marrje gjate e kadmiumit mund te rezultoje ne nje
akumulim afatgjate ne veshke dhe mund te kemi nekroze te qelizave te tubulve.
Sistemi respirator eshte I rrezikuar nga inhalimi nga ajri I kontaminuar me kadmium,
frrymezenie, edema e mushkrise, dhe shkatrim I membranve te mukozave,
Demitimi I veshkave.
Nje ekskretim urinar 2.5 mikrogram kadmium, kemi nje demtim renal-tubular deri ne 4%.
Kadmiumi eshte nje faktor qe zhvillon semundjen itai-itai ne te cilen pacientet ankohen per
shume simpotome si p.sh.: ,mineralizim I zvogeluar I eshtrave, rritje e madhe e frakturave,
osteoporoze, dhe dhimbje e madhe e eshtrave.
Nje epidemic me semdjen itai-itai eshte shfaqur ne Japoni, ne vitin 1940, pacientet zhvilluan
keto simptoma mas konsumimit te orizit I cili ishte mbjelle ne toka te kontaminuara me
kadmium.
Edhe nje ekzpozim minimal ne kadmium mund te qon deri ne demineralizim te eshtrave.
Karciogjeniteti
Jane disa vertetime se kadmiumi mund te shkaktoje kancerin, walkes verteti se nje inektim I
kadmiumit mund te rriste gjasat e kancerit te prostates, poashtu eshte vertetuar ne minje se
dozat e medha te kadmiumit mund te shkaktojne nekroze te qelizave testikujve, per contrast
ne testime laboratorike kadmiumi nuk eshte gjetur si shkaktar I kancerit te prostates,
Konksluzionet
Studimet e tanishme kane treguar per rendesin e reduktimit te kadmiumit per shendetin e
njeriut, shume te arritura jane bere veqanarisht ne bashkimin evropian, kadmiumi eshte nje
substance e cila perdoret per qellime industriale por me efekte te demshme per shendetin e
njeriut, ne anen tjeter eshte I rendeshimem ne bashkpunimin mes universiteve, laoratoreve, te
botes ndermjet veti. Jane duke u bere disa projekte ne reduktiminn e emitimite te kadmiumit
ne toke.