Ayat songsang.

Susunan biasa ayat dalam bahasa Melayu ialah subjek + predikat. Ayat songsang pula terbentuk daripada
proses transformasi ayat biasa. (subjek + predikat) . Penyongsangan dapat dilakukan melalui proses
pendepanan bertujuan memberikan penegasan kepada predikat. Peringatan, perubahan ayat biasa kepada
ayat songsang berlaku tanpa ada penambahan perkataan, dan tanpa ada penambahan imbuhan kerana
perubahan di dalam ayat melibatkan perubahan kedudukan perkataan sahaja. Jika anda menambah
perkataan atau imbuhan ayat songsang anda salah dari segi binaannya.

Pendepanan seluruh predikat. ( Berlaku pada ayat binaan pendek )

Cikgu Hanif / berfikiran kreatif. (susunan biasa)
Berfikiran kreatif / Cikgu Hanif. (susunan songsang)

Proses pendepanan berlaku juga pada ayat yang mengandungi kata penegas. (-lah, -tah, dan –kah)
Ibu saya / dia. (susunan biasa – ibu saya sebagai subjek)
Dialah / ibu saya. (susunan songsang)
Dia / ibu saya. (X = dari segi susunan ayat songsang. Ayat ini gramatis dalam ayat susunan biasa tetapi
subjeknya ‘Dia’)

Pendepanan sebahagian daripada predikat.

(a) Pendepanan Frasa Kerja
i. Pendepanan kata kerja:
Ramli bekerja setiap hari. (susunan biasa)
Bekerja setiap hari Ramli. (susunan songsang)

ii. Pendepanan frasa kerja dengan objek.

Zaleha membaca buku. (susunan biasa)
Membaca buku Zaleha. (susunan songsang)

iii. Pendepanan kata kerja dengan kata bantu.

Murid-murid itu masih makan. (susunan biasa)
Masih makan murid-murid itu. (susunan songsang)

b) Pendepanan Frasa Adjektif

i. Pendepanan kata adjektif sahaja.
Ramli rajin. (susunan biasa)
Rajin Ramli. (susunan songsang)

ii. Pendepanan kata adjektif dengan kata bantu.

Rumah Kak Zue masih teguh. (susunan biasa)
Masih teguh rumah Kak Zue. (susunan songsang)

iii. Pendepanan kata adjektif dengan kata penguat.

Encik Zaidi sangat segak. (susunan biasa)
Sangat segak Encik Zaidi. (susunan songsang)

iv. Pendepanan kata adjektif, kata bantu dengan kata penguat

Haji Nasser masih segak amat. (susunan biasa)
Masih segak amat haji Nasser. (susunan songsang)

c) Pendepanan Frasa Sendi Nama

i. Frasa sendi nama sebagai predikat.
Rantai emas itu untuk ibu. (susunan biasa)
Untuk ibu rantai emas itu. (susunan songsang)

ii. Frasa sendi nama sebagai keterangan dalam predikat.

Penonton-penonton merempuh masuk ke dalam dewan. (susunan biasa)
Ke dalam dewan penonton-penonton merempuh masuk. (susunan songsang)
FORMULA AYAT SONGSANG.

Ayat biasa:
Dia / membeli buku di kedai itu.
Cara Songsangan Ayat:
Nomborkan penggalan ayat.
1 2 3
Dia membeli buku di kedai itu.
KGND - Ketiga Frasa Kerja Transitif Objek Frasa Keterangan
Subjek Predikat

FORMULA:
Ayat Biasa : 1+2+3
Ayat songsang:
i. 2+3+1
ii. 2+1+3
iii. 3+1+2
iv. 3+2+1

Ayat Biasa:
1 2 3
Dia membeli buku di kedai itu.

Contoh ayat songsang (i)

2 3 1
Membeli buku di kedai itu dia

Contoh ayat songsang (ii)

2 1 3
Membeli buku dia di kedai itu

Contoh ayat songsang (iii)

3 1 2
Di kedai itu dia membeli buku

Contoh ayat songsang (iv)

3 2 1
Di kedai itu membeli buku dia

Apabila anda diberikan ayat biasa dalam binaan ayat yang panjang, timbul perasaan sukar dalam fikiran anda
untuk menukarkan ayat biasa tersebut kepada ayat songsang. Bagaimana untuk menyelesaikan masalah
tersebut, tidak ada cara mudah untuk menyelesaikannya melainkan dengan latihan dan menggunakan jadual
bantuan penukaran ayat biasa kepada ayat songsang berkenaan.

PROSES MENGGUNAKAN FORMULA PERUBAHAN AYAT BIASA KEPADA AYAT SONGSANG.

i. iPenggalkan kata atau frasa daripada ayat biasa.
ii. Susun kata dan frasa untuk menentukan ayat songsang yang boleh anda bina.
Ayat biasa.
1 2 3 4 5
Peserta pertandingan pidato itu sungguh petah berbicara

Hasilan pertama:-
Ayat songsang pertama.
4 5 3 1 2
petah berbicara sungguh Peserta pertandingan pidato itu
 Hasilan kedua:-
Ayat songsang kedua
3 4 5 1 2
sungguh petah berbicara Peserta pertandingan pidato itu

Hasilan ketiga:-
Ayat songsang ketiga
5 4 3 1 2
berbicara petah sungguh Peserta pertandingan pidato itu

Jika dibina semula daripada jadual penukaran ayat songsang di atas, ayat songsang boleh berbentuk seperti
di bawah.

1. Petah berbicara sungguh peserta pertandingan pidato itu.

2. Sungguh petah berbicara peserta pertandingan pidato itu.
3. Berbicara petah sungguh peserta pertandingan pidato itu. ( Ayat kurang baik-gugurkan)

Cuba aplikasi latihan di atas menggunakan jadual pembinaan ayat songsang di atas untuk membina lebih
daripada satu ayat songsang. Latihan kendiri sebagai tambahan sekiranya anda mempunyai masa lapang atau
senggang sebagai menduga kemahiran anda. Selamat mencuba.

Ayat Aktif dan Ayat Pasif

1. Kedua-dua ayat ini berlainan bentuk stuktur perkataannya tetapi mempunyai maksud sama.
2. Ayat Aktif ialah ayat yang menekankan objek.
3. Ayat Pasif menerangkan benda atau orang yang dikenakan perbuatan ke atasnya.
1. Ayat aktif ialah ayat yang kata kerja berawalan men-. Contohnya:
(a) Emak memasak nasi dan sebagainya
(b) Pasukan pengakap telah mendirikan khemah itu.
(c) Ketua murid menaikkan bendera sekolah.
2. Ayat pasif ialah ayat yang kerjanya……
(a) tidak berawalan men- dan didahului kata ganti diri pertama dan kata ganti diri kedua.
Contohnya:
i. Bola itu saya tendang.
ii. Borang itu perlu anda isi.
(b) berawalan di- dan diikuti kata sendi oleh serta kata ganti diri ketiga.
Contohnya: Baju itu dibasuh oleh kakak.
3. Ayat pasif terdiri daripada:
(a) ayat pasif diri pertama, iaitu ayat yang kata kerjanya tidak berawalan men-
dan didahului kata ganti diri pertama seperti aku, kami, kita, saya, dan sebagainya.
(b) ayat pasif diri kedua, iaitu ayat yang kata kerjanya tidak berawalan men-
dan didahului kata ganti diri kedua seperti awak, anda, kamu, engkau, dan sebagainya.
(c) ayat pasif diri ketiga, iaitu ayat yang kata kerjanya berawalan di-, diikuti kata sendi oleh serta
kata ganti diri ketiga seperti ia, dia, beliau, baginda, dan sebagainya.
4. Kedua-dua ayat aktif dan pasif membawa maksud yang sama walaupun bentuknya berbeza.
Contohnya:
Ayat Aktif Ayat Pasif Diri Pertama
(a) Saya mencuci kasut sekolah. (a) Kasut sekolah saya cuci.
(b) Kita menerima keputusan itu. (b) Keputusan itu kita terima.
(c) Aku akan memetik bunga itu. (c) Bunga itu akan aku petik.
(d) Kami sudah menyusun jadual itu. (d) Jadual itu sudah kami susun.
Ayat Aktif Ayat Pasif Diri Kedua
(a) Anda harus menyiapkan kerja itu. (a) Kerja itu harus anda siapkan.
(b) Awak mesti menyerahkan surat itu. (b) Surat itu mesti awak serahkan.
(c) Engkau patut memulangkan duitnya. (c) Duitnya patut engkau pulangkan.
(d) Kamu perlu membaiki kereta itu. (d) Kereta itu perlu kamu baiki.
Ayat Aktif Ayat Pasif Diri Ketiga
(a) Mereka mengecat bangunan. (a) Bangunan dicat oleh mereka.
(b) Baginda meminta rakyat supaya bersabar.
(c) Beliau mengarahkan orang ramai supaya beratur.
(d) Dia sedang menjahit baju.
Ayat Aktif
1. Ali membaca buku itu.
2. Ibu memasak nasi lemak.
3. Kita mesti mendengar nasihat guru kita.
4. Salmah memukul adiknya dengan kuat.
5. Yusof membawa kerusi patah.
(b) Rakyat diminta oleh baginda supaya bersabar.
(c) Orang ramai diarahkan oleh beliau
supaya beratur.
(d) Baju sedang dijahit olehnya.
Ayat Pasif
Buku itu dibaca oleh Ali.
Nasi lemak dimasak oleh ibu.
Nasihat guru kita, mesti kita dengar.
Adiknya dipukul dengan kuat oleh Salmah.
Kerusi patah dibawa oleh Yusof

Tukarkan setiap ayat aktif di bawah kepada ayat pasif.

1. Pasukan bola sepak Malaysia mengalahkan pasukan bola sepak Singapura dalam satu perlawanan
persahabatan.

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

2. Perdana Menteri menemui ketua perwakilan pelajar daripada semua universiti awam di Putrajaya.

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

3. Awak sudah makan kuih di atas meja itu?

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

4. Kerajaan tetap menjaga dan memelihara hak setiap kaum di negara ini.

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

5. Pengetua telah merasmikan bangunan baru itu pada hari Jumaat lepas.

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

6. Mustaqim mengambil buku dan fail-fail itu sebelum beredar.

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
 7. Kita mestilah menghormati orang yang lebih tua kerana mereka lebih berpengalaman daripada kita.

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

8. Saya menghadiahi ibu sejambak bunga mawar sempena hari ulang tahun kelahirannya.

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

9. Kalian perlu membuat keputusan dengan segera kerana hal ini tidak boleh ditangguh lagi.

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

10. Pihak polis telah menemukan bahan bukti kes pembunuhan itu di belakang rumah mangsa.

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

Tukar ayat aktif di bawah ini kepada ayat pasif tanpa mengubah maksud asalnya.

1. Aisya membaca surat itu.

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

2. Fizana membalut hadiah itu.

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

3. Mereka mengibarkan Jalur Gemilang.

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

4. Saya meletakkan barang-barang itu di atas meja.

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

5. Kami membersihkan kawasan itu bersama-sama.

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

6. Awak meminjam buku itu minggu lepas.

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
 …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

7. Kita perlu mematuhi peraturan sekolah.

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

8. Para pelajar menghias dewan itu dengan cantik.

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

9. Pihak polis telah menemukan bahan bukti kes pembunuhan itu di

belakang rumah mangsa.

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

10. Hartawan yang dermawan itu telah membantu mangsa-mangsa banjir di

kampung saya.

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

11. Nenek menyambut kepulangan kami dengan wajah yang gembira.

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

12. Karmila mengedarkan borang penyertaan kokurikulum.

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

Tukarkan setiap ayat aktif di bawah kepada ayat pasif.

1. Puan Ramlah sedang menanak nasi di dapur.

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

Aizat dan abangnya menganyam ketupat di atas pangkin.

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

2. Syazira membeli beg Hermes di Amerika Syarikat.

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
 …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

3. Peserta- peserta rombongan itu menikmati hidangan makan malam di tepi laut.

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

4. Encik Mujahid mengajar mata pelajaran Sejarah.

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

5. Para pelajar menjawab kertas peperiksaan dengan tenang.

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

6. Penduduk Kampung Melati mengusahakan tanah terbiar di hujung kampung.

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

7. Faizal menghabiskan masa bercuti dengan anak -anaknya.

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

8. Baginda menghadiahi Puteri Julia sebuah kereta mewah.

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

9. Saya menulis rencana tentang warisan budaya masyarakat Melayu .

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

10. Dia mengelap semua tingkap d i dalam bilik itu semalam.

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

11. Hartawan itu menghulurkan bantuan kepada fakir miskin.

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..