Volcán

Un volcán ye una estructura xeolóxica pola que surde

magma (llava fundío) y gases del interior d'un planeta.
L'ascensu ocurre davezu n'episodios d'actividá violenta
denominaos erupciones, nes que'l volcán inyeuta altes
cantidaes de povises, gases y aerosoles na atmosfera,
pudiendo causar enfriamientu climáticu temporal.

Al acumulase'l material arrastráu del interior fórmase una

estrutura cónica en superficie que puede algamar altures de
centenes de metros hasta de varios quilómetros. Al
conductu que comunica'l reservoriu de magma o cámara
magmática en fondura cola superficie denomínase-y
chimenea. Esta termina na cima del edificiu volcánicu, que
ta rematáu por una depresión ocráter.
Ojos del Salado n'Arxentina (6.891 metros)
Dellos volcanes, depués de sufrir erupciones grandes,
colápsense formando enormes depresiones nes sos cimes
que perpasen el quilómetru de diámetru. Estes estrutures
reciben el nome de calderes.

La fluidez de les llaves arroxaes por volcanes ta controlada

pola so composición química. Asina, llaves más fluíes, o de
tipu hawaianu, tienen composiciones riques en fierro y
magnesiu y tienen un conteníu baxo en síliz. Estes al surdir
de la chimenea almacénense nel cráter o caldera hasta
circular per fuera, formándose ríos de llaves que pueden
percorrer distancies de varies decenes de quilómetros.

Les llaves fluíes tienen un altu conteníu en síliz y vapor

Erupción d'un volcán
d'auga. Dao que fluyen pobremente, formen un tapón na
chimenea lo que remanez n'erupciones esplosives, faciendo
medrar el tamañu del cráter. En casos estremos pueden
destruyir dafechu l'edificiu volcánicu como asocedió demientres la erupción del
Monte Santa Helena en 1980.

La llava nun erupciona siempre dende una chimenea central yá que puede abrise camín al traviés d'abertures nos flancos del volcán.
Si estes erupciones son continues pueden dar llugar al que se conoz como conu parásitu. El Monte Etna tien más de 200 d'estos conos
parásitos y dalgunos d'ellos namás qu'espulsen gases. Estos últimos nómense
fumaroles.

Polo xeneral los volcanes tán venceyaos a les llendes de plaques tectóniques, magar qu'hai esceiciones como'l vulcanismu de puntos
calientes o hot spots asitiaos nel interior de les plaques, como ye'l casu de les islles Ḥawai, teoría baraxada tamién pal orixe del
Archipiélagu Canariu.

El volcán conocíu más grande del Sistema Solar ye'l Monte Olimpu, allugáu nel planeta Marte y anguaño inactivu, con 600 km de
base y unos 27 km d'altura. Otres estrutures volcániques a rescamplar pueden atopase na superficie de
Ío).
Exemplos de volcanes
Etna, n'Italia
Pinatubo, nes Filipines
Mauna Kea, en Ḥawai, Estaos Xuníos
Monte Fuji, en Xapón

Wikimedia Commons tien conteníu multimedia tocante aVolcán.

Sacáu de «https://ast.wikipedia.org/w/index.php?title=V
olcán&oldid=1468313»

La última edición d'esta páxina foi el 13 abr 2018, a les 20:58.

El testu ta disponible baxo laLlicencia Creative Commons Reconocimientu/CompartirIgual 3.0

; puen aplicase otres
cláusules más. Llei les condiciones d'usu pa más detalles.