Professional Documents
Culture Documents
Persamaan Linear
• Persamaan dimana variabel atau peubahnya tidak memuat
eksponensial, trigonometri, perkalian, pembagian dengan peubah lain
atau dirinya sendiri
• N buah variable x1, x2, …, xn yang dinyatakan dalam bentuk :
a1x1 + a2x2 + ….+ anxn = b
dengan b, a1, a2, ...., an adalah konstanta-konstanta riil
• Sekumpulan nilai sebanyak n yang disubtitusikan ke n variabel :
x1=k1, x2=k2 … xn=kn
sedemikian sehingga persamaan tersebut terpenuhi, maka himpunan
nilai tersebut (k1, k2, … kn) disebut Himpunan Penyelesaian (solusi
set).
3
Matriks & Ruang Vektor
Persamaan Linear
• Contoh
2x1 + x2 + 3x3=5
x1=1; x2=0; x3=1 → (1,0,1) solusi
x1=0; x2=5; x3=0 → (0,5,0) solusi
x1=2; x =1; x3=0 → (2,1,0) solusi
Suatu persamaan linier bisa mempunyai solusi >1
4
Matriks & Ruang Vektor
5
Matriks & Ruang Vektor
SPL
• SPL dengan satu variabel
• SPL dengan dua variabel
• SPL dengan banyak variabel
Matriks & Ruang Vektor
• 5x + 12 =34
• 4t -33 = 21
• 7y + 56 = 105
• Harga kamera canon ditambah pajak pembelian 10%
adalah Rp. 450000
x + 0,1 x = 1,1x = Rp. 450000
Matriks & Ruang Vektor
x + 2y = 5000
3x + y = 10000
Matriks & Ruang Vektor
:
am1x1 + am2x2 + am3x3 + … + amnxn = bm
MatriksAugmented
A, matriks koefisien
X, matriks variabel /peubah
B, matriks konstanta
atau AX = B dengan A=(aij) matriks koefisien,
X=(x1,x2,…..,xn)* dan B=(b1,b2,…,bn)*.
Matriks lengkap sistem tersebut adalah :
CONTOH
x1 – 2x2 + 3x3 = 4
X1 + x2 + 2x3 = 5
SPL Konsisten dan Inkonsisten
• Apabila SPL mempunyai penyelesaian, maka
disebut sistem persamaan linear yang konsisten,
sebaliknya SPL tidak mempunyai penyelesaian
disebut sistem persamaan linear yang inkonsisten.
• Suatu SPL yang konsisten mempunyai penyelesaian
tunggal atau penyelesaian sebanyak tak berhingga.
TUNGGAL
Mempunyai penyelesaian
disebut KONSISTEN BANYAK
SPL
Tidak mempunyai penyelesaian
disebut INKONSISTEN
Jika kedua persamaan tersebut dinyatakan dalam
grafik, maka:
P1 P1 P2
P2 P1
berpotongan di 1 titik berpotongan di 1 titik berimpit
Inkonsisten Konsisten
SUSUNAN PERSAMAAN LINIER
− 3 6 x − 9
= atau Ax = B
1 − 2 y 3
- 3 6 : − 9 1 − 2 : 3 (3 ) 1 − 2 : 3
(A | B) = B12 = B 21
1 −2 : 3 ~ − 3 6 : − 9 ~ 0 0 : 0
r(A)=r(A|B)=1 r<n
Jumlah variabel=2 1<2
Jawab :
1 2 1 2
x1 1
3 1 − 2 x
4 −3 −1 2 = 3 A x = B
2 x 3
4 2 4
(−3)
1 2 1 2 B21 1 2 1 2 B (−1/ 5) 1 2 1 2
3 − 2 1 0 − 5 − 5 0 1
~
−5
2
1 (−4) ~ 1 1
B 31
4 −3 −1 3 ~(−2) 0 −11 − 5 − 5 0 −11 − 5 − 5
2
2 4 41~ 0 0
B
4 0 0 0 0 0 0
(−2) (−1/ 6)
1 2 1 2 B12 1 0 −1 0 B3
1 1 1
~ ~
1 1 1
0 0
0 −11 − 5 − 5 0 0 6 6
0
0 0 0 B32
(1 1)
0 0 0 0
(1)
1 0 −1 0 B13 1 0 0 1
1 1 1
~
1 0
0 0 0
0 0 1 1 0 0 1 1
0 B23
(−1) 0 0
0 0 0 0 0
am1 xm+am2 xm + ... amn xn = 0
Atau=
a11 a12 a1n x1 0
a
21 a22 a2 n x2
0
=
am 2
amn amn xn 0
Matriks A berukuran (m x n)
Matriks x berukuran (n x 1)
Matriks o berukuran (m x 1)
Karena matriks lengkapnya (A|Õ) maka akan selalu berlaku rank (A)=rank (A|Õ).
Sehingga sistem persamaan linier homogen selalu mempunyai jawab (konsisten).
Contoh
1. Selesaikan sistem persamaan linier dibawah ini :
x1 + x 2 + x 3 = 0 1 1 1 x1 0
x1 + x 2 + 2x 3 = 0 atau 1 =
1 2 x 2 0
x1 + 2x 2 + x 3 = 0 1 2 1 x 3 0
Jawab :
B12(−1)
1 1 1 0 B 21
(−1)
1 1 1 0 B23 1 1 1 0 ~
(A | 0) = 1 1 2 0 0 0 1 0 0 1 0 0
~ ~
1 2 1 0 B31 0 1 0 0 0 0 1 0 B13
(−1) (−1)
1 0 0 0 x1 + 0x 2 + 0x 3 = 0
0 1 0 0 0x + x + 0x = 0
1 2 3
x1
x1 + x 2 + x 3 x 4 = 0 1 1 1 1 0
+
x1 + 3x 2 +2x 3 + 4x 4 = atau 1 3 2 4 x2
x = 0
2x1 + x 3 x 4 0 2 0 1 −1 3 0
− =0 x 4
Jawab :
1 1 1 1 0 B
(−1)
1 1 1 1 0 B32
(1)
21
(A | 0) 1 3 2 4 0 0 2 1 3 0
~ ~
B (−2)
= 0 1 −1 0 31 0 − 2 −1 − 3 0
2
1 1 1 1 0 B2 (1/ 2) 1 1 1 1 0 B12(−1)
0 2 1 3 0 ~ 1 1/ 2 3 / 2 ~
0 0
0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
1 1 1 1
x1 + 0x 2 + x 3 − x 4 = 0 x1 = − x 3 + x4
2 2 2 2
1 3 1 3
0x1 + x 2 + x 3 + x 4 = 0 x2 = − x3 − x 4
2 2 2 2
Dimana : x3 dan x4 bebas.
untuk x3 = a dan x 4 = b
1 1
didapat x1 = - a + b
2 2
1 3
x2 = - a − b
2 2
Sehingga :