MGA URI NG PRODUKTO

1. Durable Goods –
2. Non-Durable Goods –

Mga Uri ng Serbisyo

1. Patatanim 5. Pagmamaneho
2. Pagsasastre 6. Dry Cleaning
3. Pagmemekaniko 7. Paglilinis ng bakuran
4. Pagluluto 8. Pag-aayos ng lugar para sa isang pagdiriwang

MGA SALIK BAGO UMPISAHAN ANG PAGNENEGOSYO

1. Pag-isipan kung ang produkto ay sariling gawa o produktong ginagawa

kapag may bumibili.
2. Pag-isipan kung ang produkto ay dati ng ibinebenta o gagawin pa lamang.
3. Pag-isipan kung mataas o kalidad.
4. Pag-isipan kung maraming ibenta sa lugar na maraming customer.

TAMANG PAGPILI NG MGA PRODUKTO AT SERBISYO

1. Subaybayan ang mga kakompetensiya sa produkto o serbisyong binabalak.

2. Mas mura mo bang ibebenta ang produkto kung may kakompetesiya.
3. Mas maganda at maayos ba ang ideya mo.
4. Makakatulong ba ang produkto o serbisyo mo bang pangangailangan ng tao.
5. Kinukulang ba ang produkto o serbisyo para sa mga tao sa kapaligiran.
6. May mga produkto o serbisyo bang inaangkat sa ibang bansa para sa
karagdagan pangangailangan.
 Pagtatanim ng Halamang Gulay
Mga Mabuting Dulot ng Pagtatanim ng Halaman Gulay
1. Nagbibigay ng karagdagan kita para sa mag-anak.
2. Maaaring gawin itong pangkonsumo bilang pagkain sa mag-anak.
3. Nagbibigay ito ng mahalagang sustansiya sa katawan.
4. Nagbibigay ito ng kasiyahan at isang nakalilibang na Gawain.
5. Nakakatanggal ito ng pagod at kasiya siyang Gawain para sa matatanda.
6. Nakapagbibigay ito ng lunas sa mga maysakit.
7. Nagagamit din itong palamuti o dekorasyon sa ating tahanan at bakuran.
8. Nagbibigay ito ng luntiang paligid lilim at sariwang hangin.
Uri ng Sariwang Gulay
1. Mga dahong gulay
2. Mga bangung gulay
3. Bulaklak na gulay
4. Lamang ugat o rootrops
Mga Bagay na Dapat Isaalang-alang sa Pagtatanim
1. Sikat ng araw
2. Tubig
3. Pagdidilig
Wastong Pangangalaga at Pangangailangan
1. Pampataba
2. Pagbubungkal ng lupa sa paligid
3. Pagbibigay ng sapat na tubig
4. Sapat na init at araw
5. Pamuksa ng mga insekto
6. Pag-alis ng mga damo sa paligid ng halaman
Mga Mabuting Dulot ng Pagtatanim ng Halamang Gulay
1. Nagbibigay ito ng karagdagan kita para sa mag-anak.
2. Nagbibigay ng sustansiya sa katawan.
3. Nagbibigay katuwaan sa katawan
4. Nakakatanggal ng pagod.

Kagamitan sa Pagtatanim
1. Dulos 7. Atomisador 13. Bareta
2. Pala 8. Piko 14. Panggupit
3. Kalaykay (rake) 9. Tinidor 15. Light Hoe
4. Kanet 10. Stasnang Bato 16. Shovel
5. Gulok 11. Panukat/medida 17. Sharp
Knife
6. Regadera 12. Kartilya 18. Pramiag
Shears
 Paggawa ng Abonong Organiko

Lupang Pagtataniman ay Nangangailangan ng Pangunahing Sustansiya Tulad ng:

1. Nitrogen
2. Phosphorous
3. Potassium

Uri ng Abono:

1. Abonong Organiko
2. Di-organikong Abono
3. Compost

Dapat Sundin sa Paggawa ng Compost Pit

1. Ihanda lahat ng kagamitan

2. Pumili ng lugar na tuyo
3. Gumawa ng hukay na may dalawang metro ang lapad at limang metro ang
haba isang metro ang lalim.
4. Ipunin ang mga tayong dahan, damo at dayami.
5. Ilatag sa ilalim ng hukay.

Ang Lupang Pagtataniman ay Nangangailangan ng Sustansiya Tulad ng:

1. Patungan ng ikalawang patong ng lupa, abo o apoy

2. Paulit-ulit ang pagtatambak hanggang mapuno ang hukay
3. Panatilihing tuwid at patayo ang mga kanto ng hukay sa pamamagitan ng
ilang pirasong patpat na kawayan.
4. Diligan ang ibabaw ng hukay upang pumatag
5. Diligan ito sa panahon ng tag-araw
6. Pagkaraan ng 2 mos. Maari mon ang gamitin ang Compost pit.
 Pagalaga Sa Hayop Na May 2 Paa At Pakpak

Mga Pakinabang sa Pag-aalaga

1. Ang alagang hayop ay may iba’t ibang produktong uri nagkakaloob ng

pinanggagalingan ng masustansiyang pagkain tulad ng karne at itlog.
2. Maaring ipagbili at nagbibigay ng dagdag kita.
3. Ang alagang hayop ay ginagamit na palamuti tulad ng balahibo ng mga
manok at dumi ng hayop na ginagawang pataba.
4. Ang pag-aalaga ng hayop ay isang mahusay na ehersisiyo dahil itoy
nagpapalakas ng mga tuhod, buto at kalamnan.

Mga Hayop na Kabilang sa 2 paa/pakpak

1. Manok
- Ang pag aalaga ng manok ay nagbibigay ng itlog at karne ma
magsisilbing pagkain ng mga tao.

Wastong Pangangalaga sa Manok

1. Ilagay sa kulungan pakainin, painomin ng malinis na tubig.

2. Bigyan siya ng masustansiyang pagkain.
3. Ito’y dapat nakatayo sa lugar na may hangin at naarawan.
4. Dapat din nakatayo sa lugar na may punongkahoy para panangga ng malakas
na hangin.
5. Kailangan malamig at presko ito sa panahon ng tag-init, ligtas sa panahon ng
tag – ulan.
 Pag – aalaga ng Itik

Uri ng Itik

1. Nature o Pateros Duck

2. Muscovy Duck
3. Peking Duck
4. Khaki Lampbell

Paggawa ng Kulungan ng Itik

- Karamihan sa kulungan ay gawa ng kawayan at nipa.

- Ang itik ay nangangailangan ng tubig sa lawa o ilog.
- Ang sukat na sapat sa metro kwadrado at may taas na tatlong metro ay
para sa 100 na itik.

Pagkain ng Itik

1. Starter Mash
2. Mask Feeds
3. Layer Mash
4. Fattening Mash
 Pag-aalaga ng Pugo

Lahi ng Pugo

1. Tuxedo
2. Negro
3. Silver
4. Katutubo
5. Japanese Seatle
6. Japanese Taiwan

Mga Dapat Tandaan sa Pagbili ng Pugo

1. Bumili ng pugo na may tatlumpu araw ang tanda

2. Piliin ang pugo na malinis at maayos walang guhit ng puti o itim sa
balahibo.
3. Nangingitlog ang pugo sa ika 45-araw.
4. Pagsamahin ang babae at lalaking pugo para maparami dapat na mayroong
isang lalaking pugo sa anim na babae para sa hapong pugo at isang lalaki sa
tatlong babae naman sa amerikanong pugo.
5. Nangingitlog ang pugo sa ikaw 300-320 araw sa isang taon.

Paggawa ng Kulungan ng Pugo

1. Ginagamitan ito ng plywood at chicken wine.

2. Ang kahoy na gagamitin ay dapat na may sukat na 1x1 para sa balangkas.
3. Kailangan ang katamtamang luwag at sa may sukat na maaring gamitin
depende sa pugo.
4. Hindi angkop ang malaking kulungan para sa pugo dahil madaling mapagod.
5. Dapat panatilihing mainit ang loob ng kulungan.
6. Maglagay ng lagayan ng tubig.
 Pag-aalaga ng Piling Isda

- Itoy karaniwang pinalaki sa mga palaisdaan at madali itong alagaan.

Paghahanda ng Palaisdaan

1. Paggawa ng kulungan ng tilapia na may sukat na sampung metrong luwang,

dalawampung metrong luwag, dalawampung metro ang haba at isang metrong
lalim.
2. Kailangang lagyan ng isang kilo o limang metro kwadrado ng abono o pataba
tulad ng chicken manure o dumi ng manok.
3. Natural food halaman na tumutubo at nabubuhay ng lima hanggang pitong
araw, ay may pabayaan tumubo sagana sa plank ng laguna de bay.
4. Dagdagan ng tubig hanngang so sentimeten ang lalim para maihulog ang mga
imahing gagamitin pagldagay ng mga inahing tilapia sa palaisdaan.
- Kailangang ilagay ang inahing tilapia sa umaga o sa hapon kapag malamig
ang panahon. Kailangan bawat metro o kwadrado ng palaisdaan ay may
isa hanggang tatlong piraso ng tilapia at ang proporsiyong ng isdang lalaki
sa bawat tatlong babae.

Pagpapakain ng Inahing Tilapia

1. Kailangan pakainin ng dalawang beses isang araw ang mga inahing tilapia sa
paggamit ng duck layer mash o broiler mash. Lumalaki ang tilapia ng limang
porsiento.
2. Kailangan mababa sa protina ang mga pagkaing binibigay sa mga tilapia
upang hindi tumaba at maagos ang pangingitlog ng mga ito.

Pagpaparami at Pag-ani ng Tilapia

1. Mangingitlog ang mga tilapia mula ika-20 hanggang ika -26 na araw
2. Kailangan silipin tuwing umaga ang mga ______ at ilipat sa banahan o hapa.
3. Kailangan huliin ang mga semilya pagkatapos ng tatlumpong araw ang mga
tilapia ay maaring nang ilipat sa palakihan o ibenta sa merkado.
 PRODUKTO
1. Ano ang dalawang klase ng produkto?
o Ito ay ang durable goods at non durable goods.
2. Paano mo masabi na ang produkto ay durable goods?
o Kapay ito’y madaling masira
3. Paano mo masabi na ang shampoo o sabon ay non durable good?
o Dahil ito’y madaling maubos
4. Ano ang dapat mong ibenta na produkto pagdating ng December?
o Iyong mga alam mong mabili gaya ng panregalo
5. Nakakatulong ba ang produkto na ibinebenta mo sa mga tao?
o Ito’y nakakatulong kasi ang produkto na dapat ibenta ay iyong alam
nating nagagamit o kaya iyong angkop sa mga tao.

PANGANGALAGA NG ISDA
1. Ilang buwan ba bago ma harvest ang isda?
o 3 to 4 months depende sa laki ng isda na inaalagaan
2. Ilang beses pakainin ang isda sa isang araw?
o 3 beses sa isang araw
3. Paano natin malaman kung pwede ng ibenta ang isda?
o Kapag malalaki na sila iyong katamtaman ang laki
4. Ano ang pakinabang sa pag-aalaga ng isda?
o Kapag ibinenta sa palengke para maging pera
5. Gaano kalalim ang paglagyan ng isda?
o Isang metrong lalim
MINERAL

1. Bakit mahalaga ang mineral sa katawan?

 Ito’y tumutulong sa maayos na pagdaloy ng dugo sa katawan at ito’y
mabisang panlaban sa sakit.
2. Ano ang maidudulot ng iton sa ating katawan?
 Ito’y nagbibigay ng magandang pagdaloy ng dugo sa ating katawan.
3. Ano ba ang mga dapat nating kainin para sa ikabubuti ng dugo natin?
 Mga madahong gulay at carrot, saging at tahong.
4. Paano natin makontrol ang pagkakaroon ng goiter?
 Sa pamamagitang ng pagkain ng seafoods at paggamit ng iodize salt
na mayaman ng ioidine
5. Bakit kailangan ang iron sa katawan?
 Dahil ito’y nakakatulong sa pagkakaroon ng kakulangan sa RBC.

PAMILYA

1. Paano napapanatili ang magandang samahan ng isang pamilya?

 Kapag sila’y may pagkakaisa at pagmamahal sa isat-isa.
2. Bakit masama ang palaging pag-aaway sa pamilya?
 Dahil ito’y nagdudulot ng hindi pagkakaunawaan at pagkawatakwatak.
3. Kailan kayo huling lumabas na mag-anak para mamasyal?
 Last year.
4. Gaano kahalaga ang ilaw ng tahanan sa pamilya?
 Mahalaga dahil siya ang nagtuturo sa kabutihan ng pamilya
5. Paano itinataguyod ng isang ama ang kaniyang mag-anak?
 Sa pamamagitan ng pagbibigay ng magandang buhay sa pamilya.
ELECTRICITY

1. Paano natin malalaman ang ating konsumo sa elektrisidad sa isang buwan?

 Pag binigay iyong notice galing Quirelco.
2. Ano ang mga dapat gawin para makatipid sa elektrisidad?
 Patayin ang ilaw kapag hindi ginagamit.
3. Ano ang epekto ng palaging brown-out sa isang negosyo?
 Ito ay nakakabawas ng income lalo kung de kuryente ang negosyo.
4. Nakakasira ba ng kagamitan ang browout?
 Oo
5. Ano ang magagandang dulot ng pagkakaroon natin ng elektrisidad?
 Ito’y nakakagaan ng trabaho gaya ng paglalaba imbes na handwash sa
washing machine para madali.

ORGANIKO

1. Ano ang magandang pataba para sa gulay?

 Ito yung mga nabubulok na gulay o kaya prutas.
2. Paano ba gumawa ng organic na pampataba sa mga tanim?
 Maghukay ng lupa at ilagay sa loo bang mga nabubulok sa ilalim at
takpan.
3. May mga side effect baa ng pagkain ng prudukto na sobra sa kemikal?
 Ito’y nagbibigay ng sakit dahil sa kemikal.
4. Ligtas ba ang pagkain ng mga produktong ginamitan ng organic?
 Oo
5. Bakit maganda ang ani sa mga tanim na ginamitan ng organiko?
 Dahil ito’y natural na walang halong kemikal.
PAG-AALAGA NG PUGO

1. Paano ang pag-aalaga sa mga pugo para marami ang itlog?

 Pakainin araw-araw bigyan ng tubog para sila’y lumakas.
2. Ano-anong mga sangkap ng itlog pugo para sa paggawa ng kwek-kwek?
 Lutuin lagyan ng harina bago iprito at maging kwek kwek.
3. Ilang itlog pugo ang pwedeng kainin araw-araw?
 Isa o dalawa.
4. Masama ba sa may altapresyon ang itlog pugo?
 Hindi naman po basta hindi sobra. Kasi lahat ng sobra masama sa
katawan.
5. Ilang itlog ang napoprodyus ng pugo sa isang araw?
 Depende sa dami ng pugo na nangingitlog.

PAG-AALAGA NG MANOK

1. Ano ang tamang pagpapakain sa manok?

 Dalawang beses sa isang araw.
2. Paano aalagaan ang manok?
 Pinapakain at binibigyan ng malinis na tubig.
3. Paano maging libangan ang pag-aalaga?
 Dahil nakakapagbigay tuwa sa isang tao.
4. Ilang araw bago mangitlog ang manok?
 Pag may 40 – 45 days
5. Paano pakinabangan ang alaga mo?
 Pinapakinabangan ko ang alaga ko dahil kinakatay pang-ulam o kaya
ibinebenta.
PAG-AALAGA NG ITIK

1. Saan magandang mag-alaga ng itik?

 Mas mainam kung saan may tubig para makalangoy sila ng maayos
gaya ng lawa o ilog.
2. Ilan po ba ang pwedeng itlog ng isang itik?
 Ang itik ay nangingitlog araw-araw depende sa itik kung ilan.
3. Paano malalaman kung nangitlog na ang itik?
 Kapa gang itik ay hindi mapakali naghahanap ng kung saan gusting
mangitlog.
4. Paano makakatulong ang pag-aalaga ng itik sa pang araw-araw na
kabuhayan?
 Sa pamamagitan ng pagbenta ng itlog nito.
5. Ilang klase ba ang pagkain ng itik?
 3 klase ang pagkain ng itik.

PAG-AALAGA NG GULAY

1. Anong mga gulay ang sangkap ng isang masasarap na chopsuey.

 Ito’y mga sayote, cabbage, beans at iba pa.
2. Ang gulay ba ay maganda sa katawan?
 Oo
3. Bakit nakakatulong ang gulay sa kalusugan ng tao?
 Dahil ang gulay ay mayaman sa protina/bitamina.
4. Bakit kailangan diligan ang gulay?
 Upang hindi malanta at manatiling malusog.
5. Paano nakakatulong ang pagtatanim ng gulay sa pinansiyal na
pangangailangan
 .Ito’y nakakatulong sa pamamagitan ng pagbenta at gawing ulam
iyong iba.
MAHALAGANG MINERAL

1. Calcium/Phosphorus
 Tumutukoy sa pampatibay ng ngipin.
 Phosphorus ay tumutulong sa buto sa pagdaloy ng dugo.

2. Iron
 Mabisang panlaban sa anemia isang sakit na dulot ng kakulangan ng
RBC.
HAL. Malunggay Hipon Carrot
Ampalaya Talaba Soy Beans
Atay Pula ng itlog saging

3. Iodine
 Mabisang panlaban ng goiter.
Halimbawa: Iodized Salt Pagkaing laman dagat
sea weeds dilis
Labanos tahong

4. Magnesium
 Nagbibigay ng lakas sa katawan
Halimbawa: atay ng baka pabo
Green peas beans letsugas
 Pinagkukunang Yaman ng Pamilya

1. Resources – pinagkukunang yaman ng pamilya.

Uri ng Pinagkukunang Yaman ng Pamilya

1. Ito’y tumutukoy sa lakas, talino at kasanayan saloobin, kakayahan, kalusugan at

ugnayan sa iba ginagamit ito upang matupad ng pamilya ang layunin sa buhay.
a) Kaalaman at kakayahan
o Ito’y kailangan ng isang mag-anak upang kumita ng salapi tulad ng
paggamit ng makabagong teknolohiya.
b) Talino at talas ng pag-iisip
o Ito’y ipinagkaloob ng Diyos sa atin upang gamitin para sa ikauunlad ng
ating buhay.
c) Saloobin (attitude)
o Ang lahat ng Gawain ng madaling maunawaan at matutunan kapag
maayos ang pakikitungo sa iba.
d) Lakas o puwersa
o Ginagamit ang lakas sa mga gawaing kailangan gaya ng pagpasok sa
trabaho/tanggapan.
e) Pakikipag-ugnayan
o Tandaan ang kasabihang ang pagsasama sa hirap at ginhawa ay malayo
ang patutunguhan at mapagtagumpayan para sa kabutihan ng lahat.
f) Kalusugan o lakas ng katawan
o Ang taong malakas at malusog ay malaki ang maitutulong sa pamilya.
2. Mga di Pantaong Pinagkukunang Yaman
o Ito’y tumutukoy sa material na bagay na taglay ng tao.
a. Salapi – itoy kailangan ng pamilya upang makamit ang pangunahing
pangangailangan.
b. Panahon – mahalaga ang bawat oras at panahon na maaaring gamitin ng
indibidual.
c. Kagamitan – ay bahagi ng buhay ng bawat pamilya.
d. Kapaligiran – ito’y maaaring magamit upang mapaganda at maiayos at
maalagaan ang kalusugan ng mga tao.
 Electricity

Advantage of Electricity

1. Source of heat to different home appliances

2. Gives light and entertainment
3. Gives sound waves
4. Electrical conductor
5. Insulators

Basic Electrical Tools

1. Electrical tester – analyze measures/check the direct current

2. Wire Stripper – used to easy cut wire
3. Pliers/side cutting pliers – use to hold/cut wire
4. Screw driver – use to loosen tight screw.

Guidelines in Using Electricity

1. Turn off switch if appliance is not in use

2. To save energy clean appliance regularly
3. To consume less electricity read the voltage label
4. It is ideal to iron once to save energy
5. Avoid using appliance simultaneously
6. Dry clothes before ironing
7. Clean strainer of washing machine to avoid shaft storicication
8. In using washing machine set the timer 1 cycle to motor

Things to Remember if you see Injuries Electric Shock

1. Do not touch the victim

2. Use dry clothes to move the victim out of the incident
3. Go to the nearest doctor
4. In case of time due to electricity unplug the appliance
 PROJECT

IN

EDUKASYON SA
PAGPAPAKATAO

Submitted by:

ROLANDO BANTAWAN

Submitted to: