‫فصل اول‬

‫کلیات طرح‬

‫‪1‬‬
 ‫هدف‬

‫هدف از اجزای طرح راه‌اندازی واحد تولیدی نخ شامل ‪ ۱۷۰‬هزار تن نخ ‪ P.O.Y‬پلی‬

‫استر و ‪ ۸۵‬هزار تن نخ ‪ F.D.Y‬پلی استر در سال است‪.‬‬

‫برای دسترسی به تولیدا در سطح مورد نظر‪ ،‬در نظر است ماشین‌آلت مورد نیاز شامل‬
‫‪ ۶۰‬خط کامل تولید ‪( POY‬نخ کشیده نشده پلی‌استر) و ‪ ( FDY‬نخ کشیده شده پلی‌استر)‬
‫تامین گردد‪ .‬پیش‌بینی شده برنامه زمان‌بندی شده طرح به گونه‌ایی باشد که از اوایل سال‬
‫بعد بهره‌برداری آزمایشی و متعاقب آن بهره‌برداری تجاری آغاز شود‪ .‬در ابتدا باید‬
‫مقدمات کار برای اجاره محل در شهر صنعتی البرز انجام شود و متعاقباً عملیات ساخت‬
‫ساز و اخذ وام از سیستم بانکی کشور انجام شود به صورتی که همزمان با پایان یافتن‬
‫عملیات ساختمانی ماشن الت وارد کشور شده و در محل نصب گردند‪.‬‬

‫هر چند بررسی‌ها نشان داده که برای ممحصول در داخل کشور بازار مناسبی وجود‬
‫دارد اما هدف این است که عمده محصولت به خارج از کشور صادر شود‪ .‬ساختمان‬
‫بخش تولید به لحاظ مشخصات فنی ویژه باید در ‪ ۵‬طبقه و با محاسبات فنی از نظر‬
‫مقاومت طبق نقشه‌های مربوط طراحی و ساخته شود‪ .‬فضای لزم برای ساختمان تولید‬
‫حدود ‪ ۲۷۰۰۰‬متر مربع در ‪ ۵‬طبقه در نظر گرفته شده است‪ .‬پیش‌بینی شده است‬
‫تاسیسات براس اجرای طرح شامل برق‪ ،‬هوای فشرده‪ ،‬هوا ساز‪ ،‬تاسیسات جانبی و‬
‫غیره که مورد نیاز است خریداری شده و تکمیل گردند‪.‬‬

‫نیروی انسانی طرح شامل مدیران و سرپرستان‪ ،‬تکنسین‌ها و کارگر ماهر و ساده برای‬
‫تولید در حدود ‪ ۴۷۵‬نفر و بخش اداری ‪ ۳۴‬نفر پیش‌بینی شده است‪.‬‬

‫معرفی کلی محصول‬

‫قبل از معرفی محصول مورد بررسی‪ ،‬لزم است توضیحاتی در مورد نخ و ومشخصات‬
‫و ویژگی‌های آن داده شود‪.‬‬

‫نخ رشته‌ای بی‌نهایت بلند از الیاف نساجی است که یه وسیله نیروی چسبندی و تاب به‬
‫یکدیگر متصل شده‌اند‪ .‬ویژگی و مشخصات این محصول‪ ،‬بستگی به واحد استفاده کننده‬
‫دارد‪.‬به عبارت دیگر در صنایع مختلف با توجه به نوع ممحصول تولیدی‪ ،‬نخ با‬
‫ننمره‌بندی‌های متفاوت به کار می‌رود‪ .‬برای تعین نمره بندی نخ در صنایع ریسندگی‬
‫( که معمولًوزن نخ را در واحد طول نشان می‌دهد) دو سیستم از نظر استانداردهای‬
‫بین‌المللی وجود دارد‪:‬‬

‫‪ -۱‬سیستم مستقیم‪:‬در این سیستم بین نمره و ضخامت نخ ارتباط مستقیم وجود دارد و به‬
‫دو صورت است‪:‬‬

‫‪2‬‬
 ‫الف‪ -‬نمره نخ تکس (‪ : )TEX‬نشانگر وزن یک هزار متر نخ بر حسب گرم‬
‫می‌باشد‪.‬‬
‫ب‪ -‬نخ نمره دنیر(‪ : )DENIR‬بیانگر وزن نه هزار متر از نخ است‪.‬‬

‫‪ – ۲‬سیستم غیر مستقیم‪ :‬در این سیستم بین نمره نخ و ضخامت نخ ارتباط مع کوس‬
‫وجود دارد‪ .‬یعنی هر چه نمره نخ زیاد بشود‪ ،‬ضخامت نخ بیشتر می‌شود و بر عکس‪ .‬به‬
‫عبارت دیگر ضرافت نخ بیشتر است‪ .‬در این سیستم ‪ 6‬نمره نخ تعیین شده که شامل‬
‫نمره نخ انگلیسی پنبه‌ای‪ ،‬نمره متریک‪ ،‬نمره فاستونی‪ ،‬نمره پشمی‪ ،‬نمره یورکشایر و‬
‫نمره فرانسوی است‪ .‬که هر یک (به جز سیستم متریک) از نظر عددی که نمره در نخ‬
‫ضرب می‌شود متفاوت هستند ولی از نظر وزن معمولً بر حسب پوند در نظر گرفته‬
‫می‌شوند‪.‬‬

‫به عنوان مثال نخ نمره ‪ 20‬انگلیسی نخی است که ‪ 20x840‬یارد آن یک پوند یا ‪453.6‬‬
‫گرو وزن دارد‪ .‬سیستم متریک بیانگر طول (بر حسب متر) یک گرم نخ می‌باشد‪ .‬به‬
‫عنوان مثالنخ نمره ‪ 30‬متریک نخی است که ‪ 30‬متر آنیک گرم وزن دارد‪.‬‬
‫محصولت واحد‌های تکسچره در روش های متفاوت دارای خواص مختلفی می‌باشند‪.‬‬
‫نخ‌های تکسچره به سه دسته تقسیم می‌شوند‪.‬‬

‫‪ .۱‬نخ‌های استرچ (کششی)‬

‫‪ .۲‬نخ‌های استرچ اصلح شده‬
‫‪ .۳‬نخ‌های حجیم‬

‫تارخچه تکسچرایزینگ‬

‫روش تاب مجازی (‪ )false twist‬مهم‌ترین روش تکسچرایزینگ فیلمنت‌های‬

‫پای‌استر‪ ،‬نایلون و پلی‌پروپیلن می‌باشد‪ .‬در ذیل تاریخچه ‪ ،‬انواع روش‌ها و پیشرفت‬
‫صنعت تکسچرایزینگ مطرح می‌شود‪:‬‬

‫تعریف و نحوه تکسچرلیزینگ کردن‪:‬‬

‫در اوایل دهه ‪ ۵۰‬میلدی نابلوون و پلی استر به عنوان الیاف مهم تجارتی پذیرفته شدند‬
‫و این نخ‌ها بعد از جنگ جهانی دوم به بازار عرضه گردید و دارای خواص متفاوت با‬
‫نخ‌های طبیعی و الیف مصنوعی بازیافتی داشتند‪ .‬پارچه‌هایی که از الیاف یکسره‬
‫(فیلمنت) تهیه شده بودند خواص جالب غیر معمولی داشتند‪ .‬پارچه‌های بافته شده از‬
‫الیاف مصنوعی دارای دوام بیشتر و شستشوی آنها آسان و به راحتی با آویزان کردن‬
‫خشک می‌شدند‪ .‬ولی این پارچه‌ها دارای خوتص نا‌خواسته نیز بودند که مصرف آنها را‬
‫محدود می‌کرد‪.‬‬

‫‪3‬‬
 ‫سطح این پارچه‌ها صاف و لغزان بود و چنانچه در مقابل پوست بدن قرار می‌گرفت‬
‫خنک به نظر می‌رسید و گرمی و راحتی پارچه‌های تهیه شده از الیاف طبیعی را‬
‫نداشتند‪.‬‬

‫برتری پارچه‌های متداول برای این بود که نخ‌های بافته شده از پارچه از الیاف کوتاه‬
‫درست شده بودند‪ .‬نخ‌های تهیه شده از الیاف ک‪.‬تاه پرتر و حجیم تر از نخ‌های بود که‬
‫مثلً از الیاف مداوم مصنوعی تولیذ شده بود‪ .‬نخ‌های تولید شده از الیاف کوتاه و حجیم و‬
‫سبک دارای مقدار بی‌شماری محفظه‌های هوا بین الیاف می‌باشند‪ .‬این مخازن هوا در‬
‫وهله اول خاصیت عایق بودن در مقابل حرارات را به پارچه می‌دهند و همچنین بخار‬
‫آب حاصل از تعرق بدن می‌تواند به راحتی از روزنه‌های بین الیاف خارج شود‪.‬‬
‫اولین قدم لزم و شاید منطقی برای بهتر کردن الیاف مصنوعی بریدن آنها به قطعات‬
‫کوچک بود به گونه‌ای که الیاف کوتاه مانند الیاف طبیعی به دست بیابد‪ .‬این چنین‬
‫الیاف با روش‌های مشابه روش‌های تهیه نخ طبیعی از الیاف پشم و پنبه به نخ تبدیل‬
‫می‌شدند که زیر دست و گرمی آنها بهتر شده ولی در هر حال خواص ابتدایی الیاف‬
‫مصنوعی را تا حد زیادی حفظ نمودند‪.‬‬

‫در دهه ‪ ۱۹۵۰‬روش‌های جدیدی برای مناسب تر کردن ئ تغییر فرم دادن الیاف‬
‫مصنوعی ابداع گردید به صوری که نخ‌های تولید شده حجیم‌تر و مناسب تر بودند بدون‬
‫این الیاف مداوم را قطعه قطعه کنند‪ .‬در الیاف مصنوعی‪ ،‬خم و موج و فر و حلقه به‬
‫صورت ‌های مختلف به وجود آوردند که نخ حجیم شده وبسیاری از خواص نخ تهیه شده‬
‫ار الیاف کوتاه را به خود می‌گرفت‪ .‬عملیاتی از این ونع را تغییر شکل یا فرم دادن الیاف‬
‫یا نکسچره می‌نامیدند‪ .‬در سال‌های ‪ ۱۹۶۰‬تغییر فرم الیاف نایلون‪ ،‬پلی استر و غیره‬
‫پیشرفت قابل ملحظه ایی نمود وبرای مصارف مختلف در بازار جای مشخی را به‌‬
‫دست آورد‪.‬‬

‫تغییر فرم به نخ قابلیت انعطاف و نرمی ‌می‌دهد و گرمی و راحت بودن آن را زیاد‬
‫می‌کند‪ .‬موج‌ها و همین طور حلقه‌ها در فیلمنت‌ها تعداد بی‌شماری از محفظه‌های هوا را‬
‫در نخ به وجود مي‌اورند و خصلت عایق بودن را به آن می‌دهند‪.‬‬

‫الیاف هدایت جریان هوا را به مقدار زیادی کاهش می‌دهند‪ .‬الیاف حرارت را زا هوای‬
‫ساکن بهتر هدایت می‌نمایند و گرمی پارچه مستقیماً به مقدار هوای محفوظ شده در‬
‫پارچه بستگی دارد‪ .‬هر چه نخ حجیم تر و تو خالی تر باشد گرم‌تر خواهد بود‪ .‬الیاف‬
‫وظیفه مهمی در کنترل گرمی پارچه ندارند‪ ،‬هوای ساکن پارچه را عایق می‌کند و الیاف‬
‫از حرکت هوا جلوکیری می‌کتتد‪ .‬گرمی تنها خاصیت مورد لزوم پارچه نمی‌باشد‪ ،‬پارچه‬
‫باید فابلیت انعطاف داشته باشد‪.‬‬

‫قابلیت انعطاف به چگونگی ساختمان نخ نیز بستگی دارد‪ .‬قابلیت انعطاف به قبلیت‬
‫ازدیاد طول پیدا کردن الیاف سطح خارجی نخ مربوط است‪ .‬یک لیف مستقیم کمنتر از‬
‫لسفس که مارپیچی‪ ،‬موج دار یا حلقه‌ایی است قابلیت انعطاف دارد‪.‬‬

‫‪4‬‬
 ‫قابلیت ازدیاد طول چنین لیفی به وسیله مقاومت در برابر خمش و پیچش تعیین می‌گردد‬
‫که این خواص به وسیله شکل هندسی الیاف نخ تعیین می‌گردد‪ .‬مقاومت در مقابل پیچش‬
‫و خمش تابع دانسیته خطی لیف است‪ ،‬هر چه الیاف ظریف‌تر باشد فابلیت انعطاف نخ‬
‫حاصل بیشتر است‪ .‬نخی که از الیاف حلقه شده‪ ،‬مارپیچی و موج‌دار بطور شل درست‬
‫شده باشد و به علت اینکه از حرکت جلوگیری نمی‌نماید بسیار قابل انعطاف و به راحتی‬
‫ازدیاد طول پیدا می‌کند‪ .‬مقدار این خواص بستگی به شکل هندسی الیاف‪ ،‬مکان نسبی‬
‫آنها و اندازه‌ایی که در حرکت ممانعت ایجاد نمی‌کند دارد‪.‬‬

‫در صورتی که خواص یکی باشند هر اندازه نخ که حجیم تر باشد قدرت پوشش آنها‬
‫بیشتر است و زیر دست آنها بهتز می‌باشد‪ .‬به طور کلی نخ حجیم‌تر‪ ،‬گرم‌تر و دارای‬
‫قابلیت انعطاف و افزایش طول بیشتری می‌باشد‪.‬‬

‫نخی که از الیاف تغییر فرم نیافته و صاف درست شده باشد حجم کمی دارد و خواص‬
‫فوق را هم ندارد‪ .‬نخ فیلمنتی تغییر فرم یافته خواص مذکور را به اندازه‌های مختلف‪،‬‬
‫بسته به روش تغییر فرم دارا خواهد بود‪.‬‬

‫اکثر پلیمر‌هایی که از آنها بیشتر نخ‌های تغییر فرم یلفته تولید می‌گردد سخت و قوی‬
‫می‌باشند لذا این نخ‌ها مقاومت زیادی در برابر سایش دارند و نیز با دوام هستند‪ .‬پارچه‬
‫نیز طبیعتاً خواص نخ را نیز حفظ می‌کند‪ .‬مقاومت پارچه در در مقابل چروک شدن و‬
‫پرزدادن زیاد شده و ثبات ابعادی قابل ملحظه و خواص خوبی در شستشو و خشک‬
‫کردن نشان می‌دهد‪.‬‬

‫الیاف مصنوعی به طور کلی رطوبت را به خوبی الیاف طبیعی جذب نمی‌کنند ولی‬
‫محفظه‌های هوایی در الیاف تغیر فرم یافته وجود دارد که رطوبت را در محفظه‌هایی‬
‫نگه می‌دارد‪.‬‬

‫نخ‌های حجیم ب هقدر کافی برای پوشیدن راحت می‌باشند‪ .‬الیاف مصنوعی به راحتی‬
‫بار الکتریکی پیدا می‌کنند ولی این تمایل را مي‌توان با به کار گیری مداد خاصی کاهش‬
‫داد‪ .‬نخ‌های تغییر فرم‌یافته‌ایی روی بسته‌های بزرگی جمع می‌شوند که خصوصاً برای‬
‫تریکو بافی مناسب می‌باشند‪.‬‬

‫مصرف نخ‌های تغییر شکل یافته با توسعه تریکوبافی همراه بوده و پیشرفت در هر‬
‫قسمت به دیگری کمک نموده‌است‪ .‬هر چند که در حال حاضر مصارف جدیدی در تار و‬
‫پود بافی (‪ )Weaving‬نیز پیدا کرده است‪.‬‬

‫با نخ‌های تغییر فرم یافته و پارجه‌های تریکو بافی‪ ،‬پارچه‌هایی که فابلیت انعطاف و‬
‫ساً در پارچه حلقه ایجاد می‌گردد‪.‬‬
‫قابلیت اضافه طول پیدا نمودن دارند تولید می‌گردد‪ .‬اسا ً‬
‫پاختمان پارچه و نخ مکمل یکدیگر هستند‪ .‬قدرت پوشش زیاد نخ فابلیت پوشش کم پارچه‬
‫تریکو را جبران می‌کند‪.‬‬

‫‪5‬‬
 ‫به طور خلصه با تکسچره کردن نخ‌های فیلمنتی به خواص زیر می‌توان دست یافت‪:‬‬

‫‪ -۱‬افزایش عایق بودن گرمایی توسط ایجاد فضا بین الیاف و در نتیجه محبوس نگه‬
‫داشتن هوا‪.‬‬
‫‪ -۲‬کاهش وزن مخصوص که ازدیاد قدرت پوشش نخ را به همراه دارد‪.‬‬
‫‪ -۳‬مات شدن سطح نخ بر اثر یکنواخت شدن انعکاس نور از سطح فیلمنت‌ها و‬
‫کاهش جل‪.‬‬
‫‪ -۴‬نرم‌تر شدن زیر دست بر اثر تغییر نخ فیلمنتی صاف به نخ موج دار و فر داده‬
‫شده با ساختمان اسفنجی‪.‬‬
‫‪ -۵‬ازدیاد قدرت انتقال رطوبت توسط همان هوای محبوس شده بین الیاف و در‬
‫نتیجه جلوگیری از جمع شدن عرق روی پوست‪.‬‬
‫‪ -۶‬در موارد خاص ایجاد خاصیت کششی در نخ‪.‬‬

‫مهم‌ترین الیاف برای تکسچره کردن عبارتند از‪:‬‬

‫‪ -‬نایلون ‪۶‬‬
‫‪ -‬نایلون ‪۶۶‬‬
‫‪ -‬به مقدار کمی پروپیلن‬
‫معمولً نخ‌های ظریف (‪ ۱۵‬الی ‪ ۳۰‬دنیر) برای جورا‌ب‌های ظریف‪ ،‬نخ‌های متوسط (‬
‫‪ ۵۰‬الی ‪ ۲۰۰‬دنیر) برای جوراب‌های ضخیم‪ ،‬پارچه‌های لباسی و نخ‌های ضخیم (‌بیش‬
‫از ‪ ۵۰۰‬دنیر) برای کاربرد‌های صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرند‪.‬‬

‫با توجه به مصالب گفته شده می‌توان تکسچره را در یک جمله اینگونه تعریف کرد‪:‬‬

‫"یک نخ فیلمنتی ممتد که در طی عملیاتی موج و یا جعد دائمی به خود می‌گیرد‪".‬‬

‫طبقه‌بندی نخ های تکسچره‬

‫نخ‌های تکسچره در روش‌های مختلف دارای خواص متفاوتی ممکن است باشند‪ .‬طبقه‬
‫بندی نخ‌های تکسچره بر اساس مقدار افزایش طول نخ تا حدی که فیلمنت‌ها صاف شوند‬
‫و تغیر فرم ایجاد شده از بین برود انجام می‌شود‪ .‬بر مبنای این ویژگی نخ‌های تکسچره‬
‫به سه دسته تقسیم می‌شوند‪:‬‬

‫‪Stretched Yarn‬‬ ‫‪ -۱‬نخ‌های استرچ‬

‫‪Modified Stretched Yarn‬‬ ‫‪ -۲‬نخ‌های استرچ اصلح شده‬
‫‪Bulked Yarn‬‬ ‫‪ -۳‬نخ‌های حجیم‬

‫نخ‌های استرچ دارای خاصیت کششی زیادی هستند و لذا در لباس‌هاس چسبان (‪ )Fit‬مثل‬
‫جوراب و لباس زیر کاربرد دارند‪ .‬نخ‌های استرچ قبلً توسط روش‌های هلنکا (‬

‫‪6‬‬
‫‪ )Helanka‬و موج دار کردن توسط تیغه (‪ )Edge crimping‬تولید می‌شدند اما اکنون‬
‫فقط به روش تاب مجازی تولید می‌شوند‪.‬‬

‫معرفی محصول‬

‫معرفی کد ‪ ISIC‬محصول‬
‫کد ‪ ISIC‬محصول در جدول زیر ارئه شده‪:‬‬

‫کد ‪ISIC‬‬ ‫نام محصول‬

‫‪17111351‬‬ ‫نخ پلی‌استر‬

‫تعرفه گمرکی نخ پلی‌استر‬

‫نخ فیلمنت پلی‌استر در کد تعرفه شماره ‪ 42/5402‬در نظر گرفته شده‪.‬‬

‫شرایط واردات‬
‫سود بازرگانی این محصول در سال‌های گذشته معادل ‪ 35‬درصد بوده که در سال‌های‬
‫اخیر به ‪16‬درصد کاهش یافته‪ .‬در ضمن واردات و صادرات این محصول تابع شرایط‬
‫خاصی نمی‌باشد‪.‬‬
‫بررسی و ارائه استاندارد ‌های ملی و بین‌المللی‬
‫استاندارد‌های بین‌المللی مربوط یه الیاف ‪ PET‬پلی‌استر در جدول زیر ارائه شده‪:‬‬

‫توضیحات‬ ‫شماره استاندارد‬ ‫نام استاندارد‬

‫کاربرد الیاف پلی‌استر برای مقاصد الکترونیک‬ ‫‪BS3779‬‬ ‫‪BSI‬‬

‫استاندارد‌ها و ویژگی‌ها برای الیاف پلی‌استر‬ ‫‪61067-1‬‬ ‫‪CENELECEN‬‬

‫استاندارد‌ها و ویژگی‌ها برای الیاف پلی‌استر‬ ‫‪61067-1‬‬ ‫‪IEC‬‬

‫‪7‬‬
 ‫استاندارد‌های ملی ایران مربوط یه الیاف ‪ PET‬پلی‌استر در جدول زیر ارائه شده‪:‬‬
‫شماره‬ ‫نام‬
‫توضیحات‬ ‫استاندارد‬ ‫استاندارد‬
‫استاندارد‬
‫منسوجات ‪ -‬پارچه فاستونی مخلوط ‪ ٪45‬پشم و ‪ ٪55‬پلی‌استر‬ ‫‪2379‬‬ ‫ملی‬
‫استاندارد‬
‫طناب‪ -‬طناب پلی‌استر‬ ‫‪6389‬‬ ‫ملی‬
‫نساجی‪-‬نخ و الیاف‪ -‬نخ پلی‌استر‪ ،‬پلی‌اتیلن‪ ،‬ترفتالت مورد مصرف در کفپوش‌های‬ ‫استاندارد‬
‫نساجی‬ ‫‪7344‬‬ ‫ملی‬
‫استاندارد‬
‫استاندارد تعیین درصد الیاف سلولزی مخلوط با الیاف پلی‌استر‬ ‫‪1150‬‬ ‫ملی‬
‫استاندارد‬
‫ویژگی‌های الیاف پلی‌استر مورد مصرف در سیسم ریسندگی پنبه‌ایی‬ ‫‪2739‬‬ ‫ملی‬
‫استاندارد‬
‫نخ مخلوط ‪ ٪50‬پلی‌استر ‪٪50‬پنبه‬ ‫‪4564‬‬ ‫ملی‬
‫استاندارد‬
‫ویژگی‌های نخ مخلوط پنبه‪-‬پلی‌استر مورد مصرف درفرش‌های ماشینی‬ ‫‪4819‬‬ ‫ملی‬
‫استاندارد‬
‫ویژگی‌های پارچه مخلوط پنبه‪-‬پلی‌استر‬ ‫‪4820‬‬ ‫ملی‬
‫استاندارد‬
‫ویژگی‌های نخ پلی‌استر یکسره کشیده شده‬ ‫‪925‬‬ ‫ملی‬

‫قیمت داخلی و جهانی‬

‫قیمت داخلی‬
‫در سال ‪ ۱۳۸۶‬قیمت داخلی الیاف کوتاه پلی‌استر به طور میانگین برابر ‪ ۱۴۵۰۰‬ریال‬
‫به ازای هر کیلوگرم بوده است‪ .‬همچنین قیمت صادراتی این محصول ‪ ۱/۶-۱/۵‬به ازای‬
‫هر کیلوگرم بوده‪ .‬قیمت فروش محصولت تولیدی طرح به صورت زیر در نظر گرفته‬
‫شده‪:‬‬
‫قیمت به ازای هر کیلوگرم‬ ‫محصول‬

‫ریال ‪15800‬‬ ‫‪POY‬‬

‫ریال ‪17800‬‬ ‫‪FDY‬‬

‫ریال ‪4000‬‬ ‫ضایعات‬

‫‪8‬‬
 ‫قیمت جهانی‬

‫با توجه به آنکه نخ پلی‌استر به صورت منطقه‌ایی تجارت می‌شود در جدول زیر‬
‫قیمت‌های مختلف آن در مناطق مختلف ارایه شده است (دلر به ازای هر کیلوگرم)‪:‬‬

‫قیمت‬ ‫نوع‬
‫‪Q4‬‬ ‫‪Q3‬‬ ‫‪Q2‬‬ ‫‪Q1‬‬ ‫‪Q4‬‬ ‫‪Q3‬‬
‫گرید‬ ‫الیاف‬
‫‪2006‬‬ ‫‪2006‬‬ ‫‪2005‬‬ ‫‪2005‬‬ ‫‪2004‬‬ ‫‪2004‬‬
‫‪150‬‬
‫‪1.36-‬‬ ‫‪1.36-‬‬ ‫‪1.32-‬‬ ‫‪1.21-‬‬ ‫‪1.21-‬‬ ‫‪1.21-‬‬ ‫‪den/34‬‬
‫‪1.59‬‬ ‫‪1.59‬‬ ‫‪1.59‬‬ ‫‪1.47‬‬ ‫‪1.43‬‬ ‫‪1.43‬‬ ‫‪POY‬‬
‫‪150‬‬
‫‪1.63-‬‬ ‫‪1.63-‬‬ ‫‪1.52-‬‬ ‫‪1.43-‬‬ ‫‪1.43-‬‬ ‫‪1.43-‬‬ ‫‪den/48-‬‬
‫‪1.98‬‬ ‫‪1.98‬‬ ‫‪1.98‬‬ ‫‪1.72‬‬ ‫‪1.63‬‬ ‫‪1.63‬‬ ‫‪132 POY‬‬
‫‪150‬‬ ‫الیاف‬ ‫ایلت‬
‫‪den/48-‬‬ ‫بلند‬ ‫متحده‬
‫‪1.87-‬‬ ‫‪1.87-‬‬ ‫‪1.76-‬‬ ‫‪1.76-‬‬ ‫‪1.87-‬‬ ‫‪1.87-‬‬ ‫‪132‬‬
‫‪2.16‬‬ ‫‪2.16‬‬ ‫‪2.16‬‬ ‫‪2.09‬‬ ‫‪20.9‬‬ ‫‪2.09‬‬ ‫‪textured‬‬
‫‪dyeable‬‬
‫‪1.5 den‬‬
‫‪1.46-‬‬ ‫‪1.34-‬‬ ‫‪1.34-‬‬ ‫‪1.34-‬‬ ‫‪(cotton‬‬ ‫الیاف‬
‫‪1.5-1.67‬‬ ‫‪1.5-1.67‬‬ ‫‪1.67‬‬ ‫‪1.59‬‬ ‫‪1.43‬‬ ‫‪1.43‬‬ ‫)‪type‬‬ ‫کوتاه‬
‫‪1.41-‬‬ ‫‪1.41-‬‬ ‫‪1.35-‬‬ ‫‪1.34-‬‬ ‫‪1.24-‬‬
‫‪1.47‬‬ ‫‪1.47‬‬ ‫‪1.47‬‬ ‫‪1.41‬‬ ‫‪1.29‬‬ ‫‪1.27-1.3‬‬ ‫‪167 dtex‬‬
‫‪1.72-‬‬ ‫‪1.70-‬‬ ‫‪1.72-‬‬ ‫‪1.75-‬‬ ‫‪1.54-‬‬ ‫‪1.56-‬‬ ‫‪167 dtex‬‬ ‫آلیاف‬
‫‪1.90‬‬ ‫‪21.9‬‬ ‫‪1.96‬‬ ‫‪1.89‬‬ ‫‪1.65‬‬ ‫‪1.64‬‬ ‫‪textured‬‬ ‫بلند‬ ‫اروپا‬
‫‪1.7 dtex‬‬
‫‪1.47-‬‬ ‫‪1.47-‬‬ ‫‪1.47-‬‬ ‫‪1.41-‬‬ ‫‪1.36-‬‬ ‫‪1.36-‬‬ ‫‪(spun‬‬ ‫الیاف‬
‫‪1.53‬‬ ‫‪1.53‬‬ ‫‪1.53‬‬ ‫‪1.53‬‬ ‫‪1.42‬‬ ‫‪1.42‬‬ ‫)‪yarn‬‬ ‫کوتاه‬
‫‪150 den‬‬
‫‪1.47-‬‬ ‫‪1.39-‬‬ ‫‪1.37-‬‬ ‫‪1.23-‬‬ ‫‪DTY‬‬
‫‪4.51‬‬ ‫‪1.4-1.44‬‬ ‫‪1.44‬‬ ‫‪1.3-1.43‬‬ ‫‪1.38‬‬ ‫‪1.24‬‬ ‫‪china‬‬
‫آلیاف‬ ‫آسیا‬
‫‪1.37-‬‬ ‫‪1.29-‬‬ ‫‪1.30-‬‬ ‫‪1.24-‬‬ ‫‪1.31-‬‬ ‫‪1.28-‬‬ ‫‪150 den‬‬ ‫بلند‬
‫‪1.40‬‬ ‫‪1.34‬‬ ‫‪1.35‬‬ ‫‪1.38‬‬ ‫‪1.32‬‬ ‫‪1.29‬‬ ‫‪FDY‬‬
‫‪china‬‬

‫‪1.34-‬‬ ‫‪1.28-‬‬ ‫‪1.24-‬‬ ‫‪1.18-‬‬ ‫‪1.14-‬‬ ‫‪1.08-‬‬ ‫‪1.5 den‬‬ ‫الیاف‬

‫‪1.36‬‬ ‫‪1.29‬‬ ‫‪1.28‬‬ ‫‪1.33‬‬ ‫‪1.17‬‬ ‫‪1.14‬‬ ‫‪china‬‬ ‫کوتاه‬

‫‪9‬‬
 ‫فصل دوم‬

‫مطالعه بازار‬

‫‪10‬‬
 ‫مقدمه‬

‫از آنجایی که الیاف طبیعی اعم از کشاورزی و حیوانی محدود است و تکافوی رشد‬
‫جمعیت جهانی را نبا توجه به توسعه مصرف و تنوع محصولت جدید به تنهایی ندارد‬
‫استفاده از الیاف مصنوعی با رشد قابل ملحظه‌ایی مواجه شده‪ .‬دانشمندان تحقیقات‬
‫وسیعی در جهت تولید الیاف مصنوعی انجام داده‌اند و امروزه الیاف مصنوعی متنوعی‬
‫و با خواص متفاوت تح نام‌های الیاف پلی‌استر‪ ،‬پلی‌اکریلیم‪ ،‬پلی‌آمید‪ ،‬ویسکوز و ‪ ...‬وجود‬
‫دارد‪.‬‬

‫الیاف مصنوعی به دو صورت استیپی و فیلمنت تهیه می‌شوند‪ .‬و نخ‌های فیلمنت از‬
‫حیث رشته‪ ،‬چند منو فیلمنت است مه در کنار هم قرار گرفته‌اند و تابیده شده‌اند‪ .‬برای‬
‫این که خواص نساجی به الیاف داده بشود در واحد‌های تکسچرایزینگ تحت عمل‬
‫تکسچره قرار می‌گیرند‪ .‬با توجه به ککاربرد نخ‌ها تعداد منوفیلمنت‌ها و یا دنیر تک‬
‫فیلمنت‌ها متفاوت می‌باشد‪ .‬نخ‌های ‪ 70 ،100 ،150 ،210‬و ‪ 400‬و ‪ 300‬بیشترین‬
‫محدوده تولید را تشکیل می‌دهند‪ .‬برای پارچه‌های صنعتی و خاص دنیر‌های بالتر نیز‬
‫قابل تولید است‪.‬‬

‫محصولت جایگزین‬

‫با توجه به اینکه محصول تولیدی یک نوع نخ می‌باشد که از الیاف مصنوعی تولید‬
‫می‌شود ب نا بر این سایر نخ‌های مصنوعی تولیدی که از نظر خواص مشابه هستند‬
‫نیز می‌توانند جایگزین این محصول بشوند‪.‬‬

‫اهمیت استراتژیک الیاف پلی‌استر در دنیای امروز‬

‫‪ -1‬سودآوری و بازده و دوره برگشت مناسب‬

‫‪ -2‬توانمندی متقاضی از نظر سابقه صنعتی‪ ،‬نیروهای متخصص و مجرب جهت اجرا و‬
‫راه‌اندازی و همچنین تونمندی مالی به منظور تامین به موقه صهم آورده متقاضی و‬
‫تسریع در اجرای پروژه‪.‬‬
‫‪ -3‬بازار مصرف رو به رشد بالقوه و بالفعل مطلوب داخلی و ایجاد شرایط مناسب‬
‫صادرات‪.‬‬
‫‪ – 4‬واردات بالی این ماده در سال‌های اخیر و ارزبری زیاد‪.‬‬
‫استفاده از الیاف پلی‌استر در بازارهای جهانی با نرخ رشد ‪ ٪‌5‬در سال در حال افزایش‬
‫است ‪ .‬با توجه به در دسترس بودن مواد اولیه تولید این محصول با گرایش‌ به بازار‬
‫جهانی این نوع الیاف از اهمیت زیادی برخوردار است‪.‬‬

‫با توجه به سابقه نسبتاً طولنی تولید این محصول در ایران (حدواداً سی سال) و وجود‬
‫متخصصین و کارگران ماهر و همچنین وجود دانشکده‌های نساجی با رشته‌های‬
‫پلیمریزاسیون و الیاف مصنوعی و تربیت کارشناسان و مهندسین عالی در این زمینه‪،‬‬

‫‪11‬‬
 ‫نیازی به خرید تکنولوژی تولید از خارج کشور نمی‌باشد‪ ،‬مضافاً براینکه فروشنده‬
‫ماشین آلت‪ ،‬کلیه اطلعات علمی و فنی مورد نیاز را در اختیار خریدار قرار خواهد‬
‫داد‪.‬‬

‫میزان عرضه و تقاضای جهانی‬

‫در جدول زیر میزان عرضه و تقاضای جهانی الیاف پلی‌استر طی سال‌های مختلف به‬
‫همراه مقادیر پیش‌بینی شده این محصول ارائه شده (ارقام به هزار تن)‪:‬‬

‫‪2013‬‬ ‫‪2008‬‬ ‫‪2004‬‬ ‫‪2003‬‬ ‫‪2002‬‬ ‫‪2001‬‬ ‫‪2000‬‬ ‫‪1999‬‬ ‫‪1998‬‬ ‫سال‬
‫ظرفیت‬
‫‪36149‬‬ ‫‪30949‬‬ ‫‪27795‬‬ ‫‪27305‬‬ ‫‪25811‬‬ ‫‪24393‬‬ ‫‪24292‬‬ ‫‪22922‬‬ ‫‪20755‬‬ ‫تولید‬
‫‪35274‬‬ ‫‪29048‬‬ ‫‪23897‬‬ ‫‪22607‬‬ ‫‪20996‬‬ ‫‪19413‬‬ ‫‪19146‬‬ ‫‪47895‬‬ ‫‪16619‬‬ ‫تولید‬
‫‪35274‬‬ ‫‪29048‬‬ ‫‪23897‬‬ ‫‪22608‬‬ ‫‪21146‬‬ ‫‪19488‬‬ ‫‪19149‬‬ ‫‪17846‬‬ ‫‪16560‬‬ ‫مصرف‬
‫ــ‬ ‫ــ‬ ‫ــ‬ ‫‪4220‬‬ ‫‪4350‬‬ ‫‪4199‬‬ ‫‪4482‬‬ ‫‪4265‬‬ ‫‪4085‬‬ ‫واردات‬
‫ــ‬ ‫ــ‬ ‫ــ‬ ‫‪4220‬‬ ‫‪4200‬‬ ‫‪4125‬‬ ‫‪4479‬‬ ‫‪4314‬‬ ‫‪4144‬‬ ‫صادرات‬
‫منبع‪World petrochemical reprot – SRI consulting :‬‬

‫رشد عرضه و تقاضا و نرخ بهره‌برداری از ظرفیت تولید‬

‫در جدول زیرمتوسط نرخ رشد سالیانه عرضه و تقاضای نخ پلی‌استر در جهان ارایه‬
‫شده (‪: )chemical economic handbook – 2006‬‬

‫‪2008-2013‬‬ ‫‪2003-2008‬‬ ‫‪1998-2003‬‬

‫‪3.2‬‬ ‫‪2.5‬‬ ‫‪5.6‬‬ ‫ظرفیت تولید‬
‫‪4‬‬ ‫‪5.1‬‬ ‫‪6.3‬‬ ‫تولید‬
‫‪4‬‬ ‫‪5.1‬‬ ‫‪6.4‬‬ ‫مصرف‬
‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0.7‬‬ ‫واردات‬
‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0.4‬‬ ‫صادرات‬

‫حجم تبادلت جهانی نخ پلی‌استر در سال ‪:2006‬‬

‫حجم مبادلت جهانی‬ ‫صادرات (هزار تن)‬ ‫تولید (هزار تن)‬

‫(نسبت صادرات به تولید)‬

‫‪19٪‬‬ ‫‪4216‬‬ ‫‪22548‬‬

‫‪12‬‬
 ‫جدول زیر مقدار تولید الیاف پلی‌استر را در مقایسه با سایر الیاف مصنوعی نشان‬
‫می‌دهد‬
‫(همان منبع)‪:‬‬

‫‪31٪‬‬ ‫کتان‬
‫‪34٪‬‬ ‫پلی‌استر‬
‫‪3٪‬‬ ‫رایون‬
‫‪3٪‬‬ ‫پشم‬
‫‪5٪‬‬ ‫اکریلیک‬
‫‪6٪‬‬ ‫نایلون‬
‫‪18٪‬‬ ‫الفین‬

‫تولید کنند گان عمده جهان و ظرفیت آنها‬

‫کمپانی‌های عمده تولید کننده نخ پلی‌استر به همراه ظرفیت آنها در سال ‪ 2006‬در جدول‬
‫زیر آمده است (همان منبع)‪:‬‬
‫ظرفیت تولید‬
‫(هزار تن)‬ ‫نام شرکت‬
‫‪1315‬‬ ‫‪china petro chemical corporation‬‬
‫‪1099‬‬ ‫‪formosa plastic group‬‬
‫‪834‬‬ ‫‪tuntex group‬‬
‫‪818‬‬ ‫‪koch industries‬‬
‫‪800‬‬ ‫‪far eastern textile ltd.‬‬

‫‪13‬‬
 ‫‪762‬‬ ‫‪reliance industries ltd.‬‬
‫‪732‬‬ ‫‪hualon‬‬
‫‪621‬‬ ‫‪teijin ltd.‬‬
‫‪552‬‬ ‫‪du pont fibers‬‬
‫‪466‬‬ ‫‪indo rama synthetics ltd.‬‬
‫‪437‬‬ ‫‪toray industries inc.‬‬
‫‪423‬‬ ‫‪wellman inc.‬‬
‫‪399‬‬ ‫‪texmaco taman synthetics pt‬‬
‫‪389‬‬ ‫‪groupo alfa‬‬
‫‪385‬‬ ‫‪tainan spinning co. ltd.‬‬
‫‪17274‬‬ ‫‪all other companies‬‬
‫‪27305‬‬ ‫جمع‬

‫مفروضات پیش‌بینی عرضه و تقاضای محصول‬

‫‪-1‬در سال‌های پیش‌بینی افزایش تمایل به استفاده از نخ‌های تکسچره لحاظ نشده‪.‬‬
‫‪-2‬واحد‌های فعال در زمینه صنعت نساجی مورد نظر در این طرح و‬
‫طرح‌هایی که به مرحله بهره‌برداری خواهند رسید به طور متوسط تولیدی‬
‫برابر ‪ ٪70‬ظرفیت اسمی داشته باشند‪.‬‬
‫‪-3‬سالنه ‪ ٪20‬طرخ‌های مورد نظر در این طرح‪ ،‬مورد بهره‌برداری قرار‬
‫می‌گیرند‪.‬‬
‫‪-4‬در محاسبه تقاضا ‪ ،‬مصرف نخ در همه صنایع نساجی مد نظر قرار نگرفته‬
‫است‬

‫میزن مصرف نخ تکسچره در صنایع مختلف بافندگی به شرح زیر است‪:‬‬

‫میزان مصرف از کل مواد به درصد‬ ‫نام صنعت‬

‫‪30‬‬ ‫پارچه سیستم و الیاف مصنوعی‬
‫‪80‬‬ ‫پارچه ترویرا‬
‫‪30‬‬ ‫پارچه کشباف گرد‬
‫‪25‬‬ ‫پارچه کشباف تخت‬
‫‪40‬‬ ‫کتان و اشل‬
‫‪80‬‬ ‫پارچه چادری مشکی‬
‫‪60‬‬ ‫نوار کشدار‬
‫‪70‬‬ ‫نوار پرده‬
‫‪70‬‬ ‫پارچه نوری‬
‫‪90‬‬ ‫آستری‬

‫عرضه‬

‫تعداد ‪ 26‬واحد تکسچرایزینگ با ظرفیت اسمی ‪ 529/188‬تن در سای در کشور فعال‬

‫هستند‪ .‬به دلیل مستهلک شدن ماشین آلت آنان و وجود ماشن‌آلت تکسچرایزینگ‬

‫‪14‬‬
 ‫سوزنی در واحدهای قدیکی ( طبق آمار موجود) تولید واقعی ‪ 60 ۵‬ظرفیت اسمی‬
‫آنهاست‪.‬‬

‫ظرفیت اسمی (تن)‬ ‫مکان‬ ‫واحد‌های تولیدی نخ تکسچره‬

‫‪3000‬‬ ‫اصفهان‬ ‫شرکت تولیدی نخ پیوسته زاگرس‬
‫‪550‬‬ ‫اصفهان‬ ‫شرکت پلیمر ارمغان‬
‫‪1800‬‬ ‫اصفهان‬ ‫صنایه بافندگی قهرود‬
‫‪2700‬‬ ‫تهران‬ ‫شرکت چم چم بافت‬
‫‪4300‬‬ ‫تهران‬ ‫تولیدی فیروز بافت‬
‫‪2150‬‬ ‫تهران‬ ‫آقای رحیم جعفرزاده‬
‫‪1500‬‬ ‫تهران‬ ‫شرکت لیان بافت‬
‫‪4212‬‬ ‫تهران‬ ‫شر کت ایران متراژ‬
‫‪1500‬‬ ‫تهران‬ ‫شرکت لین بافتشرکت صفا نخ اصقهان‬
‫‪5000‬‬ ‫تهران‬ ‫شرکت پایا نخ‬
‫‪1575‬‬ ‫تهران‬ ‫شرکت رضا بافت‬
‫‪4500‬‬ ‫قزوین‬ ‫شرکت نخ قزوین‬
‫‪7500‬‬ ‫قزوین‬ ‫نخ الوند‬
‫‪11350‬‬ ‫قزوین‬ ‫شرکت عالی نخ‬
‫‪3200‬‬ ‫قزوین‬ ‫تولیدی دیبا پور قزوین‬
‫‪9592‬‬ ‫قزوین‬ ‫شرکت یلس نخ‬
‫‪1275‬‬ ‫قزوین‬ ‫شرکت نگارستان قزوین‬
‫‪2800‬‬ ‫قزوین‬ ‫شرکت ماه نخ‬
‫‪3600‬‬ ‫قزوین‬ ‫شرکت نخ شبنم‬
‫‪1400‬‬ ‫قزوین‬ ‫میهن نخ‬
‫‪3000‬‬ ‫قزوین‬ ‫لیا نخ قزوین‬
‫‪24800‬‬ ‫قزوین‬ ‫شرکت نخ البرز‬
‫‪1500‬‬ ‫قم‬ ‫شرکت شکوه نخ قم‬
‫‪180‬‬ ‫مازندران‬ ‫تولیدی و بافندگی خزر شهر‬
‫‪770‬‬ ‫مرکزی‬ ‫شرکت رعنا ساوه‬
‫‪600‬‬ ‫یزد‬ ‫شرکت طل نخ یزد‬
‫‪118529‬‬ ‫جمع‬

‫پیش‌بینی عرضه‬

‫برسی‌ها نشان می‌دهد که کمبود عرضه نخ تکسچره با توجه به ظرفیت‌های نصب شده‬
‫در کشور کاملً مشهود است‪ .‬ضمناً رشد جمعیت و تغییر الگوی مصرف و با توجه‬
‫نزدیک شدن خواص نخ‌های تکسچره به الیاف طبیعی موجب افزایش مصرف شده‪ .‬در‬
‫صنعت نساجی محصولت جایگزین مهمی که از نظر قیمت بتوانند با محصولت‬
‫پلی‌استر رقابت کنند در حال حاضر وجود ندارد‪ .‬و چون الیاف کشاورزی و حیوانی به‬
‫علت محدودیت تولید در کشور و میزان عرضه این نوع الیاف که در سال‌های گذشته‬
‫رشدی نداشته‪ ،‬می‌توان انتظار داشت که محصولت پلی‌استر از سوی محصولت‬
‫جایگزسن در سال‌های آینده با تهدیدی روبرو نباشد‪.‬منسوجات بافته شده از الیاف‬
‫مصنوعی نوین و ماشین‌آلت مدرن هم دارای زیبایی‪ ،‬هم لطلفت و هم جلوه پارچه‌های‬

‫‪15‬‬
 ‫طبیعی بوده و در مصرف و شستشو انان مشکلت و دشواری پارچه‌هی تمام پنبه را‬
‫ندارد‪.‬‬

‫جدول زیر واحد‌های فعال با مجوز بهره‌برداری و واحد‌های فعال با مجوزو بی‌مجوز را‬
‫به همراه طرح‌های در دست اجرا به تفکیک موقعیت استانی ارائه شده‪:‬‬

‫واحد فعال‬
‫طرح‌ها‬ ‫بی‌مجوز‬ ‫با‌مجوز‬ ‫استان‬
‫‪10000‬‬ ‫ـــ‬ ‫ـــ‬ ‫آذربایجان شرقی‬
‫‪40000‬‬ ‫ـــ‬ ‫ـــ‬ ‫آذربایجان غربی‬
‫‪25900‬‬ ‫‪1800‬‬ ‫‪3550‬‬ ‫اصفهان‬
‫‪1600‬‬ ‫ـــ‬ ‫ـــ‬ ‫ایلم‬
‫‪1500‬‬ ‫ـــ‬ ‫ـــ‬ ‫بوشهر‬
‫‪3200‬‬ ‫‪29054‬‬ ‫‪10650‬‬ ‫تهران‬
‫‪90250‬‬ ‫‪12000‬‬ ‫‪544425‬‬ ‫قزوین‬
‫‪7337‬‬ ‫ـــ‬ ‫ـــ‬ ‫خراسان‬
‫‪3300‬‬ ‫ـــ‬ ‫ـــ‬ ‫چهار محال و بختیاری‬
‫‪17150‬‬ ‫ـــ‬ ‫ـــ‬ ‫زنجان‬
‫‪2500‬‬ ‫ـــ‬ ‫ـــ‬ ‫سمنان‬
‫‪2000‬‬ ‫ـــ‬ ‫‪1500‬‬ ‫قم‬
‫‪6600‬‬ ‫ـــ‬ ‫‪600‬‬ ‫یزد‬
‫ـــ‬ ‫ـــ‬ ‫‪180‬‬ ‫مازندران‬
‫‪2583‬‬ ‫ـــ‬ ‫‪770‬‬ ‫مرکزی‬
‫‪214280‬‬ ‫‪42854‬‬ ‫‪75675‬‬ ‫جمع‬

‫پیش‌بینی عرضه تولیدا ت واحد‌های تکسچرایززینگ طی سال‌های ‪:83-87‬‬

‫واحد‬
‫‪87‬‬ ‫‪86‬‬ ‫‪85‬‬ ‫‪84‬‬ ‫‪83‬‬ ‫سنجش‬ ‫شرح‬
‫واحد‌های موجود‬
‫‪60‬‬ ‫‪60‬‬ ‫‪60‬‬ ‫‪60‬‬ ‫‪60‬‬ ‫درصد‬ ‫راندمان تولید‬
‫‪70000‬‬ ‫‪70000‬‬ ‫‪70000‬‬ ‫‪70000‬‬ ‫‪70000‬‬ ‫تن‬ ‫تولید‬
‫واحد‌های جدید‬
‫‪70‬‬ ‫‪70‬‬ ‫‪70‬‬ ‫‪70‬‬ ‫‪70‬‬ ‫درصد‬ ‫راندمان تولید‬
‫‪111700‬‬ ‫‪91700‬‬ ‫‪61700‬‬ ‫‪31700‬‬ ‫‪19360‬‬ ‫تن‬ ‫تولید‬
‫‪181700‬‬ ‫‪161700‬‬ ‫‪131700‬‬ ‫‪101700‬‬ ‫‪89360‬‬ ‫تن‬ ‫جمع کل عرضه‬

‫واردات‬

‫به طور کلی واردات منسوجاتدر اثر سیاست‌ها و چاره‌سازی‌های مقطعی در جهت رفع‬
‫مشکلت ئر کوتاه مدت همواره نوسان داشته و در بررسی دوره‌ایی آن روند قابل‬
‫لستنتاجی مشاهده نمی‌شود‪ .‬واردات فیلمنت پلی‌استر و نخ های تکسچره تحت تعرفه‬
‫‪(5402‬تا سال ‪ 74‬تحت تعرفه ‪ )5101‬با حقوق گمرکی و سود بازرگانی ‪ ٪15‬ارزش‬
‫صورت می‌گیرد‪ .‬مهم‌ترین کشور‌های صادر‌کننده الیاف فیلمنت به ایران ترکیه‪ ،‬ژاپن‪،‬‬
‫چین‪ ،‬آلمان؛ کره جنوبی‪ ،‬اماذات متحده عربی‪ ،‬اندونزی‪ ،‬هند و مالزی هستند‪.‬‬

‫‪16‬‬
 ‫‪1384‬‬ ‫‪1383‬‬ ‫‪1382‬‬ ‫‪1381‬‬
‫‪30587/2‬‬ ‫‪47644/06‬‬ ‫‪45412/07‬‬ ‫‪41466/8‬‬ ‫وزن )تن(‬
‫ارزش ریالی‬
‫‪3666974/1‬‬ ‫‪484693/8‬‬ ‫‪368591/7‬‬ ‫‪279049/9‬‬ ‫)میلیون ریال(‬
‫‪40696190‬‬ ‫‪57022803‬‬ ‫‪46539364‬‬ ‫‪36518479‬‬ ‫ارزش دلری‬

‫بر اسا آمار وزارت صنایع در خصوص واحد‌های تولیدی که قسمتس از مواد اولیه آنها‬
‫فیلمنت پلی‌استر استو با فرض این‌که طرح‌های در دست اجرا به مرور به مرحله بهره‬
‫برداری می‌رسند ‪ .‬با راندمان ‪ ٪70‬در صد ظرفیت اسمی فعالیت می‌نمایند پیش‌بینی‬
‫تقاضا برای محصولت تکسچرایزینگ طی سال‌های ‪ 83-87‬به شرح جدول زیر‬
‫برآورد می‌گردد‪:‬‬

‫‪87‬‬ ‫‪86‬‬ ‫‪85‬‬ ‫‪84‬‬ ‫‪83‬‬

‫‪91000‬‬ ‫‪83000‬‬ ‫‪73450‬‬ ‫‪65400‬‬ ‫‪57200‬‬ ‫پلرجه سیستم پنبه‌ایی و الیاف مصنوعی‬
‫‪430‬‬ ‫‪400‬‬ ‫‪370‬‬ ‫‪340‬‬ ‫‪310‬‬ ‫پارچه ترویر‬
‫‪54900‬‬ ‫‪49300‬‬ ‫‪43700‬‬ ‫‪38100‬‬ ‫‪32500‬‬ ‫پارچه گردباف‬
‫‪8500‬‬ ‫‪7500‬‬ ‫‪6500‬‬ ‫‪5500‬‬ ‫‪4500‬‬ ‫پارچه کشباف تخت‬
‫‪19600‬‬ ‫‪17200‬‬ ‫‪14800‬‬ ‫‪12400‬‬ ‫‪10000‬‬ ‫کتان و راشل‬
‫‪740‬‬ ‫‪660‬‬ ‫‪580‬‬ ‫‪500‬‬ ‫‪420‬‬ ‫پارچه چادری مشکی‬
‫‪4100‬‬ ‫‪3700‬‬ ‫‪3300‬‬ ‫‪2900‬‬ ‫‪2500‬‬ ‫نوار کشدار‬
‫‪1300‬‬ ‫‪1200‬‬ ‫‪1100‬‬ ‫‪1000‬‬ ‫‪930‬‬ ‫نوار پرده‌‬
‫‪6900‬‬ ‫‪6000‬‬ ‫‪5100‬‬ ‫‪4200‬‬ ‫‪3300‬‬ ‫پارچه توری‬
‫‪1300‬‬ ‫‪1200‬‬ ‫‪1100‬‬ ‫‪1050‬‬ ‫‪1000‬‬ ‫پارچه آستری‬
‫‪188770‬‬ ‫‪170160‬‬ ‫‪150000‬‬ ‫‪131390‬‬ ‫‪1126600‬‬ ‫جمع‬

‫مقایسه عرضه و تقاضا‬

‫با توجه به مطالعات و بررسی‌های به عمل آمده فعالبت واحد‌های تکسچرایزینگ به‬
‫عنوان کار واسطه‌ایی در صنعت نساجی قلمداد می‌گردد‪ .‬نخ خام به عنوان مواد اولیه‬
‫واحد‌های تکسچرایزینگ از داخل و خارج تامین می‌شود و پس از انجام عملیات‬
‫تکسچرایزینگ جهت بافته شدن به واحد‌های مصرف کننده تحویل می‌گردد‪ .‬آمار مربوط‬
‫به عرضه محصولت تکسچرایزینگ و تقاضای این محصولت توسط واحد‌های‬
‫مصرفی نمایان‌گر فزونی تقاضا بر عرضه است‪.‬‬

‫علوه بر اعداد و ارقام ارائه شده در زمینه عرضه و تقاضا برای نخ‌های تکسچره که‬
‫سرمایه گذاری را برای ایجاد واحد تکسچرایزینگ را توجیه می‌کند نکات دیگری هم‬
‫وجود دارد که ‪ .‬کمبود الیاف طبیعی و متنوع شدن منسوجات با تنوع به وجود آمده در‬

‫‪17‬‬
‫الیاف مصنوعی از طرف دیگر به شدت واحد‌های نساجی را وابسته به الیاف مصنوعی‬
‫نموده‪ .‬ضمن آنکه تحقیقات انجام شده برای نزدیک نمودن خواص الیاف طبیعی و‬
‫مصنوعی به هم‪ ،‬مقبولیت این الیاف را زیاد نموده‪.‬‬

‫جدول زیر مقایسه عرضه و تقاضای برای محصول را نشان می‌دهد‪:‬‬

‫واحد‬
‫‪87‬‬ ‫‪86‬‬ ‫‪85‬‬ ‫‪84‬‬ ‫‪83‬‬ ‫سنجش‬ ‫شرح‬
‫‪181700‬‬ ‫‪161700‬‬ ‫‪131700‬‬ ‫‪101700‬‬ ‫‪89360‬‬ ‫تن‬ ‫پیش‌بینی عرضه‬
‫‪188770‬‬ ‫‪170160‬‬ ‫‪150000‬‬ ‫‪131390‬‬ ‫‪112660‬‬ ‫تن‬ ‫پیش‌بینی تقاضا‬
‫‪7000‬‬ ‫‪84600‬‬ ‫‪18300‬‬ ‫‪29690‬‬ ‫‪23300‬‬ ‫تن‬ ‫مازاد )کمبود( عرضه‬

‫مواد اولیه و قیمت‬

‫مواد اولیه مورد نیاز طرح برای تولید ‪ POY‬و ‪ FDY‬چیپس پلی‌استر است که از قرار‬
‫هر کیلوگرم ‪ 9400‬ریال برآورد می‌شود‪ .‬پیش‌بینی شده است که مواد اولیه از داخل و‬
‫خارج قابل تامین است‬

‫قیمت هر کبلوگرو به ریال‬ ‫شرح‬

‫‪15800‬‬ ‫‪POY‬‬
‫‪17800‬‬ ‫‪FDY‬‬
‫‪4000‬‬ ‫ضایعات‬

‫نتیجه گیری‬

‫در تکنولوژی نوین نساجی استفاده از الیاف مصنوعی محصول نهایی را بسیار لطیف‬
‫و انغطاف پذیر می‌کند و با افزوردن کیفیت طبیعی پنبه وآن را محصول غیر مصنوعی‬
‫جلوه می‌دهد و بر جذابیت آن در بازار می‌افزاید‪ .‬به همین سبب در بازار کنونی جهان‬
‫الیاف مصنوعی در کنار الیاف طبیعی هم کمبود را برطرف کرده و هم تا حدی‬
‫جایگزین مصرف نخ طبیعی شده و هم تولید بافت‌های جدید را میسر ساخته‪ .‬در بازار‬
‫ایران به ویژه در سال‌های اخیر با بال رفتن میزان درآمد و همچنین افزایش علقه‬
‫مصرف نخ‌های فانتزی پیش‌بینی می‌گردد نخ‌های فیلمنت پلی‌استرو نایلون بازار‬
‫مناسبی داشته باشند‪.‬‬

‫نتایج مطالعات انجام شده در زمینه بازار نشان می‌دهد که پس از ورود به بازار کماکان‬
‫افزایش مصرف خواهیم داشت و تقاضا بر عرضه فزونی خواهد داشت‪ .‬ضمن انکه‬
‫می‌توان محصول را راهی بازارهای جهانی نیز کرد‪ .‬از این رو می‌توان این طرح را‬
‫از نظر بازار توجیه پذیر دانست‪.‬‬

‫‪18‬‬
 ‫همچنین مجلس شورای اسلمی در خصوص مبارزه با قاچاق محصولت نساجی‬
‫قوانین بسیار مهمی تصویب کرده است که در جهت رونق صنعت نساجی بسیار‬
‫امیدوار کننده است‪.‬‬

‫در مجموع چشم‌انداز موقعیت در طرح در آینده بازار ایرام و به ویژه بازار صادارت‬
‫مثبت ارزیابی می‌شود‪.‬‬

‫‪19‬‬
 ‫فصل سوم‬

‫موقعیت مکانی‬

‫‪20‬‬
 ‫زمین مورد نیاز طرح در شهرک صنعتی البرز )قزوین( در نظر گرفته شده است‪.‬‬

‫استان قزوین‪ ،‬و به ویژه شهر قزوین‪ ،‬از مراکز مهم صنعتى کشور است‪ .‬استقرار این‬
‫استان در نزدیکى تهران و عامل ممنوعیت احداث صنایع در محدودهٔ ‪ ۱۲۰‬کیلومترى‬
‫تهران‪ ،‬متقاضیان احداث واحدهاى صنعتى را به سرمایه‌گذارى در این استان راغب‬
‫کرده است‪ .‬از طرف دیگر‪ ،‬وجود معادن متعدد و موقعیت مهم ارتباطى‪ ،‬اهمیت این‬
‫استان را به منظور سرمایه‌گذارى صنعتى دوچندان کرده است‪ .‬مهم‌تر از همه‪ ،‬استقرار‬
‫شهر صنعتى البرز در ‪ ۱۱‬کیلومترى جنوب شرقى شهر قزوین‪ ،‬در زمینى به مساحت‬
‫حدود ‪ ۹۰۰‬هکتار است که ‪ ۳۴۷‬کارخانه و حدود ‪ ۷۰‬کارگاه صنعتى و تولیدى را در‬
‫خود جاى داده و به اهمیت صنعتى استان افزوده است‪ .‬این شهر صنعتى به صورت‬
‫یک مجتمع بزرگ صنعتى و تولیدى احداث شده و شامل مناطق صنعتى‪ ،‬تجارى و‬
‫مسکونى است‪ .‬شهر صنعتى البرز در سال ‪ ،۱۳۴۶‬به منظور اجراى سیاست‌هاى‬
‫زمینه عدم تمرکز کارگاه‌هاى صنعتى در محدودهٔ تهران و ایجاد قطب صنعتى‬ ‫ٔ‬ ‫دولت در‬
‫محدوده تهران بزرگ احداث گردید‪ .‬سهامداران این شهر صنعتى‪،‬‬ ‫ٔ‬ ‫جدید در خارج از‬
‫بانک صنعت و معدن‪ ،‬وزارت صنایع و معادن‪ ،‬وزارت نیرو‪ ،‬بنیاد شهید انقلب‬
‫اسلمى‪ ،‬بنیاد مستضعفان و جانبازان‪ ،‬چند بانک دیگر و بخش خصوصى مى‌باشند‪.‬‬
‫صنایع شهر صنعتى البرز به هفت گروه عمدهٔ صنعتى شامل ‪ :‬صنایع فلزى‪ ،‬شیمیایى‪،‬‬
‫نساجى‪ ،‬سلولزى‪ ‌ ،‬الکتریکى‪ ،‬کانى غیرفلزى و صنایع غذایى تقسیم مى‌شوند که‬
‫کارخانجات و کارگاه‌هاى صنعتى مختلفى را در بر مى‌گیرند‪ .‬علوه بر صنایع یاد‌شده‪‌ ،‬‬
‫در کانون‌هاى روستایى استان‪ ،‬انواع صنایع دستى رواج دارد‪.‬‬
‫بدلیل موقعیت خاص قزوین‪ ،‬بزرگراههای مواصلتی به شمال‪ ،‬جنوب ‪ ،‬شرق و غرب‬
‫و راه آهن تهران ‪ ،‬قزوین‪ ،‬شمال غرب‪ ،‬نزدیکی به تهران )به فاصله کمتر از ‪۱۵۰‬‬
‫کیلومتر از تهران ( انرژی مناسب) با وجود نیروگاه شهید رجایی با تولید‬
‫‪۲۰۰۰‬مگاوات برق( همچنین سابقه طولنی صنعت در استان و وجود نیروهای ماهر ‪،‬‬
‫رشد و توسعه صنعتی بعنوان یکی از مزیتهای نسبی استان تلقی می گردد ‪.‬اولین‬
‫واحدهای صنعتی مدرن در یکصد سال قبل در استان قزوین ایجاد گردیده و گرایش به‬
‫صنعت همواره در استان رو به افزایش بوده است‪.‬بویژه از دهه ‪) ۱۳۴۰‬ه ‪ .‬ش( )دهه‬
‫‪ ۱۹۶۰‬میلدی( بهره گیری از این مزیت استان مورد توجه بیشتر واقع گردیده و شهر‬
‫صنعتی البرز بعنوان یکی از چهار شهر صنعتی کشور در سال ‪ ۱۳۴۶‬در استان‬
‫قزوین تأسیس میشود که در حال حاضر قریب ‪ ۴۰۰‬واحد صنعتی در این شهر فعال‬
‫است‪ .‬گرایش شدید سرمایه گذاران به فعالیت در این استان بویژه در دو دهه اخیر‬
‫موجب گردیده است که امروزه قریب ‪ ۲۱۰۰‬واحد صنعتی با اشتغالی بالغ بر ‪ ۹۰‬هزار‬
‫نفر در حال بهره برداری است و قریب ‪ ۲۰۰۰‬واحد صنعتی جدید بزرگ و کوچک در‬
‫حال راه اندازی در سطح استان است ‪ ۹ .‬شهرک و مجتمع صنعتی فعال در نقاط‬
‫مختلف استان بخشی از صنایع موجود را در خود جای داده است‪.‬تا کنون بیش از‬
‫‪ ۱۲۹۰‬نوع محصول صنعتی در حال تولید است که اهم آنها عبارتند ار صنایع شیمیایی‬
‫‪،‬کانیهای غیر فلزی ‪ ،‬صنایع سلولزی ‪،‬شوینده ها ‪،‬انواع شیشه ‪،‬لوازم خانگی مانند‬
‫یخچال ‪-‬فریزر و کولر ‪-‬آبگرمکن –بخاری ‪-‬چرخ خیاطی و کنتور برق و انواع‬

‫‪21‬‬
 ‫قطعات خودرو ‪-‬موتور سیکلت و دوچرخه ‪ ،‬انواع سرامیک ‪،‬کاشی و ظروف چینی و‬
‫انواع نخ ‪ ،‬پارچه و موکت و قالی و ظروف بسته بندی ‪ ،‬انواع دارو و محصولت‬
‫مهندسی پزشکی ‪ ،‬فرآوری محصولت کشاورزی و دامی ‪.‬‬

‫مزیتهای نسبی و قابلیت های استان در رابطه با صنعت‬

‫‪ -1‬نزدیکی به بازار عمده محصولت به دلیل همجواری با استانهای پرجمعیت و‬

‫صنعتی کشور‬
‫‪ -2‬سهولت تهیه مواد از استان به دلیل گستردگی صنعت و یا از استانهای مجاور‬
‫صنعتی‬
‫‪ -3‬تأمین آسان انرژی به دلیل وجود شبکه های مناسب توزیع از قبیل برق ‪ ،‬گاز‬
‫ومخابرات‬
‫‪ - 4‬فراوانی نیروی متخصص و با تجربه در استان و ارتباط مناسب در این زمینه با‬
‫مرکز کشور‬
‫‪ -5‬وجود مناطق صنعتی با امکانات زیر بنایی مناسب جهت سرمایه گذاری‬
‫‪ -6‬وجود راههای مناسب مواصلتی از قبیل راه آهن و جاده های ترانزیتی جهت‬
‫حمل کال یا مواد اولیه از داخل و خارج کشور‬

‫شهرکها و نواحی صنعتی استان‬

‫استان قزوین دارای یک شهر صنعتی ‪ ،‬چهار شهرک ‪ ،‬دو مجتمع و نیز سه ناحیه‬
‫صنعتی به شرح ذیل می باشد ‪:‬‬
‫‪ -1‬شهر صنعتی البرز یکی از بزرگترین شهرکهای صنعتی کشور است که در سال‬
‫‪ ۱۳۴۶‬در زمینی به وسعت ‪ ۸۸۰‬هکتار تأسیس گردیده و در حال حاضر دارای قریب‬
‫‪ ۴۰۰‬واحد صنعتی است ‪.‬‬
‫‪ -2‬شهرک صنعتی لیا این مجتمع به مساحت قریب ‪ ۴۰۰‬هکتار در کیلو متر ‪ ۱۴‬جاده‬
‫قزوین –بوئین زهراء واقع است ‪.‬‬
‫‪ -3‬شهرک صنعتی حیدریه تاکستان این شهرک واقع در کیلو متر ‪ ۱۷‬جاده تاکستان ‪،‬‬
‫زنجان با وسعت ‪ ۱۰۰‬هکتار می باشد‬
‫‪ -4‬شهرک صنعتی آراسنج بوئین زهراء این شهرک با وسعت ‪ ۱۰۰‬هکتار و در‬
‫کیلومتر ‪ ۴‬جاده بوئین زهرا ء ‪ ،‬ساوه واقع گردیده است‬
‫‪ -5‬شهرک صنعتی تکنولوژی برتر کاسپین این شهرک در شرف تأسیس می باشد و در‬
‫ضلع شمالی اتوبان تهران ‪ ،‬قزوین در زمینی به مساحت ‪ ۴۰۰‬هکتار واقع شده است‬
‫‪ -6‬مجتمع صنعتی تاکستان این مجتمع دارای ‪ ۲۳‬واحد صنعتی میباشد ‪.‬‬
‫‪ -7‬مجتمع صنعتی شهید رجایی این مجتمع با ‪ ۴۳‬واحد صنعتی در شرق قزوین و جاده‬
‫قدیم تهران قرار گرفته است‬
‫‪ -8‬نواحی صنعتی روستایی ناحیه صنعتی تاکستان ناحیه صنعتی آوج ناحیه صنعتی‬
‫نیکویه‬

‫تاریخچه‬

‫‪22‬‬
‫شركت در تاریخـ ‪ 31/3/1346‬ـبه نام شركت شهرصنعتي البرز قزوین تاسیس و در‬
‫تیرماه ‪ 1346‬در اداره ثبت شركتها و مالكیتهاي صنعتي تهران به ثبت رسیده است‪.‬‬

‫در سال ‪ 1346‬بمنظور ایجاد تمركز در صنایع تولیدي حدود ‪ 900‬هكتار از اراضي‬
‫معروف به مزرعه اریك واقع در ‪ 140‬كیلومتري شمال غربي تهران و ‪ 15‬كیلومتري‬
‫جنوب شرقي قزوین بمنظور احداث اولین شهرصنعتي ایران به نام شهرصنعتي البرز‬
‫برگزیده شد‪ .‬از مجموع ‪ 900‬هكتار اراضي شهرصنعتي البرز ‪ 550‬هكتار در قسمت‬
‫شرقي به مناطق صنعتي وـ ‪ 112‬ـهكتار به مناطق تجاري اختصاص داده شده است ‪،‬‬
‫مابقي اراضي به معابر و تاسیسات عمومي تخصیص یافته است‬

‫بهـ ـموجبـ ـتصمیماتـ ـمجمعـ ـعموميـ ـفوقـ ـالعادهـ ـدرـ ـمورخـ ‪ 15/5/1349‬ـنامـ ـشركت‬
‫شهرصنعتي البرز و در اجراي مفاد مادهـ ‪ 282‬لیحه قانوني اصلح قسمتي از قانون‬
‫تجارت مصوب اسفندماهـ ‪ 1347‬ـبه استناد مصوبــه مجمع عمومي فوق العاده مورخ‬
‫‪ 27/12/1351‬ـنام شركت از سهامي بــه سهامي خاص تغییر یافته است ‪ .‬سهام دار‬
‫اصليـ ـشركتـ ـدرـ ـسالـ ـقبلـ ـشركتـ ـسرمایهـ ـگذاريـ ـآتیهـ ـدماوندـ ـبودهـ ـوـ ـدرـ ـتاریخ‬
‫‪ 10/12/1382‬ــسهامـ ـشركتـ ـسرمایهـ ـگذاريـ ـآتیهـ ـدماوندـ ـتوسطـ ـشهرداريـ ـالوند‬
‫خریداري گردیدهـ است كه در نهایت در تاریخـ ‪ 22/12/1382‬ـرسما"ـ به شهرداري‬
‫الوند واگذار گردیده شد‪.‬‬

‫موقعیت جغرافیائي و راههاي ارتباطي شهرصنعتي البرز ‪:‬‬

‫در ‪ 140‬كیلومتري شمال غربي تهران و ‪ 15‬كیلومتري جنوب شرقي شهر قزوین جاده‬
‫ترانزیتي تهران – قزوین از فاصله ‪ 5/3‬كیلومتري شمال شهر عبور مي كند ‪.‬‬

‫اتوبان تهران – قزوین از ‪ 5‬كیلومتري شمال شهر عبور مي كند‪.‬‬

‫راه آهن تهران – تبریز از فاصله ‪ 5/3‬كیلومتري شمال شهر و در مجاورت جاده‬
‫ترانزیني عبـــــور مي نماید‪.‬‬

‫در آتیه نزدیك خط آهن اختصاصي شهرصنعتي البرز احداث خواهد شد‪.‬‬

‫دو راه ورودي و خروجي هركدام به عرض ‪ 45‬متر جمعا" بعرض ‪ 90‬متر به جاده‬
‫اصلي تهران – قزوین ارتباط دارد‪.‬‬

‫‪23‬‬
 ‫ضوابط و مقررات ساخت و ساز در شهرک صنعتي‬

‫‪ -1‬طرف قرارداد موظف است ساختمانها و تاسیسات مربوط به کارگاه ‪،‬کارخانه‪،‬‬

‫انبار و یا اداري خود را حداقل به فاصله ‪ 5‬متر از اطراف محدوده زمین احداث نماید ‪.‬‬
‫در مورد زمین هاي به مساحت یک هزار متر مربع و کمتر از آن ‪ 3‬متر منظور شود‬
‫مشروط به اینکه حداکثر ‪ /‬حریم مرقوم مي تواند حداقل ‪ 5‬ارتفاع ساختمانهاي داخل‬
‫عرصه از ‪ 6‬متر تجاوز نکند و در غیر این صورت حریم ‪ 5‬متر باید رعایت شود‪.‬‬
‫تبصره ‪ -1‬تنها ساختمان نگهباني و سرایداري در یک طبقه )همکف ( مي توا ند در‬
‫حریم دیوار مجاور به خیابان دسترسي احداث گردد‪.‬‬

‫‪ -2‬در صورتي که شهرک نزدیک فرودگاه بود ه و ارتفاع ساختمان و تاسیسات و یا‬
‫دودکش آن بیش از ‪ 20‬متر باشد طرف قرارداد موظف است با مراجعه با اداره‬
‫فرودگاه محل ‪،‬موافقت فرودگاه را با ارتفاع مستحدثات اخذ و به شرکت ارائه نماید و‬
‫در صورتي که طبق تشخیص فرودگاه نیاز به نصب علیم و چراغ هاي مخصوص‬
‫هوانوردي باشد نسب ت به نصب علیم و چراغ طبق نظر مقامات فرودگاه اقدام نماید‪.‬‬

‫‪ -3‬احداث هر گونه ساختمان مستلزم دریافت مجوز احداث بنا از شرکت شهرک هاي‬
‫صنعتي استان مي باشد‪.‬‬

‫‪ -4‬دیوارهاي بین قطعات مي بایست حداکثر به ارتفاع ‪ 2‬متر و اضلع مجاز معابر‬
‫باید به صورت مشبک به ارتفاع حدود ‪ 2‬متر )احداث سکو با مصالح بنایي حداکثر به‬
‫ارتفاع ‪ 80‬سانتیمترو بقیه آن تا ارتفاع مورد نظر به صورت مشبک ( اجرا شود‪.‬‬

‫‪24‬‬
 ‫‪ -5‬طرف قرارداد ملزم است امور رفاهي و بهداشتي و حفاظتي کارگران را مطابق‬
‫قوانین و مقررات جاري کشور چه در زمان اجراي عملیات ساختماني و چه پس از‬
‫پایان کار و در حین بهره برداري مراعات و اجرا نماید‪.‬‬

‫‪ -6‬به منظور حریم چاههاي آب مورد نیاز شهرک ‪،‬حفر چاه آب توسط طرف قرارداد‬
‫در داخل شهرک صنعتي منوط به تصویب هیات مدیره شرکت شهرکهاي صنعتي استان‬
‫مي باشد‪.‬‬

‫‪ -7‬آبهاي جاري ناشي از بارندگي مي بایست توسط لوله و کانال و کانیو به کانال ها و‬
‫کانیوهاي شبکه تخلیه آبهاي سطحي شهرک منتقل گردد ‪ .‬هدایت آبهاي سطحي به شبکه‬
‫فاضلب مجاز نبوده ‪،‬همچنین تخلیه پساب بهداشتي و صنعتي به شبکه آبهاي سطحي‬
‫ممنوع مي باشد‪.‬‬

‫‪ -8‬چنانچه قطعه زمین در نبش قرار گرفته باشد گوشه هایي از زمین که در تقاطع‬
‫قرار مي گیرد مي بایستي مطابق نقشه تفکیکي و یا ضوابط مربوطه پخ یا منحني‬
‫ساخته شود و نصب درب ورودي واحد صنعتي در پخي مجاز نمي باشد‪.‬‬

‫‪ -9‬براي حفاري پیاده رو یا خیابان به منظور کابل کشي و یا لوله گذاري و یا نظایر‬
‫آن طرف قرارداد باید قبل اجازه نامه کتبي از دفتر شهرک صنعتي دریافت و در‬
‫صورت برخورد با کابل برق ‪،‬لوله آب ‪،‬گاز و یا فاضلب مي بایست فورا مراتب را‬
‫به شهرک صنعتي گزارش نماید‪ .‬بدیهي است جبران کلیه خسارات وارده به تاسیسات و‬
‫مستحدثات شهرک از جمله زیر سازي ‪،‬روسازي ‪،‬خیابانهاو پیاده رو ها ‪،‬فضاي سبز ‪،‬‬
‫شبکه آب ‪،‬فاضلب ‪،‬برق ‪ ،‬گاز ‪،‬تلفن ‪،‬کانالها و غیره به عهده طرف قرارداد خواهد‬
‫بود‪.‬‬

‫‪ -10‬واحدهایي که به دلیل ماهیت تولید خود داراي صداها و ارتعاشات بیشتر از حد‬
‫مجاز قابل قبول سازمان حفاظت محیط زیست مي باش ند موظف هستند در طرح هاي‬
‫ساختماني خود پیش بیني لزم را جهت عایق بندي و جلوگیري از انتشار صوت و‬
‫ارتعاش به عمل آورند‪.‬‬

‫‪ -11‬طرف قرارداد ملزم است از نگهداري زباله در محوطه کارگاه خودداري نماید‬
‫همچنین سوزاندن زباله ها در محوطه کارگاه به هیچ وجه مجاز نبوده و در صورت‬
‫مشاهده برابر مقررات رفتار خواهد شد‪.‬‬

‫‪ -12‬واحدهایي که میزان آلودگي فاضلب آنها بیش از حد مجاز قابل قبول تصفیه‬
‫خانه فاضلب شهرک صنعتي مي باشد مي بایستي قبل از تخلیه فاضلب خود به شبکه‬
‫تصفیه اولیه نموده و بعد از پایین آورد ن میزان آلودگي آن به حد استاندارد تصفیه خانه‬
‫‪،‬آن را به شبکه تخلیه نمایند ‪ .‬بدیهي است احداث حوضچه رسوب گیر و نصب آشغال‬
‫گیر در محل اتصال به شبکه فاضلب این گونه واحدها ضروري است ‪ .‬همچنین‬
‫طرف قرارداد موظف است قبل از احداث و بهره برداري تصفیه خانه فاضلب شهرک‬
‫صنعتي‪،‬پسابخود را مطابق ضوابط سازمان حفاظت محیط زیست راساً دفع نماید ‪.‬‬

‫‪25‬‬
 ‫استاندارد میزان آلودگي مجاز فاضلب کارگاه صنعتي هنگام به شبکه ‪،‬در پیوست‬
‫شماره ‪ 6‬درج شده است‪ .‬بدیهي است واحدهایي مجاز به تخلیه فاضلب به شبکه م ي‬
‫باشند که نتایج آزمایش شیمیایي فاضلب خود را به تایید سازمان حفاظت زیست‬
‫رسانده باشند‪.‬‬

‫‪ -13‬طرف قرارداد موظف است ضوابط و مقررات قانوني مربوط به ساخت و ساز‬
‫واحدهاي صنعتي را رعایت نماید‪.‬‬

‫‪ -14‬طرف قرارداد در زمان احداث کارگاه ها و انبار ها بایستي پیش بیني لزم را از‬
‫نظ ر اتصال زمین )ارتینگ( بر اساس استاندارد ها به منظور جلوگیري از اتصال‬
‫کوتاه رعد و برق و عواقب آن به عمل آورد‪.‬‬

‫‪ -15‬واحدهایي که دارایي آلودگي از نظر صدا ‪،‬بو ‪،‬گردو غبار و گاز ‪،‬بخارات سمي‬
‫بیش از حد استاندارد قابل قبول سازمان محیط زیست مي باشند ملزمند پیش بیني هاي‬
‫ل زم را براي فیلتراسیون و تصفیه آلودگي ایجاد شده توسط کارگاههاي خود طبق‬
‫ضوابط سازمان مزبور به عمل آورند‪.‬‬

‫‪ -16‬چنانچه کارگاههاي صنعتي نیاز به مصرف گازهایي مانند اکسیژن و استیلن و‬

‫غیره دارند مي بایستي کپسولها و مخازن مربوطه را در خارج از کارگاهها به فاصله‬
‫حداقل ‪ 2‬متر از کارگاهها و انبارها با ایجاد سایبان )از مواد نسوز و عایق( قرار دهند‪.‬‬

‫‪ - 17‬هر واحد صنعتي ملزم است زباله و نخاله هاي حاصل از کارهاي ساختماني و‬
‫مواد زائد جامد صنعتي و خطرناک ناشي از فرآیند تبخیر و تولید بر اساس ضوابط‬
‫شهرک صنعتي به محلهاي مجاز حمل و تخلیه نمایند‪.‬‬

‫‪ -18‬مصالح ساختماني در حین و بعد از اتمام ساختمان وهمچنین نخاله هاي پس مانده‬
‫ساختماني ‪ ،‬نباید معابر عمومي را اشغال نماید‪.‬‬

‫‪ -19‬مواد خام و کالي تولیدي واحد صنعتي باید در محل همان واحد انبار گردیده و‬
‫اشغال معابر عمومي مطلقا ممنوع مي باشد ضمنا واحد صنعتي موظف است محل‬
‫بارگیري و باراندازي مواد و فضولت خود را بنا به احتیاج در محوطه داخلي پیش‬
‫بیني نماید و استفاده از خیابانهاو سطح پیاده رو ها بدین منظور ممنوع است‪.‬‬

‫‪ -20‬جهت انجام عملیات ساختماني ‪،‬طرف قرارداد مکلف به معرفي مهندس ناظر‬
‫داراي پروانه اشتغال به کار‪،‬طبق مقررات سا زمان نظام مهندسي استان و تکمیل فرم‬
‫نظارت مي باشد‪.‬‬

‫تبصره ‪ -1‬حضور طرف قرارداد و مهندس ناظر هنگام اخذ مجوز احداث ساختمان‬
‫الزامي بوده که با امضاء پشت نسخه دوم مجوز که در پرونده شرکت ضبط خواهد‬
‫گردید عملي خواهد شد‬

‫‪26‬‬
‫تبصره ‪ -2‬شروع عملیات ساختماني از جانب طرف قراردا د منوط به صدور مجوز‬
‫احداث ساختمان از طرف شرکت مي باشد‪.‬‬

‫تبصره ‪ -3‬در صورت نیاز به هر گونه تغییرات در ساختمانها و نقشه هاي اجرایي‬
‫طرف قرارداد مکلف است نقشه هاي جدید را همراه با گزارش توجیهي مهندس ناظر‬
‫جهت بررسي و تایید به شرکت ارائه نماید‪.‬‬

‫مزیتهاي استقرار در شهركهاي صنعتي‬

‫‪.1‬شركتهاي صنعتي مطابق با اصول فني و مهندسي و آخرین روش‬

‫شهرك احداث مي گردند كه ضمن رعایت ضوابط و مقررات‬

‫زیست محیطي‬

‫ازقابلیت سرمایه گذاري در اكثر رشته هاي صنعتي برخوردار مي‬

‫باشند‬

‫‪.2‬مستثني بودن شهركهاي صنعتي از قانون شهرداریها‬

‫‪.3‬كاهش هزینه هاي سرمایه گذاري به دلیل استفاده از خدمات مشترك‬

‫ساماندهي شده توسط شركت شهركهاي صنعتي از قبیل شبكه هاي‬

‫آب‪ ،‬برق‪ ،‬گاز‪ ،‬تلفن‪ ،‬معابر‪ ،‬فضاي سبز‪ ،‬تصفیه خانه فاضلب و‬

‫‪....‬‬

‫‪.4‬امكان بهره مندي از خدمات جانبي از قبیل شعب بانك‪ ،‬دفاتر بیمه‪،‬‬

‫مسجد‪ ،‬رستوران ‪ ،‬آتش نشاني و‪....‬‬

‫‪.5‬پرداخت هزینه حق انتفاع و بهره برداري از تاسیسات بصورت نقد‬

‫و اقساط) ‪ %30‬نقد و ‪ %70‬طي ‪ 10‬قسط سه ماهه(‬

‫‪.6‬صدور مجوزهاي ساخت و ساز و پایان كار بصورت رایگان و در‬

‫اسرع وقت‬

‫‪27‬‬
 ‫‪.7‬عدم نیاز به اخذ مجوزهاي جداگانه از ادارات و سازمانهاي متعدد‬

‫‪.8‬اداره شهركهاي صنعتي پس از بهره برداري توسط هئیت امناي‬

‫متشكل از صاحبان صنایع مستقر در آن شهرك‬

‫‪.9‬امكان ترهین دفترچه هاي قرارداد تخصیص زمین جهت دریافت‬

‫تسهیلت بانكي‬

‫‪.10‬ساماندهي واحدهاي صنعتي ‪ ،‬پژوهشي‪ ،‬فناوري و اطلعات‬

‫پشتیباني از قبیل طراحي‪،‬مهندسي‪ ،‬اطللع رساني‪ ،‬مشاوره اي‪،‬‬

‫بازرگاني‪ ،‬بازاریابي‪ ،‬عارضه یابي‪ ،‬آموزشي) فني‪ ،‬تخصصي‪،‬‬

‫كارآفریني( و‪.....‬‬

‫معرفی استان‬

‫مشخصات سیاسی و جغرافیائی استان قزوین‪:‬‬

‫قزوین که نام قدیمی آن به روایتی کاسپین وبه روایت دیگرگژوین بوده است ازشهرهای‬
‫قدیمی ایران بوده ودارای قدمت تاریخی بسیاربال می باشد شهرت این شهر به جهت این‬
‫میباشد که علیرغم قدمت تاریخی توانسته است همزمان باپیشرفت صنعت وتکنولوژی‬
‫دراین زمینه نیز پیشرفت نموده ونقش بسزایی درتوسعه صنعت این مرز وبوم ایفا نماید‬
‫‪.‬‬

‫تقسیم بندی سیاسی‪:‬‬

‫باتصویب استان قزوین درمجلس شورای اسلمی(سال ‪ )1376‬این استان درحال حاضر‬
‫باگستره ای به وسعت ‪ 15805‬کیلومتر مربع وشامل پنج شهرستان قزوین ؛ تاکستان ؛‬
‫بوئین زهرا ؛ البرز وآبیک ؛‪19‬بخش ‪24‬شهر؛‪46‬دهستان ؛‪ 1209‬آبادی (‪875‬آبادی‬
‫دارای سکنه و ‪ 334‬آبادی فاقد سکنه) می باشد‬

‫موقعیت جغرافیائی ‪:‬‬

‫‪28‬‬
 ‫استان قزوین درحوزه مرکزی ایران بین ‪ 48‬درجه و ‪ 44‬دقیقه تا ‪ 50‬درجه و ‪ 51‬دقیقه‬
‫طول شرقی از نصف النهار گرینویچ و ‪ 35‬درجه و ‪ 24‬دقیقه تا ‪ 36‬درجه و ‪ 48‬دقیقه‬
‫عرض شمالی نسبت به خط استوا قرار دارد‬

‫استانهای همجوار (همسایه)‪:‬‬

‫این استان ازسمت شمال و شمال شرقی به استانهای گیلن و مازندران ؛ ازسمت غرب‬
‫به استان زنجان ؛ ازسمت جنوب به استانهای مرکزی و همدان واز سمت شرق به استان‬
‫تهران محدود می شوداین استان در دامنه جنوبی رشته کوههای البرز واقع شده که‬
‫بدلیل داشتن ارتفاعات متعدد وبارندگی های متوسط ازنقاط معتدل کشوربه حساب می آید‬
‫مرتفع ترین کوههای استان (( سیاهلن ؛ کی جگین ؛ سفید کوه وسیاه کوه )) بوده که‬
‫حداکثر ارتفاع درکوههای شمال سیاهلن ‪ 4175‬متراز سطح دریا می باشد محدوده‬
‫مرکزی وشرق استان را دشت تشکیل می دهد که شیب آن ازشمال غرب به جنوب شرق‬
‫امتداد دارد ودرپایین ترین نقطه ‪ 1130‬متراست حداقل ارتفاع استان درشمال غربی‬
‫ودربخش طارم سفلی وکناره های دریا چه سفید رود باارتفاع ‪ 300‬مترازسطح دریاست‬
‫‪.‬‬

‫تقسیم بندی هیدرولوژیک ‪:‬‬

‫استان قزوین در محدوده دو حوزه آبریز قرار گرفته است ‪:‬‬

‫حوزه آبریز شور(جنوبی) با ‪ 11370‬کیلومتر و ‪ % 71.9‬از مساحت استان‬

‫حوزه آبریز سفید رود(شمالی) با ‪ 4450‬کیلومتر و ‪ %28.1‬از مساحت استان‬

‫جمعیت استان برابر نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال ‪:1385‬‬

‫جمعیت کل استان‪ 1143200:‬نفر‬

‫نفر‬ ‫نقاط شهری‪:‬‬

‫نفر‬ ‫نقاط روستائی‪:‬‬

‫اقلیم زراعی و باغی استان‪:‬‬

‫ناحیه شمال و شمال شرقی (شمال و شمال شرقی شهرستان قزوین)‬

‫ناحیه غرب و شمال غربی(شهرستان تاکستان و شمال غربی شهرستان قزوین)‬

‫‪29‬‬
 ‫ناحیه شرقی و جنوبی (جنوب شرقی شهرستان قزوین وشمال شرقی وشرق شهرستان‬
‫بوئین زهرا)‬

‫ناحیه جنوب غربی(جنوب غربی شهرستان بوئین زهرا)‬

‫تنوع اقلیمی استان و قابلیتهای آبی و خاکی زمینه خوبی برای کشت انواع محصولت‬
‫گرمسیری در منطقه طارم سفلی و رود بار الموت و سایر محصولت سردسیری را در‬
‫دیگر نقاط استان فراهم نموده است کل اراضی قابل کشت استان حدود ‪ 470000‬هکتار‬
‫بوده و میزان مراتع استان حدود ‪ 950‬هزار هکتار در قالب مراتع درجه ‪1‬؛‪2‬؛‪ 3‬می‬
‫باشد‬

‫جنگلها در استان در در ارتفاع ‪2‬تا ‪3‬هزارمتری بخش الموت و طارم سفلی بصورت‬
‫درختان پراکنده ونامنظم روئیده که ذخیره گاه ژنتیکی درختانی مانند مانند ارش ؛ بلوط ؛‬
‫زالزالک ؛ گردوی وحشی ؛ آلو جنگلی ؛ بادام کوهی وپسته وحشی می باشد ‪ .‬مانند ارش‬
‫؛ بلوط ؛ زالزالک ؛ گردوی وحشی ؛ آلو جنگلی ؛ بادام کوهی وپسته وحشی می باشد‬
‫‪(.‬جداول پیوست)‬

‫پارامترهای جوی‪:‬‬

‫بارندگی ‪:‬میانگین بارندگی سالیانه طولنی مدت در حدود ‪mm 366‬‬

‫دامنه نوسانات بارندگی‪:‬از ‪ 150.5‬میلی متر در نواحی دشتی جنوب شرقی استان‬
‫(شهرستان بوئین زهرا)تا ‪ 571.4‬میلی متر در نواحی کوهستانی شمال (شهرستان‬
‫قزوین)‬

‫بیشترین حجم ریزشهای جوی در فصل زمستان و سپس در فصل بهار و کمترین آن در‬
‫فصل تابستان‬

‫متوسط بارندگی در فصلهای سال‪:‬‬

‫فصل بهار(‪49‬تا ‪ 198.2‬میلیمتر)‬

‫فصل تابستان(‪1.7‬تا ‪ 17.4‬میلیمتر)‬

‫فصل پائیز(‪45.6‬تا ‪ 79.8‬میلیمتر)‬

‫فصل زمستان(‪55‬تا ‪ 256.4‬میلیمتر)‬

‫متوسط دمای سالیانه‪ 9.5:‬تا ‪ 14.3‬درجه سانتی گراد(دیماه سردترین و تیرماه گرمترین)‬

‫تعداد روزهای یخبندان‪73:‬تا ‪ 126‬روز(بیشترین تعداد در دیماه)‬

‫‪30‬‬
 ‫مدت تشعشع آفتاب‪:‬‬

‫متوسط ساعات آفتابی سالنه واقعی ‪ 2768.9:‬ساعت(بیشترین ساعات آفتابی در‬

‫خرداد؛تیر؛مرداد)‬

‫ساعات آفتابی ممکن‪ 4445.1:‬ساعت‬

‫متوسط سالنه پوشش ابری (ابرناکی )‪3:‬اکتای‬

‫متوسط سالنه تبخیر‪:‬از ‪ 1309.6‬میلیمتر(ایستگاه مگسال)تا ‪ 2328.9‬میلیمتر(ایستگاه‬

‫دانسفهان)‬

‫جریانهای باد در استان ‪:‬‬

‫در استان دو جریان باد وجود دارد‬

‫جریان شمالی که از شمال غرب در جهت جنوب شرق می وزدوبه باد مه معروف است‬

‫جریانی که از جنوب شرقی در جهت شمال غربی می وزد وبه باد شره معروف است‬

‫بادهای غالب‪:‬‬

‫جهت‪:‬عمدتا جنوب شرقی (به استثنای اردیبهشت ماه که غربی و دی ماه که شرقی می‬
‫باشد‬

‫سرعت‪ 29:‬نات (در تیرماه)تا ‪ 58‬نات(در آذرماه)و متوسط سرعت باد ‪ 4.4‬نات‬
‫(شدیدترین آن در اردیبهشت ماه با جهت غربی)‬

‫درصد حالت آرام ‪%38.2:‬‬

‫سیستمهای هوائی موثر در استان‪:‬‬

‫نسیم غربی ومدیترانه ای که بیشترین عامل بارندگی در استان را تشکیل می دهد‬

‫نسیم پرفشارشمال که عامل سردی و رطوبت می باشد‬

‫منابع خاک‪:‬‬

‫تیپ های اراضی (واحددرصد)‪ :‬کوه ها ‪39.8‬؛تپه ها ‪14.7‬؛فلتها و تراسهای فوقانی‬

‫‪ 10.9‬؛دشتهای دامنه ای ‪15.55‬؛اراضی پست ‪3.7‬؛دشتهای سیلبی ‪ 6.2‬؛واریزه های‬
‫بادبزنی شکل سنگریزه دار ‪6.05‬؛آبرفتهای بادبزنی شکل سنگریزه دار ‪ 6.2‬واراضی‬
‫متفرقه ‪0.9‬‬

‫‪31‬‬
 ‫میزان بارندگی استان ازسال ‪1364‬تا ‪1383‬‬

‫‪320.77‬‬ ‫یکسال زراعی‬ ‫متوسط بلند مدت(بیست ساله)‬

‫از ابتدای سال زراعی تا پایان‬ ‫میزان بارندگی سال زراعی‬
‫‪351.6‬‬
‫خرداد‬ ‫‪83-82‬‬
‫میزان افزایش بارندگی سال‬
‫از ابتدای سال زراعی تا پایان‬
‫‪69+‬‬ ‫‪ 81-82‬تاکنون نسبت به مشابه‬
‫خرداد‬
‫سال گذشته‬

‫منابع آبهای زیرزمینی استان‬

‫میزان تخلیه(مترمکعب)‬ ‫تعداد(حلقه)‬ ‫منابع آب‬

‫‪1000‬میلیون‬ ‫‪2282‬‬ ‫مجاز‬ ‫چاه‬
‫‪486‬میلیون‬ ‫‪900‬‬ ‫غیرمجاز‬
‫‪61.4‬میلیون‬ ‫‪216‬‬ ‫قنوات‬
‫‪245‬میلیون‬ ‫‪10182‬‬
‫چشمه‬

‫میزان مصرف آب در استان قزوین به تفکیک نوع مصرف‬

‫آبهای سطحی ‪ 114.67‬میلیون متر مکعب‬

‫مصرف بخش کشاورزی‬
‫آبهای زیر زمینی ‪ 1638.05‬میلیون متر مکعب‬
‫مصرف آب شرب ‪ 849‬میلیون متر مکعب‬
‫شرب و صنعت‬
‫مصرف صنعت ‪ 932‬میلیون متر مکعب‬

‫‪32‬‬
 ‫امکانات وقابلیتهای استان دربخشهای سه گانه اقتصادی ( صنعت ؛ کشاورزی ؛‬
‫خدمات )‬

‫الف‪-‬صنعت ومعدن‬

‫‪ -1‬وجود شهر صنعتی البرز در استان که یکی ازبزرگترین و مهمترین شهرهای‬

‫صنعتی کشور محسوب میگردد‬
‫‪ -2‬بال بودن امنیت مكاني درمحورتهران – قزوین‪-‬رشت درمقایسه باسایر نقاط کشور‬
‫‪-3‬قرار گرفتن درخارج ازمحدوده شعاع ‪ 120‬کیلومتری بیشتر مناطق استان ازشهر‬
‫تهران(تاکنون این قابلیت به عنوان مهمترین قابلیت استان در راه توسعه صنعتی بوده‬
‫است)‬
‫‪ -4‬نزدیکی به بازار عمده محصولت صنعتی کشور‬
‫‪ -5‬موقعیت مناسب جهت پذیرش بسیاری ازواحدهای صنعتی مستقر درشهر تهران که‬
‫قصد انتقال ازتهران (خارج از شعاع ‪ 120‬کیلومتری) رادارند‬
‫‪ -6‬نزدیکی به قطبهای صنایع مادر تهران؛تبریزو اراک‬
‫‪ -7‬تقارب با بزرگترین بازار مصرف کشور(مناطق شهری تهران و کرج)‬
‫‪ -8‬تنوع بالی تولیدات صنعتی استان که زمینه ساز ایجاد صنایع مرتبط باتولیدات فعلی‬
‫میگردد(هم اکنون تولید بیش از هزار نوع محصول در پرونده تولیدات استان به ثبت‬
‫رسیده است)‪.‬‬
‫‪-9‬سهولت تهیه مواداولیه مورد نیاز بسیاری ازصنایع باتوجه به امکانات استان‬
‫واستانهای همجوار آن‪.‬‬
‫‪ --10‬اختصاص درصد بالیی ازتولیدات برخی فعالیت های صنعتی نسبت به کشور‬
‫ازجمله صنایع قطعات خودرو ؛ صنایع ماشین سازی ؛ صنایع فلزی ؛ لوازم خانگی ؛‬
‫صنایع ریخته گری ؛ صنایع شیمیایی‪.‬‬
‫‪ -11‬تولیدات انحصاری درسطح کشور درتعدادی ازمحصولت صنعتی ا زقبیل کنتور‬
‫برق ؛ چرخ خیاطی؛ برخی موادشیمایی ومحصولت مهندسی پزشکی‬
‫‪ -12‬وجود معادن غنی و پتانسیلهای معدن سیلیس و انواع خاکهای صنعتی که تامین‬
‫کننده مواد اولیه صنایع شیشه وکاشی و سرامیک می باشند‪.‬‬
‫‪-13‬وجود شهركها و نواحي صنعتي مناسب‬
‫‪-14‬وجود صنایع داراي توان صادراتي‬
‫‪ -15‬وجود صنایع متنوع تولید کننده کالهای واسطه ای(موادخام و قطعات)‬

‫رئوس مهمترین برنامه هاي بخشي و منطقه اي‪:‬‬

‫‪- 1‬بخش صنعت‬

‫*‪-‬ایجاد شهركهاي صنعتي جدید و تكمیل شهركهاي موجود از طریق تشویق بخش‬
‫خصوصي به استقراردر شهركها با استفاده از مكانیزمهاي تشویقي مانند تسهیلت‬
‫بانكي ؛معافیتهاي مالیاتي و ارائه خدمات زیر بنایي و‪.....‬‬

‫‪33‬‬
 ‫*‪-‬تاكید بر ایجاد شهركها و نواحي صنعتي جدید با در نظر داشتن ایجاد اشتغال در‬
‫مناطق محروم وافزایش توان صنعتي مناطق‬

‫*‪-‬فعال نمودن ؛افزایش توان ودر صورت امكان توسعه شهركها و نواحي صنعتي‬
‫موجود‬

‫*‪-‬ایجاد شرایط مناسب جهت ایجاد شهركهاي صنعتي توسط بخش خصوصي‬

‫*‪-‬ایجاد مجتمع هاي كارگاهي در جوار شهركهاي صنعتي و هدایت متقاضیان سرمایه‬
‫گذاري به شهركهاي صنعتي‬

‫*‪-‬توسعه ؛نوسازي و ایجاد ظرفیت در صنایع تخصصي‬

‫‪- 2‬معدن‪:‬‬

‫*‪-‬اجراي طرحهاي اكتشافي مقدماتي و تفصیلي روي ذخایر كاني استان مطابق اولویت‬
‫هاي زیر ‪:‬‬

‫‪-1‬فلورین و منگنز‬
‫‪-2‬سیلیس‬
‫‪-3‬خاك صنعتي‬
‫‪-4‬مواد اولیه مصالح و سنگهاي ساختماني‬
‫‪-5‬آلومیت و كائولن‬
‫‪-6‬مس‬
‫‪-7‬ذغال سنگ‬

‫*‪-‬بررسي و راه اندازي مجدد معادن راكد استان از جمله معادن سیلیس؛خاك صنعتي و‬
‫دولومیت و واگذاري آن به بخش خصوصي‬

‫*‪-‬مطالعه و شناسایي پتانسیلهاي معدني موجود در استان‬

‫*‪-‬توسعه صنایع كاني غیر فلزي (سیمان و قطعات پیش ساخته ساختماني و‪).....‬‬

‫ب ‪-‬كشاورزي و دامپروري‬

‫‪ -1‬امکان ایجادوگسترش کشت وصنعت بدلیل امکانات مناسب کشاورزی وصنعتی با‬
‫توجه به وجود دشت های مستعدو بزرگ‬
‫‪ -2‬تولی دمازا دقابل توجه مواداولیه غذائی توسط بخش کشاورزی و امکان گسترش‬
‫تولیدمحصولت قابل فرایند صنعتی در این بخش‬
‫‪-3‬بالبودن جمعیت دام استان‬
‫‪-4‬نزدیكي به مراكز عمده تولید نهاده هاي دامي و علوفه‬
‫‪-5‬وجود تعداد زیاد دانش آموختگان كشاورزي در استان ورشته هاي مختلف كشاورزي‬

‫‪34‬‬
 ‫در دانشگاههاي استان‬
‫‪-6‬وجود باغات انگور؛فندق؛انار؛پسته؛زغال اخته وگردو؛بادام‪........‬‬

‫ج ‪-‬خدمات‬

‫‪-1‬آموزش وآموزش عالي‬

‫‪ -1-1‬وجود نیروی متخصص وفنی وباتجربه فراوان برای تامین نیروی انسانی‬
‫واحدهای جدید‬
‫‪ -1-2‬وجود واحدهای تحقیق وتوسعه متعدد درکارخانجات شهرستان که دارای امکانات‬
‫آزمایشگاهی وتحقیقاتی ومحققین مناسبی می باشند ‪.‬‬
‫‪ -1-3‬وجود مراکز آموزش عالی متعدد که کار تربیت وآموزش نیروهای ؛ ماهرصنعتی‬
‫رابه عهده دارندمانند‪:‬‬

‫‪-‬دانشگاه بین المللی امام خمینی(ره)‬

‫دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی‪-‬درمانی قزوین‬

‫دانشگاه پیام نور مرکز قزوین‬

‫دانشگاه پیام نور مرکزتاکستان‬

‫دانشگاه پیام نور مرکزبویین زهرا‬

‫دانشگاه آزاد اسلمی قزوین‬

‫دانشگاه آزاد اسلمی تاکستان‬

‫موسسه آموزش عالی کار‬

‫موسسه آموزش عالی پژوهش صنایع ایران‬

‫مرکز آموزش علمی –کاربردی علوم و فنون قزوین‬

‫موسسه آموزش عالی غیر انتفاعی گستره علم البرز‬

‫مدیریت اموزش و پژوهش‬

‫موسسه اموزش عالی رجاء‬

‫آموزشکده فنی قزوین(شهید بابایی)‬

‫آموزشکده فنی و حرفه ای دخترانه قزوین‬

‫‪35‬‬
 ‫‪-1-4‬اعتقاد مردم به تاثیر آموزش و واقعیت آن در زندگي وشور شوق عمومي براي‬
‫كسب آن‬

‫‪-2‬بهداشت‬

‫‪-2-1‬نزدیكي یه پایتخت ودسترسي سریع به امكانات بهداشتي و درماني مركز‬

‫‪-2-2‬وجود استعدادهاي متخصص بومي و غیر بومي و مراكز بهداشتي ودرماني و‬
‫آموزشي استان‬
‫‪-2-3‬توجه مسولین استان به توسعه همه جانبه مسایل بهداشتي و درماني‬

‫‪-3‬بازرگاني‬

‫‪--3-1‬ارتباط صاحبان صنعت استان باکشورهای خارجی درامورصنعتی ووجود اتاق‬

‫بازرگانی فعال ‪.‬‬
‫‪ -3-2‬وجود امکانات مناسب برای جذب سرمایه گذرای خارجی وشناسایی منطقه قزوین‬
‫درسطح بین المللی بعنوان یک منطقه صنعتی مناسب سرمایه گذرای درایران‬
‫‪ --3-3‬گستردگی ووجود امکانات زیربنایی ازقبیل راههای مناسب ؛ آب ؛ برق ‪ ,‬تلفن ؛‬
‫خطوط ارتباط فیبرنوری ؛ گاز طبیعی ؛ راه آهن (قرارگیری استان در مسیر‬
‫کریدورشمال به جنوب و شرق به غرب کشور)‬
‫‪ -3-4‬قرارگیری استان وشهرستان درکریدور شمال به جنوب وشرق به غرب کشور‬

‫‪-4‬گردشگري‬

‫‪-4-1‬كاخ چهل ستون متعلق به دوران صفوي‬

‫‪-4-2‬منطقه سرسبز؛ زیبا و بكرالموت و دریاچه اوان وطارم سفلي و آوج‬
‫‪-4-3‬قلع اسماعیلیه(حسن صباح؛لمبسرو‪)....‬‬
‫‪-4-4‬دریاچه اوان الموت‬
‫‪ -4-5‬وجود آب انبارهاي متعدد كه قزوین را به شهر آب انبارها مي شناسند‬
‫‪-4-6‬مرقد مطهر شاهزاده حسین علیه السلم فرزند امام رضا علیه السلم‬
‫‪-4-7‬برجهاي دوگانه خرقان‬
‫‪-4-8‬مسجد النبي ؛ مسجد جامع ومسجد حیدریه قزوین‬
‫‪-4-9‬درخت خونبار زرآباد واقع در الموت‬
‫‪-4-10‬تپه هاي باستاني زاغه(سگزآبادبویین زهرا)‬
‫‪-4-11‬آبگرم یله گنبد‬
‫‪-4-12‬رودخانه زیباي اندج رود‬

‫‪36‬‬
‫فصل چهارم‬

‫مطالعات فنی‬

‫‪37‬‬
 ‫بررسی اجمالی تکنولوژی و روش‌های تولید‬

‫تکنولوژی تولید‬

‫پلی‌استر از نظر میزان تولید در جهان‪ ،‬مهم‌ترین لیف تجاری مصنوعی است که نحوه‬
‫تولید ‪ ،‬مشخصات‪ ،‬مواد اولیه و خواص آن در سطوح علمی مختلف مورد بحث و‬
‫تحقیق قرار گرفته است‪ .‬الیاف پلی‌استر را می‌توان به کونه‌های مختلفی تولید کرد‪ .‬در‬
‫زیر اشاره‌ایی کلی به ساختار شیمیایی و انواع تولیدات آن‪ ،‬همراه با خصئصیات‬
‫فیزیکی حاصل از این عملیات اشاره شده و در نهایت به تکنولوژی مورد استفاده اشاره‬
‫می شود‬

‫تعریف شیمیایی پلی‌استر‬

‫پلی‌استر به پلیمر‌هایی اطلق می‌گردد که دارای گروه استر )‪ (CO-O-‬در زنجیره‬

‫اصلی خود باشند‪ .‬این گروه استری‪ ،‬حاصل واکنش بین الکل‌های دو ظرفیتی و‬
‫کربوکسیلیک اسید‌های دو ظرفیتی می‌باشد‪ .‬در صنعت پلی‌مر سازی و همچنین صنعت‬
‫نساجی منظور از الیاف پلی‌استر‪ ،‬الیاف تهیه شده از پلی‌اتیلن ترفتالت )‪ (PET‬است‬
‫که متداول ترین نوع بوده و فرمول آن به صورت زیر است‪:‬‬

‫روش‌های تولید الیاف پلی‌استر‬

‫الف) تولید پیوسته تک مرحله (روش مستقیم)‪:‬‬

‫مراحل ترکیبی مونمرها و انجام پلی‌مریزاسیون و در نهایت تبدیل آنها به رشته‌های‬
‫الیاف توسط رشته ساز‪ ،‬به طور مداوم و در یک مرحله انجام می‌گیرد‪.‬‬

‫ب) تولید دو مرحله‌ایی‬

‫بعد از پلی‌مریزاسیون پلیمر تولیدی به ذزات چیپس تبدیل شده‪ ،‬سپس چیپس تولیدی به‬
‫مرحله بعد که ریسندگی الیاف است فرستاده می‌شود‪.‬‬

‫‪38‬‬
 ‫قابل ذکر است که در تکنولوژی تولید کارخانه‪ ،‬از مرحله دوم به بعد‪ ،‬یعنی تبدیل‬
‫چیپس به الیاف یکسره استفاده می‌سود‪.‬‬

‫در زیر مراحل پلیمریزاسیون پیوسته برای تولید چیپس و نیز الیاف پلی‌استر را‬
‫توضیح داده شده‌است‪:‬‬

‫در صوروت تولید چیپس‪ ،‬با توجه به حساسیت زیاد پلیمر مذاب به هیدرولیز‪ ،‬لزم‬
‫است که چیپس تولید شده در هوای داغ خشک و یا دز گاز بي‌اثر و ودر دمای ‪ ۱۸۰‬در‬
‫جهسانتیگراد در شرلیطی که مقدار رطوبت باقیمانده کمتر از ‪ ٪ ۰/۰۰۵‬باشد قرار‬
‫گیرد‪.‬‬

‫در مرحله ریسندگی‪ ،‬چیپس پلی‌استر ذوب گردیده و به کمک پمپ چرخ‌دنده‌ایی با فشار‬
‫در حدود ‪ PSI ۲۰۰۰-۱۵۰۰‬از روزنه‌های رشته ساز بیرون رانده می‌شود‪ .‬با توجه‬
‫به بال بودن خطر تخزیب پلی‌استر بر اثر هیدرولیز‪ ،‬اکسیداسیون وگرما لزم است که‬
‫پلیمر مذاب کاملً خشک و عاری از اکسیژن باشد‪.‬‬

‫سرد شدن پلیمر بعد از ترک رشته ساز باید به صورت بسیار یکنواخت و در غیاب هر‬
‫نوع تلطم صورت پذیرد‪ .‬بعد از انجماد‪ ،‬فیلمنت‌ها از حمام روغن‌های نکمیلی عبور‬
‫نموده و نهایتاً یا سرعتی که خصوصیات فیزیکی الیاف را مشخص می‌کند برروی‬
‫بسته‌ها پیچیده می‌شوند‪ .‬با توجه به درجه کششی که به پلی‌استر وارد می‌شود می‌توان‬
‫خواص آن را تغییر داد‪.‬‬

‫خواص الیاف پلی‌استر بعد از رشته ساز و قبل از هر گونه عملیات کششی به عوامل‬
‫قابل تغییر در حین تولید بستگی دارد‪ .‬پلی استر در مقابل بیشتر اسیدهای معدنی مقاوم‬
‫می‌باشد ولی در اسید سولفوریک غلیظ حل می‌گردد‪ .‬هیدرولیز پلی‌استر به مقدار زیاد‬
‫به دما وابسته است‪.‬‬

‫پلی‌استر‌های اصلح شده‬

‫الیاف پلی‌استر اصلح شده‪ ،‬بخش عمده‌ایی از تولید کل پلی‌استر را تشکیل می‌دهند‪ .‬این‬
‫الیاف در مقایسه یا پلی‌استر معمولی داریا خصوصیات بهتری از نقطه نظر کاربرد‬
‫می‌باشند‪ .‬الیاف اصلح نشده دارای عیوبی مثل جذب آب کم‪ ،‬تمایل زیلد به تشکیل‬
‫پرز‪ ،‬تمایل زیاد به تشکیل الکتیسیته ساکن و رنگرزی مشکل می‌باشند‪ .‬روش‌های‬
‫اصلح پلی‌استر را برای رفع عیوب فوق می‌توان به صورت زیر تفسیم بندی کرد‪:‬‬

‫•اصلح در حین پلیمریزاسیون‬

‫•اصلح در حین کاربرد‬
‫•اصلح ترکیبی‬

‫‪39‬‬
 ‫•اصلح در حین تولید )ریسندگی اولیه(‬

‫روش اخر که بیشتر به عنوان اصلح فیزیکی در نظر گرفته می‌شود شامل موارد زیر‬
‫است‪:‬‬

‫‪-‬تغییر شکل روزنه رشته ساز‬

‫‪-‬افزایش یا تغییر سرعت تولید‬
‫‪-‬تغییر شرایط کشش و تثبیت‬
‫‪-‬تغییر ظرافت نخ‬
‫‪-‬تکسچره کردن‬
‫‪-‬تولید الیاف دو جزئی‬

‫آزمایشات جهت تواید پلی‌استر نشان می‌دهد که سرعت تولید به شدت ساختار و در‬
‫نتیجه خواص الیاف تولید شده را تحت تاثیر قرار می‌دهد‪ .‬به طور کلی با افزایش‬
‫سرعت تولید میزان کشش لزم جهت کسب خواص فیزیکی مناسب کاهش میابد‪ .‬با‬
‫توحه به سرعت تولید‪ ،‬پلی‌استر به سه و یا پنج گروه تفسیم می‌گردد‪.‬‬

‫‪-‬پلی‌استر با نظم کم (‪ :LOY( Low Oriented Yarn‬با سرعت‌های تا‬

‫‪ ۱۸۰۰‬متر در دقیقه که ساخنار داخلی این الیاف دارای نظم قابل‬
‫ملحظه‌ایی نبوده و باید سریعاً بعد از تولید کشیده شوند‪.‬‬

‫‪-‬پلی‌استر با نظم متوسط (‪ :MOY( Moderate Oriented Yarn‬با‬

‫سرعت بین ‪ ۱۸۰۰‬تا ‪ ۲۸۰۰‬متر در دقیفه تولید می‌گردند‪.‬‬

‫‪-‬پلی‌استر نیمه آرایش یافته(‪ :POY( Partially Oriented Yarn‬با‬

‫سرعتی در محدوده ‪ ۱۸۰۰‬تا ‪ ۴۲۰۰‬متر در دقیقه تولید می‌گردند‪ .‬گر چه‬
‫این نوع الیاف هنوز دارای درجه تبلور بالیی نمی‌باشند ولی نظم کلی در‬
‫آنها می‌باشد که نگهداری آنها برای چندین بدون ترد و شکننده شدن و‬
‫همچنین تغییر شکل بوبین ممکن است‪ .‬سرعت متداول برای تولید پلی‌اتیلن‬
‫ترفتالت کامل کشیده نشده ‪ ۳۰۰۰‬تا ‪ ۳۵۰۰‬متر در دقیقه است‪ .‬نبلور در‬
‫سرعت‌های بیش از ‪ ۳۰۰۰‬متر در دقیقه شروع به شکل گرفتن می‌کند‪.‬‬

‫‪-‬پلی‌استر با نظم زیاد (‪ :HOY( Highly Oriented Yarn‬با سرعتی‬

‫بین ‪ ۴۰۰۰‬تا ‪ ۶۰۰۰‬متر در دقیقه تولید می‌گردد‪ .‬این الیاف به صورت‬
‫بخشی متبلور بوده و نظم کلی بالی دارند‪.‬‬

‫‪-‬الیاف با نظم کامل (‪ FOY( Fully Oriented Yarn‬یا ‪Fully‬‬

‫‪ :)Drawn Yarn )FDY‬با سرعت بیش لز ‪ ۶۰۰۰‬متر در دقیقه تولید‬
‫می‌شود‪ .‬ازدیاد طول این نوع الیاف بین ‪ ۲۰‬تا ‪ ۳۰‬درصد می‌باشد‪ .‬این‬
‫الیاف بیشتر برای تولید منسوجات بی‌بافت مورد استفاده قرار می‌گیرد‪.‬‬

‫‪40‬‬
 ‫روش تولید نخ ‪:POY‬‬

‫فرآیند تولید این نوع نخ به دو بخش کلی تقسیم می‌شود‪:‬‬

‫الف‪ -‬مرحله کریستالیزاسیون و خشک کردن چیپس‬
‫ب‪ -‬مرحله پلیمریزاسیون و ریسندگی نخ‬

‫الف‪ -‬مرحله کریستالیزاسیون و خشک کردن چیپس‪:‬‬

‫در این مرحله که در واقع نقطه آغاز خط تولید محصول می‌باشد‪ ،‬ابتدا مواد اولیه‬
‫که همان چیپس‌های پلی‌استر می‌باشند با ‪ ٪۵‬رطوبت به داخل مخزن یا سیلوی تغذیه‬
‫مواد ریخته شده و از آمجا توسط جریان هوای و از طریق لوله‌های مخصوص به‬
‫داخل مخزن یا سیلوی ثانویه که در بالی بخش فوقانی خط تولید و برروی سیستم‬
‫خنک کننده و کریستالیزاتور چیپس قرار گرفته منتقل می‌گردد‪ .‬سپسمواد از سیلوی‬
‫ثانویه به داخل یک سیستم سیستم پیئسته خشک‌کن خورانده می‌شوند که در آنجا‬
‫چیپس‌ها اوسط هوای گرم حرارت داده شده و و به طور همزمان به شدت به هم‬
‫زده می‌شوند تا از به هم چسبیدن آنها و تشکیل هر گونه کلوخه و توده‌ایی از‬
‫مواددر حین فرایند حرارت دهی در فاز فیزیکی )بی‌شکل ‪ -‬کریستال( جلوگیری‬
‫گردد‪ .‬طراحی خشک‌کن و همزن به گونه‌ایی است که در انجام عملیات خشک‬
‫کرده چیپس‌ها و کریستالیزاسیون ‌آنها در حداقل زمان ممکن و بدون آنکه به‬
‫یکدیگر بچسبند را تضمین می‌نماید‪ .‬هرگاه به دلیل تغییر در برنامه ریسندگی و‬
‫تولید مقدار نخ‪ ،‬مواد ورودی به سیستم تغییر یابد‪ ،‬با تنظیم مجدد شرایط کارکرد‬
‫گرم‌کن جریان هوا ذرات ریزی را که همیشه در خوراک مصرفی طرح )چیپس‬
‫پلی‌استر( موجود می‌باشد را از روی آنها زدوده‪ ،‬در یک سیلیکون جمع‌آوری‬
‫می‌نماید‪ .‬سپس جهت جل‪.‬گیری از اتلف انرژی حرارتی‪ ،‬از گاز‌های خروجی‬
‫سیستم خشک‌کن برای پیش گرم کردن هوای ورودی سیستم رطوبت‌گیر استفاده‬
‫خواهد شد‪ .‬به دنبال آن چیپس‌های خشک شده در خشک‌کن با میزان رطوبت کمتر‬
‫از ‪ ‌ppm ۳‬در اثر نیروس وزن خود به داخل اکسترودر ریخته می‌شوند‪.‬‬

‫برای جذب رطوبت هوای مورد نیاز سیستم خشک‌کن از یک سیستم رطوبت گیر‬
‫شامل دو مخزن حاوی جاذب رطوبت )سیلیکاژل( استفاده می‌شود‪.‬‬

‫هوای محیط از طریق یک مجموعه فن و فیلتر وارد یکی از این دو مخزن می‌شود‬
‫تا رطوبت آن جذب شود‪ .‬سپس بعد از مدت معینی جریان هوا توسط یک سری‬
‫شیر‌های تبدیل که به وسیله سیستم کنترلی اتوماتیک کنترل می‌شوند از یک مخزن‬
‫به مخزن دیگر منتقل شده و همزمان هوای گرم از مسیر جداگانه دیگری به داخل‬
‫مخزن اول فرستاده می‌شود تا سیلیکاژل موجود در آن احیا شود‬

‫‪41‬‬
 ‫ب‪ -‬مرحله پلیمریزاسیون و اکسترودر و ریسندگی نخ‪:‬‬

‫نقطه آغازین این مرحله‪ ،‬اکسترودی می باشد که از یک مار پیچ و یک محفظه‬

‫لوله‌ایی شکل که با کمک امنت الکتریکی گرم می‌شود‪ ،‬تشکیل یافته است‪.‬‬
‫اکسترودر در فرآیند ذوب ریسی عمل ذوب کردن گرانول‌ها‪ ،‬بکنواخت کردن‬
‫مذابو تامبن دمتی مورد نیاز آنها را تا تغذیه تحت فشار به پمپ ریسندگی انجام‬
‫می‌دهد‪.‬پمپ ریسندگی به پمپ دنده‌ایی که مقدار جرم ریسندگی )مذاب یا محلول( را‬
‫به هر موقعیت به میزان یکسان و به مقدار یکنواخن تغذیه می کند‪ ،‬اطلق‬
‫می‌گردد‪.‬‬

‫‪-‬اصول اکستروژن‬
‫وظیفه اکسترودر حرارت دادن‪ ،‬ذوب‪ ،‬اختلط و هدایت مواد به بخش قاب دهنده‬
‫است که در آن مواد به شکل لوله در می‌ایند‪ .‬نمای ساده از یک اکسترودر بک‬
‫مارپیچی در اشکال آمده که در آن نشان داده شده است که جریان مواد از راست‬
‫به چپ می‌باشد‪ .‬طراحی مارپیچ اکسترودر تاثیر گذاری بالیی بر نحوه عملً‬
‫اکسترودر و کیفیت محصول تولیدی دارد‪.‬‬

‫‪42‬‬
‫شکل مارپیچی اکسترودر در اختلط مواد بسیار موثر بوده و در آن مواد در حین‬
‫جلو رفتن دایماً در حال مخلوط شدن بوده به طوریکه در آخر مخلوط ذوب شذه‬
‫یکنواختی خارج می‌گردد‪.‬‬

‫مارپیچ‌ها انواع مختلفی داشته و هر مارپیچ به صورت اختصاصی برای یک نوع‬

‫مواد طراحی ‌میشود‪.‬‬

‫مارپیچ اکسترودر بر اساس اصل "ایست‪-‬رو" )‪ (stick- slip‬عمل می‌کند ‪ .‬پلیمر‬

‫نیازمند به چسبیدن به جئاره استوانه داخلی )‪ (barrel‬است به طوریکه همزمان با‬

‫‪43‬‬
 ‫چرخش مارپیچ مواد اولیه را به جلو بفرستد‪ ،‬با انجام این عمل پلیمر در معرض‬
‫حرارت‪ ،‬فشار و برش )‪ (shear‬قرار می‌گیرد‪.‬‬

‫میزان با اندازه‌ایی که مواد در معرض این سه عامل قرار می‌گیرند تابعی است از‬
‫سرعت مارپیچ‪ ،‬تنظیمات درجه حرارت بیرون استوانه و طراحی شکل مارپیچ‪.‬‬
‫طراحی یک مارپیچ در تولید یک لوله با کیفیت بال از اهمیت ویژه‌ایی برخوردار‬
‫است‪ .‬یک مارپیچ با طرح نامناسب با اعمال حرارت و برش نامناسب رزین با‬
‫پلیمر را تخریب کرده که باعث افت خواص فیزیکی لوله خواهد شد‪.‬‬

‫چنانچه یک رزین معمولی و از پیش ترکیب شده با مواد جانبی گرفته شود‪ ،‬مارپیچ‬
‫نیز در مخلوط شدن بیشتر این مواد کمک خواهد نومد‪ .‬ابزار اختلط مختلفی برای‬
‫این منظور در نظر گرفته خواهد شد‪ .‬به عنوان مثال می اون از ایجاد خار ویا‬
‫حلقه‪ ،‬میکسر‌های شناور یا حفره‌ایی حلقه‌هایی با برآمدگی ‌هی مخروطی و‬
‫میکسر‌هایی با شکل مارپیچ که از اجزای داخلی یک مارپیچ اکستروژن می‌باشند را‬
‫نام برد‪.‬‬

‫شکل هندسی مارپیچ مطابق با ضروریات تولید با قسمت‌های متفاوتی‪ ،‬مناسب برای‬
‫مراحل مختلف شامل انتقال مواد‪ ،‬ذوب‪ ،‬همگن سازی و تراکم‪ ،‬طراحی شده است‪.‬تا‬
‫فشار پشت قالب بال و توان تولیدی زیادی حاصل گردد‪ .‬پلیمر ذوب شدخ سپس در‬
‫داخل لوله‌های راببط مخصوص که به طور مداوم گرم می‌شوند‪ ،‬فشرده شده وبه‬
‫طرف کله‌های ریسندگی هدایت می‌گردند تا زمان توقف مذاب در کلیه نقلط یکسان‬
‫باشد‪ .‬هر قسمت ریسندگی دارای پمپ‌های دنده‌ای دقیقی است که هر رشته ساز )‬
‫‪ (spinneret‬را یک پمپ تغذیه می کند‪ ،‬تا دنیر نخ تولیدی یکسان و یکنواخت‬
‫شود‪.‬‬

‫‪44‬‬
45