c Èa 6

o .=
E .E
F€ È o È o
è opO.-!l
sE6
Io o !:=coq
E
o):
E

2 0' G o =c ?-o sE dE
o LJG
d P o16 o- .J qf6 9
E>
c .9ob
EEó
5 È o UO
.c
3b9:
-otrFE
G
@
'F c9
6O 6 -b8
a'ó-
o- €F€
cdG
G
.t È
5 fl3P coo'e
9Et= o c=
'6 o-S2V !b', P
G
\ FG Ët
Ëg# gsào 8-a 8.4
L!
a
g5ó o c
c
E
HE ! 3c
\
B .E p o'E o 6 I a= Qs
€= o9€ oo
d-o c .E o UC cou €E=g -ot
a
E Ea 'd 09í o oo
oh
'È c EË E ao >{ .19 !: .
xYË .=E
o OEo S
ó-o EiíO JoE@c
dog
= =n
c
o-
.!=u-9 sI c q
c o! :c o-
a
a =o E
oS cÊ^ ! to c.i c
@ Ë= ayg Q9 c p G o= _ 9o
uc > ó'>
o=
oo o-g
o GO o .9.e q'Ë Ë
G c99 EE E oc ë o)'tr
-9
E G -NO :=E Gf c6 è o 9.Ë co 8.E.3 .!,: 6
= I
9o Ë E-o .E oc .9.9 b3Eg]
8,3
Fo
o q9
ELE
o 9.9
oo-!2
€o g't
o a. .s'E
.=!
--È
gs
OP
@EO
E :9
=--
6 > !l,o
ÈEcY
o qo
;P

= co
U>
Q'=
a.a
u.=E >E
G I
(J s
l:o a o o:.È
aÈ 6í rJE=.4 c3Èf,
=9
E
o '6 .E
c ol
b .S
= a c 3q C
'a
E ct c .9
G .2 a o E OG
o o G G ol E
p oo tf
- 91! oo
a ad; è
.9
c+: c a
.c
c Cs
ai: E U:> ->E
s .!2;
ru
!.o 5 Ê.È q'U E c
6
E
sÈ co EEP.. *9o
o
!ó
G-- o .!Ë ÓG @.-
c;
c
G
G
o-o c
ËP
UË: EG_C ;be
EE oo vo
G crrg o; =Eo!
.E
'=B
.=o U! '-È .c=
-aí N:
'È o= 5síb ó.o o
66 qS !c X@ 'ic )Y
U 9E
<EE
óoÍE
3t F ao xo P
d l LÈ u-6 Ë3 >-o TÈ d9 \J OE C a_o
=i c
o 'd @ Eo
E c 'a
.E = o c o
\ .^bco
c .9
G
è9 E
a o .2 o
! o
f
f G
p :o _. OtC ;
@ ol
c s'- o =
.P'd o 5 Ë gcSE
G 'E.g @ Ot E .N.E
ÈU EÈ E .g
o ÓG F 5à€
È'to-9
.9 oo
a ! Í!ó C E o ^-< -!2 C O- 5 h
o E
s .E oc .9Eo iËÉ
E* s
G
o o
PÈ ,eE .liÈ9
Ë o a
.eE --! h.! fi
c9= -L-o
!:o
ËHt=f;*
@E= E O.e
c ÈP È Xo oÈ ÈÈ
è
QO
6= o
F s! -@'cl
È.E
os
>a () YE
(JE 39 a\
c:O c
:-O O
rou
fho
&;s SEEE: E
io a
o
'F c @
.F c co 3 -o-
b6
ÉL 6 o o -E
o G o) .E Cu
3
!
e6 o)
c
.2
G :
c E
.C !
c E x9
!
a 'E.a f oQ
.9 :o >o c
o
'È
N
o
.3
0 !so
E
.Os sco-o a-
>b
.E
è o
zó
pq
ct)
o .9 orE o|!? = .grE .9? -o Eft
co =
I @ G E
'd
'=u
.=o o6 3
2
o
c!
G
sa +:d
@

a
.b
o _@Tl
3,8
o
(J u gE o -!2
U ca c
o
= =b =E
o o
G P.E !o
o
o
E toG EE -c
tr o
Ê sri o
o o
E
G
c G
G
o
E -o
Ë> o E a o
o-
o
EÉo E >! G o =E
e o o.2 gl -a o
:Otr 9o o o
G ru
eE B o Ë!s o o) :o !G
8.E a G
.9- 't
ru rà
'ËF s'È
Eg a E) o o E
G
o
.3
g'l o
G
c E= o o
'=e
='-7) Ê
o €J o
o
o
.=o o tso o o -o
usl
ÀÈ (Jo
=
o CL
G
F
of
rll (, tJ sb
ÈU
o o
o \
G
f =
 o .C
.= a 'tOt
E =
o
so
=
f'-
.9 =Jf E
o !
o
c
o
-c
-o--
FE=
.E
q
o
s
o
'7-
.=.o
@c
a
o
l*l xH
lF I
-=
.o
.!-a
=
c
o
o
€C'l Ë9É Eb N

lË gi,
>: o o
!o 6t
c tq
c
o -È.qr
-o6o
.PEà @
s<
9E -9 o@ I
E!
@
o-
id lo 9@ xo
6
E
>q €O.= C
G
C
6
o
cc
-o
q€l
I
F !-o' bsa
Y2'F
.-a
.AE
-3
oti ;'ó 'Ë
tr Ec .ii c I :YEC
or.Y I O:9 -o
fo: '- o qlO tr;9. !È
- oÈ .9 .9 =
-O
'og a!È
-o o C
q.2 .9 ó6 o
q-o
E
o oo!
ooE ó==ó
u.i
:l o- Nc9 C q lËël N O)€

so
o
o
o c.9
4.2 f-J cQO _b@
o+6 *'O
o
E
o
:>
E
2.>
;E CG
6b .s-,F !
Ë;
_9
cEl
9-g C
o
E C
o lu€l i-9 J !tr: ËsE
2O o o
qo
Og 3gË
E >bà -l9G .=6-.
1b o 'Fo Q.3r4
ó-e Ë !o
'o!
'p I c')ê
o
c6
eO
o9
q= c
6 lË*l vs3; EÈae
Eo!
:='l c
-o o.-
k.E 6 l6 lc9l Z-^-c
oJ?È 'Ëo 'Eo o!
.E
o
< oE'= .goS*
t
!tG
u;O L(É6
.98 p
@= s'E !ó !?'a
Ëi>gE *€
-!2
c)ZO
E.E ,> -o?
!d

i Ëcl u!
.S2r c .g'r'E cO c .0? o
oÈ dz-T o<,
f30 q= U< UC I i: !.,1

oltr
G(6

I
hL
o
Ea
a := o
-io
u-
=G

È!
<9
oC
E€
oC o
o
-o :o
6 oc :- qJ
9ot 3-g
YCo
_EG
-oq
ca ca
-o
.E
=
f

a
C

sb E
o
Y6
o- cD
;È
ioc
-!2fC c l fo xa OO co
ooO -Y:c o G .Ê E'r9
6oJ
\f,6 E@6 OL
.9
c OoO o):È
=19
o):c E o
E L€ o-
É
+o
=E
!lE >Ë
'd .;vo '6v a
C .9 .e3 o ÓC
C.EE t^Ot uc
=
foo S.E€ ó lËl z6 U 20
ËF
OJÈ
o- tro
@
c o o o E t=
lbá
6.ip
cL 3
-o
o
È=
cuX
o6 -
Ëe
!
C !
l-E GY
- E.9 -b
o>
9o'
.oP
'09_
€EE
o
o
@
o !
.9 !c
LO c
It-E
a.=
l3s
qó
EBz E
o
.9
Ieà
EbE
:'èb 3.,

'gs E.,
c.Y E.e
Eo G>
I l06
lc3 FEU E 9!E a'A
..?TË .g _c ,u -c 'E c) !
698
ff>
= E;óa È=U
óEÈ *oÊ 'Eo 'Ëo E
o- oc6 c
cri c _!2' @
oo ooq ua
8=.E9
5€; GCo .Sro .gro
qs o EG lÉs FóCtr
>o> 6E

o
F
F
lc
lo
d oo)

a
--l
P
l
t_^ E F E.- -
loc .g E E t'E
E
IlcEo.f C -o
o
qo6G
c ,<' 9H'Ee
C 6 c E
!ó- :=co>
3 13f; -o6oo
Ec
E
c E
o li
lóË
o óo ocr : E'df
c
o E
'd '6 C
c
a
o o- .'c or
>= >qc
dx= ET FË€'
o
Fo >9ëbE
tl :Z t^ c u lÊs ,ï9 u!>

o
o
.E .E
t- E
(,
E f 3 o (t) ÈlË o
o
g)
o
Êa) o
!o .E elà'
o-
o
ql €s
.:c
E
o Ël; or
o 90 lcE orJ o olt .2 o
@6 o)
G
oo
oo
ru '5 È t.Ë cn
ïttr
ctu N GC
o =liu
.Èto Ê G
F
o
OE u
ilJ
sà g9 3
o
co hl-
o
F o
 È
cp

o
.Y

f,
.P
ó

I OO.9
Ë.= I p
.9Eàe l
c o. .=
SF"€
o! o
E
?
*5à"
Ë o9
_9
I E=;l
C
Or
;l ;89
ot
EI
.tt
G xt
ó<
.2
ol
Èt 5 EI
.9
o
9N^!2 'È I

PO
oo I .r.g.r'* cl
.:i .ooP\"*9
.eE *e'EEEE
.69ïÉcdËFD
s
o=
cb F.g a
E;
Ë'i
e I3lÉ
i! óí"gry
Ë.E >c'aa!'Eq
5c
q=
9s5 ÊËË E _ï
'dl
EY
-:o
ËëàË
-o
> .l,
2 Ël
€
:a .q
g
-ql
EE
I
a
= -.E
Ea fr€Ë s
3 Ë-9- H Y 6E= o
=
@ 3'ó I q ó
E= E Ë g;3
\ : oo*;:
o- E i+ ó5
G €ËE=-€
//
?,o\r" ,/
vá\ i-o*895
.4,\
uêri
.9
LO
=6
?E
e,/
è'
uo= b
o È
*.s È q
ÊEg oA/ -o
l€:
€Êo
o-L/
E _----'--
c !q'E o
sEo 3
c
EEE
v.=
G
GE
-:O o
--'r"'í,'ffi',1.n o
ouderpr.^a,.. - EË
-

,= + r;Ë
gsáËÉè
ol'{='- a
o 9'E @ E
= O
NCgi-gE
Ë-?F€ ÊF
à; U i=-Ë >
E
o
AE
orË
GL
+-e
dP
Eo
90
.=>
E

Po
È
óot
!a- o

f-',r,tt@
F=
EEn
'lË'8 .>
-'ï
P'Ë s
5FË
c.?
EE=
/oè QC
=o
=
."^{.""

ffi'fJii"'""n0"
6í---u'*tt'tt*o'
 Manager

Operator OPerator

(o) O nd e rlí nge aa nPossing (b) Direct toezicht

lnput Werk-
-r)
vaardigheden processen

(c) Stondoordisotie

Figuur 1-1 De viif coórdinatiemechanismen

 Strategische top

Technostructuur Middenkader Ondersteunende

diensten

Uitvoerende kern

Figuur I -2 De vijf basisonderdelen van de organisatie

 Raad van Bestuur

Voorzitter
Directiestaf

Controller Public relations

lndustrial relations
Personeelstraining
Research &
Operations research Development

Poductieplanning Hoofd Hoofd Prilscalculatie

Opera- Marke.
Arbeidsanalyse tions ting Loonadministratie

Receptie
Administratief Fabriek- Rayon
manager Verkoop-
managers

Voormannen Verkoopmanagers

lnkoop Machine- Monteurs Verkopers Expediteurs

agenten operators

Figuur 1 -3 Een aantal leden en eenheden van de verschillende onderdelen in het

productiebedriif
 (a) De stroom van Íormeel gezag (b) De stroom van gereguleerde activiteit

(c) De stroom van informele communicatie

W@@
(d) De verschillende werkconstellaties
(gebaseerd op ffeffner en Sherwood, 1960:291)

(e) De stroom van een ad-hocbesluitvormingsproces

FEuur 1 4 Vijf visies (of theorieën) op het functioneren van organisaties

Figuur 1-5 Het functioneren van de organisatie: een combinatie van alle viif divisies
Ontwerp van Taaksoecialisatie
posities Formalisatie van gedrag
Training en indoctrinatie
Ontwerp van de Groepering van eenheden
superstructuur
Crootte van eenheden
Ontwerp Systemen voor planning en
van laterale controle
overlegstructu ren
Verbindingsmiddelen
Ontwerp van besluit- Verticale decentralisatie
vormingssysteem
Horizontale decentralisatie
Tabel 2- | OntwerPParameters
Basisarbeidsverdeling
Standaardisatie van de inhoud
van het werk
Standaardisatie van
vaardiqheden
Direct toezicht
Bestuu rliike arbeidsverdeling
Systemen van formeel gezag,
beheersing van stromen,
informele communicatie en
werkconstellaties
Orqanoqram
Systeem van informele
communicatie
Direct toezicht
Soan of control
Standaardisatie van outPut
Systemen van
stroombeheersinq
Onderlinoe aanpassinq
Systemen van informele
com m unicatie, werkconstellaties
en ad-hocbesluitvormi nqsProces
Bestuurliike arbeidsverdeli nq
Systemen van formeel
gezag, stroombeheersing
werkconstellaties en ad-hoc-
besluitvorminosorocessen
Bestuurliike arbeidsverdeling
Systemen van informele
commu nicatie, werkconstellaties
en ad-hocbesluitvormings-
processen
 o oo
o)
oOoOóu)ó
oro E o o
:! o c d
O oc E c
C-9FF

8.4
F.=38f
6e
Etr
FO .9
o óe
UO
Ë Y6 (u
6 +>
! -Oc -!qJ
.F
6 <o
c (J
ru
= .2
c
o o E
(u
Ë _o
!(s
€ J
6
i: I
(s
E
E G o
6
6 o o
É,
(g
=
o -ooo
OJ
E Ol
i5
=(u
E
gËËËggË'ss .E
c)
IJ
.2
Eo)
E
o a)
o)E E
Éc
sl E-? (u
!qJ
PE 5 il
.g'-H E Ë
ê.ió Z o) .91
E(E
(5

C
0)
.2

:(u

(s
(l'

Ol
c
(u
E

=
5

C!
6 {Gr

g6
- ",
=o'Ê
H'3.,'F s . 'Se

á-EËË€Ë'ËËeËE
=C,EOLÓËC9EEE
2+.5ÈsËEPEBES
 Raad van Bestuur

Algemeen directeur

Financiên Public relations Kassa Onderhoud

Figuur 3-2 lndeling naar werkproces en functie in een cultureel centrum

 President (Directeur)

Public relations

lmperial lmasco lmasco Financiën

Tobacco Foods Associated Products
Limited Limited Limited

Figuur 3-3 lndeling naar output in lmasco Limited (circa 1925). Overgenomen met
toestemming.
 G9

-!!!É =-
c609!
6'=
I (JK c')
'Ë
o:
<3o , C'-U
E
(u

ri! si;
>: o)
o
GË .rëË
-o'- o- CJ

9Ë
.FE
E
Ë;
>g
(u
E
o
(u
I
(u
PU
8.9 E o
3 Ë.:2
pËE @
fro Ë_
É^.8 N
Ot
e ËË (c
o cjj u
^.8 90
1O_ 3
L
'o
Èe;
o
ËsEo :-
(u

.9 :::.Y^-9E (u
€GÈ @=à o
>o -- Èn
oè Ë 6óE. o
clr
cb- o
g'trO'c (u
Ë !
.E
EP
or ËËEo (!
(JU U
E
o o
(u
!
u.9
og.È
-o
!
,0.,
ËóE
vo -o
OJ
CL U O)
O!E
ggE u

E:.9 o-8o- rE
.E
(uEÈ O)
o
E @.2
c-oE (u
9,9 Ë o)
>4 0 .s
CL (s

O)
!Ë =(u
J 6t E
t=.2
o :'o
z-Ë
oo ;
4o_ È -.E
o PÀ€
=3BiË
u
-?,za
óá I
Gr

-s'EoEh
98e
o
o-
 Algemeen manager Algemeen manager Cegroepeerd
Tahiti Andora per gebied

Gegroepeerd
Vicepresident Vicepresident
naar product
Middelen tegen bevriezing Charters naar Florida

Gegroepeerd
naar functie

Gegroepeerd
naar werkproces

Cegroepeerd
naar werkproces

Figuur 3-6 Croepering in vijf lagen in een multinationale onderneming

 Actieplanning

Besluit Besluit Besluit

1 2

I I
Acties Acties

Figuur 4-1 De relaties tussen besluiten, actieplanning en controle van resultaten

Systeem voor controle van resultaten Systeem voor actieplanning

Strategísche
planning

/l\
Subdoelstellingen, 'á
/l\
Prosramma's
budgets en
andere normen

III Ï \\
/t/\\
/ I / \ \\
/t\/ï\/l\/l\/ï\/i\
Operationele planning
/l\/l\/l\/l\/l\il\
Schema's en specificaties voor de uitvoering
\\\\\\\\
\\\\\\\\
\\\\\\\\
\\\\\\\\
\\\\\\\\
\\\\\\\\
\\\\\\\\
\\\\\\\\
\\\\\\\\
\\\\\\\\
\\\\\\\\
\\\\\\\\
Acties

Figuur 4-2 Hiërarchie van planning- en controlesystemen

 a) Hiërarchische structuur b) Lijn- en stafstructuur

iaisonstructuur (bijv. taakgroep) d) Matrixstructuur

Figuur 4-3 Structuren met als doel het verwerken van resterende samenhang
 President

Vicepresident Vicepresident Vicepresident Vicepresident

Anti-vriesmiddelen Sneeuwruimen Canada Tahiti

Algemeen manager

Canadese Sneeuwruimers

Techniek ll Productie ll Marketing

Figuur 4-4 Een permanente matrixstructuur in een internationaal bedriif

 f
f
9U
.<->ts @J
'=6
NÈ
6
Ê
O- f
e
(u
Ol
G
nEbo
áY o i
6 5 8.,8
o o G*E
'Go
:Ê G
Jt
Ë \f
E Íit\
!o
+iYc>vh
ËcËË;Ë o\

'it g; E Ë'Fg .Ë
t C
.E U9 E !
G
!
o) ? (!
o (u
o)- u
o co) (E
do íg
cO c
cO) bàCt)
'r=
.2
-6 í!o g
ó9 (u
óo o
c
!
p
E
f Ol
.x t
G bL
? OJ
c.)

(!
o c(')
cO
o)
6
cG E9
oíD E
'Eb
E !!o
_g o)ll
o '{=
o
c o
.9 I
(u
r4J
o
:- Ët,r Ë agË; \È
-o Ê 9Ë'Ët
'it ,e't
-c q
E
O)
u
o
o
Ëa sËg
E.g e-
-o
o)
'6
.9
u o
E !u9f
0b;
.a'E 9
fUJ
N c.i
Sitruti. R.ti"

Wat Wat Wat men Wat Wat

gedaan gedaan van plan is geauto- in feite
kan moet te doen riseerd gedaan
worden worden is wordt

Figuur 5-1 Een continurim van controle over het besluitvormingsproces

(naar Paterson , 1969:1 50)
 '@
R&D-
constellatie /

lt
II Delegeren van beslissingsbevoegdheid
Jt-

Figuur 5-2 Selectieve decentralisatie naar functionele werkconstellaties

 Direct Standaardisatie Standaardisatie Standaardisatie Wederzijdse
toezicht van van van aanpassingen
werkprocessen output vaardigheden

Figuur 5-3 De coórdinatiemechanismen op een continuiim van horizontale

decentralisatie
 Type A: Type B: Type C:
Verticale en horizontale Beperkte horizontale Beperkte verticale
centralisatie decentralisatie (selectieD decentralisatie (parallel)

Type D: Type E:

Selectieve verticale en Verticale en

horizontale decentralisatie horizontale decentralisatie

Figuur 5-4 Vijf typen decentralisatie

 Toegenomen omvang

Sterkere Crotere Meer

arbeidsverdeling differentiatie niveaus
(taakspecialisatie tussen in de
binnen eenheden) eenheden hiërarchie

Minder Meer
behoefte aan behoefte aan
coórdinatie binnen coórdinatie tussen

Meer
Meer
Crotere gebruik van
formalisatie
eenheden planning- en
van gedrag
controlesystemen

Bureaucratischer
structuur
(ongeschoolde
vorm)

Figuur 6-1 Diagram van de relaties tussen grootte en structuur van de organisatie.
NB: Naar Blau en Schoenherr (1971); uitgangspunt is dat het technische systeem en de
omgeving constant blijven.
 stratesische top ,,'-\
I
Middenkader
\
Uitvoerende
kern

Massaproductie Procesproductie

Figuur 6-2 Span of control op drie niveaus in drie technische systemen

gebaseerd op de onderzoeksresultaten van Woodward, 1965.
NB: De verschillende vormen staan voor een kleine, middelgrote en grote span of control
zoals beschreven door Woodward.
 o
'tCo Standaardisatie
('r van werkprocessen
E Standaardisatie
o)o
ea
.Ee van outPut
OC
'E>
Ge Standaardisatie
bE van vaardigheden
d^
E)Ë
=q
ll@
o!l
E6
ou'
Èo
oo
c!
o,
og
L@ Onderlinge
Direct
aanpassing
=E toezicht
E
o
o

Toenemende decentralisatie
(gestimuleerd door de grotere complexiteit van de omgevingen)

Fguur 6-3 De coórdinatiemechanismen afgezet tegen decentralisatie en bureaucratisering

 Dvnomisch

Cedecentraliseerd Gedecentraliseerd
co!1,i!Ë ta::,:l Bureaucratisch Organisch
(standaardisatie van vaardigheden) (onderlinge aanpassing)

Cecentraliseerd Gecentraliseerd
Bureaucratisch Organisch
(standaardisatie van werkprocessen) (direct toezicht)
Eenvoudige Direct toezicht Strategische top Verticale en horizontale
structuur centralisatie
Machine- Standaardisatie Technostructuur Beperkte horizontale
bureaucratie van werkprocessen decentralisatie

Professionele Standaardisatie Uitvoerende kern Verticale en horizontale

bureaucratie van vaardigheden decentralisatie

Divisiestructuur Standaardisatie van Middenkader Beperkte verticale

output decentralisatie

Adhocratie Onderlinge Ondersteunende Selectieve decentralisatie

aanpassing diensten*

Tobel 7.1 Verbanden tussen de vijf elementen

//fl
/ /*E 6À\
\ á\
\ r\
df/ \eE
\'", \
/!/
/.€7
/ ,\\?
\a)
é./ /

Figuur 7-l Vijf in de organisatie werkzame krachten

Figuur 8-l De eenvoudige structuur
 i
I
\
x

1
:_' r
I
I

.jl
i
I

Figuur 9-l De machinebureaucratie

;l
 o)
c
.E
o
Ld
*Eê
ó+
+.E
ót !'u! 6o Ê
ÈEo-hbË
999=Eg
!È-V.9tr9
9s b'= 6 co
è2>col,,,

c')E c!
oc
CA oto
!o
o>\ '-!
}E >\C og
-L-!
VE 9 6 b= ài N c
(') 6)=QàÈEbRc
c 6iÈP
otÁc
@ 6!
E'- > Éo
R€_;6 + !q,,
6 ; E:- Y e
q) R.9gE 6E_q
co u!<ir
ó6 - g;
ó<\Jó6:t=
€(!
(€
f
3 .9 o
6 o
óo .2
cG co
c
o O)
c ct)
G O)
E
6
o
co
f
C =
OB o
: OJ
OJ

6 (!
É, o
o -o
OE
! = o E
6
go
x'= x o= p
rco (€
Y6V O)
o
0)
.F d eo;í
{) c<
o dd6z
(ÍJ
Ct)
o o
c\
c o\
E
o :=
,z
d, ooc
o-
.o
(Cr
!
o P cO
o<
=3U. '=9
.9
.È G O ót
U -o- .E FE !-oó o
46 'o= Ë><
:a*. Od à
4F ó
LÉZII ll!
6
u
co
3 Eq
Jl
op gË
.".'s CE'
.oo
E
Ë'3 o.9 o àc
_ E5
'=Q 'Eií r!U
o- Ès- Y5 Ec Ed
t'='z -o-= Ë98.9 !E 6.:Zr :E - l: O
EE#
!? b'=
s' -g ;< à+; Ëód c/ c
f :ir:J+Èt;i--i8_
E ËEE. H =.9.9 H à iË É.9 S à.-
c Xaa>>è(JaoNa
oÉcc
oèÉ4 I I I t4G I I I

=EtEg
Figuur 10-1 De professionele bureaucratie
 9:
PA o)
.E
'69.9 6
@

^e-c-E'=oE
qi.Èo:iE!cO
-t - -
3E
Ya
Ë 5.E
._- dlg L o u
=É
c
ËEË€Ë!ËË '=È gE PO
'dF
ts.2:=E.Y È> È.È c .!d
85ËË,frTË: *.e =
tr-OER#f
foD
oiSui; uË oc
TE
Vo-
UG
._c
.=u
Q6
f,o
2-a
E È;
=58
OC!
:L6
ËNF
Ë s'g
o-r
sO
:CF
Uo q
rob
€
N
-
'g 5!
.= E Ë'E
PE bEE.e
b'E E.q
o\

= d
u
EËËEEË€ëE
8g=È3pi5 E
o .E
o)
-g OJ
o
c
.é 4 f,
SE ó
o:
oH9
d uU
oë c
Ê2@ (u
!

,
(E

-E P Ë.9
E
=9"8 E
.q !àÊ
ËË
:EÊ
E
.E
O)
o
.o E.E gEË -.' Et*€ P (g
o)
@E
f,.9 Ëir ËFgË Ê$ *Ë E L
o
êt F,5tEse5ËËs,5Ë8= OJ
I
\
o a
I
5PE
A:'=
He=
6.e

EF Ë Ë€
-! 5
u
êÉE Es,
êo
óe F9Ë'EsEEË Ë-pE
sËir5ËËËËFgËËEË
f

'ï ,-G

9gE'a
9.2
;"t, cEO
É
!LY! "-F'5
c9 G60
o i'l .i: o.ii
È.áx
!=i;>=>
HF H

ËgSSrs
Figuur 10-3 Parallelle hiërarchieën in de professionele bureaucratie
 President-directeur

Figuur 1Í- I Organogram van het gedivisionaliseerde productiebedriif

Figuur I í-2 De divisiestructuur
(a) Ceïntegreerde vorm
(zuiver functioneel)

(b) Bijproductvorm

(c) Verwante-productvorm

(d) Conglomeraatvorm
(zuiver divisioneel)

Figuur 1Í-3 Stadia bij de overgang naar de divisiestructuur

 MÍinexploitatie

Verkoop van
overtollige Transport
laadruimte

Bijproducten
chemicaliên er Raffinering
bauxiet

Primair Pro ect-

Pig en lngot aluminium ontw ikke ng l4vol

Fabricage

Containers Keuken- Cemengde

.9o/ol 17,9o/ol gereedschap onderdelen en
16,60/ol structuren
[1 0,57o]
Structureel aluminium Draad Auto- en
ll5,4o/ol l9o/ol scheepsonderdelen
Í10,4o/ol

Fíguur 1 I -4 Omzet van bij- en eindproducten van Alcoa in 1969

(uit Rumelt 1974:.21; gebaseerd op gegevens uit het jaarverslag van het bedriiD.
De cijfers tussen haakjes staan voor het percentage van de totale inkomsten dat elke
productgroep voor zijn rekening neemt.
 - t.9
jÍi
-E
.2c
6@
'v
O
:-E -
.i.Yco
F. Ë I5
o
I-ó
9Ë;eB
ats..Eóa
b 3 6.= co- * È.8'F € -
! o(to
EE E-
9 E >c
.Y O I O! Y A
.= ètr3-qëS
O -u < olJu2È
' I Ëaó.=
€".E 0Ë:E€F êo o a a.
EEEFH-*
trUuóÈË !q*
..89SÀCO
n=E,aó-i2
*x 9.E
:-- E
o)
E
:Ë5559€E
.>UL,'Lf6:F
J
o --rO>
È c' : c
u
êr o o o.
-is H +Ë s O)
o,)

ËË Ë:5J5 o
q6 ; -À9<.9,,=:n
iïY Ë P! É Ë.V O)
Èà :ËgËE.==FEEÈ
_zu>:ivuuo
.E
O
'r=
G t-
o o;
3 Ë
6
Oo o o o r a E
(u
.9 o;6 a o
.c :cu-oo o
E )X@h*Fa
;èEÉ93'Ë
a j jg cÈE! È
EF
9,
hË ó
u a)
9.bF 9=
:4 3
-zJqavdz
êo r ... $ E-s.E i
O L 6- É
E
V)
Ë g
eË+l N
o\
É-ó'={F€
..6F=bÉ'Ëg (sc)
g9# J *5 {, .e
:95 =
'-(\'
e(U
.*
.g
G 8u
TÍI
o;
CC G
Ëa8
;o o c OJ

1; oac 2 0 (u
10 c ! (J
3659o9J pO c(5
?'Y's i qr Y'Y X
-E9UAEPTé
.>'.8*i(),^d,>6
o5
tr-o
êo .. ó 91.: E
L
c cv O)
@ € ^ r Eó u
o
o!sf
E8*+-= 5F
.. :
s gÈ€€* ;
=É'EÈcL
@ \2 9 o c
o)
L
o
Ë: E"ëE
.eó+b.Ë EF
bt>
-à<(Jèè>
ó. . . . .
E
6*.
óP
e- I > P
di'i,ó-Ë.8 -
0 b--
3ë:ËEP5: .-.3 uE
s€ËE:€gËE !o *H9 ËE
:rgóó Ë;- À.HE.:È:g (
Èt

ó..... È> àÊ€ *CI1,óE

t;=E U F u - uu
ËE ! c#,3#€#
-- d 6 06 6 =
È
Í' Ê3 F!= E.E F ËE
=
P
::rs Fsg t888È
Oo o a. a ..

slrun epuaunê$r3puo qrun aleuorlelad6 slrun alauo11e.radg

 Directeur Directeur
Engelse Franse
programmering programmering

- Budgettering - Commercieel - Technische - Fotocentrum

- Personeel - Bibliotheekdiensten research Canadese overheid
- Faciliteiten - Promotie - Onderhoud - Stills-divisie
- lnkoop voorraden - Mediaonderzoek - Filmlaboratorium - Cesponsorde
enbibliotheek - Bestellingen en voorraad - Animatie en programma's
- Boekhouding - Regionale kantoren visuele effecten
- lnÍormatie- (British Columbia, - Titels
systemen West Ontario, Capital - Celuid
Region, Atlantic. Quebec, - Materiaal
New York, Parijs, Tokyo.
(overeenkomstig
Londen, Australië)
Engelse productie)

Financieel
management

Fh',r.r.."j Fh.','ul=;l Fh"'.dl Fh'.''.r.o'] Fh,'."lo,l Fh.'*l*] Fh""k";l

Figuur 12-1 De National Film Board van Canada: een operationele adhocratie
 Audit-commissie
LOmpensale- en
Raad van Bestuur organisatiecommissie
Management en
Professional Development
EC (Executive Comittee)
Adviescommissie
Commissie voor
personeelscontracten
Commissie voor
public affairs

Ontwikkelingvanbronnen Chemicaliën Materialen Olieproducten

[;;;l
Verkoop
ruwe en lichte
koolwaterstoffen FilI
Administratie en Diensten

Luchttransport
en
reserveringen

Figuur l2-2 Organogram van een oliemaatschappij: een bestuurlif ke adhocratie

(rond 1976)
 \
I

Figuur l2-j De adhocratie