Professional Documents
Culture Documents
ΠΡΟΛΟΓΟΣ
Στην παρακάτω συλλογή υπάρχουν ασκήσεις που αφορούν
την ανάλυση στο επίπεδο της Γ Λυκείου. Είναι ταξινοµηµένες κατά
κεφάλαιο, περίπου µε την σειρά που διδάσκονται στο Λύκειο.
Το επίπεδο µερικών ασκήσεων είναι αρκετά υψηλό ιδίως των
Γ,∆ οµάδων και υπερβαίνει τα θέµατα των εξετάσεων στα ΑΕΙ, αλλά
έτσι εξασφαλίζεται µια σχετική πληρότητα της συλλογής , όχι τόσο
ως προς τον όγκο της , αλλά ως προς το περιεχόµενο των θεµάτων
που φυσικά αφορούν κατά κύριο λόγο αυτές τις εξετάσεις και που οι
οµάδες Α, Β και µερικώς η Γ κρίνονται επαρκείς.
Ένας δεύτερος και ίσως πιο ουσιαστικός λόγος είναι να
καταδειχθεί σε πρώτο επίπεδο η οµορφιά που κρύβεται εκεί µέσα.
Όχι όµως σαν ένα στείρο αντικείµενο ανταγωνισµού, αλλά έχοντας
σαν σκοπό την περαιτέρω ενασχόληση µε αυτό που ονοµάζεται
Μαθηµατικά , τον πλούτο της φαντασίας και τελικά µια
αναβάθµιση της καθηµερινότητάς µας (κάτι που σε µερικούς µπορεί
και να φαντάζει σαν λογοτεχνία και ποίηση). Σκεφθείτε ότι τα
Μαθηµατικά δεν είναι ασκήσεις , απλώς οι ασκήσεις είναι ένα
µέσον για να προσεγγίσουµε το κάτι παραπάνω. Πιθανώς να
προσφέρουν και µια αισθητική απόλαυση σ’ αυτό. (Είναι θαυµάσια
µια κοµψή λύση, αλλά πιο όµορφο είναι ένα βαθύ θεώρηµα) . Η
πρωτοτυπία µπορεί να βοηθήσει για να πραγµατοποιηθεί αυτός ο
σκοπός . Έτσι υπάρχουν και θέµατα διεθνών διαγωνισµών που
διακρίνονται ακριβώς σε αυτόν τον τοµέα ιδίως στις οµάδες Γ, ∆.
Στο τέλος υπάρχει µια σειρά θεµάτων που δίνουν την
αναγκαία σφαιρική µατιά στην ανάλυση του Λυκείου . Επίσης
υπάρχουν ασκήσεις που ενώνουν διαφορετικά κοµµάτια της ύλης
mathematica.gr 5
ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
mathematica.gr 6
ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
mathematica.gr 7
ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
¾ Α. ΣΥΝΑΡΤΗΣΕΙΣ
(1) ΠΕ∆ΙΑ ΟΡΙΣΜΟΥ 13
(2) ΣΥΝΟΛΟ ΤΙΜΩΝ 14
(3) ΣΥΝΘΕΣΗ - ΙΣΟΤΗΤΑ 16
(4) MONOTONIA 18
(5) ΣΥΜΜΕΤΡΙΕΣ 21
(6) ΣΥΝΑΡΤΗΣΗ 1-1 . ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΗ ΣΥΝΑΡΤΗΣΗ 23
(7) ΓΡΑΦΙΚΕΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΙΣ 26
(8) ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ 28
¾ Β. ΟΡΙΑ - ΣΥΝΕΧΕΙΑ
(3) ΘΕΤΩ 53
(4) ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΙ 54
mathematica.gr 8
ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
¾ Γ. ΠΑΡΑΓΩΓΟΣ
(1) ΠΑΡΑΓΩΓΙΣΙΜΟΤΗΤΑ 79
(2) ΠΑΡΑΓΩΓΙΣΕΙΣ 84
(3) ΕΦΑΠΤΟΜΕΝΗ 93
(4) ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΣΤΟΝ ΡΥΘΜΟ ΜΕΤΑΒΟΛΗΣ 98
(5) ROLLE , Θ.Μ.Τ 108
(6) ΕΥΡΕΣΗ ΤΥΠΩΝ ΜΕ ΠΑΡΑΓΩΓΟΥΣ 119
(7) ΜΟΝΟΤΟΝΙΑ 130
(8) AKΡOTATA 137
¾ ∆. ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΑ
(1) AOΡΙΣΤΑ 187
(2) ΠΑΡΑΓΩΓΙΣΗ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΑΤΩΝ 191
mathematica.gr 9
ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
¾ Ε. ΓΕΝΙΚΕΣ
ΘΕΜΑΤΑ 257
ΜΕ ΜΙΓΑ∆ΙΚΟΥΣ 274
ΜΕ ΠΙΘΑΝΟΤΗΤΕΣ 277
ΜΕ ΓΕΩΜΕΤΡΙΑ 279
ΓΕΝΙΚΕΣ 279
mathematica.gr 10
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α ΣΥΝΑΡΤΗΣΕΙΣ
A. ΣΥΝΑΡΤΗΣΕΙΣ
(1) ΣΥΝΟΛΑ ΟΡΙΣΜΟΥ
(2) ΣΥΝΟΛΟ ΤΙΜΩΝ
(3) ΣΥΝΘΕΣΗ ΙΣΟΤΗΤΑ
(4) MONOTONIA
(5) ΣΥΜΜΕΤΡΙΕΣ
(6) ΣΥΝΑΡΤΗΣΗ 1-1 . ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΗ
(7) ΓΡΑΦΙΚΕΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΙΣ
(8) ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ
(9) ΣΥΝΑΡΤΗΣΙΑΚΟΙ ΤΥΠΟΙ
mathematica.gr 11
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α ΣΥΝΑΡΤΗΣΕΙΣ
mathematica.gr 12
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α ΣΥΝΑΡΤΗΣΕΙΣ
1 ΣΥΝΟΛΑ ΟΡΙΣΜΟΥ
Α ΟΜΑ∆Α
Να βρείτε τα σύνολα ορισµού των παρακάτω συναρτήσεων f µε
τύπους
(Θα ασχοληθείτε περισσότερο µε την ύλη της Β Λυκείου παρά µε
καινούργια πράγµατα)
1
1Α1. f ( x) =
2x − 7 x 2 + 7 x − 2
3
1 − 3x
1Α2. f (x ) =
x 2 + 5x
1 − 3x
1Α3. f (x ) =
x 2 + 5x
2x
1Α4. f (x ) =
x −1 −2
3
1Α5. f (x ) = 2
x − 16
1Α6. f (x ) = x 2 + x
x2 − 1
1Α7. f (x ) =
x−3 −5
1Α8. f (x ) = x 4 (x + 3)
1Α9. f (x ) = x 4 (x − 3)
x−4
1Α10. f ( x ) =
2x − 3 − x
1Α11. f ( x ) = 9 − x 2
1
1Α12. f (x ) =
x −x
mathematica.gr 13
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α ΣΥΝΑΡΤΗΣΕΙΣ
1Α13. f ( x ) = x 5 − x 4
1Α14. f ( x ) = − ηµ 2 πx
1Α15. f ( x ) = ln ( ln ( x ) )
Β ΟΜΑ∆Α
Να βρείτε τα σύνολα ορισµού των παρακάτω συναρτήσεων f µε
τύπους
1Β1. f ( x ) = xx
1
1Β2. f ( x ) = (ln x ) x
2 ΣΥΝΟΛΑ ΤΙΜΩΝ
Α ΟΜΑ∆Α
Να βρείτε τα σύνολα τιµών των παρακάτω συναρτήσεων f όπου και
να χαρακτηρίσετε ποιες έχουν µέγιστη και ποιες ελάχιστη τιµή.
2Α1. f (x ) = 3 − x 2
x 2 − 3x + 2
2Α2. f (x ) =
x2 − 1
4
2Α3. f (x ) = x +
x
3x
2Α4. f (x ) = 2
x +1
mathematica.gr 14
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α ΣΥΝΑΡΤΗΣΕΙΣ
4x2 − 1
2Α5. f (x ) =
x2 + 1
x 2 ,1 ≤ x < 2
2Α6. f (x ) =
2 + x ,2 ≤ x < 4
3x
2Α7. f (x ) = ,0 ≤ x ≤ 3
x+1
x
2Α8. f (x ) =
1 + x + x2
2Α9. f (x ) = 1 + x − 3
x
2Α10. f ( x ) =
1+ x
x−2
2Α11. f ( x ) =
1− x −3
1
2Α12. f ( x ) = , 2≤x≤5
x −1
2
2Α13. f ( x ) = 2x 2 + x − 3 , 1 ≤ x ≤ 9
x2 ,x ≥ 0
2Α14. f ( x ) =
x − 1 , x < 0
Β ΟΜΑ∆Α
Βρείτε τα σύνολα τιµών των παρακάτω συναρτήσεων f καθώς
επίσης να εξετάσετε αν οι συναρτήσεις έχουν µέγιστη – ελάχιστη
τιµή.
(Θα αντιµετωπίσετε τώρα λίγο πιο δύσκολες πράξεις.)
x 2 + 2x
2Β1. f (x ) =
x 3 − 3x + 2
2Β2. f (x ) = 4 − x − 3
mathematica.gr 15
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α ΣΥΝΑΡΤΗΣΕΙΣ
e x + e−x
2Β3. f (x ) =
2
1
2Β4. f (x ) =
2
x − 2x − 3
x2 + 2x + 1
2Β5. f (x ) = , κ>1
x 2 + 2x + κ
2− | x |
2Β6. f ( x ) = ln
2+ | x |
4e|x| − 1
2B7. f( x)=
e|x| + 1
2B8. f ( x ) = ( 2 + 3 )x + ( 2 − 3 )x
2B9. Βρείτε το λ∈R ώστε η συνάρτηση f µε τύπο
x 2 − λx + 1
f (x ) =
x2 + x +1
να έχει για σύνολο τιµών το [-2,2].
3 ΙΣΟΤΗΤΑ – ΣΥΝΘΕΣΗ
Α ΟΜΑ∆Α
Να εξεταστεί αν οι παρακάτω συναρτήσεις είναι ίσες
(Τα φαινόµενα απατούν)
3Α1. f ( x ) = x 2 − 2x + 1,g( x ) =| x | −1
1
3Α2. f ( x ) = ln( ),g( x ) = −2ln( x )
x2
3Α3 f ( x ) = ( 1 + 2 )x − ( 2 − 1 )− x ,g( x ) = 0
Να βρείτε την σύνθεση των συναρτήσεων gοf και fog όπου:
mathematica.gr 16
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α ΣΥΝΑΡΤΗΣΕΙΣ
3Α7. f(x)=ηµ(x2)
3Α8. f(x)= ηµ 2 x + 1
3Α9. f(x)=g(x⋅g2(2-x))
3Α10. Έστω f:ÑR→R : f(x)=αx+β και g(x):R→R : g(x)=γx+δ.
B ΟΜΑ∆Α
3Β1. Αν f : R → R,g : R → R και
∀x, y : x ≠ y ⇒ f ( x ) − g( x ) + f ( y ) − g( y ) = 0 να δείξετε ότι
f=g
3Β2. Αν f : R → R,g : R → R και
f ( x ) > 0,g( x ) > 0,∀x, y : x ≠ y ⇒ f ( x ). f ( y ) = g( x ).g( y )
να δείξετε ότι f=g
3Β3. Αν f : R → R : f ( x − y ) = f ( 2x + 3 y ) να δείξετε ότι η f είναι
σταθερή
1 1
3Β4. f (x ) = , g (x ) =
x−2 x −3
3Β5. f ( x ) = 2συν 2 x , g ( x ) = 3 − x 2
mathematica.gr 17
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α ΣΥΝΑΡΤΗΣΕΙΣ
2 x + 3 ,1 ≤ x
x + 1 ,x ≥ 0
3Β6. f (x ) = , g ( x ) = x − 2 ,0 ≤ x < 1
2 x − 1 , x < 0 x + 1 ,x < 0
x +x x ,x < 0
3Β7. f (x ) = , g (x ) = 2
2 x , x ≥ 0
3Β8. Έστω f : f(x)=|x|. Αν για την συνάρτηση g ισχύει: fog=g
δείξτε ότι το σύνολο τιµών της g είναι υποσύνολο του R+.
Γ ΟΜΑ∆Α
x
3Γ1. Έστω f: f ( x ) = ορίζουµε f1 = f, f2 =f1 o f, κ.ο.κ.,
1+ x
4 MONOTONIA
Α ΟΜΑ∆Α
mathematica.gr 18
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α ΣΥΝΑΡΤΗΣΕΙΣ
4
4A5. Έστω f: f ( x) = x + . Να µελετηθεί η µονοτονία της f σε
x
καθένα από τα διαστήµατα (0,2] και [2,+∞).
4A7. Έστω f αύξουσα στο R και f(x)≠0 για κάθε x∈R. Θέτουµε g:
1
g( x ) = για κάθε x∈ R. Εξετάστε την µονοτονία της g
f (x )
όταν:
α) f(x)>0 για κάθε x ∈R.
β) f(x)<0 για κάθε x ∈R.
B ΟΜΑ∆Α
(εδώ το κλίµα είναι λίγο πιο θεωρητικό)
f(x)= x −2 x −1 + x + 2 x −1 .
mathematica.gr 19
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α ΣΥΝΑΡΤΗΣΕΙΣ
mathematica.gr 20
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α ΣΥΝΑΡΤΗΣΕΙΣ
5 ΣΥΜΜΕΤΡΙΕΣ
Α ΟΜΑ∆Α
5Α1. Έστω f:R→R και g:R →R
α) Αν οι f, g και οι δύο άρτιες ή και οι δύο περιττές δείξτε ότι
f⋅ g άρτια.
β) Αν η µια είναι άρτια ενώ η άλλη είναι περιττή δείξτε ότι f⋅
g περιττή.
5Α3. Έστω f:R →R, g:R →R. Ορίζεται η gof και είναι άρτια
συνάρτηση. Εξετάστε αν η f είναι άρτια.
mathematica.gr 21
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α ΣΥΝΑΡΤΗΣΕΙΣ
f ( x ) + f (− x )
5A8. f : R → R και g: g( x ) = . ∆είξτε ότι η g είναι
2
άρτια.
5A9. Έστω f: (-α,α) → R δοσµένη συνάρτηση. Να προσδιοριστούν
µία άρτια συνάρτηση g και µία περιττή h ώστε g+h=f.
5A11. f ( x ) = συν 2 x
5A12. f ( x ) = x + συν x
B ΟΜΑ∆Α
5Β1. Να βρεθεί σχέση των α, β ∈ R ώστε η συνάρτηση f µε τύπο
f ( x ) = x + a + x + b να είναι άρτια.
mathematica.gr 22
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α ΣΥΝΑΡΤΗΣΕΙΣ
0 , x ∈Q
5B5. Έστω f: f ( x ) = δείξτε ότι η f είναι περιοδική,
1 , x ∈ R − Q
αλλά δεν έχει ελάχιστη θετική περίοδο.
x
6Α1. f(x)=
2+ x
6Α2. f(x)=3+ x − 2 ,
x
6Α3. f(x)=
1+ x
2 x + 1 , x ≥ 0
6Α4. f(x)=
x + 1 , x < 0
mathematica.gr 23
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α ΣΥΝΑΡΤΗΣΕΙΣ
e x − e− x
6Α8. f(x)=
2
e2 x − 1
6Α10. f ( x ) =
e2 x + 1
Να αποδείξετε ότι οι παρακάτω συναρτήσεις δεν αντιστρέφονται
6Α11. f : f ( 2 ) + 3 f ( 3 ) = 4,2 f ( 2 ) − f ( 3 ) = 1
6Α12. f ( x ) = x 2 + 4 x + 5
Β ΟΜΑ∆Α
x −1
6Β1. f: [4,7] → R και f(x)= 2
x + x+6
3
1+ x + 3 x −1
6Β2. f(x)= 3
1+ x − 3 x −1
6Β3. f 3 ( x ) + 4 f ( x ) = x , ∀x ∈ R = f ( R )
6Β4. f ( x ) = x + x2 + 1
mathematica.gr 24
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α ΣΥΝΑΡΤΗΣΕΙΣ
6Β6. f : R → R : f 2( x ) ≤ f ( x ) f ( 3 − x )
6Β7. f : R → R : f 2 ( x ) ≤ 12 f ( x 2 ) − 36
Γ ΟΜΑ∆Α
6Γ1. Έστω f γνήσια αύξουσα στο R τότε
Α) αν f ( f ( x )) = x , ∀x ∈ R ⇔ f ( x ) = x, ∀x ∈ R
Β) τα σηµεία τοµής των C f ,C f −1 βρίσκονται πάνω στην
πρώτη διχοτόµο y = x
Γ) δώστε ένα παράδειγµα που να δείχνει ότι αν η συνάρτηση
ήταν γνήσια φθίνουσα το Β) δεν ισχύει
(Η άσκηση αυτή είναι σχεδόν θεώρηµα και χρησιµεύει
αργότερα στην επίλυση άλλων ασκήσεων)
mathematica.gr 25
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α ΣΥΝΑΡΤΗΣΕΙΣ
x ,x ≥ 0
6Γ6. Έστω f η συνάρτηση µε τύπο f ( x ) = 1
x , x < 0
666
τύπο της
(Η παραπάνω άσκηση είναι µια καλή ευκαιρία να θυµηθείτε
όλα τα προηγούµενα)
7 ΓΡΑΦΙΚΕΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΙΣ
Α ΟΜΑ∆Α
Για τις παρακάτω συναρτήσεις f δίνονται οι γραφικές τους
παραστάσεις και ζητούνται το πεδίο ορισµού, το σύνολο τιµών, τα
µέγιστα – ελάχιστα, οι ρίζες, το κατά πόσον είναι άρτιες – περιττές
περιοδικές, και η µονοτονία τους κατά διαστήµατα και συνολικά.
mathematica.gr 26
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α ΣΥΝΑΡΤΗΣΕΙΣ
7Α1.
6
5 $
4 $
2 4 8
7Α2.
5
7Α3.
9
5 $
2 é é 2 ! é
$Ë $ $ $ $
-1 2 3 6 2 8
Α) f(x)=| x| -x
x ( 2x + 5 )
Β) f(x)=
x
mathematica.gr 27
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α ΣΥΝΑΡΤΗΣΕΙΣ
x −1
Γ) f(x)=
1− x
∆) f(x)=| ηµ2x|
8 ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ
Β ΟΜΑ∆Α
mathematica.gr 28
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α ΣΥΝΑΡΤΗΣΕΙΣ
300
Ο U
300
Β
8Β3. Όλες οι ακµές του σταυρού είναι ίσες µε α. Με x
συµβολίζουµε την απόσταση της ΚΛ από την ευθεία δ .Tην
χρονική στιγµή t=0 είναι x=0 και ο σταυρός κινείται µε
σταθερή ταχύτητα υ0. Να βρείτε τον τύπο της συνάρτησης f
που παριστάνει το εµβαδόν του σταυρού που έχει εισέλθει
δεξιά της ευθείας δ, συναρτήσει του χρόνου.
δ
K
υ0 x
mathematica.gr 29
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α ΣΥΝΑΡΤΗΣΕΙΣ
8Β4. Η ράβδος ΑΒ έχει µήκος 10m και το άκρο της Β γλιστρά στην
Ox µε ταχύτητα υ=2m/sec την χρονική στιγµή t=0 το Β≡0.
Να βρείτε τον τύπο της συνάρτησης f που δίνει το µήκος του
ΟΑ συναρτήσει του χρόνου καθώς και τον τύπο της g που
δίνει το εµβαδόν του τριγώνου συναρτήσει του χρόνου.
B
Ο υ x
mathematica.gr 30
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α ΣΥΝΑΡΤΗΣΕΙΣ
9 ΣΥΝΑΡΤΗΣΙΑΚΟΙ ΤΥΠΟΙ
Οι ασκήσεις αυτές είναι ιδιαίτερα όµορφες και καλλιεργούν την
φαντασία. Κάποιες είναι και πολύ δύσκολες, άλλες θέµατα
διαγωνισµών, γι αυτό πολλές τις συνοδεύουµε µε σύντοµες υποδείξεις.
Α ΟΜΑ∆Α
9Α1. Έστω ότι f(x)-2f(-x)=x2 για κάθε x στο R Να βρείτε την f.
9Α2. Έστω ότι xf(x)+f(1-x)=x2 για κάθε x στο R. Nα βρείτε την f.
1
9Α3. Έστω ότι f(x)+2xf( )=x4 για κάθε x στο R* . Να βρείτε την f.
x
3+ x x −1
9Α4. Έστω ότι f( )+4f( )=x για κάθε x στο R\{-3,1} .
x−1 3+ x
Να βρείτε την f.
1− x
9Α5. Έστω ότι f 2(x)f( )=64x για κάθε x στο R\{-1,0,1}. Να
1+ x
βρείτε τον τύπο της f.
(Σε όλες τις προηγούµενες ασκήσεις ονοµάστε ψ την «άλλη»
παράσταση και θα καταλήξετε σε εύκολα συστήµατα)
9Α6. Έστω f πολυωνυµική συνάρτηση ν βαθµού , τότε
α. Να βρεθεί ο βαθµός του πολυωνύµου : f(x+1)-f(x)
β. Να βρεθούν όλα τα πολυώνυµα f : f(x+1)-f(x)=x για κάθε
x στο R
9Α7. Έστω ότι f(x)=f(2x) για κάθε x στο R . Tότε να δείξετε ότι
f(x)=f(2kx) για κάθε ακέραια τιµή του k και x στο R
9Α8. Έστω συνάρτηση g µε Αg=R και g(g(x))=x για κάθε x στο R.
Αν η συνάρτηση h έχει πεδίο ορισµού το R, να δείξετε ότι
υπάρχει µόνο µια συνάρτηση f, ώστε 2f(x)+f(g(x))=h(x) γιά
κάθε x στο R. Προσπαθήστε να εκµεταλλευτείτε το δεδοµένο
g(g(x))=x. Θα φτάσετε έτσι σε ένα εύκολο σύστηµα.
mathematica.gr 31
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α ΣΥΝΑΡΤΗΣΕΙΣ
mathematica.gr 32
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α ΣΥΝΑΡΤΗΣΕΙΣ
m m
γ. f( x)= f(x) για κάθε m,n στο Ν*
n n
δ. f(rx)=rf(x) για κάθε r στο Q
(Για το γ. αρκεί να δείξετε ότι nf(x/n)=f(x))
9Α17. Έστω ότι f(xy)=f(x)+f(y) x,y στο R τότε f(x)=0.Aν τώρα x,y
στο R*.Να δείξετε ότι
α. f(1)=f(-1)=0
β. f άρτια συνάρτηση
1
γ. f( )=-f(x) για κάθε x στο R*
x
x
δ. f( )=f(x)-f(y) για κάθε x,y στο R*
y
9Α18. Έστω ότι f(xy)=f(x)+f(y) για κάθε x,y στο R* .Να δείξετε ότι
α. f(xn)=nf(x) για κάθε η στο Ν*
β. f(xk)=kf(x) για κάθε k στο Ζ*
γ. f(xr)=rf(x) για κάθε r στο Q*
9Α19. Έστω f(xy)=f(x)+f(y) για κάθε x,y στο R*+. ∆είξτε ότι το
σύνολο τιµών της f δεν είναι ούτε άνω ούτε κάτω φραγµένο
υποσύνολο του R .
(Είναι άµεσο συµπέρασµα του προηγούµενου)
9Α20. Έστω f(xy)=f(x)+f(y) για κάθε x,y στο R*+ και επιπλέον
(x-1)f(x)>0 .Να δείξετε ότι η f είναι γνήσια αύξουσα
(Θέτοντας χ=α/β µπορείτε να δηµιουργήσετε τον λόγο
µεταβολής)
9Α21. Αν f(x+y)=f(x)f(y) για κάθε x,y στο R να δείξετε ότι
α. Αν η f έχει µία ρίζα τότε f(x)=0 για κάθε x στο R
β. Αν η f δεν είναι σταθερή τότε f(0)=1
mathematica.gr 33
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α ΣΥΝΑΡΤΗΣΕΙΣ
9Α22. Έστω f(x+y)=f(x)f(y) για κάθε x,y στο R και f όχι σταθερή.
Τότε δείξτε ότι
α. f(x)>0 για κάθε x στο R
β. f(-x)f(x)=1 για κάθε x στο R
f(x)
γ. f(x-y)= για κάθε x,y στο R
f( y)
9Α23. Έστω f(xy)=f(x)f(y) για κάθε x,y στο (0,+¶) Τότε
α. Αν f(1)=0 βρείτε τον τύπο της f
β. Αν f(a)=0 µε a>0 δείξτε ότι f(x)=0 στο R*+
γ. Αν f(1) ≠ 1 δείξτε ότι f σταθερή
9Α24. Έστω ότι f(xy)=f(x)f(y) για κάθε x,y στο R*+ και f όχι
σταθερή. Τότε δείξτε ότι
1
α. f(x)f ( ) = 1 για κάθε x στο R*+
x
x f(x)
β. f( )= για κάθε x,y στο R*+
y f( y)
γ. f(x)>0 για κάθε x στο R*+
9Α25. Έστω f(xy)=f(x)f(y) για κάθε x,y στο R*+ και f όχι σταθερή .
Τότε
α. f(xn)=[f(x)]n για κάθε η στο Ν* και x στο R*+
β. f(xk)=[f(x)]k για κάθε κ στο Ζ* και x στο R*+
γ. f(xr)= [f(x)]r για κάθε r στο Q* και x στο R*+
δ. Αν η εξίσωση f(x)=1 έχει µοναδική λύση η f είναι 1-1
f ( x )+ f ( y )
9Α26. Aν f ( x + y ) = τότε
1+ f ( x ) f ( y )
α. Αν υπάρχει x0 : f(x0)=1 δείξτε ότι f σταθερή
β. Αν f(x) ≠ ±1 για κάθε x στο R και θέσουµε :
1+ f ( x )
g(x)= δείξτε ότι g(x+y)=g(x)g(y) για κάθε x,y στο R
1− f ( x )
mathematica.gr 34
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α ΣΥΝΑΡΤΗΣΕΙΣ
9Α27. Έστω f άρτια , f(0) ≠ 0 και f(x+y)=f(x)f(y) για κάθε x,y στο R.
Να βρείτε τον τύπο της f.
(∆είξτε πρώτα ότι f(x)>0 και µετά χρησιµοποιείστε κάποιες
ειδικές τιµές)
9Α28. Αν f(x+y)+f(x-y)=f(x)f(y) , f(x)=g(x)+g(-x) για κάθε x,y στο R
τότε η g µπορεί να ικανοποιεί την σχέση g(x+y)=g(x)g(y)
9Α29. Αν f ( x ) + x ≤ x 2 ≤ f ( x + 1 ) − x ,∀x ∈ R Να βρείτε τον τύπο
της f.
9Α30. Να βρείτε τον τύπο της f στο ( 0, +∞ ) αν
x
f( ) ≤ Anx ≤ f ( x ) − 1
e
9Α31. Έστω ότι f ( x ) − f ( y ) ≤ x − y ∀x, y ∈ R . ∆είξτε ότι η f(x)-x
Β ΟΜΑ∆Α
9Β1. Έστω ότι η συνάρτηση f έχει πεδίο ορισµού το R και για
κάθε x στο R ισχύει f(f(x))=x2-x+1 . Να δείξετε ότι :
α. f(1)=1
β. Η συνάρτηση µε τύπο x2-xf(x)+1 δεν µπορεί να είναι 1-1
(Άλλη µια φορά το f(x)?)
9Β2. Έστω f συνάρτηση µε πεδίο ορισµού και σύνολο τιµών το R
για την οποία ισχύει f(f(x))=x+f(x) για κάθε x στο R . Τότε να
δείξετε ότι :
α. Η f είναι 1-1 συνάρτηση
β. f(0)=0
γ. f-1(x)+x=f(x) για κάθε x στο R
δ. f(f(x)-x)=x για κάθε x στο R
mathematica.gr 35
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α ΣΥΝΑΡΤΗΣΕΙΣ
mathematica.gr 36
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α ΣΥΝΑΡΤΗΣΕΙΣ
mathematica.gr 37
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α ΣΥΝΑΡΤΗΣΕΙΣ
x+ y f ( x )+ f ( y )
9Β12. Έστω ότι f ( )= για κάθε x,y στο R και
2 2
g(x)=f(x)-f(0)
α. ∆είξτε ότι g(x+y)=g(x)+g(y) για κάθε x,y στο R
β. Αν f(1)=f(0) δείξτε ότι f(x)=f(0) για κάθε ρητό αριθµό x
(∆είξτε για το β΄ότι αν g(1)=0 τότε g(x)=0,Τύπος Jensen)
9Β13. Έστω (x+y)f(x+y)=(1+f(x))(1+f(y)) για κάθε x,y στο R και f
περιττή συνάρτηση. Να εξετάσετε αν υπάρχει τέτοια
συνάρτηση f.
9Β14. Έστω f(x+y)=f(x)f(a-y)+f(y)f(a-x) για κάθε x,y στο R.µε
f(a)=1 a ≠ 0. Τότε
α. f(0)=0
β. f(2a)=0
γ. f(x+2a)=f(x)f(-a) για κάθε x στο R
δ. f(x+4na)=f(x) για κάθε η στο Ν και x στο R
(Μπορείτε να δηµιουργήσετε τα ζητούµενα από το πρώτο µέλος
της δοσµένης σχέσης για τα α,β,γ και για το δ να κάνετε
επαγωγή.)
mathematica.gr 38
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α ΣΥΝΑΡΤΗΣΕΙΣ
1
9Β15. Aν f ( x + a ) = + f ( x ) − f 2( x ) ∀x ∈ R δείξτε ότι η f
2
είναι περιοδική.
9Β16. Αν f(x+y)+f(x-y)=2f(x)f(y) για κάθε x,y στο R τότε :
α. Να βρείτε όλες τις σταθερές f που ικανοποιούν την
προηγούµενη σχέση.
β. Αν f όχι σταθερή τότε f(0) ≠ 0 και f άρτια συνάρτηση
γ. Αν f(a)=0 µε a>0 , θα είναι : f(x+4a)=f(x)
δ. Κέντρο συµµετρίας της γραφικής παράστασης της f είναι
το (a,0)
9Β17. Αν f(x2+y2)=f(x)+f(y) γιά κάθε x,y στο R τότε δείξτε ότι :
α. f(0)=0
β. f(x2)=f(x) για κάθε x στο R
γ. f(-x)=f(x) για κάθε x στο R
δ. f(x)=0 για κάθε x στο R
(Για το 4 αφού δείξετε ότι f(y2)=f(x2)+f(y2-x2) λάβετε υπ όψιν
σας το 3, ώστε να καταλήξετε σε f(x2)=f(y2) oπότε και πάλι µε
τη βοήθεια του 3, καταλήγετε στο ζητούµενο)
9Β18. Έστω ότι f(x+y) ≤ y+f(x) ∀x, y ∈ R και f(5)=1. ∆είξτε ότι
f(x)=x-4 ∀x ∈ R .
(Προσπαθήστε να δείξετε ότι f(x-y)=-y+f(x))
9Β19. Αν f : R+* → R+* ώστε 2xf(y) ≤ xf(x)+yf(y) ∀x, y ∈ ( 0, +∞ )
τότε δείξτε ότι
2y − x x
α. f( x)≤ f( y)≤ f ( x ) όταν 2x>y
y 2x − y
f ( x ) f ( x )− f ( y ) f ( y )
β. ≤ ≤ όταν x>y
y x− y x
mathematica.gr 39
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α ΣΥΝΑΡΤΗΣΕΙΣ
9Β20. Έστω ότι f(x) ≤ x και f(x+y) ≤ f(x)+f(y) για κάθε x,y στο R.
Να βρείτε τον τύπο της f.
(Βρείτε πρώτα το f(0) και δείξτε ότι η f είναι περιττή)
Γ ΟΜΑ∆Α
9Γ1. Έστω ότι f(x+y)=f(x)+f(y) ∀ x,y στο R και xf(x) ≥ 0 ∀x ∈ R
Βρείτε όλες τις f
9Γ2. Έστω συνάρτηση f µε πεδίο ορισµού και σύνολο τιµών το
διάστηµα [0,1]. Αν ισχύει :
f ( x ) − f ( y ) ≥ x − y ∀x, y ∈ [ 0,1] τότε να δείξετε ότι
α. f ( 0 ) − f ( 1 ) = 1
mathematica.gr 40
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α ΣΥΝΑΡΤΗΣΕΙΣ
mathematica.gr 41
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α ΣΥΝΑΡΤΗΣΕΙΣ
mathematica.gr 42
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α ΣΥΝΑΡΤΗΣΕΙΣ
1
γ. f(f(x))=
x
δ. f(x.y)=f(x).f(y)
9Γ13. Έστω
1
f ( x + y ) = f ( x ) + f ( y ), f ( 1 ) = 1,x 2 f ( ) = f ( x )∀x ∈ R*
x
α.∆είξτε ότι f(x-y)=f(x)-f(y)
1 1− f ( x )
β.∆είξτε ότι f ( )= ∀x ∈ R − { 0,1}
1− x ( 1 − x )2
x 1 − 2x + f ( x )
γ.∆είξτε ότι f ( 1 + )= ∀x ∈ R − { 0,1}
1− x ( 1 − x )2
δ. Βρείτε τον τύπο της συνάρτησης f.
πραγµατικούς x
α. ∆είξτε ότι η g( x ) = x 3 + x είναι αντιστρέψιµη στο R.
β. ∆είξτε ότι f=g-1.
(Για το β εισάγετε την g στο α)
9Γ15. Να δείξετε ότι δεν υπάρχουν συναρτήσεις
f : R → R , g : R → R έτσι ώστε
f ( g( x ) = x 2 , g( f ( x )) = x 3 , ∀x ∈ R
(Για x=-1,0,1 πόσες λύσεις έχει η εξίσωση x2=a?)
9Γ16. Βρείτε όλες τις συναρτήσεις f : R → R ώστε
f ( x + y ) = 3x f ( y ) + 2 y f ( x )
(ανταλλάξτε και ξεχωρίστε τα x από τα y)
9Γ17. Βρείτε όλες τις συναρτήσεις f : R → R ώστε
f ( x 3 + y 3 ) = x 2 f ( x ) + yf ( y 2 )
( υπολογίστε τελικά το f((x+1)2) µε δυο τρόπους)
mathematica.gr 43
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α ΣΥΝΑΡΤΗΣΕΙΣ
9Γ18. Αν f ( x + 19 ) ≤ 19 + f ( x ), f ( x + 94 ) ≥ 94 + f ( x )
τότε αν f ( 0 ) = 0 να βρεθεί το f ( n ) , n ∈ N συναρτήσει του n
9Γ19. Έστω ότι f(x+y)=f(y)f(xf(y)) για κάθε x,y στο [0,+ ∞ ) ,
f(2)=0 και επιπλέον f(x) ≠ 0 για κάθε x στο [0,2). Τότε να
δείξετε ότι
α. f(x)=0 ∀x ∈ [ 2, +∞ )
β. f((2-x)f(x))=0 για κάθε x στο [0,2)
2
,0≤ x<2
γ. f(x)= 2 − x
0 ,x≥2
mathematica.gr 44
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α ΣΥΝΑΡΤΗΣΕΙΣ
∆ ΟΜΑ∆Α
9∆1. Έστω ότι f(x+y)+2f(xy)=2+f(x)f(y) για κάθε x,y στο Q και
f(1)=3. Nα δείξετε ότι
α. f(0)=1
β. f(x+1)=2+f(x)
γ. f(x+n)=2n+f(x) για κάθε η στο Ν
δ. f(x)=2x+1 για κάθε x στο Q
9∆2. Έστω f(x+f(y))=f(x)f(y) για κάθε x,y στο Q . ∆είξτε ότι
α.Αν η f έχει ρίζα τότε είναι η µηδενική συνάρτηση
Έστω τώρα ότι η f δεν είναι η µηδενική συνάρτηση
β. f(y-f(y))=1 και f(x+1)=f(x)
γ. f(nf(y))=f(0)[f(y)]n για κάθε η στο Ν
δ. f(x)=1 ∀x ∈ Q
mathematica.gr 45
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α ΣΥΝΑΡΤΗΣΕΙΣ
mathematica.gr 46
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α ΣΥΝΑΡΤΗΣΕΙΣ
( x + y ) f ( x 2 + y 2 ) = xf ( y ) + yf ( x )
(δείξτε ότι f(x)<f(x2+y2)<f(y) µε f(x) το ελάχιστο στοιχείο της
όχι σταθερής f και f(y) το διαδοχικό στοιχείο του συνόλου
τιµών άτοπο)
9∆6. Βρείτε όλες τις συναρτήσεις f : N * → N * που είναι 1-1 και
n+ f (n)
f ( f ( n )) ≤ ,∀n ∈ N *
2
9∆7. Βρείτε όλες τις γνήσια µονότονες συναρτήσεις f : R → R
ώστε f ( f ( y ) + x )) = y + f ( x ) και αποδείξτε ότι για κάθε
φυσικό n > 1 δεν υπάρχουν γνήσια µονότονες συναρτήσεις
f : R → R ώστε f ( f ( y ) + x )) = y n + f ( x )
(Για το α αν f(y)=a τότε f(a)=y και ανάγεστε σε γνωστό
συναρτησιακό τύπο. Για το β διακρίνετε περιπτώσεις αν n
άρτιος ή περιττός)
mathematica.gr 47
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α ΣΥΝΑΡΤΗΣΕΙΣ
mathematica.gr 48
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β ΟΡΙΑ-ΣΥΝΕΧΕΙΑ
B. ΟΡΙΑ-ΣΥΝΕΧΕΙΑ
(1) ΜΟΡΦΗ 0/0 , Α/0
(2) ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΠΑΡΕΜΒΟΛΗΣ
(3) ΘΕΤΩ
(4) ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΙ
(5) ΤΡΙΓΩΝΟΜΕΤΡΙΚΑ ΟΡΙΑ
(6) ΟΡΙΑ ΣΤΟ ΑΠΕΙΡΟ
(7) ΣΥΝΕΧΕΙΑ
(8) ∆ΥΟ ΜΕΤΑΒΛΗΤΕΣ
(9) BOLZANO
(10) ΣΥΝΑΡΤΗΣΙΑΚΟΙ ΤΥΠΟΙ
mathematica.gr 49
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β ΟΡΙΑ-ΣΥΝΕΧΕΙΑ
mathematica.gr 50
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β ΟΡΙΑ-ΣΥΝΕΧΕΙΑ
Α ΟΜΑ∆Α
x2 − 1
1Α1. lim
x →−1 x + 1
a+x− a
1Α2. lim ( a > 0)
x→0 x
xm − 1
1Α3. lim n m, n ∈N*
x →1 x − 1
m
x −1
1Α4. lim n m, n ∈N*
x →1 x −1
3
1+ x −1
1Α5. lim
x →0 x
x3 − x + 1
1Α6. lim
x →1 x2 − 1
x 2 − 5x + 6
1Α7. lim
x →+2 x2 − 4
5
1Α8. lim
x→2 x − 4 x + 4
2
x−3
1Α9. lim
x → 1 x − 3x + 2
2
xν − 1 −ν ( x − 1)
1A10.. lim
( x − 1)
2
x →1
mathematica.gr 51
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β ΟΡΙΑ-ΣΥΝΕΧΕΙΑ
Β ΟΜΑ∆Α
x 3 − 3x + 2
1Β1. lim
x →1 2x 2 − x − 1
x + 3 − 3x + 1
1Β2. lim
x →1 3
x −1
x + 2 − 2x + 1
1Β3. lim
x →1
x 3 − 5x 2 + 4x
x 2 − 3x + 2 − 2x − 4
1Β4. lim
x→3
x3 − 6 x2 + 9 x
3
x +7 − x + 8 + x
1Β5. l im
x →1 x −1
2 ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΠΑΡΕΜΒΟΛΗΣ
Α ΟΜΑ∆Α
1
2Α1. l im xηµ( )
x →0 x
(Προσέξτε το αποτέλεσµα δεν είναι 1)
2Α2. f ( x ) − x 3 ≤ x 4 ∆είξτε ότι lim f ( x ) = f ( 0 ) .Βρείτε το
x →0
f ( x)
lim
x→0 x3
1
2Α3. f ( x ) + 2 ≤ x 2 συν βρείτε το lim f ( x )
x x →0
Β ΟΜΑ∆Α
mathematica.gr 52
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β ΟΡΙΑ-ΣΥΝΕΧΕΙΑ
lim f ( x ) = 2
2Β2. x →1
βρείτε το lim g ( x)
f ( x ) − g( x ) ≤ x 2 − 1 x →1
lim f ( x ) = 0
f 2 ( x) + g2 ( x)
x→a
f 3 ( x ) + g 3 ( x )ηµ x
Aim
x →0 f 2 ( x) + g 2 ( x)
x2 f 2 ( x ) + 1
2Β6. 0 < f ( x ) , lim f ( x ) = 0 βρείτε το lim
x →+∞ x →+∞ x2 f ( x ) + x
Γ ΟΜΑ∆Α
2Γ1. Aν f 3 ( x ) + f ( x ) = x 3 ∀x ∈ R να βρείτε τα όρια:
f( x) f( x)
l im 3
, lim
x →∞ x x →∞ x
3 ΘΕΤΩ
Α ΟΜΑ∆Α
x4 + 3
3Α1. lim = +∞ βρείτε το Aim f ( x )
x →1 f ( x ) x →1
mathematica.gr 53
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β ΟΡΙΑ-ΣΥΝΕΧΕΙΑ
f ( x) − 1 xν f ( x ) − 2ν
3Α2. lim = 1 βρείτε το lim
x→2 x−2 x→2 x−2
f ( x) − x f ( x) − 3 x +7 + 1
3Α3. lim = 1 βρείτε το lim
x →1 x −1 x →1 x −1
Β ΟΜΑ∆Α
xf ( x ) + f (1 + x ) = ηµ x f ( x ) − f (1)
3Β1. βρείτε το lim
lim f ( x ) = λ x →1 x −1
x →0
lim f ( x ) = f ( 0 )
x →0
3Β2. βρείτε το lim f ( x ) αν f(1)=4
f ( x + y)= f ( x)+ f ( y) x→2
lim{ f ( x ) − xg( x )} = 3
x →0
3Β3. βρείτε το lim{( 1 − x ) f ( x ) + 5g( x )}
lim{ x 3 f ( x ) + g( x )} = 1 x →0
x →0
4 ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΙ
Α ΟΜΑ∆Α
ax 2 + β x − 3
4Α1. lim
x→2 x−2
x2 − a
4Α2. lim
x →1
( x − 2) ( x −1 )
x 2 + 3 − ax + β
x >1
4Α3. lim f ( x ) : f ( x ) = x −1
x →1
x+2 x ≤1
mathematica.gr 54
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β ΟΡΙΑ-ΣΥΝΕΧΕΙΑ
a x − 3 + β x +1 − 2
4Α4. lim
x →1 x −1
x 2 − ax + β
x>4
4Α5. lim f ( x ) : f ( x ) = x −2
x→4
ax 2 − x + 2 x≤4
a x −1 + β x − 3 + 4
4Α6. lim
x→2 x 2 − 3x + 2
Β ΟΜΑ∆Α
x2 + a 2 − a
4Β1. lim
x→0
x2 + β 2 − β
3
x 2 + ax + a 2 − 3 x 2 − ax + a 2
4Β2. lim , a >0
x →0 a+x − a−x
( x − x0 ) f ( x )
λ
mathematica.gr 55
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β ΟΡΙΑ-ΣΥΝΕΧΕΙΑ
ρ>2
(Ένα θεώρηµα µε παραγώγους αργότερα θα έδινε πιο εύκολη
λύση. Προς το παρόν χρειάζεστε µια καλή τεχνική και γνώση
της ταυτότητας (α+β)ν )
5 ΤΡΙΓΩΝΟΜΕΤΡΙΚΑ ΟΡΙΑ
Α ΟΜΑ∆Α
2ηµ 2 x
5A1. lim
x →0 x
ηµ ( ax )
5A2. lim αβ ≠ 0
x → 0 ηµ ( βx )
mathematica.gr 56
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β ΟΡΙΑ-ΣΥΝΕΧΕΙΑ
συνx
5A3. lim
x → π / 2 2x − π
ηµx + x
5A4. lim
x→0 x
x −π / 2
5A5. lim
x →π / 2 1 − ηµ x
x+4 −2
5A6. lim
x →0 ηµ 5x
3
x3 + 8 − 2
5A7. lim
x →0 ηµ 3 4x
1 − συνν x
5A8. lim ν ∈N*
x →0 x2
B ΟΜΑ∆Α
x + ηµ x
5B1. lim
x→a x − ηµ x
5B2. lim xσφx
x →0
f ( x)
lim =1
f ( x)
x → 0 ηµ ( 6 x )
5B3. βρείτε τα lim , lim f ( x ) g ( x )
x→0 g ( x ) x →0
( )
lim 3 1 + x − 1 g ( x ) = 10
x →0
f ( x ) ηµ3x − xg ( x )
lim = 5
x →0 4x
5B4. βρείτε τα lim f ( x ) , lim g ( x )
f ( x ) ηµ3x + xg ( x )
x→0 x→0
lim =7
x →0 4x
lim f ( x ) = f ( 0 )
x →0
5B5. βρείτε την f(x)
x 2 f ( x ) − 1 + συν 2 x = 0
mathematica.gr 57
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β ΟΡΙΑ-ΣΥΝΕΧΕΙΑ
f ( x) xf ( x ) − f ( − x )ηµ 4 x
5B6. lim = 2 βρείτε το lim
x →0 x x →0 x 2 + ηµ 2 x
5B7. Αν f ( x ) = aηµx+bηµ2x+cηµ3x ≥ 0 , ∀x ∈ ( −π ,π ) δείξτε ότι
f( x)
a+2b+3c=0 όταν το lim = k ∈R
x→0 x
Γ ΟΜΑ∆Α
5Γ1. f ( x ) = 3x − 4 x 3 , f1 ( x ) = f ( x ), f n ( x ) = f n−1 ( f ( x )) µε
fn ( x )
x ∈ [ −1,1],n ∈ N * Bρείτε το: lim
x →0 x
(Πρέπει να δείτε τι σχέση έχει µε την τριγωνοµετρία γι αυτό
παρατηρήστε καλά τον τύπο της f(x))
6Α1. lim
x →∞
( x+ x − x− x )
x 2 + 1 − 2x 2 + 3
6Α2. lim
x →∞ x − x + 1
6Α3. lim
x →∞
( x +1 − 2 x + x + 2 )
6Α4 lim
x →−∞
( 4 x + x + 1 + 2x )
2
6Α5. lim ( 2x + 1 − x ) 2
x →∞
6Α6. lim ( x + 2 − x + 1 )
3 3 2
x →∞
mathematica.gr 58
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β ΟΡΙΑ-ΣΥΝΕΧΕΙΑ
Β ΟΜΑ∆Α
Για τις διάφορες τιµές των παραµέτρων βρείτε τα:
6Β1. lim
x →∞
( x2 − x + 1 − 3 x3 + λ x + 1 )
6Β2. lim ( λ x 2 − 5x + 6 − 2x − 1 )
x →∞
λ x3 + µ x2 + 1
6Β3. lim λ ≠0
x →∞ ( µ − λ ) x 2 + 2λµ x + ( λ + µ )
λ x3 + x + 1
6Β4. lim
x →∞ ( λ − 1 ) x 2 + 3
6Β5.
( λ − 1) x 2 − x + 2
lim
x →∞ ( λ + 3 ) x 2 + 2 λ x + 3
6Β6. lim
x →∞
( α x2 − x − β x2 − 1 − x )
6Β7. lim
x →∞
( 3
x3 + x2 − 4 x2 + x + 2 + λ x + µ = 1 )
6Β8. lim ( )
x 2 + 1 + 4 x 2 + x + ( λ − 1) x = µ − 2
x →∞
6Β9. lim ( f ( x ) − ( λ x + µ ) ) = 0
x →∞
6Β10. lim
x →∞
( )
x2 + α x + β + γ x = 3
6Β11. lim ( 3
x 3 + x + 1 + 4 x 2 + 1 − λ x − µ = 10 )
x →∞
mathematica.gr 59
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β ΟΡΙΑ-ΣΥΝΕΧΕΙΑ
f ( x ) + mx − 2
m : lim =2
x →+∞ xf ( x ) − 3x 2 + 1
6Β13. lim ( x 2 + ηµ 3x )
x →∞
x2
6Β15. lim
x →∞ x + 4 + ηµ 4 x
2
6Β16. lim ηµ 3x
x →∞ x
ηµ 2x
6Β17. lim
x →∞ x2 + 1
6Β18. lim
( 3x 2
+ 1)ηµ 5x
x →∞ x3 + 1
x 2 − 2x ηµ x + 1
6Β19. lim 2
x →∞ 3x + 5x συν x + 3
1 2
ηµ ( x + 1)
6Β20. lim
x
x →∞ x +1
mathematica.gr 60
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β ΟΡΙΑ-ΣΥΝΕΧΕΙΑ
2x + a x
6Β22. lim x −1 , a >0
x →+∞ a + 2 x +1
a x +1 + b x + 1
6Β23. lim x + 2 a > 0, b > 0
x →+∞ b + ax + 2
Γ ΟΜΑ∆Α
6Γ1. (
Nα υπολογιστεί το lim ηµ x + 1 − ηµ x
x →∞
)
6Γ2. (
Nα υπολογιστεί το lim ηµ x 2 + 1 − ηµ x
x →∞
)
6Γ3. a1b1x + a2b2x + ... + anbnx = 0 ∀x ∈ R , b1 < b2 < ... < bn ∈ R+* δείξτε
τότε ότι όλες οι σταθερές a1=a2=…=an=0
7 ΣΥΝΕΧΕΙΑ
Α ΟΜΑ∆Α
2 1
x ηµ ,x ≠0
7A1. f ( x) = x
1 ,x =0
εφ x
,x ≠π
7A2. f ( x) = x −π
−1 ,x =π
x2 − 4 , x ≤ −2
1
7A3. f ( x ) = 6 + x − x2 , −2 < x ≠ 0 < 3
x
ηµ ( x − 3 ) ,3 ≤ x
mathematica.gr 61
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β ΟΡΙΑ-ΣΥΝΕΧΕΙΑ
ηµ ( x − 3 )
,x < 3
7A4. f ( x ) = x2 + 7 − 4
xηµ ( π / x ) ,x ≥ 3
ν 1
x ηµ ,x ≠0
7A5. f ( x) = x ν ∈N*
0 ,x =0
1− x , x ≤ 0
7A6. f ( x) = Μελετήστε ως προς την συνέχεια της
−1 − x , x > 0
f και f . ∆ώστε γεωµετρική ερµηνεία.
x 2 + 3x ,x ≤ a
7A9. f ( x) =
x − 1 − β ,x > a
2
f ( x) − x
7A11. f συνεχής και Aim = 3 βρείτε το f(1).
x →1 x −1
7A12. Βρείτε όλες τις συνεχείς f : x2f(x) + 1=συνx.
mathematica.gr 62
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β ΟΡΙΑ-ΣΥΝΕΧΕΙΑ
συνεχής.
7A18. f : R→R: f ( x ) ≤ x 2 − 3x + 2 δείξτε ότι f συνεχής στο 2.
f(x) , x ≤ a
7A19. f, g συνεχείς στο α. h( x ) = ∆είξτε ότι h
g( x ) , x > a
συνεχής στο α. όταν f(a)=g(a)
7A20. Έστω f(x)=g(x) ∀ x ∈ (α,γ)∪(γ,β), f(γ) ≠ g(γ). ∆είξτε ότι δεν
µπορεί ταυτόχρονα οι f, g να είναι συνεχείς στο γ.
Β ΟΜΑ∆Α
1
xηµ ,x < β ,x ≠0
7B1. f ( x) = x
x 3 + x ,x≥ β
x f ( x) − x ≤ g ( x) ( )
1 + x 2 − 1 − ηµ x βρείτε το f(0).
mathematica.gr 63
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β ΟΡΙΑ-ΣΥΝΕΧΕΙΑ
συνεχείς στο 0.
1
7B6. f ( x) ≥ δείξτε ότι η f δεν µπορεί να είναι συνεχής
x −1
στο 1.
8 ∆ΥΟ ΜΕΤΑΒΛΗΤΕΣ
A ΟΜΑ∆Α
8A1. Για τις διάφορες τιµές του α κάντε τη γραφική παράσταση της
συνάρτησης f και µελετήστε την συνέχειά της.
(1 + x ) + (α + x ) eν x
2
f ( x ) = lim (ν ∈R+*)
ν →+∞ 1 + eν x
xν +1 + 2x
8A2. f ( x ) = lim ν ∈R+*
ν →+∞ 1 + xν
x 2ν + 4ν
8A3. f ( x ) = lim ν ∈R+*
ν →+∞ 9ν + x 2ν + 1
f ( x ) = lim 1 − (1 − x 2 ) ν ∈R+*
ν
8A4.
ν →+∞
xν + 2ν +1
8A5. f ( x ) = lim ν ν ∈R+*
ν →+∞ 2x − 3 ⋅ 2ν − 1
x 2ν
8A6. f ( x ) = lim ν ∈R+*
ν →+∞ 1 + x 2ν
mathematica.gr 64
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β ΟΡΙΑ-ΣΥΝΕΧΕΙΑ
x 2 + x 2ν +1
8A7. f ( x ) = lim ν ∈R+
ν →+∞ 1 + x 2ν
xν
8A8. f ( x ) = lim ν ∈R+*
ν →+∞ 1 + xν
9 BOLZANO
Α ΟΜΑ∆Α
9Α1. ∆είξτε ότι η εξίσωση x = aηµ x + b a > 0, b > 0 έχει λύση
στο [ 0 , a + b ]
9Α2. Η f είναι συνεχής στο [ a ,b ] και είναι m > 0 , n > 0 .Να
δείξετε ότι υπάρχει
mf ( a ) + nf ( b )
ξ ∈ [ a ,b ] : f ( ξ ) =
m+n
(Μια ειδική περίπτωση µέσου όρου)
9Α3. Έστω x1 , x2 , . . . ,x100 σηµεία του [0,1]. ∆είξτε ότι υπάρχει
x0 ∈ [ 0 ,1 ] : x0 − x1 + x0 − x 2 + . . . + x0 − x100 = 50 .
mathematica.gr 65
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β ΟΡΙΑ-ΣΥΝΕΧΕΙΑ
mathematica.gr 66
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β ΟΡΙΑ-ΣΥΝΕΧΕΙΑ
mathematica.gr 67
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β ΟΡΙΑ-ΣΥΝΕΧΕΙΑ
Β ΟΜΑ∆Α
mathematica.gr 68
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β ΟΡΙΑ-ΣΥΝΕΧΕΙΑ
mathematica.gr 69
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β ΟΡΙΑ-ΣΥΝΕΧΕΙΑ
mathematica.gr 70
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β ΟΡΙΑ-ΣΥΝΕΧΕΙΑ
mathematica.gr 71
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β ΟΡΙΑ-ΣΥΝΕΧΕΙΑ
Γ ΟΜΑ∆Α
9Γ1. ∆είξτε ότι δεν υπάρχει συνεχής συνάρτηση στο [0,1] ώστε για
κάθε y στο f([0,1]) η εξίσωση y=f(x) να έχει δυο ακριβώς
λύσεις στο [0,1].
(Κάντε ένα σχήµα να πάρετε ιδέες)
9Γ2. Έστω ότι f(f(x))+f(x)=x-1 ∀x ∈ R και f(0)=1. Να δείξετε ότι
η f δεν µπορεί να είναι συνεχής.
9Γ3. Να δείξετε ότι η εξίσωση ax 3 + bx 2 − ( 4a + 3b + 2c )x + c = 0
δεν µπορεί να έχει τρεις ακέραιες λύσεις
∆ ΟΜΑ∆Α
10 ΣΥΝΑΡΤΗΣΙΑΚΟΙ ΤΥΠΟΙ
Α ΟΜΑ∆Α
mathematica.gr 72
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β ΟΡΙΑ-ΣΥΝΕΧΕΙΑ
Β ΟΜΑ∆Α
τύπο της.
1
Α) ∆είξτε ότι φ(0)=1, η φ δεν έχει ρίζα, φ ( − x ) = .
φ ( x)
φ ( x)
Β) Είναι φ ( x − y ) = , φ(x)>0 για κάθε x ∈R.
φ ( y)
mathematica.gr 73
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β ΟΡΙΑ-ΣΥΝΕΧΕΙΑ
στο R+ είναι φ ( ν
)
xν + yν = φ ( x ) ⋅ φ ( y ) βρείτε τον τύπο της φ
Γ ΟΜΑ∆Α
10Γ1. Αν x φ ( y ) + y φ ( x ) = ( )
x + y φ ( xy ) ∀ x,y>1 και φ συνεχής δείξτε
ότι φ(x)=0
∆ ΟΜΑ∆Α
mathematica.gr 74
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β ΟΡΙΑ-ΣΥΝΕΧΕΙΑ
mathematica.gr 75
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β ΟΡΙΑ-ΣΥΝΕΧΕΙΑ
mathematica.gr 76
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ
Γ. ΠΑΡΑΓΩΓΟΣ
(1) ΠΑΡΑΓΩΓΙΣΙΜΟΤΗΤΑ
(2) ΠΑΡΑΓΩΓΙΣΕΙΣ
(3) ΕΦΑΠΤΟΜΕΝΗ
(4) ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΣΤΟΝ ΡΥΘΜΟ
ΜΕΤΑΒΟΛΗΣ
(5) ROLLE , Θ.Μ.Τ
(6) ΕΥΡΕΣΗ ΤΥΠΩΝ ΜΕ ΠΑΡΑΓΩΓΟΥΣ
(7) ΜΟΝΟΤΟΝΙΑ
(8) AKΡOTATA
mathematica.gr 77
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ
mathematica.gr 78
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ
1 ΠΑΡΑΓΩΓΙΣΙΜΟΤΗΤΑ
Α ΟΜΑ∆Α
Εξετάστε αν οι παρακάτω συναρτήσεις είναι παραγωγίσιµες στο x0
1Α1. f ( x ) = x − 1 x , x0 = 1
xx
1Α2. f ( x) = ,x0 = 0
2+ x
x
1Α3. f ( x) = ,x0 = 0
1+ x
1Α4. f ( x ) = x x , x0 = 0
1Α5. f ( x ) = 3 x 2 , x0 = 0
2 π
x ηµ ,x ≠ 0
1Α6. f ( x) = x , x0 = 0
0 , x = 0
xν ,x ≥ 0
1Α7. f ( x) = (ν∈N)
0 ,x < 0
f ( 1 − x ) ,x ≥ 0
1Α8. Έστω f ′( 1 ) = 1 και H ( x ) = . Να εξετάσετε
f ( 1 + x ) ,x < 0
αν η Η είναι παραγωγίσιµη στο 0.
f ( 2x − 3 ) ,x ≥ 2
1Α9. Έστω f ΄(1)=0 και H ( x ) = . Να εξετάσετε
f ( 3x − 5 ) ,x < 2
αν η Η είναι παραγωγίσιµη στο 2.
mathematica.gr 79
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ
αηµ x + β ,x < 0
1Α10. f ( x ) = , x0 = 0
x ,0 ≤ x
3x 2 + 1 ,x < 1
1Α11. f ( x ) = ,x0 = 1
α x + β ,x ≥ 1
x 2 + 3 ,x < 1
1Α12. f ( x ) = 2 , x0 = 1
x + α x + β ,x ≥ 1
1Α13. f ( x ) = ( x − a ) x , x0 = 0
2αηµ x + β , −π ≤ x < 0
1Α14. f ( x ) = , x0 = 0
ασυν 2x + ηµ x − 1 ,0 ≤ x ≤ π
f ( x ) +( x −1) f (0 )
1Α15. Υπάρχει ο f ΄(0). Βρείτε το lim
x →0 x
g ( x) − 5
1Α16. Έστω: f(x)=(x2+2x+6)g(x), lim = 4 , g συνεχής. Να
x →0 x
εξετάσετε αν η f είναι παραγωγίσιµη στο 0.
f ( x) − 4 + x
1Α17. Έστω f συνεχής στο Ñ και lim = 0 . Αφού
x →0 x
δείξετε ότι f(0)=2, βρείτε, αν υπάρχει, την f ΄(0).
f ( x) − x + 3
1Α18. Έστω f συνεχής στο 1 και lim = 5 . ∆είξτε ότι
x →1 x −1
f(1)=2 και βρείτε ,αν υπάρχει, την f ' ( 1)
mathematica.gr 80
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ
xf (α ) − α f ( x )
1Α20. Υπάρχει ο f ΄(α). Βρείτε το lim
x →α x −α
x 2 f (α ) − α 2 f ( x )
1Α21. Υπάρχει ο f ΄(α). Βρείτε το lim
x →α x −α
f ( x ) f ' (0 )
1Α23. Αν f ΄(0)⋅g΄(0)≠0 , f(0)=g(0)=0, δείξτε ότι lim = .
x →0 g ( x ) g' ( 0 )
f ( 2x ) − f ( x )
1Α24. lim = a ∈ R Αν υπάρχει η f ΄(0) να βρείτε την
x →0 x
τιµή της
1Α27. Aν f ( xy ) = x 2 f ( y ) + y 2 f ( x ) ,∀x, y ∈ ( 0, +∞ ) , f ′( 1 ) = 2
δείξτε ότι η f είναι παραγωγίσιµη σε όλο το ( 0, +∞ )
mathematica.gr 81
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ
1Α31. Αν f ( x + y ) = e x f ( y ) + e y f ( x ) ∀x , y ∈ R , f ' ( 0 ) = 2
δείξτε ότι η f είναι παραγωγίσιµη σε όλο το R
B ΟΜΑ∆Α
1B1. ∆είξτε ότι η f ( x ) = x − a δεν είναι παραγωγίσιµη στο α
f ( x ) = ( x2 + α x + β ) x 2 − 4x , x0 = 0 , x0 = 4
mathematica.gr 82
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ
f ( x + α ) − f (α − x )
1B7. Υπάρχει ο f ΄(α).∆είξτε ότι f ' (α ) = lim
x →0 2x
f συνεχής στο R
mathematica.gr 83
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ
1B17. Αν f ( 1 ) ≥ g( 1 ) , xf ( x ) ≤ g( x ) ∀x ∈ R − { 1 } και f, g
παραγωγίσιµες στο 1. Να δείξετε ότι: f(1)+f ΄(1)=g΄(1)
2 ΠΑΡΑΓΩΓΙΣΕΙΣ
Α ΟΜΑ∆Α
2Α1. f(x)= x x
x −1 x +1
2Α2. f(x)= +
x +1 x −1
2Α3. f ( x ) = x2 + 1
2Α4. f(x)= x
x −1 x +1
2Α5. f(x)= +
x +1 x −1
mathematica.gr 84
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ
x+1
2Α6. f(x)=
x −1
2Α7. f ( x ) = 3 x2
2Α8. f ( x ) = ( 3 x )2
x
2Α9. f( x)=
x
4
2Α10. f ( x ) = x 3
( xf (ln x ) + ( ln f ′( x )) )′
x συνα − ηµα π
2Α15. Αν f (x ) = , α ∈ 0, δείξτε ότι η
x ηµα + συνα 4
f ' ( x)
παράσταση: I = είναι ανεξάρτητη του α.
1 + f 2 ( x)
mathematica.gr 85
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ
y′′( t ) + ω 2 y( t ) = 0 , ∀t ∈ R
εξίσωση
f ′′( x )
Γ)Η παράσταση είναι ανεξάρτητη του x
( 1 + ( f ′( x )) )
2 3/ 2
στο (-r,r)
mathematica.gr 86
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ
( f ′( x )) + ( f ( x ))
2 2
= x 4 Να δείξετε ότι f ′′( 0 ) = 0
1 ′′ 1
: x 3 xf ( ) = f ′′( )
x x
x2 x x2 + 1
2Α24. Αν f ( x ) = + + A n x + x 2 + 1 ,δείξτε
2 2
ότι: 2 f ( x ) = xf ' ( x ) + An( f ' ( x ))
και η g.
mathematica.gr 87
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ
p' ( x ) 1 1 1
= + + ∀x ∈ R − { r1 ,r2 ,r3 }
p( x ) x − r1 x − r2 x − r3
2Α36. Αν p( x ) = ax 3 + bx 2 + cx + d
p′( 0 ) p′′( 0 ) 2 p′′′( 0 ) 3
τότε p( x ) = p( 0 ) + x+ x + x
1 1⋅ 2 1⋅ 2 ⋅ 3
nπ
2Α37. Να δείξετε ότι : (ηµ x )
(n)
= ηµ ( x + ) ,∀n ∈ N
2
B ΟΜΑ∆Α
2B1. Αν υπάρχει η f ''( 0 ) , f '( 0 ) = 2 , g( x ) = xf ( x ) να υπολογιστεί
η g''(0)
mathematica.gr 88
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ
S( x ) = 1 + 2x + 3x 2 + ... + nx n −1 , x ≠ 1
Σ ( x ) = x + 2 2 x 2 + 32 x 3 + ... + n 2 x n , x ≠ 1
f ( x ) = xf ′( x )
dx
2B9. Αν x = t 5 + 5t , y = 5t 3 ,t > 0 βρείτε την
dy
mathematica.gr 89
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ
(f(x)g(x))΄΄΄=f ΄΄΄(x)g(x)+g΄΄΄(x)f(x).
mathematica.gr 90
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ
mathematica.gr 91
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ
σταθερές Ακ=0
( −1) ν !
ν
1
2B29. Αν είναι f: f ( x ) = , δείξτε ότι: f ( ) ( x ) =
ν
( x + 1)
ν+1
1+ x
(ν∈N*) (ν!=1⋅2⋅3⋅…⋅ν).
x2 + 1
2B30. Έστω f: f ( x ) = . Βρείτε τα α, β, γ ∈Ñ, ώστε:
x +1
γ
f(x)=αx+β+ και υπολογίστε έτσι την f (ν)(x), ν∈N*.
x +1
Γ ΟΜΑ∆Α
2Γ1. Έστω f: f(x)=xαe-1/x, α∈Ñ. ∆είξτε ότι: f (ν)(x)=xα-2νe-1/xpν(x),
1 pν ( x )
2Γ2. Αν f ( x ) = , δείξτε ότι: f ( ν ) ( x ) = 1
, όπου
1 + x2
(1 + x ) 2 ν+ 2
1
∆είξτε ότι: ( x ν−1e1 / x )
(ν)
= ( −1)
ν
2Γ3. ν+1
e1 / x . ν∈N.
x
P( x )
2Γ4. ∆είξτε ότι δεν είναι δυνατόν να ισχύει ln x = ∀x ∈ R+*
Q( x )
µε P,Q πολυώνυµα
mathematica.gr 92
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ
2Γ5. Έστω ri οι n απλές ρίζες του p(x) , και έστω ξ είναι τυχαία
3 ΕΦΑΠΤΟΜΕΝΗ
A ΟΜΑ∆Α
Nα βρείτε την εξίσωση εφαπτοµένης της f(x) στο x0
3A1. f(x)=2x, x0=0
3A5. f (x ) = x , x0=0.
3A6. Για ποια τιµή του λ η ευθεία (ε): y=λx εφάπτεται της Cf όπου
f(x)=x2+1. ∆ώστε γεωµετρική ερµηνεία.
3A7. Για ποια τιµή του λ η ευθεία (ε): y=λx-4 εφάπτεται της Cf
όπου f(x)=x2. ∆ώστε γεωµετρική ερµηνεία
3A8. Βρείτε για ποια τιµή του λ η ευθεία y=x είναι εφαπτοµένη της
Cf όπου f(x)=ln(λx), λ>0.
2
3A10. Βρείτε όλες τις εφαπτόµενες της Cf: f ( x ) = που
x
διέρχονται από το (0,1).
mathematica.gr 93
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ
(Προσέξτε! 3
x 2 ≠ x 2/3 ) .
mathematica.gr 94
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ
3A20. Βρείτε τις κοινές εφαπτόµενες των Cf και Cg όπου f(x)=x2 και
g(x)=x2+2x.
x3
3A26. Βρείτε το α ώστε η εφαπτοµένη της f ( x ) = α x − στο
4
σηµείο που η Cf τέµνει τον άξονα x, να σχηµατίζει µε τον
άξονα x γωνία π/4.
mathematica.gr 95
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ
mathematica.gr 96
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ
Β ΟΜΑ∆Α
3Β1. Βρείτε για ποια τιµή του λ η ευθεία y=x είναι εφαπτοµένη της
Cf όπου f(x)=λx, λ>0.
mathematica.gr 97
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ
f(x)
3Β9. Aν f ' ( x ) ≠ 0 , h( x ) = , ∃ f ' ' ( x ) τότε να δείξετε ότι η
f'( x )
εφαπτοµένη της h στο σηµείο που τέµνει τον άξονα x’x είναι
παράλληλη µε την ευθεία x-y=0.
α β
3Β10. Έστω C η καµπύλη µε εξίσωση: + = 1 , α⋅β≠0. Η
x2 y 2
εφαπτοµένη της C στο (x0,y0) διέρχεται από το (x1,0). ∆είξτε
ότι: x03=αx1.
mathematica.gr 98
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ
mathematica.gr 99
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ
θ
Η
Ο
ds
Όταν ΟΚ=s τότε είναι = V . Βρείτε την ίδια χρονική
dt
dθ
στιγµή το . ∆εδοµένα θεωρείστε τα s,V,H
dt
mathematica.gr 100
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ
4Α13.
Ο Α
A Κ B
mathematica.gr 101
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ
dx dy
4Α15. Aν = et + e − t , = et − e− t και το σηµείο Μ(x,y) στην
dt dt
αρχή των χρόνων βρίσκεται στο (0,2), τότε να δείξετε ότι το
Μ διαγράφει τόξο υπερβολής και να βρείτε τον ρυθµό
µεταβολής της γωνίας που σχηµατίζει η εφαπτοµένη της
υπερβολής στο Μ µε τον άξονα χ΄χ την στιγµή κατά την
1
οποία y = e +
e
4Α16. Βλήµα Β(x,y) εκτοξεύεται από το σηµείο Ο και η εξίσωση
τροχιάς του είναι y = 2x − x 2 . Είναι γνωστό ότι
dx
x( 0 ) = 0, = A = σταθερό. Να βρεθεί ο ρυθµός µεταβολής
dt
του y όταν x=β και η επιτάχυνση του βλήµατος την ίδια
χρονική στιγµή. Ποιος ο ρυθµός µεταβολής της γωνίας που
σχηµατίζει η ΟΒ µε τον άξονα x την ίδια χρονική στιγµή ?
4Α17.
mathematica.gr 102
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ
Β ΟΜΑ∆Α
4Β1. Ο ρυθµός µε τον οποίο µεταβάλλεται το µήκος µιας χορδής
ΑΒ κύκλου είναι Α την στιγµή που το µήκος της είναι ∆.
Βρείτε την ίδια στιγµή τον ρυθµό µεταβολής του µικρότερου
κυκλικού τµήµατος .(Θεωρείστε ότι ακτίνα του κύκλου είναι
R)
mathematica.gr 103
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ
4Β2. Ο όγκος του κορµού ενός δέντρου είναι ανάλογος του κύβου
της διαµέτρου του και η φλούδα του κορµού αυξάνει
οµοιόµορφα από χρόνο σε χρόνο. ∆είξτε ότι ο ρυθµός
αύξησης του όγκου, όταν η διάµετρος είναι 90 cm, είναι 25
φορές τον ίδιο ρυθµό, όταν η διάµετρος είναι 18 cm.
4Β3.
Α
υ
O φ Β
mathematica.gr 104
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ
Η
x0
mathematica.gr 105
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ
Μ Β
Γ
4Β7.
Ο Α
mathematica.gr 106
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ
Β
Ο
Α
4Β10. Έστω y=lnx . Η εφαπτοµένη της στο σηµείο της Α(a,f(a))
τέµνει τον άξονα x στο σηµείο Β Αν ο στιγµιαίος ρυθµός
µεταβολής του y είναι 4m/sec όταν a=e να βρεθεί την ίδια
στιγµή ο στιγµιαίος ρυθµός µεταβολής του Β
4Β11. Το κινητό Ο κινείται µε σταθερή ταχύτητα 2m/sec κατά
µήκος της ευθείας (ε). Κυκλικό εµπόδιο έχει το κέντρο του
στην µεσοπαράλληλη των ευθειών (ε) , (δ), έχει διάµετρο 2m
ίση µε το µισό της απόστασης των (ε) , (δ) και δηµιουργεί
την «σκιά» ΑΒ. Να βρεθεί ο στιγµιαίος ρυθµός µεταβολής του
µήκους ΑΒ την στιγµή κατά την οποία το τρίγωνο ΟΑΒ
γίνεται ορθογώνιο για πρώτη φορά
A B
(δ)
(ε) O
mathematica.gr 107
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ
5 ROLLE , Θ.Μ.Τ
Α ΟΜΑ∆Α
5Α1. Έστω f(x)=ax4+x2-ax+1. ∆είξτε ότι υπάρχει ξ στο
(0,1): f ΄(ξ)=2ξ
5Α2. ∆είξτε ότι µεταξύ δυο διαδοχικών ριζών ενός πολυωνύµου
υπάρχει ρίζα της παραγώγου του
5Α3. Αν f ( x ) = − x 3 + x 2 + 2x + 2 δείξτε ότι υπάρχει ξ ∈ ( −1,0 ) : η
εφαπτοµένη της γραφικής παράστασης της f στο σηµείο
(ξ,f(ξ)) να είναι παράλληλη στον x΄x.
5Α4. Έστω f παραγωγίσιµη στο [α,b] και f(α)=b , f(b)=a . ∆είξτε
ότι υπάρχει ξ στο (a,b) : η εφαπτοµένη της Cf στο ξ να είναι
παράλληλη προς την ευθεία y=-x
5Α5. Έστω f συνεχής στο [2,3] , παραγωγίσιµη στο (2,3) και
f(3)=f(2)+5. ∆είξτε ότι υπάρχει ξ στο (2,3): f ΄(ξ)=2ξ
5Α6. Έστω f συνεχής στο [a,b] , παραγωγίσιµη στο (a,b)
και f ( a ) − f ( b ) = a 2 − b 2 . ∆είξτε ότι υπάρχει ξ στο
(a,b): f ΄(ξ)=2ξ
5Α7. Έστω f συνεχής στο [a,b] , παραγωγίσιµη στο (a,b)
και f ( a ) = b 2 , f ( b ) = a 2 . ∆είξτε ότι υπάρχει ξ στο (a,b):
f ΄(ξ)=2ξ-2(a+b)
5Α8. Έστω f συνεχής στο [1,3] , παραγωγίσιµη στο (1,3) και
f 2(3)=f 2(1)+8. ∆είξτε ότι υπάρχει ξ στο (1,3):
f ΄(ξ) f (ξ)-ξ =0
5Α9. Έστω f συνεχής στο [0,1] , παραγωγίσιµη στο (0,1) και
f(1)=0. ∆είξτε ότι υπάρχει ξ στο (0,1): ξ f ΄(ξ)+ f (ξ) =0
5Α10. Έστω f συνεχής στο [0,b] , παραγωγίσιµη στο (0,b) και
f 2( b )
f(0)=0. ∆είξτε ότι υπάρχει ξ στο (0,b) : 2 f ΄(ξ) f(ξ)=
b
mathematica.gr 108
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ
ότι υπάρχει K : f ( x ) − f ( y ) ≤ K x − y ∀x , y ∈ R .
mathematica.gr 109
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ
mathematica.gr 110
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ
mathematica.gr 111
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ
mathematica.gr 112
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ
5Α38. Έστω f,g συνεχείς στο [a,b], παραγωγίσιµες στο (a,b), a>0 ,
f(x)g(x) ≠ 0 ∀x ∈ (a,b) και bf ( a )g( a ) = af ( b )g( b ) . ∆είξτε
f '( ξ ) g'( ξ ) 1
ότι υπάρχει ξ στο (a,b) : + =
f ( ξ ) g( ξ ) ξ
5Α39. Έστω f,g συνεχείς στο [α,β] , παραγωγίσιµες στο (α,β) και
f(x)g(x) ≠ 0 στο [α,β] . Αν f(α)g(β) =g(α)f(β)..∆είξτε ότι
υπάρχει ξ στο (a,β) : f ΄(ξ)g(ξ) =g ΄(ξ)f(ξ)
5Α40. Έστω f,g συνεχείς στο [α,β] , παραγωγίσιµες στο (α,β) και
f ( a ) = g( b ) = 0 ∆είξτε ότι υπάρχει ξ στο (a,β)
: f ′( ξ )g( ξ ) + g ′( ξ ) f ( ξ ) + a + b = 2ξ
5Α41. Έστω f,g συνεχείς στο [α,β] , παραγωγίσιµες στο (α,β) και
f(α)=0 , f(β)=0 , g(α)g(β) ≠ 0 , f ΄(x)g(x) ≠ g΄(x)f(x) ∀x ∈ (α,β.)
∆είξτε ότι δεν είναι δυνατόν να ισχύει g( x ) ≠ 0 ∀x ∈ (α,β).
5Α42. Έστω f,g συνεχείς στο [α,β] , παραγωγίσιµες στο (α,β) και
f ′( x ) ≠ 0,∀x ∈ ( a,b ) ∆είξτε ότι υπάρχει ξ στο (a,β)
f ′( ξ ) g ′( ξ )
+ =1
f ( a ) − f ( ξ ) g( b ) − g( ξ )
Β ΟΜΑ∆Α
5Β1. Έστω f συνεχής στο [0,π/2] , παραγωγίσιµη στο (0,π/2) και
f(0)=0. ∆είξτε ότι υπάρχει ξ στο (0,π/2): f ΄(ξ) =f (ξ)εφξ
5Β2. Έστω f παραγωγίσιµη στο R , f(0)=0. ∆είξτε ότι υπάρχει ξ
1 + εφξ
στο (0,π/4): f '( ξ ) = f (ξ )
1 − εφξ
5Β3. Έστω f : [ 0 ,1 ] → [ 0 ,+∞ ) παραγωγίσιµη συνάρτηση και
0<a<b<1 : f(a)=0=f(0) , f(b)=b. ∆είξτε ότι υπάρχει ξ στο (0,1) :
f’(ξ)=c όπου c τυχαίο σηµείο του (0,1) .
mathematica.gr 113
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ
mathematica.gr 114
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ
( m,0 )
mathematica.gr 115
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ
mathematica.gr 116
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ
Γ ΟΜΑ∆Α
5Γ1. Έστω f παραγωγίσιµη στο [α,b], f ΄(a)=f ΄(b)=0. ∆είξτε ότι
f(ξ ) − f ( a )
υπάρχει ξ στο (a,b) : f ΄(ξ)= .
ξ −a
(θεώρηµα Flett)
5Γ2. Έστω f δυο φορές παραγωγίσιµη στο [α,b] , f(x)f ΄(x) ≠ 0
∀x ∈ [a,b] και f(α)f ΄(β) =f ΄(α)f(β) ∆είξτε ότι υπάρχουν
ξ1 ,ξ2 :f(ξ1) f ΄΄(ξ2)+f(ξ2) f ΄΄(ξ1) >0
mathematica.gr 117
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ
mathematica.gr 118
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ
[0,1]: f ( ξ1 ) − f ( ξ2 ) = ( ξ1 − ξ2 )2
mathematica.gr 119
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ
της f(x)
6A10. Αν f(x)+x2+ηµx=f ’(x)+2x+συνx ∀x ∈ R , f ( 0 ) = 1 , βρείτε
τον τύπο της f(x)
6A11. Αν xf ΄(x)+f(x)=ex ∀x ∈ R , βρείτε τον τύπο της f(x).
6A12. Να βρεθεί ο τύπος της συνάρτησης h στο ( 0, +∞ ) αν είναι
1
γνωστό ότι ισχύουν e h( x ) = , h( 1 ) = 0 , x > 0
h΄ ( x )
mathematica.gr 120
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ
(
δείξετε ότι η συνάρτηση g( x ) = e-x [ f ( x )] 2 + [ f ′( x )] 2 )
είναι σταθερή και να βρείτε τον τύπο της f ( x )
6A19. Αν xf ΄΄(x)+f ΄(x)=0 ∀x ∈ R f ( 0 ) = 1 . Βρείτε τον τύπο της
f(x).
6A20. ι)Να δείξετε την ισοδυναµία
f ' ( x ) = f ( x ) ⇔ f ( x ) = ce x , ∀x ∈ R
ιι)Αν g΄΄(x)-2g΄(x)+g(x)=0 , g΄(0)=g(0)=1 ∀x ∈ R , βρείτε
τον τύπο της συνάρτησης g(x)
6A21. Aν f ΄(x)=g(x) , f(x)=-g΄(x) , f(0)=0 , g(0)=1 ∀x ∈ R ,
i) ∆είξτε ότι f 2(x)+g2(x)=1 ∀x ∈ R ,
ii)Aν οι συναρτήσεις F(x),G(x) ικανοποιούν τις ίδιες
συνθήκες µε τις f(x),g(x) δείξτε ότι η συνάρτηση
[F(x)-f(x)]2+[ G(x)-g(x)]2 είναι σταθερή.
iii) ∆είξτε ότι F(x)=f(x), G(x)=g(x)
iv) ∆είξτε ότι f(x)=ηµx, g(x)=συνx
v) Βρείτε τον τύπο µιας συνάρτησης h:h΄΄(x)+h(x)=0 , h(0)=0
, h΄(0)=1
(Η άσκηση αυτή είναι ένας τρόπος να εξάγετε την εξίσωση της
µετατόπισης της Α.Α.Τ. στην φυσική στην ειδική περίπτωση που
ω=1 rad/sec. Mπορείτε όµως πάντα µε αλλαγή της κλίµακας
χρόνου να θεωρήσετε ότι ω=1 rad/sec.Ρωτήστε καλύτερα τους
φυσικούς σας)
6A22. Αν f ( x + y ) = f ( y ) + f ( x ) + 2 xy ∀x , y ∈ R , f ' ( 0 ) = 2
mathematica.gr 121
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ
mathematica.gr 122
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ
x+y
g( )= g( x )g( y ) , g( x ) > 0 , g( 0 ) = g' ( 0 ) = e
2
∀x , y ∈ R , µε την g να είναι παραγωγίσιµη σε όλο το R *
6A31. Αν f ( x + y ) + e x + y = e x f ( y ) + e y f ( x ) ∀x , y ∈ R , f
παραγωγίσιµη σε όλο το R βρείτε τον τύπο της f(x).
6A32. Aν f ( x ) − f ( y ) ≤ 1 − συν ( x − y ) ∀x, y ∈ R δείξτε ότι η f
mathematica.gr 123
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ
Β ΟΜΑ∆Α
6Β1. Aν xf ΄(x)-f(x)=x2 ∀x ∈ R , f(1)=3 , βρείτε τον τύπο της
f(x)
6Β2. Αν f ΄΄(x)ηµx+f(x)ηµx=ηµ2x στο (0,π), f(0)=0 , f(π/2)=π/2 , f
΄ συνεχής στο [0,π] Βρείτε τον τύπο της f(x) στο [0,π]
(Μην απλοποιήσετε µε ηµx)
f (x)
6Β3. Aν xf ΄(x)=2f(x) ∀x ∈ R , lim = 2 τότε δείξτε ότι
x →0 x2
f (x)
f(0)=0 , lim =0, f’(0)=0 , lim f ' ( x ) = 0 , f ΄΄(0)=4 ,
x →0 x x →0
f ΄ παραγωγίσιµη ∀x ∈ R , xf ΄΄(x)=f’(x) ∀x ∈ R , f ΄΄
συνεχής ∀x ∈ R , f ΄΄ παραγωγίσιµη ∀x ∈ R * , Με την
βοήθεια του Θ-Μ-Τ δείξτε f ΄΄(x)=4 ∀x ∈ R , και βρείτε τον
τύπο της f(x)
6Β4. Aν f ΄(x)f(1-x)=1 ∀x ∈ R , f(1)=e βρείτε τον τύπο της f(x)
6Β5. Έστω f : ( 0, +∞ ) → R παραγωγίσιµη συνάρτηση. Η
εφαπτοµένη (ε) της C f στο σηµείο της Α τέµνει τον άξονα x
mathematica.gr 124
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ
ˆΓ )= 1
και Γ είναι η προβολή του Α στον άξονα x . Αν εφ ( BA
4
και f(1)=2 να βρεθεί ο τύπος της
6Β7. Έστω f : R → R συνεχής συνάρτηση και παραγωγίσιµη στο
R*. Η εφαπτοµένη (ε) της C f σε κάθε σηµείο της
σηµείο της τέµνει τον άξονα x στο (xA,0) και (xB,0) είναι η
προβολή του σηµείου επαφής στον άξονα x. Αν είναι xB-xA=1
και f(0)=1, βρείτε τον τύπο της f.
mathematica.gr 125
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ
mathematica.gr 126
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ
i) f(0)=0,f(2a)=0,f(x+2a)=f(x)f(-a),
ii) f(x+4na)=f(x)
iii) f είναι παραγωγίσιµη σε όλο το R και περιττή
f ΄(x)=f(a-x), f ΄(a-x)=f(x), f 2(x)+f 2(a-x)=1
iv) f ΄΄(x)+f(x)=0
6Β16. Aν f(x)-f(y)=(y-x)f(x)f(y) στο R* , f συνεχής στο R* δείξτε ότι
η f είναι παραγωγίσιµη στο R* και βρείτε τον τύπο της όταν
f ( 1 ) = 1 , f ( −1 ) = −1
x+ y
6Β17. f ( x ) − f ( y ) = ( x − y ) f ′( ) . Αν η f(x) είναι δυο φορές
2
παραγωγίσιµη βρείτε τον τύπο της όταν
f ( 1 ) = f ′( 1 ) = f ′′( 1 ) = 2
(Υπάρχει εδώ ένα αξιοσηµείωτο γεωµετρικό περιεχόµενο που
αξίζει να το ερµηνεύσετε)
6Β18. Αν yf ( x ) − xf ( y ) ≤ ( x − y )2 xy ∀x , y ∈ ( 0 ,+∞ ) , f ( 1 ) = 2
και η συνάρτηση f είναι παραγωγίσιµη Βρείτε τον τύπο της
6Β19. Αν f :( 0 ,+∞ ) → ( 0 ,+∞ ) :2xf(y) ≤ xf ( x ) + yf ( y ) δείξτε ότι:
2y − x x
f( x)≤ f( y)≤ f ( x ) µε 2x > y και
y 2x − y
f ( x) f ( x)− f ( y) f ( y)
≤ ≤ µε x > y
y x− y x
Nα συµπεράνετε ότι η f είναι συνεχής και παραγωγίσιµη και
έτσι να βρείτε τον τύπο της.
f (x)+ f ( y)
6Β20. Αν f ( x + y ) = f ' ( 0 ) = 2 , δείξτε ότι η f
1+ f ( x)f ( y)
είναι παραγωγίσιµη σε όλο το R και περιττή .Στην συνέχεια
mathematica.gr 127
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ
1+ f ( x)
να θέσετε g( x ) = , f ( x ) ≠ ±1 και να βρείτε έτσι
1− f ( x)
τον τύπο της g(x).
xf ′( x ) − f ( x ) = x 2 + f 2 ( x ) , ∀x ∈ ( 0,π / 2 )
Γ ΟΜΑ∆Α
6Γ1. Αν h΄(x)=e2xh(-x) , h(0)=1 ∀x ∈ R , βρείτε τον τύπο της
6Γ2. w΄(x)=w(x)+w(-x) , w(0)=1 ∀x ∈ R , βρείτε τον τύπο της
6Γ3. Nα δειχθεί ότι δεν υπάρχει συνάρτηση f που να ικανοποιεί
ταυτόχρονα τις παρακάτω συνθήκες:
f ( f ( x )). f '( x ) = f ( x ) ≠ 0 ∀x ∈ R , f '( 1 ) = 1
mathematica.gr 128
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ
f ′( x ) = 1 + f 2 ( x ) , ∀x ∈ R
6Γ8. Αυτή η άσκηση είναι µια κλασική άσκηση συναρτησιακών
τύπων χωρίς να παρουσιάζει ιδιαίτερες δυσκολίες. Ας είναι
λοιπόν f, g δυο όχι σταθερές συναρτήσεις µε πεδίο ορισµού
όλο το R που ικανοποιούν τις ακόλουθες σχέσεις:
f ( x + y ) = f ( x ) ⋅ f ( y ) − g( x ) ⋅ g( y ) και
g( x + y ) = f ( x ) ⋅ g( y ) + f ( y ) ⋅ g( x ) µε
f ′( 0 ) = 0 , g ′( 0 ) = k > 0 . Μάλλον θα πρέπει να
αναγνωρίσατε ήδη για ποιες µιλάµε! Προκειµένου να το
αποδείξετε µπορείτε να ακολουθήσετε τα παρακάτω βήµατα
Α) ∆είξτε ότι f ( 0 ) = 1 , g( 0 ) = 0
Β) Κατόπιν δείξτε ότι οι συναρτήσεις είναι παραγωγίσιµες
στο R και ικανοποιούν τις σχέσεις:
f ′( x ) = −k ⋅ g( x ) , g ′( x ) = k ⋅ f ( x ) ∀x ∈ R
Γ) ∆είξτε ακόµη ότι η συνάρτηση µε τύπο
( f ( x ) − συν kx ) + ( g( x ) − ηµ kx )
2 2
είναι σταθερή
mathematica.gr 129
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ
r +r
p′ k k +1 = 0 , k = 1,2,...,n − 1 [27]
2
∆ ΟΜΑ∆Α
6∆1. Αν f :( 0 ,+∞ ) → ( 0 ,+∞ ) :2xf(y) ≤ xf ( x ) + yf ( y ) να βρείτε
τον τύπο της.
7 ΜΟΝΟΤΟΝΙΑ
Α ΟΜΑ∆Α
mathematica.gr 130
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ
ln x
7A2. f(x)=
x2
7A3. f ( x ) = x ln x
7A4. .f(x)=1+x+ An ( 1 + x 2 )
1
7A5. f ( x ) = 2 An x + −x
x
7A6. f ( x ) = x2ex
7A7. f ( x ) = ( x 3 − x 2 − x + 1 )e x
7A8. f ( x ) = e 2 x + 3e x − 5x + 1
ex
7A9. f ( x) =
1 + x2
7A10. f ( x ) = 3x 2 − x 3 − 2 + 1 − x 2 ( x 2 − 1 )
7A11. f ( x ) = 2x − x 2
x, x<0
2 πx
7A12. f ( x ) = ηµ , 0≤ x≤1
2
1 + Anx , x > 1
x
2
7A13. f ( x ) = x + 1 +
x
ax + bx
7A14. f ( x ) = , 1< a <b
a − x + b− x
mathematica.gr 131
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ
2−x 1
f ( x) = συν (π ( x + 3 ) ) + ηµ (π ( x + 3 ) )
π π2
1 − 1 − x , x ≤ 1
7A16. Να δείξετε ότι η f: f ( x ) = είναι γνήσια
e
x −1
,x > 1
Βρείτε την f : e f ( x ) + f ( x ) = x + ln x
Anx
7A19. f ( x ) = x>1
x −1
ηµx
7A20. f (x ) = x ∈ (0,π/2)
x
x3
−x
7A21. f ( x ) = e − e − 2x − , x ∈ R
x
3
7A22. f ( x ) = x 2 − συν x , x ∈ R
1 π
7A23. f ( x ) = 3x 2 + 8ηµ x − συν 2x , x ∈ [ 0, ]
2 2
π
7A24. f ( x ) = 3xσυν x − ηµ 3 x , x ∈ [ 0, ]
2
1
7A25. f ( x ) = x 2 ln 1 + − ln( 1 + x ) − x , x > 0
x
Anx
7A26. f ( x ) = , x>2
An ( x − 1 )
mathematica.gr 132
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ
Anx
7A27. f ( x ) = 2 x −
x
B ΟΜΑ∆Α
7B1. Για τις διάφορες τιµές του λ∈R µελετήστε τη µονοτονία της f:
f ( x ) = λ x + ηµ x + συν x
7B2. Για τις διάφορες τιµές του λ∈R µελετήστε τη µονοτονία της f:
f ( x ) = eλ x ( x 2 − 2x )
7B3. Για τις διάφορες τιµές του λ ∈(0,+∞) µελετήστε τη µονοτονία
της f: f(x)=2ληµx+συν2x.
π2
7B4. f( x)=πx− x − 2
ηµ x,x ∈ [ 0,π ] µελετήστε τη µονοτονία
4
2 1
x ηµ ,x ≠ 0
7B5. Αν f ( x ) = x , δείξτε ότι η f είναι
0 ,x = 0
mathematica.gr 133
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ
ηµ (x + α )
7B6. Να εξετάσετε την µονοτονία της f : f (x ) = ,
ηµ (x + β )
α⋅β≠0
x2
g ( x ) = f ( x ) − xf ′( x ) + f ′′( x ) . Μελετήστε τη µονοτονία
2
της g στο R και δείξτε ότι:
x2
f ( x ) − xf ′( x ) + f ′′( x ) > f ( 0 ),∀x > 0
2
7B11. Είναι: f(0)=0, f συνεχής στο R , f ΄ γνησίως αύξουσα στο R*+.
Μελετήστε τη µονοτονία της g(x)=f(x)/x στο R*+
f ( x) − f (α)
7B12. Έστω f: f ΄΄(x)>0 για κάθε x ∈[α,β] και g ( x ) = .
x−α
Μελετήστε τη µονοτονία της g στο (α,β).
mathematica.gr 134
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ
Γ ΟΜΑ∆Α
mathematica.gr 135
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ
1
γ)∆είξτε ότι x <
3
δ)Βρείτε τον τύπο της συνάρτησης y
7Γ2. Έστω f παραγωγίσιµη στο R , f(a)=f(b)=0,α<b. ∆είξτε ότι
υπάρχει ξ στο R: f ΄(ξ) ≥ f(ξ)
∆ ΟΜΑ∆Α
f ( x ) = 0 , ∀x ∈ [ a,b ]
7∆2. Βρείτε όλα τα πολυώνυµα P( x ) , n βαθµού µε n ≥ 4 έτσι
ώστε, το P′′( x ) να είναι παράγοντας του P( x ) και επιπλέον
να ισχύει : P( a ) = P′( a ) = 0
7∆3. ΄Εστω συνάρτηση f ώστε να ισχύουν: f(0)=f(4)=2-f(2)=0 και
επιπλέον είναι 0 > f ′′( x ) ≥ −1 , ∀x ∈ [ 0,4 ] τότε βρείτε τον
τύπο της συνάρτησης f
(Αν τα χρειαστείτε δίνονται τα παρακάτω βοηθητικά
ερωτήµατα
1
Α)Αν g( x ) = x( 4 − x ) θα δείξουµε ότι g(0)=g(4)=2-g(2)=0
2
, g΄(0)=2 , g΄(4)=-2 και g΄΄(x)=-1 στο [0,4] προσπαθώντας να
βρούµε µια συνάρτηση στην οποία η ανίσωση της εκφώνησης
γίνεται ισότητα
Β)Θέτουµε h(x)=f(x)-g(x) για ευνόητους λόγους και θα
δείξουµε ότι υπάρχουν ξ1 ∈ ( 0,2 ),ξ2 ∈ ( 2,4 ) : h΄(ξ1)=
h΄(ξ2)=0
mathematica.gr 136
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ
Γ)Θα δείξουµε ότι h΄ αύξουσα και έτσι δείξτε ότι h΄(x)=0 στο
[ξ1,ξ2]
∆)Θα δείξουµε ότι και η h(x)=0 στο [ξ1,ξ2]
Ε)Θα δείξουµε ότι h φθίνουσα στο [0, ξ1] και αύξουσα στο
[ξ2,4]
ΣΤ)Θα δείξουµε έτσι ότι η h είναι σταθερή και θα βρούµε τον
τύπο της f.)
7∆4. Να δειχθεί ότι δεν υπάρχει συνάρτηση f : R → ( 0, +∞ ) έτσι
ώστε να ισχύει f ′( x ) = f ( f ( x )) , ∀x ∈ ( 0, +∞ )
( f ′( 0 ))2
και m = − δείξτε ότι η συνάρτηση
2 f ′′( 0 )
f ( x ) − mln x είναι γνήσια αύξουσα για x>0
7∆7. Αν f ′( x ) ≥ M > 0,∀x ∈ [ 0,1] να δείξετε ότι υπάρχει
διάστηµα I ⊂ [ 0,1] µε πλάτος ¼ έτσι ώστε
| f ( x )|≥ M / 4 , ∀x ∈ I
AKΡOTATA
A ΟΜΑ∆Α
Να βρείτε και να χαρακτηρίσετε τα ακρότατα των παρακάτω
συναρτήσεων f όπου:
x2
8Α1. f ( x) =
9 + x2
mathematica.gr 137
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ
ex
8A2. f(x)=
2+ x
ln x
8A3. f(x)=
x3
8A4. f ( x ) = e3 x + 3e 2 x − 9e x + 6
8A5. f ( x ) = x − 2 ln x + 2 ln 1 + x
8A7. f(x)=xνex , ν ∈Ν
8A8. f (x ) = x
8A9. f(x)=x+ηµ2x
8A10. f(x)=3ηµx+συν3x
− x 2 + 4x − 3 ,0 ≤ x ≤ 3
8A11. f ( x ) = x 2 − 16 ,3 < x < 4
5−x ,4 ≤ x < 5
mathematica.gr 138
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ
8A16. f ( x ) = e ax ( x 2 − a )
ax 2 + a + 2
8A17. f ( x ) =
x −1
ln( ax )
8A18. f ( x ) = , a >0
x
1
8A19. Αν f ( x ) = x + Να βρεθεί το a ώστε το τοπικό ελάχιστο
x+a
της f να γίνει διπλάσιο από το τοπικό µέγιστο της
(Αν θέλετε κριτήριο Β΄ παραγώγου)
ln( ax )
8A20. Αν f ( x ) = a 2 − , a > 0 Να βρεθεί το a ώστε το
x
ελάχιστο της f να γίνει µέγιστο
8A21. Αν f ( x ) = ( x + 2 )e-ax ,a > 0 Να βρεθεί το a ώστε το µέγιστο
της f να γίνει ελάχιστο.
mathematica.gr 139
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ
1 1 1
+ + = 0 όπου r1 , r2 , r3 οι ρίζες του
ξ − r1 ξ − r2 ξ − r3
πολυωνύµου
8A27. Αν p(x)=2x2+2x-2αx-α να βρεθεί το α ώστε το άθροισµα των
τετραγώνων των ριζών του να είναι ελάχιστο.
Β ΟΜΑ∆Α
Να βρείτε και να χαρακτηρίσετε τα ακρότατα των παρακάτω
συναρτήσεων f όπου:
8Β2. f ( x ) = x 3 3 ( x − 1 )2 −2 ≤ x ≤ 2
8Β3. f(x)=x2lnx-x.
4( a − 1 )x + 2 a + 2
8Β7. f(x)= Να βρεθούν τα ακρότατα της
4 x2 − 1
συνάρτησης για τις διάφορες τιµές του α.
mathematica.gr 140
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ
Γ ΟΜΑ∆Α
8Γ1. Αν p(x) πολυώνυµο : p(x) p(-x)=x4n n ∈ N * να δείξετε ότι
p(0)=0 , lim p( x ) = lim p( x ) , p(x) διατηρεί σταθερό
x → +∞ x → −∞
mathematica.gr 141
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ
∆ ΟΜΑ∆Α
8∆1. Έστω f παραγωγίσιµη στο [α,b]. Αν f’(a)<Κ<f’(b) δείξτε ότι
υπάρχει ξ στο (a,b) : f ΄(ξ)=Κ
(Αυτό είναι ένα πολύ σηµαντικό θεώρηµα του DARBOUX
που µοιάζει µε το θεώρηµα ενδιαµέσων τιµών χωρίς όµως η
f ΄ να είναι συνεχής !!)
8∆2. Έστω f δύο φορές παραγωγίσιµη στο [0,1], f(0)=0, f(1)=1,
f ΄(0)=f ΄(1)=0. ∆είξτε ότι υπάρχει ξ στο [0,1] : f ' ( ξ ) ≥ 4
ξ στο R : f ( ξ ) + f ''( ξ ) = 0
9 ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΜΕ AKΡOTATA
Α ΟΜΑ∆Α
mathematica.gr 142
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ
9A4.
9A5.
18
mathematica.gr 143
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ
9A6.
mathematica.gr 144
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ
9A11.
Β ΟΜΑ∆Α
Α
9B1.
Γ
Β Μ
Κινητό ξεκινά από το σηµείο Α και κινείται µε σταθερή
ταχύτητα 2m/sec ως το σηµείο Μ. Στην συνέχεια κινείται µε
ταχύτητα 4m/sec κατά µήκος της ΜΓ ως το Γ. Αν είναι ΑΒ
=5m και ΒΓ=12m όπου Β η προβολή του Α στην ευθεία ΒΜΓ
να βρεθεί η απόσταση ΒΜ : ο χρόνος κίνησης να είναι α)
ελάχιστος β) µέγιστος
mathematica.gr 145
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ
9B2.
Α
Κ Μ Λ
mathematica.gr 146
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ
9B5.
ω d
10 ΡΙΖΕΣ
Α ΟΜΑ∆Α
Nα δείξετε ότι οι παρακάτω εξισώσεις έχουν µία ακριβώς λύση
10Α1. 2 x +1 + 53 x −1 − 9 x = 0
10Α2. ax+bx=(a+b)x , a>0,b>0
10Α3. 3x+4x=5x
(τι θυµίζουν τα 3,4,5?)
10Α4. xex=ex-1
10Α5. x+ex=0
10Α6. e x = ax + 2
Μπορεί να χρειαστείτε τον κανόνα του De l’ Hospital για την
εύρεση κάποιου ορίου
10Α7. ln x + e x −1 = 2 − x
10Α8. lnx=e-x
[ (
10Α9. e x ⋅ x + 1 + An x 2 + 1 = 1 )]
10Α10. συνx=2x-π
mathematica.gr 147
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ
mathematica.gr 148
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ
2
10Α21. Έστω f ( x ) = e( x − p ) Θεωρούµε τις εφαπτόµενες της f στα
σηµεία Α(0,f(0)) , B(2p,f(2p)) οι οποίες τέµνονται στο Γ.
∆είξτε ότι ΑΓ=ΒΓ και ότι υπάρχει µοναδικό p στο (0,1) ώστε
ΓΑ να είναι κάθετη στην ΓΒ
10Α22.Nα δείξετε ότι η εξίσωση x3n-3nx+n=0 έχει µία ακριβώς
λύση στο διάστηµα (01) ( n ∈ N*)
mathematica.gr 149
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ
an a a
10Α33. Αν P( x ) = a n x n + . . . + a1 x + a0 , + ... + 1 + 0 = 0
n+1 2 1
να δείξετε ότι υπάρχει µία τουλάχιστον ρίζα του πολυωνύµου
στο (0,1).
10Α42. ln x = e x
10Α43. ln(ln(x))=x
10Α44. x 4 + 4 = ( x + 1 )2
mathematica.gr 150
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ
10Α57. x 4 = 1 + ( x + 14 )2 στο R
mathematica.gr 151
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ
10Α58. 3( x − 1 )4 = 24 + x 3 στο R
10Α59. x 4 + 5 x 3 + 6 x 2 − 4 x − 16 = 0 στο R
2
10Α60. x 3 = 1 + στο R − {1}
x −1
10Α61.Αν η εξίσωση x 4 − 5 x 3 + ax 2 + 5 x − 6 = 0 έχει τέσσερις
διαφορετικές λύσεις δείξτε ότι 8 a < 75 .
Nα δείξετε ότι οι παρακάτω εξισώσεις έχουν δυο τουλάχιστον λύσεις
διαστήµατα που αναγράφονται δίπλα
10Α62. x3+ax2+b=0 , b>0 , 1+a+b<0 στο (-1,1)
10Α63. (3x2-1)(k+συνx)=(x3-x)ηµx στο (-1,1)
10Α64. ( x 2 − 1 )συνx + 2xηµx = 0 στο (-1,1).
10Α75. 2 x + ln 2 ( x + 1 ) = 2 ln( x + 1 )
mathematica.gr 152
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ
x2 − a2
10Α76. = ln x − ln a , a > 0
2 ax
10Α77. 2 x + ln x = 2
10Α78.Nα λυθεί η εξίσωση f ( x ) + xf ( 0 ) = xf ( 1 ) + f ( 0 ) όταν
είναι: f ' ' ( x ) ≠ 0 ∀x ∈ R
10Α79.Nα βρεθούν οι µη αρνητικές ρίζες
της f ( x ) = 6e x − ( 6 + 6 x + 3x 2 + x 3 )
Σε πολλές από τις επόµενες κάποια όρια θα βρείτε µε De l’
Hospital»
10Α80.Να βρεθεί το σύνολο τιµών και το πλήθος των ριζών της
συνάρτησης f ( x ) = 2 x 3 − 6 x + k , k < 4 , x ∈ [ −1,1 ]
Βρείτε το πλήθος των λύσεων της εξίσωσης για τις διάφορες τιµές της
παραµέτρου m.
10Α82. x ln x = m
10Α83. mxe − x = 1
10Α84. x3-x=m
10Α85. x2ex=m
10Α86. mx=x
10Α87. x=mlnx
m
10Α88. ln x =
2x
10Α89. 2x(ex-1)+(1-m)ex+m=0.
Β ΟΜΑ∆Α
mathematica.gr 153
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ
mathematica.gr 154
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ
mathematica.gr 155
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ
Nα λύσετε τα συστήµατα
10Β23. 2 + ηµ x = συν y = z 2 + 1
10Β24. 4x 3 + 3x 4 + 2 = 1 − y = − ze z +1
Γ ΟΜΑ∆Α
10Γ1. Να λυθεί η εξίσωση 3 x + 6 x = 4 x + 5 x
(Ξεφεύγει από τα συνηθισµένα)
10Γ2. Αν το πολυώνυµο x 3 − kx 2 + 12x − 8 έχει τρεις θετικές ρίζες
να βρεθούν οι ρίζες του καθώς και το k.
10Γ3. Αν f ′′( x ) + xf ′( x ) = f ( x ),∀x ∈ [ a,b ], f ( a ) = f ( b ) = 0 µε
α>0 τότε η f έχει µια τουλάχιστον ρίζα στο (a,b).
mathematica.gr 156
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ
∆ ΟΜΑ∆Α
xn x n −1 x
10∆1. Να δείξετε ότι η εξίσωση + + . . . + + 1 = 0 έχει
n! ( n − 1 )! 1!
µία µόνον λύση αν η περιττός και καµία αν η άρτιος
(Μην ξεχνάτε την επαγωγή. ∆εν φτάνει όµως µόνον αυτό)
10∆2. Έστω p πολυώνυµο αρτίου βαθµού. Αν
q( x ) = p( x ) + p( x + 1 ) + ... + p( x + k ) , k ∈ N * να δείξετε ότι
υπάρχει τιµή του φυσικού κ ώστε το πολυώνυµο q να µην έχει
ρίζα στο R
10∆3. Έστω ότι α ακέραιος, b πραγµατικός και n φυσικός. Πως
πρέπει να επιλεγούν τα a,b ώστε η εξίσωση xn=2ax+b να
έχει µια τουλάχιστον λύση για κάθε n
10∆4. Αν a,b περιττοί πρώτοι, c,n > 1 ακέραιοι να δείξετε ότι η
a +1 b a −1 b
εξίσωση ( ) +( ) = c n δεν µπορεί να έχει δυο
2 2
λύσεις a ≠ b
11 ΑΝΙΣΟΤΗΤΕΣ
A ΟΜΑ∆Α
Να δειχθούν οι παρακάτω ανισώσεις
a −b a a −b
11A1. ≤ ln( ) ≤ ∀,a > 0 ,b > 0
a b b
a−b a−b
11Α2. < εφ a − εφ b < όταν 0<b<a<π/2
συν b
2
συν 2 a
mathematica.gr 157
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ
11Α14. Αν a x − b x ≥ x ∀x ∈ R ⇒ a = be
mathematica.gr 158
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ
ισότητα An(x 2 + 1) = x ;
Anx
11Α22. Έστω η συνάρτηση f ( x ) = , x > 0.
x2
i) Να µελετηθεί η f ως προς τη µονοτονία και τα ακρότατα.
ii) Να δειχτεί ότι x 2 ≥ 2e ⋅ Anx , x > 0.
−1 1
11Α23. Aν x>0 τότε είναι: n( 1 − x n ) ≤ ln x ≤ n( x n − 1 ) ,n ∈ N *
Βρείτε το lim[ n( n x − 1 )]
n →∞
∆είξτε ότι
2x − 2
11Α24. ln x > για x>1
x+1
11Α25. 2a ln a ≤ ( a + 1 )( a 2 + 1 ) ,∀a ≥ 1
x2
11Α26. e x ≥ 1 + x + ∀x ≥ 0
2
11Α27. ( 1 + a )x ≥ 1 + ax , ∀x ≥ 1 , a > −1
(Μοιάζει µε Bernoulli αλλά δεν είναι το x ακέραιος.)
11Α28. Να βρεθεί η µέγιστη τιµή του m : e x ≥ mx 2 , ∀x > 0
mathematica.gr 159
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ
Να δειχθεί ότι:
11Α29. x x ≥ e x −1 , ∀x > 0
a
−x a
11Α30. x ea
≤ ∀x , a ∈ [ 0 ,+∞ )
e
a
ea
11Α31. < eb όταν 0 < a < b
b
11Α32. e π > π e
11Α33. eeππ>e2π
11Α34. e x + e − x ≥ 2 + x 2 , ∀x ∈ R
11Α35. πηµx ≥ 2 x , ∀x ∈ ( 0 , π/2)
11Α36. ηµ ( a + b ) < ηµa + bσυνa όταν 0<α<α+β<π/2
3x
11Α37. > 4 − συνx ,∀x ∈ ( 0 ,π / 2 )
ηµx
11Α38. ηµx+εφx>2x ∀x ∈ ( 0 ,π / 2 )
x3
11Α39. ηµ x > x − ∀x > 0
6
1
11Α40. Αν α > , τότε για κάθε x ∈R.
2
πx π
11Α41. εφ x < ∀x ∈ ( 0 , )
π− 2x 2
1
3
11Α42. x x < 1 + ∀x ∈ [ 1,e ]
2 x
1
11Α43. 2 x > 3 − , ∀x > 1
x
11Α44. Aν x f ' ( x ) ≤ 1 , ∀x ≥ 1 , f ( 1 ) = 1 δείξτε
1 − ln x ≤ f ( x ) ≤ 1 + ln x , ∀x ≥ 1
mathematica.gr 160
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ
11Α55. x > 1 + e2 − x
11Α56. πηµ x > 4 x
5
11Α57. ln 2 2 + e x + e− x > x 2 +
2
Β ΟΜΑ∆Α
mathematica.gr 161
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ
a +b
11Β1. Να δείξετε ότι ( a + b )ln( ) ≤ a ln a + b ln b ∀a ,b > 0
2
11Β2. Αν a>0 , b>0 , a+b=1 , x>0 , y>0 δείξτε ότι x a y b ≤ ax + by
x+ y x y
11Β3. ∆είξτε ότι ( x + y )ln( ) < x ln( ) + y ln( )
a+b a b
GG → → → →
11Β4. Θεωρούµε τα διανύσµατα a ,b : 0 < a .b ≠ 1 , a . b = 2 .
x 1
Αν ισχύει : log→ → x − + ≤0 ∀x > 0 δείξτε ότι :
a.b ln 2 ln 2
→ →
a,b οµόρροπα
x2 xn
11Β5. ∆είξτε ότι e x ≥ 1 + x + + ... + ,∀x ≥ 0
2! n!
(Μπορεί να αποδειχθεί, αλλά πολύ αργότερα ότι :
x2 xn
ex = 1 + x + + . . . + + . . . ,∀x ∈ R )
2! n!
11Β6. Aν f ( x ) = ηµ x ,0 < x ≤ 1 τότε δείξτε ότι
mathematica.gr 162
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ
mathematica.gr 163
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ
b2 + c 2 ≥ a 2
11Β23. Αν f ′′( x ) > 0 , f ( x ) = f ( a + b − x ) , ∀x ∈ [ a,b ] να
µελετήσετε το πρόσηµο της συνάρτησης
a+b
f( )− f ( a )
f ( x )− f (b )− 2 2 ( x − a ) , ∀x ∈ [ a,b ]
b−a
Γ ΟΜΑ∆Α
11Γ1. Αν a,b ∈ ( 0,1 ) ⇒ a b + b a > 1
mathematica.gr 164
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ
mathematica.gr 165
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ
2 2 2
2 2 2
x y z
11Γ10. x, y,z ≠ 1,xyz = 1 ⇒ + + ≥1
x −1 y −1 z −1
1
11Γ11. Αν x, y,z ∈ [ 0, ] , x + y + z = 1 τότε να δείξετε ότι
2
9
x 3 + y 3 + z 3 + 4xyz ≤
32
11Γ12. x, y,z > 0 , x + y + z = 1 ,S = xy( x + y ) + yz( y + z ) + zx( z + x )
να δείξετε ότι S < 1 / 4
11Γ13. Να βρείτε το ελάχιστο της παράστασης
1 1 1
( 2
+ 2 + 2 )( a + 1 )( b + 1 )( c + 1 ) για a,b,c > 0
a b c
∆ ΟΜΑ∆Α
π
11∆1. ∆είξτε ότι εφ(ηµx)>ηµ(εφx) ∀x ∈ ( 0, )
2
11∆2. Έστω f : [ a,b ] → R δυο φορές παραγωγίσιµη µε
f ( x ) > 0 ∀x ∈ ( a,b ) , f ( a ) = f ( b ) = 0 , f ( x ) + f ′′( x ) > 0
∀x ∈ [ a,b ] Να δείξετε ότι b − a ≥ π
11∆3. Αν f ′′′( x ) γνήσια αύξουσα στο R τότε
f ( x + 1 ) − 2 f ( x ) + f ( x − 1 ) > f ′′( x ),∀x ∈ R
(Ψάξτε λίγο το θεώρηµα Taylor έχει ξανά αναφερθεί)
mathematica.gr 166
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ
lim f ( n ) ( x ) , ∀n ∈ N
x→−∞
12 ΚΥΡΤΟΤΗΤΑ
A ΟΜΑ∆Α
Να µελετήσετε ως προς την κυρτότητα τις παρακάτω συναρτήσεις
1
12A1. f(x)= − ln x
2x
x 2 − 2x + 5
12A2. f(x)=
( x + 1 )2
x3 − x + 3
12A3. f(x)=
x 2 + 2x
ax + bx
12A4. f ( x ) = ln ,a > b > 0
2
x3
12A5. f ( x ) = (α>0).
x 2 + 3α 2
mathematica.gr 167
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ
mathematica.gr 168
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ
12A19. f είναι κυρτή στο R και έχει τοπικό ελάχιστο. ∆είξτε ότι είναι
ολικό
12A20. f : ( a,b ) → R κυρτή. ∆είξτε ότι δεν έχει µέγιστο. Αν το f(x0)
είναι τοπικό ελάχιστο τότε x0 µοναδικό.
12A21.Αν f κυρτή και g κοίλη στο R δείξτε ότι οι γραφικές τους
παραστάσεις τέµνονται το πολύ σε δυο σηµεία
12A22.∆είξτε ότι η εφαπτοµένη µιας κυρτής συνάρτησης βρίσκεται
πάντοτε κάτω από την γραφική της παράσταση στο
αντίστοιχο διάστηµα. Για x>x0 ,όπου x0 το σηµείο επαφής, η
κατακόρυφη απόσταση της f από την εφαπτοµένη της
αυξάνει.
B ΟΜΑ∆Α
ηµx
12Β1. ∆είξτε ότι τα σηµεία καµπής της f0: f (x ) = ανήκουν
x
στην καµπύλη µε εξίσωση y2(4+x4)=4.
mathematica.gr 169
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ
x
12Β3. Έστω f: f λ (x ) = , λ>0. ∆είξτε ότι τα σηµεία στα
x + λ2
2
mathematica.gr 170
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ
( f ′( x )) + ( f ′( x )) + ( f ′( x )) = e x − x − 1 + x 2
3 2
, ∀x ∈ R .
( f ′( x ))
5
+ f ′( x ) = 2x + ηµ x για κάθε τιµή του x τότε να
12Β11. Αν f ′( x ) = af 2 ( x ) + bf ( x ) + c ,∀x ∈ R µε
σύνολο τιµών
4) ∆είξτε ότι η f είναι δυο φορές παραγωγίσιµη και έχει ένα
ακριβώς σηµείο καµπής
12Β12. Αν f : R → R δυο φορές παραγωγίσιµη δείξτε ότι δεν είναι
δυνατόν να ισχύει f ( x ) f ′′( x ) < 0 , ∀x ∈ R
12Β13 ∆είξτε ότι δεν υπάρχει συνάρτηση f : R → R , κυρτή :
f ( x ) < M , ∀x ∈ R
12Β14 f ( x ) > 0 , f ''( x ) ≤ 0 ∀x ∈ R , f ( 2 ) = 1 , f ΄΄ συνεχής
,βρείτε τον τύπο της f
mathematica.gr 171
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ
Γ ΟΜΑ∆Α
12Γ1. Αν f ΄ συνεχής και γνήσια µονότονη στο R και lim f ( x ) ∈ R
x →+∞
mathematica.gr 172
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ
∆ ΟΜΑ∆Α
12∆1. f δυο φορές παραγωγίσιµη
f ( x)− f ( y)
∃c : ≠ f ′( c ),∀x ≠ y ⇒ f ′′( c ) = 0
x− y
mathematica.gr 173
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ
13 DE L’ HOSPITAL
A ΟΜΑ∆Α
Υπολογίστε τα όρια:
xα
13A1. lim , α>0
x →+∞ ex
13A2. lim x x
x →+∞
ηµ x − x
13A3. lim
x →0 x3
13A4. lim ( x 2 − lnx )
x →+∞
xlnx − 1
13A5. lim
x →0 + ( x − 1) lnx
ln 2 (1 + x ) − ln 2 x
13A6. lim
x →+∞ lnx
e x − e− x − 2x
13A7. lim
x →0 x − ηµx
1
g ( x ) ηµ ,x ≠ 0
13A8. f ( x ) = x όταν g(0)=g΄(0)=0. Εξετάστε αν η
0 ,x = 0
2ηµx − 1 + e x − 2
,x ≠ 0
13A9. f ( x ) = x . Εξετάστε αν η f είναι
−1 ,x = 0
παραγωγίσιµη .
mathematica.gr 174
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ
ax + εφ x
13A10. lim = b∈R
x →0 x3
ηµ 3x + α x
13A11. lim = β ∈R .
x →0 x3
α x + β , x ≤ 1
13A12.να υπάρχει η f ΄(1) όπου: f ( x ) = lnx
x − 1 , x > 1
ae x + b , x ≥ 0
13A13.η f ( x ) = 2 να είναι παραγωγίσιµη στο R
cx + x + 1,x < 0
( x + λ ) ln (1 − x ) , x ≤ 0
13A14.Έστω f: f ( x ) = . Αφού δείξετε ότι
( x − λ ) ln (1 + x ) , x > 0
υπάρχει η f ΄(0) για κάθε λ ∈RÑ, βρείτε το λ ώστε να υπάρχει
και η f ΄΄(0).
Aim { f ( x )}
1/ x f ' (0 )
=e .
x →0 +
f ′′( x ) f( x)
lim = 1 τότε να βρεθεί το lim
x →+∞ xf ′′′( x ) x →+∞ xf ′( x )
f ( x ) + f ( −x ) − 2 f ( 0 )
13A18.Βρείτε το lim όταν υπάρχει η f ′′( 0 )
x→0 x2
mathematica.gr 175
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ
f (1 + x ) + f (1 − x ) − 2 f (1)
13A19.Βρείτε το lim όταν η f ′′′( x )
x→0 x4
είναι συνεχής
13A20.Έστω f ′′( x ) συνεχής στο R . Να δείξετε τότε ότι θα ισχύει :
1 1 f ′′( a )
lim − =−
f ( x ) − f ( a ) ( x − a ) f ′( a ) 2 ( f ′( a ))
2
x→ a
e λx
13A21.Αφού µελετήσετε την µονοτονία της f: f (x ) = ,
x 2 + λ2
2
α +β
1 + αβ 2
λ∈R*υπολογίστε το lim όπου α, β ρίζες της f ΄.
λ → 0 1 − αβ
lim
( x − x0 )
2
x → x0
B ΟΜΑ∆Α
1 1
13B1. lim 2 − 2
x → 0 ηµ x x
P( x )
13B2. Αν P( x ) πολυώνυµο να βρείτε το όριο lim x
x →+∞ e
ln x
13B3. Να βρείτε το όριο lim n
x →+∞
x
13B4. Θα λέµε ότι η συνάρτηση f είναι «πιο ισχυρή» από την g
g( x )
κοντά στο +άπειρο όταν το lim = 0 .Τοποθετείστε
x →+∞
f ( x)
mathematica.gr 176
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ
Ριζικά ( n x ,n ∈ N * −{ 1} )
Πολυωνυµικές
Εκθετικές ( ax , a > 1)
13B5. Το αντίστροφο του κανόνα de l’ Hospital δεν ισχύει και η
παρακάτω άσκηση, σας προσφέρει ένα παράδειγµα:
1
ln (1 + x ) x 2 ηµ
1 x .
Έστω f ( x ) = xηµ , g ( x ) = , h ( x) =
x x ln (1 + x )
2 1
x ηµ '
∆είξτε τώρα ότι το όριο: lim
x
, δεν υπάρχει.
( )
x → 0 An (1 + x ) '
0 ,x = 0
f (κ)(0)=0, κ∈N*.
mathematica.gr 177
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ
g ( x)
,x ≠ 0
13B8. Αν g(0)=g΄(0)=0, g΄΄(0)=17 f ( x ) = x βρείτε
0 ,x = 0
την f ΄ (0).
lim w( x )
x →a
Γ ΟΜΑ∆Α
13Γ1. Το µήκος του «µικρού» τόξου ΑΚ είναι ίσο µε το µήκος του
εφαπτόµενου τµήµατος ΚΒ. Να υπολογίσετε το lim OM και να
ω →0
mathematica.gr 178
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ
A B
Μ O K
lim f ' ( x ) = 0 .
x → +∞
∆ ΟΜΑ∆Α
13∆1. Αν f : ( 0, +∞ ) → R µε συνεχή f ′′ και
lim f ( x ) = 0
x →+∞
mathematica.gr 179
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ
14 ΑΣΥΜΠΤΩΤΕΣ
A ΟΜΑ∆Α
Να βρείτε τις ασύµπτωτες των συναρτήσεων f.
x 3 + 4x 2 + 3
14A1. f ( x ) =
x 2 + 2x − 1
x2 − x + 6
14A2. f ( x ) =
x2 − 5 − 4
3
14A3. f ( x ) = x 2 − 6 x − 1 + −x
1+ x
14A4. f ( x ) = 4 x 2 − 3 x − x 2 + x
x2 + 1
x −1 x >1
2
14A5. f ( x ) = 0< x≤1
x
2x + 3 x≤0
x2 + 2
14A6. f ( x ) = , 0≤ x≤1
x−2
14A7. Βρείτε µια ρητή και όχι πολυωνυµική συνάρτηση που να έχει
για ασύµπτωτο την ευθεία (ε) µε εξίσωση y = 1+x.
mathematica.gr 180
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ
(Είναι µια καλή ευκαιρία για να δείξετε ότι το Aim ( ηµx ) δεν
x →+∞
B ΟΜΑ∆Α
14B1. Aim f 2 ( x ) x 2 + g 2 ( x ) = 0 βρείτε την ασύµπτωτη της
x →+∞
h(x)=f(x)+g(x) στο +∞
14B2. H f είναι κοίλη αύξουσα και έχει οριζόντια ασύµπτωτο για
x>0 . ∆είξτε ότι lim ( x f '( x )) = 0
x → +∞
mathematica.gr 181
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ
15 ΜΕΛΕΤΗ
Α ΟΜΑ∆Α
παρακάτω συναρτήσεων:
x+2
15A1. f(x)=
x−3
x −1
15A2. f ( x ) =
x −4 −5
2
x2 + 2
15A3. f ( x ) =
x−3
15A4. f ( x ) = 3 x 3 − 3 x + 2
ln x
15A5. f ( x ) =
x2
x
15A6. f ( x ) =
ln x
mathematica.gr 182
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ
1 + 2 ln x
15A7. f ( x ) =
x
15A8. f ( x ) = xe − x
− x −1
15A9. f ( x ) = x e
15A11. f ( x ) = ( x + m )e mx
1
15A12. f ( x ) = ( x − m )e x
Cf
Cf
0 1 3 6 8 5 78
Γ) ∆)
Cf
2 Cf
1 2 -1 3/2 3 4
mathematica.gr 183
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ
Cf ΄
Cf
-2 -1 0 2 3 4 5 0 1 2 3
mathematica.gr 184
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΑ
∆. ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΑ
(1) AOΡΙΣΤΑ
(2) ΠΑΡΑΓΩΓΙΣΗ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΑΤΩΝ
mathematica.gr 185
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΑ
mathematica.gr 186
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΑ
1 AOΡΙΣΤΑ
Α ΟΜΑ∆Α
Υπολογίστε τα ολοκληρώµατα
2
1A1. ∫ x + x 4 x + dx
x
( x −1 )2
1A2. ∫ x
dx
1 1 1
1A3. ∫ x + x − 1 + x − 2 dx
∫ xe
x
1A4. dx
∫ e ηµxdx
x
1A5.
∫ x lnxdx
4
1A6.
∫ xln xdx
3
1A7.
∫ x ln (1 + x )dx
2
1A8.
lnx
1A9. ∫ x3
dx
1A10. ∫ xlnxdx
∫ x ηµ 3 xdx
2
1A11.
x
1A12. ∫ συν 2
x
dx
4
1A13. ∫ ηµ 2
x
dx
∫ ηµxσυν
4
1A15. x dx
mathematica.gr 187
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΑ
∫ συνx ηµ
3
1A16. x dx
∫ εφ
2
1A17. x dx
x2 + 1
1A18. ∫ 2 x + 3dx
2x + 3
1A19. ∫x 2
+ 3x + 1
dx
x+4
1A20. ∫x 3
+ x2 − 2x
dx
∫ xe dx
2
−x
1A21.
1
1A22. ∫x 2
e 1 / x dx
1
1A23. ∫4+e x
dx
1
1A24. ∫e −x
+ ex
dx
1
1Α25. ∫ 1 + ex
dx
1 + ex
1A26. ∫ 1 − e x dx
e2x
1A27. ∫ 1+ e x
dx
ex
1A28. ∫ 1 + 2e x + e 2 x dx
∫e e x − 1dx , x>0
x
1A29.
1A30. ∫ εφ x dx
∫ ηµ
5
1A31. xdx
mathematica.gr 188
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΑ
1
1A32. ∫ συνxdx
ηµx
1A33. ∫ 5 + συνxdx
ηµx
1A34. ∫ 3συν 2
x + 2συνx − 5
dx
∫ (εφ x + εφ 4 x )dx
2
1A35.
lnx
1A36. ∫ x
dx
1
1A37. ∫ xlnx dx
lnx
1A38. ∫ x
dx
ln ( lnx )
1A39. ∫ xlnx dx
1A40. ∫x 1 − x 2 dx
∫x 1 + x dx
4
1A41.
1+ x + 3 1+ x
1A42. ∫ 4
1+ x
dx
x2 + 2
1A43. ∫ (x − 1) 6
dx
4x + 1
1A44. ∫ 2 x + 1dx
1
1A45. ∫ x − x −1
dx
∫e ηµ 2 4 x dx
3x
1A46.
mathematica.gr 189
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΑ
1
1A47. ∫ x
e x dx
3
1A48. ∫ ln 4 + x dx
1A49. ∫ ηµ x ⋅ ln (ηµ 2x )dx
∫ ηµ ( x )dx
3
1A50.
1
1A51. ∫ 1 − συνxdx
1
1A52. ∫ συν 2 x + ηµ 2
x
dx
1
1A53. ∫ 3 + 5ηµxdx
ηµ 2 x
1A54. ∫ 1 + ηµ 2
x
dx
1 + ηµx
1A55. ∫ 1 − ηµx dx
1A56. ∫ ηµ ( lnx )dx
1A57. ∫ ηµ ( x + 1 dx )
xe x
1A58. ∫ ( 1 + x )2 dx
1A59. ∫ xln ( 1 + x 2 dx )
(
ln x + 1 + x 2 )dx
1A60. ∫ 1 + x2
1
1A61. ∫ 1+ x
dx
mathematica.gr 190
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΑ
Β ΟΜΑ∆Α
Να υπολογίσετε τα παρακάτω αόριστα ολοκληρώµατα βρίσκοντας
µια αρχική µε το «µάτι» αφού προηγουµένως κάνετε και λίγες
πράξεις.
xσυνx − ηµx
1Β1. ∫ x2
dx
1 − ηµx
∫ 1 + ηµx e
x
1Β2. dx
2 x + ηµ 2 x
1Β3. ∫ συν 2 x
dx
1− x
1Β4. ∫ ex
dx
1Β5. Nα υπολογιστεί το ∫ εφ 2x εφ 3x εφ 5x dx
2 ΠΑΡΑΓΩΓΙΣΗ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΑΤΩΝ
Α ΟΜΑ∆Α
t3
f (x ) = ∫
x
2Α1. dt .
1 1+ t2
f ( x ) = ∫ t dt .
x
2Α2.
0
x2
2Α3. f ( x ) = ∫ ln 2tdt , x>0.
2x
mathematica.gr 191
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΑ
εφx 1
2Α4. f (x ) = ∫ dt , x∈[0,π/2).
0 1+ t2
x +π 1
2Α5. f (x ) = ∫ dt .
x 1 + ηµ 2 t
x 1
1
f ( x ) = ∫ ∫0 1+ t 2
dt
2Α6. dy .
0 1 + y2
x2 1
2Α7. f (x ) = ∫ dt .
0 1+ t4
f ( x ) = ∫ t 2 ⋅ ∫ e y dy dt .
x t 2
2Α8.
0 0
π
2Α11. f ( x ) = ∫ συν( x − t )dt .
0
x
2Α12. f ( x ) = ∫ ln( xt )dt , 0 < x < 1 .
1− x
mathematica.gr 192
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΑ
∫1 t
dt + ∫
1 t
dt = ln 2 ( x ) , x ∈ ( 0, +∞ )
x ηµt
2Α15. ∆είξτε ότι : ∫−x
(1+
t + eσυν t
2
)dt = 2x , ∀x ∈ R
ηµx 1
2Α16. Εξετάστε αν η f: (0, π/2) →R µε f ( x ) = ∫ dt είναι
− συνx
1+ t2
σταθερή συνάρτηση
σταθερή στο R.
x +T
2Α18. Έστω f:R→R συνεχής και g : g ( x ) = ∫ f (t )dt (Τ∈R ). ∆είξτε
*
x lnt
2Α19. Αν f ( x ) = ∫ dt , x∈(0, +∞) δείξτε ότι:
1 1+t
1 1
f ( x ) + f = ln 2 x .
x 2
x et + συνt
2Α20. Να δείξετε ότι : ∫− x 1 + et dt = x + ηµ x
e x + e−x e x − e− x
2Α21. Ονοµάζουµε cosh x = , sinh x = ∀x∈R.
2 2
cosh x (cosh x ⋅ sinh x ) − x .
Τότε να δείξετε ότι: ∫ 1
t 2 − 1dt =
2
mathematica.gr 193
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΑ
α+x
2Α22. Έστω g ( x ) = ∫ f (t )dt όπου f συνεχής, τότε δείξτε ότι:
α −x
g΄(x)=f(α-x)+f(α+x).
x
2Α23. ∆είξτε ότι : g( x ) = ∫ ( x − t ) f ′( t )dt µε f ′( x ) συνεχή
0
x
ότι θα ισχύει h( x ) = ∫ ( x − t ) f ( t )dt , ∀x ∈ R
0
Β ΟΜΑ∆Α
x 1
2Β1. Αν g ( x ) = ∫ f ( t ) x − t dt + ∫ f ( t ) x − t dt µε f συνεχή, δείξτε
0 x
ότι:g΄΄(x)=2f(x) ∀x∈[0,1].
g΄΄(x)=f(x) ∀x∈[0,1].
mathematica.gr 194
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΑ
β
2Β3. Αν g ( x ) = ∫ f (t ) x − t dt µε f συνεχή, δείξτε ότι:g΄΄(x)=2f(x)
α
∀x∈[α,β].
2B4. Αν
x x x f (t )
f(x)= , F( x ) = ∫ f ( t )dt , G( x ) = ∫ dt , ∀x > 0
1+ x 2 1 1 t2
να δείξετε ότι η h( x ) = F( εφx ) + G( σφx ) είναι σταθερή στο
( 0,π / 2 ) . Ποια είναι η τιµή της?
1
Έστω f ( x ) = R(t )ηµ (ω ( x − t ))dt
x
ω∫
2Β6. (ω∈R*) και R συνεχής
0
e ( x − t ) − e (t − x )
Έστω f ( x ) = ∫ g (t )dt όπου g συνεχής να
x
2Β7.
0 2
δείξετε ότι: f ΄΄(x) - f(x) = g(x)
(και αυτή η άσκηση σας δίνει έναν έτοιµο τύπο για να λύνετε
κάποιες διαφορικές εξισώσεις 2ας τάξεως.)
1 x α f (t )
f (x ) = ∫ (h( x ) − h(t ))dt , g ( x ) = ∫ dt (α∈R*) τότε να
x 0 x t
1 α
δείξετε ότι : f ( x ) = h( x ) + g ( x ) − ∫ h(t )dt
α 0
mathematica.gr 195
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΑ
Γ ΟΜΑ∆Α
(∫ )
2
f ( t )( x − t ) dt = 2! ∫ ∫ f ( t )dt dυ1 dυ2
x x υ2 υ1
∫0 0 0 0
κ =0 κ ! ν! 0
1
Αν f ( x ) = ∫
x
2Γ3. dt x∈(0,+∞). Να δείξετε ότι f
0
1+ t3
3 ΜΟΝΟΤΟΝΙΑ Κ.Λ.Π
Α ΟΜΑ∆Α
x2 dt
3Α1. Έστω f : f ( x ) = ∫ . Να µελετήσετε την f ως προς την
0 1+ t2
µονοτονία και τα ακρότατα.
mathematica.gr 196
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΑ
x ln ( lnt )
3Α3. Έστω f: (1,+∞)→R µε f ( x ) = ∫ dt . Να µελετήσετε
e t
την f ως προς την µονοτονία και τα ακρότατα.
x t 2 +1
eu
3Α4. Είναι f ( x ) = ∫ ( ∫ du )dt .Να µελετήσετε την
0 0 u2 + 1
f ' ( x ) + f '' ( x )
g( x ) =
ex
mathematica.gr 197
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΑ
x 1 1 1
3Α8. f ( x) = ∫ dt . ∆είξτε ότι ≤ ∀ x≥0
0
1 + 4t 2 1 + 2x 1 + 4x2
1
κατόπιν ότι f ( x ) ≥ An(1 + 2 x ) και βρείτε το Aim f ( x ) .
2 x → +∞
x
3Α9. Αν f ( x ) = ∫ 1 + t 3 dt , x ∈ [ −1, +∞ ) µελετήστε την f ως
−1
Β ΟΜΑ∆Α
3Β1. Έστω f συνεχής και f(x)>0 ∀x∈R . Να µελετήσετε την
t ν f (t )dt
x
∫ t f (t )dt
x
ν −1
0
∫ f (t )g(t )dt .
x
∫ f (t )h(t )dt
x
επιπλέον ισχύουν
mathematica.gr 198
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΑ
c
0 < a < b < c < 1 , ∫ f ( t )dt = 1 .
b
x f 2( x )
∆είξτε ότι g( x ) = − ∫ f ( t )dt <
a 2
x
3Β5. Αν f συνεχής συνάρτηση και f ( x ) > ∫ f ( t )dt , ∀x ≥ 0 τότε
0
θα ισχύει f ( x ) ≥ 0 ,∀ x ∈ [ 0, +∞ )
x et
3Β6. Αν f ( x ) = ∫ dt , x ∈ [ 1, +∞ ) να µελετήσετε την f ως
1 1+ t2
προς την µονοτονία , την κυρτότητα και αφού δείξετε ότι
1 1 + x2
f(x)> ln( ) βρείτε το σύνολο τιµών
2 2
x ln( 1 + t 2 )
3Β6. Αν f ( x ) = ∫ dt , x ∈ [ 1, +∞ ) να µελετήσετε την f
1 t
ως προς την µονοτονία , δείξτε ότι έχει σηµείο καµπής και
x
δείξτε ότι f ( x ) ≥ f ( x0 ) + ln( ) για κάποιο x0 > 1 . Βρείτε
x0
το σύνολο τιµών και αν υπάρχουν βρείτε και τις ασύµπτωτές
της
et
Έστω f: (0,+∞)→R µε f ( x ) = ∫
x
3Β7. dt . Να µελετήσετε την f
1 t
ως προς την µονοτονία τα ακρότατα και τα σηµεία καµπής.
Να λύσετε την εξίσωση f(x)=0 και αφού δείξετε ότι
f ( x ) ≥ lnx ∀x∈[1,+∞) να βρείτε το lim f ( x ) . Ακόµη
x →+∞
mathematica.gr 199
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΑ
Γ ΟΜΑ∆Α
1
Έστω f ( x ) = ∫
x
3Γ1. dt , κ∈(0, 1), Τ=f(π/2).
0
1 − κ 2ηµ 2t
lim f ( x ) .
x →+∞
mathematica.gr 200
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΑ
∫ f (t )dt = x ?
x
4A3. Υπάρχει συνεχής συνάρτηση f ώστε
0
1 1
4A8. Έστω f: (0,2π) →R ώστε f ' ( x ) − 2 f ( x ) = ηµx .Βρείτε
x x
τον τύπο όλων των f.
x
4A9. Αν f: [0,+∞) παραγωγίσιµη ώστε x + ∫ f ( t ) dt = ( x + 1) f ( x )
0
x 16 x 18 − 1
f (t )dt = ∫ t 2 f (t )dt +
x 1
4A10. Αν f συνεχής ώστε: ∫0 x 8
+
9
να
mathematica.gr 201
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΑ
ακρότατα της f.
τύπο της f.
∀x∈R.
x2
4A19. ∫ f(
1
t )dt = f ( x ) , ∀x > 0 βρείτε τον τύπο της συνεχούς f.
mathematica.gr 202
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΑ
1 x
4A20. Έστω f: (0,+∞) →R συνεχής ώστε: f ( x ) = 1 + f (t )dt .
x ∫1
Βρείτε τον τύπο της f.
1 x tf ( t )
f ( x) = +∫ dt ,∀x ∈ ( 0, +∞ ) . Βρείτε τον τύπο της f.
x 1 x2
mathematica.gr 203
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΑ
x2 0
f ( x) = − ∫ 2xf ( 2xt )dt ,∀x ∈ [ 0, +∞ ) . Βρείτε τον τύπο
2 1/ 2
της f
4Α33. Έστω f: R→R συνεχής ώστε
1/ 2
f ( x ) = x∫ f ( 2xt )e x dt , ∀x ∈ R . Βρείτε τον τύπο της f.
0
mathematica.gr 204
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΑ
4A37. Έστω ότι η f ΄ είναι συνεχής στο [0,α) και f(α)=0 .Αν
( )
2 ∫ 1 + tf ' ( x ) e f ( x ) dx = f ' ( x ) δείξτε ότι:
x
α) 2xef(x) =f ΄(x),
g' ( x )
β) ονοµάστε g(x)=ef(x) και εξηγείστε γιατί = 2x
g 2 (x )
γ) βρείτε όλες τις συναρτήσεις g και f που ικανοποιούν τα
προηγούµενα
Β ΟΜΑ∆Α
4Β4. Έστω f(x)≠0 στο R* και f συνεχής στο R βρείτε τον τύπο της f
τύπο της f.
mathematica.gr 205
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΑ
2
α) Αν f συνεχής και g ( x ) = ∫ f (t )dt βρείτε την g΄(x)
x
4Β7.
0
συναρτήσει της f.
β) Αν γνωρίζετε ότι η g΄ είναι φθίνουσα στο R δείξτε ότι
f(x)=0 ∀x∈ R+ .
και το α
4Β11. Έστω f µε συνεχή δεύτερη παράγωγο στο R ,
f ( 0 ) = 0 , f ′( 0 ) = 2 Αν επιπλέον είναι
x 0 1
∫0
( t 2 + 1 ) f ′′( t )dt = 2 ∫ tf ′( t )dt − 4 ∫ xtf ( x )dt να δείξετε ότι
x 0
2x
ο τύπος της είναι f ( x ) =
1 + x2
4Β12. Να βρεθεί η συνεχής συνάρτηση στο R ώστε
f ( x ) = 6 x + ∫ f (x − t )ηµtdt
x
mathematica.gr 206
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΑ
x∈[0,1].
f ( x )−1 3
g( x ) = και g( 0 ) = τότε να βρεθεί το α ώστε η
f(x) 2
x-g΄(x) να είναι σταθερή και στην συνέχεια να βρεθούν οι
τύποι των g , f
4Β18. Έστω f ,g : [ 1, +∞ ) → R συνεχείς :
1 1
f ( x ) = ∫ e g( t )dt , g( x ) = ∫ e f ( t )dt . ∆είξτε ότι οι συναρτήσεις
x x
f ,g : [ 0, +∞ ) → R* :
x x
1 5
1 + ∫ f ( t )dt = , 1 + 5 ∫ g( t )dt = . Τότε δείξτε ότι
0
g( x ) 0
f ( x )
Γ ΟΜΑ∆Α
x t
4Γ1. Αν f ( x ) = 1 + ∫ ( ∫ f ( u )du )dt όπου f συνεχής συνάρτηση στο
0 0
mathematica.gr 207
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΑ
4Γ5. α) ∆είξτε ότι όταν f συνεχής µη µηδενική και f(x)≥0 στο [α,β]
β
τότε ∫α f (t )dt > 0 .
β) Αν τώρα f συνεχής, f 2 παραγωγίσιµη και f(x)≠0 δείξτε ότι
η ίδια η f είναι παραγωγίσιµη.
γ) Bρείτε όλες τις συνεχείς f σε κανένα διάστηµα σταθερές
(t )dt = f 3 (x ) .
x
ώστε 3 ∫ f 2
0
διάστηµα
4Γ7. Να βρεθεί συνεχής συνάρτηση στο R ώστε:
f(x) x
f ( 0 ) = 0 , f '( x ) > 0 ∀x ∈ R , ∫
0
f ( t )dt = xf ( x ) − ∫ f ( t )dt
0
mathematica.gr 208
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΑ
∫a
b
f ( t )dt = ( b − a ) f (∫ b
a )
f ( t )dt ,∀a,b ∈ R
f( x) ηµ t
4Γ12. Αν f : ( 0, +∞ ) → ( 0, +∞ ), f ( x ) = x + ∫ dt τότε να
x 2t
βρείτε τον τύπο της f
∆ ΟΜΑ∆Α
mathematica.gr 209
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΑ
f ′( x ) = ( 2 − f ( x ))e f ( x ) ,∀x ∈ R , f ( 0 ) = 1
x e−u
∆είξτε ότι f −1 ( x ) = ∫ du ,∀x ∈ ( −∞ ,2 )
1 2−u
(Η άσκηση αυτή είναι εξαιρετικά δύσκολη και απαιτεί µεγάλο
αριθµό πρωτοβουλιών)
5 Ι∆ΙΟΤΗΤΕΣ ΟΡΙΣΜΕΝΟΥ
Α ΟΜΑ∆Α
Να βρείτε την f ΄(x) όταν:
x
5Α2. f ( x ) = ∫ εφ( x + t )dt .
−x
f (x ) = ∫ ηµ (x ⋅ t )dt , x∈R*.
x
5Α3.
0
mathematica.gr 210
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΑ
2
5Α4. f ( x ) = ∫ e xt dt .
0
( f ( x ) + f ( − x ) )dx .
+α α
5Α5. ∫α f ( x )dx = ∫
− 0
−α −α
5Α6. ∫α f (x )dx = ∫ α f (− x )dx .
+
α α
5Α7. Αν f άρτια ∫ f ( x )dx = 2 ∫ f ( x )dx .
−α 0
α
5Α8. Αν f περιττή ∫ f ( x )dx = 0 .
−α
β β +γ
5Α10. ∫α f (x )dx = ∫α γ f (x − γ )dx
+
β β
5Α11. ∫α f (α + β − t )dt = ∫α f (t )dt .
1
1 dt dt
5Α12. ∫x 1+ t 2
= ∫x
1 1+ t 2
, (x>0).
συνεχής συνάρτηση
mathematica.gr 211
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΑ
1
5Α15. Αν L( x ) = ∫
x
dt , x>0 χωρίς να υπολογίσετε τα
1 t
ολοκληρώµατα δείξτε ότι: L(xy ) = L( x ) + L( y ) , ∀x,y∈ R +*
1 e
x ν e x dx = ∫ ( lnx ) dx , ν∈N.
ν
5Α16. ∆είξτε ότι: ∫ 0 1
α
∫ x (2α − x ) dx , θέτοντας x=2t.
ν ν
5Α1. Υπολογίστε το I = α 0
∫ x (α − x ) dx
ν /2
ν
0
xg ( f ( x ) ) dx = a ∫ g ( f ( x ) ) dx .
2a 2a
∫0 0
2α
5Α18. Αν f (2α − x ) = − f ( x ) τότε ∫ f (x )dx = 0 .
0
π π π
5Α19. ∆είξτε ότι : ∫ xf (ηµx )dx = ∫ f (ηµx )dx .
0 2 0
π/2 π/2
5Α20. ∆είξτε ότι: ∫ f (ηµx )dx = ∫ f (συνx )dx .
0 0
∫ f (x )dx
2
5Α21. Υπολογίστε το αν είναι γνωστό ότι ισχύει
0
f (1 + x ) + f (1 − x ) = 2 , ∀x∈R.
Β ΟΜΑ∆Α
a⋅ x x
5Β1. ∆είξτε ότι g σταθερή στο (0, +∞) όπου g ( x ) = ∫ dt
0 x + t2
2
mathematica.gr 212
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΑ
Ant
Αν f ( x ) = ∫
x
5Β3. dt , x>0 υπολογίστε το
1 1+t
1
f (a) + f , a > 0 .
a
1
g( x ) = ∫ f ′( xt )dt
0
α
5Β7. Αν f άρτια και ∫ α g ( f (x ))dx = λ , δείξτε ότι:
−
α g ( f ( x )) λ
∫α
− 1+ e x
dx = .
2
mathematica.gr 213
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΑ
1 1
5Β11. Να υπολογίσετε το ∫0
1+ e 1−t − t
dt
1 x4
5Β12. Να υπολογίσετε το ∫0 x 4 + ( 1 − x )4
dx
2
2 et
5Β13. Να υπολογίσετε το ∫0
2
et + e4 −4t +t
2 dt
1 x
∫−1 1 + f (x )
dx .
γεωµετρική ερµηνεία.
(Βασική πρόταση-θεώρηµα)
mathematica.gr 214
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΑ
1 e −1
5Β19. Να υπολογίσετε το ∫ 0
et − 1dt + ∫
0
ln( 1 + t 2 )dt
2 3
∫ 1 + t 3 dt + ∫ t 2 − 1dt
3
5Β20. Να υπολογίσετε το
0 1
e x − e− x 1
5Β21. Να υπολογίσετε το ∫ 0
4 + t2
dt
( 4 − m )x 2 + 2x − m
5Β22. Έστω f ( x ) = . Να βρεθούν
( 2x + 1 )( x 2 + 1 )
ax b
a,b ∈ R : f ( x ) = + και στην συνέχεια να βρεθεί
x + 1 2x + 1
2
k
το m : A im ∫ f ( x )dx ∈ R
k →+∞
0
Nα υπολογιστούν τα :
π
∫ xηµ x( 3 + συν
2
5Β23. x )dx
0
π/2
ηµ x
5Β24. ∫ ηµ x + συν x dx
0
π /3
ln( εφ x )
5Β25.
π
∫ /4
ηµ 2
x
dx
π/2
1 + ηµ x
5Β26. ∫
0
1 + συν x
dx
e 2t x 1
dt , α = 1 + An 2 και Li ( x ) = ∫
x
5Β27. Έστω I = ∫ dt (x≥2).
α t −1 2 Ant
mathematica.gr 215
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΑ
x 1
5Β28. Αν Li ( x ) = ∫ dt , (x≥2) να δείξετε ότι υπάρχει σταθερά λ:
2 lnt
et
dt = Li (x ) .
ln x
∫λ t
et
Έστω f : f ( x ) = ∫
x
dt x∈(0,+∞). Να εκφράσετε συναρτήσει της
1 t
f τα παρακάτω ολοκληρώµατα
x et
5Β29. ∫ 1 t +α
dt α>0,
x eαt
5Β30. ∫ 1 t
dt
x et
5Β31. ∫ 1 t2
dt
x
5Β32. ∫ 1
e1 / t dt
Γ ΟΜΑ∆Α
x x2 xν
5Γ1. ∆είξτε ότι : ∫0
e −t t ν dt = ν ! e − x e x − 1 − x −
2!
− ... − .
ν!
mathematica.gr 216
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΑ
f (0 ) = 1+ a
6Α4. H f είναι συνεχής στο R και ισχύει
2x
∫
x
f ( t )dt ≤ x 2 + x , ∀x ∈ R δείξτε τότε ότι f ( 0 ) = 1
β
6Α6. Έστω f συνεχής στο [α,β] και f(α)>0. Αν ισχύει ∫α f (x )dx < 0
δείξτε ότι υπάρχει ξ∈(α,β): f(ξ)=0.
6Α7. Έστω f συνεχής στο [α,β]. ∆είξτε ότι υπάρχει ξ∈[α,β]:
ξ β
∫α f (x )dx = ∫ξ f (x )dx .
6Α8. Έστω f συνεχής στο [α,β]. ∆είξτε ότι υπάρχει ξ∈[α,β]:
ξ β
∫α f ( x )dx = k ∫ f ( x ) dx
a
όπου k ∈ ( 0,1 )
mathematica.gr 217
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΑ
2ξ
υπάρχει ξ∈(0,1): f (ξ ) = .
π
x +b − a
παράγωγος της g( x ) = ∫ f ( t )dt έχει µια τουλάχιστον ρίζα
x
mathematica.gr 218
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΑ
β
6Α20. Έστω f παραγωγίσιµη στο [α,β], f(α)=0 και ∫α f (x )dx = 0
τότε υπάρχει ξ∈(α,β) ώστε f ΄(ξ)=0
β
6Α21. Έστω f συνεχής στο [α,β]: ∫α f (t )dt = 0 . ∆είξτε ότι υπάρχουν
ξ1, ξ2∈[α,β]: f (ξ1 ) ⋅ f (ξ 2 ) ≤ 0 .
6Α22. Έστω f ′( x ) < 0 , ∀x ∈ R , f ( a ) f ( b ) < 0 ∆είξτε τότε ότι
ξ2
πάντα υπάρχουν ξ1 , ξ 2 ∈ R : ∫ f ( t )dt = 0
ξ1
[ 0,π / 2 ] : f ′′( ξ ) = 0
6Α25. Έστω ότι
xf ′′( x ) = f ( x ) , ∀x ∈ [ a,b ] , f ′( b ) = f ( a ), f ′( a ) = f ( b )
Τότε δείξτε ότι υπάρχει ξ
:( b − a ) f (ξ ) = ( b + 1) f ( a )−( a + 1) f ( b )
6Α26. Αν η f ′ είναι συνεχής στο [ 0,π ] και
π
∫0
( f ( t ) + f ′′( t ) )ηµtdt = 2 f ( 0 ) δείξτε ότι η f ( x ) δεν µπορεί
mathematica.gr 219
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΑ
Β ΟΜΑ∆Α
a +1
6Β1. Έστω f συνεχής στο [α,α+1]: ∫
a
f ( t )dt = 1 και
2
1 x 1
g( x ) = − ∫ f ( t )dt − να δείξετε ότι g έχει µέγιστο το
4 a 2
οποίο και να βρείτε
β β 2 −α 2
6Β2. Έστω f συνεχής και f(α)>α. Αν ∫α f ( x )dx < δείξτε
2
ότι υπάρχει ξ∈(α,β): f(ξ)=ξ.
6Β3. Έστω f συνεχής στο [α,β] και f(α)>α2. Αν ισχύει
β
3 ∫ f ( x )dx < β 3 − α 3 δείξτε ότι υπάρχει ξ∈(α,β): f(ξ)=ξ 2.
α
x
6Β4. ΄Εστω f '( x ) > 0 , g'( x ) = x ∫ f '( xt )dt ∀x ∈ R Να
1
mathematica.gr 220
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΑ
β
6Β7. Αν ∫α f (t )dt = 0 µε 0<α<β, τότε δείξτε ότι υπάρχει ξ∈(α,β):
ξ
∫α f (x )dx = ξf (ξ ) .
6Β8. Έστω ότι η f είναι συνεχής στο [α,β]. ∆είξτε ότι υπάρχει
ξ β
ξ∈[α,β]: ∫α f (t )dt − ∫ f (t )dt = (α + β − 2ξ ) f (ξ ) .
ξ
α + β
6Β10. f συνεχής συνάρτηση στο [α,β] και f ≠ 0 . ∆είξτε ότι
2
ξ f (ξ )(ξ − α )(ξ − β )
υπάρχει ξ∈(α,β): ∫α f (x )dx = (α + β − 2ξ )
.
x α
mathematica.gr 221
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΑ
1 3
6Β16. Αν f παραγωγίσιµη: ∫ f ( x )dx = 1 , ∫ f ( x )dx = 5 . Να
0 2
1
6Β19. Eστω f ' συνεχής και ∫ f ( x )dx = 0 . Να δείξετε ότι υπάρχει ξ
0
f ΄(ξ)=f΄(1).
6Β23. f ΄΄ συνεχής f(β)=0, f΄(β)=0 τότε δείξτε ότι υπάρχει ξ∈(α,β):
β β −α
∫α f (t )dt = 2
(ξ − α )2 f ' ' (ξ ) .
mathematica.gr 222
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΑ
Γ ΟΜΑ∆Α
6Γ1. Αν f,g συνεχείς µε g( x ) ≥ 0 , ∀x ∈ [ a,b ] ( ή g( x ) ≤ 0 ) τότε
b b
δείξτε ότι υπάρχει ξ∈(α,β): ∫ g( x ) f ( x )dx = f (ξ ) ∫ g( x )dx
a a
6Γ4. Αν f ′′′ συνεχής τότε δείξτε ότι υπάρχει ξ ανάµεσα στα α και b
έτσι ώστε να είναι
( b − a )2 ( b − a )3
f ( b ) − f ( a ) = ( b − a ) f ′( a ) + f ′′( a ) + f ′′′( ξ )
2 6
6Γ5. Eστω f ' συνεχής , f '( 1 ) < 1 και
x
x ∫ f ( xt )dt ≤ x 3 − x , ∀x ∈ R τότε υπάρχει ξ : f '( ξ ) = ξ
1
1 2
x0 ∈ (0, 1) : < f ( x0 ) <
2 1 + x0
∆ ΟΜΑ∆Α
6∆1. Έστω f : R → R παραγωγίσιµη:
y
∫x
f ( t )dt ≤ f ′( x ) − f ′( y ) ∀x, y ∈ R f ( 0 ) = 0, f ′( 0 ) = 1
mathematica.gr 223
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΑ
1 1
6∆2. Αν f συνεχής και µη µηδενική στο R : ∫
0
f ( t )dt = ∫ tf ( t )dt
0
b
Β) υπάρχει b στο [0,1] : bf ( b ) = ∫ tf ( t )dt
0
t
2 3
7Α3. ∫
−1 e t
dt ≤ .
e
1 π / 3 συν t 3
7Α4. ≤∫ dt ≤ .
4 π /6 t 2
3π 1
7Α5. ∫
0 2 + συν 2 t
dt ≥ π .
β β f (t ) β
τότε δείξτε ότι mln ≤ ∫α dt ≤ Mln .
α t α
mathematica.gr 224
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΑ
1 1 1
β) δείξτε τώρα ότι: ≤ ∫ ln (1 + t ) dt ≤ .
6 0 2
1 α
7Α8. Αν α>0 και x∈[0,1] δείξτε ότι 1 − x α ≤ 1 − x α ≤ 1 − x
2
1
α 1
α+
και στην συνέχεια δείξτε ότι: ≤∫ 1 − xα dx ≤ 2.
1+α 0 α +1
1
Ποιο το lim
α→+∞ 0 ∫ 1 − x α dx .
π2 π /4 xdx π2
7Α9. ∆είξτε ότι: ≤∫ ≤ .
64 0 1 + εφ 2 x 32
προτάσεις.
x
7Α10. 2 ∫ e t dt ≤ e x − e ∀x∈R.
2 2
β dt β −1
7Α11. Αν 1<α<β τότε : 0 ≤ ∫ − ln ≤β−α.
α lnt α −1
mathematica.gr 225
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΑ
(∫ )
a 2 a
n ( f ( t ))n dt ≥ ∫ ( f ( t ))2n dt , a > 0 , n ∈ N *
0 0
f ( x ) > g( x ) ,∀x ∈ [ 1, +∞ )
7Α16. Αν f παραγωγίσιµη στο [ 0, +∞ ) ,κυρτή, f ( 0 ) = 1, f ′( 0 ) = 1 .
Να δείξετε ότι f ( x ) > 1 στο ( 0, +∞ ) ,η συνάρτηση
x x
∫1
f ( t )dt − ∫ ln( f ( t ))dt είναι κυρτή και γνήσια αύξουσα
1
( f ( x ) − ηµ x ) + ( f ( x ) − συνx )
2 2
≥ 0 και µε δεδοµένο ότι
0 0
1 3
συνάρτηση f ισχύει: ∫ f 2 ( x )dx ≥ .
0 2
x
7Α19. Αν f ( 0 ) = 0 , 0 ≤ ≤ f ( x ) ≤ xf ′( x ) ,∀x ∈ [ 0, +∞ ) δείξτε ότι
2
1 1 1
θα ισχύει : ≤ ∫ f ( t )dt ≤ f ( 1 )
4 0 2
mathematica.gr 226
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΑ
Β ΟΜΑ∆Α
1 4
∫e
t2
7Β1. ∆είξτε ότι: dt ≥ .
0 3
1 ln( 2 + t 2 )
7Β2. ∆είξτε ότι: ∫
0 1 + t2
dt ≤ 1 .
(β − α )2 β
f ' (α ) ≥ ∫ f ( x )dx − (β − α ) f (α ) .
2 α
{∫ }
x x 2
να δείξετε ότι ισχύει ∫ f 3 ( t ) dt ≤ f ( t )dt ∀x∈[0,+∞).
0 0
mathematica.gr 227
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΑ
(β −α ) (β −α )
2 2
β
g( ξ 2 ) ≤ ∫ f ( t )dt ≤ g( ξ1 ) .
2 α 2
2x dt
7Β8. Έστω f ( x ) = ∫ .
x t − lnt
α) Να βρείτε το πεδίο ορισµού.
β) Να δείξετε ότι f γνήσια φθίνουσα στο [2,+∞).
γ) ∆είξτε ότι f(x) ≤ x, ∀ x>0.
δ) ∆είξτε ότι f(x)≥ ln2, ∀ x≥1.
1 xν
≤ (ν + 1)∫
1
7Β9. ∆είξτε ότι: dx ≤ 1 (ν∈N*)
2 0 1+ x 2
1
α) Να δείξετε ότι : fν ( x ) =
x
∫ t ηµtdt .
ν
ν +1 0
x
f ( x ), x > 0
β) Αν g ( x ) = ν τότε δείξτε ότι g συνεχής.
0 ,x = 0
mathematica.gr 228
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΑ
x
x −1 f (t ) x −1
β) Να δείξετε ότι 2
f ( x ) < ∫ 2 dt < ∀x ∈ ( 1,+∞ )
2x 1 2t
2
x
1
γ) Να βρείτε τον τύπο της F ( x ) = ∫ ( 1 + ) f ( t )dt , x > 1
1 2t 2
x
δ) Να δείξετε ότι 2e ∫ e −t dt < 1 , ∀x > 1
2
α + β 1
και f ≤ { f ( x ) + f (a + β − x )}
2 2
α + β 1 β 1
β) f ≤
2 β −α
∫α f (x )dx ≤ 2 ( f (α ) + f (β )) .
7Β13. Αν f: R→R συνεχής , γνήσια αύξουσα και
x
g( x ) = ∫ f ( t )dt τότε να δείξετε ότι για κάθε
k
0 0
mathematica.gr 229
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΑ
If =∫ f
β
α
( (x ) − 2 xf (x ))dx . Βρείτε την ελάχιστη τιµή του Ιf
2
β) f 2 ( x ) ≤ f ( x ) +
1
2
( )
(x − β ) f 2 (x ) ' ,
(x )dx ≤ 2 ∫α f (x )dx .
β β
γ) ∫ f 2
α 3
∫ f (x )dx ≤ f (− 1) + f (1) .
1
−1
mathematica.gr 230
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΑ
β dx
7Β23. Έστω f(x)>0 , f συνεχής και ∫α f (x ) < β − α τότε ξ:
f(ξ)>1.
Γ ΟΜΑ∆Α
ν
7Γ1. Έστω f(x)>0, f φθίνουσα συνεχής και I ν = ∫ f (t )dt .
1
ν +1 ν
Α) ∆είξτε ότι ∫ f (t )dt ≤ f (ν ) ≤ ν∫ f (t )dt
ν −1
(ν∈N*).
1 1 1
Γ) Βρείτε το Aim 1 + + + ... + , n ∈ N *
n →+∞
2 3 n
mathematica.gr 231
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΑ
1 5
7Γ3. ∫0
1 + x 3 dx <
2
f ' (x ) dx ≥ f (x ) .
x
∫0
∫ ( f ' (x )) dx ≥ 1 .
1 2
7Γ5. Αν f(1)-f(0)=1, f΄ συνεχής τότε δείξτε ότι :
0
f 2 (x ) 3
f ( x )dx = 1 τότε
1 1
7Γ7. Αν f συνεχής ∫
0 ∫0 1+ x 2
dx ≥ .
4
I ν2−1 ≤ I ν I ν − 2 .
1
e x f ( x )dx ⋅ ∫ e − x f ( x )dx ≥
1 1
7Γ10. Αν f(x)≥ x , f συνεχής τότε ∫0 0 4
.
mathematica.gr 232
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΑ
ότι f ( x ) ≤ Ae ∫a
g( t )dt
,∀x ∈ [ a,b ]
∆ ΟΜΑ∆Α
(∫ )
1 1 2
∫ ( f ′( t )) dt ≥ 12
2
f ( t )dt
0 0
mathematica.gr 233
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΑ
συµβαίνει αυτό?
1
7∆6. Αν f ′( x ) συνεχής στο [ 0,1] και ∫ f ( t )dt = 0 να δείξετε ότι
0
x 1
∫0
f ( t )dt ≤ max f ′( x ) , ∀x ∈ [ 0,1]
8 x∈[ 0 ,1 ]
Την έχετε ξαναδεί σε άλλη µορφή
7∆7. Έστω f : ( a,b ) → R συνεχής. Αν
1 h
2h ∫− h
f(x)≤ f ( x + t )dt για κάθε διάστηµα
8 ΟΡΙΑ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΑΤΩΝ
Α ΟΜΑ∆Α
x +2
et
8Α1. Υπολογίστε το lim ∫ dt .
x →+∞
x +1
t
x +1 2
t
8Α2. ∆είξτε ότι lim
x →+∞ ∫x
et
dt = 0 .
x +α
lim
x →+∞ ∫ f ( t ) dt = λα .
x
1 2x
f ( t ) dt .
x ∫x
lim
x →+∞
mathematica.gr 234
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΑ
x et
∫
0
dt
1+t .
8Α6. Υπολογίστε το lim
x →0 x
x
lim
∫ 1
f ( t )dt
x →1 ln 3 x
x +1
1
8Α12. Να υπολογίσετε το : lim
x →+∞ ∫x 1 + 2t 2
dt
mathematica.gr 235
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΑ
x +2
1+t
8Α13. Να υπολογίσετε το: lim
x →+∞ ∫ x 1 + t2
dt
x +2
ln( 1 + t )
8Α14. Να υπολογίσετε το lim
x →+∞ ∫
x
ln t
dt
x +4
1
8Α15. Να υπολογίσετε το : lim
x →+∞ ∫x 1 + t + t2
dt
x
et
x →+∞ ∫ t
8Α16. Να υπολογίσετε το : lim dt αφού πρώτα µελετήσετε την
1
ex
µονοτονία της f ( x ) = ,x>0
x
2x
1
8Α17. Να υπολογίσετε το : lim
x →+∞ ∫ (ln t )
x
2
dt αφού πρώτα µελετήσετε
1
την µονοτονία της f ( x ) = ,x>1
ln 2 x
2x
ln t
8Α18. Να υπολογίσετε το : lim
x →+∞ ∫ 1 + t dt
x
αφού πρώτα µελετήσετε
ln x
την µονοτονία της f ( x ) = , x>0
1+ x
lim g( x )
x →0
mathematica.gr 236
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΑ
2x
1
8Α20. Να υπολογίσετε το : lim
x →+∞ ∫ 1+t
x
2
dt αφού πρώτα µελετήσετε
1
την µονοτονία της f ( t ) = Κατόπιν να υπολογίσετε και
1+ t2
2x
x
∫ 1+t
x
2
dt
το lim
x →∞ lnx
Β ΟΜΑ∆Α
x
x ∫ et dt
2
x
∫
2
8Β1. Υπολογίστε το lim et dt και κατόπιν το lim 0
x2
.
x →+∞ 0 x →+∞
e + x2
x
8Β2. Να υπολογίσετε το: lim
x →+∞ 0 ∫ 1 + t 3 dt , x > 0 και κατόπιν το
x
lim ( e− x ∫ 1 + t 3 dt )
x →+∞ 0
8Β3. {
Να υπολογίσετε το: lim x 3e−3 x ∫ e2t 1 + 3t 2 dt .
x →+∞
x
0 }
x 1
8Β4. Να υπολογίσετε το: lim
x →+∞ ∫ 2 lnt
dt (x≥2).
α f (t )
8Β5. Έστω f συνεχής στο [0,α]. Να βρείτε το lim+ x 3 ∫ 2
dt
x →0
x t
1
8Β6. Αν f ' ( x ) ≤ ∀x∈R και f(0)=0 , f΄ συνεχής. Να βρείτε
1 + x2
το lim f ( x ) .
x →0
mathematica.gr 237
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΑ
1
8Β7. Έστω f : f ' ( x ) = ∀x∈R και f(1)=1. Να δείξετε
x + f
2 2
(x )
ότι για x ≥ 1 ισχύει f(x) ≥ 1 και στην συνέχεια θέτοντας u=εφx
π
δείξτε ότι lim f ( x ) < 1 + .
x →+∞ 4
1
Να υπολογίσετε το : lim ∫ e( x − t ) dt αφού πρώτα µελετήσετε
2
8Β8.
x →+∞
0
2
την µονοτονία της f ( x ) = e x
α+x
8Β9. Έστω g ( x ) = ∫ f (t )dt όπου f συνεχής στο R .
α −x
x f ( a ) − ∫ g( t )dt
2
0
lim 3
x →0 x
x
2 ∫ f ( t )dt + x 2 + 1 − 2e x −1
β) lim 1
=1
x →1 ( x − 1 )2
x
x2
γ) Η εξίσωση 1 + ∫ f ( t )dt = lnx + έχει µοναδική λύση στο
1
2
(1,e)
mathematica.gr 238
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΑ
xf ( x )
γ) Βρείτε το lim 2
x →+∞
ex
x
xf ( 0 )
δ )Βρείτε το lim ( x ∫ et
2
− x2
dt + 2 )*
x →+∞
0 ex
Γ ΟΜΑ∆Α
x2 dt
8Γ1. Έστω f ( x ) = ∫ x∈(0,1)» (1,+ ∞).
x lnt
α) Μελετήστε την f ως προς την µονοτονία.
x 2 dt
β) ∆είξτε ότι lim f ( x ) − ∫ = 0 και lim f ( x ) = ln 2 .
x t −1
x →1
x →1
x 2 dt
γ) ∆είξτε ότι Aim+ f ( x ) − ∫ = 0 και βρείτε το
x → 01 x tlnt
lim f ( x ) .
x →0+
f ( x ) x > 0.x ≠ 1
δ) Αν g ( x ) = εξετάστε αν υπάρχει η g΄(1).
ln2 x =1
xt
ηµ
2π π
dt
f (x ) =
8Γ2.
π
∫ t
,x ≠ 0
0 ,x = 0
mathematica.gr 239
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΑ
x
8Γ3. Έστω f συνεχής στο R και lim ∫
x →+∞ a
f ( t )dt = A ∈ R τότε αν το
∆ ΟΜΑ∆Α
2 2
1 e − x ( 1+ t )
8∆1. Να δειχθεί ότι η f ( x ) = ∫ dt είναι παραγωγίσιµη
0 1 + t2
x
∫
2 2
στο R και f ′( x ) = −2e− x e− t dt . Κατόπιν να δειχθεί ότι η
0
συνάρτηση g µε
x π
∫
2
ότι το lim e− t dt =
x →+∞ 0 2
(Το τελευταίο ολοκλήρωµα είναι διάσηµο και η άσκηση αυτή
δίνει έναν τρόπο υπολογισµού µε λυκειακή ύλη!!!)
b
8∆2. α)Αν f ( x ) = ∫ e xg(t) dt ,∀x ∈ R όπου g µη αρνητική γνήσια
a
b
β)Αν είναι γνωστό ότι : f ′( x ) = ∫ g( t )e xg( t ) dt να δείξετε ότι :
a
f ′( x )
f ′( x ) ≤ Af ( x ) ,∀x ∈ R ∆είξτε ότι : lim = A Να βρείτε
x →+∞ f( x)
ln( f ( x ))
το όριο lim
x →+∞ x
(Η άσκηση αυτή αποτελείται από δυο τµήµατα και είναι µια
πραγµατικά δύσκολη άσκηση)
mathematica.gr 240
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΑ
9 ΑΝΑ∆ΡΟΜΙΚΟΙ ΤΥΠΟΙ
Α ΟΜΑ∆Α
Βρείτε µια αναδροµική σχέση για τα
1
9Α1. I ν = ∫ xν e x dx ν∈N .
0
1
9Α2. I ν = ∫ xν e − x dx ν∈N
0
I ν = ∫ (Anx ) dx ν∈N,
e ν
9Α3.
1
ν (− 1)κ
(και δείξτε ότι: I ν = (− 1) ⋅ ν ! e∑
ν
+ e − 1 ).
κ =1 κ !
I ν = ∫ t (Ant ) dt ν∈N
e ν
9Α4.
1
1
9Α5. α>0 και I ν = ∫ xν e αx dx (ν∈N),
0
2 ex
9Α6. Iν = ∫ ν
dx ν∈N*
1 x
Β ΟΜΑ∆Α
9B1. Βρείτε µια αναδροµική σχέση για το
1 1
Iν = ∫ dx (ν∈N*).
0
(1 + x )
2 ν
π/4
9B2. Έστω I ν = ∫ εφ ν xdx (ν∈N*-{1} ): δείξτε ότι
0
α) I ν +1 < I ν
1
β) I ν +1 + I ν −1 =
ν
1 1
γ) < 2 Iν < .
ν +1 ν −1
mathematica.gr 241
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΑ
1 xν
9B3. Υπολογίστε το Iν = ∫ dx .
0
(1 + x 2 )
9B4. Βρείτε µια αναδροµική σχέση για το
Iν = ∫ συν(ν t )dt , ν ∈ N * .
I ν = ∫ x ν 1 − x 2 dx ⇒ (2ν + 3 )I ν = 2ν ⋅ I ν −1 .
1
9B7.
0
Γ ΟΜΑ∆Α
α) I µ ,ν = I ν ,µ
µ +1
β) I µ +1,ν = I
ν + 1 µ ,ν +1
γ) I µ ,ν +1 + I µ +1,ν = I µ ,ν
mathematica.gr 242
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΑ
ν +1
δ) I µ ,ν +1 = I µ ,ν
µ +ν + 2
ε) υπολογίστε το Ιµ,0 και δείξτε ότι
ν!
I µ ,ν = .
(µ + 1)(µ + 2 )...(µ + ν + 1)
(Το προηγούµενο ολοκλήρωµα έχει άµεση σχέση µε µια
διάσηµη συνάρτηση που ονοµάζεται «Βήτα».)
10 ΑΠΟΛΥΤΑ-ΜΕΣΗ ΤΙΜH
Α ΟΜΑ∆Α
∫ x (x − 3)dx
1
10Α2.
−1
1
10Α3. ∫−1
( x + x 2 − x )dx
∫ (t + t )dt
x
10Α4.
0
∫ ( t − 1 + t − 2 + ... + t − ν )dt
x
10Α5.
0
2
10Α6. ∫1/ 2
2 x − 2 + Anx dx
3
10Α7. ∫0
3 x + 4 x − 5 x dx
4
10Α8. ∫ x 2 − συν (π x ) − 2 dx
−4
mathematica.gr 243
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΑ
1 β
F συνεχής συνάρτηση, ορίζουµε το y =
β −α ∫α f ( t )dt και ενεργό
2πt
10Α10. f (t ) = αηµ στο [0,Τ] a , Τ σταθερές ∈ R +*
T
2π
10Α11. f(t)=β+αηµ(ωt+φ) στο [0, ] α, β, ω, φ σταθερές ∈ R +*
ω
Β ΟΜΑ∆Α
3 1
10Β1. ∫0 x −α + 1
dx
( ) ()
10Β2. ∆είξτε ότι y εν2 = y 2 ≥ y
2
και βρείτε αν υπάρχουν συνεχείς
( ) ()
συναρτήσεις y=f(t) για τις οποίες θα ισχύει: y 2 = y .
2
1 1
Κατόπιν να συγκρίνετε τα και όπου y=f(t)>0 στο
y y
[0,Τ].
mathematica.gr 244
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΑ
11 EMBA∆A
Α ΟΜΑ∆Α
11Α5. y = Anx , y = An 2 x
Anx
11Α6. y = , y = x Anx
4x
11Α7. 2 x + y = 2
5π
11Α10. f(x)=συνx+συν2x α=0, β=
3
2Anx − 1
11Α11. f(x)= a=1/2, β=2
x2
mathematica.gr 245
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΑ
4
11Α12. f(x)= x + a=-λ, β=λ, 0 < λ < 1
(1 + x )2
Anx 1
11Α13. f(x)= a= , β=e
x e
2x 2
11Α14. f(x)= a=2, β=4
x −1
x
11Α15. f(x)= a=-1, β=λ>0
x 2 + λ2
x2
11Α16. f(x)= a=0, β=λ>0
1 + x3
2 x − Anx
11Α19. f(x)= a=1, β=2
2 x
mathematica.gr 246
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΑ
η f παρουσιάζει ακρότατα.
1
11Α26. f ( x ) = ,x ≥ 1
x2
11Α27. f ( x ) = xe − x
2
/2
8 − 4x
11Α28. f ( x ) =
x
Βρείτε το εµβαδόν του χωρίου που περικλείεται από την Cf και τις
mathematica.gr 247
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΑ
3
11Α33. Έστω f ( x ) = x≥1. Να βρείτε το εµβαδόν του
9 x − 3x − 2
2
Β ΟΜΑ∆Α
1 + x2 1 − x3
11Β1. f (x)= 1 / x + 1 / x a=1, β=e
e xe
mathematica.gr 248
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΑ
1 π
1 + εφ 5 x , x ∈ [ 0 , 2 )
11Β6. f ( x ) =
π
a , x =
2
α)α=? ώστε f συνεχής στο [0,π/2].
συν 5 x π
β) ∆είξτε ότι: f ( x ) = ∀x ∈ [ 0, ]
συν x + ηµ x
5 5
2
π/2
γ) Υπολογίστε ∫ f ( x )dx .
0
mathematica.gr 249
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΑ
12 ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ
Α ΟΜΑ∆Α
mathematica.gr 250
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΑ
Β ΟΜΑ∆Α
mathematica.gr 251
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΑ
12Β3. Ένα ηµισφαίριο είναι γεµάτο νερό και η οριζόντια βάση του
βρίσκεται στο άνω µέρος. Ανοίγουµε µια τρύπα στο
κατώτατο σηµείο εµβαδού S0. Η ταχύτητα εκροής υ είναι:
υ = 2 gh όπου h η υπερκείµενη στήλη υγρού. Αν η ακτίνα
του ηµισφαιρίου είναι R0 βρείτε σε πόσο χρόνο θα αδειάσει
το ηµισφαίριο.
∆είξτε ότι από υ=0 έως υ=υ0<c το έργο δίνεται από την
m0 c 2
σχέση: W = − m0 c 2 (Μην ξεχνάτε τον κανόνα της
1 −υ / c
2
0
2
αλυσίδας).
mathematica.gr 252
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΑ
mathematica.gr 253
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΑ
mathematica.gr 254
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ε ΓΕΝΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Ε. ΓΕΝΙΚΕΣ
ΘΕΜΑΤΑ
ΜΕ ΜΙΓΑ∆ΙΚΟΥΣ
ΜΕ ΠΙΘΑΝΟΤΗΤΕΣ
ΜΕ ΓΕΩΜΕΤΡΙΑ
ΓΕΝΙΚΕΣ
mathematica.gr 255
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ε ΓΕΝΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
mathematica.gr 256
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ε ΓΕΝΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
ΘΕΜΑΤΑ
ΘΕΜΑ 1
Έστω g : A → A = [ − a,a ] , a > 0 , g( A ) = A µια συνεχής
συνάρτηση.
1. Να δείξετε ότι για κάθε y ∈ A η εξίσωση g( − x ) = y έχει µία
τουλάχιστον λύση.
2. Να δείξετε ότι υπάρχει x0 στο Α : g(x0)=x0
3. Να δείξετε ότι σύνολο τιµών της g(-x) είναι το Α
4. Θέτουµε w(x)=g(x)+g(-x). Να δείξετε ότι w άρτια
5. Να δείξετε ότι η w δεν µπορεί να έχει σταθερό πρόσηµο.
6. Να δείξετε ότι w( A ) ⊆ [ −2a,2a ] και βρείτε µια περίπτωση :
w( A ) = [ −2a,2a ]
7. Να βρείτε το ΜΑΧ και το ΜΙΝ της g.
8. Έστω τώρα και µία ακόµη συνεχής συνάρτηση f : A → A
περιττή. Αν η g είναι γνήσια µονότονη στο Α να βρείτε τις θέσεις
στις οποίες η g παρουσιάζει τα ακρότατά της και να δείξετε ότι η
εξίσωση f(g(x))+g(x)+f(x)=0 έχει µία τουλάχιστον λύση.
9. Nα δείξετε και πάλι ότι η εξίσωση f(g(x))+g(x)+f(x)=0 έχει µία
τουλάχιστον λύση χωρίς η g να είναι µονότονη.
10. Η εξίσωση g(f(x))+f(x)=0 έχει πάντοτε λύση ;
mathematica.gr 257
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ε ΓΕΝΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
ΘΕΜΑ 2
Έστω ότι : f(f(x)) + f(x) = x + c για κάθε x στο R , f(R)=R
1. ∆είξτε ότι f : 1-1
2. ∆είξτε ότι f(c)=c
3. Αν f(a)=b δείξτε ότι : f(b)=a-b+c
Υποθέστε τώρα ότι f συνεχής
4. ∆είξτε ότι f γνήσια µονότονη
5. Αν a<b και c<2b-a δείξτε ότι : f γνήσια φθίνουσα
6. ∆είξτε ότι : a<c
ΘΕΜΑ 3
1
1. Nα δείξετε ότι: < x 2 − x + 1 , ∀x > 0
1+ x
x2 x3
2. Nα δείξετε ότι: ln( 1 + x ) < x − + , ∀x > 0
2 3
3. Nα δείξετε ότι:
1 x3 1
= 1+ x + x +
2
< 1 + x + x 2 + 2x 3 , ∀x ∈ ( 0, )
1− x 1− x 2
x2 x3 x4 1
4. Nα δείξετε ότι: − ln( 1 − x ) < x + + + , ∀x ∈ ( 0, )
2 3 2 2
1+ x x3 x4 1
5. Να συµπεράνετε ότι: ln( ) < 2( x + + ) , ∀x ∈ ( 0, )
1− x 3 4 2
6. Nα δείξετε ότι: ln 2 < 0.7
mathematica.gr 258
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ε ΓΕΝΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
ΘEMA 4
1. Αν f ' ' ( x ) > 0 ∀x ∈ R τότε οποιαδήποτε «χορδή» ΑΒ της Cf
βρίσκεται «επάνω» από το αντίστοιχο τµήµα της Cf .
a+b
2. ∆είξτε ότι : f ( a + b − x ) + f ( x ) ≥ 2 f ( ) ∀x ∈ [ a ,b ]
2
b b
3. ∆είξτε ότι : ∫ f ( t )dt = ∫ f ( a + b − t )dt
a a
b
a+b f (a )+ f (b)
4. ∆είξτε ότι : ( b − a ) f ( ) ≤ ∫ f ( t )dt ≤ ( b − a )
2 a
2
ΘΕΜΑ 5
Έστω ότι : f ( x ) = e f '( x ) ∀x ∈ [ a,b ] , f ( a ) = f ( b ) = 1
1. ∆είξτε ότι : f δύο φορές παραγωγίσιµη.
2. ∆είξτε ότι : f '( x ) = f ( x ) f ''( x )
3. ∆είξτε ότι οποιαδήποτε συνάρτηση δυο φορές παραγωγίσιµη σε
διάστηµα ∆ δεν µπορεί να έχει ταυτόχρονα στο ίδιο σηµείο
ακρότατο και καµπή.
4. Βρείτε τον τύπο της f . (∆εχθείτε ότι αν η f είναι σταθερή σε
U( x0 ,δ ) ∩ [ a,b ] για οποιοδήποτε x0 ∈ [ a,b ] τότε η f είναι
ΘΕΜΑ 6
Έστω f : [ 1,+∞ ) → R : f(1)=3 , x4f ΄(x)=f 2(x)
1. Να δείξετε ότι η f είναι αύξουσα.
2. Να δείξετε ότι f ( x ) ≥ 3 ,∀x ∈ [ 1,+∞ )
3. Nα βρείτε τον τύπο της f.
mathematica.gr 259
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ε ΓΕΝΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
4. Aν Ω είναι το χωρίο που ορίζεται από την Cf , τον άξονα x΄x και
τις ευθείες x=1 , x=3 να βρεθεί ευθεία x=m που να χωρίζει το Ω
σε δύο ισεµβαδικά χωρία..
ΘΕΜΑ 7
΄Εστω συνάρτηση f ώστε να ισχύουν: f(0)=f(4)=2-f(2)=0 και
επιπλέον είναι
0 > f ′′( x ) ≥ −1 , ∀x ∈ [ 0,4 ]
1. Να δείξετε ότι f ( x ) > 0 , ∀x ∈ ( 0,4 )
2. Να δείξετε ότι f ′( 0 ) ≤ 2 , f ′( 4 ) ≥ −2
1
3. Αν g ( x) = x(4 − x) να δείξετε ότι g(0)=g(4)=2-g(2)=0 ,
2
g΄(0)=2 , g΄(4)=-2 και g΄΄(x)=-1 στο [0,4]
4. Να θέσετε h(x)=f(x)-g(x) και να δείξετε ότι υπάρχουν
ξ1 ∈ ( 0,2 ) , ξ 2 ∈ ( 2,4 ) : h΄(ξ1)= h΄(ξ2)=0
5. Να δείξετε ότι h΄ αύξουσα και έτσι δείξτε ότι h΄(x)=0 στο [ξ1,ξ2]
6. Να δείξετε ότι και η h(x)=0 στο [ξ1,ξ2]
7. Να δείξετε ότι h φθίνουσα στο [0, ξ1] και αύξουσα στο [ξ2,4]
8. Να δείξετε έτσι ότι η h είναι σταθερή και να βρείτε τον τύπο της
f.
ΘEMA 8
Έστω f ( x ) = 2 x +1 − x 2 − x − 2 , x ∈ R
1. Να λυθεί η εξίσωση f ( x ) = 0
mathematica.gr 260
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ε ΓΕΝΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
ΘΕΜΑ 9
2
΄Eστω f '( x ) = ∀x ∈ R , f '( 0 ) = 1
1+ ef ( x)
1. Μελετείστε την µονοτονία της f.
2. Λύστε την εξίσωση f(x)=0
3. ∆είξτε ότι η f στρέφει τα κοίλα κάτω και ότι στην γραφική
παράσταση της f δεν υπάρχουν τρία συνευθειακά σηµεία.
4. ∆είξτε ότι η y=x είναι εφαπτοµένη της f στο σηµείο 0
5. ∆είξτε ότι f ( x ) ≤ x ,∀x ∈ R
6. ∆είξτε ότι f ( x ) + e f ( x ) = 2x + 1 , ∀x ∈ R
7. ∆είξτε ότι f ( x ) < 2x + 1 , ∀x ∈ R
8. Βρείτε το lim f ( x )
x →−∞
mathematica.gr 261
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ε ΓΕΝΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
ΘΕΜΑ 10
x
Αν f ' ( x ) ≤ ∀x ∈ R τότε
1+ x
ΘEMA 11
β f (β )
1. Αν f ΄(x)>0, δείξτε ότι: ∫α f ( x )dx + ∫ f −1
(x )dx = βf (β ) − αf (α )
f (α )
mathematica.gr 262
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ε ΓΕΝΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
ΘΕΜΑ 12
΄Εστω Εν συναρτήσεις που ορίζονται στο R από τις παρακάτω
σχέσεις:
x
E 0 ( x ) = 1,Eν + 1 ( x ) = 1 + ∫ Eν ( t )dt ,ν ∈ N
0
ΘΕΜΑ 13
΄Εστω συνάρτηση f παραγωγίσιµη στο [0, + ∞ ) :
x
2 f ( x ) + f ( x ) = 2 ∫ e − f ( t ) dt και f(0)=0
2
mathematica.gr 263
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ε ΓΕΝΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
ΘΕΜΑ 14
x
∫ e dt , x ≥ 0
t
΄Εστω η συνάρτηση f µε: f ( x ) = x 0
2 + ηµ t dt , x < 0
∫0 t − 1
1. Να µελετήσετε την f ως προς την συνέχεια και την
παραγωγισιµότητα..
2. Να µελετήσετε την f ως προς την µονοτονία .
3. Να υπολογίσετε τα όρια: lim f ( x ) , lim f ( x )
x →+∞ x →−∞
mathematica.gr 264
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ε ΓΕΝΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
ΘΕΜΑ 15
x 1
∫ f ( t )dt + ∫ g( t )dt = ( x − 1 ) ∀x ∈ R
2
Εστω ότι f , g παραγωγίσιµες στο R και
1 x
ΘΕΜΑ 16
1. Αν P(x)=anxn+…+a1x+a0 , n ∈ N , a n ≠ 0 δείξτε ότι P(n)(x)=an n!
P( x )
2. Βρείτε το όριο lim
x → +∞ ex
3. Aν P΄(x)<P(x) ∀x ∈ R και f(x)=e-xP(x) µελετήστε την µονοτονία
της f.
4. Bρείτε το σύνολο τιµών της f.
5. ∆είξτε ότι το πολυώνυµο P(x) δεν έχει καµία πραγµατική ρίζα.
6. Αν ισχύουν όλα τα προηγούµενα εξετάστε αν υπάρχουν σταθερές
x
a,b ώστε να ισχύει : P( x ) = a + ∫ ( t 2 + 1 )k dt ∀x ∈ R , k ∈ N *
b
mathematica.gr 265
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ε ΓΕΝΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
ΘΕΜΑ 17
1. Να δειχθεί ότι t − Ant ≥ 1 ∀t > 0
2x
1
2. Έστω f ( x ) = ∫ t − lnt dt . Να βρεθεί το πεδίο ορισµού της
x
f.
ΘΕΜΑ 18
1
Έστω f ( x ) = ∫
2x
dt
x 1+ t2
1. Μελετήστε την f ως προς την µονοτονία .
5. Bρείτε το lim f ( x )
x →+∞
mathematica.gr 266
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ε ΓΕΝΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
ΘΕΜΑ 19
Έστω f : R → R παραγωγίσιµη συνάρτηση :
y
∫x
f ( t )dt ≤ f ′( x ) − f ′( y ) ∀x, y ∈ R και f ( 0 ) > 0
σταθερά
f( x)
3. Βρείτε το Aim
x →+∞
x
4. ∆είξτε ότι η f τέµνει την ευθεία µε εξίσωση y=x
5. ∆είξτε ότι η f έχει τουλάχιστον µια ρίζα ξ
6. Αν δοθεί η f δείξτε ότι µπορούµε να βρούµε αριθµούς Α , φ :
f(0)=Aηµφ f΄(0)=Ασυνφ και έτσι βρείτε τον τύπο της f . Θα ισχύει
τότε Α=α?
ΘΕΜΑ 20
x
ln t
΄Εστω f ( x ) = ∫ dt
1
1+t
1. Να βρείτε το πεδίο ορισµού της f.
2. Nα µελετήσετε την f ως προς την µονοτονία και τα ακρότατα.
3. Να δείξετε ότι για κάθε πραγµατικό x>1 ισχύει f(x)>f(1/x)
4. Να δείξετε ότι για κάθε θετικό πραγµατικό x ισχύει
f ( x ) + f ( 1 / x ) = (1/2)ln2x
5. Nα υπολογίσετε τo όριo lim f ( x ) και να βρείτε το σύνολο
x →+∞
τιµών της.
6. Για κάθε α ∈ ( 0,1 ) να δείξετε ότι υπάρχει µοναδικό b>1 ώστε
f(a)=f(b)
mathematica.gr 267
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ε ΓΕΝΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
ΘΕΜΑ 21
Θέτουµε :
a
f ( x ) = ∫ e− t t x −1dt , a > 0 , x ∈ [ 1, +∞ )
0
an
5. Για α>0 να δείξετε ότι : f ( n + 1 ) = n f ( n ) − , ∀n ∈ N *
ea
an
6. Να υπολογίσετε το όριο : lim
a →+∞ e a
mathematica.gr 268
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ε ΓΕΝΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
ΘΕΜΑ 22
1. ∆ίνονται οι συναρτήσεις Α(x)=2x2 , B(x)=2x2-4x+3 , C(x)=-
2x2+4x-1 ,D(x)=-2x2 , x ∈ [ 0 ,1 ] .Ονοµάζουµε µε Κ,Λ,Μ τα
σηµεία τοµής των γραφικών παραστάσεων των Α και Β,Β και C,C
και D αντιστοίχως όπως στο σχήµα:
Κ
Λ
O
M
Να βρεθούν οι συντεταγµένες των Κ,Λ,Μ.
2. Να βρεθεί το εµβαδό του καµπυλόγραµµου χωρίου (ΟΚΛΜ).
3. Να δείξετε ότι οι Α(x) , C(x) τέµνονται µόνο σε ένα σηµείο στο
οποίο έχουν και κοινή εφαπτοµένη.
4. Αν για την συνάρτηση f ισχύουν : f ' ' ( x ) ≤ 4 ∀x ∈ [ 0 ,1 ] f(0)=0
, f(1)=1 ,
f ΄(0)=0 , f ΄(1)=0, να δείξετε ότι η γραφική παράσταση της f
βρίσκεται εντός του
χωρίου (ΟΚΛΜ).
5. ∆είξτε ότι f(1/2)=1/2
1 9
6. ∆είξτε ότι − ≤ f(x)≤
8 8
7. Με την βοήθεια του σχήµατος βρείτε τον τύπο µιας h ώστε το
1
∫ h( t )dt
0
να γίνεται µέγιστο. Θεωρείστε ότι h : [ 0 ,1 ] → R και ότι
mathematica.gr 269
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ε ΓΕΝΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
ΘΕΜΑ 23
Έστω η συνάρτηση f µε: f ( x ) f ′′( x ) = A ≠ 0 ∀x ∈ R . Αν η f
παρουσιάζει τοπικό ακρότατο στο 1, το 1 τότε :
1. Να δείξετε ότι f(x)>0 στο R
2. Να δείξετε ότι A>0
3. Να µελετήσετε την f ως προς την µονοτονία και τα ακρότατα
4. Να υπολογίσετε τα όρια: lim f ( x ) , lim f ′′( x ) και βρείτε το
x →+∞ x →+∞
mathematica.gr 270
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ε ΓΕΝΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
ΘΕΜΑ 24
1. ΄Εστω συνάρτηση f : f ΄΄(x)=p(x)f(x) , p(x)>0 και συνεχής στο R.
Τότε αν η f έχει δυο ρίζες a ,b δείξτε ότι : f(x)=0 ∀x ∈ [ a ,b ]
(Υποθέστε ότι η f έχει µια τουλάχιστον θετική τιµή,
εξασφαλίστε ακρότατο στο [a,b] και καταλήξτε σε άτοπο
χρησιµοποιώντας το κριτήριο της β΄ παραγώγου)
2. Τώρα υποθέστε ότι : η f δεν είναι σταθερή σε κανένα διάστηµα ,
f(a)=0 , x0>a , f(x0)>0 και δείξτε ότι : f(x)>0 ∀x ∈ ( a ,+∞ )
3. Συµπεράνετε ότι : f κυρτή ∀x ∈ ( a ,+∞ )
4. Nα αποδείξετε ότι : f ΄(a) ≥ 0 και f γνήσια αύξουσα
∀x ∈ ( a ,+∞ )
5. ∆είξτε ότι : η f βρίσκεται κάτω από τον άξονα χ`χ και στρέφει τα
κοίλα κάτω στο διάστηµα ( −∞ , a ) . Εξετάστε στη συνέχεια αν το
σηµείο (a,0) είναι σηµείο καµπής της f .
6. ∆είξτε ότι : lim f ( x ) = +∞ και βρείτε το σύνολο τιµών της f.
x →+∞
f(x)
8. ∀x ∈ ( a ,+∞ ) δείξτε ότι υπάρχει µοναδικό w>a : f '( w ) =
x−a
9. Αν Α(a,0) , B(x,f(x)) , x>a, δείξτε ότι η κλίση της χορδής ΑΒ είναι
µεγαλύτερη από την κλίση της εφαπτοµένης της f στο Α.
10. Αποδείξτε ότι στην γραφική παράσταση της f υπάρχουν πάντοτε
3 συνευθειακά σηµεία.
m mm 2
f '( x ) f '( x )
11. ∆είξτε ότι : ∫ p( x )dx = + ∫ dx ∀m > k > a
k f ( x ) k k f ( x )
12. Αν f ΄(k).f(m)=f ΄(m).f(k) δείξτε ότι υπάρχει ξ µε k<ξ<m :
ln f ( m ) − ln f ( k )
p( ξ ) ≥
m−k
mathematica.gr 271
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ε ΓΕΝΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
ΘΕΜΑ 25
Αν f : R → R , f ′′( x ) = f ( x ) ,∀x ∈ R
f ( 0 ) + f ′( 0 ) x f ( 0 ) − f ′( 0 ) -x
2. Να δείξετε ότι f ( x ) = e + e
2 2
f ( 0 ) + f ′( 0 ) f ( 0 ) − f ′( 0 )
Θέτουµε a = ,b=
2 2
3. Αν ab ≥ 0 , a + b ≠ 0 δείξτε ότι η συνάρτηση διατηρεί σταθερό
ΘΕΜΑ 26
1)∆είξτε ότι ότι υπάρχει συνάρτηση
f : ( 0, +∞ ) → ( 0,1 ) :4 f 3 ( x ) = 2xf ( x ) = x + 1,x > 0
x +1 x +1 1
2)∆είξτε ότι < f( x)< και ότι lim f ( x ) =
2x + 4 2x x →+∞ 2
mathematica.gr 272
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ε ΓΕΝΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
1
3)∆είξτε ότι | f ( x ) − f ( x0 )|< | x − x0 |,∀x0 > 0 και ότι f
2x0
συνεχής
1
4)∆είξτε ότι f ( x ) > ,∀x ∈ ( 0, +∞ )
2
5)∆είξτε ότι f παραγωγίσιµη και γνήσια φθίνουσα
1 1
6)∆είξτε ότι f (( 0, +∞ )) = ( , 3 )
2 4
7)Βρείτε την f −1
ΘΕΜΑ 27
ln t
1. Α) Σχεδιάστε την γραφική παράσταση της f ( t ) = .
t
Β) Για ποιους αριθµούς x,y ισχύει η ιδιότητα : ∀x ∈ A ∩ D f ∃
mathematica.gr 273
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ε ΓΕΝΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
ΜΕ ΜΙΓΑ∆ΙΚΟΥΣ
1. Να δειχθεί ότι υπάρχει µοναδικός µιγαδικός z : Rez>0 , Imz=1
1
και επιπλέον z 2 + ∈R
z
2. Έστω Κ= z 3 − z + 2 , όπου zœÂ, µε z = 1 . Να βρεθεί η µέγιστη
γίνεται µέγιστο.
4. Έστω f ,g συνεχείς συναρτήσεις στο [α,β] , παραγωγίσιµες στο
(α,b) και επιπλέον g(x).g΄(x) ≠ 0 ∀x ∈ ( a ,b ) .Αν z1=f(α)+i.g(β) ,
f ΄( ξ ) f ( ξ )
υπάρχει ξ στο (α,β) τέτοιο ώστε : + =0
g' ( ξ ) g( ξ )
5. ∆ίνεται η συνάρτηση f για την οποία ισχύουν f(x) + f ´(x)=0,
xœÑ και f(0)=i-2000. Να βρείτε την καµπύλη στην οποία κινείται η
f ´(x 0 ) f ( x0 )
+ = 0.
g´(x 0 ) g ( x0 )
mathematica.gr 274
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ε ΓΕΝΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
αν και µόνο αν Re ( z1 ⋅ z2 ) = 0 .
2 2 2
z1 + z 2 = z1 − z 2
mathematica.gr 275
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ε ΓΕΝΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
13. Έστω z = x+ψi, x, ψ στο R και f συνεχής στο [α, β], µε f(α)∫f(β).
z − f (α ) z + f (α )
Αν ισχύει: = = 1 . Να δειχθεί ότι η εξίσωση
z − f (β ) z + f ( β )
f(x)=0 έχει τουλάχιστον µία λύση στο (α, β).
14. Έστω z = x+ψi, x, ψœR και f συνεχής στο [α, β],
p( z ) = z 3 + f ( a )z 2 + f ( b )z + 1 , p( 1 + i ) = 0 Να δείξετε ότι f η
έχει µία τουλάχιστον ρίζα στο (a,b)
15. Έστω z = a+bi, a,bœR και f ( x ) = z x 3 + w x 2 − z + w Να
zf ( x ) − 3 − 3 zf ( x ) + 1 − 1
lim ∈ R ,lim ∈ R , Να δείξετε ότι η f
x →0 x x → 1 x −1
έχει µία τουλάχιστον ρίζα στο [0,1].
mathematica.gr 276
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ε ΓΕΝΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
a a 3a a
ισχύει f ( )= ,f( ) = − και για κάποιο
2 2 2 2
x0 ∈ ( 0,2a ) z − a < a , 2z − a ≥ a , 2z − 3a ≥ a δείξτε ότι f(a)=0
ΜΕ ΠΙΘΑΝΟΤΗΤΕΣ
1. Έστω δειγµατικός χώρος Ω µε Ω= {2 r / r ∈ Z ,1 ≤ r ≤ 50} όπου για
κάθε στοιχειώδες ενδεχόµενο ω του Ω είναι
ω +2
: P( ω ) = m + ∫ f ( t )dt
ω
µε m σταθερά και f συνεχή συνάρτηση.
mathematica.gr 277
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ε ΓΕΝΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
mathematica.gr 278
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ε ΓΕΝΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
k +1
P(xk+1)= ∫ ( f ( t ) − t )dt , k=0,1,...,n-1 και γνωρίζουµε ότι
k
n
n2
∫
0
f ( t )dt = 1 +
2
το n
ΜΕ ΓΕΩΜΕΤΡΙΑ
1. Έστω f,g συναρτήσεις µε πεδίο ορισµού το R : f ΄(x)=g(x) ,
g΄(x)=f(x) ,f 2(1) ≠ g 2(1) και το σηµείο Μ(f(x),g(x)). Να δείξετε
ότι το Μ κινείται σε ισοσκελή υπερβολή.
2. ΄Eστω f συνεχής στο R και
→ → → →
ισχύει f ( x ) = a x − b , a = b = 1 , x ∈ R .
x
Aν είναι: ∫ f ( t )dt ≥ 2x − 2 ∀x ∈ R να δείξετε ότι τα διανύσµατα
1
ΓΕΝΙΚΕΣ
Οι παρακάτω δυο ασκήσεις είναι εκτός ύλης πανελληνίων Εξετάσεων
,συνοδεύονται από βοηθητικά ερωτήµατα και αφορούν γνωστά
mathematica.gr 279
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ε ΓΕΝΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
n
1
Β) Αν S n = ∑ 2
τότε η ακολουθία Sn είναι γνήσια αύξουσα και άνω
k =1 k
Αποτέλεσµα που δίνει µετά από πολύ κόπο( τον οποίο σας
1 1 1 π2
προτείνουµε να καταβάλετε) ότι r = + + + ... =
12 2 2 32 6
αποδείξτε το(και χαρείτε το)
1 ln t 1 ln t
Γ) Να υπολογίσουµε τώρα το ∫0 1+t
dt = lim+ ∫
x →0 x 1 + t
dt !!
ΓΕΝ 2
Έστω συνάρτηση φ µε συνεχή 2η παράγωγο. Να δείξετε ότι η φ΄
είναι φραγµένη στο [α,β]
β
1. Ονοµάζουµε αν = ∫ φ ( x )ηµν xdx ∆είξτε ότι η ακολουθία (αν)
α
είναι µηδενική
mathematica.gr 280
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ε ΓΕΝΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
φ( x ) − φ( 0 )
,x ≠ 0
2. Θέτουµε g( x ) = x ∆είξτε ότι g είναι
φ ′( 0 ) , x = 0
παραγωγίσιµη
3. ∆είξτε ότι η g΄ είναι συνεχής
b
4. Ονοµάζουµε bν = ∫ g( x )ηµν xdx ∆είξτε ότι η ακολουθία (bν)
0
είναι µηδενική
b φ( x ) ν b ηµ y
5. ∆είξτε τώρα ότι lim ∫ ηµν xdx − φ ( 0 )∫ dy = 0
n →+∞
0 x 0 y
και τροποποιήστε κατάλληλα την ισότητα στην περίπτωση όπου
νb ηµ y
το lim ∫
n →+∞ 0 y
dy = C ∈ R . Μπορείτε να γράψετε τότε ότι
+∞ ηµ y
∫0 y
dy = C
mathematica.gr 281
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ε ΓΕΝΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
ηµ ( 2ν + 1 )x ν
10. Αποδείξτε ότι = 1 + 2∑συν 2kx
ηµ x k =1
π
11. Υπολογίστε το ∫ 0
συν 2kxdx, k ∈ N
π ηµ ( 2ν + 1 )x
12. ∆είξτε ότι ∫
0 ηµ x
dx = π
13. Επιλέξτε f(x)=1 και συµπεράνετε ότι C=π/2 . Τελικά δείξτε ότι
π ηµ ( 2ν + 1 )x π
lim ∫ f( x) dx = ( f ( 0 ) + f ( π ))
ν →+∞ 0 ηµ x 2
mathematica.gr 282