Esperanta Finnlando 1969:3-4
Vivo de Gandhi
Edmond Privat: Vivo de Gandhi. Stafeto: Beletraj Kajeroj 32. La Laguna: Régulo 1967.
Mahatma Gandhi (1869-1948) estis fama
hinda ŝtatviro, kies metodo estis la senper-
forto. Ĉi tiun metodon oni fortege kontraŭ-
batalas aŭ eĉ ne konas en la mondo, preci-
pe en nia superevoluinta (?) Eŭropo. Estas
tamen fakto, ke Gandhi liberigis sian patru-
jon per neperforto. Li nek malamis siajn
malamikojn (fakte li neniun rigardis kiel
malamikon) nek ordonis mortigi ilin, sed li
eĉ helpis al ili en iliaj malfacilaĵoj. En Sud-
afriko, kie li unue batalis por la rajtoj de la
hinda loĝantaro, li komence de la burmilito
fondis taĉmenton de memvoluloj, plej-
parte ili estis hindoj. La taĉmento flegis
ĉiujn vunditojn, ili staru ĉe kiu ajn partio.
Similan taĉmenton li poste aranĝis en Lon-
dono, kiam la unua mondmilito ekbruliĝis.
Iuj hindoj volis utiligi tiun ĉi militon por
ataki anglojn kaj tiel eble atingi sendepen-
decon. Gandhi tamen petis ke ili ne faru
tion, sed helpu al la britoj. Eĉ al militservo-
amikoj li, sincera pacisto, konsilis, ke ili
helpu al la ĉeflando.
Depost sia reveno al Hindio li komencis
labori por siaj samlandanoj, por ke ili atin-
gu plenan sendependecon. Kiam ekbruliĝis
la dua mondmilito, lia verko estis jam tiel
preta, ke Hindio en tiu ĉi malfacila horo de
Britio tre facile estus ricevinta la sendepen-
decon. Multaj volis tion, sed Gandhi ree
kontraŭis. Laŭ li, Hindio ne rajtis profiti
malfacilaĵon de la angla registaro. La ho-
nestaj ŝtatviroj tre ŝatis lian metodon, kaj
post la milito ili estis pretaj doni sendepen-
decon al la hinda nacio. Hindio fine venkis
sian longan batalon, dank’ al la ekzempla
pacienco de Mahatma Gandhi.
La aŭtoro de Vivo de Gandhi, d-ro Edmond
Privat, estis sincera pacisto kaj homarano.
Li ankaŭ estis amiko de Gandhi. Ili konati-
ĝis fine de 1931, kiam Gandhi vojaĝis al
Eŭropo por partopreni en la Konferenco de
Ronda Tablo en Londono. Post la konfe-
renco li akompanis Gandhi al al fora Hin-
dio. Tio estis granda okazo por li, kompre-
neble. Li povis konatiĝi surloke kun la hin-
doj kaj iliaj prolemoj. Ankaŭ kun hindaj el-
staruloj li konversaciis, ekz. kun Tagore.
Kiel pacisto kaj proksima amiko de Gandhi
li bonege komprenis lin kaj tial la libro, aŭ
fakte prelegaro, estas varmege skribita. Li
alportas antaŭ nin la tutan vivon de Gandhi
ekde la infaneco ĝis la morto. Ni vidas la
junulon fumi kaj ŝteli kaj poste treege penti
tion; ni vidas lin instrui sian edzinon pri
geografio en malliberejo; ni vidas lin in-
strui, eĉ preĝi siajn samlandanojn ami unu
la alian, sed ne ĉiam ili obeas, kaj Gandhi
prenas sian lastan rimedon: li fastas. Tio
estas lia plej efika rimedo, ĉar neniu volas
lian morton. Estus granda akcidento por la
vasta nacio. Kaj fine la akcidento tamen
okazas: ne per fasto sed per armilo. La plej
teruran interhoman rimedon, forte kontraŭ-
itan de Mahatma, oni uzas kontraŭ li. Estis
morto de martiro niatempa.
La stilo de Privat, kiel ĉiam, estas tre facile
legebla. Treege interese li skribas, eĉ la
originallingvajn terminojn de Gasndhi li
aldonas. Ankaŭ komencanto legas tiun ĉi
libron sen grandaj malfacilaĵoj. Estas tre-
ege rekomendinda libro por ĉiu samideano.
Mi eĉ kuraĝas diri, ke jen estas naturmeto-
da libro por fariĝi pacamiko.
La perforto mortigas la spiriton. La neper-
forto ĝin vekas… Ĉu tio ne interesas vin pli
ol atombomboj kaj milita tekniko?
Osmo Buller