You are on page 1of 1192

siqgur pRswid

sRI nwnk pRkwS


(pUrbwrD)

Sri Nanak Parkash


Poorabaradh (Part I)
ikRq:

kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI


By

Bhai Santokh Singh


sMq ikSn isMG jI mhwrwj rwVw swihb
vwilaW dI pivzqr Xwd ivzc smripq
vlox: BweI blijMdr isMG jI (rwVw swihb)
Made available for all users
In sweet Memory of

His Holiness Sant Kishan Singh ji


(Rara Sahib)
by

Bhai Baljinder Singh ji


Baljinder Singh 16914 Lassen Street, Northridge, CA 91343 USA
Visit: www.ik13.com
Email rarasahib@yahoo.com
Important Notice:
This file is brought in the digital (computer/internet use) format and made available within the
reach of common users, scholars and students engaged in the study of Sikh History and Philosophy
with the help of computer/internet. The digital composition of this file is the intellectual property of
Bhai Baljinder Singh as it is completely an individual effort by him. Except for personal use on a
personal computer without changing/decoding the file/database, no one is permitted to use this file
in its native (provided), decoded or modified format, in whole or in part, for any
computer/internet/publication project without the prior written permission of Bhai Baljinder Singh.

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

do Sbd
(vlox: blijMdr isMG)

qqkrw pUrbwrD
Gir Gir aMdir Drmswl
vlox: sMq hrI isMG jI rMDwvw

(jnrl skzqr gurmiq isDWq pRcwrk sMq smwj)

sMdyS
vlox: fw. gurcrn isMG

pRo. (rItwierf) pMjwbI XUnIvristI, pitawlw


(aYks PYlo sRI gurU gRMQ swihb aiDaYn ivBwg)

sMKyp ilMk
qqkrw pUrbwrD

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

sMKyp aDXw ilk


ivsQwr ivzc qqkrw dyKN leI qqkrw pUrbwrD
Auqy kilk kro jI)
1

2
12
22
32
42
52
62

3
13
23
33
43
53
63

4
14
24
34
44
54
64

5
15
25
35
45
55
65

6
16
26
36
46
56
66
72

7
17
27
37
47
57
67
73

8
18
28
38
48
58
68

9
19
29
39
49
59
69

10
20
30
40
50
60
70

11
21
31
41
51
61
71

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

do Sbd
iksy vI kOm dy ieiqhws dy mUl sRoq Aus kOm vwsqy iezk aijhw
srmwieaw huMdy hn, ijs Auzqy Auh kOm r kr skdI hY ieh kOmI
srmwieaw hI Aus dy pYrokwrW leI pRyrnw dw sRoq bNdw hY iszK ieiqhws nwl
sMbMDq aijhy sRoq aswfy pws Bwvyx igNqI ivzc bhuq iZawdw qW nhIx pr
ijqny ku swfy pws pRwpq hn, AunHW L hI nImq smJ ky ijzQy AunHW dw
aiDaYn ZrUrI hY, AuQy AunHW dI sMBwl vI awvzSk hY
ienHW ivzcox iezk sRoq kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI duawrw ricq
sRI gur pRqwp sUrj gRMQwvlI hY sRI gur pRqwp sUrj gRMQwvlI iszK
ieiqhws dw iezk vfmuzlw sRoq hoN dy nwl nwl BweI sMqoK isMG jI L siqgurU
jI vlox bSI adBuq ivzdvqw dw Zwnw vI hY awkwr aqy guNwqmk idRStI
qox ieh sRoq ieqnw vzfw hY ik iszK lsy aqy ieiqhws dy KojI iesdy
aiDaYn qox ibnW awpNI ivzdvqw aDUrI mMndy hn iesdI pRmwNIkqw dw
aMdwZw ies gzl qox lwieaw jw skdw hY ik iZawdwqr ieiqhwsk aqy hor
pRiszD gur-asQwnW qy roZwnw ies gRMQwvlI dI kQw dI prMprw qurI aw rhI
hY iksy vI ieiqhwsk rcnw L Bwvyx mukMml qW nhIx ikhw jw skdw pr jo
SrDw, isdk aqy iszKI nwl pRym BweI swihb jI dI rcnw L pVHn AuprMq
pRwpq huMdw hY, Auh szcmuzc byimswl hY
azj dy qyZ qrwr kMipAUtr qknwlojI dy Xug ivzc ieMtrnYzt duawrw
iszK ieiqhws dI mUl swmgRI L dunIaW dy hr kony ivzc vsy gurU nwnk nwm
lyvw guriszKW qzk phuMcwAuN dI syvw dws dw iezk AudyS hY kiv cUVwmiN
BweI sMqoK isMG jI duawrw ricq sRI gur pRqwp sUrj gRMQwvlI ivzcox sRI nwnk
pRkwS siqgurU jI dI ikRpw duawrw ieMtrnYzt Auzpr AuplbD krwAuNw, ies
AudyS L hwisl krn vwsqy isrP pihlw pVwa hY
sRI nwnk pRkwS dw swrw mUl pwT pwTkW dI suivDw leI pMkqI-Cyd
aqy pd-Cyd ivDI anuswr idzqw igaw hY keI ku szjNW dI vIcwr sI ik sRI
nwnk pRkwS ivzcox kuzJ byloVy aqy mnmzq vwly aMS kzF ky iesdI soD kr
idzqI jwvy pr dws ny awpNI quzC mzq anuswr gRMQ dI mOilkqw brkrwr rzKN
leI aYsw krnw munwisb nhIx smiJaw vYsy vI sRI nwnk pRkwS aqy sRI gur
pRqwp sUrj gRMQwvlI ivzc pMQ rqn fw. BweI vIr isMG jI vlox QW QW idzqIaW
itzpNIaW pwTkW L gurmiq qox dUr nhIx jwN idMdIaW ies leI BweI vIr
isMG jI vlox idzqy pRXwX, itzpNIaW, hvwly aqy Puztnot nwl nwl dy ky mUl
pwT nwl koeI CyV CwV nhIx kIqI geI qqkry ivzc pwTkW dI suivDw leI kuJ
vwDw kIqw igaw hY BweI swihb vlox bNwieaw qqkrw Ausy qrHW rzK ky hr
iksy aDXw ivzc awAuN vwly mhzqvpUrn aMSW dy aMk-nbr nwl drj kr
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

idzqy gey hn iksy vI aDXw qzk iszDI phuMc leI awswn ilk vI idzqy gey
hn
mMiZl hwlW dUr hY ajy qvwrIK gurU Kwlsw pwTkW qzk awAuNw hY
iPr BweI nd lwl rcnwvlI, jnm swKI BweI bwly vwlI, mihmw pRkwS, dovyx
guriblws (pw: 6 aqy pw: 10), gurU kIaW swKIaW, igawn rqnwvlI, iszK
rihqnwmy, gurbwNI dy pRiszD tIky aqy iszK ieiqhws dI hor mUl swmgRI
kwrj ieqnw vzfw hY, ijhVw siqgurU jI dI bKSIS aqy swD sMgq dI awsIs
nwl hI nypry cVH skdw hY
sRI nwnk pRkwS ieMtrnYzt Auzpr AuplbD krwAuN dI ieh syvw dws
vlox sMq ikSn isMG jI mhwrwj rwVw swihb vwilaW dI Xwd L smripq hY
siqgurU jI bKiSS krn, kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI dI ieh mhwn
rcnw jo ik hwlW qzk isrP kuJ ivdvwnW, lweIbRyrIaW aqy gurduawiraW qzk
hI sIimq hY, huN kMipAUtr aqy ieMtrnYt dy mwiDam rwhIx dunIaW dI hr
nukr ivzc vsdy gurU nwnk nwm lyvw gurisKW dy Gr Gr qzk phuMc sky aqy
hAu mUrK iesy qrHW kwry ligaw rhy:
pUrI SY L fr Gwty dw, fr nhIx azDI qweIx
rzbw! ipawr myry dI mMiZl, pUrI kdy nw hovy
24 dsMbr 2000

dws
blijMdr isMG
gurduawrw krmsr, rwVw swihb

nvyx sMskrN bwbq

siqgurU jI dI ikRpw sdkw huN qzk mhwnkoS, PrIdkot vwlw tIkw,


sMpUrn sRI gur pRqwp sUrj gRMQwvlI, igawnI igawn isMG jI duawrw ricq
qvwrIK gurU Kwlsw aqy sRI gurU pMQ pRkwS dw ifijtl sMskrN kMipAUtr
dy pwTkW dI phuMc aMdr ilaWdw jw cukw hY
ies swl (sMn 2008 eI.) ienHW nvyx sMskrNW ivzc ijzQy sRI
gurpRqwp sUrj gRMQ aqy sRI gurU pMQ pRkwS dw swrw mUl pwT pwTkW dI
suivDw leI pMkqI-Cyd aqy pd-Cyd ivDI anuswr idzqw igaw hY, AuzQy
Puztnot aqy itzpNIaW pwTkW dI suivDw vwsqy mUl pwT dy nwl hI dy idzqIaW
gaIaW hn
iesy swl iszK jgq ny sRI gurU gRMQ swihb jI 300 swlw gurgzdI bVI
SrDw aqy AuqSwh nwl mnwieaw hY dws vlox ies SuB avsr qy sMgqW L
eISr mweIkRo mIfIaw dy nvW sMskrN vI Bytw kIqw igaw hY ijs sRI ivzc sRI
dsm gRMQ dw Koj XMqr vI AuplbD krvwieaw igaw hY
26 agsq 2008

dws
blijMdr isMG
gurduawrw krmsr, rwVw swihb[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

Gir Gir aMdir Drmswl


swihby kmwl gurU goibMd isMG jI dy ainn ipawry BweI dieaw isMG
jI qox clI aw rhI jgq pRiszD sMpRdwie, ijhVI hoqI mrdwn vwlI sMpRdwie
krky vI pRiszD hY, dy mhWpurK sMq eISr isMG jI aqy sMq ikSn isMG jI
mhwrwj dIaW SKSIaqW iksy jwNkwrI dIaW muQwj nhIx ies sMpRdwie dy
mOjUdw muKI, nwm bwNI dy rsIey, sMq bwbw qyjw isMG jI dI awigaw anuswr
bwbw blijMdr isMG jI ny ijs FMg nwl guriszKI dw pRcwr krn vwsqy bIVw
cuzikaw hY, Auh awpNy awp dy ivzc iezk imswl hY iszDIaW Dwrnw duawrw
gurbwNI dy kIrqn aqy viKawn duawrw bwbw blijMdr isMG jI ny nw kyvl
sMq eISr isMG jI mhwrwj rwVw swihb vwilaW dI rvwieq L brkrwr rziKaw
hY, blik AunHW ny kMipAUtr aqy ieMtrnYzt dy mwiDam rwhIx gurbwNI aqy
gurmiq nwl sMbMDq swmzgrI L Gr Gr phuMcw ky Gir Gir aMdir Drmswl
BweI gurdws jI dy ies vcn L iezk invykly qrIky duawrw sl krn dI
iezk hor nvIx rIiq clweI hY
dws dw ipCly keI swlW qox gwhy bgwhy jdox ikqy vI AunHW nwl myl huMdw
irhw hY, dws AunHW L awpNy iesy kwrj ivzc ruziJaw dyKdw irhw hY sB qox
pihlW mhwn koS L ieMtrnYzt qy ilaw ky, iPr eISr mweIkro mIfIaw
gurbwNI aqy BweI gurdws jI dI rcnw dw src tUl iqawr kr ky ijzQy awp
ny huN qzk ies Kyqr ivzc vzfI slqw hwisl kIqI hY, AuzQy kiv cUVwmiN
BweI sMqoK isMG jI dI mhwn rcnw sRI gurpRqwp sUrj gRMQ ieMtrnYzt qy
ilaw ky ies Kyqr ivzc iezk hor mwarkw mwiraw hY
sMn 2004 eI. iszK ieiqhws nwl sMbMDq SqwbdI smwrohW dw swl
irhw hY ies swl dOrwn iszK jgq ny gurU aMgd dyv jI dw 500 swlw pRkwS
purb, sRI gurU gRMQ swihb jI dI isrjNw dw 400 swlw smwroh aqy sRI gurU
goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dI Shwdq dw 300
swlw idhwVw mnwieaw hY bwbw blijMdr isMG jI ny sRI gurU gRMQ swihb jI dw
sMpRdweI PrIdkot vwlw tIkw gurU aMgd dyv jI dy 500 swlw pRkwS purb
L, eISr mweIkRo mIfIaw sRI gurU gRMQ swihb jI dI isrjNw dy 400 swlw
purb L aqy sRI gur pRqwp sUrj gRMQ sRI gurU goibMd isMG jI dy cwr
swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dI Shwdq dy 300 swlw idhwVy L smripq
krky ijzQy gurU swihbwn dy AupkwrW aqy kurbwnIaW pRqI awpNI SrDw aqy
ikRqzgqw pRgt kIqI hY, AuQy nwl hI kMipAUtr aqy ieMtrnYzt nwl jwNkwrI
rzKN vwly gurmuK hMsW vwsqy awp ny gurU swihbwn dI bwNI aqy Aupmw dw
mwn srovr AunHW dy iblkul nyVy kr idzqw hY Xwd rhy ik BweI kwnH isMG
nwBw jI dI mhwn rcnw mhwnkoS awp pihlW hI ieMtrnYzt qy AuplbD
krvw ky Kwlsy dI isrjnw dy 300 swlw purb L smripq kr cuzky hn
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

bwbw blijMdr isMG jI dI ies GwlNw Aupr isrP rwVw swihb


sMpRdwie hI nhIx, blik smuzcw sMq smwj mwN kr skdw hY gurmiq dw
pRMprwgq qrIky duawrw pRcwr krnw, aMimRq CkwAuNw, lgr clwAuNy, smwj
aqy mwnvqw dI syvw krnw awidk syvwvW qW pihlW hI sMq smwj dy ihzsy aw
cuzkIaW hn, bwbw blijMdr isMG jI ny awDuink FMg duawrw kMipAUtr aqy
ieMtrnYt dy mwiDam rwhIx gurbwNI aqy gurmiq dw pRcwr krn dI syvw awrMB
krky gurmiq isDWq pRcwrk sMq smwj dw nW hor Auzcw kr idzqw hY nwl
hI bwbw blijMdr isMG jI ny sMq smwj, iszK ivdvwnW aqy hor iszK sMsQwvW
L ies gzl dw aihsws vI krvwieaw hY ik azj dy kMipAUtr Xug ivzc
gurmiq dy pRcwr aqy Koj kwrj vwsqy jykr ienHW swDnW dI vrqox nw kIqI
geI qW gurU swihbwn dy sMdyS L Gr Gr phuMcwAuN dw sMklp pUrw nhIx ho
skygw
dws L aws hY ik gurmiq nwl sMbMDq mUl swmgRI kMipAUtr aqy
ieMtrnYzt rwhIx Gr Gr phuMcwAuN dy ies SuB mnorQ ivzc bwbw blijMdr
isMG jI L pUrn kwmXwbI pRwpq hovygI aIr ivzc dws awpNy vlox aqy
gurmiq isDWq pRcwrk sMq smwj vlox bwbw blijMdr isMG jI dy ies
purSwrQ dI BrpUr SwlwGw krdw hoieaw AunHW L huN qzk pRwpq kIqI slqw
leI vDweI idMdw hY aqy AunHW dy bwkI rihMdy mhwn kwrj dI sMpUrnqw vwsqy
siqgurU jI dy crnW ivzc ardws krdw hY
21 jnvrI 2005
rMDwvw

sMq hrI isMG rMDwvw


jnrl skzqr, gurmiq isDWq pRcwrk sMq smwj

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

sMdyS
bwbw blijMdr isMG jI sMq smwj nwl sMbMiDq pRcwr dI supRiszD sMsQw
sMq eISr isMG jI qy sMq ikSn isMG jI rwVw swihb vzlox vroswie sQwn dy
pRmuzK pRiqinD hn cyqMn qy sUJvwn hoN dy nwqy Auh iszKI dw pRcwr pRMpk qy
awDuink ivigawnk sUJ dw sumyl krky krn dy cwhvwn hn ijzQy Auh hoqI
mrdwn vwlI sMpRdwie nwl sMbMiDq sMq eISr isMG jI dy iszDIaW DwrnW
duawrw gurbwNI kIrqn qy viKawn dI pRMprw L agWh qor rhy hn, AuzQy AunHW
L ivdySW dy rtn qox ieh vI anuBv ho igaw hY ik smuzcy qOr qy, ivSyS krky
ivdySW ivzc vsdI ajokI pIVHI L Drm, aqy ies rwhIx jIvn dIaW AuzcIaW
suzcIaW kImqW vzl awkrSq krn dy pRmuzK swDn ieMtrnYzt aqy kMipAUtr hI
hn azj dy ies pIVHI dy ivdvwn qy Kojkwr vI gurmiq aiDaYn leI
nvInqm sUcnW qy pRswr dy swDnW dIaW shUlqW dI Gwt L bVy qIbr rUp ivzc
anuBv krky, ies qox dUr huMdy jw rhy hn Auh pIVHI ijs ny awpNI swrI
isziKaw hI ies mwiDam rwhIx leI hY, AuhnW L ieh Gwt hor vI iSzdq nwl
mihsUs huMdI hY
bwbw blijMdr isMG jI akwl purK dI apwr biSS dy pwqr hn ijs
sdky AunHW L siqgurU jI ny ieh syvw bSI hY keI swlW qox ijzQy Auh
gurmiq dy pRoK qy apRoK soimaW L pRogRwmf rUp ivc sI.fI. aqy vYzbsweIt qy
ilaw rhy hn, AuzQy nwl hI Auh ies L inq hor suDwrn qy vDyry aiDaYnshwiek bnwAuN ivzc ruzJy hoey hn ivakqI rUp ivzc ibnW iksy sMsQwgq
shwieqw dy Auh aYznw kMm kr cuzky hn ik sMq smwj, vzK-vzK fyry qy vzfIaW
sMsQwvW AunHW dy ies kwrj aqy lgn Aupr mwN kr skdIaW hn eISr
mweIkro mIfIaw dy nvInqm sMskrn ivzc AunHW ny sRI gurU gRMQ swihb jI,
BweI gurdws jI dIaW vwrW qy svYXy; sRI gurU gRMQ swihb jI dw PrIdkot vwlw
tIkw (4 ijldW); s. mnmohn isMG ricq pMjwbI aMgryjI stIk (8 ijldW);
pRo. swihb isMG jI ricq gurU gRMQ swihb drpn (10 ijldW); BweI kwnH
isMG jI dw mhwn koS qy pMjwbI XUnIvristI, pitawlw duawrw pRkwSq myrw
sRI gurU gRMQ swihb koS (2 ijldW) L BweI sMqoK isMG jI dy sRI gurpRqwp
sUrj gRMQ (14 ijldW) smyq Br idzqw igaw hY aqy ienHW swiraW L awps
ivzc sMbMiDq kr idzqw igaw hY ieh sRI gurU gRMQ swihb ivzc awey iksy vI
Sbd aqy quk dI Bwl leI src ieMjn qW hY hI pr jy Auprokq iksy vI tIky
ivzcox quk-ivSyS dy arQ vyKNy hoN, aijhI suivDw vI ies ivzc AuplbD hY
iksy ivSyS Sbd dy arQW L loV anuswr mhwn koS aQvw sRI gurU gRMQ koS
ivzcox vI vyiKaw jw skdw hY SbdW dI FUMf sImq rUp ivzc sRI gurU gRMQ swihb
dy iksy vI XogdwnI aQvw rwg ivzcox vI kIqI jw skdI hY ieh swrI Bwl iksy
Sbd dy vzK-vzK joVW vwly SbdW dI iekzTI vI ho skdI hY swrIaW qukW L
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

aglIaW-ipClIaW qukW smyq vzKry vI kziFaw jw skdw hY ies qrHW dI Koj


aqy swPtvyar dI isrjnw vfyrIaW ivzidak aqy Dwrimk sMsQwvW leI
anusrn krnXog hY
siqgurU jI bwbw blijMdr isMG jI qy hor biSSW krn, AunHW L ies
syvw leI hor AuqSwh bSN qW jo Auh gurmiq dy sunyhy dy pRswr ivc juty
rihN swfI siqgurU jI dy drbwr ivzc ieh hI ardws hY
pitawlw
28 jnvrI, 2005

fw. gurcrn isMG


pRo. (rItwierf) pMjwbI XUnIvristI, pitawlw
(aYks PYlo sRI gurU gRMQ swihb aiDaYn ivBwg)

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

qqkrw pUrbwrD
1

2
3

1. mMglw crn, nwm mihmw brnn, nwm pRQmo Dwie


(A) apny ieS dI mrXwdw dw mUl mMgl
(a) kwiv-sMkyq mrXwdw dw mMgl
(e) apNy ieS dyv-akwl purK-dw mMgl
(s) ieS gur-sRI gur nwnk dyv jI-mMgl
(h) ieS gurU-sRI gurU aMgd dyv jI-mMgl
(k) ieS gurU-sRI gurU amr dyv jI-mMgl
(K) ieS gurU-sRI gurU rwmdws jI-mMgl
(g) ieS gurU-sRI gurU arjn dyv jI-mMgl
(G) ieS gurU-sRI gurU hirgoivMd jI-mMgl
() ieS gurU-sRI gurU hirrwie jI-mMgl
(c) ieS gurU-sRI gurU hir ikRSn jI-mMgl
(C) ieS gurU-SRI gurU qyg bhwdr jI-mMgl
(j) ieS gurU-SRI gurU goivMd isMG jI-mMgl
(J) gurmuK-ivdw qy nwm dwqy dw-mMgl
() nwm-gur mMqR qy nwm mhwqm-mMgl
(t) vwihgurU nwm dI ivSySqw
2. mMgl pzqRI ilawAuNI, bwly dw gurU aMgd jI L
imlNw
3. SRI gur nwnk dyv jI dw avqwr
{BweI bwly dw srUp} 1..
{kljug dw Zor} 4..
{DrqI dI pukwr} 15..
{bwr dyS aqy qlvMfI mihmw} 32..

4. gurU jI dw avqwr Auqswh qy nwm Drnw


{kivqw dy doS} 1
{kiv nmRqw} 1
{nwnk pd dy arQ} 57

5. SRI gurU nwnk jI dI bwl lIlw


{gurU jw dw mn psMd Bojn} 14

6. gopwl pWDy pRiq AupdyS


{pWDy pws jwN dw idRS} 5

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

10

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

{gopwl pWDy pRiq AupdyS} 12..

7. bwl lIlHw, ipqw pRiq spq SlokI gIqw dy arQ


sunwey
{SRI gur gRMQ mMgl} 1
{spq SlokI gIqw dy arQ suNwey} 31

8
9

8. gur iszK dw mMgl muzlW pRiq AupdyS


9. swrdw dw mMgl szcw jMvU
{hridawl pMifq} 3
{bdobdI jnAU pw idzqw} 43

10

10. ardws gAUaW cwrnw Kyq hiraw krnw


{siqgurW agy ardws} 1
{gAUaW cwrnw} 14..
{Kyq hiraw krnw} 41

11

11. Xwcnw srp ny CwXw krnI rwie bulwr L isdk


{srp Cwieaw} 15
{rwie bulwr} 19
{gRIKm-grmI ruzq dw idRStWq} 43..

12

12. swrdw mMgl Kyq bIjNw ibRzK Cwieaw asiQr


{pwvs ruzq dw idRStWq} 2..
{ibrK CwXw asiQr} 41
{rwie bulwr dI kwlU jI L qwkId} 47

13

13. swrdw mMgl vYd L AupdyS


{srd ruq dw idRStWq} 2..
{vYd hrdws} 33
{mn dy rog} 50

14

14. gur nwnk mMgl Krw sOdw krn jwNw


{hymMq-ihmkr ruq idRStWq} 7..
{sMqW dw awSRm qp idRS} 43..
{sMqryN} 48, 68
{sMqW ihq KRIdI swmgRI dI vyrvw} 75..

15

15. gurU aMgd dyv mMgl Krw sOdw; bwbw kwlU qy rwX
bulwr
{kwlU jI ny cpyVW mwrnIaW} 26..
{rwie bulwr dw kwlU jI Auqy ros} 47

16

16. gurU amrdyv mMgl Cwp lotw swDU L idzqw,


sulqwnpur jwNW
{pqJV ruzq idRStWq} 10..

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

11

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

{Cwp lotw swDU L idzqw} 30


{sulqwnpur phuMcy} 47..

17

17. gurU rwmdws jI dw mMgl modI dI kwr awrMBI


{modI dI kwr} 13..
{kwlU jI sulqwnpur gey} 36..

18

18. modI dI kwr lyKw kIqw 135 vwDw inkly


{lyKw kIqw, 135) vwDw inkly} 75

19

19. sRI gurU hrgoivMd mMgl siqgurU jI dI sgweI


{gurU jI dy nwnikaW dw iZkr} 20
{mrdwny L kIrqn dw vr} 65..

20

20. SRI gurU hirrwie mMgl lyKw kIqw, 321) vwDw ley
{dOlq KW L nwnk nwm dy arQ dzsy} 37..
{lyKw kIqw, 321) vwDw ley} 55
{nvwb dI kuqrk, } 39..
{gurU jI vlox kuqrk dw Auzqr} 43..

21

21. SRI gurU hrikRSn mMgl brwq dI cVHweI


{brwq dI cVweI} 45
{bwrwqIaW dy nwm} 45
{SuB Sgn} 49..

22

22. SRI gur qyg bhwdr mMfl brwq dw FukwAu ivawh


{ivvwh AuqSwh} 14

23

23. sRI gurU goibMd isMG mMgl qlvMfI jwNw


{mhIny leI modIKwnw bwly pws} 33
{hridawl pMifq inhwl} 66
{AusqwdW L imly} 75

24

24. gurbwNI mMgl sulqwnpur awAuNw


{gurbwNI mMgl} 1
{humw pMCI idRStWq} 9..
{kwlU jI ny Dn dI mihmw dzsNI} 20..

25

25. srsqI mMgl mUly qy cMdo rwNI dw aw ky guzsy hoNw


{mUly dw suBwa} 11
{cMdorwnI} 23

26

26. Swrdw mMgl isrI cMd jnm


{isrI cMd jI dw jnm} 56

27

27. SRI gurU mMgl mnsuK qy BgIrQ


{BgIrQ} 2
{mnsuK} 36
{mnsuK pRqI AupdyS} 67..

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

12

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

{mukqI dy iqMn swDn} 72

28

28. gur crn mMgl vyeIx pRvyS


{igawn qrovr} 6
{sulqwnpur ivzc rOlw} 37

29

29. gurcrN mMgl vyxeIx qox bwhr awAuNw, modI dI kwr


qwgNI
{sMqGwt} 7
{modIKwnw lutwAuNw} 17..
{modIKwnw lutw mswNW ivzc} 24
{lyKw, 760) vwDy dy inkly} 39

30

30. gur pg pRym mMgl mUly dw awAuNw Swmy idj L


AupdyS, lKmI cMd jnm
{mUly dw kRoD} 7
{iSawmw pMifq} 16
{lKmI cMd jI dw jnm} 48

31

31. swrdw mMgl, muzlW insqwrw, msIq qy nwb dw pRsMg


{nvwb duibDw ivzc} 11
{nvwb ny muzlW L ByjNw} 11
{muzlW L AupdyS} 25

32

32. gurcrn mMgl msIq kOqk


{nvwb L AupdyS} 19..
{jYrwm dI SRDw} 50

33

33. crN DUV mMgl mwqw sulKNI jI dw pyky jwNw


{gurU nwnk jI dw ilbws} 6
{mUly aqy cMdorwnI dy kTor bcn} 7..

34

34. gurU pg mMgl mrdwnw awXw


{mrdwnw gurU jI pws awXw} 33
{mrdwny L nwl rihN leI pRyrnw} 37..
{BuzK qyh sihN leI iqawr rihN vwsqy kihNw} 52
{mrdwny dI rbwb} 63

35

35. gurcrN mMgl rbwb ilawAuNw


{iPrMdw} 21, 29
{mrdwny dI rbwb} 42
{rbwb suN ky psu-pMCI mohy jwNy} 43
{rbwb suN ky gurU jI dI smwDI lgNI} 44

36

36. gur crn mMgl mrdwny dI BuK byby jI pwsox ivdw


{byby nwnkI nwl bcn iblws} 40

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

13

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

37

37. kQw mMgl nwnk pRkwS iknHW pusqkW qox biNaw


{ihMdwlIaW dI KutweI} 21
{gurU nwnk mihmw} 57
{sPYd rMg dy idRStWq} 57

38

38. gurU nwnk mMgl Bw: lwlo imlwp


{BweI lwlo imlwp} 7..
{nOx pRkwr dI BgqI} 18.

39

39. gurcrN mMgl mlk Bwgo awid


{milk Bwgo} 3..
{Bwgo dw prdw PwS} 49..
{Kwn dw puqR mrnw} 87

40

40. crN rj mMgl iqlvMfI jwNw


{rwie bulwr dw mrdwny azgy qrlw} 40..
{cMdRBwn dw KUh} 66

41

41. gurcrn mMgl qlvMfI awAuNw


{gurU jI dw pRvwr-igawn puqR vwlw} 30..
{rwie bulwr dw pRym} 38..

42
43

42. crN rj mMgl-qlvMfI pRsMg


43. crN kml mMgl gXwn AupdyS qulsW
{rwie pRiq gwn AupdyS} 2..
{rwie L idzqy AupdyS dw incoV} 44..
{qulsW dwsI} 56..

44

44. gurcrN mMgl sMglwdIp jwNw iSvnwB


{kItI aqy ibhMgm mwrg} 19..
{gurisK dw sdw hI bRq} 22..
{pwhn pUjw KMfn} 32

45

45. SRI gurU crN mMgl qlvMfI qox turnw


{iSvnwB pws bNwvtI nwnk} 3..
{rwie ny nwnk nwm qy qwlwb bNwAuNw} 43
{BgqI rUpI ndI dw idRStWq} 48..

46

46. crN mMgl azk KzKVIaW Kuvwky mrdwny dI BuK


invwrI kwvrU dyS
{mrdwny L KzKVIaW KuaweIaW} 11..
{kwvrU dyS} 21
{mrdwny dw mIFw bNnw} 29..

47

47. nKkWq mMgl sMglwdIp rwjw iSvnwB


{nwgw bMdr - sMglw dIp} 11

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

14

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

{gurU jI suzikaw bwg hrw krnw} 13


{gurU jI dI pRIiKaw} 19
{pdmnI ByjNI} 37..
{iSvnwB ny gurU jI pws awAuNw} 64..

48

48. DXwn mihmw iSvnwB pRiq AupdyS Xog


{iSvnwB dy pRym dw pRIiKaw} 5
{iSvnwB dw rwNI dw nW cMdklw} 18..
{do pRkwr dw jog} 25
{kSt Xog dy azT aMg} 26..
{1 Xm} 27..
{iqMn pRkwr dI ihMsw 1} 28
{szc 2} 30
{do pRkwr dI corI 3} 30
{bRhmcrj 4} 32
{azT pRkwr dw kwm} 32
{DIrj 5} 35
{iKmw 6} 36
{dXw 7} 37
{komlqw 8} 38
{SuzD awhwr 9} 38
{sOc 10} 39
{2 nym} 40
{iqMn pRkwr dw qp 1} 41
{do iksm dw sMqoK 2}
43
{awsiqk buzD 3} 46
{iqMn pRkwr dw dwn 4}
47
{pUjw 5} 51
{pwT 6} 52
{pVHy suNy Auqy aml 7} 53
{SwqkI ibRiq 8}
54
{pwT iviD 9} 55
{hom 10} 55
{bRhm hom} 56
{3 iekMq dyS} 59
{4 awsN} 60
{iszD awsN} 62 {pdm awsN} 64
{5 pRwNwXwm dy aMg} 65
{6 iDawn} 71
{do pRkwr dw iDawn} 72
{Dwrnw} 74
{8 smwiD} 76
{sw-ivklp smwiD} 77
{inr-ivklp
smwiD}
78
{Bgiq Xog dy azT aMg} 80

49

49. gur pd nK mMgl iqRXw rwj AupdyS


{pRwN sMglI} 6
{lgr ivzc iezkI mN lUN} 10
{iqRaw rwj} 17

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

15

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

{mrdwny dw mIFw} 21
{GVw isr cMbiVaw} 29
{nUrSwh} 30

50

50. siqgur mMgl BrQrI kOfw


{BrQir} 2
{BrQir dw pUrb pRsMg} 12
{kOfw} 33
{mrdwnw rwKS dy kwbU} 44
{gurU jI dw ibrd} 52
{adBuq SISw} 69
{kOfy dw pUrb pRsMg} 84
{ivcwr rUp drpn} 98

51

51. swrdw mMgl swlsrwie jOhrI


{kOfy dw pRsMg suN gurU jI dI smwiD} 2
{ibSMBrpur - ptnw} 22
{swls rwie jOhrI} 28

52

52. gurcrN mMgl mC, kil, nwrd


{mzC dw pRsMg} 8
{mzC dw pUrb pRsMg} 15
{klh imlwp} 28
{nwrd imlwp} 33
{sRoiqaW dw BweI bwly L pRSn} 51
{idRStWq grIb qy amIr dw pyt drd} 55

53

53. gurcrN mMgl suDrsYn


{ibsIhr dyS dw rwjw suDrsYn} 4
{JMfw byFI} 9
{gurU jI vlox igawn AupdyS} 47
{Dn Dwn arpn} 52
{aMqhkrn arpn} 59
{inScw buzD dw Drm} 64
66
{hAumY ahMkwr dw Drm} 67
{ieMdRsYn L mMjI bKSN lgy} 76
{suDrsYn gurU jI dI Srn} 90

54

{ieMdRsYn} 13
{srIr arpn} 55
{sMklp mn dw Drm} 61
{icqvnw iczq dw Drm}

{JMfy L mMjI bKSI} 79


{suDrsYn dI inmRqw} 98

54. gur crn mMgl mDurbYn, dyvlUq rwKS


{bRhm pur} 10
{mrdwny dy iKJ ky khy bcn} 16
{mDurbYn} 17
{jp, qp, krm, nwm ibnW inhPl} 31

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

16

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

{mrdwny nwl iblws dy bcn} 53


{rwkSW dw rwjw} 65
{rwkS aMnHy
75
{szq vwrI prqwvw} 81
{dyvlUq} 89

55

17

hoey}

55. gur crN mMgl dyvlUq, bnmwns rwKS


{dyvlUq pRqI AupdyS} 7..
{bnmwns} 25
{dYxq ny mrdwnw swbq inglnw} 52
{dYxq dI pUrb kQw} 71
{siqsMgiq mihmw} 78

56

56. gur crN mMgl kml nYn


{mrdwny Auzpr uSI dy bcn} 7, 15
{kvlnYn} 57..
{kvlnYn pUrblw pRsMg} ..100

57

57. gurcrN mMgl mzky jwNw


{18 twpUaW dy rwjy} 6..
{qusIx kON ho? dw Auqr} 28..
{bhwvldIn} 31
{iqMn pRkwr dw pVHnw} 33..

58

58. sMq mMgl mzkw, jIvN pRsMg


{jIvn kwZI} 15..
{iPiraw mzkw..} 20..
{amlW nwl inbyVw} 38
{jIv dy iqMn imqR} 39..

59

59. SRI gurU gRMQ mMgl mdInw, sulqwnpur jwNw


{muhMmd swihb dI gor ny gurU jI azgy JukNw} 13..
{gurU jI dI KVWv dI pUjw} 18.. mdIny
{gurU jI dI KVWv dI pUjw} 35.. mzky
{gurU jI mzky qox sulqwnpur} 39..
{mrdwny nwl KuSI dy vcn} 58..

60

60. gurcrn mMgl sumyr qy gorK, miCMdR, lhurIpw nwl


crcw
{SuB guNW dI sYnw nwl idgivjY} 1..
{gorK imilaw} 15..
{miCMdR} 37..
{luhrIpw} 46..
{kml dl pMKVIaW} 49..
{ds pRwN} 50

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

18

{pMj qzq} 51
{pMJI pRikRqIaW} ..53
{kQw suNky gurU jI dI 7 idn smwDI lgI} 55..

61

61. gur crN mMgl iszD BMgr, knIPw, hnIPw,


BUqvy, crpt, JMgr, sMGr qy sMBwlkw nwl crcw
{BMgrnwQ} 8, 13..
{hnIPw} 25..
26..
{BUqvy} 36..
{JMgr} 42..
{sMBwlkw} 52..

62

{knIPw} 20..
{hnIPw L pUrblw

hwl

dzsNw}

{crpt} 40..
{sMGr} 45..

62. SRI gurU goibMd isMG jI mMgl iszD gopI cMd, eISr
nwQ, lgr, mMgl nwQ, sMBU nwQ nwl crcw
{gopI cMd} 1..
{eISr nwQ} 6..
{lgr} 9..
{mMglnwQ} 12, 22..
{SRDwvwn iszD} 18-19
{gurU jI ny mMglnwQ L srwihaw} 33..
{sMBU nwl crcw} 35..

63

63. SRI gur crN mMgl iszDn crcw, kOxs (KVWv)


{JUTy md dw ipawlw} 9..
{GuzGUnwQ L pRSn} 17..
{GuzGUnwQ dw Auqr} 20
{iszDw dy qmwSy} 22..
{iszDW nwl crcw}
{gurU jI dI kOxs} 28
{kOxs-suMdr kibq} 29
{iKMQVw} 32
{pRwNwXwm} 33
{AUrm, DUrm} 34..
{DMgr} 36..
{qwl qox pwNI} 39

64

64. gurcrn pRym mMgl iszDW qox ivdw hoNw


{muMdw sMqoK..} 12
{pRwnnwQ dI SrDw} 32..
{nOx nwQ} 38..
{Cy jqI} 40
{cOrwsI iszDW dy nwm} 41..
{Cy jqI hI ikAux?} 50
{azT iksm dw Bog} 51..

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

{iszDW qox ivdw hoNw} 60..

65

65. gur crN mMgl kwk BsuMf: dzqw qRyX


{kwk BsuMf} 2..
{pMj pRkwr dy sRoqy} 18..
{dzqw qRyX} 58..

66

66. gur crN mMgl pRhlwd


{duzD jmwAuN, mzKN dw idRStWq} 10..
{pRhlwd dI awid kQw} 20..
{idb brK inrNw} 47

67

67. gurcrN mMgl pRhlwd


{nODw BgqI} 29..

68

68. gurcrN pRym mMgl pRhlwd pRsMg


{dYxq puqRW L vYrwgmeI AupdyS} 3-13
{pRhlwd L igawn ikvyx hoieaw?} 17
{mn SzqR} 50

69

69. siqgur mMgl pRhlwd pRsMg


{ds SuB guN} 50

70
71

70. gur crN mMgl vYrwh avqwr


71. akwl purK mMgl DRzv pRsMg
{rwjw ipRabRq} 10

72
73

72. gurcrn mMgl DRzv pRsMg


73. sMq mMgl sMcKMf ivKy SRI akwl purK imlN
pRsMg

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

19

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

20

@ siqgur pRswid

aQ SRI gur nwnk pRkwS ilKqy

pdW dy arQ:
aQ-ieh iek purwqN mMgl Sbd hY jo pusqkW dy pihly Aus dw nwm ilKN
vyly iliKaw krdy sn, ies dy arQ keI hn huN, anqr, vDyry, qd,
inScy, AupRWq, pr, awid
arQ:
huN sRI gur nwnk pRkwS ilKdy hW (Bwv, gRMQ dw SuB awrMB huMdw hY)

aDwX pihlw
1. mMglw crn, nwm mihmw brnn, nwm pRQmo Dwie
<< ipClw aiDawie qqkrw - sMKyp ilMk aglw aiDawie >>2
pdW dy arQ:
{aDwX=iDaw, poQI dw BwgsMsikRq aDwX}
ies iDaw ivc kvI jI mMgl hI vrNn krdy hn, qdy AunHW ny ies dw nwm
aDwX dy aMq ivc smuzcw hI
mMglw crn, nwm mihmw brnn, nwm pRQmo Dwie
iliKaw hY, arQwq mMglw crn qy nwm dI mihMmw vrNn dy nwm dw
kWf ies aDwX ivc iek mMgl nhIx, pr pMdRW mMgl hn kvI jI dw
aiBpRwX inKyVvW qy swP smJ ivc pY jwN leI asIx hr mMgl qy vzKrw
isrnwvW awp ilKdy czlWgy, nwm mihmW awid isrlyK bI sUcq kr idaWgy,
qW jo AunHW dw kIqw mMgl jo inrw iezk idsdw hY, so azf azf pMdrW mMgl
idzs pYN qy AunHW dy awSX smJ ivc aw jwN
(*mn dI kwmnW pUrN hoN vwsqy koeI pd Xw CMd jo iksy gRMQ dy awid ivc koeI
gRMQwkwr ilKy ilKN vwly dI mnokwmnW Aus gRMQ dI inrivGn qy suK pUrbk smwpqI dI
huMdI hY gUVH aiBpRwX ieh huMdw hY ik lyKk apNy kwrX ivc cVHdIaW klW ivc rhy,
muzSkq qy mjbUrI vwlI ibRqI ivc nw pvy, ies leI nw idzsN vwly sMswr qox shwieqw dI
aws krdw hY Swrdw mMgl qox Cut hor mMglwcrNW qox gRMQwkwr dI ieSwpqI qy awskqw
dw pqw bI lg jWdw hY jIkUM iesy aDwX dy pMdrW mMglW ivcox 14 mMgl spSt kr dyxdy
hn ik gRMQwkwr jI isMG hn, BgqI Bwv vwly hn, iek akwl Aupwsk hn, dsW siqgurW
dy iszK hn, nwm dy pRymI hn qy vwihgurU nwm dy ismrN krn vwly hn mMglwcrN qRY
pRkwr dy huMdy hn-(1) vsqU inrdyS-ijs ivc inrguN Xw srguN akwl purK dw koeI
vrNn Xw kIrqn hovy dyKo iesy aDwX dw aMk 3. aqy 29 (2) aSIrvwdwqmk-ijs
ivc klwn dI kwmnw pRgt hovy Xw ijs ivc asIs dw Bwv hovy, awidk dyKo iesy
aDwX dw aMk 32. (3) nmskwrwqmk-ijs ivc adb, SRDw qy nmskwr dw Bwv hovy
dyKo iesy aDwX dw aMk 5)

(A) apny ieS dI mrXwdw dw mUl mMgl


srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

21

arQwq Auh mMgl jo kvI jI dy apNy ieS dyv jI ny kIqw hY

dohrw: eykuMkwrw* siqgurU iqih pRswid scu hoie

vwihgurU jI kI Pqy+ ivGn ivnwSn soie 1


(*ieh pwT Cpy hoey nusKy dw hY, keI iek ilKqI nusiKaW

qox bI ieh pwT

imilaw hY kvI jI dy inj lyKNI ilKq ies pd dy joV eykoxkwr asIx ijld 1
pRsqwvnW dy pMnw 223 pr 12vyx aMk ivc drsw awey hW)

pdW

dy
arQ:
eykuMkwrw=eyk+Ex+kwr+aw=eyk=1@=vwpk
vwihgurU, akwlpurK kwr=kyvl aw=hY kyvl iezk hY akwl
purK
sUcnw: eykuMkwr qox kvI jI dw Bwv-akwl purK hY, ies leI lyK iesy
poQI dw iDaw 3, aMk 20
siqgurU=szcw gurU Auh gurU ijs dw srUp sziq hY
pRswid=ikRpw
scu=szqX jo asziq n hovy qRY kwl abwD rUp jo hovy
(akwlpurK)sMsikRq=sqX
(a) nykI, BilaweI, awnd, suK
scu hoie szc huMdw hY Bwv szc pRwpq huMdw hY aQvw suK
pRwpq scu hoie=szc huMdw hY Bwv szc pRwpq huMdw hY aQvw
suK pRwpq huMdw hY Pqy+=jY, ijzq PwrsI. Pqh
ivGn=rukwvtW, muSklW iksy kwmXwbI ivc atk pYNI Xw
mnorQ dy ivrzuD hoNwsMsikRq, ivG
ivnwSn=nwS krn vwlwsMsikRq, ivnwiSn
soie=AuhI ies soie pd dw ieSwrw eykuMkwrw vzl hY ik
AuhI eykuMkwr siqgurU rUp hY, AuhI vwihgurU rUp hY
arQ: iek ExaMkwr rUp hY siqgurU, Aus dI ikRpw nwl szc (pRwpq)
huMdw hY (AuhI vwihgurU hY), vwihgurU jI dI (sdIv) Pqy hY,
(sdIv Pqh vwlw hoN krky srbzq) ivGnW dw AuhI nwS krn
vwlw hY
Bwv ieh qW hn azKrW dy arQ huN kvI jI dy ktwKX vzl iDawn krky ies
dohy L ilKIey, qW aYAux rUp bNdw hY
*
+

Cpy hoey aksr nusiKaW ivc aqy do klmI nusiKaW ivc ijnHW ivcox iek sRImwn szcKMf
vwsI fwktr crn isMG jI (sUrj pRkwS dy mMny hoey pMfq jI) dy sMcX ivcox hY, pwT Pqy
hI hY[ iek Cwpy dy gRMQ ivc pwT Pqh dyKN ivc awey[
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

22

@ siqgur pRswid iqih (pRswid) scu hoie


vwihgurU jI kI Pqh ivGn ivnwSn soie
ies rUp ivc swP idzs ipaw ik kvI jI ny@ siqgur pRswid
@ vwihgurU jI kI Pqh
dovyx rUp kivqw ivc dohrw bNw ky ilKy hn*
murwd ieh hY ik awid sRI gurU gRMQ swihb jI ivc gurU swihbW ny
aksr vyr @ siqgurpRswid mMgl kIqw hY, aqy dsmyx pwqSwh jI ny @
siqgur pRswid aqy keI QweIx @ vwihgurU jI kI Pqy doie mMgl kIqy
hn kiv sMqoK isMG jI apNw gRMQ SurU krn vyly pihlW apNI rcnW dw
ricaw hoieaw mMgl nhIx ilKdy, pr apNy ieSt-gurU-apNy siqgurU-jI dy
kIqy hoey mMgl, jo AuhnW ny ilKy hn, dohy dy rUp ivc ilaw ky ilKdy hn
apNw ieSt sdw mMgl rUp hY, pr jo mMgl apNy ieS gurU jI mnwAuN, AunHW
L sB qox pihlI qy SRomNI jgw dyNI ieh kvI jI dI ieSwpqI qy pRymwBgqI dw
ktwKX hY
huN ies sUrq ivc arQ Bwv ieh hY @ siqgurpRswid jo mMgl
hY Aus dI ikrpw nwl szc pRwpq huMdw hY, @ vwihgurU jI kI Pqy jo mMgl hY
Auh ivGnW dw nwS krqw hY vyrvw aYAux hY
siq qRY kwl abwD rUp, jo swry idzsdy pswry ivc sqX hY
gurU sB dw awid kwl qox iszKw dwqw, buzDI qy buiD ivc awqm iszKw
dyNhwrw gurU, jo gurUaW dw bI gurU hY, Auh
eykuMkwrw @ srUp hY, arQwqiek hY ar vwpk hY ar swfI smJ leI @
Aus dw rUp hY Xw srUp dw icMnH hY iqih pRswid Aus dI ikRpw nwlscu sdw iek rs rUp rihN vwlw (akwl purK) pRwpq hoie huMdw hY
soie AuhI, Bwv-eykuMkwrw
vwihgurU=vwihgurU rUp hY gurU awid gurU, gurUaW dw gurU, vwih=ascrj
rUp=kQn kihN qo pry, mn bwNI qox pry hY ijs dw rUp
Pqy sdIv kwmXwbI, inrivGn kwmXwbI, inrsMsy kwmXwbI, Bwv-hr mwmly
ivc ijzq Ausy vwihgurU dI hY

sbUq leI dyKo gur pRqwp sUrj rws qIsrI dw muzF ilQy kiv jI awpy vwrqk rUp ivc
ieho mMgl aYAux ilKdy hn:- @ siqgurpRswid ]sRI vwihgurU jI kI Pqih ] aqy nOvIx
rwiS dy awid ivc bI kvI jI ny eyho dovyx mMgl aslI rUp ivc idzqy hn[
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

23

ijsdI sdw ijzq hY Aus L ivGn kdy nhIx ijs dI sdw ijzq hY qy jo
sdw ivGnW qox pry hY, Auh ijzq dw dwqw qy ivGnW dw nwS krqw bI hY, qW qy
sMCyp arQ ieh biNaW ik
szc dI (aQvw suK dI) pRwpqI qy ivGnW dw nwS doie vsqW ienHW dohW
mMglW qox pRwpq hn, jo doey mMgl ik gurU swihbW ny awp kIqy hn pRswid
qy ivGn ivnwSn dohW mMglW dy Pl hn
kvI jI dIaW do loVW hn, iek bhYsIaq iszK AuhnW L vwihgurU pRwpqI
dI loV hY qy ies pRwpqI dy jqn ivc inrivGnqw dI loV hY iPr Eh gRMQ
ilKN lgy hn gurU jI dy jIvn kOqkW dw, ies ivc awp dy ierwdy ivc apNy
qwN lgdy szc ilKN dI loV hY ar apNy Auzdm (ies gRMQ) dy inrivGn
isry cVHn dI loV hY dohW loVW leI doie awSW dI iszDI vwsqy awp ny apNy
ieS dyv jI dy kIqy dohW mMglW L awid QwAux awpNy gRMQ ivc dy ky AuhnW L
dohy ivc ilaw ky, kivqw dw rUp dy ky, mMgl kIqw hY qy AuhnW mMglW dI
szqw, mhwqm ar apNI loV dy BwvW L drswieaw hY
sUcnw: awm qOr qy ies dohy dy eyh arQ bI krdy hn, ik
(A) eykuMkwr jo vwihgurU hY, Auh gurU nwnk ivKy siqgurU rUp hY (XQwjoiq rUip hir awip gurU nwnk khwXAu') Aus dI ikRpw nwl szc
(aQvw suK) dI pRwpqI huMdI hY, AuhI (eykuMkwr) vwihgurU (rUp) hY,
(ijs dI sdw), Pqy hY, (sdw Pqy vwly L kdy ivGn nhIx ho skdw qy
Aus dI SrN lYN vwly dy bI) ivGn nwS huMdy hn
(a) eykuMkwr vwihgurU siqgurU dI ikRpw nwl pRwpq huMdw hY, (aqy) AuhI
ivGnW dw nwS krny vwlw hY, Ausy dI sdw jY hY

(a) kwiv-sMkyq mrXwdw dw mMgl

hryk mnuK mn qy buzDI rzKdw hY, ivdw nwl buzDI swN cVH jWdI hY qy
cqurqw ivc vD jWdI hY, pr koeI koeI mnuK aYsy Aupjdy hn ik ijnHW dw mn
qy buzDI apNI cqurqw dI hzd L tzpky, kdy kwrN kdy akwrN iksy aYsy hwl
ivc jWdy hn ik ijzQy mwnox mn buziD nhIx rihMdy; Xw aYAux kho ik mn buziD
itk jWdy hn qy ienHW dohW L pRkwSN vwlI szqw awpy ivc cmkwrw mwr
AuTdI hY, Auh hwlq kuC akih jyhI huMdI hY ar Aus dI vwKXw, ijnHW Auzqy
Auh lGy, Auh bI nhIx dzs skdy, prMqU Auh buzDI Auzqy, mn Auzqy iek pRBwv
CoV jWdI hY, ijs hyT suhNy suhNy Kwl, acrj vlvly qy ajIb Bwv pRgt
huMdy hn, ijnHW ivcox iksy n iksy pRkwr dI suMdrqw pRkwS pwAuxdI hY ies
iksm dy iksy pRBwv hyT Auzc kivqw ilKI jWdI hY, iesy hyT Auzcw sMgIq
Auqrdw hY, iesy hyT AuzcI iczqRkwrI, iesy hyT AuzcI mUriq qRwSI, iesy hyT
swry klwkOSl Xw koml Aunr awpNw pRkwS pwAuxdy hn Xwd rhy, ieh gl
hryk kvI L pRwpq nhIx
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

24

awid kwl ivc jdox pCmoqR vzlox iek awrX kul nwmy dy lok pMjwb
ivc awky vzsy qW AunHW ivc bI aYsy awdmI sn; jo kivqw krdy sn, AunHW dy
Aucwry gIq irg vyd ivc imldy hn mZhbI pRym qy vzifaW dy siqkwr ny jo
kuC vydW bwbq ikhw hY (ik Eh awid kwl qox sn qy prmySur ny iesy bwNI dy
rUp ivc rcy sn qy irSIaW ny Eh Auzqox iesy sMsikRq bwNI dy rUp ivc suNy
sn) Aus qox bI iehI isztw inkldw hY ik Eh mMqR Xw gIq ilKN vwilaW iksy
pRBwv hyT ilKy hn vyd ivc pVHky qzko qW Aus nw idzsN vwly kwrN L, jo
aNifzT ivc imiQaw igaw, vydW dI mW vwc dzsI geI vwc Xw vwk dw
arQ hY bwNI, pr Auh bwNI vyd ivc iezk nw idzsN vwlI szqXw Xw vkqI bI
mMnI geI, ijs L ipzCox dyvI awiKaw igaw jdox awrX kul dy lok srsvqI
ndI dy iknwry qzk PYl gey, qd Es QW qy EhnW dI ivdk qrzkI vI bhuq
hoeI, Xzg qy mMqr Aucwrn dw sMgIq AuQy bhuq viDaw srsqI iek pivzqR
ndI ho geI, iezQox qweIx ik srsvqI dw pRBwv irSIaW qy isawiNaW dy mnW qox
mMqR qy swm qy ircw arQwq gIq Aucwrn vwlw mMinaW igaw srsqI,
jo ndI sI, EsdI pivzqRqw, Esdw pRBwv aidR rUp lYky vkqI vwlw
mMinaW igaw aqy Eh kivqw dw pRBwv pwAuN vwlI dyvI vI mMnI geI kuC
kwl pw ky pihlI dyvI vwc qy srsqI dovyx iek rUp mMnIaW jwN lg
peIaW qy ies qrHW srsqI ivzdw-kivqw-vkzqRqw dI dyvI vrNn hoN
lgI aqy irSIaW L agMm buzDI dyN leI, kivqw krn dw ielhwm dyN
leI iesdy awvwhn hoN lgy ies qox hor mgrly smyx dI iek ieh vwrqw bI
hY ik srsqI (ivdw dI dyvI*) arSW ivc vzsdI sI, bVy pRXqn nwl Esny
DrqI qy awAuN dI ikRpwlqw kIqI qy Brq munI Auqy vwrd hoky Es ny
azKr igawn qy bolI dwrw mnuK jwqI L suiszKq krn leI ivdw nwl
invySq kIqw, ies krky srsqI dw iek nwm BwrqI hoieaw sMsikRq
ivdXw BI ies qox qurI mMnI geI, Swrdw BI srsqI dw nwm hoieaw, ijs dw
arQ hY, swrIaW ivdw ivgwnW dw swr=(qzq) dwn krn vwlI+ hornW
dyvIaW L blIaW idzqIaW jWdIaW sn, pr srsqI dI blI kvIaW dy Auzcy
ihridaW dI AusqqI Xw EsdI vzlox ivdw, kivqw, Auzc KXwlI dI awvySqw
Xw awvyS SkqI leI Xwcnw hI rhI smyx bdldy gey qy hZwrhw vrhy guZr
gey; ihMd ivc sBqw dy keI rMg hoey, mq Byd bI anykW hoey, rMgW rMgW dy
kvI hoey, ieSt bI AunHW dy inKyVvyx qy azfry azfry hoey pr aNifzTy jgq
ivcox jo awvyS kvIaW ivc huMdw hY Es dw nwm Swrdw Xw srsqI ieho iek
arUp vkqI dy iKawl vwlw jwrI irhw, ar dyS, kwl, mq dy Byd hoN qy
*

srsqI bRhmw dI vhutI hY ieh ies smyx qox ipzCox dw iKawl hY[
mhWBwrq (swlXprv 12920) ivc szq srsqIaW mMnIaW geIaW hn-supRBw, kWcnwkSI,
ivSwlw, mnormw, EGwvqI, suryNu, ivmwlodkw[
+

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

25

vI kvIaW dw ieh iKawl iezko irhw qy ies ivc Prk qy inKyVw nhIx ipaw
aqy ieh iKawl mZHb dI Skl nhIx lY igaw arQwq- swrdw dw awvwhn
koeI mZHb Xw mq Xw dIn nhIx biNaW, blky azf azf mq BydW vwilaW dw
ieh iek kwiv-sMkyq mrXwdw dI sUrq ivc sWJw mno-hulws irhw
Auzpr qW asW ihMd dw hwl idzqw hY, huN suNo XUrp ivc ies iKawl dw ikM
hwl irhw
XUrp ivc sB qox purwNI sBqw XUnwn (gRIs) dI hY, Es qox mgrlI
rom dI, azj kl dI sBqw mwnox ienHW dohW dI DI qy dohqI hY purwqn XUnwn
ivc jdox ik Es ivc kvI hoN lgy, ieho ihMd vrgw iKawl Swrdw* dw irhw
hY Swrdw L XUrp vwly (muse) mXUZ awKdy hn, ies vwsqy lwqInI pd hYmXUZw (musa) qy XUnwnI pd hY-mOsw (mousa)XUnwn ivc mXUZ pihly iek
sI, iPr qRY sn+ qy iPr nOx ienHW L dyvqw ZXUas dIaW DIaW qy kuawrIaW++
mMinaw igaw sI, eyh nvyx dyvIaW mMnIaW geIaW sn ienHW dI bwbq ieh
iKawl sI ik ZXUas nwmy dyvqw dI jgvydI dy Audwly eyh dyvIaW ZXUas
dw XS gwien krdIaW hn mnuKW qy dyAuiqaW dy asl qy jnm dy hwl
gwAuxdIaW hn, dyviqaW dy smwgmW ivc kIrqn krdIaW hn, bIrW qy XoiDaW
dy siqkwr kQn krdIaW hn, ienHW L BUq qy BivzK dI br huMdI hY, ijnHW
kvIaW qy ienHW dI imhr huMdI hY EhnW L AuzcI ivdw, suhNy vlvly nwl Br
dyxdIaW hn qy AuzcI kivqw krn dI jwc isKwldIaW hn
XUnwnIaW ny mXUiZZ L aYpolo dyvqw dI srpRsqI qy aguvwnI ivzc
turdIaW bI vrNn kIqw hY, AunHW ny aYpolo dyvqw L 'mXUZwgYtys'
(arQwq mXUZw dw awgU) dw iKqwb dy rziKaw sI ienHW dyvIaW dI pUjw dy do
mukwm sn: 1. almpIas phwV dy Flwn Auzqy, ilieQQRon qy ipMplyieaw dy
pivzqR cSimaW dy kol 2. hYlIkon phwV Auzqy askrw qy QYspI dy pws, ies
qox Cuzt QYsylI qy ietlI ivc vI ienHW dy pUjw mMdr bNy sn ihMd dI Swrdw
vWUM mXUiZZ vI jIvW dIaW blIaW nhIx sn lYxdIaW, pr kvIaW dy idl qrMg,
-jdox ik Eh koeI poQI ilKN qW awpNw mMgl ienHW dy awvwhn qox krdy sn
ar awpNI kivqw ivc pRbInqw, inbwh, rs qy Auzc KwlI leI ienHW dI
shwieqw mMgdy sn, iksy mhW kwv dy ivzc ivzc vI ijzQy iksy vzfy pRsMg XW
kTn ivSy L CUhN qW mXUZ L muV muV bI Xwd krdy sn

AufysI jYsI purwqN kivqw (dy 24-60) ivc ienHW dw iZkr awAuxdw hY[
iqMnW dy nwm eyh sn:- myymy (cyqw SkqI), mlYty (vIcwr), Efy (gIq)[
++
pMRqU keI iek KwlI kvI jYsw ik awrPIas, lweIns ieawlYms awid mXUZZ dy puzqR
bI dzsy jWdy hn, ijvyx ihMd dI vwc qy srsqI pihly kuawrI sI pr ipCly smyx bRhmw
dI awid SkqI ar AusdI iesqRI vrNn hoeI hY[
+

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

26

XUnwn qox tur ky ieh iKawl ietlI Xw rom ivc igaw lwqInI Zbwn ivc
asIx ies dw nwm dzs awey hW, rom qox ieh iKawl swry XUrp ivc PYl igaw
Pyr smW awieaw ik swrw XUrp-dyvqw pRsqI-dy mZhb qox inklky eIsweI ho
igaw sB dyvI dyAuqw dy pUjn Cut gey, mMdr Yr awbwd ho gey, igrjy bN
gey qy AunHW Auqy tzl KVkN lg pey, rzb rzb dw puzqR, qy rUhul-kuds dw
hokrw Gr Gr ho igaw, pr kvIaW dy idl-mMdrW ivzcox mXUZ dw mMdr nw
FzTw ietlI dw pRiszD mhW kvI fYxty awpNy mhW kwv ivc mXUZ dw awvwhn
krdw hY, (dyKo, pRgytrI kYxto 1, sqr 7) ijzQy Eh nvW hI mXUiZZ L Xwd
krdw hY aqy kYlIawpy (vIr cirq vrNn) dI srsqI L Kws hokrw dyxdw hY
Pyr pYrwfweIs (kYxto 1, sqr 12) ivc fYxty mXUiZZ dy awgU aYpolo L Xwd
krdw hY ik qUM myrI CwqI ivc pRvyS kr ar mYL Auzcw awvyS dyh
fYxty dy smyx mgrox XUrp dy eIsweIpNy ivc hor Prk awXw, eIsweIaq
hor CwNI qy puNI geI, ar dyvqw pUjw qW ikqy rhI, eIsw qy mrIXm dIaW
mUrqIaW dI pUjw bI bhuqy mulkW qox CuztI, nvyx mq dw nwm pRwtYstYxt hoXw,
prMqU kvIaW dy mMfl ivc AunHW dI srsqI (mXUZ) idl dy qKqox nw AuqrI
XUrp dw Fyr swrw ihzsw Bwvyx pRwtYstYxt ho igaw, prMqU kvI mXUZW L Xwd
krdy rhy ar awpNI kivqw dI sPlqw leI shwieqw mMgdy rhy pRwtYstYxt
eIsweIaW ivcox iek hor iqRzKw iPrkw pUrItYns'dw inkilaw, ijnHW ivcox
imltn nwmy iek mhwn kvI jI hoey hn awp ny bI mXUZ L Xwd kIqw hY
awpNI lweIisfs nwmy kivqw ivc awp ny pivzqR cSmyx dIaW BYNW
(mXUiZZ) L jo jUpItr dy sQwn hyTox inkldw hY, pqw dy ky Xwd kIqw hY
ies kvI ny awpNy pYrwfweIs lwst nwmy mhWkwv ivc vI mXUZ L Xwd
kIqw hY, sgox awp ny iek aYsI Qwvyx qW mXUZ L awilmpIan phwV qox cuzk ky
arSW ivc vzsN vwlI dw ieSwrw dy idzqw hY ik ieh arSW ivcox rzb dy dr dw
awvyS hY, ijs dw incoV ieh hY ik kvI cwhy iksy mZHb qy eImwn dy hoey hn,
AunHW ny apNI Auzc kivqw dy ilKN dI hwlq L awvySk hwlq anuBv kIqw
hY, ar apNy Aus awvyS L nw idzsN vwly jgq ivcox iksy rUhwnI vkqI
vwlw smiJaw hY, nwm qy Aus dI ivQw cwho kuC awKI hovy, pr awvyS qy
awvyS iksy aidRSX szqXw Xw vkqI vzlox mMnky Aus L arwiDaw hY* iesI
pRkwr kiv sMqoK isMG jI ny apNw gRMQ awrMBN qox pihlW kvIaW dI ies bMnHI
hoeI mrXwdw L vrq ilaw hY Bwvyx Eh awp iek akwl dy Aupwsk hn, ar
*

mukwblw kro, irg vyd, (10. 125) ijzQy vwc awKdI hY-ijs awdmI L mYx ipawr krdI
hW Aus L SkqImwn bnw dyxdI hW, Aus L bRwhmN, irSI qy dwnw bnw dyxdI hW[ .... jgq dI
cotI Auqox mYx ipqw L lY awAuxdI hW[ iesqox spSt hY ik ilKNy vwlw vwc: , Xw
srsqI Xw mXUZ L mMndw hY ik Eh (ipqw) prmwqmw dy dyS dI SY hY, ar Eh awpNy
ikRpw pwqR L bRhmN, irSI, dwnw, arQwq kvI bnw skdI hY[
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

27

buqpRsq mZhb dy pYrokwr nhIx hn, AunHW ny Swrdw L kivqw dw iezk


Auzcw hulws jwNky Xwd kIqw hY, ieh AunHW dw mZhbI asUl, ieSwpqI Xw
Drm nhIx hY nw hI AunHW ies L ieS mMinaw, nw mMnNy dw AupdyS idzqw hY
awpNy Drm dw, apNy ivSvwS qy eImwn dw, apNy mZhbI Brosy qy XkIn dw
pqw kiv jI ny iesy aDwX dy aMk 25 aqy 30 ivc aYAux idzqw hY
goibMd isMG gurU giq dwXk+ awn kI aws nhI mn rweI 25
..........................................
ab awn kI aws inrws BeI klIDr bws kIXo mn mwhI 30
iesy aDwX ivc ies qox vI hor spSt aYAux Aucwrdy hn
(gurU goibMd isMG jI azgy ardws krdy hoey:)
ikMkr Auqwir pwr dIjIey iddwr, inj lwgI qyry nwm qwr CorI aws horIaw
pro drbwr sB QWv inrDwr kr, moK ky Audwr qum nmo kr jorIaw 32
hor-dyKo aMk 27 iesy aDwX dw
kibzq: qoso nhIx dwqw koAU, mo so n iBKwrI dIn,
qo so n dXwlu, duKI mo so n alweIey
mo so nhIx ikRzqGn, qo so AupkwrI nWih,
mo so n anwQ, nwQ qo so n bqweIey
aOgunI n mo so koAU, gunvwn qo so nhIx,
jp qp bRq mo mYx eyk nihx pweIey
kiv awXo hY Srn, ghy Dwie kY crn
gurU qwrn qrn! inj hwQ dY bcweIey 27
ieh qukW asW nmUny mwqR idzqIaW hn, bwkI SRI gur nwnk pRkwS qy
gur pRqwp sUrj gRMQ dy pVHn nwl kdm kdm qy inScw huMdw jWdw hY ik kvI
BweI sMqoK isMG jI AunHW ivrly iszKW ivzcox hoey hn jo ainn Bgq gurU
swihbwn dy sn, ies leI AunHW dw Swrdw awvwhn AunHW dw mZhb nhIx hY,
nw Auh ies L pVHn vwilaW dw-mZhb bnwAuNw cwhuMdy hn ieh iezk kvI
mn dw hulws hY, dyKo eIrwn agnI pRsq sI, swrw muslmwn ho igaw, pr
kivqw krn vyly swkI qy mYa (Srwb iplwAuN vwlw qy Srwb) L Xwd krdy
hn swkI qy Srwb ieslwm ivc hrwm hn, pr kivmn hulws Ausy hrwm
Srwb iplwAuN vwlI suMdrI-swkI L kivqw krn vyly Xwd krdy qy awvySk
hwlq dI Xwcnw krdy hn ik ipawlw iplw dy Srwb AunHW dI kwv SkqI
hY qy ies L Xwd krnw AunHW dw mno-hulws mwqR hY iesy qrHW iszK ho ky
BweI swihb dw Swrdw L Xwd krnw kiv-sMky- kiv mn hulws-hY, ieh

mukqI dwqw[
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

28

ieSt ar ieStwpqI dI bwq nhIx hY* awpdI ivdw dw mMfl kyvl sMsikRq
qy ihMdI sI, ies vwsqy AunHW lokW dy qRIky dI ihMdI BwSw dI rcnw ivc ieh
hulws vriqaw jwNw iek suqy suBwv gl sI
kvI jI awp vI srsqI dy awvyS L gur XS dy rcn ivc aMdrly
AuCwl dI wqr Xwd krdy hn, nwik ieSt mMndy hn XQw
swrsqI sirqw srs mm Aur krhu pRvwh
AuTih lihr CMdn rcn gur hir js ky mWih 1
(b: rmYN ikS kW: s: 1)
kiv jI ny pihlW apNy ieSt gurU dw mMgl riKaw hY, Aus ivc
dzisaw hY ik awp L szc qy ivGnW dy nwS dI loV hY, ies qox pqw lgdw hY
ik apNy kMm dI AuiKaweI qy mhwnqw L smJ rhy hn ar SRDw vwly mn nwl
vwihgurU dy dr Xwck hn Pyr Swrdw dw kiv-sMkyqk mMgl krky azgox
apNI rcnW arMBdy hn, ar apNy ieS dyv-vwihgurU, qy ieS gurU-sRI gurU
swihbwn; Pyr awpNy ivdw dwqy dw, Pyr nwm-vwihgurU nwm-dw mMgl qy
mihmw kQn krdy hn, ismrn dw Pl dzsdy hn, qy aDwX iesy mMglmX
rMg ivc smwpq kr dyxdy hn swry pMdRW mMgl awp ny kIqy hn, 14 ivc
apNw ieS hY, qy iek ivc prwieaw ieS nhIx, mZhbI SKsIaq nhIx,
pr kyvl kvIaW dy mnohulws dI kiv sMkyqk rIiq vrqI hY Auh ieh hY
kibzq: qIno lok br dwnI, qIno jwcYx mhwrwnI

qIno qwp hwnI, awid qIno gun mMifkw


qIno kwl mwnI, qIno Skiq pRDwnI qv
qIno ikRqvwnI, qIno gwnI br bMifkw
dInI rjDwnI bzjR pwnI ko ikRpwn pwnI
jwnI mYx BvwnI suK KwnI Kl KMifkw
nmo nmo bwk bwnI, joiq ibdqwnI, dws
rsnw bswnI, jYiq jYiq mwq cMifkw 2
*

aDwX 27 aMk 16, 17 ivzc kvI jI dyvI dI ZbwnI aKvwAuxdy hn iek jgwsU L
jo dyvI qox mukqI mMgdw hY, dyvI awKdI hY:prwlbD hY qn kI jO lO[ syvhu sRI nwnk pg qO lO[ puir
sulqwnih kIin dukwnw[ duro rhiq hY jwie n jwnw ]16]
sRI krqwr rUp avqwrw[ kil nr qwrn ko qn Dwrw[
Pyr SRI gu: nw: pR: pU: aDwX 29 aMk 3 ivc prmySur jI sRI gurU nwnk dyv jI L jgq
insqwrn leI torn vyly awKdy hn ik hY kil kwl krwl ibswlih mMdmqI mn mwnv
hoAU[ dyvin pUjiq, nwm qy bymuK kyvl pwp prwien joAU[ ieQy bI kvI jI dyviqaW dI
pUjw L mMd mqI vwly mnuKW dw krm dzs rhy hn, qd Eh awp iksy dyvI dyvqy L awpNw
ieSt kIkUM mMn skdy sn Xw swL mMnNw isKlw skdy sn?
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

29

pdW dy arQ: qIno lok=


(A) iqMn lok surg, mwq, pwqwl
(a) qRY vrg dyvqy, mnuK, dYxq
mhwrwnI=vfy pRkwS Xw pRqwp vwlI
qIno qwp=awiD, ibawiD, AupwiD mn dy duzK, srIr dy duzK, Auzqox aw
pey duK kvIaW dy qRY qwp eyh hn
1. apNI cMgI kivqw dy aiBmwn ivc bl AuzTNw
2. dUsry dI cMgI kivqw vyK ky eIrKw nwl sVnw
3. apNI kivqw dy apmwn hoN qy inrwsqw awidk dy duK ivc DuKNw
qInogun=rj, qm, sq aQvw
1.
dUsiraW dy kIqy swihq L KUbI nwl smJ szkNw,
2.
awp Auzcw swihq ilK szkNw,
3.
dUsry L swihqX isKw szkNw Xw cwqurI nwl vXwKw kr szkNI
mMifkw=sMvwrN vwlI, BUSiq krn vwlI
qIno kwl=BUq, vrqmwn, BivzKq bIq cukw, bIq irhw qy awAuN vwlw
smW (a) qRY Zmwny-1. vydk, 2. pOrwNk qy 3. XvnI rwj dw smW Bwv ieh
ik iqMnW simaW dy kvI qYL mMgl vyly mMndy rhy hn
qIno Skiq=iqMno SkqIaW Aumw, rmw, swivzqRI irg vyd ivc srsqI
L ndIaW dI mW mMinaW hY, dyvIaW dI mW mMinaw hY, (dyKo irg mMf: 2. sU:
41. mMqR 16) keI QweIx ivdw dwqI hoN qox ielwvw srsqI L hor qRY
PldwqI mMinaW hY, Eh qRY Pldwqw SkqIaW Aus dIaW eyh hn: 1. dOlq dyN
dI, 2. KyqIaW bhuq AupjwAuN dI, 3. qRImqW L sMqwn dwn krn dI
qIno ikRqvwnI AuqpqI, pwln, isMGwr, iqMnW kMmW dy krn vwlI qRY ikRqW Kws
srsqI dIaW eyh hn
1. XzgW L sPlqw dyNI
2. irSIaW L kivqw dyNI
3. ndI srsqI ivc pivzqR jl dyNw
qIno gwnI iqMnW qox gWvIx geI, bRhmW ibSnu mhyS qox, pr ieSwrw ieDr
hY
(A) vydW dy, purwNW dy, qy hor awm swihq dy kvI, iqMnW ny qyrw XS kIqw
hY brbMifkw blvMiqkw blvwn br dy arQ hn bl, vr,
sRySqw, so keI szjN ies krky qRY arQ hor bI krdy hn
(a) bl dy vMfN vwlI
(e) vrW dy vMfN vwlI
(s) sRyStqw dyN vwlI, Bwv awpNy pwqR kvI L AuzicaW krn vwlI
bzjR pwnI bzjr (pzQr) hY ijs dy hzQ ivc, ieMdR
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

30

ikRpwn pwNI ikRpwn hY ijs dy hzQ ivc sMs. ikRpwn qlvwr pwiN hzQ
BvwnI kuSlqw dwqI (a) sMswr dw mUl kwrN
(e) dyvI, jo ipzCox pwrbqI smJI geI
Bv=iSv BvwnI iSv dI iesqRI BvwnI pwrbqI dy SWqmX qy pwr
vwly srUp dw nwm hY
suK KwnI=suzKW dI KwN ijs qox suK pRwpq ho skN
Kl KMifkw=duStW dw nwS krn vwlI kvIaW dy leI duSt
(ivGnkwrI) Eh hn, jo AunHW dI indw krdy hn qy AunHW dy arMBy gRMQW ivc
imQky atkW pwAuxdy hn
bwk bwnI=kivqw sPurN krwAuN vwlI, srsqI irg vyd ivc kivqw
dI SkqI dw nwm vwk qy vwc krky awieaw hY (dyKo 10. 71 qy 125) ipzCox
iesy dw nwm srsqI hoieaw vwc qy vwk iezko gzl hY
ibdqwnI=pRgt, pRgtwAuN vwlI jYiq jYiq jY ho, jY ho
cMifkw=ijs dw srUp qyj hY, qyj dI dyvI
(a) durgw dw Auh rUp ijs ny mihKwsur mwiraw
(e) gwieqRI dyvI
(s) ijvyx srsqI ivdw dI dyvI hY iqvyx juzD (bIr rs) dI dyvI cMifkw hY
ijvyx iszK Drm ivc swihq qy bIr rs kzTy kIqy gey iqvyx kvI jI ny
swihq qy bIr rs dIaW dyvIaW L BI kziTaW krky iezko rUp dy idzqw
hY
arQ: arQ cOQI quk qox turygw, Pyr pihlI, Pyr dUsrI, Pyr qIsrI dw
lgygw:- hy bwk bwnI (kivqw sPurN krwAuN vwlI!) (qyrI) joq pRgt
ho ky dws dI rsnw qy vs geI hY, (qYL) nmskwr nmskwr hovy, hy
qyj srUp mwqw (qyrI) jY ho, (qyrI) jY ho! (qUM hI) iqMnW lokW L (ivdw
dw) vr dyN vwlI hYx, (qYL) iqMny (vrg vw iqMnW lokW dy kvI) vfy
pRkwS vwlI (jwNky) Xwcnw krdy hn, (qUM kvIaW dy) qRYey qwp dUr
krny vwlI hYx (aqy Pyr) iqMnW guNW (nwl kvIaW L) awid qox hI BUSq
krny vwlI hYx, iqMnW kwlW ivc (swry kvIaW qox qyrw) siqkwr hoieaw
hY, iqMn qyrIaW pRDwn SkqIaW hn (dOlq, KyqI, aOlwd dwn dyN
dIaW), (qUM) iqMnW kwrjW dy krn vwlI hYx (kivqw, Xzg sPlqw qy
jldwn); iqMnW (ZmwinaW dy kvIaW ny qYL) gWivaW hY, hy vr dwqI!
hy hzQ ivc qlvwr Dwrn vwlI, (qUM hI) ieMdR L rwjDwnI idzqI sI,
(qYL) mYx kuSlqw dwqI, suzKW dI KwN qy duStW (ivGnkwrIaW) dy nwS
krn vwlI jwiNaW hY
Bwv: asIx ies aMk dy muzF ivc ivsQwr nwl dzs awey hW ik kvI jI dw
ieh Swrdw mMgl kiv imrXwdw anuswr iek sMkyqk gzl hY prMqU
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

31

ies ivc awp ny AunHW dy sMkyq qox vDvIx gzl BI iek kIqI hY, jo
Zwihrw aNimldI gzl hY, pr AunHW dw ies ivc iezk aiBpRwX mwlUm
idMdw hY Swrdw Xw srsqI Xw vwc Xw bwkbwnI iek TfI
suMdrqw vwlI arQwq jmwl dy awdrS vwlI vkqI hY, pr ies ivc
Aus L qyj vwlI qy jMg Pqh krwAuN vwlI BI awiKaw hY, ieh kvI jI
dI Buzl nhIx hY, Auh iek Aus kOm dy bMdy hn ik jo jMgjU hY, ar dyS
qy kOm L Zulm qy EpiraW dy rwj qox awZwd krn vwsqy bIr rs ivc
BI jw peI sI; ijs ny apNw awdrS XuzD BI bnwieaw hY, Aus kOm
dy rcNhwr ny ienswn L jmwl qy jlwl dohW suMdrqweIaW nwl BUSiq
kIqw sI
SWqmeI suMdrqw qy qyjmeI suMdrqw, ieAux suMdrqw do iksmW dI hY: bulbul dI
awvwZ, cMdRmW dI cWdnI, PuzlW dI komlqw, eyh SWqmeI suMdrqw hY,
ibjlI dI dmk, sUrj dw pRkwS, sUrmyx dw bIr rsIaw drSn ieh
qyjmeI suMdrqw hY, ieh dovyx ijs ienswn ivc hoN Aus nmUny dw
awdmI rcky AunHW dy smUh qox iszK kOm bnweI hY, ijs kOm dw kiv
BweI sMqoK isMG hY so kiv ny apNI kivqw ivc ijs vyly srsqI
mMgl kIqw hY qd awpNw bIr rsIaw awdrS nwly Swml kr idzqw hY
iszK kOm ivc jo swihzq ies ny pYdw krnw hY Aus ivc bIr rs BI
Brnw hY hW Aus L bulbul qy Aukwb iezko vyr bnwAuNw hY, SWiq rs qy
bIr rs, jmwl qy jlwl do qlvwrW iek imawny pwAuNIaW hn, ies
leI awp ny awpNy iKawl mUjb Swrdw BI Auh kQn krnI hY ijs ivc
TFI qzqI doie suMdrqweIaW hoN, jo ies CMd ivc inKyVvIaW ieMj
hn
jmwl (SWqmeI suMdrqw)
jlwl (qyjzsI Xw bIr rsIaw suMdrqw)
1. bwkbwnI-ieh purwqN irg vyd
1. cMifkw-qyj srUp vwlI
vwly vwc nwm vwlI, irSIaW L
kiv jI dI murwd ieqnI hI hY jy
vyidk swm qy ircw rcN dI szqXw ies dw juzD dI dyvI durgw qox hY qW
dyN vwlI vkqI hY
vI srsqI vWU bIr rsIaw aidRS
vwc qy vwk iezko arQ dy pd
vkqI dy guNW L gIqW dy rcN vwlI
hn
vkqI nwl qdrUp krn qox hY
2. dws rsnw bswnI; arQ=kivqw,
2. dInI rjDwnI; rwj dyN vwlI
suMdr bwNI AucwrN dI SkqI dyN
SkqI ieMdR L ijs ny rwj idzqw Aus
vwlI, ieh suMdrqw SWq rsIaw hY
swKI vwlI vkqI rwj dyNw qW
ar jy Auho bIr rsI kivqw rcy Pyr
blvwn dw kMm hY mukwblw kro pd
bIr rsIaw BI hY, qy jMgjU kOm dw
Swrdw nwl ijs dw arQ srsqI
kiv hoN krky bIr rsI kivqw bI
(ivdw ivgwn dy qzq dI dwqI) hY
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

kiv jI ny ilKNI hY

32

pr swrdw dw iek arQ swr+dw


'SkqI SkqI+dwqI dwqI BI hY
3. ikRpwn pwnI-juzD dw awdrS hY
ikRpwn hzQ ivc hoNI

3. BvwnI-kuSlqw dwqI jy kdy ies


dw arQ dyvI hovy, qW BvwnI Aus L
Aus dy SWiqmX smyx dy srUp L kihMdy
hn
4. suK KwnI4. Kl KMifkw-duSW Xw ivGnW kwrIaW
qIno ikRqvwnI, qIno qwp hwnI, qIno
dw nwS krnw qyj meI guN hY vydk
kwl mwnI, qIno lok brdwnI; eyh
irSI-XzgW dI sPlqw dyN vwlI bI
swry guN Tf pwAuN vwly, vr dyN
srsqI L mMndy sn arQwq ijs dy
vwly SwqmeI hn
pRBwv nwl Xzg inrivGn smwpq huMdy
hoN goXw iksy aMg ivc vydk irSI
vI srsqI L jlwl vwlI) bIr rsIaw
mMn gey hoey hn
so bwk bwnI qy cMif (qyj) bwnI L iek vrNn krnw kiv jI dy apNy
isMG swihq dw sUck hY ik Auh aNidsdy sMswr qox jlwl jmwl L iek
krky vrNn krn vwlw swihq ilKNgy

(e) apNy ieS dyv-akwl purK-dw mMgl


huN kiv jI Aus srUp, Aus vjUd dw mMgl krdy hn jo AunHW dw apNw
ieSt dyv hY
dohrw: srb bXwpI, inq nXo; siq, icq, awnd rUp

mo Aur mYx pRgto sdw; jo cr acr anUp 3

pdW dy arQ: srb bXwpI=swry vwpk, jo iksy iek asQwn dI kYd


ivc n hovy jo hr sUKm qox sUKm, qrl qox qrl akwS awidkW qox, bI sUKmW
ivcox vzs irhw hovy, dyS (Space) ijs L vMf nw sky
inq nXo=sdw nvW, jo purwNw kdy nw hovy kwl ijs pr koeI asr nw
pw sky jo BUq BivzK qy vrqmwn ivc iekswr rhy bwl juawnI ibRDwpn ijs
Auqy vtwAu stwAu nw ilawvy kwl qox pry
siq=jo vwsqv ivc hovy aslI vjUd ijs dI bwbq iksy QW Xw iksy
hwl ieh nw ikhw jw sky ik Auh nhIx ijs dw srUp hr QW qy hr smyx hY
hY
icq=cYqznX, jIAuxdw jwgdw ijs ivc sMpUrN gwn dw invws hY, jo
awp sdw swrw gwn srUp hY ijs L jwNn leI iksy qjrby Xw shwXqw dI
loV nhIx jo apNy awp qox sdw sB QW sB kuC jwNdw hY

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

33

awnd=pRsMnqweI, KuSI, pRsMnqw rUp vwlw; jo hr QWvy hr hwl KyVy


ivc hY ijs dw vjUd Aumwh, KuSI, mMgl, KyVw, Auqswh hY awnd Aus dw
guN hI nhIx Aus dw srUp hY
sq icq awnd hY, jwNdw hY ik hY, jwNdw hY ik awnd hY
ieh vwihgurU dw srUp lCN hY, Aus dy vjUd dw vrNn hY ik Auh:- hY, gwn
srUp hY, ar and srUp hY
Aur=ihRdw
cr=jwndwr cr cySw kr skN vwlw jo czl sky, muqhzirk
acr=jVH sMs. a+cr jo cl nw sky, jo hrkq nw kry
anUp=an+Aupm ijs vrgw hor nw hovy aiq suMdr
arQ: hy swry vXwpk, sdw nvyx, siq icq awnd srUp (vwly vwihgurU!) jo
jVH cyqn (swrI isRStI ivc sB qox vDIk) suMdr ho, myry ihrdy ivc
sdw pRgt hovo
Bwv: ipzCy srsqI L Xwd kIqw qW kyvl dws rsnw bswnI awiKaw sI,
jd apNy ieS dyv qy awey hn, qW Xwcnw krdy hn, mo Aur mYx pRgto
sdw ieqnw Prk ieS dyv dy ipawr dw qy kiv sMkyq srsqI dy
awvwhn dw iezQy idzs irhw hY
apNy ieSt dyv L, swry ivawpk, sdw nvW, kdy bwlw, buzFw, purwNw nw hoN
vwlw, sdw hY, sdw cyqn, sdw awnd, ijs jYsw hor koeI bI
nhIx, ienHW pdW nwl Xwd krn qox BweI swihb iezk dy Aupwsk,
iek dy pRymI, ijsL PwrsI ivc muvwihd awKdy hn, iszD huMdy hn
agly sYXy ivc BweI swihb awpNy ieS dyv dw hor rUp vrNn krky
AusL nmskwr krdy hn, Aus qox bI AunHW dw iek akwlpurK dw
Aupwsk hoNw pRgt hY
sYXw*: aM prmwqm awqmBU pdmwpiq pMc KqMg arwqI

bwXu ibnwXk bwXu sKw bnrwie ibRKwibRK sYln pwqI


sRIdih sUr ssI Auf aMqk mwnv dwnv dyv sMgwqI
bMdnqw kr bMdn kY inq awnd kMd mukMd ij KwqI 4
pdW dy arQ: aM=1, iek (a) awqm vsqU bRhm (e) aM=hY
prmwqm=prm+awqmnprm=pihlI awqmn hsqI, rUh, awqmw
sB qox pihlw awqmw, sB qox pihlI AuzcI hsqI
awqmBU=bRhm pdmwpiq=ivSnU pdmw=lCmI+piq

SRI gurU nwnk pRkwS qy gur pRqwp sUrj gRMQ dy azf azf nusiKaW ivc qy azf azf QweIx
sYXy dy pwT azf azf idsdy hn:-svYXw, sYXw, svzXw[ ienHW ivcox asW sYXw rUp swry
vrqN dw Xqn kIqw hY[
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

34

pMc KqMg arwqI=pMc=pMj KqMg=qIr arwqI=vYrI pMj qIrW vwly


dw vYrI pMj qIrW vwlw=kwm, so kwm dw vYrI hY, iSv bwXu=vwXU
hvw ibnwXk gNyS=buzD dyv
bwXu sKw=vwXU sKw=hvw ijsdI shwXk hovy, so agnI
bnrwie=bn=pwNI rwie=rwjw pwNI dw rwjw, vruN
ibRKwibRK=ibRkS=ruzK, bUty, bwW dy bUty aibRkS=awpy AuzgN vwly
bnW dy ibRC bwW qy bnW dI bnspqI
(a) ibRK=bYl bYl qox murwd Drm, aibRK=aDrm
(e) ibRK=krN (sUrX dw puzqR), ibR=kwmdyv
sYlin pwqI=pzQrW, prbqW dy qoVn vwlw, ieMdR
sRI dih=kubyrSRI=lCmI, dih-dyN vwlw
sUr=sUrj ssI-cMdRmw Auf=qwry
aMqk=Drmrwjw, Xm mwnv=mnuK dwnv=dYq
dyv-dyvqw sMgwqI=sMgqW, Bwv kulWswry
bMdnqw=nmskwr kr bMdn kY=hzQ joVky
awnd kMd=awnd dw mUl, ijs qox swrw awnd Aupjy
mukMd=mukqI dwqw KwqI=pRqzK
arQ: hy pRmwqmw (qUM jo) (aM) iezk hYx, inq hYx, awnd dw mUl hYx, pRqzK hYx;
mukqI dwqw hYx, (qYL) bRhmW, ivSL, iSv, vwXU, gNyS; agnI, vruN,
bn bwgW dI bnspqI, ieMdR, kubyr, sUrj, cMdRmW, qwry, Xmrwj,
mnuKW, dYqW qy dyviqaW dIaW kulW hzQ joVky nmskwr krdIaW hn
Bwv: ipCly dohy ivc kiv jI ny apNy ieSdyv dw pqw idzqw hY ik Eh
iksdy Aupwsk hn, ar Ausdw srUp kQn kIqw hY, ijsqox sMsw nhIx
rih jWdw ik Eh iezk akwl purK inrMkwr dy Aupwsk hn AunHW dw
ieSt dyv srb bXwpI hY, akwl hY, sq icq awnd hY, swry bRhmMf
ivc anUpm hY aYsy apNy ieSt dyv azgy pRwrQnw krdy hn ik myry
ihRdy ivc sdw hI pRgt hoey rho, arQwq awpdy ar myry ivckwr Buzl
dw prdw nw rhy ieh srUp ar apNI mMg kih ky ies sYXy ivc kiv
jI apNy ivSwl ihRdy ivc Aus apNy ieSt dyv dy bRhmMf ivc pRgt qy
swKXwq iksy rUp ivc drSn kr rhy hn ikhVy rUp ivc Eh apNy
ihRdy ivc AusL pRgt dyK rhy hn? so dzsdy hn:Eh sB qox awid, sB qox sRySt, sB qo, Auzqy, kyvl iezk, inrw iezk hY, dUjw
Aus jyhw hY nhIx, AuhI mukqI dwqw hY, AuhI prm awnd dw dwqw hY,
Eh dwqw bRhmMf dy qKq qy mwnox ibrwj irhw hY ar sB qox Aucy mMny
gey vkqIaW vwly ivSL, bRhmw, iSv AusL hzQ joV ky mzQw tyk rhy
hn; Pyr vruN (vyd dw iek muziK dyvqw), ieMdR, kubyr, Xmrwj awid
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

35

aYSrj vwlIaW vkqIaW hzQ joV ky nmskwr kr rhIaW hn; Pyr buzD
dyv vrgy sdgqI L pRwpq lok mzQw tyk rhy hn; dyvqy, dYq qy mnuK
swry nmskwrW ivc pY rhy hn; eyQox qweIx ik agnI, bnspqI, sUrj,
cMdRmw, qwry, swrI kudrq Aus kwdr azgy nmskwr kr rhI hY ieh jo
ivdq srUp kiv jI apNy Auzcy hoey mn ivc iek aklklw dy rMg dw
pRmwqmw dw srUp dyK rhy hn ar AusL nmskwr kr rhy hn aqy
nmskwr krdy hoey anuBv kr rhy hn ik nw kyvl mYx nmskwr kr
irhw hW, pr sB qox vzfy dyv lokW qox lY ibRC bUty qk sB Aus mhW
mUrqI vwihgurU dy crnW ivc nmskwr kr rhy hn, ar vwihgurU dy
sq icq awnd srUp dw pRkwS qy Ausdy inq nvyx srb bXwpI, srb
dy pUjX srUp dw ieh drSn krdy hoey cwhuMdy hn ik ieh drSn sdw
myry ihRdy ivc pRgt hoieaw rhy; ieh kvI jI dI pUjw hY, pRsqS hY,
awpNy ieS dyv dw srUp kQn qy Ausdw awrwDn hY
sUcnw: ieSdyv-iedyv-ieStdyv-, qox swfI murwd hY akwl purK, pwrbRhm
prmysur, ijs qox pry qy Auzpr hor koeI nhIx, ikAuxik iszKI ivc
ieSdyv ieho hY ieStguru qox murwd hY:-Auh pRkwS srUp mhwn vkqI
jo kiv dy ipawr dw awlb hY, ijsL vwihgurU vlox awieaw pUj qy
vwihgurU dy rsqy dw pUrn gwn dwqw qy nwmdwqw mMinaw hY, ar jo
hor dYvI vkqIaW qox iczq L vDIk Auzcw qy ipawrw lgdw hY so iszKI
ivc ds gurU swihbwn hn sMs. ie=cwhuNw

(s) ieS gur-sRI gur nwnk dyv jI-mMgl


dohrw: SRI nwnk puruSoqmM prm, prwvr nwQ

Xugl crn mm* bMdnw Dr pr Dirkir mwQ 5

pdW dy arQ: puruSoqmM=puru=awdmI Auzqm=sRySt ivSyS isPq vwlw


awdmI, Auhdydwr Xw kwrk purSoqm (puruoqm)=eISvr, nwrwXN,
ikRSn, ivSL awid BI khIdy hn eyQy murwd hY jgq ivc pRgt hoey
Auzcy qy pRiszDI vwly mhW purK, jYsy avqwr, iszD, buzD, pYMbr, vlI,
sMq, gurmuK awid puruoqm Aus inSpwp purK L kihMdy hn jo vYrI
imzqr sB qox Aucyrw rhy kiv jI dI murwd ies idzsdy jgq ivc pRgt
hoey mhWpurKW qox hY, jo mn bc krm krky AuzicaW qox Auzcy rihNy
vwly hoey hoN Xw hoNgy
prm=vzfw, vfyrw, pihlw, muhrlw, mIrI

pwTWqR hY-mur[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

36

prwvr=nyVy dUr, nIc AUc, muzFlw aMqlw, ijs ivc sB kuC Swml hovy,
smStI prMqU muMfk Aupind dy azTvyx Slok ivc ieh pd awXw hY qy AuzQy
arQ hY:bRhmwidk Auzcy lok ijsdy azgy nIvyx hoN tIkw kwr mwDvwcwrX ny ies
leI-ivSL-arQ kIqw hY jo bRhmwidkW qox Auzcw hY kiv sMqoK isMG jI dI
murwd gur nwnk dyv jI L prwvr nwQ kihN qox ieh jwpdI hY ik aidRSX
sMswr ivc jo Auzcy qox Auzcy lok: bRhmw, ivSL awid hn, gur nwnk dyv jI
AunHW dy bI (nwQ=) suawmI hn
nwQ=mwilk, suawmI Xugl=do, dovyx
crn=crnW pr mm=myrI bMdnW=nmskwr,
mzQw tykNw, isjdw Dr=DrqI
Dir=Dr ky, rzK ky, aQvw-kr+Dr=hzQ Drky, murwd hY mzQw qy dovyx hzQ
DrqI qy Drky-aStWg-pRNwm hY
arQ: (hy) sRI (gurU) nwnk (dyv jI)! (awp jo jgq dy) Auzqm purKW qox
prm ho, (ar aidRS) prwvrW dy (bI) nwQ ho (awpdy) dohW crnW pur
DrqI Auqy mzQw Dr ky myrI nmskwr hovy
Bwv: idRS qy aidRS arQwq idzsN vwlI qy nw idzsN vwlI dohW pRkwrW dI
isRStI ivzc jo AuzcIaW qox AuzcIaW vkqIaW hn AunHW sBnW dy pUj
qy suawmI SRI gurU nwnk dyv jI L lK ky kiv jI AunHW dy crnW kMvlW
pr nmskwr krdy hn
purK qox murwd jgq ivc pRgty cMgy purKW qox hY, AunHW ivcox Auzqm Eh hn jo
avqwr, irSI, Bgq awid kihlwey, jYsy rwm ikRSn awid avqwr,
kbIr awid Bgq, hor eIsw muhMmd awid pYMbr, buzD, jInw awidk
mhWpurK, ies pRkwr dy purKoqmW qox bI prm (vfy, mIrI) SRI gurU
nwnk dyv jI hn sRySt qy Auzcy qox Cuzt, prm vzfy purK qy aiDk L
bI kihMdy hn, jo guNW awid krky aiDk hovy prm pihly, muhrly,
awid L bI kihMdy hn jo smyx ivc snwqn hovy; aqy prm-mIrI-jo sB
qox pd ivc, drjy ivc, azgy hovy-L bI kihMdy hn kiv jI dy pRymI
mn ivc ieh swry Bwv siqgur leI lihr rhy sn, ijs krky AunHW ny
ieh pd vriqaw hY
jgq ivc pRgt hoey mhWpurKW L sBnW qox Auzcw kih ky awp AunHW L
prwvr awKdy hn arQwq aidRS jgq dy vfy jYsy ik bRhmW jI awidk
mMny hn eyh bRhmwidk ijnHW azgy-avr-arQwq nIvyx hn, Eh prwvr khIdw
hY, jYsy mwDv ny ivSL jI mMny hn kiv jI huN AunHW bRhmwidkW qox jo Auzcy
hn AunHW dy bI nwQ sRI gurU jI L dzsdy hn, goXw idRS aidRS jgq dy
mhwn mhwn AuzicaW qox vI Auzcy sRI gurU jI hn
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

37

sYXw: br cwr pdwrQ dw br cwr

ibcwr ko mUr Audwr suhwvYx


Aupkwir sKw suKkwr sdw
qm pwr krYx Aur mox* bs jwvYx
aG jwlin qy jm jwilin qy
kil kwln qy qqkwl CutwvYx
aribMd ibKy gun ey siB hoihx
qbY Aupmw pg SRI gur pwvYx 6

pdW dy arQ: br=vr, sRySt, (a) mMgN vwly, Xwck+


cwr pdwrQ=cwr adwrQ:- Drm, arQ, kwm, moK dw=dyN vwly, dwqy
br=vr, mUMh mMgI murwd arQwq cwr pdwrQW dy XwckW L cwry pRkwr dy
vrW dy dwqw hn
(a) sRySt cwr pdwrQW dw suMdr vr dyN vwly hn
(e) vr dw arQ mukiq qy mukqI qox cwrox iksm dI mukqI dw arQ bI
lwAuxdy hn
ibcwr=ivcwr, gwn mur=mUl, muzF
Audwr=Audwrqw vwly, sKI, dwqy suhwvYx=suhNy lg rhy hn
Aupkwr sKw=sKw vWU AupkwrI szjN dw imzqR vWU awpNw suK nw ivcwr
ky dUsry dw Blw krn vwly
jy Aupkwir dy r L ishwrI nw hovy qW Aupkwr dy imzqR arQ hoAU,
Bwv Aupkwr krn hwry, ijvyx khIdw hY nykI dw Xwr
suKkwr=suK dyN vwly, suK krn vwly, duK hrn vwly
qm=hnyrw Bwv hY aivdw, agwn qox, jo mnuK dy mn qy hnyry vWU
ipaw hY ijvyx hnyry qox pwr bWh PVky krIdw hY iqvyx ins shwXqw nwl
agwn qox pwr krdy hn (a) muhwvrw hY, pwr krnw=dUr krnw
Aur=idl idl ivc vs jWdy qox murwd hY fwFy hI pwry lgdy hn, jox
imly bs aMdr bs gey, Pyr iczqox qy cyiqEx ivsrdy nhIx
aG=pwp jwlin=smUh jm=Xm, mOq dw dyvqw
jwilin=jwl, PwhI kil-kljug kwln=klyS, apdw
arQ: (SRI gurU nwnk dyv jI dy crNwribMd) cwr (pdwrQW) dy XwckW L cwrox
pdwrQW dy sRySt dwqw hn, ivcwr dw mUl hn (aqy ivcwr gwn dy
*

pwTWqR mo dI QW jW bI hY[
vr pd dy hor arQ eyh hn:-suhNW, Auzqm, vzfw, vr (brkq), pqI, lwVw, jvweI,
cuNnw, Xwcnw krnI, iezCw, icVI, gzugl, kysr[iesdw DwqU hY vRI=cuNnw
+

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

38

dwn krn dI bI) Audwrqw nwl suhw rhy hn szjNW (vWU sdw)
AupkwrI (shweI) hn, (aqy) sdw suK dy dyN vwly hn, ihrdy ivc vzs
jWdy hn (aqy agwn rUpI) aMDyry qox pwr kr idMdy hn swry pwpW qox,
kljug dy klySW qox, jmW dI PwhI qox Jzt pt Cufw idMdy hn eyh
(Auzpr khy) swry guN jy kMvl Puzl ivc hoN qW siqgurW dy crnW dI
Aupmw pw sky
Bwv: ies sYXy ivc Aur mox bs jwvYx iek kuMjI vq vwk hY jo Auzqm
jgwsU apNy ieS dyv-sRI gurU-jI dy crnW L ihrdy ivc vswAuxdy
hn, Auh swry suzKW L phuMcdy hn crnW dw ihRdy ivc itkNw ismrn hY
gurU jI dw qy sihj Dwn hY ismrn tuiraw irhw ilv bN jWdw hY
jy jgXwsU ilv vl turI jwey arQwq isDIaW irDIaW qox pry rih ky
kyvl moK dI iezCw rzK ky sweIx dy pwr ivc turI czly qW ilvlInqw
arQwq prm pd dI pRwpqI huMdI hY suK, ijnHW dI srIr huMidaW srIr
L loV huMdI hY, Eh Pyr suqy iszD pRwpq huMdy hn aYsy suzKW dI Pl
pRwpqI-jo mwnox siqgur jI dy, ihRdy ivc vs jwN vwly, crnW dI qwsIr
hY-aYAux vrNn krdy hn ijvyx awp prqw ky ifzTw hYny
1.crn cwr pdwrQW: Drm, arQ, kwm, moK dy dwqw hn, ies krky awp AunHW
L Audwr Aupkwr szjN qy suKdweI awid ivSySNw nwl Xwd krdy hn
2. ivcwr dw mUl-gwn dy dwqw-ies krky awp AunHW L agwn rUp hnyry dy
dUr krn vwly dzsdy hn
3. sihj Dwn Xw ilv dy ivGnkwrI swmwnW dw nwS krnw vI ienHW dw hI
Drm dzsdy hn, ies krky kihMdy hn, klySW qox, swry igrwAu vwly
krmW-pwpW-qox Cufw lYxdy hn, ies qox vzD jo bI moK dI iezCw vwilaW
dy rsqy ivc Xm ny jwl ivCw rKy hn, jo acyq hI ilv dy rsqy qox
Autkw lYxdy hn, ienHW swry ivGnW qox irdy bs jwN vwly crN rzK
lYxdy hn siqgurW jI dy crNW dI ieh qwsIr ikAux hY? ies leI ik
Auh siqgur dy hn, siqgur jI puruSoqm qy prm prwvr nwQ hn,
AunHW ny apNy srUp dy guN AunHW dy crnW dy iDawnIaW, arQwq
AupwskW L pRwpq hoNy hoey ijs dw iDawn Dro Aus dy guNW dw awvyS
huMdw hY ijvyx azg dy inkt-vrqI inG nwl sPl huMdy hn, pRkwS dy
DwnI cwnNy qox ikRqwrQ huMdy hn, iqvyx srb suKdweI pUrn igawn
srUp siqgur dy crnW dy Dwn qox, ismrn qox, srb suK imldy hn

(h) ieS gurU-sRI gurU aMgd dyv jI-mMgl


dohrw: SRI aMgd kMdn ibGn, bdn su mMgl swl

prn Srn kr crn ko, nmskwr Dir Bwl 7


pdW dy arQ: SRI=dyKo pMnw 27 dy pd arQ dw awd
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

39

kMdn=nwS krn vwly sM. *, kdn=nwS, DMs PwrsI. kMdn=jVox puzt


dyNw
ibGn=rok, muSkl, kTnweI sMs. ivGn
bdn=mUMh muKVw muKwribMd mMgl=KuSIaW, AuqSwh
swl=Gr mMgl swl dw mqlb hY ijzQy mMgl dw invws hovy sMs:
Swlw=Gr
prn=awsrw, EtpM: prnw=awsrw sM: pRNX=Brosw, pzK, imzqRqw
Srn=Et (dyKo sRI gurU amr mMgl pMnw 27 doihrw dy pdwrQW ivcox
qIjy pd dw arQ) Dir=Dir ky
Bwl=mzQw quk dw arQ aYAux lgdw hY:-Srn (dw) prn kr, Dir Bwil,
nmskwr (krdw hW) crn ko
arQ: sRI (gurU) aMgd (dyv jI) ivGnW dy nwS krn vwly (hn, aqy AunHW dw)
muKwribMd mMglW dw Gr hY, (AunHW dI) SrN dw awsrw lY ky, (DrqI
Auqy) mzQw Dr ky, crnW L nmskwr krdw hW
Bwv: sRI gurU aMgd dyv jI dy drSn L lokI ies qrHW pRym nwl loicaw
krdy sn ik aMimRq vyly qox hI rsqy ivc pMgqW lwky bYT jwieaw krdy
sn kwmnW vwly kwmnw pUrn hoN dI lwlsw ivc, muSklW ivc Psy
lok awpNy ivGnW qy kTnweIaW dy nwS leI, qy rogI awpNy duzKW dI
nivrqI leI AunHW dy drSn nwl drSn krn vwilaW L mnokwmnw
pRwpq huMdI sI, qy jo kuC iksy L muKwribMd qox Aucwr dyxdy sn Auh
qqkwl sPl ho jWdw sI AunHW dy ies ibrd ar ies pRiszDI vl kiv
jI dw ieSwrw ienHW azKrW ivc hY AunHW dy ies vyly dy drSn qy ijs
qy idRStI pY jwey Aus L suK pRwpqI qy duK nwS vwlI ivQw bwbq BztW
ny vI sveIaW ivc awiKaw hY
jwkI idRsit aMimRq Dwr kwluK Kin Auqwr
iqmr aigwn jwih drs duawr
punw: idRsit Drm qm hrn dhn aG pwp pRnwsn
AunHW dy ies guN dw vIcwr krky kiv jI AunHW dI Srn dw awsrw lYxdy
hn qy DrqI qy msqk tyk ky nmskwr krdy hn, ivc sMBwvnw ieh hY ik mYx
jo ieh gRMQ ilKN lgw hW myry vI ivGn nwS hoN ar mMglW nwl kwrj isry
cVH jwvy
sYXw: pwsu prwg sI sohiq suMdr, gMiD sI kIriq mzD bswnw
*

agox qox asIx, sMsikRq L-sMs: PwrsI L w: ihMdI L ihM: pMjwbI L-pM: sMKyp krky
ilKWgy[
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

40

komlqw komlqw iek sI, inrlypqw sI inrlyp smwnw


jo Bv BUr Brw srsI, iqs qy inq AUrD so ibgswnw
hYx aribMd sy aMgd ky pg, moKd eyk ibSyKqw jwnw 8
pdW dy arQ: pws=DUVI sMs. pWSu=ryq dw ikNkw, DUVI ihM: pWsu pM: pwh
pWSu L pws smJky iesdw-kol-arQ krnw aSuD hY, pRmwN leI dyKo
SRI gurU nwnk pRkwS aDwX 40, mMgl (dohrw) pd pMkj kI pws br
prm mnog prwg prwg=Puzl jd iKVdy hn qd AunHW ivc nr qy
mdIn qurIaW huMdIaW hn, nr qurIaW dy mUMh qy iek DUVw huMdw hY, ijs
dw rMg aksr pIlw ijhw huMdw hY, ies L prwg kihMdy hn Puzl ivc
ieh sB qox AuzcI SY hY qy suhNI lgdI hY, ies dI suNHzp dy aMg L
kiv jI ny ilaw hY sI=vrgI sohiq=suhNI lg rhI hY, SoBw dy rhI
hY suMdr pd pWSu-dw ivSySN hY gMiD=sugMDI, KuSbo
kIriq=kIrqI, Xs, js mzD=ivzc bswnw=vs rhI hY, invws hY
komlqw=mulwiemI, kUlwpn kml CUhN L kUly hn, pr crNW ivc
Cuh dI komlqw bI hY qy idawlqw dI bI komlqw hY
inrlypqw=ilpwiemwn nw hoN dI dSw: kml Puzl pwNI qox alyp rihMdw
hY crN sMswr qy mwieaw ivc vzsdy ies qox alyp hn sMs.
inrlyp smwnw=quzl, brwbr jo=jox, ijAux Bv=sMswr BUr=bhuq
Brw=Biraw hoieaw srsI=JIl, CMB sMs. srs, srsI (a) shq
rsW dy sMs. s+rs+eI=s+rs=sihq rsW, eI=dy sUcnw-ies quk
ivc qRYey pd crnW vl hn:-jo, Bv qy inq bwkI dy swrykMvl-pr Gtdy hn srsI jd SlyK leIey qy iesdy dUsry arQshq rsW dy krIey qd swrI quk crnW vl lgdI hY, qW hI swry arQ
KulHdy hn AUrD=Auzpr L sMs. AUrdH so=iqAux ibgswnw=iKVdw
hY, iKiVaw hY (kml) ieh iek vcnI ikRXw hY,-crN-bhu vcn ivc
khIdy hn, eyQy murwd crnW kmlW dy Xug joVy qox, hY ik crnW dw
Xug iKV irhw hY aribMd=kml pg=crN moKd=moK+d= moK dy
dwqy mukqI dyN vwly ibSyKqw=vwDw jwnW=jwiNaw igaw hY
arQ: (cOQI quk qox turygw:-) (sRI gurU) aMgd (swihb) jI dy crN kml vrgy
hn (qW shI), (prMqU crNW ivc) iek vwDw jwiNaW igaw hY (Auh ieh
ik crN) mukqI dwqw hn (smwnqw aYAux hY ik) ijvyx (kvl PuzlW dy
Auqy) prwg (suhNI lgdI hY) (iqvyx gur nwnk dy rsqy turn vwly sRI
gurU aMgd dyv jI dy crNW Auzqy peI) suMdr DUVI SoBw dy rhI hY (ijvyx
kvl dy ivc) KuSbo vzsdI hY, (iqvyx SRI gurU jI dy crNW ivc kIrqI
(dw) invws hY; komlqw (kmlw qy crnW dI) iezko ijhI hY, (aqy)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

41

inrlypqw vrgI inrlypqweI quzl hY, ijvyx bhuqy (pwNI nwl) Bry CMB
ivcox kvl Aupr inkl ky iKVdw hY, iqvyx sMswr, jo shq rsW dy bhuqy
(pdwrQW nwl) Biraw ipaw hY, Aus qox (crN kml) AuicaW AuT ky
(inq) iKV rhy hn (aYAux hy sMq jnox gurU aMgd dyv jI dy crn hYn
qW shI kvlW vrgy, pr ienHW ivc iek vwDw jwiNaw igaw hY ik
ieh-moKd=mukqI dwqw hn)
Bwv: ieQy kiv jI siqgur jI dy crNW L kvlW nwl Aupmw dy ky crNW dI
iek ivSySqw idKwldy hn
pihlW dohW dI quzlqw dzsdy hn:kvl
siqgur crNW
1. Auqy prwg peI hY
1. Auqy DUVI peI hY Bwv hY
gurU nwnk dy dr pRym ivc
jWidaW DUVI peI hY, iPr
DUVI dI qwsIr hY ik AunHW dy
pRymI Aus dy drSn qox ikRq
ikRq huMdy hn Bwv ieh hY ik
AunHW dy crNW ivc pRym qy
Aupkwr vsdw hY
2. KuSbo
2. kIrqI
3. koml hn CuihaW qy koml
3. koml hn CuihaW
hn dRvN ivc
4. Auh jl qox inrlyp hY
4. Auh mwXw qox alyp hn
5. pdwrQW nwl Bry rsW vwly
5. pwNI qox Auzcw AuTdw hY
sMswr qox Auzcy rihMdy hn
huN vwDw dzsdy hn
6. kmI-ieh mukqI dwqy nhIx
6. vwDw-ieh mukqI dwqw hn
murwd ieh hY kmlW dy drSn
nwl sdgqI pRwpq nhIx,
suMdrqw dw hulwrw hY, qy crnW
ivzc suMdrqw dy hulwry nwl
sdgqI pRwpq huMdI hY
awpNI kivqw dy hunr ivzc kvI jI kIrqI L sugMDI nwl Aupmw dyN
ivzc qy DUVI L prwg nwl Aupmw dyN ivzc kmwl kr gey hn kivqw dw
ktwK iek ieh vI hY ik kvl pwNI qox Auzcw AuTdw hY jo ik kudrqI gzl hY,
kvl dI ies ivc kI vifaweI hY, qy crnW dw pdwrQW qox Auzcy AuTNw iek
awqm pRbInqw hY jo ik siqgur dI rUhwnI iZMdgI qy arSI Aunr dw iek
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

42

kmwl hY kiv jI dy iKawl dI brIkI Aupmw jog hY bwkI awpNy hunr dw


kmwl Auh ieko kml L crnW dI Aupmw leI azf azf pihlUaW ivzc lY ky
kdy sdrSqw, kdy vwDw, kdy kmlW dI nXUnqw drswAuN ivc idKw rhy hn

(k) ieS gurU-sRI gurU amr dyv jI-mMgl


dohrw: SRI siqgur br amr jI Srn nrn duK hrn

kwrn krn sujwn mn nmskwr iqn crn 9


pdW dy arQ: SRI=SoBw dy sMXukq SoBw vwly sMs. SRI=SoBw, suMdrqw, SIl,
pRkwS, SuB guN, qRY pdwrQ-Drm, arQ, pRym, kwmXwbI, dOlq,
pRPuzlqweI, iszDI, Auzcqw, pRqwp vrqox ivc-SRI iek siqkwr dw pd
hY jo mhwn purKW avqwrW, dyviqaW awid dy nwm nwl siqkwr leI
lgwieaw jWdw hY br=sRySt sMs. vrM-sRySt, cMgw, vfw vr:
brkq, asIs, dwq, doN lwVw awid dyKo pMnw 21 dI tUk icMnH
(a) aQvw gurU amrdyv jI dI Srn vr dy ky duK hrdI hY Srn=awsrw,
Et, rKw, hmYq, iksy dI Et ivc pRwpq hoN dI dSw sMs. SrN
nrn=nrW dy duK hrn=duK dUr krn vwlI kwrn=sbzb, hyqU krn=krn
vwly kwrn krn=kwrNW dy bI krN vwly kwrN Auqy ijsdw vsIkwr hovy
jgq ivc jo kuC huMdw hY kwrN qox huMdw hY; jo kwrN L bI kr akr kr sky
Bwv srb smrzQ qox hY
(a) jgq dI rcnw dy vI kwrN mMndy hn, jYsy qRY guN awid, ienHW dy bI
jo krN vwly hoN; mUl rcnhwr krqw
sujwn=su+jwn=cMgI qrHW jwNn vwlw gwnvwn, bRhm gwnI (a) jo
pUrI qrHW jwNy, ijsdw gwn sMpUrn hovy, jwNn SkqI ivc inpuMn
aMqrXwmI
arQ: SoBw vwly (aqy) sRySt siqgurU amr (dyv) jI (dI) SrN jIvW dy duzK
dUr krn vwlI hY, (ikAuxik Eh) kwrn krn hn (aqy) sujwn mn vwly
hn, AunHW dy crNW pr myrI nmskwr hovy
Bwv: SRI gurU amr dyv jI bVy Auzqm hn, SoBw vwly hn, AunHW dI SrN jIvW
dy duK dUr krn vwlI hY ieh ieSwrw AunHW dy Aus mhwn ikRpwlU suBwv
vl hY ik jo AunHW dy dr igaw so vroswXw bImwrW L rwZI krnw, hr
pRkwr dy duKIaW qy dieaw krnI, krwmwqW nwl bI suK dyNox Prk nw
krnw, lgr atuzt clwAuNw awid azgy czlky AunHW dy do guN ivSyS
krky dzsy hn, kwrN krN, sujwn mn sujwn ivc AunHW dy pUrn
gwnvwn hoN dI sMBwvnw qox Cuzt AunHW dy aMqrXwmI hoN vl ieSwrw hY;
iPr AunHW dy mn ivc dUsry dI pIVw dw drd hoN krky sujwn dy nwl
sujwn mn awiKaw hY jy iksy puzqR mrn qy mweI ny ibrhw kIqw hY
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

43

qd pr pIVw dw jwNU mn awpdw aYsw dRivaw ik vr dy idzqw ky swfy


bYTy goieMdvwl ivzc kdy puqR mwipaW qox pihly nw mry ies pRkwr dy
awpdy pr mn pIVw L smJky Aus pr dRvIBUq hoN dI dieawlqw
awid guNW vl kiv jI dw ktwKX hY iPr ijvyx AunHW dw mn pr pIVw
pRqIq krn ivzc sujwn hY iqvyx Eh smrzQw bI rzKy, qWhI jwNny dI
sPlqw hY Bwv ieh ik pr pIVw hrn ivc srb smrzQw dI vI loV
hY, srb smrzQ hovy qW hI pIVw hry, ies krky kwrN krN awiKaw
ik Eh aYfy smrzQ hn ik kwrNW pr BI krqwr SkqI rKdy hn
ijvyx iek mweI dw puzqR mr igaw, kwrN mwqw qy puzqr dy imlvyx koeI
Koty krm, koeI pwp sRI gurU amr dyv jI Aus Koty krm Xw pwp rUpI
kwrN L myt dyxdy hn, ik jwE kwrN asW akwrN kr idzqw, AuDr
bzcw jIAu AuiTaw
kibzq: rjnI aivdXw sr BRm so iqmr hir

kok sy ikMkr br kIny ibRhu CIn hY


mwl Auf klml kMdl durwie dl
pl pl gwn sox pRkwS Bv kIn hY
bymuK kumud duK snmuK kMj suK
giq so Bgq inq jwnIey aDIn hY
amr drs Bwnu lCn smwn siB
eyk gun aiDk pY qpq ibhIn hY 10
pdW dy arQ: rjnI=rwq sr=bRwbr, quzl iqmr=hnyrw hir=hrdw hY, dUr
krdw hY kok=ckvw nwmy pMCI ckRvwk bI iesy dw nwm hY, PwrsI ivc
surwb ies L kihMdy hn sy=smwn kok sy=ckvy vWU ikMkr=dws,
syvk, iszK sMs. iknHr br=sRyST, dyKo ipCly dohy dy pdwrQW ivc
dUsrw pd ibRhu CIn=ibrhox qox ivhUNy ibrhox qox ivhUNy kIqy hn Bwv
ibrhox L dUr krdw hY arQ pRsMglI leI swiraW ikRaw dw arQ
vrqmwn kwl ivc kIqw igaw hY mwl=pMkqI, JuMf Auf=qwry, nCzqR
klml=pwp sMs. klml kMdl=iJVky dy ky sMs. knRl: pd
aYAux lgdy hn:klml dl kMdl durwie=pwpW dy JuMf L iJVk ky iCpw dyxdy hn (a) kMdl
dw arQ kMdlI bI krdy hn, jo iek ibRC dw nwm hY, jo jl iknwry huMdw hY,
ijsdy idn L pzqy murJw jWdy hn, iczty Pul brswq ivc pYxdy hn qukkMdl durwie dl-dw arQ iPr aYAux lgygw:-(sUrj drSn) kMdlI L
(murJwAuxdw hY, gurU drSn) durwvW (=ClW) dy dlW (L iCpw lYxdw hY)
durwie=iCpwAuNw, lukwAuNw (a) durwv=Cl, kpt
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

44

dl=smUh, JuMf (a) pzqy sox=vWU, sm Bv=jgq, sMswr


kumud=kvIaW, kMmIaW, iczty kml jo rwq L iKVdy hn qy idny nhIx
iKVdy ies L kiv cMdRmw dw pRymI bMnHdy hn, iesy krky kumud bMDU, kumud
ipRX, kumud bWDv cMdRmw dy nwm bNy hn
kMj=kml sMs. kN kM=pwNI j=jo jMmy, pwNI qox jo jMmy
giq=cwl giq qox murwd, Durox bzDI cwl hY, ijs dy aDIn sUrj inq
turdw hY, kdy vzD Gzt nhIx czl skdw ies qrHW siqgurW dI gqI-cwlinXmq hY ik Eh BgqW L pwldy hn, AunHW dy aDIn turdy hn, ieh AunHW dw
ibrd hY
Bgq=BgqI krn vwly pRymI sMs. Bik:
aDIn=awigaw ivc, aYAux nhIx ijvyx nOkr mwlk dI awigaw ivc turdw
hY, pr pRym dy bzDy BgqW L ipawr krn dy kwrN apNw ibrd Bgq vzCl
bNwAuxdy hn, iPr iesdw AulGn nhIx krdy aDIn dw Bwv ieh hY
Bwnu=sUrj sMs. Bwnu smwn=quzl, bRzbr aiDk=vDIk
qpq ibhIn=qpq ivhIn=qpq qox KwlI, murwd sIql qox hY sIqlqw
suBwv dI, vrqox dI, myhr krn dI
arQ: (gurU amr dyv jI dy drSn qy sUrj dI sdrSqw dzs ky aiDkqw
idKwldy hn):- (sUrj drSn) rwqRI (L hrdw hY), (gurU amr drSn
rwq) smwn aivdw (L hrdw hY), (sUrj drSn) hnyry (L hrdw hY
pr gru drSn hnyry) smwn Brm L hrdw hY
(sUrj dw drSn ckRvwk dw ibrhw dUr krdw hY iqvyx gurU jI dw drSn)
ckRvwk smwn (vwihgurU qox ivzCuVy) sRySt dwsW (jgwsUaW dy ibrhy L
dUr krdw hY
(ijvyx sUrj dy drSn) qwiraW dy JuMf L (iCpwAuxdy hn, iqvyx siqgur amr
dyv dy drSn) pwpW dy JuMfW L iJVkky iCpw dyxdy hn (ijvyx AudX hoky
sUrj dw cwnN) pl pl (vDdw hY) iqvyx siqgur amr dyv dw) igawn
sMswr ivc (hr iCn vzD) pRkwS kr (irhw) hY (ijvyx sUrj drSn
nwl) kMmIaW (L duK huMdw hY iqvyx gurU drSn nwl) bymuKW L duK qy
(ijvyx) kmlW L suK (iqvyx) snmuKW (L suK pRwpq huMdw hY)
(ijvyx sUrj inXmq gqI arQwq bzDI hoeI) cwl (ivc inq turdw hY) iqvyx
(gurU amr dyv jI apNy inXmq ibrd) BgqW dy sdw aDIn hn,
(ieh) jwN lvo, (ik sRI gurU) amr dyv jI dy drSn (qy) sUrj (dy
drSnW dy) lCN (hor)swry ieko jyhy (hn) pr iek guN (siqgurW dy
drSn ivc) vDIk hY (ik Eh) sIql hY qy sUrj drSn qpq hY
Bwv: aMk 5 ivc jIkUM vwDw idKwieaw sI iqvyx iezQy sUrj-nwlox vwDw
idKwieaw hY, murwd Auho hY ik sUrj dy guN sihj suBw dy hn Aus dI
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

45

koeI KUbI Xw pRbInqw dy nhIx, qy siqgur dy guN awqm mMfl dy kmwl


hn, ar eyh guN jIvq guN hn Pyr jo sIqlqw siqgur dw vwDw
dzisaw hY Auh mn L, awqmW L, duKIaW L, rogIaW L pwAuN vwlI Tf
hY

(K) ieS gurU-sRI gurU rwmdws jI-mMgl


dohrw: rwmdws suKrws pRBu syvk qRws ibdwr

pg pr mur prNwm hY prnw Srn ivcwr 11


pdW dy arQ: suKrws=suKW dI pUMjI, suKW dw BMfwr qRws=BY, sihm, fr
ibdwr=nwS krn vwly, dUr krn vwly pg=crn mur=myrI
prNwm=bMdnw, nmskwr prnw=prNw, awsrw
arQ: hy pRBU (SRI gurU) rwmdws (jI qusIx) suzKW dy BMfwr (ho aqy syvkW dy BY
L dUr krn vwly (ho), (awp dI) SrN dw awsrw ivcwr (ky awp dy)
crNW pr myrI nmskwr hY
kibzq: pukr* Bry pukr pukr jXo

pyK kir ssIkr krY duiq hIn hY


puKkr hIn idnkr kry CIn iqs
Kr DwrI dyih pr XW qy so mlIn hY
suKmw inhwr Bor dwihiq apwr awn
jwriq quKwr, eyqy+ aOgun aDIn hY
siqguru rwmdws crN mukiq dyiq
Aupmw kml kI n bnY ibiD hIn hY 12
pdW dy arQ: puKkr Bry=pwNI nwl Bry puKkr=qlw, sr
puKkr=kml (a) puKkr pd dw arQ sUrj bI hY, quk dw
arQ aYAux bI bNdw hY, kml Bry qlw ivc, sUrj (dI inG
azpVn nwl) Augdw hY
*

pukr (pur) pd dy arQ aYqny ku hYnC-awkwS, vwXU mMfl, vwXU, pwNI, kml, hwQI
dI suMf dw isrw, Fol dw puVw, qlvwr dw Pl, qlvwr dI imawn, iek dIp dw nwm,
rwjpUqwny ivc iek qIrQ JIl qy ngrI, qIr, inRqkwrI, jMg, nSw, ipMjrw, myl, ihzsw[
(purC) qlw, JIl, szp, swrs, pMCI, iek bImwrI, nl rwjy dw Brw, sUrj, vrN dw
puzqR, Fol, iek mwVw jog joqS ivc, iek kwl pwN vwlw bzdl, ikRSn dw nwm, iSv dw
iek nwm, puSkr dIp ivc iek phwV dw nwm[ alkwr duawrw idl[ buzD dw iek nwm,
iek rwKS dw nwm, Bgq dw puzqr, SUnkSqR ivRd qy dUrN kSnI dy puzqR dw nwm, kusdIp
dy bRwhmNW dw nwm, iSv dI iek vhutI dw nwm, jYnIaW ivc iek Bgq dw nwm[ awm
pMjwbI ivc poKr-CzpV-L kihMdy hn[
+
pwTWqR-aYsy-bI hY[
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

46

jXo-jMmdw hY, Auzgdw hY pyKkir=dyKky


ssIkr=ssI=cMdRmw kr=krN cMdRmw dI ikrN
duiqhIn=suMdrqw L CIn, murwd hY ik cMd cVHy kml muMd jWdy
hn, suMdrqw iPr nZr nhIx pYxdI
puKkr=pwNI (a) pON bI arQ krdy hn, ik srd hvw Xw
krVI lU nwl kml mr jWdw hY
hIn=KwlI idnkr=sUrj
iqs=Ausy L, Bwv kml qox hY
Kr=Cwr, imztI, Kyh Kr=dw arQ kMfw bI hY, kml dI nwl KurdrI bI
huMdI hY qy mYlI bI agy pd XW qy ipaw hY, ies krky Kr dw arQ Cwr
TIk hY sMs. kXwr
dyih=dyh qox murwd kml dI nwlI hY, jo Pzl qox lY hyTW qk jWdI hY dyh
Auqy Cwr DwrI hoeI hY
suKmw=SoBw (a) suKmX=suKvwlw QW
inhwr=dyK ky, lKky suKmw inhwr=SoBw dyKky
(a) suKmX inhwr=suK vwlw QwAux lKky
dwihiq=swVdy hn apwr=anyk, bhuq
jwriq=swVdI hY (brP), pwly nwl murJw ky mr jwN L bI jrnw, jwrnw,
jlnw,-jwlnw-awKdy hn
quKwr=ihm, brP, kzkr, pwlw
ibiDhIn=XukqI hIn nw dy nukqy qox, XukqIhIn mrXwdw hIn kwv
dy qRIky qox, mrXwdw hIn
arQ: jl nwl Bry qlw (ivc) kml jMmdw (Augdw) hY, qy cMdRmw dI ikrn L
vyK ky (apNI) suMdrqw CIn kr lYxdw hY (pr jy qlw) jl hIn (ho
jwey qW) Ausy (kml) L (AuhI) sUrj (jo iKVwAuxdw hY) CIn kr dyxdw
hY (iPr kml dI) dyh (nwlI) imztI nwl ilbVI rihMdI hY, iesy krky
so (kml dI dyh) mlIn hY (iPr kml dI) SoBw dyKky anykW hI BOry
awky (iesdw rs cUsdy qy prwg Aufwky mwnox iesL) swVdy hn, (iPr
jd isawl awvy qW) quKwr (iesL) swVdI hY, (so kml qW) aYqny
avguNW dy aDIn hY, (AuDr) siqgurU rwmdws jI dy crN (nw kyvl
sB qrHW dI aDInqw qox awp suqMqR hn, sgox aOguNW ivc bziDaW L)
mukqI dyxdy hn, (ies leI) kml dI Aupmw (crnW nwl) nhIx bNdI
(ikAuxik avguNW dy aDIn L avguNW qox suqMqrqw dyN vwly nwl Aupmw
dyNI) XukqI hIn (bwq) hY
Bwv: kiv jI ny ies kibzq ivc kml L keI aOguNW Xw QuVW qy muQwjIaW dy
aDIn hoieaw dzisaw hY, qlw qy pwNI dy aDIn hY, Pyr cMdRmw cVHy qW
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

47

muMd jWdw hY, sUrj dy cVHy irhW iKVdw hY, qW qy sUrj dy aDIn hY
iPr EhI sUrj, jo Ausdw awsrw hY, jy pwNI qlw ivcox suzky qW AusL
swV dyxdw hY, qW qy qlw dy pwNI dI aDInqweI nw kyvl jMmN AugN qy
mOlN iKVN leI hY, pr sUrj qox jo suK lYxdw hY, Aus leI bI pwNI dy
aDIn hY pwNI dw ickV qy isvwl (mYl) AusdI nwil L lgI rihMdI
hY, ies qrHW AusdI dyh mhIn hY BOry awky Ausdw mkrMd rs cUsdy
hn, prwg L AufwAuxdy hn aYAux AusL Kyd pujdw hY, ieh bI
aDInqweI hoeI Pyr ruq bdly qy pwly nwl mr jWdw hY, so aYsy
aOguNW, loVW jW QuVW qy KydW vwly kml dI crNW nwl SoBw nhIx bNdI,
ikAuxk crN gurU rwmdws jI dy nW kyvl QuVW qy loVW qox swDIn hn,
sgox dUsiraW dIaW QuVW loVW dUr krdy, BvbwDw ivc bziJaW dI
bMdKlws krdy qy mukqI dyxdy hn
sUcnw: ies kibzq ivc kiv jI ny jo pdwrQ kml dy avguNW ivc igNy hn so
iek DnI leI bYTy hn ik AunHW dy sdrS jo avguN hn AunHW qox
siqgur dy crN nw kyvl suqMqR hn, sgox PwiQaW L suqMqrqw dy dwqy
hn ijvy
qwl vWU ieh sMswr hY*
jl vWU sMswr dy pdwrQ hn
sUrj vWU sMswr dy ankUl purK hn
cMd vWU sMswr dy pRiqkUl purK hn
Kr vWU sMswr dy suq ibq lok-arQwq kutMb, iezZq dI pkV-mYl
Xw kOVwvwk-Kr-kMfw hY
BOry vWU sMswr dy awrq qy svwlI lok hn quKwr vWU sMswr qy Zmwny
dy ivGnkwrI hn
sMswr qy iesdy pdwrQW dy crN muQwj nhIx, jo sgox pdwrQ crNI
lgdy hn Eh SuB kMmW qy duzKW qox KlwsI dyN dy kMmW pr Krc huMdy hn
ankUl pRiqkUl purK, szjN, qy kuszjN, crnW L ibkws qox muMdN nhIx dyxdy,
ankUl crn prs ky hor Auzcy qy pRiqkUl crN prsky eIrKy qy dYK qox
Cutkwrw pwAuxdy hn siqgurU jI kutMb ivc bYTy hn, pr kutMb dI ik pdwrQW
dI ik ieZq mwn dI, iksy dI bI koeI pkV nhIx, sgox ienHW pkVW vwly lokI
jo bI crn prsdy hn, pkVW qox Cuzt ky Auzc surqy ho jWdy hn awrq qy
loVvMd crNW dI duqI L nhIx hrdy; sgox crN prsky suKI qy duzKW qox awZwdI
pRwpq krdy hn, Zmwny dy ivGnkwrI awky KoB nhIx dyxdy, ivGnkwrI crN
prsky awp ivGnW dI bwN qox Cuztky Auzcy ho jWdy hn
*

iesdI ivSyS ivcwr leI dyKo iesy aDwX dw 24vW CMd[


srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

48

(g) ieS gurU-sRI gurU arjn dyv jI-mMgl


dohrw: SRI arjn SRoqw arj, isrjn awrjqwX

lrjiq jm ijn nwm qy, bMdox* iqn jug pwX 13

SRoqw=suNn vwly arZ=bynqI; pRwrQnwarbI, arZ


isrjn=rcnhwr
awrj=siqkwr Xog qy vifaweI Xog sMs. awrX
awrjqwX=awrXq=vifaweI
lrjiq=kMbdw hY PwrsI. lrZIdn=kMbNw lrjq, ihMdI
jm=Xm, Drmrwj bMdox=nmskwr krdw hW jug=dohW
arQ: SRI (gurU) arjn (dyv jI) bynqIaW dy suNn vwly (qy) vifaweIaW dy
rcNhwr hn, ijnHW dy nwm qox Xm kMbdw hY, (mYx) AunHW dy dohW crnW qy
nmskwr krdw hW
Bwv: sRI gurU arjn dyv jI iszKW dIaW bynqIaW dy suNn vwly hn awpNy
iszKW qy ikRpwlU qy AunHW dI ibRQw L suNdy hn swrIaW bynqIaW loVW qy
inrBr rKdIaW hn swrIaW loVW do iksmW hyT aw jWdIaW hn, iek
lOikk qy dUjIaW pwrlOikk so kiv jI kihMdy hn ik SRI gurU arjn
dyv jI dIaW do mhwn qwkqW hn, iek qW ieh ik vifaweIaW dy
rcNhwr hn, jgq ivc ijqnIaW ku AucweIaW, vifaweIaW arQwq
loVIxdIaW gzlW hn AunHW dy rcNy L smrzQ hn, aqy prlok ivc jm
AunHW dw nwm suN ky hI kMbdw hY, ieqnI smrzQw AunHW dI EQy hY ies
kQn ivc DnI ieh hY ik iszKW dIaW arZW suNky pujwvnhwr hn,
ikAuxik lok qy prlok dohIx QweIx Eh smrzQ hn aYsy srb smrzQ
siqgur dy crnW pr myrI bMdnw hY
kibzq: locn iblokiq n cwhYx icq awn duiq

ibSy ky iblws aws pwsn n jwveI


kwn awn gwn qwn sunY n aXwn ijv*
ibsrw apwn qnmwn so n awveI
BeI Aunmziq giq awnd AudiD viq
iczq mYx ibEg iqs kbhUM n BwveI
jwn+ arjn pd pdm ko dyiK kir
iszK mn BOr BXo BRmiq luBwveI 14
*

pwTWqR -bMdy-bI hY[


pwTWqR-iev-bI hY[
+
pwTWqR-gur-bI hY[
*

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

49

pdW dy arQ:
locn=nYN, azKW iblokiq=dyKky
icq=idl, (a) dyKNw duiq=suMdrqw iblws-kAuqk
pwsn=aws pws, nyVy qyVy ikqy pwT aws pws nihx bI hY
kwn=kMn awn=hor gwn=gwAuNw
qwn=qwnW rwg dw PYlwv Xw pRsqwv
aXwn ijv=aXwNy vWU ibsrw=ivsr igaw
apwn-awpw qnmwn so=dyh aiBmwn dI so (knso), Bwv dyh aiBmwn dI
knso kMnI nhIx pYxdI
Aunmziq=msq cVHI surq vwlI dSw
giq=hwlq AudiD=smuMdr
viq=smwn, vWU ibEg=ivCoVw, ivCuVnw
jwn=Xwn=qwrnhwr koeI qwrnhwr SY sMs. Xwn
(a) jwnky, jwNky arjn=sRI gurU arjn dyv jI
pd=crN pdm=kml
BRmiq=BAuxdw, duawly iPrdw, dUr nhIx jWdw
luBwveI=loBdw hY, ipawr krdw hY
arQ: (gur iszK dIaW) azKW (sRI gurU arjn dyv jI dw drSn) vyKky idl
ivc hor suMdrqw L (vyKNw) nhIx cwhuMdIaW, (Bwvyx) awsy pwisaW vl
iviSaW dy kOqk (pey hoN, azKW AuDr bI) nhIx jWdIaW (gur isK dy)
kMn (AunHW dw bcn suNky) hor qwnW qy gwAuNW L bwlkW vWU nhIx
suNdy, (AunHW L) awpw Buzl igaw hY, qy dyh aiBmwn dI so (BI AunHW
L) nhIx awAuxdI
(gur iszKW dy mn dI) gqI msqI vwlI ho geI hY ar smuMdr vWU (apwr)
awnd (AunHW dy aMdr AuCwly lYxdw hY); (aYsw ik) Aus (avsQw) qox
ivCVnw (AunHW dy) icq L kdy nhIx BwAuxdw
iszK dw mn qwrnhwr (gurU) arjn (dyv jI dy) crNW kmlW L dyKky BOry
(vq) pRymI hoky (AunHW dy) duawly GuMmdw hY*

(G) ieS gurU-sRI gurU hirgoivMd jI-mMgl


dohrw: SRI guru hirgoivMd br, snDbzD Dir Dwn

bMd doAU kr bMdnw, suMdr duiq mdnwn 15

br=sRySt (dyKo ipzCy, pMnw 21 dy icMnH+ dI tUk)


*

ieAux bI arQ lgdw hY, ik gurU arjn dyv jI dy crnW kmlW L dyK ky iszK dw mn BOry
vq duawly BOxdw hY, (qy) klp ibRzC (vwkr) jwNky (Aus qy) luBwiemwn ho irhw hY[ iezQy
arjn dyhurI dIpk qy SlyK hY[
+
aYAux bI arQ krdy hn: iszK mn gurU jI dy crNW L kml (jwn) smJky dyKdw hY,
(dyKdy swr) BOrw ho ky AunHW dy hI duawly GMumdw hY[
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

50

snDbzD=qwrbrqwr, SsqR bsqR sjy sjwey hoey sMs. snd


doAU kr=dovyx hQ duiq=kRWqI, suhNzp, awBw
mdnwn=md+nwn=md nhIx rihMdw (a) mdnw+n=kwmdyv dI duiq EhnW
dI suMdrqw L nhIx puzj skdI ikAuxik Aus dI suMdrqw SrIrk hY, gurU jI dI
sqoguNI qy rUhwnI hY
arQ: sRI gurU hrgoivMd (jI L jo hr pihlU qox) sRySt (hn) (AunHW dI)
snDbzD (mUrqI dw) iDawn Drky (ijs mUrqI dy swhmNy ik) suMdrqw
dI awBw dw bI md nhIx rihMdw (mYx) dovyx hzQ joV ky mzQw tykdw hW
kibzq: aml kml jYsy kYsy khOx pd jug

rjnI mYx awn giq hoiq ijn bwn hY


jwinXy sMqwn ky smwn bnY anbn
dwnI mn kwmnw n dwnI moK gwn hY
icMqwmiN jYsy nK BwKy n priq muK
moh n imtwvY duK jwniq jhwn hY
SRI hirgoivMd pd awnd ky kMd joAU
AupmyX* awp pun awpy Aupmwn hYx 16
aml=inrml, mYl qox rihq pd jug=dovyx crN
rjnI=rwq awn giq-Ault giq, idn vyly iKVdw hY rwiq L ies qox
Aultgiq Bwv bMd ho (muMidaw) jWdw hY
sMqwn=klp ibRzC
kwmnw=mn dI kwmnw, iezCw, sMswrk loVW dI mMg
icMqwmiN=iek pRkwr dw rqn, jo ijsdy pws hovy Ausdy icMqn kIqy
sMswrk pdwrQ dy idMdw hY nK=nhuM
BwKy-khy, awKy BwKy n priq muK=mUMhox nhIx awKy jWdy
kMd=Pl DrqI ivcox inklN vwly KwNy Xog Pl (a) bzdlkM=pwNI,
d=dwqw awnd kMd=murwd hY awnd dy dwqw
AupmyX=ijsL Aupmw dyvIey
Aupmwn=ijsdI Aupmw dyvIey, jIkUM kml Aupmwn qy crn AupmyX hn
arQ: (sRI hirgoivMd jI dy) dohW inrml crnW L kmlW vrgy iks qrHW
awKW, ijnHW (kmlW) L rwq vyly Ault gqI vwlw ho jwNy dI bwN hY
(jy crnW L) klp ibRC dy quzl jwNIeyx qW (ieh gl bI) nhIx bNdI
(ikAuxik klp ibRzC) mn dIaW kwmnw dw dyNhwrw hY, gwn (qy) mukqI
*

pwTWqR-AupmweI-bI hY[
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

51

dw dwqw nhIx hY (gurU jI dy crnW dy) nhuM icMqwmiN vrgy (bI) mUMhox
awKy nhIx jWdy, (ikAuxik icMqwmiN) moh dw duK nhIx imtwAuxdI, (ieh
gl) jgq jwNdw hY SRI (gurU) hrgoibMd jI dy crN jo awnd dy dwqw
hn (Eh) awpy hI AupmyX hn (qy) iPr awpy hI Aupmwn hn, (arQwq
apNy vrgy awp hI hn)
Bwv: ies kibzq ivc kiv jI SRI gurU hrgoivMd jI dy pivzqR crNW L kml,
klp ibRzC qy icMqwmiN nwl Aupmw dyky AunHW L nIvW dzsdy hYn kml
idn L iKVdw qy rwq L KyVy dy Ault gqI vwlw (bMd) ho jWdw hY pr
SRI gurU hrgoivMd jI dy crNW dw iDawn cwhy idny kro cwhy rwqI, cwhy
svyry kro cwhy sMJW smyx, Eh sdw KyVw hI dwn krdy hn iesI qrHW
klp ibRzC mn dy vWCq pdwrQ, jo sMswrk huMdy hn, Auh qW dyxdw
awKdy hn, pr moK qy igawn-ienHW do pdwrQW dw dwqw AusL koeI
nhIx awKdw, iehI do pdwrQ sB qox kImqI hn, qy gurU jI dy crN
apNy iDawnI L Ausdy inj srUp dw igawn qy mukqI dyxdy hn iesI
qrHW crNW L qW kI crNW dy nOxhW L icMqwmiN dI Aupmw dyNI nhIx
bNdI, ikAuxik mn dy icMdVy sMswrk pdwrQ qW Eh Bwvyx dy sky, pr
AunHW pdwrQW ivc jo moh hY Eh ijAux kw iqAux biNaw rihMdw hY qy
gurU jI dy crN Xw crNW dy nOxh-murwd Dwn qox hY ik-DwnI L moh dy
qp qox TFk pwAuxdy hn ies vwsqy icMqwmiN bI nIvIx SY hY, Aupmw
idzqy jwN dy lwiek nhIx hY qW qy kiv sMpRdw dy igNy qy bzDy iqMny
Aupmwn kml, klp, ibRzC, icMqwmiN, sRI gurU jI dy crNW rUpI AupmyX
qox nIvyx hn ar Aupmw idzqy jwN dy lwXk nhIx ies leI gurU ky crN
awpy AupmyX hn qy awpy Aupmwn hn

() ieS gurU-sRI gurU hirrwie jI-mMgl


dohrw: sRI siqgur hirrwie ky, nwie Dwie aG jwiex

kir pd pr prNwm ko, ijh qy iniD isiD awie 17


nwie=nwm aG=pwp pd=crN
pr=prHy, sRySt crN-dw ivSyN hY
(a) Aupr, Bwv hY crNW Auzpr
prNwm=mzQw tykNw, nmskwr ko=L
iniD isiD=nOx inDIaW qy aTwrW isDIaW, murwd hY swry suzK qy swrIaW
qwkqW
inDW dy nwm=pdm, mhw pdm, SMK, mkr, kCp, mukMd, kuMd, nIl, vrc
aTwrW iszDIaW eyh hn:- 1. aiNmW 2. mihmW 3. lGmW 4. pRwpqI 5.
prkwmX 6. sqw iszDI 7. bisqw 8. grmw 9. anUpI 10. dUr sRvN
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

52

11. dUr drSn 12. mno byg 13. kwm rUp 14. prkwX pRvyS 15. sCMd
imRqu 16. sur kRIVw drSn 17. sMklp 18. apRhq giq
arQ: SRI siqgurU hirrwie jI dy nwm iDawieaW pwp (ns) jWdy hn, (qW qy
hy myry mn AunHW dy) sRySt crNW L prNwm kr, ijs qox (ik qUM) iniD
qy isiD pRwpq kryx
sYXw: pMk ibKY bsqw rs mYx, rs AUrD ko insrw sr syro

gRIv lO nIr mYx DIr Dry, iek pYr Kro iQr* hY riv hyro
awqp sIq shY brKw, qp swDiq Xw ibiD kRr Gnyro
sRI hirrwie ky pwie smwnqw, pwie n kMj Aupwie bqyro
18
pMk=iczkV rs=jl AUrD ko=Aupr L
insrw=insiraw hY srsyro=kml sM. =srsI rUh=jo qlw ivcox Auzgykml srs=qlw, rUh=jo Auzgy
gRIv=igzcI, gl iQR hY=itk ky
(a) pwTWqR-iKr hY-hY, Bwv-iKV irhw hY sUrj L vyK ky riv-sUrj
hyro-dyKdw hY Bwv qwVI lweI hY
awqp-Duzp, grmI sIq-pwlw kRr=krVw
Gnyro=bhuq pwie=crN pwie n=nhIx pw skdw
kMj=kml Aupwie=AupwAu, Xqn
arQ: kml iczkV ivc (Auzigaw qy) pwNI ivc vsdw, pwNI qox Auzpr L
insiraw (hY), igzcI qoVI pwNI ivc DIrj Dwr ky iek pYr (dy Bwr)
KVoqw hoieaw iQr ho ky (tk bMnH ky Xw iKVky) sUrj L qzk irhw hY
Duzp pwlw, brKw (szBo kuC isr qy) sihMdw hY, ies qrHW bhuq krVw qp
swDdw hY, (pr cwho Aus ny aYsy) bqyry Aupwie (kIqy qd bI Auh) kvl
sRI (gurU) hrrwie jI dy crNW dI brwbrI nhIx pw sikaw
Bwv: ies ivc kiv jI dI cqur buzDI, kml L iek hT XogI dy rUpk ivc
vrNn krdI hY jo sRI grU hirrwie jI dy crNW dI brwbrI pRwpq krn
leI qpzsw kr irhw hY qpzsw dw vyrvw jo dzsdy hn, EhI AupwAu
hn jo Aus ny kIqy hn awpNI mno kwmnw dI pRwpqI vwsqy, pr Auh
pRwpqI Aus L hoeI nhIx Auh qpzsw dw rUpk ieh hY-qlw dy iczkV
ivc iek pYr dy Bwr, igzcI qWeI pwNI ivc KVonw qy isr L kyvl pwNI
qox bwhr rKNw ieh AunHW qpzsvIaW vWU hY jo pwNI ivc KVoky qp
krdy hn iPr aYsw KVw hY ik Duzp pwlw brKw sB AuQy hI KVw
shwrdw hY, eyh bI qp hY iPr aYsw itkky KVw hY ik sUrj vzly qwVI
*

pwTWqR iKr[
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

53

lweI rKdw hY; sUrj vzl qwVI bMnHNI vI iek kTn qp hY mwnox ieh
swrw Ausdw qp crNW dI quzlqw pRwpqI vwsqy hY, ijs ivc AusL
sPlqw nhIx hoeI kwrN ipzCy keI vyr dzs awey hn ik AusdI suMdrqw
sPl suMdrqw, vr dwqI, mukqI dwqI nhIx ho skI gurU hirrwie jI ny
mukqI dwn kIqI anykW L, rwj qy srdwrIaW dy vr bSy anykW L

(c) ieS gurU-sRI gurU hir ikRSn jI-mMgl


dohrw: drSn sRI hir ikRSn ko, inpun hrn jur qIn

crn mnohr bMdnw, ijn iszKn suiK kIn 19


inpun=pRbIn kMm krn ivc lwiek
hrn=hrlYN vwly; dUr krn vwly
jur=qwp, qIn=iqMny (dyKo 11 pMny qy-qIno qwp-dw arQ)
mnohr=mn L moh lYN vwly
arQ: sRI (gurU) hir ikRSn jI dw drSn iqMnW qwpW dy dUr krn L pRbIn hY,
(myrI Aus gurU hir ikRSn jI dy) mn hr lYN vwly crnW L nmskwr
hY, (ik) ijnHW (crNW ny) iszKW L suKI kIqw hY
Bwv: sRI gurU hir ikRSn jI dy drSn nwl rogI rwZI huMdy sn iekyrW AunHW
dy drSn, crNWimRq aqy crNW dI Cuh byigNqW L arog kr geI sI,
Aus SkqI vzl kiv jI iDawn krky mMgl kr rhy hn sRI dsm gurU
jI ny vI awp dI bwbq AucwrN kIqw hY:- sRI hir ikRSn iDaweIaY
ijs ifiTaW sB duiK jwie
kibzq: aml kml jug arun lilq Bl

qWky dl avlI su hIrn kI jtI sI


ikDOx Auf pWq ihq awpicq lok mwq
qjI nB giq iQq aYsI ibiD TtI sI
ikDOx ibSkrmW nY SyK qy minn lyX
kWiq ihq KcI bsY rmw swj kutI sI
crn kml hirikRSn anUp bny
nK SiS skl sy Aupmw n ltI sI 20
aml=inrml jug=dovyx arun-lwl
lilq=suMdr Bl=Bly, bhuqy, fwFy
dl=pzqy iksy iek SY dy juVy qy Pyr inKVvyx ihzsy, Bwv-AuxglIaW
avlI=pMgqI ikDox-ikDrox murwd hY-mwno, aQvw, jW
Auf-qwiraW dI pWq=pMgqI
awpicq=awpNw Blw icqvky (a) pUjw sMs. apicq
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

54

lok mwq=mwqlok
nB=awkwS giq=iPrn (a) aYAux vI arQ lwAuxdy hn:qjI n Bgq=qwiraW ny BgqI nhIx CzfI asmwn ivc BI srb kyxdRW dy
kyxdR vwihgurU dI pRkrmW krdy sn, eyQy crNW ivc aw ky huN BgqI Bwv ivc
iesiQq ho gey hn
iQq=iesiQqI, Bwv crNW Auqy nhuM bN ky aw itky hn
ibSkrmW=kwrIgrI dw dyvqw
SyK=SySnwg, ijs dy pws kiv lok rqn XW mNIaW dw KZwnw vrNn krdy
hn
minn=mNIaW, rqn lyX=lYky kWiq=suMdrqw
ihq=vwsqy (a) SOk, cwAu, cwAu nwl
KcI-jVI hY, jVq kIqI hY
rmw-lCmI Bwv, pRqwp, aYSrj ies ivc DnI aYAux bI khIdI hY, crn
ivSL smwn hn qy lCmI dw EQy invws hY aznY aYAux hY minn lyX KcI,
kWiq swj kutI sI, (qW mYx) bsY rmw ihq (isAux)
anUp=an+Aupm ies qox ihMdI rUp hY anUp=iksy Aupw Xw sdrSqw qox
jo Auzcw hovy
nK=nhuM SiS-cMdRmw sMs. SiSn
nK SiS skl sy=nK+SiS+Skl+sy=
nK=nhuM SiS=cMdRmw Skl=tukVI sMs. Skl=tukVw
sy=vrgy nhuM hn cMdRmw dIaW tukVIaW vrgy
(a) Skl=sUrqPw: Skl nhuM hn cMd dI sUrq dy
(e) skl=sgl, swry swry nhuM cMd jyhy hn
(s) s+kl=shq klw dy nhuM hn shq klw dy cMd jyhy
Aupmwn=Aupmw+n nhIx hY Aupmw, ijsdI Aupmw dyvIey
ltI=inkI, nUn, QoVI sMs. DwqU lt=bzcy vWU bolnw, atptI bwq
krnI murwd hY nUn jyhI, nIvIx jyhI
(a) kQn krnw n ltI=kihNw nhIx bNdw
Aupmw n ltI sI=eyh Aupmw dyNI bzicaW vrgI gl krnI vI nhIx hY Bwv
mUlox aNbN hY, Bwv ieh Aupmw vI nUn gzl hY
arQ: lwl rMg dy inrml kml (vWU SRI gurU hir ikRSn jI dy) dovyx (crN)
bVy suMdr hn; AunHW (crNW) dIaW AuxglIaW Auqy (mwnox) hIiraW dI
jVq vrgI (nOhW dI) pMkqI hY jW, qwiraW dI pMkqI ny awpNw Blw
icqvky awkwS dw iPrnw Czf idzqw hY qy aYsI ibiD TtI hY ik mwq
lok ivc (siqgur jI dy crNW Auqy mwnox nhuM bN ky) iQq (Bwv aw
itky) hn jW ivSkrmW ny SySnwg pwsox mNIaW lY ky (AunHW crNW
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

55

Auzqy) jVq kIqI hY, (ik AuQy mwnox) suMdrqw (dI) kutIaw bN (geI hY,
ijs ivc ik huN) lCmI cwAu (nwl) vsdI hY (pRMqU asl gzl qW ieh
hY ik sRI gurU) hirikRSn jI dy crn kml (aYsy) anUpm bNy hn (ik
ijnHW dI AupmW dI hor koeI SY nhIx, hW AunHW dy) nhuM cMdRmw dIaW
tukVIaW vrgy hn (pRMqU ieh) Aupmw dyNI bI nUn gl hY
Bwv: ies ivc kiv jI crnW L kMvlW dI lwlI nwl SoBw dy ky suMdr qy
mnohr dzsdy hn qy lCmI dw invws AunHW ivc dzsdy hn, qy nOhW L
hIiraW dI jVq, qwiraW dw AuQy aw ky invws krnw, mNIaW dI jVq,
awid Aupmw iJjk ky dyxidaW hoieaW isztw ieh kziFaw hY ik AunHW dy
crNW nwl Aupmw iksy SY dI idzqI nhIx jw skdI, hW, nOhW dI Skl
cMdRmw dI tukVI nwl imldI hY, pr ieh Aupmwn vI brwbrI dw nhIx
hY, nhuM dI Skl () ies pRkwr dI huMdI hY qy cMd dI BI () iesy qrHW
dI
swry kibzq dw awSX ieh hY ik lCmI-sMswrk aYSrj qy pRqwp qy swmwnW dI
dwq-ienHW crNW dy iDawnIaW L iml skdI hY, iek ieh qy dUsrI
qwkq crNW dI ieh hY ik sMswrk pdwrQW, mNIaW hIiraW, kmlW dI
lwlI qy qwiraW dI jVq qox AuzcI iksy hor SY dw bI ienHW ivc invws
hY, Auh SY awqm sqw rUhwnI qwkq hY; jo hor iksy Aupmwn ivc hY hI
nhIx aqy Eh sqw ienHW crNW dy pRymIaW L AuQox sprS, drSn Xw
Dwn nwl aYsI imldI hY ik srb qox suMdr awqm rMg dI vMnI cVHw
dyxdI hY, ijs rMg dy ciVHaW aMdr aYAux pRqIqI huMdI hY ik
mYlw moqI mYlw hIru mYlw pvnu pwvku aru nIru
BYrAu kbIr jIAu

sUcnw: aKIrlI quk dy hor arQ vI bNdy hn


1. n SiSs kl sy=nhuM hn cMdRmW dIaW klw vrgy klw cMd dIaW 16
hYn, solHvyx ihzsy L iezk klw kihMdy hn
2. nK SiS s+kl sy=nhuM hn swrIaW klW sihq cMdRmW vrgy
s=swrIaW, kl=klW
3. nK SiS skl sy=nhuM hn sMpUrN cMdRmW vrgyskl=swrw
4. nK SiS Skl sy=nhuM hn cMdRmW dI sUrq dySkl=sUrq
5. iek Cwpy dy mUl ivc pwT hY-n iss skl sy-eys pwT nwl arQ
aYAux lgygw ik-qRY qukW ivc qW mYx crnW dI suMdrqw khI hY jy swry srIr dI
puzCo qW-nhuM qox lY ky iss (=sIs) qk swry dI qW AupmW rMck mwqR vI nhIx
hY

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

56

6. Aupmwn ltI sI=cMdRmW L crNW dw Aupmwn kihNw vI inkMmI gzl hY,


pr ies ivc iek sMsw bI hY, Aupmwn puilg hY qy ltI sI iesqRI ilg
hY
7. aYAux vI pwT hY nK sis skl qy Aupmw n lutI sI nhuM hn qW cMdRmW
dI Skl dy, Bwv-cMdRmW ny ieh rIs qW kr leI, Skl qW curw leI pr crNW
dI AupmW (Bwv UbsUrqI) Auh nhIx sI lut sikaw, aQvw pRwpq kr sikaw
swdy pdW ivc aYAux ikhw jw skdw hY ik cMdRmW crNW dI suMdrqweI dI brwbrI
dy jqn ivc pUrw nhIx Fuzk sikaw

(C) ieS gurU-SRI gurU qyg bhwdr jI-mMgl


dohrw: qy bhwdr Drm Duj, hrqw qurkn mUl

crn Srin qwrn qrn, nmo hoie ankUl 21


Drm=Drm Dj=JMfw Drm+Dj=jo Drm dw JMfy srIKw mUl qy aiq
jrUrI awsrw hovy ijvyx jMg ivc JMfw hI sB qox vzfw awsrw huMdw hY, JMfw
igry qW hwr mMnI jWdI hY JMfy dy duawly sUrmy tuzt tuzt mrdy hn, Bwv hY
Drm dw mUl awsrw, jo Drm dI rKw kry, bcwvy
hrqw=hrn vwly, AuKyVn vwly mUl=jVHW
qwrn=qwrn L qrn=jhwZ
nmo=myrI nmskwr hY
ankUl-hoky, AunHW dI awgw dy muawPk hoky AunHW dI Srn dy anuswr ho
ky (a) ikRpwlU, Bwv Eh myry qy ikRpwlU hoN
arQ: (SRI gurU) qy bhwdr jI Drm dI Dujw (hn), (aqy) qurkW dIaW jVHW
dy AuKyVn vwly (hn), (AunHW dy) crNW dI SrN (Bv swgr qox) qwrN
leI jhwj (rUp hY), mYx SrNwgq hoky (AunHW pRiq) nmskwr krdw hW
Bwv: kiv jI nOvyx siqgurW dy crnW qy nmskwr krdy hn, ar AunHW dI
Srnwgq huMdy hn AunHW dI Srn L qwrny vwlw jhwZ awKdy hn, ijs
dw Bwv ieh hY ik Eh sB qox AuzcI SY-mukqI-dy dwqw hn dUsrI
isPq AunHW dI Drm Dujw dzsdy hn, ies ivc awSX dyS qy Drm dy
Aus kSt vl hY jo ihMd dIaW swrIaW jwqIaW L, jo muslmwn nhIx
sn, vwpr irhw sI aOrMgZyb lokW L ZbrdsqI muslmwn bNw irhw
sI, qIrQ Fwh irhw sI, Aus vyly SRI gurU qy bhwdr jI Drm dI
idRVqw dw mwno Dj KVy sn, sB dy eImwn dI tyk Aus vyly ienHW dI
idRVqw sI Pyr sIs idzqw qW hor idRVqw ho geI ik Dr peIey Drm
nw CoVIey ieh atzl JMfw KVw kr gey qIsrI gl-hrqw qurkn
mUl-khI hY qurkW dy Zulm dI avDI AunHW dI ielwhI Shwdq sI bzs
ies qox bwd qurkW dy qyj dw sUrj dupihrW dw iSKrw lG ky Fl
igaw, qy Pyr FihMdw hI clw igaw, aMq fub igaw mwnox AunHW dy rwj
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

57

rUpI ibRzC dI jVH hyTox KoKlI kr idzqI hr leI=ibRzC kuC kwl KVw
idzsdw irhw, pr kumlWdw, murJWdw, pzq isztdw, iFlkdw aMq FY
igaw -qurkW dy jVH kztN vwly-ieh gl kiv ny SoBw dI ies leI
khI hY ik qurkW dw rwj Aus vyly ihMd leI ibawDI, kSt qy aiq duzKW
dw dwqw ho irhw sI, suKdwqy dw isRStI dy vYrI dI jVH L kzt dyNw
grIbW, qRImqW, swDUaW, nykW qy dieaw krnw hY Aus vyly nw kyvl
ihMdU duKI sn, sgox sUPI muslmwn qy bynvw awid hor iPrky bI; iezQox
qWeI ik srmzd vrgy muslmwn PkIr vI kql ho cuky sn
sYXw: br kIriq jOnH amIgiq BOn,

susIqlqw suK qOn suBweI


giq swDn kYrv ko ibgswviq,
dws irdw nB bIc suhweI
qpqM duK qIr n awvq hY,
icqu cwru ckoru rhY ilv lweI
gur qy bhwdr sohiq cMd sy,
hIn klk iehI aiDkweI 22
br=sRySt kIriq=js, mihmw, vifaweI jOnH-cWdnI
amI=aMimRq vYdX aqy kvI dzsdy hn ik PlW qy QKDI bUtIaW ivc
rsXw aMimRq cwnNy pzK ivc vwDw krdw hY
giq=gqI, mukqI (a) giq dw arQ-phuMcky-bI lwAuN dw Xqn krdy
hn
BOn=Gr qOn=AunHW, murwd-siqgur jI-qox hY
suBweI=SoBw dy rhI (a) SuBwv hY-bI ieQy suBweI dw arQ lgdw hY ik
gurU jI ivc sIqlqw iek AunHW dw suqy suBwv hY
giq swDn=mukqI dI swDnw krn vwly iezQy swDn pd swDU pd dw
bhu vcn hY, ijvyx sRI gurU gRMQ swihb jI ivc awXw hY:-swDn kw sMgu swD
isAu gosit hir swDn isAu ilvlwAu (a) giq swDn-dw arQ ieh bI
lgdw hY-mukqI dy swDn, Bwv dYvI guN, ik ijvyx, cMd kmIaW L iqvyx siqgur
jI dYvI guNW L iKVwAuxdy hn
kYrv=kmIaW jo rwq vyly iKVdIaW hn iczty kml
dws irdw=dwsW dw ihRdw=sRI gurU qy bhwdr jI dy pRymIaW dw idl
nB=akwS qpqM=qpS, grmI kvIaW ivc cMdRmW L TFw mMinaW jWdw
hY qIr=nyVy

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

58

icq cwr=dwsW dw icq=gurU jI dy iDawnIaW dy iDawn icq qox murwd


hY (a) cwr dw arQ-cwrU-suMdr bI kr lYxdy hn suMdr icq vwly, Bwv
ivcwr SIl purK
hIn klk=klk rihq, aklkqweI
aiDkweI=vwDw, aiDkqw
arQ: (ies sYXy ivc kvI jI gurU jI L cMdRmw dI Aupmw dy ky AunHW dw vwDw
drswAuNgy)
(cMdRmw ivc ijvyx) cWdnI (hY iqvyx siqgur ivc) Auzqm kIrqI
(cMdRmw ijvyx) aMimRq (dw invws hoky iqvyx siqgur jI)
mukqI dw Gr (hoky) SoBw dy rhy hn
(cMdRmw ivc ijvyx) sIqlqw (hY iqvyx) AunHW ivc suK
(cMdRmw ijvyx) kmIaW L, (siqgur jI iqvyx) mukqI dy swDkW L iKVwAuxdy hn
(cMdRmw ijvyx) akwS ivc suhwAuxdw hY (iqvyx siqgur) dwsW dy irdy (ivc
suhwAuxdy hn)
(cMdRmw dy) nyVy (ijvyx) qpq nhIx awAuxdI (iqvyx siqgur jI dy nyVy) duK (nhIx
awAuxdw)
(cMdRmw vl ijvy,) ckor ilv lweI rzKdw hY (iqvyx siqgur jI vl) syvk ihRdy
(ny ilv lweI hY)
gurU qy bhwdr jI cMd vWU suhw rhy hn, (pr cMdRmw ivc klk lgw KVw hY
qy siqgur jI klk qox rihq hn) ieho aklkqw (hI) vwDw hY
Bwv: mukwbly ivc siqgur dy guN cMdRmW dy guNW dy quzl dzsidaW bI AunHW dI
sPlqw ar jIvzq guNW dy Gr hoN dw vwDw idzs irhw hY, pr sPut
vwDw cMdRmW ivc dwW dw qy gurU jI dy jIvn inrdoKqw dw kiv jI
dzsky cMdRmW dI Aus pOrwNk kQw vl bI DnI sztdy hn ik ijs ivc
cMd dy awcrN qy bI klk hY

(j) ieS gurU-SRI gurU goivMd isMG jI-mMgl


sYXw: hirgoibMd ndn ndn ko,

aiBbMdn kY pd jy aribMdU
duK duMd inkMdn awnd kMd,
mukMd ibld kry ijn ihMdU
qurikMd AuifMd idind iqny,
gur goibMd isMG sBY jg ibMdU
sripMd igirMd KigMd qul,
blvMf aKMf suirMdih ieMdU 23
hir goivMd=CIvyx siqgurU SRI gurU hrgoivMd jI
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

59

ndn=puzqR ndn ndn=puzqR dw puzqR, arQwq poqRw


aiBbMdn kY=nmskwr krdw hW siqkwr nwl mzQw tykdw hW
sMs: aiBvnnx
pd jy aribMdU=crn jo kmlW (vWU kUly qy suMdr hn)
duMd=dMd duK AupzdRv vfy duK
inkMdn=in+kMdn=ivnwS ivnwS krn vwlw PwrsI: kMdn=puztNw,
AuKyVnw inkMdn=cMgI qrHW puzt suztN vwlw
kMd=Pl (a) myG, bzdl awnd kMd=awnd dwqw
mukMd=mukqI dwqw buld=Auzcy FzTy L Auzcw krnw, murwd hY ulwmI qox
awZwd krnw
qurikMd=qurk+ieMd=qurkW dw ieMdR Bwv rwjw murwd-QrMgZyb-qox hY, jo
qdox qurkW dw pwqSwh sI
AuifMd=Auf+ieMd-qwiraW dw rwjw, cMdRmw
idind=idn+ieMd-idn dw rwjw, sUrj ibMdU=jwNdw hY
sripMd=srp+ieMd-szpW dw rwjw, SySnwg
igirMd=igr+ieMd-phwVI rwjy
KigMd=Kg+ieMd-pMCIaW dw rwjw, gruV
qul=brwbr blvMf aKMf=atuzt bl vwly
suirMdih ieMdU=sur+ieMd+h+ieMdU-dyviqaW dy ieMdR dy vI ieMdR
arQ: (sRI gurU) hirgoivMd (jI dy) poqRy (sRI gurU goibMd isMG jI dy) crNW
(pr) jo kml (vrgy koml qy suMdr hn, mYx) siqkwr nwl nmskwr
krdw hW
(jo) duzKW (qy) AupzdRvW dy kztN vwly (hn), awnd dy dwqw (hn), mukqI dy
dwqw (hn), ijnHW ny ihMdU Auzcy kr idzqy, (aqy) qurkW dw rwjw
(aOrMgZyb jo) cMdRmw (dI inaweIx Zulm dI rwq ivc cmk irhw sI)
Aus L sUrj (hoky Fuzky, Aus SRI) gurU goibMd isMG (jI L swrw jgq
jwNdw hY
SySnwg (vrgy) phwVI rwijaW (L awp) gruV quzl (ho ky Fuzky), aKMf (awp
dw) bl hY (qy pRqwp ivc) dyviqaW dy ieMdR dy vI ieMdR hn
Bwv: sRI gurU goibMd isMG jI dy crNW pr siqkwr BrI nmskwr krky mMgl
krdy hn, AunHW L qyg DwrI hoN krky pihlW KVgDwrI SRI gurU
hirgoivMd jI dw poqw kih ky Xwd krdy hn ihMdU pMj Cy sO brs dy
pTwNW qy mulW dy Zulm hyT db gey sn, gurU jI ny qurkW dy pRqwp L
mwq krky ihMdUaW L ulwmI qox Cufw ky KuzlHI ienswnIaq dy drjy dI
sqMqRqw idzqI qy Auzcw kIqw aYs qrHW prjw dy duK dUr kIqy
aOrMgZyb vrgy Zwlm qurk Swh L, ijs L cMd dI Aupmw idzqI hY sUrj
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

60

hoky lgy sUrj jd svyry cVHdw hY qW cMd mwq ho jWdw hY, aYAux Aus dw
qyj mwq kIqw cMd hnyry ivc cmkdw hY, aYAux Auh Zulm dy hnyry ivc
cmk irhw sI phwVI rwjy Aus dI ulwmI ivc awpNI kOm leI srp
smwn ZihrIly ho rhy sn, jo awp DIaW mulW L dyxdy, sY siqkwr qox
vWjy gey sy qy prjw dI rwKI krn dI QW qurkW dy mnorQ pUry krdy sy,
EnHW L gruV ho ky lgy, Bwv AunHW dI ivs JwVI qy dMf idzqy

kibzq: kWiq kil* qwl mYx pRPuzliq ibswl dl

imRdul imRdul qul lwl lwl mwnIXy


rwjiq mrwl rwj sMqn smwj pws
pwsu hY prwg idn rYn mYx suhwnIXy
iSlImuK iszK mn sOrB and hyqu
Coriq n aws pws sdw so BRmwnIXy
Auidk krm Cuie skY n Brm ml
aYso sRI goibMd isMG pd kMj jwnIXy 24
kWiq=suMdrqw kil=kljug ieh Zmwnw, Bwv sMswr
kWiq kil qwl=sMswr dy suMdrqw rUpI qwl ivc
(a) pwTWqR-kl=hY kl-suhNw kWiq kl qwl=suMdrqw rUpI suhNy qlw
ivc
qwl=qlw, srovr ibswl=vzfy
dl=pzqy (a) dl=POj dovyx arQ SlyK nwl lgdy hn
kml nwl dl dw arQ pzqw aqy crNW nwl POjW, prMqU keI gwnI
ibswl dl L inrw kmlW nwl hI lwAuxdy hn qy AupmyX nwl nhIx lwAuxdy
aYAux bI arQ kr lYxdy hn:-ik ijzkUM qwl ivc cOVy pzqW vwlw kml pRPuzlq
hY, iqvyx suMdrqw dy qlw ivc crN SoBw dy rhy hn
imRdul=komlqw qul=brzbr, vrgy
mwnIXy=mwn hY, smwn hY, murwd hY-vrgI, quzl (a) mMnI jWdI hY
rwjiq=ibrwj rhy hn suBwiemwn hn
mrwlrwj=mrwl=hMs rwj=rwjw, vfw rwjhMs pwsu=DUVI
prwg=PuzlW dIaW nr qurIaW Auqy jo DUVw huMdw hY
iSlImuK=BOrw iszK mn=iszKW dy mn sOrB=sugMDI
hyqu=vwsqy aws pws=smIpqw
Auidk=pwNI ml=mYl, iczkV kMj=kvl

cwr nusiKaW ivc pwT-kil-hY, iek ivc-kl-hY[ kil vDyry SuzD jwpdw hY[
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

61

arQ: (gurU jI dy crNW L kmlW nwl Aupmw dyxdy hn ik ijs qrHW iksy)
qlwAu ivc vifaW pziqaW (sihq kml) pRPuzlq ho irhw hY (iqvyx
vfIaW POjW sihq, gurU jI dy crN kml) suhNy suMdrqw (rUpI qwl
ivc pRPuzlq ho rhy hn), (kmlW dI) komlqweI vrgI (crNW dI)
komlqweI (hY, aqy kmlW dI) lwlI (vrgI) (crNW dI) lwlI hY
(kml vwly qwl Auqy) rwj hMs SoB rhy hn (gurU jI) pws sMqW dw smwj (SoB
irhw hY), (kml Auqy) prwg hY (siqgur jI dy Bgq vzClqw dy ibrd
pwlNw krn leI BgqW dI shwXqw ivc Dwie Dwie azpVn vwly crNW
Auzqy) DUVI (SoB rhI) hY (kml idnyx SoBdy qy rwqI nhIx SoBdy pr
crN) rwq idny suhw rhy hn
(kml duawly) BOry sugMDI leI (iqvyx gurU crNW dy Audwly) isK-mn awnd
leI (crNW dI) smIpqw nhIx Czfdy, sdw duawly GuMmdy hn
(ijvyx kml L) jl (nhIx poh skdw iqvyx gurU crNW Auqy) krm awpNw asr
nhIx pw skdw, (ijvyx) iczkV (kml L Coh) nhIx (skdw, iqvyx) Brm
(siqgur dy crNW L poh nhIx skdw), sRI gurU goibMd isMG (jI dy)
crNW (L) aYho jyhw kml jwNIdw hY
Bwv: kml dw rUpk bMnH ky siqgur dy crNW L sdrSqw dyxdy hn, pr AuDr
rUpk awqm guNW Xw rUhwnI isPqW dw bzJdw jWdw hY, so kvI jI kihMdy
hn ik aYho jyhy kvl hn AunHW dy crN pwNI ivc KVy kvl nhIx,
ijsdI nUnqw ipzCy keI QW dzsdy awey hn pr aYsy kvl hn jo sMswr
srovr ivc KVy awnd dwqy, komlqw dy dwqy, lwl (pRym) dy dwqy, kRWiq
(suMdrqw) dy dwqy, krm Brm swry asrW awvySW qox sdw inrlyp, sMqW
dy smwj dy BUSN, ienHW guNW dw smudwie: iek rUhwnI-awqmk-kml
mwnox AunHW dy crN kml hn
sYXw: goibMd isMG gurU giqdwXk, awn kI aws nhI mn rweI

cwiqRk cIq muhUrmuhU rt, sWiq iddwr kbY ieh pweI


jIAu pqMg snyh kI for, bMDw fgfol su lyhu imlweI
isMD huqwsn hY Bv kI giq, moih mXw kir lyhu bcweI
25
giqdwXk=mukqI dwqw awn=dUsry dI, hor dI
rweI=rweI ijMnI vI, QoVI jyhI vI
cwiqRk=bMbIhw, ppIhw jo sWqI nCzqR ivc akwSW qox vrsN vwlI bUMd L
qrsdw qy pIhU pIhU rt lweI rKdw hY
murwd-aiq ibhiblqw dy pXwr-qox hY

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

62

muhUrmuhU rt=muhu: muhu:=vwr vwr rt=ll, iksy gl L bwr bwr kihNw,


rtNw, pukwr krNI
pqMg=gufI dI iek iksm, ijs dIaW do pKW huMdIaW hn jo for nwl
akwS ivc AufweIdI hY, bhuqI hvw nwl foldI hY
fg fol-fwvW fol
isMD huqwsn=isMD=smuMdr huqwsn=azg bVvwnl, smuMdr dI azg
(a) agn swgr
XQw-aginswgr qy kwiFaw
Bv=sMswr giq=hwlq, dSw mXw=ikRpw, dieaw
arQ: (kvI jI awpNy ieSt gurU dw pqw dzs ky AunHW azgy ardws krdy hn:
(myry) mn (ivc) mukqI dwqw gurU goibMd isMG (qox ibnW) hor iksy dI
rweI (mwqR) awsw nhIx hY
(myrw) cwiqRk (rUpI) iczq vwrMvwr pukwr kr (irhw hY ik:- hy dwqy) ieh
(qrsyxdw mn) (awp dw) SWqI (bUMd rUpI) dIdwr kdox pwvygw?
(myrw) pqMg (rUpI) jIAuVw, pRym dI for (nwl) bzDw hoieaw fwvW fol (ho irhw
hY,) iesL (inj Srn ivc) imlw lE
sMswr dI gqI swgr dI agin (bVvwnl) (vW) hY, mYL dieaw krky (ies
qox) bcw lE
Bwv: ipzCy kvI jI ieSt dyv L nmskwr qy iest dyv dy crNW dw awrwDn
aqy crNW dI mihmw kQn krdy awey hn, iezQy ieh dzs ky ik myrw
gurU hI kyvl mukqI dwqw hY huN mYL hor iksy dI rweI ijMnI bI aws
nhIx rhI, awp apNy aMqrawqmy rc rhy pRym dy qrMg ivc ieSt azgy
ardws krdy hn ik hy dwqy apNy dIdwr dI dwq bKSo apNy icq dI
suBwvk folnI gqI qy bwhr vrq rhy sMswr dI azg qox qRws KWdy qy
Xwcnw krdy hn ik ies azg qox bcwE, ar fwvW fol hwlq qox apNy
nwl itkwAu bKSo folN dw ielwj AunHW dI Srn dI pRwpqI hY, iesy
krky duhweI dyxdy hn ik hy dwqy SrN ivc imlw lE
ies sYXy ivc kvI jI dy inj ieSt dw pUrw pUrw pqw KuzlH jWdw hY ik awp
iksy hor mZhb dy pYrokwr nhIx hn, iksy hor avqwr, dyvI, dyvqw,
pIr, pYkMbr, PkIr dy syvk nhIx hn; jd ik awp Aucwrdy hn ik myry
mn ivc rweI ijqnI bI aws iksy hors dI nhIx hY, myry mukqI dwqy
kyvl gurU goibMd isMG jI hI hn
ies iKawl dy pRgt hoN qox ar Aus pRym ivc iBzjI ardws qox jo ies sYXy
ivc hY, AunHW dy ieSt dyv dw inrsMsy pqw lg jWdw hY
kibzq: doAU kr bMd kir bMdiq goibMd isMG

dyiq hYx and, suKkMd; aG mMd hI


srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

63

swl qy imRigMd, ptbIjny idind kry


kIt qy gijMd, pMQ dXo giqvMd hI
mSkw KigMd, ijn kwk qy mrwl ibRMd
rMk jy nirMd kry, bMdiq mukMd hI
suMdr muKwribMd sohiq sMqoK isMG
hIn jy klk qO smwn hoiq cMd hI 26
kr=hzQ bMd kir=joVky bMdiq=mzQw tykdw hW
aG=pwp kMd=Pl bzdl
mMd=mMd krnw, mwq pw dyNw, nwS krnw
swl=igzdV sMs. iSRMgwl pRikRq, sXwl
imRigMd=imRgW dw ieMdR, Syr
ptbIjny=ttYNy, jugnU idind=idn dw rwjw, sUrj
kIt=kIVI gijMd=hwQI, vfw hwQI, aYrwvq hwQI
pMQ=rsqw, pMQ, Drm
giqvMd pMQ=mukqI vwlw rsqw, Xw mukqI vwlw pMQ, Eh pMQ jo mukqI L
pRwpq hY, Bwv Kwlsw pMQ
mSkw=mzCr KigMd=gruV
kwk=kW pwTWqR-kwB-vI iksy iksy nusKy ivc imilaw hY, kwB dw arQ
hY-bglw
mrwl=hMs ibRMd=smUh, swry rMk=kMgwl qy=qox (a) Eh, so
nirMd=rwjy
bMdiq mukMd=jo bMdI sn so mukq kIqy arQwq jo ulwm sn so awZwd
kIqy bMdiq=bMdI ivc jo hoN, ulwm
mukMd=mukq, KuzlHy, awZwd, awZwd kIqy
muKwribMd=muK+aribMd-muK kml kml vWUM suhNw muKVw
arQ: dovyx hzQ joVky (mYx sRI gurU) goibMd isMG (jI L) bMdnw krdw hW, (jo
awqm) and (aqy) suK (rUpI) Pl (sMswrk suK) dyxdy hn, (aqy)
pwpW dw nwS krdy hn
(inScy ijnHW ny) igzdVW qox Syr, (aqy) ttYiNaW (L) sUrj, kIVIaW qox hwQI
bNw idzqw (aqy) mukqI vwlw pMQ (jgq L) idzqw
ijnHW ny mzCrW (L) gruV (bnwieaw) (aqy) kwvW qox hMsW dy smUh (kr idzqy)
(aqy) ijhVy kMgwl (sn) (so) rwjy bNw idzqy, (ijhVy) ulwm (sn so)
awZwd kr idzqy (aYsy pRqwpSIl siqgur goibMd isMG jI dw) suhNw
muKwribMd (aYsI inrml qy aKMf) SoBw dy irhw hY (ik) jy cMdRmW
aklk (huMdw) qW (muKVy) vrgw (suMdr kihlwAuN jogw) ho jWdw
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

64

Bwv: siqgurU jI dy krnIaW dy ieSwry dyky AunHW dy aYsy AupkwrI muKVy L


cMd dI suMdrqw dI SoBw dyNo nWh kr rhy hn AunHW dw iezfw suhNw
rUpk bMnH ky agly kibzq ivc Pyr apNI pRym BrI ardws krdy hn
ieh aglI bynqI aYsI suhNI hY ik pMQ ivc hZwrW lokW dy Xwd hY ar
hZwrW ibnX vwly mnW ny ieh ardws kIqI hY, qy krngy
kibzq: qo so nhIx dwqw koAU, mo so n iBKwrI dIn

qo so n dXwlu, duKI mo so n alweIey


mo so nhI ikRqGn, qo so AupkwrI nWih
mo so n anwQ, nwQ qo so n bqweIey
aOgunI n mo so koAU, gunvwn qo so nhIx
jp qp bRq mo mYx eyk nihx pweIey
kiv awXo hY Srn, ghy DwiekY crn
gurU qwrn qrn, inj hwQ dY bcweIey 27
alweIey=khIdw dzsIdw ikRqGn=jo kIqw nw jwNy
anwQ=insmw, by awsrw nwQ=mwlk, suawmI
inj=awpNw qwrn=qwrnhwr qrn=jhwZ
arQ: (kiv jI siqgur jI dy crNW ivc pRwrQnw krdy hn) (hy gurU goivMd
isMG jIE) qyry vrgw (vfw) koeI (hor) sKI nhIx, (qy) myry vrgw
(koeI) gRIb mMgqw nhIx, qyry vrgw idawlU nhIx (qy) myry vrgw duKI
koeI nhIx dzsIdw
myry vrgw (hor koeI) ikRqGn nhIx (qy) qyry vrgw (hor koeI) AupkwrI nhIx,
myry vrgw (hor) anwQ (koeI) nhIx (qy) qyry vrgw (hor koeI) nwQ
nhIx dzsIdw hY
(hy dwqw!) qyry vrgw guNvwn (hor hY) nhIx (qy) myry vrgw guNhIn (hor) koeI
nhIx; jp, qp, bRq (awid dYvI guN) myry ivc iek (bI) nhIx lBdw
(qW qy mYx) kiv (awrq qy awqur ho ky hy sUry) gurU! (qyrI) Srn awXw
hW, (qy) dOVky (qyry) crN aw PVy hn, hy qwrnhwr jhwZ (rUp gurU!
awpNw hzQ dyky (mYL) bcw lE
kibzq: aMqk kI pwisn bcwie inj dwsn ko

hwQ mYx srwsn arUFiq qurMg ky


kml ibswl dl locn dXwlu kil
lokn iblok kY aSok kry sMg ky
socn ibmocn ko pocn sMkocy jg
nXo pMQ DwrI, bilhwrI aMg aMg ky
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

65

pwg ijgHw sMg Kcy mwiNk surMg rMg


vwrOx mYx AumMg mn klI AuqMg ky 28
aMqk=Xm pwisn=PwhI, PwhIaW sMs: pWsu ihMdI, PWs, pWs
bcwie=bcw lYxdy hn srwsn=kmwn, DnuK (a) clwey jwN vwly qIr
(e) DnuKbwn
arUFq-cVy hoey, (GoVy) cVy hoey qurMg=GoVw
ky=Auqy ibswl=vfy dl=pMKVI
locn=nYN, azKW
kil=kljug killokn=kiljug dy lokW L
ivlokky=qzk ky, vyK ky (a) nZr nwl
aSok=Sok qox rihq, suKI kr dyNw
sMg=ruk, rok sMg+ivlok+kY=SMkW nwl qzk ky
(a) SMkW vwlI nZr nwl Bwv, knwXw mwqR nwl, mtzky mwqR nwl
socn=socW, iPkr, m icMqw vwly qox murwd ihMdUaW qox hY jo rwj dy Zulm
krky icMqw ivc sn
ibmocn ko=dUr krn vwly L
pocn=PwrsI pUc, ihMdI poc-BYVy lok, duStqw vwly, nIc, bury=lok,
ieSwrw qurkW vl hY ies quk dy ieh arQ bI lwAuxdy hn:-1. jgq ivc jo
(jwqI krky) nIvyx sn, AunHW qox ijnHW L sMkoc nhIx sI, aYsy gurU goibMd isMG
jI 2. jgq ivc jo (jwqI) krky nIvyx sn Auh sMkoc idzqy, arQwq Gtw
idzqy
pRSn-ikvyx Gtwey? ik aMimRq Ckw Auzcy kr ley, aYAux Eh Gt gey 3.
nIc (bury lok) gurU jI L vyKky sMkocy Bwv SrimMdy ho gey
ijgHw=dsqwr Auqy pihnN dw iek rwjsI gihNw
Kcy=jVy hoey AuqMg=AuzcI
arQ: (kiv jI SRI gurU jI dy GoVy qy asvwr drSn dI mwnox, qsvIr iKzcdy
hn:sRI gurU goibMd isMG jI jo) Xm dI PwhI (qox) awpNy dwsW L bcw lYxdy hn,
(aYs vyly) hzQ ivc DnuK bwn (leI) GoVy Auqy cVHy (suBwiemwn ho) rhy
hn
vfy kml dI pMKVI (vrgy awp dy suMdr) nYN (aYqny) dwlU (hn ik)
kiljug dy lokW L mtzky mwqR (nwl) qzkky (hI) suKI kr dyxdy hn*
*

aYAux bI arQ lwAuxdy hn:-(siq) sMg dy lokW L (ikRpw nwl) qzk ky (aSok) inhwl kr
dyxdy hn[
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

66

duKI drdvMdW dIaW) socW L dUr krn vwly (sRI gurU jI dw aYsw drSn dyKky)
jgq dy bury lok (BY nwl) sMkoc (Kw gey), (pr hy) nvyx pMQ dy
rcnhwr! (qyry ies drSn L dyKky mYx) aMg aMg qox sdky (hW)
(sdky qyrI) dsqwr (qox, ijs Auqy suhNy qy) rMg rMg dy rqnW nwl jVI hoeI
ijgHw (Pb rhI hY, hW ijs ivc) AuzcI klgI (SoBw dy rhI hY, Aus)
Auqox, myrI AumMg hY (ik awpNw ieh ivmoihq) mn vwr idaW
sYXw: Cib Cwp ClwXn cwru CkI kt qy,

qt kwC kCI ibiD awCI


kr kMkn kMcn hIr gcy ibc,
cMcl locn ijAux jl mwCI
gr pRwibRq nIv mnog bno,
br cIrn kI kir poiSS kwCI
Kr qIr Dry kr Pyriq hyriq,
dyih Dry nr pUrn swCI 29
Cib=CbI, suMdrqw Cwp=CwpW, muMdrIaW, ijnHW ivc ng jVy huMdy hn pr
ivSyS krky Cwp Auh hY ijs dy Qyvy ivzc azKr Auzkry hoN, mohr
ClwXn=Czly, ijhVy swdy hoN qy jo aksr gol huMdy hn
cwru=suMdrqw CkI-Cknw* dw arQ ascrj+ krnw hY-CkI-dw Bwv hY,
ivsmwd dy nyVy lY jWdI hY
kt=lk qt=pws kwC=kzC, kCihrw
kCI=kzsI hoeI, pihnI hoeIkwCnw=pihnNw
awCI=aCI ibiD nwl, cMgI qrHW kr-hzQ
kMkn=kVy kMcn=sonw hIr=hIry gcy=jVy hoey
cMcl=aitkvyx nw itkN vwly ho rhy hn nYN Bwv nZr nhIx
locn=azKW, nYN itkdI
mwCI=mzCI gr=gl, gly ivc pRwibRq=cogw, Auprlw jwmw sMs.
pRwivRq nIv=nIvW
mnog=mn hrn vwlw, mn L pRsMn krn vwlw
br=cMgy, vDIaw, kImqI cIrn=kpiVaW
kwCI=pihinaW hoieaw hY
Kr=iqRzKw pr jy iezQy asl pwT-Dnu-hovy, aYAux-Dnu qIr Dry kr
Pyriq hyriq Pyr arQ ieh bNygw-DnuK bwN Auqy hzQ rzKy cwr cuPyry ies
*

CkNw dy hor arQC-nSy ivc msq hoNw, rzjNw[


ijs L huN pzCmI lok aestheties awKdy hn[

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

67

L Pyrdy qy awp bIrwsn hoey inSwnw PuMfN leI qzk rhy hn ikAuxik jy
siqgur jI cOkVw mwr ky bYTy sn qW nIvyx pRwivRq hyTox kCihrw nhIx idzs
skdw jy bIrwsn hn qW pRwivRq ieDr AuDr PYl ky kCihrw kzisaw hoieaw
bI idzs skdw hY, qy qIr Auqy hQ Dry Pyrn qy hyrn ivc lwvMnqw bI vDdI hY,
jd kvI jI L gurU swihb bIrwsn hoey DnuK qIr Dwry hoey inSwnw PuMfN vwly
rMg ivc cMclqw nwl DnuK bwN Pyrdy idzs rhy hoN
hyriq=dyK rhy hn
swCI=idRStw dyKN vwlw pwrbRhm prmySur sMs. swkSI
arQ: (huN kvI jI siqgur jI dy-bIrwsn-drSn dI mUrqI bMnHdy hn) CwpW
dI CbI qy CzilaW dI suMdrqw (drSn krn vwly L) ivsmwd (rsdwn)
kr rhI hY, lk Auqy cMgI ibiD nwl kzC kzsI hoeI hY
hIiraW (nwl) jVy hoey sony dy kVy hzQW (ivc pwey hoey hn) (dyKN vwilaW
dy) nYN (AunHW hIiraW dI cmk ivc aYAux) cMcl hn, ijAux jl (ivc)
mzCI (Bwv hIiraW dI dmk ivc nZr nhIx itkdI)
gl (ivc) nIvW jwmW mn L pRsMn krn vwlw (ipaw) Pb irhw hY, (nwl) cMgy
(vDIaw) kpiVaW dI bNI hoeI (hor swrI) puSwk pihnI hoeI hY
iqRKw qIr hQ (ivc) lYky (AusL) GumwAuxdy hoey dyK rhy hn, (hW, prI) pUrn
idRStw (jI ny awp) mwnuK dyh Dwrn kIqI hoeI hY
Bwv: gurU jI dI bIrwsn mUrqI dy drSn hzQ ivc DnuK qy qIr rzKI
cMclqw nwl Pyrdy inSwny PuMfN dI qzk ivc hn ieh qW bIrwsn hY,
pr jo ieh ikhw hY ik pUrn swkSI ny mnuKw dyh Dwrn kIqI hY, ieh
ieSwrw AunHW dI alUhIaq vzl hY ik iek pwsy qW bIrwsn hoey inSwny
dI qzk ivc hn, dUjy pwsy awp pUrnswKI avsQw ivc hn qy
idRStmwn ivc qzk rhy hn ik iks aiDkwrI mn qy idRStI pwAuN jo
Auh idRStmwn qox mr ky idRStw pd ivc jIAu AuTy Eh inky qmoguNI
ahMkwrI joDy nhIx, pr inrhMkwr inrivkwr kyvl swKI rUp hn, swKI
ho ky jgq dw AuDwr kr rhy hn, nwl idRStw pd dy ktwKSW nwl
ahMqw dI mOq qy awqm jwgRq dy rhy hn, qy qIr clwky dMf Xog
doKIaW qy KlW L pwp krn qox asmrzQ kr rhy hn
pihlIaW qukW ivc jo CzilaW CwpW dI KUbsUrqI, hIiraW jVq kMknW dI
suMdrqweI drsweI hY, ieh rwjSoBw vrNn kIqI hY, Bwv hY ik ispwhI
pd dy bIrwsnI joDw nhIx, pr rwj pd dy bIrwsnI joDw hn
sYXw: kt sox pt qy inKMg ksy, muK mMd hsy dmkY ik Ctw hI

mukqw gr mwl ibswl bnI, SmSRwnn Swm BlI AupmwhI


ihq sox qm som ik pws bso, *muK pMkj pY mDu puMj suhwhIx
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

68

ab awn kI aws inrws BeI,


klIDr bws kIXo mn mwhI 30
kt=lk
pt=kpVw jo lk nwl bMnHdy huMdy sn ptkw, kmr kzsy dw kpVw
qy=qlvwr inKMg=qIrW dw BzQw
ksy=kzsy hoey hn
muK mMd hsy=mUMhox QoVw hsdy hn, Bwv muskRwht qox hY
ik=mwnox Ctw=ibjlI mukqw=moqIaW dI
gr-gly ivc mwl=mwlw
ibswl=vfI, moqIaW dI vfI mwlw
bnI=bn bn pY rhI hY, Pb rhI hY
SmSRwnn=SmSR=dwVHw+awnn=muK, ichrw sMs. SmSR=dwVHw
Swm=kwlI qm=hnyrw, Swmqw
som=cMdRmw muKpMkj=muKwribMd, muK kml
mDu+puMj=mDup puMj-BOiraW dw JuMf suhwhI=suhw irhw hY
inrws=aws qox rihq (a) inrws dw arQ eyQy inrzs bI krdy hn
arQ: (kiv jI apNy DXwn bsI gurU mUrqI dw mnmohn drSn vrNn krdy
hn:-) lk nwl ptkw (qy Aus ivc) qlvwr (qy) BzQw kzsy (hoey hn,)
muKVy qox muskRw rhy hn, mwno, ibjlI cmk rhI hY
gly (ivc) moqIaW dI vfI mwlw Pb rhI hY, ichry pr kwlI dwVHI suhw rhI
hY, (ijsdI cMgI) Aupmw (aYAux bNdI) hY
(ik) pwr nwl hnyrw cMdRmw dy pws jw bisaw hY, (aQvw) muK (rUpI) kml
Auqy (mwnox) BOiraW dy JuMf suhw rhy hn
(aYsI mnohr mUrqI (SRI) klgIDr jI ny (myry) ihrdy ivc vwsw kr ilaw hY,
huN hor (sB) iksy dI awsw (idlox) dUr ho geI hY
Bwv: 25vyx sYXy dw awrMB ijs Bwv qox kIqw swny, Ausy Bwv qy kvI jI qIsvyx
sYXy dw aMq krdy hn
25vyx sYXy dI awrMBk quk- goibMd isMG gurU giq dwXk awn kI aws nhIx
mn rweI':
30vyx sYXy dI aMqlI quk- ab awn kI aws inrws BeI klgIDr bws kIXo
mn mwhI'; ivckwr, -apNI pRym ibhblqw*, gurU jI dw XS+, apNI
avguNI BrpUr dSw qy siqgur jI dw guN inDwn rUp qy guNkwrI
ibrd* dI kIrqI krdy hoey, Dwn qy awAuxdy hn, pihlW siqgur jI dw
*

25vW sYXw[
26vW kibzq[
*
27vW kibzq[
+

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

69

GoVy ciVaw drSn+, Pyr bIrwsnI drSn++ aqy AunHW dy idRStw pd dy


ru L pUrn rUpk ivc goibMd rUpqw arQwq ielwhI rzbI rMg ivc
drswXw hY bIrrs dw rUpk Xog mwrg dy idRStw pd vWU dzsdy hoey
awpNy DwinSt jI dw BgvMq rUp hoNw sUcq krwieaw hY Pyr sihj
suBw dw BgqW dy mn L hrn vwlw drSn, ijs ivc gly ivc mwlw
dzsI hY, Bwv-ismrN dy DnI qy dwqy hoN dI smrzQw qox hY, ies qox
pihly bIrrsI DwrnW vrNn kIqI hY, ieh qIsvyx sYXy ivc doey rMg
drswey hn ijsdI aMqlI quk ivc klgIDr jI dy apNy ihrdy ivc
invws kr lYN dI, arQwq apNy mn dI Dwn iszD avsQw
pRiqpwdn kIqI hY azgox huN Aus mnohr mUriq vwly ipawry jI azgy
ardws awrMB krdy hn
sYXw: BUl jo cUk BeI hm qy gur! ikMkr so qum qy bSwviq

lwj rKo inj nwmih kI, isK mYx qumro jg mWih khwviq
qUM bKSMd sdw suKdwiek, mo mn nWih ibY Cutkwviq
loh qy hym ierMf qy cMdn, mwnuK qy sur qUM hI bnwviq
31
BUl jo cUk=jo Buzl cuzk Buzl=BuzlW cuzk-AukweIaW
hmqy=swQox, murwd hY-mYQox ikMkr=dws hym=sonw
ierMf=ihrMf hrnolI iek nIvW pyV hY, bWs qy ies pr cMdn dI KuSbo
vI nhIx cVHdI ies krky bI iesL nIvW kihMdy hn, Bwv awpNy nIvyx hoN qox
hY ieho Bwv lohy qox hY kiv sMkyq ivc aksr qWby L pwrs sonw bnwAuxdw
dsdy hn, pr kiv jI dzsdy hn ik qusIx lohy L sonw qy airMf L cMdn bnw
lYxdy ho Bwv asMBv L sMBv kr lYxdy ho
arQ: jo Buzl cuzk mYQox hoeI hY (hy) gurU! (ieh) dws quhwQox Auh (sB)
bKSwAuxdw hY (ikAuxik) mYx jgq ivc awpdw iszK aKvwAuxdw hW (ies
leI awp) awpNy nwm dI lwj rKo myrw mn iviSaW qox Cutdw nhIx,
(hy) suKdwqy! qUM sdw bKiSMd hYx (awpNI bKiSS nwl) lohy qox sonw,
airMf qox cMdn aqy mwnuK qox dyvqw qUM hI bnwAuxdw hYx
Bwv: pRym mwrg dy jwNU kiv jI ies sYXy ivc siqgurU-apNy ieSt qy
iSrmOr qy pwr dy aivlB-sRI klgIDr jI azgy apNy bKSy jwN dI
ardws krdy hn pihly qW apNIaW jIvn dIaW BuzlW cuzkW dw
iekrwr krdy hn, jo mwnuK hoN krky Auzc jIvn dy azpVn dy hIly
krn vwilaW qox huMdIaW rihMdIaW hn, AunHW dw vyrvw nhIx krdy,
+

28vW kibzq[
29vW sYXw[

++

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

70

kihMdy hn jo Buzl qy cuzk hoeI hY sB bKSo jo krnw cwhIdw sI qy nhIx


ho sikaw Auh cUk hY, jo krnw nhIx cwhIdw sI qy ho igaw hY Auh
Buzl hY ienHW do hI iksmW ivc swry doS vMfy jw skdy hn, so kiv
jI ny dohW dw nwAux lY ky swry doSW dw iekrwr kIqw hY, iPr iek hor
doS dw vzKrw iekrwr krdy hn-ik myry pwsox ivSy nhIx Cuztdy ieh do
hor vMfW doSW dIaW hn, Auh ieh hn: iek qW bdIaW hn jo duzK qy
kSt jgq ivc dyxdIaW hn Xw vDwAuxdIaW hn, ijhwku: Dzkw, corI,
mwr kutweI, kql dUsry srIr dIaW suBwvk BuzKW jo hzd bMny Xw
mrXwdw rzK ky doS bN jWdIaW hn aqy apNy Pl ivc mn L srIrI
suzKW ivc bMnHdIaW hn qy Auzcy rs-awqm rs-ivc AuTN nhIx dyxdIaW,
ies ivc swry ieMdRIaW dy rs aw jWdy hn iesL kvI jI ny ivKy
kihky dzisaw hY so swry doS aw gey
BUl, cUk, ivSy qox nw Cutkwrw kiv ny ies qrHW nhIx khy ijvyx koeI invr qy
insMg pwpI huMdw hY; pr ieM ijvyx koeI Auzc jIvn ivc Aufdw
rwmrs dy XqnW ivc hzQ pYr mwrdw, Auzk Auzk, Buzl Buzl qy awpy qy
kwbU rzKNox iksy vyly byvs ho iqlkdw hY ijvy, qrn vwly qwrU qox kdy
lq hQ pYr vzj ky oqy aw jWdy hn
iPr awp apNy suBwv dy asly dw iekrwr krdy hn ik myrw aslw hIdyv bNn vwlw- Aucy jIvn ivc jwN vwlw nhIx hY, murwd hY ik
ienswn apNy srIrk suBwv ivc qW pSU hY, so iesdy mwnuK suBwv
dy kMmW ivc qy dyvqw suBwv dy kMmW ivc pSU suBwv pRbl ho ho
pYxdw hY, ies gzl L dzsN leI awp ierMf qy lohy dw idRStWq vrqdy
hn
huN apNy bcN dI tyk apNy awp qox AuT geI Auh iks pr geI? Eh dzsdy
hn, ik hy siqgurU qUM smrzQ hYx nIcW L AUc jIvn dwn krn ivc, ik
ierMf vrgy nIvyx niKzD poly qy lohy vrgy kTor qy kwilaW L cMdn
vWU KuSbUdwr qy sony vWU inrml cmkdw qy kImqI bnwAuN vwlw hYx,
Bwv mwnuK dy pSU qy mwnuKI suBwv L dyvqw bNw dyN vwlw qUM hI srb
smrzQ hYx iPr qyrI iek hor szqw hY ik ijnHW qy qUM myhr kIqI, Eh
qyry rwh tur pey, pr Pyr Eh Buzldy ifgdy FihMdy hn, qUM bKSMd qy
sdw suKdweI suBwv vwlw AunHW dI shwXqw krdw hYx, aOguN icqwrky
qRwh nhIx dyxdw qIsrI duhweI hY jo AunHW dy nwm dI dyxdy hn, ik jgq
ivc mYL qyrw iszK kihMdy hn, mYL aiszKI kMmW ivc iqlk pYxidaW
lj nhIx awAuxdI, pr awp L apNy nwm dI lwj hY ik myrw iszK kdy
nIvW nhIx, iszK sdw Auzc jIvn vwlw jIv hY, so ies apNy ibrd
krky awp mYL bS lE ieh BgqI Bwv dI pUrI qsvIr hY
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

71

ieh pqw rhy ik jo awpNy qox tyk cw ky siqgur qy Drdy hn Eh inrbl


inqwNy ho jWdy, Byq ieh hY ik jo apNy qox tyk cuzk ky siqgur nwl
pRym ivc juVdy hn AunHW ivc siqgur dI szqXw kMm krdI hY, Eh sgox
jgq dy hMkwrI tykW vwilaW qox vDyry qwkq vwly qy mZbUq iczq vwly
huMdy hn
kibzq: suMdrqw swl kr krB ibswl kr

kir mzq cwl qru qurkn qorIaw


ihMd aivlb qwry Bv iniD aMbu siB
duStn dMf, hir rUp gur morIaw
ikMkr Auqwir pwr dIjIey iddwr inj
lwgI qyry nwm qwr CorI aws horIaw
pro drbwr sBY QWv inrDwr kir
moK ky Audwr qum nmo kr jorIaw 32
suMdrqw swl=suMdrqw dw Gr aiq suMdr kr=hzQ, bwhvW
krB=hwQI dw bzcw, kumwr hwQI kr=suMf
kir=krI-hwQI mzq=msq qru=ibRzC
qurkn qru=qurk rUpI ibRzC qorIaw=qoVy, BMn Gzqy
aivlb=awSRy, awSRy awey, awiSRq awey aQvw ihMdUaW L awpNw awsrw
dy ky qwiraw
BviniD=sMswr rUpI smuMdr, Bv swgr
aMbu=jl, pwNI
dMf=sZw keI jgHw pwT dMB-hY, jy dMB pwT hovy qW hr dyhurI dIpk
lgygw-duStW dw dMB hr ky hy hrI rUp!-prMqU dMB pwT aSuD jwpdw hY
ikMkr=dws qwr=ilv
inrDwr=inrNy krky, prKky Bwv swry awsry inkMmy prKky
Audwr=sKI dwqw kr=hzQ jorIaw=joVky
arQ: (hy hrI rUp myry gurU! duStW L dMf dyN vwly! qUM) msq hwQI (vWU
gMBIr) cwly (turidaW) (apNIaW) kumwr hwQI dI suMf vrgIaW lmIaW
(aqy) aiq suMdr (sufOl) bwhvW (nwl) qurkW (rUpI) bUty (L) qoV
iszitaw hY (aYAux swry) duStW L dMf (dy ky) (hy) hrI rUp myry gurU!
(qUM) awiSRq awey ihMdU sMswr (rUpI) smuMdr (dy) pwNIaW qox swry qwr
idzqy (huN) dws L pwr AuqwrIey (aqy) apNw dIdwr bKSIey, (ies
L) hor (swrIaW) awsW Czf ky (iek) qyry nwm dI ilv lg rhI hY
(ieh dws hor) swrIaW QwvW prK ky (qyry) drbwr aw ipaw hY, (aqy
hy) moK dy dwqy! hzQ joV ky qYL nmskwr krdw hY
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

72

Bwv: siqgurU jI qurk dmn dy AupkwrI kMm L msq hwQI dI byprvwh cwl
vrNn krky, hwQI dy ibRCW L suMf nwl qoV dyN nwl AupmW dy ky, AunHW
dI gMBIrqw, bIr rsI smrzQw qy aihzl awqm suBwv ivc rih ky aYsy
kTn kMmW dy krn dI szqw dw drSn krwXw hY; Pyr ihMdUaW L rwjsI
duzKW qox qwrn dy Aupkwr dw kQn krdy hoey AunHW L Bvswgr qox qwr
dyN dw awqmk lwB vI nwl hI dzsdy hn, iPr ardws krdy hn ik hy
aYfy vzfy kMm krn vwly Audwr qy smrzQ, mYx iek dws L vI-ijsny
swrIaW hor awsW Czf ky iek qyry nwm dI ilv dI for lweI hY, hW, hor
awsry kzcy inrNy krky qyry drbwr dI dr-FzTNI PVI hY, hW hy mukqI
dwqy! mYL bI pwr kro, bwrMbwr nmskwr qy jodVI hY ik ies dws L
bI pwr kro hW, hr iszK kvI jI nwl ieho ardws krdw hY: qwro, hy
dwqw! qwro

(J) gurmuK-ivdw qy nwm dwqy dw-mMgl


kibzq: inq hI Bgiq rq, nwm kIno ibRiq icq

sMqn sox ihq aiq, sMq isMG nwm hY


sujn, idawl, DIr, Drm ibswl Dir
jws bYs bwl hUM qy Bjn sox kwm hY
jW ky crnodk kI bUMd mYx bdn pwie
sumiq sdn BXo, kdn ibrwm hY
qWky aribMd pd suMdr mukMd duMd
bMd kr bMdnW sdw mYx* suK Dwm hY 33

Bgiq=BgqI, prmySur nwl ipawr, syvw, kIrqn, nwm ismrN, ilv


awid sMs. Bik rq=pRym
ibRiq icq=iczq dI ibRqI ibRqIaW pMj pRkwr+ dIaW hn swrIaW iczq qox
AuTdIaW hn aQvw inroD qox AuQwn hoky awqmw iczq ibRqIaW nwl iek rUp
huMdw hY ieh swrIaW ibRqIaW jIv L sMswrwkwr krdIaW hn kvI sMqoK isMG
jI awpNy ivzdXw dwqy jI bwbq dsdy hn ik AunHW ny iczq dI ibRqI hI nwm kr
rzKI hY ktwK ieh hY ik BgqI mwrg dI iczq dI smwihq avsQw ivc
rihMdy hn AunHW dI ibRqI hI nwm ho geI hY; Bwv hY, sdw sihj smwDI ivc
rihMdy hn, jy Aus qox AuTdy hn qd vI sweIx nwl juVvyx ruK vwlI ibRqI ivc
rihMdy hn Auh jIvn mukq hn pr iszKI awdrS dy
*

pwTWqR-my, aqy-su-bI hY[


ibRqIaW anyk hn, pr pMjW ivc vMfIaW jWdIaW hn:-pRmwN, ivprXX, ivklp, indRw,
ismRqI[ Pyr pRBwv krky do pRkwr dIaW hn:-kilSt, akilSt[ iqMnW guNW krky ibRqIaW
dy qRY hor rUp hn:-SWq, Gor, mUF[
+

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

73

sujn=Bly purK hr iek nwl szjNqweI krn vwly, sRySt, nyk, szjN
DIr=DIrjI DIrj vwly
Drm ibswl Dir=vfy Drm dy Dwrn vwly hn (a) iv-ivSyS krky
swl=sRySt vfy sRySt Drm dy Dwrn vwly hn (e) prMqU ibswl qox kvI dw
ieSwrw iszKI mwrg vzl hY, qy ieh-Dir-dw ikRXw-ivSySn hY ik-Drm dI
(Dwrnw L) (ibswl=) pzkI qrHW Dwrn vwly hn
bYs=Aumrw crnodk=crn+Audk=crnW dw pwNI
bdn=mUMh aksr arQ aYAux krdy hn:-ijnHW dy crNWimRq dI bUMd mUMh
ivc pw ky prMqU pwT hY, bUMd mYx bdn pwiekiv jI dw ktwK ieh jwpdw
hY ik crNW dy pwNI dI bUMd pINI qW ikqy rhI, Aus ivc awpNw mUMh dyK ky
jl dI bUMd SISy vWU SPwP huMdI hY, Aus ivc mUMh dyKNw mwqR hI kwPI hY
murwd ieh hY ik AunHW dy drSn mwqR nwl gwnvwn ho jweIdw hY
sumiqsdn=su+miq=sRySt buDI sdn=Gr ivdwn cqur pRbIn
kdn ibrwm=kdn=kztN vwlw ibrwm=itkwAu arwm arwm dy kztN
vwlw*
Bwv, nw kyvl kvI ivdvwn ho igaw hY, sgox ivdw sbMDI kMm krn ivc
arwm dy kztN vwlw, Bwv aQzk imhnqI-aQzk kMm krn vwlw-ho igaw hY
(a)kdn=duK, pwp, klyS ibrwm=smwpqI, aMq duKW dI smwpqI ho geI
hY
aribMd=kml aribMd pd=kmlW vrgy pYr
crNwribMd mukMd=mukqI dwqw
duMd=do jy kr nwl ieh pd lgy qW, duMd kr=dovyx hzQ (a) jy duMd
L ipzCy lweIey qW, duMd pd=dohW crnW Auqy (e) jy duMd L dMd pVHIey
qW=do prspr ivroDI SYaW dw joVw, jYsy kwlw icztw, srdI grmI, suK duK,
pwp puMn Bwv mwXk jIv dMdW ivc Psy hI mr jMm rhy hn ieh arQ
lwAuNw hovy qW mukMd duMd pwT hoAU, arQwq, dMdW qox mukqI dwqw hn
suK Dwm hY=myry (ivdXw Ausqwd) suK dw Dwm (Gr) hYn (a) mYx (inq
bMdnw krky) suK dw Dwm hoieaw hW (e) aSIrbwd mMgdy hn ik mYx apNy
Ausqwd L bMdnW krky suK dw Dwm hovW hY L Pyr hY pVHnw pvygw
arQ: (myry ivdw dwqy ijnHW dw) nwm sMq isMG hY, (ijnHW dw) gurmuKW nwl
aiq ihq hY, (ijnHW dw) sdw BgqI (ivc) pRym hY, nwm (ismrN) L
(ijnHW) icq dI ibRqI hI bNw ilaw hY

aQvw jVHqw dy nwS krn vwlw, Xw cMclqweI dUr krn vwlw[


srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

74

(suBwv dy) idawlU, (lokW nwl) szjNqweI krn vwly, (hOxsly dy) DIrjI,
(iszKI) Drm (dI Dwrnw) pzkI qrHW nwl Dwrn vwly, ijnHW L bwlk
avsQw qox hI Bjn nwl kMm hY
ijnHW dy crNW dI bUMd ivc mUMh pwky (Bwv vyKky, kiv) sRySt buzDI dw Gr
(ivdwn) ho igaw hY, ar aQzk kMm krn vwlw ho igaw hY (aQvw)
Ausdy klySW dw aMq ho igaw hY)
AunHW dy suMdr crNwribMd (Auqy jo) mukqI dy dwqw (qy) suzKW dw Gr hn dovyx
hzQ (joVky) mYx sdw bMdnw krdw hW
Bwv: huN kiv jI awpNy ivzdXw dwqy BweI sMq isMG jI dw mMgl krdy hn,
nwm dzsdy hn sMq iszG* AunHW dy guN dzsdy hn ik sMqW dy pRymI,
BgqI AunHW dw mwrg sI, jo iszKI dw iek muzK asUl hY qy inry nwm
DRIk iszK nhIx, pr nwm dy rMg vwly, suBwv dy idawlU, jgq dy szjN,
DIrjI qy pzky isMG AunHW dI suhbq, syvw qy SwigrdI ivzc mYx ivdXw
ar awcrN qy nwm isiKaw hY, AunHW pRqI myrI bMdnw hY bUMd mYx
bdn pwie qox kiv jI apNI syvw qy SwigrdI sUcq krwAuxdy hn
agly smyx lok apNy AusqwdW dI bVI iezZq qy siqkwr krdy sn, qy
Pyr nwm vwly, Auzcy jIvn vwly gurmuKW dy, ijnHW qox nwm dw rs pRwpq
hovy, bhuq pRym ivc rihMdy sn azj kl mdrzisaW dy Ausqwd nOkr
huMdy hn, GrW ivc bI Ausqwd nOkr rzKIdy hn, ies krky (qy pzCox
ivc jo siqkwr AusqwdW dw hY Aus qox bI nwvwkP hoN krky) lokW ivzc
Ausqwd leI bysiqkwrI dw mwdw vD igaw hY mn ivc apNy hunr dy
kmwl Aupr inrsMSy ivSvws leI Ausqwd dI myhr qy sPl
dwn dw koeI aYsw asr hY jo XkInI vsqU hY AusqwdW dI Gwl L
ivswrnw, ijnHW qox iszKNw AunHW dy idl L Tuhkr dyNI ikRqGNqw hY
huN pzCm vwly bI AusqwdW dI Cuh (suhbq) nwl ivdw pRwpqI dy
szc L anuBv krn lg pey hn
apNy hunr dy kmwl L kiv jI Ausqwd dI imhr dzsdy hn, Pyr gur pRqwp
sUrj, SRI gurU nwnk pRkwS vrgy ivSwl gRMQ AuzcI kivqw ivc ilKN
dy isvw hor ikqny gRMQ: jpujI swihb dI tIkw, nwm koS, vwlmIkI
rwmwXN dw anuvwd, qy awqm purwN dw tIkw awid gRMQ ilK sztNy ieh
AunHW dI aQzk imhnq kdn ivrwm dw prqzK nmUnw hY iPr Ausqwd
dy crNW L mukMd-mukqI dwqw-kihMdy hn, ijsdw Bwv hY ik-nwm rs
dI pRwpqI-bI AunHW qox hoeI hY so BweI swihb sMq isMG jI AunHW dy nw
*

BweI sMq isMG jI dy sMKyp hwl leI pVHo iesy gRMQwvwlI dI pihlI ijld pRsqwvnw dw
isrnwmw ivzdwdwqw'[
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

75

kyvl ivdw dwqy sn, pr nwm aBws qy awqm rsqy dy Ausqwd


(gurmuK) bI AuhI sn*

() nwm-gur mMqR qy nwm mhwqm-mMgl


dohrw: vwihgurU siqnwm ko bMdn bwrMbwr

bMD inkMdn, suK sdn, duK mrdn inrDwr 34


vwihgurU=akwl purK dw Eh nwm hY ijs L iszK mMqR krky jpdy hn
siqnwm=szcw nwm, ivSySN hY eyQy vwihgurU dw Aux siqnwm awp vI
vwihgurU jI dw srUp lKwXk nwm hY qy rb jI dy nWvW ivzcox iezk nwm igiNaw
igaw hY ies sUrq ivc siqnwm vwihgurU swrw iek pd vWU bI hovygw,
prMqU agy czlky pqw lgdw hY ik kiv jI eyQy inrw vwihgurU nwm L
nmskwr kr rhy hn
inkMdn=kztN vwlw, nwS krn vwlw sdn=Gr
mrdn=ml isztN vwlw
inrDwr=inScy (a) mn ivc Dwrn kIqw hY inScy kIqw hY
arQ: (akwl purK jI dy) szcy nwm-vwihgurU-L vwr vwr (myrI) nmskwr
(hovy, jo inScy (lok pRlok dIaW) bMdSW dy kztN vwlw hY, (dohIx lokIx)
suK dw Gr hY, (qy sB iksm dy) duzKW L ml isztNy vwlw hY
Bwv: nwm L pRym rUp jwNky iesdy pRvwh ivc pey pRymI kvI jI nwm L iek
SkqI, szqXw qy szc anuBv krdy hn, Aus azgy nmskwr krdy
hn iPr Aus nwm dI qwsIr dzsdy hn, duK nwS krn vwlw, bMDn
kztN vwlw qy suKdwqw awp ieh suNI suNweI gzl nhIx dzsdy, awp
iesL Dwrn krky-prK, prqw, pRwpqI krky-dzsdy hn
agly CMdW ivc huN kiv jI nwm dy jo ivSySn eyQy kQy aqy hor mhwqmW ny
horQy kQy hn AunHW dw ivsQwr pUrvk kQn krngy
cOpeI: vwihgurU* br suMdr nwmU

sdw svwry hmry+ kwmU


iek aivlb nwm ko jwnw
klI kwl smrzQ n awnw 35

dyKo iesy gRMQwvlI dI pihlI poQI pRsqwvnw dw aMk 2 ivdXw-aMimRqsr invws vwlw
lyK[
*
'@ siqnwmu...... swry mUl mMqR ivc ijs sdw siQr vjUd Xw hsqI dw pqw idzqw hY
Aus dI pRwpqI leI vwihgurU gurmMqR hY[ XQw vwihgurU gur mMqR hY jp hAumYx KoeI'[ Bw:
gu: vw: 13-2 qy ieh gur mMqR gur nwnk dyv jI idzqw sI:-'vwihgurU gur Sbd suNwXw'Bw:
gu: vw: 24-1
+
pwTWqR-svwr hmwry-bI hY[
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

76

br=sRySt kwmU=kMm aivlb=awsrw


klI kwl=kljug dy smyx awnw=hor
arQ: vwihgurU sRySt (qy) suMdr nwm hY (akwl purK dw, jo) swfy kMm sdw
svwrdw hY kiljug (ivc) hor (koeI swDn) smrzQvwn nhIx hY, (ies
krky asW) iek (prmySur dy) nwm L hI (awpNw) awsrw jwiNaw hY

sdw lok prlok shweI


nwm lYiq hI ibGn prweI
hrih kwlkil kluK sdUKn
nwm kro ijn gRIvw BUKn 36
lok=ies jgq ivc
prlok=awAuN vwly jgq ivc
shweI=jo shwXqw kry mddgwr, vyly isr kMm awAuN vwlw
ibGn=rok, muSkl, qklIP, QkV
prweI=ns jWdy hnplwXn=ns jwNw
hrih=hr lYxdw hY, curw lYxdw hY dUr kr dyxdw hY
kil=ipClI cOpeI ivc khy-klI kwl dw-hI AultvW rUp hY kwl kil
murwd hY-ies jug qox, jo jug hI pwpmX khIdw hY ies pd dw arQ-kwl qy
kiljug dy pwp-vI lweIdy hn
kluK=mYl, mlInqweI, pwp
sdUKn=s+dUKN dUKN AuhI pd hY ijs L pMjwbI ivc-dUSNW lg geIkihMdy hn ijvy, cMd ny koeI pwp kIqw AusdI dUSNw lgI so dUKn dw arQ
hY pwp qy AunHW dI klkqweI quk dw Bwv hY, kiljug dy pwp qy pwpW dI
dUSNW L dUr krdw hY
s jo dUKn dy pihly hY ieh iesdy nwl dw nhIx, ieh-hrih-dy nwl hY:s+hrih=BlI pRkwr hrdw hY CMd dy vZn leI-s-azgy jw lgw hY
(a) sihq dUSNW dy
gRIvw BUKn=gly dw gihNw, gly dw hwr, muhwvrw hY-inq pRiq nwl
rihNw quk dw arQ hY, ijsny nwm L inrMqr Dwrn kIqw hY dUsrw ktwK
gly dy nwl rihNy ivc ieh hY ik Xwdox nhIx Buzldw, ikAuxik iksy gzl dy Xwd
rihN L kMT ho jwNw vI kihMdy hn
arQ: (nwm) lok qy pRlok dw sdw shweI hY nwm dy lYxidaW hI (swry) ivGn
ns jWdy hn ijnHW ny nwm L gly dw gihNw bNwieaw hY (AunHW dy)
klI kwl dy pwpW (qy pwpW dIaW) dUSNW L (nwm) dUr kr dyxdw hY
dohrw: mMgl suK kilawndw, krih amMgl hwn

jpiq jpiq sRI nwm ko, pRgtY Aur mYx gwn 37


srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

77

mMgl=BilaweI, mn dI murwd dI pUrnqweI


suK=mn, srIr qy awqmw dy awrwm
kilawn=SuB hwlq dw=dyN vwlw
amMgl=ivGn, nw KuSI, buiraweI, mMdw
arQ: (nwm) murwdW dI pUrnqweI, suK aqy SuB avsQw dw dwqw hY, qy (ienHW
dI pRwpqI ivc atk pwAuN vwly swry) amMglW dI hwnI krdw hY (ieh
Pl kwmnw Dwr ky jpN vwilaW L pRwpq huMdw hY) (inSkwm arwDnW
vwilaW dy) ihrdy ivc SRI nwm L jpidaW jpidaW gwn pRgt ho
awAuxdw hY
Bwv: kwmnw rzK ky nwm jpdy hn AunHW dy ivGnW dw nwS huMdw hY, suK qy SuB
hwlq huMdI hY qy kwmnw pUrn huMdI hY, pr jo inSkwm hoky jpdy hn
AunHW dy ihrdy gwn Aupjdw hY nwm ismrN nwl mn hor PurinaW qox
htdw htdw iek nwm dy Purn qy aw itkdw hY, aYAux eykwgRqw ho jWdI
hY iPr jpN vwlw pRymI DRuvw rzb dw rzKdw hY ik ijsdw nwm jpdw hY,
AusL apNI Xwd dw awSRw bnwAuxdw hY Xwd pRym dw srUp hY, so sweIx
pRym rUp nwm AusL sweIx dy nyVy lY jWdw hY, sweIx pRkwS srUp hY, Auh
gwn srUp hY, so DwAuN vwlw Ausy dy pRkwS srUp qox gwn dw pRkwS
pRwpq kr lYxdw hY aYAux gwn aMdr pRgtdw hY
azgy huN nwmhIn dSw dy aOguN dzsdy hn
cOpeI: brq nym jp qp jg krmU

nwm ibnw ibrQy siB DrmU


nwm hIn Bv swgr bIcU
jnm Drihx AUcU kb nIcU 38

brq=qpzsw dy qRIky ivc iksy gl dy krn Xw nw krn dw pRN DwrN


krnw (a) BuzKy rihN dI qpzsw sMs. vRq
nym=rIiq, qRIkw, bzJI hoeI gl sMs. inXm
jg=XzgX (a) jgq ivc
DrmU=jo DwrN kIqw jwey so Drm
brq qy nym do Drm hn
jp qp jzg eyh krm hn kiv jI dI smuzcI murwd ieh hY ik krm ar
Drm qW hI sPl hn jy nwm hovy, nhIx qW nhIx qy vMngI mwqR do cwr igNy
hn swry inKyV ky vzK vzK nhIx kIqy
Bv swgr=sMswr swgr
arQ: jgq ivc pRclq) krm (jYsy ik) jp qp Xzg, aqy Drm (jYsy ik)
bRq qy nym (eyh) swry nwm ibnW ibrQw hn
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

78

(jo pRwNI) sMswr swgr ivc nwm hIn hn, (kdy) Auzcw kdy nIvW (muV muV)
jnm Dwrdy hn*

nwm ibnw iDg rwj smwjU


nwm hIn jg jIvn lwjU
aBY+ Bivq Bogih Bv BogU
nwm ibnw jwvih jm logU 39
iDg=iDRkwr hY sMs. iDk
smwjU=sBw iekzT, BIV BVzkw (a) swmwn rwj ivc swry swmwn qy
lok jo suK dw kwrN huMdy hn sMs: smwj
lwjU=lwj=Srm ies quk dw aYAux vI arQ lgdw hY:nwm ivhUNy dw jgq ivc jIvn Srmnwk jIvn hY
aBY=a+BY=infr Bivq=hoky
Bv=sMswr ivc Xw sMswr dy
BogU=Bog, rs mwNn vwly kMm
jm logU=Xm lok Drm rwj lok Xw dyS mr ky pRwNI pihly eyQy jWdw qy
Ausdy krmW dI joK huMdI hY
Bwv nwm ivhUNy lyKy dy aMdr hn
arQ: nwm qox ibnW iDRkwr hY rwj (L aqy rwj dy) smwj L, nwm qox ibnw
jgq dw jIvNw (inrI) Srm hY
(jo lok) infr hoky sMswr (ivc) BogW L Bog rhy hn (Eh) nwm ivhUNy jm
lok L jwNgy
Bwv: nwm ivhUNy sweIx qox tuzty hoey; jo nwm nwl juVy hoey hn, mrky EQy
jwNgy ijs nwl juVy hn Bwv prmySr pws jo tuzty hn Eh kztI hoeI
guzfI vWU rulNgy
cOpeI: suMdr mMdr axgnw* syjw

aMq smy jm gih kir ly jw


cqurMgn DujnI bl DrnI
iqh iCn kwhu n qy huie krnI 40
axgnw=aMgnw=iesqRIaW gih=PV ky lY jweygw
cqurMgn DujnI=cwr qrHW dI POj-pYdl, GoV svwr, hwQI qy rQW vwlI
DujnI=sYnW, POj
*

ikAuxik krm jwl nwm nwl hI tuztdw hY[


pwTWqR-aBih-bI hY[
*
pwTWqR-aMgn-bI hY[ pr aMgn dw arQ ivhVw hY, jo eyQy Fukdw nhIx[
+

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

79

bl DrnI=bl dy Dwrn krn vwlI blvwn


krnI=muhwvrw hY-iksy qox krnI nhIx ho awAuNI; ijvyx pMjwbI ivc khIdw
hY,-iksy qox kuC nhIx srnw-Bwv iksy dI pyS nhIx jwNI
arQ: suhNy mMdrW, (suhNIaW) CyjW, qy (suhNIaW) iesqRIaW (ivcox) aMq smyx
jm PVky lY jwvygw (hW) Aus iCn (ivzc) blvwn cqurMgnI sYnW (qW
kIh) iksy qox (vI aYsI) krnI nhIx ho skNI (ik jm qox Cufw lvy)
Bwv: nw szc hY, qy Bog iCn BMgr BogW ivcox mOq Jop leygI qy Bog Dry rih
jwNgy Aus vyly koeI qwkq vI mOq qox nhIx Cufw skygI

gj, bwjI, sMdn, bhu rMgy


hoiq koS, gmny pg ngy
isvkw, fory qij kir nwnw
nwm ibnw jm purI pXwnw 41
gj=hwQI bwjI=GoVy sMdn=rQ
bhurMgy=nwnw pRkwr dy hor smwnW qox Bwv hY aQvw rQ nwnw pRkwr dy Xw
keI rMgW vwly rMgIn rQ
koS=KZwnw gmny=cly gey isvkw=pwlkI
fory=foly qijkir=Czfky nwnw=keI qrHW dy
pXwnw=jwNw quk dw arQ=nwm qox ibnW jm purI L clwNw ho igaw (lokW
dw)
arQ: hwQIaW, GoiVaW, rQW, nwnw pRkwr dy (hor swmwnW aqy) KZwinaW dy
huMidaW, (lokI) ngy pYrIx cly gey pwlkIaW, qy nwnw (qrHW dy) foly
Czf ky nwm qox ivhUNy (lokW dw) jm purI L clwNw ho igaw

nwm hIn as sws shiq hY


ijh ibiD Bsrw PUk bhiq hY
nwm jpiq sy vfy vfyry
iqn jmdUq n awviq nyry* 42
as=aYAux sws=swh
shiq hY=smyq hY, swsW smyq hY, iesdw mqlb hY:aYAux sws lYxdw hY
Bsrw=KzlW, Auh KzlW ijnHW nwl luhwr BzTI L hvw dyxdw hYAus ivc bI
hvw BrdI qy inkldI hY; mwnox swh awAuxdw jWdw hY
arQ: nwm qox hIn (srIr) aYAux suaws lYxdw hY, ijvyx KzlW (ivcox) PUk vihMdI
hY
*

nwm nwl krm kt jWdw hY, krm suqMqRW qy jm dw vzs nhIx[


srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

80

(jo) nwm jpdy (hn) Eh vfy (qy vifaW qox vI) vfyry hn, jm dw dUq AunHW dy
nyVy nhIx awAuxdw
dohrw: nwm n jpihx aikRzqGN, jo aiBmq dwqwr

jg vifaweI bwd mihx, AurJy mMd gvwr 43


aikRzqGN=kIqw nw jwNn vwly nw Sukr guZwr
aiBmq=jo mn L Bwvy, mn jo mMgy, mn vWCq
bwd=PZUl, inkMmI (a) bwd=JgVw Bwv hY, vifaweIaW aqy JgiVaW
ivc Psy hn
arQ: (jo) nwm nhIx jpdy (Eh) ikRzqGn hn (Ausdy ik) jo mn vWCq
(pdwrQW) dw dwqw hY, (ikAuxik Eh dwqy dw kIqw nhIx jwN rhy) (hW
Eh) jgq dI PZUl vifaweI ivc Psy hoey mMdy mUrK hn (jo nhIx
smJdy ik iesny nwl nhIx jwNw qy azgy kMm nhIx awAuNw)
cOpeI: jwniq sMq nwm prqwpU

ijh ikh pwXo jwp ajwpU


nih jwnih swkq prqwpw
Dn ivSvwSI aihmq awpw 44
prqwpU=(nwm dw) pRqwp, AusdI mhzqqw arQwq nwm jp ky ikzfI vzfI
pRwpqI huMdI hY
ajwpU=jwp qox jo pry hYa+jwp+AuU=pRqy ies-ajwp-pd dw Bwv
ajpw jwp qox nhIx hY ies ajwp dw AuhI arQ hY jo dsm gur jI dI bwNI
ivc-ajwp nwQ-pd dw arQ hY Bwv ieh hY ik asIx jp nwl apNy qy
Ausdy ivclI ivzQ mytdy hW, pr Auh iksy jwp dI hzd aMdr nhIx aw skdw
swkq=ifzgw hoieaw vwihgurU qox judw hoieaw ijhdI sUrq krqw nwl
nw juVI hovy, pr ikRzq ivzc ifzgI hovy ilv dy ivruzD avsQw-swkq
avsQw-hYPw: swkq*
ivSvwSI=ivSvwS krn vwly, Brosw rzKN vwly sMs. ivSwiSn
aihmq=aih=szp mq=buzDI szp vrgI buzDI Dn Auqy bYTNw, nw awp
vrq skNw nw dy skNw, koeI loV vMd lYN awvy qW AusL fMg mwrnw, ieh
szp buzDI hY
awpw=apNw awp murwd idl qox hY
pwTWqR -ahMmiq awpw- hovy qW arQ hY, awpw ahMkwr buzDI vwlw hY,
aiBmwnI

sMsikRq pd SwkU L bI iesdw mUl smJdy hn[


srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

81

arQ: jwNdy hn sMq nwm dy pRqwp L, (ik Aus) jpW qox pry (prmySur L)
ijs iksy ny pwXw hY (nwm) jpky (pwXw hY)
(pr) nhIx jwNdy (nwm dw ieh) pRqwp swkq (lok, jo) Dn Auqy Brosw rzKN
vwly (qy ijnHW dw) awpw srp dI buzDI (vrgw hY)
sUcnw: sy lokW dI krnI azgy dzsdy hn:-

drb hyq siB krihx AupweI


vwihgurU Aur dIn BulweI
kMcn ruicr ricq br rqnw
iqh qij kriq kwc ihq jqnw 45
drb=pdwrQ, dOlq AupweI=AupwAu, qrzdd
Aur=idlox kMcn=sonw
ruicr=mn L BwAuN vwlw, psMdIdw, suMdr
ricq=ricaw hoieaw (a) Kicq-jiVaw hoieaw
Bwv jVwAU gihNy qox bI ho skdw hY
br=SRySt, cMgw
rqnw=rqn, jwhr, gihNw rqn qox murwd nwm hY jo fwFw suhNw qy
kImqI hY nwm L rqn kihNw SRI gurU gRMQ swihb jI dI bwNI ivzc bhuq vyr
awXw hY qq vsqU dI isawN ivc kUq, kImq, mzul, amuzl dI gl gurU swihb
jI ny dzsI hY ies quk dw arQ aYAux bI lgdw hY:-sony ivc (ricq=) jVy
hoey sRySt rqn L qwgdw hY qy kzc vwsqy jqn krdw hY
iqh=AusL qij=Czfky kwc=kzc
ihq=vwsqy
arQ: (swkq) swry dOlq (pRwpqI) vwsqy (hI) AupwAu krdy hn (ienHW ny)
vwihgurU L idlox hI Bulw idzqw hY (prMqU asl ivzc nwm qW) sony dw
biNaW mn moh lYN vwlw gihNw hY, AusL Czfky (Eh JUTy Dn) leI
kzc (sMcX krn) dw Xqn kr rhy hn
sUcnw: huN nwm dI mihmw dy jwNn vwlIaW, sMsikRq swihq ivc aweIaW
vkqIaW dw iZkr krngy:sYXw: jwniq hY mihmw aih Sy,

su nwmih kI prqwp vfweI


sYlin kwnin sox DrnI,
prsUnih jox ijn sIs AuTweI
nwm mhwqm SMkr jwniq,
kMT hlwhl lIin pcweI
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

82

awqmBU Bil rIiq pCwniq,


jW bl sox prpMc bnweI 46
mihxmw=vzfw pn, jlwl (a) byhd dSw, byaMqqweI
aihSy=aih=nwg Synwg Eh szpW dw rwjw ijs dy
SyK=SyS
hZwr mUMh hn, hZwr hI jIB nwl Auh prmySur dy hZwr nwm inq nvyx
lYxdw hY ivSL dI Cyjw vI ies L awKdy hn SySnwg abdI jIvn
(Eternity) dw iek rUpk (Emblem) hY, iesy krky Synwg dw iek nwm
anq vI hY nwg iek purwqN kOm dw bI nwm hY, wlbn AunHW dw koeI SyK
(=vzfw, awgU,) nwm dw aBwsI qy ivSL dw inj syvk hoieaw hovy
su nwmih=sRySt nwm dI sYlin=phwVW
kwnin=jMglW, bnW DrnI=DrqI
prsUnih=Puzl, klI sMs. pRsUn SMkr=iSvjI
hlwhl=Zihr jo smuMdR irVkn vyly inkilaw sI awm ivhu L BI hlw
hl kihMdy hn
awqmBU=bRhmw prpMc=jgq sMs. pRpMc
arQ: vwihgurU dy) sRySt nwm dy pRqwp qy vifaweI dI byaMqqweI SySnwg
jwNdw hY (ijs ny) phwVW (qy) bnW nwl (ldI hoeI) DrqI (apNy
iek) isr (Auqy) Puzl vWU cweI hoeI hY nwm dw mhwqm iSvjI jwNdw
hY (ijsny apNy) kMT (ivc) Zihr pcw leI
(hW nwm mhwqm L) bRhmw cMgI qrHW pCwNdw hY, ijs (nwm) dy bl nwl
(Ausny) jgq bNwieaw sI
sUcnw: azgy huN BgqI mwrg dy pRiszD purKW dw idRStWq vrqNgy:sYXw: pRhlwd, kvwid, iqlocn, nwrd,

DR, snkwid, jdyv, sDMnw


aMbrIk, kbIr, prUrv, aMgrw,
nwmy, ibBIKn, kuMBj mMnw
rivdws, ajwml, AUDv, kRr,
hnUmiq, BIlnI BI Dn DMnw
jug cwr ivKy jn jo jnmy
ijnhU ikn nwm hUM qy BRm BMnw 47
pRhlwd=pRhlwd iek pRiszD Bgq dw nwm
kvwid=kiv+awid-awid kvI, bwlmIk
nwrd=BgqI mq dy iek awcwrX dw nwm
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

83

snkwid=snk+awid bRhmW dy cwr puzqR snk, sndn, snwqn, snk


kumwr
prUrv=rwjw prUrvs
kuMBj=jo GVy qox Aupijaw, agsq munI
mMnw=mMny hn, mMny hoey hn (Bgq) (a) aYAux bI arQ lwAuxdy hn:(ienHW ny) mMinaW hY (nwm L)
kRr=akRr, sRI ikRSn dw cwcw BI=inscy
Dn=DMn hn DMnw=DMnw Bgq, (a) jo DMn DMn hn
arQ: (CykVlI quk dw arQ pihly awrMB huMdw hY) cwr jugW ivc jo
(Auzqm) jn jnmy, ijs iksy dw (nwm lE, Ausy dw Brm nwm nwl hI
Bzjw (idRStWq leI suNo) pRihlwd, bwlmIk, iqRlocn, nwrd, DR,
snkwidk, jY dyv, sDnw;
aMbRIk, kbIr, purUrvs, aMgrw, nwmdyv, ibBIKn, agsq (jo) mMny (hoey
Bgq hn)
rivdws, ajwml, AUDv, kRr, hnUmwn, BIlNI, DMnw, (jo) inScy DMn hn
Bwv: aMk 47 ivc jo nwm awey hn, so kiv jI ny idRStWq idzqy hn, Auh
idRStWq jo kiv jI dy dyS ivc, vzsdy lokW ivc awm pRiszD hn kiv
jI AuhnW idRStWqW L apNw isDWq inrUpN krn leI idRStWq dy qOr
qy vrq rhy hn, ik nwm jp ky AunHW ny sdgqI pweI eyh swry BgqI
mwrg dy turn vwly, nwm dI tyk vwly siqpurK hoey hn
apNy szc L bwn kridaW AunHW swKIaW pRsMgW L vrq lYNw jo pRjw ivc
awm pRiszD hoN, iek qRIkw hY ijs L mhwqmw vrq lYxdy hn, ies leI
ik lokW L pRsMg pqw huMdy hn, qy Eh szc L AunHW dy idRStWq nwl
CyqI smJ lYxdy hn
Aupr ilKy nwvW ivzcox ijnHW BgqW siqpurKW dI bwNI SRI gurU gRMQ swihb jI
ivc hY, eyh hn:- iqRlocn, jY dyv, sDnw, kbIr, nwmdyv, rivdws,
DMnw
ijnHW siqpurKW dy iZkr SRI gurU gRMQ swihb jI ivc awey hn, Eh nwm eyh
hn:- pRihlwd, bwlmIk, nwrd, DR, snkwid, aMbRIk, purUrvs
(purUrAu), aMgrw, ibBIKn, ajwml, BIlnI, hnUmwn, AUDAu, akRr
kibzq: bwnI Cib bnI aMg, Sy qn sMg rMg;

gMg ky qrMg su, pqMg ko ikkwn hY


lbodr rdn kIno, DnuK mdn cIno
SRIaw ko sdn, chuxbdn ko jwn hY
krunwinDwn isRg, jOnH kInI jwn imRg
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

84

Bsm su qIn idRg, suDw surpwn hY


mn kIno munI sqo gun cIn lIno gunI
nwm ky sujs qy ey sBY SoBwvwn hY 48
bwnI=bwNI, murwd srsqI Xw Swrdw qox hY Aus dw rMg Auzjl hY
Cib=suMdrqw
bnI=bn bn pY rhI hY, PbI hoeI (a) bnI=vznHI=agnI bwnI Cib bnI
aMg=srsqI dy aMgW dI agnI vrgI suMdrqw hY SyK=SyKnwg
sMg=nwl (a) sMg dw arQ BgqI bI hY, arQwq SyK dy qn dw BgqI
vwlw rMg
gMg=gMgw qrMg=lihrW
su=SoBw (a) so:=pwrbqI gMg kY qrMg su=gMgw dy qrMg jo pwrbqI
vrgy (suMdr hn) pqMg=sUrj
ikkwn=GoVw sUrj dy GoVy dw rMg icztw hY
lbodr=lb+Audr ijs dw iFf lmw hY, gNyS
rdn=dMd jo icztw huMdw hY
mdn=kwm dyv SRIaw=lCmI
sdn=Gr lCmI dw invws kvl ivc hY
chuxbdn=cwr mUMhW vwlw, bRhmw
jwn=vwhn, (a) svwrI sMs. Xwnx
krunwinDwn=ikRpw dw KZwnw Xw smuMdg eyQy murwd ivSL qox hY
isRg=mwlw sMs. sRg, sRj=ishrw, mwlw jOnH=cWdnI
jwn imRg=jwn=asvwrI imRg=hrn hrn dI svwrI krn vwlw,
cMdRmw
qIn idRg-iqMn azKW vwlw, iSv
suDw=aMimRq
surpwn=jo dyviqaW dy pIN jog hY ijs L dyvqy pIxdy hn
munI=siqkwr Xog, qpzsI, swDU
mn kIno munI=ijvyx, mn L kIqw hY munIaW ny icztw aQvw sqogun
dyhurI dIpk hY:-mn kIno munI sqogun=mn L ijvyx munIaW ny kIqw hY
sqogunI Pyr sqogunI azgy vI czlygw-sqogun cIn lIno gunI=ijvyx gunIaW
ny sqogun L pCwN ilaw hY
gunI=qRY guNW dw ivcwr krn vwlw jo hovy so guNI, Xw sRySt guNW (KUbIaW)
L (jo swry Auzjl huMdy hn) jo vIcwr qy ivvyk nwl (gun lvy) pCwN lvy so
gunI quk dy arQ ivc sqoguNIsq+guN= rj, qm, sq qRYaW guNW ivcox

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

85

CykVlw=sq szq guN hY:-nykI, gwn, sc ; jo Dwrn krn vwly L bnw dyxdw
hY: nyk, DrmI, Bgq, pivzqR, gwn dw pRymI
cIn lIno=pCwN ilaw hY
sujs=sRySt XS, XS dy do arQ hn, kIrqI, (a) mihxmw, pRqwp
arQ: (aMqlI quk qox arQ qurygw) nwm dI sRySt mihxmw krky hI eyh swry
SoBw vwly ho rhy hn swrdw dy aMgW dI bN bN pY rhI suMdrqw,
SySnwg dy (kwly) srIr nwl jo (Auzjl) rMg (lgw ipaw hY) gMgw dy
qrMgW dI SoBw, sUrj dy GoVy dw (jo icztw rMg) hY gNyS dw dMd (jo
icztw) kIqw hoieaw hY, kwmdyv dw DnuK dyKo (jo PuzlW dw hY), lCmI dw
Gr (kml), bRhmw dw jo vwhn (hMs) hY ivSL dI mwlw, cMdRmw dI jo
cWdnI (icztI) kIqI hoeI hY, iSv dI jo suawh (icztI hY), dyAuiqaW dy
pIN jog (jo) aMimRq hY munIaW dw mn (ijsL AunHW ny Auzjl) kr
ilaw hY, (Bwv munIaW dw Auzjl mn aqy) guNIaW dw sqoguN (ijsL
AunHW ny Aujl) pCwNky Dwrn kr ilaw hY
Bwv: do murwdW hn, iek qW ieh ik Swrdw dI suMdrqw, SySnwg dw rMg,
awid nwm dy sujs krky SoBwvwn hn, dUsry ieh ik nwm dy pRqwp
krky Swrdw dy aMg, SySnwg dw rMg, gMgw dy qrMg, sUrj dw GoVw,
gnyS dw dMd, kwm dw DnuK, lCmI dw Gr (kml), bRhmw dw vwhn
(hMs), ivSL jI dI mwlw, cMd dI cWdnI, iSv dI suawh, dyviqaW dy
pIN Xog aMimRq, munI dw mn, qy (gunI) ivcwrSIl SuB guNW vwly
purSW dw Dwrn kIqw hoieaw sqoguN dw rMg, eyh swry iczty arQwq
Auzjl ho gey hn
kiv jI dw Bwv kyvl ieqnw hY ik nwm dy aBws nwl eyh swry Auzjl hoey
hn ies kibzq ivc pOrwNk pRsMg, dyvqwKwnk, (mythological)
hn dyvqwKXwn (mythology) L isawiNaW ny iqRskwiraw nhIx, pr
iesL mZhb dI kivqw* awiKaw hY, ijs ivc bVy bVy aZlI szc
rzKy hoey huMdy hn keI vyr eyh DrmwAU scW+ dIaW buJwrqW vI huMdy
hn
kiv jI ny apNI vwkPIaq dy dwiery dy aYsy coNvyx pRsMgW L, eyQy idRStWq dy
qOr qy vriqaw hY, apNw aiBpRwX spSt krn leI jo ieh hY iknwm jpo qusIx pwpW dI mYl qox Auzjl ho jwEgy'; ijs qrHW ik nwm dy
pRqwp ny dyvqwKXwn ivc vI azgy eyh suhNy rMg lwey suNy hn
sUcnw: nwm dI mihmW kih ky apNy mn L sMboD krdy hn ik nwm jpu
kibzq: qwq suq mwq ihqU sodr shodrI su
*

Mythology is the poetry of religion.


Religious truths.

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

86

mod mYx ikSodrI sox gwFo lptwXo hY


mzq jy mqMg jvI++ cMcl qurMg ibRMd
anI cqurMgnI sox irdw hulswXo hY
awiQ inq hwQ cwhY, jnm akwQ Koiq
aMq ko n swQ mn jW sox fihkwXo hY
kUV hY ry kUV, mn mUV! lg nwm rUV
swcy ko bnwXo, qW qy swco so suhwXo hY 49
qwq=ipqw suq=puzqR ihqU=ihq vwly, imzqR
sodr=s+Audr= iek pyt qox AupjN vwly, iBrwAu
sMs: sodr, s=smwn+Audr
shodrI=ieko pyt qox, jo hovy, BYN sMs. sh+Audr+eI
su=nwl mod=KuSI, and mYx=ivc
ikSodrI=ikRS+Audr+eI= pqly lk vwlI, Bwv iesqRI, vhutI
mzq=msq mqMg=hwQI
jvI*=cwl mzq jy mqMg jvI=msq cwl vwly hwQI
(a) bhuq iqRzKy vyg vwlw GoVw sMs. jvn ihMdI, jvI (e) jvI=AUxT,
Bwv sWfnI
qurMg=GoVy ibRMd=smudwie bhuqy anI=POj
cqurMgnI=cwr pRkwr dI POj-pYdl, svwr, hwQI, rQ
hulswXo=hulws ivc awXw hY, uS ho irhw hY
awiQ=mwXw, dOlqpRwikRq, aqQ sMs:arQ
akwQ=akwrQ, aYvyx Koiq=guawAuxdw hY
fihkwXo=Clwieaw hY fihkwNw=iksy dy DoKy ivc awky apNw kuC
guawAuNw, ibRQw guaw bYTNw, nSt krnw rUV=suMdr
arQ: ipqw, puzqR, mwqw, imzqR, Brw, BYN, vhutI ivc (ikvyx) awnd nwl gUVHw
lpt irhw hY
msq cwl vwly (hn) jo hwQI (aqy) iqRzKy GoiVaW dy smudwie (qy) cqurMgnI
POj (ienHW) nwl idl hulws ivc aw irhw hY

++

pwTWqR-jovI-bI hY[
ifMgl BwKw ivc bI-jvn-nwm vyg vwly GoVy dw idzqw hY[ jy jvI dw arQ GoVw
lwAuNw hovy, qW jpdw hY ik cMcl qurMg qW iqRzKy GoVy dw nwm hY, qy jvI GoV dOV ivc
lzgN vwly GoVy dw nwm hY[
*

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

87

mwXw L sdw (apNy) hzQ (ivzc rzKNw) cwhuMdw hY, (ies qrHW) jnm akwrQ
guaw irhw hY, (pr) aMq L nwl nhIx (jwNw ies mwXw ny ik) ijs nwl
mn L Clwieaw hY
hy mUrK mn! (ieh sB) JUT hY, JUT hY (ieh), ies krky sq hoky (Bwsdw hY
Xw) SoBw dyxdw hY (ik ies L) szcy (vwihgurU) ny bnwXw hY (so qUM Aus
szcy dy) suhNy nwm L lg
Bwv: ies jgq dy sbMDIaW, pdwrQW qy mwXw dy swmwnW L igNky dzsdy hn
ik ienHW ivcox iksy dy nwl nhIx jwNw, ies krky sB kUV pswrw hY, qW
qy kUV L Czf pRSn Aupjdw hY; ik lgdw qW szc hY Auzqr dyxdy hn
ik iesdw rcnhwr szcw hY, ies krky szcw lgdw hY qy hy mn! qYL
cwhIdw hY ik Aus rcnhwr L qUM lgyx, qW qUM AusdI smIpqw ivc Ausdy
guNW nwl BUSiq hovyx qy swry suKW dw BweIvwl bNyx ieho nwm hI iek
szcw qy suMdr (nwl inBNy vwlw) pdwrQ hY, qW qy iesy L lg
kibzq: bwjIgr jYsI bwjI mwXw kI knwq swjI

pwjI ko apwjI liK qW so ibrmwXo hYx


supny pdwrQ suawrQ mYx rco sMcY
sMic sMic jwgy qy bhuir pCuqwXo hY
sukqw rjq, imRg iqRSnw mYx nIr jYsy
rjU mYx srp awid aMq hUM n pwXo hY
kUV hY ry kUV, mn mUV! lg nwm rUV
swcy ko bnwXo qW qy swco so suhwXo hY 50
bwjIgr=mdwrI, nZrbMdI dy Xw hor qmwSy krn vwlw Pw: bwZIgr
bwjI=Kyl, qmwSw wrsI, bwZI
knwq=moty kpVy dw prdw mdwrI knwq qwNky qmwSw krdw hY ijvyx
AusdI knwq iqvyx iezQy mwXw dI knwqqurkI, iknwq (a) aQvw-Bulyvy dI
knwq Bwvyh ik jo knwq bwZIgr dI idzs rhI hY Auh bI nZrbMdI dI hY
swjI=bnweI
pwjI=mulmw Auh SY jo asl ivc nw hovy, pr bnwAutI hovy, Bwv JUTI
apwjI=jo pwjI nw hovy, bnwvtI nw hovy; szcI, aslI
ibrmwXo=Brimaw, Buzl irhw
supny pdwrQ=supny ivc dy pdwrQ, jo vwsqv ivc qW huMdy hI nhIx jo kzTy
ho skN; so supny ivc hI pdwrQ rcdw hY qy supny ivc hI kzTy krdw hY(a)
rco=rcky, Kcq hoky quk dw arQ Pyr aYAux lgygw=suawrQ ivc lgw
hoieaw supny dy pdwrQ kzTy krdw hY, kzTy kr kr ky jd jwgdw hY qW
pCuqwAuxdw hY
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

88

suawrQ=awpNy arQ leI awpNy mqlb leI


sMcY=kzTy krdw hY bhuir=mgrox, iPr
sukqw=isp sMs. Suik:
rjq=cWdI sMs. rjq
imRg iqRSnw=hunwly ivc ryqQilaW XW riVaW pr kVkdI pYxdI Duzpy jl dy
fl nZr pYNy, ies Bulyvy ivc imRg AuDr L llcdy hn
rzjU=rzsI hnyry vyly rzsI vl Kwky peI idzsy qW keI vyrI szp dw Brm ho
jWdw hY awid aMq=muzF qy muzkN muhwvrw hY, Bwv-kdy bI-
(a) arQ aYAux bI lgdw hY, ik iehnW dw awid qW hY ik jdox Brm pYxdw hY
pr aMq nhIx, ikAuxik ivcox inkldw kuJ nhIx
arQ: bwjIgr dI bwjI vrgI mwXw dI (mwnox) knwq swjI (geI hY, ijs ivc
pRpMc dI rcnw rcI geI hY, pr hy mn! qUM) ies bnwvt L aslI
lKky Aus ivc Brm igaw hYx
(pr qUM Aus mnuK vWU pCuqweyxgw jo supny ivc) supny dy pdwrQ suawrQ leI
rcky iekzTy krdw hY, iPr kzTy kr krky jwigaW qy pCuqwAuxdw hY
ijvyx (iksy ny) iszpI (ivcox) cWdI, imRg-iqRSnw ivcox pwNI, rzsI ivcox szp kdy
bI nhIx liBaw hY
(iqvyx) hy mUrK mn! (ieh sB) JUT hY, JUT hY, (ieh) ies krky szqX hoky
(Bwsdw hY Xw) SoBw dyxdw hY (ik iesL) szcy (vwihgurU) ny bnwXw hY (so
qUM Aus szcy dy) suhNy nwm L lg*
dohrw: ijh krunw qy jTr mihx, agin sprS n hoie

jnmiq hI pun jg rco, irdY ibSwro soie 51


krunw=imhr, PZl, ikrpw sMs. kruNw jTr=pyt
sprS=Coh murwd hY ik mwqw dy pyt ivc jo inG Xw grmI hY, ijs nwl
Ausdy srIr dy aMn awid pcdy hn, Auh grmI qyry qy asr burw nhIx kr
skI pyt ivc jd prvyS huMdw hY qW KsKs dy dwNy qox bI ikqy Cotw vjUd
huMdw hY, jo vDI hoeI grmI Xw EQy mOjUd rs dI KtweI dy vDN mwqR nwl mr
skdw hY, pr Auh sUKm SY aMdr mwqw dy pyt ivc mrI nhIx, qW hI qUM biNEx
rco=qUM rc igaw, lg igaw irdY=idl qox
soie=AusL

ies quk dw aYAux bI arQ lgdw hY-hy mUrK mn! ieh JUT hY JUT hY, qUM suhNy nwm L lg
(ikAuxik qUM) szcy (vwihgurU) dw bnwieaw hoieaw hYx (so qUM) szcy (vwihgurU) nwl (lgky hI)
suhNw lgyxgw[
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

89

arQ: ijsdI ikRpw nwl (mwqw dy) pyt ivc (pyt dI) agnI (qYL) Cuh nhIx
skI, (pr qUM) jnmidaW hI Pyr jgq ivc rc igEx (aqy) ihrdy qox
AusL ivswr idzqo eI
cOpeI: ijh krnw qy rUp anUpw

iqh qij pro aMD jo kUpw


ijs krunw siB dey pdwrQ
iqs qij iPrq ibSY ky swrQ 52
mn mUrK ajhUM nihx jwniq
ijs krunw qy siB quJ mwniq
mDur jwn ibSXin iblswqU
so hovihx ktu bf duK dwqU 53
krunw=ikrpw anUpw=anUpm, suMdr
qij=Czfky
aMD jo kUpw=jo KUh aMD hY, Bwv hnyrw KUh, murwd mwXw dy moh qox hY
swrQ=mqlb, awpNw arQ mwniq=mwn dyxdy hn
mDur=imzTy ibSXin=iviSaW ivc, BogW ivzc
iblswqU=kRIVw krdw hYx, Bogdw hYx sMs. ivlsn
ktu=kOVy duK dwqU=duK dyN vwly, duKdweI
arQ: (mn pRiq hor sMboD krdy hn) ijsdI ikRpw nwl (qYL imilaw hY)
suMdr rUp, AusL Czfky qUM ipaw hYx KUh ivc jo aMD hY (Bwv aMny KUh
ivc) ijsdI ikRpw ny (qYL) swry pdwrQ idzqy hn AusL Czfky qUM
iviSaW dy swrQ mgr iPrdw hYx!
hy) mUrK mn! (qUM) ajy bI (AusL) nhIx pCwNdw (ik) ijsdI ikrpw nwl swry
qYL mwn dyxdy hn (ijnHW) iviSaW L (qUM) imzTw jwNky Bogdw hYx, Eh
(aMq L bVy) kOVy qy bVy duKdweI (swbq) hoNgy
dohrw: nwmih qy siB kuC bno, KMf bRhmMf srIr

so ikAux nwm ibswirE? inq smwir miq DIr 54


KMf=ihzsw murwd hY, AUrDv KMf qy aDoKMf qox, jo bRhmMf dy do ihzsy mMny
gey hn pihly ivc srg awid lok qy dUsry ivc ipRQI awid lok mMny hn
(a) KMf qox murwd ipRQvI dy nOx ihzisaW dI bI hY
bRhmMf=bRhmWf, ivS, swrw jgq sMs. bRhm+axf
srIr=mwnuK dI dyh aQvw DrqI Auqy ivcrn vwly swry srIr DwrI
smwir=sMBwr=pUrNqweI (a) sMBwl=BlI qrHW Dwn ivc rK; ismr
miq=smJ, buzDI
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

90

DIr=DI=buDI+r=Dwrn vwlw= buzDI mn (a) DIr=DIrj vwlw miq


DIr=buzDI krky DIrjvwn
(e) smJ ar buzDI vwly (s) DIr miq iesiQq buzDI vwly DIr
ivSyKN ho igaw miq dw
arQ: bRihmMf qy KMf (qy ienHW ivc vzsN vwly) srIr, (gl kIh) swrw kuC
nwm qox hI biNaw hY*, Aus nwm L (qUM) ikAux ivswiraw hY? hy smJ qy
buzDI vwly! (Aus L) inq sMBwl (qy Xwd kr)
sYXw: nwgun qy pun swgun qy, gur ky miq mYx vf nwm pCwno

SRI muK nwnk goibMd isMG, vfo siB qy kih nwm bKwno
byd purwn grMQ BnYx, kiv koivd jy siB hI mn mwno
ry mn mUV! su nwm pRqwpih, jwn ajwn BXo ikm jwno
55
nwgun=ijs ivc rj, qm, sq, qRY guN nhIx hn inrguN
nw=nhIx gun=guN
swgun=ijs ivc rj, qm, sq, qRYey guN hoN sw=sih, sihq+gun=guN
swguN=qRY guNW smyq
pCwno=pCwiNaW hY ieSwrw Koj (muqwlw) vl hY ik gurU dy mq L
KoijaW
bKwno=awiKaw hY vrNn kIqw hY
byd=sB qox purwNy smyx dy pusqk-vyd
purwn=mMJly smyx dy pusqk-purwN
grMQ=sB qox aMqly smyx dy Drm pusqk-SRI gurU gRMQ swihb jI; gRMQ pd
qox ieho murwd hY keI isawNy kvIaW qy pMfqW dy gRMQ aYAux bI arQ lwAuxdy
hn, pr-BnYx-ikRXw pd hY qy pd-kiv, koivd-Ausqox ipzCy pey hn
BnY=kihMdy hn*
kiv=kivqw krn vwly murwd AunHW kvIaW qox hY jo agMm ivc anq dI
Cuh lYky kivqw krdy hn
koivd=pMfq, gXwnI jo ivdXw pwky isawNy qy isKwdwqy bNy hnko=jo
Aucwry Xw isKwvy+ivd=igawn
mwno=mMinaw hY mnmwno=mMinaw qy mwn idzqw hY (a) mn ivc mMinaw
hY
*

'nwm ky Dwry awgws pwqwl ] awid, suKmnI swihb ivc dzisaw hY[
jy-BnYx-L dyhurI dIpk rzKo qW arQ aYAux lzgygw-vyd, purwN SRI gurU gRMQ swihb jI
awKdy hn, qy swry hI kiv koivd awKdy hn, (ieh gzl) mn ivc mMn lE, pr ies arQ
ivc lwvMnqw nhIx
*

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

91

jwno=jwiNaw jwey (a) jwNno scKMf vwsI sRI mwn fwktr crN isMG jI
quk dw dUjw arQ aYAux lwAuxdy huMdy sn:-nwm dw pRqwp jwNnox ikAux jwNky
ajwn hoieaw hYx?
arQ: gurU jI dy mq ivc nwm L inrguN qy Pyr srguN dohW qox vzfw pCwiNaw
hY
dUsrw arQ: inrguN* (mq ivc) aqy Pyr srguN+ (mq ivc) aqy siqgurU
jI dy mq++ ivc nwm L hI vzfw pCwiNaw hY
(sRI gurU) nwnk (dyv jI aqy sRI gurU) goibMd isMG (jI ny awpNy) SRI muK (qox)
nwm L sB qox vzfw kihky vrNn kIqw hY vyd, purwN (qy SRI gurU) gRMQ
(swihb jI ieho gl) awKdy hn, kiv qy pMfq jo hn, swiraW hI (ies
isDWq L) mMinaw qy mwn idzqw hY
(Pyr) hy mUrK mn! qUM Aus nwm dy pRqwp qox jwNky ajwN ho irhw hYx, (iesdw
kwrN) ikvyx jwiNaw jwey
sUcnw: huN nwm dy inrguN srguN qox vzfy hoN dw kwrN dzsdy hn:sYXw: nwgun qy iem jwn vfo, prmwqm dyihn mYx siB soAU

cyqn ky aivlbiq hY, nr nwir ibrwjiq jMgm joAU


hoviq hI iqh ky Gt mYx, nr jIv duKI Bv mYx siB koAU
nwm jpY jb hI suK swgr, cyqn cIq Audoiq su hoAU 56
nwgun=inrguN aivlbiq=awsry sMs. aivlibq
hY=hoky ibrwjiq=pRkwSmwn, SSoiBq (a)-jVH-bI arQ krdy hn
jMgm=Auh jo tur iPr sky murwd-jIv DwrIaW-qox hY
Bv=sMswr suK swgr=suK dw smuMdr, Bwv suK dwqw
Audoiq=cVnw, AudY hoNw, pRgtNw ies quk ivc cyqn L-suK swgr-ies
Bwv leI ikhw hY ik Ausdy pRgt hoN nwl jIv suKI ho jWdw hY su=cMgI qrHW
arQ: inrguN qox (nwm L) aYAux vfw jwNo:- ik (Bwvyx) Auho (iezko sdw
suKdweI) prmwqmw swrIaW dyhW ivc (vs irhw) hY
(ijqny bI) jIvDwrI (hn, kI) nr, (kI) nwrI (Ausy) cyqn dy awsry ho ky
SSoiBq (ho rhy hn)
(Pyr) ienHW (swiraW) dy ihridaW ivc (inrguN cyqn dy) huMidaW sMidaW
mwnuK qy jIv sMswr ivc sB koeI duKI hY
*

inrguN dy mq qox ieSwrw vyd vzl jwpdw hY, Aus smyx dy ivdvwn vyd qox murwd AupinKD
dI lYxdy huMdy sn[ AupinKDW ivc ivSw inrguN dw hI aksr krky hY[
+
srguN dy mq qox purwNW dI murwd hY, ijnHW ivc ivSyS srguN dw hI iZkr hY[
++
gur ky mq qox murwd SRI gurU gRMQ swihb jI dy iszDWq qox hY[ iesy sYXy dI qIsrI quk ivc
kiv jI ny vyd, purwN, SRI gurU gRMQ swihb qRey Pyr igNy hn[
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

92

(pr dyKo) jdox (koeI) nwm jpy (qdox Auho) cyqn iczq (ivc) pRgt (ho ky)
cMgI qrHW suKdwqw ho jWdw hY
Bwv: pRmwqmw prIpUrN, Gt Gt ivc ivawpk hY, pr Pyr sB koeI duKI hY
acrj hY ik Auh suzKW dw swgr hY, Ausdy aMdr huMidaW jgq duKI hY
pr jd nwm jpo qW Auho cqn aMdrox pRgt ho jWdw hY, qy suKW dw dwqw
bN jWdw hY ies ivc ieSwrw ieh hY ik pihlW Auh smwn szqw krky
huMdw hY, pRgt nhIx huMdw nwm nwl Auh pRgtdw hY jd pRgtdw hY qW
AusdI suK swgrqw dwn krn vwlI klw apNw suKdweI pRBwv bKSdI
hY, ijsqox jIv suKI huMdw hY so suK swgr dy aMdr huMidaW duKI jIv L
suKI nwm ny kIqw qW qy nwm inrguN qox vfw hoieaw, jo Ausdy hoN L
sPlqw dyxdw hY
sYXw: sMgun qy viD jwniq hYx iev, jy rs jwp mYx lIn ivSwlw

pRym sox nwm vso jb hI, qb gocr hoiq srUp ikRpwlw


XWhI qy -nwm aDIn srUp-, lKo BgqMn BlI miq Swlw
Dwir irdy qijbo n krYx,
ins bwsur jIh mY, jox gl mwlw 57
sMgun=srguNsM=sMg, nwl gun=guN
ivSwlw=bhuq sMs. ivSwl
gocr hoiq=ieMidRaW dy anuBv ivc aw jWdw hY
gocr hoNw=pRgtNw, swKwq hoNw
srUp ikRpwlw*=ikRpwlU srUp
srUp=apNw awp, vjUd ikRpwlw=jo ikRpwlU hY
Bwv Aus ikRpwlU dw vjUd ik ijs dw nwm jp rhy hW nwmI dw srUp
BlI miq Swlw=BlI=cMgI
miq=buzDI cMgI buzDI dw Gr, SRySt buzDI vwly
Swlw=Gr,
(a) Swl-DwqU hY,-SlwGw-arQ ivc
BlI miq Swlw=ijnHW dI buzDI vwihgurU dI SlwGw ivc lgI hoN krky BlI
hY
ins bwsur=idn rwq
arQ: jo (krnI vwly mhWpurK) jwp (ismrN dy rs ivc) bhuq lIn hYn
(nwm L) srguN qox vfw aYAux jwNdy hn
*

ies qox Bwv, vwihgurU dw srUp, gurU mUrqI ivzc, Xw gurmuK mUrqI ivc bI lYxdy
hn[sMgun qy srUp ikRpwlw qox murwd prmySur dy Aus rUp qox bI lYxdy hn, ijsL keI
mqW vwly awpo awpNy Kwl mUjb eISr, ivSnU, awid sMkyqk nwmW nwl bI jNwAuxdy hn[
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

93

(ik) jdox hI nwm pRym nwl (ihRdy ivc) vzs igaw qdox hI pRqzK ho jWdw hY
ikRpwlU srUp (ik ijs dw nwm jp rhy hW) eysy krky sRySt buzDI vwly
BgqW ny srUp L nwm dy aDIn liKaw hY
(qy iesy krky nwm L) ihRdy (ivc) Dwrn krky (Pyr) Cfdy nhIx, idn rwq
jIB qy (ismrN jwrI rKdy hn) ijvyx gl ivc peI mwlw (azTy pihr
gly ivc rihMdI hY)
Bwv: rcn, pwln, sMGwr, rziKaw, AuDwr, myhr, bKiSS awid guN vwihgurU
dy hI hn, ienHW guNW sMXukq Ausdy srUp L srguN srUp khIdw hY
ieh Ausy inrwkwr dw hI iek arUp rUp hY jo jgq dw pRbMD krdw hY,
AuhI swkwr prmySur hY ipClI XukqI mUjb arUp rUp vwlw ikRpwlU
srUp jo sroguN hY, so Auh awpy iksy azgy awpNw srUp pRgt nhIx
krdw
pr kiv jI dzsdy hn ik mYx huN XukqI qox Aupr krnI vwly mhW purKW dI dzsI
gzl dsdw hW, Eh mhW purK ik jo ismrN dy rs ivc bhuq lIn
rihN vwly hn, Eh dsdy hn ik nwm jpidaW jdox nwm ihrdy ivc
Auqr igaw ar jpN vwlw pRym dy rMg ivc rMigaw igaw qdox hI nwmI
dw ikRpwlU srUp pRgt ho jWdw hY srguN inrguN dI hI srUp DwrI
hsqI mMnI geI hY, prMqU Auh pRqzK nhIx huMdI, Bwvyx hY Auh swry mOjUd,
pr jdox hI ik nwm jpky AusdI awrwDNw kro, qW Auh swKwqkwr ho
jWdI hY nwm Aus dw swKwqkwr krwAuN krky Ausdy srUp dy ikRpwlU
suBwv L sPl krdw hY jo BgqW dI mnox kwmnw pUrI krdw hY, Bwv
drSn dyxdw hY srguN nwm dI ivSyS ivcwr leI dyKo aMk 65 iesy
aDwX dw
cOpeI: inj qy aiDk hyqu SRI rwmU

jgih lKwXo ilK kir nwmU


sruvr pr igirvr Dir Bwry
qruvr ky pwqin sm qwry 58
inj qy=apNy awp qox aiDk=vzD
hyqu=iesy krky, iesy hyqU krky, iesy leI
sruvr=CMB, vzfw qlwAu eyQy mqlb smuMdr qox hY Xw pwNI dy Eh vfy
vfy fl, jo smuMdr ivc KVy ictwnW dy ivcwly hn sMs: srovr
igirvr=phwV, ictwn sMs: igir+vr
qruvr=ibRzC sM. qru+vr
pwqin=pzqy qwry=qwr idzqy

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

94

arQ: iesy leI SRI rwm ny jgq L dzisaw hY (ik nwm myry) apNy awp qox
vzfw hY (aYAux ik) Bwry ictwnW (Auqy sweIx dw) nwm ilK ky smuMdr Auqy
Drky (AunHW L) ibRC dy pziqaW vWU qwiraw
Bwv: kiv jI rwmcMdR jI sMbMDI Aus pRiszD GtnW vl ieSwrw krdy hn, ik
rwmySr dy pws lkw qzk awp ny pul bNw ilaw sI jwpdw hY ik iezQy
kudrqI ictwnW dI iek lVI hY, ies dIaW ivzQW Auzpr pul dw swmwn
krky swrw rsqw KuSkI dw bNw ilaw igaw sI, huN AuQy pul nhIx hY
pr ictwnW dI lVI KVI hY ies L Ausy pul dw bkIaw dzsdy hn*
kQw ieh hY ik pzQrW pr nwm ilK ky smuMdr ivc Czf dyxdy hn qy Eh qrdy
hoey itkwNy jw itkdy sn ieh kQw lok pRiszD hY, kyvl idRStWq leI
vrqI geI hY murwd kyvl pul dy mhwn kwrX dy isry cVHn dI nwm
dy pRqwp krky hoeI dzsN qox hY

pun sRI gur arjn giqdweI


inj qy mihmw aiDk lKweI
sRI su gRMQ mihx* iliK jsu nwmU
iqh qy aDo Bey suKDwmU 59
giqdweI=mukqI dwqw lKweI=Zwhr kIqI, jNweI
aDo Bey=nIvyx hoey Bwv-adb kIqw
suK DwmU=suK+Dwm= suK dw Gr, suKdwqy
arQ: Pyr SRI gurU arjn (dyv jI ny, jo) mukqI dwqw hn, (nwm dI) mihmw
apNy awp qox vzD lKweI, (aYAux ik) SRI sRySt gRMQ ivc nwm dw
js ilK ky, (awp jo) suzKW dw Gr (hn), Aus (SRI gurU gRMQ jI) qox
nIvyx hoey
Bwv: iezQy kiv jI Aus Gtnw vl ieSwrw krdy hn jo SRI gurU gRMQ swihb jI
dI bIV bzJNy pr hoeI sI SRI gurU gRMQ swihb jI L pwlkI pr svwr
krky SRI gurU jI awp cOr krdy pwlkI L sRI hirmMdr jI lY gey qy
EQy mMjI swihb pr sRI gurU gRMQ swihb jI L sQwpn kIqw qy awp nIvyx
PrS Auqy bYTy aQvw cOr krdy KVy rhy iPr sRI su gRMQ iliKaw,
su (ivSySqw nwl) dzsdw hY ik murwd iksy hor pusqk qox nhIx pr SRI
gurU gRMQ swihb jI qox hY, ijsL gzdI dsmy pwqSwh ny idzqI hY iPr
kiv jI dzsdy hn ik sRI su gRMQ ivc nwm hoN krky Bwvyx iqawr SRI

*
*

muslmwn ies L bwby awdm dw pul dzsdy hn[


pwTWqR-sRI gRMQ mihx-, gurU gRMQ mihx-bI hn[
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

95

gurU arjn dyv jI ny awp kIqy sn, qy awp gurU gwdI qy sn, pr
AunHW dw snmwn SRI gurU jI ny apNy qox vzD kIqw sI
dohrw: awp aCq smrzQ pRBu, deI bfweI nwm

apr qrk ko kr skih? siB mwnihx gunDwm 60


aCq=huMidaW, mOjUdgI ivc, swhmNy
smrzQ pRBu=smrzQw vwly pRBU ny, murwd SRI gurU arjn dyv jI qox bI lYxdy
hn, pr asl ivc iezQy murwd SRI gurU goibMd isMG jI qox hY
apr=hor qrk=huzjq ko=kON
gunDwm=guN+Dwm-guNW dw Gr, Bwv guNI lok ivzdvwn qy krnI vwly
guN Dwm L nwm dw ivSySN bI lwAuxdy hn ik swry lok nwm L guNW dw Gr
mMndy hn
arQ: (jdox) smrzQ pRBU (jI ny) awpNI mOjUdgI ivc (awp) nwm L vifaweI
idzqI (qd) hor kON qrk kr skdw hY? (qdy hI) swry guNI (ies
asUl L) mMndy hn
Bwv: ipCly aMk 59 qox jwpdw hY ik ieh dohW (aMk 60) ipCly dI hI
pUrNqw hY, ar pRBu qox Bwv SRI gurU arjn dyv jI dw lYxdy hn,
prMqU dIrG ivcwr krn nwl iezQy mqlb-sRI gurU goibMd isMG jI dy
SRI gurU gRMQ swihb jI L gzdI dyN qox hY ijvyx szd ivc awiKaw hY:siqgurU prqiK hodY bih rwju awip itkwieaw
qy Pyr dws Bzt ny ikhw hY:- ibdmwn guir awip QpAu iQru swcAu qKqu gurU
rwmdwsY
Bwv ieh hY ik gurU amrdyv jI ny awp prqzK huMidaW, ivdmwn
(mOjUd) huMidaW gur gwdI pr gurU rwmdws jI L Qwipaw iqvyx kiv jI eyQy
Ausy Bwv ivc kihMdy hn ik:- smrzQ pRBU-sRI gurU goibMd isMG jI-ny awp
azCq-apNy huMidaW (Bwv ivdmwn huMidaW) nwm L bfweI idzqI, Bwv SRI gurU
gRMQ swihb jI L gurgwdI idzqI hY
ikAuxik SRI gurU arjn dyv jI ny awpNy qox vzD siqkwr SRI gurU gRMQ
swihb jI dw kIqw, ieh ipzCy kih idzqw hY apNy huMidaW vfweI dyNW Pyr
kihN dI loV dzsdI hY ik ieh ieSwrw SRI gurU gRMQ swihb jI L gurweI dI
vfweI imln vzl hY, qy Eh dsmyx pwqSwh jI ny idzqI hY, qW qy smrQ
pRBU AunHW leI hI ikhw igaw hY
sUcnw: sPy 66 qox pMdrvW mMgl tuiraw hY, ieh mMgl nwm dw hY, iesdy awp
ny do ihzsy kIqy hn pihly nwm dI mihmw dzsI hY, jo 60 aMk dy CMd
qzk turI aweI hY huN nwmW ivcox apNy ieStrUpI nwm-vwihgurU-dI, jo
gurmMqR hY, mihmw qy ivSySqw dzsN lgy hn

(t)vwihgurU nwm dI ivSySqw


srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

96

dohrw: inrgun srgun* nwmu jo, vwihgurU iqn myru

sB qy AUcw jwnIey, lyiq n kIjY dyir 61


myru=sumyru prbq (a) mwlw dy isry dw mNkw, hwr dw ivckwrlw rqn
ijvyx mNikaW ivc myrU vzfw hY iqvyx nWvW ivzcox-vwihgurU-nwm iSromNI hY
arQ: (prmySr jI dy) inrguN (srUp aqy) srguN (srUp dy) jo nwm (hn)
iqnHW (swiraW dy isr) vwihgurU (nwm) myrU (smwn) sB qox Auzcw
jwNIey (qy iesL) lYxidaW (jpidaW) dyr nw krIey
cOpeI: inrgun nwmn qy viD aYsy

so kir arQ bKwnox jYsy


vwih'+ nwmu acrj ko hoeI
acrj qy pir Aukiq n koeI 62
go qm nwm++ agwn ainq
ro prkwS ikXo ijn iczqu
ieAux SRI nwnk nwm bnwXo
suin SRiq sMqn icq suK pwXo 63
bKwnox=vrNn krdw hW pir=pry
Aukiq=bwNI=kQn Auh jo kuC ikhw jw sky
sUcnw=vwh L pMcm siqgurU jI ny pwrbRhm dw lKwXk ikhw hY:-nwnk
vwhu vwhu khu qwkAu jwkw aMqu n pwruswrMg m: 5
go*=gu-anHyrw sMs. guhu=awCwdn krnw gurU-gIqw ivc aYAux idzqw hY:-

pwTWqR-inrguN srguN-bI hY[


pwTWqR-vwh-bI hY[
++
iek ilKqI nusKy ivc pwT-nwm-hY[ Cwpy dy swiraW qy ilKqI keIaW ivc pwT-qn-hY[
ies pwT lwl quk dw arQ ieh bNygw-go (nwm hY) anHyry dw (jo ies) qn (ivc) agwn
(dy rUp ivc bYTw hY, pr ieh agwn hY) ainq[ ainq ies krky ikhw hY ik jy agwn
inq hovy qW iPr Auh pRkwS nwl dUr nhIx ho skdw[
keI szjN ainq L qn nwl lw lYxdy hn ik ainq srIr ivc agwn dw invws hY,
ies pr SMkw ho jWdI hY ik agwn dw invws jy qn ivc hY qW ro ny pRkwS qn ivc nhIx
pr mn ivc krnw hY, eyQy Pyr-qn-dw arQ ilg SrIr kr lYN nwl SMkw dUr ho jWdI
hY[ Aux bI, mn qn dy ivzc hI hY[
iek hor smJN dI ivAuxq ies quk dI ieh hY:-'go (nwm hY) anHyry dw (anHyrw do pRkwr dw
hY iek) srIr dw (jo pRiszD hY, dUsry mn dw ijsL) agwn (kihMdy hn, pr doie anHyry)
ainq hn[
*
go, ro, L jo hoVy lzgy hn eyh iksy arQ leI nhIx hn, ienHW dw mqlb hY, gu, ru[ ijvyx
azKr AucwrN vyly koeI qW g L pVdw hY-gzgw, koeI pVdw hY gw[r L pVdw hY rrw,
+

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

97

gukwrwsqU aMDkwrw swq rkwrs qn inroDk:


aMDkwr ivnwSqwq gurU ieqvDIXqy
arQwq-gu-dw arQ hY anHyrw, qy-ru-dw arQ hY aMnHyry L dUr krn vwlw
(pRkwS), (qWqy) anHyry (agwn) L jo dUr kry AusL gurU awKIdw hY
qm=anHyrw
agwn=nw jwnN dI avsQw, mn buzDI dw aMDkwr
ainq=jo inq nw hovy kdy hovy kdy dUr ho sky
ro=ru, rU=cwnNw dyKo Auzprlw pd go
iczq=Eh aMdrlw cyqMn mMfl, ijsqox ibRqIaW AuTdIaW hn (a) cyqnqw
(e) keI igawnI eyQy iczq dw arQ cyqn=prmwqmw krdy hn SRuiq=kMnW
nwl
arQ: (vwihgurU nwm) inrguN nWvW qox vzD ijs qrHW (hY) mYx Aus qrHW Ausdy
arQ krky vrNn krdw hW:
vwih-nwm hY acrj dw, acrj qox pry koeI bwNI nhIx hY
gu nwm hY hnyry (dw jo) agwn (dy rUp ivc iczqW qy Cw irhw hY, pr Auh
hY) ainq
rU (nwm hY Aus pRkwS srUp dw ik) ijsny (aYsy agwn vwly) icq L
pRkwiSq kIqw
dUsrw arQ: ijsny (jVH dyh L) cyqnqw nwl qy (qy mn L gwn nwl)
pRkwS kIqw hY aYAux sRI (gurU) nwnk dyv jI ny (vwihgurU) nwm
bNwieaw hY* (ijsL) kMnW nwl suN ky sMqW dy iczq ny suK
pwieaw hY
Bwv: ijzQox qzk mn dI, bwNI dI gMmqw hY, EQox qweIx dI smJ awdmI vrNn
krdw hY ar Eh swrw mMfl dyS kwl vsqU aQvw dyS kwl nimzq dw
hY, mn dw apNw srUp dyS kwl nimzq vwlw hY, ies qox pry iesdI
smJ lV hI nhIx skdI pr kdy koeI aiq suMdr Jlky hyTW Xw iksy
bMdgI isPq slwh dy asr nwl iek suqy smwDI dI avsQw lGdI hY,
ijs vyly ik mn hurIx mwnox Auzky KVo jWdy Xw Aury rih jWdy hn
awpw, jo mn qox pry mn dw pRkwSk hY qy iesqox mwnox alg hY,
anq nwl jw Cuhxdw hY; jdox iesqox muV awpw prqdw hY arQwq mn
qy buzDI apNw kMm Pyr arMBdy hn qW mn EQy nw jw skN krky dzs
nhIx skdw ik EQy kIh sI, pr AusdI suMdrqw qy akih rs BrI dSw
dw asr aYsw kuC sMskwr mwqR Ausqy ipaw huMdw hY ik mn hurIx vwih
qy koeI pVdw hY rw, sMsikRq ivc bI, g qy r L pV dyNgy gkwr qy rkwr[ iesy
qrHW gu qy ru Xw rU L BweI swihb ny piVHaw hY go qy ro[
*
'vwihgurU gur sbd suNwXw ]Bw: gu: vw: 24-1
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

98

vwih kih AuTdy hn mwnox jdox Aus kwl qox pry dw Jlkw vzjdw hY
qW awqmw Xw awpw anq dw rs anuBv krdw hY, pr AuQwn hoky
mn Ausdw pqw vwih vwih Aucwrn qox isvw kuC nhIx dzs skdw
kiv jI ies avsQw vl ieSwrw krky kihMdy hn ik vwih nwm Aus
acrj dw hY ik ijsqox pry bwNI jw nhIx skdI mn bwNI qox pry dI
avsQw L jd koeI drSn krnhwrw, rs mwNnhwrw, szcI muzcIx phuMcw
hoieaw sRySt purK iksy qrHW koeI nwm dyNw cwhy qW dy nhIx skdw,
ikAuxik mn bwNI dI phuMc hI nhIx ijzQy AuQox dw nwm pqw kI dyvy? hW
Aus XQwrQ dw pqw dyKNhwr vwih qox ibnW kih nhIx skdw, so vwih
nwm Aus'inrguN XQwrQ'dw hY, ijzQy mn bwNI dI phuMc nhIx qy eyh
vwih Ausdw klpnw mwqR nwm nhIx, pr awqmw dy imlwp pRwpqI dw
Auh avwZw hY ik ijs qox azgy mn bwNI dI gMmqw hY nhIx
Aus L vwih hI kihNw jog hY, jo nwm bI hY, isPq slwh bI hY, Aus dw XS
qy kIrqn bI hY arQwq jo koeI Aus rMg ivc azpVdw hY, Aus bwbq
awvwZw ieho dyxdw hY ieDr jo imlwp leI swDn arMB krdw hY qy
jgwsU hY, Auh bI iesy L jpdw hY, Auh Aus anq dy azgy ardws
krdw hY ik mYx vwih vwih kridaW Aus itkwNy azpVnw hY ijzQy mn
ny lIn ho jwNw hY, bwNI ny vwih kihky muzk jwNw hY, ijs dy anuBv
rslInqw mgrox AuQwn ho ky mYx rs Bry srUr ivc kuC kih nhIx skNw,
pr jy kuJ kQn kr skNw hY qW vwih
agy dzsdy hn ik gu nwm hY anHyry dw, anHyrw nwm hY rOSnI dy aBwv dw
rOSnI dw aBwv do pRkwr dw hY, iek jo azKW pr awp L lKwAuxdw hY,
dUsry jo iczq pr awp L lKwAuxdw hY azKW vwly L anHyrw,
aMDkwr awKdy hn, iczq vwly L agwn awKdy hn so kiv jI
dzsdy hn ik gu nwm hY agwn rUpI anHyry dw qy ru nwm hY Aus
pRkwS vwck srUp dw jo ies agwn L dUr krky pRkwS krdw hY so
gurU pd Aus dw vwck srUp hY jo pRkwS srUp hY qy agwn aMDkwr dw
dUr krky iczq L pRkwiSq kr dyN vwlw hY aBwsIaW dy qjrby ivc
aweI iek amlI gzl ieh bI hY ik ijs iksy ny sweIx dy rs ivc ilv
pweI hY, Aus L aYAux hI Bwsdw hY ik mYx aMDkwr ivc sW mYL iek
jwgRq aweI hY, iek pRkwS awXw hY, DMn Auh dwqw hY ijs ny pRkwS
idzqw hY so gurU dw arQ hY aMDkwr qox pRkwS dyN vwlw, pRkwS
srUp
pihlW, vwih pd jNwAuxdw hY prmySr dy srUp L, jo agMm hY pr ijs dy
imlwp dw awqmw ivc Biraw rs, mn ivc pRiqibMbq hoky Aus qox
vwih vwih dI isPq slwh krwAuxdw hY, qy mn buzDI dy gwn mMfl
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

99

kho Xw iczq mMfl kho Aus ivc Aus dwqy dy srUp dw amlI qy qjrby
ivc awXw srUp ieho nwAux bMnHdw hY ik Auh gurU hY, arQwq pRkwS
dwqw pRkwS srUp hY, qy Aus L vwih kihky hI awrwD qy slwh skdy
hW qW qy-vwihgurU=SlwGw Xog pRkwS dwqw-hY
srUp pRwpq SRI gurU nwnk dyv jI ny amlI qy qjrby ivc aw jwN vwlw
srUp lKwiek ieh nwm ricaw hY, jo jgwsU ies dw ismrN krngy
Eh Aus avsQw L pRwpq hoNgy ik ijs dw ieh lKwiek hY jo iek
avsQw hY, nhIx Auh avsQw qox bI pry hY ijs dw ieh anuBv duawry
pRwpq hoieaw nwm siqgur ny isPq slwh dy arQW vwlw ricaw hY
ijs prmwqmw dy myl qox AuQwn hoky mn Aus leI vwh vwh'dw awvwZw dyxdw
hY, Aus prmwqmw dy imlN dI pRwpqI dw rsqw vI vwih vwih hI TIk
hY iesy L siqgur ny isPq slwh (admiration & adoration) ikhw
hY, ik Aus L imlny leI Ausy dI isPq-slwh hI krnI cwhIey gurU
jI ny dzisaw hY ik isPq slwh iek pdvI hY:ijsno bKsy isPiq swlwh
nwnk pwiqswhI pwiqswhu
iPr iesy vwh pd L awiKaw hY ik ieho isPq slwh hY, XQw:
vwhu vwhu isPiq slwh hY gurmuiK bUJy koie
iPr dzisaw hY ik ies vwh krn nwl sweIx imldw hY XQw:nwnk vwhu vwhu kriqaw pRBu pwieaw
krim prwpiq hoie
prmySr dy imlN qox pihlW nwm dw mn ivzc vzsNw bI isPq slwh
nwl hI huMdw hY, XQw:sdw isPiq slwh qyrI nwmu min vswvey
so ies vwihgurU pd ivc nwly inrguN dw srUp dzisaw hY nwly
AusdI isPq slwih dw pRBwv hY, isPq slwh bI mn bwNI qox pry vwlI hY
ies leI ieh swry inrguN nwvW qox iSromNI hY so kiv jI ny-vwih nwm
disaw azKr (akSr*) dw, sdw iek rs mUl qy asly dw, ijsdI szqw
nwl ieh swrw idzsdw jgq pRgitaw hY, jo awp idsdw nhIx pr dyKdw hY,
ijs L jgwsU dw awpw pRwpq hoky muVky awieaW rs pRqIqI dw sMskwr mn
L dyxdw hY qy mn bwNI qox iksy md Bry srUr ivc aKvwAuxdw hY vwih vwih
vwih vwih vwih
vwih Ausy L ikhw jWdw hY jo aqI suMdr, ipawr srUp hY, awnd srUp hY, qy
gurU nwm hY Ausy asly dy pRkwS srUp hoN dw Ausdw aslw pRkwS hY
*

jo kdy nw Kry[
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

100

qy pRkwS inq vsqU hY sdw hY Ausdw rUp hY, qy sdw cyqn Aus
dw srUp hY Auh inq pRkwS sdw pRkwS awp hY qy ijzQy ikqy bRhmMf
ivc, srIrW ivc, ik srIrW ivc vsdy mnW ivzc aMDkwr hY arQwq
jVHqw hY Xw agwn hY, Bwvyx hnHyrw iksy hI rUp dw hY, Auh pRkwS srUp
aMDkwr qy agwn sB L dUr krky pRkwS qy gwn dw dwqw hY
sUcnw: Auzpr asW kiv jI dy aiBpRwX L arQ ar Bwv ivc Kuhilaw hY,
ijvyx ik azKr rsqw dyxdy hn qy ivcwr smJdI hY qy guNI jn kQn
krdy hn kiv jI ny vwihgurU pd dy arQ SRI gurU nwnk pRkwS
AuqRwrD dy aDwX 43 qy 57 ivc, aqy gur pRqwp sUrj gRMQ dI rws
7 aMsU 3 ivc Pyr idzqy hn aqy grb gMjnI tIkw sRI jpu swihb
ivc bI awp ny gur pd dy arQ idzqy hn, AunHW dI ivcwr bI eyQy
suKdweI hovygI ikAuxik Auh kiv jI dy iczq dy awSX L smJwAuN ivc
shwXk hoNgy
1. iezQy, arQwq aDwX 1 ivzc, awp ny ikhw hY:...vwih nwmu acrj ko hoeI
acrj qy pir Aukiq n koeI 62
go qm nwm* agwn ainq
ro prkwS ikXo ijn iczq ...... 63
2. SRI gu: nw: pR: Au: dy 43 aDwX ivc kiv jI ny ikhw hY:vwih nwm acrj pihcwno
ijh kI szqw jg pRgtwno
ijh szqXw kir liKXiq Bv hY
so nihx lKI jwie, anuBv hY 62
dohrw: XW qy so acrj BXo gurU arQ suin kwn
aMDkwr go nwm hY rU pRkwS pihcwn 63
cOpeI: aMDkwr vq dyih ainqw
iqh pRkwS dIno so iczqw...
3. SRI gu: nw: Au: aDwX 57 dy aMk 37 ivc kiv jI ny ikhw hY:go qm nwm agwn mhwn kO pwie bMDwn sdIv JurU
dyih anyk Dry jnmy imRqu sMkt hoiq ibswl surU
so qqkwl iblIn krY huie jwiq pRkwS khYx ies rU
jo ascrj mhW ibsmwviq qWih kho muK vwihgurU 37
4. SRI gur pRqwp sUrj rws 1. aMsU 20 dy aMk 27 qox vwh dI vwKw
krdy aMk 33 ivc kihMdy hn:*

pwTWqR-'qn hY[
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

101

acrj rUp ju aYso ahY iqs ko nwm vwih kir khYx


go qm jV agwn ainq kir pRkwS cyqn rU inq 33
5. gu: pR: sUrj rws 7, aMsU 3 ivc iliKaw hY:... vwih arQ ibsmX pd gwvw nyiq nyiq ijh byd bqwvw 28
... mn buiD iczq igrw lih nWhI anuBv liK, boDk vs mWhI 31
... go ieiq aMDkwr iSv BwKw ro cYqMnX vyd miq swKw 33
6. grb gMjnI tIkw sRI jpujI swihb pMnw 65 pr kiv jI ny ikhw hY
gur nwm bRhm ko
-go-arQ aMDyry ko, lCnw sox jVH ko
-ru-nwm pRkwS ko, lCnw sox cyqn ko
jo jVH aMqhkrn qy awid iqn ko cyqn kry, so gur
ienHW CyaW pRmwNW L, jo kiv jI dy apNy ricq hn, ivcwr kIiqaW jo
Bwv asIx Aupr dy awey hW kiv jI dw awSX Aus ivc KuzlH igaw hY eyh
pRmwN swL AunHW dy mnSw qk lY jWdy hn vwih nwm awp acrj dw dzsdy
hn, pr ies ascrj L Auh inrw acrj dw Bwv mwqR Xw acrj dw
Aucwrn mwqR kihky bzs nhIx krdy; Eh ies L Auh mUl hsqI, aslI
vjUd dzsdy hn, ijs qo, swrw jgq pRgtdw hY vwh nwm Aus mUl dw hY jo
iek rs rihMdw hY, qox ies qox pRgtdw hY jgq*, ijs L vyd nyiq nyiq
kihMdw hY, mn bwNI dI ijzQy gMmqw nhIx, jo kyvl anuBv nwl liKaw jw
skdw hY
huN gurU pd dw arQ bI Eho krdy hn kihxdy hn- gurU nwm bRhm
ko ieh kihky ivqpqI ieh krdy hn: go nwm hY hnyry dw qy lCNw ibRqI
nwl iesdw arQ bNygw- jVH (aijMd)
qy ro nwm hY pRkwS dw, lCNw ibRqI duawrw iesdw arQ bNygw
cyqn (ijMd) huN gurU dw arQ hoXw:- jo aMqh krn qox lYky srIr qk
swrI jVHqw L cyqMn kr dyvy so gurU murwd hY- pRkwS srUp qy pRkwSk
ieh arQ bI inrguN dw vwck irhw
ghu krky smJ lYN vwlI iek hor gl bI hY ik kiv jI ny jd gurU
pd dw arQ prmySr nhIx pr siqgurU kIqw hY qW ieho hI ivqpqI dy ky
Bwv horvyx kziFaw hY, grbgMjnI pMnw 14 dy aMq ivc awp ilKdy hn:- go
nwm aMDyry ko iqsqy agwn ko arQ, ru nwm pRkwS ko iqsqy igawn ko
arQ agwn ko nSt kr jo gwn dyie so gurU murwd hY siqgurU qox jo
awpNy AupdyS qy jIadwn nwl agwn dUr krdy hn prMqU Auzprly Cy pRmwNW
*

ieh Bwv SRI gurU gRMQ swihb jI ivzcox hI kiv jI ny anuBv kIqw jwpdw hY, XQw:-vwhu vwhu
kw bfw qmwsw ]awpy hsY awip hI icqvY awpy cMdu sUru prgwsw ][sv: m: 4 ky
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

102

ivc vwihgurU pd dI ivqpqI ivc kvI jI jV L cyqnqw dyN vwlw qy agwn


L gwn nwl dUr krn vwlw ieh pd prmysur dw vwck dzs rhy hn
huN spSt ho igaw ik kiv jI ny jd ieh aMk 62, 63 khy hn, AunHW dI
murwd-vwih-qox ieh hY-(a) acrj rUp, acrj kr dyN vwlI, sdw iek rs,
abdl, akSr, aivnwS, qRYkwl abwD rUp, suqy pRkwS qy pRkwSk sqqw
(hsqI)* SRI gurU gRMQ swihb ivc bI Aus akwl dw ieho rUp idzqw hY jwpdw
hY, ik Auho Bwv kiv jI dy ihRdy ivc TwTW mwr irhw sI + jdox ik awp ny
ieh CMd ricaw hY XQw:n sMKM n ckRM n gdw n isawmM asrj rUpM++ rhMq jnmM
nyq nyq kQMiq bydw AUc mUc apwr goibMdh
slo: shs: m: 5, aMk 57
sy vwihgurU dy arQ eyh hoey-ascrj srUp (iek rs joiq) pRkwS
srUp (qy pRkwSk)
huN ies rOSnI ivc, jo swL kiv jI dy apNy Aupr kQy AucwrnW qox
aqy SRI gurU gRMQ swihb jI qox imldI hY, aMk 62 qy 63 dw jo aKrwrQ bNdw
hY, ilKN dw Xqn krdy hW:vwih nwmu acrj ko hoeI
'vwih nwm hY acrj dw

acrj qy pir Aukiq n koeI


acrj qy pr koeI bwNI nhIx hY
go qm nwm agwn ainq
'go nwm hY aMDkwr dw, aqy agwn dw jo
ainq hY
ro prkwS ikXo ijn iczq
'ru (dw arQ hY pRkwS) ijsny (jV dyh
L) cyqnqw nwl (qy mn L gwn nwl)
pRkwS kIqw hY
dohrw: pun srgun ky nwm qy, aiDk jwn mn mWih

ijh ismriq kilkwl ky, klml aiKl nswihx 64


srgun=sguN-isPqW vwlw ijs ivc Bly guN hoN iksy vjUd Xw srUp dy
guNW vwlw rUp dyKo iesy aDwX dy aMk 57 dw Bwv
kilkwl=kljug dy smyx dy klml=pwp
aiKl=swry
arQ: iPr srguN dy nWvW qox bI (ies nwm L) mn ivzc vDIk (cMgw) jwNo,
ijsdy ismiraW kljug dy smyx dy swry pwp ns jWdy hn

dyKo SRI gur nwnk pRkwS AuqRwrDaDwX 57 aMk 36 qox 44 qk vwihgurU aSk[
'vwhu vwhu pUry gur kI bwNI ] pUry gur qy AupjI swic smwNI ][sUhI m: 3
++
pUnw:-acrj rUpu inrMjno guir mylwieaw mwie ][isrIrwg m: 5
+

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

103

Bwv: swry srguN nwvW qox bI vwihgurU nwm sRySt hY inrguN nwm qW Eh hn
jo kyvl inrguN prmwqmw dy srUp L vrNn krn, srguN nwm Eh
hn jo AusdIaW krnIaW, isPqW, ibrd awid guNW qox AusL vrNn
krn ivSyS ivcwr agly CMd dy Bwv ivc awvygI
cOpeI: vzvw vwsudyv qy lIno

hrI ibsnu qy hwhw cIno


gzgw goibMd qy ilX jwno
rwrw rwmcMd mn mwno* 65

vwsudyv+=swry jgq dw awqmw, pUrn bRhmSRI gurU gRMQ jI dzsdy hnvwsdyv srbqR mY AuUn n kqhU Twie=vsudyv Auh hY jo sB ivc prI pUrn hY
qy ikqy AUNw nhIx (a) ivSnU dw bI nwm hY
(e) vsudyv dw puzqR: vwsdyv=ikRSn
hrI ibSnu=hir ivNu-hir=mnW L Xw pwpW L hir lYN vwlw hrIr
hriq pwpwinismRqI ivN=jo swry vwpk hovy (a) qRY muzK dyviqaW ivcox
iek jo pwlNw krdw hY pwpW L hir lYN vwlw vwpk-prmwqmw
goibMd=ijsdI arwDnw qox vYkuMT pRwpq hovy, prmySr sM. go=vYkuMT,
ivMd=pRwpq
(a) goivMd nwm ivSnU dyvqw qy ikRSn avqwr dw bI hY
rwm cMdu=rwm cMdR-rwm=kRIVw krn vwlw, jo Gt Gt ivc kRIVw kr irhw
hY (a) Auh siq icq awnd ijs ivc XogI kRIVw krdy hn
cMdR=cmkdwr, suMdrDwqU, cid=cmkNw
Gt Gt ivc kRIVw krn vwlw pRkwS srUp-pRmwqmw
(a) ivSnU dw qRyqy jug dw avqwr dSrQ dw puzqR sRI rwm cMdR
arQ: vwsdyAu qox vzvw lIqw, hrI ivSnu qox hwhw pCwiNaw*, goivMd qox gzgw
lIqw jwNo, rwmcMd (qox) rwrw mn (ivc) mMno (ik lIqw)

SRI gu: nw: pRkwS AuqRwrD, aDwX 43 aMk 59 ivc iPr ieho Kwl aYAux duhrwieaw hY:dohrw-vwsdyv vwvw vrn hwhw hir qy lIn[
ggw goibMd qy ilXo rwrw rwm pRbIn[ 59[
iesdy nwl pVHo vwihgurU sqoqR[ guC pRC sUC rws7, aMsU 3. dw aMq[
+
vwsu:-awqmw pUrn bRhm jo swry jgq dw mwnox rUh smwn hY (vs=invwsy) DwqU hY[
gIqw ivc bI iliKaw hY:-vwsdyv srvimqI s mhwqmw sh durlB:[ arQwq swry hI jo
dyv vs irhw hY Ausdy jwNn vwlw mhwqmw hY, pr hY Auh durlzB[ iezQy bI vwsdyv dw arQ
vwpk vwihgurU awieaw[
*
cIiNaw cuN ilaw, bI arQ hY[
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

104

Bwv: inrguN dI ivcwr aMk 62, 63 dy Bwv qy sUcnW ivc dzs awey hW,
inrguN L aksr nhIx kihky jNwAuxdy hn, jYsy Auh inrivkwr hY,
Auh jnm join ivc nhIx
ieh vwh pd dsdw hY ik ieh Aus mUl dw nwm hY ijsqox sB kuC pRgtdw
hY, jo swry jgq L idKwldw hY pr awp idKweI nhIx idMdw, Eh awp
dyKdw hY pr AusL koeI nhIx dyKdw Bwv jo iekrs aslI aslw hY,
qy jo ascrj rUp hY awp jy Ausdy drSn kr cuky iksy mhWpurK L
kdy boldw dyKo qW Auh agMm ivc iDawn lwey bYTw vwih vwih dy Bwv
ivc hY ieh vwih vwih inrguN L jNw irhw hY, ieh suqy Aucwr
iksy akih awnd L lKw irhw hY, ijs dw pRBwv Ausdy aMqhkrN qy
AusL iksy rMg ivc suawd mgn kr irhw hY hornW inrguN nwvW ivc
hY qy nhIx dI ivvycnw hY, vwihgurU nwm ivc rsmgnqw, suawd
anuBv, awnd pRqIqI dw Aumwh pRgt ho irhw hY, so iesdw ismrn
krn vwlw jgwsU bI iksy suawd, rs, Aumwh, awnd dy iKawl ivc
AuTygw, Ausdy swDn ivc hI rs dI cwhnw, rs vl hMblw, rs dw
awdrS hovygw; aYAux bI ieh nwm hor inrguN nwmW qox vzfw kiv jI ny
dzisaw hY
huN srguN nwm qox AunHW dw Bwv AunHW nwvW qox hY jo Ausdy guNW Xw Kws kMmW Xw
ibrdW qox bNy hn AunHW ivcox sRySt vwihgurU nwm ieAux hY ik ieh sB
qox Auzcy vsPW qox biNaW awp sMBwvnw krdy hn jYsy, vwsudyv -jy
ies sMswr L iek srIr smJIey qy prmwqmw dI ies ivc QW loVIey
qd Eh ies ivc aYAux hY jIkUM swfy srIr ivc awqmw hY; swry
idRStmwn pswry dI rUh, arQwq jIvn, Auh awqmw hY; ieh hY Bwvvwsudyv-pd dw arwDnw krn vwly leI Ausdw Ausdy aMdr qy bwhr
swry vwpk hoNw Auh guN hY jo arwDnw leI Auzdm qy DIrj dyxdw hY
ik cwho idzsdw nhIx pr hY myry aMdr vzsdw ies vwsudyv pd qox
awp dzsdy hn vvw lIqw iesy qrHW hrI pd-hir lYN vwly-dw
vwck hY jIv dy pwpW L prmwqmW dUr krdw hY, ar ikRpwlU hoky
apNI suMdrqw dw Jlkw pw ky iesdy mn L hir (moihq kr) lYxdw
hY, ieh Ausdw ikRpwlU ibrd hY, hrI nwm ies ibrd qox ipaw hY jYsw
ik sRI gurU rwmdws jI ny Purmwieaw hY: 'hir hir krqw dUK ibnwsnu
awsw m: 4
hrI dy nwl kiv jI ny ivSNu pd bI idzqw hY, ieh ies leI hY
ik mn L qW suMdrqw vwlw koeI pdwrQ hir skdw hY ar pwpW dI mYl
swDU sMqW dw siqsMg bI dUr kr skdw hY, pr vwpk hoNw Srq ies
vwsqy lweI ik Eh prmySur dw lKwXk rhy, hor pr nw Gt sky ies
qrHW goibMd pd lIqw hY goibMd dy keI arQ hn, ijsdI imhr nwl
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

105

bYkuMT pRwpq hovy so goibMdgo=vYkuMT+ivd ibMd=pRwpq murwd hY,


mukqI dwqw (a) go ipRQvI, jgq+ivd jo jwNy, ijsL swry jgq dw
gwn hovy* so ies qox gzgy aKr dy ley jwN dI sMBwvnw dzsdy hn
ieh ibrd jgwsUaW L qwrny leI hY iesy qrHW rwry azKr dw ilaw
jwNw rwmcMdR qox dzsdy hn rwm pd- rm=kRIVwXW) DwqU qox bNdw
hY Eh prmwqmw jo jgq qox vzKrw nhIx ies ivc rUh vWU hY; smStI
dI rUh (awqmw) mwqR hI nhIx, sgox ieh Gt Gt ivc kRIVw kr irhw
hY aQvw Auh szicdw nd srUp ik ijs ivc XogI jn kRIVw krdy hn
iPr Auh suMdrqw dw Gr hY, Bwv-swfy mnW ivc swfy aMdr vwpk hY,
iksy inrijMd Xw smwDI dSw ivc nhIx pr kRIVw kr irhw hY, ar
apNI suMdrqw nwl swfy ivc ivsmwd Auqpq krdw hY ieh Ausdw hor
AupkwrI guN dzisaw goXw ienHW swiraW guNW Xw vsPW, ibrdW qy
SkqIaW dy Bwv vwlw ieh nwm hY, so ieh Ausdy srguN nWvW qox sRySt
hY, ikAuxik ies ivc Ausdy SuB guNW dy fwFy Auzcy pihlU awey hn
swry guNW vwly Xw isPwqI nwvW qox Auzcw nwm ieh hY
srguN nwm dw iek hor pihlU vI ilaw jw skdw hY Auh hY prmySr dy
avqwrI hoey avqwrW dy nwmW qox pihlw pihlw azKr lYNw ies ivcvwsudyv-nwm ikRSn dw ho skdw hY, hrI ivSn qox murwd hry ikRSn dI
leI jw skdI hY, ikAuxik ivSnu dw avqwr ikRSn hY, aqy jwp hrI
ivSnu nhIx, pr hry ikRSn pd jipaw jWdw hY goivMd nwm bI ivSnU
Xw ikRSn dw hY aqy rwmcMdR nwm qRyqy jug dy avqwr dsrQ dy byty dw
hY so eyh swry pd ikRSn qy rwm dy vwck hoey, jo ihMdU mq ivc
prmwqmw dy srguN rUp mMny jWdy hn, ies krky ieh kihNw ik
srguNW dy nwmW ivcox vwihgurU nwm sRySt hY ik Aus ivc swry aw gey,
TIk nhIx ikAuxik eys ivc ivSySqw nhIx dzsI geI ies qrHW qW pd
vwihgurU lKwXk irhw AunHW avqwrW dw ijnHW dy sUck vwsudyv, hrI
ivSn, goivMd qy rwmcMdR sn so ivSySqw kIh hoeI? ivSySqw qW hY ik
jy ieh pd srguN avsQw dy fwFy Aucy pihlU dw Xw srguNqw dy bI
fwFy sUKm ruK dw lKwXk hovy, so asIx Auzqr drsw awey hW
bwkI rhI ienHW chuM avqwrW pr ivcwr vwsudyv, hrI, goibMd qRYey ikRSn dy
vwck hn, (jo ivSL dw avqwr mMinaw igaw hY); eyh pd af af
avqwrW dy vwck nhIx hn jy chuM jugW dy cwr avqwrW dy nwm huMdy qW
vI kuC arQ bN jWdw, kyvl qRyqy qy duawpr dy avqwrW dw nwm awXw
hY kilXug dy avqwr gur nwnk dw nnw nhIx awXw qy siqXug dw
*

hor bI keI arQ hn-jo ieMdRIaW L szqw dyvy, jo szq ivdw krky pwieaw jw sky[
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

106

avqwr-vwsdyv-nhIx sI, vwsudyv nwm ikRSn dw hY jo duawpr dw


avqwr hY jy vwsudyv dw arQ ivSnU leIey qW ivSNU nwm dyh rihq
dw hY, Auh iksy jug dw awp avqwr nhIx, hW swry avqwr Ausdy mMny
hn jy vwsudyv qox murwd aT vsU dI hY qd aT vsU dyvqw hn,
Eh avqwr ar prmwqmw dw ienhW arQW ivc srguN srUp nhIx hn
so ies kRm L jo keI lokIx smJI bYTy hn, kiv jI ny awp gur pRqwp
sUrj gRMQ rws 7 aMsU 3 aMk 37 qy 38 ivc qoVky dzisaw hY XQw:vwsudyv siqjug miN nwm
siqjug ivc iSromNI nwm vwsdyv sI
hir hir qRyqw Pld akwm
qRyqw ivc hir hir nwm inSkwm Pl
dwqw sI
dwpur goibMd ibjX pRcMf
dwpr ivc goibMd (nwm) qyj qy Pqh
(dyN vwlw sI)
kil kyvl rwkwr aKMf
kiljug ivc kyvl rwkwr (vwlw hI)
aviCMn (nwm, Bwv rwm) sI
vyd cqur jug ijh insqwry
igawn ny cwr jug ijs nwl qwry
vwihgurU aivlb hmwry
(cohW dw sMput) vwihgurU (huN) swfw awSRw
hY
kiv jI ies ivc dzsdy hn ik siqjug ivc nwm vwsudyv sI, ieh
nhIx dzsdy ik siqjug dy avqwr dw ieh nwm sI qRyqy dw awp hir hir
dzsdy hn, qRyqy dw avqwr rwm sI, pr jwp awp hir hir dzsdy hn,
hir nwm ikRSn dw hY dwpr dw jwp goibMd dzsdy hn, pr ikRSn qox ieh pd
lIqw igaw nhIx dzsdy kiljug ivc rkwr dsdy hn, rkwr nwl arMB hoN
vwly nwm vwlw koeI avqwr kljug ivc nhIx hoieaw, jy rkwr qox murwd rwm
jI qox hY, qW Eh qRyqy ivc hoey hn rwm qox Bwv sB ivc kRIVw krny vwlw
prmysur hY so kiv jI dw awSw chuM jugW dy chuM avqwrW dy nwm qox pihly
azKr lYN dw nhIx swP ho igaw chuM jugW dy jpy jwN vwly nwvW dy pihly
azKr qox Bwv rih igaw qy ienHW nwvW dI arQ ivcwr swL eyQy hI lY geI ik
vwsdyv, hir hir, goibMd, rwm prmySr dy isPwqI nwm hn
azgy czlky (aMk 66 ivc) kiv jI kihMdy hn ik AurDwry ijs hoiq
ibbykU ijs vwihgurU nwm dy ihrdy ivc Dwrn krny nwl ivvyk (gwn) ho
jWdw hY jy kdy vwihgurU nwm rwm ikRSn awid avqwrW dw hY qW ies dy Aur
DwrNy nwl AunHW avqwrW dy srUp dw swKwqkwr ies dw Pl hoNw cwhIdw hY;
pr kiv jI Pl ivvyk dzsdy hn ies qox iszD huMdw hY ik vwihgurU pd
akwl purK dy srUp dw lKwXk hY-Aus srUp dw lKwXk ik jo Ausdy guNW,
vsPW, ibrd Xw krmW vwlw smiJaw igaw hovy, ijs dy nwmW L dsm gurU jI

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

107

ny krm nwm* krky ikhw hY, Aus nwm dw awrwDn, ivvycn qy ihrdy ivc
Dwrn, apNy Pl ivc ivvyk dI AupqI krygw, ijsdy arQW ivc vwihgurU dy
guNW, vsPW, qwkqW, krnIaW, ibrdW ivcox swry Xw kuC dw arQ riKaw igaw
hovy qW qy inrguN nwm qox murwd Aus nwm dI hY jo srUp dw lKwXk iksy
nW iksy Skl ivc hovy qy srguN nwm qox AunHW dI eyQy murwd Aus nwm dI hY jo
ibrd, guN, krm, awid vsPW (isPqW) duawrw Aus dw lKwXk hovy, ijsdy
ivcwr krny qy Ausdw gwn pRwpq hovy
vydW SwsqRW ivc kQy avqwrW dw lKwXk vwihgurU pd nhIx hY, ies pr
BweI gurdws jI dw vwk hY:vyd kqyb agocrw vwihgurU+ gur sbd suNwieaw Bw: gu: vw: 12-13
chuM avqwrW dy nwvW qox cwr azKr lY ky-vwihgurU pd dI rcnw leI
mukwblw kro, vwrW BweI gurdws, vwr 1 pOVI 49 ies ivSy qy vDyry vIcwr
pVHnI hovy qW tIkw vwrW BweI gurdws ikRq scKMfvwsI gwnI hZwrw isMG jI
dyKo

cqur brn ko eyk bnwXw


Pl dwiek ieh aiDk suhwXw
cqur nwm ismrn ikX eykU
AurDwry ijs hoiq ibbykU 66
cqur=cwr cqur pd dw arQ pRbIn isawNw bI hY, iesdw arQ idRStI
gocr bI hY
arQ: chuM azKrW L iek (krky jo vwihgurU nwm) bnwXw hY, ieh vDyry
Pldwiek (ho ky) Pibaw hY, (ies) iezk nwm dy ismrN krn (nwl)
cOhW (nwmW dw mwno ismrN huMdw hY aqy) ijs L mn ivc DwrN (nwl)
ivvyk (Xw gwn) huMdw hY
*

q srb nwm kQY kvn krm nwm brNq sumiq ][jwpjI pw: 10
kiv jI dw jo mnorQ vwihgurU pd qox hY, Auh awp ny sqvIx rws gur pRqwp sUrj gRMQ
dy qIsry aMsU ivzc aYAux disaw hY:ivzdw mUl jog avswnI[ jwihx smwviq muinvr gwnI[
SUMnvwd SUMnih ijh gwvih[ bRhmvwd ijh bRhm bqwvih[ 34[
kwl mqI ijh kwl pRmwnw[ nwnw miq Twno miq nwnw[
sguN jWih nwrwXN kih hIx[ krm ibMRd kir jW pd lih hIx[ 35[
lK rUp vwcwrQ jws kihx[ avr n pwvn rhiq jws lih[
qzqmsI vydwrQ pRmwniq[ vwihgurU so SRI guru Twniq[ 36[
+
gurU gRMQ swihb jI dw pRmwN dzsdw hY-'vwhu vwhu bwNI inrMkwr hY iqsu jyvfu avru n
koie[
gu: vw: slok a: 3
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

108

Bwv: chuM aKrW v h g r qox vwihgurU nwm bnwXw hY, ieh vDyry
Pldwiek ho Fuikaw hY, aYAux ik cwr nwm, ijnHW dw pihlw pihlw
azKr juVky ieh biNaw hY, AunHW chuMaW nwvW dw ismrN ies iezk nwm
ivzc hY, qy jd ies dw ismrN kIqw jweygw, ar ihrdy ivc itkygw,
qd buzDI prmySr dy AunHW guNW dw icMqn krygI jo ipzCy asIx vwsudyv
hrI ivSn goibMd qy rwm dy arQW ivc dzs awey hW ies guN
icMqn dw Pl iczq dI eykwgRqw qy gwn hovygw, Auh Auzc buzDI Auidq
hovygI jo awqm ivSYNI ho jweygI, jdo srb anwqm qox awqmw L prK
leygI
sorTw: SRI srgun jy nwm, iqn qy ieAux jwno aiDk

aOr arQ miqDwm, kirhYx suKd* anq giq 67

srgun nwm=Eh nwm jo prmySur dy guNW Xw ibrd XW krnIaW krky bNy


hn isPwqI nwm dyKo ipzCy aw cuky CMd 55, 57, 62, 63 aiDk=vzD miq
Dwm=miq=buDI Dwm=Gr} buzDI dw Gr, buzDIvwn
suKd=suK dyN vwly, suKdweI anq=anyk giq=BWq, qrHW
arQ: aYs qrHW (mYx) jo SRI (prmySur dy) srgun nwm (hn) AunHW qox (vwihgurU
nwm L) vzD jwiNaW hY, (pr) buzDImwn (lok iesdy) hor keI qrHW dy
suKdweI arQ (bI) krdy hn
Bwv: kiv jI ny awpNI vzlox sMKyp arQ dyky dzs idzqy hn, hor arQ bhuq
buzDImwn Es smyx bI krdy hoNgy mgrox, nroqm pMfq qwrw isMG jI ny
keI arQ iszD kIqy hn pMfq eISvr isMG jI ny 500 arQW dI iek
poQI ilKI suNI sI sRI gurU gRMQ koS ivc bI kuC arQ inrNy kIqy hn
dohrw: bIj mMqR br nwm hY, irziDin isziDin Dwm

moK Drm suK dyiq hY, ismrhu awThu jwm 68

bIjmMqR=iksy mMqR dw mUl aQvw ZrUrI ihzsw, jo kdy koeI pd huMdw hY, kdy
azKr mwqR, jo aksr guhj BwvI (guzJy Bwv vwlw) huMdw hY aYsw mMqR iksy
dyvqw qox iksy pRkwr dI iszDI pRwpqI leI jipaw jWdw hY prmySur dy Bgq
BgqI leI nwm jpdy awpNy aYsy nwm L bIjmMqR kihMdy hn
(a) koeI sMkyq kIqw azKr, pd Xw Sbd ijs ivc keI arQ awpy rzKy
jwN-jo arQ ik dzsy ibnW dUsry L nw aw szkN-ar jo jpNy leI hovy
(e) iksy mMqR Xw jpy jwN vwly vwk dw awid qy mUl azKr Xw pd ijsqox
ik mMqR awrMB hovy
(s) gurmq ivc @ L bIj mMqR awKdy hn,

'pwTWqR-kir hYx suKd-dI QW-kriq ibcwr-bI hY[


srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

109

vwihgurU Sbd gurmMqR khIdw hY* jpujI dw pihlw awrMBk slok mUlmMqR
Xw mhWmMqR+ hY kiv jI ny ieQy vwihgurU mMqR ivc bIj mMqR rUpqw idKweI
hY, chuvW azKrW dy arQ idKwky
arQ: (ieh) nwm (vwihgurU, bIjmMqRW ivcox bI) sRySt bIjmMqR hY (ikAuxik ieh
nwly qW) irzDIaW iszDIaW dw dwqw hY (nwly) mukqI (rUpI) prm suK
dyxdw hY (qW qy iesL) azTy pihr ismro
Bwv: kiv jI eyQy vwihgurU nwm L bIjmMqRW qox sRySt bIjmMqR dzsdy hn ipCy
awp cwr azKrW dw azf azf arQ sMkyq kr awey hn, eys krky
iesL bIjmMqR bI awKdy hn, qy hor bIjmMqRW qox sRySt dzsdy hn hor
bIjmMqRW qox murwd dUsry mq mqWqRW, iszDIaW SwsqRW dy bIjmMqRW qox hY
sRyStqweI ies gl ivc hY ik hor bIjmMqR inry iszDI dwqw mMny jWdy
hn, eyh nwly moK dwqw hY nwly iszDI dwqw kiv jI ny dzisaw hY Eh
bIjmMqR dyviqaW nimzq huMdy hn qy dyvqy vr sRwp dy skdy hn, mukqI
nhIx dy skdy qy ieh vwihgurU pd dy swry arQ akwl purK dy srUp
dy guNW dy arQW L leI bYTy hn, iesdy awrwDn nwl iczq prmySur
ivc lIn huMdw hY, iesy dy isry cVHn nwl akwl purK jI pRsMn huMdy
hn akwl purK pws iszDI qy moK dovyx vsqW hn, Eh Drm, arQ,
kwm, moK dovyx vsqW hn, Eh Drm, arQ, kwm, moK sB pdwrQW dy
mwlk hn, ies krky AuhnW dI pRsMnqw lYNI mwnox irDIaW iszDIaW,
swry suKW dI qy nwl hI mukqI dI pRwpqI lYNI hY ieh bIjmMqR dyvqw
iszDI leI nhIx jo Coty hn qy kIqy hoey hn, pr ieh bIjmMqR krqwr dI
pRwpqI krwAuxdw hY, qy Pyr mukqI qy iszDI dw dwqw hY, ies leI sBnW
qox sRySt hY
ies dohy ivc kiv jI dw ieh Bwv swP pRqIq dyxdw hY ik-vwihgurU pd aYsw
mMqR Xw nwm hY ijs L bIj-mMqRwqimk kihNw cwhIey, ikAuxik kiv jI aMk
65 ivc dzs awey hn ik ies dy cwrox azKr cwr isPwqI nwmW-vwsdyv, hir
ivKN, goibMd, rwm, dy awid azKrW qox bNy hn, qy arQ sMkyq ho cuzky hn
ies krky ieh swrw hI bIjmMqR rUp hY ieh hornW nwmW Xw mMqRW vWU nhIx ik
ijsdw pihlw azKr qW bIjmMqR hovy qy bwkI dy azKr bIjmMqR nw hoN gur
pRqwp sUrj dI rws szqvIx dy aMsU iqMn aMk 41 ivc kiv jI ieho Bwv apNw
awp spSt krdy hn XQw:cqur vIj chuM jug ky kwFy vIj pRqwp jugn bl bwFy
cwr pdwrQ vIj mhI pun pRNv awid pRgtY hYx Dr Dn 41
*

vwihgurU gur mMqR hY jp hAumYx KoeI[vw: Bw: gu: 13-2


+
bwNI mMqR mhw purKn kI mnih Auqwrn mwn kAu]swr m: 5
punw:-siqnwmu krqw purK mUl mMqR ismrN prvwNY[Bw: gu: vwr-6-19
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

110

cvHW azKrW dI vwKw leI dyKo ipzCy, aMk 65 swrw


cOpeI: azKr mDur mnohr cwr

cwr byd ky jwnhux swr


cwr brn ko hrn ibkwr
cwr ju awSRm suKd acwr 69
mDur=imzTy, koml f. F. B. awid azKr AucwrN ivc krVy hn, pr v.
h. g. r. cwry AucwrN ivc koml hn (a) ismrN kridaW jo rs avsQw
huMdI hY Aus vl bI ieSwrw hY
mnohr=mn L hr lYN vwly jdox nwm mn ivc invws krdw hY qd mn dw
ru sweIx vl ho jWdw hY, ieh ru ilv bNdI jWdI hY, kdy mn Aus iekwgRqw
ivc mwnox guMm ho jWdw hY, Aus vzl ieSwrw hY mnohr pd qox
cwr=cwr murwd hY ieh cwr azKr
(a) aQvw cwru=suMdr, mn L Bw jwN vwly inq ismrN krn vwly dy mn
L nwm aYsw Bw jWdw hY ik Aus qox iPr ivCuzV nhIx skdy
cwr byd=cqur vyd-prmySur, eISr*
(a) cwrox ivdw 1. vyd-arQwq iqMny (huN cwry) vyd 2. awnIikSkI,
nwX qy iPlsPw awid 3. fMf nIqI=rwjnIqI awid 4. vwrqw=vrqwry
dIaW ivdW ijhw ku cikqsw, vpwr, KyqI, iSlp awid
(e) cwr byd-irg, Xjur, Swm, aQrbN cOhW ivc gIq qy sqrW hn
squqI dIaW Xw Xzg awid leI murwdW aksr do hn, 1. arQ iszDI jo bhuqI
hY, 2. ikqy ikqy mihmW qy pwpW qox Cutkwry dI mMg, moK awid hn prMqU Aus
smyx dy ivdwn vyd pd aksr AupinKDW leI qy keI vyr swry hI SwsqRW
leI smuzcw vrq lYxdy sn
swr*=iszD XukqI, ijs L koeI KMfn nw kr sky
(a) sB qox Auzqm qy coNvW ihzsw, Auzqm qy sRySt
(e) aMimRq
(s) iszDWq, iszty dI gl
cwr vrn=cwr rMg, Bwv cwr muzK jwqIaW:kSqRI, bRhmN, vYS, SUdR
*

dyKo ihMdI ivRhq Sbd swgr pMnw 936 kwlm 2,

swr pd dy hor arQ ieh bI hn:-Auzqm, vDIaw, iszD XukqI, rs, qwkq, szqw, qzq,
iksy vsqU dw sq, aMimRq, iszDWq, iszty dI gl, imzJ, hvw, bImwrI, pwk, krVweI,
mZbUqI, dhIx, mlweI, mzKN, bhwdrI, dOlq, SqRMj dw mohrw, kImq, sMKyp Bwv, szjI,
pwNI, Xogqw, lohw, jMgl, aslI,dUrbw Gws, swirkw ibRC iek pMCI swirkw[
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

111

hrn=dUr krn vwly ibkwr=mwVy kMm, pwp, aYb


cwr awSRm=iZMdgI dy cwr vrqwry bRhmcrX, igRhsq, bwN pRsq,
sMnXws suKd=suKdweI
acwr=awcrN-vrqwAu, iksy DwrnW L Dwrn krnw Bwv ismrN qox hY
(a) awcwr:=kMm, cln, qRIkw, mrXwdw, iksy awSRm Xw Drm dw sMkyqk
qRIkw Kws qrHW iZMdgI bsr krn dw qRIkw PrZ Drm
arQ: (eyh) cwrox azKr imzTy (qy) mnohr hn, prmySur dy (lKwAuN leI)
iszD XukqI jwN lE chuM hI vrnW dy pwp hrn L (smrzQ hn), cOxhW
hI awSRmW (leI ies dw) awcrN (Dwrn krnw) suK dyN vwlw hY
Bwv: cwr aKr-v. h. g. r. dw AucwrN koml hY, ies krky ienHW L mDur
ikhw hY, imzTI SY mn L suqy ipawrI lgdI hY ies krky mnohr ikhw
hY iPr cwr azKrW dI mihmw inrI azKrW dI hYsIaq ivc hI nhIx,
sgox AunHW qox bNy nwm-vwihgurU-dy ismrN dI qwsIr L bI kIrqI dy
rUp ivc vrNn kr rhy hn jo ismrN ik SurU ivc alUNI isl pr
aMq L Auh aimE rs ieKI qox bI imzTw qy mn L ipawr ivc guMnH
dyN vwlw hY qwsIr vwihgurU ismrN dI mn L iekwgr ilv vwlw qy
rsIaw bNw dyN vwlI vrNn kIqI hY huN ivcwr pK dI qwsIr dzsdy
hn:- ik vwihgurU dy lKwAuN leI ieh aKMfn XukqIaW hn XukqIaW
KMfn mMfn huMdIaW hn pr ijs dy ihrdy ivc rs ilv, iekwgRqw awky
akwl purK dI anuBvqw Xw swKwqkwr ho jWdw hY, Pyr iksy XukqI dI
loV bwkI nhIx rihMdI; ieh pRqzK anuBv ivc aw jwNw Auh XukqI hY
ijs dw KMfn nhIx hY
ies quk dy hor arQ bI ho skdy hn vyd nwm ivdw dw bI hY, ivdw 4 hn,
iek hor ihswb nwl ivdw 14 bI hn! cwr* ivdw dw vyrvw asIx
ipzCy cwr byd dy pdwrQW ivc dzs awey hW ienHW chuMaW ivdw ivcox
vwihgurU pd Auqm qy sRySt bRhm-ivdw dw hY; ikAuxik ieh azKr
awqm qzq vsqU dy lKwXk hn, ieh awqm ivdzw dw srUp hn jo
arQ chuMaW azKrW dy kiv jI ny kIqy hn AunHW dI ivcwr awqm ivzdw
dI dwqI hY ieQy kiv jI dw iszDWq vwihgurU L chuM ivdw qox sRySt
pMjvIx ivzdXw-awqmw L pRwpq ho jwN dI amlI ivzdw-awKN qox hY
ijsdy aBws nwl awqmw L jwNnw mwqR nhIx pr pRwpqI hzQ awAuxdI
hY
jy ies quk dw ieh arQ kIqw jwvy ik cwrW vydW dw iszDWq ieh cwr azKr
hn qW ies XukqI nwl swrQk ho jWdw hY- sgl mqWq kyvl hir
*

mL jI ny 7. 43 ivc cwr ivdw igNIaW hn[


srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

112

nwmgAuVI suKmnI m: 5 swry mqW dw aMqlw isDWq-prmySur dw nwm hY


so vyd bI iek mq L pRiqpwdn krdy hn-sgl-pd dy Eh aMqR BUq
hn, ies krky AunHW dw iszDWq bI nwm hI hY kiv jI ny ieh Kwl
keI vyr duhrwXw hY qy vyd dw swr awiKaw hY; AuQy ieh awSw jwpdw hY
ik jo kuC vydW ivc-swr-gl hY, so ieho hY: kiv jI awp SRI gur
pRqwp sUrj gRMQ rws 7 aMsU 4 ivKy gurbwNI L SwsqR vyd qox cwr guNw
vDyrw PldwXk dzsdy hn XQw:dohrw: SwsqR vyd ky arQ Pl jdip ivcwrY Dwir
SRI gur gRMQ ivlok qy dyvYgo Pl cwr 10
gurbwNI L swr (qzq) ieAux kihMdy hn ik ies ivc inrw qzq hY, bhuq
aswr ivc lukwky QoVw swr riKaw hoieaw nhIx, pr ieh swrw hI swr hY
apNy swr ivc gurU iszDWq iksy sq SwsqR dy szc dw ivroDI nhIx hY
prMqU cOhW vydW ivc vwihgurU nwm hY, Xw cOhW ny ies vwihgurU nwm L
pRiqpwdn kIqw hY, cwr azKr iek iek vyd dy iszDWq nwl qazlk rKdy hn
ieh gl lq hY, BweI gurdws jI dzsdy hn:vyd kqyb agocrw vwihgurU gur sbd suNwXw
qIsry siqgurU jI ny bI ikhw hY:- vwhu vwhu bwNI inrMkwr hY iqsu jyvfu
avru n koie arQwq eyh iksy pusqk dI bwNI nhIx ieh awpNI inrMkwr dI
GzlI bwNI hY iPr, vwihgurU nwm Xw SRI gurU gRMQ swihb ivc idzqy gwn L
iksy vyd kqyb dw tIkw kihNw bI gurU iszDWq ivruzD hY gurU swihb awp dzsdy
hn ik AunHW L iszDw vwihgurU qox gwn pRwpq huMdw hY:hAu awphu boil n jwNdw mY kihaw sBu hukmwAu jIAu sU: m: 5
siqgur kI bwNI siq siq kir jwNhu gurisKhu
hir krqw awip muhhu kFwey gAu: vw: m: 4

jYsI mY awvY Ksm kI bwNI qYsVw krI igawnu vy lwlo iql: m: 1


jo inj pRBU mo so khw so kih ho jg mwih biczqR nw: pw: 10
vydW ivc cMd sUrj agnI awid kudrqI jlivaW, aqy bRhmW ivSL awid
dyviqaW, Dn Dwn gAUaW dI ibRDI dIaW bynqIaW awid dy ibnW iek vwihgurU
dw bI iZkr hY (Kws kr AupinKD ivc) so ieh vydW ivc swr vsqU hY, qy
vwihgurU dw arQ bI iek akwlpurK hY, aYAux dovyx swr iml jWdy hn
eyh cwr azKr, chuM vrnW dw ivkwr hrn vwly hn Bwv eyh ik ieh mMqR cOhW
vrNW dy ismrN dw hY ieh nhIx ik iksy vrN L ieh ivhq hY qy iksy L
aivhq iksy vrN dw awdmI hovy, ar Aus dy ivc koeI avguN hovy, koeI
ivkwr hovy vwihgurU nwm dy ismrN dy nwl Aus dw Eh ivkwr aOguN dUr
hovygw qy Auh prm pd qy azpVygw

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

113

cwr awSRm jIvn dy cwr ihzsy:- 1. bRhmcrX, arQwq ivdw pwAuN dw smW
2. igRhsq 3. bwN pRsq, bnbwsI Xw qpsw 4. sMnws, qwg Xw iBzKU
avsQw eyh cwry awSRm jy nwm L Dwrn kr lYN qW ieh cAuhW L suKdweI
hY, hr awSRm vwly L nwm dI DwrnW suKdweI hY jy awcwr dw dUsrw arQ
Drm lIqw jwey qW ivcwr aYAux hY:- SwsqRW ny ienHW chuM awSRmW dy azf azf
awcwr Xw Drm Qwpy hn cOhW ivc jy Dwn akwl purK vzl nw hovy qW swry
Drm rZW dy inbwh mwqR dy SRzm ar Qkwn dw Gr hn akwl purK vzl
Dwn ismrN nwl rihMdw hY qy ismrN leI vwihgurU mMqR dI ivSySqw kiv jI
ipzCy kih awey hn so cOhW awSRmW ivc vwihgurU dw ismrN krnw cOhW leI hI
suKW dw dwqw hY

cwr mukiq ky iehu dr cwr


ikDOx ivSnu kI hYx Buj cwr
cwrupdyS czk jy cwr
cwr avsQw mihx suKkwr 70
cwr mukiq=cwr mukqIaW, jo eyh hn:swlok=Aus dy dyS dw invws
swrUp=Ausdy rUp jyhw rUp swmIp=Aus dy nyVy invws
swXuj=Aus nwl imlwp (vsl)
dr=drvwjw Bwv apVwAuN dw vsIlw
ikDOx=ikDrox, Bwvyx, mwno, Xw
Buj cwr=cwr BujW L ivSL dIaW, ienHW ivc cwr cIZ hn:sMK=icMn hY suiqaW L bMdgI leI jgwAuN dw Xw suzqI surq L jwgRq dyN
dw czkR=vYrI L dUrox mwr dyN dw SsqR kwm kRoD awid L nyVy nw FuzkN dyN
dI SkqI gdw=nyVy aw Fuky vYrI L mwrn dw SsqR aMdr vsdy bury sMskwrW
dI rucI L mwrn vwlI SkqI pdm=ibjYmwn hoky suK, mMgl SWiq, awnd
avsQw dw icMnH
cwrupdyS=cwr AupdyS jo eyh hn,-Bgiq, Xog, ivrwg, igawn (a)
cwru AupdyS=suMdr AupdyS
czk jy cwr=cwr czk, pUrb, pzCm, Auzqr, dzKN dy swry dyS, Bv swrw
jgq
cwr avsQw=jwgRq, spn, sKopq, qurIaw
(a) cwr Aumrw-bwlk, ikSor, juvw, ibRzD
arQ: (mwno) cwr mukqIaW dy ieh cwr drvwjy (apVwAun dy vsIly) hn, Xw
(mwno) ivSL dIaW cwr BujW hn, (Xw) cwr czkW L suMdr AupdyS hn,
cwrox (hI) avsQw ivzc suKdwqy hn
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

114

Bwv: cwr azKrW vwly vwihgurU pd dw ismrN mwno cwr mukqIaW dI pRwpqI
dw vsIlw hY, arQwq iek iezk mukqI leI vzKry vzKry swDnW dI loV
nhIx, iesy iezk nwm dy pRqwp nwl pRymI purK cOhW dy ivcdI lGdw
pUrn pd qy phuMc jwvygw cOhW mukqIaW ivcox ijhVI dI loV hovy Auh,
Xw cOhW dy rMg dyKidaW aMqlI qk azpVnw, ieh vwihgurU Bjn dy
pRqwp nwl pRwpq ho skdw hY
ivSL dIaW cwr BujW qox mqlb AunHW ivc PVIaW cwr vsqW dw hY jo cwr
pRwpqIaW dy mwnox cwr icMnH hn, vwihgurU nwm dw jpNw sMK-dw asr
rzKdw hY, mwXw dy md ivc suzqI surqI L jgw dyxdw hY gdw-awpNy
kIqy bury krmW dy Pl, jo nwm ivc pYNo rokdy hn, jo sUKm sMskwr Xw
mn dI arucI, awls, ivKyp bNky mwXw vzl JukwAuxdy hn, Aus rucI L
ismrN pRwjY krdw hY czkR qox murwd ieh hY ik suMdr pdwrQ awid,
aqy moihq krn vwly ivSy kwm, kRoD, loB, moh awid dy pRwjY ho jwN
dI SkqI vwihgurU ismrN ivzc hY pdm-aMq ivc sihj suK qy
prmpd dI pRwpqI dI szqw ies ivzc hY pdm dw arQ hY kml SRI
gurU gRMQ swihb jI ivc kml dw iKVnw prmpd dy Bwv ivzc awieaw
hY so pdm dw Bwv hoieaw prm pd dI pRwpqI
cwr czk-swrI dunIaW (Auzqr, pUrb, pzCm, dzKN swrIaW idSW vzl PYly
ielwky) ivzc eyh cwr azKr suMdr AupdyS hn; Bwv swry jgq L qwrn
dI KUbsUrqI rzKdy hn jW Bgiq, jog, ivrwg, igawnu ienHW chuaW
AupdySW L pRgt krn vwly hYn
jwgRq, spn, sKopq, qurIaw chuM hI avsQw ivzc vwihgurU nwm suKdweI hY
jwgRq ivc jipaw aMdr isMjr ky nIxd ivc bI nhIx Buzldw, gwVHI nIxd
ivc bI nhIx Buzldw, qy qurIaw ivc jwky awnd qy ibml rMg ivc
dmkdw hY, avsQw qox pwr hoky nwmI ivc pucw dyxdw hY aQvw bwlk,
ikSor, Xuvw, ibRzD awid sB avsQW (AumrW) ivc jwpkW L suK dwqw
hY
dohrw: inRp ibbyk kI sYn mihx sYnwpiq ey cwr

moh ktk ko jIiq kY iCn mihx lyviq mwr 71


inRp=rwjw ibbyk=gwn sYn=sYnw, POj
sYnwpiq=sYnw dy mwlk, isph swlwr ktk=POj
arQ: gwn (rUpI) rwjy dI sYnw ivc eyh cwr (azKr mwno cwr) sYnwpiq hn,
(jo) moh (dI) POj L ijzq ky iCn ivc mwr lYxdy hn
Bwv: iezQy huN hor alkwr ivzc boldy hn moh qy gwn dI lVweI dw wl
bMnHdy hn, iek pwsy moh dy awsurI guNW dI sYnW hY, dUsry pwsy ivvyk
dy dYvI guNW dI sYnw hY Aus sYnw Auqy vwihgurU nwm dy cwr azKr mwno
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

115

cwr sYnwpiq hn, jo moh dI sYnw L qurq mwr lYxdy hn* SuB guN mwVy
guNW L ijzq lYxdy hn, pr swry SuB guNW L DwridaW aMdr Bwv
ahMkwr dw rihMdw hY guN mwnisk mMfl dI vsqU hn, pr ismrN
awqm mMfl ivc lY jWdw hY SuB guN iqRguNI avsQw qox pry nhIx lY
jWdy, nwm iqRguNI avsQw qox pwr qurIaw pd ivc lY jWdw hY, so
qurIaw ivc azpVnw swrI moh mwXw dI avsQw qy Pqh hY SuB guN
ahMkwr dy awiSRq huMdy hn, pr nwm ijAux ijAux surq L Auzpr leI
jWdw hY, ahMkwr tuztdw jWdw hY, aMq ieh bI mr jWdw hY; aYAux moh qy
hor avguN awpy hI mr jWdy hn XQw- hAumY nwvY nwil ivroDu hY
duie n vsih iek Twie vf: m: 3
cOpeI: pRym Bgiq ky BUKn cwru

lKn gwn ko locn cwr


cwr pdwrQ ky dwqwr
cwr ju Xug iqn mihx giq kwir 72
BUKn cwru=suMdr gihNy(a) cwr qrHW dy gihNy gihNy cwr pRkwr dy huMdy
hn:1. awropX=Eh jo iksy aMg duawly ltkwky pihnwey jwN, jYsy mwlw,
hwr, kMTI, jMjIrI, kYxTw
2. kSyp=ijnHW ivc koeI aMg pwXw jwey, jYsy Czlw, muMdRI, cUVI, bMd,
kVy, goKVU, pMjybW, lCy, kVIaW awid
3. awvyD=jo iksy aMg L Cyk krky pihny jwN, jYsy nQ, lOxg, qIlI,
qnOVw, vwlI, vwlw, buMdy awid
4. bMDnIX=jo bMnHky pihny jwN, jYsy dwAuNI, itzkw, qvIqVIaW, isMgwr
ptI, phuMcI, bwZUbMd, bhuzty, qVwgI
lKn=lK lYN vwsqy
cwr pdwrQ=Drm, arQ, kwm, moK
arQ: (eyh cwr azKr) pRymw BgqI dy (mwno) cwr gihNy hn (aQvw suMdr
gihNy hn), (Xw) gwn dy lK lYN vwsqy cwr azKW hn, (Pyr eyh)
cwr pdwrQW dy dwqy hn, cwr jo jug (hn) iqnHW ivc mukqI dwqw hn
Bwv: pRymw BgqI mwnox iek dyvI hY SrDw, ieSnwn, syvw, dwn, kIrqn,
siqsMg, pUjw, inmRqw, inqnym awid Aus dyvI dy aMg hn nwm dw
ismrN rUpI gihNw ies dyvI L jy pihnwXw jwey qW AusdI KUbsUrqI
*

sYnw cwr pRkwr dI huMdI hY:-pYdl, rQ, GoVy, hwQI[ vwihgurU pd dy vI cwry azKr hn[
so cwr hI sYnwpqI hoey[
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

116

ilSkwry mwrdI hY Bwv ieh hY ik BgqI dy swry swDn kridaW jd


qk nwm dw rMg nhIx cVHdw qd qk aMqr awqmy ibmlqw dI pRqIqI Xw
ieAux kho ik hr vyly surq dw iek suMdrqw dy pMGUVy ivc JUtdy rihN
dw pRBwv, Auzcqw, pivzqRqw, ilv awid dw sMimlvW pRBwv qy AusdI
pRqIqI apNw rMg nhIx jmwAuxdI SRI gurU gRMQ swihb jI ivc nwm L
rqn gihNw awid SoBw nwl Xwd kIqw hY, XQw nwm rqnu suin jip
jip jIvw hir nwnk kMT mJwry tofI m: 5
eyh cwr azKr jo jpy jWdy hn, mwnox jIvwqmW L cwr azKW lg jWdIaW hn
ismrN nwl rs pYxdw hY qy jIvwqmw ismrN rs awrUV hoky cwr BwvW
ivc sweIx L qzkdw hY ivawpkqw, pivzqRqw, awnd qy suMdrqw*
pivzqRqw qy awnd do aMdrly nyqR hn ijnHW nwl awqmw prmwqmw L
aMdr anuBv krdw rihMdw hY suMdrqw qy vwpkqw do bwhrly nyqR
hn, ijnHW nwl Aus suMdr L qy AusdI suMdrqw L idRStmwn ivc bI
swry prI pUrN anuBv krdw rihMdw hY ijvyx SRI gurU gRMQ swihb jI ny
PurmwXw hY
duie duie locn pyKw hAu hir ibnu aAuru n dyKw
so: kbIr jI

arQwq do aMdrly qy do bwhrly cOhW nyqRW nwl vyKW; kI? vwihgurU


gur pRqwp sUrj gRMQ dI pMjvIx ruq aMsU 46 dy aMk 2 ivc kiv jI ny
gwn cwr pRkwr dw dzisaw hY XQwcwr pRkwr ahY bRhm gwn SRvN mnn inDwsn jwn
cOQy swKXwq gur khYx ijs ko pwie n jg mihx bhY 2
so ho skdw hY AunHW dw Bwv ieho eyQy hY ik ies cwr pRkwr dy gwn L
(lKn) lK lYN leI ieh cwr azKr cwr nyqRW smwn hn
cwr pdwrQW dy dwqwr iksqrHW hn?
iesdw Auzqr kvI jI ny awp SRI gur nwnk pRkwS AuqRwrD aDwX 43
ivc ieAux idzqw hY:Drm: gurU Bno siq sMgiq jwqy
fg fg asu mK hY Pl qW qy 64
*

cwr aKr cwr isPwqI nwvW dy sMKyp ipzCy khy hn[ cOhW isPwqI nwvW dI aslIaq qy jo
isPq AunHW dy arQW ivc lukI bYTI hY aYAux hI khI jw skdI hY:vwsudyv ivawpkqw[
hir pivzqRqw[ pwp hry gey qW pivzqRqw aweI[
goibMd awnd[ bYkuMT pRwpqI dw Bwv awnd pRwpqI hY[
rwmcMd suMdrqw[ suhNw qy suhNy ivzc rs mwnNw[
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

117

arQ: ijh Dn kwrn jqn jo kirhYx lok apwr


so Dn hir ky Bgq ko mwnv dyihx hZwr 65
cOpeI: bMDn krihx dyihx Dn aweI
jn qy jwcihx apin BlweI
kwm: irdy kwmnw Bgqn joeI
SRI krqwr pUir hY soeI 66
moK: arQ vwihgurU smJn kirkY
huie hY gwn jwie qm tirkY
cqur pdwrQ nwm aDInw
ismrn krhu hoie duK CInw 67
Pyr kiv jI SRI gu: pR: sU: rws 7 aMsU 3 ivzc aYAux ilKdy hn:ivS pdwrQ amr qyqIsw
cqurwKr ivs ivsvy vIsw
XM XM icMqiq ruic avgwhw
qM qM lhiq Bgiq ien mwhw 42
arQ: ieh ik vwihgurU nwm dy ismrN nwl aMqrwqmy jo icq ibRqI dI
iekwgRqw vwlI avsQw ho jWdI hY, Auh aYsI huMdI hY ik sMswr dy swry pdwrQ
qy bl Ausdy vzs huMdy hn, iPr Aus nwm awrUV avsQw ivc jo jo kuJ Bgq
icqvy so so pRwpq huMdw hY ieh nwm dI szqw dzsI hY Aux Bgq jn AuQy
jwky bI vwihgurU imlwp ibnW hor srb iezCw qwg krdy hn pr prmySur dw
ibrd AunHW dI icqvI gzl isry cwVdw hY: jo jo icqvih swD jn so lyqw
mwin

iblw: m: 5

Pyr chuM jugW ivc nwm L giqkwr ikhw hY ies pr SRI gurU jI awp
PrmwAuxdy hn:jug cwry nwim vifaweI hoeI

rwm: m: 3

Bgqn kMTwBrn su cwru


ijh Cib donO lok Aujwr
cwru brn ko Drm aDwru
cwr brn Aur kib n ibswir 73

kMTwBrn=kMT ivc pihny jwN vwlw gihNw*

1. awropX=Eh jo iksy aMg duawly ltkwky pihnwey jwN, jYsy mwlw, hwr, kMTI, jMjIrI,
kYxTw[
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

118

cwru=suMdr cwr=4 Cib=suMdrqw


Aujwr=Aujwlw, cwnNw
brn=jwqIaW, cwr muzK jwqIaW, bRhmN, KzqRI, vYS, SUdR
brn=azKr
arQ: (ieh vwihgurU nwm dy) cwr (aKr) BgqW dy gly dw suMdr gihNw hn
ijnHW dI CbI (nwl) dohW lokW (ivc) cwnNw (huMdw hY) cwr vrNW dy
Drm dw (eyh) awDwr (hn, qW qy) chuM azKrW L mnox kdI nW ivswr
Bwv: gly dw gihNw kihN qox murwd huMdI hY kdy nw ivCVn dI ikAuxik gly
dw gihNw idn rwq gly ipaw rihMdw hY so vwihgurU nwm mn ivc
ieAux pvy ik ijvyx cwr pRkwr dy gihNy iek vyrI pey awpy kdI nhIx
Auqrdy iPr AunhW gly dy gihiNaW dw dUsrw guN suMdrqw hY, pr Eh
CbI iesy ieko lok dI hY, pr vwihgurU nwm rUp gihNy dy Dwrn vwly
purK dI eyQy SoBw dy azgy muK Aujlw huMdw hY
eIq AUq jn sdw suhyly sUhI kbIr jI
punw-muKu AUjlu
agly lok ivc
sdw suKI
ies lok ivc
nwnk ismrq eyk
iek dy ismrn krn nwl rwm: m: 5
iPr jwqI Byd koeI nhIx, iksy vrN dw awdmI jpy, sBnW dy Drm dw awsrw
hn ies qox ibnW inry Drm Pokt rih jWdy hn jYsy siqgur jI ny dzisaw
hY:sB krm Pokt jwn sB Drm inhPl mwn
akwl Ausqq
ibn eyk nwm aDwr sB krm Brm ibcwr
punw:- kyvl krm Brm sy cInhu Drm krm anurwgo rwm: pw: 10
so nwm swry DrmW dw awDwr hY aMk 69 ivc dzs awey hn ik chuM vrnW dw
ivkwr hrn vwly eyh azKr hn, eyQy dzsdy hn ik cwr vrnW dy DrmW dw
awsrw vI eyhI hn
qIsrI quk ivc bI brn dw arQ azKr krIey qW arQ bNdw hY:- (ik)
iehnW cwr aKrW L (swry) DrmW dw awDwr (jwNky ienHW) cwr aKrW L kdy
mnox n ivswr pr ies ivc lwhMnqw nhIx
dohrw: jIv prwqm mylky ikDox duBwSI cwru
2. kSyp=ijnHW ivc koeI aMg pwXw jwey, jYsy Czlw, muMdRI, cUVI, bMd, kVy, goKVU, pMjybW,
lCy, kVIaW awid[
3. awvyD=jo iksy aMg L Cyk krky pihny jwN, jYsy nQ, lOxg, qIlI, qnOVw, vwlI,
vwlw, buMdy awid[
4. bMDnIX=jo bMnHky pihny jwN, jYsy dwAuNI, itzkw, qvIqVIaW, isMgwr ptI, phuM cI,
bwZUbMd, bhuzty, qVwgI
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

119

gwihk jy apvrg ky Bly dlwl ibcwir 74

duBwSI=idBwiKn=do bolIaW jwnN vwlw, jo iezko iezk bolI jwNn vwilaW


dw ivcolw ho ky dohW L iek dUjy dI gl smJw dyxdw hY ivcolw
cwru=cwru, suMdr (a) cwr=4 apvrg=mukqI
arQ: (eyh) cwr (azKr) jIv qy prmwqmW dy myl dy mwnox duBwSIey hn, (Xw)
jo (log) mukqI dy rIdwr hn (ienHW azKrW L AunHW dy) Bly dlwl
ivcwr lE
Bwv: vwihgurU pd iek cwr azKry rUpvwlw pd hY, eyh cwrox azKr Zbwn
dy ismrN dw ivSw hn ies qrHW qW eyh rUp vwly hn qy dyh DwrI jIv
dy smJN qy vrqN gocry hn, mwnox jIv dI bolI jwNdy hn iPr ienHW
dw Bwv arQ akwl purK joqI srUp hY aYAux eyh azKr arUp
prmwqmW dw Bwv apNy ivc rzKdy hn, mwno prmwqmW dI bolI bol
jwNdy hn, so prmySr dy imlwp dy loVvMdW qy prmySr dy ivckwr
eyh ivcoly hn, jo dovyx avsQw rKdy hn
jdox ipawrw azKW dy swhmNy hovy qW pRym dw srUp ieh huMdw hY ik azKW Aus L
Ehly hoN dyNw nhIx cwhuMdIaW jdox pwrw Ehly hovy qW ihRdy ivc Aus
dy pRym dw ivdq srUp Xwd huMdI hY so Xwd Aucwrn mwqR vsqU nhIx,
ieh qy ies qox vzD hY ieh pRym hY, Xw Xwd dw aBws pRym ivc
pRPulq huMdw hY pr asIx srIrDwrI hoN krky Xwd nwm duawrw hI
kr skdy hW so swfw nwm jpNw Xwd krnW hY, Xwd pRym dw rUp
hY nwm duBwSIaw aYAux hY ik swfy ieh pRym vlvly-jo kdy guNwnuvwd
dy rUp vwly huMdy hn qy kdy bynqI vwly, kdy Sukr vwly qy kdy isPq
slwh dI lInqw vwly-sweIx pws phuMcwAuxdw hY iPr sweIx drox swL
sMdySw aYAux phuMcwAuxdw hY ik sweIx vzlox jdox ismrn kridaW swfy qy
imhr huMdI hY qW swfy ismrN ivc hI brkq pYxdI hY qy rs pYN lg
jWdw hY, ieh rs awvyS prmwqmw dy dyS dw sMdySw hY so swfy jIvW
dI motI bolI dw nwm ismrN dw arQ: pRym-hY ieho nwm sweIx Srn
phuMcwAuxdw hY, sweIx dI imhr-rs awvyS rUp ivc-swfy aMdr
phuMcwAuxdw hY
dlwl bI vycN vwly qy KRIdwr ivc sOdw smJOqw krwAuxdw hY ieQy rUpk ieh
hY ik vwihgurU Swh hY jIv rIdwr hY sOdw (apvrg) mukqI Xw prm
pd hY, jgwsU dy pws rws SuB guNW dI hY ies rws nwl pdwrQ
imldw nhIx, jIv L Byq pqw nhIx jd nwm dlwl lJ pYxdw hY qW jIv
dy guNW Auqy pRym dI pyAuxd-nwm-kr dyxdw hY*, pRym rUpI rws vwihgurU
*

sRI gurU gRMQ swihb jI dw pRmwNsrbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

120

L pwrI hY, ies krky nwm hI hY jo mukqI dw sOdw vwihgurU qox jIv L
lY dyxdw hY XQw- kl mY mukiq nwm qy pwvq iblw: m: 9
iesy Bwv L gusweIx qulsI dws jI ny aYAux kQn kIqw hYagun sgun ivc nwm su swKI AuBX pRboDk cqur duBwKI

Bv bMDnu ky awm ko awKX ByKju cwru


BRm qm ko sm Bwnu ky dyiq spd Aur twir 75
Bv bMDnu=sMswr dy bMDn sMswr dy Eh DMDy, Eh iKzcW vwly kMm jo mn L
sweIx vl lgN dI ivhl qy avsr hI nhIx lgN dyxdy ienHW dw kwrN hAumYx
hY
awm=bImwrI, rog
awKX=akSX jo KY nw hovy, awpNw asr kIqy ibnW ibRQw nw jwN vwlI
ByKju cwru-ByKju=dvweI, dwrU cwru=suMdr} suhNI dvweI
(a) cwr pRkwr dI dvweI QSDIaW awpNy mUl ivc cwr iksmW dIaW
hn:-(1) DwqW qox bnN vwlIaW, jYsy:-PtkVI, kuSqw, POlwd
(2) jVI bUtI, bnspqI qox, jYsy:-mulTI
(3) jo jwnvrW qox Aupjy, jYsy:-ksqUrI
(4) jo ienHW iqMnW Xw dohuM dy myl qox bNy
aqRIPl awid imsRq dvweIaW
qwsIr dy ilhwZ qy bI dvweIaW cwr pRkwr dIaW hn:1. SoDn:
jo srIr qox mYl dUr krky inrog krn, jYsy:- julwb, Psd
awid
2. Smn:
srIrk Kycl L iksy pRkwr TF pwvn, jYsy:- pIVw L aPIm
3. awkrKN: jo doSW L SoDn vWU kzFy ibnW bImwrI L vzl krn, ijs qrHW
lGn (Pwkw)
4. poStk: jo KIN DwqUaW dI pUrqI krky qwkq Brn, ssQ krn POlwd
awid
qm=hnyrw, BRm rUpI hnyrw; ihrdy ivc jo agwn dw hnyrw huMdw hY(a)
jVHqw
Bwnu=sUrj spd=SIGR, CyqI Aur=ihrdw
twir=twlNw, dUr krnw, ieh quk arQ krn qox pihlW aYAux pVHnI
cwhIey:BRm qm ko Bwnu ky sm Aur (qy) spd twr dyiq

nwm ibnw giq koie n pwvY hiT ingRih bybwNY[gAu: m: 1


srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

121

arQ: (jIv dy) sMswr dy bMDnW (ivc bMDwiemwn hoN) dI bImwrI (hAumYx) leI
(eyh vwihgurU nwm dy azKr) KwlI nw jwN vwlI suMdr (Xw cwr pRkwr
dI) dvweI hY Brm rUpI aMDyry L (eyh azKr) sUrj vWU ihrdy ivcox
CyqI dUr kr dyxdy hn!
Bwv: Bv bMDn hn Eh rukwvtW jo sweIx vzl lgN nhIx dyxdIaW AunHW dw
mUl hY, hAumYx hAumYx bImwrI hY siqgur jI ny dzisaw hY ik hAumYx
mhwn rog hY XQw:- hAumY dIrG rogu hY awsw vwr m: 1 Aus rog L dUr
krn vwlI dvweI vwihgurU nwm hY XQw:dwrU BI iesu mwih
ikrpw kry ij awpNI qw gur kw sbdu kmwih awsw vwr m: 1
nwm dI kmweI nwl hAumY rog dUr huMdw hY
ijhVw nwm L cwr pRkwr dI aOKDI iliKaw hY, Aus dI vIcwr eyh hY:1. SoDn:
mn dw iek ivkwr hY mYl=pwpW vl rucI, ies L nwm ismrN
dUr kr dyxdw hY XQw gurvwk:pRB kY ismrin mn kI mlu jwie
2. Smn:
mn dw iek ivkwr hY, ivkSyp=iKMfy rihNw ies rog L nwm
ismrN itkwAu bKSdw hY XQw gurvwk:mnu prboDhu hirkY nwie dhidis Dwvq awvY Twie gAu: suK. m: 5
3. awkrKN: mn dI iek bImwrI hY-ivSwSkqI=ieMidRaW dy Bog rsW ivc
awSkq hoNw nwm ismrN nwl mn idMdRY-BogW qox AupRwm ho
mwnox lGn krdw hY XQw gurvwk:jwsu jpq vis awvih pMcw gAu: m: 5
4. poStk: mn dYvI guNW dy Dwvn qox kmZor qy idRStw pd ivc iszDw KVw
ho prmwqmw nwl sdw lgy rihN qox inqwNw hY nwm ismrN
nwl dYvI guN suqy iszD aw itkdy hn ar idRStw pd ivc
KVonw qy sweIx myl ivc lgwAu arQwq kml pRkwS pRwpq ho
jWdw hY XQw gurvwk:Kym sWiq iriD nv iniD buiD igawnu srb qh isiD
ibidaw qpu jogu pRB iDawnu igawnu sRyst AUqm iesnwnu
cwir pdwrQ kml pRgws sB kY miD sgl qy Audws
suMdru cquru qq kw byqw smdrsI eyk idRstyqw
ieh Pl iqsu jn kY muiK Bny gur nwnk nwm bcn min suny 6
gAu: suK: m: 5

cOpeI: jy Bv swvj krihx aqMkw

nwmu kyhrI qkihx su aMkw


srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

122

jy nr gRsy klUK ahySw*


jwihx Srn so nwm KgySw 76
swvj=swmj-hwQI
swvk=hwQI dw bzcw iksy jwnvr dw bzcw
krihx aqMkw=fr krdy hn, Bwv fr mMndy hn
kyhrI=Syr ihMdI, kyhrI pMjwbI, kyhr sMs. kysrI Syr hwQI L mwr
sutdw hY
aMk=god, murwd SrN qox hY qkihx su aMkw=Eh SrN qzkN, Bwv Eh
SrN lYN
klUK=doK, pwp
ahySw=aih+eIS=ahIS ahIS dw arQ hY szpW dw rwjw, szpW dw rwjw
SySnwg hY, Auh awp nwm jpN vwlw hY ies krky ieh arQ Fukdw nhIx
sMsikRq rIqI mUjb aih+eIS=ahIS bnNw cwhIey, ahyS-bNnw TIk
nhIx, pr jy BwSw ivc ahyS TIk smJ leIey qW iesdw arQ nwg kr lYNw
TIk hY ikAuxik vwsik awid nwgW L bI aihpq kih lYxdy hn eyh nwg
purwNW ivc azT ilKy hn:-anq, vwsuik, pdm, mhWpdm, qkSk, kulIr,
kkortk, SMK
KgyS=Kg=pMCI
eIS=eISr KgyS=pMCIaW dw rwjw, gruV
gruV szpW L mwr sutdw hY
arQ: jo sMswr (rUpI) hwQI (qox) fr mMndy hn Eh nwm (rUpI) Syr dI SrN
lYN jo purK pwp (rUpI) nwg ny gRs ley hn (AunHW L cwhIdw hY ik)
Eh nwm (rUpI) gruV dI SrN jw pYN

Bv swgr mihx Kwiq ij goqU


ghYx ikAux n SRI nwm ij poqU
ismrn mihx ikCu Krc n Kydw
hY suKyn suKdwn aCydw 77
goqU=goqy ghYx=pkVdy poqU=poq-jhwZ
suKdwn=suK dw dwqw
aCydw=aCyd-jo Cyidaw nw jw sky, kzitaw nw jw sky, atzl jo mrky
bI nw tuzty, eyQy bI rhy qy agy bI nwl jwvy sdw rihN vwlw
arQ: sMswr rUpI smuMdr ivc jo (nr) goqy KWdy hn, Auh sRI (vwihgurU) nwm
rUpI jhwZ (dw awsRw) ikAux nhIx PV lYxdy? (nwm) ismrN ivc (nw qW)
*

pwTWqR-jy nr gRwsy kluK ahySw-bI hY[


srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

123

kuC Krc (hY qy) nw Kycl, (nwm jpNw) sOKw (kMm) hY (qy) aCyd suK
dw dwqw hY
Bwv: iezQy huN nwm L jhwZ dw rUpk idzqw hY, Bwv Auho ik ieh rziKaw krn
vwlw qy qRwN krqw hY Krc qy Kyd rihq kihN qox Bwv hY:1. vwihgurU nwmu L sMswrI Dn qox rihq purK vI jp skdw hY DnI eyh hY ik
Xzg, dwn, qIrQ awid Dn qox ibnW iszD nhIx ho skdy jy ho jwN qW
AunHW dw Pl pwp puMn imSRq hY vwihgurU ismrN ivc mwXw qy Dn kuC
nhIx Krc huMdw qW qy pRwNI mwqR iesL jp skdy hn, ieh ieAux amuzl
(muzl qox ibnW) imldw hY pr awpNy Pl ivc ieh amuzl (amolk) hY
jo amuzl duawrw ivsmwd ivc lY jWdw hY XQw amulw smwih iPr
eyh inrol puMn rUp hY
2. iesy qrHW qp, awsn, pRwNwXwm awdI krm Bwvyx Dn qox ibnW hI iszD ho
skdy hn pr AunHW ivc Kyd huMdw hY vwihgurU ismrN ivc inrol suK
hI suK hY (Bwvyx lgwqwr cyqy rzKN dw Xqn ZrUrI hY) pr qn qwpn qy
qn pIVn awid Kyd koeI vI nhIx

ieiq mMgl

sUcnw: huN ipCly mMgl kQn dw kiv jI dw awpNw mnorQ vrNn huMdw hY:dohrw: suMdr siqguru kI kQw gun mMidr suKkMd

brnn iqsko ab krox hovihx ibGn inkMd 78


gun mMidr=guN mMidr-guNW dw mMidr, guNW dw Gr, swry guNW dw smudwie
(a) guN+mMdr=guNW dw mMdRwcl guNW dw prbq
suK kMd=suK rUpI Pl, suK Pl
kMd=asl ivc jVH L kihMdy hn pr Aus jVH L jo mulwiem qy KwN dy
kMm dI hovy, ijs qrHW SkrkMdI huMdI hY hYn qW ieh cIZW jVHW pr KwN ivc
mwno iZmIx dy aMdrly PlW smwn hn ies vwsqy awm qOr qy kMd dw arQ Pl
krn lg pey hn (a) suKW dw bzdl, Bwv suzKW dw dwqw
arQ: huN mYx suhNy siqgur (gurU nwnk dyv jI) dI kQw (jo) guNW dw prbq
qy suKW dw kMd hY iqs L vrNn krdw hW, (myry kwrj ivc hoN vwly
swry) ivGn mUlox kzty jwN
sUcnw: huN SRI gur nwnk pRkwS dw Kwkw mwnox iKzcdy hn:-

SRI nwnk su* pRkwS mYx, khox kQw ieh awid


aMgd bwly ko imln, pun iqn ko sMbwd 79
cOpeI: pun SRI nwnk jnmu suhwvw
*

keIaW nusiKaW ivc pwT-su-nhIx hY qy-nwnk prkwS-pwT hY[


srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

124

iSS lIlw bhu nrn idKwvw


khox kQw ikX+ modI Kwnw
iqh qij dyS ibloky nwnw 80
jihx qihx iszKI rIiq clweI
puir krqwr bsy pun aweI
iszKI prKI iszKn kI jb
SRI aMgd ko qKq idXo qb 81
as gur kIriq kirhox gRMQU
suin suK pwvihx gur ky pMQU
sMbwd={sM=BlI pRkwr, bwd=(vd-bolnw) bcn}=gl bwq bwq cIq
suhwvw=suMdr
iSSu lIlw=bwlk pny dI lIlw bcpn dy kOqk bwl coj
nrn=nrW L ibloky=dyKy nwnw=bhuqy
pun=Pyr as=aYsI
gRMQU=gRMQn=bMnHNw, qrqIb dyNI guMQn krnw, ijvyx poQI krhox
gRMQU=guMQn krWgw gRMQ rcWgw
(a) ikqy pwT hY khox grMQU, ies dw bI arQ hoAU grMQ Xw poQI rcWgw
pMQU=pMQ vwly, murwd iszKW qox hY
arQ: (ies poQI arQwq) SRI (gur) nwnk pRkwS ivc pihlI kQw mYx ieh
khWgw (ijs ivc sRI gurU) aMgd (dyv jI L) bwly dw imlNw qy iPr
(gur nwnk jI dy ieiqhws pr prspr) bwqcIq (dw iZkr hovygw)
Pyr SRI (gurU) nwnk (dyv jI dy) suhNy avqwr (lYN dI, Pyr) bwlk lIlw (jo)
bhuqy nrW L idKweI, (Pyr) modI Kwny krn dI, (Pyr) Aus L Czf ky
nwnw dyS dyKN (dI) kQw khWgw
(Pyr) ijzQy ikzQy iszKI rIq (ijvyx) clweI, iPr krqwr pur aw ky (ijvyx) vzsy,
(Pyr) jd iszKW dI iszKI (ijvyx) prKI (qy) sRI (gurU) aMgd dyv jI L
qdox (ijvyx) qq idzqw (sBnW gzlW dw) aYsw gurU jzs dw gRMQ rcWgw
(ik ijs L) suNky gurU jI dy pMQ (qy turn) vwly suK pwAuNgy
sUcnw: huN gur kIrqI L ndI dy rUpk ivc vrNn krdy hn qy ies qox lwB
lYN dI jwc dzsdy hn

gur kIriq sirqw ijv brnI


mMgl krin amMgl hrnI 82
dohrw: Bv bMDnu ibRK ky sihq Brm ibmuKqw* kUl
+

pwTWqR-kIX-qy-ikE-bI hn[
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

125

kihn sunin prvwih iqh Fwih AuKwrih mUl 83


sirqw=ndI brnI=vrNn kIqI hY
amMgl=a+mMgl=jo mMgl nw hovy duK, ivGn awid
hrnI=dUr krn vwlI
Bv bMDn ibRK=sMswr dy bMDnW rUpI ibRzC, ijs dw bIj hY hAumYx qy aMkur
hY mmqwdyKo SRI gu: n: pR: Au: aDw: 55 aMk 1 ibmuKqw=bymuKqweI
Brm=sMsw kUl=iknwrw, kMFw
prvwih=ndI dw vyg nwl cl irhw jl
(a) kQw, vwrqw; vwKwn awid jd suMdrqw nwl kQy jw rhy hoN qW Aus
L bI prvwh kihMdy hn
mUl=jVHW Bwv, hAumYx
arQ: gurU (jI dI) kIrqI (jo mYx) vrNn kIqI (hY) ndI vWU hY, (jo) mMgl
dyN vwlI qy amMgl dUr kr dyN vwlI hY Brm qy bymuKqweI (rUpI do)
iknwry (hn, ijnHW Auqy) sMswr dy bMDnW (rUpI) ibRzC (Aug irhw hY, ies
suzkI ndI ivc jy gurU kIrqI) dy kQn krn qy suNn dw pRvwh (cl pvy
qW) iqnHW (dohW) iknwiraW L) Fwh Gzqygw, (nwl hI Aus ibRzC L) jVox
put sztygw
cOpeI: gur iszKn mzjn hY jogU

gur iszKI suK awnd BogU


indk jOn asUXw sihqU
iqn ky Xog n iehu duK dihqU 84
mzjn=ieSnwn
asUXw=eIrKw, swVw dUsry dy guN dyK ky jlnw
jOn asUXw sihqU indk dw ivSySn nhIx hY, ikAuxik indk qW eIrKw qox
KwlI kdy huMdw hI nhIx dUsry, aglI quk ivc pd iqnky hY, iqnky bhu
bcn hY, ijs qox spSt hY ik indk qy eIrKw vwly dohW vwsqy-iqnky-pd
awXw hY
dihqU=swV duK dihqU=swVy dw duK aQvw duK dyxdI hY ar swVdI hY,
Bwv jo gur iszKW L TF pwAuxdI hY Auh indkW L swVdI hY, ijvyx ibrhnI L
cMd qzqw lgdw hY
(a) ndI dw ivSyKN hY, Bwv ieh ik gur kIrqI rUpI ndI duzKW L dUr krn
vwlI hY
arQ: (ieh gur kIrqI rUpI ndI) gur iszKW dy ieSnwn krn dy jog hY, gurU
kI iszKI (ies ieSnwn nwl) suK qy awnd BogdI hY, (prMqU) indk
*

pwTWqR-Brm bymuKqw-bI hY[


srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

126

(aqy hor jo koeI) eIrKw vwlw hY ieh duKW L dUr krny vwlI (ndI)
AunHW dy (ieSnwn) jog nhIx hY

SRq dr sox cil kY su pRvwhU


Aur swgr mih iesiQq awhU
qzb miq sukqw iqh pr qirhI
pRym bUMd kI lwls kirhI 85
SRq dr=kMnW rUpI dRwV sMs. dr=dRwV iezQy dr dw arQ drvwZw nhIx,
ndIaW drvwZy QwNI nhIx lGdIaW kMn dI sUrq bI dRwV vrgI hY
SRq dr sox cil kY=kMnW rUpI dRwV dy ivzc dI lG ky
su=Auh Aur swgr=ihrdy rUpI smuMdr
iesiQiq awhU=siQq ho jWdI hY, itk jWdI hY
miq=buzDI
sukqw=Suik-iszp, iszpI ijs ivcox moqI inkldy hn
arQ: kMnW rUpI dRwV dy ivcdI lG ky Auh (kIrqI dw) pRvwh ihrdy (rUpI)
smuMdr ivc (jw ky) itk jWdw hY, qd buzDI (rUpI) iszpI Aus (itky
pwNI) Auqy qr pYxdI hY qy pRym bUMd dI (pRwpqI dI) lwlsw krdI hY
Bwv: gurU jI dI kIrqI suN ky mq ivc AumMg pYdw huMdI hY jo pRym dI lwlsw
krdI hY pRym L agly dohy ivc sWiq bUMd nwl quzlqw dyxdy hn, ik
iesL Pyr pRym dI bUMd iml jWdI hY qW buzDI Pyr itk jWdI hY, Auh pRym
ivc itkI buzDI Pyr amolk ho jWdI hY
dohrw: sWiq bUMd jb pRym dI prsI* iqhx ko awie

huie afol qb bYshI nihx ieq Auq ko Dwie 86

arQ: (ies hwl ivc) jd pRym dI sWqI bUMd Aus L aw ky Cuh jwey qd
(qqiCn Auh) afol hoky bYT jWdI hY, (iPr) ieDr AuDr nhIx DwAuxdI
(Bwv eyh ik icq ibRqI eykwgR ho ky awpy ivc itk jWdI hY)
cOpeI: swkq Kr nihx mzjn kirhIx

ibSY TOr durgMDih iPrhIx


ijAux ikAux iqh bnu jwie sMjogU
hoiq guVwkw iqn qnu rogU 87
swkq=tzuty hoey, vwihgurU qox ijnW dI ilv tuztI hoeI hY eISr ivmuK
a: swkq
Kr-KoqwPw: r ibSY TOr=ivSy ivkwrW dI QW
durgMDih=durgMDI vwlI QW, Bwv arUVIaW qy
*

*pwTWqR-prmY-bI hY[
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

127

guVwkw=nIxd sMs. gufwkw


arQ: (prMqU) swkq (purK) Koqy (smwn hn Auh ies gur kIrqI rUpI ndI
ivc) ieSnwn nhIx krdy, (Eh ijvyx Koqw durgMDI (vwlI QW iPrdw hY
iqvyx) ivSy ivkwr vwlIaW QWvW qy iPrdy hn, (Blw jy) iksy nw iksy
qrHW AunHW L (gurkIrqI suNn dw) sMjog bN (hI) jwvy (qd) AunHW dy
srIr L (Aus vyly) nIxd dw rog lg jWdw hY
Bwv: jy iksy nw iksy qrHW sMjog bN jwey, Bwv iksy kwrN swkq log
siqsMg ivc aw hI jwN qW sOx jWdy hn, gurU js Pyr bI suNnox rih
jWdy hn
sorTw: sirqw qt siqsMg, pwie n SRvn Snwn Bw

gur jsu gUFAu rMg, rMgo n mn dhidis iPro 88


sirqw=ndI qt=iknwrw Bwv, Gwt
pwie=pwky, azpV ky n...Snwn Bw=ieSnwn nw pRwpq hoieaw iPro=mn
iPiraw, Bwv Btikaw
ieh sorTw ipCly khy guVwkUaW leI hY ik siqsMg ivc azpVky bI lwB nw
hoXw, sgox mn supinaW ivc Btkdw iPiraw
pr ho skdw hY ik kiv jI inj mn L sMboDn krdy hoN ik qUM siqsMg qox gurU
js nwl Auzjlqw qy pRym pRwpq nhIx kIqy
arQ: (gur kIrqI rUpI) ndI dy siqsMg (rUpI) Gwt (qy) azpVky (gurU XS)
suN lYN (rUpI) ieSnwn pRwpq nw hoieaw, (nw hI mn) gurU js dy
(pRym rUpI) gUVHy rMg (nwl) rMigaw igaw, (sgox) mn dso idSw (ivc
Btkdw) iPiraw
ieiq SRI gur nwnk pRkwS gRMQy pUrbwrDy mMglw crn, nwm mihmw
brnn nwm pRQmo Dwie* 1
ieiq=smwpq hoieaw pUrbwrD=pihlw azDw ihzsw
*

ilKq dy iek nusKy ivc pwT hY:-ieiq SRI gur pRqwp sUrj gRMQy, nwnk pRkwSy, pUrbwrDy,
mMglw crn nwm mihmw brnn nwm pRQmo aMsU[
ies qox jwpdw hY ik lyKk jI SRI gur nwnk pRkwS L gur pRqwp sUrj gRMQ ivc Swml kr
rhy hn, pqw nhIx ieh iksy ilKwrI dw Xqn hY Xw krqw jI ny awp gur pRqwp sUrj gRMQ
mukwky SRI gur nwnk pRkwS L ivc Swml kIqw hY[ ikvyx hovy, SRI gur pRqwp sUrj ivc SRI
gur nwnk pRkwS dw Swml krnw, gRMQ dI awXU ibRDI leI bVw lwBdwiek hY[ SRI gur nwnk
pRkwS L jo do ihzisaW ivc vMifaw hY ies ivc BI wlbn ieho murwd hY, idn dw pihlw
ihzsw pUrbwrD qy ipClw ihzsw AuqRwrD khIdw hY[ goXw nwnk pRkwS ivc gurU rUpI sUrj
ciVaw hY, qy iesL sUrj AudY idn imQky do ihzsy kIqy hn, azgox Ausy sUrj qox bNIaW
rwSIaW, ruzqW qy aYn pd vrqy hn[ prMqU SRI gur nwnk pRkwS dy ihzisaW L-aDwX-ikhw
hY qy rwsW ruzqW aYnW dy ihzisaW L-aMSU-ikhw hY[
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

128

brnn=vrNn pRQmo=Dwie=pihlw aDwX


arQ: SRI gurU nwnk pRkwS gRMQ dy pihly azDy (ihzsy dw) pihlw aDwX
ijsdw nwm mMglw crn, nwm mihxmw vrNn hY, smwpq hoieaw

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

129

aDwX dUjw
2. mMgl pzqRI ilawAuNI, bwly dw gurU aMgd jI L imlNw
1<< ipClw aiDawie qqkrw - sMKyp ilMk aglw aiDawie >>3
sYXw: blvMf bfy BujdMf pRcMf,

aKMf adMf kry Kl KMfw


rnmMf AumMf GmMifq cMif,
aKMfl ky air kIn ibhMfw
kr hyir kuvMfh quMfh pMfu,
Bgy js mMfn kw bRhmMfw
isiDdw iniDdw iriDdw buiDdw
juD mzD shwiesdw BvmMfw 1
blvMf=blvMq=blvwn
BujdMf=fMfy vrgIaW mZbUq bwhW (a) bwhW dy fOly
pRcMf=qyj vwly aKMf=atuzt, jo Bzj n szkN
adMf=a+=dMf=ijnHW L dMf nw idzqw jw sky, inrBY
Kl=mUrK KMfw=KMf idzqy, toty kr iszty, nwS kIqy
rNmMf=rN+mMf=mYdwn jMg sjy hoey ivc rN qzqy Xw rN mzqy ivc
AumMf=joS nwl
GmMifq=GmMf ivc aw ky, Bwv rN ivc vYrI L vMgwrky (mwrnw) vMgwrky
cMf=iezk dYxq ijsL dyvI ny mwiraw sI (a) cMif, cMfI=cMifkw dyvI
rwKSW L mwrn vwlw dyvI dw rUp SkqI
aKMfl=awKMfl=ieMdR* air=vYrI
ibhMfw=sMs: ivGtn, ivhnnx pRwikRq, ibhMfn=toty toty kr istNy,
mwr dyNw, pRwjY krnw
kr=hzQ hyir=dyKky
kuvMfh=DnuK sMs: kodMf, ihMdI, kubMf
quMfh=quMf-mUMh
pMfu-pWfU rMg dy, pIly, ipzly mUMh pIlw hoNw, BY KwNw hY
mMfnBw=asQwpn hoieaw, PYilaw hoieaw
bRhmMfw=jgq ivc
isiD dw iniD dw iriD dw buiD dw=isiD, iniD, irDI qy buzDI dw dwqw
inDIaW qy isDIaW leI vyKo pihly aDwX dy 17vyx CMd dy pdwrQ

aKMfl=atuzt[ pr eyQy mrwd awKMfl qox hY[


srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

130

iriD=KuShwlI iksy SuB vsqU dI amuzK pRwpqI ipzCy juzD dy guN igNy
hn; huN buziD dwqw arQwq ivdw awidk guN igNy hn qy ivdk kMmW ivc
isiD (kwmXwbI) dyN vwly guN khy hn
BvmMfw=BvBX=fr mMfwmrdn qox=ml isztN vwlI (a)Bv=swgr mMfwmMfn=sMvwr dyN vwlI BUiSq krn vwlI sMswr L ivdw
awid suMdrqweIaW nwl BUiSq krn vwlI
BvmMfw=dw arQ jgq rcn vwlI bI ho skdw hY, pr Auh eyQy apRsMgk
hY
arQ: qyjvwn, blvwn (qy) vzfy (hn) bwhvW dy fOly (ijsdy aqy ijsny) nw
KMfy jw skN vwly inrBY mUrK KMf iszty* (Aus) SkqI ny rN qzqy
(ivc) AumMf ky qy vMgwr ky ieMdR dy vYrIaW L pRwjY kIqw (Ausdy) hzQW
(ivc) DnuK dyK ky (vYrIaW dy) mUMh pIly (ho gey qy BY Kw ky) ns gey,
bRhmMf (ivc iPr ijsdw) js hoieaw (Auh hI hY) iszDI inDI irzDI
(qy) buzDI dI dwqw, juzD ivc shwiek (aqy) sdw sMswr L BUiSq rzKN
vwlI
Bwv: eyh mMgl Pyr Swrdw dw hY, ipCly aDwX ivc SRI gur nwnk pRkwS
gRMQ dy swry mMgl kr awey hn eyQy kyvl dUjy aDwX dw mMgl krdy
hn pihlW ieQy Swrdw dw awvwhn kIqw hY, agly dohy ivc sMqW dw qy
iesqox aglI cOpeI ivc siqgurU jI dw mMgl, qy AunHW azgy ardws hY
ik myry ies Auzdm L inrivGn smwpq kr dyN
kiv jI iek jMgjU qy nr suBwv kOm dy guNI hoN krky Swrdw L juzD jMg dw
shwXk, jlwl qy jmwl dohW suMdrqw vwlI rZ krky aIrlI quk
ivc kihMdy hn:- isiD iniD iriD buiD dI dwqw hY jy koeI ienHW vsqW
dw jgq ivcox nwS kry qW juzD jMg krky KlW dw nwS krky Pyr ivdXw
awid nwl jgq L sdw BUSq rKdI hY
ivsQwr vwsqy pihly aDwX dy kibzq aMk 2 dw tIkw qy Bwv pVHo
dohrw: bMdOx sMq sMdoih pd,

ijnqy hoiq AuDwr


jm qm sm iqh qrin sy,
BRm Gn bwq ibcwr 2
sMdoih-sMgq, iekzqRqw, iekzT, smwj, swry,smUh sMs: sxdoh
AuDwr=klwN, mukqI jm=Xm qm=hnyrw
qrin=qriN=sUrj (a) qrN-jhwZ, byVw
*

aYAux bI arQ Fukdw hY:-(ijs SkqI ny) vfy blvwn (qy) qyjvwn fMfy vrgIaW BujW vwly
mUrKW L, (jo) nw KMfy jwN vwly (qy) nw soDy jw skN vwly (sn,) KMf iszitaw[
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

131

Gn=bzdl bwq=vwq-hvw, pON, hnyrI


arQ: (AunHW) smUh sMqW dy crnW L (mYx) mzQw tykdw hW, ijnHW qox (mnuK jnm
dw) AuDwr huMdw hY jm hnyry dy smwn (hY) Aus (leI Eh sMq) sUrj
smwn (hn aqy) BRm (rUpI) bzdlW (L Aufw dyN leI AunHW L) hvw
(smwn) smJ lE
Bwv: hvw bzdlW L Aufw iljWdI hY, sUrj hnyry L dUr krdw hY iqvyx AunHW
sMqW dI sMgq jo
awip mukqu mukqu krY sMswru

gAu: suK: m: 5

dw guN rzKdy hn, mn qox BRm qy jm dw BY dUr krdy hn aYsy swry sMqW L
nmskwr krdw hW
cOpeI: mor mnorQ BXo jhwjU

isMDu ij ibGn aQwih smwjU


krnDwr kirhI gur krunw
qb phuxcox qit kir iqn prnw 3
mnorQ=mn dw arQ-murwd, mudaw mnorQ qox Bwv eyQy SRI gur nwnk
pRkwS rcN dI cwhnw qox hY
jhwjU=jhwZ, bhuq vzfw byVw jo smuMdrW qox mwl qy awdmI awid lY qrdw
hY qy pwr Aurwr aWdw jWdw hYarbI, jhwZisMDu=smuMdr smwjU=swmwn
krnDwr=mlwh sMs. krNDwr krN=Auh purZw ijs nwl jhwZ syD
bMnHky toiraw jwvy
Dr=Dwrn krn vwlw
krunw=ikRpw, myhr sMs: kruN, kruNw qit=iknwrw
prnw=awsrw sMs: pRNX
arQ: myrw mnorQ (gRMQ rcn dw mwno iek bVy) smwj (nwl Biraw) jhwZ
bN igaw hY ivGnw (rUpI) aQwh smuMdr hY (jy) gurU (rUpI) mlwh
ikRpw krngy, qd (mYx) AunHW dy awsry nwl (pwrly) iknwry azpVWgw
Bwv: kiv jI apNy kMm L bVw kTn smJ rhy hn Aus dw rUpk smuMdr
ivc iTly jhwZ nwl bMnHdy hn
smuMdrI sPr ivc keI ivGn huMdy hn, AunHW qox bcwAu isawNy mlwhW dy hzQ
huMdw hY qy vDyry Aus mlwh dy, jo jhwZ dy Aus purZy qy kMm krdw hY,
jo jhwZ dI syD bMnHdw hY Auh jhwZ L ictwnW nwl tkrwAuNox bcwAuxdw
qy itkwNy apVwAuxdw hY hor anyk qrHW dy ivGn huMdy hn, siqgurU dw
prnw lY ky AunHW dI imhr qy qkIaw rzK ky awp pwr phuMcN dI
arQwq apNy Cohy kMm dI inrivGn smwpqI dw inrBr rKdy hn
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

132

pdW dI arQ ivcwr ieh rsqw vDyry dyxdI hY ik BweI swihb jI dI awSw hY
myrw mnorQ smuMdr ivc jhwZ vWU hY; arQwq kTnqw vwlw kMm hY,
Pyr Aus smuMdrI sPr ivc ivGnw dw BY hY

bynqI

qumro nwm inbwhhu lwjw


krhu igRMQ pUrn SuB kwjw
qv krunw ibn azKr eykU
nihx Aupjiq muJ irdY ibbykU 4
dohrw: guru pg pRym smuMdr sm, suDw prid kivqw su
iszK ibMdwirk pIvhIx, inq hY sumiq pRkwS 5

nwm=nwm qox murwd nwm dy ibrd dI hY ik mYx awpdw hW qy awpdw XS


gwAuN lgw hW
inbwhhu lwjw=lwj inbwho dw mqlb hY ik myry ivc koeI guN nhIx, mYx
quhwfw ju hoXw, ies dI lwj pwlo
SuB kwjw=SuB pd kwj dw ivSySN hY, prMqU pUrn kro dw ikRXw
ivSySN ho ky bI lgdw hY ik SuB rIqI nwl, Bwv inrivGn sMpUrN kro
krunw=ikRpw
ibbykU=ivvyk-igawn, pCwN, isawN, inrNY kr lYN dI SkqI, inrNY
kIqw hoXw isztw (a) aYAux bI qukW dw arQ lwAuxdy hn:-qyrI ikrpw ibnw
myry ihrdy (ivc) ivvyk (qW kI) iek azKr bI nhIx Aupj skdw (e) qyrI
ikrpw ibnW myry irdy ivc iek azKr dw igawn nhIx Aupj skdw
suDw=aMimRq prid=dwqw sMs. pRd=dwqw
kivqwsu=kivqw+su=kivqw=SwierI, pd rcnw, mn dy Bwv awdkW L
rmNIk qRIky nwl CMd ivc kihN dI mqI su=Auh; ieSwrw-smuMdr-vl hY
ibMdwrk=ivRMdwrk=dyvqw, amr jIvn vwlw sMs: ivRMdwrk=suMdr,
mnorMjk, Auzqm, sRySt dyvqw
sumiq=su=sRySt, miq=buDI sRyStbuDI Bwv awqm ivSYNIbuDI hY
arQ: (hy siqgurU jI! quhwL) awpNy nwm (dw ibrd hY, dws dI) lwj inbwh
idE, (myrw ieh) SuB kMm gRMQ (rcN dw) sMpUrn kr idE (mYL ieh)
gwn (pzkw hY ik) awp dI ikrpw ibnw iek iek azKr (bI) myry
ihrdy (ivcox) nhIx Aupj skdw gurW dy crnW dw pRym smuMdr smwn hY,
Auh (smuMdr) kivqw (rUpI) aMimRq dw dwqw hY (ijsL) iszK (rUpI)
dyvqy inq hI pIxdy hn (ijs qox AunHW dy ihrdy ivc) inq hI suB buzDI
dw pRkwS huMdw hY
sUcnw: azgox huN kQw awrMB huMdI hY
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

cOpeI:

ivc krqwrpury jgrweI


SRI aMgd ko dIin bfweI
apn kIn scKMf pXwnw
joiq rUp ibb qn pltwn 6
ijAu aiDpiq iek poiSS
qijkY
bYsih sBw duiqX qn-sijkY
iqAu KfUr mihx awn ibrwjy
ijn ismrin kil klml Bwjy
7

133

jgq dy pwqSwh (gurU nwnk dyv jI) ny

clwNw
dUjw srIr
rwjw puSwk Auqwrky
bYTy dUjI pihnky
kiljug dy pwp

dohrw:

qKq bYiT aMgd gurU


kIn KfUr invws
nrn AuDwrn kwrny
kriq su Bgiq pRkwS 8
sYXw:

iek bwsur awsn fwis asIn,


su Dwn ibKY gur aMgd hoey
gur nwnk ky pdpMkj lIn
inrMqr hI mud locn koey
pun XO AupjI Aur bIc ibcwr
-su ikMkr ky BRm jws ibgoey

mnuKW dy
idn fwhky bYTy

crN kmlW ivc


iekrs bMd (a) iKVy azKW dy koey
idl
dwsW Bwv iszKW dy ijnHW (gurU nwnk
dyv) ny BRm dUr kIqy

prmySur SRI gur nwnk so


ijn Byd n mzD qrMgh qoey- ijnHW dw vwihgurU nwl Byd nhIx jIkUM jl
qy lihrW dw Prk nhIx pwTWqR-ijm
9
sYXw:

icqvdy hn (dUjy gurU jI)

icq pRIiq kI rIiq icqYx inq hI


-Bv mYx Bv SRI guru ko ibiD sMswr jnm iks qrHW
lIno?
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

pun bwl juvw ky iblws jyAU


ieiqhws khY isK kOn pRbIno?
siB dyS ibdySn ko rtno
ktno kuitl bf dMB ju kIno
icq icMqiq dyiq aicMqqqw
joAU bYs iekMq gurU rs BIno10

juawnI dy kOqk bcn, awid hwl

dohrw:

SRyst aMqrjwmI

SRI gur br srbzg Aur,


fr hir aru jur qIn
pFih sunih isK hoie giq,
irdy mnorQ kIn 11
cOpeI:

Auq bwly sMDU su ivcwrw


SRI nwnk By hir avqwrw
inj asQwn su kOn ibTwXo?
iqs drsn ijXrw llcwXo
12
bhu nr mihx bolo iem bwlw
iek isK bc BwKo iqh
kwlw
iqhN goq aMgd iqh nwmU
gurq Auicq BXo aiBrwmU
13
kibzq:

134

cqur
dySW pRdySW iPrnw
pwp pKMf

idl dw fr dUr krdy hn aqy iqMny


qwp
mukq
AuDr

awpNy
idl

isK ny bcn awiKaw Aus vkq

lwiek suMdr
kMnIx rom KVy ho gey srIr dy

SRq suin bwly bwq, BXo pulkwq


gwq,
aMg n smwiq clo qhw qb Dwie dOVky
kY
kwiqk idvs puMno, awie su idn
iddwr kIno
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

krI kr bMd aiBbMd sIs


nwie kY
dyKiq mgn BXo awvn sPl
ikXo
bYTo suK mwn gur awiesu ko
pwie kY
siq krqwr ko Aucwir kY
bUJiq pun

ikqhUM qy awey qum dIjIey


sunwiekY? 14

135

kIqI hzQ joVky nmskwr isr


invwky

awgw
gurU aMgd jI) siq krqwr Aucwrky
puzCN lgy iPr
ikDrox

dohrw:

jQwSkq jo Byt QI,


awgY DrI bnwie
pun bwlw boliq BXo,
ibnY bcn mihx pwie 15

Bwv bwly ny)

cOpeI:
SRI aMgd jI sunhu ikRpwlw!

sMDU goq nwm muih bwlw


rwie Boie qlvMfI joAU
vqn jnm hmrw hY soAU 16
gur drSn kI lwls BUrI
Xwqy hOx cl awie hdUrI
ajr jrn Aur DIrj DwrI
sunI awp kI mihmw BwrI 17
kih sRI aMgd qum gur ko hY?
krhu Aucwrn inj miq jo hY
mDur bcn SuB imRdul suBwAU
ibiSXn bwAU sprs n kwAU
18
hwQ bMid bolo bc bwlw
siB rwvr ko gwq ibswlw
qdip ju qum pUCn anuswrI

bhuqI
hjUrI ivc
ajr L jrn vwly idl

iszDWq
ivkwrW dI
hzQ joVky
awpL Kbr bhuqI
qW BI

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

136

sunhu awp mYx khox suDwrI


19
SRI nwnk jI mm guru pUrn
kil klml ruj pd rj rog crN DUVI nwS kwrk
cUrn
dMB mqMgih ko sir kysir pKMf rUpI hwQI L brwbr Syr
dy
KyqI bzdl

BwAu Bgiq ikRiK jgq su


jlDr 20
suin sRI aMgd bcn Aucwro
vyiKaw
qum gur nwnk rUp inhwro
kb kI gur iszKI mn mwnI?
prm pRym mihx miq lptwnI
21
bwlw bolo sunhu dXwlw
iqn ky sMig rho icrkwlw
qIn brK qn bYs vfyrI
bwl qrun bX ibqI bqyrI bwlpn jvwnI Aumr gujrI
22
dohrw:

dhidS drs idKwieE, dXw


idRiS ko dyiK
inkt rihq iqn crn hm, qwro
jgq ibsyK 23
dXwaYn suin bYn ey, dYn Bgiq
inj dws
AuT kir Buj Bir gr imly
Aur Dir prm hulws 24
cOpeI:

bhur iblocn mucw ibrwgw


kir Aur crnn br anurwgw
DIr n Drihx aiDk Dr aWsU

bhuq swrw
dXw dw Gr
bwhW ivc lY ky gl
bhuq
Pyr azKW ivzcox Cuitaw pRym dw
jl
irdy sRyS crnW dw pRym
bhuq ZmIn qy azQrU

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

priq, pRIq kI Bgiq AulwsU


25
sivqw asiq insw huie aweI
bwlw rhiq BXo iqh QWeI
isK sMgiq jihx iml smudwXw
qhW bso siBihin mn BwXw
26
ins mYx Bniq rho iqn swQw
SRI nwnk kI suMdr gwQw
aMgd mgn lgo mn Dwnw
awsn bYso BeI ibhwnw 27
pun pUKn prkwSiq BXo
CutI smwiD Snwn kXo
bYsy bhur bulwXo bwlw
bMdn krI awn qqkwlw 28
dohrw:

137

ifgdy hn pRymw BgqI dy AuCwly


nwl pwTWqR-nIr
sUrj iCipaw rwq
swrI
ipawrw lgw

svyrw ho igaw
sUrj
ieSnwn
bYTy Pyr
Aus vyly
kQw

gur aMgd SRI muK kho siB


ieiqhws sunwAu
SRI nwnk ky jnm qy, skl kQw swrI
smJwAu 29
cOpeI:

bwly gur pRiq igrw AucwrI


jnm kQw anjwn agwrI
bhuq nrn qy ieh ibiD sunI
so qum pws bKwniq gunI
30
Aurj mws kI pUrnmwSI

bwNI khI
pihlox dI (mYL) pqw nhIx
mnuKW qox
socky
kzqk dy mhIny dI vlYq phuMcI qy
hwZw bwd vwlI jnmswKI ivc vYswK
dI iqRqIaw' iliKaw hY
vIh qy szq sqweI

ibMsq spq inCzqR surwsI


aOr sunI so krox AucwrI
pzqRI jnm ilKI idj swrI bRwhmN ny

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

31
kwlU nwnk jnk jnIjY
Dwm mzD iqh DrI lKIjY
Bw prlok kwl bhu kwlU
jIviq anuj nwm iqh lwlU
32
dohrw:

ibRzD bYs bpu bl ibnw


bIqy brK ibswl
qlvMfI mihx sdn iqsu
sunhu SRon guru dwlu! 33

138

gurU nwnk jI dy ipqw jwNIey


Gr ivc Ausdy rzKI jwNo
clwNw ho igaw hY bhuq icr hoXw kwlU
jIdw
Cotw iBrwAu
buzFI Aumr srIr
vrHy bhuqy
Gr
kMnIx

cOpeI:

SRI aMgd suin Aur bhu hrKw


prm pRym jox jlDr brKw
boly igrw rswl ikRpwlw
ikiq ibiD lIjY pzqRI bwlw?
34
aYsw kOn mIq isK hoeI?
pzqRI ko drswvih joeI
bwlw khY Koj jo kIjY
qO inhcY pzqRI kr lIjY 35
lwlU awlX imlkir qwsU
Kujvwvihx jb iqh ky pwsU
qO kr awvih, pTvhu koeI
hyrhu pUr mnorQ hoeI 36
dohrw:

bzdl visaw
suMdr
iks qrHW

idKlwvY
pRwpq kr skdy ho
Gr AusL
lBvweIey
Byjo
dyKogy pUrI iezCw
kMm

SRI aMgd BwKI igrw, hovih qum


qy kwm
qwihx ngr mihx rihq ho,
Kujvwvhu iqh Dwm 37
cOpeI:

cMdRmw (rUpI) muK qox aMimRq vrgI

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

kih bwlw muK ssih suDw sI


SRI aMgd suinXy suKrwsI!
eyk iszK dIjY muJ swQU
jwvihx jspd dInw nwQU!
38
lwlU awlX lyihx tulweI
awnihx hm jy qihx pweI
gur prsIdy bwly pr qb
icq krqwr n ibsrY Aur kib
39
lwl pMnU iszK sdwXw
SRI muK qy iev vwk alwXw
guriszKI qum mihx aiDkweI
ijv swvn sirqw bhuqweI
40

139

(bwNI)
suzKW dI KwN
CyqI
lB lvWgy
jy AuQox lBI qW lY awvWgy
KuS hoey ieh asIs idzqI
idlox kdy

ies qrHW
bhuqI
ndI

dohrw:

bwly sMg jzXY qhW,


myrw suawmI (gurU nwnk)
jihx jnmo mm nwQ
BvpzqRI ko awinkY, kIjY jnm jnm pzqRI sPl
skwQ 41
cOpeI:

suin SRq bcn smwiq n aMgw


BXo qXwr cln ko sMgw
DMn Bwg apny kir jwny
pzqRI nwnk drSn mwny 42

kMnIx

Bwv avqwr dI iQzqvwr TIk lBN leI


pzqRI dI Koj hoeI

bMdn kir suin siq krqwr


cliq Bey nwnk Aur Dwir
rwh ivzc aMimRq dy brzbr
mg mihx mihmW amI ptMqr
khiq suniq jug cliq inrMqr dovyx lgwqwr
43
phuMcy jb qlvMfI jwie
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

140

Gr
lwlU awlX imil ey awie
kir bMdn pun bcn Aucwrw
suin lwlU! iek prAupkwrw
44

dohrw:

soDo hm jo gur BXo, aMgd prm


inDwn
SRI nwnk pun iqn ibKY, Byd n
koAU jwin 45
cOpeI:

dInI aMgd ko guiraweI


iqn pzqRI qum sox mMgvweI
lwls hyrn qwsu ibswlw
suin kir iszK pTo qqkwlw
46
lwlU khY: n muJ suD koAU
BvpzqRI qum jwciq joAU
nwnk ky qum bhuq pXwry
hm sox khu siB Byd ivcwry
47
gurU aMgd hY kY sRI cMd
mMjI ikih iFg awnd kMd?
suq ny leI ik syvk pweI
qKq bYs iks gurqw aweI?
48

iezCw vyKN dI bhuqI


CyqI
Kbr
jnmpzqRI mMgdy ho

dohrw:

kih bwlw: aMgd gurU, ijh SRI


nwnk awp
pYsy pMc nlyr Dir, isr invwie
idX Qwip 49
cOpeI:

iqn kI smqw hovih kYsy


srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

Qwpo gurU nwnk jb aYsy


Koj lXo hm guru mqDIrw
ijAux KnvwrI pwvih hIrw
50
isrI cMd gur sMqiq jwny
mwnihx mwnv mn anumwny
gur aMgd ko gurqw dey
ikDox duiqX nwnk pRgtwey
51
suin kir lwlU igrw alweI
'Kojo jy pzqRI huie BweI
kwgr lyKy ky iek QWeI
bhu mihx imlI n jwnI jweI
52

141

buzDI dw DIrjvwn
Knnvwlw
sMqwn, aOlwd
mnuK socky
mwnox dUjy
bwNI khI

dohrw:

kih bwlw lwlU sunhu! qUM kwlU


ko BRwq
jnin jnk nwnk nihn, qum qy gurnwnk jI dy mwqw ipqw nhIx nw bYTy,
huN qW qusW qox hI imlygIagwiq pRwpq
abih agwiq 53
hovygI sMs. awgq

cOpeI:

qum ibn kOn kry hm kwmw


BvpzqRI AuT Kojhu Dwmw
bwly kI suin igrw rswlU
kwgr igRh Kojiq Bw lwlU
54
Kojiq Kojiq pzqRI jbhI
idvs pMjvyx pweI qb hI
hzQ ivc
dInI lwlU nY kr bwlw
qWih deI kr pMnU lwlw 55
ly pMnU pun bcn Aucwry
bwly! clIey sMg hmwry
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

hyrihx guru Aur hrK apwrw


prm pRsIdihx prAupkwrw
56
suin SRonin mn mihx anumwnI
bwnI Bniq suKn mm swnI
gvny jugl sMg mg mWhI
bwlw pun pMnU ids qWhI 57

142

bhuq KuS hoNgy


kMnIx socI
myry suKW nwl imlI hoeI
tury dovyx kzTy rwh ivc

dohrw:

lwlU clqo iml qbY, pYsy pMj


nlyr
apnI idiS qy Byt dI, bolo qrPox, vzlox
muK qy Pyr 58
cOpeI:

sunyhw

hmrI idiS qy dyhu sMdySw

SRI aMgd ijsu doSu n lySw


isrI cMd jy iris ko DrY
iCmw Driq ijAux iqh pr krYx
59
bwly bhuro bcn Aucwrw
'SRI aMgd nwnk avqwrw
pMc doK nihx iqn mihx pwvihx
inkit qrin ijAux iqmr n
awvih 60
sm dm sox qn gwn suhwvih
awqp Bgiq jgq ibdqwvihx
pzqRI lyX cly qqkwlw
jihx KfUr mihx gurU ikRpwlw
61
dohrw:

bYsy aMgd rwjhI,


bMdy pd aribMd

guzsy
DrqI vrgI iKmw Aus pr krn

sUrj dy anHyrw
mn qy kwbU ieMdRy vzs ivzc SrIr
BgqI rUpI Duzp pRgtwAuxdy hn
ipMf dw nwm
ibrwjmwn hn
mzQw tyikaw crN kvlW Auzqy crN
kvlW Auzqy

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

irdy pRsIdy siqgurU,


kih rih iczq guibMd' 62

143

idlox KuS hoey


vwihgurU icq awvy

cOpeI:

KuSI bhuq bwly pr kInI


pun pzqRI apny kr lInI
swdr so inj sIs cFweI
BwAu bhuq kir Aur mihx lweI
63
drSn qum kirvwXo guru kw
ijs qy BRm Bwgo hY Aurkw
shsikRiq azCr jb cIny
qb aMgd jI bcn su kIny
64
ien aCrn ko joAU jwnY
so Xw ko piF arQ bKwnY
gurmuzKI cihXy krvweI
pFih sunihx isK gurmiq pweI
65

hzQ ivzc
adb nwl awpNy isr qy rzKI
CwqI nwl

azKr pCwNy

pVHky

sorTw:

siqgur ikRpw inDwn, SRI nwnk


jg ibdq jb
sMgiq kIin mhwn, jwnI ibdw
brn qb 66
dohrw:

mihmw Kihrw jzt iek, kih SRI


aMgd pws
'pYVw moKw KzqrI, sulqwnih puir vsdw hY
bws 67
cOpeI:

azCr jwniq hY vih doAU


piF iliK hY bulvweIXy soAU
SRI aMgd kih qumhI jwvhu
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

kir siqkwr qurq ly awvhu


68
mihmw phuxcXo qWih avwsw
awnXo js pd siqgur pwsw
pro crn gur awgw dInI
pFhu pziqRkw suK pRd cInI
69
krk mihx lyX pziqRkw bwcI
jnu bwnI rsnw pr nwcI
sun kir KuSI krI iqh isK pr
gurmuKI ilKIey ieh azKr
70
kih kir kwgr lIin mMgweI
SRI aMgd siB hI ilKvweI
awsn fwir asInihx dwlw

144

Ausdy Gr
CyqI
suK dyN vwlI

mwno srsqI

fwhky pwTWqR hY-awsn fwis asIn


dXwlw dUjw pwTWqR-awsn fwir su dIn
idawlw
bhuqy

awn sunih qihx iszK ibswlw


71
bwbw buzFw jI dI kQw leI dyKo SRI gur
iek buzFw jo hY qqvyqw
{kQw dy sRoqy}

nw: pR: AuqRwrD aDwX 46

moh awid joDw aiq jyqw


bcn pwie guru jo issu bYsw
BXo prm ibRzDn qn jYsw
72
Kt pwiqSwhI rho hdUrw
inpun syv mihx bcnn pUrw
so SRoqw bYso miq DIrw
sunn kQw ju hrih BvpIrw
73
amrdws qyjo ky ndn

ijzqN vwlw
bwl Aumr qox
buziFaW dy srIr
CyvIx... qk
cqur
bYTw buzDI dw DIrjI
sMswr pIVw
SRI gurU amrdws jI dI kQw leI dyKo
gur pRqwp sUrj rws 1, aMsU 29 qox
azgy spuzqR

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

syvy ijn aMgd duK kMdn


gurqw pweI ijn pScwqI
suniq BXy so kQw suhwqI
74
pun gurmuK, ieku jIvw BweI

145

duK nwS krn vwly


ipzCox
SoBnIk
ienHW dI kQw leI dyKo gu: pR: sU: rws 1
aMsU 11
bwNI SrIr (krky)

mn bc kRm ijn syv kmweI


pRSwd
SRI aMgd ihq Bojn qwrI
kriq pRIiq sox ruicr svwrI suawdly, cMgy
75
ienHW dI kQw leI dyKo sU: pR: rws 1 aMsU
pwro julkw pun isK eykU
prm hMs ko jws ibbykU

11
ivcwr (a) ijnHW L prm hMs kih ky
pCwNIdw sI Bwv ieh AunHW dI azl sI
Pog L qzq L gRhN krn vwlw

qjn aswrM swr gRhIqI


pY ap kI, ijAu hMsn rIqI duzD pwNI dI
76
vrgw ienHW dI kQw leI dyKo gu: pR:
sYn srs iek iDMw nweI
sU: rws 1 aMsU 11

ijn iszKI kI rIq kmweI


Bw murId murdy kI nweI
gurU gor mihx kIin smweI
77
ieqwidk jo syvk pRymI
Bey kQw sunny ky nymI
hor mnuK pRym krky
apr mnuj awvihx kir hyqU
sunihx kQw bydI kul kyqU bydI kul dy inSwn (siqgur nwnk dyv
jI) dI
78
dohrw:

bwlw kriq Aucwr muK,


pYVy ilKI suDwr
ilKvweI aMgd gurU,
jg ky kwj AuDwir 79
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

so suin brnn kriq kiv,


CMd cOpeI bMd
SRI nwnk prmwqmw,
bMdn kir suK kMd 80

146

suKdwqy L mzQw tyk ky

ieiq sRI gur nwnk pRkwS gRMQy pUrbwrDy pzqRI awnn pRsMg brnn nwm
duqIE aDwX 2

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

147

aDwX qIsrw
3. SRI gur nwnk dyv jI dw avqwr
2<< ipClw aiDawie qqkrw - sMKyp ilMk aglw aiDawie >>4
{BweI bwly dw srUp} 1..
{kljug dw Zor} 4..
{DrqI dI pukwr} 15..
{bwr dyS aqy qlvMfI mihmw} 32..

kibzq:

koAU kiv Aupmw su dyiq pwrjwq pg


koAU khy gurU pg kml aml hYx
pwrjwq=klp ibRzC sMs: pwirjwqpg crN aml=a+ml-mYl qox rihq

joAU pwrjwq n icqMn giqdwn nwhI


aml kml rYn ivKy muK iml hY
icqMn=cyqnqw, mn buzDI sMXukq hoN dI qwkq giq=mukqI rYn=rYN, rwq

vY qo sihcyq dyq kwmnw Bgq inj


bwsur aO rjnI myx eyk sy squl hYx
sihcyq=sih+cyq cyqnqweI smyq bwsur=idn rjnI rwq eyk sy=ieko jyhy, Bwv
apNy awp dy KyVy ivc iek rs iKVy rihMdy hn squl=s+qul-iek bRzbr, Bwv
mukqI dwn dy suBwv ivc iek quzl-dwqy-hI rihMdy hn iek rMg hn

lKy pd awdr n pwrjwq kml ko


qW qy pg pg pwrjwq n kml hYx 1
lKy=pCwNy, isawNy, smJy pd=crN awdr n.....=siqkwr Xw awdr Xog
nhIxlKy qox murwd hY ik dohW dI sdrSqw nhIx hY crn L klp ibRzC qy kml dI
Aupmw dyNI, crnW dw awdr krnw nhIx pg pg=crN crN hI hn, Bwv AunHW dI
Aupmw dI hor koeI vsqU nhIx hY

arQ:
koeI kiv (gurU jI dy) crNW (L) klp ibRzC (nwl) Aupmw dyxdw hY, koeI
kihMdw hY (ik) gurU (jI dy) crN inrml kml (smwn) hn;
(pr kiv ieh nhIx ivcwrdy ik) jyhVw (qW) klp ibRzC (hY) nW (qW Eh) cyqn
(hY) nW hI mukqI dy dyN vwlw hY, (aqy jyhVw) inrml kml hY (Aus dw) rwq
ivKy mUMh bMd ho jWdw hY
(prMqU jo siqgurU jI dy crN hn) Eh qW cyqnW vwly (hn,) awpNy BgqW
dIaW (mno) kwmnw (pUrIaW kr) dyxdy hn (aqy) idn qy rwq (hr smyx) ivKy
ieko jyhy (Bwv, iek rzs rihN vwly aqy) iek brzbr (Bwv, iek rMg rihN
vwly) hn
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

148

(so mYx) nWhI klp ibRzC (qy nWhI) kml (gurU jI dy) crNW dy awdr Xog smJy
hn, ies leI crN crN hI hn, nw (hI) klp ibRzC) (hn qy nW hI) kml
hzQ ivc Cotw qUMbw lk nwl
cOpeI:
*kr qUMbI kt kIin kupInw

lgotI

qn AUpr kmrI isq lInw


AUcI kulh sIs pr DwrI
SmS syq dIrG iekswrI
2
Aur mYx kr gur nwnk Dwnw
bMdy pd aribMd ibDwnw
bwlw brnn krn lgw br
sis muK qy ieiqhws suDw sr
3

srIr Auqy kMblI icztI

sRI bwlw sMDuru vwc

'sMDuru dw ieQy rwg aOxkV vwlw hY,


sMsikRq dy vwkrN anuswr ru ijs dw
Bwv rwry dIaW ivsrgW (:) bNky aOkuV
dw Au bNky Auvwc bN jweygw
arQ-ieh BweI bwlw sMDU jI kQn krdy
hn
Buruzqw Zor

{BweI bwly dw srUp}

kiljug pwie akwl pRjorw

topI isr
dwhVw icztw lbw ieko jyhw
idl ivc
crN kvl ivDI nwl
sRySt
cMdR muK qox aMimRq vrgw

{kljug dw Zor}

pRgt Bey aG EG pRGorw


awid dukwl hoiq Auqpwqw
BXo mlyC rwj bKwqw 4
pMQ muhMmd bFiq apwrw
klml mX miqhIn ibcwrw
go grIb ko hqihx kuswlI
kl ky kwlih kIin kucwlI
5
inRpq Bey miqmMd mlInw
jnu SuB krm Kos iks lInw
mMqRI lol5 byswgwmI

pwp bhuqy Bwnk


kwl pY jwNw awdk AupzdRv
pRgt
pwp rUp
gAU anweI
KotI cwl
rwjy buiD BYVI vwly mYly
Koh
lpt ivBcwrI

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

durwcwr kirhI mnbwmI 6


dohrw:

149

BYVy krm ivMgy mn vwly


KotI buziD duStqw jUeybwZI, bKIlI
pwp duKwAuNw sMqwp

durmiq duSt drodrI duzikRq


duKiq klyS
sUn isMGkw srs so, Drm BXo eyh swry isMGkw rwKSNI dy puzqRrwhUsmwn (ho gey) eyh swry isMGkw
rWkyS 7
cOpeI:

inRpq pukwr n suinhYx kweI


kwjI irSvq bis aiD kweI
JUTy ko swcw kir dyeI
siq nwAuxko nwAux n lyeI 8
jih qihx clI mlyCn BwKw
inj inj Drm nrn siB
nwKw
puMn hIn qn pwpn pInw
drb Ksotihx dyKiq dInw
9
pr kwrj ky krqw hwnI
sin ijAux qnu Kovih duK dwnI

rwKSNI dy puzqR-rwhUsmwn (ho gey)


Drm pUrnmwSI dw cMdRmw (ho igaw)
rwjy Pirawd
bhuq

awpo awpNw mnuKW ny Czf idzqw


qkVy
Dn Koh lYxdy hn grIb dyK ky
prwey kMm krn vwly nwS
sN iszkuN (awpNw) awp (kutwky rzsydw
rUp ho ky dUjy L bMnHN dy kMm aw ky)
duKdweI huMdI hY
prwieaw Dn pr iesqRI

pr Dn, pr inidaw, prdwrw


insidn qn mn sox ihq Dwrw pRym
10
dohrw:

jMgm bhuq sryvry


kriq idgMbr42 rwr
Kt drSn hirnwm ibn
hoiq bwd mir Kwr 11
cOpeI:

kIny dwdS mwrg jogI

tzlIaW KVkw mMgN vwly iPrqU jYnIaW


dy do Byd
JgVw
Cy mq
JgiVaW Krwb
bwrW rwh jogIaW dy bwrW pMQ ieh
hn:-1. hyqU 2. pwv 3. aweI 4.
gMmX 5. pwgl 6. gopwl 7. dws 8.

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

BwAu Bgiq ibn Bey ibEgI


krihx SwsqRn ibpr kubwdw
bhuq prspr vDiq ibKwDw

12
mUMf muMfwvihx huiex sinawsI
drb nwr mihx irdw durwsI
Bey aqIq khwiex bYrwgI
igRsqI qy viD mn dOx lwgI
13
pMfq phrUaw krihx sqyeI
rKvwrI ko sdn kryeI?
huqI bwr rKbwr inRpwlw
pRjw Kyq ko Kwiq kuFwlw
14
dohrw:

BXo Bwr Dr pr aiDk,


Drm Driq nihx DIr
BwAu Bgiq nihx jgq myx,
ibkul BeI BX BIr 15
cOpeI:

150

kMQVI 9. bn 10 Dj 11. colI 12


rwvl
sweIx qox ivzCuVy
bRwhmn BYVy JgVy
awpo ivcIx JgVw
isr munwky
Dn iesqRI ivc idl hY BYVI awsw
vwlw
iqRSnw dI azg
pihrydwr corI
Gr dI rKvwlI kON kry?
vwV rwjy
BYVI qrHW BweI gurdws jI ny vI eyho
hwl idzqy hn Aus smyx dIaW anmqI
qwrIKW vI dyS dw burw hwl dzsdIaW hn
ZmIn qy bhuq
hOslw
ivawkul DrqI) BY nwl BYBIq ho geI
(a) BIVw pY geI DrqI) BY nwl BYBIq
ho geI (a) BIVw pY geI

eykuMkwr arwDn kInw


{DrqI dI pukwr}

Bniq bynqI BeI aDInw


prmySur pr purK purwqn
prm prwvrnwQ snwqn 16
dIn bMDu pRBu dIn dXwlw
dInwnwQ pRoK pRiqpwlw

awKdI hoeI
anwdI
dyKo ies dy pihly aDwX ivKy mMgl
sRI siqgurU nwnk dyv jI dw, CMd 5
dInW dw ipawrw
dInW dw suawmI gupq

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

ajr amr anvzd aByKw


aBY inrMjn alK alyKw
17
klml kil ky kwl ibQwrw
abih Bwr nihx jwie sMBwrw
aiq duSqr dK vylw BXo
ibn aivlb jwiq nihx rho
18

151

buFwpy qox ibnW mOq qox rihq kQn


qox pry ByK qox rihq
fr qox pwr mwieaw mYl qox pwr lyKy
qox rihq
pwp kiljug smyx PYl gey
huN qW
bhuq aOKw
awsry dy ibnW

dohrw:

siqjug mihx cwrox crn,


qRyqy qIn rhwie
dwpr mihx doAU rhy,
kil iek crn itkwie 19
cOpeI:

klml mX awXo kilkwlw


BXo su XW qy Bwr ibswlw
eyk crn qy itkw n jweI
ibn aivlb n iQrqw pweI
20
eykuMkwr! ibnY suin lIjY
iQr hovox ko aivlb dIjY
joqI rUp awqurI bwnI
suniq ibcwr kIin suKdwnI
21
ies kwrj ko bhuq pTwey
jwie qhW inj pMQ clwey
ibsry jW kwrj qihx gey
apny apny miq Tihrwey
22
iknhux n mihmw nwm ibQwrI
BwAu Bgiq kI rIiq n fwrI

pYr
pwp rUp
bhuq
iesiQqI
bynqI
duK BrI bwNI

ieh vwrqw biczqR nwtk ivc vI hY


iksy ny

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

ijAux hoviq aivlbiq ConI


ieAux ibcwr boly jg jonI
23
nwm kIrqn ibQrhux jb hI
quJ aivlb hoie hY qb hI
XW qy pRgtwvox jg awie
mo ibn hoiq n awn Aupwie
24
Drm Dwm Dr DIrj dIno
pwie alb hoie duK CIno
suin kir igrw ggn kI ConI4
Aur kir prm hrK muK monI
25
jg mihx rGuvr kul akMlkw
pRgty bydI kumud mXMkw
eykuMkwr Dwir inj rUpw

152

awsry vwlI ipRQvI


jgq dw kwrn, prmwqmW

hor
Drm dy Gr ny ipRQvI L
nwS
akwS

sRI rwm cMdr jI


kvIaW cMdRmw vq
ies qox murwd AuhI hY jo pMjvyx siqgurW
dI ies quk qox hY gur nwnk dyv goivMd
rUp' ieh prmySur dw jonI ivc awAuNw
nhIx, prmySur awid gur hY, AuhdI gurU
SkqI gur nwnk ivc pUrn rUp lY ky
pRgtdI hY aYAux gurU jI goibMd rUp hn

pRgty siqgur rUp anUpw 26


dohrw:

ins kucwl kilkwl qm,


Aufgn dMB smwj
Bey kumuid12 sy aink mq,
ieMdu muhMmd rwj 27
cOpeI:

rwqRI BYVIaW rsmW anHyrw


qwry pKMf
cMdRmw
bwl avsQw dw sUrj

iqn ko hrn bwl idnrwAU


pRgty
Audy su nwnk qyj pRBwAU
bcn ikrn jW mihx prkwSy
sMq qwm rs hyir ivkwSy kvl vyK ky iKVy

28
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

dMBI sm AulUku duK BwrI


ikMkr kok Bey suiKXwrI
awqp Bgiq jgq prkwSI
nIxd aivdw iszKn nwSI
29
gwn nwm mihx nrbr jwgy
klml supnw ijAux mn qwgy
Drm Driq DIrj ky hyqw
pRgty sRI bydI kulkyqw 30
sRI bwlw sMDuru vwc
dohrw:

kwrn guru avqwr ko mYx,


brno icq lwie
sunhu jnm kI ab kQw,
SRI aMgd suKdwie! 31
cOpeI:

153

AuzlU
iszK, dws ckvI ckvw

cMgy purS
pwp
vwsqy
bydI kul dy inSwn
sbzb
disaw hY
hy suK dyN vwly gurU aMgd jIE!
bwr dw dyS swry dySW dw rwjw

bwr dyS siB dyS nrySU


{bwr dyS aqy qlvMfI mihmw}

gRwm pRjw ky hriq klySU


aYrwvqI eyk idiS bwrI
suMdr rMg qrMg AuCwrI 32
so br ibjn hoiq hY qW pY
inRpqw ko lCn Cib QwpY
cMdRBgw idiS duiqX suhweI
mwl qrMgin szC AuTweI 33
qW pr hoiq cmr Cib BwrI
mihmW mhW jnwvn kwrI
sdw sukwl sisn ko swlI
qihx dukwl kI kOn kucwlI?
34
spqeIq ko BIq n pwvw

gRwmW (rUp) prjw dy dUr krdw hY


duK
rwvI (ndI) dw iek pwsy jl
AuCwl irhw hY
sRySt pzKw Ausqy
rwjpny inSwn Qwipaw hY
cnwb dUjy pwsy
lihrW dI pMgqI

KyqIaW dw Gr
kwl, aMn dw Gwtw
KyqI L hwnI phuMcwAuN vwly szq
AupzdRv:-1. brKw nw hoNI 2. bhuq hoNI,

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

qskr kul qij anq prwvw


pQk jwq jihx mn ibrmwvw
hyir ihqU nr kutMb Bulwvw
35
Pl PUln dlXuq qru cwrU
pQk hyq TwFy suKkwrU
bsihx lok jihx sujn sucwlI
dXw Drm ky jy ipRqpwlI 36
aiQq syv mihx ijn mn rwqw
gun gRwhI siB ibdw gwqw
Aupjihx jihx qurMg bhu suMdr
blI qrlqw gun ky mMdr
37
aOr pSU bhu suBg su jwqI
iqn kI Kwn kIin ibiD KwqI
jo as dyS ruicr br sgrw
Brq KMf mihx SuBiq Aujgrw
38
iqh mihx qlvMfI Bl ngrI
cwr brn kir pUriq sgrI
ijh ky chux ids bw suhwvw
kusm bwitkw bhu Cib pwvw
39
ngr kot idiF bno AuqMgw
mqsr Drqw jo igir sMgw
atw Gtw sMg kriq iblwsw
mnhu inroDn kI ihX awsw
40

154

3. cUhy pYNy, 4. mzkVI, 5. pMCIaW ny Kw


jwNw, 6. rwjw dI cVHweI, 7. kuMgI fr
corjwqI hor QW dOV geI
rwhIaW dw jWidaW ijQy mnmohq ho
jWdw hY
dyKky ijzQox dy ipawr vwly mnuK
sMbMDI Buzl jWdy hn
pziqaW smyq suhNy ibRzCW
rwhIaW vwsqy KVy hn suK dwqy
cMgy sdw cwr vwly
loVvMd, grIb
GoVy
iqRzKy
cMgy
ibDwqw ny pRgt
suMdr cMgw swrw
SoBdw hY pRgt

bRwhmn, KzqRI, vYS, sUdR


Puzl bgIcy
ngr dwly sPIl AuzcI
jo mukwblw krdI hY phwV nwl
atwrIaW bzdlW nwl gzlW krdIaW
hn
rOkN dI idl ivc

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

mMidr jihx suMdr Cib pweI


srb ruiqn mihx jy suKdweI
aStwpd sm ibpnI BUrI
bnj sOj sox awpn pUrI
41
SRI nwnk awgm ky hyqU
rco surg iviD suK sMkyqU
surBI KIr pXUK smwnw
sur sm suMdr mnuj sujwnw
42
ijh kI rcnw hyir biczqRw
ivSkrmw hoieE icq iczqRw
SRiq pwTI hoqI qq vyqU
Kt krmI ikRq kYvl hyqU
43
as idjvr jihx bsy suKwry
CzqRI Drm XuzD ihq Dwry
bnk DnI ikRq bnj ibnIqw
bwq kusl bydn pQ pRIqw
44
SUdR siBin kI syv kryeIx
inpun kwr inj inj mihx qyeI
nr arogqw Xuiq kuSlwqw
vYdk pTih hyqu siB gwqw
45
bydI bMs bsihx DnuDwrI
XuzD bydkw ijnihx suDwrI
quMf kwilkw pwvk kuMfw
Xzg QMB sy SoBiq JMfw 46
ikrpn sm kwqurqw Koey
krvwrn ky kIn sroey

155

cOpV mMfI swrI


vpwr sOdy hztIaW BrIaW hoeIaW
awvndy vwsqy
ibDwqw ny suKW dw Gr
gAUaW duzD aMimRq
dyviqaW vrgy
suMdr
kwrIgrI dw dyvqw hYrwn
bd Xg ivc awhUqI dyN vwly
Cy krmI krn vwly mOK vwsqy,
(a) ihqvwly
bRwhmn
pRym krn vwly
vYS nIqI sMXukq ivhwr
cqur, awdr vwlIaW

cqur
sihq pRsMnqw
bwr dw ielwkw Aus smyx bhuq awbwd
sI, mgrox vYrwn hoieaw, huN Pyr vsdw
hY
SsqRDwrI
QVI, vydI
muK agin kuMf kuMf, culHw
QMmW
SUm kmZorI
qlvwrW dy cmcy

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

156

duStW dw mws
dustwimK bhu dIn ahUqI
jihx srpI SRoNq sMXUqI iGAu lhU sihq
47
bydIaW dw Kwndwn DnuDwrI SUrbIr qy AunHW dy XuzD L Xzg dy alkwr nwl idKwAuxdy
hn (bydkw) Xzg smyx azg bwlN vwly kuMf dy pws simzgRI rzKN vwlI QVHI, iezQy
XuzD dw asQwn hI QVHI hY kwlkw dw muK Bwv XuzD dw AuqSwh hI agnI kuMf hY,
Xzg dw QMBw kI hY jo JMfw hY Xg krqw L SUmqw CzfNI pYxdI hY, ieQy kwierpNw
Cof idzqw hY Xzg ivc iGAu iql jv awd simzgRI L cuzkN leI cmcy huMdy hn ieQy
ikRpwnW hI cmcy hn duSt purSW dw mws hI ahUqI hY, lhU hI iGRq hY, aYsy bydI
Kwndwn qlvMfI dy vwsI hn

as bydI vwsI qlvMfI


ijn kI bhu kIriq jgmMfI
icrMkwl qihx rihiq ibqweI
Bw iSvrwm qwsu kul mWhI
48
ibRziq SWqkI ijn mn kInI
jIvw rj qm kI qij dInI
huie aihMs awXuD kr Cory
SRIpiq ky pd pdm inhory
49
iqh bnwrsI nwm su qIXw
piqbRiq Drm jwsu idF kIaw
iqnqy suq jug By sucwlU
vf kwlU Coty SuB lwlU 50
vfBwgI jo hY SuB krmI

jgq ivc kwiem ho cukI sI


rihMidaW
hoieaw bwby kwlU jI dw ipqw

guZwrn rjogunI qmogunI


ihMsw rihq Ssqr hzQox Czf idzqy
mwieaw dy mwlk, vwihgurU dy crN
kvlW dI SrN leI
sRySt iesqRI dw
ijsny pzkw
puzqR dy sdwcwrI
bwby kwlU jI dI pUrb jnm dI kQw qy
SuD BwvnW dw eyQox pRsMg tuiraw hY
Dwrn vwlw

Bgiq prwXn inScl DrmI


swry
jp qp bRzq nym smudwey
kriq bhuq ijh jnm ibqwey
51
aink jnm kI iezCw jwsU
ivSnu hoie suq gwn invwsU puzqR gwn dw Gr

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

157

ihMdU Drm dy inScy ivc ieh hY ik vwihgurU jI dw sguN srUp ivSnU Bgvwn hY,
ijs ny awpNy 23 avqwr vzKo vzK simaW ivc Dwry hn qy cObIsvW avqwr ajy
DwrnW hY bwby kwlU jI dy qp smyx dy idlI-Bwv L kvI jI ny AunHW dy awpNy inScy
anuswr iezQy dzisaw hY

irdY kriq sMklp ivklpw


-Bgq aDIn irJY gun alpw
52
jy muJ lKYx dIn gun nWhI
Bey sUkrI sPrI mWhI
kmTI awidk ibmiq kujwqI
iqnky jnm lIn jg KwqI
53
pRym for sox krihx akrnI
kIriq ibml byd iem brnI
aidqI kzsp ky ijm Dwmw

Aupjiq Bey Aupyxdr nwmw54


as awsw Dir asur ibnwSI
BXo inrMqr rUp AupwsI
kwlU nwm jnm jb Dwrw
pUrn awsw kIin murwrw 55
suq kwlU ipK ipq iSvrwmU
pwn gRhn ikX kIriq DwmU
iqX piqbrqw guNiniD soAU
iqh suSIlqw kih sk koAU?
56
swDI pwie kwl bhu kwlU
ikXy brq qp kTn ibswlU
icrMkwl iev dMpiq bIqw

pRsMn huMdw hY QoVy guNW qy hI


jwNn grIb
sUr jwqI mzCI
kCUNI buzDI ibnW
pRgt hY
nw krn vwlI krnI bI krdy hn
khI hY
nwm hY irKI dw nwm hY Gr kzSp
iek irKI hoey hn ijnHW dI supqnI dw
nwm aidzqI sI, ienHW dy Gr hI bwvn
avqwr pRgt hoey sn
pYdw hoey bwvn
dYq dy nwS krn vwly Bgvwn dI

vwihgurU ny
ivvwh
iesqRI
kih sky kON
sRySt iesqRI smW
bVy
bhuq icr ies qrHW iesqRI Brqw
dw

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

hir pdpMkj ijn mn pRIqw


57
qlvMfI mihx rwie bulwrU
sodr sm kwlU sMg pwrU
ijqy gRwm ko so aiDkwrI
siBkI deI kwr ptvwrI 58
as ibiD iblsiq aink
iblwsw
dMpiq Aur DirhI suq awsw
swDI grB Drn pun kInw
jnmI qinXw sumiq pRbInw
59
ihm igr mYnw ky Gr mWhI

158

iBrw vWg
hwkm
ies qrHW
puzqR dI
sRyS iesqRI ny
sRyS buzDI vwlI lVkI jnmI lwiek
purwn ivc iliKaw hY ik ihmwly phwV
dI iesqRI dw nwm mYnw sI, Ausqy jo
lVkI jnmI Aus dw nwm pwrbqI rziKaw,
arQwq prbq qox pYdw hoN vwlI
pwrbqI iek pUjI jw rhI vkqI hY,
ies krky idRStWq ivc awdr leI kiv
ny vrqI hY
ijs qrHW sI

pwrbqI jnmI ijvawhI


BeI suSIlw siB guN KwnI
mnhux Bgiq Dir dyih suhwnI
60
smW guZr gey dy ipzCox
kwl ibqIq BXo pScwqw
pRIqI jwnky jgq dy dwqy ny
kwlU riq lK kir jg dwqw
iqsdw
-hovOx puzqR qws mYx jweI -

kiv jI dw awSw vwihgurU L grB join ivc awAuxdw dzsN qox nhIx smJNw cwhIey,
Bwv Auho-goibMd rUpqw-dw lYNw cwhIey kvI jI iesy aDwX dy aMq ivc jd
avqwr dw iZkr krdy hn qd jgq gurU dw jnm lYNw-dzsdy hn (dyKo aMk
80) qy ipzCy vI dzs awey hn-'eykMkwr Dwir inj rUpw pRgty siqgur rUp anUpw
26 vwihgurU grB join ivc nhIx awXw pr- awip nrwieNu klwDwir jg
mih prvirXAu'
as ivcwr awey jgrweI 61 jgq dy rwjy

duiqX grB ko Dwrn kInw

dUjy

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

159

piqbRq Drm jwsu mn lInw


ijAux duqIaw ko ibRziDiq cMdU dUjI iqzQ dw vDdw hY cMdRmW
iqh sm grB rUp suKkMdU
62
Bwvyx gihNy
jzdip BUKn skl Auqwry
qWhvI bhuq pRkwSy murwd sqoguNI,
qdip suMdRqw aiDk Aujwry
pRBwvSwlI qy rUhwnI suMdrqw qox hY

kwlU iqX bYsy ijs aMdr


aiq SoBw sox lgY su suMdr
63
mqW koeI sMsw kry mqW koeI sMsw kry
suin sMdyh krY ijn koAU
koit bRhmMf SoBdw joAU
iqh invws kIno ijh QweIx
ikAux n hoie iqh SoB svweI
64
jW idn qy awey jg swmI
ijhVy (nr) ivMgy (sn Auh srl) iszDy
Bey srl puir mihx jy bwmI
ho gey

suic, sMqoiK, Drm, siq, krunw


as SuB krmn mihx awcrnw
65
sIq sugMDiq mMn smIrw
clY ju hir hI siB ibiD pIrw
bwdr awvihx Bir Bir bwrI
brKihx nr iezCw anuswrI
66
PUlihx Plihx ibRzK smudwie
jnu andqw bwhr aweI
aMqr iqn kY BeI amyAU
mnhux nrn idKrwvih qyAU
67
iCq sohiq Dir nv sbZweI

vrqn lg pey
TFI sugMDI vwlI DImI hvw
bzdl pwnI

drKq
mwnox KuSI
nw smwvN vwlI ho geI

Dwr ky nvIx hirawvl

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

ijh Aur siB qy aiDk bDweI


jF jMgm qlvMif andU
Bw pRvyS jb ko suKkMdU 68
as jb bIq gey ds mwsw
srd suMdrI ieMdu pRkwSw
ibml akwS soih gN qwrw
ijm jzgwsI Aur awcwrw
69
inrs myG huie, gy inj dySU
ijm siqsMgiq imtihx klySU
Aurj mws kI pUrnmwSI

160

bhuqI
nw qurn vwly qurn vwly
hoieaw suKdwqy dw
ds mhIny
srd (ruzq dI) rwq dw cMdRmW
qwiraW dy JuMf SoBdy hn
swDk nyk clnI dy guN
pwNI rhq ho ky bzdl
ijs qrHW
kzqk dy mhIny dI j: sw: BweI mnI
isMG qy purwqn jnmswKI ivc vYswK dI
iqRqIaw iliKaw hY
vWU cWdnI

hir kIriq so jOnH pRkwSI


70
nO qy Cy pMdrW sO CbI, arQwq
sMbq nO Kt shs CbIsw
1526 sMmq

Bo avqwr pRgt jgdISw


BXo acwnk siBin AuCwhw
ibn kwrn mn liK n skwhw

71
Drw akwS ibKY jy bwsI
mMgl krihx ismr aibnwSI
ly inj hwQin sMK bjwey
jY jY jY muK bcn sunwey 72
amrn iml kir mzl GsweI
kuMkm pun Gnswr imlweI
kwlU ky mMdr pr crcihx
mMdwrn
kusmWjil
arcihx
73
Dwien sybMmwn kulInw

acNcyq KuSI pwTWqR-kro-bI hY


jwN nw sky
ZmIn qy vzsN vwly

dyviqaW ny cMdn
kysr kpUr
iCVkn lgy
klp ibRzC dy PuzlW dy buk
dweIaW krky syvw krny Xog cMgI kul
dI (mwqw jI)

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

BeI pRsUqw aiq suK lInw


aStdIp dIpiq igRh jwno
Cib Git geI bwl riv mwno
74
idpq qyj ijxh kWiq anUpw
ibsmY Dwie hyir iss rUpw
-jnmiq imRdul bwl muskweI
sgn kusgn n jwno jweI
75
anq bwl jnmiq siB roqy
ibgsiq ieh ijv awnd hoqy-
alp buziD ikAux Dwie lKwhI
jnm mrn ies pIrw nwhI
76
dwsI dOir deI suiD kwlU
lyhu vDweI anxd ibswlU
kWiqmwn Bw qwq qumwrY
mMgl krhu ibibD prkwrY
77
suq Aupjn ky suin kir bYnw
mnhux jgq suK pRwipq aYnw
jnm rMk ijAux sdn sMqwnw

161

ivaweI
azT dIvy (a) SmWdwn jg rhy hn
aStdIp nwm azT muKIey Smwdwn dw bI
hY
AunHW dIivaW dI) Cb Gt geI mwnox
svyr dw sUrj (cVH ipaw hY) AunHW
dIivaW dI) Cb Gt geI mwnox svyr dw
sUrj (cVH ipaw hY)
pRkwS irhw hY pRkwS
acrj hoeI dweI vyKky bwlk dw
rUp
koml hzsdw hY

hor roxdy hn
hzsdy hn eyh
QoVI buDIvwlI dweI ikvyx smJy ik

Kbr
puzqR
anyk qrHW dy

Gr
ijvyx jnm
klpibRzC

dy

kMgwl

dy

Gr

awn lwgo, iqAux Aur hrKwnw


78
CyqI
jspd jwie kIn ieSnwnw
kpiVaW smyq
bsqRn Xuiq ijAux byd bKwnw
Aur prmySur ko kir Dwnw
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

bMdn krih bMd jug pwnw


79
ieh ibiD jnm BXo jg gur ko
suK dyvn Bgqin pun Dr ko
awgY ijAux ijAux BXo AuCwhU
sunhu kQw Bv vf ruj dwhU
80

162

joVky dovyx hzQ

DrqI L qy BgqW L
KuSI
sMswr dy vfy rogW L swVn vwlI

ieiq SRI gur nwnk pRkwS gRMQy pUrbwrDy SRI guru jnm pRsMg brnn nwm
iqRqIE aDwX 3

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

163

aDwX cOQw
4. gurU jI dw avqwr Auqswh qy nwm Drnw
3<< ipClw aiDawie qqkrw - sMKyp ilMk aglw aiDawie >>5
{kivqw dy doS} 1
{kiv nmRqw} 1
{nwnk pd dy arQ} 57

kibzq:

aMD ju bDr ipMg ngn imRqk CMd


rukq apwrQ kI, smJ n awveI

{kivqw dy doS}

aMD=kivqw dw iek dUKN, ijs ivc ipCly mMny pRmMny kvIaW dy bMnHy hoey qRIky
dy Ault kuC ikhw jweybDr=biDr-forw, kivqw dw iek dUKN, rcnW ivc
pey iksy pd dw dUsrw arQ pihly dw ivroDI hovy ipMg=ipMglI-kivqw dw
iek dUKN, ijs ivc CMd Gzt vzD lgdw hovy ngn=ngI, kivqw dw iek doK
ijs ivc alkwr koeI nw hovy imRqk=moeI hoeI-iek kivqw dw dUKN, ijs
kivqw ivc arQ koeI nw bNy CMd=nZm, kivqw
rukq=rukq qox murwd punrukiq hY iksy iek gzl L bwrbwr kihNw arQ
Bwv Auho hovy, qy byloVw kihNw apwrQ=ijs kivqw ivKy aYsy bcn khy hoN
ijs dy arQ kIiqaW gzl atptI bNy

vYr dyS kwl gn agn nvox hI rs


ibbDwlkwr hUM ko Byd nihx pwveI
vYr=ivroD dyS=sQwn kwl=smW kivqw dy do dUSN, dyS ivroDI qy kwl
ivroD dyS ivroD-ijhVI SY ijs dyS ivc nw hovy Aus dyS ivc vrNn
krnI kwl ivroD-ijhVI SY ijs smyx n hovy Aus smyx ivc vrNn krnI gn
agn=ipMgl ivc jo vZn leI gN rKy hn Eh kuC SuB guN qy kuC aSuB
guN mMny jWdy hn aSuB guN L kvI agN kihMdy hn
cMgy gN ieh hn:-mgN, ngN, BgN, XgN aSuB gN=sgN, qgN, rgN,
jgN
mgn, ngn, Bin Bgn Q Xgn sdw SuB awn jgn rgn sox sgn ko qgnih
aSuB bKwn 18 kiv pRXwX
ienHW L smJN qy vrqN dI jwc nw hoNI gN agN dI bysmJI hY nvox hI
rs=kwv ivc nO rs igNIxdy hn, swrI ihMdI kivqw ienHW rsW ivc hI GuMmdI hY
rs eyh hn:-iSRMgwr, bIr, hws, rOdR, Bwnk, kruNw, bIBqs, aDBuq, SWiq
ienHW rsW L smJy ibnW ienHW dy myl anmyl krny Xw ienHW dy sQweI sMcwrI BwvW
awid ivc sMkyq qox Ault krnw ieh nO rsW dI bysmJI hY jy nvW rsW ivcox koeI
rs nw vrNn hovy qW hIn rs kivqw hY, aQvw rs vrNn kridaW rs ibrzsw ho
jwvy
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

164

ibbDwlkwr=nwnw pRkwr dy alkwr (jo kiv jn kivqw L suhNw krny leI vrqdy
hn, ies ivSy qy keI gRMQ ilKy huMdy hn) Aupmw, anupRws, AuqpRyCw awid sYxkVy
alkwr hn, kiv jI kihMdy hn ik ienHW dy Byd pRiq Byd mYL nhIx awAuxdy

koAU gun hY n mYx Bniq mzD jwno mn


gunIan hws jog atptI jwveI
{kiv nmRqw}
eyk gun XwmY su ibdq SRiq sMq suno
siqgurU kIriq su inrml BwveI 1

arQ:
(mYL apNI kivqw ivc pY rhy dUKNW dI jYsy ik) aMnHI, bolI, ipMglI, ngI,
moeI hoeI, punrukqI vwlI, arQ hIn, dyS kwl dy vYr, gn, agn vwlI dI
smJ nhIx aw rhI, (iesI qrHW kivqw dy BUKNW dy inbwh ivc jYsy ik) nvW
rsW qy nwnW pRkwrW dy alkwr dy (vrNn krn dy) Byd (pir-Byd huMdy hn, so
mYL) nhIx aw rhy (ies krky myrI kivqw ivc) koeI guN nhIx hY, mYx (awp)
awK irhw hW (qy hy) guNI jnox! (qusIx bI) mn ivc jwNdy ho ik (myrI kivqw)
atptI qy hwsohINI hY, hW, iek guN ies ivc pRqzK hY, kMnW nwl suNo hy sMq
jnox! (ies ivc) siqgurU jI dI kIrqI inrml (qy mn L) BwAuN vwlI
(vriNq) hY
Bwv:
kiv jI kwv dy pMfq hn, qy eyh kuC inmRqw nwl awK rhy hn, pRMqU iek
ktwK bI ies ivc hY ik ies kivqw ivc qukbMdIey Xw drbwrI ksbIey
kvIaW vwU mYx inrw bzJy kwieidaW dI wnwpurI vwlI kivqw nhIx GV irhw;
mYx, jo suqy iszD apNy agMmI pRvwh ivc AucwrI jWdI hY, Aucwrdw hW ikAuxik
pRXojn CMdw bMdI nhIx pr siqgur dI kIrqI hY kIrqI iczq dy pRym ivcox
inkldI hY qy pRym aslI rzbI AuzcI kivqw dw mUl kwrN hY, so inmRqw dy
lihjy ivc kiv jI qox AunHW dI kivqw dy sqy aweI qy pRym qox AupjI
kivqw dI sUcnw ho rhI hY ieh gl agly dohy qox bI pRgt huMdI hY:
pRvwh gMgw ivMgw clnw
dohrw:

norw sursir bkRgiq,


gunI n aOgun jwn
swdr so iqh mihx sdw,
kirhYx pwn Snwn 2

siqkwr nwl
ijvyx gMgw dw pRvwh ivMgw tyFw atptw
cldw hY, pr guNI ies aOguN vl nhIx
qzkdy, gMgw jl dI qwZgI qy TF awid
guNW L awdr dyxdy hn

SRI bwlw sMDuru vwc


cOpeI:
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

kih bwlw SRI aMgd sunIey


SRI guru kQw ibml gun gunIey
BeI Bor inj dws bulwXw
idjbr sdn jwh qUM DwXw
3
dYvg jo hirdwl pRbInw
awnhu qWih iblb ibhInw
suniq dws idj sdn su jweI
dr pr iqSit guhwr sunweI
4
SRqvw bcn ibzpR hirdwlw
awlX dr inkso qqkwlw
idjjU! kwlU muJih pTwXw
clhu awp, qqkwl bulwXw
5
kihidj hOx awvox kir pUjw
bhuir krox nihx kwrj dUjw
suin Auzqr ko iqh iCn dwsw
kwlU pws krI ardwsw 6
GtI pWc lO aruNw kirkY
awXo idj SuB Sgun ibcirkY
kwlU ko ssqYn sunwXo
ipK AuCwh ko Aur hulswXo
7
dohrw:

idjbr ko lY ajr mihx,


swdr awsn fws
bYTwXo bhu BwAu kir,
awp bYs iqsu pws 8
cOpeI:

165

inrml
svyr hoeI qy
bRhmn dy Gr dOVky jwh
joqSI pMfq dw nwAux hY
lYaw dyrI qox ibnW, CyqI
drvwjy qy KVoky avwZ
suNky bRhmn
Gr dy bUihEx CyqI inkilaw

pUjw
awSIrvwd
pRsMn hoieaw
Gr dy ivhVy ivc
awdr nwl
pRym
hy sRySt bRwhmN!

kih kwlU suin SRon idijMdU!


srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

dXo sdn mm qwq guibMdU


muJ pr inj anukMpw Dwrhu
soD mhUrq lgn ivcwrhu 9
Byd SuBwSuB siB liK lIjY
BvpzqRI ies kI iliK dIjY
kuMkm kwgd kwlU! awnhu
gNpiq pUj igRhn snmwnhu
10

166

myry Gr puzqR rzb ny


apnI ikrpw
cMgw mwVw jwN lE
jnm pzqRI
kysr
gRYhW L

iszKI ajy pRcwr nhIx hoeI sI, SRI kwlU jI KzqrI ihMdU sy, AunHW ny kulwrIq krnI,
bRwhmN szdNw, pzqrI bnvwAuNI kudrqI gzl sI iezQy bRwhmN dy kQn dw BweI
swihb anuvwd kr rhy hn, ienHW gzlW dw guriszKw nwl koeI sMbMD nhIx siqgurU
jI jo awpNI iszKw dyNgy Eh SRI muKvwkW qox azgy gopwl pWDy pRqI Sbd jwil mohu
Gis msu kir ivc pRgt hovygI, bwkI pMfq hiridawl jI dI awpNI SrDw jo
siqgurU jI ivc hY Eh aMk 26, 32 ar 50 qox 55 qk, iesy aDwX ivc, pRgt
hY qy azgy jnyAU pwvN dy pRsMg ivc vDyry spSt hY, ijzQox siqgurU jI qox szcw jMU
pw ky pMfq jI awp ikRqwrQ hoNgy

bwlk Sbd lyX jo jnmw


soAU Sbd sunwAu SRvnmw
BXo kwl iksu jnm sunwvhu
bUJhu Dwie hZUr bulwvhu
11
SRI nwnk kI dOlq dweI
so kwlU qqkwl bulweI
pTy dws siB sOj mMgweI
jo jo idjbr dIin rjweI
12
dohrw:

myry kMnW ivc


iks vkq
puzCo dweI L
dweI dw nwm
cIZ, simzgRI
awigaw
gRYhW L pUjN

igRhiBKyk kI vsqu siB, kwlU


qihx qy lwie
bhuro bYso pws ibp, bdnih Pyr bYTw bRwhmN dy pws muK qox
kihaw
bcn alwie 13
cOpeI:

GVI iek do pihr rwq

GtI eyk do jwm iqRjwmw


srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

ibqI
huqI
iss
Bv
aiBrwmw
kOn Sbd ly Aupjo bwilk?
Dwie! bqwvhu so qqkwilk
14
bolI bcn dOlqw dweI
sunhu ibRqWq aho idjrweI!
bhu iss jnmy mm kr mWhI
Xih acrj kib dyKo nWhI
15
dIrG nr ijAux ibgs imly hYx
iqAux ien kIny Sbd Bly hYx
SuB lCn SuB aMgn mWhI
awn nrn ijAux nr ieh
nWhI 16

167

gujrI hoeI sI bwlk jnimaw hY


suMdr
hy dweI!

hy pMfq jI!
myry hzQW ivc
kdI
vzfy mnuK KuSI nwl, iKV ky

hornW mnuKW jyhw mnuK

dohrw:

suin idjbr siB bcn ko


joiqS kIn ivcwr
-SuB inCzqR SuB kwl mihx
SuB iQq pun SuB vwr 17
cOpeI:

Bly lgn mihx bwilk jnmw-


ibduK ivcwr kriq bhu mn mw
-Xih issu hY avqwrI koAU
vfY Bwg kwlU ky hoAU 18
kY ibiD ibSnu ik iSv Bv
lIno
jgq AuDwrn lCn cIno
awqpzqR ies sIs Julwry
purbI insw jnm Bo bwry
19
czkRvriq hovih Bv mWhI

pMifq

Xw bRhmw jnm ilaw hY pMfq apNy


inScy dy vwk idl ivc hI kih irhw hY

Cqr
purb vwlI rwq bwlk dw
ShnSwh sMswr ivc

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

168

jgq qy Pqh
krih idgibjY sMsY nWhI-
idl ivc iezCw
drSn kI Aurlwls kInI
dyih sPl apnI idj cInI bRhmn ny apNI dyhI sPl jwNI
20

dohrw:

kwlU sox pun idj khI,


bwlk moih idKwie
suin kir dweI dOlqW,
lInI spd bulwie 21
cOpeI:

CyqI
bwlk lY aw bRwhmn dy kol

bwilk awn ibzpR ky pwsw

Dwie geI suin mzD avwsw


jwco bwlk jnin n dyeI
ijAux ikrpn Dn pRIiq rKyeI
22
khih srid ruiq srdI lwgih
imRdul bwl bwhr ks mWgih?
bhur ibdUKh bwrMbwrw
jwco idXo qwq aiq pwrw
23
ly kir dOlq bwhr aweI
awnn awrnjwq suhweI
lGu qn joiq ibswl jih
ijAux bt aKY rUp lGu
Cwjih 24

dohrw:

idjvr aiq miqvwn mn,


srb ilg pihcwn
hyriq Aur hrKiq srs,
TwFw BXo sujwn 25

Gr dy aMdr
mMigaw mwqw

iks leI
pMfq ny GVI muVI
mMigaw puzqr

muK dI (SoBw) kml (vrgI)


Cotw srIr bVI
bohV nW putIxN vwlw Cotw Pbdw
hY pRXwg rwj (ielwhwbwd) qIrQpur
iek bohV dw drKq hY, jo Cotw ijhw hY
awKdy hn ieh bVy quPwnW, BuMcwlW qy
prlY ivc BI putIxdw nhIx hY
buDIvwn
aMg, icMnH
vyKky idl ivc bVw and hoXw qy
KVw ho igaw Auh) cqur

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

cOpeI:

pulko prm pRym mihx mnUaw


bMdn kir jwno inj DnUaw
ijAu jn ieSt dyv ko dyKI
iqAu Aur mihx Bw mod ibSyKI
26
siB aMgn ky suMdr lCn
lgo iblokn ibzpR ibczCn
arun crn br imRdul suhwvYx
ijm dl kokndM duiq pwvYx
27
Buj awjwnu kMD SuB AUcy
krj arun ijAux ng huiex sUcy
kr SwKw iekswr ibswlw
Aur awXuq SoBiq Cib Cwlw
28
dwhn kr mihx cmr bnwvw
Cqr bwm mihx ruicr suhwvw
koml gol kpol suhwvn
Aunq nwskw mod bFwvn
29
arDM cMdRwkwr illwrM
Dnu iBRkutI su kRMc ibnbwrM

169

psIijaw
mzQw tyk ky awpNy awpL
Bgq jn
idl ivc KuSI bhuq

dyKN cqur
lwl sRySt koml
kvl Puzl dIaW ijvyx pMKVIaW SoB
rhIaW hn
bwhW goifaW qk moFy sohNy
nhuM
hzQ dIaW aMgulIaW ieko ijhIaW
lmIaW
CwqI cOVI
szjy hzQ ivKyx cOr dw inSwn
Kzby ivzc suhNw
gzlHW
AuzcIaW
nwsW
vDwAuN vwlIaW

awnd

azDy cMdRmW dy awkwr dw mzQw


DnuK vrgy BRvzty aqy iqRkutI ibnW
vwlW qox sMs. kUrc dohW BOaW dy
ivckwrly QW, iqRkutI
qyrw puzqR

suin kwlU! suq qoih ibczCn


ies mihx liKXq bziq su lCn jwNIxdy hn
30

bzqI lCn ieh hn 1. suMdr 2. suihRd 3. szcw 4. sUrmw 5. swvDwn 6.


SwsqR dw gwqw 7. AuzdmI 8. Audwr 9. gungRwhI 10. gMBIr 11. SuzD mn
12. DrmI 13. iKmWvwn 14. ieMdRY ijq 15. pivzqR 16. inmRqwvwn 17.
qyjzsI 18. dwlU 19. vwihgurU dw pRymI 20. SIlvwn 21. sMqoKI 22.
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

170

AupkwrI 23. ivczKn, cqur 24. sRySt mqI 25. jpI 26. qpI 27. indRw
ijq 28. swhsI 29. sMjmI 30. mwqw ipqw dw Bgq 31. jqI 32. gwnI
hzQ dI qlI AuzcI
kr qrvw ieh AUrD aweI

Dn bhu awie rKih iFg nWhI


pFo smuMidRk mYx bhu soDw

kol
iek ivdw dw nwm hY ijs dy pusqk dw
nwm BI smuMdRIk hI hY, ies ivc hzQ pYr
dIaW ryKW dy Bwv idKwey hn
pRohq

SuB gun siB ies mihx kih


pRoDw 31
mihmw aimq mnih mihx mwnI ibaMq
-hY avqwr sziq icq jwnI-
bRwhmn L dweI
idj drswie Dwie iFg mwqw
dIno jwie ju suMdr qwqw 32
iek SRwD jo ihMdU mMgl simaW qy krdy
ndI muKM-SRwD kirvwXo
hn
bRwhmn ny

bydn ibiD ijAux ibzpR bqwXo


bwlk dw
kwlU khY nwm iss rwKhu
brn soD SuzD muJ sox BwKhu azKr cMgy awKo
33
suin kwlU! ies nwm apwrw
hOx rwKox kir soD ivcwrw
ab inj kul kI kIjih cwlI
jo jwcih iqh Byij n KwlI mMgy
34
dohrw:

ieh ibiD kih idjbr gXo,


joiqS kriq ibcwr
dr pr qorN suMdrM,

drvwjy pr Dwgy ivc pzqy pRoky jo


ltkWdy hn, bMdn vwr

bWDiq hrK apwr 35


cOpeI:

mMgqy mMgN

awvihx dr bhu jwck jwcihx


qwln pUr klIv su nwcihx

qwlW L pUrn krky Kusry

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

Folk tlkw GuMgrU qwlI


qwl imlwvihx lyihx BvwlI
36
gwvihx gIq mDur Duin DwrI
dyiex suhwqI suMdr gwrI
siBih SrIkin iml kir aweI
BUKn bsn Dry Cib CweI
37
gj gwmin kY Mjin nYnI
nwgir gIq gwiex ipk bYnI
brn brn pt pihr nvInw
kit ijn CIn Aurojn pInw
38
alkwr ng kMcn BIny
krnpUr br bysr kIny
CudR GMtkw aMgd kMn
sbd krihx jy pihry aMgn
39
BeI BOn mihx BwrI BIrw
BI AuCwh kI DunI gMBIrw
kpt bys jihx dyvbDUtI

171

tlIaW qwVI jW kMsIaW

imzTI avwZ
iszTNIaW
gihNy kpVy
hwQI vrgI (msq) cwl vwlIaW mmoly
vrgIaW azKW vwlIaW
iesqRIaW koiel vrgy bol vwlIaW
rMgW rMgW dy kpVy
lk ijnHW dy pqly sQn pIfy
gihNy rqn qy sony dy
kMnW dy vwly cMgy nQ
qVwgI buhzty kMN

Gr ivc BIV
KuSI dI avwZ
bnwAutI rUp ivc dyviqaW dIaW
vhutIaW, apzCrW

gwvihx mnhu jgq suK lUtI


40
Gr
kwlU awlX mMgl swjy
drvwjy pur Coty ngwry
dr pr lGu inSwn SuB bwjy
FwFI Bwt ju mMgnhwry
pwie drb ko gunn Aucwry Dn lYky
41
nr nwrI bhu dyiq vDweI
dr pr BIr BrI aiDkweI
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

172

dyno Auicq lKo jo jYsw


dyiq BXo kwlU iqn qYsw 42
dohrw:

kwlU qb siB ibiD krI, jo bydI


kul rIiq
nr nwrI kIriq kriq, puir ngr ivc
mihx prm punIq 43
cOpeI:

bhu DnwF ky suq jnmwhIx

as AuqSv kIno iksu nWhI


khihx prspr iml nr nwrI
jnmo suq ko krm AujwrI koeI Auzjly BwgW vwlw koeI Auzjly
BwgW vwlw
44
CtI bwlk jnm qox Cyvyx idn dI
KStI kIin Bly kul cwlI
pwie sUp mihx brKiq swlI
aSt jognI ikX aiBKykw
kuSl mWg suq kI isr tykw
45
qROds dosih sMKw kInI
awXo idj kwlU suiD dInI
iss ko nwnk nwm DrIjY
ieskI srbr ko n jnIjY
46
pMfq kih su pvwXo colw
qb kwlU muK qy bc bolw
rliml nwm su qurkn ihMdU
nihx rwKv ieh nwm idijMdU!
47
avr nwm ko soiD DrIjY
irdY SuBwSuB Byv lKIjY

rsm, ijs L KstI, CtI Xw sTI awKdy


hn
Czj cwvl
pUjn

qyrW idnW dI igNqI


bRwhmn Kbr
bzcy dw
brobr

rlvW imlvW

cMgw mwVw

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

173

jo KzqRI ky kul Bl lwgY


Dro nwm as ibzpR suBwgY 48
dohrw:

azgy rKdy rhy hn

pUrb rwKihx nwm jy, pzC


ihMdUan joie
so qum irdY ivcwirkY, khhu n
qrkY koie 49
cOpeI:

kMnIx

suno SRon idj bcn Aucwrw


Xih qumro suq vf avqwrw
rwm ikSn avqwr ju hir kw
pUjiq ihMdu, n mwnihx qurkw
50
ieh issu ko mwnihxgy doAU
ihMdU qurk isK huie siB koAU
jhwj
ies ky crn poq kI nweIx
pwr prihx prmwrQ pweI 51
sMgiq, krihx qrihx Bv swgr
skl jgq mihx hoie Aujwgr
bhuq nrn ko krih AuDwrw
nwm Bgiq dy dwn Audwrw 52
dohrw:

vN iqRN BUm akwS mihx,


hoie aiDk prqwp
prm purwqn purK pr,
mwnv krhihx jwp 53
cOpeI:

go igr swgr mwrg dyeIx


ins bwsur awies mihx syeI

iZmIn
bhuq
ijsdw awid nw hovy prm purK
mwnuK
ipRQvI phwV smuMdr rwh dyNgy
rwq idn awgw anuswrI (hoNgy
ies dy)
idl ivc

kir ivcwr Aur nwnk nwmw


XW qy mYx, rwKo aiBrwmw suhNw

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

174

54
ihMdU qurk jpihxgy doAU
siml nwm ieh jwnhu soAU
jnmpzqRI
BvpzqRI mihx aih SuB bwqw
jo hyrI so BwKI Kwqw 55 vyKI khI pRgt
kwlU! kUr n lKIey koAU
khI swc inScY huie soAU
nwnk nwm arQ iqh sunIey
prm brn br Aur mihx gunIey bVy sRySt azKr ivcwrIey
56
{nwnk pd dy arQ}

kibzq:*pRwk jo nkwr n pumwn pihlw jo nnw azKr purK ivvDwn

awibDwn jwin,
qwhUM qy akwr ly ank pun
qIn hY
dUsry nkwr qy inkwr kY
akwr3 kir
BXo an ak cwr brn su
kIin hY
ak nwm duzK ko ibdq hY
jgzq mzD
jw nr kO nhIx duzK, sdw suK
lIn hY
aYso ieh nwnk ky nwm ko arQ
cIn
sziq icdwnd inq Bgiq aDIn
hY 57

vwck smJI

aYVw azKr qRY


nny azKr qox kzFky
cwr azKr
pRgt jgq ivc
ijs purK
smJ

dohrw:

prm hrK kwlU kriq,


sun idjbr ky bYn
swdr dIn Aupwien,
gXo bhur inj aYn 58

Bytw
Pyr awpNy Gr

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

cOpeI:

jWidaW bRwhmn

jwviq idjbr irdY ivcwriq


gtI igniq hoviq aiq awrq
-dyh ibRzD BI bYs ibhwvw

ignqI duKI

XW qy Bo muJ mn pCuqwvw
59
nihx dyKv mYx ieh prqwpU-
BUr ibsUriq pMfq awpU
-kO lg mYx jIvox jg mWhI
pUrn Bwg hYx ik mm nwhI
60
issuqw qij awvih qrunw hI
AuDrihx nr bhu sMgiq pwhIx
ibnY krox mYx krihx AuDwrw
Bv bMDn qy huie Cutkwrw
61
dohrw:

175

srIr buFw ho igaw hY Aumr guZr


czlI hY

bhuq JUrdw hY
kd qweIx
myry
bwlpnw juvwnI

sMswr
myry

aMqrjwmI jwnhI, mm Aur kI jy


bwl
lIlw kCuk idKwie muJ, idhu
AupdyS dXwlu 62
cOpeI:

sihq gwn ky bolihx jb lO


rwKhu ieh srIr mm qb lO-
kriq mnorQ gXo inkyqw
jpiq nwm apvrgih hyqw
63
iqh pscwqih bIqo kwlw
sny sny qn hoiq ibswlw
ijh ibiD ihrdY gwn mumoKU
inqpRiq vDiq dYq hiq doKU

jd qk
qd qk
Gr
mo vwsqy
ipzCox gujr igaw kuJ smW
hOlI hOlI bVw
mukqI dy cwhvwnW dy
hir roj vDdw hY qy dUeI dw doS

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

64

176

nwS huMdw hY

ieiq sRI gur nwnk pRkwS gRMQy pUrbwrDy nwm Drn pRsMg brnn nwm
cqurQo aDwX 4
ies aDwX ivc smuMdRIk ar joiqS ivcwr pMfq ny purwNy qRIky mUjb krnw hI
sI, Auh TIk Auqiraw, ies qox joiqS awid szcy hn ik nhIx? ies sMsy dw Auzqr
ieh hY ik eyh gNq ivdw dy ihswb hn, jo ryKW qy nCzqRW ivc hoey mwmilaW L
Xwd rzK rzK qy ivDW myl myl ky DRvy bzDy gey hn ieh ivgwn vWU inScy bwqW
nhIx hn, kdy TIk Fuk skdIaW hn, kdy nhIx

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

177

aDwX pMcm
mUl ivc kvI jI ny aDwX dy arMB ivc nhIx iliKaw ik amkw aDwX arMB
huMdw hY, pr aDwX dy aMq ivc iliKaw hY:-'ieq SRI..... Dwie' asIx jo huN qk
aDwX dy awrMB ivc-PlwNw aDwX'-ilKdy awey hW, pwTkW dI sugmqw vwsqy
sI huN azgox L asIx aDwX dy arMB dI awpNI ieh motI sUcnw nhIx idaWgy, hr
sPy dy Auqy lIkox bwhr hr sPy dy aDwX dw aMg aDwX lBN ivc shwXk hovygw
qy hr aDwX dy awid ivc, Aus aDwX ivc awAuN vwly pRsMg qy aDwX dI
igNqI bRIk azKrW ivc idMdy jwvWgy

5. SRI gurU nwnk jI dI bwl lIlw


4<< ipClw aiDawie qqkrw - sMKyp ilMk aglw aiDawie >>6
{gurU jw dw mn psMd Bojn} 14

kibzq:

ibiD sy vYrwg pRd, hir sy igawn pwl


ibiD=bRhmw sy=vrgy pRd=dwqw sMs. pRd:
hir=ivSNU pwl=pwln vwly, Bwv dy ky dyeI rzKN vwly

iSv sy ibkwr nwS siqgur dws ky


sIqkr jYsy sIq kir so ibSwgin qy
sIqkwr=cMdRmWsIq kir=sIql krn vwly, TF pwAuN vwly ibSwgin=ivSy rUpI
azg sMs. ivKX+aig

iqmr hrn sy iqmr moh PWs ky


iqmrhrn=sUrj iqmr=hnyrw Dwm=Gr

Dwm irdY SuzD mzD dIpk sy dIp idpY


irdY=ihRdX, idl SuzD=swP mzD=ivc dIpk=dIvw dIp=joq idpY=jgdI hY

mwXw iBMn jIv ko idKwvYx su pRkwS ky


su pRkwS=su+pRkwS=Blw pRkwS krky Bwv gwn pRkwS dy ky

crn Srn kr prn, hrn fr


prn=awsRw hrn=hr lYN vwly

qwrn qrn arnv Bv nwS ky 1


qwrn=qrn vwly qrn=jhwZ sMs:qrN arnv=arNv=smuMdR Bv=sMswr
nwS=nwS krn vwly, murwd hY fob lYN vwly, ieh smuMdr dw ivSySN hY (a) ies
dw arQ aYAux bI krdy hn, (sMswr) smuMdR (dy BY) L nwS krn vwly hn
(e) aYAux bI lgdw hY:- Bv=jnm nwS=mrn jnm mrn rUpI smuMdr qox qwrn
vwly jhwZ (s) Bv nwS=Bvn+awSX-Gr dI awSw, murwd, awSw iqRSnw rUpI
smuMdr

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

178

arQ: (apny) dwsW L SRI siqgurU jI bRhmW vWU vYrwg dy dwqy hn, ivSL
vWU (AunHW L) gwn (dy ky) pwlNw krn vwly (hn), iSv vWU (dwsW dy)
ivkwr nwS krn vwly hn
ivSy (rUp) agnI qox cMdRmw vWU sIql krn vwly (hn, aqy moh rUpI aMDyry
dI PwhI L sUrj vWU (kztN vwly hn)
(ijvyx) Gr ivc dIvy dI joq jgdI hY, (iqvyx) swP ihrdy (rUpI Gr) ivc
gwn dw pRkwS krky jIv L (Aus dw awpNw awp) mwXw qox vzKrw krky idKw
dyxdy hn
(so aYsy siqgurU jI myry ijhy iBKwrIaW L apNy) crnW dI SrN dw awsrw dy
ky (jm awidkW dy) BY L hr lYN vwly hn (aqy) fob lYN vwly sMswr (rUpI)
smuMdr qox qwr lYN vwly jhwZ (rUp) hn
SRI bwlw sMDuru vwc
pMGUVy Auqy
dohrw:

plnw pr poFwveI,
kih llnw ly aMk
lwliq mwq ibswl ihq,
sUMGiq bdn mXMk 2
cOpeI:

awnin awrnjwq inhwrI


lIl lilqM awrq hwrI
locn aml kml dl jYsy
nwsw iql pRsUn nihx vYsy 3
suMdr alkwr Girvwey
ibn dUKn kY BUKn pwey
bnI bwjnI ikMkin cwrI
kt mihx pweI aiq Cib vwrI
4
kr mihx kt pd nUpr sohYx
jo dyKy iqsko mn mohYx
duie duie dsn aDr duiq
hoqI
sMput ibzdRm ijAux jug moqI
5

lwf dy vwk godI lY ky


lfwAuxdI hY aMmI bhuq pRym nwl
cuMmdI hY cMdRmw (vrgw) muKVw
muK kvl sMs. arNjwq
suMdr duK dy hrn vwlI
swP kml dy pzqy jyhy
nwsW (aYsIaW suMdr hn ik) iql dy Pul
aYsy (suMdr) nhIx hn
gihNy GVwey
vzjN vwlI suMdr qVwgI
lk ivc
hzQW ivc kqy pYrIx JWjrW
dMd hoT
mUMgy dy fzby ivc ijvyx mUMgy dy fzby ivc
ijvyx do moqI hoN

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

aMN mihx irMN giqkwrI


crNWbuj KYxciq bilhwrI
hyriq hsiq hswviq aOrI
iklkiq muK qy mwDur TorI
6
bydI kul kI awin bDUtI
mUriq ipiK jnu awnxd bUtI
gih kir Buj qy aMk bswvihx
prm pRym kir hrK lfwvihx
7
bolYx bcn qoqry mITy
sunihx nwir nr lwgihx eITy
hyrih mwq qwq anurwgih

179

vyhVy ivc irVHdy hn mukqI dwqy


(a) cwl nwl
crN kvl
dyKky hsdy hn
iklkwrIaW mwrdy hn imTws dw QW
iesqRIaW
mwnox
bwhox PVky godI ibTwAuxdIaW hn

ipawry
vyK ky mwqw ipqw (a) puzqR L mwqw
jI pRym krdy hn
ZmIn qy imztI

iPriq BUimkw imRqkw lwgih


8
mYly
lgI DUr qn DUsr hoey
pwNI lY ky mwqw ny
aMb lyX aMbw aMg Doey
ieSnwn
mil kir muK mzjn kirvwXo
pOxC srIr aMk bYswXo 9
dohrw:

JglI JIn nvIn pun,


pihrweI qn qwq
pY ko pwn krwie kY,
pOFwey kr mwq 10
cOpeI:

Cotw Jzgw brIk

duzD ipvwieky
suvwey hzQIx
do GVIaW pMGUVy Auqy

jugl GtI plnw pr soey


jwgy bhur su cyqn hoey
lgy bwl lIlw pun krny
pkrihx prnw huiex pg prny awsrw (a) plnw pMGUVw pYrW
awsry
11
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

BXo crn bl, hovihx TwFy


Kylihx bwln mihx ihq bwFy
BUKn sbd plwviq hoviq
nYn CbIly Cib sox joviq 12
ibn boly nihx awlX awvihx
iSSu pScwq pirp mihx
Dwvihx
jnnI asn hkwir Kuvwvih
nihx aGwiq dyKiq bl jwvih
13

KVy ho jWdy hn

dohrw:

dhI cwvl

diD aru Edn mwq qy,


ariDk Kwie plwiex

azDy ku dOV jWdy hn

180

BjidaW

bwlkW dy ipzCy glI ivc


Bojn szdky
rjdI nhIx

{gurU jw dw mn psMd Bojn}

bwilk lIlw kriq siB


alK ju lKw n jwie 14
cOpeI:

ly kir kwlU aMk dulwrih


pwviq suK ko bdn inhwrih
qij kir jnk aMk ko jwvihx
ril bwln sox Kyl mcwvihx
15
suMdrqw mMdr muK hyrihx
nrnwrI jwviq mg Gyrihx
bolihx bol bulwvihx bcnw
igrw mwDurI kI jnu rcnw
16
khihx prspr lok lugweI
kwlU Bwg ahYx aiDkweI
ijsu avws suq as AupjXo
siB ibiD sox inhwl Bv BXo
17

muK vyKdy hn
ipqw dy

vyKdy hn
rwh ivc
imTws
awpo ivc purK iesqRI
vzfy
Gr puqR aYsw
jgq ivKy

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

181

dohrw:

siBih suBwvk pRym mn,


krhihx bdn inhwir
jYsy jwq smuMdR mihx,
siB sirqw ko bwir 18
cOpeI:

cK ckor lokn ky ibRMdw


cMdR bdn idRS awnd kMdw

muK vyKky
ndIaW dw jl
azKW swry lokW dy
muK cMdRmW dyKdy hn pwTWqR hY cMdR su
drSn
vyKky sUrj dI qrHW

suMdr rUp hyir riv nweI


jnu aribMd bdn ibgsweI muK (rUpI) kvl
19
GMfyhyVy dw nwd ijs qy hrn msq huMdw
GMtk ijAux suin kY br bwnI
hY
KVy rihMdy hn kol

rhYx TWF iFg imRgih smwnI


ieh ibiD bwlk lIlw kirhIx
Dwn ij Drihx BvoidiD qirhIx sMswr swgr
20
pWc brK kI hoeI bYsw
krn lgy kwrj pun aYsw
lyX vsqu Gr bwhr Dwvihx
jo lyvihx so jwie gvwvihx
21
dohrw:

BWjn BUKn bsn jy,


inj inkyq qy lyX
jwie inrsqihx jwie qihx,
jihx agwq dInyX 22

BWfy gihNy kpVy


apny Grox
lYjw ky isztdy hn Aus QWvyx
ijzQy ku aiqzQI qy grIb hoN sMs.
awgq aiqzQI(a) jy pwT awgwr hovy
qW-ijQy ku grIbW dy Gr hoN sMs.
awgwr Gr

cOpeI:

kriq inqwpRiq ieh ibiD kwr


srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

dXw krn ko ijh ibvhwr


iek bwsur iek BWjn lInw
rMk ipKo iek qihx sut dInw
23
muir kir inj Gr awey jibhI
jnnI hyry rosI qb hI
bUJn lgI khW qYx gyrw?
ab Qo kr mihx, BeI n dyrw
24
muK qy khYx n Auqr koAU
Bey qUSnI giqdw joAU
kr mihx ly lkrI qb mwqw
frpwvn lwgI inj qwqw 25
dohrw:

imRg arBk sy cikq cKu,


kry nIc fir mwq
sjl Bey JK do mno,
Coriq sirqw gwq 26
cOpeI:

lwlU ipqR bMDu qb awXo


krunw rs mihx ho CutkwXo
irs kIny kihhI pun vwkU
bhu aOgun kIny ien pRwkU
27
lyX sdn qy vsqu ju hyrih
bhur n awnih bwhr gyrih
inTur infr su FIT ies jYsw
ab lO hOx n inhwro aYsw
28
pUrb ien bhu vsqu gvweI

182

BWfw

cuzp jo mukqI dwqw hn


sotI
awpNy puzqR L
hrn dy bzcy vrgIaW hYrwn azKW
nIvIaW kr leIaW
jl nwl Br gey do mzC mwnox
ndI SrIr (dovyx nYN) jl nwl Br ky
(vih tury, mwnox) do mzCW dy srIrW ny
ndIaW vhw idzqIaW
cwcw
ikrpw ivc aw ky CufwXw
bcn-mW kihMdI hY
pihly
vyKy
kTor

ipzCy

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

183

hOx kih rhI smJ nihx aweI


qwVnw lwiek
swsn Xog, abih quJ Corw
aYsw kwj n kir pun aOrw
29
dohrw:

jnnI XOx smJwie kY,


Aur Bir awXo nyhux
kr gih aMk ibTwieE,
inj suq krunwgyhu 30
cOpeI:

pOCiq eICn sCWnn Cib


CkI moh mYx ipiK jnnI qb
pscwqwp kriq icq mWhI
-hmry sdn eyk suq awhI
31
bwl bYs ieh awpn pr ko
hwn lwB nihx jwnih Gr ko
vfo hoie smJih siB rIqI
ab frpwvn kI nihx nIqI32
Aur ivcwr kir ieh ibiD mwqw
qjo aMk qy ihq kir qwqw
Kyln lgy bwilkn mWhI
ijhky drSn doK n swhIx
33
dohrw:

moh
godI
ikrpw dy Gr L
pUMJdI hY azKW pivzqR muK dI kRWqI
mgn ho geI mwqw
pCoqwvw

apnw prwieaw

puzqR

joqSI dy

kwlU lCn dyiK ais, dYvg vwk


sMBwr
ignq gtI Aur atptI, iqh ky igNqIaW igNdw AultI pultI Gr
gXo agwr 34
cOpeI:

idj ko dyiK bdn qy bolo


srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

Blo awp nY joiqS tolo


qumro kho n Pur Bw eykU
brnn kIny gun ju anykU 35
iqh ky lCn qy mYx jwnI
Dn hwnI huie, mn anumwnI
Blo Cqr muJ Dwm iPrwXo
aglI dInI vsqu gvwXo 36
jo lyvih so jwie gvwvih
bUJihx jy, nihx kCU bqwvih
gnnw ignI gunI, inrgunI
qum gunvwn,
37

BnI

anbnI

dohrw:

184

szcw nw hoXw

mYx ivcwrI hY

jy puzCIey
igNqI (jo) igNI hY guNW vwlI, aQvw
ivcwrky Auh) guN rihq hoeI hY
AultI
aQvw

mn hrKwvn ky nimq, muJ sox


ikDox sunwie
gnnw krqy cuk gey, ikDox n
jwno jwie 38
cOpeI:

suin kir idjbr kwlU bwnI


huqI aSrDw mihx lptwnI
iqsu Aur SrDw dyvn hyqU
bolo bcn ibzpR kulkyqU 39
vyiKaw sI
iek lCn mYx qb hI hyrw
kho n so ipiK awnxd qyrw
pRgt BXo, mYx so ab jwno
jo qo so nihx qbih bKwno
40
bwilk ky snbMDI jyqy
mihmw liK n skihxgy qyqy
lwB AuTwAuNgy
avr anyk mnuj vruswvihx
koiek snbMDI suK pwvih 41
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

hoie qrun jb vDih pRqwpw


ijAux bwvn qRY lokn mwpw

185

jvwn
ijvyx bwvn ny iqMnW lokW L imiNaw sI
(ieh vI jgq ivc iPrygw)

pIr mIr mwnihxgy awnw


ijAux gokl mQurw Bgvwnw ikRSn jI
42
rwmcMd sy gun ien mwhI
vfy
ibRzD hoihx qb ilhu piqawhI
pMfq jI awpNy vfyiraW nwl AupmW dy
hoiex acwrj bws smwny
rhy hn, jo AunHW dy ivcwr ivc siB qox
AuzcI vfweI hY

mwnv DMn, ij mn kir mwnyx


43
dohrw:

suq pr SrDw Aur krhu


drb pRIiq hir kUr
prm rUp prmwqmw
icdM crwcr mUr 44
cOpeI:

ihq pRd ibzpRih kI brbwnI


muK bl asu kivkw ijv
mwnI
arNv amI kIrqI dwlw
idj kI Aukiq su mukqn mwlw
45
swk bNk ijAux kImiq qWhI

Dn dI pRIq Czf jo kUVI hY


cyqn jV jMgm dw muzF (hn gurU
nwnk jI)
ihq dyN vwlI sRySt bwNI
muhqwNy GoVy dI lgwm vW
smuMdr aMmRq dy (vrgI)
bwq cIq moqIaW dI
swg vycN vwlw iqnHW (moqIaW dI
mwlw dI kImq nhIx jwNdw) iqvyx

nihx jwnI kwlU mn mWhI


inj inkyq ko pun cil awXo
jgq kwj ihrdw ibrmwXo prc igaw
46
iCipaw idn dw pqI, sUrj
bhuro asq aihrpiq BXo
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

186

sMDw Gr
BeI ibBwvr guru igRh aXo
bilhwr
hyriq mwq rUp bil jwvih
pwn awpny Boj Kuvwvih 47 hzQIx

dohrw:

pY ipawie pun mwq ly


sUqI suT prXMk
plk jutI suMdr bdn
sdnihlwd mXMk 48
cOpeI:

svw jwm jb rhI iqRjwmw


jnnI supnw ipK aiBrwmw
suMdr duiq ibRMdwrk ibRMdw
iml kir awey kriq andw
49
mMjl kusmWjul milXwgr
kr kpUr br gMiD Aujwgr

duzD
suhNy plG pr
azKW dIaW) plkW juVIaW
awnd dw Gr cMdRmw
svw pihr rwqRI
mwqw ny ifzTw suMdr
SoBw vwly dyvqy bhuqswry

Auzjl PuzlW dy buzk cMdn


hzQ (ivc) cMgI
(dyviqaW ny iCVkwey)

KuSbo

pRgt

dyKw eyk isMGwsn suMdr


sUcy mwiNk gc ruicrMdr suzcy qy suhNy mwiNk aMdr jVy hn
50
qW pr hyrw inj suq bYsw
SoBw kot kwm nihx qYsw
dyvqy pUjdy hn hzQ joVky
inrjur jjihx aMjulI jorI
Bniq ibnY, mn pRIq n QorI
51
dohrw:

kihMdy hn

Ausqiq Aukqihx aink ibiD,


jY jY bcn Aucwir
pwvn prm purwqn, purK n
pwrwvwr! 52
cOpeI:

DrqI L awsrw dyN leI

Dr alb ky dyvn hyqU


srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

187

pRgty SRI bydI kulkyqU!


Bgiq jgq mD ibdq krn ko pRgt
klml duStn dMB drn ko pwp pKMf nwS krn
53
cOpeI:

kil mihx pwvn pMQ nrn ko


pRd siqsMgq jgq qrn ko
nwm jpwvn Dwn crn ko
Bgqn duK hw jnm mrn ko
54
dyin awsrw eyk Srn ko
kumiq kucwl kukrm hrn ko
pIr mIr isD drp Crn ko
vwihgurU dy jwp rrn ko
55
dohrw:

rwh
dyN leI
nwS krn

hMkwr CVn, dUr krn L


jpwvN L
dyvqy muKox awKky

ieh ibiD ibbuD su bdn bd


pd aribMd mnwie
gey awpny lok ko jihx jihx qy jo
awie 56
cOpeI:

acrj BeI hyir kir mwqw


jwnI prY n giq inj qwqw
BXo irdy mihx sMBRm jwgI
suq avYv siB dyKin lwgI
57
cMdn sox crciq hYx swry
bhu sugMiD sox jjy inhwry
sMBRm mn, nihx iQrqw hoeI
ikDOx swic kY supnw soeI 58
irdY ivcwriq awrq mwqw
inrnY hoie n eykY bwqw

gqI, hwlq awpNy puzqR dI


sMsw
puzqR dy aMg
iCVky hoey
pUjy hoey vyKy
sMsy vwlw
GbrweI

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

188

suq kI mihxmw mn mihx mwnI


-ieh avqwr sziq icq jwnI
59
dohrw:

dyvqy

ijsky pd aribMd ko, idzb rUp


bhu awie
krI awpicq pRIq sox, bwrbwr pUjw sMs. apicq GVI muVI
invwky
isr nwie 60
cOpeI:

hOx hyry supny kI nweIx


ablO crco ibdq idsweI-
icq ivcwr krqox prBwqU
cFo su mwrqMf bKwqU 61
jwnI nwnk jI mn mwqw
qwn deI qb moh knwqw
jwgy pun kirkY muK rUKw
khYx mwq! dy Bojn, BUKw
62
ins kI BUlI skl ivcwrw
lKI irdy -suq mYx BuKwrw-
diD sox asn dIn ihq Kwny
ijAux awgY jwnY iqAux jwny
63
dohrw:

asn sdn qy acv kY,


imly bwl jihx jwl
pd nUpr kt ikMknI,
hoviq Sbd ibswl 64

mYx vyKy sI suPny vWgUM


pRqzK
sUrj pRgt

myrw BuzKw hY
dhIx Bojn
jwNn lgI
Grox Ckky
bhuq swry

cOpeI:

ibcrihx Kyln mihx anurwgy


Bwgy Bwgihx bwl sBwgy

jy gurU jI BzjN qW BwgW vwly bwl vI


Bzjdy hn

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

iQr hoviq, iQq hovihx swry


bYsihx, bYs jwiex iekbwry
65
nwnk awnn Bnihx khwnI
Bgiq ibrwg ivKY jo swnI
SRvN mnn kirhihx inDwsw
pun sunny kI vDih ipawsw
66
igrw sugMiD bdn aribMdw
jugiq Xukiq suMdr mkrMdw
bwl ibRMd smBey mildw
SRvn 5 krihx, agwq andw
67
dohrw:

awviq jwviq mnuj ko,


suniq TwF huie jwie
pMfq sy mDury lgihx,
kIriq bdn alwiex 68

189

muKox
imlI hoeI
suNn ivcwrn Dwrn krdy hn

bwNI
jugqIaW dy sihq suhNW rs
swry bwl BOry vq hoey
kMnW nwl pIvNW krdy hn pRwpq
huMdw hY and
koeI
KVw
imzTy

cOpeI:

ieh bwilk kYsy bc bolih

bwl bYs hY bol amolih


cMd bdn qy suDw smwnI
SRq dr pwnd boliq bwnI
69
lgI issun kI pRIiq GnyrI
sMg n qjihx rhihx muK hyrI
sdn awiex jb dInw nwQU
issu nihx qjihx rhihx ihq swQU
70
bwhr clqox sMg isDwrihx
ies ibiD inqpRiq suKd
ibhwrihx

cMd muK qox aMimRq


kMnW rwhIx pIxdy hn
bwlkW dI
vyKdy

ivcrdy hn

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

szC bzC1 Cymoicq bwlw


kry ikqy
71
dohrw:

jo,

dIn

dXwlw

190

pivzqR mn vwly mukqI lwiek


bwlky
Bwv dIn idawl siqgur ny keI bwlky
mkqI dy lwiek kr idzqy
alkwrW sihq pwTWqR hY-sih alkwr
iblws

lIlw bwilk Kyl kI, slkwr


siblws
jo isK DirhI Dwn ko, dyx swry suK (a) suKW dI rws
siqguru suK rws 72

ieiq SRI gur nwnk pRkwS gRMQy pUrbwrDy bwlk lIlw brnn nwm pMcmo
aDwX 5

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

191

6. gopwl pWDy pRiq AupdyS


5<< ipClw aiDawie qqkrw - sMKyp ilMk aglw aiDawie >>7
{pWDy pws jwN dw idRS} 5
{gopwl pWDy pRiq AupdyS} 12..

sYXw:

suMdr SRI aribMd bnI, guru kIriq awnd ibRMd jeI


aribMd=kml bnI=Pb rhI hY, bn bn pY rhI hY, (a) bnI=bgIcI, bwitkw
aribMd bnI=kmlW dI bgIcI awnd ibRMd jeI=ibMd awnd jeI-bhuqy awnd
Auqpq krn vwlI hY Bwv-ijs L dyiKaW idl KuS hovy

mMjul rUp mrwlin Auzjl, swrd SoBiq inq neI


mMjul=mn L
hMsmrwl dw
mrwlin dw
Aus L kvIaW

BwAuN vwlw, psMdIdw, Auzjl mrwl=iek pRkwr dI bzq, (a)


bhu vcn hY mrwln pr mrwlin dy nny L isawrI hoN krky pd
arQ hMsnIaW bI krdy hn swrd=Swrdw, srsqI, ivdw dI dyvI,
ny Auzjl qy SoBw vwlI aiq suMdr mMinaw hY

jy gun gRwih gunI ail kMdl, pRIiq sugMiD kI cIq BeI


ail=BOrykMdl=kMdl dw arQ-smUh krdy hn prMqU kMdl nwm hY sony dw, nvyx
Puzty SgUPy dw, ijs L Pul pYN ies qox kMdl dI murwd bI ipzCy khI Auzjlqw,
suMdrqw, SoBw vWU KyVy Xw ibkws qox hY, qy ivSySN hY guNI jnW dw ijnHW dw idl Xw
msqk iKVy hoey hn jIkUM BOrw PuzlW qy KuS qy iKVy idl guMjwr krdw iPrdw hY

jwciq hOx kr joir inhoriq, mwns myry mox hox iQreI 1


kr joir=hzQ joV ky inhoriq=bynqI, qrlw, imMnq mwns=mn mox=ivzc
iQreI=iQr ho, itko, iesiQq ho

arQ:
(SRI) gurU jI dI SRI kIrqI bhuqy awnd L AupjwAuN vwlI apNI suMdrqw
(ivzc) kmlW (vwU) Pb rhI hY
(hW Auh apNI) mMjl-rUpqw (ivzc) hMsW (vWU) Auzjl (aqy awpNI SoBw ivc)
Swrdw (vWU) inq nvIx (qox nvIx) SoBw dy rhI hY
(ieh suMdrqw, Auzjlqw, SoBw dyK ky) ijhVy BOiraW (smwn) guNW L gRhN
krn vwly smUh guNI jn (hn, AunHW dy) iczq ivc (sdw) sugMDI lYN dI pRIq
(Auidq) ho rhI hY
(AunHW L vyK ky) mYx (bI) hzQ joVky qy qrly krdw hoieaw mMgdw hW (ik SRI
gurU jI dI suMdr, Auzjl, inq nvIx, SoBw vwlI kIrqI dI sugMDI lYN dI pRIiq)
myry mn ivc bI iesiQq ho jwvy
Bwv:
jykr pihlI quk ivc bnI dw arQ bgIcI krIey, qd aMqlI quk dw arQ
aYAux Fuzkygw:- mYx hzQ joVky qrly krdw hoieaw mMgdw hW (ik Auh gur kIrqI
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

192

rUpI kmlW dI suMdr PulvwVI jo bhuqy awnd dy AupjwAuN vwlI hY) myry mn
ivc iesiQq hovy, (Bwv pRPuzlq hovy)
SRI bwlw sMDuru vwc
iczqRpdw CMd:

Xw ibiD Kyliq bwilk sox imil


boliq bol iblws ibswl
BUiKiq BUKn sox ibn dUKn

bVy

Koiq klUKin dIn dieawl


BUr ibdUK ibdUKn mYx
qr rUKn ky kib rwjiq swl

Bwry pMfqW ivc pMifq

sj rhy hn gihiNaW nwl pwTWqRBUpn BKn


pwpW L nwS krdy hn
qly ruzKW dy ibrwjdy hn kdy qy
(kdy) Gr ivc
cOPyry vyhVy rhy swry

bwl rhy albwliq jwl


iblokiq
locnhoiq
inhwl vyKky azKW nwl
2
mrhrI CMd:

hyriq suq kwlU, hrK ibswlU;


pFnoicq mn jwin
-hm kwj ivSyKw, sIKih lyKw;
bYs abih pihcwn
kwrM ptvwrI, gRwmih swrI;
krno- icq qb hoie
pWDy pih bYsy, ho mm jYsy;
sMKw inpun soie 3
bhu gunI alwvihx, suq n
pFwvih;
so SqrU sm qwq
SoBw nihx pwvih, miq nihx
awvih;
jg mYx ieh bKwq
nihx drb KtwAU, Bor suBwAU
smJ n ko ibiD soie-
ieAux irdY ivcwrw -kl Bunswrw

pVHn dy Xog
Aumr
krny dy lwiek
myry
ignqI, Xw lyKy ivc cqur
awKdy hn
duSmn brobr hY ipqw
Aus bcy L jo nw pVHy) buziD nhIx
awAuxdI
pRgt hY
Dn Bolw
iksI qrHW dI
svyry

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

ly jwvox suq koie- 4


jb BI prBwqw, ly kir qwqw7;
clny BXo qXwr
azCq Bir QwrI, bhur supwrI;
lInI kr mihx Dwir
pt nv pihrwey, suBg suhwey;
clo qwq sxg qwq
giq cMcl cwrI, gj suq
vwrI;
hyriq hrKiq mwq 5
sYXw:

193

puzqR L

cwvlW dI QwlI Brky hor


hzQ
kpVy nvyx suhNy
ipqw nwl puzqR
tor suMdr hwQI dy puzqR vwlI
vyKky
kvl vrgy crN

jl jwq sy hYx pd jwiq cly


gih qwq krWguir hwQ PVky ipqw dy hzQ dI aMgulI hQ
ivc PVky
AucweI
{pWDy pws jwN dw idRS}

kr kMkn sox kt ikMkin hY


kl kuMfl lol kpoln JweI

hzQ kVy lk qVwgI


suMdr cMcl, ltkdy glHW pr
Jlkwr, CwXw
nyqR kvl dy pqy vq cOVy

dl locn kMj ibswl Bly


pgVI
isr pY AuSnIkih nIk bnHweI
pwTSwlw suMdr
ctswr jhW aiq cwru bnI
bhu bwirk bwrih bwr alweI pVH rhy hn
6
dohrw:

suKdwqy

bYsy pwDy pws qb, SRI nwnk suK


kMd
bwirk riv sw hyir kir, jnu sUrj vrgw vyKky mwnox kvl
puzq
aribMdu and 7 kibzq:
kwlU khy pwDw! suin nwnk
hmwro sUn
Xw ko qUM pFwie gun dIjY inj ipawr nwl
hyq so
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

dyAux mYx Aupwien gunwien so


hoie jb
eyk dyAU hwien mYx kIijXY sucyq
sox
aYsy muK BwiK aiBlwK hY
pFwvQy kI
sOxp kir awqmj gvnXo inkyq
so
pwDy aihlwd kY mhUrq ko swiD
kY
srzsqI arwiD kY jo sbY miq
dyiq so 8
sMKw ko jo awid so isKwvn kI
sIK dyiq
sMKw qy asMK qW ko sMKw ko
isKwveI
jnk ibswie gXo qW qy iqh
mwn kho
pFYx awnu bwk jYsy pWDw so
pFwveI
jwnu miqvwn azpRmwn hrKwn
mn
kIno anumwn -ieh dyir n
lgwveI
pFY qwqkwl Dn pwie hOx ibswl
bwl Blo miqswl quzl XWkI ko n
pwveI- 9
iezk idn swro pFo pwDy jo
Aucwry bYn
sMJ BeI aYn awie ajr suhwXo
hY
hyir hrKwie mwie aMk mYx bswie

194

Bytw guNW dw Gr
iek do brsW ivc
awK ky
puzqR sOxpky clw igaw pwTWqR-sMkyq
sox-bI hY
KuS ho ky soD ky

igNqI muzF
igNqI rihq
ipqw bYTwie igaw
ipCy ipCy pVHI jwNw
KuS hoieaw

akl dw Gr

ivhVy
godI

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

ley
bUJo pFXo kYsy? pYVw awnn
alwXo hY
Kwie aMn rYn pun kInI suK sYn
qb
jW ko kb BY n, hyry cYn mn BwXo
hY
BeI jb Bor kwlU lY ky pWDy Er
gXo
sunI nuiq gOr qwq irdY
hirKwXo hY 10
pWDy ny hkwr lIn bwln qy judw
kIn
lyKy hUM kI sIK dIin nwnk sujwn
ko
qUSnIk Bey, pwDw bwr bwr khy
bc
kYsy qUM n bolYx aj? sunYx dy n
kwn ko
BlI ibiD kwl pYVy6 pFo qUM
ibswl siB
qYsy ab pFo hyro aOr lrkwn ko
hovYx vfo jb, pFo kwj awvY qb
ab Kyln mYx jIAu qyro Kwiex
CUCkwn ko 11

195

phwVw

svyr
AusqqI bVI ipqw
bulw ilaw

gurU jI) cuzp ho gey


kMn
kzl

sotIaW

mrhrI CMd:

kMnIx ikRpwlU

suin SROnn bYnw, anukMpYnw


bwnI BnI rswl

suMdr

{gopwl pWDy pRiq AupdyS}

kw awp pFy qum, kirho inj awpNy vrgw

sm
kY lwhw lY swl?

sRySt

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

symuKI ivSyKw, ko Bl lyKw?


pWDw! moih bqwie
ieAux Auzqr dIjY, mn smJIjY
pICY muJih pFwih 12
huie pwDw ibsmY, aDBuq rs mYx
awnn bcn alwie
siB jwnOx ignqI, avnI imnqI
foFY gnn svwie
DOxcy pun AUxTY, jorn koTy

196

buDIvwnW leI bhuq

muKox
ZmIn dI
ifEFy dI igNqI svwey
swFy 4 dw phwVw swFy iqMn dw phwVw
iemwrqI kMm (a) iqjwrq, imqI kwtw
qy sUd dy vyrvy Brny awid
ipMfW dw ptvwrI dw kMm

gRwm kwr ptvwr


awpdI
ijs ky anuswrI, rojI QwrI
pFhu n ikAux ihq Dwir?
13
ien ibiD jI bwDw, suin SRq jIv bzDw kMnIx
pwDw!
Pwhy prn apwr
ikh kwj n awvih, jb duK
pwvih
hoiq nhIx Cutkwr
siB bYs ibhwvih, pun pCuqwvih
jb jwvih jm dwr
ivcwr
ieh lyKw gwhY, Cuto ij cwhY;
jO mYx krox Aucwr 14
dohrw:

kml bdn suK sdn guru,


krunw mn pr lwie
pwDy pRiq klwndw,
boly sbd AuTwie 15

suK dw Gr
ikrpw
mukqI dwqw

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

cOpeI:

197

SRI muKvwk
isrIrwgu mhlu 1
jwil mohu Gis msu kir miq kwgdu kir swru
BwAu klm kir icqu lyKwrI gur puiC ilKu bIcwru
ilKu nwmu swlwh ilKu ilKu aMqu n pwrwvwru 1
bwbw eyhu lyKw iliK jwNu
ijQY lyKw mMgIaY iqQY hoie scw nIswNu 1 rhwAu

kvI khY XW ko suin tIkw


SRI muK inkso kl pd nIkw
purw swrdw PurI suhwvih
pdvI prw jwsu qy pwvih 16
dyih Drw jW kwrn DrnI
bX lGu krn lgy so krnI
anvsQw AupdySk kyrI
Drw aDIrj skihx n hyrI
17
pwDy pRiq pUrb Aupkwrw
Bv qwrn ihq Sbd Aucwrw
cqurbyd br swr lKwXw
qrihx is nr suin mMn vswXw
18
dohrw:

suMdr cMgw
pihlW GwNI
AuzcI
ijs vwsqy DrqI qy
Aumr CotI qox
Aumr nhIx sI (ajy)
DrqI L ivawkul

sMswr qox
sRySt iszDWq
Eh
dyhI rUp dIvy dy BWfy qyl

dyih dIvtI ky ivKy, nyih moh


BrpUr
bwqI ibiSXn bwSnw, agin bqI
gwn qy dUr 18
cOpeI:

nyVy

gur pRswid kir iFg jb hY hY


awqm gwn lyX pd pY hY
SRI nwnk huie guru duK KoAU
By pRsId AupdySo soAU 20
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

nyih21 moh jb pwDw! jwrhu


gwn agin sox sgl invwrhu
21
SrDw Dr kwjr br pwvhu
hM qn qjnw Gsn svwrhu
21
sumiq swr ko kwgd krIey
BwAu klm kir mn kr DrIey
lyKk iczq bUJ gurdwrw
iliKXy szqwsziq ivcwrw 22

198

SrDw Dwrn krnI sRySt kwjl


dyh aiBmwn
sRySt buzDI dw
mn (rUpI) hzQ ivc
puzCky
szc qy JUT dI

dohrw:

as lyKw iliK jwin qUM, ijsqy


AUn n hoie
ilKhu nwm, iqh isPiq ilK; pwr Aurwr
aMq n pr Aur koie 23
cOpeI:

ijh sQwn lyKw Xm lyeI


szc inSwnI hyir mucyeI
koSp hoie Swh ko jYsy
iqhqy sulk iBRzq ly kYsy
24
awp AupwXn dyX imlY hY
fr Aur kir pun sukuc clY hY
as lyKw jy quv Aur pwDw
AuDrih go Bv isMDu agwDw
25
jIv anoj jwie ijh jweI
prm mIiq ijAux qhW shweI
swrbBUm Srn ijh prnw
iqn nr Aur fr ikAux iPr
krnw 26

vyK ky CoV dysI pwTWqR-scy Bwv ieko


hY:-szcy nwm dI
KZwncI
mwmlw nOkr
Bytw

sMswr
inqwNw
czkRvrqI dI

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

199

dohrw:

suin SRonn mn gunih pun, pwDy


acrj cIin
dUj dy cMdRmw (bwlky) ny puMnW dy cMd
-duiqX ieMdu rwikMdu ijAux
jOnH bYn ien kIin- 27
cOpeI:

icq ckor ruic cmkI cwrU


-bwln quzl, n bwl acwrU
klw ibswl dwlu Bil BWqI
jnu kilml kil bil
awrwqI- 28
sUJ prI bUJn ihq Audqo
kml bdn ail bc gur
ivdqo
awrj sujn Bjn jl mInw

vWU pwTWqR-rwkyxdR
rUp) cWdnI bcn
cwh suMdr

hor) bwlW dy brobr nhIx (hn ies) bwl


dy krqzv
pwp kljug blvwn vYrI, mwnox
kljug dy blI pwpW dy vYrI hn
smJ puCN vwsqy iqawr hoieaw
muK BOry rUpI vwk gurU jI dy
(snmuK) pRgt kIqy
sRySt Bgq Bjn rUpI jl ivc mzCI
vWU (rihN vwly) mYx suNy dyKy hn
aiq grIb

suny su dyKy, mYx aiq dInw


29
Bojn kpVy SrIr dy
asn bsnqn pRwpiq nWhI
kMgwlW vrgy hn
awvihx Kwihx, rMk sy awhIx
ies kir mur Aur SrDw hwrI
isr mrnw siBihin iekswrI
30
dohrw:

ZmIn L DIrj dyN vwly Drm dw


awsrw (gurU jI)

Drw DIr dw Drm Dur, pwDy ky


suin bYn
duiqX Sbd pd bdn qy, bdqM ikhw
SrDw dYn 31

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

cOpeI:

200

SRI muKvwk
ijQY imlih vifaweIaw sd KusIaw sd cwAu
iqn muiK itky inklih ijn min scw nwAu
krim imlY qw pweIaY nwhI glI vwAu duawAu 2

nihx pwDw Aur Dwrhu aYsy

agwnI nr mir hY jYsy


sih Sokn sox mrnw iqn ko
jnm join pun pun iqn, gn ko
32
inq icq hrKiq sMq suKYnw
jmdUqin qy iqn min BY n
sd KuSIaw icq cwAu Gnyrw
jpiq nwm hir hyrihx nyrw
33
icq aicMq qn qij jb jweIx
awgy imlih iqnih vifaweI
jsu ky inksihx msqk tIkw
sujn Bjn mihx ijn mn nIkw
34

smyq
kOn igN skdw hY

vyKdy hn
srIr CoV ky
mzQy qy iqlk

dohrw:

SRI prmySur aiq dXw,


ijh nr pRwpiq nwm
bwqYx bknI bdn qy,
bwq srs ibn kwm 35

hor gzlW muK qox krnIaW


hvw quzl inkMmIaW

cOpeI:

suin suin SRonn bYnin pwDw


inj icq aih liK mMqRn bwDw szp lKky bzDw
qox qox nimR hoie br bwnI
bUJn hyq bdih suKdwnI 36 boldw hY
pwqSwh BUpiq iek kIqy
icq mihx kb BgvMq n pRIqy
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

iblsiq jgq ibswl iblwsw


irdy n kdy nwm Brvwsw
37
ins bwsur aYSn mihx aYsy
Auqpl mihx ail imlviq
jYsy
aMq smW nih ismrihx soAU
jox aG lKiq n lolp koAU
38

201

suKrwsw-BI pwTWqR hY
rwq idn aYSW
kvl BOrw

pwp lpt

dohrw:

ijn dIno qn mn Dn,


iqs qy as anjwn
dwdur krdm mzD iml,
kIim n kml pCwn 39
cOpeI:

ibsrY bYs ibhwvih siBhI


nwm n icq mihx icqvo kbhI
suK sox ibs bsihx bsu syqI

aYsy
fzfU ny iczkV ivc rihky
kImq
Aumr

sMswr ivc pdwrQ nwlbsu Dn,


pdwrQ
kdIBI Kbr agy dI

irdy kdwicq suD n agyqI


40
ieh sQwn kYsy suK pwvihx?
ko ibiD hoiq agwrI jwvihx?
sMsy
irdY sMdyh Bey muJ doAU
Auzqr dyhu, dXwiniD! soAU
41
as suin kir Auqpl dl kml pzqR vq azKW vwly ny kml pzqR
vq azKW vwly ny kml pzqR vq azKW
locn
vwly ny
mnohr duzKW qox CufwAuN vwly

Aucry bcn ruicr duKmocn


jgq pdwrQ ihq bYrwgw
iqRiqX Sbd pd lKiq sBwgw qIjw Sbd dw pdw
42

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

202

sRI muKvwk
ieik awvih ieik jwih AuiT rKIaih nwv slwr
ieik Aupwey mMgqy ieknw vfy drvwr
agY gieaw jwNIaY ivNu nwvY vykwr 3

dohrw:
qp ikX ijnihx SbwSnw,

sihq vwSnw

jnm anq Dir soie


pwie rwj jg ibKY Pis,
nrk gmn pun hoie 43

hor

cOpeI:

pwqSwih rKIaih iek nwm


iek jwick jwcihx iqn Dwm
ikMcq idn ky iehW iblwsw
Pso mMd ibsro jnm qRwsw
44
awgy gey irdy qb jwnY
mIj pwn isr Duin pCuqwnY
mihmw nm Bjn kI joAU
qb icqviq, inq ivsro soAU
45
aink qwrunw qwrn kirhIx
gr mihx grUey sMgr pirhIx
qpq QMm so aYxc lgwvYx
qyl kVwh qpq mihx pwvYx
46
dohrw:

loih KMf kir agnvq,


muK pwvihx kir mwr
dwrun duiKiq pukwrhIx,
koie n sunihx pukwr 47

mMgqy AunHW dy Gr
QoVy
fr

hzQ mlky isr Pyrky

qwVnw qwVn vwly


Bwry sMgl
iKzc ky

tukVy azg vrgy lwl krky


mwr krky
Bwnk

cOpeI:

ieqwidk duK nrk anykw


srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

pwvihx nwm hIn aivvykw


kriq ivkwrn bYs ibqweI
kbhux n ismrn mihx ilv lweI
48
ijAux qskr ko qRwsiq vyrI
ko n Curwvih avgun hyrI
iqAu Xm kY iFg gho iekylw
aink jwqnw mWih duhylw
49

agwnI

dohrw:

puzqR iesqRI awidk

suq binqwidk rwj suK,


siBih pdwrQ pws
bYs ibhwvih nwm ibnu,
mXw n pRBu kI qwsu 50
pWDy suin SRonin ibKY,
cmkI cOxp apwr
guru bc aMkus, nwg mn;
liK kir iqh anuswir 51

203

Aumr

cor mwr pYxdI vyly


vyKky
PiVaw hoieaw
qwVnw duKI

ikrpw, imhr Aus Auzqy


iezCw, lwlsw
kuMfw hwQI pWDy dw) mn

cOpeI:

klwvwn qum, mY mn jwny

ruicr bcn dwnI klwny


iek SMkw so SMkiq mn hY
Auzqr dyhu, lKo gurU jn hY
52
jy sulqwn Kwn Pis nyhU
nwm smwrihx BUl n kyhU
iqn ko ikAux BY dyiq n swmI?
jWqy ismrihx aMqrjwmI 53
inrBY ibiSXin mihx ric
mwnv
BUly Bjn nYk nihx jwnv
mn kI qn Dn mihx aiq pRIqU

mukqI dyN vwly hn (awpdy) suMdr vwk


Bwv, mYx
moh ivc

rcy mnuK
QoVw bI

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

204

qij n skihx icq idRF prqIqU


54
dohrw:

sdw rihNw hY

iQrqw sI sMswr mihx,


liK sMciq aiq awQ
suniq SRon awnn Bniq,
nwnk dInwnwQ 55

jwNky kzTw krdy hn bhuqw Dn


suin SRonn-pwTWqR hY

BY qyrY fru aglw Kip Kip iCjY dyh


nwv ijnw sulqwn Kwn hody ifTy Kyh
nwnk AuTI cilaw siB kUVy quty nyh 46
cOpeI:

rwq idn bhuqw

ins bwsur ies srs frwXo

mMd mqI Bw BY su BulwXo


iCn iCn awXur bIqiq jweI
idn idn dyih dSw pltweI
56
ibiSXn mihx Kip bhu kir nyhw
aMiqkwl mihx CIjiq dyhw
nwAux Kwn sulqwn BnyhI
idRStwviq hYx imlqy KyhI
57
kUro nyhu dyih Dn joAU
Coif clo bsu cliq n koAU
nihx jwvih ieh sMg agwrI
ijnih hyqu inj bwjI hwrI
58

BYVI buzDI vwlw ho ky (rzb) dy BY L

dohrw:

awpNI mOq

Aumrw

awKIdy hn
idzsdy hn imztI ivc imldy

cwrw

gwnhIn azgwn mihx, nihx


jwnih inj kwl
nYnhIn ijAux jwiq hY, swmuih aMnHw vzfy srp dy swhmNy
srp ibswl 59
cOpeI:

ikrpw krky imly

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

krunw kr siqguru ijsu BytY


iqhko lgih n jm kI PytY
kir AupdyS gwn dyx nYnw
srp kwl ko kb iqh BY nw
60
lwgI nwm ivKY ilv mn kI
icq qy pRIiq qjI qn Dn kI
prmwrQ mihx idRSit lgweI
jg kwrj qy ibRziq AuTweI
61
dyhwidk imzQw siB jwny
ibSY bwSnw mn ibsrwny
inj srUp jo BXo Bulwvw
iqh jwnin ko icq llcwvw
62
dohrw:

205

cot, lpyt
azKW, gwn rUpI nYN
mOq rUpI szp dw

kUVy

pzkw

siq sMgq ky sMg qy, idF hoXo


aBws
gXo Bulwvw Brm kw, sihj suKih
prkwS 63
cOpeI:

dyih duKI qy duK nihx mwnih


aink iblwsin suK nihx jwnihx
iQrqw pwie, n folih soAU
rhy eykrs dYqih KoAU 64
jnm mrn iqn qy CUit gey
hir pd pwie mukiq so Bey
as ibiD pwDw! irdY DrIjY
qn aiBmwn n mUl krIjY srIr dw
65
hMkwr, mYx myrI
hir ismrn kir awpw hrIey
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

206

hir ibnu anq idRSit nihx


DrIey
sPl
durlB nr qn krhu skwrQ
pun n jnm, pwvih prmwrQ moK ho jwvygw
66
dohrw:

bMDn ivc hW

suin pwDw pwien prw, hOx sbMD


miqmMd
lKI n quv giq jwvhI, Bw
avqwr mukMd 67
cOpeI:

bdn igrw qv ijAux krvwrw


gwn swn pr qy Kr Dwrw
Bgiq muSit ky sMg jtI so
idF bYrwg akwr GtI so
68
jo sUrw ies snmuK Dwvih
aMg agwn qwih kt jwvih
inj srUp kI lKqw hoeI
iqh Bt imlo surg suK soeI
69
ibSY Psy kwqur frpwhIx
ibmuK Bey nihx DIr DrwhIx
gXo lok, prlok ibgwrw
rN qn mwnuK ipC pgDwrw
70
dohrw:

aksmwq krnw krI, dyiK dIn


giqdwn
ilvlwgI mn Bjn kI, suny bYn
jb kwn 71

muK dI qyrI bwNI qlvwr


gwn dI swN Auqy Aus dI Dwr iqzKI
hoeI hY
BgqI dI muzT nwl Auh jVI hoeI hY
GVI hoeI hY
dOVy

kwier

mnuKw srIr (rUpI) XuzD (ivzc) ipzCy pYr


htw ilaw
acncyq ikrpw mukqI dwqy ny (pWDy
L) inmRqw ivzc vyK ky

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

cOpeI:

207

awp dIaW glHW suMdr

qv kpol kl bol amolih

ijAux qwlI gun kulPih Kolih


vwk anoicq mYx ju bKwny
iCmw krhu, ab SRI pRBu jwny
72
as kih vwrvwr pdbMdn
quJ drSn qRY qwp inkMdn

kuMjI Bwv, bwNI jMdrw guNW rUpI


aXog
huN (quhwL) pRBU isvwqw hY (a) jwny
jn-dws L
GVI muVI mzQw tyikaw hY
awD-mn dI pIVw, ivawD-SrIrk duK,
AupwD-Auqox dIaW ivpdW (ivSyS leI
dyKo dUjy aDwX dy dUjy CMd dy pdwrQ)

nwm DrwXo kwlU ndn


nr qwrn kilky miq mMdn kljug dy
73
cup
bhuro BXo qUSnI pwDw
Aur liK kr suK akQu agwDw
ijvyx) guMgw imTweI (Kw ky awnd huMdw hY
Bw and mUkM imiTaweI
qqbyqn kI pdvI pweI 74

aYAux) awnd hoieaw


gwnIaW dw drjw

ieiq SRI gur nwnk pRkwS gRMQ pUrbwrDy gopwl pWDy pRiq AupdyS pRsMg
brnn nwm KStmo aDwX 6

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

208

7. bwl lIlHw, ipqw pRiq spq SlokI gIqw dy arQ sunwey


6<< ipClw aiDawie qqkrw - sMKyp ilMk aglw aiDawie >>8
{SRI gur gRMQ mMgl} 1
{spq SlokI gIqw dy arQ suNwey} 31

kibzq:

doq kr cMf mihx, nIiq inRp dMf mihx


dwn gj gMf mihx, SoBiq apwr hY
doq=sUrj sMs. awidqXw (a) doq=Duzp (a) quk dw dUjw arQ-Duzp dIaW
irSmW ivc ijvyx qyj suBwiemwn huMdw hY kr=ikrN cMf=qyj, iqRzKwpn, grmI
mihx-ivzc nIiq=rwj nIqI, murwd eyQy ienswP qox hY ik anIqI dw dMf nw dyvy,
nIqI nwl dMf dyvy inRp=rwjw dMf=sZw
dwn=dwn dyNw, murwd coN qox hY gj=hwQI gMf=gzlH, ruKswrw, mUMh dw iek pwsw,
puVpuVI qox lY glHW smyq L awKdy hnhwQI dy gMfsQl qox md coxdw hY

hvI ijm KIr mihx, DIr ijm bIr mihx


sIr ijm nIr mihx hoiq suKkwr hY
hvI=iGAu, iQMDweI, jo duzD ivc huMdI hY sMs: hivs=iGAu KIr=duzD sMs.
kSIr DIr=DIrj bIr=sUrmw pw:-GIv
sIr=sIqlqw, sIarwpn, TF nIr=pwNI

jOnH ijm ieMd mihx, gMiD aribMd mihx


moK qqibMd mihx, jwn inrDwr hY
jOnH=cWdnI ieMd=cMdRmW aribMd=kml
qqibMd=qqvyqw sMs. qq=aslIaq ivMd=jwnN vwlw, DwqU ivd=jwNnw
inrDwr=inScy, inrNy krky iszD ho cukI gl sMs. inrDwr

szC js dwn mihx, qwn ijm gwn mihx


gRMQ gru gwn mihx, qYsy rs swr hY 1
szC js=inrml js, inrml kIrqI (a) jYsy szCqw dwn dI sPlqw dw mUl hY
(e) dwn ivc szC klwn ijvyx hYx qwn=sur, Dun, surW dw PYlwv, lX dw ivsQwr,
mUrCnw awid duawrw rwg dw ivsQwr (a) qwn=gwn dw ivSX gwn=gwXn,
gwAuN-quk dw arQ jIkUM gwXn ivc gwn dw ivSw huMdw hY
rs=suawd swr=sRySt qzq, sRySt rs, (a) Bwv-awqm rs (e) quk dw dUsrw
arQ-qYsy gurU gRMQ swihb ivc gwn swr rs hY

arQ:
(ijs qrHW) sUrj dIaW ikrnW ivc qyj, rwjy dy dMf ivc nIqI, hwQI dy gMfW
ivcox (md) coNW, bhuq SoBw pwAuxdy hn
ijs qrHW duzD ivc iGAu, ijvyx sUrmy ivc DIrj, ijvyx pwNI ivc sIqlqweI
suKdweI huMdy hn
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

209

ijs qrHW cMdRmW ivc cWdnI, kmlW ivc sugMDI, qqbyqy ivc mukqI, jwN lvo
ik inScy (suBwiemwn huMdIaW) hn
ijs qrHW dwn dyN ivc inrml js (suBwiemwn huMdw hY), ijvyx gwAuN ivc
qwnW (huMdIaW hn,) iqvy SRI gurU gRMQ swihb dy gwn ivc sRySt rs (pUrN
suBwiemwn) hY
Bwv:
kiv jI ny pihly idRStWq idzqy hn jo cwr pRkwr dy hn 1. jo SoBw dyxdy hn:ijvyx dMf nIqI ibnw SoBnIk nhIx, Duzp inG ibnW SoBnIk nhIx 2. suKdweI qy
sPl:- duzD ivzcox iGAu nW inkly qW iks kMm 3. jo inScy hn:- jYsy cMd ivc
cWdnI, kml ivc sugMDI, qqvyqy ivc mukiq hoN qy mukiq krn dI SkqI 4.
jo awpo ivc azf nhIx ho skdy qdrUpqw krky, jYsy:- dwn qox js, gwAuN qox
qwnW ienHW cOhW hI pRkwrW krky SRI gurU gRMQ jI ivc jo gwn hY, Auh rs
BrpUr hY inrs gwn gurU gRMQ swihb jI dw gwn nhIx hY
murwd ieh hY ik SRI gurU gRMQ swihb dy gwn ivc jo sRySt rs hY, Auh gwn
nwl qdrUp hY, inScy hY, suKdweI hY, ar aqI SoBw vwlw (suMdr) hY
SRI bwlw sMDuru vwc
dohrw:

sihj suBwiek mukiqdw,


awviq Bey avws
pd nUpr kt ikMknI,
Sbd hoiq prkwS 2

lk ivc qVwgI
avwj pRgt

cOpeI:

mwq iblokiq bYn alwXo


ibnw pRdoK sdn cil awXo
qor qwq qwVihgo qwqw!
ihq kir pFhu n, Kylih rwqw
3
nYn nIr bwirk kI nweIx
avnI Kniq sMq suKdweI
kr sox kr gih kir pun mwqw
aMk bswie kho bhu BWqw
4
BUKn avr dyihx GirvweI
Bojn mDur lyhu inq KweI

sMDw peI qox pihly


ipqw qwVygw hy puzqR!

ZmIn KoqRn lgy


godI ibTwky

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

210

jy ab pFihx pRIq kir lyKw


kwrj awvih hoiex ivSyKw jdox qUM) vzfw hoieEx
4
dohrw:

vyhVy

ajr mWJ ibcriq bhur, sMJ


BeI ijh kwl
kwlU awlX awie ipiK, locn ipawry nyqRW vwly ikRpwlU (gurU jI L)
lwl ikRpwl 6
cOpeI:

pRym mod sox gry lgwXo


plG
bYs mMc pr aMk bswXo
pFXo awj jo muJy sunwie
ko ibiD pWDw quJih pFwie?
7
suin kir ipqw bcn inj kwnn
phwVy kvl vrgy muKVy vwly ny
kyiqk pYVy kih kmlwnn
suNwey

ihqU huqy so bwirk awey


pun AuiT kir iqn sMg isDwey
8
glI ivc
KylN lgy bIQkw mWhI
cMd cWdnI pUrn jWhI
SRI muK nwnk Bnih khwnI
Bjn Bgiq sox imlI ju bwnI ijhVI bwNI
9
dohrw:

imzTy

mDur suDw sm bcn suin, qUSn


hovihx bwl
ihq qy iqRpq n icq ibKY, rzjy
cwhihx cOxp ibswl 10
cOpeI:

jIB bwN, qIr

jIh kmwn bcn ijAu bwnw


srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

mDurweI mD Blk smwnw


qIKn kry swn cqurweI
nwnw Aukiqin pMK suhweI
11
bwl ibRMd ihrdw lC Bydw
Bey ltUhw hoie aKydw
qij kir sMg sdn nihx jwvihx
mwq ipqw qb awin bulwvihx
12
gih kir ly jwvihx biraweI
qij nihx skeI mn ibrmweI
ruicr bcn kI ruic aiDkweI
suin suin pun mn hoiq svweI
13
pRvySitiq bwirk chux pwsw
puMnvwn ijn ky aG nwSw
nwnk bYsih bIc ibrwjih
bc suin ijnih suDrmw lwjih
14
bdn iblokihx inj inj ids
so
lKihx kMf ko nihx qihx iss so
siB mn jwnihx -muJy sunwvihx-
rok irKIk sunihx mn Bwvihx
15

211

ivzc imzTq iczlw


cqurweI rUpI swN qy
XukqIaW
swry bwlW dw ihrdw rUp inSwnw
ivinHaW igaw
moihq duK rihq

iDMgojorI
mn moihq ho irhw hY

Gyry hoey
pwp pwTWqR-ijhky-bI hY
ieMdr sBw
muK dyKdy hn awpo awpNI qrP
Auh (bwl)
bzcy
ieMdRIaW L

dohrw:

imil bwilk sox Kylqy,


cil awey inj Dwm
aMn Kwie kr mwq qy,
sUqy qn aiBrwm 16
cOpeI:

suMdr
pihr rwq (rihMdI)

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

jwm jwmnI jwgn nymw


jb kw qn Dir dwnI Cymw
Bor BeI kIno ieSnwnw
pt pihry suMdr ibiD nwnw
17
idvs cry kwlU gih hwQw
lY ctswr clo inj swQw
pWDy sox bolo ihq DirkY
dyhu pFwie irdy ruic krky
18
suin bolo mn so kir bMdn
ibidaw
inpun
kumiq
inkMdn
ies qy aiDk ju hoie pFwvY
jgq mWih sm ko n idswvY
19
dohrw:

212

mukqIdwqy ny

Auh (Bwv pMfq) myx-pwTWqR hY


cqur KotI buzDI dy nwS krn vwly

pwTWqR-jg mihx sm ko kOn idswvy


puzqR

suq ko suq nihx jwniXo, hY ikh


ko avqwr
ibnw pFy hI piF rhXo, siBin
pFwvn hwr 20
cOpeI:

ies pFny ky prhu n Kwly


siB krqw jo ibdw jwly
dIp idpwie ibRqws smHweI

smUh
jy koeI) dIvw bwly sUrj dy swhmNy
pwTWqR-shweI
anHyrw Audm kry

qm hirby ko nr AudqweI
21
dIpk qy kXw huie prkwSw
pRkwS iqs (sUrj) dy azgy
PIkI pRBw prY aig qwsw
suq Ausqiq suin SRiq mihx kwlU
ibn SrDw Aur hrK ibswlU

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

213

22
hit kir Gr awviq Bw soAU
krn lgo kwrj inj joAU
SRI nwnk kI iezCw jihxvw
ibcrihx bwlk mihx imil qihxvw
23
dohrw:

msqk awXuiq idpiq duiq


icq mohiq nr bwl
kml dln sy idRg lilq
awlX lwj, ibswl 24
cOpeI:

dsn dmk aDrn mD aYsy


igrw sdn hIrwvil jYsy
Buj suMdr kir sjiq ikXUrw
kl kuMfl SRonin Cib rUrw
25
ijh hyrihx krunw kI korw
qWih BvoidiD qy dyx Dorw
iek bwsur kwgd kuC lIny
lGu poQI sI krih asIny 26
ijh ijh kul Aupjih jo joAU
dyiK vfn issu Kylih soAU
kr mihx ghy krihx iqAux lIlw
piqq AuDwrin ibrd ghIlw
27
dohrw:

cOVw pRkwSmwn kRWqI


purKW qy iesqRIaW dw
kvl pzqR azKW suMdr
Srm dw Gr bVIaW
dMdW dI hoTW ivc
srsvqI dy Gr hIiraW dIaW lVIaW
bwhW bhuzty
suMdr kMnW ivc suhNI CbI dy rhy
hn
imhr dy mtzky nwl
sMswr swgr awsrw

gRhn krn vwly


suMdr puzqR

kwlU cil iqs kwl mihx, awie


lwl kl dyiK
bolo bol iblws ky, pRym Dry
ijAux byK 28
cOpeI:

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

214

khhu qwq! kwgd kr lIny

kw qum pFhu issuin mihx


BIny?
nYk n ieq Auq hyriq kwhU
irdw lgwXo kwgd mWhU 26
ijAux pMfq bydWq ibcwriq
nYk n mn ko ikqhUM twriq
suin kir ipqw bcn ko boly
sMpt ibzdRm aMimRq Koly 30
spq SlokI piF hOx gIqw

bzicaW ivc
QoVw bI ikqy ieDr AuDr nhIx vyKdy
pwTWqR-irdw lgo kwgr ky mWhI

mUMigaW dw fzbw, Bwv mUMh KoilHaw

{spq SlokI gIqw dy arQ suNwey}

arQ ivcwrox iqh kir pRIqw


ijs ky pFn ivcwrn kirkY
SuB mwrg prhihx ihq DirkY
31
dohrw:

kwlU Aur acrj kriq, acrj


bcn suny ju
lKny kI lwls lgI, kUr ik kUV hY ik szc jo awKdw hY
swc Bny ju 32
cOpeI:

muJ ko piF kir dyhu sunweI

arQ Bnhu ijAux prih lKweI kho smJ pYN


suin ipq kI bwnI suK KwnI
arQ khiq By ijh duK hwnI
33
arQ bKwnXo siqgur pUry
aMk 33 dy-sun ipq... qox..... hUry-qk
Bv qwrn ko ijh pd rUry
cwr pd iek ilKq dy nusKy ivc hYn,
Cwpy ivc nhIx

bcn bdiq aDBuq lGu gIqw


suniq qwq imRg GMtk pRIqw ipqw GMfyhyVy vwlI
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

34
pRQm pwT kir prm pRbInw
igrw mDur suMdr rs lInw
bhur arQ kir siB smJwXo
qwqprX4 jo iqh mihx pwXo
35
suin kir kwlU kriq ibcwrw
pun pWDy ko bcn icqwrw
-sziq bdiq miq imq aiq
XWkI
bX lGu mihx eyqI miq kWkI36
dohrw:

215

bwNI

mqlb
anq buzDI
CotI Aumr
ipqw

jnk gXo suin kir sdn, nwnk


jnnI sMg
bcnn sox brnin krI, siB ibiD
irdy AumMg 37
cOpeI:

bhuqy guN

pRQm joiqkI gun gn gwey

SuB lCn siB aMg bqwey


pun pWDy gopwl bKwnw
-suq qumro aiqSY miqvwnw38
ab bwirk mihx kwgd lIny
Kyliq huqo pRIiq iciq cIny
mYx bUJo -kw Kylhu qwqw! -
suMdr igrw khI suKdwqw 39
spq SlokI gIqw BwKI
jnu pMfq qy piF kir rwKI
ab qO miq gunvwnin jYsI
vfy hoie kw jwnihx kYsI?
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

40
suin pun khq BeI gur mwqw
SuB lCn ies mihx bKwqw
bdn pRsMn kml ijm ibksw
rodn Sbd n muK qy inksw
41
issu mihx Kyliq dyiq n gwrI
lro n iks isAux mDur AucwrI
nr nwrI siB kriq vfweI
sMg iPrihx bwirk biraweI
42
ibRzD nrn ijAux Bnihx khwnI
bwl ibswl sunihx ihq TwnI
mwq ipqw suq Ausqiq kih kir
Aur awmod sMg By gihvr
43
Auq SRI nwnk Kyl mcwviq
qlvMfI kI bIQI Dwviq
cFihx qrovr jspd kUdihx
issu ko issu iml locn mUMdihx

44
Bwg clihx nihx dyiq ghweI
aiq lGuqw kir CY hY dweI

216

pRgt
muKVw iKiVaw
roN dI awvwZ
bwlW ivc

mzlo mzlI
vzfy mnuKW vWU
bhuqy bwl (a) bwl qy vfy pRym
krky
KuSI KcwKc, srSwr

glIaW ivc
drKq CyqI CwlW mwrdy hn
azKW mItdy hn
dOV pkVweI
CyqI Kyln vyly iek lVky L dweI Qwp
lYxdy hn qy AusL hzQ lw jwNw, CyqI nwl
qy iPr dOV jwNw, Auh dweI ijs iKlwVI
L hzQ lw dyvy iPr Auh dweI bNwXw jWdw
hY
moFy pr cuzk ky

iek iek ko lY kMD AucweI


jwih inSwnI jhW bnweI jWdw hY (dweI) ijzQy
45
jihx bhu DUir bnwvihx FyrI

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

bdbd kUd kulwcn kyrI


bydI bMsn ky isscwrU
ijn pihry BUKn Duin kwrU
46
bhu bYisn ky issu iqh QWeI
kwk pzK ijn sIs bnweI
ibzpRn ky bwilk imil ibRMdw
Kyliq qjihx n sMg mukMdw
47
eyk bwr bwirk jo awXo
puin awvih inq icq ibrmwXo
BUr Bwg jwgy ijn mwQy
krihx sprSn boln swQy
48

bMnHky SrqW CwlW mwrn dIaW

nrwj CMd:

bwlikaW

217

suMdr bwl

bwNIaW dy puzqR
bodIaW (a) pty pwTWqR-kwk pMK

moihq hoieaw
bVy

issox ivKy ibnw lKy, aKyl Kyl


KylhIx
imlwie ibRMd bwl ko, phyl lwl bhuqy lwl jI buJwrqW pwAuxdy hn
mylhIx
Drw srIr hyq dMB mwn ko dMB, mwn kztN vwsqy
inkMdnw
sMqoK isMG bMd do krI mukMd hzQ (a) kIqI hY
bMdnw 46

ieiq sRI gur nwnk pRkwS gRMQy pUrbwrDy bwl lIlHw pRsMg brnn nwm
spqmo Dwie 7

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

218

8. gur iszK dw mMgl muzlW pRiq AupdyS


7<< ipClw aiDawie qqkrw - sMKyp ilMk aglw aiDawie >>9

kibzq:

bwn ijm lC pr, bIrBzdR dzC pr


ndI mD mC pr, dws jwl pwn hY
bwn=qIr lC=inSwnw sMs: lkS bIr BzdR=iSv jI dw iek gN iSv gN
dzC=iSvjI dw shurw, knKl ivc ijsdw itkwNw hY ieh awrX kul dw rwjw sI,
aYsw pRqIq dyxdw hY ik iSvjI pihly ihMd vwsIaW dw rwjw sI ijnHW qox awrX sUg
krdy sn dzC dI lVkI pwrbqI ny ies L pqI cuiNaW jdox dzC ny Xzg ivc iSvW
dI Xog pUjw nw kIqI qW pwrbqI sV moeI, qy dMf dyN vwsqy iSv ny iek gN
Gzilaw, Aus kQw vzl ieSwrw hY sMs: dkS
mzD=ivc mzC=mzCIaW dws jwl pwn=jwl pwAuN vwlw dws, Bwv JIvr (a)
dws=JIvr, ijvyx ndI ivc JIvr mzC Auqy jwl pwAuN (ivc smrzQ) hY

Syr ijm BzC pr, bwj ijm pzC pr


cMif ibVwlC pr, kIn duiq hwn hY
BzC=koeI cIZ jo KwN Xog hY, iSkwr sMs: BkS bwj=iek iSkwrI pMCI PwrsI.
bwZ pzC=pMCI, icVIaW sMs:pkSI
cMif=cMfI ibVwlC=ivfwl+aks-ibzly vrgIaW azKW hoN ijsdIaW iek rwkS dw
nwm ibVwlwkSI=iek rwKSI duiqhwn hY=suMdrqw nwS kIqI, Bwv AunHW mwr
Gziqaw jy pwT dRq hwn hovy qW arQ bNygw-CyqI nwS kIqw

rwm iCqpwl pr, rwm sur-swl pr


rwm mGpwl pr, jYsy swvDwn hY

rwm=rwm qRY hoey hn, prsrwm, rwmcMdR qy blrwm, ieQy rwm dw arQ prsrwm hY
ijs ny qRyqw jug ivc KzqRI jwq dy rwjy mwry iCqpwl=DrqI dy pwlN vwly; Bwv
rwjy murwd KzqRI rwijaW qox hY jo dyS dy mwlk sn rwm=dUsrw rwm, dSrQ dw
puzqR-SRI rwmcMdR surswlu-dyviqaW L sqwAuN vwlw, rwvN
rwm=qIsrw rwm, bilrwm, ikRSn jI dw Brw jo dwpr ivc hoieaw hY, ijs ny
jrwisMD L mwiraw sI mGpwl=mgD dyS dw rwjw, Bwv jrwisMD qox hY mG qox
murwd mGD dyS dI hY jo azj kl ibhwr AuVIsw dy sUby ivzc hY swvDwn=brdwr,
qwr br qwr, murwd-hwvI-qox hY

SzkR ijm koh pr, czkR hir dRoh pr


gurU iszK moh pr qYsy blvwn hY 1
SzkR=ieMdR sMs: SkR koh=phwV PwrsI. koh czkR hir=Auh SsqR jo ivSL dy
hzQ ivc mMinaW hY, ijhw ik inhMg isMGW dy dumwly ivc huMdw hY czkR hir=ivSL dw
czkR dRoh pr=dRohIaW pr dRohI=Eh lok jo Bly purKW, sMqW nwl wr, vYr qy
AupzdRv krdy hn
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

219

arQ:
qIr jIkUM inSwny Auqy, iSv gN (jIkUM) dzC Auqy, ndI ivc mzC Auqy (ijvyx)
JIvr jl pwAuN ivc (blvwn) hY
Syr ny jIkUM iSkwr Auqy, bwZ ny jIkUM icVI Auqy, cMfI ny (ijvyx) ibVwlC (nwmy
dYq) Auqy (pY ky AunHW dI) SoBw hwn kIqI hY
prsrwm CzqRIaW Auqy, rwmcMd rwvN Auqy, bilrwm jrwisMD Auqy jIkUM Kbrdwr
(BwrU) hYn
ieMdR jIkUM phwV Auqy, hir dw czkR jIkUM dRohIaW Auqy qYsy gurU iszK moh Auqy
blvwn hY
dohrw:

kih bwlw SRI gurU jI! sunhu kQw


ieiqhws
jYs BWiq hir Kyl hIx, ktiq ju pwpW L hrn vwly gurU nwnk jI
kilml dws 2
sYXw:

bwlk sox iml Kyliq Kyln


ipqw
lwl iblokq qwq dulwrY
suMdr BUKn cIr srIr Dry
qlvMfI kI bIQI ibhwrYx
dOr clYx kb bYs rhYx
kbhUM mDury muK bYn AucwrYx
Bojn mwq qy ly kir Kwiq
Kuvwviq hyriq ho bilhwrY 3
iek bwsur kwlu ivcwr kIE
Aumr
-pFnY ibn nwnk bYs ibhwey
kOn sI kwr krY guZrwn
ikhVI
khW kir kY Dn lyih kmwey
inj kwr kI rIiq ibnw n bny
ikRq
jy kir hY jg ind alwey
ab mokAu Xog pFwvn hY
bf hoie jbY n pFo qb jwey4
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

220

ly suq nwnk sMg clo


jihx pwrsI bwl pFYx imil PwrsI
ibRMdw
bYso mulwny ky jwie smIp
drd vwly pwTWqR-iqxh sox-
khy ihq sox bc awrqmMdw
my suq hyq sox dyhu pFwie
pFY ieh qUrn hY miqvMdw
roj Blo muJ dyhu bqwie
bYswvhux awn pFY qu andw
5
kibzq:

bYn XOx mulwny Bny subih idvs


Blo
mkqb
mWhI
PrZMd
ko
ibTweIey
hyq sox pFwAUx, n iKlwP quJ
sMg gwAUx
hyrox hoSvMd ab Dwm inj
jweIey
kwlU qb gXo rYn BeI Kwn pwn
kIE
Bor sox, bhor AuT dyKo
suKdweIey
nwnk ko sMg lyX bYn sox idlwso
dyX
pFo kir pRIiq nIiq kqhUM n
DweIey 6
mkqb awie eyk kwriKk dIno
kwlU
kCuk imTweI bWit ptIaw ilKweI
hY
muzlW ny klm gih azvl alP

kzl svyry

PwrsI pVHn dI pwTSwlw puzqR


AultI
isawNw

svyry

pwTWq-kbhUM
rupzXw

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

ilK
bhuro ishrPI su siBhI pFweI
hY
muzlW ky kihn mihx dyr kCu lwgY
mwno
nwnk kI rsnw mYx, dyr hUM n
pweI hY
BXo ibsmwd -eyh pFo khUM
awid moqy!
mohU sy sbk pFY jwno hUM n jweI
hY 7
muSkl pwrsI aswn pFY qwqkwl
bwilk kI bYs, buiD ibRzD hUM kI
dyKIey
Zyr qy Zbr aOr mwXny
ikqwbn ky
dPqr lyKw jmw Krcu ibsyKIey
ds ds swl ky ibswl bwl bYsy
joAU
pFYx n smwn ies koAU
avryKIey
mwnuK ko kwm nihx, aOlIaw
aOqwr koAU
liK sox alK XWky lyK hYx
alyKIey- 8
isPiq pRkwS BeI -kwlU suq
buziD rws
pwrsI ielm jo kTn sIKo
byghI-
awie muK dyKYx krYx ielm pryKY
nr
suin suin bYn ko ibswl ibsmy

221

PwrsI dI pYxqI

pihlox

Aumr vzifaW vrgI akl


isawrI mukqw arQ

dyKIdw hY

pRIKXw
bhuq acrjqw PVI

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

ghI
imliq prspr kriq sujs br
bYs lG dyKIaiq symuKI ivSyK
hI
mDur bcn suin ihMdU aO qurk
siB
pRIiq kir irdY hirKwv n Audyg
hI 9
imRdul mDur muK boliq hYx bYn
mwno
dyiq AupdyS iriK dyiK isK
awpny
pwrsI so imlI joAU nwm ky Bjn
sMg
gMg jYsI bwnI kil kilml
Kwpny
pMfq jox vkqw acUk vwk pRym
mX
suMdr suKd joAU jog nr jwpny
sunYx ihq lwie nuiq gwie Gr
jwiex
nr klwvwn BXo kil kIriq su
Qwpny 10

222

vfI buzDI

KuS huMdy hn, duKI nhIx huMdy

irKI

pwp nwSk
aBuzl
lwiek jpn dy
Ausqq

sYXw:

Dwm ky kwm qjy iFg jwvihx,


hyriq mUriq BwvqI jI kI
bUJ hYx bYn sMdyh AuTwie,
sunYx qqkwl igrw muK nIkI
hY avqwr lKo bhu lokn,
bhuq vDI SuzD ihrdy dI
ibRzD bDI SrDw SuzD hI kI
boliq bol amol aqol,
afol mqI ahrMn blI kI ahrN vWU blvwn pwTWqR-ahrMn
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

11
dohrw:

223

QlI kI mq jo hY so nw hrI jwN vwlI qy


itkwNy rihN vwlI hY aQvw, ijvyx Ql
(DrqI) ivc aihrn gzfI hovy
SkqI

lKn lgy jb nr klw, Pyro


bhur suBwv
Bey bwl anjwn sy, kIno apn
Cpwv 12
sYXw:

puir bwhr jwie qry qru kY


pt qwn srIr pY pOFy rhYx
nihx boliq koAU bulwviq hYx nr
byKuid aMqr Dwn lhYx
kb awn prYx Gr mwq AuTwviq
qO iB AuTYx nihx mOn ghYx
iek TOr pey jug bwsur bIqihx
hyir kY mwnv aYsy khYx 13
Qo miqvwn vfo surgwn
BXo anjwn sw kOn hY hyqU?
byKud iczq Audws rhY
kCu hoiq BXo prCwvhux pRyqU
hY Aunmziq dSw idis awviq
suziD n dyih kI, bwh inkyqU

hyTW ibRzC dy
kpVw qwNky
pwTWqR-bysuD

do idn

pRyq dw prCwvW
msq
bwhr dI qy Gr
bhwXnkyqU
pwTWqR-AuGwq sy

dI

pwTWqR-

bYn BnY nihx nYn AuGwriq'


hyir khYx joAU jwin n ByqU
14
kwlU ko iczq bDI suq dyiK
ibSyK Aupwie kry ju bqwXw
Pyr mulwny ky pws gXo
siB nwnk ko ibrqWq sunwXw
Buzl geI
hoS BeI PrmoS sBY
iqih ko ibiD pwrsI qoih pFwXw?

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

awp clo suD lIjIey hyir kY


Byv lKo ik prI iqh CwXw
15
kwlU ky sMg mulwnw gXo
jihx nwnk jI Dr pOF rhY
qwn sMbwn SrIr ky AUpr
bygm hI avnI pY ahY
mwnv awn Bey iekTy
bhu-bYn sUnY SRq-aYsy chYx
hyir ihrwn smwn qbY
mn hoie hrwn su vwk khYx
16
kibzq:

jwie kY mulwny ny duawie krI


bYs iFg
qum pr imhr su prvdgwr kI
bYs lGu mWih BeI symuKI ivSyK
qv igrw muK mwDurI siBin
ihqkwr kI
SuB hY suBwAu Bro BwAu sox
siBin sMg
bDYgo pRBwAu rIiq jsu ivsqwr
kI
awnn qy qUSin ko kwrn hY
kOn? Bno
hyir qumY qwq suiD qjI Gr bwr
kI 17

224

ZmIn qy
cwdrw
aicMq iZmIn

jyhy ho ky
hry jwN vwly
ardws

buzDI

pRym
qyj, pRqwp
mUMh qox cuzp dw
ipqw ny

dohrw:

mSt krI nwnk qbY, dXo n


Auzqr koie
dIn BXo muzlW irdYm bhuro bcn awiKaw
bugoie 18
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

225

sYXw:
awie Kry nr pws ijqy

-quv bYn sunYx- mn cwih iehI


awnn qy nihx boliq ho bc
hoviq rMj irdY siBhI
moih khy qum bolhu Qor sw
mwnI hrwnI su kYsy khI
hyq Kudwie AuTo iekbwr
Aucwir kro Aur jYsy
19

bcn
pwTWqR-qbY
myry khy hI QoVw bolo, awKo qW shI ik
ikAux (aYfI) hYrwnI mMnI hY

ahI

aiVzl:

muzlW ky sun bYn, dIn aiq jo


BXo
bhuro -hyqu Kudwie- nwm muK qy
kho
dono cSm kuSwd inSsqih azKW KolH ky AuT bYTy
swmuhy
ho, boly rwg iqlg Sbd jo duK
dhy 20
sRI muKvwk
dunIaw mukwmy PwnI qhkIk idl dwnI
mm sr mUie ajrweIl igrPqh idl hyic n dwnI 1 rhwAu
SRI gurU gRMQ swihb jI ivzc pihlI quk Xk arj guPqm pyis qox hY gwAuN vyly
keI rwgI, quk dunIaW mukwmy PwnI qox cuzkdy hn

cOpeI:

jy mm dSw chhu qum jwnw

qO SRq dy kir suin mAulwnw!


qO SRq dy kir suin mAulwnw!
SRI prmySr nwm ju lIno
XW qy qum sox Auzqr dIno 21
jo mn smJo dunI mukwmU
so jwnhu JUTo ibn nwmU

kMn dy ky
kMn dy ky

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

hircMdOrI puin GnCwXw


supnw ijAux bwjIgr mwXw 22
liK ien swc kry ju ghwvw
aMq kwl iqh huie pCuqwvw
jo jwnih ieh imQw BwsI
so iqnky nihx huie ibzswsI
23
qW qy jgq pdwrQ pRIqw
hOx n krox jy huie ibzpRIqw
isr pr fr inq ajrweIlw
gih ly jwvih jo ibn FIlw
24
as fr Dir kir hOx Aur mWhI
Bv ibvhwr hoiq ihq nWhI
ibsmo mn iem suniq mulwnw
SRI gur sox pun bcn bKwnw
25
ab lO qumrI bwilk bYsw
bcn Aucwriq ho muK kYsw?
hmsy ibRzD awrbl bIqI
iqn ko chIXiq hY as rIqI
26
ab bwilk lIlw Aur DrIey
eyk iPkr ko iZkr n krIey
qrun hoie Dn binqw sMgw
suK Boghu kir ihRdX AumMgw
27
as ibiD ibRzD hoie kir kIjY
ab snbMDin ko suK dIjY
SRI nwnk suin kir iqh bwnI
jo bymuKqw pd kir swnI

226

hrIcMd dI ngrI Bwv Bulyvy dI bzdl


dI CW
pkV

mOq dy PirSqy dw

pwTWqR-ieAux

pwTWqR-eys iPkr ko jIa nODrIey


juvwn iesqRI

imlI hoeI

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

227

28
boly prm mnohr bcnw
ijn mihx AupdySih kI rcnw
jo qUM lKihx awrbl swrI
ibnw Bjn ieh jwiq ibkwrI
29
iek sO brK awrbl pRwnI
jy jIvihx iqn khox khwnI
azDI suziqaW
arD nIxd bis krqo sYnw
gudr gey liKXy inj nYnw gujr gey
30
pMdRh brK qIk anjwnw
bwl pny mihx krI ibhwnw
azsI brKih qy ju vDY hY
locn idKY n SRon sunYhY 31
dohrw:

bwkulqw ieMdRIn kI, suiD nihx


skih sMBwir
dyih ikRaw krnI kTn qb ks
hir AurDwir? 32
cOpeI:

kuCk rhy iqn kI suin ignqI


soip ibqIqih ibn hir ibnqI Auh BI
ml mUqRwid qijin jug kwlw
kriq ibqIqih kwl ibswlw
33
Kwn pwn inq krn ibhwrw
pRym awnd iesqRI
ihq ibnod binqw sMg Dwrw
krn Aupwie su drb Aupwvn
alj aSuB SuB krm kmwvn inrlj
34
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

228

pwln suq bhu lwf lfwvn


moh
ins idn ihq sox hyq bFwvn
ies ibiD ibqI awrbl swrI
aMq smY gmno kr JwrI hzQ JwVky
35
qW qy mn smJhu as rIqI
jnm akwrQ ibn hir pRIqI
sMswrk pdwrQW vwsqy jo amolk sws
hyq pdwrQ amul ij swsw
gXo hwr as Fwlo pwsw 36
jb ies ky Aur smJ su awvY
qb mn ibiSXn qy AultwvY
krih bMdgI pyS Kudwie
ijAux mYx qum sox khox sunwie
37

hn
aYsw pwsw suzitaw

SRI muKvwk
Xk arj guPqm pyis qo dr gos kun krqwr
hkw kbIr krIm qU byaYb prvdgwr 1
dunIaw mukwmy PwnI qhkIk idl dwnI
mm sr mUie ajrweIl igrPqh idl hyic n dwnI 1 rhwAu
pwTWqR-krox
dohrw:

arZ khox azgRj pRBU! sunIey


dYkir kwn
hzk kbIr krIm qUM, dyhu nwm szc vzfw myhrW vwlw
ko dwn 38
cOpeI:

krih bMdgI qn mn dInw


nwm su jwcih hoie aDInw
dInbMDu qb krunw DwrY
dy kir nwm dws insqwrY
39
suin SRI guru ky bYn mulwnw
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

ijn qy imtiq ibkt azgwnw


kwlU hyq kihn pun lwgo
DMn qumwro mn anurwgo
40
ijAux qum rIiq khiq Xih swcI
hir crnn mihx mq ruic rwcI
qzdip qumro siB prvwrU
By idlgIr ju hY ihqkwrU 41
ien ko hyiq krhu ijAux hrKihx
qumro moh awn ien krKih
ipqw ipqwnuj aOr ij gwqI
nihx iqn ko as rIiq suhwqI
42
bolhu ibgshu ibcrhu sMgw
krhu kwj siB sihq AumMgw
suin kir SRI nwnk iqh bwnI
boly dIn bMDu suKdwnI 43

229

kTn

pwTWqR-Aur

iKzcdw hY
cwcw snbMDI

iKVo pwTWqR-ibswrh

SRI muKvwk
jn ipsr pdr ibrwdrW ks nys dsqMgIr
awiKr ibaPqm ks n dwrd cUM svd qkbIr 2 mOq dw vylw
puzqR
cOpeI:
ipqw BRwq iqX qwq smyqU

ien ko lKhu kUr siB hyqU


Dn ibn jIviq qwgihx sMgw
Dn hovih rihx sMg AumMgw
44
jb jm awn ghY ies pRwnI
qb rwKn kI khW khwnI
iekzly L
aMq kwl gih lIin iekwkI
qb qkbIr hoie kw qW kI qdbIr, (a) azlwhu akbr ieh
numwZ rihmq leI jo pVHdy hn qdox ies
45
dw ikaw svwrygI

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

cln sMg jo SRI hir rMgw


nwm n jpo rho mn BMgw
Bw anwQ jm mwrg mWhI
aink jwqnw hovih jWhI
46
nihx shwie iqn ko snbMDU
ijn mihx pco rho miq aMDU
jwnI irdY mulwny rIqI
pirpUrn Aur mihx hir pRIqI
47
-iesky bcn moih mn Pyrw
ijAux mqMg aMkus kir pRyrw
khYx gunwkr bwnI swcI
kUr kutMb pRIiq ruic rwcI
48
awr ko rKvwr n sMgI
shih jIv Xih dUK iekMgI
as anjwnpny mihx mwnv
pcih rYn idn Byv n jwnv46
as ivcwr kir irdY mulwnw
liK mihmw muK bcn bKwnw
alp bYs eyqI dwnweI
ko avqro sMq suKdweI 50
issuqw ivKY bMdgI jwnI
nykI kwr krn mn TwnI
bdI Kwl idl dIin BulweI
rIiq pRIiq kI cIiq bsweI
51
ibiSXn qy Audws miq kInI
igrw pRym prmySur BInI

230

nwl jwN vwlw jo SRI vwihgurU dw pRym hY

qwVnw

KuziBaw

hwQI kuMfy nwl toiraw jWdw hY


guNW dI KwN

ieqnI
bcpn ivc hI

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

231

Ausqiq ky bc suin muK sdnw


kho iqRiqX pd pMkj bdnw
52

cOpeI:

sRI muKvwk
sb roj gsqm dr hvw krdym bdI iKawl
gwhy n nykI kwr krdm mm eI icnI ahvwl 3

bdI Kwl ins bwsur mWhI

kriq rhiq kuC jwniq nwhI


mn icqvI murwd dyN vwlI mNI
icMqwmiN ko qjih gvwrw
kwc lyih kr jqn apwrw
53
surqru ko inj ajr AuKwrih klp ibRC awpNy vyhVy ivcox puztdw
bnI bbUrn kI ibsqwrih
qrk suDw ko hoih surwpI
qij cMdn gih bMs sMqwpI
54
iqn ko suK pRwpiq huie kYsy
hir qij ibSX ghiq jo aYsy
ibsrY siBhI bYs ibqIqI
kbih n suiD kInI hir pRIqI
55
suniq mulwny ky mn mWhI
SrDw suiD aiDkih ibrDwhI
bolo bcn bMd kr doAU
qumry smsr aOr n koAU
56
mUriq pwk alih Bl kInI
Bgiq rIiq mihx miq ijh BInI
suin SRI nwnk Aucry bcnw
grb hrn kI ijn mihx rcnw

hY
bgIcI ikzkrW dI

Czfky aMimRq L pIxdw hY Srwb


duKdweI bWs Ptdw hY

brzbr
pivzqR

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

232

57
SRI muKvwk
bdbKq hm cu bKIl gwiPl bynjr bybwk
nwnk bugoXd jnu qurw qyry cwkrW pw Kwk 41
cOpeI:

pRym

riq rMgy siqsMg smwjU

ismrn ibnw anq nihx kwjU


qn mn sOxp dIn inj sWeI
cwkr Bey eyk ilv lweI 58
iqnky pd pMkj mYx DUrI
gun n eyk aOgun bhu pUrI
krunw kir krunwkr swDU
bKSihx mYx ju gruv aprwDU
59
aiDk nmRqw ky suin bYnw
BeI mulwny ky mn cYnw
hY kir dIn joir jug hwQw
kho moih ab krhu snwQw
60
iCmhu bcn jo snmuiK BwKy
hOx anjwn FITqw rwKy
jo qumry mn inScw gUVw
ko liK skih jgq nr mUVw
61
crn Srn mYx kIno prnw
hrhu moih jg jnm ju mrnw
ibRzDn qy qum ibRzD vfyry
kir AupdyS kthu duK myry
62
dInbMDu duKdln dXwiniD
bcn aDIn suny jb as ibiD
dXw idRSit dyKI suKdwnI

hor

ikrpw krky ikrpw dI KwN


BwrI pwTWqR-bKShu

dovyx
inhwl
muawP kro

vifaW qox vzfy

duKnwSk

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

imRdul mDur boly muK bwnI


63
mn kMcn jg iskqw mWhI
bInbIn iekTy kir qWhI
qp agnI mihx Bgiq kuTwlI
ibSX mYl hiq ilhu iqh gwlI
64
alkwr Gir srl aDIrw
iqh mihx jthu nwm hir hIrw
Aur pihrwvhu prm pivzqRw
SoBw lokn AuBY biczqRw 65
sziqnwm iek icq ilvlweI
jphu dyih aiBmwn gvweI
siqsMgq kI syv aBMgw
krhu suKd inq sMg AumMgw
66
bcnw XuD kyM sMg mulwnw
Gwiel Bw qn suiD ibsrwnw
aiq qIKn sox iBd go mrmU
iCdy aMg hAumY sMg BrmU

67
jgq aswr jwin duK KwnI
SRI gur kI mihmw pihcwnI
bMd hwQ do krI su bMdn
qum ikX mm azgwn inkMdn
68
pUrn purK rUp hir swDU
nrn AuDwrhu buziD agwDU!
kml bdn! ijAux qum Aur awvY
qs ibiD krhu n ko AultwvY
69

233

mn rUp sonw jgq rUp ryq ivcox


cuN cuNky
sonw pw ky gwlN vwlI) TUTI
nwS krky
gihNw GVky sUDw
jVo
donox lokW dI

iek rs, lgwqwr

bcnW rUpI SsqR nwl


PtV ho igaw qn dI soJI
ivMinHaW igaw mrm asQwn, Bwv
irdw
hAumY sihq Brm (rUpI) aMg ivMnHy gey

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

234

mYx ab suno ju qum AupdySU


pwTWqR-sgl
jpox nwm qij jgq klySU
as kih gmno Dwm mulwnw
nihx ikh sox iqh bcn bKwnw
70
prmySur idiS pRIiq su jwgI
ibiKXn qwg eyk ilvlwgI
jIviq jpiq rho so nwmU
aMqkwl gmno hir DwmU 71

ieiq SRI gur nwnk pRkwS gRMQy pUrbwrDy muzlW AupdyS pRsMg brnn nwm
aStmo Dwie 8

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

235

9. swrdw dw mMgl szcw jMvU


8<< ipClw aiDawie qqkrw - sMKyp ilMk aglw aiDawie >>10
{hridawl pMifq} 3
{bdobdI jnAU pw idzqw} 43

dohrw:

sRI srsqI srbdw brn syq suKkMd


srsqI=ivdw dI dyvI, Swrdw srbdw=sdw hI sMs. srvdw brn=rMg sMs.
vrN syq=icztw sMs. syq suKkMd=suKW dw mUl suzKW dw Pl

qrl aWgurI bIn sox bMdox dY kr bMid 1


qrl=cMcl, Qrrw rhIaW aWgurI=AuxglW sMs. aMgul bIn=bInw, vINw sqwr
vWU qUMibaW vwlw iek sMgIqk swZ sMs. vINw kr=hzQ bMid=joVky dyKo
aDwX 1 aMk 2 dw Bwv

arQ:
(ijsdw) rMg icztw hY qy (drSn) suKW dw mUl hY; (gur kIrqI ivKy) (ijs
dIaW) AuxglIaW bINW vjwAuN ivc cMcl ho rhIaW hn, Aus SRI Swrdw L mYx
dovyx hzQ joV ky sdw hI nmskwr krdw hW
SRI bwlw sMDuru vwc
cOpeI:

kwlU bhuro kIin ivcwrw


jMU
jzgupvIq dyin ihq Dwrw
pRoihq jo iqh ko hirdwlw
so bulwie lIno qqkwlw 2
Aur aiBlwKw skl sunweI
CzqRI rIiq kro idjrweI!
{hridawl pMifq}

suin kir bc as idj


hirdwlU
kho sOj siB awin ibswlU simzgRI mMgwE
3
SuB bwsur so dIn bqweI
kir arMB ijAux aiDk vfweI
idjbr qy suin kir qb kwlU
siB sMBwrn awin AuqwlU 4 simRzgI CyqI
Bojn hyq aMn iekTweI
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

awimK kwrn CWg mMgweI


jo CzqRI kwlU ky gwqI
siBin amMqU dIno KwqI 5
aOr ij ngr ibzpR br rihhIx
bydn ibiD ky byqw aihhIx
dXo amMqU6 siBin pukwrI
awey kwlU Dwm mJwrI 6
gomY sox lypn iCq kirkY
pUro cOxk hrK Aur Dir kY
SRI nwnk jI pun bulvwey
idj bwhj ky bIc ibswey 7
ijAux Aufgn kI sBw mJwrw
jwvih pUrn ieMd Audwrw
SoBw sMXuq iqAu qihx jweI
bYsy bIc sBw suKdweI 8
CziqRn rIiq ju huqI purwqn
so kInI idjvr siB BWiqin
kul awcwr isKwvn lwgw
pun pwvn jMU anurwgw 6
jgq ibmocn locn cwrU

236

mws bzkrw
snbMDI
inAuxdw szdw pRgt
bRwhmn
pwTWqR-amMqk
gobr

bwhmnW KzqRIaW
pUrw cMdRmw
smyq

jgq dy (duKW L) dUr krn vwly suhNy


nyqRW nwl
qzkNw kIqw

icqvn kInI moK AudwrU


bUJiq By idj! moih sunwvAu
iks kwrn qy jMU pwvAu pwTWqR-iehu gr-hY
10
kOn aiDkqw XWky pwey?
iks pdvI iehu dyiq pucwey?
pihry ibnw nUnqw joAU
idjbr! muih smJwXy soAU?
11
suin hirdwl cOxp icq cmkI

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

iezCw kriq moh BRm kmkI


pUrb aws sunin AupdySU
bnI su ibiD ab imtih klySU
12
jwniq jOn mhwqm gur ko
bolo qdip hrn qm Aur ko
idj CzqRI ko Drm ju DireI
jzgupvIq su pwvn kireI
13
jwvd rIiq n as anuswrI
qwvd nihx cOky aiDkwrI
idj bwhj10 ko ies ibn Drmw
rhiq nhIx, bUJhu iehu mrmw
14
bydin ibiD sox jb gr pwvih
idj bwhj inj Drmih awvih
suin pRoDw ky bcn ikRpwlw
kml bdn kihx igrw rswlw
15
idj bwhj ko Drm ju awhI
gr myx pwey sUq rhwhI
ikDox sukrm kry qy riheI
dXw awid jy SuB inrbiheI
16
pwie sUq gr kriq kukrmw
Dn ihq ihMsw DRoih aDrmw
aMq pRXMq duStqw Dwry
JUT ipSnqw icq ihqkwry
17
jo KzqRI idj ikDox cMfwlw
shih jwie jmdMf ibswlw

237

nivrqI dI

anHyrw

Byd ieh smJo

prohq

cuglI

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

238

kOn jnyAU iqh Pl dInw


pwXo nrk iehW aG kInw
18
suin kir bc idjbr jy bYsy
cuzp
Bey mSt kuC awv n jYsy
snmuK Auqr dyiq n koAU
kihiq sziq smJiq icq soAU
19
qdip sunin kI bc aiBlwKw
pRohq hirdwl iem BwKw
kOn jMU qy jwie n nrkw?
jWqy jm nihx krih kuqrkw pwTWqR-jWkO-
20
so inj rsnw dyhu sunweI
sunin cwh siB Aur hrKweI
kml bdn pun bcn bKwny
ijs jMU qy jn snmwny 21 awdr kry
SRI muKvwk
sloku m 1
dieaw kpwh sMqoKu sUqu jqu gMFI squ vtu
eyhu jnyAU jIa kw heI q pwfy Gqu
nw eyhu qutY nw mlu lgY nw eyhu jlY n jwie

DMnu su mwNs nwnkw jo gil cly pwie


cOpeI:

pivzqR inq rihN vwlw jwNo

szC siQr iehu lKhu jnyAU

gr mihx pihrYx ivrly kyAU


ijh nr gr mihx Dwrn kInw
DMn is nr kIny duK CInw
22
lok bhur prlok aSokU
snmwnihx siB aMqk EkU

gl
nwS
andq
jm dy Gr pwTWqR-aMqn lokU-arQwq
jmlok

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

as ibiD ko jy hY qum pwsU


gr muJ pwvhu duzikRq nwSU
23
kriq sUq ko gRMQn pweI
jl jwvih ieh sMg n jweI
jwnhu kzcw kwj sMswrU
lok idKwvw kriq gvwrU 24
suin kir bc hrdwl rswlw
pulkwvil qn hrK ibswlw
-mYx pUrb jo igrw AubwcI
ibn sMsY so BI siB swcI 25
liK hYx ivrly bhu anjwnw
ijh bc Suin mm mn Tihrwnw
hOx su ikRqwrQ bMs smyqw
Bw Xjmwn bRhmMf inkyqw26
and mgn muK bol n awvw
sunn bcn mn ruic Aupjwvw
anq ij idj bYsy SuB nIqI
so boly liK pwCl rIqI 27
Bo bwlk! iehu jzgupvIqw
byd pMQ mihx igno punIqw
prmprw pwvn br Drmw
idj bwhj ko rwKiq Drmw
28
bRhmdwik qy ieh cil awvw
snk sndn siB pihrwvw
jy hm kInI Aukiq nvInw
pylo iehu qO sumiq pRbInw!
29
clhu bwl! pwCl kul cwlI

239

pwpW L nwS krn vwlw


gMFW

rom KVy ho gey


khI

bRhmMf dw jo Gr arQwq awSrw (Bwv


gurU jI myry jjmwn ho gey) hn

hor

muzF qox pivzqR sRySt Drm

qW ieh (bySk) htw idE

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

240

ikAux qum siB qy chhu inrwlI


suin SRI nwnk bc idjbr kw
boly iqh miq krqo qrkw KMfn
30

cOpeI:

SRI muKvwk
cAukiV muil aNwieaw bih cAukY pwieaw
isKw kMin cVweIaw guru bRwhmNu iQaw
Ehu muaw Ehu JiV pieaw vyqgw gieaw 1

asibiD ko idj dyhu jnyAU

cOkV ibkiq molilX qyAU


agin sMg jir go jg mWhI
jihx kwrj qihx inbho su nWhI
31
jo awgy nihx kwrj awvw
so pwXo jg ko idKrwvw
mm sMswr sox nwhI kwjU
iqxh kI ikAux kirhox Aur lwjU
32
sMg n qg, jb jm gih kUtw
qhW nwm hoXo qg qUtw
kIin su kUrI corI jwrI
XW qy imlI Xwqnw BwrI 33
qW qy sziq nwm krqwrw
jphu qWih huie jg insqwrw
donO lok ivKy rih sMgw
ins idn ismrhu sMg AumMgw
34
idj bwhj kI BIr su BUrI
suin bc ibsmYqw Aur pUrI
koAU n Auzqr dyin smrQw
sziq bwq ikm khYx ibarQw

cwr kOfW dw

jMU

qwVnw

BIV bhuqI
acrjqweI

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

35
pun iqh kwl ju kwlU gwqI
so boly inj bwq suhwqI
sunIey SRI nwnk prbInw
qor aqrk igrw rs BInw
36
qdip ju qv ipq Krco drbw
jzgupvIq hyqu liK srbw
nihx pihrhu qb hoie akwjU
jo qumry ipq kIin smwjU 37
idj bwhj siB qum Gr awvw
pihrhu jMU jgq suhwvw
jo inj kul kI clih n cwly
jwiq pwiq iqh krY inrwly
38
nr sMpUrn aru prvwrU
hrKYx Aur kir rhu gr DwrU
nwqur sB ko bDo hulwsw
imt jY hY mn hoie Audwsw
39
eyk vwr gr pwie jnyAU
pun krIey iezCw Aur jyAU
as suin kir gwiqin ky bYnw
pun boly sRI pMkj nYnw 40

241

snbMDI

awpdI szcI bwNI

ibrQw

gly ivc Dwrn krky


nhIx qW

swkW dy

sRI muKvwk
m 1
lK corIaw lK jwrIaw lK kUVIaw lK gwil
lK TgIaw pihnwmIaw rwiq idnsu jIa nwil
qgu kpwhhu kqIaY bwmNu vty awie
kuih bkrw irMin Kwieaw sBu ko awKY pwie
hoie purwNw sutIaY BI iPir pweIaY horu
nwnk qgu n quteI jy qig hovY joru 2
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

242

cOpeI:
lokwrIq ju jogupvIqw

hoiq purwqn qUtiq nIqw


bhur bhur ly avr su pwvw
jg imzQw qs bno bnwvw
41
jykir hovih jor jnyAU
tuzty nhIx
muJ gr dIjY Bgn n jyAU
sB nwS kry
mn kubwSnW nwsih rwsI
ijhqy pd pRwpiq aibnwSI
42
asibiD SRI nwnk giqdwnI
AupdySin kI Aucriq bwnI
gurU jI dy) bcn kridaW bRwhmNW ny
bcn bdiq ibzpRn biraweI
{bdobdI jnAU pw idzqw}

jzgupvIq
43

idXo

mzlo mzlI

pihrweI siqgurU jI dw jMU bwbq jo Kwl hY SRI

muKvwkW qox pRgt ho irhw hY kvI jI dw


awpNw iKawl awp jI dy idj dMBn ko
kIn inkdnw (aMk 44) dI ies quk
ivzc pRgt hY jbrdsqI Dwgw gl pwky
awpy KuSI mnw lYNI ieh gl lokW dI hY
gurU jI dI ies ivc sMmqI nhIx aw jWdI
ivSyS ivcwr leI dyKo 57vyx aDwX dy
23 aMg dI kAuqk ihq Xh rUp bnwey
dI tUk

qUSn Bey qbih suK sdnw


idj dMBn ko kIn inkdnw
iqh iCn hrKo Aur prvwrU
siB ky mn qy imtw KBwrU KoB
44
bcn sunin kI idj hrdwlU
vf lwls bolo iqhkwlU
khI
AUc krm qy igrw AubwcI
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

irdy SuzD ko ieh siB swcI


45
jo jg kwn isMKlw sMgw
vrN Drm kir skYx n BMgw
pun inj miq ko jzgupvIqw
Aucrhu bcn ju hoiq punIqw
46
sunihx siBih idj bwhj gwqI
jo aqUt rih sdw sMgwqI
suniq SRon aribMd iblocn
boly bwnI bMD ibmocn 47

cOpeI:

243

byVI, sMgl, bMDn

sMg
kvl azKW vwly kvl azKW vwly
bMDnW dy nwS krqw

SRI muKvwk
m 1
nwie mMinaY piq AUpjY swlwhI scu sUqu
drgh aMdir pweIaY qgu n qUtis pUq 3

ijn as pwXo jzgupvIqw

so siB Qwn ivKY inrBIqw


jhW jwie qihx awdr pwvw
siB SoBw sMXuq jsu Cwvw 48
Bgn n hoie sMg rih soAU
Bwg jgy qy pihrih koAU
kwm kRoD mn kIin mlInw
ismr nwm ko ijn suic kInw
49
iqnih Auicq iehu XzgupvIqw
lok kwn qy so ivzpRIqw
suin hirdwl su as AupdySw
irdY Dwir ilX liK sgqySw
50
DMn DMn pun DMn vKwnih
awpn giq qum awpih jwnih

quztdw nhIx

pivqrqw pwTWqR-ismr
insicq kInw

nwm

Xog
Ault

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

ko

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

avr n kwhUM mihmw jwnI


iek pRohq Bw hiq aiBmwnI
51
ijh pr krihx hyir kir krunw
qwhUM ko hirhI Bv mrnw
iqh iCin kwlU bcn Aucwrw
ab Bojn Bw sgro qwrw
52
idj jU! AuTAu pWiq bYswvhu
qij iblb inj Bojn Kwvhu
suin siB idj AuiT cIr Auqwry
kir pMkiq bYsy iek swry
53
CzqRI siB bulwie inj gwqI
bn bYTy so pWiq suhwqI
aink BWiq pwqRn Dir awgy
sUpkwr qb prusn lwgy
54
pwiesu isqw iGRziq ibiD sMgw
spd prusgy sMg AumMgw
sUKm Edn bry pkOry
mrc DinX sox diD mihx bory
55
sUp bnI br aink pRkwrw
Kwn purw hirnwm Aucwrw
swd sMig siB acvin kIno
pun pnvwry kIin cbIno 56
dIn dzCnw idj snmwny
bhur ibsrjn hoie pXwny
idj hirdwl cihiq so pwvw
nwm lgI ilv pRymih Cwvw

244

jnm mrn

pMgq
kpVy
ieko jyhI pwTWqR-iek bwry-
snbMDI pwTWqR do hn-bhu-br
BWfy (a) pzqlW
lWgrI pRosN lgy
KIr KMf
CyqI prosy gey
bRIk cwvl vVy
dhIx ivc foby hoey
rsoeI cMgI
KwN qox pihlW
pwnW dy bIVy
ivdw

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

245

57
jzgupvIq pwvnI gwQw
sunih sunwvih jo ihq swQw
Bgn jMU ko doK n lwgih
pun SRI guru ky pg anurwgih murwd ieh hY ik ieh pRsMg dy suNn
suNwAuN vwly L jMU dI loV nhIx, AunHW L
58
gurU crnW dw pRym imlygw

dohrw:

gwqI CzqRI apr jy, ibzpR ij


pRoDw swQ
Ausqiq Aucriq sdn gy, jo gur
dInwnwQ 59

ieiq sRI gur nwnk pRkwS gRMQy pUrbwrDy bRhmsUqR pwvn pRsMg brnn
nwm nvmo Dwie 9 pwTWqR-bRhmn jnyAU

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

246

10. ardws gAUaW cwrnw Kyq hiraw krnw


9<< ipClw aiDawie qqkrw - sMKyp ilMk aglw aiDawie >>11
{siqgurW agy ardws} 1
{gAUaW cwrnw} 14..
{Kyq hiraw krnw} 41

sYXw:

br awnn qy br dyhu gurU! br gRMQ spUrn hoie abY


br=sRySt sMs: vr awnn=mUMh br=asIs sPlqw dI dwq br=cwihaw
hoieaw, vWCq sMs: brM=vWCq DwqU bI=cuNnw vr=iezCw krnI
abY=huNy, pr murwd CyqI qox hY

bil jwie kvI qumro bl pwie, krox kivqw SuB CMd sbY
bil jwie=bilhwr jwvy bl pwie=qwkq pw ky, bl lY ky

bl hIn kro ibGnw siB hI, guru kIriq gRMQ su hoie qbY
su=suhNI qrHW qbY=qd

ibGnwqm rUp amwvS ko, Xih gRMQ duqI duiq cMd PbY 1
ivGnwqm=ivGn ijsdw srUp hY, ivGn (a) ivGnw+qm=ivGn rUp hnyrw
ivGnW dy hnyry rUp vwlI (mzsXw) amwvS=ijs rwq cMdRmW mUlo nhIx inkldw,
mzisaw
duqI=dUj dI iQq ijs idn lok cMd cwh ky vyKdy hn, pihlw idn cMd cVHn dw
duiq=SoBw SoBw vwlw sMs. duiq=cwnNw, pRkwS pwTWqR-ieMdu

arQ:
hy gurU! awpNy sRySt muKwribMd qox (mYL) vr idE ik (ieh myrw) vWiCq gRMQ
CyqI sMpUrN hovy
(awp qox) sdky jwvy (ieh) kvI (hW kyvl) awpdw bl pRwpq krky suhiNaW
CMdW ivc (ieh) swrI kivqw (mYx) rcW
(ies kMm ivc azgy awAuN vwly) swry ivGnW L blhIn kr idE, qW jo gurU
kIrqI dw (ieh) gRMQ (CyqI qy) sohNI qrHW (sMpUrN) hovy
aqy ivGnW dy hnyry rUp vwlI amzsw L ieh gRMQ dUj dw SoBw vwlw cMdRmw (ho
ky) Pby
SRI bwlw sMDuru vwc
CupwAu
dohrw:

iqh pwCy sRI siqgurU, kir bhu


apn durwv
mziq suBwv and mihx, krihx n msq
kCU lKwv 2
cOpeI:

itky hoey

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

AudwsIn ibRiq rhYx arUFw


jWqy liK n skihx nr mUFw
hyrn hoqu n Kolihx nYnw
cMcl aDr n kir ihq bYnw
3
sihj suBwiek ikRaw irKIky
hoie q huie nqu iQru ibiD
nIky
aMqr muKI ibRziq idn rYnw
kir rwKI SRI pMkj nYnw 4
jgq aswr Kyl ijv issu kI
as liK krihx n kWKw iksu kI
nr nwrI BwKihx as rIqI
kwlU suq kI miq ibzpRIqI 5
awgy kihiq bYn gun swlI
ikX qUSn ab kOn kucwlI
fIT lgI nr nwirn kyrI
ijh msqwnI qOr GnyrI 6
BUq pRyq kI BeI ik CwXw
sunin kihn ijn siB ibsrwXw
kCuk idvs bIqy as rIqI
eyk smY kwlU kir pRIqI 7
aMk ibswie sIs kr Pyrw
sUMGiq msqk anxd Gnyrw
hyir qwq ko irdY ivcwrw
-miq prkwSih krqo kwrw
8
XW qy kwr krwAux ij QorI
snY snY prcY siB TOrI-
asibiD liK kwlU muK BwKI
go mihKI cwrhu kir rwKI

247

mUrK
hoTW L bcn kihN vwsqy cMcl nhIx
krdy, Bwv cup rihMdy hn
ieMdRIaW dI
ho jwvy qW ho jwvy nhIx qW itkIaW
rihN

iezCw
AultI ho geI
cuzp
nZr

cuMimaw
buzDI

hOlI hOlI
khI
gAUaW mhIaW

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

9
eyk awqmj hmry DwmU
ikh ibiD srY, kry ibn kwmU
bYso qwq! ibqIqih nWhI
krhu kwr inj mn prcwhI
10
sdw Audws rhy mn qyro
prchu pun huie CIr bDyry
dws crwviq rIiq ibgwrI
hirq iqRNn qum awnhu cwrI
11
kho pRIiq sox, kriq dulwrw
suin SRI nwnk By anuswrw
kihq ipqw jI Bor isDwAUx
qum rjwie qy cwr ilawAUx
12
ais kih rYn ibKY pir soey
ijn dwsn ky bMD ibgoey
SRI nwnk arNodX jwgy

248

puzqr

duzD
nOkr
swvy

svyry jwvWgw

rwq L
bMDn nwS kIqy
sUrj cVHy
arNodih
crwAuN

pwTWqR-arNoidq,

qy

go mihKI cwrn anurwgy 13


rzsIaW
inj hwQn dwmn qy KolI
{gAUaW cwrnw}

hWkiq cly iekq kir tolI


ley lStkw dyiq hMgUrw
cwriq hirq iqRNn suK pUrw
14
mnhu gupwl ju pwCl nwmw
pRgt kriq hYx jnu suK Dwmw
mMd mMd SuB surBI pwCy
siB bwsur cwriq iqRN awCy
15

sotI
swvw Gwh sMpUrn suKI Bwv gurU jI
pwTWqR-mUrw-qy-sUrw- hn
ipClw
mwno
gAUaW dy

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

BeI sMJ puir idsko morI


awie aGweI svlI gorI
kwlU hyir hrK Aur BwrI
lKo ik -lgo moih suq kwrI
16
sny sny prcih siB kwmU
qjih AudwsI ihq kir DwmU-
awin ibrwjy inj pRBu sdnw
suMdr kml prPuzlq bdnw
17
pY puin ipXo Kwin kir asnw
pOFy pwie dyih pr bsnw
kwlU AuTo vfI Bunswrw
suq nwnk! AuT bcn Aucwrw
18
ipqw bYn suin kir jg swmI
surBI Koil Bey anugwmI
jhW Kyq suMdr hiraweI
bwr bwr bwrI biraweI

19
awp soiegy hoie suKwry
Kwiq Kyq nihx anq pDwry
jb siB crgI go goDUmI
idvs cry awXo vih BUmI
20
hyir ikdwr su BXo ihrwnw
ikRS cwrI ikn FIT mhwnw?
isMic isMic mYx bhu idn hwro
ikh infr siB Kyq Aujwro?
21
Kwie aGwie rhI ibc bYsI

249

sMDw
rzj ky kwlI

duzD Bojn
sox gey kpVw
svyry

ipzCy lg qury
pwTWqR-pyK
vwV qoVky vwV idzqIaW joroZorI

hor QW nhIx jWdIaW


cr geIaW gAUaW kNk
Kyq vwlw
Kyq
KyqI
pwnI dy dy ky
pwTWqR-iknih
rzjky

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

lKI iknihx ibn KsmI jYsI


bc AUcy suin SRI guru jwgy
AuiT kir vihr inkwsn lwgy
22
rwhk kriq kRoD kih AUcy
jwin n dyAux qumih Gr sUcy
sib ikdwr11 ko Brhu Aujwrw
nqur clo iFg rwie bulwrw
23
as kih siB surBI ilX hWkI
irs pun Sok ibKY miq qW kI
pun kmlwnn bcn Aucwry
goDn qij idhu Sok ibswry
24
prwlbD qumrI hY jyqI
brkq pwie pRBU ab qyqI
ibgrnhwr ibgr so jweI
bhur n svrih krih lrweI
25
jo inj Bwg svrnI hoeI
iqh n ivgwr skY khu koeI
jgq nwQ ky hY siB hwQw
suinX n khUM duiqX kI gwQw
26
qjhu Dynu asibiD jIa jwnI
bIqI kI n ibQwr khwnI
sunY n bc bwrih bhuqyrw
ijh ikRiS ko Bw Sok Gnyrw
27
Jgriq Jgriq phuMcy qihxvw
rwie bulwrU bYTo jihxvw

250

iksy ny

KwlI
AujwVw

guzsy
gAUaW dw vzg

dUjy dI

bIq geI dI khwNI n Prol


vrijaw
KyqI dw

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

rwhk AUcy kIin pukwrI


moih Kyq siB dIin AujwrI
28
dIrGu bhu goDUm9 su myry
KweI mihKin awj svyry
qwq qwih jo qv ptvwrI
kriq hkUmiq suriq ivswrI
29
krhu qpwvs BUpiq! myro
nwqur Aujrih ngr su qyro
idn pRiq asibiD jy ikRiS
AujrY
rwhk kYs bswsiq gujrY
30
suniq rwie Aur irs Bir
sruKw
hyriq bolo muK qy pruKw
siB ko fru Aur dIn invwry
cwriq KyqI issu mqvwry
31
pun iBRzqin sMg bcn bKwnw
azgRj ieh bwirk msqwnw
qUM kwlU ko lwAu bulweI
Brih Aujwrw ijn AujrweI
32
gXo byg kwlU awhUqw
clhu pUq kI ipK krqUqw
amuko rwhk qWih ikdwrw
bwir Dynu siB dIin Aujwrw
33

251

mzJIaW ny
puzqr

inawAux

arwm dw vsNw, (a) rwhk kY sb swsq


ijmIxdwr dI duK ivc bIqU pwTWqR-idn
pRiq asibiD ikRSI AujwrY, rwhk kYsy
SWiq guZwry
guzsw ruzKy pn vwlw
kTor
msq bzcy
dwsW dy

kwlU L bulwXw
ijmIxdwr

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

252

suin kir mn mihx iqn duK


pwvw
-suq nwnk kib suK n idKwvw-
nOkr
iBRzq sMg phuMciq Bw qihxvw
rwie inkt SRI nwnk jihxvw
34
ipiK bulwr kih vwk kTorw
sun kwlU! quJ BY nihx Qorw
gweIx cwrn
go cwrn ko suq msqwnw
Byjo ijn siB Kyq crwnw
35
ieh jo krm inBih ikAux kirkY
pwTWqR-ieh jo rMk inBY ikAux kirkY
goDn lyhu Aujwrw BirkY
goDn dyhu Aujwrw BirkY

as suin kir SRI nwnk bwnI


boly klwvwn gunKwnI 36
ibGn n KyqI mihx ikn kInw
qum ks chhu Aujwrw lInw?
iek n Kyq ko pwq inpwqy
bwd bdiq qum bYn irswqy
37
jy ikRiK KweI mihKn Dynw
qO qum lyhu chhu jo lynw

pzqw nhIx kzitaw igaw


ibarQ qusIx awKdy ho guzsy dy bcn
KyqI mzJIaW qy gweIaW ny
rwhk ny iSkwXq kIqI hY Kyq KwDw
lKky, gurU jI huN dI gl kih rhy hn
ijs vyly Kyq hrw Brw KVw hY

jy gvwr iqq bcn pRqIqU


suin kir swny Driq n cIqU
38
pun bolo suin kir ikRiKkwrw KyqI vwlw
KyqI dI
swbq eyk n kon ikdwrw
KyqI dI
pTvhu mwnv hyrih qwsU
mYx nihx khox kUr qum pwsU
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

253

39
Byjo 18dovyx
Xugm bcn sun sMsY awXw
inrny krn vwsqy
inrnY kwrn mnuj pTwXw
chuM pwisaW qox
hyro iPir kY nr chux Gw qy
ibGn n dIsY, muro qhW qy
40
pwTWqR hY-bcn
awie rwie sox bwq jnweI
{Kyq hiraw krnw}

mYx hyrI iPirkY chux GweI


nihx psu Koj n bUtw qUtw
rho insr siB swbq bUtw
41
chUM Er ikq bwr n qorI
hrI KrI BU jrI su jorI
rwhk JUTo dyiq duhweI
Auicq dMf ieh hY, nrrweI!
42
suin kir ikRKk mnih ibsmwnw
inj horn ko kIin pwnw
qUrn srs jhW chux konw
miqvwry ijm kInis monw
43
-siB ikdwr Aujrw ab hyry
gXo rwie iFg lgI n dyry
awviq lO hirawvl BwrI
BXo, n kwrn jwiq ivcwrI44
ljiq hoie n gw iFg rwAU
pro n pRBu pg jwin pRBwAU
mMd krm Qo Bwg n jwgw
ibsmY hoie Kyq anurwgw 45

pSU dw Kurw
pwTWqR-sUtw
vwV
KyqI juVI hoeI

hry Bry
cuzp pwTWqR-mq mwry

pRqwp
pwTWqR-mm

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

SRI nwnk kwlU ipq sMgw


cly sdn ko sihq AumMgw
BXo Kyq rKvwro JUTw
ijh ko mihKI Kyqih mUTw 46
rwie lKo rwhk mqvwrw
ibn Aujry ikAux kir pukwrw
pScwqwp awp pun kInw
mYx pruKw kih ikAux BY dInw
47
as ibiD SRI nwnk jg sweI
aDBuq lIlw kriq suhweI
go mihKin ky cwrn kwrn
inq bn jY hYx ibpq ibdwrn
48
awie ainCq Kyq agwrY
Kwn lgihx nihx iqnih invwrYx
ies ibiD kyqy Kyq inpwqy
pun By qs rwhk ibn jwqy
49
SoBihx siB surBI qn pInw
CIr dyihx bhu bf awpInw
idn pRiq mwKn hoiq svwXw
kwlU hyir hyir hrKwXw 50
bwsn vfy mWih diD pweI
dwsI mQih jor kr lweI
rwKih mwKn mwq svwrI
suqihx Kuvwviq ruic anuswrI
51
bqs ibRMd bpu puSt suhwey
pY pIvihx bhu rhYx aGwey
as ibiD ikMcq kwl ibqwXo

254

kTor

Bwv gurU jI
iezCw ibnw jo Kyq azgy awvy
kzty gey
gwhkW dy jwNy ibnW Kyq Pyr hry ho jWdy
rhy
gweIx moty
hvwnw (gAU dy QN)
hr roZ
BWfy dhIx
irVky

vzCy
rzjy
QoVw smW

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

jMquin
52

jOn

AuDwrn

255

awXo jIvW L jyhVy (gurU nwnk jI)

ieiq SRI gur nwnk pRkwS gRMQy pUrbwrDy surBI cwrn pRsMg brnn nwm
dsmo aDwX 10

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

256

11. Xwcnw srp ny CwXw krnI rwie bulwr L isdk


10<< ipClw aiDawie qqkrw - sMKyp ilMk aglw aiDawie >>12
{srp Cwieaw} 15
{rwie bulwr} 19
{gRIKm-grmI ruzq dw idRStWq} 43..

sYXw:

krbMid AuBY kir bMd gurU, suKkMd sdw duK duMd inkMdU
kr=hQ bMid=joVky, bMnHky AuBY=dovyx kir=krdw hoXw bMd=bMdnw, nmskwr
gurU=murwd hY, hy gurU jI! suK kMd=suKW dw mUl, suKW dw Pl, suK dwqw
duMd=sMs: dMd JgVw, klyS dMud duK=dYq dw duK fwFy klyS vwlw duK
inkMdU=kztN hwr

aribMd pdM mn hohu mild, jo moh ko mUl ibnwS ibldU


aribMd=kml pd=crN mild=BOrw sMs. mrMd, ieh pd-mkrMd-pd dy ky
igr jwN qox bNdw hY, arQ AuhI rihMdy hn:-PulW ivc dw rs, Shd dI mzKI, BOrw
mUl=jV moh dw mUl hY-agwn ibldU=Auzcw, iksy qy BwrU, qkVw PwrsI.
bld

Auf dMBn ibRMd idvwkr so, ibSXwqp ko juAU sIql cMdU


Auf=qwry ibRMd=smUh, swry idvwkr=sUrj ivSXwqp=ivX+awqp=iviSaW rUpI
Dup cMdU=cMd cMdRmw jd Duzp dy swV mgrox cMd cVHdw hY qW sIqlqw vrq jWdI
hY kiv jI dw iek iezQy ktwK mwlUm huMdw hY, cMd dw arQ hY cMdRmW qy muSk
kwPUr dw bI nwm hY cMdRmW idn dI qzpS L TF pwAuxdw hY qy muSk kwPUr ivSX
agnI L aMdrox TFw kr dyN vwlw vYdW ny mMinaW hY

smudwie ibGMn ibnwSn jo inj dwsn kO br dwX andU 1


smudwie=swry vrdwX=vr dy ky, brkq pw ky andU=and dwqy, dwX pd dyhurI
dIpk ipaw hY, vr dwX, dwX andU

arQ:
(hy) suKW dy dwqy qy dMd duKW dy sdw kztN hwry gurU! dovyx hzQ joV ky (awp
L) nmskwr krdw (hoieaw ieh dwn mMgdw hW ik awpdy crN kml) jo moh
dw mUl (agwn) nwS krny (ivc) qkVy hn, (aqy jo) dMBW (rUpI) qwiraW dy
smUh L sUrj vWU (lop krn ivc smrQ hn aqy) ivKX rUpI Duzp (dy swV)
L cMdRmW vWU sIql (krn vwly hn)
(aqy jo) swry ivGnW dy ivnwS krn vwly (hn aqy) awpNy dwsW L brkq dy
ky awnd dyN vwly hn (hW aYsy awpdy (crNW kmlW (Auqox myrw) mn BOry (vWU
sdw bilhwr) hovy
SRI bwlw sMDuru vwc
suMdr vDdy jgq pqI pwTWqR-sRI
dohrw:
siqgur lIlw lilq

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

257

siqgur lIlw lilq ieAux,


kriq ibRDiq jg kMq
prPuzliq kl PUl sox, SoBiq irqU
bsMq 2
dohrw:

suMdr imRdul sdl qru rwjI


brn brn br Aupmw CwjI
jnu bsMq inj sYn iSMgwrI
jIqn jy ibrhI nr nwrI 3
siB plws qy pwiq inpwqI
PUlYx PUl lwl Bil BWqI
mnhux suBt pt rMgn rWgy
cFy juzD kir awrn bwgy 4
aWbR mOr ipiK awnd jwsU
kUkiq koikl klrv qwsU
jnu bsMq kI dyiq duhweI
mwinin dyS ij mwn kFweI
5
puSpn kI mkrMd inhwrI
iqh pr mDukr kriq guMjwrI
jnu bsMq inRp awgy bInw
gwie bjwvihx gunI pRbInw 6
lilq ibhMg boilhI bwnI
jnu bMdIjn kIriq gwnI
sIql mMd sugMiD smIrw
mwinin20 ibrihn kriq aDIrw
7
Syq Swm SRoNq pun pIqw
ibgsy kusm nvInI rIqw
qru SwKw pr mMjrI sohI

koml pzqIaW smyq ibRC SSoBiq


hn
rMgo rMg dI
mwno POjw
ivCuVy hoey
iCzCry pzqR tut gey hn
surimaW ny kpVy kysr pwgy-pwTWqR
hY
lwl kpVy
aMbW L bUr, aMbW dy Pul
koiel suMdr avwZ
pqI doS dyKky ruzsI hoeI iesqRI
ruzsIaW iesqRIaW L mwn dy dyS ivcox
kzF rhI hY
PuzlW dy rs
BOry
rwjy dy
suMdr pMCI
BtW ny
imzTI hvw
pqI qox ivCuVI iesqRI
iczty kwly lwl pIly
nvIx
muMjrW

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

mnhux DrI klI mn mohI 8


asibiD jihx bn bf Cib DwrI
ibcriq qihx nwnk suKkwrI
mws ivswK ivKy gun aYnw
cwrihx qhW mihiK pun Dynw
9
imRdul hirq jy iqRNn nvInw
dyK crwvihx dwnI dInw
jb bwsur jug jwm ibqoqw
mwrqMf kI cMf dXoqw 10
SRmiq kCuk huie kir alswey
cwriq Dynu itky iek Qweyx
ipK kir br qruvr kI Cwieaw
sYn krn ihq icq ibrmwieaw
11
mMd sugMiD sIq bih pOnw
imRdul su dl ly kIn ibCOnw
qW pr bsqR ibCwXo syqw
pOF rhy pun ikRpw inkyqw 12
Bey nIxd vis muMidRq locn
krunw Kwn ij soc ibmocn
Kt Gitkw jb soqy bIqI
qruvr kI CwXw ibprIqI 13
pScm idSw qrin bhu jwvw
muK pMkj pr awqp awvw
sydM ibMdu bUMd mkrMdw

rwjiq ijv
14

pWqn

aribMdw

258

iPrdy hn

kUly swvy Gwh


anwQW dy dwqy
do pihr gujiraw
sUrj iqzKI hoeI Duzp, qzpS
Qzky hoey
dyK krky
kIqw

kpVw icztw
azKW mItky
icMqw dy nwS krn vwly
Cy GVIaW gujrI
Fl geI, prCwvW Fl igaw
lihMdy dI qrP sUrj
Duzp
muVHky dIaW bUMdW mwnox mkrMd rs dIaW
bUMdW hn, jo kml pziqaW qy (jl bUMdW)
vWU Pb rhIaW hn (a) jl mwnox
mkrMd rs hY pwTWqR-sydM ibRMd bUMd
mkrMdw
kvl dy pzqRW Aupr

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

ikDox cMdRmw mMfl mWhI


iknkw SRvq ipXUK suhwhI
SyKnwg liK SYn imlwpI

259

ikNky co rhy hYn aMimRq dy


syjw dy mylI lKky

{srp Cwieaw}

-awqp AuQipAux- ieAux Aur


QwpI 15
Syq vrn go dugD nvInw
Dir dUsr qn awv pRbInw
suMdr suK mMdr ko dyKI
kIin bMdnw pRIiq ibSyKI 16
bhuro qIn pRdCnw dInI
sIs idSw inj iesiQiq kInI
hyq CwAux ky Pn ibsQwrw
aiq Auzjl ijv sursir Dwrw
17
AUco Pn as SoBw pweI
ikDox isMDu sI sYn bnweI
siB SrIr pr ijskI CwXw
jV sw iQr, nihx nYk fulwXw
18
as ibiD ikMcq kwl ibqIqw
kIey CwAux aiq hrKiq cIqw
qlvMfI inRp rwie bulwrU

mYx Duzp htwvW imQI


gW dy duzD vrgw nvW
dUjw, hor

CW krn vwsqy Pn iKlwiraw


gMgw dI Dwr vrgw Auzjl

mwnox smuMdr vrgI syjw


jVH vrgw QoVw bI

{rwie bulwr}

so ssYn ikq anq pDwrU smyq POj dy hor QW igaw sI


19
iqh vylw qihx cil kir awvw
ijh ko jwgo Bwg suhwvw
POj GoVy
anI qurMgm sMg su rMgw
awvih ngrih aMg AumMgw
20
szp
dyiK nwg ko ikX anumwnw
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

-Auzjl pt awqp qy qwnw


qruvr kI CwXw br qwgI
pt Etn ikAux Bw anurwgI? 21
as ivcwr krqo iFg awvw
rsnw Prkiq muK idRStwvw
BogI liK vf Bogwkwrw
kir AUco awXuq ibsqwrw
22
rwie ivcwriq Aur BirdwXw
-bwirk mro q pMng KwXw
jy jIviq, iehu ko avqwrI
srp syq jihx syvwkwrI23
hyrn ihq iBRq inkt pTwXw
qb jImg pwqwl isDwXw
pun gw qor qurMgm rwAU
lK acrj pzsXn icq cwAU
24
inkt gey suin Krkw Kur ko
qn sucyq Bw bydI br ko
locn ibgsy dl puSkr sy
myck qwrY br mDukr sy
25
iFg arUP as hyro rweI

260

qwNky
njIk
jIB PrkdI idKIijaw
szp PN dw awkwr
cOVw
ikRpw
szp ny
icztw
nOkr
szp clw igaw
igaw GoVw
vyKN dw
KurW dw KVkw
nyqR KuzlHy kvl dy pzqy vrgy
kwly azKW
BOiraW jyhy

dy)

qwry

(puqlIaW)

ciVHaw hoXw GoVy qy rwie L ifzTw


(gurU jI ny)

BIr Btn kI sMig suhweI


AuiT qb isr invwie ikX bMdn
jo klml kilkwl inkMdn
26
ngrI dy pwlNhwr ny CyqI
puirpwlk dRiq Auqr qrMgw
glvkVI pweI gl
prrMBn gr sMg AumMgw
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

swdr so inj Bir kir knIaW


cUmiq msqk KuSI su GnIaw
27
Bw aDIn mn kir bhu BwAU
jwno-ieh avqwr pRBwAU-
bhur n mn kib kIn fulwAU
iQr kir SrDw qW idn rwAU
28
prmySur sm jwin sujwnw
mn kir bMdih pd rwjwnw
ruko kMT pirpUrn pRymw
bol n sko Auicq Bw Kymw
29
gw qurMg ciF pulkiq aMgw
bYTo sdnih sMg AumMgw
irdy mnorQ swr ivcwrY
-ieh mm Bv bMDn inrvwrY
30
hoie qrun jb qij lrkweI
kirhox qb mYx ibnY vfweI
joign ko durlB hY joAU
dyih prmpd muJ ko soAU 31
pUrb Bwg jgo vf myrw
iFg Kudwie qn Dwir bsyrw
boln imlny ko Pl jwsU
byd kqyb n kih sik qwsU32
iBRzq Byj kwlU bulvwo
kir awdr inj inkit ibTwXo
inj suq ko suq jwno nWhI
Bw avqwr qoih Gr mWhI 33

261

awdr nwl klwvw


cuMmdw hY
hoieaw

rwjy ny pwTWqR-bMdy
glw
lwiek kilawn dy
igaw rom KVy hoey

myry sMswr dy bMDn dUr krygw

bynqI aqy mihxmw


jogIaW L
ipClw nsIb

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

jwgo gruv Bwg jg qyro


qv smsr ko aOr n hyrox
asn bsn swdr sox dIjY
avhyln nihx iqn ko kIjY
34
qwq jwn durbcn n BwKo
prmySur sm SrDw rwKo
pun bulwr kwlU ky swQw
khI srp kI siB ibiD gwQw
35
awqp qpqih qy ikX CwXw
hmih hyir inj dyih durwXw
suinkir kwlU kihiq Blw jU
hoie q jwnI jwie klw jU
36
as kih gXo aSrDw DwrI
mwXw moh pRbl ijh BwrI
qox su kry jox pRyrY nMqw
ijAux jMqI vis vwjih jMqw
37
dwrnwir ko kw gun doSU
iqh pr kw pRswid kw rosU
SRI nwnk anuswrI mwXw
js iezCw kirhI qs CwXw
38
hrm awie Aur hrK smyqU
krih hyq bydI kul kyqU
kCu pRsMnqw surBI cwrI
inRp bulwr nuiq bhur AucwrI
39
XW qy kriq dulwr ibswlw

262

BwrI gOrv Bwg jgo jg qyro-pwTWqR


hY
brobr
Bojn kpVy awdr nwl
inrwdr
mMdwvwk

Duzp
Cup igaw pwTWqR-iqn

pRyrk
vjwAuN vwly dy vwjw
kwT dI puqlI
KuSI guzsw

Gr

AusqqI

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

sIql locn dyiK ikRpwlw


qW idn qy qlvMfI puir mYx
mihxmw kriq Bey Gr Gr mYx
40
khihx prspr imil nr nwrI
srp CwAux inRp nYN inhwrI
bhu awdr kir kMT lgwXo
sdn awin js bdn alwXo
41
klwvwn kwlU suq koeI
pRgt n hoiq apnpO goeI
as ibiD bIqI ruziq bsMqw
cwriq surBI sRI jgkMqw 42
puin gRIKm irqu kIno jorw

263

awpo ivzcI
pwTWqR-rwie
muKox ikhw

awpNw awp iCpw rziKaw hY


jgq dw pqI
grmI dI ruq-jyT hwV

{gRIKm-grmI ruzq dw idRStWq}

qpiq BeI aiqSY chuM Erw


qpih irdw ijv mqsr DwrI

bhuq
eIrKw vwly dw eyQy gRIKm ruzq dw
vrNn krdy hoey BweI swihb ny ivc
prmwrQ dy suhNy ktwK dzsy hn

iqAux qp geI BUimkw swrI


43
cldI hY
bihiq Zor sox qpq smIrw
qpwAuxdI hY iesqRI purK dy bhuq
jo qwpih nr nwir srIrw

Zor sox qpq smIrw jo qwpih qp qwp


smIrw-pwTWqR hY
mUrK mMdy

ijAux Kl Aucrih bcn kuFwlI


irdw qpwie dyiq irs nwlI guzsy nwl duK vwlI-pwTWqR hY
44
sUrj dIaW iqzKIaW ikrnW
mwrqMf kI cMf mrIcw
Coty qlwvW
duKI jIv lGu qwln vIcw
ijAux jg Bgiq hIn hY pRwnI
jnm mrn mihx inq duK KwnI
45

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

sUky jl krdm ibhrwnI


jnu pRymI Aur sIK isKwnI
sihq DUr bhu BRmiq bGUry
ijAux miq BRmiq ibnw gur pUry
46
imRg iqRSnw ko hyrih nIrw
dOriq imRg nihx pwvihx DIrw
ijAux mn ibX suKn ihq
DweI
iqRpiq n hoiq n iQrqw pweI
47
psu pMCI hyrihx qru CwXw
bYsihx qpqih qy suK pwXw
bhuq jgq duK qy jgwsI
ijAu iml siq sMgiq suKrwsI
48
Bwvih bhu sIqlqw pwnI
Bwg jgy ijAux guru kI bwnI
as gRIKm mihx SRI jgsWeI
ibcriq lIlw kriq suhweI
49
jihx qruvr CwXw rmNIkI
qihx cwriq surBI ibiD nIkI
jihx suMdr jl, sIql swlI
qihx Kylihx bwlk imil nwlI
50
siB bwsur bn bIc ibhwrYx
awvihx rjnI sdn gujwrYx
goKur DUir bdn pr lwgw
jnu pMkj pr SuBiq prwgw
51

264

iczkV vwkul
iszKw
vw vroly
buzDI

itkwAu
vwsqy dOVdw hY
itkwAu
drKqW dI CW

TFw

drKqW dI suMdr
Tfk dw Gr (a) qy TFy Kyq
nwl
iPrdy rihN
rwqIx
gWeIx dy pYrW dI muK
mwnox kvl Puzl pr PuzlW dI DUVI

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

aMk bswie mwq bl jweI


bdn pOxC dyKih ihq lweI
kriq dulwr sMg ipRX bwnI
qwq n kIjY ab bn jwnI

52
awqp lgI aMk ky sMgw
SuB rMgih qy BXo kurMgw
bn ibcriq By durbl aMgw
pur mihx Kylhu sMg AumMgw

53
siB idn bn mihx krhu gujwrn
qrsiq locn drSn kwrn
jwvihx dws ij surBI cwrn
qum Gr rhIey ibrih ibdwrn
54
kir dulwr bhu, suq bYswXo
cil qqkwlih kwlU awXo
piq sox khiq eyk hm qwqw
so kIno surBI ko qRwqw 55
siB bwsur bn bIc ibhwrU
kumlwviq kmlwnn cwrU
ab n ByjIey surBI sMgw
huiegy durbl imRdul suaMgw
56
jb dMpiq smJy as rIqI
bDI puzqR sox pwvn pRIqI
bhur n bn mihx pTvn kInw
Gr riK mwq ipqw suK lInw
57

godI ivc

dohrw:

cqur pRiszD

265

pwr nwl
jMgl jwNw
Duzp aMgW dy
iPridaW ilsy
KuSI nwl

azKW
pwTWqR-jwihx dws inj surBI cwrn

lwf lfw ky ibTwieaw


puzqr
gweIx dw rKvwlw
iPrdw hY
kOl ijhw muKVw suMdr
kUly
pqI iesqRI
pivzqR
ByjNw

suK swgr nwgr gurU, jgq


srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

266

Aujwgr rUp
krny Bgiq pRkwS ko, ibRzDiq BgqI pRgt krny L vDdI hY
dyih anUp 58

ieiq sRI gur nwnk pRkwS gRMQy pUrbwrDy rwie bulwr SrDw dYn pRsMg
brnn nwm iekwdSmo Dwie 11

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

267

12. swrdw mMgl Kyq bIjNw ibRzK Cwieaw asiQr


11<< ipClw aiDawie qqkrw - sMKyp ilMk aglw aiDawie >>13
{pwvs ruzq dw idRStWq} 2..
{ibrK CwXw asiQr} 41
{rwie bulwr dI kwlU jI L qwkId} 47

dohrw:

SRI cMfI KMfn duSt Buj dMfn brbMf


SRI=srsqI dw iek nwm hY (a) siqkwr dw iek pd cMfI=cMifkw dyKo pihly
aDwX dy CMd 2 ivKy dMifkw pd KMfn duSt=duStW dy KMfn vwlI dyKo aDwX
1 CMd 2 KlKMifkw pd dw arQ Buj=bwhW dMfn=fMfy vW mZbUq dyKo aDwX
2 CM: 1, BujdMf pd brbMifkw=vr vMfN vwlI (a) blvMq, bl vwlI dyKo
aDw 1 CMd 2, brbMifkw-qy aDw 2 CMd 1 ivKy blbMf pd

jg mMfn pd bMdnw jW ko qyj pRcMf 1


mMfn=dyKo aDw: 1 CMd 2 ivKy mMifkw pd qy aDw: 2 CM: 1 ivKy mMfn Bw
pd pdbMdnw=pYrW qy nmskwr (a) (jgq ivc) kivqw dI rcnw krwAuN vwlI
pRcMf=bhuq asih, Jzilaw nw szkN vwlw

arQ:
mZbUq bwhW vwlI, duStW dy nwS krn vwlI, ijs dw qyj Jzilaw nhIx jWdw,
(aYsI) cMifkw srsqI (jo) vrW dy dyN vwlI (qy) jgq L sMvwrN vwlI hY (dy)
crnW (qy myrI) nmskwr (hovy)
sRI bwlw sMDuru vwc
cOpeI:

kih bwlw SRI aMgd guru jI


sunhu kQw nwSk qRYjur kI
bhuro irqu pwvs SuB aweI
ggn bIc bwdr idRStweI
2
Bwg jgy pUrb jzgwsI
ijAux qn Driq sMq suKrwsI
cFI Gtw kwlI ijv kwlI
prno bzjR bjwviq qwlI 3
swsnpwk srwsn joAU
bWkI iBRkutI liKXiq soAU
aiq krkn ijh kI kilkwrI

iqMnW qwpW dy nwS krn vwlI


brswq, -BwdRox
akwS bzdl idKIN lgy
ipCly
srIr Dwrdy hn
cVHI kwly bzdlW dI Gtw kwlkw
dyvI
ibjlI dw pYNw mwnox qwVI mwrdI hY
ieMdr dw DnuK
tyFy BRvzty jwNIdy hn
kVknw cIk

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

friq asur sy myck bwrI


4
hoiq GoK ijh grj suhwviq
amr mXUr hrK Aupjwviq
cMcl jo cxclw cmkwviq
pwn ikRpwnih ley ncwviq
5
dMq pMkqI SuBiq blwkw
Swm srUp bno as qWkw
imil dwdur bhu Sbd pukwrw
mnhux pFiq bwilk ctswrw
6
jr qy jr go jUh jvwsw
ijAux hir Bjn hoiq aG nwSw
imil sirqw so jy lGu nwlw
isMDu srUp Bey iqh kwlw 7
bRhm gwn By jYs mumoKU
bRhm rUp hoviq ibn doKU
qij mRXwd AuCry lGu qwlw
ijAux SRI md qy nIc kucwlw
8
Aufiq DUr jo sgl iblwnI
ijAux siqgur iml kumiq nswnI
pMQI cliq Dwm ibsrwmy
ijAux mn iQru ismriq hirnwmy
9
ijAux lIlw kInI irqu brKw
iqAu mYx kihhox sunhu su hrKw
eyk idvs kwlU ly aMkw
kir dulwr ipiK bdn mXMkw
10

268

dYxq kwly szp


DunI gzjNw pwTWqR-sunwviq
dyvqy (rUp) mor
ibjlI cmkdI hY
hzQ
dMdW dI Aufdy) bgilaW dI pMkqI
kwlw
ffU
pwTSwlw ivc
jVW qox sV igaw smUh jvwhW
ndIaW Coty nwly
smuMdr
hoN qy jYsy mukqI dI iezCw vwly
bRhm srUp hoq ibn doKU-pwTWqR hY
hzdW tzpky AuCly Coty qwlwb
mwXw dy hMkwr nwl
iCp geI
KotI buDI ns jWdI hY
rwhI Gr itk gey

muK rUpI cMdRmW

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

bcn khiq suq! qUM Bw swnw


ab n kriq go sMg bn jwnw
AuBY ibRKB inj aAuCk mwhI
lyhu inkws qrun jo awhI
11
lWgul sMg bhur kir kwmw
bIj su lYhu svw mn Dwmw
jwie rwhIey Kyq inrwlw
krhu nIr sox iqh pRiqpwlw
12
imRg pSUan ky huie rKvwry
ikRiK pkwie kIjY Klvwry
jy aMn awnhu bhu iek bwrI
rK dyvox kwmyx duie cwrI 13
asibiD kI ikRiq krhu inbwhI
aqut hoie siB ikC Gr mwhI
sRI nwnk suin kir ipq bwnI
jo Dn iqRSnw mihx lptwnI
14
sunhu ipqw jI! awiesu jYsI
khhu awp hOx kirhOx qYsI
qb kwlU idX bIj qulwXw
iek kwmw suq sMg rlwXw 15
lWgul bIj ley kr doAU
vwhuN gey BUimkw soAU
khUM khUM kwFo sIawrw
ijqo bIj idX siB ibsqwrw

16
BeI sMJ awey inj sdnw
kwlU prPuzliq ipiK bdnw
SRI gurU kr mihx brkq BwrI

269

hoieaw hYx
gWeIaW nwl
do bYl vzg
juvwn
hl nOkr lY ky (a) kMm kro
bIAu Gr qox bIrj lyhu-pwTWqR hY
bIjIey

hrnW qy
KyqI Kilhwn

lY ky
sIaW, isawV
Klyr idqw
sMDw peI qy

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

ikh mihx Skiq su krih AucwrI


17
idvs qIsry BI sbZweI
jnu aivnI inj and jnweI
kwlU jwie ikRKI jb dyKI
sGn AugI, Bw mod ivsyKI
18
-hoie qwq mm vf ikRiKkwrw
idAux bswie iek gRwm inrwrw-
inpjwvn Dn aink ibiDn sox
aXo kriq icqvn inj mnsox
19
SRI guru nwnk irdy ivcwrI
-Dn iqRSnw idn pRiq ipq
BwrI
XW qy ab hI bnih inbyro
Dn KtNy ko imtvY Jyro- 20
bYsy bhur Kyq rKvwrI
brjihx iks n crihx psu JwrI
rwSB bVvwgo imRg ibRMdw

270

hirawvl
mwnox ipRQvI
KyqI
sMGNI KuSI hoXw
KyqI krn vwlw
pYdw krnw

hr roj

swry pSU
gDy, GoVy, gweIx, hrn awid swry
(pSU)

criq Kyq, rihx bYs andw


21
idn doiek mihx dIin nbyrI
iek n bUt jihx sGn GnyrI
kwlU gXo iblokn Kyqu
iFg bYTy bydI kul kyqU 22
iPrYx ikdwr7 mzD psu ibRMdw
iksY n brjYx awnxd kMdw
guzsw awieaw
as ibiD dyiK kRoD Bw kwlU
muK boliq durbcn ibswlU kuvcn
23
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

mMd Bwg mYx apn inhwrw


qUM suq jnmo sdn Aujwrw
awrblw lGu mihx qv cwlI
vsqu Koie ikX awlX KwlI
24
Auicq kmwvn ab BI bYsw
krn kukwj lgy pun aYsw
muJ pScwq Kwihx ikRq kir ko
rlyx PkIrn so qij Gr ko
25
hyir hyir kih vwk kTorw
liK kucwl ko ros n Qorw
quJ jnmy qy ko guN mohI
XW qy Blo rhiq mYx Xo hI
26
iek spUq bhu drb kmwvihx
qUM as Bw jo bwd gvwvihx
jwie ngr pun idjbr sdnw
AupwlB ky kih bc bdnw

27
byd purwN sBy qum JUTy
sUDy khAu hoiq hYx pUTy
ikDox n qum qy jwq ibcwry
ikDox4 hrK ihq pwj Aucwry
28
BlI Cqr kI dIin vfweI
pUrb aYSrX jws GtweI
ab bIjo siB Kyq inpwqU
psu crvwie, n kInI qRwqU
29
jb ko jnmo ien suD lInI

271

BYVI iksmq vyKdw hW


Gr AujwVU
CotI

lwiek Aumr hoeI hY


mwVw kMm
myry ipzCox kyhVI

aYvyx hI, suqhIn


iek aYsy puzqR huMdy hn jo bVw Dn
kmwAuxdy hn
ibrQw
bRwhmN dy Gr
AulWBy dy muK qox

jW
JUT bol idMdy ho hmwry-pwTWqR hY

nwS kr idzqw
rKvwlI nw kIqI
hoS pkVI

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

Dn Kztn kI ikRzq n kInI


KoXo sMco pUrb myro
XW qy ibPl BXo bc qyro
30
bolo bcn ibzpR prbInw
ijh mn SRI nwnk js lInw
suin kwlU! qU mUlhu BUlw
suq suSIl qy inq pRiqkUlw
31
bwr bwr mYx quJ smJwXo
jgq AuDwrn ihq ieh awXo
Bgvq gIqw swr ivcwrw
krY pFy ibn Sbd Aucwrw
32
ijn mo ko SuB dIno gwnw
ijh bc sun mm mn Tihrwnw
lok AuDwrn krih anykU
jpih jwp jo, pwie ibbykU
33
muJ ko dIsiq ibSnu smwnw
klwvwn siB SuB guNKwnw
ibzpR bcn suin kir qb kwlU
sdnih awXo ros ibswlU 34
iqh pwCy SRI gur jgqySw
rhiq Audws durwey bysw
ko ko klwvwn kir kiheI
jo siqsMgI mwnv aiheI
35
nr miq mMd n liK suKkMdw
nihx jwnihx ieh rUp mukMdw
vihr ngr qy ibtp ju dUrw

272

ipClw myrw kzTw kIqw hoXw


ibrQw
bRwhmN
muzFox hI GuzQw hYx
Ault

bVy guzsy ivc


Cupwey
hn

pwTWqR hY-nih jwnih suK rUp andw


ibRzC

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

bwsur bYsihx qihx jg mUrw


36
kwl ibqwvihx rihiq iekwkI
bolN imln n lyx suD kwkI
eyk idvs pwdp dl suMdr
sGn CwAux bYTy gun mMdr
37
jb idn ky jug jwm ibqwey
duK mocn23 locn alswey
suMdr bsqR ibCwie ibCOnw
pOFy pun ankMpw BOnw 38
doie mhUrq jbih ibqwvw
cil bulwr iqh mwrg awvw
pyiK acMBo mn ibsmwnw
Sor ibhIn BXo Tihrwnw 39
inj sMgI sox bcn alwvw
dyKhu acrj eyhu suhwvw
suMdr suKmMdr suq kwlU
soXo aZmq jws ibswlU
40
Fir gw siB pwdp prCwvW
nhIx Fro jihx ien suK pwvw

273

awid, mUl
smW guZrdy hn iekzly
iksy dI
ibRzC dy pziqaW dI
Bwv gurU jI
do pihr
azKW
ibCwAuNw
lyty ikrpw dy Gr
cwr GVI
Ausy rsqy
KVwk qox rhq ho ky Tihr igaw

puzqR
krwmwq bVI
Fl igaw sB ibRzCW dw

{ibrK CwXw asiQr}

inScy klwvwn avqwrw


rihiq durwie apnpO swrw Cupwie awpNy awpL swrw hI arQwq

awpNI
aslIaq
pwTWqR-'apn
41
pYswrw qy apn pwswrw bI hY
agnI suvwh

pwvk bIc Bsm ky jYsy


nhIx jwiNaw jWdw
qyj n lKo priq hY kYsy
jwNn vwlw
pr jy lKNhwr huie koAU
iqh inkws sIqh KY soAU kzFky pwlw htw lYxdw hY
42

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

iqAux ieskI syvw jo kireI


jnm mrn iqh ikAux nihx
tireI
awgy ibiD iek acrj dyKI
srp CwAux ikX pRIq ivSyKI
43
asiQr rhI qrovru CwXw
acrj hI jug bwir lKwXw
as kih bMdy dono hwQw
bMdn ikX Dir kY Dr mwQw
44
hto dUr qy SrDw DwrI
gmno ngr hoiq riq BwrI
SuB ibiD kriq sMklp ivklpw
idn pRiq ijh ko huie BRm alpw
45
sdn jwie bYso hirKweI
kwlU gw qb shij suBweI
swdr iqh suB TOr ibTwXo

274

itkI
dono vwrI vyiKaw hY
jmIn qy mzQw Drky

clw igaw pRIq


Brm Gzt irhw hY

aCI jgw pwTWqR-awdr so, suB Tor


ibTwXo
pwTWqR-alwXo

bhur pRym sox bcn sunwXo


46
hy bVy BwgW dy pwqR!
BUr Bwg ko BWjn kwlU!
{rwie bulwr dI kwlU jI L qwkId}

as suq jnm BXo inhwlU


qdip suBwv qumwr kTorw
kOrw kb n boilXy Qorw 47
iqh sdkw kir ieh mm ngrI
pwvn hoiq bsiq suK sgrI
BUl n kIjY kbih anwdr
asn bsn dIjY suK swdr
48

qOBI

pivzqR huMdI qy vs rhI hY


inrwdr
Bojn qy bsqR

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

jwmW moih qurk kO awhI


Bojn bnY n mm Gr mWhI
nqu rwKox swdr inj sdmw
suPl jnm syvy pd pdmw
49
poiSS suMdr idAux binvweI
ly jwvhu kwlU! pihrweI
jo awvih iqn kwj pdwrQ
so mYx gin hOx BXo skwrQ
50
suin bulwr kI as ibiD bwnI
SrDw pRym ivKy lptwnI
bolo hwQ joir qX kwlU
jW ko mwXw moh ibswlU 51
quJ krunw kir muJ Gr srbw
ahYx pdwriQ idX bhu drbw
iksU vsqu kI kmI n myry
aiDk Dwm Dn mwl Gnyry
52
qdip vDiq muJ inq icq icMqw
ins idn bIqih gtI gunqw
qum nwnk kI kriq vfweI
mYx n lKI iqh miq ikh QWeI
53
ijh ikRq ky qqpr iQru kInw
ko n svwrI, kInI hInw
pUrb bhu Gr vsqu gvweI
ab ikdwr psu dIin crweI
54
jnmy qy jb suriq sMBwrI

275

SrIr, jnm
nhIx qW awpNy Gr ivc pwTWqRsdnw

sPl

Dn
pwTWqR-Dwn

igNqIaW igNidaW
buiD
KVw kIqw
nukswn hI kIqI
pihly
KyqI

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

qnk n Dn kI ikRziq svwrI


mn Aunmziq n kriq snyhU
vihr ngr bYsih qij gyhU
55
kih bulwr quv miq anjwnI
iqh kI rIiq n skiq pCwnI
Dn iqRSnw mihx miq lptwnI
gunn gUF ikAux sky pCwnI'
56
kihn sunin kir as ibiD kwlU
cil awlX awXo qqkwlU
krn lgo kwrj inj joAU
suq gun prKn kriq n koAU
57

276

QoVI bI
msq
Gr Czfky
qyrI buiD
pwTWqR-iqskI Skiq n skihx pCwnI
guzJy guNW vwly L gun gUPn ikAux sk
pihcwnI-pwTWqR hY

puzqR dy guNW dI

dohrw:

SRI siqgur krqw purK, as


ibiD kriq iblws
Bij sMqoK isMG nwm iqxh, qjhu
awn kI aws 58

ieiq SRI gurU nwnk pRkwS gRMQy pUrbwrDy KyqI ibRK CwXw pRsMg brnn
nwm dwdSmo aDwX 12

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

277

13. swrdw mMgl vYd L AupdyS


12<< ipClw aiDawie qqkrw - sMKyp ilMk aglw aiDawie >>14
{srd ruq dw idRStWq} 2..
{vYd hrdws} 33
{mn dy rog} 50

dohrw:

bMdo pd SRI swrdw Auqpl dl duiq nYn


Auqpl=kvl dl=pMKVI duiq=suMdrqw

Aur dw sirqw sumiq kI bIcI ijh br bYn 1


Aur dw=ihrdy ivc dyN vwlI, Bwv ihrdy ivc jwrI krn vwlI sirqw=ndI
bIcI=lihrW sMs. vIic=lihr br=sRySt bYn=bcn, vwk rcnw

arQ:
mzQw tykdw hW crnW qy mYx srsqI jI dy, (ijsdy) nYNW dI suMdrqw kmlW dIaW
pMKVIaW (vrgI) hY
(aqy jo) ihrdy (rUp Ql ivc) sRySt buzDI dI ndI (dw pRvwh) jwrI kr dyN
vwlI hY (ijs ndI ivc ik iPr) Auzqm vwkW dIaW lihrW (lihrwAuxdIaW
hn)
Bwv:
kiv jI huN muV Swrdw dw mMgl krdy hn, jo Kwl Auh aDwX 1 dy CMd 2
ivc aqy dUjy aDwX dy CMd 1 ivc ilK awey hn, Eho Bwv ipCly aDwX dy
mMgl qy eys ivc hY Swrdw L Xwd krdy hn, AusL 1 qyjmeI blvwn dzsdy
hn Pyr 2 vrdwqI, jgq sMvwrn vwlI dzsdy hn aqy kvlW vrgI suhNI qy
buDI dwn krn vwlI vrNn krdy hn pihly CMd ivc do ieSwry swrdw vwly
guNW dy hn, iek-SRI-pd, qy dUsry (SlyK) pd pey hn:- pd bMdnw crnW
qy myrI nmskwr hovy, qy AusqqI vwk hn kwv rcn hwrI
pr ies CMd ivc inrI AupmW jmwl vwlI hY ivSyS smJN leI Aupr khy
doey CMd muV ky pVH lYNy cwhIey kiv jI dw eyh awvwhn kiv sMkyqk hY
apNw ivSvwS, kwv rcnw qy ies gRMQ rcn ivc vI awp aDwX cOdW dy
CMd 1. 2. 3. ivc dzsdy hn aDwX pMJIvyx dy mMgl ivc kiv jI Aumw rmw
qy srsqI ieko rUp vrNn krdy hn
eys CMd ivc iek gzl dzsI hY ik ihrdy ivc sumqI dI ndI clw dyNy vwlI hY
Swrdw, ies ndI ivc iPr vwk rcnw qy qRMg lihry lYxdy hn ies AupmW dyN
ivc kiv jI srsqI pd dy asly vl ieSwrw krdy hn srsqI asl ivc
ndI dw nwm hY, ijsdy iknwry vydk irSIaW dI ivzdvqw ny qRzkI kIqI XzgW dw
irvwj qrzkI pw igaw qy srsqI ndI, ndI dI Qwvyx iek ndI dw dyvqw mMnI
geI, Pyr XgW qy Pyr ivdw dI dyvI mMnI geI srsqI L ndI jwrI krn
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

278

vwlI kihNw kvI jI dy Aupr dzsy ktwK vl ieSwrw hY (dyKo aDwX 1 aMk
2 dw Bwv)
agy huN Pyr gur nwnk dyv jI qox lY dsW hI siqgurW dw mMgl hr aDwX dy
arMB ivc vwrI vwrI iek iek krky kQn krngy
SRI bwlw sMDuru vwc
brKw ruzq-swvn BwdRox
cOpeI:

pwvs kriq iblws ibqweI


{srd ruq dw idRStWq}

bhur nvIn apr irqu aweI


suMdr Srd swrdw mwno
bdn cMdRmw ibml pCwno 2
aMbr br nIlWbr lInw
jW ky SuBiq pXoDr pInw
Aufgn BUKn jry jrwAU
lilq mrwl pwvn pwAU 3
imRdul kml kr ijh duiq
BUrI
Auzjl dyih cMidRkw rUrI
kmqI kriq qpq sI kumqI
sdw bDwviq sIql sumqI 4
Gr Gr ipqr prwhun awey
pMQI puir inj pMQ isDwey
pUj pwieqw cMif gnySw

avr -pwTWqR hY
Srd ruq swrdw vWU Srd ruzq-azsU
kzqk
akwS hI mwnox Swrdw ny nIlw kpVw
EiVHaw hY
bzdl pXoDr SlyK hY, pXoDr bzdl
hI ijsdy pXoDr sQn hn kTor
qwry
suMdr hMs pivzqR pYr
koml hQ bhuq
cWdnI
Gzt krdI hY qpq vrgI KotI buzDI

muswPr rsqy
pUjky cMfI qy gNyS L pYxqVw (bwhr Dr
ky) (a) pUjky dusihry cMfI qy gNyS L
vYrI dy rwjy cVHy

irpu dySn pr cFy nrySw 5


iczty Jrny (a) jlmuc bzdl
Bey syq jlmuG jl hInw
ijAux qn ibqI bYs blu CInw
Coty swry
nwsy alp jMqu jy rwsI
jnu gwnI bwSnw ibnwSI 6
dohrw:

suMdr suK mMdr pRBU, awnxd sdw


srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

279

mukMd
aMqr muK ibRiq srd mYx, kInI jgq dy bMdn jog ny
bhu jgbMd 7
cOpeI:

iqh pwCy bydI kul kyqw


pOFy rhihx iekWiq inkyqw
sMq sumiq ijh sunihx iblokihx
qihx jwvihx kb kb qj Ekihx
8
kriq sdw sMqn kI sMgiq
nihx bYTYx agwqn pMgiq
inrMkwr kI kIriq gwQw
khihx sunihx iqn sox ihq swQw
9
rIiq ibrkqn kI icq DwrI
qjy jMjwr ju huqy sMswrI
bYs, goq, Dn, jwiq, smwnw
bcn sunin kI ijn ruic nwnw
10
bYsihx pws awn kir soAU
bwlpny mihx Kyliq joAU
AudwsIn iqn sox qb aYsy
ibnw icnwrI iml hYx jYsy 11
as ibiD dyiK mwq mn icMqw
geI inkit jihx huqy iekMqw
dSw dyiK suq kI ibsmwnI
bolI mhW pRIiq mYx bwnI 12
sunhu qwq! icq bwq ibcwro
inj kwrj kIjY inrDwro
quJ ikAux bnY PkIrn sMgw
igRhsq kwj kirXy s AumMgw

Gr Czf ky

agwnIaW dI

ivrwgIaW
jwq
pRIqI

pCwN
iekzly
hwlq hYrwn hoeI
hy puzqR!
soc smJky

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

13
ikRKI krn kI jy nihx pRIqI
bnjhu bnj isKhu as rIqI
krhu kwr ko hoie sucyqw
Krc sMBwrhu apn inkyqw
14
kir Aupwie jb drb Aupwvhu
Bil ibiD sMchu inj Gir
lwvhu
ko KzqRI qb krih inhwrU
lKih kmwAU sih prvwrU
15
inj qinXw quJ dyX ibvwhI
sujsu hoie siB lokn mWhI
ab kwjin qy lKihx AudwsU
iml kir mnuj krihx AuphwsU
16
khihx -inlwXk iqn ko qwqw
kCU n ikRziq krn dI gwqw-
lKihx -dwirdI ko miq hInw-
ko BwKih -ieh bl qy CInw17
bzjR smwn bcn AuphwsU
khihx SrIk eIrKw jwsU
hm Aur jry jwiex so kYsy?
duKihx bdir iFg rMBw jYsy
18
sMgiq qjhu PkIrn kyrI
pMkiq bYshu gwiqin hyrI
ijAux inj inj kirhIx so kwjw
iqAux qum krhu, qwq liK lwjw

280

pwTWqR-kmwvhu
kzTw krogy qy
vyKygw
pwTWqR-sB
awpNI puzqRI
kMmW jwNdy hn
mnuK hwsw, TTw

smJ
dildrI buzDI hIn

ikvyx shwry jwN


ijvyx byrI pws kylw duKdw hY

snbMDIaW dI
awpo awpNw
hy puqR! lj L smJ (a) ipqw dI lwj
smJ ky

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

18
suny sBY bc jy kih mwqw
iczq n lgIaw koAU bwqw
puin pV rhy pwie muiK bsnW
qUSn Bey su boly ks nw
20
prw Bgiq mihx Bgq dSw sI
qs ibiD kInI sRI suK rwsI
rYn idvs pr rhYx inkyqw
ibcr n bolihx kbih sucyqw
21
By Aunmziq inmgn andw
sruj lKihx nr qn suKkMdw

281

bcn
pY rhy mUMh Auzqy kpVw pw ky
cuzp kuC BI nw (a) iksy nwl bI nW
prwBgqI ivc Bgq dI hwlq vrgI
rwq idn
iPrdy
hoey hn msq
rog shq (bImwr) lgdy hn lokI
suKkMd dy srIr L

Kwn pwn nihx ruic sox kirhIx


+
SWiq ibRziq muK qUSn DirhIx cuzp pwTWqR-sMq bRzq mwqw awpNy
Aus smyx dy miq anuswr dyvqy mnwAuxdI
22
hY, gurU jI dw sq ajy privriqaw nhIx
sI

mwq awn bhu kir kir hyqU


asn Kuvwvih mDur smyqU
durbl Bw qv qwq! srIrw
ikAux n khhu inj ruj kI pIrw
23
awnn pIq, acMcl aMgw
ibgs n bolhu sMg AumMgw
inj sMgI ky sMgm mWhI
imil kY ibcriq ikAux qum nWhI?
24
bwsur insw iekWq inkyqU
pry rhhu, ikAux kriq n hyqU?
ruic sox asn kriq nihx Kwnw

Bojn imzTy smyq


ilsw hoieaw hY hy puqR qyrw srIr
rog
mUMh pIlw ho igaw hY
hzsky
mylIaW dy myl ivc

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

ikDOx Audr ruj ko blvwnw


25
muhrmuhu jnnI iev BwKI
suq Aupcwr krn aiBlwKI
mn hI mnih mnwv mhySw
pUj cMifkw bhur gnySw 26
-suq SrIr ko krhu arogw
dyAux Aupwien js ijs jogw
bMdih kr Dr pr Dir isr ko
nmo krih sRI lKmI br ko
27
suq kr gih kir bhuro bolI
khhu awpnI pIrw KolI
iqs pr mYx kirvwAux ielwjw
bYd bulwie iblm ibn awjw
28
mSt krI bydI kul nwQw
Auqr n dyx ko jnnI swQw
suiD lyvn awvihx siB gwqI
ijn ko nihx as rIiq suhwqI
29
Bojn Kwiq n pIviq nIrU
hyriq bydI Bey aDIrU
BUr ibsUriq siB prvwrU
ruj n pwie nihx kir AupcwrU

30
kwlU sox boly imil soAU
qv qnujih ko duK hY koAU
qUM inicMq iPr hYx khu kYsy?
iek suq, bhur rujI Bw aYsy
31

282

pyt dw rog
GVI muVI mwqw
ielwj iezCw kIqI

Bytw jYsI lwiek


jmIn pur rK ky isr
mwXw pqI, eISr L
hzQ PV ky

dyrI qox ibnw Bwv CyqI


cup

JUrdw hY
rog ielwj, dvw pwTWqR-hoie-, kih
puzqR L
rogI

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

bYd bulwie ielwj krIjY


drb loB nihx irdY DrIjY
jy qv qwq arog ijvMqU
ieh qy aiDk hoie DnvMqU

32
suq snyh ko mn qy qwgI
drb ivKY ikAux Bw anurwgI?
qrk suniq gwiqin kI kwlU
huqo anuj iFg iqhiCn lwlU
33
bYd bulwvn hyq pTwXw
lwlU iqh Gr jwie bulwXw
nwm jws hirdws hulwsI

283

jIvygw
DnI

bolI snbMDIaW dI
Cotw Brw

{vYd hrdws}

jgy Bwg gw iFg suKrwsI


34
qn pr bsn ley suKdweI
jihx pOFy, awXo iqh QWeI
kwlU khY, su bYdM! sunIey
kr iblok ieh ruj ko gunIey

35
ins idn pro rhY sih awls
Kwn pwn kI krY n lwls
pIq bdn qn KIn kuFwrw
bydn pwie krhu Aupcwrw
36
suin kir bcn bYd buiDvMqw
bYTo inkt qbih jg kMqw
awnn pr qy bsn AuGwrw
hyriq DmnI kr kr Dwrw
37

igaw

hzQ vyK ky rog pCwNo


susqI nwl
iezCw
pIlw muK SrIr ilsw
bImwrI lBky ielwj, dvw

kpVw lwh idzqw


nwVI hzQ ivc hzQ PV ky

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

bYd bdn duK kdn su dyKw


ijs ko mnu anukMp ibSyKw
kr qy krK lXo inj kr ko
AuT bYTy dyvn miq br ko
38
bc boly Auqpl dl locn
suKd acl Bv bMD ibmocn
ghhu hwQ ky swQ su hwQw
kw qum jIAu, khhu inj
gwQw? 39
suin kir ByKk bcn Aucwry
hOx hyrox jo rog qumwry
ipzq, vwie, kP, SRoNq cwrU
ien qy qn mihx hoiq ivkwrU
40
ijh ko mYx ivkwr ab hyrox
iqh pr kir Aupcwr inbyrOx
pQ ko rwK aOKDI Kwvhu
huie arog qn qy suK pwvhu
41
asn Kwn kI ruic AupjY hY
inrbl dyih blI pun hY hY
bYd bcn suin pMkj bdnw
iqh pRiq boly siB suK sdnw
42

284

duKnwS krn vwly ny


ikrpw bhuq
iKzc ilaw
sRySt mq dyN vwsqy
kvlpzqR vq azKW vwly (gurU jI)
suKdwqy sMswr bMDn qox mukq krn
vwly
awpNy hzQ nwl (myrw) hzQ PVky
kQw
vYd ny
suPrw vweI blgm lhU
ivgwV
chuvW ivcox) ijs dw ivkwr
dvw dUr krWgw
prhyZ

SRI muKvwk
slok m 1
vYdu bulwieaw vYdgI pkiV FMFoly bWh
Bolw vYdu n jwNeI krk klyjy mwih 1
m 2
vYdw vYdu suvYdu qU pihlW rogu pCwNu
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

285

aYsw dwrU loiV lhu ijqu vMY rogw GwiN


ijqu dwrU rog AuiTaih qin suKu vsY awie
rogu gvwieih awpNw q nwnk vYdu sdwie 2
cOpeI:

lwgo awid ko hAumY rogU


ijh qy mhW duKI siB logU
jg mihx jnm mrn ko kwrn
ikh Aupcwr n hoiq invwrn
43
apn awp ko hyrhu awmI
krhu avr kO kYs anwmI
ijs ByKj qy hAumY jweI
abcl suK vis hY qn aweI
44
so Aupcwr kry jy koAU
inj ruj Koie bYd Bl soAU
jnm mrn qy mukqw hoeI
bhur n rog ibawpY koeI 45
ruj prKn, pun iqn ko hrny
suno cihiq ho mn idF krny
qO Aucrhux, inj ihrdy cwhU
sBY khox mYx qumry pwhU 46
as ibiD suny bYd bc jb hI
ibsmY hoie ivcwriq qb hI
-ko ko nr ieh nuqih AucwrI
suniq huqo ab nYn inhwrI
47
klvwn ieh siq avqwrw
bUJ lyAux mYx huie insqwrw-
as ivcwr kir bYd isawnw
bMd hwQ do bcn bKwnw 48
qumry bcn sunin aiBlwKw

pihly dw

sbzb
iksy (bI) dvweI nwl dUr
rogI
arog
dvw
aibnwSI

dUr krnw
mn itkw ky
jy qyry ihrdy cwh hY qW AucwrW

isPq

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

286

drKq dI twhNI
vDI moih mn ijAux qru SwKw
krunw kir jo siB ibrqWqw
khhu awp ijAux muJ huie SWqw SWqI
49
kml bdn krunw gun mMidr
boly bcn imRdul br suMdr
qn hAumY mmqw ju GnyrI
{mn dy rog}

siB bwDin kI mUl vfyrI


50
awqm qn qy lKIaY nwro
cyqn jVH nIky inrDwro
inrivkwr pun jwiN asMgw
BRm BMghu qb hY ieh BMgw
51
prgun prDn prn pRsMsw
jrY n iehu, jur lKo insMsw
siB jIvn sox mYqRI krnI
iqh ko ieh aOKiD br hrnI
52
ijAux imziqRn suK liK kir
suKIaw
qYsI ibRziq siBin sox rKIaw
inj guN, Dn, inj js
ibsqIrn
kriq mwn, ieh hY vfjIrn
53
liK kir siB hir kI vifaweI
irdy grIbI cUrn KweI
hir ismrn ruic sox ilvlwgI

rogW dI jVH
jwNox vzKrw
jVH cyqn dw cMgI qrHW inrNW kro
inrwlw
nwS kro
prwey guN prwieaw Dn prwieaW
dI isPq
ieh nw sih skNw qwp jwNox
inrsMsy
imzqRqw
Aus (qwp) L dUr krn leI cMgI dvw
hY

awpNy guN
bVw purwNw rog (a) ajIrN aNpwcw

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

lKih aruj ieh BUK su jwgI


54
ibSY bwSnw iqRSnw KWsI
idn pRiq brDiq kb n ibnwSI
imzQw siBih pdwrQ jwnI
ieh ctnI iqh kirhI hwnI
55
kwm kRoD aru moh iqRdoKU
ijn siB jIvn kI suD soKU
siqgur bcn qMbysur pUrI
inq syvih iqh, so hoie dUrI
56
bmn rog kirhI pr indw
htih, lKih siB qy inj mMdw
as ibiD ky ruj sox mn pUrn
imtih syv gur pd rj cUrn
57
kml bdn qy bcn suny jb
bYd ibczCn inimR BXo qb
inj mn ko munsb huie qb hI
khy ij ruj liK lIny siB hI
58
kr ibb bMdiq ibnY bKwnI
hOx hyro hY kir anjwnI
js iezCw krIey qs lIlHw
mhWpurK qum gunI ghIlw 59
qumry bcnn moih aibzdw
bwn lC ijAux kInI iBzdw
awmI hovn bhur anwmI
liK ilX giq siB huie qv
swmI 60

287

arog

vwX, ipq, kP iqMnW dw duK-sMnH


soJI sukw idzqI hY
mwry hoey qWby dI puVI hY

AultI dw rog hY prweI indw krnI


dUr ho jweygw jy awp L mMdw jwNy
DUVI

cqur
ienswP krn vwlw, munis
rog
hQ dovyx joVky pwTWqR-ibX

qIr inSwnw ivMnH idzqI


rogI arogI
jwN lIqI hY hwlq awp dI SrN
ho ky

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

288

ab muJ pr ieh krunw krIey


mn ko rog sgl pirhrIey
SRI gur kho kro siqsMgw
idn Qorn mYx hovih BMgw nwS ho jweygw
61
min suK pwie krI pd bMdn
KotI buzD dy nwS krn vwly gurU jI dI
mihmw jwnI kumiq inkMdn
gXo sdn syvo siqsMgw
moK Auicq Bw Aur BRm BMgw lwiek nwS ho igaw
62
dohrw:

kIqw

as ibiD bYd AuDwr kir, SRI


gur krunw Kwn
sdw bdn qy nwmjp Drhu irdy
inq Dwn 63

ieiq SRI gur nwnk pRkwS gRMQy pUrbwrDy bYd pRsMg brnn nwm qROdSmo
aDwX 13

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

289

14. gur nwnk mMgl Krw sOdw krn jwNw


13<< ipClw aiDawie qqkrw - sMKyp ilMk aglw aiDawie >>15
{hymMq-ihmkr ruq idRStWq} 7..
{sMqW dw awSRm qp idRS} 43..
{sMqryN} 48, 68
{sMqW ihq KRIdI swmgRI dI vyrvw} 75..

dohrw:

SRI nwnk suK isMDu ko, hwQ joir prnwm


isMDu=smuMdr sMs. isMDu prnwm=nmskwr

ijs krunw qy vf aGI pwvihx giq ibsrwm 1


aGI=pwpI sMs. aG=pwp giq=mukqI ibsrwm=awrwm, itkwAu sMs. ivSRwm

arQ:
suKW dy smuMdr SRI (gurU) nwnk (dyv jI) L myrI hzQ joV ky nmskwr hY, ijnHW
dI ikRpw nwl vfy pwpI (jIAuxidaW awqm) awrwm (pwAuxdy hn aqy mrky)
mukqI pRwpq krdy hn
Bwv:
huN Pyr dsW siqgurW dI awrwDnw rUp nmskwrqwimk mMgl krdy hn pihlW
SRI gurU nwnk dyv jI L nmskwr krdy hn, ijnHW dI myhr nwl pwpIaW dy
pwp KIN ho jWdy hn, ijs dw Pl ieh huMdw hY ik Auh lok suKI prlok
suhyly ho jWdy hn
cOpeI:

siqgur imhr dw Brosw qy Pl

iqh krunw kI hmry tykU


tykU=tyk, awsrw, Et sumiq=sRySt buzDI

sumiq n Aukiq n muJ Aur eykU


Aukiq=jugq, dlIl, bwdlIl ilKN dI jwc sMs. Auik=bwNI, bcn
kIrw=kMgwl; hoCI

ruic AUcI mn kI miq kIrw


imlY n kOfI cwhAux hIrw 2
ijAux ijAux miq dy muJih bulweIx
iqAux iqAux ilKox kQw suKdweI
Skiq nhIx iek pd rcnW kI
gRMQ krn ieh krunw qW kI 3
arQ:

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

290

(Aupr khI) Aus myhr dw swL awsrw hY, (Aux awpNy awp ivc) myry idl
ivc nw sRySt buzDI hY nw bwdlIl ilKN dI jwc iek (gzl BI nhIx) mn dI
(awpNI) miq qW hoCI hY qy rucI (bVI) AuzcI hY, (ijvyx) mMg qW irhw hW hIrw,
pr (hzk) pRwpq kAufI (dw) BI nhIx
pRSn: iPr ilK ikvyx, rhy ho?
AuqR: ijvyx ijvyx (SRI gurU nwnk dyv jI) buzDI dy ky mYL bulwAuxdy hn, iqvyx
iqvyx mYx (AunHW dI) suK dyNhwrI kQw ilK irhw hW, (myry ivc awpNI) SkqI
iek pd rcn dI vI nhIx hY, gRMQ jo rc irhw hW ieh AunHW dI hI myhr hY
3
Bwv: ies CMd ivc kiv jI ny awpNy CMd rcn ivc siqgurW dI myhr qy
AunHW qox pRwpq bl L awpNy ilKN dw kwrn dzisaw hY ijs gzl leI Swrdw
L Xwd kiraw krdy hn eyQy spSt ho igaw ik Auh kiv kul mrXwdw dw
inrbwh krdy hn qy AuhnW dI awpNI Bwvnw kivqw ivc shwieqw dI siqgur
nwnk dyv jI-awpNy ieSt dyv-pr hY, ijs dw eyQy iekrwr krdy hn
SRI bwlw sMDuru vwc
cOpeI:

SRI aMgd! sunIey kih bwlw


SRI siqgur kI kQw rswlw
koiek idn pir rhy inkyqU
ibcrihx nihx bydI kul kyqU
4
kbih krih kwlU prqIqU
bcn suniq ibsmY huie cIqU
bhur dyie mwXw BrmweI
irdY kuqrk anyk AuTweI 5
bcn kihn mYx ieh guN swlI
Dn Ktny kI jwin n cwlI
suin suin bc nr krihx vfweI
Dn hwnI ieh Byd n pweI 6
pun irqu privrqI hymMqw

pwTWqR-ibswlw
Gr
iPrdy nhIx hn
inhcw kr lYxdw hY

guNW dw Gr hY
rIqI
bcn
isawly dI ruq-mzGr poh

{hymMq-ihmkr ruq idRStWq}

iqh mihx sunhu ju Bw vrqMqw


qwln bwrj bnI ibnwSI

qlwvW qox kvlW dI bgIcI

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

ijAux kusMg nwsih jsu rwsI


7
inkt agin ky rhihx mhwnw
ijAux inRp syvihx jy miqvwnw
mMd qyj sUrj kw vXo
jox BUpiq huie awls ikXo
8
nr nwirin ko sIq kMpwviq
imRg bnbwsI iqnihx duKwviq
kwhuM smyx inRp huie ibn jorw
ijAux duK dyihx pRjw ko corw
9
ins dIrG mihx lyiq inhwlI
sovihx sIq ibdwir suKwlI
ijAux siqgur kI ly pg DUrI
Bv sMkt iszK krhihx dUrI
10
awqp KrI suhwie srIrw
ijAux siqsMg iqjn miq DIrw
sIql bihhI nIr smIrw
jo rMkn ko kriq aDIrw 11
ijAux ibn siqgur qy rKvwrw
jgwsI ko kriq ibkwrw
as ihMmq irqu mihx jg kMqw
pry rhihx suKdwnI sMqw 12
iks isAux imlihx n bolihx bwnI
rhihx iekWkI gun gn KwnI
as ibiD sox jug mws ibqwey
iPrn lgy pun sihj suBwey
13
ruic sox Kwn pwn ko kirhIx

291

pwTWqR-suKrwsI

jo buzDIvwn hYn
mzDm
ijvyx iksy rwjy ny awls kIqw hovy

rwq lmI rjweI


pwlw dUr krky

Duzp
ijvyx buzDImwnW dI siqsMgiq jnW L
pwnI hvw
kMgwlW L

iekzly smUh guNW dI KwN


do

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

mwq iblok hrK Aur DirhI


jwniq BeI anwmM qn ko
dIno dwn idjn siBihin ko
14
suMdr bsqR nvIn bnwey
suq ko Xuiq dulwr pihrwey
bdn sdn Cib pun dyKI
vfBwgN liK awp ibSyKI
15
gwiqin kI pMgiq jg mUlw
bYsihx, By kwlU ankUlw
lOikk rIiq imln pun boln
kirhIx siB ibiD puir mihx
foln 16
suMdr SoBiq bYs ikSorw
igrw imRdul mDrI icq corw
lilq iblocn dl Auqpl
sy
qwry Swm gMfkI isl sy
17

sorTw:

292

arog ho igaw
bRwhmNW L pwTWqR-bhu Dn
pwTWqR-bsn
nwl lwf
SoBw dy Gr muKVy L

snbMDIaW, SRIkW jgq dw kwrN

Sihr ivc iPrnw


Aumr 11 qox 15 vrhy dI Aumr, Bwv
gurU jI dI
koml imzTI mnmohn
suMdr azKW pMKVIaW kml dIaW
vrgy
azKW dy qwry kwly gMfk nwmy ndI dy
pzQrW jyhy kwly gMfk nwmy ndI dy
pzQrW jyhy kwly gMfkw ndI qox kwly
pzQr inkldy hn ijnHW L swlgrwm
bNwky mMdrW ivc ihMdU pUjdy hn
tyFI

bnI su iBRkutI bMk, ijAux kmwn


ieh kwm kI

kwmdyv nwl suMdrqw dy iksy pihlU L AupmW dyN ivc kvIaW dw suMdrqw mwqR qox
Bwv huMdw hY, hor kuC nhIx; jYsy sYN Bgq dy ies Sbd ivc bI awXw hY:-'mdn
mUriq BY qwir goibMdy' idRStWq dw sdw iek aMg leIdw hY, swry nhIx leIdy
ikDox ieMdu aklk, sdn qws cMdRmW Ausdy Gr dI fwt vWU

mihrwb sI 18
cOpeI:

hOlI hOlI suhNI tor

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

mMdmMd suMdr giq cilhI


dXw idRSit dyKihx duK dilhIx
inj iezCw bydI kul kyqU
ibcrihx, ikrq n kriq inkyqU
19
aYsy ikMcq kwl ibqwXo
jgq AuDwrn ihq jo awXo
iek bwsur kwlU inj sdnw
bYis bulwXo bwrj bdnw 20
drb kmwvn isKvn hyqU
inkt ibswXo ikRpw inkyqU
pRIq icMq mihx swnI bwnI
bolo rIiq anIiq pCwnI 21
suq nwnk! qUM eyk hmwry
nihx dUsr jo kwj sMBwry
qum nY qij dIno as rIqU
ijAux ivrwg idF hoiq aqIqU
22
khhu gRsq isAux ikAux bin awvY
ins bwsur ibn kwm ibqwvY
muJ jIviq jy lyiq sMBwrI
hOx jwniq suq hY suKkwrI 23
quJ jnmiq mn Bw Brvwsw
nwnk kir hY nwm pRkwSw
drb kmwvn mYx js myro
jwnih siB puir mWih Gnyro
24
ijm rWkw ko ieMd inhwrI
dyK srwhihx siB nr nwrI
rwhu srs qUM Bw Gr mWhI
siB ibiD mMd kriq Bw qWhI

293

duK nwS krdy hn duK nwS krdy hn


Gr dI

kvl muK vwly (gurU jI) L


ibTwXw
imlI hoeI

pzkw PkIr L

pwTWqR-ibn kwr

swry Sihr ivc jwNdy hn


pUrnmwSI dy cMdRmw L dyKdy hn
rwhU (jo cMd L gRhn lWdw hY)

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

25
eyk n miq mn bnj krn kI
bhur n KzqRI rIiq brn kI
hwro aink ibiDn miq dyqU
kbih kmwie n lwie inkyqU
26
jnk bcn qUSin kir sunIaw
ijAux afol bYTy vf munIaw
bhu ibiD kI kih igrw kTorw
qUSin8 Bw, ijs ros n Qorw
27
Gitkw Xugl ibqIqI jbhI
qpq irdw sIql Bw qb hI
bhuro boly bol amolw
jnu kwlU suK kulPih Kolw
28
bKS Kqw ipq! pwCl kyrI
nhIx ibgwrox kwrj PyrI
ijAux rwvr kI hoie rjweI
iqAux mYx kirhox pRIiq lgweI
29
Auicq krn ky mo ko joAU
ab khIey kirhox mYx soAU
imRdul mDur nmRI suin bwnI
BI kwlU ky mn suKdwnI 30
jwin awpny suq anuswrI
Dn Kwtn kI igrw AucwrI
sun suq pUrb Bw ikRi kwrI
psu crwie so dIin AujwrI
31
muJ mn mYx, QI aYs ivcwrw

294

isKw dyxdw
Gr
cuzp

guzsw
do
qipaw
suK dw jMdrw
ipzCox dI

pihlW KyqI krn vwlw

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

idAux bswie iek gRwm inrwrw


so qo rhy mnorQ myry
pMg qkih ijAux igh isr hyry
32
muJ qy bIs kwriKk lIjY
awn sQwn pXwno kIjY
hyir lwBdw vsqu ivcwrI
bnjhu inj miq ky anuswrI
33
ab ky jy awnhu SuB sOdw
pun bhu Dn idAux Aur Bir modw
inj pUMjI qum rKhu inrwlI
krhu bnj ieh rIiq suKwlI
34
idn pRiq drb bDwvhu BwrI
bhur spUq khihx nr nwrI
bwlw lyhu dUsrw sMgw
suq! jwvhu ab sihq AumMgw
35
kih bwlw suin gur! duK kdn
dws pTwXo qb muJ sdn
gXo sMg mYx, iqh asQwn
jihx kwlU nwnk giqdwn 36
muJ ko swdr inkit ibTwXM
ihq Byjn ky bcn alwXM*
suin bwly! qUM hYx miqvwn
kIjY nwnk sMg pXwn 37
hoie lwBdw sOdw joAU
lyhu sMBwr awinXy soAU
as kih bIs rjqpN dIny
Bil ibiD sox, muJ sOxpn kIny

295

ipMglw phwV dI cotI vyKN L


vIh rupzXy
hr Qwvyx jwvo

KuSI nwl

nwS krqw

itzpI dI QW pwTWqR hoVw hY


ikhw
jwNw kro
nPyvMdw
rupzXy

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

38
Bw qXwr mYx mwn indysw
cly mukMd ij ktiq klySw
cwru ptMbr kI ieklweI
so lInI mYx kMD AucweI 39
vihr ngr qy kyiqk dUrI
kwlU dy qihx isKvn BUrI
bhur hto kir moh Gnyrw
bwr bwr pwCl idis hyrw
40
mMd mMd pg Dir gun mMdr
cliq pMQ BwKiq bc suMdr
Bgiq ivrwg gwn gun swnI
muJ AupdySn kihiq khwnI
41
gRwm ngr mwrg mihx jyqy
shij shij AulxGy siB qyqy
cliq cliq awXo iek kwnn
qWih iblokiq SRI kmlwnn
42
suMdr awSRm eyk inhwrI
jihx qpIS qp qwpihx BwrI
ikih awsn ikX AUrD bwhU
ibtpn ltkiq ko AultwhU
43
eyk crn pr ko iek TWFy

296

awgw
suMdr rySm dI dulweI
moFy qy cuk leI
bhuqI iszKw
vyKdw sI
Bwv gurU jI
pw:-bolq bc
imlI hoeI

ipMf
jMgl
Aus (bn) L vyKdy sn kml muK vwly
itkwNw
pw:-jwihx qpI qp qwpihx BwrI
bwhW KVIaW
drKqW nwl ltk rhy sn apuzTy
iek pYr dy Bwr

{sMqW dw awSRm qp idRS}

suK prlok ijnihx ruic bwFy


kwhuM isDwsn, ko pdmwsn

iszDwsn ieh hY ik Kzby pYr dI azfI il gudw dy ivckwr sIvn dy ivc rzKNI,
szjy pYr dI azfI il dy Auzpr vwr itkwvNI, igzcI iszDI qy SrIr L kzs ky rzKNw
ieh hT Xog dy qrIky hn
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

bwirpn ko rhiq ibnwsn


44
syq rMg lwgI BsmMgw
jtw sIs ijn DUsr rMgw
ikn blkl ilX, ko aMg ngw
agin AuSn sox koie AumMgw
45
ko bYTih jl kMT pRmwnw
ismr iekwkI ko Bgvwnw
ko TWFo idn rYn ibqwvY
ko monI nihx bcn alwvY 46
ko inj ibRzq inroDn kirhI
suK ju surg iqRn sm
pirhirhI
ko iml kir hir kQw rswlw
pFih sunih Dir pRym ibswlw
47
siB ko iek mhMq, -so kYsw-?

297

koeI pwNI pI ky guZwrw krdw hYsI


koeI) inrhwr ibn+awsn
iczty rMg vwlI suvwh aMgW pur
jVwvW isr qy imitawlw
Boj pzqR
azg dy syk nwl koeI ihq kr irhw hY
jl ivc igzcI qzk
iekzilaW
KVy rih ky
cuzp rihMdw
ibRqI eykwgr kr irhw hY
qwg idzqw hY
suMdr

{sMqryN}

mnhux SrIr Dwir qp bYsw


qruqk kI kit kIin kupInw

drzKq dI iCzl dI lk nwl lgotI


bzDI hY

imRgCwlw pr awsn kInw 48


jtW dw mwnox mukt
BwrI jtwmukt ijh sIsw
bYTo irdY Bjiq jgdISw
Bwv, gurU jI KVy ho rhy
iqnihx iblok TWiF huie rhy
muJ sox as bc koml khy
49
bnj Blo hm ieh TW pwXo
Xw ko qijno mn nihx BwXo
pwie amol ju mg mih hIrw
Ptk n bnjihx jy miq DIrw Pyr SISw nhIx vNjdy
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

50
Kojiq mDu pXUK kr aweI
jo jnwihx inj Bwg BlweI
bhur ipqw kI awgw joAU
Blo bnj krny kI soAU 51
XW qy bnj lwBdw aOr n
iPr dyKhu jy siB hI TOrn
eyh rjqpn ienih cFwvihx
asn bsn qy ly suK pwvihx
52
as suin kir bc bydI br ky
mYx bolo kwlU idS fir ky
bnkn ijAux bnjn Dn hyqU
qum ko Byjo ikRpw inkyqU!
53
pun, qum jnkih kiTn suBwAU
gunhu awp, muJ doSu n kwAU
ipqw puzqR kir lyhu inbyro
mYx, ho dws n krih su Jyro

54
ijAux mn awie krhu iqAux kwrw
hOx qOx inq rwvir anuswrw
Kyliq jbY bwlkin mWhI
qb hI sMg qjo mYx nWhI 55
ijAux ijAux muJ ko dyiq rjweI
iqAux iqAux krAux sdw suK pweI
krnoicq, krIey gun Aur mYx

298

Shd aMimRq

hor nhIx
sBnIx QweIx
rupzXy
Bojn kpVy

vlox
bwNIaW vWg bwNIaW vWg vpwr leI
Dn (dy ky)

Pyr quswfy ipqw jI dw


qusIx ivcwr lE
JgVw

hukm
pw:-krq
krny dy lwiek (jo hY so) idl ivc
socky
hzQ ivc

as kih mYx dIno Dn kr mYx


56
rupzXy
kr mihx lyX kwriKk qb hI

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

299

gey mhMq sMq jihx siB hI


kr bMdn iqn ky iFg bYsy
kuMBj inkt rGUqm jYsy agsq munI pMcbtI invws qox pihlW
SRI rwm jI agsq L imly sy, ijsny
57

imRdul mDur krunw sMg swnI


boly prm mnohr bwnI
ngn aMg idn rYn ibqwviq
pihriq nhIx, ik hwQ n awviq?
58
ies irqu mihx, qn sIq
sMqwviq
bhuro brKw Ausn qpwviq
acvhu asn, ik rhhu
ansnw?
dyiq Kyd qn ijAux ibn bsnw
59
pRBwvwn suMdr srbMgw
Bsm sMg sox kIin kurMgw
sMq rUp miq Blo AuqMgw
Auzqr dIjY sMg AumMgw 60
irKIkyS suin bolo bwnI
mukiq ju mwrg qw rs swnI
swD byK ijn Dro srIrw
qW ko chIaiq sMjm cIrw
61
bhur sunhu Bojn kI rIqI

AunHW dw awdr kIqw qy ieh vwk khy:dIrG kwlsu mYx qpkIno qoih ibKymn
awn ndIno qWky Pl mYx awj su pwey qy
pd pMkj vwr cFwey (aDw: rwmw:
awirn: 3) gu: pR: sU: ruq 2, aMsU 13,
aMk 42 ivc ieh Kwl aYAux awXw hY:rwmcMd iFg ikDox agsq sRIrwm cMdr
ikrpw nwl imlI
pw:-ibhwvq

SrIr pwlw
brswq (sqwAuxdI hY) grmI
KWdy ho Bojn inryhwr
kpVy dy
swry aMgW krky
iszDWq
mhMq
imlI hoeI
kpVy dw

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

jy hm jwcihx hoiq anIqI


isMGwsn sMqoK suhwvw
qWpr bYs prm suK pwvw 62
prwlbD sox dws hmwrI
syvw krihx anyk pRkwrI
suBt sMg bhu ibiD qp qwpn
moh inRpq kI pRiqnw Kwpn

63
siq ko Cqr sIs pr JUl
jws iblok dbiq pRiqkUl
abcl jb ko as suK pwXM
anq n qb ko mn ibrmwXM
64
sMq Aukiq kI suin kir jugqM
hrKiq SRI nwnk bc nukqM
rwvir nwm sunn aiBlwKw
qum ho DMn Drm idFrwKw 65
ikX awsw iek eykMkwrM
pribRiq qij, inribRiq pg
DwrM
sumiq agwqI sMq sucwlI
SWiq lqw Bil ibiD pRiqpwlI
66
pun BwKiq mhMq SuB bwnI
Bo DImiq qum ho gun KwnI!
bYs ikSor ibKY apmwnI

300

qKq

cMgy sUrimaW nwl


mohrwjy dI sYnw Kpw dyN L

vyK ky vYrI
hor pwsy moihaw nhIx
sMq dI AucwrI jugqI
bcn boly, bcn AukM

privrqI, igRhsq awid inrivrqI,


qwg pw:-qpDwrM
pRwpqI vwly
SWqI dI byl cMgI qrHW pwlI hY
pw:-BwKq punh mhMq subwnI
hy buDIvwn!
CotI Aumry mwn rihq ho, (a) ivSy
iqRskwry hn pw:-idsY-bI hY

siq sMgiq pr sumiq luBwnI


67
sMqryn hY nwm hmwrw
{sMqryN}

SRI guru bc sox Dro suDwrw


srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

dIn grIbI ko isrupwAu


sujs jwsu bhu vDiq pRBwAU
68
irdy pRsIdy suin kir nwmU
ijAux
kiv
Aukiq
suniq
miqDwmU
muJ sox kihn lgy iqh kwlw
qjo n jwie bnj ieh, bwlw!
69
kr qy Dn Dir azgR mhMqw
asn krwvhu kihx jgkMqw
hm nY qumrI siB ibiD jwnI
kriq n pRwrQnw, gunhwnI
70
ibn jwcy swdr jo dyeI
qW ko ruic sox acn kryeI
abih pTwey SRI krqwrw
ly kir suK sox krhu ahwrw
71
kih mhMq lGu bYs kulIn
qv ibvhwrM jnk aDIn
pTo kwj ikh qoih ivcwrI
jwhu CUC qO dyih inkwrI
72
sunhu sMq! mYx ipqw indysw
so kIno ijs lwB ivSySw
muJ sox kho bnj so krIey
XW qy anq n Blo ibcrIey
73
bwnI sunI su DIr mhMqw
kho ij qv Aur ieh idF

301

pRqwp
KuS hoey
kvI dw kQn buzDI dy Gr

Bojn jgq pqI Bwv gurU jI ny ikhw


guNW dw nwS krn vwlI arZ (qusIx)
nhIx krdy, Bwv iksy kolox hzQ tzf ky
mMgdy nhIx
mMgy
pRym nwl Ckdy ho

Aumr CotI
ipqw dy
KwlI
myry ipqw dI awgw hY
pw:-SuB
hor

pzkI slwh hY

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

mMqw
ly jwvhu Dn inj ikh ngrI
Bojn sOj awin idhu sgrI
74
suny SRvn sMqn ky bYnw
ngr idSw gmny gun aYnw

ly ibpnI qy cUn mhInw

302

iksy
Bojn dI rsd
kMnIx
ngr qox murwd-cUhVkwNw hY jo huN qk
hY qy ies itkwNy XwdgwrI gurduawrw bI
hY, ijs L Krw sOdw qy szcw sOdw bI
kihMdy hn
mMfI awtw

{sMqW ihq KRIdI swmgRI dI vyrvw}

iqh ihq pMc rjqpn dInw


75
sUKm cwvr cwru lmyry
iqh sm ly kir Bwr bMDyry
lIn qIn ko iGRzq nvInw
isqw syq qWky sm lInw
76
dugD hyq Krcy pun qIno
bwkI Bwrbwh ko dIno
siBih sOj puir qy AucvweI
sMqn iFg gmny jgrweI
77
siB sMBwr mhMq agwrI
Dir bYsy syvk suKkwrI
dIjY awiesu hoie rsoeI
acihx sMq ruic krihx ijqoeI
78

rupzXy
cwvl suhNy qy lmy
brwbr dy arQwq pMj rupzXy dy
KMf icztI brwbr arQwq 3) dI
duzD vwsqy
Bwr cuzkN vwly L
rsq cukwky
pws jgq dy rwjy Bwv gurU jI

syvkW L suKI krn vwly


awgw
Kwvn BuK ijMnI ku hovy

sorTw:

suin mhMq miqvMiq, khI igrw


jgkMq sox
kir acvihxgy sMq, qum Ck lYNgy jwvhu
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

303

gmnhu puir awpny 79


dohrw:

jMgl L kml muzK vwly

qij kwnn kmlwnn, gvny


inj puir Er
kiv sMqoK isMG bMdnw, Dr pr
jug kr joir 80

ieiq SRI gur nwnk pRkwS gRMQy pUrbwrDy qpsIan pRsMg brnn nwm
cqur dsmo Dwie 14

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

304

15. gurU aMgd dyv mMgl Krw sOdw; bwbw kwlU qy rwX bulwr
14<< ipClw aiDawie qqkrw - sMKyp ilMk aglw aiDawie >>16
{kwlU jI ny cpyVW mwrnIaW} 26..
{rwie bulwr dw kwlU jI Auqy ros} 47

dohrw:

SRI aMgd aribMd pd, awnxd kMd mukMd


aribMd=kml pd=crN, pYr awnxd kMd=awnd dy Pl Xw bdl, awnd dwqy
mukMd=mukqI dwqw

Drpr Dir isr nmih kir, Srn hrn duK duMd 1


duMd=duK dMd duK=vfy duK, AupzdRv

arQ:
SRI gurU aMgd dyv jI-(ijnHW dI) Srn vzfy duKW L dUr krn vwlI hY (ar jo)
awnd dy dwqw qy mukqI dy dwqw hn-dy crnW kmlW pr DrqI Auqy isr Dr ky
mzQw tykdw hW
SRI bwlw sMDuru vwc
cly
cOpeI:

jb hm gmny iqn ko qwgI


boly sMq igrw anurwgI
awrblwlGu bwl sucwlI
igrw ivrwg Bgiq Bl swlI
2
qum sox, awin kIn bhu BwAU
imRdul ikRpwl ibswl suBwAU
Bojn sOj awin jb bYsy
cln rjwie dIin qum kYsy?
3
suin mhMq bolo brbwnI
ieh ko prm purK suKdwnI
klwvwn gwnI gunKwnI
duro rhY giq prih n jwnI
4
BXo asih muJ qyj pRBwAU
XW qy dInI jwin rjwAU

bwNI pRym BrI


Aus dI BlI bwNI BgqI qy vYrwg dw Gr
sI
koml
rsq ilaw ky
jwN dI awgw

Bwv gurU nwnk) koeI prm purK hY


iCipaw rihMdw hY aslI hwlq
ies dy (Bwv gurU nwnk) dy qyj dw
pRqwp mYQox Jzilaw nhIx igaw
awgw

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

as kih qb kIno pun asnw


Kwn lgy swdn ly rsnw 5
isqw iGRzq mylo sMg pwiesu
sMq CuDwqur iqRpqy Kwiesu
mn pRsId hY bcn bKwny
ieh krqwr pno hm jwnY
6
ikDOx srIr Dwir krqwrw
awin lIin suiD, dIn ahwrw
spq idvs ky CuD sMqwey
ab Bojn kir hm iqRpqwey
7
ieq SRI nwnk puir idS gvnU
arD pMQ phuMcy gun BvnU
soc ibmocn socn lwgy
htkiq icq, pg prihx n awgy
8
icMqwqur sy hY gunKwnI
boly muJ sox as ibiD bwnI
ieh kIno kw hm nYx kwmw
Auzqr ko dY hYx cil Dwmw 9
ipq ko aiDk kRoD AupjY hY
muJ quJ sox, dy gwir lrY hY
mYx BwKo kCu doS n myro
qum ko brj rho bhuqyro
10
awp jwin kY kIn kukwjU
icq ikAux icMq DrI qum awjU
ab ijm hoie shhu so rIqI
sUDI huie aQvw ibzpRIqI 11
muJ ko icMq n eyk ibawpy

305

KMf KIr dy
BuzKy

sqW idnW dy BuzK dy


rzj gey hW
jw rhy hn
azDy rwh guNW dy Gr
socW dUr krnhwry (gurU jI)
idl rukdw hY

pwTWqR-so

htk

iszDI apuzTI

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

Dn qumrw Krco qum awpy


bhur n mYx qum sy kCu swnw
siB jwnihxgy bYs smwnw 12
pun mYx hox awiesu anuswrI
qv ipq Byjo dws ivcwrI
XW qy doS n mm pr Twnih
krm SuBwSuB qumro jwnih
13
gtI igniq boliq bc doAU
inXrwnI qlvMfI soAU
hOx qo cil awXo inj sdnw
puir n pRvySy pMkj bdnw
14
eyk qwl jl hIn ju dUrI
qihx bYsy bYsk ijn rUrI
suno jbih awXo Gir bwlw
BXo hAul kwlU qqkwlw 15
dws pTwie muJih bulvwXw
kRr iblokiq bcn alwXw
khW kwriKk, nwnk kihxvw?
qjo sMg ikAux pwCy rihvw?
16
bnjo bnj ikDOx qum nwhIx?
ibn idX suD gw inj Gr mWhI
ikh ngrI mihx iqh ko Corw?
rUT rho ikAux qYx n bhorw?*
17
as bc suin kY igrw AubwcI
js ibiD ibqI bqweI swcI
iek kwnn mYx huqy PkIrw
cly jwiq bYsy iqn qIrw 18

306

Aumr ieko jyfI hY

nyVy aw geI
ngr ivc nw vVy

kwvV nwl vyK ky

clw igEx
jy) ruzs irhw sI qW qUM ikAux nhIx moV
aWdw
pw:-mYx pw:-AucwrI
pw:-swrI
jMgl
bYT gey AunHW pws

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

kCuk prspr boln kInw


Bojn ihq iqn ko Dn dInw
kihn lgy ipq awiesu jYsI
Bly bnjy kI kInI qYsI 19
dy kir drb Grn muir awey
ngr vihr bYsy iksQwey
kRoD krn qum qy fr Dir kY
sdn n awey iehY ibcirkY
20
as suin kwlU kRoD n Qorw
prsiq iGRq, jox pwvk jorw
khY ik muJ ko dyhu bqweI
clhu sMg bYso ijh QWeI
21
muK qy boilq igrw kTorw
ly muJ sMg clXo iqn Erw
sunI mwq siB Dn kI gwQw
Kojngw kwlU iris swQw 22
qurq qbih qinXw ko Byjw
piq irs qy AuiT Drk kryjw
bhuro dwsI dws pTwey
ihq iblokny lok isDwey 23
bihr jwie ipiK jl ibn qwlw
bYsy nIv sQwn ikRpwlw
aivloko kwlU ijh kwlw
boliq Bw durbcn ibswlw
24
gih kr bUJiq irs kir BwrI
khW kwriKk? sdn AujwrI!
khW bnj jo qYx kir lwXo?
Gr jnmo mm nwm gvwXo

307

ivcwrky

iGAu L CUh ky ijvyx azg

kQw
FUMfN igaw guzsy nwl
CyqI puzqRI (bIbI nwnkI) L
pqI dy kMbN lgw kwljw

vyiKaw bwby kwlU ny ijs vyly

puiCaw
rupXy ikQy hn Gr AujwVU!

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

25
suin kmlwnn qUSn TwnI
ipq bulwie, nihx boliq bwnI
XW qy aiDk kRoD kir kwlU
krI qwVnw qRws ibswlU 26

308

cuzp krI rKI

{kwlU jI ny cpyVW mwrnIaW}

dihn hwQ qy bwm kpolw


hny qmwcy bl sox qolw
bwm hwQ qy dihn gMfsQl
hny cpytn irs kir inj bl
27
SRI nwnk ky nYnn nIrw
inks clo ijAux mwnI pIrw
mnhu mIn do pI kir pwnI
bmniq so as pirhI jwnI
28
Bry kml dl jl ijAux soBw
buMdn pr mukqw Cib loBw
sohq pir gey nIl kpolw
ijAux Auqpl pr ailn afolw
29
ikDox huqo aklk mXMkw
imRgCwlw qy BXo suaMkw
phuMcI inkt nwnkI qUrn
ipq kr ghox, ju irs mYx pUrn
30
bhur iblokn lok ij awey
brjo bhuiq BWiq smJwey
suKswgr ko ly inj sMgw
nr pOxCiq muK pRym AumMgw

KzbI gzlH qy
gzlH qy (puV puVI kol)

azKW ivcox pwNI


mwnox pRqIq kIqI hY pIV
mzC
Ault rhy hn (pwNI) aYAux jwiNaw pYxdw
hY
azKW dy jl dIaW) bUMdW (dI SoBw ieAux
hY ik) AunHW pr moqIaW dI CbI
luBwiemwn ho rhI hY
glHW pr nIl pey aYAux soxhdy hn
kvlW Auqy BOry itk rhy hn
klk rihq cMdRmW
imRg dI CwXw dw ivc inSwn pY igaw hY
pws
ipqw dw hzQ PV ilaw
vyKN leI
htikaw
pUMJdy hoey

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

31
imRdul igrw kih dyiq idlwsw
mMd mMd gmny puir awsw
mwq iblokiq locn lweI
pUrn pRym vihr puir aweI
32
sjl iblocn suqih iblokI
BeI pRym kI Aumg arokI
kMT lgwie nYn Bir awey
azsR sMg suq aMg iBgwey
33
awin sdn mihx bdn inhwrI
pOxCiq cwru iblocn bwrI
suq n krhu kwrj ab koAU
ibcrhu puir mihx syCw hoAU
34
jy n krhugy ko ibvhwrw
nihx ibgrY kCu, hoie n rwrw
sdn dIn suK srb ibDwqw
bYTy sdw rhhu rMig rwqw
35
kyiqk mwnv dyKn hwry
jspd gey rwie ky dwry
jihx bYso inj sBw lgweI
qhW jwie siB bwq sunweI
36
bIs rjqpN kwlU ndn
dIny sMqn ko kir bMdn
dXw Xukiq ijh imRdul suBwAU
ngn CuDwqur ipiK n skwAU
37

309

ngr vl

hMJU BrIaW azKW puzqr L


nw rukN vwlw AuCwl
hMJUaW nwl puzqr dy aMg

azKW qox jl
iPrhu awpNI iezCw anuswr

JgVw

CyqI

vIh rupzXy
dieaw vwlw koml pw:-ijn
ngw BuzKw vyK nhIx skdy

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

kwlU hny cpytn jorw


aiq qRwsiq ijh qrs n Qorw
suniq kwn iev rwie bulwrw
SRI nwnk ijxh ko bhu pwrw
38
pRIiq sMg ihrdw pir pUrn
dws bulwie pTwXo qUrn
kml nYn awnhu muJ aYnw
kwlU sihq ijsy hir BY nw
39
as kih kRoD aiDk mn Cwvw
Prkiq aDr irdY duK pwvw
sIql sws lyiq bhu bwrI
-mm puir hoiq avzgw BwrI
40
klwvwn, klhIn ikRpwlw
hY qW ko iqRskwr ibswlw
lwgih muJ srIr siB doSU-
as ibsUr Aur srsiq rosU
41
suK swgr ko ly kir dwsw
phuMco qb bulwr ky pwsw
pRym rUp pUrn Aur bwrw
locndr jnu Cuto Puhwrw
42
Bey jlj qy jld sjl so
inj Dwrw gyriq ql Ql sox

310

Dzpy jor nwl mwry


bhuq frwieaw

myry Gr
ijsL rzb dw KOP nhIx

hoT
TFy

klpnW rihq
inrwdr
JUridaW irdy ivc vzD irhw hY guzsw

jl
azKW rwhIx mwnox
kml (nyqr) bdl smyq jl dy
Auh bdl) fygdy hn awpNI DwrW hyTW
ZmIn pr
CyqI plG

qUrn qij kir AuTo pRXMkw


kir siqkwr lIn Bir aMkw awdr krky jzPI pw leI
43
hMJU
gdgd igrw azSR bih bwrI

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

aMg iBgoey krunw DwrI


boln cihiq n awviq bwnI
mhW moh mYx miq lptwnI 44
inkt ij nr krunw mn Twnihx
kwlU kO kuSIl pihcwnihx
rwie sunwie bcn kih indihx
-kRr krm kIno- mn ibMdihx
45
nIl kpol iblokiq locn
imRdul lKih kr azSR mocn
Dir DIrj Aur rwie bulwrU
prK smrKih kIin AucwrU
46
kwlU klhI kRr kTorw

311

krVy suBw vwlw


mwVw kMm swry) smJdy hn pw:-miq
mMdih
gzlHW qy pey nIl azKIx vyK ky
kUly smJky hMJU kyrdw hY
kTor bcn guzsy nwl awKy
lVwkw inrdeI

{rwie bulwr dw kwlU jI Auqy ros}

eyk n mwno qYx bc morw


krunwhIn, kuSIl, kuFwlI
suD prlok irdw qv KwlI
47
idnpRiq ibRzDiq mn Dn loBw
suq suSIl kI lKiq n SoBw
suK ies lokih dIn ibswrI
ijn pRlok pr fIT suDwrI
48
as suq Auicq n qv Gr mWhI
CzqRI brn krm qs nWhI
klp ibRzC ijAux inpjih mwrU
ijAux sMbk qy mukqw cwrU
49

mwVy qRIky vwlw


prlok dI Kbr qox qyrw irdw
hr roj vzDdw hY

nZr
lwiek
vYsy
pYdw hovy ryq Qly
PlI sMs: isxbw, isxibkw dwl mtr
awid dI PlI, mUMgPlI (a) eyQy sMbkw
dw arQ-iszpI-krnw ipClI quk qy azgy
pey pd-ajog ibiD-nwl Pbdw nhIx
moqI

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

iqAux ajog ibiD mYx liK lInI


eISHr kI giq prih n cInI
ljiq kwlU sBw mJwrw
pun bulwr sox bcn Aucwrw
50
muJ sox kriq aiDk qum rosU
irdY ibcwro ikh ky doSU
bnj hyq Gr qy idX drbw
jwie kIrn arpo srbw
51
vihr ngr qy bYso duir kY
Auqr dIno ko Gr muir kY
bwly khI hkIkq swrI
qihx bYso sr jihx ibn bwrI

52
jb ko jnmo surq sMBwrw
keI bwr ieAux sdn Aujwrw
suin bulwr pun igrw bKwnI
qv Aur pwhn, indw TwnI
53
puzqR nyh, nihx BY jgqySw

312

jwNI nhIx jWdI


SrimMdw ivzc

idzqw
dy idzqw pwTWqR-arco
Cupky

qwlwb ivc, jo hY ibn pwNI qox


hoS sMBwlI
bwNI khI
pzQr hY
nW hY puzqR dw moh qy nW hY jgq dy
eISr dw BY
cMgI buzDI rMck mwqR nhIx

prmwrQ kI sumiq n lySw


loB lihr Aur SrDw KwlI
aZmq smJiq icq n ibswlI vzfI krwmwq sRySt p:-aZmq
nwihxn jwn ibswlI
54
sRySt pwrs Gr dw idlox Bulwky prwey
br pwrs Gr prhir Aur qy
pwsox
kMgwl

cwhiq iPriq su kOfI pr qy


ijAux ajwn ko pRwpiq hIrw
ikAux suK pwvih rMk aDIrw mYx) smJdw hW
55
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

SRI nwnk qn Dir Gr ihMdU


qurk jnm apno mn ibMdU
asmMjs hY hY inj sdmw
rwKox jy mukMd pd pdmw 56
Dn iqRSnw kwlU Aur qyry
ien ko Krc lyhu Gr myry
as kih dws pTw qqkwlw
jihx rwnI KoKr mDswlw
57
bIs rjqpN awn su dIny
lIin inRpq inj pwn pRbIny
jbih dyn lwgo kr kwlU
hY kY bolo ljiq ibswlU
58
nhIx ibsUriq mYx ieh drbw
krqw sdw ku kwrj srbw
muJ pwCy inj Gr ibvhwrw
ikAux inrbwhih krhu ibcwrw
56
qum jo dyin drb ab lwgy
srb sUK dIny ikn awgy
qv pRqwp siB kuC muJ sdnw
qv pRswd kir dwird rdnw
60
kho rwie ab qo ieh lIjY
bhuro XW ibiD kwrj kIjY
asn bsn qy Krc ju srbw
mm iFg qy ign kir ilhu drbw
61
suq kI mihxmw liK n skwXw

313

kvl vq crn vwly mukqI dwqy L jy mYx


awpNy Gr rzKW qW nw munwsb (aOKI) gl
hY

KoKr jwqdI! Gr dy ivzc sI

awpNy hzQ ivc cqur rwjy ny


jdox hzQ ivzc
SrimMdw
Jurdw
mwVy kMm

ikrpw dirdr dUr hn

myry pwsox

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

drb loB ihrdw ibrmwXw


Dn awnih jwnih suKdwXk
siqpMQI ko kihq nlwXk
62
Bgq jgq kI rhiq ajukqM
iek Dn gwhk iek ly mukqM
gXo drb jwno inj jyqo
moih inkt qy lyvhu qyqo
63
rwie dyiq so lyiq n kwlU
BXo prspr kihn ibswlU
inRpiq amwqX bwq muK BwKI
awiesu rwie mMn aiBlwKI
64
bwr bwr nihx Pyr krIjY
ibn ibcwr bc ibRDn mnIjY
kbhux n iJrkhu Auqpl locn
qv suq sMq kubMD ibmocn
65
bhuq bwr kih rwie pRbIny
inj kr qy kwlU kr dIny
BUr ibsUriq gmno sdnw
aMqr bYso ljiq bdnw 66
qlvMfI jyqy nr nwrI
suin kir khihx vfo buirawrI
pUrb inrdY huie suq mwrw
inRp qy ly Dn awie agwrw
67
Xugl kukrm kIin mn

314

Brm irhw hY
jy Dn lY awvy, qW L (ienHW L)
szcy mwrg turn vwly L
BgqW dI qy jgq dI nw juVn vwlI
rhq hY
jgq) Dn dw gwhk Bgq) mukqI dy
gwhk hn
ijqnw
pwsox

rwjy dy vZIr ny
awgw
moV
ibnw socy vzifaW dI gl mMn lYNI
cwhIdI hY
Koty bMDnW qox CufwAuN vwlw hY

SrimMdw mUMh vwlw


burw hY (kwlU)
pihlW
Gr
dovyx smJdy hn

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

ibMdihx
jihx qihx kwlU ko nr indihx
puir mihx suin indw inj SRonw
bol n awv BXo muK monw 68
duKiq irdY mYx hY kir BwrI
Aur ibsUr kir BUr ivcwrI
-mrn Blo jIvn iDk myro
jihx qihx apjs BXo Gnoro
69
ly kir drb bulwr agwrw
jwie pws muK bcn Aucwrw
BUpiq! lIjY apno drbw
indw kriq ngr mm srbw
70
kihiq inRpq icq ros ibswry
kmlnYn qy lIn AuDwry
so dIny jwvhu inj Swlw
pun n kRoD kir sMg ikRpwlw
71
jb ko jnmo ien suD pweI
iek ibrwitkw kib n KtweI
awin khWqy dIn AuDwrw?
Dn Kztih qO ikAux hY rwrw
72
suin kwlU quJ ko suD nWhI
mwXw ijqI ipKhu jg mWhI

315

iDRkwr hY pw:-BXo
bdnwmI pw:-vfyry

guzsw Bulwky

kOfI
ilaw ky ikzQox
JgVw

vyKdw hYx jgq ivzc rwie bulwr dI


ieh SrDw Dwrn Xog hY

siB vrqih nwnk anuswrI


piq rjwie ijAux piqbRq nwrI pqI dy hukm ivzc jIkUM
73
GoVy, hwQI
sMpq srb qurMg mqMgw
rQ pwlkI
sMdn aO suKpwl su rMgw
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

316

aOr ij muJ Gir siB vifaweI


kmlnYn kI krunw pweI myhr nwl pRwpq hoeI hY
74
sorTw:

as ibiD rwie bulwr, kwlU ko


smJwveI
br SrDw Aur Dwir, prm pRym
AupjwveI 75
dohrw:

bdn ieMdu Cib mdn sm


knd kluK duK mMd
syCw hY ibcriq ngr
jgq Bgq dwnd 76

muK cMdrmw vrgw kwm vq CbI Bwv


aqI suhNI
nwS krqw pwpW dy qy duKW L hrn
vwly
awpNI iezCw anuswr, suqMqR iPrdy
hn
jgq dy BgqW dy and dwqw (gurU jI)

ieiq SRI gur nwnk pRkwS gRMQy pUrbwrDy kwlU, rwie bulwr pRsMg brnn
nwm pMcdSmo aDwX 15

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

317

16. gurU amrdyv mMgl Cwp lotw swDU L idzqw, sulqwnpur jwNW
15<< ipClw aiDawie qqkrw - sMKyp ilMk aglw aiDawie >>17
{pqJV ruzq idRStWq} 10..
{Cwp lotw swDU L idzqw} 30
{sulqwnpur phuMcy} 47..

dohrw:

amrdws SRI gur suKd, sziq srUp anUp


suKd=suK dwqy sMs.
gwndw=gwn dy dwqy

suK+d

anUp=Aupmw

qox

pryan+Aupm

iszKn ky mn gwn dw, giq Audwr vf BUp 1


giq=pRwpqI, cwl gwn jIvn dw qRIkw, vrqwAu, suBwv
arQ:
SRI gurU amrdws jI AupmW qox pry (hn qy) szc hI (ijnHW dw) vjUd hY, iszKW
dy mn L igawn dy dwqy hn (loVvMdW duKIaW L vWCq) suKW dy dwqy hn,
(ikAuxik AunHW dw) vrqwAu hI vfy rwijaW vWU Audwr hY
Bwv:
sRI gurU amr dyv jI aqI imRdul suBwv vwly sy, prAupkwr qy duKIaW qy
qRzTNw ieqnw ivSyS sI ik krwmwq qy krwmwq AunHW qox aniezCq huMdI sI mn
Auzcw suzcw SkqI mwn sI, pr dXwlU hoN krky ijAux hI ik dwieaw dy rMg
ivc awAuxdw sI, agy asr ho ky suKdwn ho jWdw sI ies krky kvI jI
awKdy hn ik AunHW dI gqI (murwd suBwv qox hY) hI dwqw sI arQwq ik Auh
Auzdm nwl prAupkwr nhIx sn krdy, AunHW dw suqy hI suBwv Audwr sI jIkUM
vfy rwijaW dw mwXw dwn dyN ivc Audwr icq huMdw hY, Aus qrHW awpdw icq
gwn dyN, suK dyN ivc Audwr sI
SRI bwlw sMDuru vwc
BujMg pRXwq CMd:

suqw nwnkI jo huqI Dwm kwlU


gun Kwn mwno srUpM ibswlU
suqw ky smwn lKo qWih rweI
Bly Qwn kInI suqw kI sgweI
2

inj)puqRI smwn rwie bulwr jwNdw


sI
mMgNI

qotk CMd:

sulqwnpury jYrwm huqo


br bwhj bMs ibsuzD mqo

cMgI kul dw KzqRI qy Auzjl buzDIvwlw

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

snbMD BXo iqh sMg Bl


iek swr imly br nwir kl
3
sij swij brwq BlI sgrI
ikX awn FukwAU susU ngrI
ilX sMg mqMg qurMgn ky
pt SoBiq hYx bhurMgn ky 4
br BUKn kMcn aMg Dry
Jmkwiq jrwvn sMg jry
mn hoie Audwr DMn brKy
siB pwvihx rMk irdy hrKy
5
kibzq:

bwjiq ngwry bhu bydn aKwry


hoiq
kOqk inhwry mn rhy hYx luBwie
kY

318

vr qy kMnW suMdr pw:-nr nwr


sj sjw ky
shury dI ngrI
kpVy
sony dy
jVwAUaW nwl jVy
grIb
vjdy hn bhuq ngwry, vydIaW dI sBw
lgdI hY

pwTWqR-vySn ies pd qox pqw lgdw hY ik SRI gurU jI dy awgmn smyx KzqRI
ikqny igr cuky sn ijnHW dw dyS Koh ky AuhnW Auzqy bdySI Zwlm pTwN rwj kr rhy
sy, Eh ivawhW pr kyvl hwkmW dI nkl krky vyiSaW dy nwc krvwAuxdy sy SRI gurU
nwnk dyv jI dI bwNI ivc aYsy kukrmW dI inSyDI awAuxdI hY
pwie kY indys ko brwq nY invyS itkwNw

kIno
aQey idnyS ko huqwsn jgwie sUrj iCpy agnI
kY
BwvrY ko lyX siB idzjn ko dwn Pyry bRwhmnW L
dyX
aMgnw sunwie gwir gIqn ko iesqRIaW
gwie kY
do nusiKaW ivc pwT rwg rIqn hY arQwq rwgW dIaW ivDIaW anuswr rwg
dIaW rIqW pd rwg dy guNI jn huN vI boldy hn iek do nusiKaW ivc pwT gwir
gIqn bI hY pqw nhIx ik kiv jI dy awpNy nusKy ivc, jo imldw nhIx, kIh pwT

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

319

sI hr hwl eyh iszTNIaW dyN dy doS ivc irvwj hY sn qW shI, pr ieh gurmq dy
AupdyS nhIx hn
doAU kul rIiq kIn dwiej bhuq dwj

dIn
vfo jsu lIn siB rhy hrKwie kY
6
kIno Aup bwh aiBrwm Xo jrwm
pun
gXo inj Dwm mn awnd bFwie
kY
bwsur ibqIqy kuC nwnk sox kwlU
khY
BgnI ko awin sulqwn puir
jwie kY
mwniq n bYn anukMpaYn qUSnI
By
jW ko ikh BY n, nIcy nYn
Tihrwie kY
rwie ky inkt jwie siB hI
sunwie ibiD
BgnI n awniq hY rhox
smJwie kY 7
rwie Byjo dws ko bulwie suK
rws rUp
swdr bswie pws pRym ky pRkwS
sox
mwQy pr hwQ Pyr, gwQw ihq swQ
kih
eyk vwr jzXY susw awnIey
avws so*
dUjy qhW jwie rho irdY suK pwie
aho

SwdI

BYN L imilaw
ikrpw dy Gr

nhIx ilawAuxdw

awdr nwl cAuhIx QweIx hr quk dy


aMq-so-dI QW pwTWqR-ko-bI hY
kQw, gzl
jwE BYN L lY awE Gr

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

kwlU kI klwih imt jwie


anwXws sox*
sihj suBwie qb hIey jo suhwie
kro
jwvnox Auicq qumY abY susw pws
sox* 8
ibRzD bYs ngrySu bzlB ivSyS
liK
mwny jgqyS bYn Bwny mn
awpny
bwlw BnY aMgd jI! kIjY pwn
kQw rs
Bey hYx qXwr ijn kIny dMB
Kwpny
mo sy ihq sdw DrYx, dws jwn
dXw krYx
inkit hkwr lIn swQ ko apwp
ny
awie kY inkyq lIn bydI kulkyq
nyg
mwqw kir hyq ibdw kIn hir
jwpny 9
cly pMQ mMd mMd awnd ky kMd
joAU
suMdr mukMd pd nYn aribMd
sy
dyKiq issur ruiq kwnn inpwq
pwq
ngn ibtp By nrk aGvMd sy
{pqJV ruzq idRStWq}

320

lVweI sOKI, ibnw Xqn

lwiek BYN dy kol


ngrI dy rwjy dI qy ipawrw bhuq
jwNky
jgq suvwmI ny
pIvo aMimRq
dMB nwS kIqy

kol bulwilaw inSpwp (Bwv gurU


jI) ny
Gr BYN L dyN Xog vsqW
hrI dw jwp krn vwly (gurU jI) L
hOlI hOlI awnd dy dwqw
mukqI dwqw crn tury ijs dy nYN
kvl vrgy hn
pq JVI ruq jMgl JV pey pzqr
drKq ngy ho gey nrk jwN vwly
pwpIaW vWU

aWbn ko mOr BiK kMT kl aMbW bUr Kwky glw suMdr


koielW dy
koklw ky
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

321

kUkiq sunwie kUk pwviq and


sy
kIr, klibMk, kMk, qokk, qoqy icVw icztI cIlH (a) bglw
ppIhw btyrw, kkuMjl cwiqRk ckvI
kkMn, kok

ckvw
kukV kwlkWCI kW mor rwjy
vrgy

kurkt krytU, kwk, kykI, hYx


nirMd sy 10
boliq kpoq iBRMg, KMjn, kpoq kbUqr iBRMg BOrw, BOry mmolw
jl iknwry rihN vwlw iezk vzfw pMCI
kuilg kl
swrs kurMg nwnw rMg ky ibhMg
hYx
kwnn AuliG gey ngr AumMg
ipiK
nwgr aO nwgrI and bhu rMg
hYx
gwviq bsMq iml nwciq anq
Gr
rwie rMk qjI SMk iPriq inSMg
hYx
hwQ sox bjwiex qwrI muK qy
sunwiex gwrI
fwrYx ipckwrI Bir rMgiq surMg
hYx 11
sodrI sdn gey kml bdn
pun
bMDn kdn jW ky nwm lyiq hoiq
hYx
swdr snyh kir iml ky ibswey
gyh
kuSl pRSn bUJ awnd Audoiq
hYx
eyk idn rhy, ibdw lyin ihq bYn

suMdr
iek vzfw jl pMCI lmFIxg sMs.
kurxkr pMCI

dyKy purK qy iesqRIaW bhuq awnd qy


rMg ivc hYn pw:-aMg

rwjy kMgwl
qwVI gwlI Bwv holIaW dy idn hn,
ipzCy ruq mwG PzgN dI dzs awey hn

byby jI dy Gr kml muK vwly


bMDnW dw nwS
awdr nwl pRym Gr bYTwey
suKsWd and pRkwS huMdw hY pw:kir

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

khy
suin kY jYrwm snmwnY rUp joiq
hYx
myry Dwm rho, syvw krox joAU kho
qum
sMq rUp dyKy qy kluK duK Koiq
hYx 12
prmwnd jnk jrwm ko bKwny
bYn
ibdw dyhu ab ky bhur puir
awveIx
BgnI42 ko lyin mwq ipqw nY
pTwey eyh
jwno jog jwno ab, nhIx pun
jwveI
Xw ibiD ivcwr kIin siBin ko
ibdw dIin
cly qlvMfI mg suMdr suhwveI
bydI kul kyq awey sus ky smyq
inj pRivSy inkyq30 mwq aMg mYx
n mwveI 13
sYXw:

322

joqI srUp L

pwp
ipqw ny pw:-su khy
sulqwnpur

BYN

jwNw (ienHW dw) huN munwsb jwNo Pyr


(awky) nw jwvN (Bwvyx)

apny pRIqm dw

rwie suno inj bzlB awvn


dws pTwvn kIn qdweI
lIin bulwie, su pws ibswie
irdY suK pwie, aKIx Bir aweI
suK
pRym sox bUJ srIr apIr kI
pRIiq nvIn krI aiDkweI
DIrj dy Dwrn hwry
DIr DurMDr SRI guru pUrn
Cym khI aO jrwm vfweI kuSl
14
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

dohrw:

Gr duKnwSk

sdn aey duKkdn pun,


ijn qy mdn ljwie
rdn kuMd kMdl and,

kwm Srm KWdw hY

mMd mMd giqpwie 15


kibzq:

suMdr bdn pr qnk Sms ms


mwnhu
iSMgwr
inj
rUp
pRgtwveI
ikDox sis pws cih psro qms
js
ikDox muK swrs pYx mDup
suhwveI
BujW hYx pRlB BwrI, Auznq
iskMD cwrI
dXw BrI nYn kor iczq kO
curwveI
kuMfl kpol pr Jmkiq lol
Bey
icbuk amol Cib hyro qy
luBwveI 16
sYXw:

rwg ibroD qy ibRziq inroDn


awid qy rIiq sdw ijn kI
CY n skY hrKM mn Sok dY
jox dl kMj jlkn kI
eyk sy awnd mYx mgn
jg qwrn lIlw kry qn kI
aYsy gurU kI joAU siq sMgq
syviq kw Aupmw iqn kI
17

323

dMd mrqbwn dy Pul ijhy and dI


gMdl swrw hI and
AunHW dy) crNW dI tor bVI gMBIr
suhNy muK pr QoVI dwhVy dI mzs
(isawhI)
iSRMgwr rs
cMdRmW dy kol ijvyx aMnHyrw psiraw
cwhuMdw hY
jW muK kvl qy BOrw
bwhW lbIaW
suMdr

Auzcy

hn

moFy

azKW dIaW koNW nYn kor qox murwdktwK-dI hY


gzlHW pur vwly cMcl
TofI dyKy
moh qox rokN dI qy moh qox rokN dI qy
ibRqI L eykwgR krn dI

kml pqy L pwNI dI bUMd


iek rs
SrIr dI
krdy hn

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

324

dohrw:

AudwsIn ibRiq mYx sdw, SRI bydI


kulkyqu
as ibiD idvs ibqwveIx, jg
qwrn ky hyqu 18
kibzq:

bhuro jYrwm cil awXo ssurwr


Dwm
jW ko aiBrwm byK, lyny ihq
nwnkI
suin kY bulwr nY bulwie pTw
qwqkwl
awie imlo BlI rIiq krI
snmwn kI
kuSl pRsMg kir, irdy mYx and
Dir
bolo smJwn ihq ibiD giqdwn
kI
klwvwn nwnk sujwn ko qUM Bly
mwn
klh kriq kwlU smJ n swn
kI 19
myro kho mwin inj rwKo Gr mwn
sn
Auqy ikq Qwn ibiD bwih kI
imlIjIey
syvAu siB BWiq sox imtwie mn
BRwq mIq!
BUl hUM n pRiqkUl honI miq
kIjIey
swrQ pRmwrQ mYx jnm pdwrQ ko
cwho ij skwrQw qO nIky liK

shury Gr

suMdr vys
szd Byijaw CyqI
awdr dI
suzK and (a) puCky
vrqox mukqI dwqy dI
cqur
lVweI isawNp dI
awdr nwl
AuDry iksy jgw jugq
Brm
Ault hoN vwlI buzDI

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

325

lIjIey
eyk qO kihn myro dUjy snbMD qyro
qIjy inj Blw hyro syvw mYx
pRsIjIey 20
dohrw:

klhI kwlU klih kir


XW qy rhihx Audws
jwhu jbih inj sdn ko
pun pTvhux qum pws 21

lVweI krn vwlw lVweI krdw hY

qusIx awpNy Gr L pwTWqR-abihhY


mYx ByjWgw (AunHW L) qyry pws

sYXw:

jYrwm qbY hrKwie irdy


kih Bwg jgy apny vf jwnox
ijn kI Aupmw qum awp kro
su clYx mm Dwm ikRqwrQ mwnox
Dn qy qn qy mn qy jn qy
siB awiesu mYx iqn kI isr
Twno
kih XO AuiT bMDn kIin bulwr ko
hoie ibdw su inkyq isDwno

22
sorTw:

dwsW qy
awgw, hukm
nmskwr kIqI
Gr igaw pwTWqR-ko-
pw: fory mihx cFvwie kr

lIin Bwrjw swQ, foly mihx


ciFvwie kir
iml SRI nwnk swQ, sws ssur ko
nmo kir 23
sny sny pRsQwn, Xuq dwsn ky cl cl ky
Gr gXo
ismriq squiq bKwn, SRI nwnk Ausqq
ko dMpqI 24
sYXw:

ijs qrHW

qW pScwq rhy js BWiq


srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

khox qs gwQ suno suKdwnI!


Xog kI rIiq inkyq ibKY
vrqYx, inrlyp ivKypqw hwnI
jYs ibdyh rho igRhsqwSRm
hY aj lo prqzC khwnI
pwvk bIc ibBUq CpY
iqv rwKI Cpwie klw gunKwnI
25

326

qYsI kQw
Gr
ivKyp qox rihq ho ky
jnk jI
agnI suvwh ivc

sorTw:

liK n skihx anjwn


bkihx is as iml prspr
kwj kTn jg jwin
ibn miq hoie n awveI 26
SRI bydI kulcMd, rhiq smwn
suBwie mYx
kmln sy miqmMd, kYsy skihx
pCwn so 27
DrmDurIn agwD, as ibiD smW
ibqwveIx
cil kir awXo swD, eyk idvs
qlvMifkw 28

Eh ies qrHW kihMdy hn awpo ivc

kml Pul vrgy durbuzDI lok (kml cMd


vlox mUMh mIt lYxdw hY)
Drm Dwrn vwly
iek nusKy ivc pwT-iqlvMfI-swry gRMQ
ivc hY, hornW nusiKaW ivc-qlvMfI-hY

kibzq:

rIiq qn sMq kI aqIq bYTo awin


iek
ngr vihr br awsn fswie
ky
qWhI smyx sihj suBwie gey
nwnk jI
bYsy krqwr krqwr qW sunwie
ky
kMcn kI muMidRkw suhwie CuzdR
aWgurI mYx

bwhr cMgw ivCw ky pw:-bwhru vwr


pw:-qyhI
AusL
sony dI muMdrI CotI AuxglI ivc

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

327

lotw hwQ lIey AupkwrI jy suBwie


ky
bUJiq aqIq kOn nwm qO brn
rIiq
kho prqIq inj cIq kI
jnwiekY 29
'nwnk hY nwm inrMkwrI qn byK
jwn
KzqRI kI jwiq goq bydI mm
jwnIey
ieQy do klmI nusiKaW ivc pwT dw bI Prk hY qy kibzq bI do hn XQw:-'nwnk hY
nwm, inrMkwrI qnubyiK jwn, KzqRI hY su jwiq, goq bydI mm jwniho' khY sMq vwku
qum awp inrMkwrI Bey, Auzqr bqwie hm kON qy pRmwn ho? mwXw moh gRsy ho, kutMb
nyh Psy ho, ibsYn bIc rsy ho, bKwn bYn awn ho sdn bsy ho pMk loB mYx Dsy ho
kr pihr lsy ho hym bWCq mhwn ho 30kibzq bwhr ky qwg ko n krYx
anurwg hm, ibRiq lwg rhI rs pwg eykuMkwr ko hym mYx snyhu qum, lIjY aMgIkwr
kir, hmrY qO hwin lwB ahY eykswr ko byK sMq rUp ho anUp miq dyKIaq, Bey
inrMkwr hUMky Byd n ibcwrko aYsy kih vwk lInI kr qy Auqwr Cwp loty ky smyiq
qWih dInI suKkwr ko 31

khY sMq vwk qum awp inrMkwrI


Bey?
Auzqr bqwie hm kOn qy asIx iesdw pRmwn (sbUq) kI hY
pRmwnIey
rwvir qo sMq rUp mqo hY anUp awp dw
SuB
Bey inrMkwr hUM ky Byd n
pCwnIey
aYsy kih vwk lInI kr qy hzQ muMdrI
Auqwir Cwp
loty ky smyq qWih dInI suK
dwnIey 30
{Cwp lotw swDU L idzqw}

khy pun sMq hmYx phuMcI, su lyhu


srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

ab
nhIx moih kwm inj Dwm lY
isDweIey
eyk bwr dyie kir qWih ko so
lyihx hm
dyiq kr lyiq jOn, Drm
ljweIey
hoie kY pRsMn sMq kihq pRCMn
byK
lyiq krqwr suD, aYsy jwn
pweIey
sMq qb clo gXo, nwnk sdn
aXo
suMdr bdn inj iszK suKdweIey
31
kwlU kr dyiK kho, kop mYx
ibsyK
muK BwKY durbwc ab swc kho
moih ko
lotw qYx gvwie Cwp dInI kOn
jwie suq!
sdw duKdwie miq awviq n qoih
ko
khW lO pukwrox, nihx lIin qYx
smHwro
BOn kIn XOx Aujwro, mur kho ij
n poih ko
iezCw jihx jzXY, hm Dwm hUM n
azXY
inj KzXY jo kmzXY kho irdY
Bir Coih ko 32
CofI jo kmweI qyrI, dInI qYx

328

Gr

hQox dy ky
gupq rUp
Kbr

iszKW dy suKdweI (gurU jI)


hzQ
Koty bcn
pw:-ikin

sMBwl
Gr myrw awiKaw qYL nhIx poihxdw
koeI BI
Gr
awp KwE guzsw

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

gvwie myrI
bnj ibAuhwr kI n mziq qyry pws
hY
qU SnI kriq, hOx hUM boliq
Kpiq inq
mwniq n bwq ikDox duzK hI kI
rws hY
rwie sMg Dwie jwie kho kwhU
Byd siB
kwlU ko bulwie rwie lIin qb
awsu hY
khW qoih BXo, nihx mwnY ikm
kho
bhu pRwk smJXo qyro gXo
ibsvws hY 33
dohrw:

pzQr qy inTuro aiDk,


jl mm bc ikm Byd
nwnk kdlI koml
pOn ijvyx dy Kyd 34
sYXw:

nwnk qwq khI qb bwq


suno, kr Cwp huqI suD nWhI
jwniq nWih n kwih krI
ikh gyr deI ik deI iks
pwhI?
hOx anumwn qy jwniq hOx mn
goStI inq PkIrn kwhI
dy iqn ko n bqwviq hY
pun qUSn Dwriq hY muK mWhI
35
hOx ikh qy ij kmwie kY awniq

329

cuzp
duzK dI KwN

CyqI

pihlW
krVw pw:-pRsqr qy inSTur aiDk
myry bcn pwNI hn kIkUM AusL ivMnHN
kyly
SRI gurU) nwnk (dyv jI) dy ipqw ny
Kbr
kI
ksy pws

AunHW (PkIrW) L dy ky dzsdw BI nhIx


cuzp
iksy QwEx

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

Koviq hY n ivcwr krwhI


jo ies bYs smwn huqy
Gr kwr sMBwir leI siB qWhI
aOr n jwniq kwj kCU ieh
dyvn ko siB qy srswhI
Kit n cwhiq mYx ieh kI kb
awp kmwie kY awp hI KwhI
36
rwie jI moih gunwih ivcwrhu
kO lg hoie inbwhk XwhI
hOx mirhox qb ikAux iniBhY
ab bYs juvw nihx kwr kmwhI
rwie bulwr ivcwir khI
inq rwr huvY qumry Gr mWhI
nwnk ko ab Dwm jYrwm
kho mm mwn, pTwAu qhWhI
37
irs sox durbwk khYx inq hI
duK nwnk rMj sdw Gr mWhI
nihx myl bnY qumro Aun ko
ijm pUrb pzCm dY nr jwhIx
mn lolpqw qv, qWih Audwriq
sMq suBwie sdw krunw hI
pun syvk Byj bulwie kY nwnk
pws bswie kY swdr pRwhI
38
dohrw:
pqIaw mYx ilK dyX hO,

jwvo puir sulqwn


prchugy, suK pwie hOx,
kwlU klih indwn 39

330

Aumr dy brobr
kOm
vzD hY
KztI

Aumr jvwn
lVweI
jYrwm dy Gr
Byjo
guzsy durbcn

loB
ikrpwlU
awdr nwl awiKaw
iczTI

pw:-pwvhox
kwlU dI lVweI bI muzk jweygI

sorTw:

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

ieh ibiD kih kir rwie,


pwqI ilKI jrwm ko
nwnk qum iFg awie,
Bwg vfy inj jwnIey 40

331

iczTI

BujMg CMd:

ijqI syv hovY kro awp XWkI


ilKI rwie aYsy BXo pRym CwkI
deI hwQ mYx hyir rUpM dieawlw
bulwXo muJy sMg dyny ikRpwlw
41
Bro Pyr aMkM muKM lIn cUmM
muco nYn nIrM igrI bUMd BUmM
mno bog pIrM irdy n smwvY
cKM dwr awmyX bwhM su awvY
42
idlwso idXo hY Dro hwQ sIsM
ibdw kIin, pRIqM bhUqI iCqIsM
gey Dwm mwqw imlI azsR fwrI
-ibDwqw gqM n lKI jwie nwrI
43
iekM qwq myro ibXogM su kIno
n dYvM shwro n dyKMn dIno
Bry aMk mYx sIq swsM
inkwry
bFI pIr mwno huvYx pRwn nwry
44
kho qwq! qyry ibnw kYs jIvox
sho jwie nWhI ibKY Gor pIvOx
ikaw mYx inhwro su pwCY iekwkI
huqo sUn eyko smIpM n qW kI
45

gdgd pw:-QwkI
vyKky
mYL (bwly L)
glvkVI
Citaw azKW qox ZmIn qy
ivCoVy dI pIV
azKW rwhIx aMdr nhIx imAuxdI
bwhr
rwie ny
hMJU kyrky

ieko puqR ivCoVw idzqw


lvy glvkVI ivc TFy swh Bry
judw huMdy hn
puzqr
Zihr Gol
vyKWgI iekzlI
puzqr kol

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

krI bMdnw mwq ko roiq CorI


ipqw ko nmo kIin do hwQ jorI
sKw ko imly jo huqy bwl pwry
muJY sMg lY Pyr pMQM pDwry
46
ivKY qy ivrwgM ivcwrM khwnI
mgM jwiq BwKYx Bly moKdwnI
purI nIXrwnI ktI bwt swrI

332

nmskwr

rwh pw:-isDwry

rwh mukqI dwqw


sulqwn pur ngrI nyVy aw geI swrw
pMD muzkw
vyKky suMdr

pRvySM bZwrM ikXo hyir cwrI


47
bydIaW dy rwjw
gey Dwm jYrwm bydIn rweI
{sulqwnpur phuMcy}

qbY nwnkI sodrI dyiK DweI


AuBY pYr pY awin kYsIs Dwro
dXw aYn XOx dyiK bYn Aucwro
48
vfI sodrI moih qy bYs qyrI
krOx bMdnw Xogqw hY su myrI
apUTI krI bwq XogU n aYsy
ikXo sodrI jo abY awp jYsy
49
khY nwnkI swc jYsy bKwnI
jueI hoie BRwqw kho so pRmwnI
nhIx BRwq kWky, jgMeIS pyKox

BYN dOVI aweI


donox isr riKaw

hy BYN! Aumr qyrI mYQox vfI hY

jy qW qusIx iBrw hovy, qW jo kho mYx mMn


lvW
qusIx iksy dy Brw nhIx ho, jgq dy eISr
mYx vyKdI hW
mYx BI awpNy icq awp L Brw nhIx
jwNdI

irdY awpny mYx BRwqw iB lyKox


50
n awdM n aMqM ibaMqM srUpM
ipqw hY n mwqw n bMDM anUpM
awpNI
injM iezC qy dyih DwrI dXwl
AuDwrMn mMdM jgM jIv jwl AuDwrn nimzq swry

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

51
klI kwl mWhI ibQwro sucwlI
imtwvo kupMQM kudMBM kucwlI
aYs hI moih ko dwn dIjY
mqM n ibswro kbY, Xox pRsIjY

52
ieqy mzD jYrwm awXo qhW hI
susw nwnkI sox imlY bYs jWhI
AuTy bMdnW ko inhwry jrwmw
htwXo ienY awp kInI pRnwmw
53
khy bYn jYrwm DwmM punIqw
BXo awvny qy AufIkMiq nIqw
inhwl ikXo moih dIno iddwrM
aho sMq rUpM anUpM dXwrM
54
cho poiSSM jYs qYsI hMFwvo
rucY jo irdY so BlI BWiq Kwvo
rho bYT awpM, inkyqM qumwro
kro sMiqsMgM su nwmM Aucwro
55

333

PYlwvo sRyStwcwr
BYVy rwh KotI rIqI
buzDI pRsMn hovo
ieMny ivc
bYTy sn ijzQy
vyKy
nmskwr
bcn Gr pivzqR
AufIkdw sW inq hI

poSwk
quhwfw awpNw Gr hY

dohrw:

as ibiD iml kir prspr,


duie idS Aur hirKwie
SRI nwnk su pRkwS ko
pUrn KoVs Dwie 56

solHvW

ieiq SRI gur nwnk pRkwS gRMQy pUrbwrDy sulqwnpur jwvN pRsMg brnn
nwm KoVsmo aDwX 16

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

334

17. gurU rwmdws jI dw mMgl modI dI kwr awrMBI


16<< ipClw aiDawie qqkrw - sMKyp ilMk aglw aiDawie >>18
{modI dI kwr} 13..
{kwlU jI sulqwnpur gey} 36..

dohrw:

rwm dws SRI siqgurU dwsn ky suKrws


suKrws=suKW dI pUMjI sMs. suK+rwiS

Xm pwsn ky qRws ko kriq iCink mihx nwS 1


Xm pwsn=jm dIaW PwhIaW

arQ:
sRI siqgur rwmdws jI (eyQy) dwsW leI suKW dI rws hn, (aqy azgy leI) Xm
dIaW PwhIaW dy BY L iek iCn ivc nwS krn hwry hn
Bwv:
SRI gurU rwmdws jI awpNy iszKW L lok suKI krdy hn aYqnW ik mwnox suKW dI
rws hn aqy azgy dw BY vI invwrdy hn, aYsw Auzqm awqm jIvn dwn krdy
hn ik jmW dI PwhI dUr kridaW iCn nhIx lwAuxdy
SRI bwlw sMDuru vwc
sYXw:

XW ibiD sox imilkY hrKYx


Aur swdr syv Bly kirhIx
kwl ibqwvihx dwlu mhW
sulqwnpury suK sox iPirhIx
qwrn jW avqwr DRo
kil ky nr mMd mhW jirhIx
bwsur eyk suswpiq sox
BgnI imil bYsiq By Gr hI
2
pMkj nYn pRBU gun aYn
Bny muK bYn suno mm bwnI
kwr ibhIn Bly nihx cIn
khYx prbIn, sBY jg jwnI
hY jg rIiq krYx siB pRIq
su kox ivprIq krOx mn mwnI

awdr nwl
smW
qwrn leI ijsny
klXug dy jo jl rhy hn
iek idn BNveIaw BweI jYrwm
qy byby
Bwv, gurU jI ny

pwTWqR-su pRbIn
Bwv, kMm nwl
qW qy mYx ikAux Ault krW mYx mn ivc
smJI hY

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

dyhu bqwie juAU mn Bwie


ibqwiex smW prcwn ju pRwnI
3
suin kY BgnI pun bYn Bny
mn gwn suno gun qo prcw
jgkMq mqo icq sMq ibaMq
kro imil sMqn sox crcw
nr nwir crwcr dyin dqwr
surwsur ibRMd krYx arcw
Dn Dwn pdwrQ jo Gr mYx
krunw qv, lyX kro Krcw 4
vwk jrwm Bny aiBrwm
ju kwmnw hoie su Dwm qy lIjY
jy jg kwj su pwj smwj
qumY nihx Cwjiq kox AurJIjY
lwj Bry mhWrwj ibswr
pcy inj kwjih mo sy lKIjY

335

dzs idE kMm) jo azCw lgy


prcy ivc
byby ny
igawn suNnw qy mn ivc guNnw
(ivcwrnw) ieh qyrw prcw hY
qusIx jgq dy kMq ho jo icq awvy qswfw
mqw hY pw:-mno
jMgm, jVH dynhwr dwqy ho
dyvqy dYxq swry krdy hn pUjn (awp
dw)
Dn qy aMn
suMdr
Grox
kUVy smwj hn
fubdy nhIx ikAux Psdy ho
rzb L Bulwky pw:-ibswl
Psy hW awpNy kMmW ivc myry vrgy,
jwN lE

bYT rho, jsu nwm kho


hir pRym lho, suK XOx muJ dIjY
5
Bwv SRI gurU jI ny
pun pMkj nYn Bny muK bYn
susw! suin byd bKwniq jYsy byby

eyQy bMd qox murwd inj igawn dI lYNI cwhIey, ikAuxik jo bwq azgy dzsdy hn
Auh gur nwnk jI dy awpNy asUl hn jo AuhnW jgq ivc PYlwey CVy vyd ivc qW
kudrqI nZwiraW dy gIq, Dn Dwn, Aumr ibRDI dIaW bynqIaW hn dUsrI murwd byd
qox sq SwsqR dI hY ijs ivc aYsw AupdyS hovy Aus smy dy ivdvwn vyd pd aYsy
mOikaW qy KulHy qOr qy iksy ielwkI qy Dwrmk pusqk leI bI vrq lYxdy hn dyKo
iesy gRMQ dw aDwX 37, aMk 51
hzQW nwl krky ikrq Bojn
kr sOx kir kwr ahwr krYx

ikrqwrQ dyih krYx nr aYsy

sPl

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

Dn awp kmwie Kvwie kY Kwviq


Bojn Cwdn swDn dY sy
krunw kir sMq AuDwr krYx
Bv BIqr Pyr n awviq kYsy
6
Pyr jrwm igrw AucrI
qum awiesu mo mn hY anuswrI
mor skOx n kho qumro
ijn kI nuiq rwie bulwr AucwrI
lyKw pFy qo kho muJ sox kCu
lY dyAux jo huie lyKy kI kwrI
hOx siB jwniq BWiq ihswb kI
lyny ju dyny Bly hY ivcwrI 7

336

kpVw sMqW L dy ky
iksy qrHW bI
bwNI
awgw dy aDIn
awp dw ikhw moV nhIx skdw
isPq
gurU jI boly:qrIkw

dohrw:
dOlq Kwn nvwb ko, modIKwnw

lyhu
qum qy hoie inbwih jy, kro kwj
suB eyhu 8
kibzq:

BwKI jo jYrwm soAU nwnk jI mwin


mn
khYx krqwr inrbwhY moih kwj
ko
dInbMDu dXwiniD sdw eI pRiszD
swry
sMqn shweI rwKY inj nwm lwj
ko
BwKiq jYrwm qum pws hoie awvY
kwm
irdY mYx ivcwrox jwnox bhuq smwj
ko
clIey nbwb pws imlIey avws Gr
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

337

iqxh
kIjY n iblb ab Blo idn awj dyrI
ko 9
sYXw:

Gr

dOlq Kwn ky BOn gey pRBu


jwie imly siB bwq jnwey
nwnk rUp inhwir nbwb
khY ieh modI kI kwr clwey
idsdw hY
hY miqvwn sujwn sw dIsiq
iKlaq idzqI KuS ho ky
poiSS dyiq BXo hrKwey
rupzXy
kwirKkM pun dIn hZwr
jrwm smyq ley Gr awey 10
sorTw:

hzt pwTWqR-ibpnI

pwXo qb bh awn, awpn mihx


sOdw sBih
qol dyiq inj pwn, lYnhwr jo awpNy hzQIx
awvhI 11
dohrw:

KwN pIN dw pRbMD

awiesu ly kir susw kI, Kwn pwn


ibiD joie
awpn apnI mihx kriq, ijm awpNI hztI ivc pw:-apnI ibpnI
awpn htI ibpnI hztI
ruic icq mihx hoie 12
kibzq:

awviq hZwr modI Kwny kI clwiex


kwr
lyiq joAU awie soAU jwie
hulswie kY
{modI dI kwr}

goDum ko cun, mwK dwr, lOn, kNk dw awtw mWh dI dwl


iGRzq bhu
hrdI, mrc doAU, Dry hYx mMgwie
kY
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

338

PwNqI, isqopl, isqw sox guV imsrI pqwsy KMf


awid joAU
cNk jvn ky aMbwr rwKy lwie ciNaW qy jvW dy Fyr
kY
hoiq BIr BwrI lynhwr nihx pwiex
vwrI
dyiq BunswrI qy pRdoK lO svyry qox sMDw qk
igNwie kY 13
sYXw:

Xw ibiD dyiK ibsyK andiq


dMpiq sMpiq BUr Bey qy
nwnkI bYn khY piq sox
ab BRwq rKY Dn bwih key
qy
torhu ko Gr, cwih rKo Aur
hoie brobr jo imley qy
kwlU ipqw hrKY siB BWiqin
qW mn cwih BI eIhW aeyqy
14

pqI-iesqRI bhuq
iBrw vwh krn leI Dn rKygw
FUMfo qzk rzKo irdy ivc
sB qrHW
Ausdy mn ivc bI iehdy ieQy awAuN qox
ieho cwh hY (ik ivawh ho jwey)

dohrw:

suin bolo jYrwm qb, krn lgy


hYx kwr
ko KzqRI ab dyiK kY, kir hY
bwh ivcwr 15
kibzq:

mukqI dwqy jI

aMgd jI giqdYn! suno iek rYn


ivKy
aYsy mYx Aucwry bYn ibdw moih
dIjIey
Dwm hm jwie kY ikRSwnI ko KyqI
kmwie Kwiex
krYx ikRzq awpnI ko XWhI qy SoBw pweIdI hY
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

339

suhIjIey
koml kpol pr kuMfl hliq boly gzlHW pur
mwno cMd mMfl mYx mIn do do mzC idKweI dyxdy hn
ipKIjIey
bwly! guZrwn kir irdY krqwr
Dir
kYsy qUM Audws Aur Byd so irdy dw Bwv Auh kho
BnIjIey 16
sYXw:

aYsy n jwn sujwn! irdY


ikRq modI leI Dn Dwm sMcwry

Gr Dn (aQvwDn Dwn) iekzTw krn


leI
kuC idn smW guZwrdy hW

kyiqk bwsur kwl ibqwviq


hY ikh kwm ju kwr hmwry?
jo krnI ikRq so kir hYx
horQy
jb awn clY, quJ lyX sMgwry
hY guZrwn hmwir qumwir
imly kirXy ieh kwr ipawry
27
dohrw:

iKzc ilaw vwsqy

as kih mm mn krK ilX,


inkt rKn ky hyq
qij n skOx drSn sPl, SRI bydI
kulkyq 18
sorTw:

mYx bolo kr bMid, qum rjwie


mwno sdw
ieh br dyhu mukMd, BUl n mukqI dwqy nW Ault krW kdy bI
pRiqkUlo kdw 19
bwly! qUM mm imzqR, sziq ivKY szc ivc qyrI mq itk jwey
iniq miq idRVY
ieh bc rwKhu iczq, jnm mnr bcn
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

qy mukiq hY 20
as suin pd aribMd, mYx bMdy
kr bMd do
khYx ju ikRq bKiSMd, krn lgo
pun kwr so 21
apr Qwn qy awiN, sOdw awpn
mYx DrOx
awpn ikDox inDwn, hoiq
aqotih vsqu siB 22
dohrw:

340

crn kvlW qy

hor jgw qox hzt


hztI hY ik koeI BMfwr hY hztI hY ik
koeI BMfwr hY
mMgqy

jwck kir hYx jwcnw, pwvihx


prm pRswid
suin suin awvihx aink pun, aMn awid
dyvihx siBin anwd 23
asnhIn bsn ngn, kriq Bojn qox BuzKw kpVy qox ngw jo koeI
(kuC) mMgdw hY jo koeI (kuC) mMgdw
arQnw jOn
CUCw bhur n jwveI awviq joAU
BOn 24
sYXw:

dOlq Kwn ko Qoro AuTwvn


qWih qy hoiq ivSyK hI dwnw
kIrqI kAu suin Dwviq awviq
pwviq jo arQI anumwnw
cUn qy lOn iGRqwid qy jy vQu
aMqr cIr Dry ibiD nwnw
jW vsqU ko inkwr kY dyviq
so n GtY AuqnI Tihrwnw
25
dohrw:

hY
KwlI muVky pwTWqR-krunw BOn
Krc AuTdw hY
vDIk
dOVdy awAuxdy hn
pqw pw ky
awtw lUn cIjW
kpVy
itkI rhy
Sihr swry ivc Sihr swry ivc

kIriq psrI puir srb, Gr


Gr BI BrpUr
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

341

ikDox cMd kI cWdnI, ijAux ckor mwnox suMdr


ipRX rUr 26
mws mws lyKw huvY, jwihx vhI ly mhIny dy mhIny
hwQ
sMKw kir siB idvs kI, bYsihx igNqI pw-lYky
lyKk swQ 27
sorTw:

jb jb lyKw hoie, qb qb bwDw


inkseI
ibsmY mn suin loie, ko ko
kireI eIrKw 28
nihx jwnY miqmMd, -ieh krqwr
srUp hYx
awnd kMd mukMd, XW ko kCu
acrj nhIx- 29
suD nihx dOlq Kwn, bwd drb
ko KoveI
Gwtw hoie indwn, gho jwie
duK pwveI 30
ko as kriq Aucwr, koiek
BwKiq apr giq
dyviq dwn Audwr, brkq XW qy
aiDk hY 31
sYXw:

jwck kyiqk dwn ko ly


qlvMfI gey nuiq BUr AucwrI
modI BXo inRp dOlq Kwn ko
dwn ko dYn kro pRn BwrI
ng CuDwqur dyiK skYx nihx
sMpq ibRzD BeI suKkwrI
puMnmqI ikRq DMnvqI
ijh jwck BIr hY qWih ky dwrI

pw-kCU acrj nih'


ibrQw Dn guaWvdw hY
aKIr L pkiVaw jwvygw
awKdy hn hor qrHW
bhuq
mMgqy keI iek
Ausqq

ngw BuzKw
dOlq bhuq vDI
puMn vwlI Dn vwlI
mMgiqaW dI

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

342

32
jwck jy qlvMfI huqy, siB
awviq By Dn lyin kI awsw
jo ijs jwcnw awn krI
qs pwviq By, go ko n inrwsw qYsI
kIriq ko suin rwiebulwr
andiq pRwpiq ijAux suK rwsw ijvyx koeI suK dI KwN iml geI hY
socW L dUr krn vwly kvl vrgy nyqR
soc ibmocn swrs locn
rUp iblokn cwhiq pwsw
33
SROn myx kwlU sunI suq kI nuiq
iczq lKI-ibq lyih kmweI
qzdip BUr Audwr ahy
Dn rwKn kI miq qWih n aweI
hOx ab jwie ky dyAux isawnp
awin hOx jyqo kIE iekTweI-
aYsy ivcwir kY qwr BXo
imlny ihq jwviq Bw iFg rweI

34
hOx sulqwnpury suD lyvN
awiesu dyhu krox gvnw
rwie khy ihq sox imlIey
n kubol Bno muK qy kvnw
mo ids qy isr pY kr Pyrhu
pRIiq sox kMT kro lvnW
SRonn mYx suin bMdn kIin
mukMd ipqw pun gw Bvnw
35
mwq sMdyS dey asUaW Bir
qwq ko moh irdy mYx Gnyrw
kwlU qbih mDurwnihx lY

vwly dw
drSn dyKNw

kMnW ivc isPq


jwNI Dn
bhuq
buzDI
ilawvWgw ijMnw kIqw hovygw iekzTw
rwie bulwr dy pws

awgw idE
pRym nwl
myry vlox isr qy hzQ
gly lwAuNw, jzPI pwAuNI
kMnW
mukqI dwqy dw ipqw Pyr igaw Gr
sunyhy hMJU Brky
puzqR dw
imTweI

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

sktw jurvwie kY bYln pRyrw


pMQ ko Coir sBY kRm sox
puir pRwpiq Bw suq awpn
hyrw
TWF ikXo sktw iqh Qwn
qrY Auqro Aur moh vDyrw
36

343

gzfw bldW L hzikaw


rwh mukwieaw swrw DIry DIry
Sihr (sulqwnpur) phuMcw puqR L
ht pur vyiKaw
KVw kIqw gzfw
hyT Auqiraw

{kwlU jI sulqwnpur gey}

pMkj nYn ibloik ipqw idiS


qUrn Dwie kY kIin pRnwmw
kwlU AuTwie lXo, Buj ko gih
kMT lgwie Bly suK Dwmw
hOx pun bMdn jwie krI
gur aMgd jI! sun pUrn kwmw
bUiJkY Cym srIr kI qW iCn
bYso pRXMk pY ly aiBrwmw
37
hwQ ky swQ plosiq mwQ
anwQn nwQ ko aMk bsweI
myl BXo bhu kwl ivKY
mn pRIiq neI kI jeI
AupjweI
sOdw ivSyK hI dyK inKzdw mYx
jwn spUq rho hrKweI
dY Gitkw jb bIq geI
iqh kwl mYx kwlU ny bwnI
alweI 38
bhu kwl BXo sulqwnpury
ikRq modI qy kInI hY kyqI
kmweI?
suin pMkj locn bYn Bny
bhu awn kmweI krI ieh QWeI

kmlnYn ny vyK ky vl
CyqI
bWh PVky
gly suzKW dy Gr L
mYx (bwly ny)
kwmnw dy pUrn krn vwly
puzCky suK
plG pur sohNy (puqR) L
ipawr dyxdw hY mzQy qy
god ivc bhw ky
bhuq icr ipCox
nvIx aMgUrI pw:-kUMjeI
bhuq hzt ivc
do GVIaW
Aus vyly khI

kvl nYn ny

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

344

mwXw itkwNw
nihx hwQ mYx awQ krY iQrqw
Auq awviq hY ieq ko cil jweI
kr eyk ibrwitkw sMic krI hzQ kOfI kzTI nhIx kIqI
nihx
awmd aO KrcI smqweI brwbr
39

dohrw:

puzqR dw moh kzKW dy pul vWU

qwq moh iqRN syqu ijAux, iqRSnw


lihr pRvwih
eykih bwr bhwie so, rhw n ieko vwrI ruV igaw
kCu mn mWih 40
sYXw:

suin sRonin mYx, mn ros Gno


muK bYn Bny Dn rwKin hyqU
jb ko jnmon dXo suK qYx
inq bwd gvwie ibqM duK dyqU
iek hoiq spUq kmwviq hYx Dn
pwviq so jsu awin inkyqU
suiD mUl n BUl krI kbhUM
muJ qy pRiqkUl rho ancyqU

41
kwl ibswl ibqo ikRiq modI mYx
eyk ivrwitkw BI n KtweI
mo sox ikXo bhu rosu qbY
iFg qU hI rhYx Dn dIin
gvweI
bwrj locn aMk ibloik
muJY brjw inj BOxih idKweI
KIJ irdY durbYn BnY bhu
qUSn hoie rhy jgsweIx 42
dohrw:

kMnW

Dn vrQ guaw ky
Gr
soJI
Ault acyq
smW bhuq
kOfI
guzsw
pws
kvl nYn ny tyFI nZr vyKky
mYL roikaw Bwv mnHy krn dw ieSwrw
kIqw ik cuzp rhu
iKJky Koty vwk
pwTWqR-dyvih

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

345

jo KoXo mm Dwm qy, dyvhu

abih kmwie
hOx awXo lyvn kCU, dIno siBih
gvwie 43
bYs qrun ies kI BeI, smJ n Aumr juvwn
aweI koie
pwCl jYsI miq rhI, hwn lwB ipzCy vrgI brbr donox
sm doie 44
sYXw:

Dwm ko nWih sMdyh koAU


Dn Koviq Kwviq eyk sI jorI
dUjo jy hoiq Blo smJwviq
hY n gmI Dn kI mn QorI
jo miqvwn huqo koAU mwnv
kwr iesy mihx ly Dn jorI
hoie ibawih q kw KrcY
qb cwhYgw awp kmweI ju morI

45
hy suq! bYs juvw qv BI
ab Cor PZUlI ko, hohu sXwnw
pwCl rIiq qy hY ibprIiq
kro Dn sMcn jXo miqvwnw
jy muJ dyny ko nWih kho mn
pUMjI inrwlI rKo inj Qwnw
hYx Gr kwrj nwnw pRkwr ky
kox inbhYx Dn hIn jy pwnw
46

iPkr pwTWqR-sMdyS
ieko jyhI joVI
icMqw
buDIvwn mnuK

myrI kmweI
puzqR Aumrw juvwn
Ault
kzTw kro Dn
vzKrI
jy Dn qox hzQ KwlI hoN qW

dohrw:

Dn sMcn ky aink gun, brnn


kry sunwie
bhu ibiD
buiD
smJwveI, guzsw qy ipawr mn ivc ilaw ky
ros nyh mn lwie 47
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

sorTw:

346

lwf awpNy puzqR

bhur idlwsw dIn, kir dulwr


inj qnujw sox
Dwm pXwnw kIn, jhW huqo jYrwm jwNw kIqw
ko 48

ieiq SRI gur nwnk pRkwS gRMQy pUrbwrDy modI Kwnw lyin pRsMg brnn
nwm spqdsmo aDwXo 17

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

347

18. modI dI kwr lyKw kIqw 135 vwDw inkly


17<< ipClw aiDawie qqkrw - sMKyp ilMk aglw aiDawie >>19
{lyKw kIqw, 135) vwDw inkly} 75

dohrw:

SRI arjn arZn suniq arjn js ivsqwr


arjn=SRI gurU arjn dyv jI pMjvyx pwqSwh arZn=arZW LarZ=bynqI
bynqIaW L arjun=icztw, Auzjl (a) arj+n=arj=ieCw rhq, (iezCw rihq
hn, n=nhI qy nhIx js ivsqwr dI (loV ijnHW L) (e) ar=aqy (aqy jgq
(ivc ijnHW dw) js jn=jgq ivsqwr ho irhw hY
arjn pd sMsikRq ivc ieh rUp rKdw hY:-arjun ies dy arQ bhuq hn XQw:1. ikRSn dw imzqR jo AunHW dI BYN dw pqI qy pWfv sI 2. hZwr bwhW vwlw iek
rwjw shsRwrjn, ijs L prsrwm ny mwiraw sI 3. iek pRkwr dw ibRzC 4. apNI
mwqw dw ieklOqw bytw 5. mor 6. icztw rMg, Auzjl 7. azKW dI iek bImwrI 8.
ihMdI ivc kdy ikqy-klp ibRzC dy arQW ivc bI awXw hY 9. szC 10. vyd ivc
ies dw arQ ieMdR bI awXw hY DwqU ies dw hY arjn pRwpq krnw, bnwAuNw 11.
arbI pd hY, arZ ies dy arQ hn bynqI, kiv jI ny ies pd dy arbI rUp
arju L-nnw-lw ky bhu bcn bnwXw hY, arjn bynqIaW, ardwsW, arZW

bwnI arjun bwn ijn bMdn pd isr Dwir 1


(s) air+jn=vYrI lok Bwv, vYrI lok vI ijnHW dw js krdy hn arjun=pWfvW
ivcox qIsrw, ijhVw DnuK bwN dI ivdw ivzc iek cotI dw pRbIn mMinaw igaw hY,
ikRSn jI dI BYN dw ieh pqI sI

arQ:
(ijnHW dw ieh) Auzjl js (jgq ivc) PYl irhw hY ik (Auh dwsW dIaW)
bynqIaW suN lYN vwly hn (aqy) ijnHW dI (AucwrI hoeI) bwNI arjn dy qIrW
vWgU (mn ivc amoG GwAu pwAuN vwlI) hY, (AunHW), SRI (gurU) arjn (dyv jI,
dy) crnW pr isr Dr ky (mYx) mzQw tykdw hW
SRI bwlw sMDuru vwc
dohrw:

imlo jwie kY nwnkI, mn kir


aiDk snyh
asn bsn awno huqo, dXo bYs Bojn kpVy Gr
kir gRyh 2
sorTw:

awdr nwl Ausny

awXo bhur jrwm, swdr iqh


bMdn krI
imil bYsy siB Dwm, irdw KuSI pw:-suB
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

348

amodih sMg Bir 3


SiSbdnw CMd:

suK awnd puzCI

imil ril bYsw kuSl buJysw


bc qb kwlU khiq AuqwlU bcn CyqI
4
suq mm awXo nihx smJwXo
kriq kukwrw sdn Aujwrw 5
suiD nihx lIno qum kw kIno?
suriq ibswrw ikh Dn fwrw iKawl Bulw idzqw ikzQy Dn guvwXw
6
nihxn ibvwhw icq mihx cwhw
-Dn nihx KovY as ibiD hovY7
kir rKvwrI inq suiDkwrI
bhu Dn awvY ikh ibiD jwvY?
8
BujMg CMd:

hy ipqw!

khY nwnkI bYn qwqM! sunIjY


lgo kwr BRwqw Bly hI jnIjY
huvY hY ikqy QWie vYsy sgweI
AudwsIn XW ko lKIjY suBweI
6
iehW awin qyro kCU nWih KoeI gvwieaw
AusdI awpNI ikrq hY
svwrY ivgwrY injM kwr soeI
Bny bYn jYrwm qW so sunweI
BXo hY abY soD XWkI sgweI kuVmweI dI FUMf
10
dohrw:

hrKo kwlU khiq puin, hoie


BlI jihx TOr
dyiK jrwm! krIjIey KzqRI hY Dn bhuqy Dn vwlw
gOr 11
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

349

kibzq:

BwKiq jYrwm coNw goq mUlw nwm


iqh
qnujw hY Dwm so rMDwvy
ptvwrIaw
Blo hY iTkwno cwih kIin mYx
Kujwno jwno
hoie snbMD, suK swno so
inhwrIaw
mor qor eyk lwj, jwnY jYsy kro
kwj
awp qUM sXwno bYn kwl XOx
AucwrIaw
jYsy suKq inXw kO sIql su nYn
myry
qYsy ipKox nwnk kO lwlsw
hmwrIaw 12

rMDwivaW dw ptvwrI hY
Bwl ieh jwN pYxdw hY
suK smyq vyiKaw hY

puzqRI dw

dohrw:
qum kwlU! mm ipqw sm, rhAu

iehW kir Dwm


nwnk jnnI awin hox BwKy bYn
jrwm 13
kibzq:

bhuq smyx dw Gr myrw (qlvMfI ivc


hY)

kwlU Bny bYn bhu kwl ko hY


aYn myro
koAU duK hY n, suK cYn sox, bsiq
hOx
kwr ptvwrI qhW dInI rwie swrI
mm lok anuswrI, pun kYsy n
qjiq hOx
hoie jy sgweI lyhu spd bulweI CyqI
moih

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

kIjY n iblb qoih aOr hOx khiq


hOx
rwKo rKvwrI suq krY n KuawrI
Dn
dIjY miq awp, qW kI icMqw mYx
rhiq hOx 14
nwnkI Bniq sun bYn my
jnk!
qum BwKiq sdIv Dn Koiq inq
morIaw
awpnI kriq ikRq, Koie ikDox
rwKY ibq
rhIey inicMq icq, lyiq nihx
qorIaw
BUKy ko asn pun bsn ngn
dwnI
puMnvwn rUp, krY jwrI nihx
corIaw
krY jy kukrm, invwrn Drm qW
ko
lgY jy sukrm, aDrm qWih
horIaw 15

350

dyr

iszKw
myry ipqw

nukswn kry Bwvyx Dn


nhIx lYxdw awpdw (Dn)
kzpVw ngy L

AusL rokNw aDrm hY

doDk CMd:

jwnhu qwq! iehY giq BRwqih


dyiq PkIr Kvwie jhW qihx
loB nhI iqxh ky Aur aMqr
dwn ibKY miq jwin inrMqr
16
dOlq KW inRp qy fr awvih
lyKih mYx Dn nw Git jwvih
mMgiqaW dI BIV
jwck BIr vfI inq hovih
BwKihx lok sBY -ieh KovihsrbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

351

17
SiSbdnw CMd:

jb kir lyKw vDiq ivSyKw


nihx Git jweI Bl piq aweI
18
ieh krqwrw Dir avqwrw
Bv Bv mWhI nr qn nWhI
19
iev suin kwlU kih suK BwlU
ab kir lyKw vDiq ij dyKw
20
mm kih mwno mn pihcwno
krhu AupweI drb iKsweI
21
kK lK jW ky iek sm qW ky
as ibiD kIjY Dn ijv lIjY
22

ieZq

jnm sMswr ivc (lIqw hY krqwr ny)


mnuK SrIr
Blw suzK

iKskw lYNw

aYsI jugqI ijs qrHW

dohrw:

bwly ko bulvwiekY, dyhu iqsY


smJwie
hm qum imil iqh sox khYx, lY Bwv bwlw mnw leygw pw:-hm qum
imlihx qW ko khYx
hY bwq mnwie 23
hwkl CMd:

jY rwm boil qqkwlw


piT dws bulwXo bwlw
jb bYso bcn bKwny
qum nwnk mIq sujwny 24
hOx qum ko jwniq aYsy
suq nwnk hY mm jYsy
kir qW kI ab rKvwrI
Dn ibrQw dyX n fwrI 25

bYTw

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

quJ sMig rhy kI lwjw


Dn jwvih nhIx akwjw
suin kwlU qy iqh kwlw
irs eIKd kir kih bwlw
26
hm loB nhIx mn rweI
ikAux mihqw jI BrmweI
nihx lwls hY kuC asnw
nihx kriq PjUlI bsnw 27
prmySur nwnk rUpw
AupkwrI sMq anUpw
ies sMgiq hoiq AuDwro
mn svhih SrDw Dwro 28
hm pweI durlB dyhw
Bv qwrox kwrj eyhw
suin mihqw! quJ Dn cwhw
rhu nwnk suq ky pwhw 29
mm iezCw Aur mihx eyhI
nihx awiesu mytiv kyhI
kCu drb n pRIhw myry

352

ibrQw
guzsw eIKq) QoVw ijhw

Bojn dI
kpVy

sMswr L qrW, eyho kMm hY


jy qYL
pws
hukm koeI BI
Dn dI iezCw nhIx mYL pw:-kCu drb
n pRIqI myry

jy mn mihx lwls qyry 30


rhu nwnk suq ky pwsU
Gr
ly awvhu iehW avwsU
jo Krcih qy viD jwvY
jo hzQ awvy
rhu lyviq jo kr awvY 31
Dn
ibq hoie n hmry pwsw
Auh suawmI hm iqh dwsw
Dn iekTo ikAux bin aweI
iqh awiesu myit n jweI
32
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

suin bolo qb jYrwmw


suin mihqw! ieh inhkwmw
siB bwly swc bKwnI
siq jwnhu inj mn mwnI 33
nihx kIjY Aur mihx rosU
kCu bwly ko nihx doSU
jb hovih nwnk bwhw
nihx Kovih Dn, inq cwhw
34
bulvwvox hoie sgweI
icq icMqw krhu n kweI
iqX moh qbih ho jweI
nihx Kovih drb ajweIx 35
suin bwlw qhW isDwXw
jihx nwnk hwt suhwXw
qb kwlU koiek kwlw
bIqwXo qinXw Swlw 36
cilny kI kInI qwrI
smJwviq bhu prkwrI
suq hoie sgweI qyrI
ab qUrn nihx kCu dyrI 37
kir iekTo Krc sgweI
qij awgl rIiq ibjweI
imil qnjw qnujwpiq ko
bhu cln smYx kir ihq ko
38
imil nwnk sox pun bwlw
bc ihq ky kih kir cwlw
inj kwlU BOn isDwXw
pun nwnk kwr clwXw 39
hY rIiq pUrbil jYsI

353

kwmnw qox rihq, byloV

guzsw

quswL szdWgw, jdox


iesqRI dw moh
clw igaw
kuC smW
puzqRI dy Gr

ipClI ajog rIqI, byjw


puzqRI juvweI, BweI jYrwm jI L

ipClI pwTWqR-hY rIqI pUrb jYsI

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

siB vrqih nwnk qYsI


dy asn bsn siB qWeI
Gr CUCw ko n pTweI 40
puir psrI kIriq rUrI
nr nwirin Gr Gr pUrI
kY pWiq mrwlin BUlI
kl ikDOx mwlqI PUlI 41
ijAux surqru aink Audwrw
iqAux dyiq n hoiq avwrw
inq BUr PkIrin BIrw
dy hrKihx irdy sDIrw 42
dohrw:

354

KwlI
Sihr ivc suMdr
pMgqI, fwr hMsW dI
Xw suMdr mwlqI PuzlI hoeI hY
klp ibRzC bhuq sKI
ibn dyrI
bhuq BIV
dy ky idl ivc pRsMn huMdy hn gurU jI,
jo DIrj vwly hn
iek cugl ny

ikiqk kwl bIqiq BXo, qbih


ipSn iek awie
dUqI krI jrwm pY, sdn iekMiq cuglI Gr ivc bhwky iekzilaW
bswie 43
hwkl CMd:

iesqRI dy Brw L

iqX sodr qum smJwE

Dn ibrQw nWih lutwE


mn jwin Bly mm bYnw
mn qnk qWih ky BY nw
44
bhu dyiq PkIrn drbw
inq Koiq qurk Gr srbw
qum Koie qurk kI jwno
duKdwnI aml pCwno 45
BYmwn BXo jYrwmw
AuiT qUrn gmno Dwmw
kih bolI awrj qnIaw!

QoVw bI Bwv, gur nwnk dy KOP

Bwv ibdySI muslmwn (nvwb) dw


awdq
ienHW dI) hkUmq
pCwNdy hI ho

duKdweI

(qusIx)

CyqI
szdI vwj mwr ky hy sRySt dI puzqRI!
(Bwv SRI nwnkI jI)

bhu lokn qy mYx sunIaw 46


srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

Dn Krciq nwnk aYsy


vf BUpiq hoviq jYsy
BY dyiq khYx nr awey
ijAux sr ihrdy Kr lwey
47
ab krox kOn mYx kwjw
rih awvih ijh ibiD lwjw
icMqoidD BXo inmgnw
khu poq jqn hie lGnw
48
suin Bny nwnkI bcnw
mn qv jy sMsY Kcnw
kir bwq Auicq icq BweI
ijAux Brm BUr imt jweI
49
prqIiq n aweI qum ko
kw mslq bUJiq hm ko
qum jwniq BRwq vfweI
inq dyiq muJY smJweI 50
inq hmro Aur prqIqU
nihx foliq kbhUM cIqU
prmySur nwnk rUpw
AupkwrI sMq anUpw 51
Bv mwXw vrqiq joAU
sRI nwnk kI siB soAU
qum cwhiq jy ab dyKw
kir lIjY siB hI lyKw 52
jo vDY ikDox huie pUrw
nihx mwnhu jo khux kUrw
suin bolo vwk jrwmw

355

vfw rwjw
qIr iqzKy

icMqw dy smuMdr ivc


jqn rUpI jhwj qW jo lG skIey

quhwfw
lwiek icq L jo cMgI lgy pw:aweI
swrw

slwh puzCdy ho

Brosw pw:-su pRqIqU

sMswr ivc vrq rhI hY


pw:-ieh
jW qW vDygw jW pUrw Fukygw
pw:-jy

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

ab hOx n krox ieh kwmw 53


hY qumry Aur jb aYsy
nihx lyKw kirhox kYsy
bc BnY nwnkI sunIey!
ab lyKw lyhu, n gunIey 54
nihx kIjY abih iblbw
bulvwvAu suq mm aMbw
kih ByjI qulsW dwsI
jihx nwnk Qy suKrwsI 55
iqxh bUJiq nwnk aYsy
khu qulsW aweI kYsy?
pun dwsI bcn bKwny
qum BgnI bhu ihqvwny 56
bhu ibnY krI kih bwnI
idhu drSn krunw TwnI
ieAux aweI qumry pwsw
AuiT clIey susw2 avwsw
57

356

huN lyKw lE, ivcwrW n kro


dyrI nw kro
puzqR myrI aMmI dw

BYN
ikRpw krky
BYN dy Gr

dohrw:

SRI nwnk boly bcn, cil qulsW


hOx awie
muJ ko lIin bulwie iFg bUJiq puzCNy lgy mukqI dwqy
By giq dwie 58
hwkl CMd:
ikAux hmYx bulwXo? bwlw!

ies vyly
BRm hoXo Aur ieh kwlw
mm culI kInI kwhU
mn liKXiq hY ibiD XwhU smJIxdw hY
59
SRI aMgd sox kih bwlw
suMdr
siB kQw bnwie rswlw

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

gur aMgd! sunIey bYnw


hOx Bwko sunhu suKYnw! 60
ko kir hY dUqI qyrI?
nihx aOgunqw kCu hyrI
nihx krqy kCU kukwrw
suin nwnk bcn Aucwrw 61
hY awpn mYx ju imTweI
so bwlw awin AucweI
ly FweI syr pqwsy
AuiT gzCiq By suKrwsy 62
cil awey susw inkyqw
hox sMg gXo kir hyqw
AuiT kIno bhu siqkwrU
mxc dIn ivCwie ju cwrU 63
qb boly bydn kyqw
khu BgnI! boln hyqw
qum hmko boil pTwXo
suin awiesu mYx cilawXo
64
kih kwlU qnujw BweI!
qv drSn mn llcweI
qb ByjI qulsW dwsI
ab dyiKiq irdw ivkwSI
65
SRI nwnk bcn Aucwry
suin BgnI irdY hmwry
BRm hoXo, dyhu bqweI
iks kwrj moih bulweI? 66
bc Bny nwnkI aYsy
qum jwniq siB ibiD jYsy

357

bcn
suK dy Gr jI!
cuglI
mwVw kMm
hztI ivc imzTw
ilaw cukky
qur pey
byby dy Gr
pRym
awdr
plG
bydI kul dy Dujw pwTWqR-dXw
inkyqw
awKo byby jI szdN dw sbzb
szd Byijaw hY
awgw
kwlU dI puzqRI ny ikhw

iKV igaw hY

pw:-qumwry gurU jI boly:-

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

ho aMqrjwmI jwnox
ibn boliq siBih pCwnox
67
'suin BgnI! mYx Aur jwnI
mur dUqI iknY bKwnI
hY awgy hmYx sMdyho
siB lyKw ab kir lyho 68
bhu dyir BeI ibn lyKy
Dn inksih ikqno SyKy
imit jY hY mn sMdyhw
ieAux pUrb hI muJ pRyhw
69
suin BgnI dyiq idlysw
nihx koAU BRwq aMdysw
siB lyKw lynw dynw
inq clO jwiq Gt hY nw
70
Bo BgnI! sziq alweI
Dir lyKw lwj n rweI
nihx krIey ab kCu dyrw
siB lyKw lyhu inbyrw 71
mn sMsY jwih invwrw
hY dUqn kw muK kwrw
suin BgnI bYn Aucwrw
ijAux Aupjo irdy ivcwrw
72
mn jwnhu krIey soeI
ijAux irdy hr qv hoeI
ly sMig cly jYrwmw
jihx dOlq KW ko Dwmw 73
iml nvIisMd sox bYsy

358

pw:-iehu
myrI cuglI
sMsw

bwkI-vzD
sMsw
pihly hI myrI iezCw hY
idlwsw
sMsw (a) fr

lyKy krn ivc

dUr ho jweygw
cuglW dw mUMh kwlw

munSI nwl

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

nr pRwikRq hovihx jYsy


jo awmd Krc BXo hY
siB BwiK ilKwie dXo
74

359

sMswrI mnuK

hY kihky

dohrw:

swFy qRY mhIny dw swFy qRY mhIny dw


munSI ny

qIn mhIny arD puin, lyKk


lyKw kIn
iek sq pYxqI rjqpN, vwDy iek sO qy pYxqI 135) rupzXy dInW dy
dwqy dy (inkly)
dwnI dIn 75
hwkl CMd:

ikX kmlnYn jb lyKw

{lyKw kIqw, 135) vwDw inkly}

qb inkso ieqnw syKw


jYrwm irdY iqh kwlw
BI ljw hrK ibswlw 76
iqh GtI ibsUriq BUrw
mYx Brmo BwKy kUrw
ril awey Dwm jrwmw
mc bYTy syvk swmw 77
qb BGnI bUJiq aYso
khu lyKw inbro kYso
suK aYnihx bYn bKwny
suin, jIjw bwq su jwny 78
ieh lIjY modIKwnw
ab hoie n mo guZrwnw
kr qwrM mm krqwrM

bwkI, vwDw
nwly Srm nwly KuSI
GVI JUiraw
JUTy dy kihN krky
mMjy qy syvkW dy awsrw (gurU jI)

Bwv, gurU jI ny
suN BYN, jIjy L pqw hY

myrw krqwr hI krqwr hY (a) myrI


qwr krqwr hzQ hY

inj kwrj lyhu sMBwrM 79


cilby kI kInI qwrI
SRI nwnk prAupkwrI
jYrwm AuTo iqhkwlw
gih pg kih ibnY ibswlw
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

360

80
kir BgnI rudn alwvY
ieAux BRwqw ikAux bin awvY
muJ mwrhu qO ikq jwvhu
jO rih hO moih ijawvhu 81
koml
qum imrdul srl suBwAU
kir aOgun iczq n kwAU
hm BUlnhwr sdweI
qum bShu ikAux nihx BweI?
82
dohrw:

kmlnYn muKbYn kih suin jIjw


jYrwm!
puin Gwto jy awveI ikAux kir ho,
ieh kwm? 83
iqRBMgI CMd:

jYrwm bKwnI sibnY bwnI


nihx mYx jwnI Skiq sbY
ikMcq hOx jwnI, bhu anjwnI
Aur siB jwnI, lKhu abY
prmySur pUrn, klml cUrn
gun sMpUrn, avqwrI
muJ bS gunwhU, suin kir kwhU
Aur BrmwhU, duKtwrI! 84

smyq bynqI dy
swrI
QoVI
jwNox

iksy qox suNy suNwey idl myrw Brm igaw


sI hy duK nwSk!

pun susw alweI suin suKdweI!


jy Git jweI drb kbY
jihx kihx qy lweI, dyAux purweI
nihx qum gmno rho abY
hm Pyir n kih hYx; qUSn rih hYx cup
siB suK lih hYx pws rhy
mn ros invwro, krunw Dwro
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

ibrh n fwro, pMQ ghy 85


hOx inkit bKwnI ieh br bwnI
nwnk swnI avr nhIx
jO rGuvr ikSnw Dir qn
ibSnw
hY piq ijSnw rUp shI

Xug pd aribMdw awnd kMdw


suKd mukMdw aGtwrI
jn krunw kir siB jg Twkur
gwn idvwkr Buj BwrI
86
dohrw:

361

rsqw PVky (cly jw ky)


mYx kolox ikhw cMgI
nwnk quzl hor (koeI) nhIx
rwm cMdr ikRSn
ieMdR sMs. ijKN jo ivSnU ny qn
Dwrky rwm, ikRSn rUp (ley hn qy)
ieMdR, (ienW sBnW dw) pqI (gurU nwnk)
inScy hY
pwp nwSk
dwsW Auqy ikrpw krn vwly
gwn dy sUrj awjwnu bwhU, (a)
smrzQ
hzQ joVky

SRI aMgd jI! sunhu, mYx iem qb


kih kr bMd
bhur bcn Aucry ruicr krn ros
ihq mMd 87

BYN BweI jYrwm jI


kuMflIaw CMd:
susw suswpiq dIn hY, ibnY

Bniq bhu bwr


pg pkriq mn pRym Dir, rhIey
jIjw gwr
rhIey jIjwgwr, bcn pun pun
nihx Pyrhu
dXw aYn suKdYn! prm pRymI ien
hyrhu
vifXn ky mn kRoD jO, pwvk
srs Audoiq
kriq bynqI bMdnw, bwir buJwvn
hoiq 88
kml nYn suin bYn mm, hY gey

crN jIjy jI dy Gr
bwr bwr nw moVo
vyKo
agnI qul pRgtdw hY
bynqI krnw (mwno) jl hY

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

362

prm ikRpwl
bwnI swnI hyq jn, boly suKd jnW dy ihq vwlI suK dwqy suMdr
rswl
boly suKd rswl, Bno bwly bc
qyrw
kbih n horhux qWih, lKhu ies
ibiD mq myrw
as kih iesiQiq pun krI, TihrnW
dInw nwQ dXwlu
dyKy drSn duK dhYx, jn dwqw ju dwsW dy dwqy bVy
ibswl 89
dohrw:

dMpiq muJ sox BwiKhIx,


Dir kY aiDk snyhu
awj BRwq dIno nXo,
DMn DMn buiDgyhu! 90
syvw ins bwsur kriq,
XW qy krunw BUr
SrDw qumrY Aur deI,
BXo Brm mn dUr 91

Bwv byby jI qy jYrwm jI

hy buzDI dy Gr

sorTw:

hrKiq siB suK pwie,


SRI nwnk awpn cly
mMd mMd giq jwie,
kiv jwviq bilhwrny 92
lyKy qy jO Sy,
dIno dOlq Kwn Dn
hrKo irdy ivSyK,
dey sqwrW sY aiDk 93
ihMdu qurk bhu awie,
dyiq vDweI imil sBY
BwKihx bhur sunwie,

hztI L
tor
bwkI, vzD
bhuq
vzD pwTWqR-aTwrW sY

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

363

hmihx suno ikRq qij deI Czf


94
dohrw:

aiDk kIn apsos hm,


qum Aupkwir srIr
ikRiq lInI hrKy suniq,
vDIey gunI ghIr! 95
jQw Auicq snmwn kY,
ibdw kIin gun aYn
krn lgy modI ikrq,
pUrb ijAux mn BY n 96

aPsos

hy guNW dy smuMdr jI!


ijvyx Xog sI awdr dy ky

pihly sm inDVk ho ky

ieiq SRI guru nwnk pRkwS gRMQy pUrbwrDy lyKw krn pRsMg brnn nwm
aSt dsmo aDwX 18

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

364

19. sRI gurU hrgoivMd mMgl siqgurU jI dI sgweI


18<< ipClw aiDawie qqkrw - sMKyp ilMk aglw aiDawie >>20
{gurU jI dy nwnikaW dw iZkr} 20
{mrdwny L kIrqn dw vr} 65..

dohrw:

SRI gurU hirgoivMd jI pd aribMd mnwie


aribMd=kml mnwie=mnwAuNw, awrwDn krnw, iDawAuNw, icq ivc iDawn Dwr
ky nmskwr krnI

khox kQw suKdwienI suno iszK icq lwie 1

arQ:
SRI gurU hirgoibMd jI dy crnW kmlW L mnw ky suK dyN vwlI kQw (azgox)
vrNn krdw hW, (hy) iszKo! icq lw ky suNo
SRI bwlw sMDuru vwc
sYXw:

kyiqk kwl ibqIq BXo


Bil rIiq sox modI kI kwr
clweI
qoliq ly qkrI kr mYx
hirKwie kY lyiq hYx, dyiq
svweI
jwick awviq kIriq ko suin
jo mn Bwviq pwviq sweI
hoie rhy ibsmwd sBY nr
kIin rswien kY Dn pweI
2
jwnYx n Byd aCyd XhI
krqwr srUp Drw avqwrw
dMB inkMdn awnd kMd
su nwm jpwvn ko qn Dwrw
nAu iniD, isziD aTwrihx jy

qzkVI
lokI lYxdy hn gurU jI) dyxdy hn
mMgqy

rsYN jW

dyKo pihly aDwX dy sqwrHvyx CMd ivKy


ienHW dy nwm
hzQ joVky

kr bMid kY TWFI rhYx drbwrw


kOn kmI huie qWih sQwn
inrMjn aMjn mYx vrqwrw- prmySur mwXw ivc vrq irhw hY

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

365

3
kibzq:

pzKo ky rMDwvy gRwm bsY qihx mUlw


nwm
nygI ly sgweI awey puir
sulqwn hYx
bUJiq jrwm nwm, awin imly Dwm
soAU
Bly snmwn kY bYswey SuB Qwn
hYx
nwnkI suniq hrKMiq anmyv
aMg
bolI kul bDU, jy vDweI dyiq
mwn hYx
kInI kul rIiq imil gwviq hYx
gIq qIX
nIko Auqswh kIno dIno bh dwn hY
4
hrKXo jrwm bhu bWDv bulwey
Dwm
Gitkw ivcwr kMj nYn ko ibTwXo
hY
Bwl mYx iqlk kIno, ibzpRn
asIs dIno
azCq lgwie imStwn muK pwXo
hY
gwiex gIq nwrI lyiq nwm dyiq
gwrI
hws hoiq suKkwrI mn siBin ky
BwXo hY
aYsy sulqwn puir aiDk AuCwh

lwgI kuVmweI

awdr krky
nw myvY aMgW ivc
szdIaW kul dIaW qRImqW Eh
vDweIaW idMdIaW hn (qy byby jI
vDweIaW) mMndy hn
iesqRIaW

swk, sMbMDI
GVI
mzQy bRwhmNW ny
cwvl imzTw

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

366

kir
eyk qlvMfI nr qurn pTwXo hY CyqI Byijaw hY
5
sYXw:

iqRpqw gur mwq sunI jb bwq


irdY hrI ijAux nvoxiniD*
pweI
kr mYx imStwn ley inksI
ikX quMf al ijn suzD
bqweI
-bilhwir mYx, jwAUx muhUrmuhUidX kwirKkM pMc, cIr AuFweI
kul nwir bulwie gvwie kY gIqin
mMgl kIn BXo mn BweI 6
kwlU nY bwq sunI hrKo Gn
Gor qy mor mno suK pweI
jwck jwciq dy mn Bwviq
lyiq asIs, Bniq, bDweI
aMgn mYx aMgnw su AumMg
dukUl alikRq sox Cib CweI
nwnk rUp lKo avqwr ko
bYs SrIkn XW ibiD gweI 7

mwnox nvyx inDW


imTweI
mUMh mUMh Br idzqw imTweI nwl
ijsny Kbr aw ky idzqI sI
vwr vwr
rupzXy isropw pihnwieaW

mwno mor ny bzdlW dI awvwZ qox


lokI) kihMdy hn
vyhVy ivzc iesqRIaW
kpiVaW qy gihiNaW nwl sjIaW
bihky

sorTw:
Drmihx kw snbMD, BXw bydIan

kul ibKY
kwlU suq siq sMD, inrml kul sc srUp, sMsikRq, sq sMiD szcw, szc
L Dwrn krn vwlw (a) sc dI avDI
siBhI krI 8
dohrw:

szd Gzly Kbr

SRI nwnk ky nwnky, bol pTy


suD dyX
cil awey qqkwl so, nyg CyqI lwg jo kuJ AuhnW L dyNw bNdw
sI lwg jo kuJ AuhnW L dyNw bNdw sI
awpno lyX 9
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

cOpeI:

SRI nwnk jnnI ipq rwmw

367

mwqw dw ipqw, nwnw ijsdw nwm) rwmw


sI

{gurU jI dy nwnikaW dw iZkr}

mwqul sRySt ikRSnw nwmw


nwnk jnnI mwq iBrweI
suin kir sgun Bly qihx aweI
10
imil siB kIno AuqSv BUrI
hrKiq krihx rIiq kul rUrI
imil siBihin sox bolo kwlU
qjhu iblbih hohu AuqwlU

11
cil kir cOkV Krcn krIey
qUrn pMQ ivKy pg DrIey
as kih siB hI sOj sMBwrI
ibRKB skt sox jory BwrI
12
kwlU lwlU kInI qwrI
SRI nwnk gun Bniq AucwrI
krn drs lwls Aur jwgI
ijAu mDukr puSkr anurwgI
13

mwmw

dohrw:

bwrW

mwqw dI mW

dyr CyqI hovy


QYlI, rupzXy dI
CyqI rwh ivc kdm Dro
simRgI
bld gfy

pwTWqR-acwrI
iezCw
BOrw kvl

cly jbih sulqwnpuir dwdS


siB nr nwir
mwqul nwny hrK mn aOr dws mwmy
suKkwr 14
cOpeI:

rwie sdn kwlU qb gXo


inkt jwie Aucriq bc BXo
mo suq nwnk dws qumwrw
BeI sgweI muJih hkwrw 15
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

iqh cOkV Krcn hm jwvihx


jy awiesu ab qumrI pwvihx
suin kwlU bc bolo rwAU
as ibiD nihx khu bYn ibjwAU
16
nwnk hmro swmI jwno
hOx ikMkr ky Qwn pRmwno
krunw krY ij nwnk mo pr
XhI mnIKw mn mYx ho iQr
17
bcn Aucwrhu bhur n aYsy
hY anjwn khy ab jYsy
mihmw lKiq n, inj suq jwnY
qIn lok ijs awiesu mwnY
18

368

awgw
rwie jI dI SrDw dw Bwv aqI Auzqm
hY
byjw, anuicq, aXog

dws
buzDI cwh itky

pw:-Bny
awgw

dohrw:

jwhu abY sulqwnpuir, cOkV


Krchu joie
imil SRI nwnk sMg qum, nihx mwVy bol nw bolNy
durbwk bgoie 19
cOpeI:

suin kir kwlU igrw alweI


Aur sMdyh n pwvhu rweI!
Bly bcn ab BwKn kIjY
kuSl SRyX kI awiesu dIjY
20
hY kwlU! qUM bol ivgwrw
XW qy brjn bcn Aucwrw
iehW rhiq jb kriq lrweI
qihx nihx khIey bYn ibjweI
21

bwnI khI
hy rwjy
suK kilawn dI awgw

htkN dw
anuicq

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

369

sunhu rwie jI SuB miq dwnI


qum prmySur ky asQwnI
iek puzqR
iek suq hmrY nwnk pwro
imil iqh ikAux durbwk Aucwrox
22
rwie khy kir kwrj jwie
kir hY qumro Blo udwie
muJ ids qy kir aiDk snyhw bhuq pRym
prshu pd anukMpw gyhw crn ikRpw dy Gr (gurU jI) dy

23
dohrw:

GnI bMdgI kIjIey, kml nYn


iFg jwie
kir bMdn kwlU clo mwnI rwie rwie dI awgw mMn ky
rjwie 24
cOpeI:

skty pr arUF qb hoey


cliq Bey siB Sok ibgoey
suq kI pRIiq bDy sMig forI
mnhu mIn krKy kir jorI
25
KRc smwj lIin ibiD nwnw
idn pRiq aiDkih kIin pXwnw
Gr ko fUMm sMig mrdwnw
ijsky jwgy Bwg mhwnw 26
puir sulqwn ivKY cil awey
nr nwrI siB dyiq vDwey
Auqir skt pr qy qihx siB
hI
Dwm jrwm pRvySy qb hI 27
imlI nwnkI nyhu Gnyrw

gzfy pw:-awrUFq
dUr krky
puzqR dI pRIq rUpI forI nwl bzJy hoey
mzC iKzcy jor nwl

gzfy Auqox
vVy

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

370

mwq aMk ly isr kr Pyrw


kwlU kI piqbRqw kumwrI
rUp SIl gun pUrn cwrI 28
imil siBihin sox awnd dInw
jQw Auicq iqAux awdr kInw
awie vihr qy qbY jrwmw
siBihin sox, imil kIin pRnwmw
29
SRI nwnk suin awvn kwlU
AuiT kir gmny sdn AuqwlU
Dwro pd pMkj pr sIsw
dInI kwlU aiDk asIsw 30
sUMGiq msqk Bir Bir kOrI
pyKihx muK ko siB suK TOrI
prm pRym pulkwvl aMgw
kriq pwr Aur sMig AumMgw
31

mW ny

dohrw:

mukqI dwqw jI puzCN lgy awKo hy


ipqw jI!

RpuzqRI
suMdr

isr
cuMmdw hY mzQw jzPI Br Br ky
Bwv gurU jI dw muK
rom KVy

giq dwnI bUJiq Bey, Bnhu


jnk! smJwie
qn anwm mn and hY qlvMfI srIr arog hY? rwie bulwr dw
myx rwie? 32
cOpeI:

kwlU khiq BXo sun qwqw!


ivsr geI QI Aur qy bwqw
qum kirvwie dXo moih XwdU
siBih kuSl qihx pRBU pRswdU

33
prm pRym sox iqh miq pUrI
krI bMdgI qum sox BUrI
kho pRIq sox qv pd prsn

irdy
pRBU dI ikrpw nwl pw:-ibSn

bhuq
crn pw:-kro

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

ijs ko lwls insidn drSn


34
suin sMdyS ipRX AuTy bhorI
gey mwq iFg dY kr jorI
Dro Xugl crnn pr mwQw
kMT lgwey Buj gih hwQw
35
sjl iblocn aWsun pwqI
Bir awnxd BI sIql CwqI
qnuj bdn Cib sdn iblokI
AuqSv smYx jwnu axsu, rokI

36
-dYv pRBwvih kIin ibXogin
nihx muJ suK idX suq sMjogin
qdip lKhux mYx inj vfBwgI
suq AuqSv ab dyKin lwgI37
bwr bwr jwvih bilhwrI
iqRpiq n ipiK suq mUriq
cwrI
SRI nwnk pun AuT suKdwqw
jwie krI bMdn ipq BRwqw
38
ihq sox lwlU Bir kir aMkw
hrKiq pyKiq bdn mXMkw
kMT lgwie rho suK pweI
ijAux ikrpn Dn qij n skweI

39
jnmo hm Gr suq suKdweI
inrml kInI kul ieh jweI
azgRj kI prmySr jwnY

371

iezCw rwq idn


ipawry dw sMdySw Pyr
dohW
pw:-qb aqy-lGu
hMJU ifzgy
puqR dw jo suMdrqw dw Gr hY
hMJU roky
dYv gqI ny
puzqR dy myl dw

rjdI nhIx suMdr

cwcy L
jzPI
muKcMdRmw
SUm ijvyx Dn Czf nhIx skdw

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

372

kir ihq lwlU bcn bKwnY


40
pun AuiT SRI nwnk duKkMdn
jwie krI nwny pd bMdn
pkr Bujw inj kMT lgwXo
anxd nIr locn mihx CwXo
41
idzsdw nhIx koeI mMgqw
ipKiq n ko jwck iqh TOrY
dohqRy L jzPI qox
doihq ko n aMk qy CorY
nwnI nwnk nwm iBrweI
iqn awnn qy igrw alweI muK qox bwnI
42
dohrw:

mukqhu ab inj aMk qy


kir snyh qum lIn
imlihx apr sox pRym Dir
ibrih krihx siB CIn 43
cOpeI:

Cfhu jzPI qox


ipawr
hornW L bI imln
sBnw dw ivCoVw dUr krn
bcn

mYx n qjox rwmy bc BwKw

jb lo pUrn hY nihx kWKw


qbih ivCorox apny Aur sox
isrvwrox Dn bhu inj kr sox
44
suniq iBrweI bcn alwvY
krhu inCwvr jo mn BwvY
rwmw kih ko awie n mWgn
dyAux inCwvr kr ikh aWgn
45
qbih nwnkI qulsW dwsI
pTeI -jwck awnhux pwsI-
jb jwck jwny qihx awey

iezCw
gly qox
jd isr qox vwrWgw awpNy hzQIx

vwrnw kro
vyhVy ivc iksL dyvW

ByjI mMgqy

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

bIs rupzXn tky mMgwey 46


ds ky nwnI, pMc su mwmw
krihx inCwvr isr suK Dwmw
aMgn mihx mMgn sn pUrw
lyvn hyq BIr BI BUrw 47
awin drb ikSny ipq pUCw
dXo siBin ko qjo n CUCw
ikXo nwnky AuqSv BUrI
bwih smwn ju hY ibiD rUrI
48

373

pMjW dy mwmy ny
Bwv gurU jI qox
mMgiqaW nwl
hor Dn, ikSny dy ipAu ny puziCaw Bwv
mMgvwieaw
KwlI
bhuq, (a) Br vMfNI Auqsv smyx dwq
vMfN dI iek rsm BI hY
suMdr

dohrw:

iml ky siB iqh Qwn mihx,


mwno aiDk and
js suMdr ivsiqRiq kir, mnhu PYlwieaw
pRkwSiq cMd 49
cOpeI:

eyk dos qihx kIn mukwmU


pun pXwn ikX mUly DwmU
prmwnd ndn jYrwmU
krI qXwrI cilby kwmU 50
rwmw, ikRSnw, kwlU, lwlU

idn
czlNw dy Gr

siqgurU jI dy nwny dw nwm BweI rwmw


jI, mwmy dw nwm ikRSnw jI, nwnI jI dw
nwm iBrweI jI, BweI jYrwm jI dy ipqw
dw nwm prmwnd jI
CyqI

hrKiq Aurmihx cly AuqwlU


hOlI hOlI rsqw
gmny kRm kRm mg ko qwgy
inkt jwie phuxcy vfBwgy
51
inDw nwmy bRwhmN azgy
Byjo idj inDw agvwey
mUly L Kbr khu ik
suD mUly khu bydI awey
cOkV Krcn smJhu kwjw

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

374

jwie kho iev, krih smwjw ieAux iekzT


52
gmno Gr, ipK dIin asIsw inDw igaw vyK ky
icrMjIv kir hY jgdISw
mUly bMdn idj ko kIno
snmwno awsn awsIno 53 bYTwieaw pw:-awsn AuT dIno vw,
ikh qy BXo awvno qohI
apnI kho vwrqw mohI
suin kir bRhmN bcn alwXw
hOx sulqwn ngr qy awXw
54
prmwnd pTw qum pwsw
awey bydI lKhu avwsw
cOkV Krcn kI ibiD jwnhu
suiD krny mm awvn mwnhu
55
suin mUlw bolo idj swQy
Blw BXo awvihx muJ mwQy
qUrn jihx qihx dws pTwey
ilX mMgvwie sOj smudwey
56
idj Byjo pun boil pTwey
mUly sdn siBih cil awey
imil kY krI Bly kul rIqw
hrKy vDI nvInI pRIqw 57
cOkV Krcn jo ibiD cInI
prmwnd siBih qb kInI
rwhu lwg Xug GW qy hoXo
BeI vDweI Sok ibgoXo 58
kir iekMq kwlU kih bwnI

awsn Auc dIno


ikzQox
ikhw

ny Byijaw hY
Gr
myrw awAuNw Kbr dyN leI smJo

CyqI
swmwn
kuVm) szd Gly

lwg dI jo rhurIqI sI dohW qrPox


dUr kIqw

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

prmwnd! suno suK KwnI


mUly qy mWghu qum swhw
BlI BWiq jO hoie ibvwhw
59
kIin ipRQk mUly ko qb hI
prmwnd khI ibiD siBhI
kMnw br kI bX hY qrunw
swhw ilK idh liK awcrnw
60
suin mUly ny bcn Aucwry
nihx mwno mn bYn qumwry
eyk brs bIqy iqxh pwCy
iliK Byjox swhw mYx awCy 61
as suin kY iqn qUSn TwnI
BnI ju mUly so mn mwnI
iek idn rih By ibdw skIriq
gRwmih suMdr js ibsqIriq
62
skt arUFih pMQ isDwey
puir sulqwn ivKY cil awey
kriq nwnkI AuqSv BwrI
sdn bulweI nwgr nwrI

63
gwviq gIq imlI ipkbYnI
gwrI dyihx suKd imRgnYnI

375

vzKrw
Aumr juawn
jwNky vrqwrw, rIqI

cuzp
khI
jsu nwl
ipMf ivc PYilaw
gifaW Auqy

Gr cqur, suMdr iesqRIaW


koiel dy avwZ vwlIaW
iszTNIaW hrn dIaW azKW vwlIaW
Bwv qRImqW

mMgq jn pwvihx bhu dwnw


dyihx asIs vDihx suK nwnw
64
kyiqk idn rih puir sulqwnw
pun kwlU cih kro pXwnw
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

376

kwr
-hY hY atkI ikRq ptvwrI
ab gmnox mYx- irdy ivcwrI
65
cln bYn suin kir mrdwnw
moK dwqw
gvno jhW huqy giqdwnw
{mrdwny L kIrqn dw vr}

inkit jwie kir igrw vKwnI


suin jjmwn aiDk qum dwnI
66
aiq AuqSv sox BeI sgweI
muJ dIjY inj abih vDweI
Bo suKrws! avws imrwsI
DrOx sdw mYx rwvir awsI
67
nr anyk qum qy vruswny
pwvihx jwck inj mn Bwny
ab lO mYx n jwcnw kInI
qum ipq dyiq vsqu so lInI
68
giqdwnI suin kir iqh bwnI
boly imRdul prm suK swnI
jOn mnorQ mn hY qyry
krhu bcn dyvox ibn dyry 69
hmro hY quJ sxg iek kwjU
aiBlwKw pUro inj awjU
mrdwnw guinkY mn swrQ
khY dyhu ko Blo pdwrQ 70
ijh qy hrKhux Aur iqRpqweI
js qumro kir, dyAux duaweI
hY rwvr ko muJY Brosw
sm Audwr ko inRp n skoSw

bcn ikhw

mYL awp
mYx (awp dy) Gr dw imrwsI hW
awpdI aws

mn BweI dwq pwAuxdy hn


mMg

suK nwl imlI hoeI


jyhVw
kMm
awpNI iezCw azj pUrI kr lY
socky awpNI loV
irdw rzj jwvy
asIsW
keI KZwinaW vwlw rwjw BI awp jyhw
sKI nhIx

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

377

71
cMgI
dohrw:
suin mrdwnw kwn dY, nIk vsqu

ijh pwie
kImq qWih n jwneI rMj irdw hY
jwie 72
cOpeI:

kro lwlsw drd dukUlw


nihx jwnhu awgy kw sUlw
jwq imrwsI jwcn drbw
pihrn Kwn lKo suK srbw
73
mn guin ky BinhI mrdwnw
so dIjY, jo nIko jwnw
ijAux muJ Blw hoie, suKpuMjw!
so dyvo, ikAux hovhux rMjw!
74
boly kml nYn quJ dIno
bwidq qMq bjwvn cIno
Xw gun qy mn hir kir SokU
bMDn qij hY suK dY lokU 75
hirgun gwvn ky rs mWhI
prcY mn avgun imt jwhIx
as guN so aiBlwKw myrI
rhYx sMig jy, hY giq qyrI
76
ieAux suin hrK AuTo mrdwnw
Aucro SRI nwnk klwnw
ipqw ipqwmYx pr pun pr ky
brnn nwm kry jg gur ky
77

iezCw Dn qy kpVy dI
duK
Dn mMgN vwly ho
KwN pihnN L hI swrw suK smJdy ho
awKdw hY
jo (qusW) cMgw jwiNaw hY Eh idE
pw:-mm
mYx ikAux rMj hovWgw

qMdI vwly swZ dy vjwvN dI jwc


pw:-qw

ieh guN jy qyry nwl rhy (a) swfy nwl


jy rhyx qUM mukqI

dwdy pVdwdy iPr lkVdwdy

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

SuB guN sMig kIin prsMsw


inpjo bydI kul avqMsw
dIpk kwlU sdn spUqw
ipiK Audwr ljiq purhUqw
78
iqh iCn pMkj locn cwrU
gr qy jwmw dIn AuqwrU
kyiqk drb dyiq By sMgw
ilX mrdwny sMig AumMgw 79
pihr aMg ihrdy suKpweI
khY bhur muJ dyhu rjweI
jwvox sdn ngr qlvMfI
qv ipq sMgih, hy duKKMfI!
80
boly SRI nwnk suK rwsI
qUM hYx bydI bMs imrwsI
jwcin awn sQwn n kIjY
ly ien qy sMqoK DrIjY 81
jy qum rwKogy suD morI
anq azgR ikAux jwAux bhorI
asn bsn ko loB amorw
so kirvwvih kr inj jorw
82

378

mihmw
pYdw hoXw hY sUrj
ieMdr SrmwAuxdw hY
Bwv gurU jI ny suhNw (cogw)
glox

awgw
Gr

hor azgy
Bojn kpVy dw nw muVn vwlw loB hY
Auh loB apNy hzQ juVwAuxdw hY

gurU jI boly
dohrw:
suin mrdwny! ly sdw, siB kI

suD krqwr
dyih bNI pScwq hY pUrb bnw
ahwr 83
cOpeI:

puqRI qy juvweI L

imil kwlU qnIaw jwmwqw


pun awpn awvw ihq qwqw

hzt pur puqR L (imln) vwsqy awXw

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

bYsy inkt eyk prXMkw


dyKih suq ko bdn mXMkw

84
aiDk nyh kir isKvn dyeI
iekTo drb krn kI jyeI
Krc bwh ko krhu qXwrI
Dn cihXiq hY iqs idn BwrI
85
as pRkwr kI kih ibiD nwnw
suiN SRI nwnk bwk bKwnw
puir piq rwie bulwr Audwrw
iqn sox BinXy anxd hmwrw
86
ipRX suq qy ipRX bc suin kwnw
qlvMfI puin kIin pXwnw
qij kir kRm kRm sox, mg
sgrw
jwie pRvySy suK sox ngrw
87
kuSl sMdyS suny siB rwAU
pulkwvil Bw imRdul suBwAU
Dir kir Aur mihx mUriq Dwnw
bMdih pd, jnu inj iFg jwnw
88
jQw bwrqw BeI sgweI
qQw cOpeI mWJ bnweI
ikXo DwX pUrn suK mUrw
Bij sMqoK isMG guru pg rUrw
89

379

plG qy
muK cMdRmW
bVw moh krky

anyk qrHW

qurnw
rsqw
jw vVy
sunyhy
gd gd hoXw (bulwr)
irdy ivc
mwno

suKmUl pwTWqR-pUrw
suMdr

ieiq SRI gur nwnk pRkwS gRMQy pUrbwrDy sgweI pRsMg brnn nwm
AunIsmo aDwX 19
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

380

20. SRI gurU hirrwie mMgl lyKw kIqw, 321) vwDw ley
19<< ipClw aiDawie qqkrw - sMKyp ilMk aglw aiDawie >>21
{dOlq KW L nwnk nwm dy arQ dzsy} 37..
{lyKw kIqw, 321) vwDw ley} 55
{nvwb dI kuqrk, } 39..
{gurU jI vlox kuqrk dw Auzqr} 43..

dohrw:

sRI siqgurU shwie mm, ismr ismr suKpwie mm=myry


dwird klml ml diln, jY jY SRI hirrwie 1
dwird=dildR, gRIbI, kMgwlqweI sMs: dwirdRx klml=pwp ml=mYlw
dilin=dl isztN vwly, dUr krn vwly

arQ:
myry (sdw) shwiek SRI siqgurU (jI ijnHW L) ismr ismr ky (mYx sdw hI) suK
pwey hn, (jo) dirzdR (aqy) pwpW dI mYl L dUr krn vwly hn, (aYsy) sRI
hirrwie jI dI jY ho, jY ho
SRI bwlw sMDuru vwc
ikrpw
cOpeI:

suin SRI aMgd krunw KwnI!


gur nwnk kI kQw mhwnI
ies Auqswih Bey qy pwCy
modIkwr clwvihx awCy 2
awie CuDwqru dyx iqh asnw
bsn ibhIn lKihx, dyx bsnw
jwic n koAU gmno CUCw
awiex ibdySI awpn pUCw 3
vfI Bor qy dyvn lwgihx
jwm insw lO CUC n qwgihx

sRySt

BuzKw Bojn
kpVw
pw:-jwvq
hztI
pihr rwq geI qzk iksy L KwlI nhIx
jwN idMdy
swrI POj

dOlq Kwn spUrn synw


awn awsn awpn qy lynw rsd hztI qox
4
dyS ibdySI jwck jyqy
awin ahwr lyihx siB qyqy
BIV nwl Biraw
rhY sQwn BIr sox BUrw

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

Bnihx asIs vDih suK mUrw!


5
Xw ibiD dyKo irdy Audwrw
puir ky nr imil krihx ivcwrw
ins bwsur dy dwn mhwnw
vf dwnI hY BUp smwnw 6
qurkn ky pYsy bhu Kovih
rMck qRws irdy nihx hovih
jwniq hYx hm kwil ik awjU
nwnk jwvih hW qy BwjU 7
dohrw:

qurkn qskr hoie kY,


jwvihgo jb Bwij
gih lyvihx jY rwm ko,
jwie qWih kI lwj 8
cOpeI:

jy miqmMd ihqU jYrwmw


iml kir cil awey iqh Dwmw
boil iekwkI kir ly bYsy
khYx inicMq rhYx qUM kYsy? 9
inq pRiq jo Koviq aiq drbw
so smJhu Aur apny srbw
bwd Koie so jwie plweI
sgro Jgrw quJ gr pweI
10
so Krcn ko lKiq aswnw
quJ ko muSkl bnih mhwnw
BUpiq pUr lyih inj lyKw
clih ielwj n, qUM dyx syKw
11
dIrG drSI jy miqvwnw

381

hy suzKW dy mUl sdw vDo (a) mUVI


(pUMjI) qy suK vDy
pw:-krq ivcwrw
rwq idn

QoVw bI fr
klH azj
ieQox dOV jweygw
cor

piq
prMqU) jYrwm dy ihqU sn

szdky iekzlw
hr roZ
ibrQw dOV jweygw pw:-jo
qyry gl
sOKw smJdw hY
bVI
nbwb pUrw kr leygw
bwkI qYL BrnI pAU
dUrMdyS

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

krihx n as pRkwr Dn hwnw


bwl sKweI ko liK mIqw
hyro hoiq hyq ivprIqw 12
sih n sky hm ieh mn mWhI
apr hyq ko jwnhu nWhI
quJ smJwvn ko imil awey
krhu awp jYsy mn Bwey 13
pwvs sm ipSnin kI bwnI
icMq awpgw kIin mhwnI
kml koml mn jYrwmU
AuKro DIrj mUl aQwmU 14
Xqn qIr ikq pwXiq nWhI
bho pRvwih gtI ky mWhI
as kih gmny apn inkyqw
huqy ju mUrK duSt acyqw 15
bYsih sdn nIv kir gRIvw
mnhu bno icMqw kI sIvw
inis idn bIqy ignqo ignqI
krY dIn hY pRBu sox ibnqI 16
Aur aMqr mwniq bhu Kydw
vihr n iks iFg BwKih Bydw
jbY nwnkI dSw iblokI
hrK hIn piq kI miq SokI
17
irdY gunih -ko BXo kukwjU
icMqmwn hY bYTo awjU -
qulsW dwsI Byv jnwXw
sunhu bDU! mYx jox liK pwXw
18
eyk idvs imil mnuj Blyry

382

ies qrHW
qyry ihq (Bly) dy Ault huMdw dyK ky
hor sbzb koeI

brswq vrgI cuglW


icMqw dI ndI vzfI kr idzqI
arok
jqn rUpI iknwrw ikqy imldw nhIx
igNqIaW (socW (rUpI) pRvwh ivzc ruVH
igaw

jYrwm) bYTdw hY igzcI nIvIx krky


sIx, hzd

bwhr nhIx awKdw


SokmeI
socdI hY
azj
Byd
mYx ijvyx smiJaw hY
mnuK

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

mYx aivlok awviq fyry


qW idn qy ieh icMqw mwnw
ko jwnih kw iqnihx bKwnw
19
suniq nwnkI sumiq sjUqI
liK lInI -kInI ikn dUqI-
inkit bYiT piq ko smJwXw
ikAux Aur Brmy qum? suKdwXw!
20
pUrb pqw lXo Bil dyKI
Aur mihx SrDw Drhu ivSyKI
siB anjwn Bnihx jy mwnv
iqnky Bv mMd nihx jwnv
21
ies pRkwr kih bhu smJwvih
qdip jrwm n icMqw jwvih
mn mihx bsI ipSn kI bwnI
ibn siq dyKy, hoie n hwnI
22
SRI nwnk qb aMqrjwmI
liK lInI dUqn kI KwmI
pun jrwm icMqwqur cInw
ijh mn ipSnin bwnI BInw
23
qW kI icMqw hqny hyqw
gmny SRI bydI kulkyqw
sdn jwie swdr duK kdnw
bYsy mxc pr pMkj bdnw
24
mDur imRdul boly muK bwnI
jnu icMqw ruj cUrn swnI

383

ifzTy

akl vwlI ny
jwN lIqI

pqIaw lIqw sI
bhuq
AunHW (gurU jI) dw Byd mMd (mqI) nhIx
jwNdy

cuglW
ibnW szcI gzl dyKy dy dUr nhIx huMdI
pw:-sb
cuglW dI kicaweI
vyiKaw
cuglW dI
nwS krn vwsqy
awdr nwl
plG kvl muK vwly
imzTI
mwnox icMqw rog L cUrn smwn hY

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

jIjw jI! lyKw kirvweIey


siBih ihswb invwb idvweIey
25
bIqy bhu bwsur ibn lyKy
kirvwvhu inksih kCu SyKy
suin jYrwm irdy hirKwXo
jnu SrDw Dnu KoXo pwXo 26
huqI icMq jWkI idn rwqI
aksmwq so bnI suhwqI
ly indys gw pws nrySw
poiSS pihr ikXy SuB bysw
27
inkit bYiT kih'sun inRp lodI!
kro ihswb cihiq qum modI
kwl ibswl ibqo ibn lyKy
awmd Krc Auicq ab dyKy
28
pUrb dOlq KW iFg dUqI
duSt lok imil kriq bhUqI
srb drb ko Ko kir nwnk
hoie plwien kbih acwnk
29
suniq jrwm bcn BUpwlw
bolo sMsw muJih ibswlw
lyKy qy so hoie ibnwSI
boil lyhu qW ko mm pwsI
30
inDw idj jYrwm pTwXw
aw inDy Xw bcn alwXw

384

bwkI
mwno SrDw rUpI Dn
azcNcyq
awgw rwjy dy
puSwk krky cMgw ilbws

bhuq

pihlW cuglI
bhuqI
dOV jweygw azcNcyq
rwjw ny jYrwm dI gzl suNky
bVw
sMsw) dUr ho jweygw

jYrwm ny Gzilaw
pw:-awie inKdw bcn alwXw inKdw
htI (Auqy)

clhu awp kir lIjY lyKw


inRp bulwie ijh sBw ivSyKw
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

31
kih bwlw SRI aMgd pUrn!
sunhu qXwr Bey qb qUrn
vhI ibswl dIin muJ hwQw
gmn ikXo inRp iFg jgnwQw
32
mMd mMd suMdr giq BwrI
phuMciq By qb sBw mJwrI
kwZI Kwn idvwn mulwny
jihx bYsy nIky kir bwny 33
siBin iSromin dOlq Kwnw
syvihx jWih suBt ibiD nwnw
qhW hoie TwFy suK Dwmw
ibiD nIkI sox kIin slwmw
34
SRI guru idiS inRp idRSit
iblokI
jWkI miq SrDw qy PokI
bUJiq Bw qumwr ko nwmw?
BnIey Bo modI aiBrwmw! 35
kml nYn suin igrw AucwrI
ahY nwm nwnk inrMkwrI
mYx nihx smJo kho qumwro
sMg mwXny Pyr Aucwro 36
qb jrwm bolo miqswlI

385

vzfI

tor

ilbws
sUrmy
Bwv gurU jI

buzDI
puzCN lgw
suMdr

arQ suNy
buzDI dw Gr

{dOlq KW L nwnk nwm dy arQ dzsy}

bIc pwrsI rIiq smwlI


bySubhw jo ibnw nmUny
bycgUn XZdW bycUny 37
nyiq nyiq kih byd kqybw

inrssy jo aduqI hY (a) jo amolk qy


rUp qox rihq hY Pw: by Subhw inrsMsy
(a) bySo bhw amolk
kwrN qox rihq udw byimswl

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

386

lKo n iknhUM kriq ihsybw


AusdI isPq krn hwrw
krnhwr qW isPqI bMdw
mYx hOx kih nwnk suKkMdw
38
ibgsw bhu nbwb suin bwnI
miq jWkI ibiSXin lptwnI
huzjq
kriq kuqrkih bolo bYnw
{nvwb dI kuqrk}

modI bwh lXo ikq kY nw?


39
kih jrwm ab lO n ibvwhw
Bw snbMD awie hY swhw
qv pRqwp ko pwie albw
hoie bwh ab kCu n iblbw
40
as suin bolo dOlq Kwnw
isPqI bMdw injih vKwnw
so siq bwq qbih lO brnI
jb lO Gr mYx awie n qrunI

41
jqI sqI qpsI iriK jyqy
pwr n pzXY ijnihx igny qy
drs aMgnW jwr mhwnw

ikqy ik nhIx?

awsrw
dyr nhIx
ies qrHW
khI
iesqRI

iesqRI dw drSn jwl jo bVw vfw


hY

Psy n inksih aiq bilvwnw


42
boly nwnk suniq kuqrkw
{gurU jI vlox kuqrk dw Auzqr} 21

mqlb Ausdy irdy dw


KMfn ihq awSy iqxh Aurkw
ijn ko mn hir pRymih pUrw
ins bwsur kb hoie n AUrw KwlI

43
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

iqnky mn kw nwir mlInI


Bwviq? jo durgMDih BInI
asq rkq mzjw pl bwrw

387

iesqRI
bdbo aqy
hzf lhU imzJ mws vwlW (nwl
BInI hY)
krdy hn pRIqI, jo ivcwr hIn hn

krih pRIiq jo ibnw ivcwrw

44
jo ivcwr kir dyKih gwnI
eykih vsqu n nIkI jwnI
ieQy iesqRI dI indw nhIx hY, pr
qW qy qW kI kriq n pRIqw
Bjihx mkMd suKd ko cIqw
45
dOlq KW liK idF prqIqw
bolo Koiex drb qUM nIqw
mo sox khihx awie nr BUrw
ab lyKw kir dIjY pUrw 46
sunhu inRpiq! inj krIey lyKw
dyhu drb inksY muJ SyKw
Bniq ipSn qb inrnw krIey
JUT swc kO irdY ivcrIey
47
dOlq Kwn qbih BUpwlw
iek bulwie lyKk qqkwlw
bolo iqh sox sMKw kIjY
awmd Krc siBih igin lIjY
48
bhuq idvs kw hY Xih lyKw
ikh idS inksih srsih SyKw
awin awin qum nIq Aucwro
-modI Koviq drb qumwro49

ivSW dI pRIq nwlox sweIx dI pRIiq dI


ivSySqw drsweI hY
mukqI dwqy suKdweI L iczq ivc Bjdy
hn
Dn roZ
bhuq

bwkI
awKdy hn jo cugl

munSI
igNqI

vwDw bwkI
inq kihMdy ho

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

lyhu sMBwir rIiq ab nIkI


krIey bwq BwvqI jIkI
nvIisMd suin jwdorweI
guniq irdY-hoeI mn BweI
50
ien jo Dn bhu bwd gvwXw
AuTin n dyAux lyAux ieh QwXw
bhuir n bYsih modIKwny
deI n irSvq hmYx n jwny51
imil bYsy dono iek Qwnw
lyKw hovin lgo mhwnw
pRQm ilKwXo awmd drbw
lXo inRpq iFg qy jo srbw
52
ilKin lgy puin Krc mhwnw
ijh ko aMq kTn iviD jwnw
mhW kuitl bhu pwie arwvn
kRr bcn kih hyq frwvn
53
grb krih ijAu irMNjoqI
rivih dbwvih injih AudoqI
mhW mMdmiq jWnih nWhI
-ieh krqwr rUp Bv mWhI54
pMc idvs lO lyKw Bwrw

388

munSI jwdo rwie nwm sI Ausdw


socdw hY
ibrQw
iesy QW rK lvWgw

bVw

aVwAuNIaW
krVy vwsqy
ittwNw
sUrj L dbwvy awpNI rOSnI nwl
sMswr

{lyKw kIqw, 321) vwDw ley}

kriq bwd bhu ilKo gvwrw


igny qIn sY bhur iekIsw
lYny syKU sRI jgdIsw 55
BUr ibsUriq mUrK mwnI

JgVky
bwkI pw:-SyK su SRI jgdISw
bhuq JUrdw hY

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

bUf gXo qqiCn ibn pwnI


-mm aiBlwKw rwKin AUrw
syK inkwsy BXo n pUrw 56
bwr bwr inRp qy Dn lInw
ins idn aiDk lutwvn kInw
lynhwr Dn rho bhorI
acrj liK n skiq miq morI57
gmno sdn bdn bhu lwjw
dXo n Auzqr ko iFg rwjw
awpn apnI pMkj locn
awn ibrwjy bMD ibmocn 58
sirqw icMq cIq jYrwmw
bho jwiq Qo awTo jwmw
sunI igrw Aur hrKih krnI
BXo DIr pweI jnu qrnI
59
qUrn gmno inkit inRpwlw
bolo bwnI ibsd ibswlw
pMj idvs lo lyKw kIno
sgro ab pUrn Bw cIno 60
suin bUJiq inRp sMsY jwsu
iks kI SyS rhI iks pwsu?
kih jrwm SuD moih n swrI
nvIisMd inj lyhu hkwrI
61
mqsr agin sMg ijh CwqI
jriq rhiq ijv hoiq arwqI
qb nbwb inj dws pTwXw
qurn apny inkt bulwXw 63

389

iezCw sI ik gurU jI L) Gwty ivc


rKWgw
ies ny jvwb vl bwkI kzFI brzbr bI
nw Fuikaw (nvwb dw lYNw qy dyNw)

lYN hwry inkly (gurU jI) Pyr BI

SrimMdw
nvwb pws
hzt qy
bMDnW qox CufwvN vwly
icMqw rUpI ndI ivc
azTy pihr
hOslw mwno byVI iml geI

bVI Auzjl

puCdw hY ijs L sMsw sI


bwkI
munSI szd lE
eIrKw
sVdI vYrI

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

ikv ignqI mihx kIin inbyrI


iks kI iks idS SyS GnyrI?
bolo bYn bdn bf bRIVw
kih n skiq ijv mwniq pIVw
63
ibdq bwd modI KY Dn ko
dyiq sdw rMkn angn ko
lyKy mihx inq Sy inkwsY
jwie n pwXo kCu iqh awSY
64
ab mYx lyKw kIn Sumwrw
bhur bhur iliK bhuq ivcwrw
igny qIn sY sMg iekIsw
qum idS phuMcy, suno iCqIsw!
65
qb nbwb bolo ibsmwno
muJ iFg bhuqin awin bKwno
modI hoie plwien kb hI
drb sMBwir lyhu inj siB hI
66
duSt ipSn boliq bc JUTy
dyiK skihx nihx mqsr mUTy
dwin dyin qy srsiq modI
as kih qUSn BUpiq lodI
67
qb jrwm bolo suin rwAU!
modI kriq duKwAu n kwAU
Dn sMcYx nr jy prpMcI
dwn dyiq so, rKiq n sMcI
68
ipSn sBw mYx suin kir lwjy

390

inbyVw
bwkI vDI
bVI ljw sihq

pRgt hYsI ik ibrQw guawAuxdw hY


modI
bwkI

igiNaw hY

buhiqaW ny
Bzj jweygw

cugl
eIrKw dy mwry hoey
vDdw hY modI

hy nvwb
kzTw krdy hn
kzTw krky nhIx rzKdw
cugl

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

siB pr SRI nwnk js Cwjy


ijAux riv AudY hoie ibiD nIkI
dIpk dIpiq pirhI PIkI
69
dOlqKwn smJ siB BWqI
cwhiq irdY dyin Dn QwqI
koSp dws pTwie bulwXw
inkt ibTwXo, bcn alwXw
70
sunhu BvwnIdwsM qUrn
dIjY modI SyK spUrn
qIn hZwr dyhu Dn aOrI
awgy cilhY kwr bhorI 71
suin kir gmno jhW KZwnw
inkt hkwro ikRpw inDwnw
ign kir Dn dInI iqn QwqI
jihx qy CwqI jriq arwqI
72
kMD Aucwey mYx kih bwlw
awpin Gr awny qqkwlw
cil jrwm qb iqh TW awvw
suKdw ipiK ihrdw hrKwvw
73
qIn hZwr lIn kir nwro
Dro jrwm Dwm so swro
rhw SyK ihq awpn kwjw
sOdw lIn grIb invwjw 74
krn lgy kwrj pun qYsy
mn Audwrqw pUrb jYsy
pwvihx Bojn sBY iBKwrI
ly ahwr inRp sYnw swrI 75

391

sUrj
dIvy dI rOSnI
pwTWqR-Bul
QYlI
KZwncI dws Byjky
ikhw
KZwncI dw nW hY
bwkI dI swrI (rkm)
Pyr
Bwv gurU jI L
QYlIaW
sVdI hY vYrIaW dI
moFy cukky
iqs jgw awieaw
suK dwqy L
vzKrw
bwkI hztI doy kMm vwsqy

POj

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

qb jYrwm Dwm inj awXw


kwlU qnIaw vwk alwXw
iks ibiD BXo BRwq ko lyKw
iks kI iks idiS inksI SyKw?
76
rhI kwr ky qjI bhorI?
idvs pWc lO ignqI torI
bolo qb jYrwm adMBw
inq dyKiq muJ hoiq acMBw
77
sdw PkIrn kI dr BIrw
siB ko dyvihx gunI ghIrw
lyKy krn ivKy biraweI
kwFihx apnI SyK vDweI
78
lyKk hwry aiDk pRbInw
ljiq By mn acrj cInw
qRY sY qRY shMsR iezkIsw
awny awpn dIn mhISw
79
Bny nwnkI sodr myrw
iqn ko pqw rwie nY hyrw

392

bIbI nwnkI ny
bwkI
CzfI Pyr
szc (a) inrCl
acrjqw
drvwjy qy BIV
Zoro ZorI
vwDy vwlI bwkI
munSI
SrimMdy hoey jwiNaW
3321)
htI qy jo idzqy hn nvwb ny
awKdI hY iBrw
pqIaw, aZmq rwie bulwr ny vyiKaw
hY

idF SrDw mihx mn Tihrwnw


suKdwnI qy so vruswnw 80 Auh vroswieaw hY
hy sRySt buDI vwlI
suin sumqy! iesqy sMswrw
bhu vruswvih hoie AuDwrw
iek bulwr kI kw hY ignqI
qrihx asur sur krihx ij dYq dyvqy
ibnqI 81
dohrw:

KuSI pqI

BeI hrKqw aiDk Aur piq ky


srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

393

suin kir bYn


pRwpiq ijAux aivlbqw vDiq awsrw vDdI hY vyl jIkUM awsrw pw
ky (vDdI qy) PYldI hY sMs. sqR
vyl sqRYn 82
PYlnw, (a) jwPrI dw awsrw pw ky.....
(e) sO guNW
pqI iesqRI dOlq

dMpiq sMpq bhuq ipiK SrDw


Driq ibswl
Brm krn ko qrk kir syvihx Czfky
crn ikRpwl 83

ieiq SRI gurU nwnk pRkwS gRMQ pUrbwrDy ihswb krn pRsMg brnn nwm
bIsmo aDwX 20

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

394

21. SRI gurU hrikRSn mMgl brwq dI cVHweI


20<< ipClw aiDawie qqkrw - sMKyp ilMk aglw aiDawie >>22
{brwq dI cVweI} 45
{bwrwqIaW dy nwm} 45
{SuB Sgn} 49..

dohrw:

suMdr bdn, inkdn duK, sdn suKin, gun BUr


bdn=ichrw, mUMh, muKVw inkdn=kztN vwly sMs: in kMdn=kztNw PwrsIkMdn sdn=Gr suKin=suKW dw gun=guN, SuB suBwv, KUbIaW, isPqW
BUr=bhuqy sMs: BUir aimq

SRI siqgur hir ikRSn jI jY jY mMgl mUr 1


mUr=mUl mUl=asl, rws, mUVI

arQ:
(ijnHW dw) muK suhNw hY, duKW dy (jo) kztN vwly hn, suKW dw jo Gr hn, guN
ijnHW ivc bwhly hn (jo swrIaW) KuSIaW dw mUl hn (aYsy) sRI siqgurU
hirikRSn jI dI jY hovy, jY hovy!
Bwv:
kiv jI ies ivc SRI gurU hrikRSn jI dI bwlpny dI cVdI sUrj vwlI AudY
jXoqI dw rUp bMnH rhy hn, iPr awp AunHW dy Aus pRBwv dw iZkr krdy hn jo
dsmyx siqgurW ny awp dzisaw hY: sRI hirikRSn iDaweIaY ijsu ifziTaW sB
duK jwie ik awpdy drSn nwl duK dUr huMdy hn duK dUr huMdy hn qW KuSI
suqy isD huMdI hY iPr AunHW L bhUM guNW vwly dzsdy hn awpNy Drm qy awpNI
pRqzgw qy pUrn rihNw, mUrKW dy isr hzQ Drky AunHW L pMfq bNw dyNw bVy
Bwry mwnsk qy awqmk guN hn iPr gwqgyX hoN dw guN ikqnw pRbl sI
ik ies avsQw ivc awpNI Qwvyx gurU qy bhwdr jI L gzdI leI cuiNaw
ies coN L sMswrk azKW leI bI SRI gurU jI dy jIvn ny kYsw shI qy drusq
swbq kIqw aYsy aYsy anykW guNW dw ismrn kiv jI kr rhy hn qy
jgwsUaW L AunHW qox lwBvMd hoN leI pRyr rhy hn
SRI bwlw sMDuru vwc
sYXw:

aYsy hI kwl ibqIq krw


iek swl BXo pScwq sgweI
mUly nY lIn bulwie idjoqm
swdr awsn dIno fsweI
rws pY swhw suDwie kY suzD

sgweI dy ipzCox
Auqm bRwhmN L
ivCwky

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

395

gurmq mrXwdw dy pRclq krqw siqgurU jI awp hn ijs ivc iQqvwrW dy awDwr
pur swhw soDN dI loV nhIx, ieQy BweI mUl cMd jI jo SRI gurU jI dy snbMD ivc
shury hn, AunHW ny swhw suDwieaw hY, so ies gl dw gurmq iszDWq nwl koeI snbMD
nhIx ies dw hvwlw dyky jo anmqI guriszKW L awKdy hn ik siqgurU nwnk dyv
jI dI SwdI dw swhw bRwhmNW ny soiDaw sI qusIx ikAux nhIx swhw suDwAuxdy? AunHW L
ivcwr dI loV ieh hY ik swhw suDwieaw SRI mUl cMd jI ny hY gurmq dw awDwr hY
siqgurU jI dw hukm, so Auh hukm SRI siqgurU nwnk dyv jI dw awpNw rwmklI rwg
astpdIaW m: 1 ivc ieAux pRgt hY-'swhw gNih n krih bIcwru swhy AUpir
eykMkwru' ies hukm L Aus vkq dy guriszKW kmwieaw ies pr BweI gurdws jI ny
iliKaw hY:-'gur iszK sMgiq imlwp kO pRqwp aYsy piqbRq eyk tk duibDw invwrI
hY pUCq n joiqk aAu bMd iQqvwr kCU igRh aAu inCzqR kI n sMkw AurDwrI hY
jwnq n sgn lgn awn dyv syv, sbd suriq ilv nOh inrMkwrI hY iszK sMq
bwlk SRI gur pRiqpwlk huie, jIvn mukiq giq bRhm bIcwrI hY 448kibzq
Bw: gur: jI
pwTWqR-swhw suDwie BlI ibiD sox pqIaw
ilKI pqIaw qqkwl pTweI
iliKkY qqkwl pTweI
hwV mhIny dI sudI sqmI
mws aswV sudI spqY

sulqwnpury nr kInI hY DweI


2
awin kY nwnkI BOn deI
suin kY mn mwihx iKrI
suKbwrI
-BRwqw ko pwin gRhMn huvY
aru bwsur awj ky mYx bilhwrI-
pwqI ly hwQ jrwm qbY
idj lIno bulwie kY pwT AucwrI
SRonin mYx suin mws aswV kI
kInI qXwrI sBY agvwrI 3
kIn bfo Auqswh Blo
cil nwgrI awviq locn cwrI
BUKn aMbr EiF ptMbr
suMdr mMdr aMdr nwrI
awsn fwriq qw siqkwriq
Dwriq nwnkI awnd BwrI

jwvNw kIqw
Gr swhy dI iczTI) idzqI
suK dI vwVI pw:-suinky mn mY su iKrI
suK bwrI
ivvwh
idn
iczTI
iczTI pVI

iesqRIaW suMdr nYNW vwlIaW


gihNy kpVy pihnky rySmI kpVy
ivCwky AuhnW dw awdr krdI hoeI

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

396

gIqn gwviq jy mn Bwviq


jI hrKwviq hYx imil swrI 4
kibzq:

inDy ko bulwie kY jYrwm ieAux


alwie bc
kIjIey qXwrI qlvMfI dRq jwin
kI
kuMkm sox pqIaw suhwie,
imStwn sMg
Dwm hUM qy kwiF awin dInI pwn
nwnkI
clo idj Dwie siB mwrg
ibhwie kir
kwlU Gr jwie suD deI hrKwn
kI
mwq hrKwie Aur awnxd n mwie
SuB sgun mnwie BnY kOn myry
mwn kI 5
dohrw:

kysr piqRkw imzTy nwl


Gr hzQ bIbI nwnkI ny
rsqw kztky
KuSI dI

bhuq

hrK kriq, Aur mihx srs,


kwlU bhu suK pwie
qUrn qwrI ko kriq, Krcq Dn
kir cwie 6
sorTw:

SRI nwnk kI mwq, krI rIiq jy


bwhkI
mMgl sdn suhwiq, qorn dr Gr bMdnvwr, Dwgy ivc pzqR pRoky
bMnNy
pr rwjhI 7
kibzq:

bulw leIaW

ngr kI nwir sB lInI hY


hkwir
kIny aMgn isMgwr ko and Aur aMgW L
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

awvqI
bydn bDUtI Cib siBin kI lUtI
mnox
bWiD bWiD tolI muK mMd mMd
gwvqI
cUnrI nvIn lwl CUtI, suT
mwl gry
byxdI Dry Bwl prI hIey
hulswvqI
brI dr nwrI, gur mwq
siqkwrI siB
BeI BIr BwrI, Gr Qwv hUM n
pwvqI 8
dyiq hYx vDweI, lyiq sO gunI
cFwie sIs
pUij suq eIS ko aibGnw
mnwveI
suin puir swry awey jwck duawry
imil
mWgiq jo dyiq soAU, CUC n
htwveI
kIno pkvwn, bWit dIno snmwn
sn
aiDk AumMg sMig aMg mYx n
mwveI
duMdBI aO ByrI pOr DrI ibiD
KrI bwjY
nwirin kI BIr BrI hyir suK
pwveI 9
huqI kul rIiq joAU kwlU siB
kIin soAU

397

vydIaW dIaW iesqRIaW ny


hOlI hOlI
cMnIaW byprvwhI nwl, iFzlw Czfky
pihnNw suMdr gl ivzc
ibMdI lwky mzQy qy
vVIaW drvwijEx iesqRIaW

isr
mMgl mnWvdI hY, Bwv eISr L pUjky
puzqR dw mMgl mnWdI hY (a) eIS dy puzqR
gNyS L
Sihr dy
wlI nhIx moVdI
awdr nwl

ngwrw drvwjy azgy


iesqRIaW vyKky pw:-nrn- hY

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

398

awey bydI siB koAU irdy hrKwie


kY
muKox shury
boil kY bdn inj ssury sdn
suD ByjI jspd eyk mwnv Kbr GzlI CyqI
pTwie kY
sunI mn Bwey iqn mMgl krwey
bhu
lyX kY smwj siB awey suK pwie
kY
iml kY ivcwr kir cly
sulqwnpuir
-sOj lIjY srs n dIjIey smwn vDyrw
Bulwie kY 10
sYXw:

kwlU gXo qb rwie ky pws


krI ardws qZIm bKwnI
nwnk dws qumwrY ko bwih
clox sulqwnpury mm TwnI
awiesu lyin kO awXo mYx rwie
jI!
dyhu buJwie kY bwq sXwnI
ros mYx rwie BXo suin kY
miq kwlU rhI quJ nIq ajwnI
11
qwq pCwniq, Byd lKYx nihx

slwm kIqI
mYx cilaw hW
awgw

qyrI (miq) sdw aMwNw vrgI


puzqR hI smJdw hYx qlvMfI dy rwjw
rwie bulwr jI dw isdk asW leI isKw
dwqw hY, awp iks adBuq jugqI nwl
CMd 13vyx ivc bwbw kwlU jI L smJw rhy
hn ik mukt isr pr SoBdw hY, pYrIx
pwieaW Eh SoBw nhIx idMdw, ikMqU pwvn
vwly dI aXogqw hY, Pyr bwby kwlU jI L
awKNw ibn bKSN bKSy sdw ivc kYsI
Auzcqw drsweI hY

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

dUKiq moih krYx, ibn jwnI


dws lKYx iqhko mn mYx
iqhUM lokn ko piq jo giqdwnI
hoiq irdw mm rMj suny
bc Pyr kro nihx aYs bKwnI
qoih rho smJwie sBY ibiD
eyk BI bwq nhIx mn mwnI
12
kwlU bKwniq rwie suno!
qumYx eIsur ky sm jwniq hox
bYs vfI puir ky piq rwvir
awdr mwn pCwniq hox
awdr aOrn bwqn ko
suin kwlU! mYx hInq mwniq hox
sIs ikrIt suhwviq hY
pg pwviq, mUF mYx Twniq hox
13

399

gunwhIx mYL krdw hY jwNy ibnW


gurU jI L
mukqI dwqw

Aumr
ieQox rwie boilaw:inrwdrI
mukt isr qy hI soxhdw hY, pYrW ivzc
mukt jo rzKy Aus L mYx mUrK smJdw hW

kwlU jI kihMdy hn
dohrw:
abko kihbo bKiSXY, bhuir n

krox Aucwir
ivsir jwiq mm irdy qy, rwKox
abY sMBwir 14

rwie jI boly bKiSMd


sorTw:
hOx bKSn ko kOn, bKSn

Auicq su bKSeI
suq nwnk quJ BOn ibn bSn qyry Gr nw bKSNy jog L
bSy sdw 15
sYXw:

jwhu abY hmrI idS qy


ikRq bMdgI nwnk cMd agwrI
hwsl hoie murwd qumwr
udwie krY siB kwr svwrI

krnI
pw:-SuB kwj

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

400

SUmqw Koie, Audwrqw Dwir


SwdI
kro Aupbwh su kIriq kwrI
myry Grox
moih inkyq qy cwih su lyvhu
hYx isvkw rQ aO Dn BwrI pwlkI
16
SRI gurU jI dy ivawh smyx bhuqy swjo swmwn hoN bwbq keI anjwNW ny SMkw kIqw hY
ik bwbw kwlU jI qW mwmUlI ptvwrI sn pr AunHW ny hyT ilKIaW gzlW vzl iDawn
nhIx idzqw ik ptvwrI azj kl dw hor SY hY qy qdox dw hor sI, aqy prgNy qy
jgIrdwrW dw inj dw ptvwrI swry ipMfW dw kwrdwr bI huMdw sI, ajy qk bI lihxdy
vl ikqy-ikqy inj dy ptvwrI reIsW dy hn, jo mwnox vZIrI krdy hn so mihqw
kwlU jI rwie bulwr dy swry qzpy dy kwrdwr sn dUjy-kwlU jI iek KwndwnI sUrj
bMsI KzqRI sn, AunHW dw awpNw guZwrw BI kwPI sI Pyr ngrI dy rwjy dw sodr sm
kwlU sMg pwrU bI kvI jI ilK awey hn Pyr SRI gurU nwnk dyv jI dw jd avqwr
pRgt hoieaw qW bwl avsQw qox hI rwie bulwr dw isdk azlw dy rsUl jyhw siqgurU
nwnk dyv jI pur pzkw ho igaw sI jo Es dI ZbwnI iesy aDwX dy 12vyx CMd ivc
kiv jI ny drswieaw hY aYsy swdk rwjy ny awpNy ipawry siqgurU leI SwdI smyx
awpNy swry rwjsI swjo-smwn bwby kwlU jI dy hwZr kIqy dzsy hn, jo ies 17vyx CMd
qox pRgt hn ajy azgy Pyr jnyq ny sulqwnpur jwNw hY ijzQy nvwb dOlqKwn lodI
ny awpNy rwjsI swmwn jnyq vwsqy pyS krny hn, vyKo iesy aDwX dw 41, 42
CMd kuqrk krn vwilaW ny ieh nhIx ivcwiraw ik kiv jI swjo smwn BwrI hoN dw
pqw awp dy rhy hn
GoVy smyq
lIny qurMgm BUKn sMjuiq

suMdr ZIn ijnY Cib CweI


sMdn aO skty SuB swij kY
qMbU knwq ley smudweI
kwlU n lyviq hY Dn hwQ mYx
BUpq dyiq BXo biraweI
bMdn ko kir hoie ibdw
injDwm gXo, mn mYx hirKweI
17
mwnv Byj bulwie pTy siB
hYx puir mYx rihx bydI ju gwqI
dy snmwn bKwn kIXo
mn jwnhu bMs hmwr hY KwqI

rQ gzfy

ZoroZorI

ieko goq dy snbMDI


pRgt

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

401

so ptvwrI rMDwvn ko
ijn ky bhu gRwm hYx dIrG jwqI vfI
bhuq pivzqR
BUr kro imil kY jsu pwvn
jy jg mYx SuB rIiq suhwqI
18
dohrw:

iek myrI qum nihx lKo,


hY siB hI kI lwj
gmnhu abih iblb qij,
suMdr swjhu swj 19
suin SRonn bydI sBY,
bwny Bly bnwie
ly Dn inj inj Dwm qy,
cly cqur icq cwie 20
sYXw:

kMcn BUKn pwie Gny


ng bIc bny ijnky JmkwvYx
kMkn aMgd kuMfl qy
muK mMfl suMdr ko drswvYx
mwl ibswl Bly gr Dwir
amol dukUl lIey mn BwvYx
sIsn pY isrpyc bDy
Dir kY klgI aiDkwie suhwvYx
21
dohrw:

CYl CbIly Cib Bry,


Cwp ClwXn hwQ
sij sij bwhn awpny,
Bey brwqI swQ 22
kibzq:

dyrI Czfky

puSwky

sony dy gihNy

kMNw bhuzty
mwlw bVI
dupzty
cIry, dsqwr

bWky juvwn
muMdrI Czly
asvwrIaW
rQW GoiVaW gifaW

sMdn qurMgm skt pY arUFy


kyAU jrI sMig jry rwjYx awrn iqzly pRkwSdy hn lwl (kpVy)
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

402

AuCwirhIx
bwrbDU ibRMd sMig gmnI AumMig smUh++ieh gRMQ nwnk pRkwS qox
lgBg 25 Xw 30 vrHy pihly iliKaw
mn
igaw hY

nzcNhwrI dy nwc dw jo iZkr ies aDwX ivc awieaw hY ies dI vIcwr swL kiv
jI dy dzsy awpNy gRMQ ilKN dy soimaW vzl lY jWdI hY, ijnHW dw pqw awp ny aDwX
37 aMk 65 qox 71 ivc awp idzqw hY (dyKo psqwvnw dw pMnw 160) vwrW BweI
gurdws qy jnmswKI BweI mnI isMG qy hkIkq rwh mukwm aqy Aupr dzsy 37vyx
aDwX dy awid dy CMdW dy pVHn qox ieh vI pqw lgdw hY ik awpdy pws iek jnm
swKI hYsI jo BweI bwly vwlI bwsw ivc fobky ihMdwlIaW ny Ausy dy aDwr qy ilKI hY
qy Es ivc imlwvtW pweIaW hn, ijsL kvI jI KIr ivc mzKI kihMdy hn kiv jI
apNw mnorQ dzsdy hn ik mYx KIr SuD krnw hY ienHW swry soimaW ivc arQwq
BweI mnI isMG dI swKI, BweI gurdws jI qy ihMdwlIaW dI GVI bwly vwlI awm
imldI swKI ivc vwh dy pRsMg ivc ncN vwlI dw ikqy iZkr nhIx awXw ies qox
huN iszty do inkldy hn ik Xw qW ieh pRsMg kiv jI ny kolox pwXw hY, Xw iksy hor
lwXk pr nwc rMg dy SOkIn kiv ny awKyp kIqw hY, arQwq kolox GVky ivc cwlwkI
nwl imlw idzqw hY kiv sMqoK isMG jI dI ieStwpqI, swKIaW L SuzD krn dw
mnorQ dzsNw, AunHW dw awpNw jIvn nwm jpN vwlw, BgqI Bwv vwlw, gwn vwlw
hoNw, AunHW dw Aucy ielwk dw guN kzQk hoNw anumwn dyxdw hY ik ieh iZkr AunHW
nhIx pwXw, ieh iksy drbwrI SOkIn kiv dw awKyp hY jy ivcwr leI ieh mMn ilaw
jwvy ik kiv jI dw awpNw hI iliKaw hY qW ieh gl ieiqhwsk vwikaw nhIx bN
skdI, ikAuxik purwqn jnm swKI jo huN Cp cukI hY qy Kwlsw smwcwr dy dPqrox
imldI hY; (vlYq qy hwPZwbwd vwlI), bwly vwlI jnm swKI, BweI mnI isMG dI
jnm swKI, BweI gurdws dIaW vwrW, mihxmw pRkwS++ iksy vI purwNy gRMQ ivc ies
dw iZkr nhIx awXw; AuqRwrD aDwX 42 aMk 28 ivc kiv jI awp siqgur dy
muKwribMd qox AucrvwAuxdy hn ik vySvw dw drSn krnw bI nw cwhIey qWqy spSt hY
ik ieh gzl ieiqhwsk vwikaw nhIx hY purwqN jnm swKI qox qW pqw lgdw hY ik
vwh bcpn ivc-jdox ik awp qlvMfI sn-ho igaw sI, ikAuxik sulqwnpur L
turn vyly SRI sulKNI jI awpNy nwl turn leI bynqI krdy hn BweI mnI isMG jI
bI ivvwh iesy Aumry ilKdy hn qlvMfI dw rwie bulwr gurU jI dy bcpn ivc hI
ikRSmy dyK ky murId ho cukw sI, qy Drm qy ielwk vwlw bMdw sI, Aus dy drbwr
ivc (ijMnW kuC Auh sI), nwc rMg, SrwbW, qmwSy nhIx, sn, ijs qox alb ho sky
ik nwl ncNIaW vI dy idzqIaW hoN Auh ielwkI qy DrmI ho cukw bMdw hor mzdd
ivawh ivc dyxdw hY, pr ieh mdd nhIx dy skdw sI aqy nw hI koeI hor ieh KulH
lvy qW KulH dy skdw sI qWqy dlIl dy vwikawq ieho iszD krdy hn ik ieh gl
ieiqhwsk vwikaw nhIx, hY
iPr asIx jy gurU jI dy AupdyS, AunHW dy suBwv qy Aucwry vwkW vzl awvIey qW vI ieho
AugwhI imldI hY ik ieh gl ho nhIx skdI ijnHW ny bcpn ivc hI pztI AucwrI,
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

403

dMB idKwvy dy ivruzD vwk khy, awqmk jM dw awdrS vrNn kIqw, vYrwg qy
prvYrwg dy Sbd Aucwry, jo Aucy awqm rsW dy sMgIq gwAux rhy sn, Eh kd awgw
dyxdy sy ik vwh nwl qwiePy jwN iPr AunHW dI awpNI rwie AunHW dy Aucwry vwk
nwc rMg qmwiSaW qy ivBcwrI gzlW bwbq swfy pws mOjUd hn awp Aucwrdy hn
punwipr ibnu ikaw iqsu Dn sIgwrw pr ipr rwqI Ksmu ivswrw ijAu bysuaw
pUq bwpu ko khIaY iqAu Pokt kwr ivkwrw hy 5mwrU mhlw 1
punwmohNI muiK mNI sohY kry rMig pswAu
mqu dyiK BUlw vIsrY qyrw iciq n awvY nwAu isrI rwg mhlw pihlw
kiv sMqoK isMG jI bI awpNI rwie vysvwpr pUrbwrD dy 47vyx aDwX dy 26vyx aMk
ivKy sMglwdIp dIaW vySvw dy nwc pr siq rSY gurU jI dI ZbwnI pRgt krdy hn
cOpeI:
durgMD ko bwsn hY dyhI ienih sprSY hY ju snyhI
ieh TW jnm iBRSt iqn kyrw muey nrk mihx jm nY gyrw 26
jdox ncNhwrI dw nwc awAuxdw hY qW lyKk jI ny grU jI L asMg disaw hY, jo Ausdy
aMdr gurU jI dI Auzcqw dw lKwXk hY dyKo aDwX 22 aMk 50 iesy pUrbwrD dw
aMgn SMgwrkY ang mwn kwm dw bI mwn Auqwr rhIaW hn

twirhIx
bwidq bjwn hwr kOqk
krnhwr
Bwr ky Aucwrnhwrqwr By apwr
hI
Dry hYx quKwr pr dIrG dmwmy
bhu
swjYx SuB rwjYx bwjYx fMk iekbwr
hI 23
dohrw:

vwjy vjwN vwly qmwSy


cuzkN vwly
AUT ngwry
ibrwjy hn vjdI hY cob ieko vwrI
(a) vjdy hn dmwmy qy ngwry iekzTy
iesqRIaW

byidXin kI br suMdrI mDur


mDur sur gwie
srsiq hrKiq Aur ivKY, murI iKVdIaW hn KuS huMdIaW hn
brwq cFwie 24
kibzq:

svwr

BXo hY arUF kwlU, lIno Dn lwlU


bhu
qjI qlvMfI, pd pMQ ivKY pwey pYr rwhu
hYx
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

lIny Dn rwmw, suq ikSnw su


nwmw ijh
Dry Aur cwih sulqwnpuir Dwey
hYx
sBY idn jwihx cly fyrw rYn
mWih
ibiD aYsIey cliq Dwm nwnkI ky
awey hYx
awnd AudiD imil kyl krYx mIn
ijv
nwnk spUq BXo, Bey mn Bwey hYx
25
awin ky jYrwm snmwn kIno
siBin ko
XQw Xog Qwn dIno fyrw kirvwie
kY
qnIaw inkit jwie imlo kwlU
pwie suK
dXo mDurwnih ko dws qy mMgwie
kY
siBhI sMBwrn sMBwir bMiD bMiD
Bwr
Dry sktn siB AUpr qy lwie
kY
pRmwnd imlo kIin pRSn kuSl
Bly
hyir kY brwq Aur rho
hirKwiekY 26
SRon suK kMd suin, awey
jgbMd pun
doAU kr bMid pd bMdy sIs nwXo
hY

404

puzqR pw:-mwmw

rwq

awnd dy smuMdr L mzCI vWU

awdr

DI
imTweI

gzifaW dy
puzCI suzK awnd
jnyq
kMnI Bwv grU jI jgq dy bMdn jog
(gurU jI) awey
joV ky crnW pr mzQw tyikaw (ipqw
jI dy)

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

405

kwlU nY Auqwl lIin aMk ihq CyqI jzPI ivc


nwl
BXo pRIq mYx ibswl inj gry sox
lgwXo hY
bydI siB aOr Bry pRym iqxh TOr
imly Bir Bir kOr Aur BwrI suK jzPIaW
pwXo hY
suMdr ikSor lKYx bMs isrmOr iSromNI
inj
dOr dOr jW ko jsu dyS dyS CwXo
hY 27
dohrw:

kmlnYn ko Dn ijqo,
dIno kwlU hwQ
khI jrwm sunwie puin,
siB lyKy kI gwQ 28
sorTw:

Aur Dir hrK ibswl,


kwlU bolo bcn qb
Krcn ko ab kwl,
Blw BXo Dn bhu kro 29
aOr Byv nihx jwin,
eyk drb kI lwlsw
XOx n krih pihcwn,
-krqw hrqw jgq ko- 30
kibzq:

jwNdw
Dn

Kvwieky

nwnw ibiD Bojn krwie kY


ijmwie nr
binqw kI pWqihx ibswie ihq iesqRIaW dI pMgq ibTweI
Kwn ko
aOr jy hYx AUc nIc siB ko ahwr
dIny
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

406

nIky pkvwn Kwn kIny suK mwn KwDy suK mMnky


ky
cqur brn kyry Grn Grn Pyry
qUrn nrn pRyry kwlU rMk rwn Gzly grIb amIr dy
ky
siBin idvwXo, Auqswh XOx bFwXo
aiq
vfo js CwXo bIc puir sulqwn ky
31
dohrw:

bhuq imzTy pkvwnW L

ibRMd mDur pkvwn ko, sIs


nrn Dirvwie
dOlq Kwn inRpwl ko, dIin jrwm
su jwie 32
sorTw:

awiKaw

liK and ko ibRMd, bdo nirMd


su bdn qy
vsqu ibldu suCMd, moih nrn qy aMk 32 qy 33 Cwpy vwly Czf gey hn,
ilKq dy nusiKaW ivc ieh CMd dovyx
cihiq ilhu 33
kibzq:

boly gun aYn aribMd sm nYn


lony jW ky aivlok kony mYn
ibn mwn ky
BOn mYx bswie qn swdn mlwie
SuB gwie gIq aMgnw bnwie
bYn mwn ky
vfI vfBwgin suhwgin spq
imil
aMgn mliq Bly bydI kul Bwnu
ky
nHwn pun kIno, bhu dInin ko
dwn dIno

hYn
szdy kvl azKW

suMdr Bwv gurU jI dy nYN ijnHW dy


azK dy kony dyK ky kwm dw mwn ht jwvy
Gr ibTwky vtNw
iesqRIaW bcn awdr dy pw:-'bwn
ky'-bwNW vrgy bYn

aMgW L mldIaW hn (vztNw) bydI kul


dy sUrj L
ieSnwn pw:-idjn

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

407

awsn asIny, kurbwn suKdwn bYTy sdky hY (kvI) suKW dy dwqy dy


ky 34
sYXw:

sohiq pIq dukUl Dry


SuB hwQ bnHW ijn ky kMgnw
BUKn BUKiq hYx qn mYx
kr Cwp ClwXn sox rMgnw
sIs bDw isrpyc Pby
Cib cwru iblokiq hYx aMgnw
rUp mukMd and ik kMd
bno muK cMd klk ibnw 35
BrI suMdrqw bhu sIs ikrIt
suhwviq lwl cunI su hrI
hrI lokn buiD iblokiq awnn
locn fIT khUM n trI
trI awpd qW nr kI sgrI
ijn mUriq so Aur mwih DrI
DrI aMgn mYx suKmw suK kI
jg komlqw bc bIc BrI
36
Coty inSwn Dry dr bwjiq
awviq jwviq lyiq hYx kyeI
qwq kmweI ko kwlU ibloik
ibswl Audwr irdw bhu dyeI
awviq rwg klwvq gwviq
Bwviq jy ibq pwviq syeI
Xw ibiD ko Auqswh BXo
kiv kIin kibzqn mzD BnyeI
37
pwvn mMgl hoiq suhwBn

pIlw dupztw
pw:-Dry
gihNy sjy hoey SrIr
hzQ muMdrI CilaW nwl sj rhy
hn (hzQ)
cIrw
suMdr dyKdIaW hn iesqRIaW
ky, dy
mukt
cunI cnIaW, (su+hrI hry suhNy) pMny,
(a) su+hrI suhNy hIry
lokW dI buzD hrI geI dyK ky muK
vyKidaW iksy dI nZr pry nhIx htdI
swrI apdw Aus nr dI tl geI
Bwv gurU jI dI ieh mUrqI
aMgW ivc soBw suK dI BrpUr hY
bcnW ivc jgq dI komlqw BrI peI
hY
Coty ngwry
keI (dwn) lYxdy hn

klOxq
Dn
kibqW ivc kQn

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

408

pRym nwl gwAuxdy hn


Bwvn Bwt rtYx gun ko
vydIaW dI
lwgI sBw siB bydin kI
nt rwg alwp krYx Dun ko
rIJ irdY bKSYx bKSISin
pwie kY so hrKYx Dn ko
hws iblws krYx imil kY
ipiK kOqk BWiq anykn ko
38
KrI cwru brwq bnI sgrI
gihNy SoBw dy rhI hY jVwAU jVy
qn BUKn jyb jrwv jrI

ZrIdoZ iPrY ibjnw siB pY


sm surj ky ijh kRWiq DrI
DrI poiSs aMg ptMbr aMbr
hY pSmMbr SoB krI
krI suMdr rMg anykn kI
purhUq sBw duiq lIin CrI
39

hoey
iqzly dw kziFaw hoieaw pzKw

pSmIny dy kpVy
kIqI
ieMdr dI sBw dI SoBw Cl leI,
(a) jy pwT hovy-KrI Kr leI, Koh leI

dohrw:

idvs ibqIqy ikiqk iev, swhw


aXo smIp
lgy krn qwrI cilin bwhn kul dIpk dy ivawh krn L
kul ko dIp 40
sYXw:

BUpiq pws jrwm gXo


vQu lyvn kI siB gwQ sunweI
dIny mqMg aMbwrn sMig
qurMgm sox asvwr bnweI
BUKn suMdr kMcn ky ng
bIc jrwvn sox Cib CweI
aOr quKwr dey ihq Bwrin
qMbU knwqn ky smudweI 41

nvwb
cIZW lYN dI
hwQI aMbwrIaW sNy
GoVy
jVwAUaW nwl
AUT

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

409

aiVzl:

dOlq KW liK irdY, su modI


awpno
js apjs jg mwJ, muJih sMig jwNdw hY
jwpno
dXo drb mMgvwie, koS qy hrK KZwny ivcox KuSI nwl
Xuiq
ho, khY krhu js BUr AudwrU bhuq
hoie icq 42
sYXw:

awin jrwm nY Dwm ivKY


qqkwl krI ciFny kI qwrI
awpny awpny vwhn swij
arUF Bey qn poiSS DwrI
lOikk vYidk rIq krI
siB ibRMd imlI qihx nwgr nwrI
mwno koiklkw kuhkwviq
gwviq gIqin awnxd BwrI
43
swrs locn bMD ibmocn
rUp iblokiq hY mn hwrI
SyKry sohYx illwr Audwr ky
sIs pY hym su nIky hY FwrI
soBw ko mOr iPrY isr cOr
ipKYx nr dOr su BIr BI BwrI
hoie arUiF cly isvkw pr
jwmYx jty JmkYx ng cwrI

44
kibzq:

asvwrIaW qwr krky


cVH pey SrIr qy puSwkW pihnky
cqur
koielW boldIaW hn

kvl nYN
bMDn qox CufwAuN vwly (gurU jI) dw rUp
dyKidaW mn hiraw jw irhw hY pw:-hYx
mn BwrI
mzQy qy ltkN vwlw syhrw, qurlw
Audwr (gurU jI dy) mzQy qy
sony dI, Bwv ijgw klgI qox hY
iSromiN
pwlkI
jV rqn suMdr pw:-JwrI bhuqy
(a) Jwl vwly
hwQI lwl

suMdr mqMg sjo arun aMbwrI


srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

410

sMg,
{brwq dI cVweI

qW pY ciF kwlU aMg awnxd n


mwveI
lwlU gjwruF BXo rwmcMd kwnw hwQI pur ciVHaw nwm hY
pun,
cFo jgjIq mzl, lwl nd
BwveI
{bwrwqIaW dy nwm}

jzt ml, ieMdR sYn, nd lwl35


mYn sm
SoBw aYn, rQ pr cFy Cib kwm vrgI SoBw dy Gr
pwveI
cMdR Bwnu, kOl nYn, iSv lwl,
kwm sYn
mwncMd mwnsMg cFo hrKwveI
45
CpX:

pRmwnd, jYrwm bhur ciF clo


iPrMdw
qKq rwm, jgrwie bno SuB
arjn cMdw
aOr idvwnI mzl, muhn mzl, Blo
suhweI
lKpiq rwie kulIn, cFo asu GoVy qy
jwdorweI
bydI puin CzqRI apr, kyiqk
iginXy nwm iqn
SuB bwny nIk bnwie kY, cly ilbws asvwrIaW ijnHW dIaW cMcl
hn
cMclih jwnu ijn 46
sYXw:

iek pwsy GoyiVaW L

idS eyk qrMgn cMcl suMdr


srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

411

jwiq kudwviq BUKn DwrI


{SuB Sgn}

idS eyk mqMg aMbwrin sMg


krYx ijn gMfih iBRMg guMjwrI
idS eyk cly iSvkw, rQ pMgiq
bIc ibrwjihx bwhj cwrI
idS eyk quKwr cly skty
gmny mg hoiq kulwhl BwrI
47
bwjiq Fol dmwmy vfy
qurrI, fP so, murlI, krnweI
JWJr BUr nPIr bjy
muK bwq khI nihx dyiq sunweI
rMg anykin kyr pqwkin
jWih ilXy siB awgy hI DweI
mMgl BOn Bey SuB sOn
smYx siB gOn ky dIny idKweI
48
do Gwt nwir suhwgN ly
qihx awin imlI jihx SRI jg
sWeI
Kyl suhwvn bwies dWhn
Dwie Bly imRg mwlih aweI
hyriq hYx nkulw siB eI
surBI hoie swmuih KIr ipaweI
suMdr mMd smIr bhI
aivlok brwq rhI hirKweI
49
sorTw:

hwQI aMbwrIaW
ijnHW dIaW puVpuVIaW pws BOry guMjwrdy
hn
pwlkI
KzqRI suhNy
AUT gfy
KuSI dw Sor
ngwry
qurIaW iek pRkwr
krnwie
bhuq qUqInPIr

dw

nrisMgw

JMfIaW
Gr sgn
cln vyly
do GVy

kW szjy pwsy (boly)


hrnW dI fwr Bwv Kzby pwsy vl L
inAul qzkdy hn
gAU swhmNy ho ky (vzCy L) duD
iplwAuxdI hY
hlkI hlkI hvw eyh swry SuB Sgun
igNy hYn
jM
hwQIaW dy

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

412

cly prm suK pwie, bwjihx GMty


gjn ky
Junkwr
GuxGrU Crnn lwie
rwjihx rQ swjihx qurMg 50 sjy hoey GoVy
dohrw:

awpNy nwl vzKrw

muJ ko rwKo sMig inj, Krc


ipRQk kCu dyX
suinXy SRI aMgd gurU kQw, swr
rs lyX 51
sYXw:

hoiq kulwhl bwidq bwijq


awie gey siB qIr ibpwsw
kyvt ko Dn dIn qbY
qrnI iqn kIin sMbUh su pwsw
gY rQ bwj smwj quKwr
Bry skty vsqUin jy rwsw
hIn iblbih aMb qy pwr
kry siB hI inj lwie ky dwsw
52
dohrw:

kyvt imil awey sBY,


dUlhu hyrn hyqu
drb bsn bSy iqnihx,
SRI bydI kulkyq 53
sYXw:

hoie AulGn XOx sirqw siB


awin KfUr mihx kIn mukwmw
jwmin mYx pkvwn su kwlU nY
bWt brwq dXo aiBrwmw
Bojn ko aic kY sih BRwqin
pROFy pRXMk pY SRI suK Dwmw

vwjy vjdy
ibaws iknwry
mlwh
byVI nyVy
hwQI GoVy AUT
gzfy swry
dyrI dy ibnW
pwNI qox pwr kIqy mlwh ny) awpNy
dws lw ky
mlwh

kpVy
ndI
igrW dw nwm, ijzQy dUsry siqgurW dy
gurdvwry hn
rwq
smyq
ibrwjy

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

413

svyr
Bor BeI gun Bwt rtYx
bhu bwjy bjy jg pUrn kwmw
54

CpX:

inj inj sij sij jwnu


siBih ciF clI brwqw
gRwm ngr mg awie
nwir nr hYx hulswqw
dyKihx dUlhu dOir
drs duK dwird dlqU
pRspr krihx srwih
sMg qij sdn n clqU
pun as pRkwr dY inis apr
mg mihx krI ibqIq cil
qb phuMcy iqh puir kY inkt,
krno jhW FukwAu Bl 55

asvwrIaW qy

rsqy ivc jo jo ipMf awvy


KuS huMdy sn
gur jI dw) drSn dirzdR nwS krn
vwlw
isPq
Gr nhIx jWdy
do rwqW hor
rwh

ipMf pzKoky fyrw bwbw nwnk qox Auzqr vzl fyV do mIl qy sI, 1945 ib: ivc drXw
ny Fwh suitaw, huN pzKokI dy iqMn itkwNy hn:-pzKokI cUhV isMG vwlI, ieh fyhrw
bwbw nwnk qox azD koh phwV vzl L hY iek cVHdy pwsy L twhlI vl fyrw bwbw
nwnk qox bhuq nyVy hY qIsry pzKoky fyry qox dzKN vl hY fyrw bwbw nwnk pzKoikaW
dI ZmIn ivc hY qy huN qk mwl dy kwgZW ivc pzKoky fyrw bwbw nwnk iliKaw jWdw
hY gurU jI dw ivawh vtwly hoieaw hY ieQy ivawh asQwn pur pRiszD gurdvwrw hY
qy Aus vyly dI iek kMD bI KVoqI hY mUlw coNw pzKoikaW dw ptvwrI sI qy rihN
vwlw vtwly dw sI, Auhdw dohW QwvW nwl sbMD hoN qox pzKoky ivawh hoN dw keIaW
aw tplw lgw hY pzKoikaW ivc rMDwvy jzt vsdy sI Aus vyly pYxc ihzqw sI qy
Ausdw puq aijzqw sI eys BweI aijzqy dw pRsMg agy BI awvygw jdox siqgurU jI dI
iszKI DwrNgy

sorTw:

kos pRmwn itkwie, suMdr sjiq


brwq jo
BXo spUrn Dwie, bhur krY pwTWqR do hn-jo-, -ko-
ieiqhws kiv 56

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

414

ieiq SRI guru nwnk pRkwS gRMQy pUrbwrDy brwq cFin pRsMg brnn nwm
iekIsmo aDwX 21

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

415

22. SRI gur qyg bhwdr mMfl brwq dw FukwAu ivawh


21<< ipClw aiDawie qqkrw - sMKyp ilMk aglw aiDawie >>23
{ivvwh AuqSwh} 14

dohrw:

qurkn kul kwnn kml, qyg bhwdr cMd


kwnn=bn, iek pRkwr dy ibRCW XW bUitaW dw JuMf kwnn kml=kmlW dw bn
kml vwVI kml=kml Puzl iek klmI nusKy ivc eyQy pwT-anl-dyKN ivc
awieaw hY iPr arQ bNygw qurkW dI kul dy bn L azg rUp hn, Auh awp qW
cMdRmw rUp sIql srUp hn, pr AunHW dy awpNy eIrKI mnW krky AunHW L azg vWU
grm lgdy hn

pd aribMdih bMdnw, joiq szicdwnd 1


joiq=joiq, joiq srUp pRkwSmwn srUp keI Qwvyx pwT-jXiq-hY, ijs dw arQ
hY-jY hovy, jY hovy prMqU crnW kmlW qy nmskwr pihly kr cuky hn, jXiq dI loV
nhIx
pw:-jXiq

arQ:
(SRI gurU) qyg bhwdr jI jo qurkW dI kul rUpI kml vwV L cMd (vWU lgdy
hn, prMqU ijnHW dI apNI) joq siq icq awnd rUp hY (AunHW dy) crn kmlW
pr (myrI) nmskwr hovy
Bwv:
gurU jI L kiv jI cMd dI Aupmw idMdy hn, ijs qox AuhnW dI murwd siqgurU jI
dy sIql suBwv dI hY pr jd cMd cVHdw hY kml muMd jWdy hn, ies qrHW
qurk muMd gey gurU jI dy pRkwS azgy Bwv AunHW dI qbwhI ielwkI qy rUhwnI
qW qdox hI ho geI sI qy rwjsI qbwhI dw kuhwVw jVHW qy vj irhw sI, aqy
qurkW L jo duK phuMcw Aus dy Eh awp iZMmyvwr sn kiv jI dzsdy hn ik
siqgurU jI dI jXoqI arQwq pRkwS srUp aYsw aCoB, inrduMd qy inrml hY
jYsw vwihgurU dw-sq icq awnd-srUp hY, AuQy iksy dYK dI guZr nhIx
SRI bwlw sMDuru vwc
Tihrnw
dohrw:

ngr inkit iesiQiq krI,


siB brwq ny jwie
kOqk hoiq anyk ibiD,
mnuj mod mn pwie 2
kibzq:

mnuK KuSI pw:-mn and bhu pwie


puzqR bRwhmn L szd ilaw

pRmwnd ndn jYrwm idj boil


srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

lIno
dIno so pTwie suiD dIijXy
brwq kI
imlo mUly jwie muK awiSK
alwie Bly
suno jjmwn kzlwn qyry gwq
kI
kwlU cMd mihqy kI AuqrI brwq
awin
awXo suD dyin ijh SoB bhu BWiq
kI
mUly kInI bMdn and irdy mwin
kho
BlI bwq BeI, suiD lyAUx mY
brwq kI 3

416

Kbr
asIs awK ky
SrIr dI

pw:-BWiq

sYXw:

mUlw gXo AuiT kY qb qUrn


pMc ihzqw ijh goq irMDwvw
bYn Bny suinXy SRiq cODrI
aweI brwq abY suiD awvw
lyny agwrI clYx iqn ko hm
awiesu jy qumrI SuB pwvw
rwvr ko aivlb sdIvih
qy suin kY iev bYn alwvw
4
bYs vfI jrw lIn gRsI
cilby bl nWih rho muJ dyhI
nwqur mYx clqO ab sMig
sdw qumY jwniq pRwn snyhI
qwq aijqy! pDwr ienHYx sMig
lyhu brwq BlI ibiD jyhI
cwih ju hoie pucwie su dyvhu

pYxc

awpdw hI awsrw sdw hY


Aus (pYxc) ny
Aumr buFwpy ny
nhIx qW
pRwNW qox ipawrw
hy puqR aijzqy! jwh

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

417

pws rho jihx mUlw rhyhI 5


aiVzl:

mUlw khY su lwj hmwrI qoih ko


js apjs SuB kwj kukwjM hoih
ko
pMc ngr ky awp, ibdiq qum
nwm hY
ho mY ptvwrI ibdiq, sdw iFg
Dwm hY 6
brM brwq btor, vfI pur ibXin
kI
kwlU prmwnd, sYn gY hXn
kI
ly kir phuMcy awin, skIriq
soihhIx
ho SoBw BWiqin BWiq, hyir sur
moih hIx 7
ihzqw khY quih bol ivgwr
suBwie hY
nihx bolhu dur bwk, q kIriq
pwie hYx
prmwnd qy awid, Bly nr
jwinXy
ho qv Gr kIin FukwAu, bcn mm
mwinXy 8
qlvMfI ko kwlU, jo ptvwrIaw
quJih srIKo suno, su bol
ivgwrIaw
smqw krhu n kYsy, syvw kIijXy
ho sih kir iqn ky bcn, ibnIq
BnIijXy 9
ihq brwq ko chhu, su mo qy

pRgt

cMgI do SihrW
sulqwnpur dI)

dI

(qlvMfI

POj hwQI GoiVaW dI

dyvqy mohy jw rhy hn

qyry vrgw bol ivgwV krn vwlw


brzbrI
bynqI kho

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

qy

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

418

lIijXy
asn bcn Dn mwl, n SMkw Bojn kpVy
kIijXy
ijAux SoBw iqn kIin, awp
aiDkih kro
ho Aur Audwrqw Dwir, ikRpnqw SUmqweI Czfo
pirhro 10
sYXw:

mwin ky bYn ko mwnv lY sMig


lyin brwq clw aguvwnI
ibzpRin, bwhj, bYsin, SUdRin
ibRMd Bey SuB boliq bwnI
Xog ko nyg ley siB hI
inksy ngrI qy AumMgih TwnI
fMk dmwmn Gwv pry
ien rIiq iblok brwq jufwnI
11
hoiq BXo smDIn ko myl
inCwvr kIin AuBY suK mwnI
swdr sox kul rIiq krI
Bl pRIiq bFI n iksI mn hwnI
locn sox, aivlokiq dUlhu
mUly ko DMn hI DMn bKwnI
Bwgn BUrn ko ieh BWjn
jW qy jmwqw BXo gun KwnI
12
dohrw:

bRwhmN KqRI vYS


swry
lwg
cobW dI ngwry qy cot peI qy
juVI
kuVmW dy
vwrnw dohW ny

vyKky lwVy L
bVy pUry BwgW dw pwqR
jvweI
dohW qrPox vDyry KuSI

iml kir duh idiS prspr,


srsiq hrKiq hoie
gmny ngrI ko bhur, chiq kro FukwAu
ab Foie 13
sYXw:

hwQI gzjdy

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

gj gwjiq swj sjy siB hI


Duin GMtn kI AuiThI vf Gorw

419

bVI AuzcI

{ivvwh AuqSwh}

asu ihMsiq jIn jrwv jry


aivnI Kur bwj rhy chUM Erw
rQ jwiq cly CnkYx GuMGrU
puin czkRn ko Krkw nihx Qorw
fP Fol dmwmin fMk lgy
pr awpn ko n sunY vf Sorw
14
murlI, imrdMg, AupMg, qMbUrn
JWJr, twl bjYx krnweI
br bwrbDU suT gwie kY rwgn
qwn imlwie kY mod bFweI

GoVy ihNkdy kwTIaW


jmIn Auzqy Kur vzj rhy hn (GoiVaW
dy) cuPyry
phIaW dw QoVw nhIx Bwv bhuqw hY
Sor bVw hY, awpNI prweI koeI gzl nhIx
suNIxdI
iek pRkwr dI Folk nsqRMg nwmy
vwjw Fol, qMbUr
CYNy tzl
gwAuN vwlIaW

jM nwl gwAuN ncN vwlIaW dw nw hoNw asIx ipzCy dzs awey hW (dyKo aDwX 21
aMk 23) ik purwqn jnm swKI, jnm swKI BweI bwlw, mihxmw pRkwS qy jnm swKI
BweI mnI isMG jI ivc nhIx hY gwlbn ieh awKypk hY iek nusKy ivc pwT hYbwr
JMfIaW
duiq rMg anyk pqwk bny

Pihrwie Gno siB awgY su jweI


aribMd iblocn bIc ibrwjihx
mOr pY cor FurY Cib CweI
15
eyk mqMg pY lwlU arUiF
kry brKw Dn kI mn BweI
dUsr pY ciF qwq jYrwm ko
hIn iblb, Bly brKweI

Bwv gurU jI
sIs Auzqy cOr Jul irhw hY
hwQI
jYrwm dw ipqw
CyqI nwl Dn dI brKw cMgI qrHW krdw
hY

myG kI rIiq suhwie duAU


qb nIc aO AUc ivcwr n kweI
kIriq XOx ibsqIriq hY
jnu pUrn cMd nY jOnH sI CweI puMnW dy cMd ny cWdnI
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

16
SRonn mYx suin bwjn kI Duin
ibzBRm hoiq BXo mn nwrI
hwr lpyt lXo kt ky qt
ikMkn lY gr bIc suDwrI
nUpr hwQin mYx, phuMcI pg
aMcr aMgIaw so n sMBwrI
aMjn aMj kpoln pY
cK jwvk fwirn DIr ivcwrI
17
Xw ibiD aMg iSMgwir iSMgwir ky
dOr cFI iml ibRzD atwrI
mwnhu myGn mYx cmkwiq
Ctw Cib sI dmkYx duiq nwrI
nIl srojn mwl iblocn
rUp iblokiq dUlhu swrI
Jwk JroKn bIc, gulwb ly
PUln aMjul mMjul fwrI
18
rMg surMgih myl sugMDih
pRIiq spRIiqih ly Gt nwrI
cMdmuKI suKkMd iblok
and BrI pt pwgq cwrI
lwl gulwl ibSwl ko bwl
gulwb imlwie brwq pYfwrI
Dwmin pMkiq pMk BXo siB

420

kMnI vwijaW dI
iek hwv ijs dy aMdr hoN nwl iesqRI
Gbrwky gihNy Aulty pulty pw lYxdI hY
lk Audwly
qVwgI gl ivc
JWjrW hzQ dw gihNw pYrW ivc
BoCN aMgI
surmW pw ky gzlHW qy
azKW ivc rMg surKI jo pYrW qy lweIdw
hY
AuzcIaW pw:-ibRMd
bzdlW ivc
ibjlI
nIly kvlW dI pMkqI vWU azKW nwl
swrIaW
JroiKaW ivcox qzk ky
PuzlW dy buk suPYd pwAuxdIaW hn

ihq nwl GVy pw:-pIq pIly


suKdwqy (gurU jI L)
suMdr kpiVaW ivc sjky pw:-pd pw
giq cwrI TumkvW pYr pw ky cldIaW
hn
iesqRIaW
pwAuxdIaW hn
GrW dI kqwr agy Bwv glI ivc GrW
dI kqwr agy Bwv glI ivc iczkV

aMk AumMg iblwsiq BwrI 19


mUly ky dwr FukwAu kro as
duK hrqw dI AuqwrI
awriqhwr kI awrqI qwrI
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

cMdR muKI qihx ibRMd imlI kl


kMT hY koiklw kI anuhwrI
mMgl sox kul rIiq krYx
lyX nwnk nwm Aucwriq gwrI
gwn pY kwm ko jor clo n
plwien hY mno bwd pukwrI
20
dUlo smyq brwq bhor
ikXo SuB Qwn mYx awinkY fyrw
rwjih DUr prI muK pY
ijv sMg iprwg kuSySX hyrw
qMbU knwqn qwny ibqwnin
lwgy Smwnn sohY Gnyrw
jo ijh cwih deI soAu qWih
hqo SRm dUr lgI nihx dyrw
21
Dynu ky DUl ko vylw BXo
qb CUtn lwgI hY jor hvweI
mMgl kI suiD dyny ky hyq
mno pqIaw sur lok pTweI
bwj mqMg AuqMg brUd ky
Jwr mqwbI CutY PulvweI
dYqin dYq BXwnk byK
su kOqk dyiK rhy hrKweI
22
mwnv mUly ny eyk pTw
ihq hUqn ky iqn jwie sunwvw
Dwrhu awp cl pd ko ab
kwl BXo ihq lyvn lwvw
XO suin fMk inSwn lgy
Duin Gor AuTI Gn ijAux

421

suMdr
glw koiel jyhw pw:-kMTI
iszTNI
ns ky Bwv hwr ky kubcn bolN lg
ipaw
Pyr

Pul dI DUVI kOl Pul dyKIdw hY

dUr kIqw Qkwn


gAUDUV dw vylw
iek qrHW dI awqSbwZI
piqRkw dyv lok
GoVy hwQI Auzcy
iek awqSbwZI
brUd dy bNy Bwnk dYxq dYxqNIaW cl
rhy hn
lokI kOqk dyK ky

bulwAuN leI
vylw ho igaw hY
cob ngwry
bzdl gzijaW

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

422

Gihrwvw
awnd ko Aur Dwir qbY
gmny iml swj smwj suhwvw
23
swry siqgurU jI
bydI jy ibRMd aO bydI iSromiN
ivawh dI vydI
bydI rcI jihx gy iqh QweIx

vwh dw pRsMg jo hY ik ieh sulqwn pury awAuN qox mgrox dw hY, jo jnmswKI sB
qox purwqn hY qy BweI mnI isMG dI swKI, dohW ivc vwh siqgur jI dy bwlpny ivc
qlvMfI hoieaw iliKaw hY ijs rIqI nwl ivawh hoieaw ilK rhy hn, Eh rIqI
Aus vyly dI KzqRIaW ivc pRclq rIqI hY gurU jI ny ajy Gr bwr Czf, qwg kr
jgq ivc iPrky lokW L qwrn dw, Pyr krqwr pury bYT ky AupdyS qy awpNy awSy qy
mq dw clwvNw nhIx kIqw iek rvwq clI awAuxdI hY ik gurU jI ny vwh dI rIqI
awpNI dzsI sI ies pr gost hoeI ijs dIvwr hyT ieh gost hoeI Auh dIvwr kzcI
hY, ajy qk KVI hY qy ivMgI hY coiNaW ny nWh kIqI qW BMfwrI kihN lgy ik asIx
nwqw dyxdy hW ies pr gurU jI ny vr idzqw BMfwrI Bry rihNgy qy coNy cuNy jwNgy
ieh suN ky coNy bI Juk gey qy awp dI awigaw mMn leI gurU mrXwdw smyx huN sRI
gurU gRMQ swihb jI awp ibrwjmwn huMdy hn, so agnI dI guriszKW L loV nhIx
srbzq iszK sMgqW pRqI siqgurU kw hukm hY, kwrju dyie svwir siqgur scu
swKIaY jd siqgurU scw swKI awp ivc ibrwjmwn hY qW agnI L swKI rzKN dI
koeI loV nhIx rihMdI

puMj jhW idjrwj ibrwjiq


hyir smwj AuTy hirKweI
aSIrvwd
dy muK awiSK ko suK pwie
cwrox qrP
gey siB bYs qhW chuMGweI
byd12 ky mMqR Aucwir qbY
SuB rIiq krI ijv byd ny gweI eyQy byd dw mqlb vwh pzDqI hY
24
dohrw:

aMdr suMdr sdn qy, lwey moid


ibld
lKmI rUp sulKnI, iFg SRI
nwnk cMd 25
icqRpdw CMd:

Bwv gurU jI szjy pwsy

pMkjnYn bny ids dwhin


srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

SRI mihlw ikX bwm ij aMgw


dIpiq kIin huqwsn ko
idj pUj ibnwXk cMdn sMgw

423

bIbI jI Kzby pwsy


jgweI agnI
gurU pUrn
(e)buDdyv
cmcy iGAu

gurU

(a)

gNyS

Dwir sroa ivKY srpI


agnI
mD pwvk pwviq joiq aBMgw
Pyry suMdr (a) cwr
lyX Bvwir iPry vr cwr
suhwviq jox riq sMg angw
26
CpX:

pRohq

ieq pRoDw hirdwl, bhur mUly


ky pRoDw
piF hYx swKo cwr, goqR aYidRk swKocwr goqRw cwr goqR aYidRk aYDr dw
goqR
kir soDw
aYidRk eIidRS ies pwsy, Bwv puqyqy pwsy swiKn vyd piF hY swK Aucwr goqR
aYidRk kir soDw puqyqy pwsy dw goqR (-vydI-j)vyd pVHn qox (ipaw sI,) soDky
Aucwrdy hndyKo biczqR nwtk iD: 4 aM: 1 (a) eys pwsy dw goqRwcwr soD soD ky
pVHdy hn (e) SwK +Aucwr+goqR dI (iek) SwK (lVI) AucwrI
Auq kih coNw goq, rIiq ijAux cMgI PbI

nIik suhweI
suin kir nr iqh kwl, rhy
ihrdY hrKweI
siB lOikk vYdk iviD krI
ijAux ijAux idjn rjwie idX
ivawh (hQlyvw)
iev pwngRhn ikX dwn idX
ssiq bol vr ibzpR ilX sySt bRwhmN ny lIqw dwn
27
aiVzl:

fyry

lY lwvW iqh Qwn, gey puin


isvr mYx
bsI guVwkw Bey, awin inj Tvr nIxd dy vzs
mYx
iqmr iqRjwmw Cwie, azg hnyrw rwq dw PYilaw agwnI (dy
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

424

idl qy) ijvyx agwn


agwin ijAux
ho ibSY mnorQ aink, su Aufgn qwry
cmk iqAux 28
iek ilKq dy nusKy ivc iqMnW pMkqIaW dw aYAux pwT hY:-'bhur bulwie pTwie
suhwvn Tvr mYx nIkI rIq acwie asn pun awiegy ho ins mn awnd SRmiq
skl supqwiegy qy iek hor ilKq dy nusKy ivKy:- bsI guVwkw Bey awn inj
Tvrmy nIkI rIq acwie asn pur awiegy hoih and smyq skl supqwiegy
pRwqwkwl kukV bwNI, kukV ny bWg
kibzq:
BXo arNOdX arNcUV boly rv idzqI

iKry aribMd pr swrMg su


folhIx
pRwcI ipXrwnI, cwrU citkw
cucwnI
bwnI czkRvwk imly, bol boil kY
klol hI
Bwjy dUiq cor puir gRwmin ko
Coir Coir
Bwnu kr dOrI gYn, sMK muK
boil hI
Aufgn sn BXo iqmr inDn
Gn
gwn jYsy moh sYn hnY
JkJoilhI 29
sorTw:

indRw qjI dXwr,


ijAux gwnI ihq aMgnw
jwgRqqw qn Dwir,
ijAux andqw Bgiq mYx 30
icqRpdw CMd:

kIin Snwn, dXo pun dwn

kvl Bvry
pUrb idSw pIlI hoeI suMdr icVI
cuhkI
ckvI ckvw
hlkwry qy cor Bzjy hlkwry CyqI apVn
leI qy cor bcN leI pwTWqR-dRq
CyqI
sUrj dIaW ikrnW akwS ivc
qwiraW smyq fUMGw anHyrw nwS ho
igaw
ijvyx gwn moh dI sYnW L pCwVky nwS
krdw hY
idawlU (gurU) ny ikaw alOkk ktwK
hY, pRkrN qW mwXk SwdI dw hY, pr awp
ny siqgurU jI dw vYrwg pRgt krky rwj
jog kzTw kr idzqw hY
moh iesqRI dw
jwg ny
ienHW qox do CMdW ivc BweI swihb jI ny
siqgurU jI dw mhwn pRBwv pRgt kIqw hY
jo mhwn siqkwr Xog hY

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

smwn su mwn su rwgih dYKw


Dwir dukUl Bly Bv mUl
hrYx qn sUln ikMkr syKw
byidin bMS srojn sUrj
BUKn AUKiq soih ivSyKw

425

rwg qy dYK ijnHW dy mn ivc smwn hY


moh iesqRI dw sMswr dw kwrn gurU jI
swry dwsW dy srIr dy duK dUr krdy hn
vydI vMS kvl hY
sUrj (hn gurU) gihNy AuKHw smwn moh
rhy hn AUKq cVHdy sUrj dI lwlI
AuSw (a) ikrnW

rUp anUpm SWiq mno


ikX gwn aCwdn jox Dir byKw ies qrHW gurU jI dy) suhNy rUp L byK
(ilbws) Dwrn ny awCwdwn kIqw hY (ijs
31

sYXw:

sIs bDw isrpyc PbY


gr mwl bnI mukqwlin kI
locn lol iblokiq lokn
pIr hrYx aG jwln kI

qrHW ik AunHW dy) SWq (srUp) L gwn ny


awCwdwn kIqw hY awCwdn qox murwd eyQy
hnyrw pwAuN dI nhIx, pr Pbw dyN dI hY
(a) ijs qrHW (mwnuKI) ByK Dwrn krky
awpNy gwn srUp L awCwdwn kIqw hY
(lukwXw hY) Ausy qrHW SWqmX suhNy rUp
L (lwVy vwly) ilbws ny lukw ilaw hY
cIrw
moqIaW dI mwlw
cMcl nyqRW nwl (jd) qzkdy hn lokW L
(qW) swiraW dy pwpW dI pIVw hr lYxdy
hn
suhNw muK kvl vWg iKiVaw hY

suMdr jox aribMd iKrw muK


ijs ny byhwl duKIaW dI kilawn kIqI
jW giq kIin ibhwln kI
gzlHW Auzqy
kuMfl fol kpol amol
igrw ijh gwn isKwln kI bwNI ijs dI gwn isKwAuN vwlI hY
32
aiVzl:

SoB rhy hn

kwlU lwlU awid, su vydI


rwjeI
alkwr pt ruicr, sBwsd gihNy kzpVy suMdr sj rhy hn
sBw sdW dy
swjeI
bhu jwick kI BIr, lyiq hYx awin
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

426

kY
ho dyiq srb ko dwn, irdY suK
mwinkY 33
aink BWiq ky hoiq su kOqk
dyKeI
CYl
CbIly
hsihx
iblws
ibSyKeI
bKSihx bhu bKSIS pRmod bFwie KuSI
kY
ho DMn DMn muK khYx rho jsu
Cwie kY 34
dohrw:

do hzQ

iqh iCn iek nr awie kY, bolo


jug kr joir
gmnhu acny asn ko, kir clo KwNy Bojn azKW dy kony dI
ikrpw Bwv ikRpw idRStI krky
krunw cKkor 35
sorTw:

siBih smwj suhwiq, kwlU kIin


rjwie qb
dUlhu sihq brwiq, gmny mUly
ky sdn 36
sYXw:

pwie Bly aribMd cly


giq mMd mnohr hY suMdrI
bwhu ibSwl ikXUr bnw
aMgurI ng kMcn kI muMdrI
dwrm dWiqin sox muskwiq
ik hIrin pWiq mno guMdrI
Auznq kMD Audwr illwr
su cwr ik cMd and DrI
37
hwQ pY hwQ Dry ihq swQ

Bwv gurU jI tury

buhzty
ng vwlI sony
anwr vrgy dMd
guMdI hoeI hY
Auzcy moFy iKiVaw mzQw
suMdr

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

khYx gun gwQn XOx cil awey


mUly inkyq ivKy pRivSy
jihx suMdr rMg ibCwvn Cwey
BWiqin BWiq brwq suhwqih
pWiqin pWiq bnwie bswey
BWjn BUr Dry siB azgRn
sUpnkwr su Bojn lwey 38
nIky mhW pkvwn prosiq
mwDurqw mD ijAux mDrwey
modk syvkIaW, nugdI
diD sMg pkOrn mzD imlwey
aMmRqIaW, Kurmy, su bry
br Gyvr syq isqw bhu pwey
dwK ibdwm, igrU ipSqw
siB Bojn myvy amyZ krwey
39
pUrb kor inkwir kY pMc2
lgy pun jymn jy mn BweI
pIn Aurojn bYs JroKin
gwviq gIqin gwir sunweI

427

Gr

pMgq dr pMgq bNwky ibTwey


BWfy bhuq azgy
rsoeIey
cMgy bVy
imTws Sihd imzTy kIqy
lfU syvIaW bUMdI
dhIx ivc
iek pRkwr dI vzfI jlybI vVy
cMgy iGAur iczty KMf
swAugI grI
imlwey
pihlW pMj gRws kzFky
KwvN jo mn L Bwieaw
Bwv iesqRIaW
ieh isTNIaW dI rsm BI mUly dy Gr ho
rhI hY, qy dyS cwl dI hYsI siqgurU jI
ny iszKI Drm clw ky aijhy simaW leI
Sbd bwNI dy gwien dw AupdyS idzqw hY

kwlU smyq brwq sBy


SuB rIiq ko hyir rhy hirKweI
jUT myx fwir AuTy Dn ko bhu
jyv ahwr Xo fyry mYx aweI Ckky Bojn
40
dohrw:

suK dwqy L Gr dy aMdr

iqh iCn SRI suKdwn ko, ly gey


aMqr Dwm
hwQI dI tor vwlIaW ibjlI dI kRWiq
gijgwmin duiqdwmnI
vwlIaW

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

sis bdnI jihx bwm 41


sYXw:

hws iblws suawsn jy


prkwS krYx suKdwnih sox
locn lol iblokiq bMk
BjYx muin ky mn mwnih so
mwnhu mYn bno bhu ByKn
bwn kmwnih qwnih so
Gyriq jor krY jnu gwn sox
eykih bwn Cuvw nihx so 42
dohrw:

428

cMdR muKIaW cMdR muKIaW ijzQy sn


iesqRIaW
suhwvny (a) iesqRIaW

vyKdIaW tyFI
nsw dyxdIaW hn munIaW dy mwn L
kwm qIr kmwn iKzc ky
mwno igawn nwl jor krdw hY pr Ausdw
iek qIr BI AusL nw Coihaw
iesqRIaW ny jyhVI

imil qrunI kInI siBih, huqI


jOn kul rIiq
sihj slonI hyreI, mUriq Aur vyKdIaW hn irdY ivc
kir pRIiq 43
sYXw:

koml bol amol BnYx


jn PUl JrYx iSRXw mUl suhwey
pMkj nYn mXw mn aYn
ipKYx ijh cYn irdy iqh dwey
suMdrqw siB mMdr sRI muK
doK inkMdn jW drswey
aMgn mYx aMgnw ij ang sI
sMig iqawg kY fyrin awey
44
mihxdI pd sMjuiq kokndM
mkrMd and Audwr bsweI
gr cIr
mnogih

hYx

pIq,

punIq

gurU jI mukqI dy mUl rUp vwk kihMdy hn


mwno Pul JVdy hn
dXw dy Gr

doS nwSk ijnHW dy


vyhVy ivc iesqRIaW kwm vrgIaW

smyq lwl kvl


mkrMd vWU Audwrqw bs rhI hY lwl
kMvl vrgy mihMdI lgy crnW ivc
gl ivc kpVy pIly mn dy gRhN
krn jog jMU, Bwv Auh jMU ijsL gurU
jI ny jIa kw jnyAU ikhw hY mno

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

jzgupvIq mhW Cib CweI


kl kMkn kMcn BUr ikXUr
bnI, Aurmwl ibswl suhweI
jnu SWiq srUp iSMgwr Dry
jg mYx pRgto inj Bwv idKweI
45

dohrw:

429

gRhN mn dy gRhN krny jog pw:mnogq jo mn ivc itky, mn dy Dwrn


jog
jMU
suMdr kVy sony dy bhuq
bhuzty Pby hn gly ivc lbI mwlw
mwnox SWq rs iSMgwr dw rUp Dwr ky
pRgitaw hY iSMgwr rs dy smwn:mihxdI, pIly kpVy, kMgN, bhuzty SWq
rs dy swmwn:-and Audwrqw, jIakw
jnyAU, mwlw
ijvyx sony ivc

sohiq bIc brwq ky, kMcn mihx


miN soie
sjiq bydIan kI sBw, ljiq ieMdR (dI sBw)
suDrmw hoie 46
sYXw:

gwien vwlIaW

bwrmuKI isr mWg svwr sBw ky


mJwr BlI ibiD aweI

asl gl ieh hY ik ienHW qox pihly dw ilKqI isK ieiqhws vySvw dy pRsMg L
lq swbq krdw hY iek ivdySI ieiqhwskwr purwqn jnmswKI qy Bw: mnI isMG
jI dI jnm swKI dy awDwr qy iqlvMfI vwly bwh pRsMg qy ilKdw hY ik bwlpny
Aumry hI ipqw ny AunHW dw ivawh kr idzqw sI ivSys smJN leI dyKo tUk aDwX
21 aMk 23 SRI gu: nwnk pRkwS pUrbwrD
vjwAuN qy gwAuN vwly
bwidq gwXk sMg ley

pg nyvr bwjnI awin vjweI


qwlin sMg imRdMg mucMg
AupMg qMbUrn qwl imlweI
rwgin rwg Bry anurwg sox
mohn ko mn qwn bsweI 47
iqRBMgI CMd:

pYrIx JWjr ikMknI


kYxsIaW
nsqrMg vwjw
rwgnI
CyqI

cM ctpt nwrI lyiq BvwrI


Cm Cm kwrI Cib DirnI
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

sM stpt bYTiq, Bujw amYTiq


qwl iekYTiq mn hirnI
l ltpt CYlI, rUp n vYlI
giq albylI suT aMgw
T TumTum TumkI, Juk Juk
JumkI
dRm dRm dRmkI imrdMgw 48

430

CyqI bWhW ivMgIaW krky


cMcl
tor suMdr aMgW vwlI
adw nwl czlI inv inv ky inhuVweI
imRdMg dI dRm dRm dI awvwZ nwl
cldI hY
suhNI ZulP iQMDweI nwl iQMDI hY

l lt suT ltkI, ickniq


cytkI
guzq ipCy ltkI hoeI hY szp vWg
bynI stkI ibisX rqM
bM ibD ijAux ntkI, Swrq pt qrHW ieSwrw
kI
ijs qrHW nt isr qy mtkI Drdw hY
krvr mtkI isr DrMq
kpVy L AunHW adwvW nwl krdI hY
qVwgI lk dy kol dI Cib bMnH rhI
hY

kM ikMkn kt kI, qt Cib


CtkI
dyKN hwrW dI) mq ihr geI mwnox
siB mq JtkI iczqR ilKy

ilKIaW qsvIrW hn
hoS idl dI ascrj ivc czikRq ho
geI

sM suD nihx Gt kI, sBw su


TtkI
idRStihx atkI inRq ivKy nwc ivc nZrW Ps geIaW
49
aiVzl:

ivsry dySn kwl, sBwsd jy sbY


muskwny suKdwn, hyir iqn ibiD
qbY
ieMdRjwl kI rIiq, jgq prpMc
jo
ho as pRkwr liK irdy, sdIv aTg ieQy lyKk jI ny gurU jI L Aus
rwg rMg dy asr qox Auzcy qy kdy nw Tgy
abMc jo 50
jwN vwly drswXw hY qy pRsMg iesy
ivSySqw drswAuN leI pwXw hY

dXo drb bhu iqsY, mhW suKkMd


srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

hY
bydI cMd mukMd, su bRhmwnd
hY
idvsqIn as rIiq, brwq
suhwvnI
ho rhI khI ijAux awid, kQw br
pwvnI 51
iqn pun mwnv pTw, hkwrn
awieE
gmnY lyin ibdwie, irdw
AumgwieE
kwlU lwlU awid, su prmwnd jo
ho mUly awlX jwie, imly awnd
sox 52

431

sRySt pivzqR
bMdw Byijaw szdN
tury

Gr

sYXw:

BWjn BUKn, cIr, ptMbr


suMdr hYx pSmMbr Bwry
bwjn swj nvIn sjy
bhu dwiej dIin AuqMg quKwry
kMcn aOr KjUr dXo
pun dwsI deI qinXw ihqkwry
dwiej dIn vfy, puir pMc nY
XOx js sMcn kIn svwry 53
bWDv sMg su mUlw qbY pun
pMc ihqw siB hY iek Twey
dy kir hoie aDIn rhy
kr bMd doAU muK bYn alwey
awqmjw m ikMkrI jwnhu
aOr kCU nihx my bn awey
awp sBY ibiD lwiek ho
jg XOx kih awps mYx hirKwey
54

GoVI nvyx
dwj AUT
sonW cWdI
puzqRI dI syvw vwsqy
ngr dy pYxc ny

ihzqw nwmyx pYxc

puzqRI myrI dwsI


mYQox

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

432

dohrw:

siB ibiD nIkI rIiq kir


KuSI
duie idS modih Cwie
dono iDrW ny awpy ivc
rs rwKo Xug prspr
js iviD ihqy alwie ijs qrHW ihqy pYxc ny ikhw sI
55
sYXw:

mUly kI qIX ivrwg krY


qnIaw anurwg irdy Aumgwey
aOr imlI knkw qihx awin
vfI vfBwgN hY ijh Qwey

DI dw moh AuCly
kMnW
ijQy vfBwgN (mwqw jI sn) hor kuVIaW
imlN aweIaW

fory ko azgRj kIin cly


kvl nyqRW vwly
aribMd iblocn rUp suhwey
Dn
vwriq ibzq, Audwr kIey icq
kIriq bIc kibzqin gwey 56
aiVzl:

vzfy qy juawn mnuK dohW qrPW dy

ibRzD qrun jy mnu, su duhn


idSwin ky
js ivsqwrihx aiDk, khYx hYrwn ho ky
ibsmwn ky
hmih iblokiq kbih, n as
AuqSv BXo
ho jYsy ies Aupbwih, hrK ivawh ivc
aiqSY BXo 57
dohrw:

as ibiD js ivsqwir kY, gmnI


pMQ brwq
kRm kRm kry invws iqAux, ijAux jWidaW vwrI jIkUM mukwm kIqy sn
kIny mg jwiq 58

ieiq sRI gur nwnk pRkwS gRMQy pUrbwrDy bwih pRsMg brnn nwm
bweIsmox aDwX 22

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

433

23. sRI gurU goibMd isMG mMgl qlvMfI jwNw


22<< ipClw aiDawie qqkrw - sMKyp ilMk aglw aiDawie >>24
{mhIny leI modIKwnw bwly pws} 33
{hridawl pMifq inhwl} 66
{AusqwdW L imly} 75

dohrw:

iskqw kn qy myru ikX myrhux qy kn kIn


iskqw=ryq kn=ikNky qox myru=myrU-prbq

SRI guibMd isMG nmih mm kyvl dwnI dIn 1


nmh=nmskwr mm=myrI kyvl=inry, iekzly awp

arQ:
(ijsny) ryq dy ikNikaW L prbq bNw idzqw qy prbq L ikNky kr iszitaw,
(hW jo) dy nW L dwn dyN vwlw iekzlw awp hY (Aus siqgur) SRI gurU goibMd
isMG jI L myrI nmskwr hovy
Bwv:
kiv jI dw ieSwrw iezQy ryq dy ikNky qox ihMdvwien dw hY, Eh kOmW jo
ihMdvwsI hn, ihMd ivc qIrQ qy mMdr rzKdy sn, ijnHW L ivdySIaW, pihly
pTwNW Pyr muglW ny KyrU KyrU kr idzqw sI, ik Eh jo jQybMdI qox tuzt, awn
Swn qox igr, lgwqwr Zulm hyTW ryq dy ikNky vWUM KyrU KyrU hoey sn, ijnHW dI
kdy prbq vrgI sMGtn qy jzQybMd avsQw sI, AunHW dI lwj rzKI, Auzc
awdrS idzqw qy Kwlsw swj jQybMd kr prbq bnwXw, qy prbq vrgy sMGtn
qurkW dw nwS arMB idzqw, jo ryq vWUM tuzt Puzt, ibKr, azj ikqy nZr nhIx
pYxdw ihMdU jo dIn ho cuky sy AunHW L hor nw koeI bwhuiVaw, awp iekzly dwnI
ho ky bwhuVy
SRI bwlw sMDuru vwc
cOpeI:

inkit ngr ky geI brwqw


jW kI SoBw BWiqin BWqw
bwjy qurhI ptih inSwnw
puir ky nrin sunI Duin kwnw
2
pwvs ivKy AuTw Gn Gorw
hY pRmod ijAux mor n Qorw
iqAux puir mnuj rhy hirKweI
sdn nwnkI Bniq bDweI 3

qurI ByrI ngwry

brswq bzdl avwj


KuSI bhuq
mnuK
pw:-bdq

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

qUrn bihr ngr qy awey


ihq iblokny mn suK pwey
kir iSMgwr ko nwgr nwrI
BUKn bsn ruicr Cib DwrI
4
bWiD bWiD bIQn mihx tolI
awie inkyq vDweI bolI
bDU iblokn kI aiBlwKw
inkit nwnkI kih suB BwKw
5
ngr pRvySI sgl brwqw
jnu and ko myG suhwqw
dUlhu dulhn awgy jwviq
pICy lwlU Dn brKwviq 6
as ibiD SRI bydI kulkyqU
mMd mMd gy apn inkyqU
nwrn sihq nwnkI qUrn
inkis krI kul rIiq sMpUrn
7
swdr ly kir inj BrjweI
suMdr mMdr bIc bsweI
pwie El mY Dn kI QwqI
BrI hrK BI sIql CwqI 8
bdn iblokiq sMg AumMgw
kMcn BUKn BUKiq aMgw
hyir hyir Aur hrKYx nwrI
dyiq awiSKw suKd AucwrI 9
bhur brwqih kIin invysw
prmwnd kI pwie indysw
syvw jQw jog siB hI kI
qb jrwm kInI ibiD nIkI

434

bwhr

kpVy suMdr
glIaW ivc
vhutI

awdr nwl
pw:-suhweI
JolI ivc Dn dI QYlI

pihny hoey
vyK vyK ky
asIsW
fyrw Xw awrwm kIqw
awgw
cMgI qrHW

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

10
as pRkwr duie insw ibqIqI
pun kwlU bolo SuB rIqI
nwnk jnnI mn anurwgI
dyKin hyq idRSit ieq lwgI
11
iqh ko krn mnorQ pUrn
siB brwq gmny ab qUrn
bDU sMig ly nwnk gmnY
imly mwq ko apnY BvnY 12
bhur bulwr drs kI pwsw
cil qlvMfI pUrih awsw
muJ clqo iqn igrw AucwrI
-puir apny awnhu iek bwrI13
kyiqk idn rih awie bhorI
krih kwr ieAux mslq morI
SRI nwnk ko ru liK awsU
bolo qb jrwm iqh pwsU 14
jb qum ly jwvhugy qihxvw
modI kwr n hY inrbihvw
lynw dynw kwrj BwrI
ibn ien qy nihx jwiq sMBwrI1
15
sOdw awpn ivKY ivSyKw
krih nbwb sMg ko lyKw?
kmlnYn ko ru pun nWhI
gvn bnY ikAux qv Gr mWhI
16
suin jrwm kI igrw ahyqU
pun kwlU bolo kul kyqU

435

do rwqW pw:-ies

CyqI
czly
Gr ivc

bwNI AucwrI sI

Pyr
CyqI
EQy
nhIx clygI
sMBwilaw nhIx jWdw
ht

bwNI ruzKI

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

sunhu awqmj! mwq qumwrI


hoie hrK sih bDU inhwrI
17
qlvMfI cilXy iek byrw
puin mn mY qihx krhu bsyrw
pRymI prm bulwr bhorI
krI bMdgI dY kr jorI 18
mm snyh jy gunhu n Aur mYx
iqh idS dyiK clhu inj puir
mYx
as ibiD Jgriq awps mWhI
cil kir awvw mUlw qWhI 19
qIn idvs By bwh ipCwrI
gmno inj Gr qy ihq DwrI
lyin hyq inj qin jw awXo
phuMc siBin mYx sIs invwXo
20
suin pRbwd ko bcn bKwnw
rih SRI nwnk puir sulqwnw
kwr krn ko aOr n koAU
lyKw krih ivSyKih joAU 21
pun prmwnd prm sXwnw
mwnihx ijh bc jy miqvwnw
siBin hyq kI bolo bwnI
sunhu SRoin SuB rIiq pCwnI
22
BXo bwh suq iek kI mwqw
ibnw ibloky kox hY SWqw
ieqih AufIkiq so idRg lweI
ibCury bC jox Dynu lvweI
23

436

puzqr
vhutI sNy vyK ky

pw:-prmM pRym bulwr bhorI

JgVy

buDImwn swry

dyKy ibnw
ies pwsy azKW lw ky
vCy L ijvyx gAU lvyrI

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

as AuqSv ibn imly anIqU


siB mn lKhu hoiq ivprIqU
mUl cMd! suin qor kumwrI
BXo awvnw pUrb vwrI 24
jwie sws iFg rIiq suhwqI
hyir bDU hY sIql CwqI
kyiqk idn rih lyX asIsw
puin awvih pd pr Dir sIsw
25
ikAux ien bnY rihn qlvMfI
ikRq modI kI ieh TW mMfI
bwly ko qij kir ab jwvihx
bhur awie inj kwr clwvihx
26
suin prmwnd kI SuB bwnI
mn mwnI siB qUSn TwnI
muJY bulwie lIn iqh kwlw
boly bwnI dIn dXwlw 27
hm jwvihx qlvMfI ngrI
rih qum kwr clwvhu sgrI
Krc inSMkih dyhu ivSyKw
awin krihxgy hm siB lyKw
28
sunIey SRI aMgd kih bwlw
hOx bolo bwnI iqh kwlw
lyin dyin ko kwj ivSyKw
mo qy sWBo jwie n lyKw 29
kwr cly ikAux ibnw qumwry
rhin cwih mm sdw sMgwry
rwvr srs hoie jo koAU
qO qum ikRzq inbwhY soAU 30

437

smJo AultI rIq huMdI hY


qyrI puqRI
pihlI vwrI
szs dy pws
vyK ky

hztI qy Czfky

mn ivc (TIk) mMn ky

bhuq hY

myrI qusW dy) nwl


awp jyhw pw:-smsr

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

suin boly SRI muK sis SoBw


bcnin pr aMimRq Cib loBw
hY bwly quJ ko mm sMgw
sBY bYs mYx, rhYx aBMgw 31
sdw nwm mihx pRIiq GnyrI
jnm mrn kI ktY ju byrI
kwr krY siB hI krqwrw
rhu TWFo mD eIT hmwrw
32
eyk mws lo hmry awvn

438

aMimRq dI SoBw luBw rhI hY


myrw swQ
lgwqwr

qUM myry ipawry (hztI) ivzc KVw ho rhu


pw:-mIq
mhInw

{mhIny leI modIKwnw bwly pws}

qd qk
qwvd rhIey rIiq suhwvn
ieAux suin mYx suK pwie Gnyrw
kho bcn hOx rwvir cyrw
33
kir krunw dIjY br aYsy
moVW nW iksy qrHW vI
qum awiesu pylOx nihx kYsy
rhox, sdw mYx hY anuswrI
irdy lwlsw XhI hmwrI 34
pRym pRsIdy suin kir bcnw
kho hoie mn hir sMig Kcnw
krI bhur qlvMfI qwrI
jo brwq siB sMig isDwrI
35
mYx pICy kInI ikRiq modI
dXo Krc jo cih inRp lodI
vsqu siBin ky aqut BMfwrw
hztI qy bYTw
awpn bYsw dyAu suKwrw 36

dohrw:

bwlw kih dyKy nhIx, qlvMfI ju


and
suny su ijs ibiD hOx kho, SRI
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

439

aMgd! suK kMd 37


cOpeI:

qlvMfI ky inkt phUcy


bwjiq bwjy ijn Duin AUcy
qb puir pweI swgr soBw

Sihr ny pweI smuMdr dI SoBw

qlvMfI ngrI L smuMdr dy alkwr ivc kvI jI idKwAuxdy hn ngrI hY smuMdr,


Sihr dIaW glIaW ivzc gihNy kzpVy pw ky jo iesqRIaW dIaW tolIaW qurIaW hn
ieh (bVvwnl) smuMdr ivc hoN vwlI cmkdI azg hY, mnuKW dI vsox pwNI hY, Sihr
dI PsIl iknwry hn, iehnW L lGky lok jo drSn leI bwhr inkly hn ieh mwno
pwNI dw juvwr Bwtw hY, puMnW L ijvyx smuMdr cMd L vyK ky AuzCldw hY pUrnmwSI
dw cMdRmw siqgurU jI hn, ijnHW dy ivc vcnW rUpI aMimRq hY jWI akwS dy qwiraW
vWg hn, gurU mhwrwj dI kIrqI cWdnI hY, vyKN vwilaW dIaW azKW ckor hn jo
drSn krky SWqI ar and lY rhy hn
Aumgy nr jnu bFo CoBw cVHwAu

38
kir iSMgwr ko nwgr nwrI
kMcn BUKn ruicr svwrI
pirpw clI pRkwS CbIlw
sohiq jox bVvwnl kIlw
39
kIriq rWkw bnI suhwqI
Aufgn BUKn sihq brwqI
bcn amI aihlwd mukMdw
as SRI nwnk pUrn cMdw 40
iqsih iblokn hyq AumMgw
awviq nr jnu AuTy qrMgw
ngr kot bylw qij qUrn
PYlo jl ijAux vihr sMpUrn
41
dyiK dyK prmod n Qorw
siBihx iblocn kIin ckorw
icrMkwl ibCry suK rwsw
ijn ko imlnY kI bhu pwsw

glIaW ivc
smuMdrI azg dI lwt
cWdnI
qwry jwI
aMimRq

Sihr dI PsIl iknwry hn Czf ky

pw:-su pRmod
gurU jI

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

42
as pRkwr puir inkit brwqw
pRivSI dwr pRkwS suhwqw
jihx cOpr jox cwr bjwrU
iqh mihx gmny hrK apwrU
43
Dn vwriq brKwviq BwrI
krihx sujs jihx qihx nr nwrI
inj inkyq ky inktih awey
aink BWiq ky hoiq vDwey
44
Bw iqRpqw Aur hrK Gnyrw
sihq snUKw suq ko hyrw
krih inCwvr drb apwrw
vwrY vwr vwr vr vwrw 45
jo kulrIiq Sgun SuB kirhI!
hOx bilhwrI bYn AucirhI
BXo spUq inkyq hmwry
ibMsq eyk jwsu kul qwry
46
imlI sulKNI puin inj swsU
Dro crn pr msqk awsU
awiSK dInI, lInI aMkw
hrK ibloko bdn mXMkw
47
bydI kul kI imlI bDUtI
dyiK dyiK muK suK jnu lUtI
inkit su iqRpqw dyiq vDweI
lyiq hrK Xuiq aMg n mweI
48
sihq snUKw suqih suhweI

440

cOpV vwU

gurU jI dI mwqw dy idl ivc


Lh smyq
vwrdI hY bwr bwr dUlHy qox pwNI

iezkI ijs ny

CyqI
asIsW jzPI ivc
muK cMdRmW

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

vwriq mwqu lvn puinrweI


qoir qoir iqRn fwriq pITw
khY ik lgih n kwhUM fITw
49
inks sdn duKkdn bhorI
imly siBin kir pRIq n QorI
XQw Xog kIno snmwnw
bYTy sBw lgwie sujwnw 50
kuSl pRSn siBihin sox bUJy
suKih sunwXo nyhu arUJy
imRdul Audwr mDur liK SIlw
siBih srwhihx rUp CbIlw
51
Xugl mhUrq bYis ibqwey
AuiT Gr Gr siB nr pDrwey
puin kwlu bolo ieAux kIjY
cil bulwr iFg qwq! imlIjY
52
ikMcq mwnv lwlU swQw
suin kir gvny SRI jgnwQw
jihx inj mMfp sBw lgweI
buJiq rwie ibvwh BlweI 53
qhW jwie phuMcy gunKwnI
krn eIT ko ibrih pRhwnI
pyKiq pulko pRymihx aMgw
qUrn iqSto sMig AumMgw
54
bdn cMdRmw Auzjl Erw
locn kIin ckorin jorw
inkt jwie pd prsn hyqU

441

vwrdI hY lUN
qoV qoVky qIly
nZr
pw:-inkt

pw:-pRsMn
gurU jI dy pwr ivzc AulJy hoey lokW ny
suKsWd suNweI
suBwv
pw:-suSIlw
Bwv do GVI
pw:-iem, iev
hy puqR!

mMfUey ivzc

ipawry dy ivCoVy dw nws


CyqI KVw ho igaw KuSI nwl

nyqRW rUpI ckorW L joV idzqw (a) nyqRW


dy joVy L
Cohn vwsqy

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

Jukn lgy bydI kul kyqU 55


Bir kr sox, korI gr lwey
locn bIc anxd jl Cwey
suK buJiq By gd gd bwnI
ibn Aucry duih idiS pihcwnI
56
mMc isrHwnY idS1 biraweI
bYswey, Aur mod bfweI
drs pws idn ibqy n Qory
jnu pIviq ikX nYn ktory
57
eyk GtI lg koie n bolw
hyir pRym ko rhy afolw
bhur bwh kI SuB krqUqw
bUJiq BXo rwie miqpUqw 58
mrdwnw bolo iqh kwlw
qv pRqwp qy sunhu Bupwlw
puir sulqwn bhuq jsu Cwvw
nr nwirin Gr Gr pRiq gwvw
59
dOlqKwn dIn jo cwhw
BUr vsqu lInI iqh pwhw
iqhqy puin ciF clI brwqw
kIno jwie FukwAu suhwqw 60
Krco kwlU drb ibswlw
aiq Auqsv Bw suiT iqh kwlw
duhidS nY rs aiqSY rwKw
ijin kY mn jsu kI aiBlwKw
61
muJ dyKiq By bwh Gnyry
ibzpR su bwhj bYs vfyry

442

jzPI gly

ibnW khy qy
plG dy isrHwNy vl joro ZorI
ibTwey

GVI

pivzqR buDI vwlw


iqs vyly
rwie jI pw:-Buvwlw

Aus pwsox

suMdr
dohW iDrW ny

bRwhmN KzqRI vYS Bwv bRwhmN KzqRI

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

443

vYSW dy bhuq (vwh)

as AuqSv mYx sunw n dyKw


js ies mihx Bw mod ibsyKw
62
suin bulwr mn qn suK pwvw
swDu swDu kwlU pRiq gwvw
sRI bydI kul kls suhwvn
as pRkwr imil ikX Gr awvn
63
ibMjn inj kr jnin svwry
bYiT inkit kir nyhu ijvwry
ruicr asn jo aco ikRpwlw
gey qlp pr imRdul ibswlw
64
jwm insw bIqI ikX sYnw
rhI jwm jwgy gun aYnw
kRm kRm sOc kIn ieSnwnw
pihry cIr srIr suhwnw 65
BeI Bor jsu jwsu pivzqRw
bYsy sohiq Bvn biczqRw
ilX bulwie pRoDw hirdwlw

Bojn awpNy hzQIx mwqw ny bNwey


krky ipawr Kuvwey
jd Cikaw gurU jI ny
syjw pr kUlI bVI
pihr rwq
pihr rihMdI
DIry DIry
ijsdw js pivzqR hY
pRoihq

{hridawl pMifq inhwl}

SRI muK boly igrw rswlw 66


jwchu, jo mn mihx huie lwls
lyhu abih, so krhu n awls
bolo idj hirdwl pRbInw
awid rUp qum dwnI dInw gRIbW dy dwqy
67
rwvr ijqI lKwvn kInI
qyqI mihmw mYx liK lInI
myrI buzDI
apr nrn sI miq mur nWhI
Drihx ij Bwvn nr qv mWhI pw:-nr qum nWhI
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

444

68
kwrn kwrj ko awDwrw
siB ko krqw ijqo pswrw
pw:-prmySur pUr purK purwqn
prmySur pwrbRhm purwqn
prm prwvr nwQ snwqn dyKo aDw: 1. aMk 4. dy pd arQ
69
ahY szicdwnd mukMdw
qv lIlw Bgqin suKkMdw
jnyAU jd dw qusW mYL idzqw hY Bwv
jzgupvIq jbih qum dIno

jIa kw jnyAU dyKo vwr awsw, slok


15

qb ko mm mn iesiQr kIno
70
srb lwlsw BI Aur pUrI
dyKI mYx lIlw qum rUrI
ibRzD bYs bpu Bw bl hInw
ab dIjY muJ moK pRbInw
71
Bgiq imlI bwnI suin kwnw
his boly SRI ikRpw inDwnw
DMn ibzpR br buziD qumwrI
qn hAumY kI suriq ibswrI
72
ikMcq rihgI bYs SrIrw
puin apvrg pwiex miq DIrw!
ijAux isRk gj qij hI ibn
SokU
iqAux qn qij gmnYx hir lokU
73
as kih dIno drb Gnyrw
iqh pr ikRpw idRSit hY hyrw
BXo gwn inj rUp pCwnw

quhwfI
buzFI Aumr SrIr

SRySt

moK pwvYxgw hy dwny!


mwlw hwQI

awpNw srUp-awqmw

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

445

jIv Bwv siB hI ibsrwnw


74
gXo sdn suK pwie amolw
pw:-ijs mn swcw huqo afolw (a) ijs
inj mn inScw huqo afolw
mn inScw huqo afolw

bhuro pwDw, bYd, mulwnw


{AusqwdW L imly}

cil awey, jihx Qy giqdwnw


75
imln hyq mn sMig AumMgw
ijnko cFo rMg siqsMgw
jbih ibloko kwlU ndn
Dwie krI Xug pd pr bMdn
76
hyir srUp anUp ajonw
bol n awv Bey muK monw
kvl nYn snmwn bswey
kuSl bUJnY bYn sunwey 77
Dir DIrj boly muK bwnI
pd rcnw suT Ausqiq TwnI
isMD huqwsn kwl klI ko
aiq pRcMf ies qrih blI ko
78
jIv pry diJ diJ duK pweI
Aubr n skihx n pwiex AupweI
bWDn hyqu syqu qihx Bwrw
ikRpw Dwir lIno avqwrw 79
crn krm SuB qy jo qUCy
locn sumiqih qy Aur CUCy
sm dm ijn ky kr n sMgwry
so ijh pr, qir jwihx suKwry

mukqI dwqy

pw:-anUpm lonw
cuzp
awdr krky

kljug dw smW agn swgr hY


koeI blvwn hI iesL qrdw hY
sV sVky
bc nhIx skdy qy nW AupwAu (koeI)
lBdw
Aus Auqy Bwrw pul bMnHN leI
SuB krmW qox ijnHW dy pYr ipMgly hn
cMgI buzDI rUpI nYNW qox jo szKNy hn
ijnHW dy nwl sm dm awid hzQ nhIx
hn
SuB krmW rUpI pYrW qox ibnW ipMgly,

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

80
mn anumwn kriq sd hm hI
jgq pRkwS krhu kb qumhI
rwvr pUrn klw sMkocI
lKihx ik jIv ijnihx miq pocI
81
as pRkwr kih kir bc lony
ipXiq rUp jnu locn fony
imly BwAu Dir sdn isDwey
ijn mn Bgiq ivKY suK pwey
82
imly awin puin bwl sKweI
khiq prspr aiDk vfweI
prm pRym mYx mod n Qorw
iek tk dyiK rhy muK Erw
83
bYis ibqwvihx bwsur pwsU
inqpRiq Aur hY nXo hulwsU
Xw ibiD lIlw SRI jgnwQw
kInI qlvMfI suK swQw 84

446

sRySit buDI rihq aMDy, dYvI guNW rUpI


hzQW qox ibnW tuMfy, nwm rUpI pul qy cVHky
suKYn hI pwr ho jwNgy

qusW ny lukw rzKI hY


nIvIx mq vwly lok kih smJN
bcn suMdr
mwno azKW dy fony mwnox rUp L pIxdy
hn
pRym GrW L

pwC-pur

guZwrdy hn
nvIx KuSI pwC-rho
suzKW nwl

ieiq sRI gur nwnk pRkwS gRMQy pUrbwrDy qlvMfI jwvn pRsMg brnn nwm
qyeIsmo aDwX 23

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

447

24. gurbwNI mMgl sulqwnpur awAuNw


23<< ipClw aiDawie qqkrw - sMKyp ilMk aglw aiDawie >>25
{gurbwNI mMgl} 1
{humw pMCI idRStWq} 9..
{kwlU jI ny Dn dI mihmw dzsNI} 20..

kibzq:

suDw kI qrMgnI sI rog BRm BMgnI hY


suDw=aMimRq qrMgnI=ndI sMs: qrMNI sI=vW BMgnI=BMnN vwlI

mhW syq rMgnI mhwn mn mwnI hY


syq=iczty rMgnI=rMg vwlI mnmwnI=mn mMnI, mn L ruic awAuN vwlI, pwrI

ikDOx Xih hMsnI sI mwns ivqMsnI hY


mwns=mwn srvr ies pd dy hor arQ ieh hn:-mn, sMklp, ivklp, mnuK,
awdmI, iek nwg dw nwm, swlml dIp dy vrhy dw nwm ivqMsnI=BUKN rUp, SoBw
dyN vwlI sMs. vqxs, aivqxs DwqU, qis=PbwAuNw ies avqMs pd dy hor arQ
eyh hn:-isr dw gihNw, koeI gihNw, kMnW dw gihNw, murkI, krn Pul, mwlw,
mukt lwVw, BqIjw

gunIn pRsMsnI srb jg jwnI hY


pRsMsnI=slwhI geI ruNIn pRsMsnI=guNI ijnHW qox slwhI geI sMs. pRsMsw=guNW
dw kQn, SlwGw

ikDOx cMd cWdnI sI moh Gwm mMdnI hY


irdy kI andnI sdIv suKdwnI hY
suKdwnI=sdYvI suK dyN vwlI, atzl aivnwS suK dI dwqI jnin=mwqw

pRym ptrwnI swnI, gwn kI jnin jwnI


gunI BnI bwnI, qW kI gurU gurbwnI hY 1

arQ:
aMmRq dI ndI vWgUM Brm rUpI rog L dUr krn vwlI hY, rMg iesdw fwFw icztw
qy mn L fwFI ipawrI lgN vwlI hY Xw ieh mwn srovr L SoBw dyN vwlI
hMsnI hY, guNIaW ny (iesdI) pRsMsw kIqI hY, qy swry jhwn ny (eyh) jwN leI
hY Xw ieh moh rUpI qpS L mMd krn vwlI cMd dI cwnNI hY, ihrdy L and
dyN vwlI sdYvI suK dI dwqI hY pRym dI suGV ptrwNI hY qy igawn dI mwqw
jwNI geI hY, (jy koeI) gNIaW dI AucwrI bwNI hY bI (qW) AunHW dI vI gurU
gurbwNI hY
Bwv:
kiv jI dsW siqgurW dy mMgl kQn krdy hoey huN gurbwNI qy awey hn AunHW
mhwn mn vwly prwvr nwQW dI AucwrI bwNI dw mMgl krdy hn ik ieh aMimRq
dI ndI hY aMimRq dy do guN hn, rog nwS krnw qy murdy L ijvwlNw, so
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

448

dzsdy hn ik ieh Brm rUp rog dy dUr krn vwlI hY, jd Brm rUpI rog nw
rhy qd mwnisk mOq hoNI hI nw hoeI mn L ipawrI lgdI hY qy iczty rMg
vwlI hY, ieh ies vwsqy ikhw ik aMimRq dw rMg icztw huMdw hY aqy pIiqaW
swdIk qy mnorMjk huMdw hY dUsry icztw rMg sqoguN dw hY eyh bwNI sqoguN
ivc prvyS krw dyxdI hY jgq pr mwn srovr bVy Auzcy QW inrml qy imzTy
jl dI JIl hY ar sdIaW qox mhwn qIrQ mMinaw igaw hY suMdrqw AusdI
akih hY awKdy hn ik mwno eyh mwn srovr L SoBw dyN vwlI hMsnI hY, Aus
qy BI sRySt hY pihlW aMimRq dI SoBw idzqI mwno jo pwrlOikk SY hY qy aMimRq
dI ndI awiKaw swny, huN jgq dI inrml jlDwrw mwn srovr dw BUKN awK
ky lok prlok ivc Auzqm idRStWq dy ky vrNn kIqI agy kihMdy hn ik
kyvl mYx hI nhIx kih irhw iesdI guNvwrqw swry jgq ny jwN leI hY, ar
guNIjnW ny iesdI pRsMsw kIqI hY ies dw huN ihrdy pr asr vrNn krdy
hn ik moh rUpI qzpS L ies dw pwT qy ivcwr hrdw hY vYrwg jnk hY pr
ieh bwNI vYrwg AudwsInqw qy FihMdIaW klW vwlw nhIx dyxdI, ihrdy L awnd
idMdI hY qy sdYvI suK dI dwqI hY, jdox moh dI qzpS dUr krdI hY qd fwvW fol
hwlqW ivc nhIx suztdI, vwihgurU dy crnW nwl rwg pYdw krw dyxdI hY rwg
(pRym) sdw hrK jnk vsqU hY, idl and rwg (pRym) nwl huMdw hY so moh
qoV ky vwihgurU jI dy rwg ivc pw dyN krky irdy dI andnI (and dwqI) hY;
ieh awnd awqm awnd huMdw hY, ies krky sdYvI suK dI dwqI hY vYrwg qox
azgy igawn igiNaW krdy hn awp dzsdy hn ik gwn dI eyh mwqw hY,
iesdy pwT ivcwr qy aml qox gwn awpy Auqpq huMdw hY pr Eh igawn jo
kvI jI kih rhy hn inrw-jwnNw mwqR-nhIx huMdw, Auh gwn aYsw hY ik jo
pRym nwl proqw huMdw hY ies vwsqy pRym mwnox mhwrwj hY qy bwNI ptrwNI hY qy
ieh igawn AuhnW qox Auqpq hoXw puzqR hY aYsy AuqikRSt igawn dI mwqw hY
pRym vwihgurU dw awpNw srUp hY XQw gurvwk:- awpy pRIqm pRym ipawr
AunHW dw Auzcw igawn eyh bwNI hY jo swfI smJ gocrw krn leI pRym szC
ihridaW ny bwNI rUp ivc vrNn kIqw hY, ies krky vwihgurU dI ptrwNI ieh
bwNI khI hY ies bwNI qox gwn Aupjdw hY jo gwn ik-sPl gwn-pRwpqI
rUp gwn huMdw hY huN kihMdy hn ik jy koeI hor bwNI hovy Bwvyx Eh guNIaW
dI AucwrI hovy qW jIAu sdky hovy, pr gurbwNI AunHW dI vI gurU hY, Bwv sBnW
qox sRySt hY eyh aMimRq rUp, gwn vYrwg dI dwqI, pRym nwl singD kr dyN
vwlI, ihrdw and nwl Br dyN vwlI, sdYvI suK ivc lY jwN vwlI, ijs ivc
vYrwg, ivvyk, gwn, pRymwBgqI hI inrol AucwrI hoeI hY, vyd SwsqR awid
irKI munI vws awidkW dI rcI bwNI dI gurU rUp bwNI hY, ikAuxik Eh BgqI
Xw gwn qy atk gey, ieh agyry amuzl ivsmwd akih pd qy lY jWdI hY
pr prm szC ihrdy gurU avqwrW dy awpNy muKwribMd qox AucrI vwihgurU jI dy
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

449

pUrn suzcy qy szcy gwn dw srUp mwnox AunHW dw hI awpNw srUp hY poQI
prmysur kw Qwnu
SRI bwlw sMDuru vwc
mukqI dwqy
cOpeI:

rihn lgy giqdw qlvMfI


ijn kI kIriq Gr Gr mMfI
mnuj prspr imlihx srwhihx
muhurmuhU SRI gun avgwhihx Pyr Pyr ivcwr krdy hn
2
mDur bcn ijh imRdul suBwAU
hMkwr
md qy awid kukrm n kwAU
Aur Audwr, miq sMq sSIlw
krunwvwn srUp CbIlw 3
ivSy vwSnw dI jV hY hI nhIx sI (a)
ibSY bwSnw kI jr nw sI
nwS hoeI hoeI hY

hrK Sok qy irdw AudwsI


puir sulqwnih jWihx kmweI
krI aiDk ijh qot n kweI
4
dXo dwn dInin Dn BUrI
psrI kIriq jihx qihx rUrI
as pRkwr inj js ibsqwrw
bsy mws iek moK Audwrw 5
puin gmnn kI kInI qwrI
imlin bulwrih pRIq ivcwrI
huqo iekMq qbih avnIpw
swdr bYsy jwie smIpw 6
hwQ bMid bc bdiq bulwrw
prm lwB muJ drs qumwrw
gwn iSromiN! ikRpw inDwnw!
klwvwn! kl ibn gun Kwnw!
7

bhuq

iek mhInw mukqI dy sKI (gurU jI)


qurn dI
rwiebulwr
bcn pw:-ibb dovyx (hzQ)

klpnw rihq

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

450

Pso rhiq mYx jgq klySU


iezCw awpdy AupdyS dI lwlsw hY
rwvr kI lwls AupdySU
kriq ikAux n, muJ liK
aiDkwrI
kthu n bMDn, Srin qumwrI pw:-kdnhu bMDn
8
kvl muK vwly
suin boly SRI pMkj bdnw
{humw pMCI idRStWq}

ismrhu siqnwm suKsdnw


lgo humwAu pMK jox sMgw

jo suKW dw Gr hY

kvIaW dw sMkyqk iek idRStWq hY ik humw pMCI dw KMB lY ky qIr nwl joV ky jd
kmwnox qIr CofIey qW Eh KMB qIr smyq AuQy clw jWdw hY, ijzQy ik humw pMCI rihMdw
hY Bwv eyh hY ik KMB dI sMgq krky qIr BI humw dy dyS jw puzjw, iesy qrHW jo
vwihgurU dw nwm ismrdy hn Eh BI nwm dy pRqwp nwl nwmI-vwihgurU-jI dy dyS jw
azpVdy hn humw pMCI dw swXw ijs isr pr pey Auh pwqSwh ho jWdw hY, ieh gl
bI PwrsI kvIaW dy sMkyq dI hY
jb CUtih Dnu qy su KqMgw kmwn qox qIr

9
pr ky bl kir hoiq AuVwAU
phuMcY so jihx dyS humwAU
bhur n awie prY kb DrnI
qYsI rIiq nwm kI brnI 10
iek icq ismrih jy idn rwqI
Cuty dyih qy hoie sMgwqI
jihx nwmI ko dyS suhwvn
qhW krih ibn iblm pucwvn
11
bhur n jg mihx pwvihx dyhI
sziqnwm ky By ju snyhI
suin Aupdys lgI ilv nwmU
jwgo prm pRym aiBrwmU
12
kihiq igrw hY dIn bhorI

KMB

dyh qox Cuitaw nwm Aus dw sMgI hovygw


dyr qox ibnW

jo hoey hn pRymI
suMdr

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

drs lwlsw irdy n QorI


qum gmny ab puir sulqwnw
moih hoiq ibRh kSt mhwnw
13
pRIiq ibloik irdy mih swcI
kml bdn pun igrw AubwcI
icq cyqY rwKhu avnIpw!
mYx hox qumry sdw smIpw 14
as pRkwr dy kir Aur DIrw
Gr awey puin gunI ghIrw
imlI mwq Aur pRym bFweI
ibCuriq bC ijAux Dynu lvweI
15
awiSK dyiq plosiq mwQw
mnihx mnwviq sRI jgnwQw
suq kI kuSl krhu siB kwlw
mhW purK qum dIn dXwlw
16
Dro mwq ky pg pr sIsw
inksy inj Gr qy jgdISw
pRymI imly awin jy puir ky
prs prs gmny pg gur ky
17
vwihn Bey arUF suawmI
dIn bMDu pRBu aMqrjwmI
isKvn kwlU dyviq BUrI
Dn Kwtn kI jy ibiD rUrI
18
sunhu qwq! ab Bw snbMDw
Xw mihx nwnw ibiD ky DMDw
bhuqo ibzq iekzqR su krIey

451

iezCw bhuq hY myry mn ivc


czly ho

vyKky
hy rwjw

guNW dy smuMdr
vzCy L ijvyx lvyrI gW
asIsW

svwrI pr cVy
isiKaw bhuq
suMdr
puzqr
Dn

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

452

prvwrn ko Krc ivcrIey tzbrW dy


19
pihlW vwlI
pUrb kI Audwrqw qwghu
{kwlU jI ny Dn dI mihmw dzsNI}

igRsqI mnujn kY mg lwghu


DnI purK siB mihx prDwnw
DnI mUF ko kihiq sujwnw
20
imlih DnI ko skl BlweI
Dn ibn kwrj hY nihx rweI
ijAux qn inbhY pRwn aDwrw
iqAux Dn qy siB jg ibvhwrw
21
ijAux jl hIn n qwl suhwvw
iqAux Dn ibn nr SoB n pwvw
sjl myG ibn ijAux ikRiK
nWhI
Dn ibhIn iqAux bnj n awhI
22
Xw ibiD nwnw jugiq AucirkY
smJwviq kwlU ihq kirkY
rwvr BwKiq bcn jQw jI
BlI bwq ipq! krox qQw jI
23
as kih kInI puin pd bMdn
gmny mwrg doK inkMdn
bMd sulKnI swsU crnw
imliq snyh sMg kir krunw
24
deI awiSw icq ihqkwrI
sdw suhwg sihq suK BwrI

igRhsqI mnuKW dy rwhy


lokI) mUrK DnI L cqur kihMdy hn

pwNI vwly bzdl ibnW KyqI


ivhwr nhIx ho skdy pw:-ijAux

pRym
awp awKdy ho jYsy
qYsy

szs dy
szs) imlI ikrpw krky

pw:-kwrI

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

453

Bwgvwn suq kI hYx mwqw


piq kI pRIiq rhY siB BWqw
25
foly
ciF fory gmnI mg mWhI
duhidS ibCurn ijn ihq nWhI
kRm kRm phuMcy puir sulqwnw
dIn dwn dw dXw inDwnw 26
DWm jrwm nwnkI doAU
bdn iblokiq hrKy soAU
swdr dOr krI pd bMdn
kr pkry Xug doK inkMdn Bwv gurU jI dy
27
kuSl pRSn kir mMc pr bYsy suK sWd puzCky plG pw:-pd gih
idXo susw sox nYhr sxdysy
bhur sulKnI pRivSI sdnw
ibgso kml nwnkI bdnw
28
bMdn kriq lIn gr lweI
jnm rMk jox nviniD pweI
pIVHw suMdr sdn fswvw
qW pr klpw ruicr bswvw
29

bYsy
byby jI L pyikaW dy sunyhy
muK

jnm dy kMgwl ny
fwihaw
klpw ruicr suhNI qrW (a) suhNI
arog (bIbI) L (e) qlpw ivCweI
bhwieaw pw:-Auicq-hY

suinXY SRI aMgd! kih bwlw


Kbr hzt qy
hOx suin suiD awpn qqkwlw
gmno, jihx bYsy giq dweI
drs irdy lwls aiDkweI
30
jbih ibloky bydI ndn
pd aribMdih kInI bMdn
icq krqwr rhY kih bwnI
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

kuSl bUiJ bhu krunw TwnI


31
hOx bolo inq kuSlih myry
kry inkMdn duK iek vyry
Dwn qumwro irdy bswvw
qIn qwp qn Cuhn n pwvw
32
pRymI huqy ngr ky jyeI
drSn krn aey siB qyeI
bMdihx pd aribMd mukMdw
snmwnihx siB ko suKkMdw
33
as ibiD bwsur srb ibqwvw
BeI pRdoK iqmr nB Cwvw
nwnw rs ibMjn kirvwey
inkt nwnkI bYs ijvwey 34
rYn ivKY sYn puin kInI
bhu ikMkr ko ijn giq dInI
svw jwm ins qjI guVwkw
AuTy SWiqdw drSn jWkw
35
siBih soc sox kIin Snwnw
awsn kir bYsy inj Dwnw
iqmr nsy hoeI jb Borw
gvny bhur inKzdw Erw 36
krny lgy bYs ikRq modI
lyin dyin ky jox inRp lodI
kriq ikqk jb kwl ibqwvw
lyin suqw inj mUlw awvw
37

suzK puzCky

dohrw:

puzqRI L

454

nwS

mukqIdwqy dy
awdr krdy hn (gurU jI)

sMDw anHyrw akwS qy


Ckwieaw (Bojn)

svw pihr rwq rhI qy indRw qjI


SWqI dwqw hY ijnHW dw drSn

svyr
hztI
pw:-lYn dyn jox hY
awpNI puzqRI

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

455

doie idvs rih kir ngir, ly


qnIaw inj sMg
kRm kRm phuxco sdn ko, mUlw pw:-ihRdX
hoie AumMg 38
cOpeI:

pUrb Aur Audwrqw jYsI


krihx bhur suKswgr qYsI
ijAux sursir giq pRwcI gvnI
kbih n ibhrih pScm avnI
39
ijAux sUrj ko Drm suhwvn
sdw iqmr ko krih nswvn
iqAux rMkn ko kSt invwrn
krihx sdw jo dws Aubwrn
40
ijAux surqru ko suBg suBwAU
jwcy CUCw Coir n kwAU
iqAux jo krihx arQnw rMkw
dyihx siBin ko bdn mXMkw
41
dOlqKwn Krc iqh Qorw
hoiq ibswlw rMkn Erw
srb idvs mihx apr n kwrw
bIqih dyqy dwn Audwrw 42

gMgw dI gqI hY pUrb L vihN dI


qy kdy nhIx vihMdI pCox dI ZmIn vl
L
anHyry L

klp ibRzC dw cMgw pwTWqR-ruicr


KwlI pw:-jwqy
jwcnw, mMgNw
cMdRmW vrgy mUMh vwly cMdRmW vrgy mUMh
vwly

hor koeI kMm nhIx

dohrw:

mnhu puMn qn Dwir inj, kInI


awin dukwn
dwird CuDw ju ngnqw, qijgy gRIbI, BuK qy ng Czf gey
puir sulqwn 43
cOpeI:

hYrwn hoN

ibsmih ngr ivKY nr nwrI


mn anumwniq miq ijn hwrI
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

kyAU lKihx rswien kirhIx


Drm bDwvih koie AucirhIx
44
koiek klwvwn anumwnihx
ko pwrs ko pws pCwnih
ko kih ikh br dIno dyvw
ko jwnih ikC qMqRin syvw
45
BwKiq koie Bgq ieh pUrw
SRI hir koS krY nihx AUrw
koie khY iniD isiD ien pwsU
dyiq dwn dInn ko awsU 46
ijn pr kruNw idRSit inhwrI
irdy aivdw dUr ibdwrI
so jwnih prmySur awpU
Dir avqwr krihx duK KwpU
47
jo SrDw Dir drSn kirhIx
moh jnq sMsY siB hirhIx
jy ko sIK awin kir lyeI
bcn suniq BRm ko qij dyeI
48
as pRkwr bIqw iek mwsw
jwck morihx ko n inrwsw
irdy nwnkI kIin ivcwrw
-BRwq Bwrjw awie agwrw
49
sBY sMBwrn sWBY soAU
iqh ibn Gr kI rIiq n koAU-
Xw ibiD kir Aur kI aiBlwKw
piq ky inkit bcn puin BwKw

456

rsYN krdy hn
Drm krky vwDw pYxdw hY

kol pwrs hY

KZwnw Gt
SIGr (a) Kuzlw

inrMkwr nwnk dyAu inrMkwr awkwr


bNwieawBw: gurdws jI

pw:-so
moh qox Aupjy

iek mhInw

BrjweI Gr awvy
swmwn

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

50
nyig Xog ky dyhu pTweI
BRwq Bwrjw9 lYhu mMgweI
suin jrwm qb mnuj bulwey
BlI rIiq so qihx pDrwey
51
mUlcMd ko sdn suhwvw
phuMcy jwie sMdyS sunwvw
kir ivcwr qb cMdo BwgI
suqw snyh ivKY anurwgI
52
vfBwgin kI kInI qwrI
dInI sMig sOj iqn BwrI
dyvI rUp sulKnI nwmw
ciF fory gmnI aiBrwmw 53
dwsI sMig ley puir aweI
crn nwnkI ky lptweI
dIn awiSKw kir snmwnw
sdn bsweI jo SuB Qwnw 54
kyiqk idvs ibqwey qihxvw
huqo inkyq nwnkI jihxvw
bhur inrwrw hrm bnwvw
srb ruiqn mihx suBg suhwvw
55
BWjn awid sOj jo chIaw
siB anvwie DrI Gr mhIaw
srpI isqw aMn jo nIky
awin Dry siB Bwviq jIky
56
dohrw:

457

nygI, lwgI lwiek

Byjy
Gr
pw:-rwgI-hY
puzqRI dy moh dohW qukW dw pwTWqR hY:kr ivcwr qb cMdorwnI suqw snyh ivKy
anumwnI

asIsW
ibTweI

vzKrw Znwnw Gr
cMgw
BWfy swmwn
iGAu KMf

sony dy gihNy QyivaW jVy GVvwky

kMcn BUKn ng jty, pihrwey


srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

458

Girvwie
hrKI Aur bhu nwnkI, BRwqw BOn Brw dw Gr
bswie 57
cOpeI:

kml bdn inj sdn n awvihx


awpn
pr
ins
dos hzt qy rwq idn
ibqwvihx
jy kib awvihx dInn nwQw
Bniq n bcn sulKNI swQw
58
ikMcq pRIiq n icq qy kireIx
ilawky
awin drb kCu Dwm n DireIx
grIbW L dwn dyN ivzc dwnw hn (Xw
dInin dyno dwn dnweI
dwqw) hYn

kir dukwn jg rIiq clweI


59
bhuq BIV peI rihMdI hY
lyiq BUr inq BIr BvMqw
Auzdm nwl
dyihx inrwls SRI jgkMqw
ko iblok nr kIriq kirhI
ko iek irdY asUXw DirhI eIrKw
60
dohrw:

suin ipiK iKJih sulKnI, as


pRkwr ibvhwrw
-Gr kI pIr n jwneI, bwhr
bno Audwr 61
cOpeI:

rwKihx drb n, Koiex akwjU


sdw mUl jo gRsiq smwjU
Gr ky Krc aink ibiD hoiex
drb pws qy pUjihx soie 62 pUry huMdy hn, inBdy hn
ienky mn ieh bwq n kweI
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

jo awviq siB dyiq lutweI


Dn rwKn inj Aur n ivcwrw
avr n vrjih, By anuswrw63
sdw ignq ignqI ies BWqI
ihrdy duKiq rhiq idn rwqI
kib kib awie nwnkI pwsw
khY ros sox inj duK rwsw
64
inj BRwqw ko nihx smJwvihx
igRhsiq kwj ieAux ikAux bin
awvihx?
awin sdn nihx bdn idKwvYx
srb drb ko bihr lutwvYx
65
suin kir SRon nwnkI bwnI
BrjweI siB ibiD snmwnI
mDur bcn sox isKvn dInI
jgq rIiq liK swcI cInI
66
ijAux Aucriq iqAux krIey kwjU
ijAux so krihx rhhu iqAux rwjU
siB ibiD awp cqur so swnw
kw smJwvOx nhIx ieXwnw 67
piq qy qjhu ju miq pRiqkUlw
sdw irdy sOx rhu ankUlw
jo kuC lwls hoie pdwrQ
kih mo sox purvOx siB swrQ
68
jwnhu Blw kMq anuswrw
hovih srb BWiq suK Bwrw

459

hor BI nhIx mnHy krdy

guzsy nwl swrw duK


awpNy

szcI smJI
pw:-kwjw
pw:-ijAux Shu rhY rhhu iqAux rwjw

Ault
pw:-ij kuC lwlsw
pUrI krwvWgI (mYx) qyrI) loV

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

460

imzTI bwnI
mDur igrw kI sIK sunI jb
qUSn BeI sulKNI muK qb cuzp
69

dohrw:

icMqwvwn

sdn geI puin awpny, mn


sicMq inq hoie
smW ibqwvn ikiqk kX, muK qy
qUSn hoie 70

ieiq SRI gur nwnk pRkwS gRMQy pUrbwrDy sulqwn puir awvn pRsMg brnn
nwm cObIsmox aDwX 24

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

461

25. srsqI mMgl mUly qy cMdo rwNI dw aw ky guzsy hoNw


24<< ipClw aiDawie qqkrw - sMKyp ilMk aglw aiDawie >>26
{mUly dw suBwa} 11
{cMdorwnI} 23

dohrw:

cMd bdn, sumqI sdn, kumiq inkdn Audwr


bdn=mUMh sumiq=sRyST buziD sdn=Gr

rUp Aumw bwnI rmw, qW ko nmo hmwr 1


Aumw=pwrbqI, durgw bwnI=bwNI, vwk dI dyvI, srsqI, swrdw rmw=lCmI rUp
Aumw bwNI rmw=ijsdw srUp hY 1 Aumw 2 bwNI 3 rmw arQwq XuzD dI dyvI, ivdw
dI dyvI, qy suBwgqw dI dyvI ijsdy srUp ivc iqMn mMfl hn-bIrqw, ivdw,
pRwpqI Aumw qox-qmo guN, rmw qox-sqo guN, qy bwNI qox-rjo guN, Bwv BI kzFN dw
Xqn kIqw jWdw hY

arQ:
cMdRmw (vrgy suhNy) muKVy vwlI, sRySt buzDI dw Gr, KotI buzDI dy kzt isztN
vwlI qy Audwr hY, (hW) ijsdw srUp hY:- ivzdw, bIrqw qy pRwpqI, Aus L swfI
nmskwr hovy
Bwv:
eyQy Pyr kiv jI ny srsqI awvwhn kIqw hY ar Aus dw rUp dzisaw hY,
ivdw, bIrqw, qy pRwpqI AusdI suMdrqw jmwl vwlI arQwq TfI TfI pwrI
pwrI aYAux dzsI hY ik Auh cMdrmw vrgI sIql suMdrqw vwlw muKVw rKdI hY
qy nyk mq dI dwqI hY ieh guN dzsky Pyr Aus dw jlwl dw guN (qyjm)
vrNn krdy hn ik Eh KotI buzdI L jVHox puztN vwlI hY; qIsrw guN Aus dw
Audwrqw dzsdy hn ik Audwr hY ieh suMdrqw dw SuB guN jlwl qy jmwl dw
imlvW hY Audwrqw ivzc qyj bI huMdw hY qy sIqlqw bI huMdI hY azgy czl ky
Aus L ies krky iqMnW nwvW qox Xwd krdy hn, ijnHW ivzc iqMnW Auzpr khy
guNW dI sMBwvnw hY
Aumw qyjmX vkqI dw vwck hY, jo KotI buiD dUr krdI hY
bwnI SWqmX vkqI hY jo sRySt buzDI sPurN krvwAuxdI hY
rmw dwnmX vkqI hY jo Audwrqw vwlI hoN krky vrdwqI hY
ipCly awey Swrdw awvwhnW qy ies qox sMsw nhIx rih jWdw ik kiv jI jd
awpNy kiv qrMg ivc kivqw dI SkqI L Xwd krdy hn qW Aus L qyjmX
vrdwqI dy ivdw dwqI iek rUp ivzc mMndy hn vzK vzK dyvIaW dw awvwhn
nhIx krdy ieh gzl agly do aDwvW dy mMglW qox bI spSt ho jWdI hY, ik
AuQy ieho Swrdw dw awvwhN jwrI hY, qy Eh iesy L srsqI rUp krky vrNn
krdy hn
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

462

SRI bwlw sMDuru vwc


cOpeI:

as pRkwr kCu smW ibqwXo


imiln hyq qb mUlw awXo
sdn suqw ky pRivSo jb hI
Aumgo nyhu aiDk mn qb hI
2
AuTI sulKNI, locn nIrw
Bir awvw, Aur BeI aDIrw
ipq sox imil rovn bhu lwgI
mn duK qy jnu krunw pwgI
3
azSRpwq sox cIr iBgovw
jnu duK apno mil mil Dovw
bhur bYs kir ipqw bswvw
inj duK kRm kRm siBih sunwvw
4
mociq locn bUMdn nIrw

puzqRI dy Gr ivc

azKW ivzc jl

krunw rs ivzc iBzjky Bwv ro ky


hMJU ifzgN nwl kpVw iBzj igaw
mwno
awp bihky

Cfdy hn nYN pwNI dIaW bUMdW pw:poxCq locn, bMd n nIrw-azKIaW pUMJdI
hY, pr pwNI bMd nhIx huMdw
by-hOslw

khiq bcn ko hoiq aDIrw


suin ipq Bly sMg hOx lweI
ijh inkyq kI icMq n kweI
5
kir snbMD fob qum dInI
pUrb jnm krm mYx hInI
mhInw
mws eyk do bihr ibqwvihx
kib n sdn mihx bdn idKwvihx muK
6
ijAux inis bsY awn prdysI
Aur inrmoh rIiq iqh qYsI
hztI pr
angn Dn awpn pr awvih

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

srb sdn qy bihr lutwvihx


7
suqY ikRzq ko kriq inSMkw
ko smJwie n, rhYx sSMkw
igRsiq rIiq qy nIq kuFwlI
mwnhu bno PZUiln swlI 8
mylI sdw ibSwl PkIrn
Gr kI bUJih pIr apIr n
nihx rMck Br mm siqkwrw
shOx irdY sd hI duK Bwrw 6
suniq suqw ky bYn duKwry
mUly azSR locn fwry
jr br gXo irdy ky mWhI
aiDk ros kirkY pCuqwhI
10
kwlU kw mUlw jo kRoDI

463

sB) frdy rihMdy hn pw:-rhYx inSMkw


Aulty qrIky vwlw
PZUlIaW dw Gr
bhuqw
puCdy nhIx duK suK

azKW qox fygy


sV bl

kwlU kIh sI

{mUly dw suBwa}

Kbr
nihx jwnih SRI nwnk soDI
DI dy
irdy suqw ky DIrj dInw
AuTo awp iris mYx mn lInw
11
gXo jrwm pws qqkwlw
muK boliq durbwk ibswlw
iqh iCn SRI nwnk jYrwmw
suMdr
bYsy eyk Qwn aiBrwmw 12
jbih ibloko mUlw awvw
snmwno awsn bYswvw
bYsiq bolo igrw kTorw
suin jrwm qUM duSmn morw
13
pUrb jnm SzqRqw qyrI
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

XW qy dSw krI as myrI


Xih jo sdw PkIrn sMgI
qW ky hyq suqw muir mMgI
14
bnih PkIr eyk idn mWhI
ruiciq krih siB sMsY nWhI
jW ko jW sox lwgo hyqw
bniq su qs, kihx sumiq
inkyqw 15
jy hOx lCn jwniq aYsy
suqw sbMD kriq khu kYsy
awpn pr awviq bhu drbw
bwd lutwie PkIrn srbw
16
pUrb jnm kry aG BwrI
BXo jmwqw qo duKkwrI
nYk n mm qinXw snmwnw
iknih n smJwXo, kw jwnw
17
BeI dIn inq rhiq duKwrI
mm awgy inj ibRQw AucwrI
AupwlB inSTur Xug swnI

464

hwlq
DI myrI pw:-muiJ

ijDr rucI hY AuhI kMm krygw


qYsw buDImwn kihMdy hn

hzt
ibrQw
pwp
juaweI
puzqRI dw

pIVw
AulWBy qy kTorqw dohW nwl imlI
hoeI bwNI
kMnI

sunI jrwm SRon siB bwnI


18
mihqw jI! nw kIjY rosU
lgwvo
doS arophu nihx ibn doSU
iksU vsqu kI kmI n awjU
dXo ibDwqw srb smwjU 19
asn bsn BUKn Dn BwrI
Krcih Kwvih suqw qumwrI

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

jWih vsqu ko kwj ju AUrw


Aucrhu awp kro mYx pUrw
20
mDur ibnY prsMsw swlI
suin mUlw Bw sIql cwlI
huqo kRoD mn pwvk jYsy
bcn jrwm imly jl qYsy 21
kmlnYn muK qUSn rwKI
jwin jnk sm igrw n BwKI
iek ins bis kir suqw avwsw
deI DIr kih kir suKrwsw
22
pun gmno inj ngr mJwrw
siB ibRqWq iFg piqin Aucwrw
kyiqk dos ibqIqy jbhI
aweI cMdorwnI qb hI 23
imlI suqw sox nyhux Gnyrw
rodn kriq nYn jl gyrw
boliq bcnih hoie duKwrI

AUNw

hy ibiD! ikAux isrjI jg nwrI


24
prwDIn inq dusih klySw
ly kir jnmiq siBih aMdySw
bYs sulKnI kir Aur DIrw
kihn lgI inj duK gMBIrw
25
sunhu mwq piq kI ivprIqw
drb srb bwdih KY nIqw
kib kib sdnih bdn idKwvw
awpn pr idn rYn ibqwvw

ibDwqw

465

awKo
imzTI Ausqq dw Gr
azg

ipqw qul
rihky
swry suK pRwpq hoN qYL

pqnI dy pws

{cMdorwnI}

asih
iPkr

by-pRIqI (a) puzTI gl


gvwAuxdw hY inq
hzt rwq idn

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

26
igRhsqI rIiq n qw mY eykw
Dn mMcn qy awid anykw
suniq suqw bc cMdorwnI
BeI kRoD ky miq glqwnI 27
gvnI sdn nwnkI jihxvw
kuSl pRSn kir bYsI qihxvw
kRoD kIey puin bolI bYnw
qum Aur fr prmySur hY nw
28
iks pRkwr ko Twno mqw
dwsI ijAux rwKI mm suqw
inj BRwqw ko nihx smJwvihx
srb drb ko vihr lutwvih
29
qumry srs n ihrdY koeI
ijh TW duKI suqw mm hoeI
nwqw qb jrwm kirvwXw
ab iqh ko nihx ikAux smJwXw?
30
dohrw:

466

vwk
geI
suzK puzCky

myrI

jyhw

muKox

awin sdn suiD lyiq nihx,


awnn khY n bYn
drb n rwKih inkit kCu, irdY fr nhIx koeI
ivKy kCU BY n 31
cOpeI:

kMnIx

igrw nwnkI SRonn sunI


sT kr mwink, iqAux ibiD ijvyx) mUrK dy hzQ ivc mwNk hovy cMdo
dI) hwlq ieAux dI smJI
gunI
bolI imRdul mwDurI bwnI
suin mwsI! qUM prm sXwnI
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

32
ikaw smJwvox mY Bil bwqw
ko kukrm nihx kirhI BRwqw
qskr sMig n krih sqyeI
jUp n Kyliq, surw n pyeI
33
pr nwirn so nihx ibBcwrI
ibSY bwSnw Aur qy twrI
loBI, kRoDI, lpt nWhI
supn ibkwr n mn AupjwhIx
34
as kukrm mihx sodr hyrox
qAu smJwvn bin hY myro
Blo iblokhux qWih suBwAU
ijh mihx rMck doS n kwAU
35
mhW suSIl krunwKwnI
asn bsn rMkn ko dwnI
pr duK ipiK, nihx jwiq
shwrw
suKdwnI, ijAux ibRK Aupkwrw

36
awqp qpqM, isr pr lyqw
kr CwXw, pMKI suKdyqw
ieAux kir kY inj hwQ kmweI
siB sMqn ko dyiq KuaweI
37
mnhu Bgiq inj Dro srUpw
ikDOx gwn qn kIn anUpw

467

cor corI
jUaw nhIx Kyfdw Srwb nhIx pIxdw
mwVy awcwr vwlw

supny ivc bI mwVw kMm


iBrw L jy vyKW
vyKdI hW

ikrpw dI KwN
prwieaw duK vyKky
ijvyx AupkwrI ibRzC huMdw hY
Duzp qzpS
pMCIaW L

BgqI ny
Xw gwn ny srIr Dwiraw hY
suhNw
cMgy

jy ko nIky krmn lwgw


iqh horih, so hoiq kuBwgw Aus L jo roky

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

38
DMn Bwg qum kry ibDwqw
ijn ko aYso bno jmwqw
aink kuln ko krih AuDwrw
SWiq rUp, ikX nwS ivkwrw
39
jW ky srs Audwr n koAU
psro sujs srb duK KoAU
kbih n Gwtw lyKy awvw
aink vwr bwDo bhu pwvw
40
puin qum BwKiq -suqw hmwrI
srb bwq qy rihiq duKwrI-
kihXy kOn pdwrQ hInI?
jWqy duKI suqw inj cInI 41
srb vsqu BRwqw ny dInI
Krcn Kwn aqotih kInI
nwnw asn bsn bhu dIny
suMdr BUKn BUKiq kIny 42
eyk iPkr ko iZkr n koAU
cwih ju hoie, pucwvih soAU
ibnW doK qum krhu Kuawrw
qo kw cilhY hmro cwrw 43
suin mwsI! asmMjs gwQw
hm bolihx jy qumry swQw
as bc suin kir cMdorwnI
BeI qUSnI awie n bwnI 44
ijAux qg awgy ag argweI
Auzqr bwq n awviq kweI
ljiq hoie suqw iFg aweI
bYs bdn qy igrw alweI 45

468

jvweI

brzbr

awKdI hYx
awKdI hYx
pw:-BWiq
jwNI hY

pihrwey
iek gl dw bI koeI iPkr nhIx

by-munwsbI dI gl hY

gwnI agy agwnI cuzp huMdw hY


SrimMdI ho ky

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

469

puqRI
dohrw:
suin qnujw! hOx jwie kY awgY

qor innwn
AupwlB bhu ibiD khy, qo ko AulWBy smJky
duKI pRmwn 46
cOpeI:

swco Auzqr iqsnY dIno


muJ boln qy qUSn kIno
Auzqr Aur mYx Puro n koAU
hIn pdwrQ BwKhu soAU 47
sunI sulKnI as ibiD bwnI
kihin lgI hy mwq sXwnI
asn bsn BUKn br jyqy
srb pRkwr dey muJ qyqy 48
avr vsqu kI kmI n mo ko
irdy ju duK so BwKiq qo ko
kbih pRIiq kir awie n sdnw
muJ sox bolo ibhs n bdnw
49
irdy mnorQ iks iFg BwKox
ijs sox, kih apny duK nwKox
inqpRiq icMqw mWih ibqwAUx
inj bydn jIarw qpqwAUx
50
dohrw:

ijs) pdwrQ qox qUM QuVI hYx so khu

hzsky mUMhox pw:-ibgs

dUr krW
awpNI pIVw nwl
Byd

suniq suqw bc mrm ky, geI


nwnkI pws
srb ibRQw brnn krI, nIkI pwTWqR-ibRqWq brnn kXo
rIiq pRkwS 51
cOpeI:

khY nwnkI mwsI suinXy


iqh suBwie inSTur

bhu Bwv qyrI DI dw kTor jwN

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

jinXy
krox, avwhn hOx ikh kwlw
nihx awvih, iqh Xw ibiD cwlw
52
jy awvih inj sihj suBweI
mnhu kRoD sox kriq lrweI
hOx Aur liK kir lGu BrjweI
krOx qUSnI smw ibqweI 53
SuB KzqRI kI qinXw kir kY
kCu n bdn qy khOx ibcir kY
klpw kih swdr bYswAUx

470

sdwvW iksy vyly


Bwv, qyrI DI dI

jwNky CotI
cuzp

jugq nwl (gl kih ky) (a) koml


(kiv jI ny apny (nwm) koS ivc klpw
dw arQ sur nwl imlI hoeI arQwq
imzTI bwNI kIqw hY dyKo aMk 172, nwm
koS

-hrKiq rhY- dyiK suK pwAUx


54
dohrw:

suin cMdorwnI kho


piq ij Bnih SuB bYn
hIn bsn BUKn iqXw
qzdip suK idn rYn 55
sorTw:

nihn bdn snmwn


avr pdwrQ hoiex siB
jl ibn ijAux Gn jwin
bwd hoin iqn kO qQw 56

ibnw kpVy gihNy dy iesqRI


mUMh dw awdr

bzdl
ivrQw hY hoNw

cOpeI:

kib n sdn mihx bdn


idKwvihx
inis
bwsur
siB
bihr rwq idn
ibqwvihx
nihx boliq iqhx sox kib aweI
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

mn smJhu apny prQweI


57
suin puin Bniq nwnkI bwnI
imRdul mDur gun gn jnu KwnI
hy mwsI! qUM siB ibiD swcI
qv qinXw BI swc AubwcI
58
qzdip as pRkwr smJweIaY
hoie dIn mn syv kmweIaY
-purKoqm hY syv aDInw-
ieAux BwKiq hYx gunI pRbInw
59
hY pRsMn dInn pr dXwlw
kib n imtwvihx ibrQI Gwlw
hwQ bMid hOx BI iqh kih hOx
Aur mihx friq sdw hI rih hOx
60

471

apny qy Gtw ky smJo

mwno swry guNW dI KwN (bwNI)


szc awKdI hY
smJwE qusIx puzqRI L
Bwv prmySur, avqwr

kmweI, syvw

dohrw:

qum jwnhugy BRwq ko, kriq sujs


hm pws
hOx n lKox sodr iqsY, prmySur mYx nhIx jwNdI Brw brobr
sMkws 61
cOpeI:

inScY siq jwnhu min mwsI!


srb ivkwr kIn ijn nwSI
sMq srUp, ju khY spUrn
rihiq friq hm liK Aur, kUr
n 62
ab jwvhu, qum qy pScwqw
jb avws awvihx SRI BRwqw
kirvwvoxgI bhuq idlwsw
qv qinXw ko nwnk pwsw

jo kihMdy hn so pUrw ho jWdw hY


ieh JUT nhIx
ipzCox
Gr
pwsox

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

63
ieh ibiD mDur bcn kih nwnw
sIql krI, kRoD Bw hwnw
bhur snyh sMig suK swnI
Xugm prspr bolihx bwnI
64
AuiT kir aweI qinXw pwsw
smJweI bhu dIn idlwsw
kMq qoih nIko SuB krmI
pUrb ko Audwr idF DrmI 65
qUM nYhr Gr huqI dulwrI
nihx jwnih kCu syv pRkwrI
ab mn smJ syv piq kIjY
Bly irJwie srb suK lIjY
66
piq kI syv kriq iqX jyqI
suKI rhiq dY lokn qyqI
as pRkwr kI sIK isKwnI
ikqk idvs rih cMdorwnI
67

472

dUr hoXw
dovyx

pqI
pyky
pqI dI syvw

dohrw:

puin jnnI inj ngr, ko pRwpiq


BeI avws
Bij sMqoK isMG guru crn, jnm PwhI
mrn kit Pws 68

ieiq SRI gurU nwnk pRkwS gRMQy pUrbwrDy sulKNI pRsMg brnn nwm
pcIsmo aDwX 25

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

473

26. Swrdw mMgl isrI cMd jnm


25<< ipClw aiDawie qqkrw - sMKyp ilMk aglw aiDawie >>27
{isrI cMd jI dw jnm} 56

dohrw:

aml kml dl lilq cK, sursir jl sm dyih


aml=a+ml=nhIx hY mYl ijs ivc, inrml lilq=suhNy, pwry cK=nyqR,
nYN sursir=gMgw

krn hwr mMgl skl, nmih crn pr lyhu 11


mMgl=KuSIaW skl=swrIaW nmh=nmskwr lyhu=lvo, sIkwr kro, kbUlo

arQ:
hy inrml kml dI pMKVI vrgy lilq nyqRW vwlI (ijsdw) srIr gMgw dy jl
vrgw (szC) hY, (qy jo) swry mMglW dy krn vwlI hYx (apNy) crnW pr myrI
nmskwr sIkwr kro
Bwv:
iezQy huN ipzCy qRY rMgW dI iek srUpqw SkqI jo vrNn kIqI sI Ausy dI
suMdrqw inrmlqw KuSI dwqw hoNw dzs ky swbq krdy hn ik EhnW dI Swrdw
ieho hY qy Auzsy dw guN kQn krdy hn
SRI bwlw sMDuru vwc
hzt Auqy
qotk CMd:

inq nwnk awpin pY su rhYx


ijh hyrin qy aG EG dhYx
krunw kir fIT ipKYx ijhko
Bv isMD AuDwr krYx iqh ko
2
iek dos gey BgnI sdn
ibn aMk mXMk bno bdn
pd mMdih mMd DrYx DrnI
Aupmw aribMd Bly brnI 3

vyKN pwp swry pw:-ijs


sMswr rUpI smMdr qox sMswr rUpI
smMdr qox
klk ibnw cMdRmw vrgw
crn
kvl dI pwTWqR:-alibRMd BOiraW dI
fwr

BgnI ipiK SRI muK ko hrKI


imlI
jnu awnxdqw jg kI krKI
suhNw fwihaw
qulsW prXMk mnog fsw
iFg bYis geI, kih bYn susw byby jI ny
4
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

ibn hUq inkyq Dry crnw


mn jwniq hOx ij BeI krunw
muK hyrn kI icq cwih sdw
inq Xwd krox qum awv qdw
5
puin nwnk bYn Bny suinXy
inj dws sdw hm ko jinXy
aiBlwK hkwrn kI kirho
qb qUrn awAux, n mYx tirhox
6
muJ qy bX dIrG hY qumrI
inq awies mYx ilpsw hmrI
qum vwk n morhux mYx, kb hI
prqwp ahY qumrw siBhI 7
jg kwrj jwr smwn Psy
iblgy ju imly ibn kox inksy

474

ibn szdy Gr

qdox

iezCw szdN dI
CyqI
Aumr vzfI
awgw iezCw

jgq dy kMm jo jwl smwn hYn EhnW


ivc jo Psy, so
ijs ivc imly hoey hW Aus qox alg hoey
ibnW (a) alg rihN vwly Bwv sMqW L
imly ibnw ikvyx inklN pw:-imlgy jo
imly hn rzb L, Bwv sMq
pws

iFg hoviq BI nihx myl bny


idStWq iehY miqvwn Bny
8
mUMhox
BgnI bc boliq awnn sox
as gwQ kQo anjWnn sox
sMswr qwrn L avqwr
Bvqwrn ko Bv lIn qumYx
BvdwXk! nw BrmwAu hmYx hy mukqI dwqw
9
dohrw:
ieh ibiD kI suiD qumihx ko,

Kbr

jwnhu siB vIcwr


krunw hY krqwr kI,
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

475

qo pr susw! apwr 10
qotk CMd:

Brw jI myrI

iek sodr! my ibnqI suinXy

ieh bYn Bly mn mYx, guinXy


jb awiesu dyhu khOx qb hI
Aucrox n kdwicq XOx kb hI
11
jn qwrn bYn ibnY suin kY
prsIdiq By nmqw guinkY
mn jOn mnorQ SMk ibnw
muiK BwKhu mYx anuswir snw
12
qv vwk n mor skOx kb hI
suin SRon susw kih XOx qb hI
kulvwnin kI qinXw sdnw
snmwn kro nihx jy bdnw
13
iqh mwq ipqw jb awviq hYx
durvwk alwie ljwviq hYx
suin qUSin hoie rhOx iqn qy
nihx swmuih qW bcnw Bnqy
14
quv sMq suBwie dXw su pgw
Aupkwr ivKY idn rYn lgw
kirXy idlgIr n Xw GrnI
kuilvwnin kI qinXw qrunI
15
gun aYn suno muK bYn khy
khu kOn pdwrQ hIn rhy?
icq cwih pucwie dXo siB hI
nihx rMj ikXo Aur qW kbhI

ivcwrIey
awgw

dwsW L qwrnhwr jI ny
KuS hoey inmRqw ivcwrky
anuswrI hW

puzqRI
mUMh qox

mwVy vwk awKky SrimMidaW krdy


hn
AunW dy swhmNy boilaw nhIx jWdw
dieaw vwlw
supqnI L
DI hY awpdI) iesqRI
gurU jI ny

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

476

16
BgnI kih qUM ipRX dInn ko
siB dIn pdwrQ hInn ko
vD
siB qy bD awdr hY muK ko
iqX ko piq bYn khY suK ko
17
dohrw:

kMq n boliq iqXw so,


avr pdwrQ pws
rMck suK nihx dy srb,
ibn qMdul quK rws 18

Bwvyx) hor pdwrQ pws bI hoN


swry (pdwrQ) cwvlW qox KwlI qoh dy
smwn hn

qotk CMd:
mn mWih susw qumry su krox

inq awiesu mYx Aur mWih Drox


ibrqWq abY ieh jwin idjY
kCu bwq bKwnin awn ikjY
19
suin sodr lwls rYn idnw
qum qwq ipKOx qu and Gnw
iqh lwliq hoie KuSI hmry
as jwic krox iFg mYx qumry
20

koeI hor gl kro


iezCw rwq idn Bwv hmySw
puzqR
AusL iKfwAuxidaW
mMg pwsox

sorTw:
BeI mnorQ vwn,

qUM Bgqin krqwr kI


pUrih ikRpw inDwn,
Bgq vCl vf ibrd ijh
21
qotk CMd:

bcn

as BwiK igrw suK swgr jo


AuiT awpn awie Aujwgr jo

hzt pr awey pRgt

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

477

BgnI hrKI srsI Aur mYx


ijv nv iniD awin prI Gr mYx pw:-nOx
22
-kib sodr bwk n kUr BXo
bhuq vwrI
bhu bwrn mYx piqawie lXo
Aur mor mnorQ hoie rhY
siqsMD sdw siq bYn khYx- sc dy Dwrn krn vwly
23
dohrw:

doK nwSk Gr

doK inkMdn kMd suK, sdn lgy


puin jwn
prPuzliq kvlX bdn, rdn dMd mrqbwn dy Pul jyhy SoBw vwly dMd
mrqbwn dy Pul jyhy SoBw vwly
kuMd duiqvwn 24
qotk CMd:

idn awpn mYx inis Dwm rhYx


ijh pwvk vwk amMk dhYx
hrKM Aur Sok smwn ijsY
jg ky duK suzK n bwp iqsY
25
bhu kIriq BI sulqwnpury
nr nwir muhUrmuhU Aucry
bhu dInn dw Aupkwr krYx
Dn lwls n mn mWih DrYx
26
sm eys Audwr n aOr ibXo
nr jwiciq jo nihx CUC gXo
purhUq smw inj dyiK su dy

ies kwl ibcwrn nWih kdy


27

hzt pr
azg rUpI vwk pwpW L swVdy hn
pwpW L swVdy hn

vwr vwr
Dn dI iezCw

KwlI
ieMdR vylw (dwn dw) dyK ky dyxdw hY,
Bwv dwn iks vyly bhuq Pldw hY ieh
smW ivcwr ky pw:-purhUq smwn ju dyK
mudy
pr) ieh (gurU jI) smyx dI ivcwr nhIx
krdy (Bwv hr vyly dyxdy hn) smW

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

krunwlX koml hY minXw


pr pIr prwiex prY pRinXw
siq SIl smyq sdw srsw
qn jWih ibkwr n ko prsw
28
dohrw:

478

pw:-iek
ikrpw dw Gr hn mn koml hY
prweI pIVw dUr krdy hn jo pY jwey
Srn (a) prweI pIV pry iszt dyNI ijnHW
dw ieh pRN hY
vzD qox vzD hY

jwNdy nhIx

jy indk ibMdiq nhIx, indiq Xw


ibiD soie
bwsur eyk prwie hY, qurkn iek idn Bzj jwsI
Dn ko Koie 29
sorTw:

jW

kYDOx bMDo jwie, dOlq Kwn


inbwb ky
qurk kTor suBwie, qjih nhIx
lIey ibnw 30
qotk CMd:

iek dOlq KW iFg jwie khY


ibdqM ibq Koiq, n swr lhY pRgt Dn
nukswn krky ns jwsI
siB Koie plwien hoie clY
bhuro bsu qoih n aOr clY
31
suin dOlq KW Aur mYx BrmY
builvwie dXwiniD ko Gr mYx
pScwq ihswb inbyr iljY
puin azgRj ly Dn kwr ikjY
32
dohrw:

nvIisMd ky sMig imil,


lyKw hovih BUr
inksY SRI gur Sy Dn,

bwkI

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

ljiq awnn kUr 33

479

SrimMdw hovy mUMh JUiTaW dw

qotk CMd:

Dn awniq nwnk jI sdn


kr indk ko ljqM bdn
jl jwiq irdY bl nWih clY
ijv irMiNjoq n Bwnu qlY
34
kib Bwviq jOnH ju corn ko?
Aur BUr ibsUriq jor n ko
ibsmwd irdy ik ivSyS rhY
ibdqM ibq nIq lutwiq ahY
35
Aupmw sm cMd smY iqh BI
ijh kIriq jOnH mnog su BI
icq mIq ckor is cwhiq hYx
ckvw sm indk dwhiq hYx
36
nr indihx, kIriq koie krM
siB sMig rhYx gur eyk srM
iqn Byd lKY nihx gwn Gn
sm sUrj ky qm dyiq hn
37

sV jWdy hn
ittwNw sUrj
cWdnI
JUrdy hn pyS nhIx jWdI
bwkI vDdI hY
inq
iqs smyx pw:-qhY
suhNI hoeI
imzqRW dy icq ckor hn
sVdy hn

ieko ijhy
AunHW dw lKdy iek rs igawn dw
anHyry L nwS krdy hn

dohrw:

SRI aMgd iFg apr isK,


pRSn kIn ihq lwie
kriq Blw siB ko gurU,
so ikAux burw kmwie 38

Eh Bwv indk pw:-alwie

sRI bwlw sMDuru vwc


sYXw:

suinXy mn Dwir iekwgr ko


ieh SRI gur ko ieiqhws punIqw
idRStWiq bKwq ahy avnI pr pRgt hY ipRQvI qy
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

qWih sunwie khox, suin mIqw!


qru eyk rswl ibswl Krw
dl suMdr sox Pl sMig nmIqw
qihx pMQ clqih awie gXo nr
awqp qy ijh bwkul cIqw
39
SRm SIkr awnn pY ijh ky
pdvI pd sox clqXo gXo hwrI

480

ibRzC aMb dw (a) suMdr bVw vfw


KVw
pqR PlW nwl Juikaw hoieaw
EQy rwh qurdw
Duzp
Qkwn krky muVHky dIaW bUMdW muK qy
pYrI rsqw turidaW Qzk igaw sI pYrI
rsqw turidaW Qzk igaw sI
vyK ky

aivlok rswl su CWih BlI


qihx bYs gXo BXo awnd BwrI
suK pwie ipKy iqh ky Pl jo
kr dMf bgwie kY qWih kY hQox fMfw vgwh ky
mwrI
qn Kwie kY mwr dey Pl suMdr
ros nhIx qru hY AupkwrI 40 ibRzC AupkwrI L guzsw nhIx
dohrw:

kztN dI qO BI

Skiq inkMdn kI nhIx, qzdip


bhu mn mWih
Cydn ky sMklp jy, kirq su bUty L) kztN dy jo krdw hY Auh
ikRqGn hY
ikRqGn awih 41
sorTw:

pihly qox, muzFW dw cwhy AupkwrI hY


cwhy ikRqGn

jo ijh awid suBwie, AupkwrI


ikRqGn bhur
aMq qIk inbhwie, ibb ibprIq donW dw (suBwAu) Ault kdy BI nhIx
huMdw
n hoie kb 42
qotk CMd:

szp vrgw ikRqGn L

sm pMng lyhu pCwn iqsY


iFg pIviq pY ijh qWih fsY pwsox duzD ijs (pwsox) fMg mwrdw
hY Ausy L

Aupkwir ik sMig burw kirhI


nr Gor inrY mir so pir hI Gor nrk ivzc pw:-mr Gor nrk my so
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

43
prmwrQ mYx miq hY ijn kI
kib hoie bury mihx n iqn kI
hrKYx pr ko suK dyK sdw
pr pIr shwr skYx n kdw
44
krunw mn koml sIl juqM
suK pwviq hw, prlok gqM
ierKw pruKw Cr awmrKw
mn SWiq sdw ibn qy qrKw

45

481

prhI- vw-nr Gor inrY mYx so prhI-

vwlw
ieQy prlok ivzc mukqI pweygw
eIrKw kTorqweI Cl guzsw
ienHW qox frdw hY qRs frnw (a) qRwh
rKw, Bwv bcw riKaw (e) htwieaw
sMs. iqRiK jwNw

dohrw:

SRI aMgd! bwlw khy, sunhu bhur


ieiqhws
as ibiD kwl ibqwveIx, jo dwqw
suK rws 46
sorTw:

pw:-sdw

awiesu mihx idn rYn, rihiq


sulKnI pun sumiq
ijAux Aucriq muK bYn, qox siB Aucrdy hn (gurU jI)
ikRzq kmwveI 47
dohrw:

kml bdn jb sdn mihx, bYsihx


awn mukMd
dwsI kr qy ibjn ly, pOn
Julwvih mMd 48
sIql jl inj hwQ ly, pwd
pKwr spRIq
puin aMcr sox pOxC kY, syviq Xw
ibiD nIiq 49
sdn ivKY syvw srb, dwsI dws

dwsI dy hzQox pzKw hOlI hOlI


crn Dovy pRym nwl
kpVy nwl pUMJky ies qrHW
Gr nOkrW qox nhIx pr awp syvw krdI
hY mwqw

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

482

htwie
kriq sulKnI BwAu Dir, mn ko
mwn imtwie 50
qotk CMd:

Gr jwcn jwck awviq hYx


Aur cwihiq so qihx pwviq hY
nihx jwviq CUC muro Gr qy
hrKwiq Audwriq dY kr qy
51
ijv SRI gur awpn dyiq qhW
iqv dyin lgI suK hoiq mhW
hrKYx ijs rIiq, krY puin so
anuswr rhY qn aO mn sox
52
dohrw:

awrunqw iFg suD Ptk


ijAux awrun hY jwq
iqAux SRI gurU pRqwp qy
BeI aiDk vrdwiq 53
SRI nwnk prsId hY
krunw kriq apwr
rjnI rwjihx BOn mihx
bwsur awpn twir 54
smW ibqIqo ikiqk jb
swDI piq sMjog
grB Drn nIko bhur
hrKI Aur hir sog 55
sYXw:

mMgN mMgqy

KwlI
hQox
hztI pr
sulKNI jI dyN lgy
KuS hoN (gurU jI) krdI hY sulKNI

lwlI pws swP SISw


lwl
bhuq cMgI sKI ho geI
pRsMn
ikrpw
rwqRI ibrwjdy hn Gr
idn hztI pr ibqwAuxdy hn
supqnI
irdy qox Sok dUr krky
bzqI Aumr

iqh kwl mYx, swl bqIs kI bYs


gurU jI L
srIr Dry ibqey suKrwsw
keI kot inhwl kry ijn mwnv mnuK
jWhI ky nwm kty jmPwsw
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

483

inpjo isrIcMd mhW suKkMd,


and bFw prvwr hulwsw
{isrI cMd jI dw jnm}

suin qw iCn nwnkI aMg nw


mwviq
pwviq awmI, amI ijv pwsw rogI aMimRq ijvyx iqhwieaw (a)
kolox hI
56
bMnHky suMdr pzqR proky, bMdnvwr
bWiD mnohr qorn qUrn
CyqI

aOr AuCwih spUrn kIny


aMn bwr mYx mMgn mMgiq
mMgl hoiq amMgl hIny
ly inj pwn dXo Dn dwn
su nwnkI Bwg vfy SuB cIny
aMgnw awie bDweI sunwviq
Xw ibiD hoiq and nvIny
57
pwliq qwq dulwriq mwq
nHwviq hwQn sox ml bwrI
awnn awrunjwq inhwriq
awriq hwr iKrI muKbwrI

vyhVy qy dr qy mMgdy hn mMgqy


amMgl nwS hoey
hzQ
pw:-Aur, mn
iesqRIaW

puzqR L lfwAuxdI hY mwqw


jl
muKVw kml L vyKdI hY
duKVy hrn vwlI iKVI hY mUMh rUpI
vwVI pw:-suK bwrI
cMdRmW azKW mmoly jyhIaW vwlIaW

nwir mXMk muKI cK KMjn


godI vwrny jWdIaW hn
aMk lfwviq jwviq vwrI
asIs
awiSK dy muK sox suK pwie
suKwie KrI suK sox mihqwrI cMgI lgdI hY mwqw jI
58
dohrw:

GzlI

sdn nwnkI ipqw ky, suD pTeI


suK swr
suin kir pOqRy jnm kI, hrKy
irdy apwr 59
sYXw:

bzdl dI vwj suNky mor kvl qzk

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

GnGor iSKI, aribMd ipKy


riv
dwird jox kir pwrs pwey
bhu BUKy ko Bojn, qoie iqKMq ko
swDk swDn jox Pl pwey
irpudyS lhy inRp, cwiqRk sWiq

484

ky sUrj L
dirzdRI pwrs pRwpq krky
pwNI ipawsy L
jgwsU swDnW dw Pl pRwpq krdw
hY
vYrI dw dyS lY ky rwjw ppIhw sWqI
bUMd lY ky
ckor cMdRmW qy ijvyx KuS huMdw hY

ckor mXMk qy jox hulswey


iqv pOqRh ko jnmo suin kY
mn SRI gur mwq ipqw hrKwey sRI gurU jI dy mwqw qy ipqw mn ivc
60
qotk CMd:

cil awviq By sulqwnpury


suin SRI guru pwien Dwie pry
jnnI mn kIn and Gnw
suq pY kr Pyr dulwr snw
61
ipiK pOqRih quMf kuSySX sw
Dn dInn dIn nrySXsw
qinXw imil qoK iqKw qrKI

crnW pr dOVky
puqR dy hzQ lwf sNy pw:-isr
vyK ky mUMh kml jYsw
rwijaW jyhw
DI pRsMn hoeI qRyh dUr hoeI pw:qoKih Kw hrKI

jl myl imlw, suK sox hrKI


62
dohrw:

vyK ky puzqR dw bhuqw (a) iKiVaw

kwlU bdn ibloik suq, srsih


srb smwj
hrK aiDk Aur mihx Dro - and bhuq
Bly clwXo kwj 63
muJ qy aiDk kmwie kir, srb
pdwrQ kIn
kIriq jg ivsiqRzq BI, dInn
dwnih dIn- 64
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

485

qotk CMd:

rih kyiqk bwsur mwq ipqw


imil kY suq pOqRih, kIn gqw
iek swl BXo suq ky jnmy
muK hyriq mwq KuSI mn my
64
BgnI mn kI siB jwn irdy
muK nwnk bYn Bny suK dy
iek bwirk ly pRiqpwr kro
qum awn ivcwr kCU n Dro
66
suin kY hrKI srsI AurmY
Bv rMk mdwr pXo Gr mYx

puzqR qy pOqRy L tur gey

byby jI dy

bhuq (a) iKVI irdy ivKy


jnm dy kMgwl ny klp ibRzC, srg dy
pMjW ibRzCW ivcox iek ibRzC pw ilaw
kvl muK vyKdI hY lfwAuxdI hY

muKkMj iblokiq lwliq hY


aiq nyh Dry pRiqpwliq hY pRym nwl
67
dohrw:

godI sMs. AuqsMg BqIjw

isrIcMd Dir nwm iqh, pwXo


AuCxg BqIj
Aur and bhu nwnkI sodr lKo Brw L jwiNaw ik pRsMn hY
pRsIj 98

ieiq sRI gur nwnk pRkwS gRMQy pUrbwrDy isrI cMd jnm pRsMg brnn
nwm CbIsmo Dwie 26

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

486

27. SRI gurU mMgl mnsuK qy BgIrQ


26<< ipClw aiDawie qqkrw - sMKyp ilMk aglw aiDawie >>28
{BgIrQ} 2
{mnsuK} 36
{mnsuK pRqI AupdyS} 67..
{mukqI dy iqMn swDn} 72

dohrw:

crn Srn guru prn mn, nKn inihk Cib mUl


prn=prNw, awsrw nKn=nhuM, nOhW dI inihk=hIrw sMs. inK Cib=suMdrqw
inK=1. sony dw tukVw, 2. sony dw iszkw, 3. sony dw qolw, 4. cWdI dw iekqol,
5.vYdk dw iek qol, 6. sonw, 7. sony dw brqn, 8.sony dw iek gly dw gihNw,
9. hIrw

hrn mrn Bv inj jinn, nmo, hoih ankUl 1


Bv=jnm hrn mrn Bv=jnm mrn L hr lYN vwly
ankUl=muawPk, jo ivrzuzD kdy nw hoN, sdw shweI rihN

jinn=dwsW dy

arQ:
(SRI) gurU (jI dy AunHW) crNW dI SrN dw awsrw mn (ivc lY ky) ik ijnHW dy
nvHW (dI CbI) hIry dI CbI dw vI mUl hY, (aqy jo) awpNy dwsW dy jnm mrn
(awid duKW L) hr lYN vwly hn (aYsy crNW pr myrI) nmskwr hovy, (Eh)
sdw myry qy ikRpwlU hoN
Bwv:
SRI gurU jI dy nhuMvW dI suMdrqweI L hIry nwl SoBw dyxdy hoey dzsdy hn ik hIry
dI SoBw AunHW nKW qox aweI hY, arQwq Eh hIry qox BI vDIk suMdr hn pr
AunHW crNW dI ijnHW dy nhuM ieMny suMdr hn awqm mMfl ivc kIh kImq hY?
dzsdy hn ik awpNy dwsW dy jnm mrn dy BY L kztN hwry hn jo pRymI
siqgur jI dy crNW dy DwnI hn, EhnW L Dwn iszD hoN qy smwDI pRwpq
huMdI hY qy smwDI mukqI dwqw huMdI hY, ikAux crNW dw Dwn smwDI leI guNkwr
ivSyS hY? ies leI ik ijnHW dy Eh crN hn Eh awqm pd awrUV sdw
vwihgurU ivc inmgn hn, AunHW dy aMg aMg ivc awqm rMg BrpUr qy rzbI
rs fuzlH fuzlH pY irhw hY, sIs qox lY, hzQW dIaW AuxglIaW qy crnW dIaW
AuxglIaW qox mwno Er nUr hr vyly brs irhw hY, Aus awqm dwq nwl jo
awqm rs rzqy siqgurU jI dy aMgW qox suqy iszD dwn ho irhw hY DwnI dy Dwn
Xqn ivc iszDI qurMq huMdI hY aYsy suK dwqy crnW leI ardws krdy hn ik
Eh sdw myry qy ikRpwlu hoN eyho iKawl kiv jI dw agly qRYhW aDwvW dy
mMglW ivc jwrI rihMdw hY
SRI bwlw sMDuru vwc
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

487

dohrw:

puir sulqwn smIp hY mYlsIhW


iek gRwm
huqo Aupwsk kwilkw qhW BgIrQ
nwm 2
{BgIrQ}

cOpeI:

ijAux imil iqh ilX gurmiq


rIqI
iqAux mYx khOx sunhu kir pRIqI
BwAu Dry syviq inq kwlI
suc sMjm kir BUr sucwlI 3 bhuq
iSvw dyvI, swry dyvI dy nwm tury hn
rtih nwm Bo Bvw BvwnI
jgdMbw, qRY gun kI KwnI
aStBujI, aStwXuD cmkihx
dWqin pWq ibswlw dmkihx
4
lwl iblocn muMfnmwlI
Cofiq quMfih jwl krwlI
isMG bwhnI, sMqnpwlI
dYxq sMGwq sMGwrn kwlI 5
mDukYtB, mihKwsur mrdn
DUmRwC, cMf muMf+ ckrdn
rkqbIj+ ko pwnI rkqw
suMB insuMB+ hnin vf Skqw
6
aBY dwn dYnI qRYlokw
srb pUj inq srb aSokw
jgq kwrnI, awid kumwrI
Aumw rmw bwnI qnDwrI 7

pw:-ko
jgq mwqw
azTy SsqR

dMdW dI pMkqI bVI


lwl nyqR isrW (KoprIaW) dI mwlw
muK qox azg BXwnk
Syr dI svwrI vwlI sMqW L pwlN
vwlI
smUh dYqW L nwS krn vwlI
mihKwsur L mln vwlI swry nwm dYxqW
dy hn
nwS krn vwlI
pIN vwlI lhU
nwSk vzfI SkqI mwn

sB L Sok rhq krn vwlI


pwrbqI lCmI srsqI srIr Dwr

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

jY dyvI, jY cMif, kpwlI

jY jY aMby bwhu ibswlI


jY durgy, dur DrKN gOrI
quJ syvih ibiD SMkr SOrI

8
jg Aupjwvin, pwlin, kwlin
aklkI durjn dl swlin
ais DrnI hrnI agwn
suK krNI dlNI dXqwn 9
nmo nmo sis Bwnu pRkwSI
nmo aMgjin siB duK nwSI
prm rUp pRgzw kzlwNI
nmo mMglw Bo srbwNI 10
nmo jog mwXw, br dwnI

488

ky hoeI
cMfI mhW kwl dw nwmu kpwl hY Aus dI
jo hovy so kpwlI Bwv jgq mUlk
pRikRqI, (a) KoprIaW Dwrn vwlI pw:ikRpwlI
mwqw bhuqIaW bWhW vwlI
durgw dYqW L dbwAuN vwlI, (a)
krVw hY qyrw dbwAuNw (dYqW L) iczty
rMg vwlI
bRhmw iSv SOr ivSL
lX krn vwlI
durjnW dy dlW L duK dwqI
ikRpwn Dwrn vwlI
dln vwlI dYxqW L
cMdRmW qy sUrj L pRkwSN vwlI
nwS qox rihq
buzD rUp (a) srsqI
KuSI dwqI
ivSL dI mwXw, jgq rcn smyx dI rzb
dI SkqI srUpw vr dwqI

srb SsqR rUpw siB jwnI


blvwlI nw KMfy jwN vwly
brbMfin BujdMf aKMfI
nmo nmo pg cMif pRcMfI 11
dohrw:

ies

as pRkwr bhu nwm jip, pUij


kwlkw mwq
hrN iqmr azgwn ko cihiq agwn dw anHyrw dUr krn leI
irdy idn rwiq 12
cOpeI:

pivzqRqw

eyk idvs suic sMjim swQw


bMdih Dr pr Dir kir mwQw
syvw krqo bwsur bIqw

DrqI qy

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

qdip n qjih bDI icq pRIqw


13
rho kwilkw mMdr mWhI
sdn n gmno aiq icq cwhI
arD insw bIqI alswvw
qbih cMifkw supn idKwvw
14
Bo sumqy! ju mnorQ qorw
hoie spUrn ieh br morw
inj srUp ko liK hYx gwnw
pRwpiq hY apvrg mhwnw
15
prwlbD hY qn kI jO lO
syvhu SRI nwnk pg qO lO

489

qW BI

azDI rwq

hy sRySt purS

mukqI vzfI
jd qk
qd qk

SRI gurU gRMQ swihb jI ivc dyvI L mukqI dyNox asmrzQ iliKaw hY, iesy krky dyvI
eyQy awpNy Bgq L mukqI pRwpqI vwsqy gurU nwnk jI dI syvw vwsqy AupdyS dyxdI
dzsI hY, XQw:-gurU gRMQ vwk-qU khIaq hI awid BvwnI mukiq kI brIaw khw
CpwnI 4 goxf nwm:

puir sulqwnih kIin dukwnw


duro rhiq hY jwie n jwnw iCpy rihMdy hn
16x
sRI krqwr rUp avqwrw

ieQy BweI sMqoK isMG jI dyvI dI ZbwnI kih rhy hn ik gurU nwnk dyv jI krqwr
dw avqwr hn, ijsdy arQ hn ik sB qox Auzcy hn, iPr kdy ho skdw hY ik AuhI
BweI sMqoK isMG jI dy dyvI bwbq lyKW qox dyvI L gurU jI qox vzfw smiJaw jwvy? sRI
jpujI swihb dy tIky grb gMjnI ivc kiv jI awp dzsdy hn ik and Gn ny dsm
gurU jI dw gurU dyvI dzsky Buzl kIqI hY kiv jI AuQy dzsdy hn ik dyvI gurU nhIx hY
dsmyS jI dw, qy awp pRmwN dyxdy hn awid aMq eykY avqwrw soeI gurU smJIahu
hmwrw ieh dsmy gurW dw vwk dy ky BweI sMqoK isMG jI ny AuQy dSmyS jI dw gurU
vwihgurU L iszD kIqw hY, dyvI gurU nhIx hY ivSyS leI dyKo ruq 3 aMsU 12 dy
aMq dI tUk aqy iesy gRMQwvlI dI pRsqwvnw dw kvI jI dI ieStwpqI vwlw lyK

kil nr qwrn ko qn Dwrw


nwSk
Dir SrDw drShu duK dwhU
jg jIvn ko lyvhu lwhU 17
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

ieqy mwqR mihx Kuly iblocn


liK supny ko kir bhu socn
Bor hoiq lo idF bYrwgw
BXo irdY inj kutxb qXwgw
18
gRwm coDrqw awid ibBUqI
qij gmno aiqSY miq pUqI
rok rhy nr rukiq n kYsy
pRym pRvwih bho hV jYsy 19
awvw puir sulqwnih qUrn
pRym sMig ihrdw pirpUrn
jihx awpn pr jwck BIrw
drSn hyqih hoiq aDIrw
20
pg pr pir rho dMf smwnw
bwkul Bw qn suiD ibsrwnw
siB ibRqWq liK kir jgnwQw
hwQ CuhwXo mwQih swQw 21
Bujw pkir kY bhur ibTwXo
SRI muK koml vwk alwXo
kOn mnorQ, ikh qy awvw?
cho su dyAux kho mnBwvw
22
suniq BgIrQ bolo bwnI
siB jwniq ho qum gun KwnI
qdip khOx bUJin anuswrI
rho cihiq hox Srn qumwrI
23
gRwm mYlsIhyx mihx Dwmw
krox Aupwsn kwlI nwmw
ikRpw kIin muJ pr jgmweI

490

azKW
svyr pzkw

aYSrj dy swmwn
ijsdI buzDI bhuq pivzqR sI

hzt mMgiqaW dI
vwsqy
fMfy vWg Bwv lbw pY irhw pYrW Auqy

ikzQox
mn BwAuxdI gzl awK

awpdy) puzCN mUjb

Gr hY

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

sumiq dIin kih gwQ buJweI


24
mYx awXo qum syvn crnw
nmo nmo Bo aSrn Srnw!
sunI SRon mihx ibnY ibswlw
prm pRsIdy dIn dXwlw 25
jgq siBih prpMc idKwXo
bhuro apnI syv lgwXo
rhiq BXo drSn inq kirhI
crn pKwir hrK Aur DirhI
26
ijAux krunwiniD dyihx rjweI
qYsy krih sdw mn BweI
bIqo as pRkwr kCu kwlw
SrDw Dwriq irdY ibswlw 27
gmno inj puir qy mrdwnw
awXo gur iFg puir sulqwnw
bMdn kir Aucro klwnw
bYs gXo puin Bwg mhwnw
28
qlvMfI ky kuSl sMdySy
dyiq BXo bUJy gur jYsy
apn pRXojn bhur sunwXo
jW ky ihq cil kir puir awXo
29
suin jjmwn! bcn qum BwKw
qjhu apr jwcn aiBlwKw
XW qy mWgox mYx nihx koAU
qumro bcn icqwriq soAU
30
aOr cliq nIkI gujrwnw

491

kQw, gl smJweI

hy Srn hInW L Srn dwqy


pRsMn hoey
imiQaw

DovY
ikrpw dy smuMdr awigaw

ijs (mrdwny) dy Bwg vfy sn


suK dy snyhy
awpNw mqlb
ijs vwsqy
pw:-sun SRI pRBU
hor Qox mMgN dI iezCw
Xwd krky
hor gujrwn qW cMgI cldI hY

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

qinXw bwhin Krc mhwnw


qW kI Skiq n sdn hmwry
Xw ihq awXo inkit qumwry
31
ais pRkwr suin kir suK rwsw
iqh iCn huqo BgIrQ pwsw
qW so boly ikRpw inDwnw
krhu kwj qUM prm sXwnw
32
bwh sOj iliK kwgd siBhI
gmnhu lvpuir mwrg ab hI
ieh sQwn hY vsqu n pUrI
qihx ibloik kY awnhu rUrI
33
rjnI eyk bshu puir mWhI
qUrn awvn iblmhu nWhI
Dir rjwie isr pr jgnwQw
ilKo bUiJ mrdwny swQw
34
bWiCiq drb lyX inj hwQw
gmno pMQ nwie pd mwQw
phuxco lvpuir ngr mJwrw
iek dukwn pur Swh inhwrw
35
mnsuK nwm huqo ijs kyro

492

DI dy ivawh krn dw

ivawh dw smwn
lwhOr
suMdr
rwq Bwv lwhOr
Bwv gurU jI dI
puzCky kolox

invwky crnW pur mzQw

{mnsuK}

DnI aiDk vwpwr Gnyro


iqh ky swQ khI inj gwQw
srb drb ko ly kir hwQw
36
bwh sOj kwgd pr jyqI
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

awp srb lY dIjY qyqI


eyk insw bishox ies ngrw
qUrn kirXy kwrj sgrw
37
suin kir mnsuK iqhx snmwnw
inkit ibTwXo bcn bKwnw
ab pRdoK BI krhu invysw
Boir hoiq ly vsqu su dysW
38
so kwgd pun pTo ivcwrI
avr vsqu siB hoie qXwrI
iblm lgih kirvwviq cUVw
jO lIXo, cwhiq hYx rUVw 39
qbih BgIrQ bolo bwnI
sunhu Swhu! ivprIiq khwnI
dUjI insw rhox jy ngrw
bwd jnm jwvih muJ sgrw
40
kho Swhu ko Xw ko kwrN?
Aur sMsY Bw krhu invwrN
jo mwnv Byjo inRpqwdu
AucrY XOn -jnm huie bwdu-
41
sunhu Swhu mm siqgur pUrw
jW ko bcn hoiq nihx AUrw
iqn kI awiesu jwnhu aYs
dUjI ins, puir rhox n jYsy
42
suin kir mnsuK bcn bKwnw
klI kwl aiqSY blvwnw
ies mihx aYso koie n pUrw

493

awdr kIqw
sMDw ho geI hY invws
lY idaWgw
piVHaw

suMdr
gl puznI hY
dUjI rwq

hoieaw hY
mnuK iksy rwjy awidk ny

KwlI nhIx jWdw


awgw
Bwv lwhOr pw:-kYsy

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

qUM BwKiq jYso jsu rUrw 43


Bo sumqy! nihx kIjY sMsw
ijskI mYx BwKiq su pRsMsw
iqs mihx Drhu ij SrDw pUrI
jgq kubMDn hrhihx dUrI
44
klIkwl qwrn krqwrw
inj srUp kIno avqwrw
ijhky jwgihx Bwg mhwnw
so mihmw jwnih miqvwnw 45
loikk rIiq krihx inrbwhU
irdy gwn Gn agm aQwhU
srb Gtn ko aMqrjwmI
nMqw cOdih lokin swmI
46
sMq imln kI ijh aiBlwKw
as mnsuK bhuro bc BwKw
jy muJ dy kCu klw idKweI
qb hovOx mYx isK ihq lweI
47
dMBI swDu imly bhuqyry
SWiq n pRwpiq BI ikh hyry
XW qy muJy n Aupjiq pRIqw
ibn aZmiq nihx hoiq pRqIqw
48
khiq BgIrQ Swhu! sunIjY
irdY kuqrkn dUr krIjY
SrDw Dwir dyiKXy drSn
ibnY sihq kIjY pg prsn
49
bcn suniq pRwpiq hY SWqw

494

suMdr js
hy buDIvwn!
mihmw

qwrn vwsqy krqwr ny

sMGNw Bwv aivrl, iek rs


pRyrk cOdW lokW dw

bcn

hoeI iksy dy BI ifziTaW SWqI nw hoeI


krwmwq (dyiKaW) ibnW inScw

idl dIaW huzjqW

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

inj srUp kI pwvihx gwqw


jykir klw cihiq qum dyKw
Xih kuC bwq n qhW ivSyKw
50
AuidD inkit qy jl kn joeI
jwcy qhW n Gwto koeI
idF inScw kir cil muJ sMgw
pUrihx siqgur qor AumMgw
51
mnsuK suin kir SRonn bYnw
cln cwih BI iFg gun aYnw
kir sMBwKN awps mWhI
asn aco ikX mYn qhWhI
52
Bor hoiq AuiT kIn Snwnw
sOj bnj lInI ibiD nwnw
mnsuK khY BgIrQ sMgw
iek cUVw mm sdn su rMgw
53
qW ko bycn krox kdwie n
so mYx dyvox iqnih Aupwien
apr KrIdn jy mq qyrI
dUjI insw bsn hY dyrI
54
suniq BgIrQ BwKI bwnI
qs kirXy js ibiD mn
TwnI
bwh sOj ly kir siB rUrI
mg gmny Xug ijn miq BUrI
55
mnsuK khY lyX muJ nwmw

495

bVI bwq nhIx


smuMdr jl dy ikNky
jy koeI mMgy qW

Bwv, gurU jI kol


bcn iblws
Bojn Cikaw soNw kIqw

myry Gr
Auh mYx kdy BI vycNw nhIx hYsI
AunHW L Auh mYx Bytw idaWgw
hor
rwq rihN dI

qYsI jYsI

donox

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

krihx avwhn jy suKDwmw


idF pRqIq qb Aur mihx jwgY
siq jwnO mYx -ieh duK dwgYx-
56
as ibiD Aucriq awps mWhI
qij mwrg phuMcy puir pwhI
jihx awpn pr dIn dXwlw
qihx awey cil kir qqkwlw
57
aivlokiq By Auqpl locn
bcn Aucwry BRmih ibmocn
awAu BgIrQ prAupkwrI!
mn mlXwgr rIiq ivcwrI
58
pUrb Qo mnsuK ieh kwcw
ikXo nwm cwihiq ab swcw
XW qy awno apny sMgw
DMn sMq miq kItI iBRMgw
59

496

bulwvn gurU jI
pzkI
qW mYx szc jwN lvWgw ik myrw duK eyh
dgD krngy

hzt pr

kvl nYN jI ny vyKy


Brm dUr krn vwly
qyrI rIqI L asW cMdn vq smiJaw hY
Bwv dUjy L sugMDI lwAuxdw hY

sMq mqw jIkuN iBRMgI hor kIVy L


iBRMgI bNwAuxdw hY, ieho sMqW dI mqI hY
kItiBRMg iek kiv sMkyqk idRStWq hY

suin bc Dwie crn lptwey


mnhu imlo jl aiDk iqswey iqhwey L
bwh sOj Dir dIin agwrI
bhur BgIrQ igrw AucwrI
60
awp L
avr srb rwvr ko gwqw
kihn bnY nihx mm suK dwqw!
kMnI suNky
nwm piqq pwvn suin SRony
Xih awvw qumro isK hony!
61
SRI guru kir iqn ko snmwnw
bhur hkwir lXo mrdwnw
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

bwh sOj dInI kir pUrI


hrKiq BXo iblokiq rUrI
62
drb sMg pun dIn mukMdw
ly gmno Aur Dwir andw
qlvMfI bhu js ibsqwrw
khY n iqn sm apr Audwrw
63
puir sulqwnih mnsuK soAU
SrDw vDI ibqy idn doAU
eyk smYx bYsy aG kMdn
bolo bc kirkY pd bMdn
64
jg bMDn ieh grq gubwrw
muJ bUfn qy krhu AuDwrw
ins bwsur ijs mihx duK BwrI
aiq iqRSnw nihx SWiq inhwrI
65
Srn Srn mYx, Srn iqhwrI
AupdyShu liK kir aiDkwrI
suniq ikRpw iniD boly bwnI
giq dYnI rcnw mihx swnI

66
ijh sQwn hAumYx mn DwrI
{mnsuK pRqI AupdyS}

497

suMdr
nwl hor Dn idzqw

pwpW dy nwS krqw


bcn
Kwqw aMnHW

mukqI dyN vwlI imlI hoeI


ijs mn rUpI sQwn ivc (ies pRkwr
dI) hAumY DwrI hoeI hY ik

mm Gr, mm Dn, mm suq myry Gr hYn myry puqR


nwrI
GoVy
mm prvwr, dyS, asu, hwQI
ieh mm gRwm, sYn, mm swQI
67
SrIr awidk hor
dyhwidk qy apr pdwrQ
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

jhW jIv mm DrI akwrQ


qhW hoiq inq duK ko sMgI
vhy vwSnw
68

aiDk

aBMgI

bMDmwn awpin kir awpU


shih jIv jg mihx bhu qwpU
gur ibhIn mn ibnw ivcwry
jnm mrn pwvih duK Bwry
69
jnm mrn hAumY mihx pwey
ien hAumYx siB jIv Bulwey
XW qy ies kO dIjY qwgI
sziqnwm jip hY anurwgI
70
mwnhu pRBu kw BwNw mITw
jwnhu sdw awpno eITw
jo ikCu krih Blo ihq soeI
doS arophu iqh nihx koeI
71
hAumYx qijin nwm ilv lwvn

498

ijzQy, Bwv mn ivc! jIv ny ibrQw


mmqw DwrI hY ibrQw
iqQy (Bwv mn ivc) duzKW dw BwgI huMdw
hY jhW qy qhW dw eyQy Bwv jdox qy qdox
bI lgdw hY
ikAuxik mmqw nwl nW tutN vwlIaW qy
bhuqIaW vwSnw vih turdIaW hn pw:vDY ivSy
awpNy awp L awpy bMDwiemwn krky
kSt

hAumYx ivc jnm mrn hI pwAuxdw hY


hMgqw, mmqw
pRymI ho ky

imzqR jwNy (prmySur L)


doS nw lwvo

{mukqI dy iqMn swDn}

ieh pivzqR rwh hY


BwNw mnn pMQ ieh pwvn
krhu qIn ko idF aBwsw
SWiq pwie mn hY suKrwsw
72
nhIx mukiq mYx, sMsw koAU
Koty bMDnW L
jgq kubMDn ko siB KoAU
as suin mnmuK mn suK pwXw mnsuK ny mn dw suK
SRI guru BwKN irdY bswXw
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

73
kyiqk idn rih puir sulqwnw
ikRpw pwie azgwn nswnw
Sbd ilKy SRI muK jy BwKy
pFih ivcwrih Aur ihq rwKy
74
rihq sIK lInI suKdwnI
SRI guru crn Aupwsn TwnI
idF SrDw BI-ieh krqwrw
prmySr
apvrg
Audwrw75
inqwpRqI pUjih Gis cMdn
puSp cFwie krih pd bMdn
bhur gXo lvpuir ky mWhI
Dwn Drih pUjih ibiD vwhI
76
kib kib awvih drSn hyqU
aivlokih bydI kul kyqU
rhih mws lo, bhur isDwrY
lvpuir mihx inj bnj sMBwrY
77

499

mukqI

Pul

gurU jI L
mhIny qk, Pyr clw jwvy

ieiq sRI gur nwnk pRkwS gRMQy pUrbwrDy BgIrQ mnsuK pRsMg brnn nwm
sqweIsmo aDwX 27

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

500

28. gur crn mMgl vyeIx pRvyS


27<< ipClw aiDawie qqkrw - sMKyp ilMk aglw aiDawie >>29
{igawn qrovr} 6
{sulqwnpur ivzc rOlw} 37

dohrw:

mrdn mn kI miln ko inq dwsn ankUl


miln=mlInqweI, mYl ankUl=ikRpwl

hrn amMgl suK krn jY jY mMgl mUl 1


mMgl mUl=KuSIaW dw muzF ies qox pihly qy mgrly aDwvW dy mMglW ivc crNW dw
iZkr hY qy ies ivc khy ivSySN bI gur crnW vzl hI ibRqI rzKdy hn

arQ:
mn dI mYl L dUr krn vwly qy dwsW pr sdw ikRpwl rihN vwly, (swry)
amMglW L hr lYNy vwly (qy swry) suKW dy krn vwly KuSIaW dy muzF (ipzCy khy
crnW dI) sdw jY hovy jY hovy!
SRI bwlw sMDuru vwc
sYXw:

modI kI ikRzq ibswl clY


bhu kwl XhI ibiD aOr clweI
bwlw rhY inj sMg sdw
Aucro ieiqhws ko jWih bnweI
awpn pY qkrI kr mYx
vQu qoliq dyiq jox hoiq svweI
koml boliq bol amolk
lOikk rIiq sBY hirKweI 2
sorTw:

ijs ny
hztI qy qzkVI
cIZW
gurU jI dI) lOikk rIq Auzqy
BgqI ivc ijvyx gwn vsdw hY

rwjihx bYs dukwn, gwn bws


ijv Bgiq mYx
kIriq jOnH smwn, prm pwvnI cWdnI pivzqr
jgq mYx 3
sYXw:

mnuK jyhVy

Byd ko jwnihx mwnv jy


kir sMgiq koml bol sunY hYx
locn gocr soc ibmocn
rUp iblokiq DMn mnY hYx

socW dUr krn vwlw aKIaW gocrw

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

501

(pRqzK) rUp (gurU jI dw) dyK ky Sukr


krdy hn

SRI muK sox liK kY aiDkwr


Bly BgqI puin gwn BnY hYx
kox n kho iqn gwn hvY
jgqySur ko gur jOn bnY hY
4
sulqwnpury mihx kyiqk mwnv
gwn spMn Bey suK pweI
nuiq ind qjI, smqw srjI
lrjI aivvyk kI POj BjweI
kilkwl krwl ibswl ivKy
ikrpwl gurU jn lIn bcweI
Bv ifMB vfy prcMf Bey
iqn KMfn ko mn lwls aweI
5
Bv lwvn gwn qrovr ko
br bwq BlI Aur bIc ibcwrI

cMgI qrHW
jOn ko (ijnHW dw) gurU jgqySur bNdw hY
(a) jyhVy jgqySr L gurU bNWdy hn

Ausqiq indw smidRStI Dwrn kIqI


kMb ky agwn dI
bhuq Bwnk
dwsW L
sMswr dy pwKMf iqRzKy ho gey sn
iezCw
sMswr ivc gwn dy bUty L
sRySt cMgI gl pw:-icq mWih

{igawn qrovr}

mn nIv ku, bIjn pRym, su nym


vDM, BgqI quk, ml dXwrI
smqw al bwl, klwl sqM
suic sIcnkY, iDRiq jW rKvwrI
DRm aMkur, sMkul krm dl

ku ipRQvI, mn nIvW krnw DrqI hY,


bIjNw pRym hY
nym vDNw hY BgqI ibRC dw iClkw
rUpI hY muMF dieaw hY
smidRStI KylW (awfW) hn cuPyry
sc L (lwl) pwr krnw-k-pwNI hY
(a) sc-iklwl pwNI hY pw:-iklwl
pivzqRqw hY isMjNW DIrj hY, Aus dI
rKvwlI
Drm aMgUr hY SuB) krmW dw iekzTy
krnw pzqy hn, sMkul sx+kul kzTy hoNw
fwlI vDI sRySt buzDI

ijh swK bFI sumqI suKvwrI


6
hir nwm apwr hI PUl lgy
inj rUp pCwn Plo Pl BwrI awpNy srUp dI pCwN

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

rs pUrn hY suK, awqp imRzqu


aMimRq kI CwAux trY nihx twrI

502

suK rUpI pUrn rs hY


mOq rUpI Duzp qox aMimRq (mukqI) rUp
CwAux (imldI hY jo Pyr) FldI nhIx,
(sdw rihMdI hY)
moh rUpI pSU

psu moh crY nihx Xw ibiD sox


siq sMgiq kI chux pwsih bwrI vwV huMdI hY
sMq rUp pMCI
Kg sMq sdw iqh syviq hYx
puin dyviq aOrn ko AupkwrI Aupkwr krky

7
dohrw:

Bwv swfy qRY brs dy

isrI cMd qRY brK ky avr aiDk


Kt mws
jTr ibKY iqh kwl mYx, jwnhu Audr ivc
lKmI dws 8
iszKI AudY krMn ko, modI ikRzq pRgt
qXwg
awgY suin prsMg so, ijin mn pw:-prbMD
guru anurwg 9
sorTw:

sq icq ny

ijh kwrn avqwr, icq icqvo


cyqn sqM
ikXo cihiq ivsqwr, mukiq pMQ
iszKI sumiq 10
dohrw:

bwly sox boly pRBU, jgq lwj ko


Coir
apr rIiq brqihx ab, rhu byby
Gr Er 11
qQw BgIrQ sox Bno, kib kib
drshu awie
pUrb ky ibAuhwr jo, iqnhu n ab
mn lwie 12
sYXw:

vruN L

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

eyk smY jl eISur ko


suKrws akwS BeI SuB bwnI
nwnk pws hulwsX sox
pTvo qum jw su irdy suK
dwnI
kwn sunI mn mwn gunI

503

vwihgurU vzlox SuB akwS bwNI hoeI


KuSI nwl
Byjo qusIx jwky
mn ivc smJI qy ivcwrI pw:anumwn
dUNI ibRC L

BeI dyih dunI qru jox


imlpwnI
-dyih DrI krqwr hrI,
ibiD hoie KrI, prsox giqdwnI- gurU nwnk jI L sprS krWgw
13
sulqwnpur kol dI vih rhI iek inkI
vyeIx mYx awie invws krw
ijh pws avws gurU qn DwrI
awin Snwn krYx, ijh Qwn
rho miqvwn qhW imil vwrI
jwiq vfI prBwiq ko nHwq
ikDOx rs SWiq klyvr cwrI
bwsur qw iek dws hY pws
subws iley krI sMig qXwrI
14
awpn qy cl nIr ky qIr
pY dMqn Dwvnawin krI
gwf deI Dr, hoiq BXo qru
hY ab lo br so bdrI

ndI dw nwm hY
Gr hY
ijs jgHw

jl ivc iml irhw hY (vruN)


mwnox SWq rs ny suhNw srIr (Dwiraw hY
gurU nwnk rUp ivc)
Aus idn
kpVy nwl lY ky qXwrI kIqI
hzt qox iknwry
dwqN kIqI (gurU jI ny) pw:-pwvn
ZmIn ivc ibRzC
sRySt Eh byrI

sulqwnpur irawsq kpUrQlw ivc hY Esdy njIk hI byeIx iek ndI cldI hY, Es
ndI iknwry SRI byr swihb gurduawrw huN ivdmwn hY byr swihb huN qzk EQy hY,
pr ibRzD bhuq hY Ausdy Pl bVy cMgy hn, syvwdwr XwqrUaW L EQy ieho pRSwid
idMdy hn
muK kvl Doxdy hn
awnn awrunjwq pKwriq

dWq jox hIrn pWq KrI

dMd mwnox Kry hIiraW dI lVI

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

TWF hY qIr dXo pd nIr


gey mD DIr, aDIr hrI
15
bwir ivKy iek bwr ikXo bpu
awin Krw piqbwir agwrI
awnxd kMd pdM aribMd
duAU kr bMid hY bMdn DwrI
locn gocr soc ibmocn
rUp iblokiq Bw suK BwrI

504

KVy ho ky crN
DIrj vwly ivc vVy aDIrj hrn
vwly
jl SrIr
piqbwir jl pqI, vhuN purwqn
jnmswKI ivc eyQy vrN dyvqw nhIx
iliKaw, prmySur dy syvk iliKaw hY
Bwv vrN ny gurU jI L mzQw tyikaw
Bwv gurU jI dw rUp Bv vrN L suK
hoXw
glHW qox Bwv, vrN boilaw

boil kpoln boliq Bw


hrKwie aqolq hY bilhwrI bhuq
16
Bwv rb dI akwSbwNI qusW leI hoeI hY
bwnI akwS BeI suKrws kI
ik

jwvhu pws abY krqwrw


SRI scu KMf aKMf sdw
Bv muMfn bws jhW, suK Bwrw' sMswr dy sMvwrn vwly dw ijQy vwsw hY
XOx suin SRI guru bYn Bny
suiD Xw ibiD kI Aur my
vrqwrw
BUpn BUpiq joiq srUp
anUp pY jwie hOx hIn avwrw
17
XOx kih bYn gey giq dYn
gurU gun aYn jhW drbwrw
dwsu su bws iley kr aws
inrwsBXw, pCuqwsu ivcwrw
-kwl BXo bhu bIc iklwl ky

pw:-SRI scu KMf sdw Bv mMfl bws, jhW


suKmw suK Bwrw
bcn

Kbr ies qrHW dI irdy myry vrq


rhI hY
Bwv, rzb jI pws ibnW dyrI dy jWdw
hW
guNW dy Gr rb dy) drbwr gey
kpVy
pwNI dy

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

awn dXwl n kUl sMBwrw-


ho ibsmwd DrY dRiq pwd
ibnw aihlwd, gXo mn mwrw
18
hYx pt pwn irdY akulwn
su dOlq Kwn ky BOn DXo
nIr ibhIn pTIn aDIn
qox cIn sBY nr bUJ ikXo
BUr ibsUriq, dOriq, bOriq
kwhUM ko Auzqr ko n dXo
BUp sBw mihx jwie kho
bIr bwir ivKY nihx AUbrXo
19
hOx bhu bwr hI, bwir inhwr
lgI nihx bwr XOx dOr aXo
so suin kY mn mYx guin qW iCn
jIn ikkwn pvwie lXo
kyvt ko builvwie Dvwieky
awie vyeIx qt TWF BXo
rOr prw puir, dOr cly nr
hOr AuTo Aur TOr CXo 20
bwq jrwm sunI jb kwn
PnI mnhIn, jox mIn anIrw
Dwie DrY DrnI pd qUrn
DIr hrI, Aur Dwir aDIrw
pIr apwr n pwvih pwr
ipKY nihx rUp n SWiq srIrw
awie vyeIx qt hyriq bwir ko
Kojiq hY lhY suK hIrw 21
XW ibiD Kojiq vwr qy pwr qy

505

gurU jI ny) aw ky iknwrw pw:ikRpwl


CyqI pYr
Audws ho ky moey mn nwl
kpVy hzQ ivc irdy ivc Gbrw hY
Gr igaw
mzCI
AusL ibn pwNI mCI vwkr dyKky
bVw JUrdw hY Jzlw hoieaw

vVky pwNI bwhr nhIx awey


bhuq vwrI pwNI vyiKaw hY
dyrI
GoVy qy kwTI
mlwh duVwky
vyeIx iknwry
rOlw pY igaw
hOl idl dy itkwNy hOl Cw igaw
mNI hIn sp (vWU) mzCI ibnw pwNI
qox
Bwv nisaw
irdy ivc aDIrj Dwiraw
pIV iknwrw
pwNI
pw:-lsy pw:-vr
Aurvwr qox pwr qox

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

hwr pry nihx vwir qy pwXo


-guMm BXo DrnI ik Dso
dur kYsy gXo? nihx nYn lKwXo
SRI guru kIriq swgr sI
miq mwnv kI qt pY ablwXo
ikXo iqh Qwh lKY ibn Qwih

KrI sukcwih n ko ibiD awXo


22

506

pwNI
lukky idKIxdy nhIx
jyhI hY
buDI mnuKW dI iknwry pr iesqrI
vq hY
buzDI rUpI iesqRI) EQy KVI hY, Qwh nhIx
lK rhI (ies krky) KVI sukc rhI hY,
koeI ibD nhIx ahuVdI buzDI rUpI
iesqRI) EQy KVI hY, Qwh nhIx lK rhI
(ies krky) KVI sukc rhI hY, koeI ibD
nhIx ahuVdI
buzDI rUpI iesqRI) EQy KVI hY, Qwh nhIx
lK rhI (ies krky) KVI sukc rhI hY,
koeI ibD nhIx ahuVdI
ndI

sirqw siB Koij iPry iqh roj


n jwniq ko ju khW giq kInI ikzQy cly gey
ibsmwid irdY pCuqwie Bey
pun awid kI dws ko bwq pihlox dI
buJInI
nOkr kihMdw hY) myry nYNW dy swhmNy
mm awgr nYnn nHwn bry
inksy n qtM tubkI iek lInI
bhu bwr inhwir kY bwir qbY
ibn bwr inbwb ko mYx suD
dInI 23
Aur BUr ibsUriq doOlq KW
sih Sok hY lokn sox bc pRwhI
bhu nyk, ivvykI, anyk gunw
nr, aOgun eyk iblokn nWhI
qn suMdr komlqw jnu mMdr
sdl sI isPqI ijs awhI
nih hwQ lgY muJ Xw sm modI ko
kwr BlI ibiD kIin inbwhI

nHwAuN vVy
iknwry

bhuq vwrI vyKky jl


CyqI Kbr

awKdw hY
guNW dI KwN vyKN L nhIx sI
cMdn vrgI

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

24
duK dwrun mYx aiqawriq icq
jYrwm mno ibq sUm gvwey
Dir mUriq jox krunwrs JUriq
aMbku aMbuj mYx aMbu Cwey
Duin sIs khI jgdISr
kwibiD?
moih n dI siq koie Aupwey
jl eIKd jySt bwsur mwihx
ibswrN kI ibiD jox duK pwey
25
kokin kok iklwlj puMj
idvwkr ky ibn jox akulwey
kwnn kYrv, kok kdMb
klwiniD hIn khW ibhswey
qokk kyk ij Byk anyk
blwhk ky ibn nW hirKwey
SRI gur kI giq aYs ibloik kY
hoiq ij pRIqm qox duK pwey
26
nwnkI eyk rhI Aur mYx iQr
aOrn kI sr nw BrmweI
sodr eISur ko avqwr
krY nr Kyl, apyl sdweI
kMq ky sMg igrw AucrI
Aur DIr Dro qij awqurqweI
bwsur nwih jQw gRis rwhu

507

Bwnk duKI

azKW rUpI kvl hMJU dw) pwNI


isr Pyr ky

QoVy pwNI ivc


jyT mhIny QoVy pwNI ivc (qVPdI) mzCI
vWU
ckvI ckvy kml swry
sUrj dy ibnw
bn kvIaW dw ckor swry
cMdrmW qox ibnW ikvyx iKVn
ppIhw mor fzfU
bdl ibnW
hwlq vyK ky

afol
hornW vWU pw:-SrDw
vIr jI L
mwnuKI lIlHw krdy hn atzl hY sdw
ibhblqw Cfky
idn dy pqI, sUrj L ijs qrHW gRsdw
hY rwhU
pRgt

qQw ibiD awih huvY ibdqweI


27
suin kwn jYrwm Bny bcnw
kml nyqRW qox pwNI jWdw hY
jljwq iblocn qy jl jwqw

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

bhu jwr pswirkY bwir inhwrn


kyvt bIc bry imil bwqw
JK, kzCp ibRMd Psy inksy
siB Koj Qky nihx pwviq gwqw
inRpqwid inrws iPry pCuqwie
Aupwie ikXy bhu sO n agwqw
28
rodn kIn sulKin qw iCn
dIn gXo kir my Brqwrw!
pMkq qy ibCrI inj jox
kurlwviq kUMj BXo duK Bwrw
kys AuKwriq qwViq hY Aur
BUKn fwriq hwr Auqwrw
locn qy jl Dwr Cuty
siB cIr iBgy qn kI n sMBwrw
29
hy piq qo ibn BOn Bw sUn
su dwn ko Qwn Audws lgY hY
kOn su dy ien ko iqRpqwvih
awin iBKwrI ko ibRMd mMgY hY
awp khW gey dIey ibnw suD
imRzqu ky hyqu n k AupjY hY
bwirk qwq! aDwr n mo koAU
Sok jgy Aur, DIr BgY hY
30
Xw ibiD Sok igrw bhu BWiqin
boliq hY ibrlwp pukwrw
-bwm PurY aMg sUck hY SuB
kwrn kOn n awie ivcwrw
lok iblik aey siB hI

508

jwl pwNI vyiKaw


mlwh vVy gzl myl ky
mC kCU bhuqy
soJI
nvwb awidk
lBy nw Eh

duKI mYL
fwr

Sok L aqokqI alkwr ivc vrNn


kr rhy hn; ijvyx awm qRImqW krn, pr
mwqw jI dw Sok gMBIr hoNw hY
azKW qox
kpVy
Gr suMw ho igaw
dwn dyN dw QW (htI)
smUh
Kbr idqy ibnW
kwrn
hy bwl dy ipqw
pw:-jry

Kzbw aMg Prkdw hY

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

jlu fUb gXo nihx dyih inhwrw


hoviq mOn Bly, suK BOn
krox ab kOn sMdyh invwrw31
Sok ko Sor suno chuM Er qy
DIrj Coir dXo Bir CwqI
nwnkI hyr dSw siB kI
huq dwsI aO dws jy awn sMgwqI
kMqipqw puin kMq ibsUgq
sdr kI qrunI ibllwqI
bWih ghy su pRboDiq BI
sumq! qij Sok, suno mm bwqI

32
grBvqI quJ dyih ahY
bhu sMkt dyin n Xog lKIjY
Byd kCU nihx jwniq qWih ko
bwd hI Sok aO icMq krIjY
qo piq awie imlY inScY kir
sIK XOx myrI irdY idRV lIjY
qIn idnW lg, hy su kmwir!
Auqwir n hwr iSMgwr, mnIjY
33
hyq smyq ky sIK su dyiq hY
nwnkI hyir sBY prvwrU
kyicq kwl sunY cup hY kir
jy bcnw ihq ky suKkwrU
mUriq Pyr slonI icqwirky
Sor AuTY iekbwr KBwrU
jo puir mYx, sunY SRon ibKY soAU
roie AuTY gun BwiK acwrU
34
kyAUk mIq huqy soAU roiq hYx

509

dyhI nhIx vyKI


Sgun
sMsw pw:-as

CwqI Br aweI
hor sMgI
kMq ipqw prmwnd
BrjweI
smJwAuxdI hY
myrI gl

mMn lY ikhw
ipawr nwl

Bwv byby jI dy bcn


suMdr Xwd krky
klyjw hlw dyN vwlw
guN qy awcwr kih ky

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

510

hzt qy
awpn pY iml bYsiq ibRMdw
koAUk awin avws ibKY khYx
bYn jYrwm sox Bw aiq mMdw
kYsy acwnk rIiq bnI
ieSnwn krYx, inq byidn ieMdw vydIaW dy cMd
dyih bhor n hwQ lgI
bhu kIn Aupwie hY TWF KVy ho ky nvwb jI ny
nirMdw 35

dohrw:

irdy ivc

as pRkwr sB mwinkY, acrj


Aur nr nwir
koiek sujs AucwrhIxm koiek
indihx gwr 36
sYXw:

rOlw

puir rOru prw ibsmwid irdY


qn Koij rhy ikq hwQ n awXo
{sulqwnpur ivzc rOlw}

nr indk jy nihx ibMdk Byd ko


iqMdk moh ijnY grswXo
muK bYn alwie sunwie khYx
su gvwie ibqM bhuro pCuqwXo
jl fUb gXo, inj pRwn hXo
n klyS pXo, mn Xo smJwXo
37
totw vfo ipiK, rwtih ky fr
nWih itko, tk tk krI riq
tor iPry qt aO Gt Gwt
igXo ikq bwt n jwniq ko
giq
koit gtI ciF hY hit hY
Gt kwn jYrwm suny biqXW
ieiq

jo nhIx jwNdy
moh rUpI qMdUey ny ijnHW L gRisaw hY
Bwv gurU jI
pRwn nwS kIqy

rwjy dy fr krky
pRIq (prvwr dI tuzk ky toty kIqI
FUMf iPry iknwry swry Gwt
rsqy kyhVy igaw
keI igNqIaW
idl ivzc glW ies qrHW dIaW

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

511

mwnhu Gwv mYx lOn lgwviq


sIs DnY icq Kyd BXo aiq
38
roj PkIrn ko ju Kvwviq
awviq nWih rswXn kweI
sMswr dw dwnI
BY n kro Bv dwnI BXo
Dn BUpiq BwrI jox BUr lutweI ijvyx mMgiqaW L ivawh qy vMfdy hn
aYAux lutwXw
rwjw nhIx sI, nW hI vwj dw ivhwr sI

gRwm ko rwj n kwj ibawj ko


awj ipKI ies kI pRBuqweI
smJy ibnW
awnn ind bkYx ibn ibMd
mukMd ko Byd lKo nihx jweI
39
dohrw:

ngr nrn prvwr pun, siB kI


dSw ivcwr
diqX rYn mihx nwnkI, Dro Bwv gurU jI dw
Dwn suKswr 40
sYXw:
hy jgbMd! pRB sK kMd!

mukMd! and ko dwsn dwnI!


SRI krqwr! murwir! aGwir
lXo avqwr! su mYx mn mwnI
jy SrDw mm swc irdy mihx
qO pRgto prBwq mhwnI
Sok hro inj lokn ko
sih Sok kro jyAu mUF gmwnI
41
dIn dXwl! sdw air Gwl
sBY qy ibswl ibhIn klkw!
hy jn lwl! pKMfin swl
hrYx jm jwl krwl aqMkw

pwp nwS krqw

Sok mwn Xw SrimMdy kro


vYrIaW dy nwSk vYrIaW dy nwSk
dwsW dy ipawry pKMfW L szlN vwly
Bwnk BY, rog, pIVw

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

512

jy kilkwl, kucwl mhW


aG jwl Bey nr hY miqrMkw pwp smUh kMgwl buzDI
awp ny
soAU Aubwrn kwrn rwvr
kwXW DrI, mK cwr mXMkw dyh cMdrmw vrgy suhNy muK vwly!
42
dohrw:

as pRkwr qn qijin ko, ikAux


qmro bin awie
kYsy aMqr Dwn By, awvh drs iCp gey
idKwie 43
bwrj bn prvwr inj, srb kvlW dw awp dw
gXo kumlwie
Bor pRBwkr sy imlo, bdn su svyry sUrj vWg iKVwky
Cib ibkswie 44
dohrw:

mYx mzQw tykdI hW DrqI qy isr rzKky

bMid hwQ dY bMid hI, Dr pr


Dir kir sIs
krI pRqzgw mYx j muK, pUrh SRI
jgdIS! 45
srb rYn ibn sYn ky, kihiq swrI rwq
sujs ky bYn
BRwq arwDiq pRIiq kir, irdY
icqiv gun aYn 46
as pRkwr BI puir ivKY, sunhu
bhur gur gwQ
kiv sMqoK isMG ismr inq, bMdox
Dir pd mwQ 47

ieiq sRI gur nwnk pRkwS gRMQy pUrbwrDy vyxeIx pRvyS pRsMg brnn nwm
aTweIsmo aDwX 28

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

513

29. gurcrN mMgl vyxeIx qox bwhr awAuNw, modI dI kwr qwgNI
28<< ipClw aiDawie qqkrw - sMKyp ilMk aglw aiDawie >>30
{sMqGwt} 7
{modIKwnw lutwAuNw} 17..
{modIKwnw lutw mswNW ivzc} 24
{lyKw, 760) vwDy dy inkly} 39

dohrw:

sRI gur crn jhwj sy iqn alb hOx pwie


alb=awsrw sMs. awlmb hOx=hAux, mYx sMs. ahM

prox pwr sMdyh ibn AuidD ibGn smudwie 1


sMdyh=Szk AuidD=smuMdr sMs. AudiD

arQ:
SRI gurU (swihbwn) jI dy crN jhwZ smwn hn, AunHW dw awsrw pw ky mYx swry
ivGnW (rUpI) smuMdr qox inrsMsy pwr jw pvWgw
SRI bwlw sMDuru vwc
sYXw:

Xw ibiD sox sulqwnpury


puin sRI gur jwiq Bey pRBu pwsI
awnd kMd ipKo kr bMid
khI aiBbMdn dMf sMkwsI
mMdih mMd imRdM muSkwX
Dwn juigMdn ky inq bwsI
bYn Bny gun aYn pRmySur
awvhu nwnk! nwm iblwsI
2
kwrn Xw avqwr Dro Bv
kwrj jwie kro ab soAU
hY kilkwl krwl ibswlih
mMdmqI mn mwnv hoAU
dyvin pUjiq, nwm qy bymuK
kyvl pwp prwien joAU

Bwv prmySur L (a) gurU jI ny hQ


joVky
nmskwr Bwv fMfOq kIqI
hOlI hOlI koml
XogIaW dy Dwn ivzc vsN vwly Bwv
rzb jI XogIaW dy Dwn ivzc vsN
vwly Bwv rzb jI
nwm dw awnd lYN vwly
ijs sMswr ivc
Bwnk
ho gey hn

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

514

BwAu Bly BgqI pRgtwvhu


Bwr Drw pr BUr, ibgoAU 3 bhuqw ho igaw hY so nwS kro
jWdy hn bhuqy nrk L JUTy lok
jwiq apwr inrY nr kUr
mUlox suK nhIx Koty asly vwly (a)
nhIx suK mUr kmUr kuBwgy
pMQ qXwg kupMQ pry
siB lpt dMB arMBiq pwgy

bhuqy mUVH
kurwh

Psy hoey hn Pryb ivc jMmidaW hI,


muzF qox hI Kcq hoey hn

nwmih kI isPqI prkwShu


nwS pKMf kro, ijh lwgy
SRI guru jI suin bYn Bny
isrI rwg ivKy, ihXrw anurwgy
4

dohrw:

SRI muKvwk
isrIrwgu mhlw 1
koit kotI myrI awrjw pvNu pIaNu aipawAu
cMdu sUrju duie guPY n dyKw supnY sAuN n QwAu
BI qyrI kImiq nw pvY hAu kyvfu awKw nwAu 1
swcw inrMkwru inj Qwie
suiN suiN awKNu awKNw jy BwvY kry qmwie 1 rhwAu
kusw ktIaw vwr vwr pIsiN pIsw pwie
agI syqI jwlIaw Bsm syqI ril jwAu
BI qyrI kImiq nw pvY hAu kyvfu awKw nwAu 2
pMKI hoie kY jy Bvw sY asmwnI jwAu
ndrI iksY n awvAU nw ikCu pIaw n KwAu
BI qyrI kImiq nw pvY hAu kyvfu awKw nwAu 3
nwnk kwgd lK mNw piV piV kIcY BwAu
msU qoit n awveI lyKiN pAuNu clwAu
BI qyrI kImiq nw pvY hAu kyvfu awKw nwAu 42

pwrbRhm ibgsy suniq, mMqR dIn


guru hoie
sRI nwnk Dwr kro, brn sunwvox

vwihgurU jI ny gurU hoky gur nwnk L


mMqR idqw gurU jI awp bI awpNy gurU dw
ieho pqw dyxdy hn aprMpr pwrbRhmu
prmysru nwnk gur imilaw soeI jIAu
5
awKky

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

soie 5

sYXw:

515

aQ mMqR:@ siqnwmu krqw purKu inrBAu inrvYru


akwl mUriq ajUnI sYBM gur pRswid
avwj awiKaw rzb jI ny

bhuro Duin BUr gMBIr BnY

qijy ikRiq ko, ibdqwvhu ies mMqR L) pRgt kro


jweI
pdbMdn ko kir Pyr mury
duK duMd imtYx ijh ky drsweI
sRI gurU jI dw vyeIx pRvyS krky qRY idn apNy SrIr dw iksy L drSn nw hoN dyNw
qy prmySur dy dr jwN qy bKiSS pRwpq krnI awid awqmk mMfl dy ikRSmy hn
scKMf adyS, aQWv itkwNw hY, ijs dw rUp ryK nhIx, Pyr Eh hr Qwvyx hY
vwihgurU hY, qy AusdI hY dw jd itkwNw awKo qW khI dw hY sc dy KMf ivc, murwd
ieh nhIx ik Auh KMf koeI dyS hY pr sdw adyS qy Pyr srb dySI hY gurU jI dw
EQy jwNw qy drSn hoNy qy hukm imlNw, sB awqm KyfW hn swfI buzDI hzd vwlI hY
jo dySkwl nwl bzDI peI hY, swfI smJ ivc nw aw skN krky vrNn aYAux krIdw
hY ik ijvyx Auh iksy mukwm ivc iksy srIrW dy imlwp vWU ho rhI hY, SRI siqgurU
nwnk dyv jI ny awp vI ies kOqk dw pqw idzqw hY, EQy bI szidaw jwNW isropw
imlNw aMimRq dwn hoNw awid pd swfI smJ gocrw krn leI awp ny vrqy hn
XQw:hAu FwFI vykwru kwrY lwieaw
rwiq idhY kY vwr Durhu Purmwieaw
FwFI scY mhil Ksim bulwieaw
scI isPiq swlwih kpVw pwieaw
scw aMimq nwmu Bojnu awieaw
gurmqI KwDw rij iqin suKu pwieaw
FwFI kry pswAu sbdu vjwieaw
nwnk scu swlwih pUrw pwieaw 27
mwJ kI vwr mhlw 1
murwd hY ik vwihgurU dy srUp ivc pRwpq ho ky awp ny nwm qy kIrqn dI dwq jgq
L dyN leI hukm pRwpq kIqw qy agy pRcwr krn lgy

jihx qy su gey iqh TOr aey


suK dws dey ijh nwm jpweI
dws kpVy sRySt
guru ikMkr ly kir cIr brM
iQr qIr iveIx inq hovih aweI KVw iknwry
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

516

6
dohrw:

jihx pRivSy iek kos,


qihx inksy gurU pRbIn

ilKqI nusiKaW ivc ieh dohw hY, Cwpy


dy ivc nhIx hY

{sMqGwt}

sMq Gwt ab lg ibdq,


drsihx iszK su cIn 7
sYXw:

vyKdw hY jl

SrDw Aur BUr inhwriq bwir


gurU pd pRym mYx hoiq aDIrw
muK sociq locn nIr ibmociq murwd hY mn ivc aKW qox pwNI
cOxpq cIq, hlY JK nIrw
ieSnwn smYx inksy krunwkr
bwsur qIn ibqwie ghIrw
idRg dyKiq hI Aumgw anurwg
suBwg ju dws Krw jl qIrw

8
dOr krI pd mYx aiBbMdn
aMbr dIn, suKMbr pwXo
dyiK dXwl iqsY iqh kwl
inhwl BXo iev bYn alwXo
CUt kpwt gey JitqI
BRm Twt htw, Gt gwn suhwXo
mMdih mMd cly puir ko
joAU dMB inkMdn ko Bv awXo
9
dohrw:

vhWdw hY
AuCldw hY su idl jy mzCI krky vI
pwNI ihzl pvy qW
ikRPw dI Kwn
azKI AuCilaw
jl dy iknwry
nmskwr
kpVy sRySt suK

CyqI
ht igaw

tihlUey L

ipRQm iBRzq ko ByijE, jwhu


jrwm agwr
jihx bYsI SRI nwnkI, Dro Dwn
suKswr 10
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

517

srb insw bIqI ijsih, ignqI


Bniq apwr
mm idS qy bMdn krhu, isr rzKky
crnn pr Dwir 11
sYXw:

suin SRon ivKY go dws qbY


jihx nwnkI Dwnihx ky rs BInI
pRivSo Gr jwie, iblokI qhW
kir awsn bYTI afol pbInI
iek BRwq arwDn kI ilvlwgI hY
qWhI smyx, iqn bMdn kInI
suin Bo sumqy! qv awXo shodr
byg imlo, kir socn hInI
12
bYn suny, inj nYn Kuly
jnu imRzqu muKM amI Dwr cuaweI
awnd XOx Aumgw Aur mYx bhu
jwie jrwm ky pws sunweI
awviq hY mnBwviq sodr
doK nswviq jW drsweI
dws aXo ab bws ko dY kir
suziD avws sunwvn qweIx
13
kwn sunI jnu mIn anIr pY
nIr kI awn Gtw brKweI
pIr sox pIrw srIr aDIr Bw
awnn awrunqw aiq aweI
hIn mnI ijv hoie PnI
puin pwie pRsMn jox pIr
prweI
dOr dXwl sox awie imlw
iqh kwl and kho nihx jweI

viVaw

suBmzqI vwlI
socW L dUr kro

muey dy mUMh ivc aMmRq dI

ijsdy
kpVy

mzCI ibnW pwNI Auzqy


bzdl
pihlW jo ho igaw sI
jYrwm dy) mUMh qy lwlI
mNI ibnW szp
mNI) Pyr pRwpq krky pIVw dUr ho
geI

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

14
XO, suin kY prvwr spUrn
BUr KuBwr ko dUr imtweI
jYsy kuhIr invwr kry
huie sUr AudY, suK qox
pRgtweI
rOr prw puir swry ivKY
ivsmwd irdY aivlok lukweI
kwn sunY soAU dOr imlY
nr ibRMd Bey sMg SRI suKdweI
15
mMd hI mMd mukMd aey puir
locn jox aribMd suhwey
awpn ky dr jwie Kry pRBu
hoiq ihqU su asIs alwey
bwr kpwt iBry aivloik kY
bUJY hYx dws, su aYsy bqwey
Kwn krI inj pwn sox bMdih
dUr Kry aCrWg lvwey 26
nwnk awien qbY inj pwn6 sox
Coir dukwn ko bwr dXo

518

bhuqy KoB, duK


DuMd
sUrj cVHky

vyKN lgy lokI

Sihr ivc
hzt dy bUhy
bUhy dy qKqy
dws qox puiCaw Aus (dws ny) aYAux
disaw
awpNy hzQIx
mohr, Cwp
KolH idzqw drvwjw

{modIKwnw lutwAuNw}

mwnv jOn sunY inj kwnn


awviq Dwie acMB BXo
-bwsur qIn rho mD nIr ky
jIviq hI puin awie gXo
kwrn kOn n qOn CuXo jl? Xw ibiD sox ibsmwd BXo 17
hIn klk mXMk mno muK
bMk iblokiq hYx krunw sox
vwk khYx iev rMkn sox

Bwv gurU jI L
mwnox aklk cMd vrgw mUMh hY
tyFw vyKdy hn ikRpw nwl

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

mn hoie insMk n BY kru kwso


lyvhu jWih kI cwih ahY Aur
awpn aMqir jwie inkwso
dOr pry iqh TOr ikqy nr
lUtiq sOjih rOr prw so
18
aMn Gno, imStwn qy lOn
mrIc duAU, hrdI mn BweI
lyih ivrwitkw pYsy koAU
puin kwirKkM kyAU lyiq hYx DweI
aMbr BWiq anykn ky
Dry awpn mYx siB dIn lutweI
qot n aweI, aqot BeI
sur Dynu ikDOx minicMq suhweI
19

519

Bwv, hztI lut lE


cIZW rOlw

dovyx imrcW hldI


kOfIaW
rupzXy
kpVy

kwmDynu jW icMqwmNI

dohrw:

BIr BUr BI nrn kI, pro rOr


iqxh TOr
sihq jrwm iblokhI, bydI kul
isrmOr 20
sYXw:

nO iniD isziD qy irziD bsY mD


ko ibiD hovih qoit qhW
hwir pry nr lUtiq jy
nihx sOj inKUtiq, dIK mhW
dOlq Kwn sox mwnv dOir
sBY ibrqWq bKwn khw
Byij dey iBRq awpny qW iCn
so suin ho ibsmwd rhw 21
lUtiq hYx nr jy brjy
qrjy, drjy siB BIr htweI

mukdI nhIx hor bhuq ajy idzsdI hY

nOkr
roky
fWty drvwjy qox jo BIV sI htw
idzqI

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

BUpq dOlq Kwn aXo


giqdwn iblokiq locn lweI
jox ibrqI qn gwn Drw
KPnI gr SRI gur nY qb pweI
hyir inrws Audws BXo
pCuqws irdY -ikCu jwin n
jweI- 22
dOlq KW inj lokn sox
muK boliq bol iblokiq byKw
kOn Srwr BXo ies ko
SuB rIiq huqI miqvwn ivSyw
bwsur qIn ibqwie kY nIr mYx
awpin awie lutwie iblyKw
qUSn Bw kir byK PkIr ko
jwie iveIx mihx ikaw ien dyKw
23
XOx kih Sok kIXo mn mYx
puin dOlq KW inj Dwm gXo
dIn dXwl cly iqxh kwl
ibswl mswn jW Qwn CXo
Coir purw sulqwn qbY
qij DMDn kI suiD, pMD lXo
TOr BXwnk gor mrIn
gXo jgkMq, iekMq BXo 24
{modIKwnw lutw mswNW ivzc}

jWih mswn pY pwie prY


nr nwirk mYx giq qWih
agwqw
Xw ibiD sox AuDry qihx kyiqk
bYs gey bhuro suKdwqw
-awvih ko nihx- XO mn cIn

520

mukqI dwqw jI L vyKdw hY


ib+rqI vYrwg mwnox igawn qy vYrwg
ny srIr Dwiraw hY
gl ivc
vyK ky
pCuqWdw hY awpNy jI ivzc (nvwb)

vyKky ByK
BUq dw Cwieaw

hzt lutw idzqI hY lyKw kIqy ibnW


cup

ijzQy mswN sn

kbrW qy mVHIaW ivc


gorW mVIaW ivc bYTN dw pRsMg purwqN
jnmswKI ivc nhIx hY
ijs Auqy crn pvy
nrkW ivc Aus awdmI L mukqI
pRwpq huMdI jwvy

eyQy koeI nhIx awvygw

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

rhy qihx cOdih lok jujwqw


DUr jtI, snkwidk Kojiq
pwr n pwvihx jWih ibDwqw
25
hyir ibhwr jYrwm ivcwriq
sociq socn sox sukcwvY
locn cwru ibmociq bwir
bro inj bwr, n bwhr awvY
swd n Bojn nIrih ko qn
cIr mlIn pro duK pwvY
koit gtI guin hY mn mYx
iek Er cFY iek Er imtwvY
26
-guMm Bey inksy idn qIn mYx
awviq awpn dIn lutweI
dOlq Kwn ko lyKw hY pUr
ikDox iqxh kI kCu bwkI rhweI
kwlU sunY iqRpqw duK pwvih
mo pr dyvih doS lgweI
kIn acMB sBY ibiD sox
miqhwr prI, kCu jwnI n jweI27
puir mYx imlkY siB lok bKwniq
bwvrw hoie gXo, suiD nWhI
Ql gor mrIn mYx bYs rho
ikDox BUq bro iqh ky GtmWhI
Dn BUr gvwie BXo ieh ByK
pKMf ibSyK ikDox ikX qWhI
mn mwnv jwnv Byv ju ko
nt syvk jox ipiK n BrmwhIx

521

jo cOdW lokW dy rcNhwr hn


iSvjI
ijs dw bRhmw jI kiv jI dzsdy hn
ik iSv snkwidk qy bRhmw gurU nwnk
dyv jI dw aMq nhIx pw skdy
vyK ky
pr soc krn qox soc sMgdI hY (a)
ivcwrdw hY hor socdw hY, Pyr socNox rih
jWdw hY
aKW qox azQrU kyrdw hY
jYrwm) Gr jw viVaw
pwNI
kpVy myly
kRoVW igNqIaW
lihdI hY

hzt
pUrw Fukygw
jW rih jweygI bwkI

idl ivzc

jyhVy koeI
nt dy jmUry vWU nhIx Brmdy

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

28
nr indk dOlq Kwn ky pws
bKwniq dUqI lgy iqh kwnw
Dn Koie dXo, sih icMq BXo
ieh ByK lXo, iqn kIn bhwnw
qumro Aur mYx fr ko Dir kY
Gr bwr ko Coir gXo Auidawnw
ab lyKw jrwm ky pws qY lyhu
ahY viD Gt ko soAU jmwnw
29

522

cuglI Ausdy kMm ivc


smyq

Grbwr bnivc
Zwmn

dohrw:

suin kir dUqI inRpq, qb Brmo


Byjo dws
qUrn awin bulwie kY, dY lyKw CyqI myrw swrw
mm rws 30
sYXw:

awlX qy qqkwl jrwm


bulwie kY boliq, dOlqKwnW
swl ko lyKw ibswl lKo
ab dyvhu jW ibiD so mn mwnw
bwkI ijqI inksy hmrI
siB qo iFg lyvihx, jwn n
Cwnw
Gwt ikDox viD, hwt btorhu
fWt khy bc rwt aXwnw
31
dohrw:

qpo loih ibRN pwk pr


lg sMkt aiDkwie
iqAux suin bcn nryS ky
AuTo irdY akulwie 32
icMqw ndI pRvwih mYx

awKdw hY
bVw
mMinaw jwey
qyry pwsox lvWgy jwN lY (qYQox) CupI
nhIx (ieh gzl)
Gzt hovy jW vzD kzTI kro
qwVky nvwb anjwn ny
grm lohw PoVy pzky qy
lgy qW duzK bhuq huMdw hY
nvwb
Gbrw ky (jYrwm)

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

bho alb n pwie


hoie aDIr ivcwreI
-kw ies khox alwie 33
SRI nwnk qk awsrw
piq rwKih mm soie-
bolo qbih nryS sox
SrN suKd kI hoie 34

523

awsrw
bolky
dw qzkW
rzKygw myrI Eho
suK dwqy (siqgur) dI

sYXw:
iek bwr mYx nwnk ky iFg jwie

kY
awie kY dyAux ihswb qumwrw
Aur bIc ivcwriq, awrq Dwriq
bwhr qW idiS pMQ pDwrw
bhu gorn mYx iev rwjiq hYx
iSv mzD mswn mno ihq Dwrw
icq kMpiq, bMdiq hwQ doAU
kr bMdn bYn jrwm Aucwrw
35
rUp rswl dXwlu! suno
iek swl ko lyKw ibswl bKwnw
mohU bulwie alwie sunwie XOx
awies pwie aXo ies Qwnw
XOx suin kwn, AuTy giqdwn
iksU nihx kwn, sujwn inDwnw
mMdih mMd BlI giq suMdr
awnd kMd mukMd pXwnw 36
sMg jrwm hY jwviq rwjiq
rUp prwqm awqm jYsy
byidin kyqu su lyKy ky hyq
gey jb Kwin inkyq mYx pYsy
lIno nvIisMd sMig mukMd
and irdY br mMdr bYsy

duKI huMdw hY
Bwv mswNW vzl quiraw pw:-pMD
ibrwj rhy
kMbdw hY

bVw nvwb ny) ikhw hY


kihky
hukm pwieky

tor
tur pey
SoBdw hY
prmwqmw qy jIv
Bwv gurU jI lyKy vwsqy
vVy
munSI
sRySt

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

kIno hY lyKw alyK joAU


piqlyKw ko lyKw GtY khu kYsy
37
iek swl ko lyKw ibswl huqo
kr lyX vhI ikX jor mhwnw
awmd aO KrcI ko Sumwir kY
kIin Bly ignqI ibiD nwnw
kwgid lY kir ibRMd ilKy
nvIisMd kI buziD QkI, ibsmwnw
dIn dXwlu rhy puin vwDy mYx
SRI gur aMgd jI! suin kwnw
38
swq sY swT inkwsy hYx sy
sunI inj SRon mYx dOlqKwnw

524

jo alyK hY Ausny lyKw kIqw


lyKy pqI dw

joV pw:-kIXo-kIey
jmW nW igN ky
keI

szq sO szT bwkI vwDw


awpNy kMnI

{lyKw, 760) vwDy dy inkly}

hoiq BXo ibsmwd irdy


aihlwd jrwm n jwie bKwnw
mMdmqI mn indk ljiq
ibMdiq Byd n mUF ajwnw
kIriq pwvs soAU jvws sy
jOnH sI hY ckvwk smwnw
39

jYrwm dI KuSI
KotI mq vwly
jwNdy
js brswq ruq (vwU hY) indk)
jvWhy vrgy hn
cWdnI (kIrqI) hY ckvy (indk) L
jyhI

dohrw:

indk kUry smJ kY, dOlqKwn


nryS
lIny inkit hkwir kY, kml nYn Bwv gurU jI L
jgqyS 40
kibzq:

awKN lgw

BXo hY ihswb jb Bniq inbwb


qb
lIjY inj bwkI, ab kwr pun
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

525

kIjIey
dyvOx Dn aOr, qum rho ieh TOr
bwDw hoie jo bhor, ibn dyr aOr pw:-awp
lIjIey
bwby qb khI Dn lyvOx ab nhIx
joAU bwkI siB rhI qW kI bwq XOx
sunIjIey
rwKIey eImwn Qwie awpno inbwb
rwie
pYsy hYx udwie ky PkIrn ko
dIjIey 41
sYXw:

nwnk jI iev awnn qy Bin


Qwn mswnn ky cil awey
gor mrIn mihx bYis gey
drvyS ko bys srIr bnwey
lwie smwiD agwD abwD kI
pUrb rUp anUpb swey

muKox kih ky

pw:-su kIn
pihlw Bwv (idl ivc) vswky rUp
inrMkwr dw

jWih arwDn ky Pl lwDihx


awiD AupwiD ibawiD imtwey mn dI icMqw Auzprox aw peI ivpdw
srIr dy rog
42
dohrw:

hYrwn ho

siB pRvwr ikRq dyiK kY, Ttk


rhy mn mWih
inkit jwie qUSn rhy, bol cuzp
skiq kCu nWih 43
qb jYrwm dukwn kI, sOj smHwrI cIZW
awin
siBih sulKNI iFg deI,
asibiD bcn bKwin 44
iqn sox bsu hmro n kCu, suin bIbI jI
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

526

swDI! Dir DIr


ismrhu inis bwsur irdY, BlI prmySur
krih rGubIr 45
sYXw:

lok iblokiq awn kyAU


sih Sok jrwm sox jwie jnwvYx
jwnI n jwie BeI giq kw
Auidawn rhYx, puir pwie n
pwvYx
hoS BeI PrmoS irdY
nihx goS sunYx, mn joS n awvY
boliq bol n kwhUM iblokihx
nw iks lok sox Byd bqwvYx
46
mwnv Byv n jwnv, jo mn
awnv, so inj kI sTqweI
ko AukqM kCu, ko bkqM kCu
bwvr Bw? ikDOx BUq lgweI?
nwnkI eyk rhI Aur mYx iQr
myru smwn n soie fulweI
nwnk kI ikRiq bygih bwq sI
pwq Aufy nr, son AufweI
47

bn Sihr pYr
Buzl geI
kMnIx
nhIx iksy L vyKdy

nhIx jwNdy
awAuxdI hY apNI mUrKqw
koeI kuC kihMdw hY koeI kuC bkdw hY

sumyr
gurU jI dI krnI hvw dy vyg jyhI hY
pzqRW vWU mnuKW dy (inScy Aus hvw agy)
Aufy Auh (nwnkI) nw folI

dohrw:
BRwq krih soeI BlI, bnY n

kihn hmwr
hY alpg srbzg kI, mytih ikRzq alpzg ho ky srbzg dI ikRq L myty so
mUrK hY
gvwr 48
ieiq SRI gur nwnk pRkwS gRMQy pUrbwrDy modIKwnw qjin pRsMg brnn
nwm AunqIsmo aDwX 29

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

527

30. gur pg pRym mMgl mUly dw awAuNw Swmy idj L AupdyS, lKmI
cMd jnm
29<< ipClw aiDawie qqkrw - sMKyp ilMk aglw aiDawie >>31
{mUly dw kRoD} 7
{iSawmw pMifq} 16
{lKmI cMd jI dw jnm} 48

dohrw:

SRI gur pg ko pRyim jo, Auzjl srs mrwl


srs=rs vwly mrwl=hMs

avgun pirhir gungRhI, bso moih mn qwl 1


pirhir=iqawg ky gun gRhI=guNW dI kdr krn vwly sMs. guN gRwihnH Xw guN
gRwhI

arQ:
hy (qusIx jo) SRI gurU jI dy crNW dy pRym rUpI Auzjl qy sohNy hMs ho, (myry)
avguNW dw iqawg krky qy guNW dy gRhN krn vwly hoky myry mn rUpI qlw
Auqy aw vso
Bwv:
ieQy kiv jI gur crnW dy pRymI gurmuKW agy Xwcnw krdy hn ik qusIx jo
avguNW L nZr aMdwZ krky guNW dI kdr krn vwly ho aqy SRI gur jI dy
crnW dy pRymI ho, myry ihrdy qy invws kro Bwv myry avguNW vl nw qzko qy
myry mn dI aguvwnI kro jo ies qox siqgur dy crnW dw pRym hI pRym bwNI dw
rUp Dwr ky pRgt hovy
ies dw aYAux bI Bwv ho skdw hY:- pRym dw awvwhn krdy hn ik hy siqgurU dy
crnW dy pRym! qUM jo Auzjl hMs vWU hYx ar rs BrpUr hYx qUM avguNW L Czfky
kyvl guNW dw ipawrw hYx, myry ihrdy ivc aw ky vzs jo qyry pRBwv nwl mYx
siqgur dy pRym nwl iBMnI kivqw ilKN dy smrzQ hovW
SRI bwlw sMDuru vwc
AultI (huMdI) vyK ky szd ky (dws)
dohrw:

inj pRiqkUl ibloik kY, boil


sulKNI dws
smJweI siB bwrqw, nYhr gl pyky Gr Gzilaw
pTwie avws 2
mUlw suniq kuFwl ko, awviq BXo CyqI
Auqwl
igniq gtI Aur atptI, igNqIaW irdy ivc
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

528

pwviq kSt ibSwl 3


inj pRoDw iek sMg ly, awvw pRohq
puir sulqwn
sihq nyh ky suqw sox, imlo moh nwl ivawkul ho ky
irdy akulwn 4
sYXw:

puziCEsu

imil bYs gXo jb, bUJiq Bw qb


bwq bKwn krI ipq pwsU
piq byK PkIr srIr Drw
Gr Cf idzqw hY
Dn dIn lutwiekY Coir avwsU
idn qIn rhy mD nIr ndI
puin qIr aey, n CuXo jl iknwry awey ijnHW L pw:-qwsu
jwsU
Ql gor mVI mihx awsn kIn
khYx n sunYx ju BnY kCu qwsU awKy AunHW L
5
cOpeI:

suin qnujw bwnI inj kwnw


BXo kRoD mYx bhu glqwnw
Prkiq aDr lwl ikX nYnw
muKqy bhu boliq durbYnw 6
drb lutwvin kI suiD suin kY
sih n sko gmno isr Dun kY
bydI kul ko kls suhwvn
jihx bYsy, ijn kIriq pwvn
7
qhW awie bolo durbwnI
qUM jnmo hwnI kul kwnI

puzqRI dI kMnI

hoTI
pw:-ibiD
iSromN

kul dI kwN (lwj) dI hwnI krn vwlw

{mUly dw kRoD}

mwq ipqw kI dwhiq CwqI


alp bYs qy qUM Dn GwqI 8

swVdw hYx

dohrw:`

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

529

ibn gun prKy ibn ipKy, suqw


kIn snbMD
qb ko mYx duK pwie hOx, suK n snbMD krky
ipKo By sMD 9
cOpeI:

ipqw smwn jwin gun aYnw


qUSn rhy, n boly bYnw
bhu durbcn BwiK kir mUlw
puir awvw, ijh miq pRiqkUlw
10
Byv n lKih eIS jgdYvM
iris sox CwqI jriq sdYvM
BUr ibsUrih, gtI gunqw
ibnw lKy aiq hY duKvMqw
11
dohrw:

ijsdI buzDI Ault sI

sdw hI
igNqIaW igNdw
smJy ibnw
bRwhmN

ijh idj kI sMgiq kriq, iqh


iFg bYso jwie
mn ky duK brnn kry, roiq BXo
duK pwie 12
sorTw: eyk idvs suK nWih, jb
kI suqw ibvwih dI
bYso gorin mWih, qij qrunI supqnI
Gr kwr siB 13
dohrw:

duKI

suin kir awqur bcn iqh,


idjbr ikXo pXwn
clhu iqsY smJwie hYx, as
ibiD kriq bKwn 14
kibzq:

BUSn

bydI kul mMfn, skl duK KMfn


pKMfn ko dMfn srUp ijh pKMfIaW L dMf dyN vwly ijs ny
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

DwirXw
mUlw lIey pMifq jhW hYx
mihmMfq
inkit bYT quMfqy XOx bcn
AucwirXw
bwl buiD lIin kwcI bwqYx siB
kIin
qum, modI ikRq Coir dIin nIky n
ivcwirXw
mwq ipqw lwj qij, dyih as
byK sij
duSt
mswn
Qwn
Bey
ihqkwirXw 15

530

ipRQvI L SoBw dyN vwly


muK qox

azCI

iBRSt

dohrw:

suin pMifq ky bYn iev, SRI nwnk


jgkMq
{iSawmw pMifq}

Aucro sbd bsMq mYx, huqI su rwg dw nwm hY


irzqu bsMq 16

cOpeI:

sRI muKvwk
bsMqu ihMfol mhlw 1
rwjw bwlku ngrI kwcI dustw nwil ipawro
duie mweI duie bwpw pVIaih pMifq krhu bIcwro 1
suawmI pMifqw qum dyhu mqI
ikn ibiD pwvAu pRwnpqI 1 rhwAu

mn rwjw bwilk sm joAU


inqpRiq jwnhu cMcl soAU
nIiq n sIKAU rUp igawnw
Kyl rco suK ivSY mhwnw ivSy suKW ivc
17
kwcI ngrI mihx ieh bwsw
awj kwl ijh hoie ibnwSw
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

531

moh
iniq iQr jwniq kIn snyhw
Fih hY kwl prY jb myxhw mOq rUpI mIxh
18
gl jweygI ieh (dyhI)
jwie acwnk gr ieh swrI
qb soJI hY dUK mJwrI
pWc duSt sox kriq pXwrU
so iqh ky inq kwj ibgwrU
19

dohrw:

kwm kRoD aru loB puin, moih blI


hMkwr
ien sox krqox mIqqw, Bw ienHW dI sMgq nwl
sMgiq qy Kuawr 20
cOpeI:

lUtihx iml kir ies kI ngrI


nIq Aujwrihx eIS AujgrI
ibgro apno jwno nWhI
imlo rhY pun pun iqn mWhI
21
mwq aivzdw dUjI mwXw
eIS, jIv, duie ipq ijn jwXw
dY ko jno kuitlqw kwrn
ikh ibiD Xw ko hoie svwrn
22
kr ivcwr isKvn muJ dIjY
Bo pMifq! pRwpiq pRBu kIjY
ieh ibiD bd kir krunw sdnw
mSt krI puin pMkj bdnw
23

Bwv eyh pMjy lutdy hn


ngrI dy) eIS (Bwv mn) L pRgt,
swhmNy

aivdw, mwXw, do mwvW


Kotypn dw kwrn (mUl) hY (mn)

awK ky
cuzp

dohrw:

mUlw bolo suniq bc, as


srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

532

ivcwr jy qoih
qO ibawh kirvwie ikAux? qYx duK
dInox moih 24
drb lutwXo bwd bhu, suq iqX Dn ibrQw puzqR vhutI L tkw
mwqR
idXo n tWk
ibn bRIVw qij Bwijaw, pun lwj ibnw
kih SRI muK vwk 25
sRI muKvwk
BIqir agin bnwspiq mAulI swgru pMfY pwieaw
cMdu sUrju duie Gr hI BIqir aYsw igawnu n pwieaw 2
cOpeI:

bhuqI

BIqr BUrI iqRSnw awsw

pwvk ijAux kbih n iqRpqwsw


shs mWg puin mWig hZwrw
lwK hoie qy koit apwrw 26
arb Krb sox iqRpqY nWhI
kir ivcwr dyKhu mn mWhI
ijh awgY hY rMck myru
Audr akwS srs srsyru 27
sunhu bnwspqI sMswkw

azg nhIx rjdI


sO
kRoV

rweI ijMnW hY sumyr


iqRSnw dw) pyt akwS qzl (nhIx Aus qox
bI)vfw hY
huN) suNo bnspqI (dw Bwv ijvyx Auh
huMdI hY) smyq SwKW dy (iqvyx) sM smyq
, swkw SwKW, twhNIaW, PYlwv
kuVm snbMDI

qIX, suqw, suq, ismDI, swkw


ijAux qn ibRziD hoie iqn bwDw SrIr vfw hovy AunHW ny pIVq kIqw
ins bwsur ijn mihx mn PwDw

28
dohrw:

(a) bMinHaW (e) (kbIlw) vDdw hY


rwq idn Ps irhw hY

Cutdw nhIx Pisaw Aumr ibqwAuxdw hY

mukqY iqn qy kib nhIx, Pso su


bYs ibhwie
swgr pRwqm ipMf mihx pwvih smuMdr rUpI prmwqmw L srIr ivc
mukq huMdw hY pw:-pRwpq
so mukqwie 29
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

cOpeI:

533

SrIr

Gt mihx cMd sUrj prkwSw


hoie gwn qO siB ikCu Bwsw
nwiB kml muMidRq ibprIqw
ikAux prkwS hoie nr cIqw
30
sUDy qy ibgsY prgwsU
hY qb gwn agwn ibnwsU
so igawn guru ibn nihx pwieaw
qm agwnih aink durwieaw
31
SRI nwnk muK qUSn kInw
puin Swmw bolo mn cInw
rwm ismr kIjY inj kwrI
bn pun sdn rwm ly swrI
32

pRqIq huMdw hY
muMidaw hoieaw hY qy puzTw ho rhw hY
icqR ivc
iszDw hovy qW iKVy

hnyry rUpI agwn ny Cupwieaw hY

nwm pMfq dw
apnw kMm
Gr rwm lYxdw hY Kbr

dohrw:

rwm rvo jl Ql ivKY, suiD siB


kI so lyv
suin, qIsr pd Sbd ko, bdiq kihN lgy Bwv gurU jI
Bey jgdyv 33

cOpeI:

sRI muKvwk
rwm rvMqw jwNIaY iek mweI Bogu kryie
qw ky lKN jwNIaih iKmw Dnu sMgRhyie 3

rwm rvw soAU pihcwny

as pRkwr lCn mn Twny


mwXw vrqih hoie Audwrw
rMck Br n krih iqhx pwrw
34
Bwv SuB guNW dy
dYv sMpdw ky gun jyqy
kzTy kry
iKmw awid sMgRih siB qyqy
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

so bn sdn ivKY iek swrw


jwnih rivE rwm Audwrw
35
suin iev mUly bcn bKwnw
ieh Bw isrrI miq bvrwnw
kw boliq smJiq hOx nWhI
mn Aupjiq muK awviq pRwhI
36
kho iksU ko suNih n mwnY
ikAux pMfq ieh sMig bKwnY
nihx bolhu gvnhu inj DwmU
qum awey cil hmry kwmU
37
ieh ibiD suin kir kumiq
inkdnw
sumiq sdn boly bc bdnw
sbd su pd cqurQ qb khw
inj iszKn ijn siB duK dhw
38

534

jMgl qy Gr

hTI, iZdI mq dw bOrw


jo idlox AupjdI qy mUMh pr awAuxdI hY so
hI bolI jWdw hY
ies nwl iks leI boldw hYx?
clo

muKox
pOVI cOQI
iszKW dw duK jlw idzqw

sRI muKvwk
kihaw suNih n Kwieaw mwnih iqnw hI syqI vwsw
pRNviq nwnku dwsin dwsw iKnu qolw iKnu mwsw 4311

ho igaw ieMdRIaW dy vs
dohrw:
Bw irKIk bis awp hI, khw

suniq nihx joie


SuB AupdyS n mwnhI, cihiq ivSy
ibKY inq soie 39
cOpeI:

azKW nW rjIaW

pyKiq rUp n nYn aGwey


krn rwg suin nihx iqRpqwey kMn nW rzjy
nwskw
GRwN sugMiD sdw hI cwhYx
rsnw swdih qy n htwhYx nhIx htdI
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

40
qucw sprSY komlqwsw
BXo sdw ienhUM sox vwsw
awgy ko KwXo nihx mwnY
vwsw iqnhI sox inq TwnY 41
suin idj! hY hir dwsn dwsw
bMdih sdw pwie suKrwsw
mn kI dSw n iek rs kbhI
pwie pdwrQ qolw qb hI
42
jb jwvih hY hrK ibhInw
mwsw Sok ivKY qihx cInw
krhu Aupwie svwrn kwrn
jg qy hovih jIv AuDwrn
43
dohrw:

535

kUlypn L
Bwv Boigaw
AunHW ieMdRIaW nwl
ho
mzQw tyk pYrW qy rzb dy
Bwv, qdox vDdI hY

Bwv, GtdI hY
AuDwr
hzQ crnW qy pw:-bMdnw

suin pMfiq kr bMid kY,


nmskwr pg kIin
mhWpurK jwny irdy, -ien sm ko
n pRbIn- 44
sorTw:

Bwv gurU jI ny bRwhmN qy

dyiK dInqw dwl, dXw idRSit


idj pr krI
jg ky bMD ibSwl, Cutk gey bMDn bVy Aus (bRwhmN) dy
qqkwl iqh 45
cOpeI:

iKiJ kY mUlw puir mihx gXo


aiq duK mwn ibsm mn BXo
kyiqk idn qinXw ky pwsU
rho awp, nihx gXo avwsU Gr nW igaw
46
SRI nwnk asQwn mswnw
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

536

mVHIaW kbrW ivc


bYsy mrIan gor mhwnw
jy nr jwnihx mn kCu Byvw
bMdn kir gvnYx jgdyvw 47 Bwv gurU jI L
bwhr itky rihN
as pRkwr rihx vihr asIny
bIq gey jb qIn mhIny
lKmI dws jnm qb lIno
{lKmI cMd jI dw jnm}

siB prvwr hrK mn kIno


48
pUrb dI idSw vrgI (BwgvwlI)
BeI sulKNI pRwic idSw sI
sUr, Bwv sRI cMd, sis Bwv lKmI dws
Augy sUr sis jnu js rwsI
pUrb idSw ivc jd sUrj cVHdw hY qW
bVI cmk vwlw huMdw hY, qy pUrb idSw
ivc jd cMd huMdw hY qW Auh bI pUrn
huMdw hY pw:-Augy sUr ss jnu suK rwsI

SRI gur ky iFg jwie sunwvw


mn ijn ko rs eyk suhwvw ijnHW dw (Bwv gurU jI dw) mn
49
dohrw:

crNw bn

pwv n pwvihx puir ivKY, aiq


pwvn Auidawn
bYsy ins bwsur qhW, AuDry srb EQy (SRI gurU jI) murdy
mswn 50
cOpeI:

muK qy BwKihx siqgur bYnw


pw:-aYnw
nihx ihMdU ko qurk n hYnw
jg mihx ihMdU qurk n koAU
JUTy nwm Drwvihx doAU 51
ko ko nr hY inkt suniq hY
puir mihx aprn imliq Bniq hornW L imldw hY qW dzsdw hY
hY
ieh ibiD sunI SRvn inj kwZI
gvno inkit byK qn pwjI bnwvtI
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

537

52
kCuk mnuj iqh sMig isDwry
bYsy SRI gur awin inhwry
muKox (gurU jI ny khy)
awnn bYn bKwniq soAU
nihx ihMdU ko, qurk n koAU
53
dohrw:

inkt bYis kwjI khY,


as ks kriq bKwn
ihMdU qurk n jgq mYx,
hm ikAux skihx pCwn? 54
cOpeI:

jihx qihx jg mYx dIsihx soAU


ihMdU muslmwn nr doAU
qumry kihn sMdyh hmwry
Auzqr dIjY irdy ivcwry 55
lok iblokiq SRI gur Erw
chuxidiS BIr BeI iqxh TOrw
drSn drsihx dIn idawlw
ijn ikX SrDw iqh duK twlw
56
kwZI bc suin pMkj bdnw
kumiq kdn, suK krunw sdnw
kho Slok hyq smJwvn
miqmMdn SuB mwrg pwvn
57

swL sMsw hY

iqsdw dUK dUr kIqw (gurU jI ny)


pw:-kI
nwSk suK qy imhr dy Gr ny

sRI muKvwk
sloku m 1
muslmwNu khwvNu musklu jw hoie qw muslmwNu khwvY
avil aAuil dInu kir imTw mskl mwnw mwlu muswvY
hoie musilmu dIn muhwNY mrN jIvN kw Brmu cukwvY
rb kI rjwie mMny isr Aupir krqw mMny awpu gvwvY
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

538

qAu nwnk srb jIaw imhrMmiq hoie q muslmwNu khwvY 1 vwr mwJ
sloku m 1
imhr msIiq isdku muslw hku hlwlu kurwNu
srm suMniq sIlu rojw hohu muslmwNu
krNI kwbw scu pIru klmw krm invwj
qsbI sw iqsu BwvsI nwnk rKY lwj 1
m 1 ihMdU mUly BUly aKutI jWhI
nwrid kihaw is pUj krWhI
aMDy guMgy aMD aMDwru
pwQru ly pUjih mugD gvwr
Eih jw awip fuby qum khw qrNhwru 2 vwr ibhwgVw
ihMdUaW dw
dohrw:
muslmwn mg ihMdu ko,

as ibiD lyhu pCwn


krm n SuB kirhIx AuBY,
JUTy nwm bKwn 58
cOpeI:

mg BUly iPirhIx Auidawnw


kYsy phuxcihx suK asQwnw
suin kir kwjI ljiq hoiq
ijAux riv awgy irMN joiq
59
nihx bolo kCu qUSn BXo
Auzqr awv n, AuiT Gr gXo
ko nr nuiq, ko indw kirhI
mUrK smJ, n pwien pirhI
60
BwAu Bgiq ijhx jg pRgtwnw
bYsy rhy mswn sQwnw
iqh iCn huqo BgIrQ pwsu
drSn kriq pwie suK rwsu
61
awvw mnsuK pRym AumMgw

jMgl ivc

ittwNW

nw awieaw
AusqqI
crnIx

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

ijh mn cFo nwm ko rMgw


hwQ bMidkY bMdn kInI
pro fMfvq miq rs BInI
62
siqkrqwr khI suKrwsU
bUJI kuSl srb pun qwsU
gd gd hY kir bYiT smIpw
bolo bcn qbih kuldIpw!
63
srb kuSl BI drs qumwry
muJ qn mn ky kSt invwry
clo chiq hO mYx prdySw
SRI muK kI ab pwie indysw
64
bnj Kyp ko Bir kir BwrI
jwAux sMglwdIp mJwrI
hY hY idn bhu ibrhu qumwrw
Aucrhu awp sbd suK swrw
65
mYx iliK lyAux pTox kir nymw
ijn qy vDY gurU pg pRymw
suin kir bcn dIn duK BMjn
Aucry ruicr sbd jnrMjn
66
SRI krqwr gurU vifaweI
Bgq ibrkqih gwn imlweI
as bwNI mnsuK iliK lInI
piF kir prm pRym miq BInI
67
bhuro boly gurU Audwrw
mzjhu insw jwm SuB bwrw

539

gurU jI ny
Ausqy

pw: mur mn qn ky

dwsW L pRsMn krn vwly

nHwE pihr rwq rihxdI swP pwNI


ivc (a) SuB vylw hY (Auh)

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

qij awls jwghu iqh kwlw


pFhu qbY Pl hoiq ibswlw
68
iek mn hY kY pRIiq smyqw
gunhu q pwvhu bRhm inkyqw
krhu iqhwvl hoviq Borw
piT ardws Xugm kr jorw
69
bhur bWit acvn inj kIjY
idvs Augy bnjihx mn dIjY
sMDw kwlih pFo bhorI
mq inq rwKhu Bgiqih borI
70
jb ko atk jwie vf kwjU
ismrhu siqgur hY suK kwjU

540

Bwv, vwihgurU srUp L


kVwh pRSwd

vMfky CkNw kro


Pyr
BgqI ivc fubI hoeI

kvI jI ny ieQy gurU jI dy muKwribMd qox


gurbwNI pVHn ivcwrn dI qwkId qy
mhwqm, guriszKI dI imrXwdw drsweI
hY

as pRkwr ko suin AupdySw


gvno siqgur pwie indySw siqgurU jI dI awgw pwky
71
gXo sMglwdIp sQwnw
Bwv gurU jI ny
bhur BgIrQ ko gun Kwnw
awies dIn sdn ab jwvhu
ihrdY sdw nwm ilv lwvhu
72
ieiq sRI gur nwnk pRkwS gRMQy pUrbwrDy mUly ko pRsMg, lKmI dws jnm,
mnsuK BgIrQ gvn pRsMg brnn nwm qIsmo aDwX 30

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

541

31. swrdw mMgl, muzlW insqwrw, msIq qy nwb dw pRsMg


30<< ipClw aiDawie qqkrw - sMKyp ilMk aglw aiDawie >>32
{nvwb duibDw ivzc} 11
{nvwb ny muzlW L ByjNw} 11
{muzlW L AupdyS} 25

nrwj CMd:

mrwlbwihnI ikRpwlu, hwQ joir bMdnw

mrwlbwihnI=hMs ijsdI asvwrI hovy, Swrdw L hMs qy cVn vwlI kvIaW ny sMkyq
kIqw hY hMs Auzjl, suhNw mwnsrovr vrgy inrml TFy QW rihN vwlw mMinaw hY

khox kQw ivcwir cwru, qIn qwp kMdnw


cwru=suMdr

iDawn Dir bwr bwr, swrdw srUp ko


su jws ko pRswid pwie, symuKI anUp ko 1

symuKI Xw sy mukI=Eh kivqw jo suqyiszD awpy AucrI jwey qy ijs ivc iKzc qwN nw
hovy qy hovy suMdr sMs. sXmuk sXM=awpy Aukiq=AucwrN
Natural flowsuqy vyg vwlI kivqw, ijs bwbq ikhw hY awpy aweI SoB hY
kivqw binqw doie bl kr KYxcy jo ienHy srsw ibrsw hoie

arQ:
hMs Auqy cVn vwlI (qy suBwv dI) ikRpwlU (Swrdw! qYL) hzQ joVky nmskwr
hY iqMnW qpW dy dUr krn vwlI suMdr kQw mYx huN ivcwrky kihN lgw hW
(ies leI) bwr bwr swrdw! (qyry) srUp dw iDawn Dwrdw hW, ijs dI ikRpw
nwl anUpm qy sXM AucrI jwN vwlI (kivqw) pRwpq huMdI hY
Bwv:
Swrdw sMbMDI ivSyS ivcwr leI dyKo poQI dw aDwX 1 CMd 2
SRI bwlw sMDuru vwc
dohrw:

bwkI SRI gur kI ijqI mUly SRq


suin soie
lYin hyq iqn ky qbY gXo loB mYx
hoie 2
nrwj CMd:

gXo su mUl cMd BUl, Byd nWih


jwinXw
pukwir kY inbwb pws bYn XOx
bKwinXw
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

542

'nXwie mor kIjIey, svwb jwin puMn


awpno
kunIiq BUp ikRzq nw, qjMq BUr anwX nhIx krdy L
pwp no 3
aiVzl:

ikhw pw:-SRvnq bwq

suin kir SRvn nvwb, BnY qUM


kOn hY?
iks pr kriq pukwr, nwm khu jo
jOn hY?
ikih duK dIno qoih, su Byv Byq
BnIjIey?
hOx kirhox nwie qumwr ibRQw kih
dIjIey 4
nwnk modI qor, ssur iqh Ausdw (mYL) shurw
jwnIey
qW pr krI pukwr, awp
pihcwnIey
suin SRvnn mm bYn, ivcwr
krIijXy
ho bhuro nwie inbyr, su js jg
lIijXy 5
dohrw:

suin SRI nwnk nwm ko, lIno


inkt hkwr
kYsy kriq pukwr qUM, muih
smJwie Aucwir 6

szq sO szT rupXy szq sO szT rupXy


nrwj CMd:
ju swq sY ik swT dwm, qWih Es dy bwkI

jwin SyK so
inbwb rwie! dyhu qWih, qwq Ausdy puzqR qy supqnI L dyK lE
(ieh gl TIk hY)
nwir, dyK so
ivcwir kY irdY inawie, awin hor qox (bI) puzC
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

bUJ lIijXy
Bniq mUlcMd XOx, pukwr Xw
lKIijXy 7
inbwb SRon mYx suniq, bYn ko
alwieE
khI sroj nYn ny, PkIr ko
KvwieE
n mwn, awn Qwn dwm, dyhux eyh
jwinXy
PkIr ibRMd hoiex qO, Kvwie awp
mwinXy 8
BXoih BUr bwvrw, ik BUqnW su
qWih mYx
suDI n koie kWih kI, n kUr
vwk pRwih mYx
inkyq hyq ko nhIx, mswn Qwn
bYisXw
Bniq quMf awie jo PkIr kIn
byisXw 9
inbwb bYn qw suny, sicMq cIq hY
rho
ghI PnI ccuMDrM, qjI n Kwie
XOx BXo

543

ieh jwN lE,

Bwv gurU jI ny!


mYx (qyrI gzl) mMnky horQy rUpY nhIx
idaWgw ieh jwn lY

Bwv gurU jI ivc


hoS JUT mYx nhIx ikhw
Gr dw moh Gr dw moh
mUMh aweI kih dyxdw hY

szp CCUMdr, (Xw kohV ikrlI), szp


ijsL mUMh ivzc pw lYxdw hY jy Kwvy qW
awp kohVw ho jWdw hY qy jy Czfy qW Eh
azKW kzF iljWdI hY, awdmI dI duicqI
ivzc ieho aKwN vrqdy hn

PkIr ko n dyAux hoiq, BY hmYx su


qWih ko
n dyAux qoih, hoiq hY; kunIq, nIq koeI nIqI nhIx sgox kunIqI huMdI hY (a)
nIqInwh prmySur pwisEx kunIq huMdI hY
nih ko 10
dohrw:

huqo Xwr KW inkit qb,


bUJI iqh sox gwQ
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

544

{nvwb duibDw ivzc}

bolo irdY ivcwir so,


inj BUpiq ky swQ 11

Auh

{nvwb ny muzlW L ByjNw}

aiVzl:
jy nwnk ab BXo, bwvrw suiD

nhIx
ikDOx BUqnw bro, lyhu kir siB
shI
dyhu drb pScwq, jwn ijX
lIijXy
hy kYDyx myDw sihq, q bUJn jy hoS ivzc hY qW Aus L) puzC lvo
kIijXy 12
dohrw:

slwhuMdw hY

suny Xwr KW bcn jb, inRpiq


srwhiq qWih
krn Auicq aYsy hmYx, jYsy qUM
muiK pRwih 13
aiVzl:

szd ilaw pw:-hkwirE

muzlW iFg nr pTw, su lIn


pukwirXo
siB nwnk ibrqWq, inbwb
AucwirXo
hyrhu Jwrhu, jwhu, irdY suiD vyKhu JwVw kro
lIijXy
ho bhuro muJ iFg awin, su Byv
BnIijXy 14
suin kir muzlW clo, byg iliK kwgq
kwgrw
jMqR mMqR ly sMig, jhW suK
swgrw
prI rOr puir mWih, mulwny jwn rOlw
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

545

kI
ho Dwey nr idS qWih, ju ikRpw
inDwn kI 15
nrwj CMd:

BnYx pumwn awnn, ajwn bYn Xw


ibDy
Blo qmwS dyiK hYx, ibSy BUq
kwiFDy
cly scwie Dwie Dwie, awie
ibRMd so Bey
n Byv mUl jwnhI, su BUl Brm
mYx gey 16
lgy smwiD SRI gurU, mswn Qwn
rwjhIx
mno ipnwk pwn, awin bYisE
ibrwjhIx
srIr hY aczl, nYn mUMidXy
asIinXw
sdIv dws doK jo, dliq dUr
kIinXw 17

anjwn mnuK muzKox vwk kihxdy hn

cwAu nwl

ipnwk jnkpurI vwlw iSvjI dw DnuK


ieh ijs dy hzQ ivzc hovy so iSvjI
bYTy hn

dohrw:

chux idiS mwnv ibRMd By, irdy


iblokn cwAu
lgI gMBIr smwiD guru, pyKn aBwv hY dyKN suNn dw
sunin aBwAu 18
aiVzl:

puTy

muzlW bYTo inkit, ibkt mMqRn


pTy
BIr BUr iqh Qwn, apr awvihx
nTy
Jwriq mMqRn sMig, iblokihx nr JwVw krdw hY
Kry
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

546

ho bhuro lyX plIqw, bwqI bt vztI vztky vztI vztky


kry 19
pwvk lweI qWih, brI DUMaW azg jlI
BXo
lYkir muzlW hwQ, nwskw mihx
dXo
dsvyx dwr DUMm, phUMco jwie so
ho folI qbY smwiD, irdY akulwie
so 20
muMidRq locn cwru, n plk muMdy rhy
Kulwinaw

bilhwr jweIey siqgurU jI dI gMBIrqw qy SWqI dy, jd smwDI itky mhW purKW L
kdI iksy ny ies qrHW dI qklIP pucweI qW jW Eh Aus ivGn krqw L Bsm kr
idMdy rhy qy jW aw bVy ivKyp ivc ho gey ieh ieko iek ieiqhwsk kQw hY ik ieho
ijhy itky hoey QW qox Auqr ky bjwey rMj, guzsy, sRwp dyN dy muzlW L qwrn leI
AupdyS kIqw qy qwr idzqw qy muzlW crn Srn hoky iszK ho igaw dyKo iesy aDwX
dw aMk 33 qy 34
aMqirjwmI
skl,
Byv swrw Byq

pihcwinaw
krunwiniD ibiD lKI -buziD ien
hiq BeI-
ho boly bcn sunwie, su iszCw
iqn deI 21
sRI muKvwk
slok m 1
iDRgu iqnw kw jIivaw ij iliK iliK vycih nwAu
KyqI ijn kI AujVY KlvwVy ikaw QwAu
iksy iksy nusKy ivc iesqox azgy iek dohw hY, Auh mwno gur vwk dw tIkw hY, so
ieAux hY:
BUq pRyq ky mMqR ilK bwd jnm ko Koie
jwih mUF doZk ivKY qwihx shwie n koie

dohrw:

suin kir mwnv iqq smyx,


prI rOr iqh QWie
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

khiq prspr BUqnw,


boly hY duK pwie 22

547

awpo ivcIx

aiVzl:

jb ko BUq pRvySo, ieh Gt


aMqry
qb kI kwr n krI, su qjI
inrMqry
drb lutwXo bwd, kCU suD nihx
rhI
ho dXo plIqw abY, bulwXo ien Bwv, muzlW ny
shI 23
suin kir muzlW mUF, n lKih anjwN (muzlW)
aXwinXw
bolo ies mihx BUq, irdY
pihcwinXw
bUJiq nwAux bqwAu, rhYx ikh
QwAu mYx
ho nwqur PUkOx qoih, agin ko
lwAu mYx 24
dIjY swcu bqwie, bco jy
cwihqw
nqu dyvox duK qoih, bMinH mihx nhIx qW azg ivc sVWgw
dwihqw
suin sRI nwnk bYn, nYn plkW
KulI
{muzlW L AupdyS}

ho boly sbid AuTwie, dyin iqn dyN L


miq BlI 25
sRI muKvwk
mwrU mhlw 1
koeI awKY BUqnw ko khY byqwlw
koeI awKY awdmI nwnku vycwrw 1
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

548

Bieaw idvwnw swh kw nwnku bAurwnw


hAu hir ibnu avru n jwnw 1 rhwAu
qAu dyvwnw jwNIaY jw BY dyvwnw hoie
eykI swihb bwhrw dUjw avru n jwNY koie 2
qAu dyvwnw jwNIaY jw eykw kwr kmwie
hukmu pCwNY Ksm kw dUjI avr isawNp kwie 3
qAu dyvwnw jwNIaY jw swihb Dry ipawru
mMdw jwNY awp kAu avru Blw sMswru 47
dohrw:
sunhu

mulwnW kwn dy, qbY


idvwnw hoie
liK swihb ky BY bsY, avr n
jwnih koie 26
suD BUly sMswr kI, rcy nwm ky
rMg
amI Coir kYsy ghY, PIky rs ko
sMg 27
nr pWmr anjwn jy, as ibiD
iqnih bqwie
BUq, ibqwl, ik bwvrw; hwn
lwB nihx kwie 28
pRBu ko pRym n prKhI, ibSX ibKY
lqwn
mhWmMd duK pwveI, jm puir
jwie indwn 29
as pRkwr ky bcn suin, siBin
BeI prqIq
-qij DMDn bMDn jgq, inrMkwr
ieh pRIiq- 30
aiVzl:

Kbr
aMimRq
iesqrHW
iek qrHW dw BUq

aMq L

iesdI pRIq hY
nmskwr

muzlW qb kr bMid, bMdnw pd


krI
bKShu qw hmwr, BUl ibnu ibnw (a) ibnY hY (myrI) an nhIx,
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

anusrI
Byv n mwnv jwn, doK qum nihx
rKYx
ho BRm idS hoXo awp, doS riv
mihx lKYx 31
bYn ibnY ky suny, nYn krunw BeI
dXw idRSit ko dyiK, durmqI dil
deI
icq pRwpiq BI SWiq, qrk qm
Pt gXo
ho mn mihx bhu suK pwie, jwq
puir mihx BXo 32
inkit rwie ky bYiT, rtI ibn
kpt sox
nwnk pIrn pIr, DIr miq
ibkt so
Byv n jwnihx mUF, doK so lKiq
hYx
ho nihx cK doK pCwn, ieMd
mihx rKiq hYx 33
hoSvMd suKkMd, bMdnw Xog hYx
jwnYx sBY sujwn, ajwn log hYx

549

sr sr Kbr ibnW swr jwNy dy, aNjwNy


(a) ansrI aimzt, bKSI n jwN vwlI

idSw dw Brm awp lokW L sUrj


ivc

dUr ho igaw

awKI (gl)
DIrjvwn AusdI buzDI ivSwl hY, (a)
aKMfn hY

awpNIaW) azKW dw doS nhIx pCwNdy


cMdRmW ivc (doS)
Auh sujwn hn qy sB kuJ jwNdy hn,
pr lokI ajWn hn

isq BUr muK khI, hdUrM Kwn


ky
ho mnhu hoie isK rho, pIr inj
jwinky 34
dOlq W suin bcn, ivcwriq
iczq mYx
-krox kOn ab kwj n rwKox ibzq Dn
mYx
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

iqh muK BwKo Krc Krwieq


dIjIey
ho mUly krI pukwr, kvn ibiD
kIjIey? - 35
iek mwnv kih bYn inbwb
sunIjIey!
bulvwvhu jYrwm, bUJ iqh lIjIey
ijh ibiD bid hY bdn, awp
iqh ibiD kro
ho pRbl loB qum nWih, pribqM
prhro 36
sun mn mwny bYn, BOn mwnv
pTw
lIno inkt hkwir, bYT gXo mn
FTw
awnn BinhI Kwn, ju nwnk Dn
ahw
ho iqh kI ibiD kw krihx?
khhu ijh ibiD lhw 37
rihq friq aiq iczq, inq
siqgurU qy
ieiq mUly qy friq, kTn idS
duhUM qy
Auh mihx kriq ivcwr, n muK qy
khiq hY
ho bYTo qUSn Twin, n kuC ibiD
lhiq hY 38
Kwn bKwniq bYn jrwm! khYx n
ikAux?
ijh ibiD bid hYx bdn, su ibiD
Dn iqnihx idAux
Dn inj sdn n DrOx, Drm

550

awKy
qusW Auqy loB blvwn nhIx hY prwieaw
Dn
jrwm dy) Gr

KW ny awiKaw!

ijs qrHW smJ hY


Bwv, jYrwm frdw hY

smJ nhIx pYxdI

awpNy Gr mYx awpNw) Drm hwn

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

inD nO nhIx
ho bUJn quJ ko kIn, smJ BinXy
shI 39
sunhu Kwn jI! kwn, ju inj mn
TwinXw
qs ibiD kirXy drb, awp
buiDvwinXw
ikDOx irdy sMdyh, dyin ko
Dwiraw
ho nwnk inkit qumwr, bUiJ kir
kwirXw 40
sunI Kwn nY kwn, pumwnih piT
idXw
nwnk awin hkwir gXo iFg
iniDmXw
bYsy Qwn mswn, n mwnv ko jhW
ho ijs krunw qy nwS, qwp qRY suK
mhW 41
nwnk jI! AuiT clhu s inbwb
hkwreI
iezCw pUCn kCu ku, qumih
anuswreI
hOx n clox iFg Kwn, kOn mm
kwj hY?
ho bYs rhy Auidawn, n modI swj
hY 42
muir pumwn nY bYn, bKwny wn
so
nihx pwvih puir pwie, rhih
AuidXwn so
awiesu mwnihx nWih, qumwrI

551

nhIx krnw

Dn L
sMsw
puzCky kMm kro
mwnuK
ikRpw dy swgr kol igaw

gocrI hY

asIx bYTy hW bn ivc huN) Twt modI


dw nhIx
muVky

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

jwnIey
ho ijAux Bwvih iqAux krhu, awp
qum swinXy 43
sunI Kwn inj kwn, irswno mn
Gno
mSk irswie sumyru, Bgn
cih mn mno
khY ik awnhu ghI, khy ij n
awveI
ho jwhu abih smJwhu, bhur
pCuqwveI 44
dyir hIn nr Pyr, hyir kih
jwie kY
byg clhu iek byr, irdy
hrKwie kY
nqur irsY mn KWn, mMgwie
ghwie kY
ho BlI bwq hY awp, clo suK
pwie kY 45
suno SRon suKrwj, sihj
muskiq cly
mMdmqI mn mUF, dyin iqh miq
Bly
bydI kyqu inkyq, gey hyqihx
XhI
ho kil kilml bl bliq
Aubwrn iqs shI 46
gey, TWF qihx Bey, ikXo n
slwm ko
hyriq Aur iris srs, Kwn mn
bwm ko

552

isawNy ho
guzsy hoieaw
mzCr guzsy hoky sumyr phwV L
qoVnw mn ivc mwnox
PVky lY awE

CyqI

gurU jI ny muskRwAuxdy
mUrK
Bwv gurU jI Gr gey iesy kwrN
blI kiljug dy pwpW nwl Gyry hoey
bcwAuN Aus (mMdmqI L)
pw:-n kIXs
vyKky guzsw viDaw ivMgy mn vwly
L

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

hOx ju hkwro qoih, n awXo kw


TtI
ho mor awiesM moir, bYiTE
liK ltI! 47
cwkr jbY qumwr, awvqy qum
khy
qjI ikRzq ab sBY, inrwry ho
rhy
cwkr Bey udwie, hukm iqh
mwneI
ho inrMkwr krqwr, jgq ijh
jwneI 48
SRon suniq irs srs, n bs
as kihiq Bw
-awnOx dIn mJwr- dIn miq
cihiq Bw

553

szidaw kI smiJaw sI
myry hukm L moVky lK-lut hoky Bwv
byprvwh hoky
gurU jI boldy hn-

krqwr dy ijs L
guzsw hor viDaw vs nhIx cldw
ilawvW, ieh gzl nvwb ny awpNy idl
ivc awKI jwpdI hY muslmwnI Drm
nIvIx buzDI vwlw cwhuN lgw pw:-mn
Sukrvwr pqw

awj jumyx ko roju, Koj siB


pwie hOx
ho cilXy sMig msIq, inmwZ
pFwie hOx 49
idRSit eyk pr DrI, jgq qij ieh gzl nvwb ny KuzlH ky khI suNwky) jy
nZr iek rzb qy
kwn ko
ihMdU qurk ij doie, n Bydih jwn
ko
qO hm krihx Kudwie, bMdgI bMid
kr
ho qum BI gvnox sMg, qjhu nr
lwj fr 50
suin nwnk jI kwn, bYn awnn kMnIx
BnY
clO Kwn iqh Qwn, jhW qum mn
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

mnY
Kojhu Kojn jog, q jwno jwie
hY
ho awnxd kMd mukMd, cly sMg
rwie hY 51
rOr prI puir mWih, nwir nr
sgr mYx
Gr Gr kriq ivcwr, kulwhl
ngr mYx
rMk, DnI, ibRD bwl, qrun
dOriq cly
ho nwnk huie hY qurk, bwq ieh
nihx Bly 52
hoiq rIq ivzpRIq, BIq icq ihMdu
ko
ikvn invwrih jwie bKwn
nirdM ko
aiq acrj kI bwq, suniq icq
QrhrY
ho ieh ibiD awgy BeI n, ijh
ibiD ab krY 53
cqur brn nr cly, qmwSy ihq
sBy
hyir jrwm kucwil, ibswlih duK
qbY
sociq socn skuc, clo czkRq
Gry
-ho icq cwihq kCu aOr, aOr
ibiDnw kry 54
bDiq suDw kI lqw, hlwhl
PrPrI

554

nvwb dy nwl
rOlw pY igaw
hlclI
jvwn

mwVI gl hoN lgI hY, ihMdUaW dw idl


BYmwn hY
ieh BY) dUr kON kry nvwb L dzsky
icq kMbdw hY
krn lgw hY (nvwb)
chuM vrnW dy

socW socNox frdw hYrwn ho Gr L


ibDwqw
aMmRq dI vyl vDI pr) ZihrIly PlW
nwl PlI

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

555

ilKq klwiniD klm, ibDuMqk dMd rwhU cMdrmW qox Bwv js, rwhU
qox apjs ik mYx gurU jI L js vwsqy
iliK hrI
drb dyn ko Kwn, hkwro nr
pTy
ho bhuir invwj krwie, BeI
ibiD awpuTy 55
cqur idSw qy jkY, Qikiq
icq hY rhw
-kwlU kihhOx kwih, ik mUlw kih
khW
nwnk jnnI bUJiq, Auzqr dyAux
ko
ho mur pr Dir hYx Kor, n jwnihx
ByAu ko- 56
ljiq cIq inkyq, bro duir
bYsXo
gRIv nIv kir mSit, soc qn
jYsXo
Drin Kinq, cK nIr, Bry Bir
awveI
ho krunw mUriq DrI, mnox
pCuqwveI 57
lKo
nwnkI
iqsY,
quMf
murJwieaw
jl ibn qorI nwl, kml
kumlwieaw
icq czkRiq aiq icMq, khhu ks
BI qumyx?
ho Sok isMDu mihx mgn, bqwvhu
inj gmY 58

sulqwn pur aWdw sI, pr huN muslmwn


ho jwN qy myrw apjs hovygw
szidaw sI
AultI pw:-ieh BI ibiD awpuTy

cuPyirEx hYrwn hoky Qzk irhw hY


(iczq) pw:-jbY
kI khUMgw kIh khygw
jdox) puzCU (qW)
Byq L nhIx jwNngy
Cupky
iPkr dw vjUd
KoqRdw hY azKW ivzc aQR
roN ny mUrq Dwrky
ifzTw
quztI nwlI dw
kI hoieaw hY
awpNI icMqw

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

Aucry bcn jrwm, akIriq


jihx qhW
Drm rIiq ibprIiq, icMq icq
muih mhW
BRwq qumwro gXo, sMig inRp Kwn
ky
ho kir hY awj invwj, msIq
pXwn ky 59
cqur brn mihx rOr, -qurk
qihx hoie hY-
gXo Kwn cil awp, sMg bhu
loie hYx
Sok isMDu mihx mgn, suniq mm
mn BXo
ho poq n pRwpiq moih, jqn bhu
ibiD TXo 60
Bniq nwnkI bcn, n icMqw
kIjIXy

Brm n BUlhu Byv, Bly liK


lIjIXy
BRwq hmwro BXo, Bys nr Bgiq
ko
ho qRY lokn ko kMq, rco ijn
jgq ko 61
pMng, dwnv, amr, brn,
ikMnr Drw
mwrqMf, jm, ieMd, ieMdR,
hr, jg krw
pOn bMinH, idgpwl rjwie n

556

indw
AultI hoN lgI hY

rOlw
lok
rk
jhwj
ikhw sRI byby nwnkI jI dw afol
inScw qy siqgurU nwnk dyv jI dw aiq
Auzcw pRqwp ienHW bcnW qox pRgt hY iczq
dI SkqI leI qy mn dy suK leI afol
inScw hY, jgwsUaW dy idl leI qulHw
hY
smJ lY
BgqI ny Bys Dwiraw hY ieh mwnuKI
(jwmw)
pqI hY
nwg dYxq dyvqy vruN dyviqaW
dI iek jwqI
DrqI sUrj cMdrmW ieMdr iSv
bRhmw
hvw agnI idSw dy pwlk hwQI

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

PyireI
ho nr bpurw hY kOn, bMk idRg
hyireI 62
iqskI icMqw cIq, rqIk n
kIjIXy
ljiq iqn ko krih, su awie
lKIijXy
qum hY sMig and, rsoeI KwieXy
ho nhIx irdY prqIiq, q ibzpR
pTwieXy 63
Byjo inDw dUq, msIqih idS
gXo
BIr BUr Bir rhI, sQwn n qihx
rho
eyk eyk ko liG, Dwie Dis
aMqry
ho krunwiniD ko dyiK, ibsUrih
Aur Kry 64

557

kYrI azKW krky vyKy


Zrw bI
AunHW L ljq krky huNyx) awey jwN
lE

qrP
bhuq BIV
dOVky aMdr Ds Ds ky (inDw)
gurU jI L KVo ky

dohrw:

phuxco inkit n SRI gurU, BIr


BeI BrpUr
kiv sMqoK isMG DwX ab, pUrn
Bw suKmUr 65

ieiq sRI gur nwnk pRkwS gRMQy pUrbwrDy inbwb pRsMg brnn nwm
iekqIsmo aDwX 31

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

558

32. gurcrn mMgl msIq kOqk


31<< ipClw aiDawie qqkrw - sMKyp ilMk aglw aiDawie >>33
{nvwb L AupdyS} 19..
{jYrwm dI SRDw} 50

dohrw:

inq pRkwS sRI guru crn pRgt su Bwnu smwn


pRkwSk=cwnNw dyN vwly, rOSnI pwAuN vwly Bwnu=sUrj su+Bwnu=sRySt sUrj
aksr su pd L awpNy hI arQ ivKy itikaw guN dyky CMd dw vZn pUrw krn
leI vriqaw jWdw hY
pw:-pRkwSk

inKl dYq qm hrn ko Srn sdw suK dwn 1


inKl=swrI, kzul sMs. in+iKl

arQ:
swrI dYq dy hnHyry L dUr krn ivc bI SRI gurU jI dy crN sdw sUrj vWgU
prqzK pRkwSk hn (aqy AunHW dI) SrN sdw suK dw dwn (dyN vwlI hY)
SRI bwlw sMDuru vwc
iczqRIaW kMDW
aiVzl:

suMdr aiDk msIq, iczqR iBq


jwinXy
cwmIkr jihx ilKo, idpiq
pihcwinXy
qhW jwie Bw TWF, ju wn
inRpwl so
ho sBw awpnI sihiq, ij bYs
ibswl so 2
SRI nwnk jI sMg, gwnGn rUp
hYx
ibkso kml ibswl, su bdn
anUp hY
hrK Sok ijn nhIx, andih eyk
rs
ho TWFy inRp ky inkit, bqwvn
sumg iqs 3
dohrw:

sony nwl, sunihrI cmk irhw


jw KVw hoXw nvwb Auh jo DrqI dw
pwlk sI Auh
Aumr bVI
gwn dw bzdl, iekrs gwn srUp
iKiVaw bVw muKVw

cMgw rwh
pw:-qurikMd qurkW dy ieMd (rwjy) dw,

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

559

ihMdU koeI n kih sky, qurkn Bwv nvwb dw


qyj ibswl
-prmySur piq rwKeI- ismrihx Bwv, ihMdU ismrdy hn
dIn dXwl 4
aiVzl:

kwjI bhur inbwb, nIr ly kir


qbY
kr ar crn pKwir, kro suiD
qn sBY
TWFy dono hoie, bdn pScm
idSw
ho kr Dir jwnU kwn, invYx puin
pun rsw 5

Doky pivzqR
mUMh
goifaW aqy kMnW qy hzQ Drky inAuxdy
hn goifaW aqy kMnW qy hzQ Drky
inAuxdy hn ZmIn qy
ivc idl

awp msIqihx mzD, irdy ikq


ikq gey
pr pr Dir isr AuTiq, bwr ZmIn Auqy rzKky Juky
bhu ibXinXy
kir kY pUr invwj, su nwnk sox
khy
ho TWFo ikAux qum rhy? n fr
Aur myx ahy 6
nwnk awnn BnY, Kwn! kwnihx
suno
ikh sMg krox invwj, lwj nihx mYx krdw Srm
qum mno
TWFy awp msIq, n mn
Tihrwieaw
ho isjdy smyx sMklp, kMDwr
pTwieaw 7
kriq KrId qurMg, qurl, mn cMcl GoVy cMcl irhw mn
qrilaw

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

kUry bIc msIq, invYx kb


srilaw
ijh krnI so mUl, n iQr Aur
mihx krw
ho bys bMdgI Dro, dso idiS
mn iPrw 8
kih kwjI qum pwj, bKwniq
fr nhIx
Kro hdUr inbwb, n bolhu smJ
hI
awnn BinhI wn swc nwnk
khI
ho mn mm gXo kMDwr, smYx isjdy
shI 9
pun kwjI bc BnY, qumwro mn
gXo
hOx qo siB ibiD krI, n mm sMg
ien ikXo
mn ajwn inj prd, prwvn
cwihhI
ho lKiq n mUrK Byv, aQwhih
QwihhI 10
boly nwnk bYn, aYn suK gun
dXw
kwZI krI invwj, sdn mYx mn
gwXw
-bVvw jXo vCyr, grq qihx
pws hY
ho iqh mYx nihx igr prY, bhuq
ibsvws hY- 11
iqh ky sMg mn iPriq, n iQr

560

JUTI mUTI msIq ivc inivaW kdy


iszDw (KVw) hoieaw
ijs ny (invwj) krnI sI (arQwq
BwvnI)
Bys qyrw) mn
bnwvt (JUT)

TIk

kIqI (inmwj)
mUrK awpNw pVdw pVwAunw cwhuMdw
hY
aQwh dI Qwh lYN lgw hY
suK, guN qy dieaw dy Gr (gurU jI)
suK, guN qy dieaw dy Gr (gurU jI)
Gr
GoVI ny jMimaW toieaw
sMsw hY

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

iek iCn BXw


suin SRonn mY KWn, ibgs muK
bc khw
qjhu kwc khu swc, lwj
inrvwirXy
ho ijAux bIqI icq bIc, su bcn
AucwirXy 12
kwjI awnn Bniq, szq, ijh
ibiD khI
arBk bwjn ahY, grq iqh
iFg shI
adBuq rs nr Bey, kCuk rs
hws sox

561

KW ny hzsky kwjI L) ikhw


htwky

bzcw GoVI dw
iek rs dw nwm ijs ivc acrj Cw
jWdw hY iek rs ijs ivc hwsw Cutdw
hY

ho qb inbwb gih crn, rho hY


dws so 13
isr pIrn ky pIr! pIr hir pIrW dy isr pIr! myrI pIV dUr kr
myrIaw
gunI ghIr srIr! Srn mYx
qyrIaw
BRm kir BUly Bno, Byv nihx
jwinaw
ho bShu aOgun mor, ajwn jo mYx ikhw sI) ajwnpuny ivc ikhw sI
bKwinaw 14
dohrw:

pUrb aOgn bKiS kY


ab idhu inj AupdyS
bMid hwQ ibnqI kriq
dOlq wn nryS 15
qum Kudwie ko rUp ho
aMqrjwmI srb
mYx aiq mUF n liK sko
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

inj aYSrjihx grb 16


hOx smIip icrkwl ky
CUC n Corhu awp
ibbis mnih ko bs kro
hrIey qInhu qwp 17
ibSX aDInihx dIn mYx
hrK Sok anuswir
as suin kY iqh ky bcn
boly gurU Audwr 18

562

awpNy pRqwp dy hMkwr krky pw:eISrX ky


KwlI
amoV mn L kwbU kr idE
iqMn qwp awiD, ivawiD, AupwiD dUr
kro
dy aDIn hW

{nvwb L AupdyS}

cMcl
aiVzl:
suno Kwn! dY kwn, pRbl mn

lol hY
XW ko rokn kTn, rukY q amol
hY
ibn roky siB Pok, pTn pun pVHnw
sunn jo
ho pRym n Aupjiq rMc, rhY ibn mn guNhIn rihxdw hY, (guN hIn iksy
kMm nhIx XQw-ivN guN kIqy Bgiq n
gunn so 19
hoie) (a) gunnw ivcwrnw
pwrw qlY nhIx itkdw

pwrd aMgurI qrY, siQr ikAux


hoiq hY
krihx pRXqn anyk, su vihr bwhr L AuCldw hY
Audoq hY
jbih iszD iml jwq, mwr iQr pwry iQr krn vwlw koeI mswlw, jYsy
gMDk (a) iek dvweI ijsL irDI bI
kriq hY
kihxdy hn itkw lYxdw hY

ho iqAux mn siqgur imly,


siQrqw Driq hY 20
ijAux, qurMg muKqwn, ajwn GoVw (hovy) mUMh Zor ajwN asvwr
L
sAUr ko
syCw qrl dOir, dyiq duK BUr awpNI iezCw nwl cMcl Bzjdw
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

ko
cFY sujwn sAUr, ksw kr
lyXkY
ho krih su bis muK mWih,
kMtkw dyX kY 21
siqgur sbd sAUr, qrY iqh
dIijXy
kSt nrk ko ksw, idKwvn
kIijXy
ibSY inibRqI krn, su kivkw
jwnIXy
ho mn qurMg ieAux lKhu, krn
vis TwinXy 22

563

isawNw asvwr cwbuk hzQ ivc lY


ky
kVXwlw
siqgur (dy idzqy) nwm rUpI asvwr dy
hyTW Aus (mn) L
cwbuk
lgwm, kVwlw
GoVw

dUr krhu
dohrw:
rwg dYK ml prhrhu, BwNw

pRBu ko mMin
ismr nwm krqwr ko, krhu jnm
inj DMn 23
suin siqgur AupdyS ko, Dwir
irdY mihx lIn
kr bMdy bMdn krI, bolo bcn
pRbIn 24
aiVzl:
dwm swq sY swT, kho kw

kIijXy?
mUlY krI pukwr khY -muJ
dIijXy-
ab ijh ibiD inj bdn, bdhu awKo
qs ibiD krYx
ho mYx murId qv BXo, imhr mur myry Aupr kro
pr DrYx 25
suny ibnY ky bYn, nYn krunw Bry
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

Bv sMBv duK gRsiq, bMD iqh


ky hry
khYx kho iek bwr, dyn Dn
qoih qb
ho azgRj ijAux Aur awie
krhu iqAux kwj ab 26
awnn wn bKwn kwn suin
iniDmXw!
arD drb sRI cMd, arD iqn
mn TXw
pun qum ijAux mn hoie, rjwie
BnIijXy
ho krOx kwj mYx soie, dws liK
lIijXy 27
SRI muK khYx qumwr ju mn mihx
awveI
iqs ibiD kirXy awp, n koie
htwveI
kih kr mXwinkyq, msIqihx qy
cly
ho jg ijn Bgiq idFwie, clwXo
mg Bly 28
inScw BXo inbwb, n puin mn
foilXw
Aur suK pwie amol, ibswl n
boilXw
mnuj prspr Bniq, BXo
ibrqWq jo
ho aMqrjwmI ahY, bqweI bwq
jo 29
dohrw:

564

sMswr dy pYdw kIqy ijnHW ivc) Pisaw


sI
qYL qdox
agox qyry) idl ivc ijvyx awvy
KW ny hy dXw dy smuMdr
Bwv PkIrW L mYx mn ivc TwiNaW hY

jwN lvo

dXw dy Gr

vwDU (bcn Pyr) nhIx boilaw

aMqrjwmI hY (gurU nwnk) jo (idl dI)


gzl dzsI ny
Kbr dyN L nisaw

suin inDw idjbr skl, Dwvw


srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

565

suiD ky hyq
duiKiq srb prvwr jo, bYsy huqy
inkyq 30
aiVzl:

kho awn jjmwn, vDwieXox suK


BXo
Aur hrKhu, hir Brm, sujsu jg
mihx CXo
suniq SRon put sMig, som pI
kir jbY
ho pws n buJI jrwm, bhur
bUJo qbY 31
Bnhu ibzpR br! skl, BXo
ibrqWq ijAux
nwnk bhur inbwb, inbyr sunwAux
iqAux
kih inDw mYx sunI, TWF nwnk
rhy
ho krI inbwb invwj, bhuq nuiq
puin khy 32
aMqir nhI msIiq, su bwhr mYx
sunI
hrK ibRzK Aur bDiq, nwnkI
pun BnI
idjbr! Bwqw khW, awp qij
kir aey?
ho hyrXo kYDox nWih, bhur ikh
idiS gey 33
hOx nihx hyry qhW, dyin dRq
suD aXo
suniq SRvn jYrwm, ros iqh pr
kXo

psiraw hY
kMnW dy foinaW nwl aMmRq pIky

awKo cMgy bRhmN jI


gurU qy inbwb dw inbyVw
KVy
AusqqI

KuSI dw bUtw Pyr nwnkI ny khI

ifTy hn ik nhIx Pyr


inDy ny ikhw) mYx CyqI

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

imlo Koij kir ikAux n, kuSl


iqnqy leI
ho awXo suD ibn ley, bwq Bl
nihx keI 34
Bniq nwnkI bcn, icMq icq qy
qjo
Drhu pRIq prqIq, n sMsY hiq
ajo?
AuThu asn muK achu, bhuq
icr ko Dro
ho awvihxgy suK sMg, BRwq hir
avqro 35
ieh ibiD bdnh bdiq, sdn
pr dMpqM
nIcy qulsW huqI, inriK jg
bMdqM
bDU! BRwq jI aey, bdn
aribMidaw
ho awnxd kMd mukMd, kdn duK
duMidaw 36
suniq nwm jYrwm, amI awmI
ipXo
aMg n myvih CoB, AuTo
inrKiq BXo
kuMd rdn iqn sdn, kdn duK
awiegy
ho inrK hrK Aur srs, ibsUr
nswiegy 37

566

cMgI gl nhIx kIqI

ajy BI quhwfw sMsw nhIx dUr hoXw


Cko
hrI dw avqwr hn
kih rhy sn iesqRI pqI
jgq dy bMdn jog L
kml muK vwly
swry duKW dy nwSk
mwnox) rogI ny aMmRq pIqw
vlvlw AuiTaw (pwr dw) vyKN lgw
mrqbwn dy PulW vrgy dMdW vwly nwS
krqw duKW dy gy dI QW ieaw
pwTWqR hY
Jory

dohrw:

aribxd bdn iblok kY, dMpiq


bMdn kIin
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

567

icMqw icq qy KIn hY, awnxd mihx hoey qkVy


By pIn 38
nrwj CMd:

jrwm aOr nwnkI, bswie BUr


swdrw
msIq awp jwie jox krI, kho
mXwkrw!
sicMq cIq hY rhy, n Byv koie
jwinXw*
pumwn ind awnn, BnYx suny
BulwinXw 39
gurU Bniq bIqgI ju, qWih kw
ivcwr hY
smIp jy pumwn by, sunyhu so
Aucwir hYx
jrwm hwQ bMd do, buJMiq bwr
bwr hI
msIiq mYx ibqIiq jox, sunwieXy
AucwirhI 40
buJyX awn ko hmYx, ibnw suny
ik BwKhIx
qumwr quMf jo sunYx, su swc bzC
lwKhIx
BeI ju awid aMq lO, bKwin awp
kIijXy
sBY sunwie bwq ko, and moih
dIijXy 41

awdr nwl

mnuK mUMhox

koeI hor jy puCy swL kI dsWgy


(asIx)
muKox szcw qy ipawrw jwNWgy

aiVzl:

dyiK dInqw dwl, bdn siB


ibiD khI
ijAux hoXo ibrqWq, wn kwZI
shI
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

mnmuK mUF ajwn, n mn iQr


kriq hYx
ho bwihr byK srIr, bMdgI Driq
hYx 42
grb krihx inj irdy, -Kudwie
ik Xwd hY-
CUCy pRym ibhIn, byK siB bwd hY
ibSY moh mihx Psy, sdw mn qihx
bsY
ho AurJy swdn bwd, pRBU rs
ikAux rsY 43
jihx qihx mn iqn huqo, bqwXo
sBI shI
kriq jgq ko DMD, siQr iek
iCn nhIx
suin kir inmo nryS, su inScw
pwiekY
-ho bKShu BUl ju Bno, dXw mn
lwie kY- 44
bhur drb kI bwq, inbwb
bKwinaw
-arD dyn sRI cMd, arD ihq
dwinXw-
kih kir gmno sdn, bMdnw
Twin so
ho hm awey qum inkit, BeI iev
jwin so 45
jIjw jI! ieAux krI, BlI kYDOx
burI
cqur brn kI BIr, huqI qihx bhu
jurI

568

ibrQy (Xw JgiVaW dy) suawdW ivc Psy


hn ikvyx rsIey hoN

Bwv, AuhnW dw mn iQr nhIx

dwn vwsqy
krky Auh (nvwb)

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

569

siBin suny ieh vwk, hsI aiqSY


BeI
ho suin iev SRvn jrwm, icMq iCp
icq dur geI 46
nrwj CMd:

jrwm joir hwQ, bYn awnn


bKwn hY
BlI sdI awp ikRq, ko burI su
mwn hY?
mXMk mwrqMf jox, pumwnn
anddw
Drwvqwr awp qYs, moK dwn
dws dw 47

muKox

kON mMny
cMdRmW sUrj jYsy mnuKW dy KuSI
dwqy hn
Dwiraw hY avqwr dwsW L moK dyN
vwlw

dohrw:

Bniq nwnkI bYn puin, awie ik


n prqIiq
ab lO ikDOx sMdyh Aur, krhu n ikqy, jW ikAux nhIx krdy icMq L
iQr
asiQr cIq 48
AuTAu rsoeI jyvIxey, Brm n BUl
kryhu
ikRpwisMDu nwnk inkit, icq
icMqw qij dyhu 49
BweI jYrwm dw kQn dyvqy swry
aiVzl:
SRI nwnk jI DMn! amr gn

mMin hYx

{jYrwm dI SRDw}

qUM BgnI iqn kyir, aiDk mq, BYN qyrI mq vzD hY qUM bI DMn hYx
DMn hYx
hOx BI kCUak DMn apn Aur mihx smJdw hW
lKOx
ho jg pRsMg mm qor, BXo as snbMD vyKdw hW
ibiD ipKOx 50
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

570

dohrw:

SRI bwlw sMDU Bniq, SRI aMgd


suKrws!
awgY amI ptMqrM, aOr sunhu aMmRq qul
ieiqhws 51
aiVzl:

bwr bwr kih bhur, sMg nwnk


ilXy
AuTy acn br asn, jrwmih
suK Bey
muJ ko lIno sMg, su Bojn Kwin
ky
ho gey rsoeI Qwn, muidq mn
mwin ky 52
Edn srpI isqw, pihq aiq
swidaw
ruic
anrUpM
Kie,
AuTy
sihlwidaw
pun prXMk fswie, pOiFXy prm
suK
ho ijs drSn qy ibRMd, sBY tir
jwihx duK 53

Auzqm

KuS
bwvl iGAu
suawdI

KMf

dwl

bVy

rucI anuswr sihq KuSI dy


ibrwjy
swry duKW dy smUh

dohrw:

piqq suniq ieiqhws ieh, sRI


guru SrDw dYn
aG EGn ml hrn ko, jl sm ieh ieiqhws jl smwn hY pwpW dI mYl
hrn L
hY suK aYn 54
ieiq sRI gur nwnk pRkwS gRMQy pUrbwrDy msIq pRsMg brnn nwm bqIsmo
aDwX 32

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

571

33. crN DUV mMgl mwqw sulKNI jI dw pyky jwNw


32<< ipClw aiDawie qqkrw - sMKyp ilMk aglw aiDawie >>34
{gurU nwnk jI dw ilbws} 6
{mUly aqy cMdorwnI dy kTor bcn} 7..

dohrw:

SRI guru krunw aYn kI, crn kvl ly DUir


krunw aYn=ikRpw dw Gr sMs. kruNw aYn

ijn mn mukrih mWJ kY, khox kQw rs rUir 1


mukrih=SISw, mMUh vyKN dw SISw sMs. mukr mWJkY=mWjky, mYly hoey SISy L ijs
pr iQMDy hzQ lg gey hoN DUV suawh awid nwl mWj ky swP krdy hn rUir=Auzqm,
suMdr sMs. rUF=cmkIlI

arQ:
ikRpwlqw dy Gr SRI gurU jI dy crNW kmlW dI DUVI lY ky awpNy mn (rUpI)
SISy L mWj ky rs BrI kQw (agox hor) kihxdw hW
bwlw (awpNy) muK cMdRmW qox aMmRq
cOpeI:

vrgI
bwly ko muK SiSih suDwsI
kQw khiq SRI aMgd pwsI
pRym mgn kib kib huie jwvihx
lgih smwiD afol suhwvihx
2
bhur iblocn Kolihx jb hI
bwlw kihn lgih puin qb hI
kMnW dy foxinaW nwl mwno sunny vwly
krn putn sMg pIvihx SRoqy

amI smwn, iqRpiq nihx hoqy


3
SRI bwlw sMDuru vwc
cOpeI:

SRI nwnk ikMkr suKrwsw


rhYx bYs puin susw avwsw
jnu bYrwg Dwir inj dyhw
pRgt idKwviq jgq anyhw
4
ikDOx SWiq rs Dwir srUp

pIxdy hn
aMmRq vrgI

dwsW dy suK dwqy


byby jI dy
dyh Dwrky
inrmohqw
jW

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

Bwv idKwvih inj anrUpw

572

kwv dy gRMQW ivzc kvIaW ny nOx rs


igNy hn, hr rs dy Bwv huMdy hn, sQweI
qy sMcwrI SWiq rs dw sQweI Bwv
inrvyd hY ijs L vYrwg BI awKdy hn
mwnox SWiq rs awpNy ankUl dw Bwv
(inrvyd) dzs irhw hY

ikDOx DrO Aupkwir srIrw


nr qwrn ko gunI ghIrw 5
dohrw:

isr pr nukqih jugl gj


KPnI gir br cIr
sMbwnw suMdr sjY
Dro su byK srIr 6

swPw do gj (lmw)
gly ivc SRySt bsqR
cwdrw

{gurU nwnk jI dw ilbws}

cOpeI:

ky sUl indkW L sUl rUp Xw duK rUp


indk L apNy Koty suBwv krky AuhnW dw
bYsy Qy indk ky SUlw
Pul smwn koml qy suKdweI vjUd kMfy
{mUly aqy cMdorwnI dy kTor bcn}
hwr cuBdw hY, jIkUM, ibrhw qwp nwl awp
qp rhI ibrhnI L srd ruq dw cMdRmW
qpq lgdw hY (a) kySUl (k KuSI+eIS
mwlk AUl, pRqy) KuSI dwqw, Bwv indk
L bI awp klwn dwqw hn, AuhnW dw
burw nhIx icqwrdy, qy smyx bNy qy qwr
dyxdy hn
ky sUl indkW L sUl rUp Xw duK rUp indk L apNy Koty suBwv krky AuhnW dw
Pul smwn koml qy suKdweI vjUd kMfy hwr cuBdw hY, jIkUM, ibrhw qwp nwl awp qp
rhI ibrhnI L srd ruq dw cMdRmW qpq lgdw hY (a) kySUl (k KuSI+eIS mwlk
AUl, pRqy) KuSI dwqw, Bwv indk L bI awp klwn dwqw hn, AuhnW dw burw nhIx
icqwrdy, qy smyx bNy qy qwr dyxdy hn

ieqny mihx pRwpq Bw mUlw


cMdorwnI ijh ky sMgw
aiDk kRoD qy AuTiq qrMgw 7
mnhux gwn inj dl sox bYsw apNI POj nwl bYTw hY
siq sMqoK, SWiq sm, Bysw
BweI mUly qy cMdo dI dSw dzsdy hn, mwnox
jnu agwn apn qn DwrI
agwn awpNw rUp Dwr ky awXw hY

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

573

dl lY kro kRoD agvwrI 8


BjwAuNw
Aur mihx cihq plwien kInw
KVy ho gey
awie TWF jihx pRBu awsInw
kTorqw
Dir inSTurqw bcn Aucwry
ab PkIr ko byK suDwry! 9
dohrw:

Dir kir byK idKwveI


swD bno jg mWih
AuBY awqmj, Bwrjw
khu ikh BWq ibqwihx? 10
cOpeI:

hmih dusih duK dyny hyqU


jnmo qUM ijAux Bv AuidkyqU
iev jy honw huqo kIrw
kr ibawh ikAux fob aDIrw
11
srb drb kir dIn KuawrU
ab Bw swD, avws AujwrU
huqo ibzq siB KoXo jyqw
so ab isrIcMd ko dyqw 12
iqh pr kgq gujwr su bYsy
qo kutMb ab kirhY kYsy?
ikh aDwr jg mihx so rihhI
Auzqr ikAux n bdn qy kihhI?
13

do puzqR supqnI
kTn
ijvyx sMswr ivzc bodI vwlw qwrw Audy
huMdw hY pw:-pRgto
hy Auqwvly (a) DIrj jW awsry qox
ibnW (prvwr L)
Gr AujwVU

qyrw
muK

dohrw:

BY prmysur ko nhIx,
lGu suq jwnhu nWih
cMdorwnI Bniq pun,
kRoD ikXy mn mWih 14

Coty puzqR

cOpeI:
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

574

suN qo vy nwnk! ikaw kIqw?

vDo kutMbih BXo aqIqw


nyhux n inj qnujn sox kireI
nYk n krunw mn mihx DireI
15
dIrG quJ iFg modI kwrw
pwviq Qo Dn jhW apwrw
bhu mwnihx PurmwieS Kwnw
asn bsn pRwpiq ibiD nwnw
16
ikRzq kutMbih qij ab soAU
Bey rMk ijAux awlX KoAU!
qd soviq Qy syj suKwlI
ab iPirXy Auidawn ibhwlI
17

pw:-kbIlw
puzqRW nwl

wn mMndw sI

Gr AujwVU
jMgl ivc bury hwlI

dohrw:

sdn ibKY jy srb suK,


qij kir kIin anIiq
suny bcn susrAU ky,
boly ibRkqihx rIiq 18

ss shury dy

sRI muKvwk
mwrU mhlw 1
imil mwq ipqw ipMfu kmwieaw iqin krqY lyKu ilKwieaw
ilKu dwiq joiq vifaweI imil mwieaw suriq gvweI 1
mUrK mn kwhy krsih mwNw AuiT clNw KsmY BwNw 1 rhwAu
qij swd shj suKu hoeI Gr CfNy rhY n koeI
ikCu KwjY ikCu Dir jweIaY jy bwhuiV dunIaw aweIaY 2
sju kwieaw ptu hFwey Purmwieis bhuqu clwey
kir syj suKwlI sovY hQI pAudI kwhy rovY 3
Gr GuMmNvwNI BweI pwp pQr qrNu n jweI
BAu byVw jIAu cVwAU khu nwnk dyvY kwhU 42
cOpeI:

Bno sbd prmwrQ jWhI


srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

qnk n prso iqn mn mWhI


ibSY ivKY lpt nr joAU
Bwvih ikAux ibrkqqw soAU
19
ijAux kwmI nr, nwir qjwvn
kot jqn nihx mwin isKwvn
ijAux ikrpn Dn sMgRh hyqw
qijn qWih isKvn nihx lyqw
20
iqAux mUly pun cMdo rwnI
SRI gur sbd Dro nihx kwnI
bolI bhur kRoD sox bYnw
Byd n jwnih -ieh gun aYnw21

575

Coihaw
Aus L inrivrqI
nwr CzfN dI isiKaw
nhIx mMndw

ieh guNW dw Gr hn (gurU jI)

ivcwr dy bcn
dohrw:
as ivcwr ky bcn ab, Bnn

lgw hm pws
pUrb ikAux n ivcwirE, jb kIno
Gr vws 22
cOpeI:

Krc sdn ko dIrG jwnw


SrIr qy Dwr ilaw
byK PkIrI inj qn Twnw
jy jwniq qYx aYsI krnI
mo qnujw ibpqw ieAux jrnI sihNI hY
23
ikAux krqI iqh ko snbMDw
BXo Bwg ijh ko aiq mMdw
DI L vyKdy hW qW azKW duKdIaW hn
hm hyrihx qnujw duK nYnw
(a) aKIx vyKdy hW DI dw duK

qyry Aur prmySur BY nw 24


bwlk pwlk hovih kOn
ikh awDwr hoih khu qOn

kIh awsrw AunHW dw

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

576

ijn ko suD buiD awie n koAU


drb kmwvn kI ibiD joAU
25
qij Bwjy iqn ko ab aYsy
rwq rihky
jwmin bis prdySI jYsy
suq ko moh n mn mihx awvih
jo jg mihx inj bMs bDwvih awpNI kul
26
dohrw:

puzqRn ky ihq nr sBY,


kirhYx aink pRXws
iqn ko abih anwQ kir,
swD bnw duKrws 27

jqn

cOpeI:

drb PkIrn srb lutwXw


ab jo bwkI iqnih idvwXw
ahYx swq sY swT ju bwkI
dyhu Bwrjw suiD ilhu qW kI
28
mUlw khY irdy mYx jwniq
pUrb krmn qy anumwniq
ieh hovih iek dos PkIrw
BI qs ibiD, ikX byK srIrw
29
sunih jrwm nwnkI bYnw
pun SRI nwnk siB gun aYnw
Auzqr iqn ko dyie n koAU
krI mSit vf jwny soAU 30

awpNI iesqRI L Aus dI

ipCly anumwn krdw sW


iek idn
Ausy qrHW hoeI

vzfy jwNky

dohrw:

nvwb ny

dOlq Kwn nryS Dn,


Byj dXo iqh kwl
asI aiDk puin qIn sY,

ikqy ikqy pwT-qIs-BI hY

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

577

awny inkit gupwl 31


cOpeI:

lIn jrwm hwQ sox drbw


jwie sulKNI iFg idX srbw
arD rhy so Kwn inRpwlw
dey PkIrn jhW ibswlw 32
so bwsur qihx bIqo sgrw
swsu ssur ko krqo Jgrw
rjnI BeI awin kir jb hI
Bojn kir DOFy Gr siB hI
33
arNodq AuiT awriqhwrI
gvny jwihx sirqw br bwrI
kir dWqn muK jlj pKwrw
puin mzjn ikX vyxiex mJwrw
34
vihr inks kir pOxC srIrw
kIn kupInih gunI ghIrw
By iesiQq qihx hyro hOrw

huqo jgwqI KzqRI TOrw 35


iek idj Dynu awinqo rokw
dyAu jgwq awinqo sokw

rwq
itky
pRwqwkwl duK hrqw (gurU jI)
sRyS jl vwlI
muK kMvl Doqw
ieSnwn vyeIx ndI

lgotI Xw lgotI vrgw qyV dw kpVw


ieQox qox lYky 39 aMg ivc-nswvw-qk
dw pwT Cwpy dy nusiKaW ivc nhIx, qy
ilKqI nusiKaW ivc hY, mwlUm huMdw hY
ik CpN vyly iksy KzqrI krmcwrI ny kzt
idzqw hY jnm swKI ivc ieh pRsMg hY,
ijs dy awDwr qy nwnk pRkwS iliKaw
igaw hY, ies krky ieh pRsMg kvI BweI
sMqoK isMG jI ikRq hI shI huMdw hY

msUl dyh lY awieaw hYx (qUM gAU L)


suzkw

jwcy ikqk, nhIx iqxh pwsI


idj kI dSw dyiK aibnwSI
36
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

cOxkw DoqI itzkw mwlw


Bly bnwAu lKo ikrpwlw
ibzpR gAU kI mocn rokw

578

bwhmN qy gAU dI rok htwAuN leI


pw:-gAU ibzpR kI

iqs pr SRI gur kho Slokw


37
sRI muKvwk:
slok m 1
gAU ibrwhmN kAu kru lwvhu gobir qrNu n jweI msUl
DoqI itkw qY jpmwlI Dwnu mlyCW KweI
aMqir pUjw pVih kqybw sMjmu qurkw BweI
CofIly pwKMfw nwim lieaY jwih qrMdw 1
m 1
mwNs KwNy krih invwj CurI vgwiein iqn gil qwg
iqn Gir bRhmN pUrih nwd Aunw iB awvih EeI swd
kUVI rwis kUVw vwpwru kUVu boil krih awhwru
srm Drm kw fyrw dUir nwnk kUVu rihaw BrpUir
mQY itkw qyiV DoqI kKweI hiQ CurI jgq kwsweI
nIl vsqR pihir hovih prvwNu mlyC Dwnu ly pUjih purwNu
aBwiKaw kw kuTw bkrw KwNw cAuky Aupir iksY n jwNw
m 1 mwNs KwNy krih invwj CurI vgwiein iqn gil qwg
iqn Gir bRhmN pUrih nwd Aunw iB awvih EeI swd
kUVI rwis kUVw vwpwru kUVu boil krih awhwru
srm Drm kw fyrw dUir nwnk kUVu rihaw BrpUir
mQY itkw qyiV DoqI kKweI hiQ CurI jgq kwsweI
nIl vsqR pihir hovih prvwNu mlyC Dwnu ly pUjih purwNu
aBwiKaw kw kuTw bkrw KwNw cAuky Aupir iksY n jwNw
dy kY cAukw kFI kwr Aupir awie bYTy kUiVawr
mqu iBtY vy mqu iBtY iehu aMnu aswfw iPtY
qin iPtY PyV kryin min jUTY culI Bryin
khu nwnk scu iDaweIaY suic hovY qw scu pweIaY 2
cOpeI:

suin siqgur qy qrk smyqw


pro crn KzqRI icq cyqw
mYx BUlO qum mwrg pwXo
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

579

Dn lwlc qy icq ibrmwXo


38
hyir ikRpw kir nwm idRVwvw
qro kSt qy, moh nswvw
bhur gey Auidawn mJwrw
bYsy qihx jg gurU krqwrw
39
dohrw:

puin puir bry n awie kY,


bwhr bwsur rYn
smw ibqwvihx siqgurU,
sRI aMgd! suin bYn 40
cOpeI:

awKdw hY

bwlw brniq bhuro mUlw


smJdw nhIx
lKiq n Byd Brm mihx BUlw
BXo qXwr cln inj ngrw
sdn sxBwrn kwrj sgrw 41
awnn sox iev igrw AucwrI
sunhu sulKnI suqw hmwrI!
ieh TW ab n qor kCu kwjw
qv piq Bw PkIr qij lwjw
42
aprih kvn krih inrbihvw qyrw inrbwh kON krygw
sdn clhu muJ hY suK qihxvw
krm mMd hihx suqw! qumwry
Gr Aujro ies hwl Bqwry pqI dw (Gr)
43
dohrw:

Bniq nwnkI bdn qy,


ieAux n bnY ieh bwq
ikAux BrjweI ko abY,
jwin dyAux sMig qwq 44
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

cOpeI:

580

hwlq

iek qo krI BRwq giq aYsy


duiqX jwiq BrjweI qYsy
ikh ibiD Aur mYx DIrj Dirhox
inj mn prcw ikh sMg kirhox
45
cMdo rwNI bYn alwey
ikh aivlb rhih ieh jwey iks awsry eys Qwvyx
ijh ko Brqw Bo PkIrw
DrY DIr ikAux, BeI aDIrw by-awsrw
46
ieh TW rihn bnY nihx ieh ko
inkit n swsu ssur Gr ijhx ko
Gr ky Krc aink ibiD jyeI
ihqU ibnw ko swr n lyeI 47
dohrw:

ahYx awqmj bYs lGu,


irdy n suiD iqn koie
ipqw n awin dulwrhI,
By anwQ sm soie 48
cOpeI:

ikh aDwr ey doAU bwlk


pwlnw hovygI
hm Gr cil hY hY pRiqpwlk
suriq sMBwrihx krihx kmweI
dyihx aink ibiD suK inj mweI awpNI mwqw L
49
BnY nwnkI mwsI suinXy
qUM swnI inj mn mihx guinXy
BRwqw prmySur sm rUpw
ijh ky krqb jgq anUpw
50
mwnuK
mwnv ky n krm hYx aYsy
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

kriq alOikk bhu ibiD jYsy


hyriq sunqo hoiq acMBw
spQ moih, nihx Aucrox dMBw
51

581

acrj
vyKidaW-suNidaW
shuM hY mYL bnwvt, JUT nhIx mYx
kihxdI

dohrw:

sgl ngr nr prspr,


Aucriq By bhu bwr
-srb drb Krcn krYx,
qotw hoie apwr 52
cOpeI:

Koie drb ko jwvih BwjU


ikDOx ghY Kwnn isrqwjU-
kyiqk awn khYx hm pwsw
sunihx iblokihx mwnihx qRwsw
53
Krcy drb nryS smwnw
jwc n koAU CUC pXwnw
krY Kwn inj lyKw jb hI
bwkI inksih aiDkih qb hI
54
pun vyeIx mihx bwsur qInW
rhy Koj nih kwhUM cInw
awin dukwnih srb lutweI
lUtiq iqRpqy, qot n aweI
55
mwsI! aOr BeI ieh bwqw
jo msIq siB qum bKwqw
Skiq n aYsI ikh nr mWhI
vrqI irdy bqwvih qWhI 56

KwnW dw vzfw (nvwb)


vyKdy sW fr mMndy sW
rwjy
mMgky KwlI
vwDw

iksy dy) idl vrqI gl dzs dyvy

dohrw:

BrjweI pr kRoD kuC,


jy krqo mm BRwq
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

582

hwQ bMd kir bynqI,


bKSwviq siB BWiq 57
cOpeI:

ros rqIk n hY mn mWhI


ko kucwl iqn ky qn nWhI
awviq jo Aur mihx so kireIx
iksU lok kI lwj n DireIx
58
iqh pr nihx bs mwsI! hmrw
siB gunaYn jmwqw qumrw
mrm ju iqs ko jwie n jwnw
kwrn kOn byK ieAux Twnw
59
rihn dyAu ieh Tw BrjweI
kir muJ prAupkwr BlweI
jy hT kir ly jwvhu abhI
Edr jwie irdw mm qb hI
60

pw:-kwn n krhI

Byd
kIqw hY
eyQy BrjweI L

dohrw:

mUlw BwKy ab iehw,


qij kir hm nihx jwiex
ly jwvihxgy sMg inj,
rhin n hw bin awie 61 ieQy
cOpeI:

bhur nwnkI bcn Aucwry


suin mwsI! nihx jor hmwry
hmrI ibnqI sunhu ij kwnw
Coir jwhu qum ieh iesQwnw
62
siB kI suiD lyvih krqwrw
krihx syv bl ijqo hmwrw
asn bsn bhu pRBu nY dInw
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

583

ril imil Kwvihx Byd ibhInw


63
ieh TW rihn n qum mn BweI
qO qlvMfI dyhux pujweI
rhih swsu ky inkit suKwrI
krih su pOqRn kI ipRqpwrI poiqRaW dI myrI mW) krygI pwlnW
64
iqn ky mn kI jwin jrwmU
-qjihx n, ly jwvihx inj DwmU-
aink jqn kir rhy n mwnihx
iqn sox ieh ibiD bcn bKwnih
65
dohrw:
isrIcMd ko CoirXy,

ly jwvhu iqh mwq


bhu Jgry sox mny iev,
BI slwih ieh BWiq 66
cOpeI:

isrI cMd jO rhy avwsU

qzdip Aur muJ bhu iDrvwsU


lyiq dyiq mwsI suD rihXy
awviq jwiq sMdysy kihXy 67
ibsr n jzXY Aur ihq DirXy
kdy awp awvn mn kirXy
hmry avgun mn n ivcirXy
pwCl ros srb so hirXy
68
BXo qXwr cln ko jb hI
imlI sulKNI ihq kir qb hI
locn nIr ibmociq doAU
BeI ibrih qy duKIaw soAU
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

584

69
dohrw:

htkory qox murwd hY

pRym irdY gdgd igrw,


Dro crn pr sIs
lwie gry sox nwnkI,
ihq sox dIin asIs 70
cOpeI:

lKmIdws sIs kr Pyrw


kriq dulwr pRym bhu byrw
awnn Bniq n jwniq iqn kO
hyir ibrh hoviq duK mn ko
71
isrIcMd ko lY inj aMkw
sUMGiq mwqw bdn mXMkw
ijAux go bqsih qij n skwhI
iqAux lgwie gr Coriq nWhI
72
rudn azSR sox bdn iBgoey
duih idiS moh ibKY mn Boey
SRI jYrwm nwnkI doAU
locn qy jl mociq soAU 73
rudn kriq siB dwsI dwsw
ibrh jniq min Bw duK rwsw
mUlcMd puin cMdorwnI
rodn kriq ibkul BI bwnI
74
ngr nwir imlny jo aweI
siB locn jlDwr bhweI
bwr bwr iml kir bhu BWqI
bhur bhur Bir awviq CwqI
75

dy isr qy

vyK ky ivCoVy dw
godI
cuMmdI hY
gW vzCy L
gly
hMJUaW nwl muK iBzj gey
Kcq hoey
hMJU fygdy hn
ivCoVy qox pYdw hoieaw (duK) bhuq
ivawkul

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

idn bhu cFo, pMQ vf jwnw


clhu su mUly bcn bKwnw
lKmI dws lyX kir mwqw
gmnI qbih sMig inj qwqw
76
isrIcMd jI puir sulqwnw
rhy nwnkI iFg suKdwnw
ly kir mUlw qinXw sMgw
gXo ngr inj, ijh mn BMgw
77
qb qy rhI sulKNI qihxvw
jnin jnk ky sdnih jihvw
kriq doihqy kI pRiqpwlw
lwliq mUlw and ibswlw
78

585

pYxfw

ipqw dy

EQy
mwqw ipqw dy Gr
lfwAuxdw hY

dohrw:

ipiK kucwil kil kwl ko


Dr pr vpu Dir jWih
pUrn hoXo Dwie ab
nmskwr mm qWih 79

DrqI qy SrIr Diraw hY ijs ny

ieiq sRI gur nwnk pRkwS gRMQy purwbwrDy mUly ko pRsMg brnn nwm
qyqIsmox aDwX 33

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

586

34. gurU pg mMgl mrdwnw awXw


33<< ipClw aiDawie qqkrw - sMKyp ilMk aglw aiDawie >>35
{mrdwnw gurU jI pws awXw} 33
{mrdwny L nwl rihN leI pRyrnw} 37..
{BuzK qyh sihN leI iqawr rihN vwsqy kihNw} 52
{mrdwny dI rbwb} 63

dohrw:

sRI guru pg hY kIilkw, mn dwno iFg kIn


pg=crN kIilkw=czkI dI ikzlI(a) kIl lYN vwlw mMqR dwno=dwNw (a) dwnv

mohwidk pt iBtiq nihx, rwKihxgy liK dIn 1


pt=puV iBtq=iBVdy, prspr rgV nhIx KWdy liK=lKky, dyKky, jwNky
dIn=gRIb, lwcwr

arQ:
sRI gurU (jI dy) crN czkI dI ikzlI (smwn hn, myrw) mn (do puVW dy ivc
awieaw dwNw hY, jo mYx ies ikzlI dy) nyVy kr idzqw hY, moh awidk puV (ies
ikzlI dy kol) iBVdy nhIx (ies krky myry mn L) gRIb jwNky bcw lYNgy
Bwv:
awpw awpy ivc suKI hY, loB moh awidk ibRqIaW iesL idRStmwn ivc
PswAuxdIaW hn, mn iek dwNy vWU hY jo ienHW ibRqIaW dI dMd rgV ivc
awieaw hoieaw hY, ies krky SRI gurU jI dy crnW dw iDawn Drnw mwnox ikzlI
dy nyVy aw jwNw hY ikzlI dy nwl lgy dwNy ipsdy nhIx ieh iKawl SRI gurU
gRMQ swihb jI ivc ieMJ hYduie puV ckI joiV ky pIsN awie bihTu
jo dir rhy su Aubry nwnk ajbu ifTu
SRI bwlw sMDuru vwc
cOpeI:

bwlw khY suno SRI aMgd


SRI gur kQw dyX suK sMpd
ivrwj rhy hn
ins bwsur rwjihx Auidawnw
ijs drSn duK dwird hwnw nwS huMdy hn
2
Bgq jgq mihx mg pRgtwvn
krUr dMB
kumiq kupMQ kudMB imtwvn
kIriq nwm pRqwp vDwvn
SuB mwrg mwnv ko pwvn 3
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

ieh ibiD kI ieCw Aur DwrI


jpihx nwm ijh sMq murwrI
mwnn mn ko hwnn mwnw
dInn ko qwrn Bgvwnw 4
dohrw:

587

prmySur
mwnIaW dy mwn L nwS
Cut jwN kljug dy pwp pw:imtihx

ijs kI krunw qy mucihx, kil


ky kluK klyS
kCuk kwl bIqiq BXo, Dry dyh Dwiraw hoieaw dyh pr aYsw Bys
as bys 5
cOpeI:

siBih iblokI ibiD nr kwhI


BnI Kbr qlvMfI qwhI
suin prvwrihx pro KBwrU
jnu bn bnjih hno inhwrU
6
kwlU bol lXo mrdwnw
aiDk Sok sox bcn bKwnw
jwhu abih qUM puir sulqwnw
ibn iblb inj kro pXwnw
7
kwhU iFg qy sunI kucwlI
nwnk kIno ByK kuFwlI
qij dIno siB modI Kwnw
BXo PkIr Coir kulkwnw 8
dohrw:

dyKI iksy awdmI ny

Gbrwht
bgIcI kvlW dI L nwS kIqw brP
ny, kzkr ny

qUM awp

kul dI lwj
mMnky

mrdwny qqkwl suin, kIn pXwno


mwn
nwnk jnnI jnk mn, gunihx mn ivc ivcwrdy hn keI socW,
anyk tohW,
aink anumwn 9
cOpeI:

-qotw BXo drb ko qwsU


ikDox irdw iqh kIn AudwsU
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

588

aiq Audwr, bhu drb lutwXo


hm jwniq kCu qotw awXo 10
bhuq bwr mYx isKvn dInI
nhIx smJI (gurU jI ny)
Dn nihx Koie eyk nihx cInI
rhiq friq ijh qy idn rwqI
bnI bwq soAU duK dwqI- 11
isr Duny
BUr ibsUrih Aur, isr DuneI
aink klpnw mn mihx guneI
so bwsur ibn asn ibqwXo
nr kih rhy n awnn pwXo mUMh ivc nw pwXw (aMn)
12
dohrw:

smJwieaw keI qrHW

suin kir rwie bulwr XOx,


prboDo bhu BWiq
'nwnk idS qy awp qUM, kCu n srIr ivc, Bwv idl ivc (a) guzsw nw
icMqw kr nw guzsw pw:-awp
icMq kir gwq 13
cOpeI:

nwnk kwrn krn suqMqr


mn jwnhu ikh ko n pRqMqr
jo ikCu kwrj krih Blw so
suK swgr Dir dyih klw so
14
ieh ibD DIrj dy kir rwAU
cyqih SRI gur irdY suBwAU
Aur drSn kI cwh n QorI
cwiqRk sWqI, cMd ckorI 15
siBin bydIan acrj mwnw
-ko kwrn Bw jwie n jwnw
sMpiq srb pRkwr ibswlw
huqo sUq aiDkwie inRpwlw! 16

iksy dy prwDIn nW jwN


Auh qW suK swgr ny klw smyq dyhDwrI
hY

ppIhy dI sWqI bUMd vl

bNI hoeI sI bVI nwb nwl

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

qlvMfI ibrqWqih aYsy


sunhu gXo mrdwnw jYsy
pRwk nwnkI kyr inkyqU
pRivSo kuSl lyn ky hyqU
17
jwie duawie khI ibiD nIkI
bYso bhur pRBw ijh PIkI
srb pRkwr kIn siqkwrw
bdn nwnkI bcn Aucwrw 18
dyhu kuSl qlvMfI ngrI
bhur jnk jnnI kI sgrI
srb kuSl sox rwie srIrw?
inj awvn ihq, khu miq
DIrw! 19
suin mrdwny bcn bKwnw
srb pRkwr kuSl iqh Qwnw
mm awvn ko lKhu indwnw
qor jnk suinE iev kwnw
20
-SRI nwnk qij modIKwnw
byK PkIr srIrih Twnw-
muJ bulwie suiD lyvn hyqU
pTo dRq bydI kul kyqU 21
kml bdn hYx ab ikh jweI?
bUJ lyAux suiD qb iqn qWeI
nwqur ijh ibiD kI suiD hoie
muJih bqwvhu qum kih soie
22
suin kir so qumry ipq mwqw
jwie bqwvox ijAux kuSlwqw
apr n jwnhu awvn hyqU

589

pihlW
viVaw
asIs
rONk (ichry dI)

kwrn hy buDI iQr vwly

sbzb

CyqI pw:-qurq
Bwv gurU jI iks Qwvyx
qdox AunHW kolox

mwqw ipqw L
suK

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

590

kwrj suD bydI kulkyqU 23 Kbr lYNI


dohrw:

suin bolI puin nwnkI, ijAux


aivlokiq nYn
so suiD jwnhu iehW kI, kihn bnY
ikAux bYn 24
cOpeI:

aiDk ij suD lyvn kI cwhU


imilXy jwie shodr pwhU
bUJhu kuSl qhW qum jweI
BlI BWiq so dyiex sunweI 25
iqn qy suin qlvMfI jzXY
puin ipq mwqihx kuSl sunXY
ngr vihr jihx vf Auidawnw
qihx bYTy hYx dXw inDwnw 26
cln lgo jb hI mrdwnw
bhur nwnkI bcn bKwnw
asn achu ab ahY qXwrU Bojn Ck lE
ly qb kIno Kwin ahwrU 27
awgw lYky
iqRpiq hoie puin pwie rjweI
inkso Gr qy Sok bDweI
ijh idS SRI guru bYsy suny
ikXo gvn iqh idS mn guny igaw
28
dohrw:

-inScY Bey PkIr so, bYsy jy


Auidawn
drb bhuq kI ikRzq sI, qjI, n dwnweI
krI sXwn- 29
cOpeI:

Bwv, gurU jI L

locn sox iblok piq lokU


BXo ibSyK ird mihx SokU
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

-ijh qn mihx kMcn lkwrw


moqI rqnin SuBiq apwrw
30
cwru ptMbr pun pSmMbr
pihry suBiq ibswlih suMdr
so Bgvy Dir cIr srIrw-
bYsy iev guin hoiq aDIrw
31
-ijn ky BIr BUr cOPyry
Ausqiq kriq rhiq nr Gyry
so eykl Auidawn mJwrw
bYsy- iev kih idRg jl fwrw
32
inkit jwie hY TWF sujwnw
kir duawie kzlwn bKwnw
inkit bYiT puin bcn Aucwrw

591

sony dy gihNy

rySm qy pSmIny dy kpVy

socky GbrwAuxdw hY

nyqRW qox jl ifg ipaw


Bwv gurU jI dy nyVy jwky KVo igaw

{mrdwnw gurU jI pws awXw}

kYso byK srIr suDwrw? 33 Dwiraw hY


modI ikRziq huqI Dn dwnI
ikAux qij bYTy? Bo gun KwnI!
Kwviq Krciq aqut BMfwrw
asn bsn nihx kmI agwrw
34
BlI guZr QI qumrI iqh qy
srb drb Gr Brpur ijh qy
kY qotw awXo iqh mWhI?
ikDOx nryS deI puin nWhI?
35
ieh kwrn qy so ikRiq CorI?
ikAux as bysih kIin bhorI?
SRI nwnk suin boly bwnI
jo ivrwg ky rs mihx swnI imlI hoeI
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

36
mrdwny qUM pUrb vwrI

592

ipClI vyr

{mrdwny L nwl rihN leI pRyrnw}

mm iFg jwcw awin AucwrI


qxq bwidq ko qb gun dIno
hrKvwn mn huie qYx lIno
37
iesI smyx ko bUJhu hyqU
avr n kwrj sumiq inkyqU!
ins bwsur mm sMg rhIjY
awin jwin ko nwm n lIjY
38
jnm suDwr lyhu qum apnw
jgq asziq lKhu ijv supnw
sovih mziD guVwkw jO lO
supnw sziq Bwis hY qO lO 39

qMdI dy vwjy dy vjwvN dw guN

smJo kwrn
hy buDImwn

pw:-pun
nIxd ivc

dohrw:

jb jwgih qb sUJ hI, supn


pdwrQ kUr
jgq pdwrQ qs lKo, gwn Bey
qy dUr 40
cOpeI:

SRI nwnk bc suny suBwgU


BXo sihj hI irdy ivrwgU
jWih nwm agwn imtwvih

suqy
ijs dy nwm lYN nwl imtdw hY
agwn
igawn

iqh AupdyS boD ikAux n awvih


41
ibgs bdn qy bcn pRkwSw
iks pwsy
iezCw gvn krn ikh awsw?
qum kwrj jo mm awDInw
krox ikAux n mYx huie ClhInw

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

593

42
iKzc
qumry drs krK mn lIaw
huN iezko aws hY hor nwS ho geIaW hn
eyk aws nwsI ab bIaw
jgiq ibkwrn qy BI SWqI
Aur and Aupjw bhu BWqI
43
dohrw:

iks pwsy

ikq idS kro pXwn ab, sMg


lyX kir moh?
suin mrdwny ky bcn, boly and pUrn awnd srUp
sMdoih 44
cOpeI:

pihly pw:-ipRQk

nhIx pRQm ieh koeI ivcwrw

jihx ly jwvih SRI krqwrw


iqq idS clhu sMg hirKwey
mohu loB khu irdy ibhwey irdy qox Cfky
45
suin pRBu eyk kTn ibiD mohU
vyKIdI hY (a) jo hY
duh idS qy muSkl sI johU
qumrI suiD suin ipq mihqwrI ipqw qy mwqw jI ny
sdnih qy muJ lIn hkwrI
46
kuSl lyin muJ dRzq pTwXw
ibn iblb hOx awXo DwXw
ieiq idS kI AufIko so kir hIx
rwvr kI icq icMqw DirhIx
47
dohrw:

awp dI

inj rjwie iFg rhin kI, Xw


ibiD muSkl moih
jwno bnY n ab qhW, so icMqwqur Eh icMqw krky duKI hoNgy
hoihx 48
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

594

cOpeI:

SRI guru BnYx sunhu mrdwnw


krhu awp ijAux Bl mn mwnw
hmry sMg kTnqw rihnw
iqRSnw dihn ibKY jo dihnw
49
qoie sMqoK buJwvn kirhI
so hs sMgiq ko anusrhI
asn bsn pRwpiq ikh kwlU
nihx pwvih ijn hoie ibhwlU
50
suK Bogn jy pws iblwsw
qO jwvhu kwlU ipq pwsw
bYsn rhin, imln prvwrw
ey bwqYx siB mzD agwrw 51

cMgw
pw:-kTn qn
azg sVdw hY
AusL sMqoK rUpI jl
anukUl hY
iksy vyly hovygw
pr jy iksy vyly) nw imly mq hovy
duKI
iezCw rs mwNn dI
bYTNw
Gr ivzc ho skdIaW hn

dohrw:

BuK ng

CuDw, ngnqw jwnIey


pun rihno Auidawn

bn ivc

{BuzK qyh sihN leI iqawr rihN vwsqy


kihNw}

sMg rhin mm qO bnY


kirXy Aur prvwn 52
cOpeI:

pRBU jI iqRsnw mn qy mUkI


horQy jwNdI
awn jwin kI awsw cUkI
qum smwn ko ndir n awvY
idnkr ipK Kzdoq n BwvY sUrj ittwNw
53
ivc pzkI kIqI hY
rhOx sMig mYx mn mihx TwnI
suin SRI gur boly imRdubwnI
jwhu rbwb ngr qy lwvhu
hyrhu suMdr awn bjwvhu 54
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

suin pRBu jI! mYx kbih n gwXw


nihx ko bwidq hwQ bjwXw
kyiqk bwsur mihx isK lyAUx
gwvn bhur bjwvin ByAU
55
SRI nwnk boly mn Bwvn
gun gwvn idX bhur bjwvn
so lY kir qYx kYsy kIno?
pUrb awie ju hm qy lIno
56
suin krunwiniD! jo qum dIno
so qo mYx ikq Krc n kIno
SRI guru BnYx n bcn htwvhu
puir qy awin rbwb bjwvhu
57
suniq AuTo qUrn mrdwnw
Kojn ihq gw puir sulqwnw
FwFI gwvih azgR pTwnW
hyriq bYs gXo iqh Qwnw 58

595

vwjw
idnW ivc iszK lvWgw
dw) Byq

aqy
kI kIqw hY
iesqox pihlox

ikhw

pTwNW dy azgy pTwNW dy azgy

dohrw:

jb pTwn inj Gr gXo, mrdwnw


bc pRwih
'suB nr eyk hkwreI, cil szddw hY
FwFI! iqs pwih 59
cOpeI:

ly kir sMg iqsY qqkwlw


awXo bYsy jhW ikRpwlw
bMd
lgI smwiD nYn anKuly
idpiq rUp duiq duK dl mly pRkwSq kRWqI duKW dy smUh L
mln vwly
60
ly rbwb FwFI kr mWhI
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

qwr bjwie rwg sur pRwhI


suniq iblocn pMkj ibgsy
Bjihx n as gur, br nr iDk
sy 61
Bnih bcn qUM ly mrdwnw!
qwr bjwvhu, rwg inDwnw
awies mwin pwn mihx lInw
kir sur qwr bjwvn kInw
62

596

lweI
iKVy
sRySt gurU jI L iDRkwr hY AunHW L

rwg dy KZwny
hzQ

{mrdwny dI rbwb}

dohrw:

suin bn ky ibRK iqq smYx,


cUvn rs vf lwg
brN brN br ibhxg jy,
Aumgo iqn anurwg 63
cOpeI:

drKqW qox
lgw
rMg rMg dy pMCI
AuCilaw pRym
pws hvw KVI ho geI

qIr smIr rhI iQr hoeI


sunI qwn mohy siB koeI
ibRzC awidk
ijhqy jF cyqn hY gey
jy cyqn sy jF vq Bey 64 pMCI awid Bwv smwDI lg geI
ieh Aucy sMgIq dIaW qwsIrW kih rhy
bn qy imRg awey By TWFy
hn KVy ho gey
pRym viDaw

aiq mn mihx anurwgih bwFy


so FwFI suin ibsmY BXo
ibsr apwnih iqh iCn gXo Aus vyly awpw Buzl igaw
65
ipzCox
ikqnk icr By bcn bKwnW
hor
vf gunvwn n qo sm awnW
bhuq dyS FwFI mYx dyKy
as gun ikh mihx nhIx ivSyKy
66
dohrw:
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

597

SRI nwnk boly bhur, khu


mrdwnw! bYn
kYso gun mn mwinaw, gwvn qwr vjwAuN dw pw:-anumwinaw
bjYn 67
cOpeI:
sunhu pRBU awnn iek myro

ikh ibiD sujs bKwno qyro


pUrn purK ik awip udwie
ijh bc qy muJ as gun awie
68
ijh ibiD bdn bdhu suK Dwmw! awKo Bwv hy gurU jI
iqh ibD krhux abih, suKkwmw!
suin boly pRBu dIn dXwlw
lyhu rbwbw ju ruicr ibswlw
70
dohrw:
pRBu jI lyhux qMbUr ko, SuB avwj

huie jwihx
suMdr hrvo Bwr mihx, gwie hOlw
bjwvox qWih 71
cOpeI:

SRI muK boly suin mrdwnw!


sUDo bwidq ieh suK swnw
apr ij ahYx imly cqurweI
ibSY bwSnw so AupjweIx 72
pRBu jI! rwvir suBg rjweI
rucY ju qum ko Bil ibiD sweI
dIjY mol abih mYx jWAU
Koij rbwb ngr qy lwAUx
73
SRI guru khYx jwcnw joAU
nihx nIkI, jwnih siB koAU

iszDw vwjw
hor
SuB awgw hY awpdI
Eho hI

mMgnw jo hY so
cMgI gzl nhIx

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

598

ijMnW icr cwh hY pRwNI L


qdip cwih jb lgu hY pRwnI
jwcn kirvwvih gun hwnI mMgNw
74

dohrw:

byby jI dy Gr

jwvhu susw avws ko, mul rbwb


ky hyq
suin gvno igRh nwnkI, qij
bydI kulkyqu 75
sorTw:

so FwFI kih bYn,


lIjY eyhu rbwb qum
ikrpw dy Gr pw:-boly hYx gun aYn
boly krunw aYn
phuxco hm, inj inkit riK swL phuMc igaw, BeI
76
sorTw:

CyqI

dXw idRSit ko dyiK, durmiq duK


dRq dUr ikX
hrK ivSyK pryK, liK alyK ny apNI (durmq dUr hoeI) prKky bhuq
KuS hoieaw lK ilaw ik alyK
byK ilX 77
(pRBU) ny ieh srUp Dwiraw hY (gurU
nwnk dw)

cOpeI:

sdn jwie BwKiq mrdwnw


qv BRwqw iek swl bKwnw
suin hrKI awnn bc Binaw
awj jnm mYx sPlw ginaw
78
DMn Bwg mYx apnw jwnw
krhu insMg swl mrdwnw!
muJy n jwnY dIn avwsU
kir aiBlwK rKo inj pwsU
79
abih rbwb KrIdn Byjw

suawl pwXw hY
ikhw

mrdwnw boilaw- Gr L
cwh

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

599

BYN jI qox
kho -mol BgnI qy ly jw-
Bniq nwnkI Blw BXo hY
jy qUM BRwqw inkit rho hYx
80

dohrw:

iek rbwb kw vsqu hY,


siq rbwb ly dyAux

bIbI pMjwb dI hY, aYsy mOikaW qy pMjwb


dy muhwvry ivc sq dw arQ hY spq;
sq (sMsikRq Sq) dw arQ hY-s
awKo vIr jI L CyqI

bdhu jwie sodr jso,


-sdnih bdn idKyAu- 81 muKVw idKwE Gr awky
cOpeI:

suin kir gvno pun mrdwnw


qumiq hkwrihx ikRpw inDwnw!
drSn kI Aur bhu aiBlwKw
-sq rbwb lY dyAUx- BwKw
82
suin kir boly dIn dXwlw
mo qy BgnI bYs ibswlw
iqh rjwie hOx mytv nWhI
ieAux Bin cly Bgin Gr jWhI
83
mMd mMd ijn kI giq rUrI
Drih ij Dwn kwmnw pUrI
gvniq mrdwnw pScwqI
sunhu kQw srbih suK dwqI
84

szidaw hY

bVI hY
BYN dy

ipzCy ipzCy

ieiq sRI gur nwnk pRkwS gRMQy pUrbwrDy mrdwny ko pRsMg brnn nwm
cOqIsmo aDwX 34

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

600

35. gurcrN mMgl rbwb ilawAuNw


34<< ipClw aiDawie qqkrw - sMKyp ilMk aglw aiDawie >>36
{iPrMdw} 21, 29
{mrdwny dI rbwb} 42
{rbwb suN ky psu-pMCI mohy jwNy} 43
{rbwb suN ky gurU jI dI smwDI lgNI} 44

duvzXw CMd:

crn kml kilmlih invwrn kilmlih=pwpW L


Aur Dir Dwnih iqn ko
sRI nwnk ieiqhws bKwnox
duK nwSn pRn ijnko
arQ:
ijnHW (SRI gurU nwnk dyv jI) dw pRN duK nwSn hY, qy ijnHW dy crN kml
pwpW L dUr krn vwly hn AunHW (crnW) dw Dwn ihRdX ivc Dwrky (mYx AunHW)
SRI gurU nwnk dyv jI dw ieiqhws vrNn krdw hW
SRI bwlw sMDuru vwc

susw avws gey suKrwsI


imlI sodrI ihq sox
swdr mMc fswey bYswey
hrKI srs aimq sox 1
SRI nwnk imRdu bcn alwey
susw! mnorQ BinXy
qum awiesu anuswir sdw mYx
bzC szC mihx guinXy
sunhu BRwq prmySr rUpw!
jgq rco ijh mwXw
szqw ly kir qumrI isrjy
jy bRhmMf inkwXw 2
nrn AuDwrn qn Dir awpy
ibcriq ho jg mWhI
inj drSn dyviq muih rhIey
avr lwlsw nWhI

keI nusiKaW ivc ieh pwT eyQy nhIx


pr aDwX dy muzF ivc hY

ibaMq KyVy nwl

idl pivzqR ivc ivcwrIey

swry

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

601

kwih vsqu kI cwih ij hovih


lyhu mMgwie insMgw
iSv isr sr mur Aur, iSv dy sIs vWU myrw irdw hovy hy
ikrpw dI KwN!
krunwkr!
qyrI mihmw gMgw hovy, Bwv myry isr ivc
qv kIriq hY gMgw 3
bdn bdo bc, sunhu sodrI!
Xwd irdy kir jb hI
dUr, inkit, kwjih an kwjU
dRq awAUx mYx qb hI
suin hrKI pun hUq arwilk
bhu ibiD azsn krwXo
mrdwny ko Byjo qb hI
muJ ko inkit bulwXo 4
bwlw khY: sunhu SRI aMgd!
hOx jrwm iFg bYsw
gXo inkyq nwnkI ky cil
hyry bydI eySw
asn acn ihq qInox iqxh iCn
gey rsoeI Qwnw
pwn nwnkI awp prosiq
prmM swidn swnw 5
mn Bwvn Bojn kir Kwvn
AuiT bYTy br sdnw
awnd kMd mukMd iblokiq
bdiq nwnkI bdnw
mrdwnW! ab Kojhu jweI
mol lyhu jo hoAU
suMdr hyir rbwb ilawvhu
srPw mol n koAU 6
suin mrdwny ikXo pXwnw
lyin rbwbih hyqU

awp dy js dw invws hovy


gurU jI ny ikhw

kMm ivc vyhly pw:-rwjihx


CyqI
bulwky rsoeIaw

bYTw sW
Bwv gurU jI dy drSn kIqy
CkN
hQIx awpNI
swdIk (Bojn)

vyKky
awKdI hY

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

mYx puin hwQ bMd kir bolo


SRI bydI kulkyqU!
qum indys ko pwie abih hOx
jwvOx apn inkyqU
bwsur bhuq bqIqy awXo
suiD lyAUx ikRq byqU 7
ikAux bwly! mn rMj Bey ho
sMg Cor kir gzCy
nhIx rMj mYx dMB inkMdU!
chOx su br bC szCy
jwic lyhu bwly jy cihXy
nihx adyX kCu qo qy
SRI nwnk! iek br ieh dIjY
ibsir n hir! Aur mo qy8
dUsr br dIjY krunwkr!
-sMg qumwir ij cirqw-
suDwisMDu qij imRg iqRSnw ihq
Dwviq ind ij rirqw
dyKox sunox n Brmox guru jI!

Aur iQr miq mur kIjY


aMiGR sr aribMd srs qv
mn mm mDup krIjY 1
suniq pRsIdy bcn ik rcnw
icq inScw aiq hyrw
myru afol bwq qy js ibiD
qs ibiD huib mn qyrw

602

hy bydI kul dy Djw rUp!

gujry
ikrq ivrq dI
jWdw hYx
awp dy) szC irdy dw vr cwhuMdw hW
nw dyN Xog myry qox

pw:-krunwkr mWgq mwrg coj rqw


aMimRq dw smuMdr
indk) jo aMimRq dw swgr Czfky imRg
iqRSnw ivc dOVn vWg indw Aucwrdw hY
quhwfy nwl (rihky), indkW dy kTn
vwk jo aMimRq rUpI smuMdr L Czfky imRg
iqRSnw mgr dOVn quzl hYn, qy quhwfy
cirzqRW L dyK suNky nw BrmW
myrI
crn (jo hn) srovr dy kvlW vW
awp dy
myry mn L BOrw kro (AunHW dw)
pRsMn hoey bcnW dI rcnw
pw:-sunq pRsIdy bcnW kir iqn icq
inScw aiq hyrwpunw: sunq pRsIdy bdn
ky rcn icq inScw miq hyrw
sumyr ijvyx afol hY hvw qox

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

bymuKqw inis Brm mXMkw


duK dwird Aufgn sy
Aur nB Bwnu pRym prkwSih
nwsihx pwCl ignsy 10
hovih qv Aur sruvr ky sr
hir kIriq aribMdw
sd ibksY, soKY nihx kbhUM
pRIiq vDih mkrMdw
jg swgr indk gr lvn
pdm smwn alypw
jy suawn kUkiq rihx aihinis
nihx gj mzq ivKypw 11
KuSI krI jwvn ko Gr kI
pwd pdm Xug bMdy
suin SRI nwnk bcn suhwey
muJ Bw irdY andy
qlvMfI ky mwrg cil kir
awXo apin inkyqw
muJ pScwqu sunhu gur aMgd!
SRI bydI kul kyqw 12
Bey pRsId susw pr aiqSY
gvny puin Auidawnw
By iekMq jihx mnuj n awvihx
krunwinD giqdwnw
kml bdn pRwcI idS ijh ko
vwk ark prmwnw
ikMkr Aur ko Brm iqmr hir
dl klml Auf nwnw 13
gXo rbwb lyin ihq puir mihx

603

rwq cMdRmW
qwry
qyry) irdy akwS ivc sUrj
ipCy igNy hn (jyhVy bymuKqw awid)
Eh
srovr brzbr
kvl
suzky nw
mkrMd rs rUpI pRIq vDy
smuMdr hY gl jWdw hY lUN vWU (a)
indk grl vn indk Zihr smwn hY
qUM kml smwn hovyxgw
kMvl vWU alyp rhyxgw
kuzqy
hwQI (vq) gMBIr mq vwly L CoB nhIx
hovygw
crN kvl dovyx

Gr

pRsMn
mwnuK
pUrb idSw (vWU)
vcn sUrj brzbr
dwsW dw BRm rUpI hnyrw nSt krky
dl istdy hn pwpW rUpI qwry swry

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

Kojiq Bw mrdwnw
sunih fUMm ko sdnih jihxvw
bUJih jwie sujwnw
awdr puir mihx dyie n koAU
as ibiD vwk alwvYx
iqh ko fUm ju BXo kurwhI
suniq ros Aur awvY 14
dohrw:

604

ijzQy
puzCy cqur

Bwv mrdwny dy idl L


QkWn

iPriq iPriq iek SRm BXo,


dUsr indk bYn
suin min mihx duKq BXo, kCu cwrw
bs apn clY n 15
hirgIqkw CMd:

iPir kir sgry ngr mYx


ivawkul hoky
mrdwnw Aur akulwie kY
bYsy sRI nwnk jhW
qihx Qkq su bYTo awiekY
SRI muK sox bUJiq Bey
iqh bdnih ibkl inhwir kY Ausdy muK L ivawkul
ibn rbwb awvn BXo
inj ibrQw Bnhu suDwir kY
16
ikAux bUJiq ho moih ko
siB aMqrjwmI jwin kY
bhur kho SRI bdn qy
ibn SMk sunwAu bKwin kY
kYsy mYx muK sox khOx
kihby jog n bwq hY
punih punih SRI gurU khYx
khu ijs ibiD BXo ibRqWq hY
17
mqdRmlw CMd:
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

605

Aur fir mrdwny bcn bKwny


ieh CMd svzXy dw iek rUp hY, ijsdw nwm hY mwiqRk duriml ieh 32 mwqrW dw
hY, ijsdw rUp ieh hY:-10+8+14, aMq do lGU qy iqMn gurU (, , ) ieh
mqdRimlw CMd nhIx hY jo 30 mwqRw dw huMdw hY Ausdw rUp hY 8+8+8+6 aMq
gurU () ikqy iksy ilKwrI dI Bul hoeI jwpdI hY jo turI rhI hY
kyeI
kyicq nr, ieAux bYn khYx

-ieh fUMmM qWhI Bw ju kurwhInihx rbwb ko dyin chY


durmiq BRm BUly, jsu pRiqkUly
sT muK qy ind bKwny
hOx mn ieh cwhOx risE lwvox
so pwie n ngr Kujwny 18
SRI gur giq dYnw suin kih bYnw
JK mwrihx duSt gvwrw
ljiq muK hovihx jnm ibgovihx
duK pwvihx jm dwrw
qUM kir inj kwjw, qij nr lwjw
jwvhu ngr bhorI
ipiK suMdr awnhu, SMk n Twnhu
siB krhu fUm Gr torI 19

awpdy XS dy Ault hn
risaw hoieaw
FUMifaW

FUMf

duvzXw CMd:
pRBU jI! fUm mMd miq ieh puir

mm kih iknih n jwno


bYsn dyiex n ikX snmwnw
ikn rbwb nihx awno
ikh idS mYx ab Kojn jwvox?
khAu buJwie suawmI!
qum ko qIn lok kI suiD hY
Git Git aMqrjwmI! 20
puir mihx nihx jwvhu, mrdwnw!
avr sQwn isDwvAu
ijxh idS jMgl gRwm eyk qihx

iks pwsy
smJwky

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

jwie Koj qum pwvAu


jug sirqw mD qW ko jwnhu
rwhk ko so gWAU
nwm iPrMdw qhW rbwbI
jwie su bUJhu nWAUx 21

606

do ndIaW ivckwr

{iPrMdw}

Kojiq pwvhu, jwchu qWhI


nihx dyvih jy qum ko
-nwnk Byjo inkit quhwrynwm
lIjY awKX hm ko
kih mrdwnw suno pRBU jI!
mol hoie jy pwsU
iqxh dy kir hOx lyX su awvOx
puin n jwAux, suKrwsU! 22 Pyr nw jwNw pvy hy suKW dI KwN
byby jI
dohrw:
jwhu susw ky pws qy, kImq

ijqnI hoie
so ly kir gvnhu abih, inj clw jw
iblb siB Koie 23
duvzXw CMd:

mrdwnw qqkwl isDwXo


gXo nwnkI Dwmw
kho ngr siB Kojo hOx hI
nihx rbwb aiBrwmw
Byjiq awn gRwm ab pRBu jI
mol lyin hOx awXo
spq rjqpN jwic ley jb
qUrn qihx qy DwXo 24
qRY bwsur qihx phuxco jweI
Kojiq bUJiq nr ko
jug bwsur qihx Kojiq iPirE
ko n bqwvY Gr ko

sq rupzXy

mnuK L
do

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

SRm sox vwkul BXo AudwsU


hit awvn ko qwrI
bYsiq BXo mhIruh CWhI
iPkrvMd huie BwrI 25
kOn nwm ikqqy qum awXo?
bUJo iek nr aweI
Kojiq ho ikxh ko, kw kwjw?
hm ko dyhu sunweI
icMqwqur aiqSY icq mWhI
dIsiq qoih illwrw
kro mnorQ apnw pRgty
puin ijh Qwn agwrw 26
dohrw:

607

Qkwn
muV
ibRzCW dI Cwvyx

puiCaw iek mnuK ny pw:-mwnv


kMm kIh hY

mzQw
ijzQy Gr hn
DIrj koml cMgy pw:-bYn

mrdwny Aur iDRq BeI, bcn


suny imRdu swr
hrKmwn huie kir qbY, Aucry
bcn ivcwr 27
duvzXw CMd:
vqn rwie Boey qlvMfI

nwm jwin mrdwnw


eyk iPrMdw ahY rbwbI
Kojox iqsih, sujwnw!
nwnk vydI Byjo iqh iFg
lyin rbwb rjweI
Kojo so bhu hwQ n awvY
XW qy mn ibkulweI 28
nwm iPrMdw hmrw jwnhu
pTvo qUM muJ pwsw

hukm hY

ly rbwb jwvhu ab qihx ko


jihx hYx mXw avwsw
Bvswgr qy nr bhu qwrn

dXw dy Gr (gurU jI)

Gbrw irhw hY
Byijaw igaw hYx qUM myry kol

{iPrMdw}

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

608

Dwro suqY srUpw


as ibiD bdnih bid kir ies qrHW awKky
awno
sohNw
suBg rbwb anUpw 29
dohrw:

Aur acrj hY hrK kir, mrdwny


iqh kwl
-ikq qy lIn inkws Xih- nihx gqI
jwnI iqh cwl 30
duvzXw CMd:

adBuq dyKiq hI ibsmwdo


khAu mol ieh joAU
ieskI sm ko aOr n pyKo
lyhu mol kih soAU
nhIx mol ies ko qum pwhI
aYsy khiq iPrMdw
pun hmnY lYno BI nWhI
SRI avqwr mukMdw 31
mrdwnw mn hoie ihrwnw
bUJiq iqh pRiq aYsy
ey rbwb qum ikq ibiD dIno
mol n lYho kYsy?
siB ibrqWq BnIjY apnw
Kovhu sMsY hmrw
SuB suBwie, SuB byK, mDur bc
Byd n jwno qumrw 32
Bniq iPrMdw imRqmMfl ko
ieh rbwb nihx liKXy
anq azgR so nhIx vjwvhu
SRI nwnk jihx ipiKXy
qhW bjwvhu, cil mrdwnw!
sMg clhux mYx qyry

mukqI dwqy qox


iqs qweIx

sMswr
nW smJo
hordy agy
ijzQy vyKo

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

pwd pdm ko drSn kirhOx


irdy lwlsw myry 33
jugl cly Aur hrK ibswlw
phuMcy jhW ikRpwlw
pd aribMd and kMd ky
prsy Dir kir Bwlw
nOmy idn awXo mrdwnw
Dro rbwb agwrI
kml bdn qy bc mkrMdw
boly SRI dMBwrI 34
bhuq iblm lgweI qihxvw
BeI bwq khu qYsy
pRBu jI! Byv n jwno jweI
khOx bcn mYx kYsy
awp Kudwie Drq avqro
acrj hyriq cirqw
gXo gRwm mYx qum ju bqwXo
BXo ibawkul iPrqw 35
jug bwsur mYx gRwm Koij kY
hit awvn ko qwrU
awie sMq ieh sMg ju myry
dIin rbwbih cwrU
qIn idvs mYx phuxco jweI
qIn idvs qihx bIqy
qIn idvs mYx muir kir awXo
iblm lgI ies rIqy 36
hwQ bMd kih bcn iPrMdw
awnd kMd! sunIjY
huqo pucwvn ieh rbwb br
ikRpw isMDu! so lIjY
drSn kI lwls QI muJ ko

609

donox

mzQw

dMB dy vYrI
dyrI

do

suMdr

sRySt

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

hrK srs drswXo


siB ibiD jwnhu aMqrjwmI
ieh ibiD khiq isDwXo 37
ibdw krn gvno
mrdwnw BXo aidRzSM soAU
ikq ko gXo n jwno iqh iCn
hyriq ibsmY hoAU
irdy ivcwr kriq Bw bhu ibiD
-BXo n nYn ibhInw

mur iFg qy dur Cr sw kirgw


Byd n iqh ko cInw- 38
awXo jb, bUJo SRI nwnk
kihx lO jwie pucwXo?
mur iFg qy dur dIso nWhI
hyriq acrj awXo
kih kir bYs gXo mrdwnw
bUJn lgw dXwlw
huqo kOn ieh mwnv? swmI!
jWih suBwie rswlw 39
apr nrn sI XW kI giq nihx
ruicr rUp duiqvwnw
bhur rbwb Aupwien dInw
suBg alOikk awnw
dInw nwQ! kbhu Xih gwQw
BXo ij aMqrDwnw
Skiq vwn ipK ibsmY muJ mn
suin SRI gurU bKwnw 40
huqo sMq gMDrbn mWhI
ijh hir kIriq pwrI

610

bVw KuS hoieaw hW pw:-aiDk

nZrox gYb ho igaw


hYrwn hoieaw
myrIaW azKW qox (KwlI Bwv) pry nhIx
hoieaw (a) Bwv, mYx azKW qox hIN nhIx
ho igaw, jo mYx iksy pwsy jWdw dyK nhIx
sikaw
myry pwsox iCp ky Cl ijhw

ikQox qk
iCp igaw

gurU jI qox
ijsdw
hor
kRWqI vwlw
Bytw
suhNw acrj
lop ho igaw

dyviqaW dy rwgIaW ivcox

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

ins idn rihiq pRym rMg rwqw


ieh rbwb kr DwrI
icrMkwl kI cwih huqI mn
bwidq dyin rswlw
so ab dXo, bjwvhu ly kir
iblm n kir drhwlw 41
awiesu mwn lXo mrdwny
krn lgo qb sur ko
SRI guru Bno bnih sur awpy
vwvhu iblm n kir ko
suniq vjwXo iqxh qqkwlw
sur bingw qb awpy
aYsI bwq n acrj qW ko
jWih surwsur Qwpy 42

611

hQ ivc lYky
ies) suMdr vwjy dy swL dyN dI (AusL)
CyqI (vjwE)

pw:-awCy
vjwvhu
sur ho igaw
dyvqy qy dYxq ijsny Qwpy hn, Bwv gurU
jI L (a) sr-asr sr rwg dIaW
imTIaW surW asr ibjlI awd dIaW
Gor surW, avwdW

BeI avwj quhI inrMkwrw


inrMkwr krqwrw!
{mrdwny dI rbwb}

iqh pICy SRI nwnk ibnqI


hovih qwr mJwrw
Bey pRym mYx psu pMCI siB
mohy mn Auidawnw

ivc
bn dy pSU pMCI

{rbwb suN ky psu-pMCI mohy jwNy}

qruvr qy rs incurn lwgo


ivsrw siBin apwnw 43
suin suin SRI nwnk mn BweI
lgI smwiD aKMfw

drKqW qox covn

plk jutI jug Bey ibdyhw


sws dsm dr mMfw
ho aCoB Corihx nihx iqh N ko

plkW juVIaW dovyx

sB L awpw

{rbwb suN ky gurU jI dI smwDI lgNI}

itk gey

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

bIiq gey idn doAU


pdmwsn bYsy as sohiq
ijv iSv klml KoAU 44

612

dyKo pRsMg Krw sOdw pMnw 234 dI tUk


klwn srUp, (a) iSv jI (e) klwn
mukqI mwnox pwpW dy KY krn vwlI mukqI
awp smwDI lweI bYTI hY

ieiq SRI gur nwnk pRkwS gRMQy pUrbwrDy rbwb lwvn pRsMg brnn nwm
pYxqIsmox Dwie 35

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

613

36. gur crn mMgl mrdwny dI BuK byby jI pwsox ivdw


35<< ipClw aiDawie qqkrw - sMKyp ilMk aglw aiDawie >>37
{byby nwnkI nwl bcn iblws} 40

dohrw:

sRI siqgur pwrs crn, mn mnUr mm Byt


mnUr=imztI vWgU mr cukw, pr iKMGr ho cukw lohw lohy dI mYl Byt=imlwp, Cuh
pRwpq hovygI Pyt=Gyr, Gyrw, PwhI, cot

kMcn so hovih jbih, lgih n jm kI Pyt 1


arQ:
myry mnUr (ho cuky) mn L jdox sRI siqgurU jI dy pwrs (rUpI) crnW dI Cuh
pRwpq hovygI, (qdox) Auh sony vWUM (SuD) ho jwvygw (qy Pyr AusL) jm dI Pyt
nhIx lgygI
duvYXw CMd:

lgI smwiD ibqy idn doAU


locn kml n ibksy
mrdwny qn CuDw aiDk BI
pRwn jwihx ijAux inksy
ko mwnv qihx idRSit n awvY
ijh qy jwcih Kwnw
huqo inkit inrml jl sIql
iqK hY krih su pwnw 2

nw iKVy Bwv nW KulHy


BuK

mMgy Bojn
Auh (pwNI) pIvy

dohrw:

qij kir pRBu ko jwie nihx, mn


mihx kriq ivcwr
-ikh ibiD bIqih sMg, ien inBygw
hovih kSt apwr 3
sorTw:

Bwv, hoS awAuN qy

ab ky dyih mJwr, awvihx mWgo


ibdw mYx
jwvox apn agwr, kTn rihn hY
sMg ien- 4
duvYXw CMd:

bhuq CuDw mihx BXo ibhwlw


srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

Bojn hwQ n awXo


qij nihx skeI dIn dXwlw
bnI kTn, duK pwXo
asmMjs BI donox bwqYx
-inkit rihn puir jwnw-
kriq ivcwr rwiq siB bIqI
BXo Audy puin Bwnw 5
aMbk aMbj ibksy iqh iCn
Bey sucyq srIrw
mrdwny ky Aur kI liK kir
boly vwk gMBIrw
ikh ibiD kI suD bdhu
awpnI?
bdn rho murJwXo
suin kr SRI nwnk ky bcnw
kihn lgo ibkulwXo 6
CuDw ippwsw qumry invry
iqn qy kSt n koAU
kYsy qum ko awn ibawpihx
rwvr isrjy soAU
hmrw nr qn, iqn ibn guZr n
asn bsn inq cwhox
BXo CuDw sox aiDk ibhwlw
ikh qy pRBu jI Kwhox? 7
qum jy sMg rKo inq cwhiq
dUr CuDw kir morI
bwsur qIn asn ibn bIqy
ibkl bpuK, ibn jorI
ikh ibiD hoih moih inrbwhU
asn acn icq cwhw
iek inrbl qn, dUsr pd sox

614

aOKI aw bNI
Gbrwht, kTnweI hoeI
pws rihNw Sihr jwNw
sUrj
kmlW vrgy nyqRW

awKo

ivawkul hoky
qRyh

awp dy rcy hoey hn

idn
ivawkul hoky srIr kmZor ho igaw
hY
Bojn KwvN L icq cwhuMdw hY
dUsry pYrW nwl

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

sdw pMQ avgwhw 8


dohrw:

SRI nwnk awnn BnY,


suin mrdwnw! kwn
hm sMg aYsy hI sdw,
rhhu awp prmwn

615

qurnw peygw
muKox ikhw
kMnI
prvwN hY (qW rho)

sorTw:
kY muJ CuDw nswih,

jW dUr kro

kY dIjY muJ Kwn ko


qO hovih inrbwih
nwqur sMg n puzjeI 10

jW
nhIx qW swQ nhIx puzjdw

duvYXw CMd:
ieh bwqYx siB iFg krqwrw

krn krwvon joAU


hmry sMig jwinXy as ibiD
js bin kwtih soAU
KuSI hoie qO inkit rhIjY
nqu jwvhu inj Dwmw
suin kir mrdwnw Aur
Brmo, kry Xwd suq bwmw
11
jwAux inkyq indys dyhu pRBu!
suD qumrI siB dyAUx
BXo qXwr cln ko Gr jb
boly alK aByAU
susw avws rbwb DrIjY
bhur jwhu mrdwnw!
krunwiniD ky suin kY bcnw
puir mihx ikXo ipXwnw 12
gXo inkyq nwnkI qb hI
BI sSMk jb dyKw
suMdr pIVHw dIn ivCweI

ieho gl hY
jYsI aw bNy qyhI kty
nhIx qW
puzqr qy vhutI L
awgw

alK qy aByv rUp gurU jI


byby jI dy

igaw
sMsy ivc

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

awdr kIn ivSyKw


bhuq idvs mihx hm Gr awXo
khW rhy mrdwnw?
ieh rbwb kI kImiq ikqnI
jo aiq suMdr awnw? 13
BRwqw kOn Qwn aib bYsy
kml bdn giq dYnw?
kih mrdwnw awies ly kir
hOx jwvox inj aYnw
inbhY sMig n iqn kO muJ qy
klwvwn avqwrw
iqn sm hovY inkit rhY so
Kwiex n kbhux ahwrw 14
Drn rbwb sdn mYx awXo
qum kih dyhu sMdysw
qlvMfI mYx BXo qXwrI
kho bcn jb aYsw
suniq nwnkI nYnn nIrM
bUMd igriq Dr mWhI
DIr hrI, Aur pIr ghIrw
qjo hrK, suK nWhI 15
qn snyh swgr mihx mgn
gwn iknwr n pwvY
nihx iFg nwnk rUp jhwjU
ijs alb qir jwvY
dwsI qulsW bIcI ky sm
Aubrn DIr su dyeI
pOxCiq bdn, Bniq idlwsw

616

muK mukqI dwqy


Gr
Eh klwvwn avqwr hn

Gr
qusIx awKo snyhw (pyikaW leI)
iqawr ho irhw hW

hOslw tut igaw irdw pIV nwl


PiVaw igaw (a) irdy ivc fUMGI (pIV)
peI
gur) vjUd dy pRym rUpI smuMdr ivc
fub geI
gwn rUpI iknwrw

lihrW
qr pYN vwsqy DIrj dyxdI hY
muKVw ipawr vwk kihMdI hY pwCdyq

jqn anyk kryeI 16


srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

rodn kriq n invrY ikq ibiD


jzdip irdw gXwnI

617

iksy qrHW
Bwvyx

sPl igawn Auho hY ijs ivzc pRym hY, pRym ivhUNw igawn sPl nhIx hY byby jI dw
igawn, siqgur dy rzbI vjUd dI pihcwn, pUrn gwn hY pr Pyr AunHW dy kIrqnIey
dy tur awAuN pr AunHW dy mwnuKI srUp leI ibrhw, igawn qy pRym dw sMgm hY
pRym
SRI nwnk snyh kI mihmw

ivCurn qy iblKwnI
huqo jrwm gXo ikq kwjw
awvw iqh iCn mWhI
ibsmwdo rodiq pSXMqU
qulsW sox bc pRwhI 17
khu kYsy kw BXo kukwjw
rodiq kwlU qinXw?
qulsW Bniq clo mrdwnw
eykl BRwqw guinXw
hoihx AudwsU, jwihx ibdySw
ibCurn ko duK mwnw
Drn rbwb abih ieh awvw
suin kir rodn Twnw 18
Bniq jrwm rhih mrdwnw
ijs ibiD, kirXy soAU
rwKihx iehW, n jwvih Gr ko
ikAux Audws Aur hoAU
suin awrj suq! jy mrdwnw
rhY BRwq ky pwsU
prcy rhYx dUr nihx jwvihx
nqu puin hoiex AudwsU 19
inkit rhiq awnn aribMdw
kib kib hOx pSXMqU
jwihx ibdyS n dIsihx mohU
mn liK ieAux iblKMqU
kih jrwm nwnk pr inScw

GbrweI

hYrwn ho igaw vyK ky


ikhw
kwlU jI dI spuqRI
iekzlw vIr jI L smJky

pw:-hrKih
byby jI boly hy sRySt dy spuqR

nhIx qW
muK kvl
mYx vyKdI hW
mYL
Gbrw irhw hY mn

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

Aur iQr igr sr qyry


BRm bzjr qy Qrhr folo
DIr nsI ieh byry 20
inqwpRqI muJ ko smJwviq
ab ikAux Aur mihx BrmI?
SRI nwnk aivlb sdw inj
lKihx su iqn ky mrmI
pun mrdwnw jYsy rih puir
qYsy krhu AupweI
kYsy irdY Audws BXo hY
ikAux qlvMfI jweI? 21
Bniq nwnkI bUJhu iqh sox
ikAux idlgIr BXo hY?
kih jrwm sunIXy mrdwnw!
ikAux qum cln cho hY?
SRI nwnk ko bhu ihq qo pr
kYsy BeI ivcwrw?
rho sMig, nw krhu pXwnw
cho ju ilhu n avwrw 22
suin jrwm iqn sMg n inbhY
klwvwn avqwrw
lgI smwiD qIn idn bIqy
hwQ nw awie ahwrw
iqn ko BUK pws nihx kbhUM
hOx Bojn inq cwhOx
ngr mzD muJ nhIx sMdyhw
kwnn kihx qy KwhOx? 23

618

phwV brbr iQr hY


ieMdR dw SsqR Bwly vrgw ijs qox phwV
frdy hn
ies vyly

awp awsrw rUp hn (AuhnW L kI loV hY


awsry dI) pw:-jg
jwNdy hn ByqI AunHW dy

pRym

swL dyN ivzc) dyrI nhIx


mrdwnw boilaw

mYL) hzQ nhIx awXw

Sihr ivc qW (aMn iml jwN dw) mYL


sMsw nhIx (a) iksy nwl myrw snyh nhIx
bn ivc

mrhrI CMd:
suinXy mrdwnw! kir gujrwnw

ijh ibiD hoie qumwr


srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

rhu puir sulqwnw kir Gr Kwnw


dono kwl ahwr
jy gvnhu awnw ilhu Dn pwnw
kir KrId qihx KwAu
nw krhu pXwnw, rhu ieh Qwnw
nwnk iFg hirKwAu 24
suin kir mrdwnw Aur hrKwnw
kIno rihn ivcwr
muK bcn bKwnw qum kih mwnw
jwAux n mY awgwr
hoeI puin rYnw, rho su aYnw
KuSI nwnkI BUr
ijAux huie ruk gRh nr jwvih
iqh tir
iqAux Aur pIrw dUr 25

619

donox vyly Gr KwE KwNw


horQy Dn hzQ ivc lE

KuS hoky

Gr

jIkuN hovy rok gRih dI (iksy) mnuK L


qy Auh jwvy tl
ht geI

duvzXw CMd:

Bor BeI mrdwnw bolo


jwvox nwnk pwsI
Bojin kir qXwr quJ dyvihx
Kwie jwhu CuD nwsI
mwn bcn muK aco ahwrw
gvnn BXo qXwrI
gr ko cIr jrwm dXo qb
pihro hrKiq BwrI 26
bIs rjqpN dIny bhuro
Bniq nwnkI bYnw
sdn awin muJ drSn dIjY
Bnhu ibnY gun aYnw
aiDk lwlsw ihrdy liK kir
dXw Dwir Gr awvYx
jwhu abih mrdwnw! iqn iFg
anq Qwn nihx jwvYx' 27

BuK
jwN leI

rupXy

awKIx

hor

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

kMDy Dir rbwb ko gmno


SRI guru iFg qb awXo
bMdn kir bYso guru boly
ikAux rbwb pun lwXo?
khY gXo mYx Drn jbY
qihx BgnI mnu anurwgw
mm jwvn kI bwq sunI
iqn kIno vf bYrwgw 28
awin jrwm Bny muK bcnw
-jb lO puir sulqwnw
qb lO Bojn Kwvhu hm Grpuin dI KrcI pwnw
bIs kwriKk, gr ko aMbr
dY kir muJy pTwXw
puin BgnI Bin -awin sdn
muJidhu drSn kir dwXw 29
kw kIno qYx eyh kukwmw
aMqih fUMm suBwey
awgY iqn pwlin isrI cMdw
puin jwcy qum jwey
Blo kwj kIno ieh nWhI
lwlc kir Dn awnw
jwhu spd mur mor su dIjY
nihx rwKhu inj pwnw 30
suin nwnk jI! kUr n kihhOx
nihx jwcy mYx jwey
dey awp iqn ihq kir ihrdY
qb ly kir hOx awey
ab ijh ibiD qum bdn bdhugy
qs ibiD mYx anuswrw
ijAux qum sMg hoie inrbihvw

620

ipawr ivzc aw igaw

Krc hzQ ivc idzqw


vIh rupzXy jwmw
ikhw

EVk L
mMgy

CyqI muVky moV


awpNy hzQ ivzc

awKogy
awgw ivzc hW

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

qYsy krhu ivcwrw 31


kih SRI guru nr aws n rKIey
bhu ibkwr ies mWhI
iqRSnw aiDk hoie nihx iqRpqY
bhur bhur BrmwhI
eyk jwc dUjy iFg jwvih
puin qIsir pih dInw
cqurQ qy jwcih huie awqur
iqRSnw kIin aDInw 32
eyk aws rwKhu aibnwSI
iqRSnw nwsih awnw
jihx jihx hoie pucwvih qihx qihx
kIt mzD pwKwnw
Audr ibKy pRiqpwlih joAU
jnmiq dyih ahwrw
pUrb asQn mihx kuC nWhI
puin pY psmiq Dwrw 33
ieh ibiD liK kir asiQr Aur
kir
Dir sMqoK sdweI
jl, Ql, igr, nB qWbr Dr
aih
jihx lg cr acrweI
pRoC pwlnw kriq ibswlw
koie n ibnw ahwrw
as Audwr ko qij kir Brmiq
iqsnw duK prvwrw 34
suDw sny jnu bYn SRon suin mn
mihx awv sMqoKw
jnm jnm kI iqRSnw duK qy
dyie gwn br poKw

621

pw:-kih sRI siqgur aws

mMgky pws
awjZ huMdw hY
duKI
krdI hY prqMqR (mMgNhwr L)
rzb dI

pzQr ivzc (vzsdy) kIVy L vI


pyt
duzD dw) Bojn
pihly QNW ivc
duzD dIaW DwrW psm pYxdIaW hn

phwV akwS qwmy dI DrqI qy


szpW L
qurn vwly jV
bhuq
Bojn
jo Btkdw hY
Auh vyiVHaw hY iqRSnW dy duK ny pw:pr dwrw pRwey duawry
aMimRq vrgy mwno

cMgI qrHW iqRpq kr idzqw

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

bdn bdiq mrdwnw cilXy


qum ko sus hkwrw
sMg clox mYx dyAux rjqpN
ab Bw irdY ivcwrw 35
kho n mytox, cil mrdwnw!
sMig kwj hY qyry
gey ngr mihx sdnih phuMcy
dwsI qulsW hyry
TWFI aDo guhwrI qb hI
bDU! BRwq jI awey
hrK nwnkI aMg n myvih
kykI Gn grjwey 36
pd pMkj pr Dwie Dro isr
Drm pyl kir qWhI
jug kr pr iqh isr qb ly
kir
prm purK puin pRwhI
XW qy hOx qum Gr nihx awvox
Driq crn isr DweI
bhur n imlox awn kir qum ko
huie aOgun aiDkweI 37
sunhu BRwiq jI! ijAux qum BwKhu
iqAux awiesu anuswrw
inj drSn dyviq muJ rihXy
krhu n irdy ivswrw
inq ismrn hOx mn mihx kirhox
kib kib awvhu aYnw
krunw kriq rho krunwkr!
kmlwnn! giq dYnw! 38
jb inj mn mihx imln

622

awiKaw nhIx moVdw


pw:-sdn pRvySM
KVI sI hyTox hI vwj kIqI

jIkUM mor bzdlW dy gzijaW


Aumrox Coty agy Aumrox vfy ny mzQw nw
tykNw, ieh mrXwdw pylky Ault ky
Aus byby ny
doxh hzQW pr byby dw
siqgurU jI ny ikhw
dOVky
Pyr

ikRpw dI KwN
hy kml muK vwly! mukqI dwqy
gurU jI boly

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

lwlsw
ismrhu, jspd awvox
hovOx inkit ikDOx ikq dUrw
qb mYx iblm n lwvox
mrdwnw! ab byby jI ky
dyhu kwriKk joAU
Bniq nwnkI jwcy nWhI
dIn awp hI soAU 39
qUM Bgqin hir kI bhu pwrI,
kho vfy ko suin hY

623

CyqI
jW
dyrI
rupzXy

vifaW dw ikhw (rzb) suNdw hY

{byby nwnkI nwl bcn iblws}

kih sOxpo hm iFg krqwrw


BlI bwq siB bin hY
Bniq nwnkI jwniq hogy
ieh muJ BRwqw jwny
prm rUp prmySur bpu qum
pUrn purK purwny 40
bwrMbwr khwAu n mo qy
susw! kwriKk lIjY
mrdwnw inj bMs imrwsI
pun awvih qb dIjY
CUCw kbih n Byjhu XW ko
qU bydIkul qinXw
isrIcMd inj kOCr pwXo
qzdip dyvn binXw 41
Aur kir hrK rjwie BnIjY
hyrOx dys ibdysw
nihx icMqw icq bIc ivcirXy
Drhu DIr Dr jYsw
ismrhu jb, awvox qqkwlw

swL krqwr pws kih ky sOxp


qusIx jwNdy hovogy ik
ieh mYL Brw smJdI hY
mYx qW quhwL pwrbRhm dw rUp prmySur
dyh DwrI
anwd qy pUrn pUrK quhwL (jwNdI hW)
rupzXy lY lE
awpNI
Byjdy ho (a) ByjNw
spuqRI hYx
awpNy kuCV
qWBI (swL hI) bNdw hY dyNw (a)
quhwL dyNw biNaW
awgw
ik mYx iPr ky dyS ibdyS vyKW
DrqI jyhw DIrj Dwro
Aus vyly

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

kUr n jwnhu bYnw


suniq sodrI sihiq snyhw
skl bcn gun aYnw 42
rhiq iehW jy sdn n awvhu
qzdip BI iDrvwsU
hoAUx aDIr ibdyS gey qy
sunox n ipiKhox pwsU
qij kir moh jwq ho hmrw
ikAux Bwvih Aur qyry
siB mnkI qum jwn bUJkY
ikAux nrhhu iFg myry 43
cihXy moh qjn suin BgnI!
rju snyh jy bMDy
nihx inkyq qy inksin pwvih
aStjwm Ps DMDy
Dir Aur DIr ivcwr ibbykU
ismrn qy mYx awvOx
dyS ibdyS dyKny iezCw
ly indyS qum jwvOx 44
bhu ibiD bdiq bcn, dy DIrw
dey kwriKk soAU
lYkir ibdw cly duKBMjn
mrdwnw sMg doAU
ibrih pIr qy rodiq BgnI
rwKn bs nihx cileI
khiq sMqoK isMG Bw pUrn Dwie
dUK dl mleI 45

624

szcw jwNo bcn


byby pRym nwl
gurU jI dy bcn
suNky byby bolI

vyKWgI
ipawr

gurU jI boly
moh rUpI rzsI nwl
Gr
aTy pihr Psy rihMdy hn DMiDaW
ivc
hOslw
Xwd kridaW hI
pw:-dohd
qyrI awgw
awKky DIrj

dovyx
ivCoVy dI pIV roxdI hY

sBy duK nwS krn vwlw

ieiq SRI gur nwnk pRkwS gRMQy pUrbwrDy ivdw hovn pRsMg brnn nwm
CqIsmo iDawie 36

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

625

37. kQw mMgl nwnk pRkwS iknHW pusqkW qox biNaw


36<< ipClw aiDawie qqkrw - sMKyp ilMk aglw aiDawie >>38
{ihMdwlIaW dI KutweI} 21
{gurU nwnk mihmw} 57
{sPYd rMg dy idRStWq} 57

dohrw:

swgr SRI nwnk cirq, bwlw mMdr rUp


cirq=jIvn dy kOqk sMs. cirqR mMdr=mMdrwcl prbq ijsL mDwNI bNw ky
smuMdr irVikaw mMndy hn sMs. mMdr igr=mMdrwcl phwV

pRym SyS nyqI Bey, kIno mQn anUp 1


SyS=SyS nwg mMdy hn ik mMdrwcl dI mDwNI L SySnwg rzsI dI Qwvyx pw ky smuMdr
irVikaw sI nyqI=nyqRw Eh rzsI ijs nwl mDwNI Pyry lYxdI hY mQn=irVknw

arQ:
SRI (gurU) nwnk (dyv jI dy) cirzqR smuMdr (vq asgwh hn Aus ivc) bwlw
mMdrwcl prbq vWU hY, (myrw) pRym (Aus ivc) SyS nwg (smwn) nyqRw ho
igaw hY (ies qrHW dw) suMdr irVknw mYx kIqw hY
Aujl aMmRq jyhI
cOpeI:

kIriq inrml suKd suDw sI


sur iszKn ihq suzD inkwsI dyvqy rUp iszKW vwsqy pivqR kzFI
dYqW qul jo hn Swkq mdmsq
inscr swkq sm mqvwry
dyX n, pIX n, ibGn pswry PYlWdy hn
2
rUp mohnI aMgd hoey

kiv jI ny gurU aMgd jI L eyQy mohnI avqwr dw idRStWq idzqw hY, kwiedw ieh hY
ik idRStWq dw sdw iek aMg leIdw hY, swry aMg nhIx ley jWdy so eyQy murwd
kyvl gurU aMgd dyv jI dI mohq kr lYN vwlI awqm suMdrqw qox hY, ijnHW ny gurU
nwnk ieiqhws (swKI) jwNUM purKW dy ihrdy rUpI smuMdr qox, (irVk ky) puzC puzC ky
kzF lIqw sI
bymuKqweI rUpI Sbd nwl dYxq ivcl
surw ibmuKqw asur ibgoey
gey
dyAuqy rUpI iszKW L
sur iszKn ko pwn krweI

suK apvrg dIn smudweI mukqI dw suK swiraW L


3
rwhU iek ihMdwl nwmy isK dw jwXw,
BXo rwhu ihMdwly jwXw
Bwv AusdI sMqwn ivcox iek ny

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

ijn pusqk ibprIq bnwXw


js rWkSiS gRsnih kInw
mUrK miq
4

kilmln

mlInw

Aultw
gurU dy js rUp pUrnmwSI dy cMd L gRhN
lw idzqw
pwpW krky

dohrw:

mnorQ pUrn krn vwlI kQw

kihq kQw kiv kwmdw,


gur iszKn ky pws
SRoqn Aur sMsw BXo,

gur iszKW pws

ijn mn sunin hulws 5


cOpeI:

626

nwnk pRkwS dy SRoiqaW dy mn ivc,


ijnHW agy kvI awp kQw kr irhw hY
irdy ivc
pRym BrI cwh
sRySt jIvn cirzqR

sRI nwnk br prm iblwsw

bhu poQI pr hY ieiqhwsw


so qo ilKo avr ibiD qihxvw
qum muK sox avrih ibiD kihvw
6
ieh sMsw hmry Aur awXo
ikAux qum anqih gqih
alwXo?
so kih kr siB dyhu imtwie
guru pd inScw ijs qy awie
7
iqn qy suin kiv bcn bKwnw
qumrI DMn sumiq miqvwnw!
Blo sMdyh awp mn Twnw
Auzqr sunhu dyX inj kwnw 8

kQw
EQy
hor qrHW ikhw hY

hor qrHW ikhw hY

gur crnW dw isdk


Bwv kvI sMqoK isMG jI ny ikhw
buzDI hy buzDIvwnox!
sMsw kIqw

dohrw:

pRQmy qum sMdyh ko,


siB ibiD krOx ibnws
bdnih qy Aucrox bhur,
SRI nwnk prkwS 9

pw:-ieiqhws

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

627

cOpeI:

ijh nr guru crnn mihx pRIqw


khiq suniq kIriq ieh rIqw
kir sMsY ibn sMsy hoie
awn Qwn nihx BrmY soie
10
guru pd pMkj inScw DirhI
awin dyv kI aws n kirhI
BUpiq syvih BUpiq jwcih
iBRq jwck pr kYsy rwcih
11
sUrj hyir kml ibgswvY
Kdoqih qy ikAux hrKwvY
cMd ckor icqv suK pwvY
khu qwrn qy ikAux iqRpqwvY
12
dohrw:

js kihN suNn dI eyhI rIq hY


sMsw ies leI kry ik sMsw dUr ho jwvy,
Auh Btk ky hor pwsy nhIx jwvygw

jo rwjy L syxvdw hY rwjy pwsox


mMgygw
Auh nOkrW dy mMgiqaW qy ikvyx rcygw
vyK iKVdw hY
ittwNy (L vyK ky)
vyKky
qwiraW qox
pihlW

pUrb poQI jo ilKI, SRI nwnk


ieiqhws
ilKvweI aMgd gurU, bwly bdn muKox pRgt hoeI
pRkwS 13
cOpeI:

jb bYkuMT aMgd gur gey


amrdws guru hoviq Bey
bhu iszKn ko kIn AuDwrw
dMB kumwrg Bv inrvwrw Kotw rwh dUr kIqw
14
amrdws gur qy pScwqw
sMswr ivc pRgt
rwmdws By Bv bKwqw
iqn hdUr isK BXo ihMdwlw
qW pr SRI guru bhuq ikRpwlw
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

628

15
lgr
tihl dyg kI aiDk kryeI
mn iesiQr, nihx foln dyeI
pUrn iszK hoie suK pwXw
mwniq gur kI sdw rjwXw awgw
16
dohrw:

tihl dyg kI kriq jihx,


qihx awey gur soie
soiF bMs sivqw Bey,
rwmdws pRBu joie 17

krdw sI ijzQy

dy sUrj hoey
jo

cOpeI:

hyir AuTo gur ko qqkwlw


pRym mgn mihx irdw ibswlw
mMfiq awtw, kr sox lwgo
dyKiq pRBu ko tihl qXwgo
18
ipRSit hwQ Dir bMdn kInI
lgY n mwtI kr Aur cInI
qb qy bKS gurU kI BeI
ipRSit hwQ Dir bMdn keI
19
iqh kI sMqiq mihx jo hoie
hwQ ipRSit Dir bMdih soie
ab qk hY iqn ky ieh cwlI
bKS krI SRI guru ijh FwlI
20

guMnHdw sI
Bwv awtw guMnHNw Czfky
kMf qy hzQ Drky nmskwr kIqI
imztI hzQW L nw lgy
ipzT qy hzQ
sMqwn

ijs qrHW

dohrw:

iqxh kI sMqiq ky ivKY,


iek swkq Bw nIc
SRI nwnk ieiqhws jo,
awvw iqh kr bIc 21

hoieaw hY
hzQ

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

629

cOpeI:

guru aMgd jI jo ilKvweI


bhu nihx ilKI, rhI iek QweI
iek kbIr bMsI imil qWhI
so poQI piF gun mn mWhI
22
kir kukrm ansoD bnweI
apn vifn kI kIriq pweI
bcn anuicq ilKy smudwey
ijnky pFn sunin aG pwey
23
apnw vfw jwn ihMdwlU
iqh kI kIriq ilKI ibswlU
SRI nwnk qy vfI bnwie
mihmw ilKq BXo bhu Bwie
24
dohrw:

bhuq (poQIaW) nhIx sn ilKIaW geIaW


ivcwr ky
Kot kmwky glq, bnwvtI
aXog
pwp lgdy hn

bVI
bhuq qrHW dI
bhuq qrHW

Aukiq jugiq kir aink ibiD,


aSuzD kr idzqI
swKI krI asoD
suin kir Brmy nr bhuq,
ivcwrhIn
ijnky mn nihx boD 25
cOpeI:

iqxh swkq aYsI Aur DwrI


jwn ipqr inj ilKw suDwrI
-gur ky iszK hoihx aiDkweI
hmrI syv krihx mn lweI
26
hmko mwnihxgy bhu mwnv-
ilKI aiDkqw Aur ieh awnv
pUrb poQI huqI ju soeI
deI ibpwsw bIc fboeI 27

ihMdwl L apNw ipqw ipqwmw jwNky


AusdI mihmw) bNw ky ilKI
gurU ky iszK bhuqy hoNgy, Eh (ivclky)

mnuK
vfweI ilawky
pihlI
ibawsw ndI ivc fob idzqI

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

630

pwVy
pMny Cydy dey bhweI
jo SRI gur aMgd ilKvweI
smJky
iqh ko qwqprj siB cIny
aiDk bcn apny iliK dIny bhuqy
28

dohrw:

poQI ilKI ju anqgiq,


suin SRoqw mn lwie
iqxh qy poQI siB ilKI,
swkq jOn bnwie 29

hor qrHW dI, bnwvtI

jo swkq ny bnweI sI Aus qox sB poQIaW


ilKIaW geIaW

cOpeI:

jy hYx nr siqguru isK pUrn


durmiq Brm BXo ijn cUrn
sy mihmw SRI nwnk jwnih
jy inj guru ko Byv pCwnih
30
nihx mwnihx durmiq kih swKI
jOn drs nwnk aiBlwKI
jy mwnihx swkq ko khXo
iqnqy iszKI mwrg rhXo 31
guru SrDw ijn ky Aur hoeI
khiq suniq guru swKI soeI
pY sm pIvihx ibn iqRpqweI
suK pwvihx awgY, ieh QWeI
32
dohrw:

SRI nwnk jsu KIr sm,


ibdq dyiq aihlwd
CMd cOpeI bMd jo imSt,
sihq Bw swd 33
cOpeI:

nwS
Byq L
kbuDI vwilaW dI khI hoeI
jyhVy lok ieCwvwn hn
jo mMnNgy

duD vWU

duD
pRgt awnd dyxdw hY
imzTy
mwVI swKI

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

jy swkq kI khI kuswKI


KIr bIc so jwnhu mwKI
kwFih mwKI dyKih joAU
pIvih pwie imSt isK soAU
34
dyiK bUJ mwKI jo KwvY
sRm hovY qn, pYn pcwvY
kIriq inrml jo Aur Dwrih
krI kuswKI so inrvwrih
35
gurmuK isK aMbuj sy jyeI
gur kIriq riv pRIqm qyeI
iqn so mYx ieh bcn bKwny
suinkir guru mihmw jy mwny
36
dohrw:

bymuK mnuj AulUk jo,


swkq mn bc kwie
iqn ky sMg n bihs hOx,
nihx kCu khOx alwie 37

631

jo dyKky mzKI kzF dyvy


imzTw
vyK Bwl ky
Kycl duzD nhIx pcygw
jo kuswKI bNweI geI hY dUr kry
pw:-khI
kvl
sUrj

mnuK AuzlU
mn bwNI SrIr krky jo swkq hn
JgVw nhIx krdw hW
bolky

cOpeI:

jo swkiq miq jgq ik mWhI


icq smJiq su kdwicq nWhI
bRhmW
jy ibiD awp awin smJwvY
nhIx duStqw Aur qy jwvY 38
kOVI qUMbI dI vyl qox Bwv hY kOVI qUMbI
rs AUKih ky lqw su pwlih
dI vyl L gMny dy rs nwl pwly
imsrI nwl AusdIaW KylW bnwvy

PwNq sox iqh kr albwlih


KMf dI kMD qy vDy Eh vyl
isqw kMD pr biD hY soie
kt qUMbI kib mDur n hoie kOVI qUMbI kdy imzTI nhIx hoAU
39
dohrw:

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

SRI nwnk siB ibiD vfy,


kYsy krox Aucwr
eyk rom bRhmMf bhu,
iqh lIno avqwr 40

632

idsdy iek rom ivc bhuqy hYn

cOpeI:

iszD nwQ jy jqI khwvihx

aMk 39 qox azgy dw Bwv pVHky iksy L sMsw nhIx rih skdw ik kiv jI gur nwnk
dyv jI L sB qox vzfw Auzcw szcw sUrj vzq mMndy sn qy hor iksy dyvI dyv, vlI pIr
L nZr qly nhIx sn ilawAuxdy

amr Bey imRq qy n frwvihx


aOr acwrj bhu mq kyeI
aink klpnw Qwpihx jyeI
41
pIrn pIr aOlIaw swry
ign kir kOn pwie hY pwry
ien ko mwn iqmr Gn sWJU
aiDk dMiB sox Auf gn rwjU
42
klw ibswln ky bil jyqy

ienHW dw mwn hnyrw gwhVI sMJW dw


qwiraW dy rwjw cMdRmW smwn dMBI hYn
swry
bhuqIaW SkqIaW dy bl vwly qwry (smJ
lE)

qwry ibRMdn cmkiq qyqy


aYAux) Gor rwq hY kiljug kurIqI
insw Gor kil kIin kucwly
qskr dMBI iPriq suKwly cor pKMfI
43
dohrw:

mq ij anyk ckor gn,


hrKiq imlw smwj
klml kumd pRPuzlhIx,
qwl pwie kilrwj 44

jo anyk mq mqWqR hYn ckor (vq hYn)

pwp (mwnox kvIaW hn) kvIaW


kljug dw jo rwj hY so qlwAu pw ky

cOpeI:

SRI nwnk sUrj prkwSy


pwCl ignqI skl ibnwsy
Bey sMq aribMd suKwry

kvl

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

633

ckvy iszKn ky duK twry 45


awqp Bgiq ibrwjI jihx qihx Duzp
gwn qyj hY inrml ijh mihx
aYsy gur ky indk jyeI
sm AulUk duK pwvihx qyeI
46
dyviqaW dy hZwr vrHy qk (dyKo pU:
idzb shMsr brK pRmwnw
aDwX 66 aMk 47)

pwvihx nrk mhW duK Kwnw


tyFIaW (szp awidk) jonIaW
iqRgd join pun bwrMbwrw
Dir kir pwvihx kSt apwrw
47
dohrw:

SRI nwnk Aupmw vfI,


mo qy khI n jwie
ijAux kItI igr nihx AuTy,
kriq anyk Aupwie 48
cOpeI:

iqn kI sm nihx dIsih koAU


ijhkI Aupmw dyvox soAU
jo AupmyX qwrqm Aupmw

Aupmw Xog (jYsy siqgurU) vD Gt


Aupmw dyvy sMs. qwrqm
sMswr ivc

huie hwsI iqh kiv kI Bv mW


49
SRI nwnk jo hmry suawmI
jYsy Auh (hn) qYsy AuhI (hn)
jois sois hYx aMqrjwmI
khy vDYx nihx GtYx Gtwey
jnm Dwir jo gurU khwey 50
SRqIaW
byd ircw jo sbd su kIny

Bwv ijvyx kdy byd ircW rcIaW geIaW sn, iqvyx gurU jI ny Sbd rcy pRSn:
sMsikRq ivc ikAux nw rcy?

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

634

Auzqr-kljug dw smW hY, buzDIaW mMd pY rhIaW hn, ies leI ikRpwlU siqgurU ny
suKzly krky rcy Bwv bolI jwN vwlI bolI ivc rcy ieQy murwd vyd dy tIkw krn qox
nhIx, prMqU vyd dIaW ircW dy rcy jwN vWU anuBv qox hY
Aux vyd pd sMsikRq ivc inry vyd pusqkW dy arQ ivc hI nhIx awieaw, dyKo
irgvyd:-15-3
hy suB guN ky dyNy hwry! jgdISr
awp
crwcr jgq ky jwnNyhwr
hYx, sB jgq ko
jwnqy ho, qQw ijs ivgwn vw vyd sy
ivdvwnox ky lIey
pdwrQox ky jwnNy vwly iesy qrHW hyT ilKy mMqrW ivc vyd dy
arQ hor kIqy gey hn:
12-64, 32-10, 17-27, 23-58, 23-60, 31-18, 32-9, 40-1, 4014
duKI dIn logW dw ihq dyK ky
logn ihq dyKy duiK dIny

klI kwl miqmMd ibswlw


Xwqy kry suKyn ikRpwlw 51

dIaW buzDIaW mMd hn bhuq

dohrw:

indk jy indw krihx,


kIriq Cot n hoie
ijAux durwie sis pzqR sox,
Cwdo jwie n soie 52
cOpeI:

ijAux riv ko AulUk muK indih


aMD hoie inj locn muMdih
mwrqMf Gt hoie n jweI
dIpiq siB lokn suKdweI
53
iqAux nwnk kIriq prkwSI
idpiq jhW qihx, indk nwSI
awSRm brn cqur ibsqwrw
SRI gur kIriq krihx Aucwrw
54
qurk sBY qurkn ky pIrU
jwnihx, nwnk gunI ghIrU
klwvwn isD nwQ ij jihx qihx

cMdRmW L
lukwieaw nhIx
AuzlU

sUrj
pRkwSdw hY

ijzQy ikzQy nwS hoey


cwry vrN (murwd ihMdU)

Bwv apNw pIr


jI L guNW dw smuMdr jwNdy hn

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

SRI gur kIriq pUrn siB mihx


55
jihx lO hY ivsiqRq su avnI
srb Qwn mihx kIriq rvnI
qory huqy muvws mukwmw
siB AUpir rwjiq aiBrwmw
56
kibzq:

635

PYlI hoeI hY DrqI


suMdr (a) PYylI hY
gurU jI ny) qoVy awkIaW dy
ivrwj rhI hY (kIrqI) suMdr
kyvVy jyhI

Kurwswn kwbl kMDwr hUM mY kyvfw


sI,
mzD mulqwn hUM ky mwlqI sI iek icztw Puzl
PUlIaw
{sPYd rMg dy idRStWq}

mzky mYx mMdwr sI, mdIny hY


mXMk sm
kMbu jYsI kwSmIr BlI BWiq
JUlIaw
pwrd sI bdwid, nwrd sI
BzKrwid
gMgw kYsI Dwr BeI gMg jU ky
kUlIaw
cOr jYsI cwrox idis sohy siB sIs
pr
swq dIp mzD mYx mrwl pWiq
BUlIaw 57
aml kml jYsI kWSI mYx
ibrwjmwn
suDw sm suDwsr, idzlI dUD
sohIey
jOnH jYsI joDpur, SyS sI sumyru
pr
cMdn sI cIn aO mcIn mWih

klp ibRzC jyhI cMdrmW


sMK
pwry vrgI nwrd dw rMg icztw hY
gMgw iknwry

hMsW dI pMkqI (vWgU)

aMmRq sRI aMmRqsr ivc duzD vrgI


cWdnI SyS nwg jyhI

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

johIey
inpwl mYx inhzksI, kmwAU mYx
kpws sI
ihswr kot ihm sI suKd
avrohIey
awTox idgpwln ky dsn pY
jwie itkI
jhW qihx dyKIey siBin mn mohIey
58
lKnAU swrd sI, lvpuir
vwird sI
hwjIpuir hMsnI sI, rUpw rUm
jwinXy
kirkw aYrwk, Aufgn sI
aYrwn rUrI
Ptk sI Prkwbwd, ibsd
bKwinXy
AudiD bMdr mzD AudiD sI PYl
rhI
kUl su kildrI ky kuMd sI
pRmwinXy
kOfy sI kiljr, siBin muK
rdn sI
nwnk kI kIriq sMqoK isMG
gwinXy 59

636

vyKIdI hY hIry jyhI phwV hY (a)


kwmrUp kupwh
brP jyhI suK dyNy vwlI
vyKIdI hY idSwpwl hwQIaW dMdW

srsuqI jyhI lwhOr bzdl


cWdI jyhI rUm ivc
gVw iek vlYq rUm ivc qwiraW
vrgI eIrwn
blOr Auzjl khIdI hY
smuMdr dy bMdrW qy KIr smuMdr vrgI
iknwry jmnW ndI dy
(mrqbwn) vrgI jwN lvo

rvyl

suPYd kOfI jyhI iek dyS dw nwm


swiraW dy mUMh ivc dMdW (vrgI icztI)
jyhI
gweI hY

dohrw:

ds idS ihMdU qurk mihx, Gr


Gr dyS ibdyS
PulvwrI PUlI juhI, milkw sumn icty rMg dw iek inkw cMbwr mwlqI
Pul qox vzD (suhNI)
ibSyS 60
cOpeI:

gurU jI ny) Dwiraw sI jnm pw:-sm

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

637

avr nrn sr jnm suDwry

jo aYsy kihx so kUiVawry


so nwnk ko jwniq nwhI
kY gur indk indw pRwhI jW awKdy hn
61
jIviq duK pwvihx nr soie
mUey nrk prwpiq hoiex
jo (mihxmw) jwNdy nhIx qy Buzlky kih
nihx jwnihx kihqy jo BUly
ab suin so hovihx anukUly3
62

bYTdy hn Eh huN suNky ankUl ho


jwNgy

dohrw:

suin SRoqn suK pwie mn, kIno


bhur sMdyh
vDI irdy mihx lwlsw, kQw sunin ijnHW dI
pr jyh 63
cOpeI:

as ibiD SRoqn bcn Aucwry


sunhu kvI iev gRMQ mJwry
qUM qW jnk rwj avqwrw
ieh ibiD ilKo vwk suKkwrw
64
jnk qox murwd ieQy qzqdrsI mhwqmw, jIvn mukq qox hY aqy SRI gurU gRMQ swihb
jI ivc sRI gurU jI ny jnk dy arQ awp hI awpNy muKwribMd qox aYAux Aucwry hn:
jnku soie ijin jwiNaw Aunmin rQu Diraw arQwq-jnk Auh hY jo gwnvwn
ar ibRiq L qurIaw pd ivc rKdw hY jnk sIqw jI dy ipqw dw nwm bI sI, jo rwjw
ar gwnI sI asl ivc jnk iek rwjy dw nwm nhIx, ieh iek lkb sI jo imQlw
dy rwijaW dI iek lVI dw sI, ienHW ivc iek Xw keI bRhm gwnI hoey Aux vI
jnk avqwr kihN qox murwd kyvl iksy L rwj XogI kihN qox huMdI hY, ijvyx
hwqm dw avqwr kihN qox hwqm dI jUn pltI murwd nhIx huMdI, pr ies dw
arQ kyvl sKI huMdw hY kvI jI ny awp bI azgy aMk 76 qox 78 ivc ieho Auzqr
idzqw hY
AugwhI
gurU gRMQ kI swKI pwvYx
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

638

qO hmro sMdyh imtwvY


jW ky bcn amol afolw
suKdw mMgl mUl aqolw 65
suin kir kvI gRMQ kI gwQw
kir Aur hrK khiq iqn swQw
bwNI
DMn igrw, miq DMn qumwrI
jW qy mn mihx smJ AucwrI
66
bVy purK dI swKI vfy purK hI kihMdy
khiq mihq kI mihqih swKI
nhIx alp qy jwvih BwKI
SRI nwnk ieiqhws punIqw
gRMQ anuswr kQI mYx rIqw 67
pun gurudws BXo jo BweI
kCuak kIin ij gurU vfweI
SRI arjn kI rihiq hjUrw
iszKI aiDk pRym bRq pUrw 68
suin gurU arjn ijh kI bwnI
br dIno asibiD giqdwnI
pFih pRym kir kY isK joAU
iszKI ko pRwpiq hY soAU 69
iqh anuswr kQI mYx gwQw
iqh kI swK sunhu ihq swQw
SRI guru goibMd isMG hdUrI
mMnI isMG BXo giq rUrI
70
ijh isr lO iszKI inrbwhI
iqh anuswr kQw mYx pRwhI
ipRQmY sunhu gRMQ kI swKI
ihrdy mihx SrDw idF rwKI
71

hn
Coty

ijs ny pw:-kCU kIn ijn

suMdr gqI vwlw pw:-hoieE


isr qk
khI
kiv jI dzs rhy hn ik sRI gurU gRMQ
swihb jI, BweI gurdws jI, qy swKI BweI
mnI isMG jI qox mYx ieiqhws lIqw hY

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

639

SRI gurU gRMQ swihb jI vwk


awip nrwieNu klw Dwir jg mih prvirXAu
inrMkwir awkwru joiq jg mMfil kirXAu
jh kh qh BrpUru sbdu dIpik dIpwXAu
ijh isKh sMgRihE qqu hir crN imlwXAu
nwnk kuil inmlu avqirAu aMgd lhNy sMig hua
gur amrdws qwrN qrN jnm jnm pw sriN qua 2
sveIey m: 3 ky
...............................
sqjuig qY mwiNE CilE bil bwvn BwieE
qRyqY qY mwiNE rwmu rGuvMsu khwieE
duawpuir ikRsn murwir kMsu ikrqwrQu kIE
AugRsYN kAu rwju aBY Bgqh jn dIE
kiljuig pRmwNu nwnk guru aMgdu amru khwieE
sRI gurU rwju aibclu atlu awid puriK PurmwieE 7
sveIey m: 1 ky
dohrw:

bhuq

ieqwidk SRI gRMQ mY, ilKy svzXy


ibRMd
inrMkwr awkwr By, sRI guru aMgd Bwv gurU jI inrMkwr dw srUp hoey
kMd 72
cOpeI:

sRI gurU gRMQ swihb jI ny

muhurmuhU sRI gRMQih khw


smiJaw hY
so qum swc ik JUTo lhw?
vwk gRMQ ko swc ju mwnih
nwnk hir avqwr pCwnih
73
SRI arjn ky rhiq agwrI
BXo gRMQ ko jOn ilKwrI
qW kI khI sunhu ab swKI
SRI gurudws nwm ijAux BwKI
74
BweI gurdwso vwc
inrMkwru nwnk dyAu inrMkwir awkwr bNwieaw
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

cOpeI:

640

guru aMgdu guru aMg qy gMghu jwNu qrMg AuTwieaw


amrdwsu guru aMgdhu joiq srUp clqu vrqwieaw
guru amrhu guru rwmdwsu anhd nwdhu sbdu suNwieaw
rwmdwshu arjnu gurU drsnu drpin ivic idKwieaw
hirgoibMd gur arjnhu guru goibMd nwAu sdvwieaw
gur mUriq gur sbdu hY swDsMgiq ivic prgtI awieaw
pYrI pwie sB jgqu qrwieaw 2524
vwr 24 aMk 25
QweIx

aOr ilKo bhuqy iesQwnw


ivcwr
piF kir gun lyvhu miqvwnw!
bhur jnk rwjw avqwrw
aYsy iliKE gRMQ mJwrw 75
so Aupmw hY iqh kI deI
jog Bog dono sm ikeI
ijAux igRhsiq mihx jnk AudwsI
iqAux sRI nwnk By suKrwsI
76
iesI hyq qy dUsr crnw
Kol arQ nIkI ibiD brnw
kvl pwNI ivzc ijvyx
rhy jgq jl pdm ivcwr
Xwqy kir lIjY inrDwr 75 inrnw
dohrw:

rwjw ieMdR dw

aiq Audwr ieh inRpq hY, BXo


ieMdR avqwr
aYsy Aupmw Aur lKo, jnkih kI
suKkwr 78
suin SRoqw hrKiq Bey, mn sMdyh
imtwie
BXo Dwie pUrn aby, pFiq
suniq suKdwie 79

ieiq sRI gur nwnk pRkwS gRMQy pUrbwrDy SRoqn sMdyh imtwvn pRsMg
brnn nwm sYxqIsmox Dwie 37
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

641

38. gurU nwnk mMgl Bw: lwlo imlwp


37<< ipClw aiDawie qqkrw - sMKyp ilMk aglw aiDawie >>39
{BweI lwlo imlwp} 7..
{nOx pRkwr dI BgqI} 18.

sRI bwlw sMDuru vwc


qotk CMd:

guru nwnk Dwn sdw kirXY


Bv bMDn mYx puin nw pirXY
suK swgr rUp Aujwgr jo
Aujwgr=pRiszD pRgt

siB jIqn dMBih awgr jo 1


awgr=sRySt (a) smUh, swry, KwN, Kjwnw sMs. awkr

duK dwird doK inkMdn hY


aribMd duqM pd bMdn hY
duqM=SoBw

suK kMd mukMd gXwnGn


mukMd=mukqI dy dwqw Gn=bzdl

Srnwgiq ky aG EG hn 2
EG=smUh

Bv mYx Bv kwrn jWih Drw


Bv mY=sMswr ivc Bv Drw=avqwr lIqw

ab cwihiq qWih spUr krw


miqmMd inry nr BUr Bro
inry=nrk sMs. inr=nrk (a) kyvl quk dw dUsrw arQ ieAux hY:- (sMswr
ivc) KotI mq vwly bhuqy lok hI inry Bry pey hn BUr=bhuqy

ipK kY hir kIriq syq kro 3


syq=pul

iqh AUpr pwr pry nr so


pd pMkj syviq jo Aur sox
guru rUp ibKY inq Dwn DrYx
inrsMs Bey jm qy n frYx 4

arQ:
(Aus sRI) gurU nwnk (jI dw) Dwn sdw krIey jo pRiszD suzKW dw smuMdr hn,
(aqy) jo swry pKMfW dy ijzq lYNy ivc (sB qox) sRySt hn (qW jo) sMswr dy
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

642

bMDnW ivc nw PsIey duzK dildR qy doSW L dUr krn vwly hn, AunHW dy kvlW
dI SoBw vwly crnW pr (myrI) nmskwr hY, jo suK dw mUl qy mukqI dy dwqw,
gwn dy bzdl qy Srn awieaW dy swry pwp dUr krn vwly hn ijs kwrN
krky (gurU nwnk jI ny) sMswr ivc avqwr lIqw, Aus L huN pUrN krnw
cwhuMdy hn, ieh dyK ky ik KotI mq vwly purK bhuqy nrk ivc Bry gey hn
(awp ny) hrI dw kIrqn rUpI pul bNw idzqw, jo purK Es dy Aupr dI (lGy)
Eh pwr pey hn, jo (purK) idlox crnW kmlW L pUjdy hn, jo gurU rUp ivc
inq iDawn Drdy hn, Eh inrsMsy ho gey hn (awpNI klwn dy sMsy qox)
(ar Eh) jm qox (huN) nhIx frdy
dohrw:

inksy puir sulqwn qy, mrdwnw


sMig lIn
kmlwnn qy bc Bny, SRI guru
prm pRbIn 5
qotk CMd:
cilby icq cwhiq ho ikq ko?

ab dyhu bqwie, clYx iqq ko


inj dws AuDwrn kwj cly
bhu mwnv ky ijn dUK dly 6

EDr L clo

duvzXw CMd:

kih mrdwnw ijq inj iezCw


gzChu szC srIrw
awgy qv pwCY hOx cil hOx
SRI pRBu gunI ghIrw'
jug guru khYx eymnwvwdU
eyk ngr Aur liKXy
qihx qKwN iek lwlo bseI
clh pRwk iqh ipiKXy 7

clo hy suhNy srIr vwly


azgw qusW dw
hy guNW dy smuMdr
pw:-qb
jwNox
pihlW

{BweI lwlo imlwp}

ieh ibiD kih kir kml bdn qy


cwly
mMd mMd giq jwey
rwh ivc crn pw:-pdmI
pdvI mYx pd pMkj suMdr
crn) jo dwsW dy idl ivzc vzsdy hn
dws irdy ju bswey
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

bwsur ds spqm mihx phuMcy


ngr eymnwvwdU
gey sdn iqh doK inkMdn
syvk dw aihlwdU 8
hyir muKwribMd Bw TWFo
pd bMdn krbMdy
drs iblokiq SWiq BeI mn
lwlo irdy andy
icq krqwr inq hY qo ko
bYs ikriq ko kirXy
bUJiq lwlo awey ikq qy?
krunw sdn! AucirXy 9
bys apUrb rUp anUpm
mDur muKr giq dYnw
cIq inrMqr pRIiq vDI muJ
hyriq hoviq cYnw
kih nwnk prdySI hm hYx
nhIx inkyqM nyrY
lKhu bys drvyS hmwro
dyS ibdySn hyrYx 10

643

sqwrW

and dyN hwry


Bwv lwlo vyK ky
hzQ joVky

bYT

imzTy vcn pw:-bcn

Gr
vyKny hW

CpX:
drSn prsiq imtiq kluK

pwp

SuB bdn ibrwjih


jnm mrn Bv mzD nSt
kir qm qn Cwjih
hm sm nr aG kriq
iqnih apvrg Audwrih
Aupjiq suK Aur mzD
suniq hAux bcn iqhwrih
suKkMd mukMd su sMq ho
nwm Aucwrn inj kro
qum crn Srn mn prn mm

muKVw pRkwS irhw hY


sMswr ivc
krnhwrw quhwfw srIr SoB irhw hY
mukqI dyN leI Audwr ho

myrw mn ipaw hY (a) myry mn ny prnw

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

krunw kr! krunw Fro 11


dohrw:

644

(awsrw lIqw hY)


hy ikrpw dI Kwn ikrpw (krky)
psIjo

boly SRI muK sox bcn,


jwn jwhugy awp
ab bYshu ikRq ko kro,
hir hir jipXy jwp 12
duvzXw CMd:
pRgto qpw eyk SRI nwnk

lwlo jI boly

Bwsiq ho qum soAU


nihx smwn rwvir ko dIsih
Kojo ds idS joAU
qzdip BI qumry ibn BwKy
nihx awviq prqIqU
kih mrdwnw jwnhu soAU
rwKhu SrDw cIqU 13
sMkr CMd:

suin kir khiq BXo bc lwlo


kOn vrn qv nwm
srb ibRqWq jnwvhu apnw
ikh asQwn Dwm
mrdwnw liK nwm hmwrw
ibcriq ien ky swQ
bydI kul ko cIn imrwsI
nwnk jI mm nwQ 14
duvzXw CMd:

bMd AuBY kr bMdn kInI


suin kir lwlo qb hI
sIs Dro pd pMkj AUpr
pRwpiq inScw jb hI
swdr so qb mMc fswvw
bYs gey iqh kwlw

Gr
jwNox

suawmI
dovyx hzQ

plG fwihaw

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

suK swgr pUrn jgdISw


dwsihx krn inhwlw 15
awiesu pwie asn kirby ihq
gvno lwlo qb hI
bUJiq Bw mrdwnw bhuro
hm so kihXy siBhI
kOn ahY ieh mwnv swmI!
ijh pr krunw kInI?
Bwg vfy ieh dIsiq mo khu
buziD Bgq mihx BInI 16
suin kir bcn Aucwry SRI muK
cInhu sMq srUpw
Bgiq kriq bIqy kuC jnmw
ab BI sPl anUpw
nO ibiD Bgiq ahY mrdwnw
jw mihx eyko hoeI
Bv swgr qr giq ko pwvY
nihx liK sMsw koeI 17
mrdwnw bUJiq Bw qb hI
siB ibiD Bgiq khIjY
ijxh ky kriq prmgiq pwvY
Bvjl Bly qrIjY
sRI muK Bniq Bey iqh kwlw
sunIey Bgq pRkwrw
ipRQk ipRQk hOx BwKo siB hI
jy hYx Bgiq acwrw 18

645

inhwl krn vwly


Bojn krn
gurU jI qox) puCN lgw
mYL dso
mnuK

pw:-Aubwcy

ijs ivc
sMswr mukqI
nW jwN

vKo vK
krm

{nOx pRkwr dI BgqI}

(A) sq sMgq sSRKw krnI

syvw A), (a) (e) awid nOx azKr


asW BgqI dIaW BWqW azf azf smJ aw
jwN leI lwey hn pw:-ssUKw
smW guZwry

iml iqh kwl ibqwvY


(a) hir guru ko ieiqhws sunIjY kQw

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

mn eykwgr lwvY
(e) pd aribMd mild krY mn
guru mUriq Aur Dwnw
(s) pRym sihq gun gwvih muK
sox
pulkwvl qn awnw 19
(h) dm sm Bw ibrkq krmn
qy
surgwidk qij cwhw
(k) pr ky doK n cIniq mn mYx
hwn lwB sm qwhw
(K) Cl ibhIn siB hI qy hovn
hrK Sok nihx awvY
(g) idRV inScw krqwr ivKY
aiq
fol n kbhUM jwvY 20
(G) hir srUp siB hUM ko jwnY
rivE siB ky mWhI
ieh ibiD hY sUCm kir vrnI,
eyk prwpiq jWhI
kul smyq qir hY Bvswgr
avr qrYx iqh sMgw
Bgiq kriq mwXw nihx mohih
rwcih hir ky rMgw 21

646

crNW kvlW Auqy BOrw kry mn L


irdy ivc
pw:-pRB ky
lU KVy srIr qy lY awvy
ieMdRy rokNy mn L rokNw
iezCw
prwey
brobr AusL

pUrn ho rihaw
sMKyp khI

cUlkw CMd:

mrdwnw suin kr qbY


mzQw rzKky awKdw hY
pd pr Dwir illwr alwvY
siqbcn qum kihiq ho
jy Bv ky duK dwr imtwvY kTn duK (a) duK dildR pw:-drd
22
duvzXw CMd:

ieqny mihx lwlo qihx awvw


srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

ieh ibiD kho sunweI


acvh asn clhu SRI nwnk
duK kuMjr imRgrweI!
Bv bMDn pMng jy grsy
bYnqyX ho iqn ko
kir ikrqwrQ muJ krunw kir
awnn pwie asn ko 23
suin kir SRI muK bcnW BwKy
awnhu ieh TW jweI
kih lwlo qumry gl jMU
vihr asn ikAux pweI?
cOxky aMdr cl kir jyvox
Auzqm jnm qumwrw
jy ieh TW mMgvwvhu swmI!
sMsY Koie hmwrw 24

647

Cko Bojn
duK rUpI hwQI L hy Syr rUpI
sMswr szpW (krky) jo gRsy hoey hn
qusIx) grV ho AunHW leI
ikrpw krky

ilawvo
bwhr
Cko

dUr kro

BweI swihb jI ny aDw: 37 dy 64 qox 71 aMkW ivc dzisaw hY ik SRI gu: nwnk
pRkwS gRMQ EhnW ny SRI gurU gRMQ swihb jI dw awSX lY ky, BweI gurdws jI, qy BweI
mnI isMG jI dI jnm swKI dy awDwr qy bNwXw hY aqy BweI bwly vwlI swKI dw
twkrw dzsdw hY ik muzK SY AunHW pws bwly dI (ivgVI hoeI) swKI sI ijs dy awDwr qy
AusL soDdy hoey tury hn so ienHW ivc ikqy bI eys nsMg ivKy jMU dw iZkr nhIx
awieaw qy purwqn jnm swKI ivc BI ikqy ieh iZkr nhIx hY poQI mihxmw pRkwS jo
nwnk pRkwS qox pihlW dI bNI hoeI hY, Aus ivc bI ieh azKr nhIx hn BweI bwly
vwlI (ivgwVI hoeI) jnm swKI ivc kyvl ieqnw iliKaw hY:BweI lwlo rsoeI qXwr krky szdN awieaw, clo gurU jI pRSwd qXwr hoieaw hY
gurU nwnk jI kihaw, lwlo eyQy hI lY awAu lwlo kihaw jI cAuky clo qW gurU
nwnk jI kihaw, BweI lwlo ijqnI DrqI AuqnW cAukw hY, BweI lwlo azgy pRSwid
awiN riKaw
pRMqU mihxmw pRkwS qy hor jnm swKIaW ivc ieqnw BI izZkr nhIx kIqw, ies leI
bVw sMdyh huMdw hY ik ieh iZkr awKypk hY
dUsrw ivcwr ieh hY ik hr AudwsI ivc gurU jI dy Bys anUTy sn, jo iek kOqk
mwqR sn keI vyr prspr ivroDI icMnH kzTy kr ivKwldy sn jo ikvyx iksy mq dy
icMnH jwNky Dwrn nhIx kIqy gey sn vyKo aDwX 57 aMk 23 dI hyTlI tUk
qIsry awp dw Bys huN swDU dw hY swD jMU Dwrn nhIx krdw

SRI muK khiq Driq hY ijqnI


iqqno cOxkw jwnox
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

szc rqy sy sUcy hUey


mn ko Brm imtwno
suin kir lwlo ibkso qb hI
awno Bojn DweI
bnI bwjry kI SuB rotI
srKp swk bnweI 25
mrdwny aivlok ahwrw
mn mihx gtI ivcwrI
ijh ibiD gunI su jwnI SRI guru
aMqrjwmI swrI
mrdwny ikAux ignqI kInI
acvhu jwnhu qb hI
kih kir dIno inj kir asnw
jo dwnI suK siB hI 26
mrdwny qb pwXo kOrw
suDw swd jnu awXw
prm purK pUrn prmwqm
SRI muK vwk alwXw
asn bno hY kYsy swdw?
dyvhu suD mrdwnw!
musk mnwk Bny bc aYsy
kYsy krox bKwnw 27
suno suDw pSXMq n kbhUM
swd bno hY soAU
aMqrjwmI jwnhu qum siB
vrqih Aur mihx joAU
lwlo ibnY sunweI suin kY
vifXn kI vifaweI
BwAu purK mYx dyKiq ihq kir
asn ivcwr n kweI 28

648

pw:-koDry
srHox dw swg
igNqI
socI

Bwv, gurU jI ny
gRwhI
mwnox

Kbr
QoVw muskRw ky khy
ifzTw

dohrw:

BwjI lInI ibdr kI, durjoDn


srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

649

qij rwj
idjbr ky qMdul ley, ibrd Bwv sudwmy dy cwvl
grIb invwj 29
jwq BIlnI nIc ky, jUTy lIny
byr
kyvl Bwv suBwveI, gun avgun nhIx vyKdy idRStWq leI bIq cuky
juzgW dy BgqW dI BgqI pr smyx smyx dy
nihx hyr 30
pRgt mhWpurKW dI grIb invwjqw dzsI
hY

duvzXw CMd:

ibgsy SRI nwnk muK BwKI


suDw asn mihx pwvw
ies mihx qy awviq as swdw
Bojn Blo bnwvw
hwQ bMid aiBbMdiq lwlo
pd aribMd mukMdw
jnm jnm ky kilml Koey
Bv bMDn kir mMdw 31

nmskwr krdw hY

nwS

sYXw:

awj ikXo ikrqwrQ mo khu


SRI guru nwnk Bo giqdweI!
kUp ivKY hm bUfiq Qy
krunw kir ky qum lIn bcweI
pUrn rUp prwqm ho
inj dwsn ky inq hoiq shweI
XOx kih kY pd ko gih kY
aiq dIniq sox iqn gRIv invweI
32
AUpr sIs AuTwvih nw
jb sRI guru hwQ Drw isr qWhI
CUviq hwQ kpwt Kuly

hy
fubdy sI
prmwqmw

igzcI

qKqy, prdy, COV mwnuK qy sweIx dy


ivckwr jo pVHdy hn Auho qKqy hn,
gurbwNI ivc AunHW dw nwmu awsw qy

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

650

aMdysw hY XQw: awsw aMdysw duie pt


jVy rwmklI m: 2

iqhxu lokn kI suiD BI mn mWhI


kvl hQ gurU jI dy
pMkj pwn mukMd ky lwgiq
jo hoXw and Auh ikhw nhIx jWdw
Bw ju and n jwie su pRwhI
pUrn sox iml pUrn Bw
Bv pUrn awqm hI drsweI sMswr ivc idsdw hY
33
idn qIn rhy iqh BOn ivKY
Bil BWiq dly duK, kIn inhwlw
mn cIn leI mihmw gur kI
pd pMkj syv krMiq ibswlw
ilv lwig anwhd kI Duin sox
ibnsy BvbMDn aO jmjwlw
Auh Dun (lgwAu) ijsdI hzd nhIx hY, lgwqwr nw muzkN vwlw lgwAu anwhd Dun
dw mqlb kMnW dI GUM GUM qox nhIx hY, ikAuxik iezQy anwhd dw Pl Bv bMDn dw
tuztNw qy jmjwl dw kzty jwNw kvI jI ilK rhy hn kMnW ivc suNI jwN vwlI avwZ
akwS dw guN hY, Auh Bv bMDn ivc hY anhd dw guN gurU jI bI ilKdy hn:
anhdu vwjY BRmu BAu BwjY
hor jgHw
puin awn sQwnihx jwvn kI

mn mwih TtI
ikRpwlw 34

ibiD

rUp ivc DwrI gurU jI ny

dohrw:

mrdwny so bUJhI,
ikq cilby kI cwih?
hyq Bgiq ivsqwr ko,
awn kwj kCu nWih 35

PYlwAuN leI

sYXw:
Bo pRBu jI! qum aMqr kI giq

mrdwny ikhw

jwNnhwr aho mmrweI


bUJ lXo mn mor mnorQ
hY ijq cwih clo, iqh jweI
ind krYx ibn ibMd iehW,

myry svwmI

ibnW jwNy

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

nr mMdmqI giq pMD BulweI


jo qumry Aur so qum jwnhu
mo Aur lwgiq hY duKdweI
36
SRI muK qy puin bYn Bny
aib lyX ibdw gvnY mrdwnw
hoiq Blo rihbo qihxhI
siqsMgiq ko imlbo ijh Qwnw
mwnv dyiK duKYx duStwqm
Dwm rhy isK jwn sujwnw
dyS ibdySihx sYl krYx
drvyiS ky bys BnY suKdwnw
37

mukqI dy rwh qox Buzly hoey

duvzXw CMd:

pw:-pirp pirp glI

kih mrdwnw jwvox ids ijxh


muJ ipK ieAux nr pRwhI
-ieh awviq hY fUm iqsI ko
jo jg BXo kurwhI-
suin kir irs awviq hY mn mYx
rho n, krhu pXwnw
ibks kpoln qy ieAux BwKI
pRwq clYx mrdwnw! 38

651

ijs jgHw
sujwn iszK (lwlo) dy Gr irhW
awiKaw suKdwqy ny

awKdy hn

cly clo
khI
svyry

dohrw:

BeI Bor gur bc khYx,


lwlo icq krqwr!
anq dyS ko rmiq hYx,
hyrn hyq hmwr 39

hor jWdy hW
SOk hY swfw

sYXw:
aOgun kOn BXo? qij BOnko

gOn kro dRiq, kox n rho?


jwnhu dws muJY suK rws!
Audws Bey ikv? vwk kho

qurnw CyqI

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

SRI pRBu BwKiq aOgun qor n


mwnv mUF iKJMiq lho
hY siqsMg rhMn Blo qihx
bwsur rYn and aho 40
sMq mqo prmySur aMg
iblok qumYx iKJ kox duK pwvYx
kwj nhIx ikh sMig qumwr
pcI Bv mWih joAU ibllwvYx
sMqn sox iml boln bYsn
hyriq hI ihrdw hulswvYx
koiek bwsur moih avws
rho suKrws! Bly qum BwvY
41
SRon suny bc Pyr kho iqh
swc khOx ieh kUr n rweI
hY ibkrwl sMswr ibawkul
awgl suzD n jwniq kweI
bYTiq, AuTiq, qUSn, boliq
cwliq nWihn myvih BweI

652

vyKky

sMq mqw hY qusW dw, rzb quhwfy pzK ivc


hY

Psy hoey, (a) sVy hoey, (e) SrimMdy


vyKky
kuJ ku idn Gr

Bwnk
azgy dI Kbr
cup
myivaW nhIx jWdw ienHW nwl (Bwv hr
gly nukqwcInI krdy hn)

nw gujrY ieh nwl Bly


ikv hI ies bIc nhIx bin iksy qrHW bI Bwv jgq ivc (BgqW
dI)
aweI 42
sRI muKvwk
eys klIE pMj BIqIE ikAu kir rKw piq
jy bolW qW awKIaY bV bV krY bhuq
cup krW qW awKIaY ieq Git nwhI miq
jy bih rhW qw awKIaY bYTw sQr Gq
AuT jweI qW awKIaY Cwru gieaw isr Giq
jy kir invW qW awKIaY frdw kry Bgq
kweI glI n myvnI ijQy kFw Jiq
eyqy EQY nwnkw krqw rKY piq 1
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

653

ieh Sbd Bw: bMno jI dI bIV dw hY

dohrw:

suin lwlo! sMswr qy,


jy rwKih krqwr
qo rihbo ieh qy bnY,
hY ieh grq apwr 43

Kwqw

duvzXw CMd:

pun Audws Aur mihx mrdwnw


dyiK duKY miq mMdy
suin lwlo mn dIn BXo bhu
pun pun pd pr bMdy
eyk mws muJ rhhu avwsU
ibnY iblokhu suawmI
puin gvnhu ijq iezCw hovih
sRI guru aMqrjwmI! 44
dyK dInqw dws eIT kI
mwn ley iqh bYnw
lwlo bcn n mytw jweI
Bniq Bey gun aYnw
eyk mws rihXy mrdwnw!
bhuro krihx pXwnw
iqRzskwr ies ko kir kYsy
jwihx awn asQwnw 45
rhy dXwlu eymnwvwdU
bwsur doie ibqIqy
ijs krunw qy jnm mrn giq
nwm jpy jm BIqy
awsn pY awsIn ikRpwlw
pYr plotiq lwlo
ijhko muin jn Dwn Driq hYx
bsihx ij Aur nihx kwlo 46
bYso inkt Bniq mrdwnw

mhInw Gr

ipawry
bcn

qurnw
inrwdr
hor jgHw
idn
CutIdw hY
fr hY
ibrwjy
mldw hY
ijsdy irdy ivc mOq nhIx (AusL)

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

qum hXW bhu idn rihnw


dyhu indys jwAu qlvMfI
khhu qhW jo kihnw
qUrn qihx qy awvox qum iFg
iblm n khUM lgwvox
inj prvwrih dyX Kbr siB
-hOx nwnk sMg jwvox- 47
Gr mihx jIAu bsiq hY qyro
jwhu, dRziq pun azXY
hmrI suD ijh ibiD kI dyKhu
qYsI iqh TW dXY
ly rjwie mrdwnw gvno
imlo jwie prvwrU
iqxh pScwq dws duKKMfn
rwjiq ngr AudwrU 48
bwsur bn mihx jwie ibrwjih
kml bdn duK kdnw
jbih ibBwvr hovih liKhIx
awvihx lwlo sdnw
kriq pRIiq sox asn iqawrw
ibnY BwiK acvwvY
Bgq vzCl bhu Bgiq dyiK kY
Bojn iqh Gr pwvYx 49
sdw aDIn dws ky joAU
jwiq kujwiq n jwnY
guN cqurweI rIJihx nWhI
BwAu Bgiq pihcwnY
idj, KzqRI, qij bYs qhW ky
SUdr huqo iqKwnw
Kwiex swd sox Bojn qW ko
kyvl pRymM mwnw 50

654

ieQy
awgw

dyr

gurU jI boly
CyqI
Kbr

Bwv gurU jI
ibrwjy

sMDw
Bojn
Ckwvy

bRwhmN vYS Czfky

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

cWpiq pwAux, hWkqy pOnw


irdy and n mwvY
idn mihx ikRzq kriq siB apnI
inis syvw icq lwvY
awqm ko azBws Bnihx gur
qUM siq icq awndw
rwg dYK qy hIn srUpw
Bv imRqu ibn, suKkMdw 51
azkRX eyk pRmwqm pUrn
ijh ibn jV hY mwXw
SRI guru ky bc suin as lwlo
siB agwn gvwXw
bIqI huqI bwSnw mn mihx
BXo qzq ko byqw
as ibiD idvs ibqwey kCu
qihx
SRI bydI kulkyqw 52

655

Jldw hoXw (pzKw)

rwqRI L
cyqn
jnm mrn
ikRXw qox rihq

jwNUM
ies qrHW

dohrw:

suin SRoqw icq lwie kY, iszKI


pRwpiq hoie
iszKI kI pdvI aiDk, mihmw
jwnih koie 53
cOpeI:

siqguru isK ko jm nihx PMdU


ijAux bwsur mihx jOn n cMdU
crn kml riq Bwnu pRkwSU
ikAux dIsihx SiS qm nihx
pwsU 54
SrDw awqp dIpiq jihxvw
Brm iqmr ikAux hovih qihxvw
Aufgn iklivK nhIx pRkwSiq
bymuKqw ins jihx BI nwsiq

siqgur dy iszK L
idn ivc cMd dI cWdnI nhIx
crn kvlW dw pRym sUrj dw pRkwS hY
cMdRmW anHyrw pws nhIx hY
SrDw (rUpI) Dup cmkdI hY ijQy
anHyrw AuQy
pwpW (rUpI) qwry
bymuKqw (rUpI) rwq

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

55
kiv kr bMd gurU pd bMdy
isKI jwcih awnd kMdy
eyk aws nwsI ab aOrI
drsn dyhu lwlsw morI 56

656

kiv jI dI ieStwpqI vyKN Xog hY

ieiq SRI gur nwnk pRkwS gRMQy pUrbwrDy lwlo pRsMg brnn nwm
aTqIsmox aDwX 38

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

657

39. gurcrN mMgl mlk Bwgo awid


38<< ipClw aiDawie qqkrw - sMKyp ilMk aglw aiDawie >>40
{milk Bwgo} 3..
{Bwgo dw prdw PwS} 49..
{Kwn dw puqR mrnw} 87

dohrw:

SRI guru crn sroj kI rj iSRMKl gl pwie


sroj=kml iSRMKl=sMgl sMs. iSRMKl gl=Cwpy dy do gRMQW ivc pwT-sr-hY,
ilKq dy iek ivc pwT-gl- hY asW gl L vDyry suzD smiJaw hY
pw:-sr quzl vw, isr

mn goieMd ko rok kir khox kQw giqdwie 1


gieMd=hwQI sMs. gjyxdR

arQ:
SRI gurU jI dy crn kmlW dI DUVI (rUpI) sMgl L mn rUpI hwQI dy gl pw ky
(qy iesL ies qrHW) rok ky (huN mYx) mukq dwienI kQw kihMdw hW
SRI bwlw sMDuru vwc
cOpeI:

ieh ibiD ngr eymnwvwdU


rhy hyq lwlo aihlwdU
pMdRh bwsur jbih ibqIqy
syvih crn kml Aur pRIqy 2
huqo pTwn qhW ko rwjw
inkit sBw ijh duSt smwjw
iqh mMqRI Qo KzqRI eykU
nwm mlk Bwgo aivvykU 3

dI KuSI vwsqy
pMdRW idn

pws
agwnI

{milk Bwgo}

huqo pws iqxh ky bhu drbw


kir kilml so sMco srbw
krn sujs apno nr mWhI
bRhm Boj kIno puir qWhI 4
idj, KzqRI ibt, SUdr cwrI
siB ko dXo aMmqu pukwrI
ijqy PkIrn ky asQwnw
piT nr siBin asn brjwnw

Dn
pwp kzTw kIqw sI
Ausny Sihr ivzc
vYS cwrox L pwTWqR bt bRhmcwrI
inAuxdw
awdmI Byjky sB dw Bojn vrijaw

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

658

5
dohrw:

inAuxdw dyxdw iPrdw sI (ijs vyly)

iqh KzqRI ko idj ngr, iPirq


amMqU dyiq
jwviq Qy Auidawn ko, qb bydI Bwv gurU jI
kuilkyqu 6
cOpeI:

bRwhmN ny

ibzpR iblokiq bcn alwey


ikq ko nwnk qpw isDwey?
inAuxdw hY (quhwL)
ahY amMqu, n krhu ahwrw
suin kY SRI muK bcn Aucwrw
7
kYs amMqU ibzpR qumwry?
awpnw hwl
inj ibrqWq bqwAu ivcwry?
kih idj, Bwgo KzqRI joAU
cqur brn inAuqy siB koAU
8
bRhm Boj iqn kIn ibswlw
awj jwih nr siB iqh Swlw Ausdy Gr
kho gurU hm iknky mWhI
hYx drvyS brn kO nWhI 9
vrn koeI nhIx awp kih rhy hn ipzCy jo jMvU lwlo dI rotI vyly dzisaw hY so
iszD hoXw ik koeI nhIx sI, jy Auh sI qW huN vrn koeI nhIx ikvyx kih skdy sn
ikAuxik jMU vrNwSRm dI mrXwdw dw icMnH hY

dohrw:

suin SRonn mYx ibzpR so, ibgso


bcn alwie
'nwm kurwhI qoih ko, ien bwqn ienHW glW qox
bin awie 10
cOpeI:

CorI lok rIiq jg mWhI


BXo nwm ieAux qoih kurwhI
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

bRhmBoj mihx jy nihx awvihx


mlk kRoD ihrdy Aupjwvih
11
ngr ivKy qy dy inksweI
qum jwNhu, mYx kho sunweI
ieh ibiD kih kir idj qb
gvnw
qUSn krI iKmw ky Bvnw 12
bRhmBoj iqn aiDk bnwvw
AUc nIc siB sdn alwvw
kro jwie kir Kwn ahwrw
aink BWiq kir juAU svwrw
13
iqRpiq hoie bhu sujs bKwnihx
puMnvwn qW ko aiq mwnihx
JUTy lKihx n ieh prpMcI
ijn vf aG kir mwXw sMcI
14
dohrw:

659

kzF dyvygw

pw-aink
KwNw kIqw

ClIaw
pwp
Gr bn ivzc

iqxh igRh nihx SRI guru gey, idn


ibqwie Auidawn
lwlo awlX awin kY, rwjiq mXw itky
inDwn 15
cOpeI:

qpw n awXo idj iqxh jwnI


dUqI Bwgo inkit bKwnI
kriq huqy su asUXw awgy
XW qy duStI sox anurwgy 16
dyKhu mlk! n qumry awXo
KzqRI nwnk qpw khwXo
qum qy aiDk awp ko jwnw

Aus bRwhmN ny
cuglI
rKw
doS lgwAuN qy cuglI krn ivc

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

660

aco ahwr n qum Gr awnw awky


17
ilawAuxdw nhIx iksy L
aWK qrY nihx awniq kwhU
qjI rIiq, pg Driq kurwhU
SUdr ky Gr Bojn kirhI
awvw iehW n Aur mihx firhI
18
dohrw:

Pyr puziCaw

suin Bwgo pun bUJhI, dXo


amMqu ik nWih?
kih idj kIin qgId mYx, bhuq bcn awKky
bwr bc pRwih 19
cOpeI:

suniq mlk mn kRoDih awXo


mnhu isMG Dr mSk irswXo
jwvhu idj! iqh awn bulweI
dyiK lyihx iqn kI mnuSweI
20
kyiqk jor aYxT so kirhI
awvw Kwin n Aur mihx firhI
suin idj hrKiq qUrn gvnw
huqo jhW lwlo ko Bvnw 21
dr TWFo AUco bc pRwhI
lwlo! nwnk qpw iehW hI?
kih lwlo bYsy hYx aMqr
kwj kOn qo? kho inrMqr
22

Syr Auzqy mzCr guzsy hoieaw


mrdwngI, pRwkRm (a) mrZI
awkV

drvwjy qy awvwZ idzqI

pVdy ibnW

dohrw:

kih idj pTvhu vihr ko, SRI


guru awpy awie
'kw pwDw qum khiq ho, kwrj
dyhu sunwie? 23
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

661

cOpeI:
cilXy qUrn mlk bulwvY

nqu mwnv ko avr pTwvY


boly SRI guru siB suKDwmw
mlk sMg kw hmro kwmw
24
kOn mlk? hOx jwniq nWhI
kib n iblokXo khW bswhI
lyin dyin ko kwj n koAU
ikAux awies kir Byjiq soAU
25
hit dUjI dUqI idj kInI
Byv n smJih ijh miq hInI
sunhu mlk! jo awies qorI
irdy n awniq, dIn bhorI
26

nhIx qW Byjygw
swry suKW dy Gr

ikzQy vsdw hY

cuglI bRwhmN ny

moV idzqI hY

dohrw:

khY, -n jwnox mlk mYx, ko hY


khW bswie? -
vfo FIT inSTur bcn, qum ko kTor
khy bnwie 27
cOpeI:

nhIx bulwXo ieh TW awvY


krhu abih ijAux ihrdY BwvY
qv Bojn kI kir hY indw
Kwvih Gr SUdr jo mMdw 28
KzqRI jwiq n ljw kireI
lok rIiq Aur qy pirhireI
awgY pwvk ros bhUqI
bcn iGRzq jnu dIin ahUqI
29
arunbyK kir mlk alwvY

Czf idzqI hY
guzsw rUpI agnI bhuqI sI
cuglI dy vwk iGAu dI ahUqI iml gey
lwl srUp (ichrw) ikhw

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

abih bulwey, jy nihx awvY


bhu nr jwvhu gih awnIjY

662

PV ilawE w:-bhur n awvY gih


awnIjY

idj ky sMg, iblm nihx kIjY


30
dohrw:

pMj

ly kir pWc k mnuj pun, idj


qb gXo irswie
AUcy bcn Aucwir kY, nwnk ley
bulwie 31
cOpeI:

mlk ros quJ pr bhu kIno

clhu sMg Bil ibiD mn cIno


nwqur qum ko gih ly jwvihx
hyrhu nr nihx iblm lgwvihx
32
ibgsy SRI pRBu suin bc aYsw
cly sMg jihx Bwgo bYsw
miq mMdn ko ljiq krny
srb grb iqxh Aur ko hrny
33
SRI guru gvny jwiex agwrI
lwlo clo sSMk ipCwrI
idj ar mnuj jwihx sMg lwgy
pg nihx lwgihx duSt aBwgy
34

cMgI qrHW smJ lE


dyKdy ho mnuK eyh dyr nhIx lwNgy
hzsy

dUr krn leI


tury jWdy hn azgy
sMsy nwl, frdw hoXw ipzCy
aBwgy crnI nhIx lgdy (gurU jI dy)

dohrw:

sunI ngr mihx jihx qhW -SRI


gurU gih mMgvwie-
Dwie Dwie ihq hyrny, sMg cly nwl
siB jwiex 35
cOpeI:

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

jwie mlk iFg, bcn alwXo


ab nwnk qumry pih awXo
mlk khY awnhu mm pwsw
SRI guru aMqr gey avwsw
36
kho jwie muJ ikAux builvwXo?
bwr bwr inj mnuj pTwXo
kOn kwj qyro mm sMgw?
Byjihx awies hoie insMgw
37
suiN kir Bwgo bcn alwXo
bRhm Boj mm ikAux awXo?
idj nY quJY amMqU dIno
awin ahwr n Kwvn kIno
38
bRhmBoj mYx doKU kvnw?
ijh ipiK nihx awvw muJ Bvnw
hm PkIr siB qy su ibdwvY

663

Gr dy aMdr gey

myry qy
nyAuxdw idzqw sI

gurU jI boly dwvw nhIx rKdy (iksy


nwl)

jihx gujrY qihx hI gujrwvYx


39
dohrw:

Ck leI

jhW bnI acvI qhIx, lwlc


acvn nWih
jYsy dyvih awin ko, Aur kir
hrK su KWih 40
cOpeI:

suin kir mlk khY irs bYnw


Ault
Bw ibprIiq, irdy quJ BY nw
sunI hmihx qv KzqRI jwqw
SUdRn sdn asn inq Kwqw Bojn
41
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

664

nwm awpNw
qpw rKwXo awKX qohI
dyKiq hI irs Aupjih mohI
nwm Drnw aYb lwNw
bRhmBoj ko nwm rKyeI
aMn pwk Gr nIc acyeI rsoeI dw nIc dy Gr dw Ckdw hYx
42
rhy bulwie, n hm Gr awvw
ikh ko khin n mn mihx lwvw
idj, KzqRI, bYsn siB KwXo
so nihx ieh ky ihrdy BwXo
43

dohrw:

ilawE

suin SRonn SRI gurU BnY, awnhu


abih ahwr
bRhm Boj mihx jo kro, rhy n
cwih qumwr 44
cOpeI:

iqh sox kih, lwlo sox BwKw


awnhu asn hoie kuC rwKw
lwlo inj Gr awvw dOrw
lIn koDry ko tuk torw 45
mlk asn sMingD mMgwvw
bRhmBoj mihx jo kirvwvw
pUp pUirkw bhur iqhwvl
ibibD ahwr mMgwie Auqwvl
46
awgy SRI nwnk ky rwKy
Kwhu cwhu sox ieAux muK BwKy
lwlo kI idiS dyiK dXwlw
lIin koDry tuk qqkwlw 47
dohrw:

ikhw
Bojn
tuzkr tolky (a) tukr tor
iGAu vwlw
pUVy pUVI kVwh
qrHW qrHW dy CyqI

ikhw

Kzby hzQ pUVy szjy

bWvyx kr mihx pUp lY, dwhn


tukrw Dwir
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

665

hwQ JpIVy jugl jb, hyriq lok dovyx


apwr 48
cOpeI:

duhUM hwQ qy inksI Dwrw


bhu lokn kI sBw mJwrw
{Bwgo dw prdw PwS}

iek qy dUD, rkq iek insrI


gMg srsuqI sI qihx psrI
49
iek ids dUD priq Dr mWhI
iek ids sRoiNq incuriq qWhI
hwQ JpIVihx SRI guru ijAux ijAux
inksih iqn qy aiDkih iqAux
iqAux 50
czikRq Bey sBw nr swry
-ieh acrj kib nhIx inhwry
asn ivKY qy rkq17 inkwsw
kIno iek qy dUD pRkwSw- 51
dohrw:

lhU iek qox coeI


gMgw icztI hY srsuqI lwl hY PYlI,
vzgI
lhU

kiFaw
Gr

BIr BUr BOn Bro, hyriq


acrj bwq
ko ibiD smJ n awveI, dIsiq pRgt
hY bKwq 52
cOpeI:

imlI hoeI

SRI guru Drm mUl sox swnI


boly prm mnohr bwnI
lhU
bhuq nrn ko SRoNiq lInw
iqhx ko bRhm Boj qYx kInw
53
CikaW puMn nwS huMdy hn
ieh ky acvq puMn plweI
kilml sox Dn ikX iekTweI pwpW nwl iekzTw kIqw hY
sunhu mlk! ijh ko suD nWhI
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

666

so ieh SRoNiq ihq kir whI


54
nwS huMdw hY
qipXn qp CIjih ieh Kwey
DwnIaW dw lwXW nhIx lgdw
DXwnI Dwn n lgih lgwey
Kwviq mn ko kriq mlInw
hir jsu rMg n cFih nvInw nvW
55
dohrw:

Kbr hY

suD ijn ky ihrdy ivKY, so ikAux


SRoiNq pIa
puMnhIn inj ikAux krYx, smJ puMn rihq awpL idl ivc
dyiKXy hIX 56
cOpeI:

asn iblokhu SUdr DwmU


inksiq pY ijhqy aiBrwmU
bRhm Boj hoviq inq ien ky
krox ahwr sdn hOx ijn ky
57
inj kr tihl idvs mihx
kirhI
ibRziq n kilml kI Aur DirhI
kir imhnq sox hwQ kmweI
bhur aiQq ko dyX q KweI
58
ies acvy Aur inrml hovih
jnm jnm ml jl sm Dovih
kir qYx iekTI klKu kmweI
kIriq kwrN nrn KuvweI
59
pwp Cpwviq inj mn mWhI
nihn sunwie idKwvihx kwhI
ikkr bIj ijAux Driq mJwrI

SUdr dy Gr dw
duzD suMdr
Gr

AupjIvkw pwpW dI
pw:-dyq KvweI
KwDy irdw
pr) qUM krky pwpW dI
apnI) mihmW vwsqy mnuKW L

iksy L

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

667

Aug lig kMtk, dyx duKBwrI AuigaW lgNgy kMfy


60
ieh ju puMn kir siBin idKwvw
hMkwr kIqw
sujs pwie ihrdy grbwvw
DrqI dy bwhr (Auzqy riKaW) suhNw bIj
Driq vihr ijAux bIj rswlw
bI nhIx Augdw
bhuqw Pl kIkUM dyvygw

Augih n, ikAux Pl dyih ibswlw


61
huie ju CpwXo Augvih soAU
XhI rIiq jwnih siB koAU
quJ ko hY dono ibprIqw
qb jwnhu jb dy jm BIqw fr
62
dohrw:

mihmw pwvk sI inriK,


inj mn kir lGu dwr
jrbir ky jF Bsm Bw,
smJiq nhIx gvwr 63

azg vrgI, qyjmX vyKky


CotI lkVI krky
sV bl mUrK suawh ho igaw

cOpeI:

bhuro bcn iGRzq ky prsy


pwvk BXo jWih qy srsy
Aur mihx iris aiq kCu n
bsweI
ljiq ho kir gRIv invweI
64
bol n awv ibkul sw BXo
ijAux ikrpn kw Dn ikiq gXo
ikDOx jUp mYx drb ihrwXo
cor jwir ijAux bol n awXo
65
AUc nIc hyrihx nr TWFy
icq mihx aiDk ibsmqw bwFy

azg vzD
guzsw pr) pyS nhIx jWdI

jUey ivc

vDI

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

668

SRI nwnk AuiT bwhr awey


mnhu gwn ko qrin suhwey gwn dw sUrj SoB rhy hn
66
dohrw:

aMgW ivc AuqswhI hoieaw hY jyhVw

lwlo ijn ky sMg hY, aMg


AusMgiq Bw ju
rdn kuMd krunw sdn, bdn su dMd mrqbwn dy Pul vq muKVw
PYl igaw
Aufgn rwj 67
cOpeI:

awin sdn mihx pRBU ibrwjy


ijh kI krunw Xm duK Bwgy
puir mihx ibsqrXo ibrqWqw
imil imil krihx prspr bwqw
68
mlk BXo ljiq mn mwnI
igrw n snmuK kCU bKwnI
jo nr huqy cqur miqvwnw
mwnI mihxmw mnihx mhwnw
69
ijh TW imlihx krihx pd bMdn
ijs drSn qRY qwp inkMdn
lKo su klwvwn ieh kyeI
indw XWkI bhu duK dyeI 70
sMq lok SuB mqo inrwlw
ijh mihx aZmiq aijq
ibswlw
jy miqmMd mUF agwnI
iqnihx n mihmw kCU pCwnI
71
ijAux icMqwmin kip kr aweI
nihx jwnih iqh kImiq kweI

cMdRmW (vrgw hY)

mn dw hMkwrI (sI mlk)

mn ivc
nmskwr
kyeIaW ny

krwmwq nw ijzqI jwN vwlI

bMdr dy hzQ
pw:-BweI

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

669

gurU jI ny) nZr bMnH idzqI sI


khih ik ndrbMd sw kInw
jwno gXo n kw kir dInw
72

dohrw:

pwpW nwl vyiVHaw

mlk mMdmiq mUF mn, kilml


bilq mlIn
mihmw mwin n pd pro, bhuro
mqsr kIin 73
cOpeI:

irdY ivcwrih as agwnw


-bYr lyAux qox suK sm pRwnw
ljiq kIno muih bhu mWhI
wn inkit gihvwvOx qWhI74
ijhqy duK pwvih jF soAU
kriq Aupwv lok Xug KoAU
Bor BeI qij BOn pDwrw
gXo wn kI sBw mJwrw 75
iek iqhx qwq qrun ijh
bYsw
BXo awm mYx imRzqk jYsw
kir Aupcwr Qky smudweI
iqh ko rog n sky gvweI 76
dohrw:

mYL
hwkm qox PVvwvWgw iesL

krdw hY dovyx lok guvwey jwN dy

Aus (wn) dw puqR sI juvwn juvwn


ijsdI Aumr sI
bImwrI ivc murdy
dvw dwrU, ielwj swry (vYd awid)
pwsox puziCaw KW ny

mlk inkit bUJo inRpiq,


suq nihx hoie arwm
ko Aupcwr n lwgeI, krOx kOn
ab kwm? 77
cOpeI:

duvwvW

ByKj nwn BWiq krwey


gOxs pIr mYx, sBY mnwey
jo ibiD muJ ikn awin bKwnI
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

so mYx krI irdY prmwnI


78
suin kir Bwgo mn mihx guinXw
-jo cwhiq so kwrj binXw-
bolo duSt mMdmiq mwnI
ijh qy nrk pwie duK KwnI
79
gho PkIr kwmlih koAU
qum suq bydn Kovih soAU
iqn ibn ruj qnu jwie n kYsy
inj Buj bl ibn SzqR jYsy
80
suin SRonn BnY aqy Kwnw
ko kwml muJ nhIx pCwnw
khiq mlk iek nwnk nwmU
so kwml smJhu aiBrwmU
81

cMgI qrHW mMn ky

dohrw:
bhu nr sunihx n gnihx mn,

kiv jI nsIhq krdy hn

aOgun kY gun rIiq


sMq ghy qy rIJeI,
ikDOx syv sih pRIq 82

guN aOguN dI rIq nhIx smJdy

670

hMkwrI
pRwpq hovy(Bwgo L)

pIVw
rog srIr dw

nwm nbwb dw pw:-BnhI

jW sMq Xw sweIx) sMqW L PiVaw rIJdw


hY ik pRIq nwl syvw kIiqaW? pw:-Xuq

cOpeI:

suin pTwn ny mnuj pTwey


lwlo sdn idSw so awey
gvny huqy qbih Auidawnw
kml nYn SRI guru giqdwnw pw:-awn phUdy mnuj rjwnw
83
rwjw ny
khYx ik clhu Buvwl bulwey
jy nWh krogy
krhu nWih qO gih ly jweyx
kml bdn sun kir iqn bwnI
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

gvny sMg inRpiq iesQwnI


84
bYsy inkit jwie jgqySw
bolo drs ibloik nrySw
Bo PkIr mm suq ko rogU
dyhu gvwie krhu inhsogU
85
nqu rwKox mYx kYd mJwrw
nihx CofOx nihx dyAux ahwrw
suin boly SRI nwnk bcnw
qUM Bw moh bMD mYx pcnw 86
ijs ko hqn cihiq ho rogU
so qo phuMciq Bw Xm logU

W dy itkwNy

suiD inkyq kI lyhu mMgweI


inkit bYT, ikAux gwl bjweI
87
suin ibsmiq Gr nr ko Byjw
irdY pIr jnu Ptiq kryjw
ieqny mihx mwnv qihx awvw
imRqk Bey kO bcn sunwvw
88
suniq BXo so ibkul nrySw
AuiT awey SRI pRBu jgqySw
sihj suBwie gey Auidawnw
ikXo hwn ijn mwnI mwnw
89
as pRkwr qihx smW ibqwvw
jn duK bn ko jo guru dwvw

Gr dI Kbr

671

icMqw rihq kro (mYL)


nhIx qW

ijsdw htwAuNW cwhuMdw hYx

{Kwn dw puqR mrnw}

pws Bwv fIxgW mwrdw hYx

klyjw
EQy

ivawkul

nwS kIqw hMkwrI dw hMkwr

jnW dy duK rUpI bn L jo gurU jI bn dI


azg vq hn

lwlo awlX rYn guZwrYx


Bor hoiq Auidawn pDwrYx 60
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

672

ieiq SRI gur nwnk pRkwS gRMQy pUrbwrDy eymnwvwd pRsMg brnn nwm
AuNqwlIsmox aDwX 39

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

673

40. crN rj mMgl iqlvMfI jwNw


39<< ipClw aiDawie qqkrw - sMKyp ilMk aglw aiDawie >>41
{rwie bulwr dw mrdwny azgy qrlw} 40..
{cMdRBwn dw KUh} 66

dohrw:

pd pMkj kI pwsu br, prm mnog prwg


pMkj=kml pwsu=DUVI, dyKo aDwX 1 dy CMd 8 dy pd arQ mnog=mn L
ipawrI lgN vwlI, suMdr prwg=DUVI jo PuzlW dy aMdr qurIaW Auzqy huMdI hY

inj mn mDup luBwie kY, khox kQw anurwg 1


mDup=BAurw mDu+p=jo Shd pIey anurwg=pRymmeI, pRym vwlI

arQ:
(sRI gurU jI dy) crNW kmlW dI sRySt DUVI (mwnox) fwFI suMdr iprwg hY, (ies
Aupr) awpNy BAury (vrgy) mn L luBwiemwn krky mYx huN pRym meI kQw
(azgox) awKdw hW
Bwv:
hr aDwX dy arMB ivc huN azf azf suMdrqweI nwl siqgur jI dy crNW dI
tyk L awpNI kQw dw awsrw vrNn krdy jw rhy hn
cOpeI:

bwlw kihiq suniq SRI aMgd


SRI guru kQw dYv dY sMpd
iqRpq n hoiq SRvn put pIey
jy nwnk asQwnI QIey 2
ibdq n kriq klw ijn goeI
sunihx ajwn smwn soeI
iqRkwlg drSI siB jwnYx
gupq ibdq inj irdY pCwnYx
3
ijAux sWgI bhu byK kryeI
eyk joiq ds rUp DryeI
apnw awp n kbih jnwXo
Bgiq rUp Dir Bgiq khwXo
4
dohrw:

dYvI sMpdw (SuB guNW dy) dyN vwlI hY


kMnW dy fony pIxdy hoey
Bwv SRI gurU aMgd dyv jI
CupweI hY
iqMnW kwlW dy igawqw qy swKI
pRgt

ipCly

sWgI pwCl byK ko,


srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

kib n bqwvih soie


byK Dry js ikRzq qs,
ieh jwnih siB koie 5

674

jYsw krqb krdw hY qYsw

SRI bwlw sMDuru vwc


dohrw:

BeI eymnwvwd mihx,


ieh ibiD kQw sujwn
ab qlvMfI kI khox,
suinXY dXw inDwn! 6
cOpeI:

Bwv, hy SRI gurU aMgd dyv jI


suKW dI KwN (siqgurU nwnk dyv jI) dw
pw:-Dry Dwn

bwlw Dir DXwn suKrwsU


Aucrn lgw bhur ieiqhwsU
pUrb qlvMfI hOx awXo
kwlU ko ikh jwie sunwXo 7 iksy ny
suin kir qUrn awvw DweI
bUJn lgw kuSl muJ qWeI
dy kir kuSl nwnkI kI qb
pun nwnk ibrqWq Bno siB
8
ndI
rhy qIn idn sirqw mWhI
inksy bhur krI ikRq nWhI
hztI dw
awpn ko siB drb lutwXw
qbih inbwb ihswb krwXw 9
dohrw:

inksy bwkI swq sY, swT rjqpN


aOr
arD ley mUly qby, kir pukwr
iqhx TOr 10
cOpeI:

rho SRI cMd puir sulqwnw


mUlw ly kir suqw pXwnw
puin msIq mihx jYsy hoeI

clw igaw hY

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

675

kwlU iFg mYx BwKI soeI 11


SRI nwnk liK hir avqwrw
cwnNw
kul qumrI mihx BXo Aujwrw
bYsy vihr abih Auidawnw
kib kib awvihx susw sQwnw byby dy Gr
12
suin kir kwlU irs AupjweI
bhu ibiD muJ sox kIin lrweI
nwnk krqo bhuq kmweI
so bwly qYx dIin gvweI 13
dohrw:

modI ikRq mihx drb bhu, vDiq


awvqo hwQ
so bwly qYx Koie kr, dIn PkIrn
swQ 14
cOpeI:

qWih rlwie PkIrn mWhI


-kul AuDrI- qb muJ sox pRwhI
suK sox awp awin Gr bYsw
drb lutwviq nhIx rKysw 15
iekTo drb n kCu kirvwXo
jo awviq siB bwd lutwo
Kwviq Krciq ieksI jorI
Dn kI gmI n mn mYx QorI
16
suin kir mYx pun bcn alwey
suqw suqwpiq bUJhu jwey
ibnw lKy ikAux kirho rosU
iqnihx bUiJ, muJ dIjY doSU
17

Bwv gur nwnk jI L


awKdw hYx

ieko jyhI joVI (qusIx dovyx)

puzqRI BweI jYrwm jI L puzChu


puzCky

dohrw:

bhuq brK mYx awpnI, deI kmweI


srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

676

Koie
SRI nwnk sMg rhiqE, jwniq hY
siB koie 18
cOpeI:

Dn kI muJ ko rMc n cwhI


jwNdw hW sMswr ivc
jnm suDwr lKox Bv mWhI
mox sMg ikAux Jgrhu qum aYsy
bUJhu suqw BeI ibiD jYsy bIbI jI L
19
ieh ibiD suin kwlU qihx gXo
kwl ibqIq kuCk qihx BXo
awvw qlvMfI mrdwnw
inj prvwr imlo suK mwnw
20
suin kwlU pun lXo bulweI
khu suiD nwnk, hY ikh QWeI
aivloko ko ibiD iqhx jwhI
rho bwvrw kY suiD pweI? hoS ivc hY
21
dohrw:
suD nwnk kI lyhu qum,

sunhu kwn jjmwn!


gtI n guinXy, iqn kro,
siB kuil kw klwn 22
cOpeI:

igNqI
jo sB qox pry hY

prm rUp prmySr prw


pRgitaw hY
so qum Gr qn Dir avqrw
bVw
mMdmqI kilkwl ibswlw
Cutvwvih bhu nr jmjwlw jmPws qox
23
Byv n iqn ko jwnXo jwvih
krm hyir acrj Aur awvih
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

677

Ausdy) quzl
pIr mIr nihx smsr koeI
klw ibswl rKI ijn goeI iCpw ky
24
ikXo eymnwvwd pXwnw
hOx BI gXo sMg iqxh Qwnw
Gr
itky qhW mYx aXo avwsw
imil kir bhur jwAux iqn pwsw
25

dohrw:

suin SRonn mYx bcn ieh,


kwlU iris aiDkwie
Byd n suq ko jwin hI,
iqh pRiq pruK alwie 26

kTor vcn khy

cOpeI:

kXw boliq mUrK! muKbwqI

mMd mqI hY fUm kujwqI


muJ ko khY -BXo avqwrw-
ijn sgro mm sdn Aujwrw
27
gXo hmwrY qy, mYx jwnI
ijs nY rIiq PkIrI TwnI
ieAux kih mociq locn nIrU
suq ky duK mYx BXo aDIrU
28
rwie inkit ikh jwie sunwvw
suiD ly kir mrdwnw awvw
hrK aiDk kir inkit bulwvw
bUJn ihq suK bcn alwvw
29

pw:-PkIrn
Czfdw hY
byhOslw
iksy ny

dohrw:
SRI nwnk suiD dIijXy,

kYsy kIno rMg


srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

678

kOn byK qn mYx Dro?


kox qYx qjo su sMg 30
cOpeI:

kih mrdwnw suinXy rwie!


nwnk Dwro rUp Kudwie
ikh kI Aupmw dyvox qWhI
iqn kI sm ko dIsiq nwhI
31
nr mihx aYsy krm n koAU
ijh ibiD ky jg kirhI soAU
pIrn ky isr rwjiq pIrw
mIrn ky isr mIr gMBIrw 32
nhIx lgdI hY
dUK n BUK n vwpih koAU
jo cwhy krdw hY
klwvwn cwhY kir soAU
SwbwS (a) cMgw (e) sMq hY awKdw
swDu suD suin BwKiq rwAU
jsu asu hI, js kIno gwAU
33
dohrw:

hY
XS aYsw hI hY jYsw kIqw hY
qYxny) gwAuNw
myrI

ibriD BeI mm dyih ab,


mrdwnw! suin bYn
kYsy drSn hOx krox, SRI muK Bwv gurU jI dw
krunwaYn 34
cOpeI:

icq ckor ko cwih ibswlw


pUrnmwSI dy cMdRmW
rWkw SiS sox drs dXwlw
icq cwiqRk ko sWiq srUpw
mn mild pd kMj anUpw BOrw hY suhNy crNW kvlW dw
35
kir mrdwny! kwrj myrw
hovox irNI sdw mYx qyrw
{rwie bulwr dw mrdwny azgy qrlw}

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

qv aswn kib mn n BulwAUx


jy drSn nwnk ab pwAUx
36
kir muJ pr ieh prAupkwrw
drswvhu drSn iek bwrw
ijAux rMkih ko pwrs dyeI
js awmI ko awm imtyeI
37

679

aihswn
pw:-jy drSn SRI nwnk pwAUx
pw:-Bl Aupkwrw

ijvyx rogI dw rog dUr kry

dohrw:

bolo mrdwnw bcn,


qumrw kwrj rwie!
ikAux n krox mYx byg sox,
ijh qy siB suK pwie 38
cOpeI:

CyqI
myry hzQ ivc

puin nwnk mm pwnihx nWhI


hyrn cwih ij qum mn mWhI
bwly ko bulwie idhu sMgw
dono gmnYx sihq AumMgw 39
jwie agwrI ibnqI kirhIx
qum awies ko isr pr DirhIx
sunyhy
jb hI sunYx sMdyS qumwry
awvihxgy qb lyhu inhwry drSn kr lYNw
40
abih eymnwvwd itkyeI
awnihx jwie, n anq isDyeI lYawvIey ikqy horQy nW cly jwN (a)
jy nhIx cly gey

hrKo rwie bcn iqh mwny


siq khiq hY qUM mrdwny
41
dohrw:

Bniq BXo bwlw sunhu, sRI aMgd


giqdwie!
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

680

Byjo mwnv inkt muJ, lIno byg


bulwie 42
cOpeI:
kir kwrj bwly muJ mIqw!

SRI nwnk kI quJ bhu pRIqw


mrdwny ky sMg isDwvhu
krhu ikRqwrQ nwnk lwvhu
43
jykir nihx awvih qum khy
mm ibnqI BinXy pd ghy
-eykvwr cil drSn dIjY-
kihXy iqn ko -krunw kIjY-
44
mYx bolXo Bo rwie bulwrU!
qumry khy jwAux siq vwrU
SRI nwnk sox hyq qumwrw
awvihxgy nihx lwiex avwrw
45
Bgiq vClqw iqn ko ibrdw
ijnky Dwn ibnwsih prdw
cyqihx bwir bwir qum qWeI
dInbMDu sRI pRBu jgsWeIx 46

rwie boilaw

ikRpw

sO vyrI
dyrI

hOmY dw) prdw


Xwd krdy hn

dohrw:

suin kir hrKo rwie Aur,


SRI nwnk iFg awin
kir hY Blw Kudwie quJ,
prAupkwr pCwn 47

lY awE (eyQy)

cOpeI:

bwlw ar mrdwnw doAU


Bey qXwr cln ko soAU
qUrn gey n krI avwrU
ngr eymnwbwd mJwrU 48

dyrI n lweI
ivc pw:-gmny

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

jihx bYsy aG EG inkMdn


jwie krI jug pd pr bMdn
icq mihx iczq inq krqwry
bUJI kuSl Cym siqkwry 49
KuSI skl hY rwie srIrU
suin bwlw bolo Aur DIrU
qumnY siBih kuSl kir dInI
rwie ibnY rwvr sox kInI 50

681

pwpW dy smUh L nwS krn vwly


dohW ny crnW qy
cyqy
puzCI

awp azgy

dohrw:

kr bMdy bMdn krI, irdY BXo


aiq dIn
qum drSn kI lwlsw, kml ijvyx) kml dI (huMdI hY) sUrj ibnW
ark ijAux hIn 51
cOpeI:

krhu mnorQ pUrn iqs ko


pd pMkj mihx pRymM ijs ko
ijAux sukqw swgr pr qirhI
sWiq bUMd iqh muK mihx pirhI
52
iqAux qum apnw ibrd sMBwrI
cil kir drSn idhu iekvwrI
suin kir SRI muK bcn Aucwry
kwlU kirhI klih inhwry
53
imlnw rwie jrUrih jweI
soc ibmocih socihx aweI
ikh ibiD krihx? rwie Aur
pRIqw
iqh bc kir n jwie ibprIqw
54

crN
iszpI

krygw lVweI vyKky

icMqw hrn vwly L socW aweI aW

moiVaw nhIx jw skdw

dohrw:

mYx puin bolo iev kho, qum


srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

682

sox, rwie bulwr


jy hovih bl qn ivKY, awvox isr
ky Bwr 55
cOpeI:

bYs ibrD, ibhbl BI dyhI


locn gocr hIn, snyhI

drSn dwn awin giq dwnw


dyvihx, sPl jnm qb mwnw
56
ijAux sirqw inSPl ibn bwrI
hIn mXMk srbrI kwrI
ijAux anwQ ibn Brqw nwrI
iqAux qum mX ibn dyh hmwrI
57
SRI muK kih jo rwie Aucwrw
iqskw hY hmry isr Bwrw
cil Auqwr awvihx ab bwlw!
lwlo sox, boly iqh kwlw 58

isiQl
qusIx) locn gocry nhIx ho hy ipawry!
sMs. locn gocrm idRStI dy Gyry ivc
locn gocr hIn idRSit agocr (a)
nyqRW qox Gzt idzsdw hY qusIx) locn
gocry nhIx ho hy ipawry! sMs. locn
gocrm idRStI dy Gyry ivc locn gocr
hIn idRSit agocr (a) nyqRW qox Gzt
idzsdw hY
mukqI dwqy

jl qox ibnW
ibnW cMdRmW dy rwq kwlI huMdI hY
pqI ibnW
ikRpw ibnW pw:-jwno mXw n

qyry ijhw ipawrw pw:-Bo


dohrw:
qlvMfI quJ swrKw, mo pRIqm

hY eIT
so cwhiq hY irdY mihx, hmro dyKNw
drSn fIT 59
cOpeI:

sunyhw

lY sMdySw iqh ko awey


bhuq pRym kir bol pTwey

szd Gzilaw hY

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

683

jwvn hmihx ZrUr ibswlw


dyhu KuSI phucihx qqkwlw
60
lwlo boilaw
ab lo BXo n pUrn mwsU
ikAux qij kir mm cly avwsU
kY kCu avgun hm qy BXo
ikAux Audws inj ihrdw kXo?
61
ikDOx n mo qy hovI syvw
kMgwl Dn hIn hW
rMk hIn Dn SRI gur dyvw!
qUrn kInI gvn qXwrI
mYx jwcox inj mXw qumwrI 62
dohrw:
dos pcIs avws hm, lwlo!

rhy qumwr
bwsur bhuro pMc jy, awvihx qor
agwr 63
cOpeI:

as kih cly skl gun KwnI


qb lwlo pd bMdn TwnI
mMd mMd pd awnxd kMdw
pdvI Driq ju dws mukMdw rsqy ivKy
64
szq rwqW rwh ivc
spq srbrI pMQ ibqweI
clqo qlvMfI inXrweI
bwhr bYs gey giq dwnw
cMdRBwn ky kUp sQwnw 65
{cMdRBwn dw KUh}

bwly ky ipq ko ieh nwmU


bYTy
awsn pr asIn suKDwmU
azgRj bYis gXo mrdwnw
mYx pwCy, mD mXwinDwnw 66 ivcwly siqgur jI
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

684

ieiq sRI gur nwnk pRkwS gRMQy qlvMfI awvn pRsMg brnn nwm cwlIsmox
aDwX 40

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

685

41. gurcrn mMgl qlvMfI awAuNw


40<< ipClw aiDawie qqkrw - sMKyp ilMk aglw aiDawie >>42
{gurU jI dw pRvwr-igawn puqR vwlw} 30..
{rwie bulwr dw pRym} 38..

dohrw:

SRI guru pd nK kWiq jo, kivkw ky sm jwin


nK=nhuM kWiq=suMdrqw kivkw=lgwm sMs. kivk:

qrl qurxg mn dyX muK, khox kQw giqdwn 1

arQ:
sRI gurU jI dy crnW dy nhuMaW dI jo suMdrqw hY (AusL) lgwm dy quzl jwNky
mn rUpI cMcl GoVy dy mUMh ivc dy ky mYx mukq dwienI kQw kihMdw hW
SRI bwlw sMDuru vwc
cOpeI:

bYsy SRI guru rUp anUpw


mor ipqw ko huqo ju kUpw
qihx iblok iek nr gw ngrI mnuK igaw
Gr kwlU ky suiD idX sgrI
2
suno SRon jb kwlU lwlU
cly awey
AuiT kir gvn ikXo qqkwlU
mnhu huqy bhu idn ky pXwsy
jl ko suin dOry iqhx pwsy 3
dohrw:

mwqw jI mn ivc

SRonn suin jnnI mn


arnv mnhu smwn
bIcI ijAux Aumgiq clI
suq rWkyS pRmwn 4

smuMdr vWgUM mwnox


lihr AuzCldI
puzqR puMnw dy cMd jhy (vzl)

cOpeI:

puzqR nhIx dyiKaw bhuqy idnW qox

bqs iblok n bhuqy bwsur


bC ibCoB nh Ck awqur
clI Dwie, atpt pg pwvih
-imlox

Auqwiel-

as

irdw pRym nwl kWgW ivc pUrn hY


qy duKI hY
dOVky byQvy (a) azgy ipzCy crn
pYxdy hn

mn

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

lwvih 5
suin suin siB kutMb ikX gvnw
qhW gey jihx Qy gun Bvnw
jnin jnk awviq jb hyry
kmlwnn AuiT kir ibn dyry
6
siBin pdn pr bMdn kInI
jnnI hrK awiSKw dInI
gr sox lwie nIr idRg jweI
mhW moh mwqw ibrmweI 7
qij n skiq suq ko inj aMkw
ijAux pwvih pwrs ikiq rMkw
aSRpwq sox, BIgy aMgw
mnhu pRym prvwih AumMgw 8

686

gurU jI

asIsW
azKW qox
moh ivc rih rhI hY
jzPI qox
ikqox grIb
hMJU ifzgN nwl iBjy

dohrw:

byK gurU ko dyiK kir, ipq ivSyK


irs mwn
kt kupIn, iek nukq kr, do lk swPw hzQ ivc do pztW vwly do
cwdry
dupty sMbwn 9
cOpeI:

lk nwl cwdrw

ktih lpyto iek sMBwnw


Auzqy lIqw hoXw Bwv, gurU jI dy
dUjo qn pr mXw inDwnw
swPw
eyk nukq isr AUpr sohY
imnqI jugl gjn kw jo hY do gZW dw
10
aYso Dwn Driq isK jyAU
mn bWCq Pl pwvihx qyAU
jb kwlU ipiK irs mn kInI
lwlU siB ibiD mn mihx cInI
11
srb ibiDin su aiDk buiDvwnw
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

687

kir ivcwr iqn bcn bKwnw


humrI qumrI eykih lwjw
js apjs ko kwj kukwjw
12
dohrw:

iek bnwrsI mwq hm, ipqw eyk


iSvrwm
hmrw qumrw Byd nihx, hY eyko
siB Dwm 13
cOpeI:

mwnhu bcn kho ab myrw


kTin suBwie aiDk hY qyrw
mwVw vwk
nihx durbwk bKwnhu koAU
ros invwrhu, ihrdy joAU 14
awnn Aucr mDur br bYnw
eyk bwr ly clIey aYnw
as suin kwlU qUSn rho
kir ivcwr nihx bc kCu kho
15
ikhw
lwlU iFg hY bcn Aubwcw
suin nwnk! mYx qumro cwcw
Prk qyry (ipqw dI qy) myrI Aumr dw
aMqr qnk qor mm bYsw
mY hox qumry qwqihx jYsw 16

QoVw hY
ipqw vrgw

dohrw:

jb ibdys AuiT kir cly, rudn


kriq qv mwq
suq ko ibrih ibcwir kY, ivCoVw ivlkdI hY
iblpq bwsur rwq 17
cOpeI:

kwlU qumihx kuvwk Aucwry


cyq n kir, icq dyhu ivswry
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

inj jnnI idS dyK dXw kir


gvnhu nihx ibdyS rhu inj Gr
18
mn snyh mihx mgn rhY inq
-gXo ibdyS huqo muJ iek suq-
XW qy kriq iblwp klwpw

688

jwvo nw prdyS
moh
puzqR
ivrlwp bVw pw:-XW qy krq rhq
ibrlwpw
srIr pIiVq huMdw hY

suq ibrhw qy qn pr qwpw


19
Grox BzjI aweI hY
suniq SRoq sdnihx qy DweI
bdn iblokn ihq dRiq aweI vyKN vwsqy CyqI
Bwv) vfy Brw kwlU L (mYx) ipqw QNIk
vfo BRwq hOx ipq sm jwnox
jwNdw hW

snmuK nihx kib bcn bKwnox


20
dohrw:

inj inkyq cilXy abY, rho, n


jwAu ibdys
mwq ipqw suK dIijXy, dUr krhu ieh Bys qj idE
ieh bys 21
cOpeI:

igawn vwlI

gXwn swn SRI nwnk bwnI


muKox
awnn BnY aink gun KwnI
mzilaw hY
iek inkyq roko kir dwvw
ijhqy kbih n hoiq clwvw
22
kUr inkyq aOr siB jwny
iqh inkyq sox jb mn mwny
ibns jwie ieh kUr pswrw
Psihx bwd nr jg jMjwrw
23
(sweIx qox) ivsiraW
bYs ibhwvih ivsry swrI
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

689

hzQ JwVky
gmnihx aMq smyx kr JwrI
BUr ibsUrihx awgy jweI
Psy kUr mihx bYs ibhweI
24

dohrw:

lwlU BwKY qwq suin! aweI hY


quJ mwq
bhuq idvs kI drs ko, aiBlwKw bhuq
aiDkwq 25
cOpeI:

hOx cwcw, kwlU ipq qumrw


pRym kriq prvwrih sgrw
clhu kutMb ivKY inj rihXY
awn jwin ko nwm n kihXY
26
bWDv mihx piq hY aiDkweI
liK hYx lwiek kO siB BweI
byK PkIrI jo qum kIno
siBih SrIkn ieAux mn cIno
27
-BXo inlwXk, awX n kwjw
qn mYx byK PkIrI swjw -
clhu bshu inj bWDv mWhI
mwnhu bc mm, Pyrhu nWhI
27

horQy
iezZq

jwiNaW hY
kMm nhIx ho awieaw
bNwieaw hY
awpNy swkW ivc

ilKq dy do nusiKaW ivc qy Cwpy dy iek nusKy ivc eyQy hor pwT koeI nhIx hY, pr
Cwpy dy do nusiKaW ivc eyQy iek Sbd idzqw hY jo SRI gurU gRMQ swihb jI dw nhIx hY
ies Sbd ivc igiNaW prvwr Aus igNqI nwl nhIx imldw jo kiv jI ny eyQy aMk
28 qox aMk 32 qk igiNaw hY jy kdy kiv jI ieh Sbd awp aMk 28 dy azgy
ilKdy qW 29 qox 32 qk dy CMdW ivc Aus dI tIkw krdy qy mUl qy tIkw ivc ivroD
nw huMdw ies qox sMsw huMdw hY ik ieh Sbd iksy ny ipCox pwXw hY
iKmw hmwrI mwqw khIaY sMqoK hmwrw ipqw
sq hmwrw cwcw khIaY ijs sMg mnUaw ijqw 1
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

690

suN lwlU guN aYsw


sgl lok bMDn ky bWDy so guN khIaY kYsw 1 rhwAu
BwAu BweI sMg hmwry pRym pUq so swcw
DI hmwry DIrj bNIaY aYsy sMg hm rwcw 2
sWq hmwry sMg shylI miq hmwry cylI
eyh kutMb hmwrw khIaY sws sws sMg KylI 3
eykMkwr hmwrw KwvMd ijn hm bNq bNwey
Aus ko iqawg avr kO lwgy nwnk so duK pwey 4
jy kdy asW ies Bwv nwl kuC imldw Sbd gurbwNI dw sRI muK vwk aslI lBNw
hovy qW ieh hY:gAuVI mhlw 1
mwqw miq ipqw sMqoKu squ BweI kir eyhu ivsyK 1
khNw hY ikCu khNu n jwie qAu kudriq kImiq nhI pwie 1rhwAu
srm suriq duie ssur Bey krNI kwmiN kir mn ley 2
swhw sMjogu ivawhu ivjogu scu sMqiq khu nwnk jogu 3

dohrw:

SRI nwnk awnn BnY, hY bhu mm


prvwr
bsox rYn idn iqnih mihx, piq
jihx apwr 29
cOpeI:

pRym ipqw br, sumiq su mwqw


{gurU jI dw pRvwr-igawn puqR vwlw}

Dwie dulwrih kir ihq SWqw


BXo sMqoK Blo so dwXw
ins bwsur ly aMk iKlwXw
30
iKmw Bgin, bYrwg suBweI
siq cwcw ihrdY ihq lweI
gwn spUq Aupj suKpwXw
siB bwDv mihx nwm vDwXw
31
iqhx ko suq ibgwn pRkwSw
ijn dwird azgwn ibnwSw

dweI SWqI
iKfwvw
godI ivc

pw:-hyry

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

691

vDIk
ieh prvwr srs suKrwsU
ijs mihx hOx inq kriq iblwsU
32

dohrw:

ies kutMb kO Coif jy, anq


bsihx anjwn
piq sdIv awgY iehW, ijs qy pq nwS nhIx huMdI
hoie n hwn 33
cOpeI:

pw:-bc kr

ieh ibiD kml bdn qY bid


kir
qUSn hoie rhy puin jg gur
lwlU qb kwlU sox kho
hm avws qy nwnk rho
34
ikh ibiD lyX clhu iFg rwie rwie bulwr dy
jo dyvih ieh ko smJwie
SRI gur sox bolo puin bYnw
rwie inkt clIaih suKdYnw!
35
suin kir rwie nwm ko dwlw
AuiT kir cly sMg qqkwlw
mwnv aOr bhuq By swQU
imliq invwviq hYx inj mwQU mzQw
36
dohrw:

rwie bulwr (dy) mn ivc

SRI nwnk ky nwm kI, ilv mn


drs ipaws
irdY
AufIk
sdIv hI,
kib awvihx mm pws 37
cOpeI:

iek nr dOr khI suiD qW ko


srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

692

awviq nwnk cwhiq jW ko


{rwie bulwr dw pRym}

suin kir igrw ibswl hulwsy


mnhu imlo jl ibkul ipawsy
38
awviq dyiK dUr riv dXwlw
bdn kml sw iKrw ibswlw
cMdRbdn pRIqm ko hyrw
cK ckor Bw anxd Gnyrw
39
ibn bl bpuK, ibrD, vf bYsw
huqo mMc pr iqh iCn bYsw
AuTn lgo pg DrnI Dry
SRI guru jwie invwrn kry
40

bVw KuS hoieaw


ivawkul hoey iqhwey L
dUrox
iKiVaw
nyqrW rUpI ckorW L
inrbl srIr
plG
roikaw

dohrw:

pRym sMig gdgd igrw, nYn anxd


ko nIr
mwnhu gXwn snyh do, Dir ky gwn mUrqI sRI siqgurU nwnk dyv jI
qy snyh pRym srUp rwie bulwr jI
imly srIr 41
cOpeI:

BXo inmgn pRym asgwhU


pYrn pwr n pwvih bwhU
locn qy mociq jlDwrw
pulkiq dyih n bol Aucwrw
42
ikqk bwr Bir kir inj aMkw
bhuro Cory bdn mXMkw
pg pr SRI guru Xug kr rwKy
aOgun jwn bdn bc BwKy
43
kihr kro SRI nwnk qohI

qrky bwhW nwl


kyrdw hY
rom KVy
jzPI ivc
Bwv gurU jI
rwie ny khy

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

693

pw:-imRzqikn
jIviq imrqk kIno mohI
bMdn pUjn qumihx bulwXo
mm mn drSn ko llcwXo
44
pg pr Dir kir muJ duK dIno
vf ibprIiq bwq ieh kIno
ikh ibiD aOgun eyh Auqwrox
ko Aupcwr n irdY ibcwrox
45

dohrw:

SRI nwnk kihx vfy qum, pRymI


bhur udwie
iBRzqn sm jwnhu hmY, bMdn hI dwsW
bin awie 46
cOpeI:

Auzcw pn

Bgqn ko inj qy aiDkweI

dyiq dws ko vf vifaweI


jwniq hY jg neI n rIqI
ahY snwqn siB jug kIqI
47
pWfv huqo juiDStr rwAU
ikRSn ikXy bis Bgiq pRBwAU
awgw
awies mwn krihx pd bMdn
rhihx dws ijAux doK inkMdn
48
sdw aDIn Bgiq krqwrw
ieh ibiD ihrdY ibrd murwrw
vs hY jgq ijs ivawpk ivSL dy
bsI ibs ijs ibSn ibawpU
so bs iqn ky Bgiq pRqwpU
49

pw:-ibs ibvs ijs ibSn ibawpU-vwbsb ibs


Bwv BgqW dy

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

dohrw:

694

bynqI awKdw hY rwie bulwr

ibnY bKwniq dIn mn, hwQ


bMid kir rwAu
'jgqjoin, jljwnn, jljMGRI Bwv qusIx jgq dw kwrn ho, kvl muK
ho, (mYQox awpNy) jlj aMGRI crn kml,
jjvwAU 50
cOpeI:

prmySur qUM purK purwqn


pwrbRhm ikrpwl snwqn
joqI rUp anUp srUpw
SwihnSwh BUp ko BUpw 51
krunw kir bKShu muJ swmI!
dInbMDu siB aMqrjwmI
Bv bMDn qy kir Cutkwrw
piqq AuDwrn ibrd qumwrw
52
ijAux ijAux ibnY dIn huie kireI
iqAux iqAux rwie moh qm tireI
dyK dInqw aiDk dXwlw
irdY pRsIdiq BXy ibswlw
53

pujvwE

anwdI
rwijaW dw rwjw

moh rUpI hnyrw


pRsMn (a) pMGry

dohrw:
bKSy pRQm udwie qum, inScw

irdY afol
awp rhhugy sMg muJ, pwvhu
and amol 54
cOpeI:

pw:-pulkXo

suin SRonn puin bolo rwAU


awKW
jb mwnhugy mYx ju alwAUx
qb jwnoxgo krunw krI
XOx n pRqIiq awie, nrhrI! Bwv hy rzb jI
55
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

pd aribMd and kMd jy


jij kir bMdox hwQ bMd jy
qb iqRpqih icq, qrn qrMnw!

695

pUjn krky mzQw tykW hzQ joVky


pw:-jug kr
hy qwrn hwr jhwj rUp (a) hy sUrjW dy
sUrj
mn nhIx pqIjdw pw:-mm

as ibiD ibn mn nhIx amMnw


56
qdox inhwl ho jwsW (jdox qusIx crnIx
huie jwAUx mYx qbih inhwlU
hzQ luaw lE)

CUtih jgq join jm jwlU


ibnY mwinXy dIn dXwlw
prnw crnihx Srn ibswlw crnW dI SrN dw awsrw
57
dohrw:

pRymwqur aivlok gur k


hiq lwlsw joie
bcn bhorXo jwiq nihx,
krIXy qs ibiD soie 58
cOpeI:

Gitkw cqur srb prvwrw


kho rwie, pun gey agwrw
Aur kir hrK bulwr ibcwrw
-pUrb pwk krwAux ahwrw59
dws pTXo, idj dRzq bulwXo
hoie pRym mYx bcn alwXo
imlXo awin kir moih Kudwie
krhu rsoeI idj ab nHwie
60
mm hdUr SuB prm ahwrw
acvwvhu, nihx krhu avwrw
suc sox ly jl kuMB nvInw
ruic sox krhu pwk, prbInw

moiVaw
Esy qrHW Eho gl
cwr GVIaW prvwr, (EQy irhw)
gey Gr (awpNy)
pkvwvW Bojn (a) pivzqR ahwr
Byijaw

fyr
GVw
rsoeI hy isawNy

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

61
ibMjn, mDur ruicr kirvwey
myvy pwiesu mWih imlwey
sUKm cwvr iGRzq BuMwey
nwnw BWiq slvn bnwey 62
dohrw:

696

Bojn
KIr
brIk cwvl iGAu ivc qVky
slUNy
jl crn DoN

awp AuTo ly awb ko, pwd


pKwln hyq
bYsy br prXMk pr, SRI bydI
kuilkyq 63
cOpeI:

jmIn qy bYTky (rwie bulwr ny)

avnI awsn hIn asInw


aiq siqkwriq pRIqihx lInw
hzQW nwl Doqy
ghy crn kr nIr pKwry
crnoidk ly isr pr Dwry crNWimRq
64
iCVikaw (a) nYN igzly kIqy (sl
pwie bdn mihx, nYn slosy
pwNI, Esnw vswAuNw)
kpVy crN pUMJky hzQW nwl) mly

pun pt sox pd pOxiC plo sy


Dir mwQy pr pRym mrInw
ibhbl bzkRq bol avM nw mUMhox sMs. vkqRx awAuxdw nhIx
65
Bw and Aur brn n jweI
ko kiv pRym gwQ jo gweI?
pRym swd gUMgy imiTaweI
kho n jwie, rhiq argweI cuzp
66
dohrw:

hzQW nwl Cohky Bojn dI Kbr


mMgweI

pwn prs pd pMkjM, pwkihx


suiD mMgvwie
pwkswl mihx lygXo, pRym viDiq rsoeI
aiDkwie 67

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

cOpeI:

697

swhmNy gurU jI L

inj hdUr bYswie ikRpwlw


idj sox bcn Bny iqhx kwlw
ruic anuswrih dyhu ahwrw
pwqr Dir kir ibibD pRkwrw
68
pUrb mDur prois ahwrU
pICy qy qurSM, lvnwrU
ruic sox asn acihxgy jb hI
jnm ikRqwrQ hY hm qb hI
69
suny rwie ky bYn Audwrw
suKswgr muK bcn Aucwrw
Bojn kI ibiD dIin bqweI
ijh qy SuB pdvI nr pweI
70

BWfy anyk
imzTy pros ky
Kzty slUNy
suawd nwl CkNgy

sRySt

pRwpq hovy

mwrU mhlw 1
imTw mrm slUNw sMjm Ktw Krw iDawn
aYsw Bojn jo jn acvY so mwNs prDwn 1
rwie jI Bojn aYsw krIaY
aOr skl prhrIaY 1 rhwAu
myvw mgn lgw scu syqI ijs KwDy iqRpqwvY
siqguru ibrK Pilaw siN fwlI so Pl cug cug KwvY 2
aMimRq Pl rs nwm DnI kw so pIvY ijsu dyvY
sPl drs akwl mUriq hY jW ky irdY smyvY 3
khu nwnk so Krw suawdI eykMkwr rsu lIaw
avr suawd sB PIky lwgy jb scu nwm muK dIaw 4
SRI gurU gRMQ swihb jI ivzc ieh Sbd nhIx hY, qWqy SRI muKvwk nhIx

dohrw:

suin SRonn mYx rwie kih krn


krwvn awp
ijs pr qum krunw krhu dyhu nwm
ko jwp 71
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

cOpeI:

pUrb mDur prosXo idj kr


lvn sihq puin qurS swd br
ijAux ijAux kOr bdn mihx
pwvihx
iqAux iqAux rwie and n mwvihx
72
bdn cMd kI idS hY kokw
locn lwie iblok aSokw
AuTy acv kir ibibD ahwrw
rwie joir kr bcn Aucwrw
73
sPl mnorQ kIn hmwrw
mn jwno ab Bwinsqwrw
bYsy bhur awn prXMkw
sohiq bdn ank mXMkw
74
pRymwqur icq rwie bulwrU
mDur SRyX Xuq kIn AucwrU
kIn Blo bwly mrdwny
mo pr Bw Aupkwr mhwny 75
ibn dwno prby ijm KyqI
jl ibn suskiq qpq smyqI
iqs pr jlDr bhu brKMqw
iqm mo kAu qum By suKvMqw'
76

698

bRwhmn ny hzQIx

burkI, gRwhI
pw:-and mnwvih
gurU jI dy cMd muK vl ckor ho ky
vyKdw hY and nwl

ho igaw
muK klk qox ibnW cMdRmw pw:aklk
KuSI, SrDw

bzdl
aMk 75 qy 76 dIaW cOpeI aW Cwpy dy
nusiKaW ivc nhIx hn, pr do klmI
nusiKaW ivc hn

ieiq SRI gur nwnk pRkwS gRMQy pUrbwrDy qlvMfI awvn pRsMg brnn nwm
iekqwlIsmox Dwie 41

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

699

42. crN rj mMgl-qlvMfI pRsMg


41<< ipClw aiDawie qqkrw - sMKyp ilMk aglw aiDawie >>43

dohrw:

cUrn SRI guru crn rj, rwg dYK mn rog


cUrn=pIsI hoeI SY, koeI dvweI jo DUVy vWgU hovy, hwZmy dI dvweI, koeI dvweI
sMs. cUrN

kir kY qWih anwm hOx, khOx kQw inrsog 1


anwm=arog sMs. anwmX, an+awmX=rog inrsog=aYsI kQw jo sog qox
inrsog kry KuSI dyN vwlI

arQ:
rwg qy dYK mn dy (do) rog hn, SRI gurU jI dy crnW dI rj (dohW dI) dvweI
hY (ies dvweI nwl) ies (mn) L arog krky mYx KuSI dyN hwrI kQw (agox)
kihMdw hW
sRI bwlw sMDuru vwc
cOpeI:

asn acv kir imRdul suBwAU


bYsy inkt ibrwjiq rwAU
qb iqRpqw ibrhwqur aweI
suq rwKn ko mn llcweI 2
GuMf kry muK bYiT smIpw
bolI bcn sMg avnIpw
bMid hwQ dY dIn BvMqI
sunhu rwie jI! mor ibnqI
3
krhu awp ieh vf Aupkwrw
mm suq ko ikv rKhu agwrw
as pRkwr kih kir guru mwqw
rodiq locn qy jl jwqw 4
suniq rwie ko gr Bir awvw
Dir DIrj puin bcn alwvw
kml bdn gun sdn punIqw!
jwniq awp srb SuB rIqw 5
qdip chox kCu kih qum sMgw

ijQy ibrwjdw hY rwie bulwr


ivCoVy kr duKI

rwjy nwl
huMdI hY

Gr
roxdI hY
glw pw:-Aur
Bwv hy gurU jI

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

700

ibn rjwie ikAux khox insMgw insMg hoky


kwlU lwlU puin cil awvw
inRp iFg bYiT Bro duK hwvw
6
qb boly SRI bdn mXMkw
khhu rwie jI hoie inSMkw
awies idX jb as suKdwnI
bolo qb nryS muK bwnI 7
kuMflIaw CMd:
inj KyqI krvwieXy, kwmyx dyAux

rKwie
nihx hwlw lyvYx kC, siBih mwmly qox mwPI vwlI ZmIn
ienwm krwie
siBih ienwm krwie, sdn inj
rhu duK kdnw!
mwqw ibrih aDIn hoiq, nihx muKVy L nw dyKky
pyKiq bdnw
suin bulwr ky bcn ko, dInw nwQ
suBwie
SRI muK KyqI ibiD khI, sorT rwg
AuTwie 8

duvYXw CMd:

sRI muKvwk
soriT mhlw 1 Gru 1
mnu hwlI ikrswNI krNI srmu pwNI qnu Kyqu
nwmu bIju sMqoKu suhwgw rKu grIbI vysu
BwAu krm kir jMmsI sy Gr BwgT dyKu 1
bwbw mwieaw swiQ n hoie
iein mwieaw jgu moihaw ivrlw bUJY koie rhwAu

pun lwlU bolo muK bcnw


qlvMfI ht krIey
rho sdn inj, bnjhu bnjw
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

mm bc Aur mihx DrIey


quJ pScwq kriq inq rodn
hyrhu jnnI Gw qy
suin dUsir pd SRI muK BwKYx
SuB giq pRwpq jW qy 9

kuMflIaw CMd:

701

bcn
roNw
mwqw vzl
ijs qox

sRI muKvwk
hwNu htu kir awrjw scu nwmu kir vQu
suriq soc kir BWfswl iqsu ivic iqs no rKu
vNjwiraw isAu vNju kir lY lwhw mn hsu 2

qb lwlU kihvwieE, rwie bulwrU


pws
nwnk! jy mn iPrn pr, Gr qy
BXo Audws
Gr qy BXo Audws, mol lIjY GoVy
ikMkwnw
kirXy iqn ko vNj, iPrAu dySn
jihx jwnw
qv jnnI DIrj DrY, suq awvih
iPr Dwm
suin SRonn SRI muK BnYx, iqRqIXw qIjI pOVI
pd aiBrwm 10
sRI muKvwk
suiN swsq sAudwgrI squ GoVy lY clu
Krcu bMnu cMigaweIaw mqu mn jwNih klu
inrMkwr kY dyis jwih qw suiK lhih mhlu 3
dohrw:

vYrwg

khy inibRiq ky bcn jy, nihx


smJiq mn mWih
bhur bhur pribRziq ky, kml igRhsq mwrg dy gurU jI L awKN
bdn sox pRwihx 11
duvzXw CMd:

suin kwlU puin bcn bKwny


srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

jO qum ieh nihx krnw


krhu cwkrI BUpiq ikhx kI
hovhu cwkr brnw
muJ bc mwin, krhu iXh kwjw
qjhu PkIrI bysw
suin kir cqurQ pd ko
bdqM SRI nwnk jgqySw 12

sYXw:

702

nOkrI pySw, jW sRySt nOkr

boly

sRI muKvwk
lwie icqu kir cwkrI mMin nwmu kir kMmu
bMnu bdIaw kir DwvNI qw ko awKY DMnu
nwnk vyKY ndir kir cVY cvgN vMnu 42

SRon suny iev, qUSn kIin


aDIn By jnnI jnkM so
-kOn Aupwie inkyq rhYibrhwqur hoie ivcwr AurM so
eyk qnUjXo hoie PkIr
ibdyS gvY, ikv DIr DrM so
qwq ko moh, n Byd pCwnih
jwnihx mwnv awn smM so
13
rwie khY PurmwieS kI
inj awies dyvhu jo Aur hoeI
mo kr qy qum syv bnY
sPlw SuB bwsur jwnhux soeI
lyhu pdwrQ qO ikrqwrQ
hoie suawrQ lokn doeI
SRI guru XOx suin kY iqh qy
kih bwnI bYrwg kY sMg iBgoeI
14
SRI krqwr Audwr mhW

moh dy) aDIn Auh (gurU jI dy) mwqw


ipqw
ivcwrdy hn Eh irdy ivc
puqr
ikvyx DIrj Dwrn Eh (mwqw ipqw)
jwNdy hn hornW mnuKW jyhw Aus (gurU
jI L)
awpNy hukm dI
awgXw idE
myry hzQox

myrw mqlb, myrw suK dohW lokW ivc


iBzjI hoeI

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

iqhx AUpr hY PurmwieS myrI


pwliq jo jl mYx Ql mYx su
clwcl ko siB kwl adyrI
hYx ij pdwrQ nWih rhYx iQr
hoiq ibnwS n lwvihx dyrI
Coir gey ids cwr ko jY kr
sMg iksY nihx jwviq hyrI
15
jIq dso idS dRiq leI ijn
BUpn qy inj syv krwey
puMj kIey Dn hYvr gYvr
joir cmUM cqurMg bnwey
jOn smYx kr kwih n jwniq
aMq smYx pg ng isDwey
jo kCu swj smwj huqo
siB Cor gey, nihx pwr bswey
16
kUr pswr rcXo krqwr nY
qwn knwq deI ieh mwXw
rMg anykn kI ju bnI
ijn mwnv ko inj gXwn
BulwXw
pXwr pdwrQ, kUr suawrQ
bIc Psy siB bYs ibhwXw
awid srUp anwid lKXo nihx
qO liKhIx ij krY hir dwXw
17
rwie bulwr Aucwriq vwk
khox siq bwq n kUr, dXwlw!
mwqw ipqw qumry ibrhwqur

703

cyqn jVH sB smyx dyrI ibnW


kwiem
jo ijzqky
iksy nwl jWdI nhIx ifzTI
CyqI
rwijaW qox ijnHW
kzTy kIqy aCy GoVy cMgy hwQI
POj cwr qrHW dI POj-hwQI svwr, rQ
svwr, GoV cVy qy pYdl
ijs (pRqwp dy) smyx iksy L kuJ krky
nhIx sn jwNdy
ngy pYrIx aMq vyly qur gey
cwrw nW cilaw

awpNy awp dw gXwn


udgrZI
Aumr

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

nw gvno rihXy inj Swlw


qIn su kUp kI lyhu ikRKI
kir dygihx dIn KuvwAu ibswlw
dInn ko duK dyK skO nihx
XOx, kirXy Gr bYs, ikRpwlw!
18
eyk kI dyg aKMf clY
bRhmMf hI mWgiq hY ijs pwhIx
awid n aMq ibaMq lKo
jg kMq dqwr smwn ko nWhI
pRwn SrIr rcXo Dn Dwn
sdw BijXy krqw mn mWhI
awn kI dyg nhIx jg mYx
iQr BUpiq hoie ik SwhinSwhI
19

704

awpNy Gr
iqMn KUhW dI KyqI (iZmIx)
lgr grIbW L

gurU jI ny Auzqr idzqw

dOlq qy aMn

dohrw:

suin SRonn mihx smiJaw, ihrdY


as ibiD rwie
-rhYx n kYsy sdn mihx krihx pw:-krIey
ij aink Aupwie- 20
kibzq:

Aur ieAux ibcwr rwie kwlU sox


alwie igrw
rUp suKdwie nihx kW ky kr iksy dy
mWih hY
mn n fulwie, ab bYT Gr jwie
inj
icMq ko iblwie suq qyro duK dUr kr nwS krqw hY
dwih hY
Dro hY Kudwie qn, ien kI
rjwie
skY kOn Aultwie, jihx iezCw
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

705

qihx jwihx hYx


dwndw and suK kMd jg bMd dyn vwly suKdwqy jgq dy bMdn jog
Xog
dMBn ko mMd avqwr vwih vwih pKMfW L dUr krqw DMn hY ieh
avqwr (a) vwih vwihgurU dw avqwr
hY 21
vwih DMn hY

kwlU suin bwq mn mWih pCuqwqu


aiq
jwn inj qwq, nihx Byv ko pCwn
hI
gvnXo avws, bhu lyiq sIq
sws qb
hoiq suK joAU qW ko dUK
prmwnhI
suDwisMDu qXwg, anurwg imRgiqRKw nIr
SRDw Dwir lyiq n gXwn giqdwn
hI
lwlU jwiq swQ, smJwieby kQiq
gwQ
Dwrhu srIr DIr, kXox qUM pIr
mwinhIx 22
mwq
Gr
jwiq
iblKwiq
ibrhwqurI qy
huqo eyk qwq, so ibdyS jwin
TwinhI
rwie smJwXo, nihx vwk mn BwXo
koAU
AudwsIn BXo, n avws ihq
jwin hI
bydI kulkyq rhy rwie ky inkyq
inis

TFy
Bwv, suK L duK mMn irhw hY
aMimRq dw smuMdr imRg iqRSnw dy jl
nwl pRym krdw hY
gurU jI pwsox
gzl
qn ivc DIrj Dwro ikAux pIV mMndw
hYx
ibrh dy duK krky
TwN leI hY

Gr dw moh

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

Bor jb BeI jwie bYsy Auidawn


hI
bwsur gujwir kir apny agwr
awey
moK ky Audwr, krqwr gunKwn hI
23
mwq hrKwie Aur, awnd n mwie
suq nyh aiDkwie, bhu ibiD
smJwveI
qwq! koAU kwj nihx, rho Gr
mWih bYsy
koAU n khY kCu, kro mn BwveI
aWK qY n hovo dUr, rihXy hdUr
suq!
iPkr ko iZkr n qum qk
awveI
poiSS ko pwvo, Aur iezCw soAU
Kwvo
bYsy hir gun gwvo, qumYx, koAU n
htwveI 24
kwlU iFg awXo bYiT bcn alwXo
modI ikRzq ko htwXo, BlI bwq n
ivcwrIaw
awviq apwr ibq, Kwiq KrcMiq
inq
iekTo n kIno siB bwd kro
uawrIaw
awpn kI sOj siB dInI hY
lutwie qum
suno hm kwn Dn Sy bhu
QwrIaw
so BI nihx lXo, siB rMkn ko dXo

706

moK dy dwqw

swhmNy
gl bwq
puSwk
koeI htweygw nhIx

Dn
ibrQw ZwXw kIqw
hzt swmwn
awpdw sI
kihky

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

kih
swD byK BXo kIno kujs hmwrIaw
25
jb ko jnm BXo, qb ko n suK
dXo
BUr smJwXo, eyk bwq nihx
mwnIaw
BwKYxgy SrIk -suq kwlU ko PkIr
BXojwiq kI n goq lwj irdy iek
jwnIaw
qjo qn byK, piq hqo n ivSyK
myrI
dyno suK rho, sdw BXo
duKdwnIaw
rho inj Dwm, nihx khYx kro kwj
kuC
kOn BIr prI qy PkIrI rIiq
TwnIaw 26
jnk kI bwqyx suin qUSn hI rhy
guru
vwk n bKwno su klXwn ko ju
dwnIaw
kml bdn qy inkwsI n ailn
igrw
qwq kI ijTweI ins swmhI
pRmwnIaw

707

apjs

iezZq nwS nw kro hor


duK dwqw

muSkl

klXwn dwqy ny
kOl vrgy muKox BOrI (rUp) bwNI
ipqw dI vifaweI rwq vrgI

kOl Pul ivc bYTI BOrI rwq pYN qy Pul imtN qy aMdry hI rih jWdI hY, ies qrHW
siqgurU jI dy muK kvl qox bwNI rUpI BOrI ipqw dI vfXweI rUp rwq krky nw
inklI Bwv SRI gurU jI ny vifaW azgy Auzqr dyvNw Xog nw jwqw
mwns mYx hMsnI sI qhW hI mwn srovr Bwv hMsnI rUpI bwNI
Bwv, gurU jI dy ihrdy aMdry
ibrwj rhI
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

708

huqI ju ibgXwn ky and mYx


smwnIaw
ihq sox bulwie mwqw Bojn acwXo
pun pwn pY krwXo, prXMk pOFy duzD lyty aw ky
awnIaw 27
sYXw:

Bor BeI, aribMd iKry


arNodX qy ckvy hirKwey
jXo, gurU kI krunw ibksy Aur
myl suKM, sumqI mn pwey
qwry Cpy jXox ibkwr nsy
jnu moh qmM nihx dIsn pwey

kvl iKVy
sUrj Audy qy
ijvyx gurU jI dI ikRpw nwl (iszK dw) mn
iKVdw, myl dw suK huMdw qy sRySt buD
pRwpq huMdI hY
anHyrw qwry Cpy mwno ivkwr nsy, ijvyx
qwry CpXW hnyrw nhIx, iqvyx ivkwrW dy
dUr hoieaW moh nhIx idzsdw (gXwnI
ivc)

kIn Snwn gey Auidawn


iekMq sQwn mY, bYs suhwey
28
dohrw:

rjnI rhYx inkyq mihx, bwsur


mihx Auidawn
idvs ibqwey qihx kCU, SRI nwnk pw:-giq dwn
gun Kwn 29
cOpeI:

kbih bulwvih rwie bulwrU


muK dw
drSn bdn iblokiq cwrU
Bojn idj qy ruicr krwvY
puin pn ibnY Bnih acvwvY
30
pRym ibloik rwieko pUrw
AUNw
nihx SrDw qy ijhx Aur AUrw
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

SRI guru bcn bhorihx nWhI


jbih bulwie inkit qb jWhIx
31
lyvn hyq gXwn AupdySw
Aur aiBlwKw aiDk nrySw
ibibiD BWiq kI krih su syvw
insidn DXwn Drih guru dyvw
32
awXu ibRziD ijih jIvn Qorw
cihiq ik -sPl jnm hY morw-
aStjwm mn mYx ilvlwgI
SRI gurU crn kml anurwgI
33
iek bwsur nr piT avnIpw
kml bdn bulvwie smIpw
dY kr bMdy ibnY bKwnI
dIn dXwl! dwsn giqdwnI!
34
mm srUp ko dyhu buJweI
BUl rho ijh suD nihx kweI
ko mYx hox? kCu jwie n jwnw
bFXo ivSy irdY agXwnw
35
sumiq khiq-qmsw agXwnw
mYx nihx jwno qWih smwnw
iqmr ivKY qn suD siB Bwny

709

moVdy nhIx sn

rwjy dy mn ivc
keI qrHW dI
gurU jI dw
bwkI) jIvn QoVw hY
azTy pihr

Byjky rwie bulwr ny


hQ joVy

myry srUp L (mYL) lKw idE

buzDIvwn agwn hnyry vrgw hY


hnyry ivc awpNy qn dI swrI soJI Bwn
huMdI rihMdI hY
Bwvyx hor pdwrQ nhIx idsdy

anq pdwrQ jwiex n jwny


36
pr agwn swrI suzD (aYAux) gvwAuxdw hY
suD aigawnih srb gvweI
apno awp n jwno jweI

ik
awpNw awp hI nhIx lK skdw

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

XW qy qm jo sm nihx qW ky

710

anHyrw brobr nhIx Aus (agwn)


dy
Bwv agwn dy

srb jIv duKIaw bis jW ky


37
AupdySk pRBu qoih smwnw
avnI ibKY n jwnox awnw
ikRpw isMDu! krunw ab kIjY
mm srUp smJwie su dIjY
38
cwh
qum krunw qy muJ jgXwsw
vDI irdy mihx aiDk ipawsw
jy) aiDkwrI mYL lKo qW igawn dw
liK aiDkwir gXwn ko dwnw
dwn

dy kir, krhu mor klXwnw


36
as pRkwr kI suin kir bwnI
ibnY dInqw mihx jo swnI
dyin gXwn kI miq iqhx qWeIx
Auidq Bey SRI guru jg sweIx iqawr hoey
40
ieiq sRI gur nwnk pRkwS gRMQy pUrbwrDy qlvMfI pRsMg brnn nwm
bYqwlIsmox aDwX 42

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

711

43. crN kml mMgl gXwn AupdyS qulsW


42<< ipClw aiDawie qqkrw - sMKyp ilMk aglw aiDawie >>44
{rwie pRiq gwn AupdyS} 2..
{rwie L idzqy AupdyS dw incoV} 44..
{qulsW dwsI} 56..

dohrw:

sRI gurU pg SoBw ibml, ipMjr sr pihcwn


ibml=inrml, Auzjl ipMjr=ipMjrw sr=rzsI, lVI srI, moqIaW dI mwlw (a)
sdrS, quzl

mn KMjn qihx pwiekY, khox kQw gunKwin 1

KMjn=iek pMCI ijsL mmolw kihMdy hn, eyh bhuq cMcl huMd w hY, ies krky kiv jI
ny mn nwl AupmW idzqI hY, ieh ipMjry BI QKw hI pYxdw hY, pY jwey qW mr jWdw hY
ieho kiv jI dw ktwK hY ik mn jy ipMjry pY igaw qW eyh awpw pltky SuzD ho
jweygw

arQ:
SRI gurU jI dy crnW dI Auzjl SoBw (mwnox) moqI mwlw dw ipMjrw hY, (mYx awpNy)
mn rUpI mmoly L Aus ivc pw ky (huN hor) kQw (jo) guNW dI KwN hY, kihMdw
hW aQvw guNW dI KwN gur nwnk (dyv jI dI hor) kQw vrNn krdw hW
sRI bwlw sMDuru vwc
rwey ny
cOpeI:

suniq bynqI krI ju rwAU


{rwie pRiq gwn AupdyS}

boly SRI guru imRdul suBwAU


Bo BUpiq! qum awpn hMqw
ikh mihx DrI? khhu ibrqMqw
2
qurk jnm mm, dIn dXwlw!
awrblw ibRD, mm isq bwlw
crm isQl, mYx inrbl hoXo
kMpq isr mYx ibiSXn BoXo
3
mm binqw, myry suq nwqI
mm sodr, ieh myry gXwqI
nwm bulwr ivKY mm hMqw

qusW apnI hMgqw (mYx pnw)

myrw
awXU myry iczty vwl hn
cmVw iFzlw hY
imilaw hoieaw hY
myrI iesqRI myry puq poqry
myry BweI myry SrIk Brw
hMkwr (mYx pnw)

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

712

sMbMDn mihx lKhux iedMqw


4
hy BUpiq! ieh qn ky Drmw
awp aropy, Bw Aur Brmw
jnm mrn duK qn ky mWhI
bwilk, qrun, ibRzD qUM nWhI
5
Kwk bwd awqSih awb nB
pMc BUq ey jV jwnhu siB
iqn kI dyih rcI jVH soAU
js kwrn qs kwrj hoAU 6
qUM sdIv cyqn, suK sMgw
jnm mrn qy rihq, aBMgw
nwm, rUp, pun brn ibhInw
sdw eykrs, duK siB hInw 7
so qij kir jb jwviq dyhI
Gr qy kwFihx vihr snyhI
ijs ibhIn qn imRq apivzqRw
so qUM liKXy ipRQk pivzqRw
8
jwiq brn qy liK kir nXwro
inj srUp kirXy inrDwro
ar pun jihx jihx mmqw QwpI
duK mYx sMgI hYx n kdwpI 9
Dn awidk jy ipKo pdwrQ
siB jIviq lO, muey akwrQ
jy gXwqI, binqw suq, nwqI,
qn qXwgy qy ko n sMgwqI
10

jwNdw hW ies pRkwr

dohrw:

purwNw awqmw) Czf jWdw hY srIr L

srIr
awp lwey hn idl L Brm hoXw hY
jvwn
imztI vwXU agnI pwNI akwS
oEh bI jV hY
jYsw kwrN hovy qYsw hI kwrj huMdw hY
jo BMg n hovy
rMg, jwqI ibnw
Auh, Bwv cyqn dyh L
pawr vwly
murdw
AusL lKo qusIx vzKrw qy pivzqR

AusL) apNw srUp inScy kro


mmq) myrw pn
kdy BI

sjwqI, sMbMDI poqRy


swQI nhIx

bsqR smwn srIr so, jIrN hY


srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

713

qij jwih
XW qy nXwro awqmw, lKhu irdy, hy rwjw
nrnwih! 11
cOpeI:

qn dw hMkwr rwjy ny

suin qnu mwn ivswrXo rweI


SRI gurU sox pun igrw alweI
qn mYx nhIx, bqweI swcI
ieMdRX mYx hMqw ruic rwcI 12 hMkwr
jW qy mYx dyKox, mYx, suin hOx
mYx cldw hW mYx PVdw hW mYx kihMdw
mYx cilhOx mYx ghOx bKn hOx
hW

mYx sUMGOx, mYx krox sprsw


lyAux swd as hMqw Dirsw
13
qW qy qn qy anX irKIkw
so srUp mYx mwno nIkw
Bo rwjn! qUM ieMdRX nWhI
sunhu jukiq Xw pr sRiq mWhI
14
ijAux iqKwn ky hwQn mWhI
ibnw kuTwro ikRziq hY nWhI
iqAux swDn hYx ieMdRX ibRMdw
ien qy awqm ipRQk andw
15
nwnw ieMdRX qw miq nwnw

aYsI ahMgqw Dwrdw hW


iBMn ieMdRIaW

dlIl ies Auzqy kMnW ivc pw:sq-bI hY


kuhwVy kMm
swry ieMdRy
vzK qy) and srUp hY
AunHW dy mqy pw:-mq jwnw vw-qn
nwnw keI srUp
smiJaw hYx (qUM)

kYsy inj srUp anumwnw


sdw eyk qUM cYqn nIkw
ijh ibn jVH hYx ibRMd irKIkw swrIaW ieMdRIaW
16
aMnHy fory
aMD, mUk, guMgy pun jyeI
jIviq jgq rhiq hYx qyeI

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

714

ien qy awqm liKXy nXwro


ieMdRX qn ky jOn aDwro 17 awsry
ieMdRIaW awpo awpNy qzqW dy guN gRhN
inj qq ko irKIk guN gRwhI
nB ko Sbd SRvN gih qWhI
qucw vwAu kI ieMdRX jwin
iqh ko ibSY sprS pCwn
18
ijh suBwAu qW ko, so giheI
bwd ahMqw qUM ikAux liheI
cK agnI kI, gun iqh rUpw

krdIaW hn
akwS dw guN hY Sbd, Aus L kMn gRhN
krdy hn
vwAu dw qcw
ivSw sprS (Cuh) pCwN lY
PVdw hY (ieMdRX)
ivarQ hMgqw
azKW azg dw (ieMdRy hn) AunHW dw
guN rUp hY

so iqhx ghY, smiJXy BUpw!


19
jl kI jIh, su rs guN qWhI jIB Aus dw guN rs hY
Aus dw ivSw jwNox svwd L gRhN krnw
jwnhu ibSY swd ko gRwhI
ipRQvI (dw ieMdRy) nk Aus dw guN
iCq kI GRwN, gMD guN jwn
gMD jwN

ghy su qW ky lyhu pCwn 20


as ien sihj suBwie ivcwro
apin ahMqw ikAux qum Dwro
siB irKIk liKXy duK kUpw
qor srUp and anUpw 21
suin go ahM bulwr ibswrI
pun SRI gur sox igrw AucwrI
nihx irKIk hYx mor srUpw
jwnox mYx hOx pRwn anUpw 22
jb lO pRwN rhYx, qn jIviq
inks jwiex, qb imRqu pun
QIviq
jIviq mrnw pRwN aDInw
XW qy so srUp inj cInw 23

ies qrHW ienHW dw


hMgqw
ieMdRIaW duKW dy KUh
ieMdRIaW dI ahMgqw

pRwNW dy vzs ivc hY


mYx pCwiNaW hY awpNw

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

duK suK ko anuBv ijs mWhI


qn irKIk ijh ibn iQr nWhI
KwAux asn, mYx, pIvOx pwnw
qW qy mm srUp hY pRwnw
24
hy rwjn jy pRwN anUpw
soip nhIx hY qor srUpw
jwgRq, supn, suKopq mWhI
iqnihx siQrqw kbhUM nWhI
25
ien smWn nihx qyrI rIqw
ienqy awp lKhu ivzpRIqw
jwgRq, supn, Bog SRm pwvw
bhur sKopiq mWih isDwvw
26
Gnwnd ky bIc smwvY
ibRiq ibhIn, n awvY jwvY
jo hY sdw aczl anUpw
so Aur liKXy apn srUpw
27
qYx jo BwKy pRwn ibhInw
dyhI ieMdRX iQr nihx cInw
XW ko Auzqr sunhu AumMgw
ahY jIv ko pRwn qurMgw 28
qW pr hY awrUF pRlokw
jwie, sbMDI hoiq sSokw
XW qy anq srUp pCwno
ijh jwny siB sMkt hwno
29
suin kir rwie SRon as bcnW
qXwgI pRwN ahM kI rcnw

715

pRwN myrw srUp hY

Auh bI qyrw pw:-so ib

QkyvW
clw jWdw hY
fUMGy awnd
ibRqI rihq

Auqswh sihq
pRwN jIv dw GoVw hY
asvwr ho ky
Sok vwly
nwS huMdy hn
kMnI
pRwN mYx hW, pRwNW dI hMgqw

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

bolXo jgq lKXo siB kwcw


pRwn nhIx mYx swc Aubwcw 30
mn srUp mYx apnw jwnw
jW ky hY aDIn siB gXwnw
swvDwn mn hoie n jO lo
gXwn AupwvY koie n qO lO
31
mYx sMklp ikXo as BWqI
jW qy jIqox, skl arwqI
mn ko Drm sMklp AuTwviq
so siB awpn mYx liK pwviq
32
qW qy mn srUp hY myro
XW qy anq aOr nihx hyrox
Bo rwjn! qUM mn BI nWhI
hoin ivkwr, hyq iqh mWhI
33
ibnw ivkwr rUp hY qyro
qW ko ab nIkI ibiD hyro
ijhnY ies mn ko Aupjwvw
so srUp qUM sdw suhwvw 34
Aupjn ibnsn mihx qUM nWhI
inqX eyk rs liK Aur mWhI
khiq jOn -myry mn aweI
SzqR jIqOx, krOx lrweI- 35
jo BwKiq mn ko -mn myro-
so srUp apno qum hyro
mn kI gqwgqI jo jwnY
sXM pRkwS sdw so BwnY 36
swDn ijAux nYnwid irKIkw

716

vzs
jd qk
qd qk
ies pRkwr
vYrI

vzKrw, hor nhIx dyKdw


ies kwrN ik Aus (mn) ivzc huMdy hn
ivkwr

Auqpq kIqw

jyhVw
vYrI
jyhVw
aONw jwNw
apNy pRkwS qox awp pRkwSN vwlw Auh
pRqIq huMdw hY
nyqRwidk ieMdRIaW, ijvyx swDn mwqR hn

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

717

iqAux mn swDn jwnhu nIkw


ipKn sunn, cK SRq ibn dyKNw suNnw azKW kMn

nWhI
mn ibhIn iqAux ibRziq n kwhI
37
as pRkwr kI suiN kir bwnI
rwie qbih hMqw mn hwnI
kir ivcwr pun bcn Aucwrw
mn nihx myro rUp Audwrw
38
ies qy prY buziD hY joeI
inj srUp mYx mwnXo soeI
inScw krn Drm buiD kyrw
awpn hMqw qw mihx hyrw 39
XW qy prY n jwnXo jweI
ahY pry qO dyhu buJweI
suiN boly SRI pMkj bdnw
Bo rwjn kir ahM inkdnw
40
nhIx buziD, qUM dyiK ivcwrw
iml Xw sox Bw jIv duKwrw
pMc BUq mYx qm gun joeI
iqh qy bnXo QUl siB koeI
41
iqn mihx aMsu ju rj gun nIkw
iqh inrmweI srb irKIkw
qW mih sq gun aMs suhwvw
iqh qy aMqihkrN bnwvw 42
cqur pRkwr BXo so jwno
mn, buiD, icq, ahMkwr pCwno

ibrqI

hMkwr nwS kIqw


sRySt

pw:-dwno
buiD dw Drm hY inScy krnw

smJw idE
hMgqw L nwS kr

ies nwl iml ky


qmo guN
asQUl pw:-QUl gun
rjo guN dI hY cMgI
pYdw kIqIaW swrIaW ieMdRIaW
sqo guN
Bwv, aMqhkrN
ieh Auh icq nhIx jo sq icq
awnd ivc pd icq hY

ien kI ibiD siB jwnhu aYsy


srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

718

qv srUp kY awSRY jYsy 43


rQ rUpI jo ahY srIrw
{rwie L idzqy AupdyS dw incoV}

iqh qurMg ieMdRI liK DIrw!


mn forI ky sm pihcwnhu
buziD swrQI iqnihx pRmwnhu
44
rQI awqmw rUp su qyro
jW ko hrK Sok nihx hyro
qW ko qUM nIkY liK lIjY
apr ahMqw qXwgn kIjY 45
ijhko skY n agin jrweI
nIr n qW ko kbih grweI
nihx SsqRn sox, Cydo jwie
pOn n qW ko skY Aufwie 46
bwlk bUFw jo nihx qrunw
jwihx kdwicq jnm n mrnw
jW ko BUK ipaws n QorI
ijh ibsry qy hY duK GorI
47
suin bulwr ies ibiD ky bYnw
inj srUp jwnXo suK aYnw
BXo inmgn aQwih andw
CUt gey jg ky siB PMdw 48
hwQ bMid pd bMdn DwrI
Ausqiq pd kI igrw AucwrI
DMn DMn pUrn gurdyvw!
ikRpw qumwir lKXo as Byvw
49
rwg dYK dY isMG smwnw
ienky BY qy muJih mucwnw

iqs srIr dy GoVy ieMdRIaW L jwN,


hy DIrjI
rQ hzkN vwlw
rQ dw mwlk awqmw hY so qyrw rUp hY
pw:-myro

swV nhIx skdI


gwl

jvwn

msq

Cufwieaw

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

gRso srp dIrG ahMkwrw


dIn jwin qum lIn Aubwrw
50
ab mYx awqm rUp pCwnw
ijh jwny jg ko duK hwnw
as pRkwr ko suin AupdySU
jwnXo shj srUp nrySU 51
eyk awqmw bwpk swry
huqo Byd so dUr invwry
kir bulwr ko Bly inhwlw
pun awey inj sdn ikRpwlw
52
mnhu gXwn ko qrin ibrwjY
ijh ky drSn kilml BwjYx
ikqk idvs ies BWiq ibqwey
SuB mg dyin jgq jo awey
53
kml bdn iek idn inj sdnw
pOF sYn ikX, doK inkdnw
iqh iCn asn hoiq Bw qXwrw
swd srs nwnw prkwrw 54
pwkSwl mihx iqRpqw mwqw
ibMjn kirvwey iqh qwqw
iek dwsI so inkit bulweI
khY ik suq ko awin jgweI
55
sIql hoie n jwie ahwrw
jyvih awn anyk pRkwrw
qb gvnI dwsI suin bYnw

719

bVy hMkwr ny
bcw ilaw

rwjy ny

sUrj

rsoeI
Bojn vwsqy puzqR dy

{qulsW dwsI}

phuxcI

jihx

sYny

gun

aYnw suzqy pey sn

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

56
irdy jgwvn kI aiBlwKw
sumiqvwn QI, bcn n BwKw
vihr cIr qy crn suhwvw
iqh prsn ihq mn llcwvw
87
prm pRym jwgXo mn mWhI
crnihx hwQ CuhwXo nwhI
rsnw sMg su cwtn lwgI
jg mYx vfBwgin anurwgI
58
kIin sprSn rsnw jb hI
qIn lok kI suiD BI qb hI
gRwm ngr kwnn igr BwrI
siB suD jwnI isMD mJwrI
59
qihx iek kOqk lKo anUpw
SRI nwnk ko ipKo srUpw
lvpuir ko mnsuK jo Swhw
iqh jhwj Qo swgr mWhw 60
qW ko ibGn hoin kCu lwgw
ismrn SRI nwnk anurwgw
hy pRBu dIn bMDu gurU pUrn!
krhu shwie awin mm qUrn
61
jihx snbMDI koie n swQw
qihx qum swQ hoiq jgnwQw!
qIr sMglwdIp pucwvn
krhu jhwj, Bgq mn Bwvin
62
inj arwDnw liK kir swmI

720

Auqy kIqy) kpVy qox (gurU jI dw) crn


bwhr sI

pRym vwlI
CuhweI
jMgl prbq
smuMdr ivc dI

SIGr

pw:-hoie
kMFy
hy BgqW dy mn Bwvn vwly

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

gey isMDu mihx aMqrjwmI


iqh jhwj ko qt phuMcwvw
mnsuK dyiK irdy suK pwvw
63
dwsI siB iblok ibrqWqw
geI qbih jihx QI gurmwqw
kho jwie mYx ikX n jgwvn
so qo krihx jhwj lGwvin
64
jb inj isK ko kir hYx, kwjw
dyiex smuMdR lGwie jhwjw
qb mYx awno iqnihx jgweI
khox swc bc kUr n rweI
65
suin iqRpqw irs kCu kih bYnw
geI awp jihx ikX suq sYnw
iqnihx jgwie acwie ahwrw
pwCy qy muK bcn Aucwrw 66
sunhu puqR! liK dSw qumwrI
dwsI BI muJ hsI AucwrI
khY ik krihx jhwj lGwvn
nihx XW qy mYx krox jgwvn-
67
mwq bcn suin kir jg swmI
boly muK qy aMqrjwmI
kmlI JmlI ky bc aYsy
ies ky khy n mwnhu kYsy
68
as kih kir gmny Auidawnw
bYsy jwie iekMq sQwnw
so dwsI bc kihny kir kY

721

kMFy

kMm

guzsy nwl
pzqr ny sONw kIqw sI

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

722

BI kmlI suD geI ibsirkY


69
jd qk
jIviq rhI jgq mihx jwvd
qd qk
nihx aweI suD iqh ko qwvd

kmlI hoN qox murwd SudweI hoN dI nhIx, ijMkU bImwr huMdy hn, prMqU msqwnI
avsQw dI murwd hY, ik Auh aMqr muK suK ivc rhI qy bwhrlI suD pUrI swvDwnqw
dI nw hoeI jy aMqr muK surq eykwgr qy nwm rs ivc nw rhI hovy, qW mukq nhIx
ho skdI sI, suD prqI ies vwsqy nw ik Auh BWfw hlkw sI, rzbI Byq jr nhIx
skdI sI, jy hoS pUrI prqdI qW fr sI ik Auh irDIaW isDIaW ivc prc jWdI qy
mukq nw ho skdI
qzqW dI dyh
jb hI qXwgo BUqk dyhw

BeI mukiq gvnI hir gRyhw hrI dy Gr


70
ieiq sRI gur nwnk pRkwS gRMQy pUrbwrDy rwie AupdyS, dwsI pRsMg brnn
nwm iqRqwlIsmox aDwX 43

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

723

44. gurcrN mMgl sMglwdIp jwNw iSvnwB


43<< ipClw aiDawie qqkrw - sMKyp ilMk aglw aiDawie >>45
{kItI aqy ibhMgm mwrg} 19..
{gurisK dw sdw hI bRq} 22..
{pwhn pUjw KMfn} 32

dohrw:

SRI guru pg dIpk srs, Dir kir irdy inkyqu


srs=sr+s=rs vwlI, dIpk srs=Auh dIvw ijs ivc qyl vtI szBo kuC hY Bwv,
ipawr pUrq 2. suMdr 3. ijs ivc kivqw dy Auzcy Bwv Bry hoN sMs. srs

Xukiq Koj Aucrox kQw, SRI bydI kulkyqu 1


inkyq=Gr Xukiq=XukqI kyqu=inSwn, JMfw, pRkwS, igawn, qwrw

arQ:
sRI gurU jI dy crn srzs dIvy (smwn) hn, (Aus dIpk, L awpNy) ihrdy
(rUpI) Gr ivc rzKky bydIaW dI SoBw vwlI kul dy kyqu (SRI gurU nwnk dyv jI)
dI kQw XukqI qy Koj (nwl pRwpq krky) Aucwrn krdw hW
Bwv:
eyQy kiv jI pqw dyxdy hn ik kQw Eh aYvyx nhIx kr rhy, ijMnI ik Koj AunHW
dy hwlwq mUjb Edox mumikn sI, awp ny kIqI qy XukqI dI ksvztI qy lweI hY
sRI bwlw sMDuru vwc
cOpeI:

kCuk ahY mnsuK ibrqMqy


so suinXy SRI gur jsvMqy
gXo sMglwdIp su jihxvw
ngr iSromiN Qo iek qihxvw
2
DnI lok jihx bsiq apwrw
bhu suMdr ijh rcy bjwrw
mnsuK lyX bnj inj sgrw
pRwpiq BXo jwie iqh ngrw
3
huqo jhW iSvnwB Buvwlw
krm Drm mihx cliq ibswlw
swlgrwm Aupwsn rwKY
bRq iekwdSI kir aiBlwKY 4

ijzQy
vfw ngr iqQy

sOdw swrw

rwjw

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

srb ngr nr rihiq ansnw


iqh idn koie n kirhI asnw
Bwnu Audy qy krihx Snwnw
iqlk lgwvihx qn ibiD nwnw
5
as pRkwr kI rIiq nrySw
awp krih, ikX dyS indySw
iqh puir pRivSo mnsuK jweI
srb bnj kI sOj lvweI 6
fyrw kIn QWie SuB dyKI
ijs mihx iszKI rIiq ivsyKI
SRI nwnk ijAux awies pRwhI
inqpRiq kirhY iqAux inrbwhI
7
svwjwm inis krih Snwnw
iek mn krih kIrqn gwnw
gur ky sbd aiDk iliK lIny
pFih pRym kir icq ihq dIny
8
Bor BeI pMcWimRq kir kY
kir ardws BwAu Aur Dir kY
inkit nrn siB hI ko dY kY
bhuro awp acih kr lY kY 9
as pRkwr inq nym inbwhY
bnj krY puin pwviq lwhY
sMDw hoie qbih gurbwnI
pFih pRIiq kir kY suKswnI
10
SRI nwnk kI mUriq DXwnw
donox kwl Drih duKhwnw
ies kI rIiq dyiK nr puir ky

724

ibnw Bojn
pw:-iqs

dyS L kIqI hoeI sI awgw


Aus Sihr viVaw
smzgRI lY ky
bhuq
awgw khI sI

rwq (rihxdI)

kVwh pRSwid

KztI Kzty
suzKW nwl imlI hoeI

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

qrkiq mUF asUXw kir kY


11
muK sox hsihx bcn kih indihx
SuB mwrg kI giq nihx ibMdih
ihMdu khwvY Drm ibhInw
pUjw bRzq nym qy KInw 12
swlgrwm n syvw kirhI
msqk ivKY iqlk nihx DirhI
sgry ngr pRgt suD hoeI
Drm iBRSit ieh bnIaw koeI
13
BUpiq ky iFg jwie sunwXo
isMDu pwr qy Swih iek awXo
ihMdU Drm n ko iqh mWhI
jg qy neI rIiq ko rwhI
14
sunI BUp, Aur acrj Dwrw
mnsuK ko piT mnuj hkwrw
eyk nlyr rjqpN sMgw
gXo Swhu ly Byt insMgw 15
dy BUpiq ko bMdn kInw
bYis nwm SRI nwnk lInw
bUJiq Bw rwjw iqh sMgw
ihMdu khwvYx Drmihx BMgw
16
mzjn, pUjw, bRzq n kireI
sMjm nym iqlk nihx DireI
krihx awpNI rIiq inrwlI
ieh ikhx isKvn dIin kucwlI?
17
Swh khY BUpiq! suin lIjY

725

huzjqW krdy eI rKw

nhIx jwNdy
KwlI
TwkrW dI pw:-pujw

smuMdrox pwr
pYrokwr

Byj ky awdmI bulwXw


rupXw
mnsuK

Drmox ibhIny

KotI

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

726

eyk kuqrk n mn mYx kIjY


ibRzC
jgq qrovr ky sm jwnhu
iqh ky iSKr mukiq Pl mwnhu cotI qy
18
do rwh hn
qW ko lyin hyq dY pMQw
{kItI aqy ibhMgm mwrg}

srb sMq BwKiq puin gRMQw


iek ibhMg iek kItI rIqw
clih inrMqir pwie spRIqw
19
ijn ko siqguru imlih ikRpwlw
qy Kg ijAux phuxcihx qqkwlw
imlYx n siqgur ijn ko pUry
iqn ko Pl lyno aiq dUry
20
iqn kI giq kItI kI nweIx
duSqr phuxcn hY iqh QWeI
qum iekwdSI bRzq rKMqy
idn pMdRvyx sxXm krMqy 21
kwm, kRoD, puin Kwn, ru pwnw
iek idn qum n kriq rwjwnw!
as sMjm mihx sMq sdIvw

pMCI dI kIVI dI rIqI dw


shq pRIq dy

pMCI vq

hwlq

Bwv alp ahwr


ar pINw
hy rwjn!

{gurisK dw sdw hI bRq}

vrqiq hYx inj mn kir nIvw


22
Qoro Kwn, sYn puin Qorw
bl nhIx krdw pw:-nihx
iqn pr kwm n kRoD n jorw
idvs pMdRvyx jg mYx awvY
bRq iekwdSI jo kihlwvY 23
dohrw:

so iekwdSI sdw hI, sMqn ky mn


mWih
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

727

jo qUM BwKiq bRzq ko, giq aYsI vrqW dI gqI


liK qWih 24
cOpeI:

puin mzjn kI gwQw suinXy


inScy nHwn aiDk Pl jinXy
jwm jwmnI nHwvn kirhI
kMcn Bwr dwn Pr PirhI
25
cqur GtI ins qy jo nHwvY
iqqno dwn rjq Pl pwvY
GtI rYn qy krih Snwnw
Pl hY KIr svwmn dwnw
26
pRwiqkwl AuT kir jo nHwvY
mn jl dwn kry Pl pwvY
idvs cry qy nwvih joAU
qW ko hY n puMn Pl koAU 27
Pl eyqo hI dyih punIqw
ins qy nHwvn awdI rIqw
ingmwgm kI ahY indySw
nihx kCu myry vwk nrySw!
28
jy qUM as sMsY Aupjwies
Bwn Augy qy mzjn awies
qW pr myry bcn sunIjY
nIky sumiq Dwir mn lIjY
29
dohrw:

ieSnwn
ieSnwn dw jwNox
pihr rwq rihMdI
sonw Pl Pldw hY

cWdI
GVI rwq rihMdI
duzD dwn dw

iek mN

pivzqR ho jWdI hY dyh


rwq pihly dI
vyd SwSqR dI awgw hY
hy rwjw
SMkw pYdw krdw hYx
qyrI awgXw sUrj cVHy nHwvNy dI hY

pRclq hoeI hY pw:-pRibRqI

ikqk idnn qY privRqI, krm


kWf kI rIiq
krih nHwn riv AudY qy, as ibiD
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

728

smJhu cIq 30
cOpeI:

jwm jwmnI mzjn kir kY


ismrih nwm pRym Aur Dir kY
mihmw jwgn ipClI rYnw
ingmwgm BwKiq kih bYnw
31
pzQr pUjN dI
pun pwhn pUjn prkwrw
{pwhn pUjw KMfn}

so mYx khOx sunhu inrDwrw


Kwq n pIq n dy AupdySw
qWih syv mYx kXw Pl lysw
32
siqgur pUrn prm ikRpwlw
iqnihx syv Pl lyAu ibswlw
jgq AuDwrn ihq qn Dwrw
kil ky kwl ivKY avqwrw
33
bcn su ijn ky Bwnu smwnw
qm agwn kIn hm hwnw
mg ibhMg ko ijnihx bqwvw
Pl ky inkit jwie suK pwvw
34
hAumYx sMg krn siB krmW
jp qp bRq awidk jy Drmw
so kItI mg jwnhu aYsy
brn sunwviq hOx quJ jYsy
35
kyqy jnm krm SuB kirhIx
aMqhkrN mYl puin hirhIx
imlih gurU qb dy AupdySw
mocih bMDn jgq klySw 36

inrny krky
pwTWqR-qWih syv mYx ikawh Plysw

sUrj
swfw
pMCI vwlw rsqw

Cufw dyxdw hY

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

729

as pRkwr phuxcih qihx jweI


Pl rUpI jo mukiq sunweI
hAuxmY qijny kI bhu gwQw
AucrI mnsuK inRp ky swQw
37
mnsuK dI
khI Swhu kI bwnI joeI
Auh guzJw QW ijQox szt ipaW aqI pIVw
sgro mrm BydgI soeI
ksI quPMg mwirXy jYsy
Gwiel BXo BuvwlU qYsy 38
CUCI qupk GwAu nihx kireI
ibnw kmwie su aYs AucreI
gwfI BrI clY ijh QWeI
qoriq DrnI ko so jweI 39
CUCI jwie AUpry polI
iqAux mnsuK kI jwnhu bolI
gurmuiK mnsuK kI SuB bwnI
nIky inRp kY mn mYx mwnI 40
suin bc hY iSvnwB acMBw
jwnI mn -ieh kihiq adMBw
ies ko imlXo gurU ko pUrw
pwXo gXwn ikXo BRm dUrw41
as ivcwr kir bolXo bwnI
DMn Swhu sumqy gun KwnI!
kOn gurU qv nwm alwvhu?
iqn kI bwnI bhur sunwvhu
42
ijh kY inkit ibbykih pwvw
ko as kil mihx jg pRgtwvw?
suin nryS ky mnsuK bYnw
kho nwm SRI gur gun aYnw

Xw mOq hovy (a) mn ivMnH geI


bMdUk
KwlI bMdUk
ibn kmweI Aucwrnw aYsw hY
qoVdI
KwlI (gzfI)

kpt rihq gzl, szc

igawn

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

730

43
swry pwpW dy nwS krqw
SRI nwnk siB pwiqk hwrI
as kih pRym bFo Aur BwrI
gd gd bwnI pulky aMgw
locn Cwvw nIr AumMgw 44
ikqk kwl mihx Dir kir DIrw
gurbwnI piF gunI ghIrw
prm pRym BUpiq Aupjwvw
drSn krn hyq Aumgwvw 45
suin SRI guru ky bcn anUpw
mnsuK sox bolXo qb BUpw
muJ ko drSn dyhu krweI
kir Aupkwr dIn kI nXweI ijvyx gRIbW pr krIdw hY
46
ijs pRkwr SRI nwnk pUrn
imlihx, Aupwie krhu so qUrn
gvnox mYx ab qumry sMgw
qij kir dyS rwj srbMgw swrw
47
kir kY drSn Brm imtwvox
ly AupdyS prmpd pwvox
ijnky bcn cuBy mn myry
SWiq n awviq ibn ab hyry
48
bnj inkt hY qumry jyqo
sOdw krhu sdn mm qyqo
gmnhu pun, nihx iblm lgwvhu
jihx SRI nwnk qhW pucwvhu
49
jgXo pRym BUpiq vfBwgI
ipK mnsuK bolXo anurwgI
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

as pRkwr nihx krhu rjwnw!


qij kir dyS n bnih pXwnw
50
jy qum clhu sMg iqh dySw
bhu idn mihx drsihx jgqySw
iehW pRym kir icqvihx mn mYx
drSn dyKihx Qorn idn mYx
51
SRI nwnk jI aMqrjwmI
srb Qwn gwqw jg swmI
pUrn pRym dyK kir qyrw
drSn dyihx awie ibn dyrw
52
kihiq inRpq prKox iks BWqI?
muJy bqwvhu goq sujwqI
iks pRkwr ko byK srIrw
kOn ngr rihx gunI ghIrw
53
suin mnsuK nY bcn Aucwrw
iqn ko prKn duSqr Bwrw
bydI bMs KzqrI jwqI
jnm purI qlvMfI KwqI
54
ikRziq krI kCu puir sulqwnw
ab qij dIno modIKwnw
byK aqIqn kw kir bYsy
sWg kriq mwXk nr jYsy
55
ieh siB pqy lIin iliK BUpw
ijh Aur jwgXo pRym anUpw
mnsuK ko bUJI gunKwnI

731

hy rwjn!

jy qUM) icqvyx
dyKyxgw (qUM)

pRgt

qXwrIaW dw
mwXwvI
rwjy ny

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

ilKI mnohr SRI gurbwnI 56


rho ijqy idn ngr mJwrw
inq nryS kY jwie agwrw
mihmw SRI nwnk BI BwKY
iqAux iqAux inRp ko mn aiBlwKY
57
jb inj bnj srb kir lInw
gmno inkit BUp prbInw
bMd hwQ kih dyhu indySw
clo chiq hOx ab inj dySw
58
suin BUpiq nY kIn snyhw
jYsy kry jIv sMg dyhw
khiq BXo Aupkwr su qyro
jy ikrqwrQ hY qn myro 59
kih n skox mYx qor vfweI
jbY ikRpwl imlYx muJ qWeI
huqo inkit, awviq prcwviq
SRI nwnk gun brn sunwviq
60
ibn drSn mYx sdw Audwsw
kbih awn pUrihx mn awsw
mnsuK DIrj dIn bhUqI
sunhu inRpq! qv miq aiq
pUqI 61
idRV inScw rwKhu mn mWhI
imlihx ikRpwl dyir kCu nWhI
as kih krI prspr bMdn
gvnXo ismrq ibGn inkMdn
62
Auq BUpiq ky mn ilvlwgI

732

dyh krdI hY awqmw nwl

qyrI
qUM myry kol huMdw sYx qW

bhuqI DIrj idzqI


pivzqR

ibGnW dy kztN vwly L

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

ismrih ins bwsur vfBwgI


AUTiq bYTiq gvniq nwmU
kih SRI nwnk inq suKDwmU!
63
mor smwn BXo mn morw
kbih imlihx hY kY GnGorw
icq cwiqRk ko pXws pukwriq
cwhiq sWiq drs hir awriq
64
locn Bey ckor ivcwry
cMd bdn kib awn idKwryx
ibrd sunXox mYx dIn dXwlw
XW qy awsw krox ibswlw 65
as pRkwr BUpiq aiBlwKw
idn pRiq bDiq ibtp ijAux
swKw
rYn ivKY indRw ijn qwgI
idn mYx BUK pXwsw BwgI 66
prym aDwr jIvnw ijh ko
locn cliq rhiq jl iqh ko
ikiqk idvs as BWiq ibqwey
ijh ky jwgy Bwg suhwey 67

733

quridaW

myrw

duK dUr krn vwly (gurU jI dw) drSn

ibRzC dIaW ijvyx fwlIaW

ieiq SRI gur nwnk pRkwS gRMQy pUrbwrDy mnsuK pRsMg brnn nwm
cuqwlIsmox aDwX 44

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

734

45. SRI gurU crN mMgl qlvMfI qox turnw


44<< ipClw aiDawie qqkrw - sMKyp ilMk aglw aiDawie >>46
{iSvnwB pws bNwvtI nwnk} 3..
{rwie ny nwnk nwm qy qwlwb bNwAuNw} 43
{BgqI rUpI ndI dw idRStWq} 48..

dohrw:

SRI guru pg surqru srs, sRbdw mMgl Kwn


surqru=klp ibRzC sMs. surqru: srs=suMdr
pw:-srb dw (a)-sb dw

dwird ibGn n bwpeI, bsihx irdy giqdwn 1


dwird=dirzdRqw rIbI, kMgwlqweI giqdwn=mukqI dw dwn

arQ:
SRI gurU jI dy suMdr crN klp ibRzC hn qy sdw hI KuSIaW dI KwN hn, (ijs)
ihrdy ivc ieh bs jwN (EQy lok ivc qW) ivGn qy kMgwlqweI vXwp hI nhIx
skdI (qy prlok ivc) mukqI dw dwn (pRwpq huMdw hY)
sRI bwlw sMDuru vwc
cOpeI:

jbih bhuq BUpiq anurwgw


rMgXo pRym rMg vfBwgw
sunXo SRon jo huqy PkIrw
kyiqk iFg phuxcy inRp DIrw pw:-pIrw
2
nwm awpno nwnk Dir kY
{iSvnwB pws bNwvtI nwnk}

puir ky nrn sunwiex Aucir kY


rwjw
jb inj SRon sunih avnIpw
cil kir awvih iqnihx smIpw
3
bYsy sMsy ko jb pUCy
szKNy
kCu n bqwvihx gXwnihx CUCy
as ibiD dyiK soic kir rwjw
aOr ikXo prKn ko kwjw 4
huqI qhW jo suMdr nwrI
iqn sox aYsI igrw AucwrI
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

jo puir ibKY ibdySI awvih


byK PkIr ju sMq khwvih 5
krhu jwie ins mihx iqh syvw
pUr AUr ko liKXih Byvw
jb qum pUrn dyKhu koAU
awin bqwvhu muJ iFg soAU
6
suin kir bcn khy jo rwjw
krn lgI iqX qYso kwjw
jb PkIr ko puir mihx awvih
lwie iSMgwr qwsu iFg jwvihx
7
nYn kor ijnW bwn smwnw
DnuK su iBRkutI kuitl mhwnw
jo dyKY iqh qIKY lwgYx
qqiKn DIrj Drm su BwgY 8
ijn ko ipiK sur muin jq
qwgYx
kw kil nr bpury iqn awgY
aink PkIr kriq ibBcwrw
Drm iBRSit hY jwiq gvwrw
6
ihMdU qurk qpI bRhmcwrI
Drihx n DIrj dyKiq nwrI
khYx BUp sox koie n pUrw
ikXO kwm jq sq Aur AUrw
10
suin inRp ikX ivcwr mn mWhI
-pRbl klI pUrw ko nWhI
iek SRI nwnk gurU ibhInw
pMc duSt kY srb aDInw-

735

pw:-koAu purK

pUry (sMq) dw AUNy (sMq) dw

nyqRW dy koNy ijnHW dy qIrW vrgy sn


Brvzty tyFy bVy
DnuKih kuitl mhwnw

pw:-iBRkutI

klXug dy nr
mwVw kMm

kwm dyv ny kIqw hY jq sq (qox) irdw


KwlI pw:-bRq

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

11
as kih icqv rUp ikrpwlw
lyiq sws jo sIq ibswlw
pIrI pr rhI muK pr jW ky
mociq jl dY locn qW ky 12
as jb KYxc pRym nY kInI
ikRpw inDwn srbgiq cInI
icqvo iqh ko krn inhwlw
kIn jws ko pRym ibhwlw 13
qhW cilin kI mnSw DwrI
sih n skiq ibRhu Bgq ju
BwrI
pRym foir kir bxDy gusweIx
KYxcy imln cihq inRp qWeI
14
bYsy eyk idvs Auidawnw
mYx qihx gXo sMg mrdwnw
kir bMdn gy bYs smIpw
qb boly bydI kuldIpw 15
clhu sYl ihq dyKn ConI
rcnw kIin aink jg jonI
ikqy Qwn nr anq suBwAU
rwKS rihn Qwn hihx kwAU
16
ikq DrmI, ikq aGI bsMqy
khUM duKI, kihx suKI rhMqy
ingmwgm ikq kQiq purwnw
khUM qurk hihx pFiq kurwnW
17
dyS ibdySn kI bhu BwKw
clhu! iblokn kI aiBlwKw

736

Xwd krky
TFy swh
pIlqN

Bwv gurU nwnk jI ny

BgqW dy ivCoVy L

bYTy sn

ipRQvI
prmySur ny
hor suBwAu dy hn

pw:-khuM
vyd SwsqR

bolI

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

737

suin kir bcn khiq mrdwnw


pRBU! smrQ! skl gunKwnw!
18
jihx iezCw qum clhu agwrI
hO rwvr kI sdw ipCwrI
qum sm pRBu kI srnihx CorI
kW ko ghOx alb bhorI iksdw PVW
19
sunhu gurU aMgd giqdwnI!
hzQ joVky khI
bMid pwn pun mYx kih bwnI
dIn dXwlu! rwiK inj swQw
qum sm dyKox aOr n nwQw
20
suin kY bcn pRsId ibswlw
sMDXw
BeI pRdoK AuTy iqh kwlw
awey ngr ivKY inj sdnw
prPuzlq aribMd su bdnw
21
sYXw:

bYn khy inj Dwm ivKy


ab nwnk jI cilby ikq
qXwrw
sMg clYx iqn ky hm qW iCn
Bwv gurU jI ivc swfI pRIq bhuq hY
pRIq ibswl dXwl Audwrw
XOx suiD BI jb SRI guru awlX
mwq ipqw suD dyih ivswrw
icMq bDI Aur aMqr BUr
inrMqr dIn clih nihx cwrw hr vyly dIn ho rhy
22
rwie bulwr avws gey
qihx jwviq hI bhu rodn kIno
SRI guru kI jnnI Aur awqur
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

qwq gXo, ipq BRwq su qInox

738

ipqw kwlU jI cwcw lwlU jI iqMny


jNy

hoie aDIn khy muK sox bc


nwnk Dwm rKo ijv cIno
XOx kih sws lXo jb hI
sun rwie qbY krunw rs BIno
23
BujMg CMd:

dws dw nwm

qbY rwie ByjXo Aumydw ju dwsU


qpw qwq kwlU ik jwvo su pwsU dy kol jwvo
kro bMdgI jwie awgy GnyrI
dXw Dwir dIdwr dIjY ibdyrI ibnW dyrI
24
Aumydw gXo byg bwnI alweI
qpw jI! qumYx bMdgI rwie gweI
awky
iekM bwr aY kY iddwrM deIjY
ijqM Pyr jwno pXwno krIjY
25
sYXw:

XOx suin kY qb nwnk jI


qij awsn ko iqh sMg pDwry
rwie irdY suK sox ibgsw
inj pRIqm ko jb rUp inhwry
AUTiq Bw mc AUpr qy
iFg SRI guru jwie kY kIn
invwry
bMdn kIin aDIn BXo
muK BwiK ibnY inj AUc ibTwry
26
qwq ru mwq qumwr ibRhwqur
swgr moh mYx hY mgnweI

gurU jI ny kol jw ky rok idzqw

awpNy kolox AuzcI Qwvyx ibTwey gurU jI


(bulwr ny)
ipqw ar mwqw
fuzb rhy hn pw:-swgr sy mih hY
mgnweI

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

hIn alb qrYx iqh ikAux kir


jwniq ho siB pIr prweI
kYiqn gXwn ky poq cFwvhu
moh klol qy pwr lGweI
nwqur hokir qIr imlo qum
DIr srIr DrYx suK pweI 27
rwie jI! kwrj jwn ko jwnhu
gXwn bKwniq awnn joeI
pwie smW huie jwvih pRwpiq
pwr prYx Bv bMDn KoeI
nOkw su myl bno jg mWih
sMjog ivMjog smyx isr hoeI
gwnI smwn rhY jug qy jg
Sok n hY hrKMiq n koeI
28
rwie BnY muK jo aribMd
indyS bnI mkrMd qumwrI
mo mn rIiq mild kI cwhiq
jy krunw prkwS qumwrI
cwiqRk iczq sWq sI cwhiq
hY rsnw Gn sI bc bwrI
awp kro PurmwieS ko
iek syv kro sPlI su hmwrI
29
mo qy n syv BeI qumrI kCu
XW qy irdw iQrqw nihx pwvY
eIhW rho qb hyriq hox pg
SRon sunox bc ihX hulswvY
hy jgnwXk! hy giqdwXk!
ho siB lwiek pRoK rhwvY

739

ibnW awsry
jhwj
moh rUpI qrMgW
iknwrw ho ky imlo AunHW L Bwv pws rho
pw:-ky
qy jo qusIx muzKox kihMdy ho gwn (idE)
nwS krky
byVI vq
dohW sMjog ivjog qox
qy koeI Sok hrK nw kry

kml muK qox, mkrMd rs rUpI awpdI


awgXw bNI hY

myrw) ppIhy vrgw idl SWqI bUMd


awp dI) jIB bzdl vrgI hY awpdy
bcn pwNI (sWqI bUMd) hn
hukm

itkwAu
crN awp dy vyKdw hW
bcn kMnIx suNky
ijs cwAu ivc awAuxdw hY
Cupky rihMdy ho

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

pUrn rUp prwqm pwvn!


SRI prmySur mo drswvY 30
SRI guru awnn bYn BnY
ijv Cwih srIr qXox sMg
hmwry
nIq rho, iQr cIq kro
Aur pRIiq Brw SrDw su qumwry
eyks pY PurmwieS awies
jw sm koie n awn Audwry
hwQ n my ieh TW rihnO
krqwr aDIn lKo ibiD swry
31
rwiebulwr and mYx ho kir
bMdn kIin pdM aribMdU
CUt gey Bv bMDn jws ky
mziq BXo mkrMd mildU

740

awqmw qox pry pivzqR


mYL idzsdy ho
ijvyx Cwieaw srIr dy nwl rihMdw hY
Evyx swfy nwl

prmySr dy pws PurmwieS hY awgw


ijsdy sdrS
myry hzQ nhIx
jwNox

msq crNW dy) mkrMd dw BOrw (ho


ky) BOrw

ly rs qUSn hoie rho


inj rUp ju awid irdY suD ibMdU jwN leI suD irdY ivc awpNy aslI
srUp dI

pRwpq pUrn qW suK ko


kmlwnn hyir gurU ju guibMdU
32
krunw bhu kIin inhwl krXo
ijh ky sm eIT n hY ibb koeI
pun hoie ibdw qihx qy AuiT SRI
guru
awie gey Gr jwmin hoeI
ibCuro n chY, kCu hwQ nhIx
inj
jW ibiD sox iFg rUp aloeI
Dir Dwn lXo Aur qW iCn mYx

goibMd rUp gurU dw kvl muK vyK ky

dUsrw

nhIx cwhuMdw (rwie)


ijs ibD rUp koly dyKdw rhy

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

741

suiT DRzv ikXo inis bwsur soeI iDawn DrNw) pkw ilaw
33
dohrw:

aqy lwlU (L)

kwlU lwlU rwie ny, smJwey bhu


BWiq
SRI nwnk pUrn purK, prmySr
bKXwq 34
puMn vfy pUrb jnm, kIny qum ny
koie
ijs Pl qy as suq BXo, sihjy
SuB giq hoie 35
DMn DMn puin DMn qum, kul AuDwr
siB kIin
irdY n Brmhu qnk Bir, By QohVw bI hoey
jg bMDn hIn 36
sorTw:

dUr krky

icq kI icMq ibdwir


krhu kwj inj sdn ko
lKhu sziq avqwr
iqhx rwKn ikh kr
37

pw:-sMq

nhIx iksy dy hzQ nhIx

sYXw:

DIr DrI suin, awie gey Gr


Bojn ky ihq mwq bulwvY
awvhu qwq! aco AuiTky
gvnYx iFgmwq ahwr ko KwvYx
hyriq hY kmlwnn ko
suK pwie irdY jnnI bil jwvY
qwq! n jor hmwr clY kuC
awp kro ibiD jox mn BwvY
38
dohrw:

agXwn nwS kIqw

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

742

ikRpw idRSit kir bcn SuB;


kihkY, hin agwn
idRV bMDn jg imt gey, BeI mwqw) mukqI dy lwXk ho geI
Xog inrbwn 39
sYXw:

mwq ko dyX sMqoK AuTy


pun qwq aXo kih kY smJwvY
jwnhu jXox kirXy inj kwrj
mo kihno kb lO bin awvY
eyk qUM qwq huqo hmry
Gr Coir cly, ieh kXox mn
BwvY
aOr khY bhu BWiqn ky bc
-Dwm rhY ihrdw ibrmwvY40
dyiK dXw idRStI ipq kI idS
moh hnXo, Aupmw Bil aweI
jXox bihrI Kg ko Jptwiq

ipqw jI

puzqR

ik ikvyx) Gr rihN (ivc ienHW dw) jI


prc jwvy
nwS kIqw
iek iSkwrI pMCI dw nwm hY Jpt
mwrdw hY
AuTN nhIx dyxdw

dbwie kY dyiq nhIx AuksweI


SWiq BeI mn Pyr kho nihx
qUSin hoie rho suK pweI
pOiF rhy prXMk ky AUpir
SRI gurU nwnk jI giq dweI
41
nIxd bsI huie soie rhy qb
rwq pihr
jwmin jwm rhI jb hI
awls Coir AuTy krunw iniD
dwsn ky suKdw siB hI
nHwn ky hyq cly AuiT bwihr
cwnNI cmk rhI
cMd kI jOnH idpY qb hI
qox BgqI prkwSn ko siB

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

dyS bdyS cly ab hI 42


kUp hrzT cly nihx koie
iPry iek doie qbY giqdweI
nIr n pwviq By ikqhUM
iqhxkwl ivKy muK bwnI alweI
koAU srovr nWih iehW
ngrI ibn nIr, n kUp
clweI
jwgiq rwie bulwr sunI
iqhxkwl ivKY mn XOx TihrweI
43
-nwnk nwm srovr lwvhux
AUTiq Bor- iehY mn awnw
jwniq Bw inj ko ikrqwrQ
lwie qVwg irdy ibgswnw
so Kunvwie qhW JitqI
idn eIKd mYx kir qwr
sujwnw

743

KUh hlt
Bwv, gurU nwnk jI

ibnW jl hY ies vyly koeI ) KUh bI


nhIx vgdw

jwN ilaw
qwlwb
Kudvw ky CyqI hI
QoVy cqur (rwey ny)

{rwie ny nwnk nwm qy qwlwb bNwAuNw}

hY ab lO, aSnwn punIq


kry iqh TW, qihx pwp prwnw ns jWdy hn
44
dohrw:

mYx) krvwXw

muJ ko lXo bulwie qb, kirvwXo


ieSnwn
awlX imil kir siqgurU, kIno clNw
pun pRsQwn 45
sYXw:

doie GVIaW

doie mhUrq jwmin qy


gur nwnk jI qb kIn pXwnw
sMg cly suKswgr ky jug
mYx puin aOr clo mrdwnw
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

cyq, and, sqM, suKMd


guibMd mukMd sdw duK hwnw
qW gur ky pd pMkj AUpr
jwiq sdIv kvI kurbwnw 46
dohrw:

744

cyqn, iczq Bwv, sq icq awnd rUp


suKW dy myG
mukqI dwqy

rwh qy

mMd mMd giq suMdrI, pd pdvI


pr pwie
mYx pun mrdwnw duAU, siqgur pw:-pwCy
pICy jwiex 47
cOpeI:

BgqI rUpI ndI

hyq Bgiq sirqw ibsqwrn


{BgqI rUpI ndI dw idRStWq}

nwnk rwie jgq insqwrn


suQl Blo iqh jo mn nIvW
jWih kIrqn nIr sdIvw 48
nwm isPq suT AuTiq qrMgw
inksn Qwn jwsu siqsMgw
BRm azgwn aiDk idRF kUlw
iqnihx inkMdn ko ankUlw
49
Kry ibtp klml kilkwlw
mUl AuKwrihx byg ibswlw
siqgur isK jljMqu apwrw
ibCirhx nhIx, lIn suK Bwrw
50
dohrw:

pRym byg prvwih iqhx


mwXw kweI hIn
crn kml ko Dwn jo
sIqlqw suK lIn 51
cOpeI:

ijzQy kIrqn rUpI jl hmyS (vihMdw) hY


lihrW
ijsdw somW
pzky iknwry hn
kztN
kljug smyx dy pwp
jVW qox
jl jIv

pRym dI qIbrqw
mwXw mYl qox ibnW

swhmNy (a) muhWny (ndI qy swgr dy


sMgm dw QW) kol

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

sihj srUp isMDu smuhweI


imlI jwie iesiQrqw pweI
jnm mrn ko bhur n Pyrw
hY afol suK BXo Gnyrw 52
kwl Gwm ko fr nihx jihxvw
sirqw sMg phuxcgy qihxvw
ijn aYsI sirqw br qwgI
imRg iqRSnw jg BRmihx aBwgI
53
sRI nwnk sirqw ibsqwrI

745

kvI jI ny ndI dy rUpk ivc BgqI dw


nkSw bMnH ky disaw nyimRg iqRSnw vq

BgqI rUpI ndI hY (ies pivzqR ndI L swry jgq ivc PYlwAuN leI siqgurU qury
hn) ies ndI dy vgN dw QW mn nIvW hY, DnI ieh hY ik nIvyx mn ivc BgqI dw
pRvyS huMdw hY, vwihgurU jI dy kIrqn dw (aMmRq) jl hY, nwm dI mihmw dIaW lihrW
hn siqsMg rUpI somy qox ieh ndI inkldI hY, BRm qy agwn duhW iknwiraW dy
FwhuN leI smrzQ hY, eysy qrHW pwpW rUpI ibRzCW L ieh (ndI) jVHox put idMdI hY
(arQwq pwp vwSnW hI dUr kr idMdI hY) siqgurU jI dy iszK jl jIvW vWg ies
ndI L hI awpNw jIvn smJdy hn, Bwv BgqI prwien sdw rihMdy hn ies ndI
dw szC pRvwh (pRym hY) jo mwieaw rUpI jwly qox rihq hY siqgurU jI dy crNW kmlW
dw iDawn ies ndI ivc TF hY, ieh BgqI rUpI ndI vwihgurU rUpI smuMdR qy snmuK
jWdI hY qy Esy ivc (prw BgqI dy rUp ivc) lIn ho jWdI hY DnI ieh hY ik Bgq
jn dI awqmw BgqI pRBwv krky vwihgurU jI ivzc aByd ho ky awvwgOn qox Cuzt jWdI
hY, jo ies ndI qy puzjy hn AunHW L mOq rUpI Duzp dI qzpS dw fr nhIx
XQw:
mrN jIvN kI icMqw geI iehu jIaVw hir pRB vis'
sRySt jl (vwlI ndI)
jhW qhW psrI brbwrI

vfy Bwg qy pRwpq hoeI


kiv sMqoK isMG ismry soeI
54
ieiq SRI gur nwnk pRkwS gRMQy pUrbwrDy qlvMfI cln pRsMg brnn nwm
pYxqwlI smox aDwX 45

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

746

46. crN mMgl azk KzKVIaW Kuvwky mrdwny dI BuK invwrI kwvrU
dyS
45<< ipClw aiDawie qqkrw - sMKyp ilMk aglw aiDawie >>47
{mrdwny L KzKVIaW KuaweIaW} 11..
{kwvrU dyS} 21
{mrdwny dw mIFw bNnw} 29..

dohrw:

SRI gur crnn Dwn qru, pRym nIr qihx pwie


kivqw kusm pRPuzlhIx, suPl arQ smudwie 1

arQ:
SRI gurU jI dy crNW dw iDawn ibRzC (smwn) hY, AusL pRym (rUpI) pwNI pweIey
(qW) kivqw (rUpI) Puzl pRPuzlq huMdy hn qy swry arQW dy sRySt Pl (pYxdy
hn)
SRI bwlw sMDuru vwc
pw:-BujMg CMd
BujMg pRXwq CMd:

cly pMQ nwQM Bey don swQw


dXw isMD rUrI BnYx gXwn gwQw
gey Dwm lwlo guibMdM mukMdw
krI bMdnw hyir bwFo andw
2
fswXM pRXMkM bswey hulwsM
mno pwn kIn amI BUr pwsM
rhy pMc rYnw cly Pyr awgY
ley nwm jW ky vfy pwp BwgYx
3
pdM bMid lwlo gXo dUr sMgM
mury nw GrM, pRym BUrM AumMgM
Bno bwrbwrM muro Dwm awXM
irdY mYx gurU rUp qYsM bswXM
4
jhW dyS mMqRMn Fwkw bxgwlw
qhW ko cly pRwk dIn dXwlw
gqI mMd mMdM pdM pMQ pwvYx

gXwn dIaW gzlW


Bwv lwlo ny
bYTwey
aMmRq bhuq iqhwey ny

vsw ilaw
jwdU tUNy mMqrW dw dyS
pihly

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

747

bsYx rYn mWhI, cly dos jwvYx mukwm krdy hn idn L


5
iesI BWiq bIqy jbY dos qIn
ahwrM iksU Qwn lIn n kIn
CuDw hY n mo ko, gurU DIr Bwv bwly L
dIn
andM idn rYn SokM ibhIn 6
dohrw:

ibawkul ho ky

CuDw lgI, bwkul BXo, mrdwnw


akulwie
hyq kwrn krn iqhx Aur BUK iblws krn leI gurU jI ny
lgwie 7
sYXw:

BUr CuDw, iKJ hY mn mYx


kuC BwKiq n muK qy mrdwnw
Ej ibhIn srIr aDIr
BXo isQl, ihrdY duK mwnw
-sMgiq ikAux inB hY iein kI
muK Kwq ahwr pwin n pwnw?
hOx ieh BWiq mrox ikhx Qwn
ibhIn ahwr rhYx Auidawnw8
SRI guru jI iqhx aMqir kI giq
jwnNhwr sBY ibiD jwnw
awnn sox muskwviq mMd
iblokiq dyiq and ko dwnw
bYn Bny rs hws ivKY
qumrI suD kXw? kihXy
mrdwnw!
-qUSin kIn cly giq dIn
huqo kmlwnn so kumlwnw
9

bl hIn
swQ
pwNI bI nhIx pIxdy
rihMdy hn bn ivc
hwlq

dyKky
hws rs, hwsy dy Bwv ivc

cup DwrI hY qy awjZW vwlI tor turdw


hYx, kml vrgw qyrw mUMh sI so kumlw

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

748

igaw hY

qUM jgqySr SRI prmySr


bwpih BUK ipaws n QorI
Bojn kI nihx cwih kbY
mg, sMgiq kox inbhY ab qorI?
bwsur qIn ibqIq Bey
ibn aMn ibawkul hY giq morI
aMqk Ek sSok arog hI
jwvihxgy mm pRwn acorI
10
ibgsy suin bYn gurU gun aYn
dXw ijh nYn rhI Cib CweI
quJ ko imRqu hovn dyihx nhIx
mir jwvihx jy, qb lyihx
ijvweI
qihx awk ko bUt ibloik vfo
iqhx kwl ivKY muK bwnI alweI

jm dy Gr shq Sok dy
pRqzK

mrn

azk

{mrdwny L KzKVIaW KuaweIaW}

Kwvo huNy hI
Pl lyhu ibswl aco qqkwl
aGwvhu pyt CuDw imt jweI rzj jwE
11

sorTw:
hsI kriq mm swQ, mwrhu eyh

KuvwiekY
kYsy Kwvox nwQ! ark Pln imRqu azk dy Pl
ko krYx 12
sYXw:

kmlwnn vwk khy simqM


qum Kwvhu Kwie su jwiex ijqy
pun lwlc Pyr kro n irdy
inj rwiK n pws, suno sumqy!
qv pyt CuDw ijqnI ku ahY

muskRwAuxidaW sMs. ismqx


pw:-Kwih su jwihx
hy sRySt miq vwly!

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

749

ijs nwl srIr suKI rhy


Bir lyhu iqqI qn hoie ihqy
nihx hovihgo duK pRwnn ko hiq nhIx hovygw duK qy pRwNW dw nwS
mwnhu vwk, acyhu ieqy 13 ieMny KwE (ijMny mYx khy hn,) (a) eyQy

XOx suin bYin mny mn mYx


puin awnn Kwiq and icqy
qorq qUrn pwviq hY muK
Kwviq swd suDw qy aqy
Coir skY nihx, pyt Brw bhu
QWv rhw nihx pwie ikqy
pUr lXo gr lO AudrM
iqRSnw n htY bhu qor ilqy
14
lwlc ko kir kY Pl qoir ky
bWD su pzly ky sMg ilXy
bwsur eyk ahwr rKw
iqn SRI gur qy cK coir ikXy
BUK lgI jb hI agly idn
qUSin hI qb kwiF Key
Kwviq bwkul hoie gXo
muK hwie pukwriq hwie
ikXy 15
pir kY DrqI pr pwie pswr
pukwriq, awrq Bw mrdwnw
kib pOFiq dwbiq hY AudrM
kib bYTiq aYxT amYfiq GRwnw
inj kwr krI, qrpw kir kY
AucrY n gurU iFg bYn aXwnw
Aur BUr ibsUriq bwkul hoviq
XOx duK pwie pro iqhx Qwnw
16

Kw lY, (ijMny KwNy hYn)


mMnky
mUMh nwl
aMmRq qox vzD hY

gl qk
qoV lIqy

pwTWqR:-bWD so pzly dI QW hY-bWD


pRvwr pRvwr kpVw, cwdr
iek idn dy Bojn jogy
azK bcw ky corI rzKy
cuzp kIiqaW
krky

duKI
pY jWdw hY pyt L
awkV ky nk cVHwAuxdw hY
apnI (corI vwlI) kwr Srm dy mwry

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

iszKn ky suKdw ciK dyiK


duKwqru hY bpuKM mrdwnw
awnn qy simqw krunwiniD
qWih ky sMg su vwk bKwnw
lwlc ko kir pws rKy quih
bUJ n moih ilXo iqhx Qwnw
qO duK pwviq ho ieqno
muJ bUJihx jy, nihx dUK
sujwnw! 17
-jwin sqyX leI mm jo kirXOx ihrdy liK bYn Aucwry
hOx anjwnpnw mn mwn
n cIniq Byd cirzqR qumwry
pUrb sy liK Kwie ley
ijn Kwviq dyih BeI duiKXwry
qoir rKy qum corI durwie kY
hyq CuDw iek dXos ahwry
18
aOr Kro qihx TOr ivKY
arkM Pl PUln sox guru cIno
qoriq By Pl awpn hwQn
pIr imtwvn ko iqhx dIno
pwviq hI muK, Bw bpuKM suK
KY duK qy, hrKo liK lIno
bMd AuBY kr, BwK ibnY br
bMdn ko kir, hoiq aDIno
19
Xw ibiD sox kir azgR cly
gur hws iblws ky vwk AucwrYx
mwrg jwiq, AuBY pScwq

750

nyqRIx
srIr
muskRwky

jy puC lYxdo duK nW huMdw, hy sujwn

mrdwny ny lKky ik jo corI mYx kIqI


ienHW ny jwN leI hY sMs. syX corI
mn ivKy mMinaW
pihly vrgy
qoV quhwQox corI
pwTWqR:-qIr koml

rKy

Cpwieky

azk dyiKaw

srIr pw:-Kwvq
duK dUr ho jwN qy
inmRqw krdw hY

Bwv gurU jI Bwv asIx dovyx ipzCy ipzCy


jWdy sW

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

sunYx SuB bwq sMdyh invwrYx


mMdihx mMd clYx giq pMD
and Bey puir gRwm inhwrYx
gwAux bsYx inis, bwsur mYx cil
dy AupdyS ikqy nr qwrYx 20
kwvrU dyS ikXo prvyS
Bly drvyS, ko bys bnwey

751

cwl rsqy ivc

kwmrUp, awswm dyS ivc hY


Bys qMbUl pwn

{kwvrU dyS}

mMqRn jMqRn qMqRn kI iniD


jor sImMqin ko ijh Qwey
awie gXo iFg hI ngrw
guru bYs gey qru kI iek Cwey
bIq mhUrq eyk gXox
mrdwny qbY muK vwk alwey
21
hy pRBu jI ieh suMdr dyS
qrovr BWiq anyk Kry
puMg, qMbUln qwl, qmwl
ibswl Bly dl sohYx hry
swK JukI Pl pInn sox
kdlI ky bgIcn ibRMd jry
jy nr nwir srIr mYx cIrn
awn hI rIiq sox qWih Dry
22
awXsu dyvhu jwvhux mYx puir
hyir ahwr krox ikhx Qwnw
BUr CuDw muJ lwg rhI
nihx kUr khox qumry aguvwnw
SRI muKvwk khy iqhx sox
nihx jwvhu Xw puir mYx mrdwnw!

iesqRIaW dw sMs. sImMiqnI iesqRI


Pw: sImIx qnpwTWqR-sRI mMqRn SRI
dyvI dI AuDr pUjw huMdI sI
iek ibRzC dI

puMg spwrI
swvy
moty
kyly bhuq lgy hn
bsqR
hor hI rIq dy pwey hoey hn

azgy

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

752

duKdweI
jwin irdy duKdwn sQwn
n lwXk jwin ky, mwn sujwnw hy sujwn qUM mMn
23
puir qy brjo fr dy Aur ko muJ Sihr jwN qox (mYL) rokdy ho idl ivc

n br awp khUM kCu Kwhw


kr awie ahwr n hy krunwkr!
kXox kir bwhr my inrbwhw
ibn Bojn qy qn hwin bny
hT kO lg hOx kirhox mn mWhw?
ab dyhu rjwie ko jwie kY jwie
ko
Kwie aGwie avox qum pwhw
24
nwnk qW mn kI mn jwin
su awnn bYn Bny muskwny
DIr srIr DrYx nihx qUM
puir mYx br hyrhu jw mrdwny
qo Aur hyrn cwih rhY nihx
Kwhu ahwr ahY llcwny
SRonn XOx suin kIin pXwn
ajwn n jwnI ju bYn bKwny
25
puir mYx bir kY Aur mYx hrKw
br
hyriq nwirn rUp apwrY
qru pwqr mUl AuKwrn ko
krnI sI ahYx ibBcwr ibhwrY

BY dy ky
vVky nw awp (Sihr) vVky ikqox kuC
KWdy ho
jMgl ivc myrw inrbwh hovy
nwS
iksyx Qwvyx jwky

pws pw:-ab dyhu rjwie ko jwie kY


Kwie aGwie avox qum pwhwiqsdy awpNy mn ivKy jwNky ikqygur nwnk-pwT bI hY

vVky

ajwn ny
vVky sRySt (mrdwnw)
mrdwnw kI) dyKdw hY ik (Aus Sihr
ivc suhNIaW rUpvwn nwrIaW apwr hn
jo (krnI dy) ibRzC L pqy jVH (smyq)
AuKyVn L
hQNI vq hn, -krnI-SlyK hY, SuB
krnI rUpI ibRzC L, krnI hQNI vq
ivhwr hY ijnHW dw

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

753

isr bwr svwir kY aMjn fwir isr dy vwl surmw


mtzky nwl
iSMgwr suDwir, ktwC inhwrYx
nr jo prdysI krY prvyS
bsI kir lyiq hYx mMqR AucwrY vzs kr lYxdIaW hn
26
dohrw:

rmq purK sox Qkiq nihx


as kultw qihx nwr
piq ko rwKihx sbis kir
awp krYx ibBcwr 27

rmdIaW
BYVIaW aYsIaW hn
awpNy vzs ivzc, sbs
BYVy kMm

kibzq:

jbY mrdwnw puir mzD mYx pXwnw


qb gXo eyk Qwn ihq lyin ky
ahwiraw
bYsI cwrU nwir, cwrU nYn sox
inhwir ies
bcn prspr ibibD Aucwiraw
eyk khY myro ieh, dUjI khY
mIq moih
qIjI khY pUrb mYx qum qy
inhwiraw
cOQI AuiT qwqkwl qMqu gyir
gRIv mWih
lIno kir myFw, dwm dIn gr
fwiraw 28
sYXw:

mwnv dyh geI pltI qb


eyxFk rUp su dIsn lwgw
{mrdwny dw mIFw bNnw}

gRIv mYx gyir kY dwmin bMDn


bWD dXo iklkM ijn Bwgw

Bojn
suMdr ies (mrdwny L)
keI pRkwr dy
myrw
qyry qox pihlW
Dwgw pw ky igzcI
CzqRw qy rzsI gl ivc pw idzqI
mnuKw dyh
CzqRw rUp (mrdwny L awpNw awp) idzsN
lg ipaw pw:-myFy ky
rzsI dw bMnN
bMnH idzqw ikzly nwl mqW Bzj n
jwey

rUpihx qy su kurUp BXo


srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

pun mwriq nwsn sox PurVwgw


jwniq hY mn mYx siB hI suD
jor clY nihx bMD ij qXwgw
29
BUr ibsUrq hY Aur mYx
-iqX DUrq kIn mY Qox anjwnw

754

urwty
bMnH ju Czifaw hYsI (a) (ikvyx) bMDn jy
KulH sky
mwXwvI Cl

arQwq idl ivzc Pyr JUrdw hY ik iesqRIaW ny mYL mUrK bNw idzqw hY, mYx anjwN
sW, Bwv hY, ienHW dI ies jwdUgrI qox mYx anjwN sW
iesy quk qox spSt ho jWdw hY ik mrdwnw DUrq ho igaw sI DUrq mwXk Cl hyT
aw igaw sI ijvyx azj kzl mYsmirZm krky iKawl krn vwlw, ijs pr jo Kwl
kry, Aus dy aMdr Br dyvy Auh Auho kuC awp L smJdw hY, iqvyx mrdwnw awpNy
awp L myFw smJN lg ipaw sI, pr ieh hoS swsu ik mYx mrdwnw sW; mYsmirk
pRBwv ieh ipaw ik inj L myFy dy srIr vwlw smJN lg ipaw ieh qmwSy aksr
lokW ny dyKy hoNgy ik mYsmirZm hyTW lokI kOVI SY Kw ky imzTI kihMdy hn, jy AuhnW
L pSU iKawl idzqw jwvy qW awp L pSU mMndy hn jy kuzqy dw iKawl idzqw jwvy qW
BOxkN lg jWdy hn jy mzCI dw iKawl idzqw jwvy qW qrn lg jWdy hn eysy iksm
dI iksy ivdw dw iSkwr mrdwnw ho igaw jwpdw hY ijhVw bwr bwr dyh pltN dw
iZkr ies aDwX ivzc hY, Aus dI murwd bI ieho hY ik mrdwnw awpNy awp L szcIx
mucIx, myFy dI dyhI vwlw ho igaw smJdw qy Auho krqb krdw sI ijhVI Aus L kuC
hoS dI bwkI sI, so Aus dy aBwsI hoN krky sI, ijs krky Auh mUlox aslw nhIx
sI Buzl sikaw iksy ivDI nwl mrdwny dw mn mPAUl ho igaw ijs pr mYsmirZm
vrgy iksy pRBwv dw asr pY igaw, ies dy ivsQwr leI dyKo gur nwnk cmqkwr
ivzc- nUrSwh insqwrw nwm vwlw lyK
gurU jI dy bcn nw mMny mn ivzc
nwnk bYn n mwny mn

duK Xw qy shwrhux awpny pwnw awpNy hzQIx


jOn ihqu ko n mwniq bYn ko
pRwpq huMdw hY
pRwpq hY duK moih smwnw
dyS inkyq khW hmro
ikq awin Pso prdyS sQwnw
30
kOn bqwvih jwie abY suD
awin Cufvihx mo pRBu jyAU
boln kI SkqI n rhI muJ
iks qrHW
bYn pukwr khox ibiD kyAU
kYsy Cutox- icq bIc ibcwriq
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

755

duzK ies qrHW


awqurqw Aur Dwriq eyAU
-jwniq jo siB ky Gt aMqr
qO ab SRI pRBu awin CutyAU31

dohrw:

hr pwsy qzikaw

ieh ibiD Aur mihx Dwir kY,


dihidS so idRgdIn
awvn gur ko hyreI, pRym crn ko
kIn 32
sYXw:

doie mhUrq bIq gey jb


SRI guru bYn khy suin bwlw
awnihx qWih abY cilkY
AuiT TWF Bey suKdw qqkwlw
hY ikhx Qwn? cly ikv awp?
bqwvhu buJy mYx aYs ikRpwlw
eyxFk kIn, BXo mn dIn
kumMqRn sox iqn bMDn Gwlw
33

pwBny

ikAux
mYx puziCaw pw:-dIn dwlw
CzqRw
PwhIaW ivzc pw idzqw

mrhrI CMd:

Bin hI bc bwlw ieAux iqhx


nwlw
cihXy, sunhu ikRpwl

pMj poQIaW ivzc pwT-ikRpwlw qy qqkwlw hY, prMqU mrhrI CMd dw aMq lGu cwhIdw
hY ies krky Sud pwT-ikRpwl qy-qqkwl hY iek purwqn nusKy ivzc pwT-ikRpwlqy qqkwl-bI imilaw hY

qb qumnY htkXo mMn n atkXo


stkXo puir qqkwl
ko icr duK dIjY, moK n kIjY
jwnih qb mn mWih
bhur n bc horih kho su lorih
awie symuKI qWih 34

clw igaw
CufwE n
jo khogy EhI krnw loVygw
akl

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

756

suinXy SRq bwlw, buziD ibswlw! kMn dyky suN


sMg ley kI lwj
bhu BUK suBwAU DIr nswAU
pun iqh sox hm kwj
ismrn mm krqw ab Aur frqw
iqs L
clhu Cutvwihx qws
ieAux kih guru pUrn gvny qUrn
duK BMjn inj dws 35
kibzq:

mo ko lIno sMg aribMd nYn gey


qhW
eyxFk ko rUp mrdwnw jhW
bYisXw
hyr kir dUr hI qy BUr hrKwie
AuTXo
nwsw Purkwie Kur avnI
hnyisXw
BXW BXW BnY muK aOr n clY hY
bs
dyiK idRg ibgsiq bdn
kusyisXw
gey iqsu awlX, dXwl dr TWFy
Bey
suMdr srIr cIr sjy SuB byisXw
36
kwmnI jy kwm riq Bog aiBlwKw
Aur
hyir kir Dwm dr cwmlI
apwr hI
huqI cwr bYTI qhW, doie AuiT dOr
aweI
qMq lIey hwQ, mMq muK qy

myxFy dy

Purwtw mwrky urW nwl ipRQvI L puztN


lgw pwTWqR-Purrwey
BYx BYx
nyqRW nwl dyKky iKV irhw hY gurU jI dy
kml muK L sMs. kuSySX kml
KVy
bsqr gurU jI dy

gurU jI L qzkky Gr dy bUhy ivzcox


KuS hoeI aW

Dwgw mMqR

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

757

AucwrhI
locn ncwie, hwv Bwv idKrwie
kir
muzK muskwie Aur hrK su Dwir pRsMnqw idl ivc Dwrn krky
hI
myry gr qMq jb fwrn lgI hY
iek
BeI qqkwl mIFI kultw kunwir Ausy vyly Byf
hI 37
sYXw:

dUsrI dOr geI idS SRI guru


so AuksI qMq pwvn hyqU
hoie geI Srmw qn qUrn
pUrn kI avgw duK dyqU
aOr huqI, fr Dwir irdY
ipiK Bwj brI qqkwl inkyqU
myK ky sMg bDo PurkY bhu
SRI gurU ko inj dyvn ByqU
38

hMBlw mwrky Dwgw


kuzqI
pUrn purKW dI avzgw duK dyxdI hY
Bzjky vVI
ikzly Bwv mrdwnw

kibzq:

boly qb nwnk jI jwhu ab bwlw


qum
kMT mrdwny ky qy qor fwru
bMDnw
awiesu ko pwie qwqkwl iFg
jwie kir
kMT jyAU qMq soAU kIno hY qoV idzqw
inkMdnw
mwnv kI dyih BeI Pyr mrdwny hUM
kI
awie gur pUrn ko kIin qb
bMdnw
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

vfI jo blweI iqn mWih lIey


ibhriq
sUDo mn myro, hOx su jwno CMd bMd
n 39
nwnk bKwnw suin kwn mrdwnw!
nihx bYn mm mwnw, qum krI mn
BweIaw
Bniq prspr aYsy eI bcn gurU
qWih kwl ivKy kMq aMgnw ky
aweIaw
dOr kir kUkrI aO mIFI geI piq
pws
gurU idS hoie bwr bwr qW
bqweIaw
boln Skiq nhIx ieq Auq dOrI
iPrYx
lWgul
ihlwie
Purrwie
smJweIaw 40
qIX inj dyK kir icMq mYx ivSyK
Bey
jwny -klwvwn ieh sMq koAU
aweIaw
twmn hY kIno ien BXo ivprIq
soAU
kUkrI aO mIFI bin mn duK
pweIaw
cly nihx jwiex ies ibiD kI
bnwie ab
kInI Kqw joAU, lyihx Xw qy
bSweIaw-
dOr donox myry eI crn ghy awin
kir

758

vfIaW blwvW ivzc mYL leI iPrdy ho


myrw mn iszDw hY mYx vl Cl jwNdw
nhIx
mn mrZI

iesqRIaW dy pqI

gurU jI dI vl ieSwry krky vwr vwr


Bwv pqIaW L

pUCW hlwky Purwty mwr ky


bVy

tUNW puzTw ipaw

Bwv ikqy gurU jI cly nw jwN

Bwv bwlw jI dy

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

Bey mn dIn kInI bynqI


vfweIaw 41
bwnI mYx bKwnI jwhu qWih pws
bMd pwnI
bSn hwr soAU qw kInI jWih
kI
Dwie kir pwiex ghy jwie gurU
nwnk ky
dUr ab kIjY irs kInI jo
gunwih kI
joKqw kucIl, nihx jwniq hYx
sMq SIl
BUlI mq sdw ijn kwm Bog cwih
kI
krm kmwXo js pwXo Pl ienY
qs
swD AupkwrI hoiq iezCw nihx
kwih kI 42

759

hzQ joVky

guzsw
iesqRIaW kucIl hn suBwAu L

qYsw

sYXw:

mMd mqI mn mUrK ey


ijn sMqn sox AuT twmn kInw
TOr kuTOr n jwniq hYx
inq awqur kwm qy hoiq aDInw
awp kro krunw krunwkr!
qo Srnw prnw hm lInw
mwnvI dyih kro ien kI
bKSo aprwD qumy pRBu cInw
43
gur nwnk awnn bYn BnYx
gur isKI mnZUr kro mn mWhI
DRmswl kro, hirnwm rro
Aur BwAu Dro, hir kY ikRq

awp L hI asW svwmI jwiNaw hY

kbUl
jpo
ieh kMm Cfky

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

760

XwhI
iszK sMqn syvhu hoie Blo qum
gl ivc Xm dI
gRIv prY nihx aMqk PwhI
suin dIn Bey BinhI muK qy
qumry anuswr ibnw hm nWhI
44
kibzq:
nwir

ieh nwrW KotIaW

durwcwr ibBcwrn kI

cwl ijh
so qo duK dYn hUM ky jog mn
jwinXy
Bey ho aDIn pun bynqI so kIn
qum
XW qy hoiex nwr qn ienky
pRmwinXy
aYsy hI Bniq BeI dyh iqn gurU jI dy aYAux kihMidaW hI
pUrb sI
hyir gur rUp pun mn pCuqwinXy
krunw ky aYn rhy qhW BeI rYn
jb
kInI suK sYn, jW ko BY n ikq
QwinXy 45
sYXw:

Bunswr BeI Dun kMbu keI


ins nws geI suK swgr jwgy
iml mwnv jwnv Byvih ko
iqn awnv Byt irdy anurwgy
pg pwhul dIin ikRqwrQ kIin
Bey aG hIn vfy vfBwgy
DRmswl ibswl rcI iqhx kwl

svyr hoeI sMK ny pwTWqR:-kuMq kukV,


kukt dw aipBRMS
rwq bIqI
jwNky
ilawey pw:-iml mwnv jwnihx Byvn ko
iqn awnv Byt hIXy anurwgy

Fwky qox pMju ku mIl agy Dnpur igrW


ivc ieh swKI hoeI gurU nwnk jI dw
idzqw brCw AunHW pws Xwdgwr hY (dyKo

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

761

Kw: qvw: pMnw 179)


rMgy gey pw:-ikRpwl

dXwl kI kIriq mYx miq pwgY


46
idn pMc rhy aG EG dhy
pun bYn khy hm jwihx agwrI
purSW ny
kr joir pumwn ibnYx XOx bKwn
BeI ieh Qwn mXw su qumwrI
pw:-pMQ
miqmMdn ko giq pMD dXo
suK kMd, guibMd, mukMd, AudwrI!
ieh TOr rho idn aOr kCU
isrmOr quhIx jg mYx giqkwrI mukqI krn vwly
47
sYXw:
inq vwihgurU muK nwm jpo

ardws iqhwvl kI kirXy


mnkwmnw pUrn hovihxgI
hir kIriq pRIiq irdy DirXy
siq sMgq sox imil kwl ibqwvhu
mYl amMgl kI hirXy
ieh BWiq dXo AupdyS iqnY
pun awp cly ipK jW qirXy
48

kVwh pRSwid

dohrw:

dUsry jgq dy eI Sr

duzKW dI pw:-amMkn pwpW dI


ijs L qzkky qr jweIey, Bwv gurU jI
L

as pRkwr kI sumiq dy, anq


dyS jgqyS
gvny pUrn kwmnw, jo iSvnwB
nryS 49

ieiq sRI gur nwnk pRkwS gRMQy pUrbwrDy kivrUdyS pRsMg brnn nwm
iCqwlIsmox aDwX 46

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

762

47. nKkWq mMgl sMglwdIp rwjw iSvnwB


46<< ipClw aiDawie qqkrw - sMKyp ilMk aglw aiDawie >>48
{gurU jI suzikaw bwg hrw krnw} 13
{gurU jI dI pRIiKaw} 19
{pdmnI ByjNI} 37..
{iSvnwB ny gurU jI pws awAuNw} 64..

dohrw:

SRI gur pd nK kWiq jy, ruicr cMidRkw mwn


kWiq=suMdrqw ruicr=rucI AupjwAuN vwlI, pwrI lgN vwlI; suMdr

kir ckor mn awpno, khOx kQw giqdwn 1


cMidRkw=cMd dw pRkwS, cWdnI

arQ:
SRI gurU jI dy crNW dy nhuMaW dI jo suMdrqw hY, Auh mwno suMdr cWdnI hY, (mYx)
awpNy mn L (Aus dw) ckor bNw ky mukqI dyN hwrI (Xw, mukiq dwqy dI) kQw
(azgox hor) vrNn krdw hW
SRI bwlw sMDuru vwc
pw:-qb
cOpeI:

ab SRI nwnk kIn pXwnw


mYx pun sMig duiqX mrdwnw
dy kir ikiqk Qwn AupdySw
ismrhu sziqnwm jgqySw 2
gRwm ngr SuB mg pRgtwvw
cliq cliq swgr pun awvw
jwie Bey TWFy iqh qIrw
boly SRI muK vwk gMBIrw 3
khu bwlw swgr asgwhw
khUM n pzXiq ieh ko Qwhw
jwNox pwr cihiq hm mn mYx
iks pRkwr gmnYx ab bn mYx?
4
inkt n ko ab awie jhwjw
jW qy pwr jwn hY kwjw
qUM swno kCu mslq dIjY

keI

Aus dy kMFy

Bwv fUMGw hY
pwNI ivc

pw:-kIjY

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

763

ijs pRkwr qy gmn krIjY 5


sunIey SRI aMgd giq dwnI
gur so mYx bolo as bwnI
jo pwhn ly aOr fubMqy
qumry bcnn qy su qrMqy 6
Bwry phwV
grUey igr swgr pr qwry
mwnv kI kw gniq Aucwry
nwm lyX jo qum idn rYnw
so BAujl lGih suK cYnw 7
ieh swgr kXw qrn duhylw
suKYn hI
qwrhu BAujl BUr suhylw
suin pRsId By bhu giq dwnI
boly prm mnohr bwnI 8
SRI muKvwk
@ siqnwmu krqw purKu inrBAu inrvYru akwl
mUriq ajUnI sYBM gurpRswid
cOpeI:
iehu Slok piT kir muK awCy

awvhu gmny hmry pwCy


as kih swgr pr gunKwnI
cly jwiq pg CYq n pwnI pw:-Cuvq
9
SRI gur pwCy mYx mrdwnw
qurnw
iqAux hI kIno hm pRsQwnw
BIgo khUM n jl sox crnw
pwNI Auqy qur lYNw awidk SkqIaW L anhoNI gl kih dyNw TIk nhIx Xog dy
qIrky mUjb smwihq icq ijs gl pr sMXm (Dwrnw Dwn smwDI) kry Auho iszD kr
skdw hY jl iczkV kMifaW Aupr tur skNw XogI leI Xog drSn dy ivBUqI pwd
aMk 38 ivc dzisaw hY muslmwnW qy eIsweIaW dy pYMbr hZrq eIsw jI dw jl
pr qurnw mqI dI ieMjIl bwb 14 awieq 25 ivc iliKaw hY pzCmI dunIaW ivc
ijzQy ies vyly swieMs dw fMkw vj irhw hY, kWkYst awP fYQ nwmy ikqwb ivc
lyKk dw awpNw qjrbw idzqw hY ik ibnw iksy srIrk prbMD dy mYx mMjy smyq AucI
AuTdI clI geI ik Czq L jw hzQ lwieaw iek mZbUq myZ qy bYT ky myZ smyq
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

764

AucI AuTdI geI ijQox qWeI ik swrw isr Cq nwl jw lgw dyKo kWkYst awP fYQ
bweI hyln ivlmYns sPw 73 SRI gurU jI jo awqm bl dy blI sUrmy sn, AuhnW
leI eyh bwqW kTn nhIx sn

krunw kInI qwrn qrnw 10


jwie phUxcy Qo iek twpU
nwm jpwXo sMkt KwpU

ijnHW nwm jpwieaw duzKW dy nwS krn


vwlw

nwgw bMdr qW ko nwmw

{nwgw bMdr - sMglw dIp}


mdrws dy ielwky korU mMfl iknwry dy bMdrW ivcox iek bMdrgwh dw nwm
nwgwptnm Xw nwgwptm huN qk hY huN smuMdr bsqI qox kuC pry ho igaw hY, pr
bMdrgwh ies QwAux ajy BI hY qy sMglwdIp L eyQox jhwj jWdy hn lokI iknwry qox
jhwZW qk ikSqIaW ivc jWdy hn dUjy pwsy sMglwdIp dy isry qy-jwPnw nwmy
itkwNw hY, ijs L hkIkq rwh mukwm ivc jwpw bMdr iliKaw hY

pun awgy gvny suK Dwmw 11


huqy dyS jihx sMglw dIpw
phuxcy qW ky jwie smIpw
rwjy ky arwDny kir kY
gey dyS qihx syv ibcirkY Aus rwjy dI syvw dw ivcwr krky
12
dohrw:

bwg

iqh inRp ko Aupbn huqo, SuSk


Kro ijh Qwn
SRI gur pRivSy qws mihx, dwsn ky
suKdwn 13
cOpeI:

crn kml jb iqxh TW pwey


sUky ibtp hry hY awey

ibRzC

{gurU jI ny suzkw bwg hrw krnw}

pzqy Pl qy Pul
suMdr SwKw dl Pl PUlw
sohiq Bw siB mn ankUlw
14
jbih ngr ky lokn dyKw
irdy siBin awcrj ivSyKw
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

bwgvwn qb hI suD pweI


awin gurU pg gRIv invweI
15
hrK kIin iqn irdy ibswlw
pun gvno jihx huqo Buvwlw
jwie sBw mihx igrw AubwcI
sunhu bwq BUpiq! mm swcI
16
Auzqm sMq eyk cil awXo
sUky Aupbn pg jb pwXo
hiraw hoiq BXo qqkwlw
ijh ko drSn kriq inhwlw
17
dY cyly hYx qW ky sMgw
clhu inkt qihx Dwir AumMgw
suniq SRon BUpiq hrKwXo
mMqRI apno inkt bulwXo 18
iqh ky sMg khI ieh bwnI
jwvhu inkt sMq suKdwnI
jy SRI nwnk awgm kInw
krhu prK Bl ibiD ilhu cInw
19
prSurwm suin bc avnIpw
suMdr Bojn lIn smIpw
gmno Aupbn ko qqkwlw
jhW ibrwjiq dIn dXwlw 20
kIin bMdnw dY kr jorI
awgY Bojn Dro bhorI
inRpq pTo hY krhu ahwrw
suin SRI nwnk bcn Aucwrw
21

765

grdn

rwjw

pVqwl lE
mMqRI dw nwm rwjy dw
nwl

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

766

mwrU mhlw 1
rs ks suawd anyk hY ibK Pl mITy cwK
ikrpw kry ijs awpNI qw kAu rwKY awp 1
cOpeI:

ieh Sbd sRI gurU gRMQ swihb jI ivc nhIx hY


ibrQy

rs ks swd bwd ey jwno

nwm mhWrs suKdw mwno


Psy ij Aun mihx hoiq ibkwrw
ahYx nwm ky rs aivkwrw
22
suin kY bc mMqRI ibsmwnw
bhuro gmnXo inkt rjwnw
jwie siBih Aucro ibrqMqw
swd asn qy ibRkqI sMqw
23
BUpiq BwKiq suMdr nwrI

suKW L dyN vwlw


ivkwrW qox ibnW
vZIr
iPr igaw rwjy dy pws

{gurU jI dI pRIiKaw}

azgy
ly jwvhu iqh sMq agwrI
mMqRI
suniq sicv ly bysXw sMgw
ijnih ibloky ljiq angw
24
awie smIp krI inRqkwrI
kih mMqRI ieh Byt qumwrI
pTI BUp ihrdw hulswvn
suin boly ijn kIriq pwvn pw:-ijh
25

ieh ibK BrIaW gMdlw DrIaW KMf ilvwV


suMdr rUp apwr hY dyqI jnm ivgwV 2
ieh gur nwnk vwk nhIx, PrId jI dw SRI gurU gRMQ swihb ivc Slok hY qy Aus dw
aYAux SuzD pwT hY:PrIdw ey ivsu gMdlw DrIaW KMfu ilvwiV
ieik rwhy dy rih gey ieik rwDI gey AujwiV 37
Bwv hY vySXw dw srIr
cOpeI:
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

767

durgxD ko bwsn hY dyhI

ienih sprSY hY ju snyhI


ieh TW jnm iBRSit iqn kyrw
muey nrk mihx jm nY gyrw
26
suin mMqRI kir bMdn gXo
inRp sox siB ibiD BwKiq BXo
doK aropiq ien ky mWhI
apny aMg sprsiq nWhI
27
prSurwm ko kih avnIpw
ab ky bhuro jwie smIpw
suMdr BUKn bsn suhwey
dyvhu iqn jy mn llcwey
28
ly mMqRI BUKn pt rUry
awie Dry awgY guru pUry
lyhu pyt iehu BUp pTweI
dyKiq SRI guru igrw alweI
29

pRymI ho ky
Bwv AunHW L ijnHW ny vySvw sprSI hY

CUMhdy nhIx

pzt dy bsqr suMdr

kwieaw kpV kUV hY ien ko dyiK n BUl


suienw rupw mwl Dn eyeI nrk ky mUl 3
jVH pw:-ko, kw ieh dovyx Slok SRI gurU gRMQ swihb jI ivc nhIx hn

cOpeI:
kWieaw awid kpV hYx kUVy

ien iblok BUliq hYx mUVy


hmry eyhu n ikshUM kwjw
jwie dIjIey awpn rwjw 30
igaw
suin mMqRI gw inkt rjwnw
as pRkwr muK bcn bKwnw
Auzqm sMq suSIl Audwrw
kCU n lyviq pTo qumwrw
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

768

31
clhu awp iqh drSn kIjY
SRI nwnk ko prK pqIjY
suniq sumiq ky BUpiq bYnw
gmno awp inkt gun aYnw
32
BIr nrn kI lIny sMgw
cwAu Biraw
imln hyqu siqgurU AumMgw
phuMco Aupbn, hoie smIpw
pd bMdn kInI avnIpw 33
drs iblikiq bDo andw
pUrnmwSI dy cMd L
ijAux swgr ipiK pUrn cMdw
bhur TWF Bw gurU agwrI
SRI nwnk qbigrw AucwrI pw:-muK
34
suin rwjw isvnwB qUM suB miq qyrI rws
nwnk pVdw dUir kir hovYx dwsn dws 4
cOpeI:

suin SRI guru ky bcn rjwnw


inScw BXo irdy suK mwnw
-qdip eyk ins ilAux piqawrw
pMQ krox pun aMgIkwrw 35
as mn Twin gXo inj Dwmw
Aupbin rwjiq pUrnkwmw
bhu suMdr prXMk pTwey
syvn ihq syvk qb awey 36
rYin Bey pdmin bulvweI
{pdmnI ByjNI}

rwjw
pw:-mgn
prqwvw

Bwv gurU jI
plG pw:-fswey
cwr pRkwr dIaW iesqRIaW ivcox sB qox
SRySt

BUpiq iqh sox igrw alweI


suMdr sKIaW ly kir sMgw
qWih sMq AupjwAu angw kwm Aupjwvo
37
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

iqn suin nvsq kIn iSMgwrw


BUKn pt suT aMjn fwrw
Aupbn ivKY awin qqkwlw
rUp anUpm ruicr ibswlw
38
gOr rMg kMcn gjgOnI
kc myck jnu kMdRp COnI
pIn Aurojn, KMjn nYnI
kt ijn CIn koklw bYnI
39
brK cqurds kI ikh bYsw
ko KoVs kI rUp sudySw
cliq hoiq BUKn Junkwrw
mnhu mdn ko bjiq ngwrw
40
ijn ko icqvn bwn smwnw
iBRkutI kuitl DnuK prmwnw
mnhu BUp iek kIn bhwnw
awvw mdn krn piqXwnw
41
jihx aribMd iblocin rwjiq
qihx bYsI, ijn ipK riq
lwjiq
kr kmln sox crn mukMdw
cWpiq BI Dir irdy andw
42
mMd mMd kir muK muSkwvn
irdY cihiq hY mdn bFwvn
kir ktwK guru Er inhwrI
mDur imRdul muK igrw AucwrI

769

9+7 16
gihNy bsqR suMdr surmW

sony vrgw gorw rMg qy cwl hwQI vrgI


vwl kwly mwnox kwmdyv dI puzqRI
COnw jwnvr dw bzcw
kTor mmoly vrgy nyqRW vwlIaW
lk ijnHW dw pqlw koiel vq
bolI vwlIaW
cOdW iksy dI
suhNy rUp qy suhNy aMgW vwlI
kwmdyv
nZr qIr vrgI hY
Brvzty tyFy kmwn vrgy
rwjy dw iek bhwnw bnwky kwmdyv awp
aZmwieS krn awXw hY
Bwv, SRI gurU nwnk dyv jI ibrwjdy
hn
kwm dI iesqRI

dbwAuN lgIaW
hOly hOly
kwm
mtzky

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

43
mnhu kwm kI bwjI bInw
jo sur muin ko kriq aDInw
sunhu sMq jI bcnn pUry!
hOx aweI drSn ihq rUry 44
SMkw qijXy bdn mXMky!
hmihx iblok ktwKn bMky
iesiqRin mihx jo pdmin jwqI
sox muJ mihx lKn bzKXwqI
45
suMdr mor kTor Aurojw
krhu sprSn pwn srojw
aDr mDur aMimRq kI nweIx
awp lyhu rs hY mm sweIx 46
ruicr srUp anUp amolw
iml mn Bwviq krhu klolw
hoie sPl qb hI mm dyhw
gRhN krAu jb Dir Aur nyhw
47
ikRpw isMDu! kir ikRpw ibswlw
pUrhu SrDw krhu inhwlw
as jb bwnI BnI aDInw
boly SRI gurU gunI pRbInw 48
sziqnwmu ismrhu suK BwrI
sPl jnm kir ilhu ieh bwrI
ibSY swd mihx bYs n Kovhu
hir ko Bjhu mukiq siB hovhu
49

770

bIn vzj peI hY

hy cMdR muK
pdmnI jwqI hY
pRgt hn

hsq kmlW nwl

inmRI ho ky
guN sMpMn

sorTw:
hm sox kIjY Bog, Bniq BeI

pun aMgnw
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

771

'ho qum pUrn jog, pUrn kirXy


kwmnw 50
iqn ky suin kir bYn, SRI nwnk
boliq Bey
'hoie irdY suK cYn, Sbd kmwvn Bwv ies Sbd ivc dzsy AupdyS qy aml
kro
kIijXY 51

dohrw:

sRI muKvwk
awsw Gru 6 mhlw 1
mnu moqI jy ghNw hovY pAuNu hovY sUq DwrI
iKmw sIgwru kwmiN qin pihrY rwvY lwl ipawrI 1
lwl bhu guiN kwmiN mohI
qyry guN hoih n avrI 1 rhwAu
hir hir hwru kMiT ly pihrY dwmodru dMqu lyeI
kr kir krqw kMgn pihrY ien ibiD icqu DryeI 2
mDusUdnu kr muMdrI pihrY prmysru ptu lyeI
DIrju DVI bMDwvY kwmiN sRIrMgu surmw dyeI 3
mn mMdir jy dIpku jwly kwieaw syj kryeI
igawn rwAu jb syjY awvY q nwnk Bogu kryeI 4135

srb sbd smJwie ieh,


SRI nwnk jgkMq
aStpdI pun arQ sox,
AucrI rwg bsMq 52
sRI muKvwk
bsMqu mhlw 1 astpdIaw Gru 1 duqukIaw
@ siqgur pRswid
jgu kAUaw nwmu nhI cIiq nwmu ibswir igrY dyKu BIiq
mnUaw folY cIiq anIiq jg isAu qUtI JUT prIiq 1
kwmu kRoDu ibKu bjru Bwru nwm ibnw kYsy gun cwru 1 rhwAu
Gru bwlU kw GUmn Gyir brKis bwNI budbudw hyir
mwqR bUMd qy Dir cku Pyir srb joiq nwmY kI cyir 2
srb Aupwie gurU isir moru Bgiq krAu pg lwgAu qor
nwim rqo cwhAu quJ Eru nwmu durwie clY so coru 3
piq KoeI ibKu aMcil pwie swc nwim rqo piq isAu Gir jwie
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

772

jo ikCu kInis pRBu rjwie BY mwnY inrBAu myrI mwie 4


kwmin cwhY suMdir Bogu pwn PUl mITy rs rog
KIlY ibgsY qyqo sog pRB srNwgiq kInis hog 5
kwpVu pihris aiDku sIgwru mwtI PUlI rUpu ibkwru
awsw mnsw bWDo bwru nwm ibnw sUnw Gru bwru 6
gwChu puqRI rwj kuawir nwmu BNhu scu doqu svwir
ipRAu syvhu pRB pRym aDwir gur sbdI ibKu iqaws invwir 7
mohin moih lIaw mnu moih gur kY sbid pCwnw qoih
nwnk TwFy cwhih pRBU duawir qyry nwim sMqoKy ikrpw Dwir 81
cOpeI:

suin kir SRI gur bcn rswlw


mihmw nwm mukiq jnu mwlw
Aur pihrwie prm Bw pRymw
ismrn ilv lig mg jo Kymw
53
ijAux ibrwitkw jwciq kIrw
hoie acwnk pRwpiq hIrw
iqAux and Bw brn n jweI
ibKY bwSnw agin buJweI 54
crn syv kInI siB jwmin
imhir idRSit qy AuDrI kwmin
Bor BeI jihx Qo avnIpw
phuMcI qW ky jwie smIpw 55
inRpiq iblokiq bcn bKwnw
khhu sMqu ins ks pihcwnw?
kwmwqur kir ijqo ik nWhI
js bIqI qs khu muJ pwhI
56
srb axgnw mYx jo prDwnw
so bolI suinXy rwjwnw!
pUrb bhu PkIr jy awey
dyiK rUp iqX sBY luBwey

mwnox Bwv-nwm rUpI moqIaW dI) mwlw


(puaweI)
rsqw Bwv) mukqI (dy rsqy ismrn dI
ilv lg geI)
kMgwl L hIrw iml jwey
swrI rwq

kOfI mMg rhy


iesqRIaW
svyr hoeI
rwjw ny

ijvyx myry pws

hy rwjw
qImIx dw pw:-qRIX

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

57
ien sox hwv Bwv mYx kIny
ijn ibloik muin qpI BulIny
ien ky qn ko qnk n prsy
rhy afol is kMcn igr sy
58
ikRpw idRSit pun hm pr kInI
hir ismrn ko rs miq BInI
ieh qO pUrn purK ikRpwlw
ijs ko drSn kriq inhwlw
59
pUrb jnm krm hm jwgy
qO purSoqm syvw lwgy
srb rYin dy kir AupdySw
ikXo ikRqwrQ, suNhu nrySw!
60
ibSY Bog ibStw kI nXweIx
durgMDiq so hmY n BweI
irdy SWiq pRwpiq siB BWqI
suniq bcn BI sIql CwqI
61
kwiF nrk qy surg pucwey
aYso sMq ipKo ins jwey
suniq BUp mn mihx hrKwnw
-hY ieh SRI nwnk giq dwnw
62
klI kwl kI pRbl kucwlI
jq sq qy ikX nr siB KwlI
ibn SRI nwnk koie n pUrn-
as ivcwr gmno pun qUrn
63

773

adwvW
dyKky
sumyr prbq vWU

swfI) mq iBzj geI

Bwv gurU nwnk jI dI


inhwl kIqw

rwjw pRsMn hoieaw

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

774

pg ngy kir pRym su gwFy


{iSvnwB ny gurU jI pws awAuNw}

gXo su gur qruvr qr TWFy


pIT kry BUpiq kI Erw
qnk n icqvn ihq muK morw
64
kIin fMfOq BUp ibiD nIkI
vDI crn pr SrDw hI kI
bMid hwQ hoXo puin TWFw
folXo irdY n, inScw gwFw
65
SRI gur muK qy qUsin TwnI
kCu n BUp sxg boly bwnI
jb ieAux bIqy jwm aFweI
fulXo n soie rho iQr QweI
66
qb boly SRI gurU mukMdw
hY BUpiq quJ kuSl andw?
khhu awpNI mn aiBlwKw
Kro hoin jWqy pRn rwKw 67

ijs ibRzC hyT gurU jI bYTy sn AuQy


igaw
gurU jI ny ipzT kr leI rqI mUMh nw
Buawieaw dyKN leI
ihrdy pw:-jI

pihr
Auh siQr

dohrw:

bydI KzqRI jwq jo, nwnk nwm


anUp
mnsuK ko bUJN krI, iliK lInI mnsuK qox puzCky rwjy ny ilK ilaw sI
qdox
qb BUp 68
cOpeI:

iqn bUJn ky hyq Buvwlw


bolo sunhu sMq ikrpwlw!
apno nwm jwq muJ qWeI
inj kir krunw dyhu sunweI
69
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

775

mn aiBlwK khOx siB pwCy


jb mYx jwin lyAux ibiD awCy
suin kir SRI nwnk jg sweIx
SRI muK sox SuB igrw alweI
70

cOpeI:

sRI muKvwk
mwrU mhlw 1
jogI jugiq nwmu inrmwielu qw kY mYlu n rwqI
pRIqm nwQu sdw scu sMgy jnm mrN giq bIqI 1

smJ BUp kCu aOrY rIqI


puzCN vwsqy pRIqI Dwrky
bolo bhur bUJny pRIqI
jogI rUp awpko ahY?
as suin pun sRI nwnk khYx
71
cOpeI:

gusweI qyrw khw nwmu kYsy jwqI


jw qAu BIqir mhil bulwvih pUCAu bwq inrMqI 1 rhwAu
pw:-qb rwjwnw

as suin bolo bhur rjwnw


hor qox hor
smJiq kCU awn qy awnw
jy bRwhmN hY qumrI jwqI
krunw kir kihXy bKwqI
72
bRhmNu bRhm igawn iesnwnI hir guN pUjy pwqI
eyko nwmu eyku nwrwieNu iqRBvN eykw joqI 2
cOpeI:

suin kir aYsy bcn anUpw


bhuro boliq Bw bc BUpw
'jwiq qumwrI KzqRI ahY?
suin ieAux kml nYn puin khYx
73

pw:-qb

ijhvw fMfI iehu Gtu Cwbw qolAu nwmu ajwcI


eyko hwtu swhu sBnw isir vNjwry iek BwqI 3
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

776

cOpeI:

qdip n inScw BUpiq awvw


mn ky ivKY aiDk akulwvw
-inrnY kir nihx jwiq bqwvYx
nihx inj awnn nwmu alwvYx74
dohrw:
swD igRhsqI

jgq mYx aOr

buDImwn (a) awZwd ivcrn vwly (e)


sumuK=suhNy pw:-symuKI jwnq vMq
vw-symuK jwn BvMiq

symuKI sMq
AuBX mzD qum kOn ho? kho sMq dohW ivcox eyh dohrw Cwpy dy nusiKaW
ivc nhIx hY, ilKqI ivc hY
jI mMq' 75
dovY isry siqgurU inbyVy so bUJY ijsu eyk ilv lwgI jIahu rhY inBrwqI
sbdu vswey Brmu cukwey sdw syvku idnu rwqI 4
cOpeI:

bhu ivcwr kir socn lwgw


GVI bIqI qy
GtI ibqY pun kih vfBwgw
jy qum gorK? dyhu buJweI
suin kir siqguru igrw alweI
76
cOpeI:

AUpir ggnu ggn pir gorKu qw kw agmu gurU puin vwsI


gur bcnI bwhir Gir eyko nwnku Bieaw AudwsI 511

sunI jbih bwnI suK rwsI


jwnhu -nwnk Bieaw AudwsI- jwiNaW (rwjy ny)
inScw idRVH kIno mn rwAU
bhur n kbhUM BXo fulwAU 77
pRym ivKY BI gdgd bwnI
pdW nwl imlI hoeI
Bniq ibnY Ausqiq pd swnI
jnm DMn vfBwg hmwrw
jW qy drSn BXo qumwrw 78
mn myry kI jwnhu swmI!
bnY n kihbo, aMqrjwmI!
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

777

aYsI myrI buzDI nhIx jo


as n mnIKw qumYx pCwnox
rsnw skiq n nuqih bKwno AusqqI
79
kih ieAux qIn pRdzKin dInI
crn kml pr bMdn kInI
srb BWiq muJ dws jnIjY
cil kir Bvn punIq krIjY
80
gurU jI boly
pUrb Drmswl binvwvhu
bhur awie hm ko lY jwvhu
suin kir BUpiq sdn isDwXo
kho ju guru su arMB krwXo
81

ieiq sRI gur nwnk pRkwS gRMQy pUrbwrDy sMglwdIp pRsMg brnn nwm
sYxqwlIsmox aDwX 47

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

778

48. DXwn mihmw iSvnwB pRiq AupdyS Xog


47<< ipClw aiDawie qqkrw - sMKyp ilMk aglw aiDawie >>49
{iSvnwB dy pRym dw pRIiKaw} 5
{do pRkwr dw jog} 25
{1 Xm} 27..
{szc 2} 30
{do pRkwr dI corI 3} 30
{azT pRkwr dw kwm} 32
{iKmw 6} 36
{komlqw 8} 38
{sOc 10} 39
{iqMn pRkwr dw qp 1} 41
{awsiqk buzD 3} 46
{pUjw 5} 51
{pVHy suNy Auqy aml 7} 53
{pwT iviD 9} 55
{bRhm hom} 56
{3 iekMq dyS} 59
{4 awsN} 60
{pdm awsN} 64
{6 iDawn} 71
{Dwrnw} 74
{sw-ivklp smwiD} 77
{Bgiq Xog dy azT aMg} 80

{iSvnwB dw rwNI dw nW cMdklw} 18..


{kSt Xog dy azT aMg} 26..
{iqMn pRkwr dI ihMsw 1} 28
{bRhmcrj 4} 32
{DIrj 5} 35
{dXw 7} 37
{SuzD awhwr 9} 38
{2 nym} 40
{do iksm dw sMqoK 2} 43
{iqMn pRkwr dw dwn 4} 47
{pwT 6} 52
{SwqkI ibRiq 8} 54
{hom 10} 55

{iszD awsN} 62
{5 pRwNwXwm dy aMg} 65
{do pRkwr dw iDawn} 72
{8 smwiD} 76
{inr-ivklp smwiD} 78

dohrw:

SRI guru Dwn su Bwnu sm, irdw kml ibgswie


Bwnu=sUrj

kivqw rcOx jQwmqI, khOx kQw suKdwie 1


jQwmqI=(apnI) miq anuswr, buzDI anuswr

arQ:
SRI gurU jI dw Dwn sUrj smwn hY, (jo) ihrdy (rUpI) kml L iKVw idMdw hY
(ies iKVy ihrdy dI dSw ivc mYx apnI) miq anuswr kivqw rcky suKdweI
kQw (azgox) kihMdw hW
SRI bwlw sMDuru vwc
rwjy ny
cOpeI:

bhu lokn builvwie Buvwlw


rcI Drmswlw qqkwlw
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

imRgmd cMdn agr kpUrw


kIn su lypn qW so rUrw 2
bhu suMdr iqhx dr binvwey
BWiq anyk ivCoNw Cwey
srb gulwb kIn iCrkwvw
bhu sugMiD jW mihx mihkwvw
3
qW mihx eyk pRXMk fswXo
AUpr ruicr ibCOn ibCwXo
as pRkwr kI rcnw kir kY
gmnXo BUp BwAu Aur Dir kY
4
jb awvw Aupbn ky mWhI
SRI nwnk qihx dyKy nWhI
prKn BwAu BUp, giqdwnw

779

ksqUrI

ivCwey

pw:-ivCwXo
pw:-fswXo

rwjy dw pRym

{iSvnwB dy pRym dw pRIiKaw}

Bey kwl iqhx aMqr Dwnw


5
ibnW ibloky ibhbl rwAU
Drin igrXo qn suD nihx kwAU
lgI imRzqkw aMgn mWhI
lIn Aucwie syvkn qWhI 6
pOxC aMg kir pOn JulweI
cyqnqw BUpiq qn aweI
bolo bwNI hoie sSokw
ikq gy SRI nwnk suK Ekw?
7
ijn ky drSn qInhux qwpw
qnk iblokiq hoviq Kwpw
ikqk idvs kI lgI AufIkw
ab pRwpq Bw suK mm jI kw

gupq
rwjw
imztI ivc

suzKW dy Gr

nwS

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

8
mMd Bwg Bw mor mhwnw
Bey spd hI aMqr Dwnw
as kih kwnn kI idS dOrw
pRym pRbl ny kInox bAurw 6
awrq hoie pukwriq BwrI
pRwn nwQ! imilXy iek bwrI
dOr dOr suD hyq mukMdw
bUJiq ibtp ibhMgn ibRMdw
10
igrvr srvr hY kir qIrw
qum dyKXo ikq gunI ghIrw?
ibkul bcn boliq bn mWhI
ikh asQwn ibloky nWhI 11
syd aMg pun locn nIrw
srb BIg gy cIr srIrw
igrXo Drin pr hY murCweI
qb pRgty SRI gur jg sweIx
12
mMd mMd kir pvn Julwvw
pOxC bdn ko nIr cuvwvw
BI qn kI suD pun avnIpw
pRIqm dyKy Kry smIpw 13
pwien pro Auqwiel kir kY
Aumg and rho gr Bir kY
Drmswl mYx isrjI swmI!
qum ikq gmny aMqrjwmI?
14
ab cil kirXy ngr pivzqRw
bYs rwijXy Bvn biczqRw
ibnY snI SRonn suin bwnI

780

bVw
bn pw:-nwnk

puzCdw hY ibRzCW pMCIaW L swiraW


qox
kol
ikqy Bwv gurU jI L
vXwkul hoieaw pw:-mn
muVHkw
iBzj gey kpVy
mUrCw

CyqI
gl
bNweI

bynqI vwlI bwNI pw:-SuB suT

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

inRpq sMg gvny giq dwnI


15
Drmswl mihx ruicr pRXMkw
qihx bYswey bdn mXMkw
sgry ngr bFwie AuCwhw
drSn ihq nr nwir Aumwhw
16
pwien inkt Aupwien DirhIx
hwQ joir kY bMdn kirhIx
mMjul PUln aMjul fwrihx
crcYx cMdn, DUp DuKwrihx
17
aiq AuqSv sox puir Bw pUrn
kIriq psrI pwvn rUrn?
cMdklw ly rwnI sMgw

781

suMdr
mUMh cMdrmW (vWU) vwly

crnW dy
Auzjl buzk Brky
iCVkdy hn
Sihr
suMdr pw:-AUr n
rwNI dw nwm

{iSvnwB dw rwNI dw nW cMdklw}

awvw BUpiq ihRdy AumMgw 18


pUjw kIin KoVs pRkwrw
kMcn Qwr hwQ inj Dwrw
bwr cOmuKy qW mihx dIpw
krI awrqI puin avnIpw 19
jY jY Duin DRmswlw pUrI
hoie dIn ibnqI kih rUrI
Bo pRBu muJih snwQ krIjY
crn Srn ko prnw dIjY
20
krhu awpno br AupdySU
ijhx qy imithY jgq klySU
srb dyS ko krhu ikRqwrQ
qum bcnn mihx cqur pdwrQ
21

solW pw:-kInI KoV pRkwr


bwlky cwr mUMh vwly dIvy

awsrw

cwrox

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

as pRkwr kI ibnqI suin kY


boly dwl ibrd inj jin kY
mn ko rokn inrml krno
XhI Aupwv klySn hrno 22
qW kI jwnhu hY ibiD doAU
byd sMq puin BwKiq soAU
jo hovih quJ pws suKwro
so kirXy nIky inrDwro 23
suin iSvnwB bMd dY hwQw
crn kml pr Dir kir mwQw
jy dY ibiD ky khy AupweI
kir ibQwr so dyhu sunweI
24
Bo rwjn jo dY prkwrw

782

jwNky

qYQox sOKy ho sky


inScy

pw:-kr ibsQwr su
hy!

{do pRkwr dw jog}

so Aucriq hOx kir ibsQwrw


kSt jog iek, Bgiq jog suin
kSt Xog qox murwd hT Xog dI hY gurU nwnk dyv jI ny awp prqwvy mwqR leI hT
Xog krky vyK ky ies dI pRoVHqw nhIx kIqI XQw:invlI krm BuaMgm BwTI ryck pUrk kuMB krY
ibnu siqgur ikCu soJI nwhI Brmy BUlw bUiF mrY
aMDw Biraw Bir Bir DovY aMqr kI mlu kdy n lhY
nwm ibnw Pokt siB krmw ijAu bwjIgru Brim BulY 1 pRw: a: m: 1
ies ivdw dw pUrw Ausqwd bI nhIx imldw iesdy swDnW ivc srIr qy aYsy asr
pYxdy hn ik aksr lok rogI ho jWdy vyKN ivc awey hn siqgurW ny ies krky
sihj Xog isKwXw hY, ijsL pRym jog, Bgq jog awid kihMdy hn XQw:Bgiq jog kO jYqvwr hir jnku AupwXAu sv: m: 5 ky
gurU jI ny nwm nwl icq dw jIAu pYNw qy sweIx dy pRym ivc lg pYNw isKwieaw hY, jo
gRhsqI bI kr skdy qy jIvn dw awqm rs mwN skdy hn kiv sMqoK isMG jI ny
iesy aDwX dy aKIr aMk 91 ivc ieho gzl dzsI hY Bgq jog ieh jwinXy kil
mih pMQ suKyn kSt jog duSqr ahY hoie n jyn kyn

ien donox qy hY inrml qn


25
pRQm kSt jo jog bKwnw
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

783

aSt aMg qW ky suin kwnw


{kSt Xog dy azT aMg}

Xm ar nym, iekMqM dysU


awsn, pRwNwXwm sudySU 26
Dwn, Dwrnw, aSt smwiD
pwie prmpd ien ko swiD
ipRQmy Xm, so ds prkwrw

azTvW smwDI
mukqI dw pd swDky

{1 Xm}

lCn iqn ko krox ibQwrw 27


dohrw:

jIv nw mwrny

eyk aihMsw jwinXy,


mn bc kWXW qIn
{iqMn pRkwr dI ihMsw 1}

pr ko burw ij icqvnw,
mn kI ihMsw cIn 28
cOpeI:

idl Fwhy pw:-sunwvY

iPzkw bol duKwie hnwvY


ihMsw bcnn kI kihlwvY
qIjI mwrn jIvn kyrI
qwgY ien ko hY ibn dyrI
29
inbwhvy
duiqXy sc Aucrn inrbhY
{szc 2}

kbhUM kUr n ikh ibiD khY


qIjy hY dY BWiq sqyeI

corI

{do pRkwr dI corI 3}

iek qn kI, iek mn kI syeI


30
pr kI vsqu Cpwvn krnI
eyhu sqyeI qn kI brnI
krih pwp, pun rwiK durwey
ieh mn kI corI kihlwey 31
ien dY qijn, iqRiqX Xm
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

jwnhu
BUl n khUM inRpq! mn Twnhu
cOQy bRhmcrj suKswrU

784

Buzlky vI nw
sRySt suK dwqw

{bRhmcrj 4}

jIqn kwm aSt prkwrU :- azT qrHW


32
{azT pRkwr dw kwm}

ipRQmY iqRX kI bwqYx krnI


dUjy suin suin mn mihx DrnI
qIjY iqX iekWq iml bYsn
cOQy hoviq aMg sprSn 33
pMcm ihq kir dyKY iqX ko
CIvyx CohNw
CTy ailgn krY hIX sox
iKawl krnw
spq icqvno mn mihx nwrI
aStm Bog krn ibiDswrI
34
ien siBihin ko qXwgy jyeI
bRhmcrj Dwriq hYx qyeI
pMcm Xm hY DIrj krnI
{DIrj 5}

duK suK sdw shy sm DrnI


35
duzK ivc KuShwlI ivc Duzp ivc
awpd sMpd, awqp, sIqw
ibkul n hoie fulwvY cIqw
KStm Xm hY iKmw suhweI
{iKmw 6}

pwly ivc
ivawkul iczq

Cyvyx dUjy dI vDIkI sihNI SoBw vwlI


hY

mn mihx CoB n kbhux AuTweI rMjgI


36
Blw ik burw bKwnY koie
shwry dw suBwv
sihn SIl mn siB qy hoie
iksy L bI
spqm duKI n dyKy kWhI
{dXw 7}
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

785

dXw kry siB sox inrbwhI


37
aStm koml ihrdw rwKY
{komlqw 8}

SuB AupdyS sBn sox BwKY


nOmo Xm imrjwd ahwrw

Bojn mrXwdw dw Kwvy

{SuzD awhwr 9}

Blw burw liK krY ivcwrw


38
Bojn
Kwvn ko ahwr hY jyqo
Gzt iqs qox
cOQy Bwg Kwie km qyqo
pivzqR hoNw
dsmo Xm so SOc lKIjY
{sOc 19}

jl imRqkw ieSnwn krIjY imztI


39
rwg dYK kI ml Aur mWhI
pivzqRqw qdox
qij kir SOc kriq hY qWhI
Xm ds iesI pRkwr alwey
ds ab nym suno mn lwey:40
{2 nym}

pRQmy qp so qIn pRkwrw


{iqMn pRkwr dw qp 1}

rj qm bhur SWqkI swrw


CuDw, agn, jl sox qn qwvw
iehY qwmsI Pl dw gwvw
41
irdy gwn ies qy nihx hoie
dyiq Pln, jy kir hY koie
rok kukrm irKIk ju krnI
rwjs iehY sukrmn DrnI
42

BuzK qpwieaw
Pl dyN vwlw ikhw jWdw hY

PlW L
mMdy kMmW dI ieMdRIaW L pw:-ij
sRySt kMmW dw Dwrnw pw:-krnI

dohrw:
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

bhur SWqkI qp iehY,


ibRq itkwvn kIin
nym sxqoK dUjy lKo,
dY pRkwr so cIn 43

786

ibrqI L

{do iksm dw sMqoK 2}

cOpeI:

hwQ pdwrQ awviq nWhI


hOx sMqoKI as muK pRwhI
iqs qy irdY hrK nihx hoie
inj kIriq ko cwhiq soie
44
dUjy XQw lwB sMqoKU
Dwriq hY XogI ibn doKU
bsiq n pRwpiq, qO hrKweI
jy pRwpiq hY, qO suK pweI
45

khy

jo iml jwey Aus qy sMqoK


qW BI prsMn rhy
iml jwvy qW BI

dohrw:

vwihgurU kI rjwie pY,


hrKY mn suK pwie
qIsr awsqk buziD hY,
guru bc idRV inScwie 46

pw:-vwihgurU kir jwip lyhu rKY ij mn


suK pwie
SrDw vwlI
gur bcnW Auqy idRV inScw kry

{awsiqk buzD 3}

cOpeI:

cOQy dwn dyin ko dwqw


{iqMn pRkwr dw dwn 4}

qm, rj, sq gun iqxh qRY BWqw


klih kRoD sox ibn SuB kwlw
dyiq qwmsI rIiq ibswlw
47
inj js hyq dyiq jo dwnw
ahY rwjsI, Pl lGu jwnw
kir kY ibnY dyX nr dyKI

iqMn qrHW dy
ieh qwmsI rIq hY

QoVw
bynqI Bwv aiDkwrI purK L

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

eyhu SWqkI
48

Pliq

787

ivSyKI Pldw hY

dohrw:

vwihgurU ko jwin kY,


sBY pdwrQ dyie
qnk n apnw mwneI,
qWih aKY Pl lyie 49
cOpeI:

aivnwSI, jo kdy nwS nw hovy


XW

drb ikDOx, ibzdXw kO dwnw


dyiq SWqkI hY inrmwnw
iqhx ko Pl hY aimq ibswlw
byd sMq BwKiq ies Fwlw 50
pMcm pUjw mn kir krnI
{pUjw 5}

irdy BwvnI gurU mihx DrnI


sPlI pUjw hoviq qW kI
sdw BwvnI sox miq jW kI 51
dohrw:

CTv nym inj gur sbd,


qW ky jy anuswr

pw:-mq

{pwT 6}

iqn hI ko piFhY sunY,


iqn ko krih ibcwr 52
cOpeI:

pVHy
hor iszDWq hn

gurU isDWq ibnw jo awnw


iqn ky bcn suny nihx kwnw
spqm pFY sunY ijhx rIqI
{pVHy suNy Auqy aml 7}

vrqY iqh anuswr spRIqI 53


ibnw pKMf
ibnw dMB guru sbd kmwvn
pivzqr
krih sdw hY qn mn pwvn
aStm ibRziq SWqkI rwKY
{SwqkI ibRiq 8}

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

788

inv clNw mDurI muK BwKY imzTI


54
nvmo nym pwT jo krnw
{pwT iviD 9}

iqh mihx apr n bcn Aucrnw hor


krdy hn pw:-dsmox
dsvyx hom agin jo kirhI
{hom 10}

sur pRsMn ihq mnsw DirhI dyvqy Drdy hn


55
BuzKy pwvy
iszK CuDwqur ky muK pwvn
pw:-bRhm Boj
bRhm hom ieh Blo suhwvn
{bRhm hom}

vwihgurU ko krih Aucwrw


qW pwCy muK pwie ahwrw 56

kiv jI dsdy hn ik prmySur dy mwrg turN vwly BuzKy iszK L jo Bojn iKlwAuNw hY
ieh dyAuiqaW L pRsMn krn nimzq azg ivc hom krn nwlox sRySt hY aMg 57 ivc
dzsdy hn ik azg L dyAuiqaW dw mUMh qy jIB kihMdy hn, pr swry dyAuqy bRhm smyq
hirnwm dw AucwrN suNky pRsMn huMdy hn, nwm jpN vwly CuDwqur dy mUMh ivc aMn
pwAuNw ieh bRhm hom hY, ijs ivc aMn dI ahUqI pYxdI hY qy jIB nwm Aucwrn vwlI
hoN krky Auh ahUqI bRhm L phuMcdI hY, bRhm dy pRsMn hoN nwl swrw bRhmMf pRsMn
huMdw hY aMg 58 ivc qn hMqw dw arpn krnw kiv jI ny gwn rUpI hom iliKaw
hY
nwm vwly CuDwqur) dy mUMh L agnI
bdn dyvqw pwvk kihXy
dyvqw kho (a) azg L dyAuiqaW dw mUMh
kihMdy hn
azg swry dyAuiqaW dI jIB smJo
srb surn kI ijhvw lihXy

bRhm pRsMn sMig sur swry


iqRpiq hoiq hirnwm Aucwry CuDwqur dI jIB ny ahUqI leI hY aMn dI
nwm Aucwrky) hir nwm dy Aucwrn nwl
57

bRhm pRsMn huMdw hY (bRhm pRsMn hoN


nwl) swry dyvqy (suqy hI) iqRpq huMdy
hn

dohrw:

iqRqI hom hY gwn kw,


rs irKIk ky drb

ieMdRy rsW dy vyg sMs. dRv (a) ieMdRy


rsW dy pdwrQ

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

gwn agin mYx homhI,


qn hMqwidk srb 58

789

hMkwr awidk

cOpeI:

ds pRkwr ieh nym ignwvw


kSt jog duiq aMg suhwvw
aMg qIsry dyS iekMqy'
{3 iekMq dyS}

nr bc suinX n, qhW bsMqy


59
cOQy aMg Xog kw awsn

dUjw
Xog drSn ivzc iek pRqwhwr pMjvyx
QW hY jo eyQy nhIx, AusdI Qwvyx
iekMqdyS iek aMg awp ny eyQy qIsry
QW idzqw hY, ieh vMf pOrwN awid Xw hor
Xog gRMQW anuswr hY, iesI qrHW Xm
inXm iezQy ds ds vrNn hoey hn, Xog
drSn ivzc pMj pMj hn
purSW dy bcn suNweI nw dyN

{4 awsN}

byd jugISr kirhIx BwSn


jyqy jIv jgq mihx jwnhu
awsn qyqy hI prmwnuh 60
iqn qy Xugm iSromN bIny
mhW purK ihq kir so lIny
iszD awsn, pdmwsn doAU
iqnihx ij lCn suinXy soAU
61
iCiq kCu Kod imRdul iqRN pwey

jwNox
do cuNy
pRym nwl

DrqI nrm Gwh

{iszD awsN}

bYsih pun pt ibml ibCwey


hY pwvn, nihx aMg fulwey
bwm pYr sox gudw dbwey 62

kzpVw Auzjl
Kzby

dohrw:

szjw

ieMdRI pr dihn DrY,


azgR nwskw Dwn
-isziD awsn- ieh ko BnY,

azgy nwsW (Auzqy)


kihMdy hn

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

XogI kriq sjwn 63

790

cqur pw:-XOx nr

cOpeI:

dweyx pg pr Dir kir bWvW


{pdm awsN}

bwvyx pr kr dihn itkwvw

pwTWqR-dWey pt pr Dr pg bWvW bWvyx


pr pg dihn itkwvw

dono Bujw kMf kir pwCy


ghy aMgUTy pg idF awCy PVy pYrW dy pzky krky
64
BrvzitaW dy ivclI QW jW nwsW
BU ko ikDox nwskw Dwnw
bYTy
kir bYsy pdmwsn jwnw
aMg pMcmo pRwNwXwm
{5 pRwNwXwm dy aMg}

pUrk, kuMBk, ryck, nwm 65


bwhr qy mn suriq itkwvy
dihny sur qy pRwN cFwvY
KYxciq dwdS mwqRih joie
EaMkwr jpY qb soie 66
ijqy pRwN aMqr TihrwvY
kuMBk qyqo nwm khwvY
cOibs mwqRw EaMkwrw
jwp krY iqxh smYx Aucwrw 67
bwvYx sur sox krih Auqwrw
dwdS mwqRw jp EaMkwrw
ryck XWko nwm khIjY
snY snY jo Cofn kIjY 68
qYsy hI bweyx qy dweyx
dweyx qy bweyx su cFwey
KulHY rwih iqRkutI ies Fwrw
Tihrihx pRwN ij dsvyx dwrw
69
qbY anwhd kI Duin Kuil hY

bwrW vwrI
ijqny
iqqny

Kzby

hOly hOly

BrvzitaW ivckwrlI QW dw ies qrHW

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

791

drSn prmjoiq ko imilhY


ihldw Xw Jmkdw pRkwS
iJlimlkwr mhwn pRkwSw
ijhx ipK hY ivSy suKrwsw
70
dohrw:

ijAux ijAux DirhI Dwn ko,


iqAux iqAux Duin viD jwie
KSt aMg hY Xog kw,
Dwn Driq suK pwie 71

CyvW

{6 iDawn}

cOpeI:

dY pRkwr ko lKhu su Dwnw


{do pRkwr dw iDawn}

bwhX kw, aMqRIk bKwnw


ibSn cqurBuj ko jo Dwnw
so bwhr kw jwn, sujwnw!
72
gur ky sbd ivKY jo jorw
nwBI, irdY, ik nwsw Erw
kY BU ky kY dsvYx dwrw
DrY anwhd Duin kY Dwrw 73
jbih anwhd Duin Kuil jwvih
ikDOx joiq ko Dwn lgwvih
ieh aMiqRk mn mihx pihcwnihx
spqm aMg Dwrnw mwnih
74

bwhrlw qy aMqRIv kihaw jWdw hY


isK Drm dy Dwn nhIx kih rhy
hy cqur!
joiVaw
DuMnI ihrdw vzl pw:-nwskw
BrvzitaW ivzc pw:-BU BU

aMdrlw (iDawn)
szqvW Xog drSn ivc pihlW Dwrnw
hY Pyr Dwn hY

{Dwrnw}

iqh pRiqbMD sMklp AuTwvn


iqhx qy pun pun mnih htwvn
Dwn ivKY jorih Tihrwvih
XhI Dwrnw nwm kmwvih 75
jb mn Tihrih hoie afolw

iqs ivc rukwvt hY


jor nwl (a) joV ky

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

792

iqxh ko nwm smwiD afolw


{8 smwiD}

do qrHW dI
so smwiD hY AuBY pRkwrI
inr-ivklp swklp AucwrI
76

dohrw:

Dwqw, Dwn, su DyX, jo,


ipRQk-ipRQk iek jwn
so sw-ivklp khiq hYx,
jogI purK sujwn 77

azf azf

{sw-ivklp smwiD}

cOpeI:

vzK

awp iBMn nihx iBMn iDawnw


Dy siB bRhm rUp kir jwnw
inrvklp so lKO smwiD

ijs dw iDawn Dry

{inr-ivklp smwiD}

aYsy aSt aMg qn swiD azT


78
ibRziq arUF Xog mihx jO lO
lyX qWih ko rs SuB qO lo
Auqrih ibRziq Xog qy jb hI
gurU bwNI sox prcih qb hI
79
mukqI
aYsy BI bhu ko kilawnw
Bey jgq ky bMDn hwnw
rwh
dUjw Bgiq jog ko pMQw
{Bgiq Xog dy azT aMg}

aSt aMg iqhx BwKiq gRMQw iqsdy kihMdy hn


80
ipRQmY Xm mn rwKn nIvw
hMkwr qox ibnW
inj gun qy inrmwn sdIvw
dUjo nym jwie siqsMgiq
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

793

kQw kIrqn suin iml pMgiq


81
dohrw:

pVHny dI qwkq, jwc

pFn Skiq jy hoveI,


pFY nym kir soie
suNin Skiq jy hoveI,
sunY su iek mn hoie 82
cOpeI:

qIjo dyS iekMq bKwnY


srb ivKY iek goibMd jwnY
aOr dUsrw lKeI nWih
eyko bXwpk siB Gt mWih
83
cOQo awsn smJhu iczq
krih guibMd ivKY iQiq ibRziq
pMcm pRwNwXwmM cIin
pUrk, kuMBk, ryck qIn
84

kihMdy hn

pUrn hY swry ihridaW ivzc

iesiQr ibrqI
sws aMdr iKzcNw aMdr TihrwAuNw
Auqwrnw

dohrw:
pUrk guru ky bcn suin,

pw:-Sbd

sBY krK kir lyX


bc suin smJI vsqu jo,
irdy sdw iQr kyX 85

iKzc pw:-krm

cOpeI:

bcn cIj, bwq


itkwvy
dUr nw htwvy

kr aiBaws n iqhx pirhrY


sd Tihrwvn mn mYx krY
kuMBk dUjo iesI pRkwrw
qIjo ryck krox Aucwrw 86
jyhVI gzl CzfNI khI hY
siqguru bcn ju qijnw khw
Czf dyvy bVw
iqhx qij dyX, hoiq suK mhW
Stm Dwn aMg suin jYsy
pFn sunn guru bc jb bYsy
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

87
sbd arQ mihx rwKih Dwnw
Purn dyX sMklp n awnw
spqm ahY Dwrnw aMgw
iqs srUp suinXy ruic sMgw
88
mn sMklp ivKY jy jwvih
pun mn roik Sbd mihx lwvih
jb mn itko GtI do cwrw
iqxh ko nwm smwiD Aucwrw
89
Sbd ivKY jb lgI smwiD
iqsih vDwvY qn mn swiD
aSt jwm mn Sbd ivKY jb
pUrn hoiq smwiD Bly qb
90

794

pRIqI nwl

pw:-mor
GVIaW

azTy pihr

dohrw:

Bgiq jog ieh jwinXy,


kil mihx pMQ suKyn
kSt jog duSqr ahY,
hoie n jyn kyn 91
cOpeI:

kTn
ijs iksy (hr iksy) qox nhIx ho skdw
dyKo pMnw 529 inSwn dI tUk

SRI guru muK qy suin AupdySU


rwjw
hwQ joir pg prXo nrySU
sIKo cwhiq Xog bhorI
irdy lwlsw jWih n QorI 92 Bwv bhuq hY

ieiq sRI gur nwnk pRkwS gRMQy pUrbwrDy iSvnwB AupdyS pRsMg brnn
nwm aTqwlIsmox aDwX 48

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

795

49. gur pd nK mMgl iqRXw rwj AupdyS


48<< ipClw aiDawie qqkrw - sMKyp ilMk aglw aiDawie >>50
{pRwN sMglI} 6
{lgr ivzc iezkI mN lUN} 10
{iqRaw rwj} 17
{mrdwny dw mIFw} 21
{GVw isr cMbiVaw} 29
{nUrSwh} 30

dohrw:

SRI gur pd nK kRWiq jo, icMqwmnih smwn


icMqwmn=iek kiv sMkyqk miN, ijs qox jo kuJ mMgIey XW icqvIey so dyxdI hY sMs.
icMqwmiN

icqvy mMgl srbdw, ivGn doK gn hwin 1


icqvy=icqvN nwl, iezCw krn nwl srbdw=swry simaW ivc, hmyS sM.
srvdw doK=doS, pwp gn=swry hwn=nwS huMdy, hwnI huMdy

arQ:
SRI gurU jI dy crnW dy nhuMvW dI jo kRWqI hY (Eh) icMqwmNI dy quzl hY, (ijs
L) icqvn nwl swry ivGnW qy pwpW dw nwS huMdw hY (ar) sdw mMgl dI
pRwpqI huMdI hY
SRI bwlw sMDuru vwc
cOpeI:

suin kir SRI gur ko AupdySw


hwQ bMid hY kihiq nrySw
mn inrml ky mwrg doAU
krunwkir bShu, duK KoAU!
2
krhu srb mm dyS inhwlw
qum smwn nihx awn ikRpwlw
krhu sdIv bws muJ bdnw
hrKox hyir kml sm bdnw 3
ijs pRkwr qum ikqny kosw
cil awey inj dyin Brosw
iqsI pRkwr rihn ab kIjY
srb dyS AupdySih dIjY 4 pwTWqR-sgr ngr
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

pRym ibnY sn bwNI suin kY


pg pwhul dInI isK guin kY
Drmswl mihx kIn bsyrw
srb dyS hoviq Bw cyrw 5
BUpiq Xog dyn ky kwjw
pRwN sMglI gRMQ su swjw

796

pRym dI bynqI sMXukq


crNW dI

jd pRwN sMglI dI Koj krIey qW aKIr purwNI ilKq, purwqn jnm swKI ivc
imldI hY, EQy pRwN sMglI dw nmUnw idzqw hY Aus ivc AunmnI avsQw dw iZkr hY,
ijs dw mqlb mn dI Auh dSw hY jd mn aws aMdysy qox inklky Auzcw ho ky ijs
AuzcI avsQw ivc rihMdw hY cVHI hoeI surq dI dSw nmUnw ieh hY:Aunmin suMn suMn sB khIaY Auinmin hrK sog nhI rhIaY
Aunmin aws aMdysw nhIx ibawpq Aunmin vrn ichn nhI jwpq
Aunmin kQw kIrq nhI bwnI Aunmin rhqw suMn iDawnI
Aunmin apnw awp n jwinaw nwnk Aunmin isAu min mwinaw 1
Aunmin mwqw ipqw nhIx koeI Aunmin suriq suD nhI loeI
Aunmin mwieaw mmqw nw hoqI Aunmin suMn dyhurI nhI hoqI
Aunmin igawn iDawn n bIcwry Aun min mukiq bYkuMT n Auqwry
Aunmin BwAu Bgiq nhIx kweI nwnk Aunmin isAu AunhUM bin aweI 2
sB qox purwNI pRwN sMglI ieh ho skdI hY pMjvyx pwqSwh dy pRsMg ivc iZkr hY ik
EhnW ny pYVy nwmyx iszK L Gzl ky pRwN sMglI sMglw dIp qox mMgweI, pr pVHky SRI
gurU gRMQ swihb jI ivc nw cVHweI, fob idzqI XQw- so mMgwie jl krXo pRvwih
(gur pRqwp sUrj rws 3, aMsU 32, aMk 54) ieh gzl hor pRclq pRwN sMglIaW dy
dwvy L ieko vyr AuTw dyxdI hY jy kdy SRI gurU arjn dyv jI Aus poQI L gurU nwnk
ricq shI krdy qW AusL ZrUr bIV ivc cVHWdy qy kdy Ausdw iqRskwr nw krdy
ieh kdy ho nhIx skdw sI ik SRI gurU nwnk jI dI aslI iksy hI rcnW nwl pMcm
gurU jI ivKyvW idKwldy XW AusL kwiem nw rzKdy Auzprly aMk 7 mUjb gurU nwnk
dyv jI ny pRwN sMglI fobI jwN vwsqy rwjy L nhIx sI kihNw ik swfy iszK L dy
dyNI, Eh ZrUr koeI iksy hor dI ricq SY hoNI hY ijqnIaW rcnW ies nwm hyT huN
imldIaW hn Eh ies leI siqgurW dIaW nhIx smJNIaW cwhIey, ar AunHW anuswr
kIqy aBXws BI keI vyr syhq leI suKdweI nhIx hoey, iszKW L aml kyvl gurUbwNI
qy krnw cwhIey jo pMcm siqgurW ny bIV ivc cwVHI hY
pw:-iek sY qyrh
iek sO qyrih Dwie bKwny

ijh piF Xog klw siB jwny


6
dy kir so sOxpO avnIpw
boly pun bydI kuldIpw
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

797

jb isK ko awvih hm dySU


jwcih qum pY dyhu, nrySU!
7
icrMkwl pun kIn bsyrw
BXo su dyS inhwl Gnyrw
Bgiq jog hT jog ju doAU
ikXy pRpzk BUp mn soAU 8
iszKI pRgtI dyS mJwry
SRI siqgurU ko jwp Aucwry
Bw iSvnwB aiDk prqwpw
ciF kir siB SzqRn ko Kwpw
9
lgr
Drm swl mihx dyg ibswlw
krvwvihx siqgurU ikRpwlw
lUN
mn iekIs jihx lOn imlwey
{lgr ivzc iezkI mN lUN}

ieqo ahwr
10

hoie

siB

Kweyx

mN dw vZn azf azf ielwikaW ivzc vzKo vzKrw hY, dysI mN do vZnW dw hY, pzkw
mN 40 syr dw huMdw hY qy kzcw mN swry dyS ivc 16 syr dw igNdy hn eIrwnI mN
1 syr 10 CtWk dw suNIxdw hY ijsL brijMdI mN awKdy hn qbryZI mN svw iqMn
syr dw huMdw hY, PwrsI koSW ivc mN dw arQ iek syr iliKaw hY gXwnI Bgvwn
isMG jI mN dw arQ FweI syr krdy hn, pr muslmwnW dw rwj qy rvzXy jwrI hoN
krky mN dw Bwv syr hoNw hY sMgq EQy bhuq iszK hoeI sI ies ivc sMsw nhIx hY,
nwly swrI rsoeI dw ieh lUN hY, pqw nhIx dwl, ikMnIaW BwjIaW aQvw iKcVI awid
bNdy hoN, iPr ieh rsoeI hr roZ dI hY, roZ Gt qox Gt do vyrI qW aMn pkdw hI
hY hkIkq rwh mukwm ivKy 20 mN lUN iliKaw hY jy mN L iek syr dw mMnIey
qW vIh mNW dy 20 syr hoey qy 20 syr lUN iek CtWk iek syr dy ihswb nwl azTW
mNW dw hoXw Pyr azT mN dwl, 400 awdmI iek mN dy ihswb 400 8=3200
awdmI lg pg dohIx vylI Kw skdy hn, Bwv iek fMg leI kyvl 1600 awdmI
awey ieh kuC bVI igNqI nhIx hY

kIrqin sziqnwmu ko hovY


jo bhu jn mn klml KovY
idn pRiq cln cihiq jgqySw

pwp
gurU jI

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

798

krih BwAu bhu rKih nrySw


11
krI pRpzk isKI kI rIqw
inqpRiq vDih Bjn mihx pRIqw
rwjw
kro gwn mihx pUrn rwAU
sRI nwnk jI dXwlu suBwAU
12
mMjI dw Bwv gur nwnk quzl gurqw dw
bhuro mMjI pr bYswrw

nhIx, pr swD sMgq ivc gurmuK pd


idzqw arQwq awp jpy qy hornW L
jpwvy nwm jpwAuN dw aiDkwr iszK L
idzqw igaw hY qy Ausdw siqkwr vI
iliKaw hY XQw-'jnu nwnk DUiV mMgY
iqsu gur isK kI jo awip jpY avrh
nwmu jpwvY
pUjw jog

ikXo pUj iqhx dyS mJwrw


awp gvn kI kInI qwrI
cihq n ibCro inRp ibRhu BwrI ivCoVw
13
kml bdn pun bcn bKwny
suin rwjn Bo prm sXwny!
ab quJ pUrn BXo ibbykw
hm krny hYx kwj anykw 14
Drhu Dwn, mYx sdw smIpw
as suin gd gd Bw avnIpw
srb pRkwr dIin iqxh DIrw
gmn ikXo puin gunI ghIrw Bwv, gurU jI ny
15
pUjw inRp kI SRI gurU pwCy
srb dyS kirhI ibiD awCy
br pwvihx jo ijhx mn Bwvw
krihx sdw siqsMg suhwvw
16

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

sYXw:

dyS iqsI jgqyS gey jihx,


aMgnw rwj krY puir mWhI
{iqRaw rwj}

799

gurU jI
iesqRI Sihr hkIkq rwh mukwm
ivc iZkr hY iqRXw rwj hY, qhW BI bwby
kw dyhurw hY'
ipzCy

mYx mrdwnw duAU pScwq,


cly guru nwnk awgY su jwhIx
dMB nswvn nwm jpwvn,
jwvn kwrn awn ko nWhI
agn swgr
pwvk swgr hyir agwh,
ikXo hir kIriq syq ko qWhI pul
17
vzfw Sihr sI Aus pr dI) iesqRI
BUr huqo puir, nwr nrySn,
rwjw sI Aus pr dI) iesqRI rwjw sI

qWhI ky mzD gey giq dwnI


bIiQkw hyir bry ibpnI pun,
awpn BWiq anykn TwnI
bYn Bny mrdwny qbY,
muJ awiesu dyhu ipvox ikq pwnI
lwg ippws rhI muK sUkiq,
awp clo, ril jwAux sMgwnI
18
dohrw:

ieh ibiD bid kir bdn qy,


ly duK kdn rjwie
gXo sMg qij sdn iek,
jwco jl muJ pwie 19

glI mMfI
hztIaW

qRyh
nwl aw imlWgw
kihky pw:-kih kr
gurU jI dI

sYXw:

iek qIX huqI iqn bol lXo,


qum aMqr awin kro jl pwnw
ikq dyS rho ikq jwvhugy?
inj nwm bqwvhu BwiK, sujwnw!
qv rUp apUrb hyriq hOx

pIE

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

800

iev bYn BnY puin qw snmwnw ieAux bcn khy iPr awdr kIqw
snXo ieh, aMqr jwq BXo,
qihx bYs gXo mc pY mrdwnw mMjI qy
20
dyS pMjwb lKo Dr dUr so,
pw:-dyS pMjwb lKo hmrw ar dUsr nwm
nwm hmwr ahY mrdwn
ahY mrdwnw

kyvl kwrn dySn dyKn,


kwj n awnih kIn pXwnw
so suin pwn ipawvn ky ims,
gRIv mYx qMqu ko fwir bMDwnw
eyxFk Bw pltI nr dyih,
kurUp BXo muK boliq awnw
21
{mrdwny dw mIFw}

cMcl nwir cilqRih sox kr,


dwmin ly kir qw iCn mWhI
gRIv ivKY iqn bWD leI,
pun myK ky sMg deI gT qWhI
awp clI Gt sIs Drw,
jl lyvn ko Audpwn jhWhI
bYs rhXo bs ko n cly,
bis twmin kY Pis PWsn mWhI
22
bwlw khY suin aMgd jI!
puir bwhr bYs rhy jg swmI
eyk mhUrq bIiq gXo,
ibiD jwniq By siB aMqrjwmI
bYn Bny gun aYn pRBU,
mrdwnw n aXo, rho ikh
kwmI?
hoeI ikDox aglI ibiD qW sMg,

bMnH idzqw
myFw
mrdwny dI ieh gqI purwqn jnm swKI
ivc do vwr nhIx ilKI dyKo azgy tUkaDwX 50, dw aMk 47, pMnw 546
hzsI Esy vyly pw:-cwhI, vwhI, qwhI
grdn
GVw
KUh ijzQy sI
tUNy (Hypnotism)

do GVIaW

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

hY ngrI sgrI ieh KwmI


23
ingury nr mUrK sy liKey,
bhu joKqw jor suSIl ibhInw
prcwviq, rwg sunwviq Qo,
ibhswviq, so ikn bMDn kInw
cilXy suiD lyhu abY iqs kI,
muK BwK gqy, n ipKYx duK
dInw
ijs bws huqo iqs jwq rQw,

801

kzcI

iesqRIaW dw Drm
bMnH ilaw sI
tury dInW dw duK nw dyK skN vwly
Aus glI ivc ijs ivc Gr sI pw:ijs bws huqo iqq jwvq BY bws=Gr

iqX soAU imlI isr pY Gt lInw


24
kibzq:

gurU jI ny puiCaw Esy L

SRI gurU inhwir, bUJI bcn


Aucwr soAU,
mwnv hmwr eyk awXo ieh Qwn
ko
hit kY n gXo, kOn jwnY khW muVky
BXo,
iqh kwj nihx kCU, hyq awXo pIN L
pwnI pwn ko
qIX khY bYn eIhW nr koAU hY n
qv,
aWK hUM n dyKo, gXo Qwn ikq
awn ko
awgY jwie hyro puir, rhY nhIx iCpky
khUM dur,
suny mrdwny gur bYn dyX kwn ko
25
dohrw:

vzs nhIx cldw

bs n bswvih PsY ko,


srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

bws ivKY bMDwn


'BW BW Bnih sunwveI,
Bgiq vCl ky kwn 26

802

bzDw hoieaw sI

sYXw:
kox n bqwvihx mwnv qUM,

muK kUr khYx Gr aMqr jwqI


AusdI avwZ) asW kMnI suNI hY
hY ieh Qwn, suno hm kwn,
bro jl pwn ky hyq iqKwqI iqhwXw
qIX khY, prqIq nhIx,
bir aMqr hyir lvo Bil BWqI vVky
bIc inkyq durwXo nhIx,
hm boliq XOx, prqIq n pwqI
27
dohrw:

cilqR

cMcl iqX ky cilq liK,


dilq sIl siq jOn
iek slok kih kml muK,
klw idKweI qOn 28

nwS krdI hY jq sq jo
gurU jI ny
AusL

slok
klr kI vNjwrIaW JUMgy musk mMgyn
amlW bwJhu nwnkw ikAu kr kMq imlyn 1
sYXw:

ieh Slok sRI gurU gRMQ swihb jI ivc nhIx hY


GVw

XOx kih qy isr kuMB lgo.


AuqrY n qrY, rhI hwr AuqwrI

hyT

{GVw isr cMbiVaw}

BW BW BnI mrdwny jbY,


khu vwihgurU gur bwnI AucwrI
XOx Binqy gr qMq geI qut,
Bw qn mwnv, twmn twrI
lyX rbwb Dry inj kMD,
aXo iFg, ljiq hyir aGwrI
29

khI
gurU jI ny bwNI
jwdU dUr hoXw
aGwrI (aG+arI)=pwpW dy vYrI (gurU
jI L) dyK ky pw-ahwrI sMs.

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

803

ahwrX=ijsL koeI nw Tg sky-gurU


nwnk jI pwTWqR:-agwrI=azgy Bwv
gurU jI vl nhIx, pr agyry L qzkdw hY

pun nwir ky sIs pY kuMB lgw,


ibsmwd Bey liK kY nr nwrI
bhu kIn pRXws Bey siB bwd,
pKwn iBdY nihx buMd ky mwrI

Xqn ibarQ
pzQr nhIx ivMinaw jWdw pwNI dI bUMd
mwiraW

piF mMqRn jMqRn ko iliK kY,


kir qMqRn ko siB hI iqX hwrI iesqRIaW
Gt kUt sox bwn Aupwie GVw phwV vWU XqnW dy qIr
clwviq,
KMfiq ho, n clY AupcwrI tuzt jWdy hn Xqn nhIx cldy
30
kibzq:

nUrSwh huqI srdwr iqs dyS hUM


kI,
BeI suD qw ko ikn jwie kY
bKwinXw
{nUrSwh}

cytkI PkIr iek awXo hY ngr


bIc,
Gtw qIX sIs pY lgwXo siB
jwinXw
mMqr n jMqr n qMqr cliq koAU.
hwry Aupcwr kir kwhUM n
ihlwinXw
jYsy sXwr Syr ko, ppIlkw
sumyr ko.
Aupwie iqs swmuhy su aYsI ibiD
TwinXw 31
sunI jb rosI qb iqXw iFg
joAU siB,

Xqn nhIx ihlwXw igaw


igzdV kIVI
swhmNy bNwXw
guzsy hoeI iesqRIaW kol

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

twmn kI ibiD mYx sujwn jyAU


jwinXw
ByjI qqkwl jhW kuMB sIs bwl
lgy,
Dwriq ibswl mwn DweI iqhx
QwinXw
Folk bjwie koAU, kMD ko Bjwie
clI,
koAU inj bdn qy agin
bmwinXw
ciF hY ibtp koAU, koAU imRg
Cwlw pr,
koAU Byt mMqRn kI dyny hyq
awinXw 32

804

tUiNaW ivzc cqur


Ausy vyly iesqRI dy
hMkwr

kzFdI hY
ibRzC qy

dohrw:

ilK hwrI jMqRn sBY, mMqRn


piFiq ibswl
Gtw n folo iksU qy, Aur acrj sB iesqRIaW
siB bwl 33
sorTw:

nUrSwih ky pws, pun suD dInI


jwiekY
hwrI kriq pRXws, bl n clY pw:-ikCu
iek kuMB pr 34
kibzq:

SRon suin ros kIin, siBin ko


DIr dIin,
mMqR jMqR iliK lIn clI awp
Dwie kY
kYso hY PkIr jwie dyKox iqxh pws
qIr.
kyqo cytkI ghIr ab jIqoxgI bVw
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

805

bnwiekY
awiN pFy mMqr, Cuhwey iliK
jMqr su,
gRIv bWD qMqRn ko FolkI gl nwl
bjwiekY
twmn bnwie bhu kUt ko fulwie jo phwV L ihlw dyN
dyiq,
aYsy siB kIn, Gtw skI n
fulwiekY 35
sYXw:

pwvk sy Aupcwr ikXy,


Gt lwgN sIs BXo jl nXweI
eyk n jor clo iqhx AUpr,
hwr rhI kir kot AupweI
qIX BeI duK mYx aiq awqur,
sIs pY kuMB Dry akulweI
hwie muhUrmuhU bik awnn,
mo sMg kw jgdIS bnweI
36
dIn BeI mn, cIn leI,
mihmw ju neI gur kI suKkwrI

agnI Xqn
Aupcwr ag vWU sn GVy dw lgNw
pwNI vwUM sI
kroVW Xqn
vwkul hoeI
vwr vwr

awijZ ho geI
mYx huN dIn hoeI hW, awid (a) Auh
(GVy vwlI) iesqRI dIn BeI, awid

BwiK deI, avgw ju BeI,


iesqRIaW dI srdwrnI ny
suin kwn leI isrdwrn nwrI
qUrN jwvhu pUrN sMq pY,
iqsdy crNW dI DUV qox sdky
cUrN qW crNw bilhwrI
mYx aprwD ikXo ieh swD ko,
lyhu arwD, imtY duK BwrI
37
dohrw:

swrIaW

nUrSwih qihx qIX sox, aOr aMgnw


puMj
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

806

geI qhW imil kY sBY, jihx bYTy sn


rwjihx pdkMj 38
sorTw:

bMdo awnxd kMd, cMd bdn bYsI


inkt
inq ko dyiK mukMd, boly shI mihx
Sbd 39
sRI muKvwk
rwgu sUhI mhlw 1 kucjI
@ siqgur pRswid
mMu kucjI aMmwviN fosVy hAu ikAu shu rwviN jwAu jIAu
iek dU ieik cVMdIaw kAuNu jwNY myrw nwAu jIAu
ijnI sKI shu rwivaw sy aMbI CwvVIeyih jIAu
sy guN mMu n awvnI hAu kY jI dos DryAu jIAu
ikaw guN qyry ivQrw hAu ikaw ikaw iGnw qyrw nwAu jIAu
iekqu toil n aMbVw hAu sd kurbwNY qyrY jwAu jIAu
suienw rupw rMgulw moqI qY mwiNku jIAu
sy vsqU sih idqIaw mY iqn isAu lwieaw icqu jIAu
mMdr imtI sMdVy pQr kIqy rwis jIAu
hAu eynI tolI BulIasu iqsu kMq n bYTI pwis jIAu
aMbir kUMjw kurlIaw bg bihTy awie jIAu
sw Dn clI swhurY ikaw muhu dysI agY jwie jIAu
suqI suqI Jwlu QIaw BulI vwtVIawsu jIAu
qY sh nwlhu muqIasu duKw kUM DrIawsu jIAu
quDu guN mY siB avgNw iek nwnk kI ardwis jIAu
siB rwqI sohwgNI mY fohwgiN kweI rwiq jIAu 1
kibzq:

nUrSwih suin inj sIs Duin BnXo


pun,
jwno mn mWhI -eyh cytkI PkIr
hY
mMqR ko alwviq sunwviq Cliq kihMdw hY
moih,
hOx n piqawvo eyh gwFoeI pqIjW qkVw inrBY
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

807

aBIr hY-
pFy inj mMqRn, anyk ilK
jMqRn,
kriq bhu qMqRn ko, jwny -ey jwn geI hW ieh fUMGw (mMqRI) hY
ghIr hY-
bs nihx clXo koAU, hwrI sBY
ibiD soAU,
lKo irdy mWih qb -pIrn ko
pIr hY- 40
sYXw:

nwgnI jox ibnqw suq ko,


frpwviq awpno jor idKwvY
qox gur swmuih mMqRn ko piF,
Bwvn sox ihrdw ibrmwvY
hwir kY jwniq BI ieh pUrn,
qUrn dIn BeI iGiGawvY
Byv qumwr n jwin skI hm,
kIn qw ab so bSwvYx 41
mMdmqI qumrw ien mwnv,
mMqRn ky ijn bIc PswXo
kuMB invwrhu XW isr qy,
ab dIn BeI mn qy duK pwXo
nw kir hYx aivhyln sMqn,
pwvihx awn, ijqI hm QwXo

gruV

swhmNy
BwvW nwl BrmwAuN dw jqn krn
lgI

eys mwVI mq vwlI ny


dUr kro
inrwdr
sOxh KWdIaW hW ijMny swfy QW hn: sMq dw
inrwdr nw krWgIaW (a) ijzQy swL sMq
imly avgw nhIx
qusIx ho

ho isrmOr, aBY siB TOr,


smwn n aOr quhI giqdwXo mukqI dwqy ho
42
XOx suin kY iqn kI ibnqI,
pun SRI gur awnn bYn alwXo
vwihgurU, kih lyAu Auqwr,

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

808

ihlwXw (GVw)
AuTI qqkwlk bwl ihlwXo
nwm Aucwriq hI Auqrw Gt,
qIX acMB sBY Aur pwXo
awin Aupwien BUr DrI,
mukqw siB hIr qy cIr mMgwXo moqI hIry bsqr
43

dohrw:
bKShu! lIjY Byt ko, pUrn purK

ikRpwl
ieh ibiD iqn ko dyiK kY, boly
bcn rswl 44
sRI muKvwk
m 1
glI asI cMgIaw awcwrI burIawh
mnhu kusuDw kwlIaw bwhir ictvIawh
rIsw kirh iqnwVIaw jo syvih dru KVIawh
nwil KsmY rqIaw mwNih suiK rlIawh
hodY qwiN inqwNIaw rhih inmwnNIawh
nwnk jnmu skwrQw jy iqn kY sMig imlwh 2
isrI: vwr m: 1
dohrw:

awpw Kovn ky sbd, aOr khy guru


qWih
suin kir Aur bYrwg Bw, dIn BeI
bc pRwih 45
sYXw:
pScwq krI avzgw bKSo,

ab BU ivcro qum jI! iZmIx qy hy prsuawrQI jI


prswriQ
jb lO nihx Byv lKo qb lO duK,
Byv lKo kirXy ikrqwrQ
pd pY bilhwr muhUrmuhU,
qv mUriq idRSit agwiq quhwfI prqzK mUrqI dy azgy pdwrQ (Dry
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

pdwrQ

809

hn) (a) quswfy drSn nwl (sB)


pdwrQ pRwpq huMdy hn
Bytw

krunwkr lyhu Aupwien ko,


isK dyhu, geI bX pwC awXU ipClI ibarQ
akwrQ 46
kibzq:

aYsy jb BeI dIn pwhul pdn


dIin,

purwqn jnm swKI ivzc eyh pRsMg do nhIx hn, sgox kwvrU dyS ivc ieko hI pRsMg
hY, nUrSwh AuQy dI hI srdwrnI dzsI hY EQy bI iqRawrwj kihaw hY, XQw gurU jI
mrdwny L kihMdy hn:- mrdwinaW ieh kwvrU dyS hY, iqRaw rwj hY GVw isr qox
nw ihzlN dI kQw bI AuQy hI idzqI hY
hkIkq rwh mukwm ivzc iqRaw rwj dw dzKN ivc iZkr awXw hY, XQw:- nykwptN
bIjw ngr qy iekzqRI kos hY Gr BwtiVaW ky bygwpur bIjwpur qy kos azsI hY ahogw
pyT hY, qhW sMgq cMgy BwtVy kI hY iqskI igrd invwhI iszK sMgq bhuq hY, ar
BwtiVaW ky Gr qy kjlI bn kos azsI hY iqrIaw rwj hY qhW bI gurU bwby kw
dyhurw hY sMgq BwtiVaW ky juVdI hY EQy gurU isDW nwl gost kirkY pUjw iKMc
lIqI hYsu qb isD gurU kw jor ajmwiekY pYrI awie pey hYin Es QwAux kw nwAu
kjlI bn iqRaw rwju hY qhW BI sMgq hY
ieh hkIkq rwh mukwm sM: 1661 ib: qox pihly dI hY, purwqn jnmswKI qox bI
purwNI hY so dzKN dyS ivzc iszKI dw pqw qy iqrIaw rwj dw pqw TIk hY swKI AuQy
jo hoeI iszDW dI dzsI hY, hor swKI qRImqW dI koeI nhIx dzsI
gurU iszKI rIiq kIin mukiq pw:-cwl

inDwn kI
bMDI Drmswl AupdyS dy ikRpwl
guru,
kIriq ibswl hir kInI rIiqgwn
kI
iszK sMq awie qW pY mMq n
clwie inj,
tihl bnwie kIjY Cor rIiq mwn
kI
-vwihgurU- jpo muK, jwihx
BvjMn duK,
dyiq suK rIiq jXox sMqoK isMG

hir kIrqn dy gwien dI

pw:-ibiD
sMswr qox Aupjy duzK cly jwN pw:Bvl
ijvyx sUrj dI rIqI hY suK dyN dI

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

810

Bwnu kI 47
dohrw:

kyiqk bwsur rih qhW, Drm


idRVwXo dyS
prm pRym kir isK BeI, Bjiq
nwm jgqyS 48

ieiq sRI gur nwnk pRkwS gRMQy pUrbwrDy iqRXw rwj AupdyS pRsMg brnn
nwm AuNcwsmox aDwX 49

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

811

50. siqgur mMgl BrQrI kOfw


49<< ipClw aiDawie qqkrw - sMKyp ilMk aglw aiDawie >>51
{BrQir} 2
{BrQir dw pUrb pRsMg} 12
{kOfw} 33
{mrdwnw rwKS dy kwbU} 44
{gurU jI dw ibrd} 52
{adBuq SISw} 69
{kOfy dw pUrb pRsMg} 84
{ivcwr rUp drpn} 98

dohrw:

mXw sdn pMkj bdn moh kdn giqdYn


mXw=ikRpw, myhr sdn=Gr bdn=mUMh,
bdn=muKwribMd kdn=kztN vwlw

muKVw

pMkj=kml

pMkj

crn Srn iqn prn mm drSn prsn cYn 1


prn=awsrw prsn=Cuh cYn=suK, awrwm

arQ:
myhr dw Gr (sMswr dy) moh L kztky mukqI dyNhwry (SRI siqgurU jI, ijnHW) dw
muKVw kml (vrgw suMdr) hY, AunHW dy crnW dI Srn dw mYL awsrw hY, (ijnHW
crnW dy) drSn ar Cuh pRwpqI nwl suK (pRwpq) huMdw hY
SRI bwlw sMDuru vwc
cOpeI:

awgY gmny SRI gurU pUry


inj dwsn jo dyx giq rUry
BrQir awSRm jhW suhwvn

BrQrI dw

{BrQir}

qhW jwie phuMcy jsupwvn 2 pivzqR js vwly


ijh mwnih so sgro dySw
hor
qRIX rwj puin apr nrySw
pUjk huqy srb nr nwrI
mihmw Xogn kI qihx BwrI 3
iqh awSRm ky jwie smIpw
bYis gey bydI kuldIpw
so ikq kwj vihr ko inksw
dyKXo muK pMkj sm ibksw 4
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

dyK aqIq idpiq prkwSw


Dro srUp mnhu suKrwsw
msqk awXuq locn lony
gwn qrin jnu jg pRgtony
5
awie inkit muK bcn bKwnw
kOn dyS ikq krhu pXwnw?
byK apUrb qumro pwvn
kIjY apno nwm bqwvn 6
suinXy SRI aMgd gunKwnI!
gurU ruK dyiK khI mYx bwnI
dyS pMjwb su dUr hmwrw
iehu SRI nwnk gurU Audwrw 7
hm syvk suK hyq sdweI
rhihx sMg ien krunw pweI
dySn dyKn krn inhwlw
ibcrihx aivnI ibrd ikRpwlw
8
suniq BrQrI Aur mihx hulsw
bMdy pd bydI kul klsw
khY ik DMn Bwg mm awjU
jW qy Bw qum imilin smwjU
9
icrMkwl kI kriq AufIkw
BXo mnorQ pUrn jI kw
siB swDn kO Pl mYx pwvw
jog ivrwg su awj suhwvw
10
as kih kir gw bYT smIpw
qb boly bydI kuldIpw
iks pRkwr qum hm ko jwno?

812

cmkdw
rzb ny
cOVw

pw:-pun
Bys ascrj

DrqI qy
and hoXw
bydI kul dy iSromNI dy
smwgm

bYT igaw

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

813

awgm kI AufIk ks Twno? swvy) awAuN dI ikvyx kr rhy ho


11
suiN kir BrQir bcn Aucwry
siB ibRqWq mYx khox svwry
{BrQir dw pUrb pRsMg}

eyk smyx nwrd muin pwvn


imlo moih ijhx rUp suhwvn
12
bInw hwQ Bgq mihx BInw
rMgo pRymihx rMg pRbInw
mYx ibloik kir bMdn kInI
hY ikRpwl iqn awiSK dInI
13
mYx kir kY bhu ibnY vfweI
kCu pUCn ihq igrw alweI
suNiq dyv irK muJ sox BwKw
-jo kuC qumihx puCn aiBlwKw
14
srb bqwvihx SRI jg sweIx
iCq avqwr lIn ab jweI
SRI nwnk inj nwm Drwvihx
Bgiq jgiq mihx mg pRgtwvihx
15
KMf pKMf, bRhmMf mJwrw
AupdySihx siqnwm suKwrw
aivnI srb gvn kir nwQw
hY crcw bhu iszDn swQw 16
pRQm imlihxgy quJ ieq QweIx
bYshu pRym irdy ilvlweI
pUC lyhu jo hY inj mn mYx
srb bqwie dyihx iek iCn mYx-

bINW iBzjw hoieaw

aSIrvwd

nwrd ny

DrqI qy

qoVky

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

17
qb kI mYx rwvir suD pweI
bYiT rho iQru huie ies QweIx
ab mo ko Bw drs qumwrw
BXo swc jo munI Aucwrw 18
SRI guru bcn suNiq BrQir ky
igrw khI bhu krunw kir ky
jo pUCn kI iezCw qyry
khhu awp suinXy ibn dyry
19
bhuq idvs kI kriq AufIkw
so lIjY Auzqr ab nIkw
bolo qbih BrQrI bwnI
sunhu ikRpwl skl gun KwnI!
20
mYx swDo hT jog mhwnw
jW qy mn roko ibiD nwnw
mn inrml qy SuB giq hovY
jnm mrn ky sMkt KovY 21
jb lO mn iehu rhY mlInw
qb lo hoie n bMDn hInw
Bgiq ivKY inrml mn kYsy
hoviq hY? su kho ibiD qYsy
22
ibnw Xog asmMjs gwQw
iQrqw hY pRwpiq mn swQw
iek sMsY muJ as prkwrI
dUsr khox qumwrI agwrI 23
pI pwlw isD hYx msqwny
rhYx anwhd Duin lqwny
ibKY bwSnw qy bYrwgI

814

kTn jyhI
gzl hY
awpdy azgy
Srwb dw) ipawlw msq
ivSX

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

ins bwsur eyko ilvlwgI 24


Bgiq ivKY kW ky bl sMgw?
ilv lwgih eykih hir rMgw?
iks pRkwr idRV krihx ivrwgw?
ibnu vYrwg pRym nihx jwgw
25
ieh sMsY muJ mn mYx doAU
ipRQm khy nwrd iFg joAU
so mYx khy qumwir agwrI
Auzqir dIjY irdY ivcwrI 26
SRI nwnk bc kih gun swny
suNhu BrQrI prm sXwny!
inrml mn ibn Bgiq su nWhI
avY jQwrQ swcI pRwhI: 27
-mn inrml nihx Xog ibhInw
qW qy -Bgiq Xog- SuB kInw
cihq ij giq jg mnuj
ibczCn
so as Driq jog ky lCn
28

815

iks Zor nwl

guNW nwl imly hoey

khI (hY qUM Auh bI) TIk (hY ik)

mukqI jgq ivc purS cqur


inSwn

sRI muKvwk
awsw mhlw 1
gur kw sbdu mnY mih muMdRw iKMQw iKmw hFwvAu
jo ikCu krY Blw kir mwnAu shj jog iniD pwvAu 1
bwbw jugqw jIAu jugh jug jogI prm qMq mih jogM
aMimRqu nwmu inrMjn pwieaw igawn kwieaw rs BogM 1 rhwAu
isv ngrI mih awsiN bYsAu klp iqawgI bwdM
isMI sbdu sdw Duin sohY aihinis pUrY nwdM 2
pqu vIcwru igawn miq fMfw vrqmwn ibBUqM
hir kIriq rhrwis hmwrI gurmuiK pMQu aqIqM 3
sglI joiq hmwrI sMimaw nwnw vrn anykM
khu nwnk suiN BrQir jogI pwrbRhm ilv eykM 4337
cOpeI:
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

816

aYso jog ij nr jg Dwrihx


mn kI sglI mYl invwrihx
puin jo pXwlw qoih bKwnw
so ab khOx sunhu dy kwnw
29
sRI muKvwk
awsw mhlw 1
guVu kir igawnu iDawnu kir DwvY kir krNI ksu pweIaY
BwTI Bvnu pRym kw pocw iequ ris aimAu cuaweIaY 1
bwbw mnu mqvwro nwm rsu pIvY shj rMg ric rihaw
aihinis bnI pRym ilv lwgI sbdu anwhd gihaw 1 rhwAu
pUrw swcu ipawlw shjy iqsih pIawey jw kAu ndir kry
aMimRq kw vwpwrI hovY ikaw mid CUCY BwAu Dry 2
gur kI swKI aMimRq bwNI pIvq hI prvwNu Bieaw
dr drsn kw pRIqmu hovY mukiq bYkuMTY krY ikaw 3
isPqI rqw sd bYrwgI jUaY jnmu n hwrY
khu nwnk suiN BrQir jogI KIvw aMimRq DwrY 4438
cOpeI:
SRI krqwr isPq mihx rMgy
mn dIaW vwSnW qoVdw hY
jpihx nwm mn bwsn BMgy
SRI pRBu crn pRym msqwny
ies ibiD siB jgq bMDn hwny nwS kry
30
suin BrQir Aur sMsY nwsw
mihmw Bgiq lKI suKrwsw
hwQ joir pun bMdn kInI
BwAu kIn pRymihx miq BInI pRym iBzjI
31
pRSnoqr kir ruicr pRkwrI
gvny qihx qy SRI suKkwrI
mYx mrdwnw pwCy jwvihx
hws iblws kriq mn Bwvihx
32
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

817

ikqik kos pr phuMcy jweI


{kOfw}

bYsy qihx siqgurU suKdweI


Bwv gurU nwnk dyv jI dy
kwrn krn irdy ieh awXo
mrdwny ko mn BrmwXo 33
khiq BXo mYx jwAu avwsU
ibdw dyhu, mn mor AudwsU
SRI pRBu! mYx nihx jwAux agwrI
hit hOx lyX rjwie qumwrI muVdw hW
34
dohrw:

SRI gurU khYx n jwhu ab,


gYl ivKY ij blwie
ko BzCn quJ ko krY,
rhhu sMg suKpwie 35

rwh
pw:-qum

cOpeI:

ikAux Audws apno mn kInw?


ko duK sMig rihn ko cInw?
Drw skl ko sYl krIjY
hrK sihq mm swQ rhIjY
36
DIrj dyny ihq bhu BWqw
smJwXo nihx mwnY bwqw
inj kutMb ky imlny hyqw
hit kir phuxco cihiq inkyqw muVky
37
SRI guru muJ sox bcn Aucwry
rwKhu rihhY khy qumwry
SRI aMgd! sunIey gun KwnI
khI qWih sMig mYx iev bwnI aYAux
38
ikAux BUlhu Aur kro ivcwrw
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

818

SRI nwnk qn eykMkwrw


ien ko sMig qjY hY mUFw
inj kutMb ky moh arUFw 39 Pisaw
kwc ibhwJn ihq duK sihhI
pwrs inkit qijn mn cihhI pwrs dI smIpqw
ien ko sMg suDw sm qXwgYx
ibKvq duK kutMb anurwgYx
40
dohrw:

khXo n mwno BWiq ikh,


ibdw leI kih bYn
hrKq huie hit kir clw,
jwvn ko inj aYn 41
cOpeI:

Bwnk

huqI jhW dwrun Auidawnw


bYis gey SRI guru iqh Qwnw
nW gey
iek pg awgY nihx pRsQwny
bYsy bwsur qhW ibqwny 42
mrdwnw hit kir jb gmnw
vDo hyq, imlny inj Bvnw
eyk idvs jb pMQ pDwrw
duiqXy idn Bw cln qXwrw
43
rwh pw:-bn
rwKS huqo eyk mg mWhI
{mrdwnw rwKS dy kwbU}

iqn qb hI gih lIn qhW hI


igaw
inj sQwn gih kir so gvnw
ibn siqgurU Cutwvih kvnw kON Cufwvy pw:-Curwvh, Cufwvih
44
BY kir kMpiq qn mrdwnw
pIq BXo muK, QUk sukwnw
duiqX n koAU qhW inhwrw
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

iks pih krih pukwr ivcwrw


45
dwrun jihx kwnn gMBIrw
qjI DIr hY go BY BIrw
jwno -jIvn ab nihx myro
bcn n mwnox min guru kyro
46
Xzdip kIno hY aprwDw
ahY jQwrQ mo ko bwDw

819

bn gihrw
DIrj ho igaw fr nwl BYBIq

Bwvyx pw:-mYx
TIk bMnHNw (a) bzD krnw (e) pIVw,
duK
qW BI Drm

qdip ikRpwl ibrd iqn kyrw


BY kwtihxgy SRI pRBu myrw- 47
as ivcwr kir Dir Aur Dwnw
-ies rwS qy krhu mucwnw
nw moVWgw
bhur n horOx bcn qumwrw
dIn bMDu pRBu! aBY dqwrw- hy aBXqw dy dwqy pw:-ahY qumwrw
48
iqh iCn SRI nwnk suKdwnI
ibgsy muJ sox boly bwnI
rwKS nY gih ilX mrdwnw
qlY qyl mihx kirhI Kwnw
49
dohrw:

suin kir mYx dY bMd kir,


SRI guru sox bc pRwih
gYl blwie ju qum khw,
imlI cwihXy qWih 50

kihaw
rsqy

cOpeI:

aPl bcn ikAux hoie qumwrw


ijh ky qIn log anuswrw
rhy htwie n mwnih mUFw
inj kutMb ky moh arUFw 51
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

820

muJ sox SRI gur bcn bKwnw


{gurU jI dw ibrd}

clhu byg iqxh krihx Cutwnw


ieh ibrdpwl ibrd dw kmwl hY
iek qO sMg ley kI lwjw
bhur hmwro iqh sox kwjw
52
ieh ikRqzgqw dw kmwl hY, ik ijnHW L iksy dI loV nhIx, Eh iPr ipawry gocrw
kMm dzsdy hn, jo azT pihr aKMf kIrqn ivc rihMdy hn, mrdwny dy kIrqn dy
aYqny ikRqzg hn

as kih kir gvny qqkwlw


mYx bUJy iqxh smY ikRpwlw
ikqk dUr rwS ko Qwnw
ihq BzKn jihx gho mRdwnw
53
hm phuxcn qy pUrb soAU
Kwie jwie jihx iblm n koAU mqW) Kw hI jwey dyr
nhIx dUr bhu inkit pRmwnhu
kos iekwdS pr pihcwnhux
54
as kih mm kr sox kr gihvw
iek iCn mihx awviq By qihxvw iqzQy
jMgl bVw Bwnk
kwnn dIrG dwrun BwrI
rwkS ko Gr qWih mJwrI 55
dohrw:

mrdwny ko dyiK kir,


ibgsiq igrw alwie
ikAux bYTy Gr jwiq nihx?
suiD inj dyhu bqwie 56
cOpeI:

suin ljiq hoieE mrdwnw


gRIv nIc kir kCu n bKwnw
irdY ivKY hrKiq bhu BXo
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

821

-jIvn jwn jnm mm nXo57


muJ sox boly dIn dXwlw
kVwhw
iehu ju krwhw qpq ibswlw
iqs mihx mrdwny ko pwvih
ql kY qyl ivKY pun Kwvih
58
iCpy rhIey
dury rhYx nihx dyiex idKweI
suin kir mYx pun igrw alweI
nihx awey jYsy qum awey
jy rwKS ql lyvih Kwey 59
dohrw:

so ibiD pUrb kIijXy,


ijh ibiD CUtih soie
ikMkr apno jwnIaY,
pqn n ieh ko hoie 60

pihly

nwS

cOpeI:

SRI gur BwKihx dyiK qmwSw


jo krqwr idKwie iblwsw
nihx rwKS ko dyiex idKweI
mrdwnw dyKih guru qWeI 61
qpo qyl jb agin smwnw
Kl ny gih lIno mrdwnw
bl ky sMg qyl mihx fwrw
iGG kY SRI guru nwm Aucwrw
62
qRwih qRwih! inj ibrd
sMBwrhu!
pwih pwih! muJ jriq Aubwrhu
gunih gunn ko ab nihx klw
rzCw ko ieh smihx ikRpwlw!
63

ibhbl hoky
rziKaw kro, rziKaw kro pw:-sRI
rKo, rKo
gunwhW L igNny dw
vylw

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

822

dohrw:

qyl BXo sIql qbih,


dyih prs kr soie
pwvk qyj n Cuih skw,
ijAux ihm irqu ko qoie 64

agnI dw syk
isawly dw pwNI

cOpeI:

inj srUp guru qbih idKwXw


dyKiq rwKS vwk alwXw
ko hYx qUM ikxh qy cil awXo?
qpq krwhw ijn isqlwXo TFw kr idzqw hY
65
ibgsy SRI muK bcn bKwnw
kOfw! kir qUM ieh ko Kwnw
ikAux BzKn mihx kInI dyrw
ibnw qly BiK Bojn qyrw Kwh
66
ibsmo rwKS vwk Aucwrw
pw:-ikm
qum ikAux jwn iqnwm hmwrw
pUrb kbih n imlnw BXo
abih srUp ibloko nXo
67
dohrw:

as pRkwr muK kihiq hI,


Aupjo pUrb gwn
drSn ky prqwp qy,
BeI sRwp kI hwin 68
cOpeI:

nwS
SISw

suD ko pwie mukr inj lwXo


{adBuq SISw}

SRI guru awgY Dir idKrwXo


aks
jb pRiqibMb dyiK muK kyrw
pro crn pr hY ibn dyrw
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

823

69
kir bMdn hoXo puin TWFw
mn anurwg aiDk ijh bwFw
bMd hwQ dY gurU agwrI
gdgd igrw hrK Auir BwrI
70
kml bdn bUJiq iqxh qweIx
khwNI
ibRQw awpnI dyhu bqweI
pUrb idhu rjwie, gun mMidr! kOfw boilaw
awnox Byit mDur Pl suMdr
71
bhuro Aucrox apnI gwQw
ijs pRkwr bIqI muJ swQw
awies pwie gXo bn mWhI
ijh TW suPly ibtp suhwhIx PlW vwly ibRzC
72
bIn bIn kY mDury awny
ijnih dyK muin mn llcwny
srb Dry jb gurU agwrI
ibgis bdn qy igrw AucwrI
73
mrdwnw apnw guru mwnhux

ieQy gur qox murwd gur avqwr nhIx, jo gurU swihb awp sy, pr murwd hY,
gurmuK Xw muriSd qox, nwm dwqw ies ivzc ktwKS ieh hY ik ijs L, hy kOfy! qUM!
KwN Xog mws dw loQVw smiJaw sI, Auh prmySur dy nwm vwlw hY, qy qyrI klwn
dw shwXk hoN Xog sMq hY eyQy vI siqgurU jI ny awpNw dws invwjn ibrd
idKwieaw hY pr dyKo ieh suN ky BI SRI mrdwnw jI inj L dws hI pRgt kr rhy
hn

Pl Dir awgy bMdn Twnhux


pUjw kIjih hoie AuDwrw
suin kOfy pun bcn Aucwrw
74
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

sIs mukt ab hY ieh myrw


jW ky imly and Gnyrw
hrKiq hY bolo mrdwnw
siB pRwpiq muJ, hy giqdwnw!
75
bKShu qw kIin mYx BwrI
mytn krI rjwie qumwrI
inj pRsMnqw mo pr kIjY
sdw sMig ab muJY rKIjY
76
SRI muK khYx sdw supRsMnw
qUM sMg rhAu sdw suK mMnw
CuDw lgI hY hY quJ qWeI
Kwhu mDur Pl ko iqRpqweI
77
mYx awies ly kir iqh kwlw
jy Pl suMdr mDur ibswlw
Dry gurU awgY rs pUry
pun mrdwny ko idX rUry 78
inj ahwr mYx lIn bhorI
acy mDur ijn swd n QorI
Pl ij huqy awgy suKdweI
so Aucwie idX rwS qweIx
79
jb kOfy ikX muK mYx pwvn
qqiCn krI dyih pltwvn
sur srUp hY Ausqiq TwnI
nmo nmo krqw chuxKwnI!
80
inrgun srgun qor srUpw
mn bwnI qy prY anUpw

824

mMnky

suMdr
KwDy
Bwv gurU jI dy
cuzk ky

cwr KwNIaW dy

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

pwrbRhm prmySur swmI


mor nmwim nmwim nmwmI
81
Bgiq vCl dInin duK BMjn!
jY! jY! jY! muin jn mn rMjn
sMq ivroiDn ko inq Gwilk
Drm syq jg mihx pRiqpwlk!
82
pun bMdn qv pd BgvMqw!
sunhu BXo ijv mm ivrqMqw
qum aMqrjwmI siB jwno
qdip indySih mMin bKwno
83
pUrb jnm huqo idj myrw

825

myrI nmskwr

ivroDIaW L
mrXwdw

awgw
sI

{kOfy dw pUrb pRsMg}

pVH +pw:-krIaih
piT ivzdw mn mwn Gnyrw
qzq gwnI
eyk idvs mm guru qqbyqw
awvw sihj suBwv inkyqw 84
nihx AuiT kir snmwniq kInw
srp buDI, PnIar szp dI awkVI DON
aihmq Dir awsn awsInw

vl ieSwrw hY ik awkV nwl inivaW nw


(a) ahmmiq=hMkwr awsn qy bYTw
rihaw

dyiK avzgw guru irs kir kY


muJ ieAux dIno sRwp Aucir kY
85
-as ivzpRIiq ju qYx mn TwnI
kCU n ibgrih muJ, hy mwnI! hMkwrI pw:-ry pw:-kuC nih ibgrih
ry Aur mwnI

XW ko Pl jy qUM nihx pwvYx


qO SuB rIiq jgq imt jwvY
86
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

826

qW qy qUM rwKS qn pweI


krhu kukrm Drm ibsrweI
as pRkwr suin guru ko sRwpw
mYx BY BIiq BXo bhu kWpw 87
-hy guru! mYx aprwD ju kIno
qW ko Pl rwKs qn dIno
qn qox murwd-suBwv-dI hY jd suBwv ihMsk qy SrIr mMdkrmI ho jwvy qW nuhwr bI
Bwnk qy frwvNI ho jWdI hY awrX kul dy lok ijnHW dI bolI purwqn sMsikRq sI,
jd ihMd ivc awey qW eyQox dy aslI lokW L rwkS kihMdy sn awrX gory qy sfOl
cyhry vwly sn, eyh lok sWvly kwly qy nkSW dy Ehy jhy sfOl nhIx sy BIl goxf
awid lok AunHW pihlIaW kOmW dy ajy qk ihMd ivc hn ijnHW L rwkS kihMdy huMdy
sn, awpNw dyS Kuhw bYTN krky eyh lok awrX hmlwawvrW aqy dyS sWB lYN
vwilaW qy luk iCpky lgy dwAu bVy aqwcwr krdy huMdy sn, keI rwkS awdm Kor
vI huMdy sn qy jgq dy keI QweIx ajy bI awdm Kor lok hn inj gurU dy sRwp nwl
kOfw awdm Kor rwKS ibRqI vwlw ho irhw sI

kb lO Bogox go duK BwrI


ikRpw Dwir so krhu AucwrI?88
guru dXwlqw mihx mn BInw
aYsy bcn Aucwrn kInw
-eykMkwr DrY avqwrw
iqin ky imly hoie insqwrw89
-hy gur! mYx iqn ko ikv jwnox
ikRpw krhu so BWiq bKwno?
-suin kY muJ ko drpn dInw
kho ik -ies qy lyvhu cInw
90
Xw mY pr pRiqibMb su jW ko
pun mwnuK muK dIsih qW ko
so jwnhu iehu hY avqwrw
iqs qy qyro hoie AuDwrw 91
aink jnm ijh nr jg pwey

kho
SISw
jwN (a) pCwN
aks

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

827

keI qrHW dIaW


nwnw join ivKY jo awey
iqn ky muK ies drpn mWhI
mwnuK ky dIsih kib nWhI92
gur qy ly kir mukr su awvw
qb ko mYx ieh Qwn rhwvw
gih kr awny mnuj Gnyry
mukr ivKy pRiqibMb su hyry
83
SUkr, kUkr Kr, Kg, Syrw sUr kuzqy gDy pMCI
ieiqwidk siB ko muK hyrw

ieh jIvW dIaW ibRqIaW vzl ieSwrw hY, ik SrIr mnuK qW sB dw idzsdw hY, pr
aMdr surq qy mn qy ru pSUaW vrgy huMdy hn ibRqI pSU huMdI hY SRI gurU gRMQ
swihb jI dsdy hn ik nwm jpN vwly dI ibRqI mwnuK ibRqI huMdI hY, Aus L-jnilKdy hn bwkI Buzl ivc rihN vwly KudgrZ qy pwpI dUsry dw burw krky rIJN
vwly kukrmI, pSU ibRqI ho jwN krky pSU smwn hn XQw:-'ibnu ismrn kUkr
hrkwieaw awid

qumrw mwnuK bdn idswnw


ijn ky prsy sRwp imtwnw
94
as ibiD huqo moih ibrqMqw
ab dIjY awies BgvMqw
puMn lok ky ivKY isDwAUx
qumry drSn ko suK pwAUx
95
sur qn hY, kir nmo, pDwrw
mrdwny kOqk su inhwrw
bMdn pd aribMd krMqU
DMn DMn pRBu! DMn BnqU
96
SRI pRBu! ies drpn ko lIjY
hY adBuq inj inkit rKIjY

awgw
bYkuMT

igaw
dyiKaw pw:-mrdwny sB cirq
krdw hY
kihMdw hY

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

828

grIbW L invwjNy vwly


suin kir Bnihx grIb invwjU
ies drpn qy kw hY kwjU
97
SISw
mukr ivcwr rUp ijn pwsw
{ivcwr rUp drpn}

iqn ko awqm hoiq pRkwSw


rwKhu so sdIv inj sMgw
sdw and, krih BRm BMgw BrmW L nwS krky
98
ieiq SRI gur nwnk pRkwS gRMQy pUrbwrDy BrQrI aOr kOfy ko pRsMg brnn
nwm pMcwsmox aDwX 50

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

829

51. swrdw mMgl swlsrwie jOhrI


50<< ipClw aiDawie qqkrw - sMKyp ilMk aglw aiDawie >>52
{kOfy dw pRsMg suN gurU jI dI smwiD} 2
{ibSMBrpur - ptnw} 22
{swls rwie jOhrI} 28

BuXMg CMd:

nmo swrdw rUp doKM hrMqI


doKM=doS, pwp (a) kivqw dy doK Auh dUKN jo kwv ivc pYxdy hn

sdw mMglw buziD dYnI jXMqI


mMgl=KuSI mMglw=KuSI dI dwqI jXMqI=jY dI dwqI

Bvw BYhrw dws kI iezC pUrw

Bvw=Bv-hoxd, sMswr, jnm, iSv, mMgl, dOlq, mwl pdwrQ vwlw hoN dI dSw,
pRwpqI; Auzcqw, kuSlqw Bvw=kuSlqw dI dwqI

pRkwSI quhI cOdhUM lok BUrw 1


BUrw=bhuq, swry sMs. BUir ies quk dw Bwv ieh hY ik hor dyv inj AupwskW ivc
pRkwSy hn, qYL swry lokW ivc mq dyS awid swry Byd Czf ky sBnW QwvW dy kvIaW
ny avwhn kIqw hY

arQ:
nmskwr hY Swrdw dy rUp L jo dUKNw L dUr krdI hY, sdw KuSI dI dwqI hY,
buzDI qy jY dI dwqI hY, (hy qUMhI) kuSlqw dI dwqIey! dws dw BY (ivGn pYN
dw) dUr kIqw hY (aqy srs kivqw ilKN dI) iezCw pUrI kIqI hY, qUMhI cOdW
lokW (ivc) swry pRkwSI hYx
cOpeI:

BrQir kOfy kyir pRsMgw


suin SRI aMgid pRym AumMgw
lgI smwiD juty jug nYnw

{kOfy dw pRsMg suN gurU jI dI smwiD}

aMg afol n Aucriq bYnw 2


suNn vwly qy kihN vwlw (BweI bwlw)
SRoqw bkqw hit kir siB hI
inj inj Qwn gey cil qb hI
bIiq gey jb jwm sqweI
qdip n cyqnqw qn aweI 3
Kwn pwn ieSnwn ibhIny
bIqy awsn eyk asIny
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

830

BY kir koie n skih bxulweI


bYsy pws ipKYx idRg lweI 4 dyKdy hn nIJ lw ky
bhuro CutI smwiD andw
AuiT kir mzjn kIn mukMdw
Kwn pwn kirkY inj siBhI
kQw smwj bulwvw qb hI 5
SRoqw bkqw siB cil awey
inj inj awsn bYiT suhwey
kQw kQn lwgo qb bwlw
SRI aMgd jI sunihx ikRpwlw
6
SRI bwlw sMDuru vwc
cOpeI:

rwKS ko iev kIn AuDwrw


awgy gvny mukiq Audwrw
jihx kwnn dwrun hY sgrw
inkt n jW ky ikh TW ngrw
7
mMd mMd qihx kIn pXwnw
iqxh iCn kihn lgw mrdwnw
hy pRBu moko CuDw sxqwXo
ibqy ikqik idn asn n KwXo
8
cil n skOx iek pYr agwrI
inkt n puir chux idS bn
BwrI
suin boly bydI kuldIpw
DIr Drhu hY ngr smIpw
9
prcwAuxdy
iev ivlWvdy kriq pXwnw
gey AuliG srb Auidawnw
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

qIn kos qy ngr suhwvw


mrdwny ko pRBU idKwvw 10
suMdr puir dyKhu Ql AUcy
Kwhu asn qihx clhu phUcy
suin bolo hy pRBu gun KwnI!
mm srIr Bw bl qy hwnI 11
imRqu hY pro rhY ikh QwnW
siB ibiD mYx inrnY kir jwnW
kIin udwie abih imRqu morI
jgjIvn qy tUtI forI 12
awXo ngr qhW kw hoie
cIr gMT hm dwm n koie
ibnw ilXy ko dyvY nWhI
kYsy KwAux asn puir mWhI?
13
SRI guru suny vwk as jb hI
pg sox ryq ProrI qb hI
inksw iqxh qy adBuq lwl
jwkI soBw idpiq ibswl 14
bMDn gMT chAu mrdwnw?
ly bMDhu inj cIr sMgwnw
Drhu DIr Aur, krhu pXwnw
Qor pMQ, iFg hY puir Qwnw
15
dohrw:
ieh pwhn kw kwj hY,

831

pw:-clhu abh iqh awie phUMcy

mrky

kpVy dI gMF ivc pYsw

ProlI
lwl
gMF

Sihr
pzQr

kCU n dyvih koie


hoie dwm inj pws jy,
chYx ju lyvihx soie 16
cOpeI:

XW ky bWDy BUK n jwvih


srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

jb lO hwQ ahwr n awvih


SRI guru khYx inkit hY ngrI
qihx kImiq ies hoie AujgrI
17
qIn kos ipiK cil qqkwlw
ieAux DIrj dy qury ikRpwlw
aiq ljiq hoviq mrdwnw
irdY iKJiq nihx kriq bKwnw
18
mMd mMd bydI kuldIpw
cil kir phuMcy ngr smIpw
ibtp ibloik eyk rmNIkw
bYiT gey qihx siB jg tIkw
19
qb mrdwny bcn Aucwrw
ijAux qum khhu krOx iqAux kwrw
lwl nwm kih idXo ju mohI
ies qy kOn kwj ab hohI?
20
kml bdn qy ibgis bKwnw
ngr nwm jwnhux ik n jwnw?
ho pRBu jI! kw nwmihx mWhI
asn Kwn dyvhu kY nWhI?
21
jo ibiD krnI, nhIx bqwvhu
bwqYx kirqy idvs bqwvhu
hsn hyq boly suKDwmU
jwin ibSMBrpuir ieh nwmU
22

832

pRgt

ibRzC

kMm
mYL pw:-ij

{ibSMBrpur - ptnw}
BweI igawn isMG jI krqw qvwrIK Kwlsw ibSuMBr pur L ptNW swihb ilKdy
hn qy ieh bI dzsdy hn ik jo Pqy cMd sYNI KzqRI SRI siqgurU gurU goibMd isMG jI
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

833

vyly hoXw hY Eh iesy swlsrwie dI aOlwd ivcox sI, GnSwm qy gulwb rwie dsmyx
siqgurW dy invwjy msMd sn, ieh BweI aDrky dI sMqwn ivcox sn, ijs dw agy
pRsMg hY

koAU nwm ngr kw hohU


bhuq CuDw lwgI ab mohU
Qkwn
SRm qy inrbl kWXW sgrI
kox hUM phuxcy hYx iFg ngrI ikvyx
23
dohrw:

krunwiniD ibgsy bhur, boly iqh


sox bYn
'ngr ivKY gvnhu abY, Koj Gr
jOhrI aYn 24
cOpeI:

vychu jwie qhW iehu lwlw


pw:-sun SRonn
suniq sRon gmno qqkwlw
jwie jOhrI ko idKrwXo
qIn qWbRpN mol sunwXo iqMn qWby dy pYsy
25
mrdwny mn kIn ivcwrw
-lwl mol nr khiq apwrw-
iqxh so kho vwk qb aYsy
bUJox sMgI bwhir bYsy 26 puzC awvW
ly kir lwl awpny pwsw
awvw jihx bYsy suKrwsw
eyk jOhrI ipiK kir bolw
qIn qWbRpN Xw ko molw 27
swlsrwie jOhrI nwmU
{swls rwie jOhrI}

mrdwny! jwvhu iqh DwmU


Kojy pwie, dIjIXy eyhI
dyX mol so awvhu lyhI 28 muzl
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

834

suin kir ngr ivKY pun gvnw


Kojiq iPriq Swih ko Bvnw
jb ikhnY iqhx sdn bqwXo
dr iqSto kih AUc bulwXo drvzjy azgy KVw ho ky
29
suniq Swh Byjo inj dwsw
kOn ahY? bUJhu iqh pwsw
awie inkit iBRq bcn alwXo dws ny
ko hYx qUM ikh qy cil awXo?
30
iqh sox mrdwny bc BwKw
sOdy vycn kI aiBlwKw
as kih aMqr sdn isDwXo
dyX Swhu kO lwl idKwXo 31
nYn iblokiq mn ibsmwnw
piT azCr iqhx pr pihcwnw
DrmI sI
DrmvMq so Swh sujwnw
kir ivcwr Aur bcn bKwnw
32
sO shs=hZwr pr kvI jI ny sO leI
dohrw:
shs rjqpn ilKy hYx, jo dyKy bI vriqaw hY

so dyie
mol krox pScwq ieh, pUrb Sq ipzCox
qum lyX 33
cOpeI:

mrdwnw Sq ly hrKwXo
cil kir vihr ngr pun awXo
ipiK kir SRI guru bcn bKwnw
ikqik mol awnXo? mrdwnw!
34
inkit bYiT ibrqMq sunwvw
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

835

vfo Swh ijhx Blo suhwvw


sO rupzXy
shs kwriKk dey idKweI
bUJn mol aXox qum qWeI 35
ijqno lyno dyhu sunweI
iqqno awnox iblm n kweI
SRI guru khYx jwhu iFg SwhU
ks Dn dIno? bUJhu qwhU kyhw
36
dohrw:

pun puir bUJo awin kY, kYsy


dIny dwm?
suniq Swhu nY qb khw, pRwhuNwcwrI
imjmwnI iehu nwmu 37
cOpeI:

aYsy ilKo lwl pr qyeI


shs rjqpn dyKy dyeI
kImq aOr khYx so dyAUx
lwl mol qum dy kir lyAUx
38
suin kir pun awvw mrdwnw
Swhu bcn gur pws bKwnw
iehu Dn dIno iqn imjmwnI
kImq avr dyin inj mwnI mMnI hY
39
gurU khYx vychu kY nWhI?
lwl ibkImiq liK mn mWhI
ikw jwnox mYx kih mrdwnw
krhu awp ijAux SuB mn jwnw
40
dohrw:

SRI gur khYx n lwl ieh,


lKhu nwm krqwr
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

836

cwhAu rwKAu pws inj,


cwhAu kir ibAuhwr 41
cOpeI:

SRI pRBu jI mYx vyciq nWhI


jo suKdw jug lokn mWhI
vyciq nhIx ij, morhu dwmU
lIjY lwl jwie iqh DwmU
42
suin kY pun puir Pyrin gXo
siB hI drb Swh ko dXo
lwl hmwrw Pyrhu soAU
byciq nihx ieh KWvd joAU
43
kihiq Swh siB Dn BI lIjY
lwl lyhu ijAux mn iqAux kIjY
donox vsqu iley hrKwvw
ngr vihr mrdwnw awvw 44
SRI pRBu jI! Dn BI pun lwlw
muJY dIn kih bcn rswlw
js awies idhu qs ab kirhUM
Qikiq BXo mYx bhur n iPrhUM
45
SRI gur khYx lwl inj lIjY
Dn ijhx ko, iqs hI ko dIjY
vycihx lwl lyiex Dn syeI
nihx vycihx qy kYsy lyeIx 46
pun mrdwnw ly kir gXo
Swhu n lyiq, khiq bc BXo
ilKw lwl pr so hm dInox
Drm awpnw rwKn kIno 47
lYhuM htwie, Drm mm jweI

gurU jI boly

moVn

nwly

pw:-vychu lwl lyhu

moV lvW qW

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

837

aYsI bwq n krox kdweI


drb qumwro kro ju Bwvw
suin kir mrdwnw pun awvw
48
dohrw:

SRI nwnk rwKYx nhIx,


ly n jOhrI soie
spq vwir iPr punih puin,
SRm sox bwkul hoie 49

szq

cOpeI:

eyk CuDw dUjy SRm Bwrw


iKJo irdY Dn iqhx igRh fwrw Aus dy Gr suzt idzqw
Swhu qbih mn mWih ibcwrw
-ieh adBuq bhu lwl inhwrw dyiKaw szq
50
bhuro lwl ijnihx ky pwsU
so nihx lyviq hYx Dn rwsU
iqn kO drSn cihXy krno
hY SuB kIn loB ijn hrno51
as kih lIno mDur ahwrw
pw:-iqh ky
jwgy ijh ky Bwg apwrw
inj qy pihly dws pTwXw
jwiN n dyAu rKhu TihrwXw
52
dohrw:

gmno Gr qy Byt lY,


Swhu ju swlsrwie
dUrhux qy dyKiq BXo,
SRI gur rUp suhwie 53
cOpeI:

hY ljiq bYTw mrdwnw


srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

838

gRIv nIc kir kCu n bKwnw


iKJ Bw qUSin aqih CuDwqur
siBih bwq mWih rhw jr mn ivc jrky (pI ky) pw:-SRm
54
igNqIaW
aMqr Aur ky gtI ivcwry
SRI gur fr kir kCu n Aucwry
swls rwie awie qihx kwlw
awgy Bojn Dry rswlw 55
hwQ bMid bMdn ko kirkY
siBih sunweI bwq AucirkY
drb qumwro iehu ab lIjY
Drm hmwro rwKn kIjY 56
dohrw:

SRI gur khYx ij vychIx,


qb Dn lyx inj pwn
nihx vycihx qO lyxX ks,
rwKhu drb apwn 57

hzQ
kYsy
awpNw

cOpeI:

drSn prs Brm imt gXo


bYn suny mn inrml BXo
jwny -sMq rUp iehu pUry
dyKn sunn ijnihx ko rUry58
khiq bcn mY hY ibsmwdw
ikrpw nwl
lwl ipKw ieh qumihx pRswdw
huqo lwl Auh, kY qum lwlw?
ijn imlny mYx BXo inhwlw
59
muJ smJwie sunwvhu bwnI
hy ikRpwl! qum siB gun KwnI
dyny hyq Swh AupdySw
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

839

boly Sbd qbih jgqySw 60


iblwvl mhlw 1
lwlo lwl Aupwieaw lwlo lwl idsMin
ijnW lwlI nyqR mih dUjw nw jwNMin 1
suiN swils qUM jvwhrI apNw lwl pCwNu
kUVy lwl n gMF bMn lIjY Bly iswN 1 rhwAu
kMkr pzQr myil kY nwAux sdwieE Swhu
ibn siqgur pUry aMDu hY mUl n bUJy rwhu 2
myrw myrw kr sMijE rwqI aqY fyhu
kweI swK n AupjIaw klr vuTw myhu 3
suiN swls iehu bynqI ij krm pRwpiq hoie
nwnk eyk arwDIaY dUK n lwgY koie 4
ieh bwhr dw Sbd hY, SRI gurU gRMQ swihb jI ivzc nhIx awXw, ies leI gurbwNI
nhIx ies Sbd dy aMq swls azgy gurU jI bynqI krdy jwpdy hn, pr gurU nwnk
dyv jI ny iksy mnuK agy kdy bynqI nhIx kIqI, Eh qW PurmwAuxdy hn-'bIjAu sUJY
ko nhI bhY dulIcw pwie (a) bynqI pd L rzb vl lwAuN dw jqn bI krdy hn
(e) bynqI pd shj suBw vI inmRqw ivc ikhw jwNw sMBv hY iPr Ausdw Bwv ieh
nhIx hovygw ik Juk rhy hn, ikAuxik swls awpdw iszK hoieaw hY

cOpeI:

rwKih sMic lwl jy pwjw

iqn qy srY n eyko kwjw


Kwn pIn mYx so nihx awvih
pt ijAux sIq n dyih htwvih kpVy
61
pwhn jwq szC ipiK rwKiq
awpL
kir hMkwr Swhu inj BwKiq
SRI krqwr nwmu scu lwlw
ijh ko imly su hoiq inhwlw
62
dohrw:

lwl amolk awpno, awqm


prKo nWih
inj awnd Bulwie kY, pro kSt
ky mWih 63
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

840

swils bUJY kOn qUM, khW qumwrw


dyS?
khW jwAugy sMq jI! kAun awp ByK
ko bys? 64
cOpeI:

Kt drSn mYx siB hI dyKw


pwXo jwie n qumro byKw
SRI guru suin kir igrw AucwrI bwNI
nwm jwn nwnk inrMkwrI 65
dyS hmwrw eykMkwrw
qn mihx byK iqsI ko Dwrw
suin kir swls ies ibiD bwnI
Srn gihn kI miq TihrwnI TihrweI
66
'jy qum eykMkwr iblokw
muJ idKwie kY krhu aSokw
crn Srn cil kir ab awvw
suin SRI muK qy Sbd alwvw
67
sRI muKvwk
mwrU mhlw 1
ibml mJwir bsis inrml jl pdmin jwvl ry
pdmin jwvl jl rs sMgiq sMig doK nhI ry 1
dwdr qU kbih n jwnis ry
BKis isbwlu bsis inrml jl aMimRqu n lKis ry 1 rhwAu
bsu jl inq n vsq alIal myr ccw gun ry
cMd kumudnI dUrhu invsis anBAu kwrin ry 2
aMimRq KMfu dUiD mDu sMcis qU bn cwqur ry
apnw awpu qU kbhu n Cofis ipsn pRIiq ijAu ry 3
pMifq sMig vsih jn mUrK awgm sws suny
apnw awpu qU kbhu n Cofis suawn pUiC ijAu ry 4
ieik pwKMfI nwim n rwcih iek hir hir crNI ry
pUrib iliKaw pwvis nwnk rsnw nwmu jip ry 54
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

dohrw:

841

nwl

arQ sihq suin Sbd ko,


BXo dIn mn soie
inj kIjY AupdyS muJ,
jihx qy SuB giq hoie 68
cOpeI:

rupzXy

lyhu rjqpn krhu inhwlw


qum ho pUrN sMq ikRpwlw
SRI guru khYx n hmry kwmw
ieh Dn sohiq qumry Dwmw
69
jy qum drb lyiq ab nWhI
ieh Bojn pwvhu muK mWhI
qUSin BXo sunih mrdwnw
gtI ahwr ivcwrih nwnw igNqIaW Bojn dIaW
70
dohrw:

-SRI nwnk lyvihx asn, dyihx


muJY qb KwAux
BXo CuDwqur SRmq mYx, Bojn qy BuzK nwl duKI Qzikaw pw-SRm ibKy
iqRpqwAux- 71
sorTw:

SRI guru mXw inDwn,


giq ihq swls rwie ko
kIno Sbd bKwn,
Bojn ky prQwie pr 72

mwrU mhlw 1
pRIiq pkvwn so Bojn khIaih lucI locw pUrI
imiTaweI muK hir hir boly qW mn rhY hjUrI 1
suiN swls qUM BweI myry
smJ prI qW hoie inbyry 1 rhwAu
myvw imlN qumwrw khIaY siq ky bwgy joVy
KwvN Kwie aGwvY soeI jAu ibKqy mnUaw moVy 2

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

842

ieh Sbd SRI gurU gRMQ swihb jI dw nhIx hY, qWqy SRI muKvwk nhIx

cOpeI:

swlsrwie sMg jo dwsU


suin bc inrml Bw mn awsU
pd bMdn kInI aStWgw
Srin Srin kih prw sBwgw
73
qum prmySur jwny mohI
dIn dXwl nwm hY qohI
jgq agin qy jliq Aubwrhu
apn nwm ko ibrd sMBwrhu
74
suin kir iqh pr gurU pRsIjy
jnm mrn jg ky kt dIjy
pOVI apr Sbd kI BwKI
ijh suin Swhu BXo giq kWKI
75

CyqI
fMfOq krky

mYny

kzt idzqy
mukiq dw iezCwvwn

AUqm jnm su swkq khIaY nIc nrwieNu pwieaw


loB lihr qy CUty qyeI ijn swD sMgu guN gwieaw 3
suN swls iehu golw qyrw awp nrwieNu mwnw
nwnk Bgqw sMgu imlwieaw AUcy pdu Tihrwnw 4
ieh Sbd bI sRI gurU gRMQ swihb jI dw nhIx hY, qWqy sRI muKvwk nhIx

cOpeI:

suiN kir swls irdY ivcwrw


-SRI prmySur ieh avqwrw
ijnky bcn dws duK awsU

CyqI pw:-sdw suK awsU vw, dws suK


nwsU

kIn inkMdn, idX suK rwsU76


dohrw:

hoie dIn mn mwn qij, bMdy pd


aribMd
'giq myrI ab kIjIey, qum ho rUp
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

843

mukMd 77
cOpeI:

jgbMDn qy kir Cutkwrw


pw:-ibrd
piqqih pwvn nwm qumwrw
Srin pry kI rwKhu lwjw
rwvr sm ko ipKox n awjw
78
SRI gurU khYx kwj iehu kIjY
inj ikMkr ky crn ghIjY
bMdn kir, hovih giq qyrI
jg mihx imtY jnm kI PyrI
79
suin swls bMdy dY hwQw
qUrn Dro dws pd mwQw
bolo gur sox hY kir dInw
iehu ju dws mm buziD pRbInw
80
sMqn ky siB Xw mihx lCn
cqur
krm Drm ky ivKY ibczCn
puin rwvr kI krunw hoeI
bMdn Xog Bly hY soeI 81
hor iksy dy (a) suawnw=kuqy dy pYrIx bI
ab jy fwrhu crn suawnw
jy mYL pwE jnm swKI ivc pd-sg-hY

qdip n awiesu krhox hwnw


suN bc ibksy pMkj bdnw
kihx qv bMDn Bey inkdnw
82
inrkMwr ko bMdn krIey
Aur qy srb Brm prhrIey
suin swls kInI aStWgw
Ausqiq BinhI mnu anurwgw
83
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

SRI nwnk krunwinD swmI


qIn lok piq aMqrjwmI
suKdwXk syvk, irpu Gwiek
moh lC drSn qum swXk
84
mhwrwj surnwXk nwXk
ahYx ajIq, bsI iek pwXk
huqo sIs gj fyFk cIrM
iqh iCn dIno gunI ghIrM
85

844

vYrI nwS krn vwly


moh rUpI inSwnW hY qIr hY
ieMdR dy mwlk hY
vzs ho iek dwsW dy
gurU jI ny

dohrw:

swls bWDo sIs pr,


SIGr Kuly kpwt
gwnwnxd pUrn BXo,
Tto aOr hI Twt 86

gwn dy awnd

sorTw:

Bw inhwl qqkwl, SRI gur nwnk


mXw qy
Aumgo pRym ibswl, Ausqiq
Aucriq Sbd kir 87
pUry siqgur nwm kw dIno Kol kpwt pVdw pw:-siqgur dwqw nwm kw

cOpeI:

iek jo vNj vNMijaw bhuir n awvY Gwt 1 sOdw


sqgur nwnk pUrw bcn kw sUrw 1 rhwAu
awgm ingm idKwvqw Koly nyqR anq
jgq vNjwrw sgl hY swhu eyk BgvMq 2
vNj hmwrw siqgurU pUMjI hmrI nwmu
awT phr Duin lwg hY soeI hmwrY kwm 3
swls ibnvY bynqI qU suiNXy krqwr bynqI krdw hY
kcw rMgu Auqwir kY cwiVE rMgu apwr 4

SRI guru KuSI aiDk qb kInI


hY pRsMn mMjI iqh dInI
skly puirko pUj bnwXo

gurmuK pdvI

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

bhuir bdn qy bcn alwXo


88
jb lO jIvhu rhY qumwry
pwCy sMqiq ko n bswry
pun mMjI pr bYsih dwsw
dIjY nhIx awn ky pwsw 89
pUrb hm mMjI ies dynI
quJ qy pUrb Srin ghynI
huqo sMswr sUq ieh dwsw
XW qy qv siqkwr rKwsw
90

845

Aulwd nw ibTwAuNw

pihly iesny Srn PVI sI


sMswrk mrjwdw
riKaw hY

dohrw:

pun lGu qumrI bYs hY,


spq mws jug swl
irdw sMq hY dws ko,
mqsr hIn ibswl 91

szq mhIny do vrhy

cOpeI:

sRI aMgd sunIey giq dYnw


muiJ sox khiq Bey puin bYnW
mrdwny ko CuDw sMqwvY
dyhu ahwr Kwie iqRpqwvY
92
mwin bcn mYx dIn ahwrw
mDur asn ijh swd apwrw
kir lwlc Kwvw mn BwXo
pUir Audr bhu qb iqRpqwXo
93
Swh ibnY kir pMkj bdn
ly qb gmno apny sdn
ikqk idvs iqh ngr mJwrw
kIn rihn apvrg Audwrw mukqI dwqy ny
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

846

94
ieiq sRI gur nwnk pRkwS gRMQy pUrbwrDy swils rwie pRsMg brnn nwm
iekpMcwsmox aDwX 51 pw:-iekvMjmo

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

847

52. gurcrN mMgl mC, kil, nwrd


51<< ipClw aiDawie qqkrw - sMKyp ilMk aglw aiDawie >>53
{mzC dw pRsMg} 8
{mzC dw pUrb pRsMg} 15
{klh imlwp} 28
{nwrd imlwp} 33
{sRoiqaW dw BweI bwly L pRSn} 51
{idRStWq grIb qy amIr dw pyt drd} 55

dohrw:

SRI guru crn su Cqr isr sdw atl ijh CwX


sdw=sdw, hmyS, jo kdy n jwey atl=atzl, jo kdy nw tly, murwd hY jo iekrs
rihxdI hY sUrj vWU svyry hor, dupihry hor, loFy pihr hor, isawly hor, hunwly
hor nhIx huMdI

awqp Xm kI Xwqnw ikAux smIp so awX 1


awqp=Duzp Xwqnw=pIV, qVPnI, Eh pIV jo nrk ivzc huMdI hY smIp=nyVy

arQ:
SRI gurU jI dy crnW (rUpI) sRySt Cqr (ijsdy) isr qy hY, ijs (Cqr dI)
CwXw sdw qy aztl hY, Aus dy nyVy Xm dI pIVw (rUpI) Duzp ikAux awvygI
sRI bwlw sMDuru vwc
cOpeI:

bwsur ikqk ibSMBr mWhI


rih, durmiq bhu nr kI dwhI swVI
mukiq pMQ iszKI pRgtweI
ismrih sziqnwm suKdweI 2
eyk idvs bYsy giqdwnI
bolo mrdwnw as bwnI
iesy sQwn rihn qum awey
dyKo ngr ruicr mn Bwey?
3
kY qum inksy hoie AudwsI
prc rhy kir irdw iblwsI
apr dyS kI kIjY sYlw
ijq iezCw gmnhu iqq gYlw? Ausdy rsqy
4
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

mYx suin kir mn mwih ivcwrI


-fUm bwn ien nWih ivswrI
eyqI mihmw nYn inhwrI
qdip n rhiq hoie anuswrI5
SRI gur BnYx clhu mrdwnw!
dyKhu, sYl kro ibiD nwnw
iqh puir qy huie ibdw pXwny
Bgiq jgq mihx ijn pRgtwny
6
gmny mwrg mihx giqdweI
ikqk kos pr phuxcy jweI
awgy swgr ko qt dyKw
lgo jWih sox mzC ibSyKw 7
pYxqI kos huqo ibsqwrw

848

keI qrHW dI

kMFw
bVw mzC
PYlwAu

{mzC dw pRsMg}

sRySt (gurU jI)


pIT qWih kI cVHy Audwrw
ciF kir boly dIn dXwlw
sunhu bYn mrdwnw! bwlw!
8
qury jWdy hW
ab kw pr hm gmny jWhI?
Byd lKo kYDO qum nWhI
pqw nhIx lgdw
mYx qb kho n hm kCu jwpy
qumrI giq qum jwnhu awpy 9
hmrI alp buziD kw jwny
qum prmySur purK mhwny
so hm lKihx ju awp lKwvhu
dyKihx so jo awp idKwvhu
10
gurU BnYx ieh mzC mhwnW
ikqy kwl ky kriq pXwnw
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

849

awgY ikqI dUr lO liKXy


clhu BlI ibiD sox ieh ipiKXy dyKIey
11
jwie sIs pr kIno fyrw
qb mrdwny muK iqh hyrw
psro dIsiq vfo akwrw
dIrG locn ky ibsqwrw 12
dohrw:

BY kir Aur ibsmwidE,


as ibiD bcn alwie
SRI guru qumrI kudrqW,
qum hI ko bin awiex 13
cOpeI:

rwq

jwmin bsy BeI puin Borw


bdl geI hor
mzC dyh Cuit pltI aOrw
Ausqiq khiq krI pd bMdn
icdwnd qn duMd inkMdn cyqn qy and rUp nwS krn vwly
14
sRI prmwqm dyvn dyvM!
liK n skih ko rwvir ByvM
iqh ibloik bydI kulkyqw
boly bcn bUJny hyqw 15
kOn ahYx qUM khhu buJweI?
{mzC dw pUrb pRsMg}

kYsy mzC dyih vf pweI


pw-srIr
iqh qij Dwro dyih nvInw
pt BUKn suT pihr pRbInw
16
bolo qbY sunhu BgvMqw!
qum jwniq siB ibiD ibrqMqw
hornW L
apr sunwvn ky ihq gwQw
mor swQ bUJhu, jgnwQw! 17
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

850

qRyqy jug Bw jnk ibdyhI


iqh syvk hOx syv kryhI
iek idn kwj krn kuC BwKw
kIn qbih mYx irs Aur rwKw
15
jnk jwin mn, bcn bKwnw
-qrP mIn ijAux kwj krwnw- mzCI vWU qVP ky
iqn ky bcn mIn qn pwXo

ieh pRsMg pVHky jo lok 35 koh lmI mzCI smuMdrW ivc lBdy hn qy pqw lgN qy
ik lmI qox lmI mzCI 50 szT Put huMdI hY, inrws huMdy hn, pr ies pRsMg dI
iviQaw ies dy ivcy hY, ik koeI jogIrwj jnk dw sRwipaw Ausdw koeI dws sI Aus
L jo sUrq imlI sI so srwp dI sUrq sI gurU ivc pUrn Bwvnw hoN krky qy gurU
awqm szqw vwlw hoN krky ijs rUp ivc Eh igaw Eh aibgq hwlq dw rUp hY,
jo ies lok dy qy prlok ivckwr iek avsQw hY ijzQy SuB gqI L nw pRwpq hoey
amukq purK duzK pWdy hn Es amukq rUp dI gqI gurU jI ny kIqI hY iehI
pRXojn sI, sYr Xw mzCI idKwAuNI pRXojn nhIx sI purwqn smyx dy qpzsI qy awqm
AuznqI vwly lok sRwp bVI CyqI dyxdy huMdy sn, ar Pyr bKS nhIx sn skdy gurU
nwnk dyv jI aYsy pRsMgW ivc ienHW sRwpW nwl sRwpy lokW dw AuDwr kr rhy hn
ijAux ijAux swKIaW pVHo pqw lgdw hY ik gurU jI bMdgI kr rhy lokW L jw jw imldy
qy AunHW dI qpzsw ivc jwn Br dyxdy hn, Xw sRwpIaW L sRwp qox Cufw rhy hn, Xw
nvIaW pnIrIaW awqm bgIcy ivc lgw rhy hn
huN pzCmI lokW ny bI, ijnHW dI ivdw pw ky swfy lok sMsy ibRqI ivc bwkul hn,
mMinaW hY ik aYsIaW hwlqW sMBv hn, awto sjYSn (Auto suggestion) sYsMklp
ijs pRkwr dw iksy aMdr koeI pRbl awqm sqw vwlw awdmI jwrI kr dyvy vYsI
Aus dI dSw ho jWdI hY
dUsrI ivcwr ieh hY ik krwcI vl mzC vzfy byVy qy jhwj L kihMdy hn,
mCUaw=inkI ikSqI L pUrb ivc bI kihMdy hn asl jnm swKI ivc kI pqw hY
pRsMg ikvyx sI qy ihMdwlIey ny Aus L ikvyx AultwXw hY, ieh pRsMg purwqn jnm
swKI ivzc nhIx hY

qumry crn prs CutkwXo!


19
as kih dyv sdn ko gXo
jnk sRwp qy CUtiq BXo
bhuro awgy kIn pXwnw
clqy mg bolo mrdwnw 20
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

851

SRI pRBu! bKShu qw hmwrI


mYx nihx mihmw lKI qumwrI
snmuK bcn kihq inq rihqw
awdr rwKn ibiD nihx lihqw
21
ibgs bdn qy bcn Aucwry
pUrb bSy gunihx qumwry
pwCy qy apny sMg lIno
ikAux sMsw qum Aur mihx kIno?
22
dohrw:

ibgso mrdwnw qbih,


cly isMDu pr jwiex
'qv udwie mihx Byd nihx,
ies ibiD bcn alwie 23
cOpeI:

SRI gur khYx n bcn alwvhu


qUSin mm pScwqih awvhu
hy pRBu! fr kW ko ab mohI
qumro sMig sdw jO hohI 24
bhuro Bniq Bey giqdwie
azgy
azgRj awviq vfI blwie
rUp BXwnk dyih ibSyI
fr pwvihx ijn aMgn dyKI aMgW L dyK ky
25
bolo BY Dir kY mrdwnw
ikAux ab azgRj krhu pXwnw
pw:-clihx
qUrn hit kir clhu ipCwrI
rwKhu ies qy dyih hmwrI
26
ipiK BY awqur ikRpw inDwnw
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

852

muskwviq muK bcn bKwnw


Bwgy qy ab jwie n dyeI
Dwie smIp phuxc gih lyeI PV lAU
27
dohrw:

pw:-clYx

XW qy awgy hI clhu,
BlI krY krqwr
-klH-snmuK awviq BeI,

klh

{klh imlwp}

jWih byK ibkrwr 28


cOpeI:

myck brn arun cK jW ky


dIrG dWq BXwnk qW ky
aWq nrn ijhx gRIvw fwrI

Bwnk
kwlw rMg lwl azKW

aWdrW purKW dIaW gl ivc aWqn


nr
lhU dw TUTw

kr mihx rkq kpwlI DwrI


29
lwKy Xw qWby rMgy lwl
loihq bwl Cuty ijs pITw
dyvqy dYqW L
kMpwviq sur asurihx fITw
bdn pswry snmuK aweI
jbih iblokI sRI jg sweIx
30
iek fMfw pun jl mihx dyKw
gih lIno inj hwQ ivSyKw
qUrn dOrI jb iFg aweI
so fMfw muK dIn clweI 31
bl kir gihn lgI inj hwQw
kCu n clo bsu iqh ky swQw
igaw
jb gw aMqir duiKq pukwrI
pIViq hY locn aMsu fwrI
32
dohrw:

bIn hzQ ivc

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

853

pun nwrd muin, byn kr,


{nwrd imlwp}

pRym Bgiq mYx lIn


gwviq gun krqwr ky,
awn drs guru kIn 33
cOpeI:

pw:-dihids

duihidS bMdihx sIs invweI


kih kir klh ko dIn CutweI
bhuir iblokn lgo srUpw
bnI su Cib jnu suDw anUpw
34
pIxidaW nyqRW dy
ipXq n iqRpqY locn fony
vwk suMdr
brnn lgw sujs bc lony
pihly ivc
awid duawdS vwk bKwny
awqm ivdw sMbMDI AupinKDw dy dzsy mhW vwk, XQw:-qqqM, ais, ahM bRhmwis,
aXmwqmw bRh, prgwnm nd bRh ieh muzK cwr hn iek iek vwk dy qRY qRY
ihzsy krky ienHW cOhW dy bwrW igN lYxdy hn prMqU ienHW qox Cut aYsy vwk bI mhW
vwk khwAuxdy hn:-XQw:
bRhmYvydn srvm so hmis, sqx gwn mnxqx bRh ies qrHW 12 pUry krdy hn
keI ies vwk Ex nmo Bgvqy vwsdyvwX L bI dwdS vwk kih dyxdy hn, pr eyh
dwdS azKr hn, vwk qW ieko hY
bRhmw pRqI, srUp pCwny 35 qWeI

iqn qy ibiD puin byd Aucwry

bRhmw ny pihly qusW bRhmw L dwdS


vwk khy qWky bRhmw awp dy srUp L
pCwNy, awp L pCwN ky AunHW qox bRhmw ny
Pyr vyd khy iezQy kiv jI gurU jI L
bRhmw dw bI gwn dwqw dzs rhy hn
agy cOhW jugW dy Drm kihN lgy hn
pwlnw kIqw

sqjug Drm kIn pRiqpwry


pw:-nwm ky
nwmih sMg Xog AupdySw
ismrihx nr jy kty klySw
36
buzDI
bhur nrn kI alp mnIKw
isziKaw
iqnihx dyiK dInI as sIKw

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

mnu BUpiq ky hY kir dwrw


SuB isMimRq ko kIn Aucwrw
37
ismrin nwm Xzg ko krnw
qRyqy Xug mihx nIky Drmw
qWhI kir bhu kI giq kInI
Drm rIiq pRiqpwr pRbInI
38
puin qW qy miq mMd pumwnw
iqnihx dyK ikXy purwnw
bws rUp hY sugm bKwny
nwm Bjn, pUjw su idRVwny
39
iev dwpuir mihx kIn AuDwrw
jgq Drm nIky pRiqpwrw
ab kilkwl mnIKw hIny
lpt ibSy pumwn mlIny 40
iqn ky ihq kir kY suT bwnI
eyk nwm AupdyShu pRwnI
ismrihx sdw imly siqsMgw
krhu bhuq mnujn BRm BMgw
41
jg swgr qy lyhu AubwrI
mwnihx nr ij rjwie qumwrI
jb jb dyKhu Drm iglwnw
qb qb Dir avqwr mhwnw
42
awp krhu qwkI pRiqpwrw
siB imrjwd rKhu suK swrw
hY pRsMn nwrd muin qWeI
boly imRdul igrw su gusweIx

854

mnU rwjy dy

Bwv awp ny
awdmI mMdI mq vwly ho gey

kljug dy smyx buziD qox ibnW


ilpty hoey iviSaW ivc mnuK
suMdr (gur) bwNI

mnuKW dw (a) jnW dy mn dw

Drm dI iglwnI (jgq ivc PYlI hoeI)

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

43
siB munIn eISr iriK dyvw

855

swry irKIaW dyviqaW munIaW dw qUM


eISr (vzfw) hYx (a) hy dyv irKI pw:sB munIS eI S irK dyvw

DMn DMn qum AUqm Byvw


jo bYrwT rUp krqwrw

irg vyd ivc ivrwt qox murwd Aus vwihgurU dy srUp dI hY jo hZwrW azKW, hZwrW
pYrW qy isrW vwlw hY, swry qzq ar ivS Aus dw iek pYr hY, awid kiv jI dzsdy
hn ik ies srUp dw mn mwnox nwrd munI hY SRI gurU jI ny awrqI ivc jo srUp
dzisaw hY Eh ies qox Auzpr dw hY, Aus dy hZwrW nYN, pYr, nk awid vrNn krky
Pyr kihMdy hn ik Aus dy nYN pYr awid aMg koeI nhIx hn shs qv nYn nn nYn
hih qoih kAu shs mUriq nnw eyk qouhI (DMnw: m: 1) gIqw ivc bI ivrwt dw rUp
dzisaw hY, purwNW dw vYrwt kuC horvyx hI hY pw:-bYrwg-bI hY

iqh ko mn hY dyih qumwrw


44
srdwr
Bgiq iSromiN pRym pRbInw
qum smwn ko apr n cInw
SRI krqwr sujsu sm nIrw
iqh ko mIn kIn mn DIrw! hy DIrjI! qusW krqwr dy js L pwNI
jwNky mn L AusdI mzCI bnwXw hY
45
purwNW ivzc BgqI mwrg dw snwqn munI
nwrd mMinaW igaw hY, hir kIrqn
iesdw kMm hY, klh iesdI iesqRI hY

as pRkwr imil awps mWhI


duhUM idSn Qoro ihq nWhI
pun nwrd muin klh ko lwXo
pwie gurU pg bcn alwXo
46
BeI BUl ies kI bKSIjY
ab XW pr inj krunw kIjY
bhuq idvs kI CuDw sxqweI
mihmw qumrI liK n skweI
47
iqh kI sunI dInqw jb hI
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

856

hY ikRpwl bc Aucry qb hI
ieh srUp qy CtvOx DirhOx
qb XW ko qn iqRpiq s kirhOx
48
nwrd L jo vwk siqgur jI ny Cyvyx qy
bhuro dsm Drox avqwrw

dsmy jwmy bwbq khy hn, AunHW dI murwd


ieh hY ik sq Drm dI vwVI jo lw rhy hW
jgq dI bdI dy pzK ny iesL vYrwn krn
leI qwN lwAuNw hY, qdox ies dI rzKw
leI ar ies qox ho rhy prAupkwr dI
sPlqw leI KVg dI loV pYNI hY

qb kirhox iek pMQ krwrw


XuzD
bhuq hoihxgy jb sMgRwmw
qb XW ko hY pUrn kwmw 49
ibdw kry br dy kir doAU
gvny inj iezCw ijq soAU
suMdr ieh ieiqhws rswlw
SRI guru aMgd sunhu ikRpwlw!
50
apr ij isK SRoqw qihx bYsy
suin kir pRSn ikXo iqh aYsy
{sRoiqaW dw BweI bwly L pRSn}

nwrd muin Ausqiq gurU BwKI


-mihmw nwm- cqur jug rwKI
51
qW mihx arQ lKwXo aYsy
ibnW nwm ky mukiq n kYsy
jy giq dyn n smrQ dUjw
ikAux qb khy Xog Xg pUjw
52
qRY jug ivKY nwm ky sMgw
duiqX Aupwie khy srbMgw
kljug
kil mihx kyvl nwm bKwnw
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

857

ismrin qy giq dyih jhwnw pw:-jghwnw, duKhwnw


53
SRoqn ko suin pRSn ibswlw
Auzqr khiq Bo qb bwlw
-'sunhu iszK siqguru ky pwry
ijAux mYx sunI su khox Aucwry
54
sUl-(pyt pIVw)
dY nr ko Bw sUr apwrw
{idRStWq grIb qy amIr dw pyt drd}

eyk rMk iek DnI Audwrw


BeI Audr mYx bhuqI pIrw
hwie hwie kir hoq aDIrw
55
gvno DnI, bYd ky sdnw
Audr pIr BwKI inj bdnw
huqo bYd so prm sXwnw
jwnI iqh kI pIr mhwnw 56
-ieh kO qo hY sugm AupweI
eyk jvwien sUr imtweI
jy mYx XhI bqwvhu XW ko
mihmw jwnihx kCU n qW ko57
ieAux ivcwr kir bYd sXwny
purI eyk dInI iqh pWny
muK qy aYsy bcn alwXn
XW ko anUpwn ajvwXn
58
krhu Kwn iqh sMg imlweI
Audr rog siBhI imt jweI
ly kir DnI awie inj sdnw
myl juvwien Kwie su bdnw

vzfw amIr

sUl

puVI hzQ ivc


ijs nwl dvweI KwDI jwvy

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

858

59
sUr rog ko dUr imtweI
mihmw bYd vfI liK pweI
khiq apr sox purI ju dInw
iqh nY rog kIn mm hInw
60
puin gw rMk, vYd Gr mWhI
kOfI
ijh iFg iek ivrwitkw nWhI
Audr pIr iqn skl sunweI
mm duK BMjhu, krhu AupweI
61
suniq bYd nY rog pCwnw
-hY XW ko duK DnI smwnw-
kho qWih ajvwien lIjY
Kwie sUr ko dUr krIjY 62
bolo rMk bMid kr doAU
lyAux khW qy mol n koAU
dyhu pws qy jy kir krunw
hY qb rog Audr ko hrnw
63
sunI rMkqw bYd ikRpwlw
iFg qy dIn mol iqh kwlw
ly iqn kInI Kwn jvwien
srb sUr iqh Audr plwien ht igaw
64
qYsI rIiq dyiK gurU pUry
idX AupdyS Skiq liK BUry
siqjug inrml miq siB kyrI
lwK brs kI awXu GnyrI
65
murwd bhuqI hY, qdox wlbn ihMdIaW dy vzfy, AuzqRIDRvW dy nyVy brPwnI dySW ivc
rihMdy sn EnHI QWeIx Aumr vfyrI huMdI hY, huN bI iqzbq dy TFy QweIx lok ies dyS
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

859

nwlox bhuq vfyrI Aumr dy huMdy hn dUsry iezQy iek-jugW dI vMf qy Aumrw awid dIlok pRiszD gzl L vrq rhy hn, jo nwm dI mihmW dzsN vwsqy idRStWq mwqR hY

ismrn krqo bIqih kYsy


nwm sMg idX Xog su qYsy
pRwNwXwm dy nwl
-pRwNwXwmihx- nwm ismirkY
gy anyk jg swgr qirkY
66
bhuro qRyqw Xug jb awvw
eyh smW wlbn Auh hY jdox ihMd ivzc
ds hZwr kI awXu rhwvw

aw ky vfky rwjy mhwrwjy ho gey Xzg


Aus smyx hoey jwpdy hn

huqo nrn iFg drb apwrw


iqn ipiK as AupdyS Aucwrw
67
-ismrn nwm, Xzg ko krnw
XhI Drm Bv bMDn hrnw-
suin iqh smYx Xzg bhu kir kY
ismir gey Bv swgr qir kY
68
iqh pICy dwpuir jug awvw
iek hZwr kI awXu rhwvw
-pUjw krn Bjn pun nwmw-
Xih AupdyS ikXo suK Dwmw
69
ies pRkwr BI mnuj anykw
AuDry jg qy pwie ibbykw
qRY jug mihx ipiK Skiq smyqw
awXu ibrD, bl, drb, anykw vzfI
70
ibnW
ien qy rihq dyiK kil mWhI
duzKW ny PV ley
mhW rMk, duK nY ilX gRwhI
siB pRiq -eyk nwm- AupdySw
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

bYd ikRpwlu gurU jgqySw 71


inj iFg mol rUip miq nWhI
sMsikRq ko liK n skwhIx
dInox qb siqgurU inj pwsw
dySn BwKw mWih pRkwSw 72
sMsikRq ko piF nihx jwnihx
ikh ibiD mihmw nwm pCwnihx
qW qy siqgur SRI muK bwnI
ric dInI lokn giqdwnI 73
ijAux swgr qy bwrd bwrI
pIviq hY ihq prAupkwrI
Kwro huqo mDur so kir kY
brKwvih siB dySn iPirkY
74
jIv jMqu qb hI suK pwhI
sMkt apno dyX nswhI
iqAux jo byd purwn mhwnw
hYx apwr sy isMDu smwnw 75
Kwrpno iqn mihx kiTnweI
puin ikh Auicq n Auicq
lKweI
srb swr jo iqn ky mWhI
gurU Gn rUp lIn so gRwhI
76
sugm kIn siB dyS mJwrI
siB ky Auicq ij hYx nr nwrI
rwie ik rMk AUc kY nIcw
pFih kmwie qrY jg bIcw
77

860

buzDI rUpI muzl

dysI bolIaW ivc

bzdl
jl) pIxdw hY

iks L Xog hY iksy L) Xog nhIx


jwN pYxdw
bzdl gRhN kr ilaw

Bw: bwly dI ies vXwKw dw ieh arQ nhIx lYNw cwhIdw ik gurbwNI kyvl vydW
SwsqRW dw BwKw ivzc anuvwd hY, aYsw smJNw gurU iszDWq dy ivruzD hovygw, ikAuxik
SRI muK bcn ies prQwie eyh hn:srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

861

gurmih awpu smoie sbdu vrqwieaw


qQw:
hAu awphu boil n jwNdw mY kihaw sBu hukmwAu jIAu
punw:
FwFI scY mhil Ksim bulwieaw
scI isPiq swlwih kpVw pwieaw
scw aMimRq nwmu Bojnu awieaw
gurmqI KwDw rij iqin suKu pwieaw
FwFI kry pswAu sbdu vjwieaw
Bwv scy mihl srUp ivc rzb ny mYL szdky szcI isPq slwh (kIrqn vwlI bwNI)
dw isropwAu idzqw, Aus arUp kIrqn rUp bwNI dw mYx Sbd ivc pRgt ivsQwr kIqw
hY
punw: dyKo iesy pusqk dw aDwX 1 CMd 69 dw Bwv arQ
iesy qrivMjvyx aDwX dy aMk 35 ivc dzs awey hn ik bRhmW (vydW dy krqw L)
gwn gurU nwnk swihb jI ny idzqw sI Pyr gurU jI tIkwkwr ikAux hoey? Eh qW
awp agMm vwcN vwly vwihgurU qox iszDw ielhwm pRwpq krn vwly sy

kih bwlw suinXy siB SRoqw!


pRgt huMdI hY
eyk nwm qy mukiq Audoqw
hAumYx qij ismrhu ilvlweI
jg bMDn qy dyX CufweI 78
jihx hAumYx qihx nwm n bseI
jhW nwm qihx hAumYx nseI
khI n jwno ieh mm bwnI
BwKI SRI siqgurU giqdwnI XQw gur vwk:-'hAumY nwvY nwil ivroDu
hY duie n vsih iekTwie
79
ieiq SRI gur nwnk pRkwS gRMQy pUrbwrDy miC, klH, nwrd pRsMg brnn
nwm duie pMcwsmox aDwX 52

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

862

53. gurcrN mMgl suDrsYn


52<< ipClw aiDawie qqkrw - sMKyp ilMk aglw aiDawie >>54
{ibsIhr dyS dw rwjw suDrsYn} 4
{JMfw byFI} 9
{gurU jI vlox igawn AupdyS} 47
{Dn Dwn arpn} 52
{aMqhkrn arpn} 59
{inScw buzD dw Drm} 64
{hAumY ahMkwr dw Drm} 67
{ieMdRsYn L mMjI bKSN lgy} 76
{suDrsYn gurU jI dI Srn} 90

{ieMdRsYn} 13
{srIr arpn} 55
{sMklp mn dw Drm} 61
{icqvnw iczq dw Drm} 66
{JMfy L mMjI bKSI} 79
{suDrsYn dI inmRqw} 98

dohrw:

SRI gurU pg igr Et mm, Cofox kbhux n BUl


igr=phwV prbq Et=awsrw, Ehlw eyh idRStWq sRI gurU gRMQ swihb jI ivc BI
awXw hY: qUM prbq myrw Elw

ibGn ij pvn smwn hYx, qW ko fr nihx mUl 1

arQ:
SRI gurU jI dy crN phwV (vWU) myrw awsrw hn, kdy Buzlky (BI) mYx (ienHW
L) nW CzfW, (ikAuxik) ivGn jo pvn vWU hn (prbq dy Ehly) AunHW dw fr
mUlox nhIx (rihMdw)
SRI bwlw sMDuru vwc
cOpeI:

kih bwlw sRI aMgd! sunIey


gurU ieiqhws srb SuB gunIey
nwrd sox imil kir iqh kwlw
awgy gvny dIndXwlw 2
isMD ivKY twpU iek awvw
dyS ibsIhr jw ko nWvw

pwgun

qvwrIK Kwlsw dy krqw ny JMfy bwFI qy suDr syn dw imlwp mnIpur rwsq dI qdox
dI rwjDwnI asImPl ivzc iliKaw hY, ies qox jwpdw hY ik ibsIhr dys qox ieh
ielwkw murwd hY keIaW dy Kwl eIrwn dy buSwier qy XU.pI. dI rwsq rwmpur
buSwier vl bI jWdy hn, pr azgy clky srndIp dw iZkr hY Eh sondIp twpU qox
murwd hY jo mnIpur qox hyTW bRhmpuzqRw dy muhwny qox pUrb ruK L hY, eys ihswb
ibsIar dyS Esy pwsy (mnIpur vzl) hI shI huMdw hY pu: j: swKI ivc JMfy L
jugwvlI imlI ngr CutGwtkw' Cut Gwitkw ictwgWg dw ivgiVaw nwm mlUm dyxdw
hY
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

863

iek suMdr qihx ngr ibrwjw


chux idS ijsky Aupbn Cwjw bwg SoBnIk sn
3
PsIl (a) iklHw
bno su igrdy durg AuqMgw
bzdl cwhuMdw sI
Gn rokn ihq mnhu AumMgw
suDrsYn qihx huqo inRpwlw
{ibsIhr dyS dw rwjw suDrsYn}

kriq rwj iqh dyS ibswlw


4
puir ky vihr Qwn rmNIkw
bYsy qihx bydI kultIkw
insw ibqI iek, BI Bunswrw
qb mrdwny bcn Aucwrw 5
awiesu dyhu ngr mihx jwvox
mMgky
jwc iksU qy Bojn Kwvox
ibgsy SRI muK muJ sox kihhIx
kw mrdwnw BwKiq aihhI?
6
mYx bolo ieh jnm suBwAU
kRoVW
imtih n kIjih kot AupwAU
SRI muK Bnihx sunhu mrdwnw!
ikh qy jwchu Bojn Kwnw?
7
dohrw:
ijh iFg krhu rjwie inj,

jwcOx iqh iFg jwie


nihx ko mylI mm iehW,
suin SRI gurU alwie 8
cOpeI:

pwKr iek iqKwN iqh pUqw

JMfy dy ipqw dw nwm pw:-pwKr bwFI


iek

JMfw nwm ruicr krqUqw

suhNI krnI vwlw

{JMfw byFI}
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

jwie krhu Bojn iqh aYnw


mrdwnw gmno suin bYnw 9
jwie ngr mihx pRwpiq BXo
bUJiq bUJiq koisk gXo
qb iek mwnv iqhx ky sMgw

864

iek kohku
pw:-qb iek mwnv ny iehu vw, qb
iek mwnv nY huie

bUJn kIn srb prsMgw 10


ko hYx qUM? ikhx qy cil awXo?
kOn brn ab khW isDwXo?
suin mrdwny vwk alwXw
JMfy ko Gr dyhu bqwXw 11
dohrw:

bUiJ lyXgo so hmYx, jwiex ju iqh


ky pws
ieMdRsYn suin ly clw, ijh TW
huqo avws 12
{ieMdRsYn}

cOpeI:

JMfw mMjI buniq inkyqU


dyiK AuTo iqn awdr hyqU
qUrn suMdr mMc fswXo
aiDk BwAu kir iqsih ibswXo
13
ieMdRsYn pun bYn Aucwrw
Kojiq iPriq avws qumwrw
bUiJ rho hOx srb pRsMgw
muih n bqwXo awno sMgw 14
XW ko hY kuC quJ sox kwmw
XW qy cil awvw quJ Dwmw
bUJiq JMfw ikhqy awXo?
kOn nwm, ko brn suhwXo? kON jwqI
15
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

865

dohrw:
mrdwnw

mm nwm hY, brn


imrwsI jwn
qumry inkit pTwieE, SRI nwnk
gun Kwn 16
cOpeI:

JMfw khY n hOx kib jwniq


ijhx kO nwnk nwm bKwniq
awgy sunw n dyKw kbhI
qum nY nwm sunwvw abhI
17
qUM nihx jwniq, so quJ jwnihx
clox hdUr, lyX pihcwnihx
jy pCwn, qO muJY pTwvw
ibn jwny suiD, ikh ko awvw? iksL suD huMdI hY
18
suin iev JMfw buziD ivSyKw
ByK pw:-ko
bUJiq ko srIr iqn byKw?
ijs pRkwr kI hY iqn rIqw
ly gvnox qs Byt spRIqw 19
pun mrdwny bYn alwXw
jug mihx nwnk qpw khwXw
pw:-Bgvy cIr
bys Audws srIr ibrwjY
ijnky drSn kilml BwjY
20
dohrw:

JMfw irdY ivcwirhI,


-ko aqIq SuB hoie
asn krn awiesu deI,
sdn aMgnw joie 21

Gr ivzc vhutI L

cOpeI:

ieMdRsYn inj sdn isDwrw


srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

JMfw Aupbn ivKY pDwrw


puSp mDur Pl iqh qy awny
dyiK bcn BwKy mrdwny 22
huqo kOn awie ju mm sMgw
SuB suBwie jnu ruicr angw
muJ ko qumry Dwm ilawvw
mDur igrw kih suK Aupjwvw
23
JMfw khY ngr inRp joAU
XW ko mwqul lwgih soAU
muJ sox pRIiq krih aiDkweI
kriq Bgiq hoviq iek QweIx
24
pRBu ko sujsu gwie kir pRymw
hY iekWq, ieh hmro nymw
kr ivcwr awqm aiBawsw
Aur mD ibRzDih aiDk hulwsw
25
suin mrdwny bcn Aucwry
DMn sMq qum pRBu ky pXwry
Dir Aur sumiq Bgiq mn rMgy
imil kY krhu sdw siqsMgy
26
ab jy BXo qXwr ahwrw
ly kir clhu n krhu avwrw
suin kir JMfw BXo qXwrw
ly Bojn ko vihr pDwrw 27
asn cMgyr sIs pir Dir ky
gmno iqh ko azgRj kir ky
mwrg mihx qb bUJn lwgw
ikih bolI sox ien anurwgw

866

bwg

kwmdyv vWU suhNw

Aus dw mwmw

vDdw hY

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

867

28
suin kir bYn Bny mrdwny
krhu nwm -krqwr- bKwny
jihx bYsy bydI kuldIpw
kihiq prspr gey smIpw
29
dohrw:
SRI krqwr, krqwr jI, Aucro

JMfy jwie
Dir ahwr awgY ruicr, iFg
bYTo hrKwie 30
SRI nwnk bUJn kro, JMfy
sunIey SRon
ikh qy awno asn ko, kwj
qumwro kOn? 31
prmySur Byjw qumYx, kir awno Bojn iqawr krky qusW pws mYx aWdw hY
mYx pws
asn achu ab sMq jI! pUrn
kIjY aws 32
cOpeI:

suin SRI muK qy bcn bKwny


prmySur ko skhu pCwny?
ijh ko muin jn Kojn kirhIx
-nyiq nyiq- muK bhur AucirhIx
33
sunhu sMq jI! iml gun gwvihx
Kojn ihq aiBlwK vDwvihx
hm ko imlih jbih gur pUrw
so lKvwie awqmw rUrw 34
SRI nwnk qb bcn Aucwrw
iksdI
ikh kI sMgiq myl qumwrw?
rwjy dw BNyvW
JMfw khY BUp BgnIsuq
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

868

Bgiq krihx iml ky iqh sMjuq


35
SRI gur BnY asn jo awnw
pMj QWeIx
XW ko krhu pMc iesQwnw
eyk Bwg ko asn ju hoie
mrdwny ko dIjih soie 36
pw:-awin
ieMdRsYn ko lyhu bulweI
Bojn pun qumwr hm KweI
awiesu mwin kIn pxc Bwgw
eyk Bwg dyvn qb lwgw 37
dohrw:

nihx ly mrdwnw khy qum Kwvhu


mYx KwAux
gurU BnY quJ BUK bhu, Kwvhu KwNW kro, moVo nW (a) KwE, hQ n pry
kro
kir n htwAu 38
cOpeI:

suin bc aco asn mrdwny


aOr Drw siB iqsih sQwny
JMfw gXo bulwvn qW ko
suDrsYn inRp mwqul jW ko
39
ieMdRsYn qb Aupbn bYsw
iqh sox bcn AucwrXo aYsw
krihx hyqu ijh gwn iDawnw
imlw sMq pUrn giqdwnw 40 mukqI dwqw
pws
clhu bulwviq ab qihx pwhI
qum ibn asn aciq so nWhI
suin kir ieMdRsYn hrKwnw
jnu pwsy ko suDw imlwnw 41
AuiT kir gmno qUrn sMgw
ijn ky mn bhu pRym AumMgw
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

869

jihx rwjiq bydI kultIkw


awin qhW ikX drSn nIkw
42
pd aribMd bMdnw kir kY
bYTo inkit BwAu Auir Dir kY
boly kriq bynqI doAU
ijn ky irdY ibkwr n koAU
43
jy kir qum hhu gwn sMpUrn
inj AupdyS dIjIey qUrn
bhuq idnn kI hm Aur cwhU
krhu dYq siB Aur qy dwhU
44
gwnwnd dwn ko dIjY
hm pr sMq ikRpwl pRsIjY
kotk jnm ibqIqy BUly
inj srUp qy By pRiqkUly 45
so srUp ab dyhu idKweI
jW mY kbhux n awvn jweI
pw:-qy
hrK Sok kY duMd ibhInw
jo ikh ml qy hY n mlInw
46
suin kir ibnY dIn duK gMjn
BgqW dy Brm qoVn vwsqy
boly hyqu Bgq BRm BMjn
{gurU jI vlox igawn AupdyS}

mgn hoNw (aqy)


gwnwnd mYx cho ij mgnw
inj srUp kI ilv ko lgnw
47
qo pRQmY gur dCnw dIjY
pwCY SRvn gwn ko kIjY
JUTw
lKno jgq asziq siB swro
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

870

XW qy siB hm ko dY fwro 48
sziq ivcwr ivrwg ij awhI
siq, ivrwg, Audwrqw awidk guN ijs
awid Audwr su gun ijs mWhI
ivc hYn

qW ko sihj suBwiek gwnw


hY awviq hY, anxd mhwnw
49
ijn mihx ieh gun pwXiq nWhI
chYx ik gwn hoie Aur mWhI
iqn ko krno lKhu akwrQ
sdhI lpt jgq pdwrQ Eh jgq dy pdwrQW ivc lpt hn
50
qW qy qumro prKn kir kY
ivcwr krky
bhuro dyx AupdyS ibcir kY
hohu Audwr qO dIjY siB hI
hY hY gwn prwpiq qb hI
51
kihn lgy hmrw Dn Dwnw
Dn mwl Dn Dwn, vydk smyx dw muhwvrw hY jdox ihMd ivc vfky awey sn qW
pihlW Dn-gAUaW sn, ikAuxik Eh guawly sn, Pyr KyqI turI qW Dn ho igawDwn=Jonw Xw cwvl ieh muhwvrw Dn Dwn qdox dw hY

sdn sihq qum crn cFwnw


hm nihx gRhin krihx ab koAU
jo srbMs huqo idX soAU 52
{Dn Dwn arpn}

pun boly SRI muK suK rwsw


ab kw rho qumwry pwsy
kir ivcwr Auzqr kih DIrw
hmry iFg ab eyk srIrw
53
aOr nhIx ko vsqu smIpw
pun boly bydI kuldIpw
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

871

kir ivcwr dyKhu mn mWhI


iesiQr sdw srIr su nWhI
54
Bytw ieh bI
XW qy krhu smrpn eyho
pwCy SRvn gwn kir lyho
DIrj nwl
donox awiesu mwin sDIrw
gurU pg idXo smrp srIrw Byt kr idzqw
55
{srIr arpn}

ab kw rho qumwry pwsU?


dyhu bqwie bcn kih awsU
suin kir dono bYn alwvw
ab qO aMqhkrn rhwvw
56
XW qy dUjI vsqu n koeI
huqI ju hm iFg BwKI soeI
sRI gurU boly bhur pRbInw
Xih BI pMc qzq nY kInw
57
jW ko kwrn hoie aszq
so kwrj nihx ipiKXiq szq
qWqy aMqihkrN ju Qwro
so ab dy kir irdY ibswro
58
pun qum gwnwnd smwvhu
sMsY hoie ju hmihx bqwvhu
as pRkwr jb gur nY brnw
aMqihkrn
smrpo
crnw
59

CyqI
murwd hY mn, buiD, icq, ahM

idKIxdw szcw
quhwfw hY

{aMqhkrn arpn}

jb Dn qn mn dIn cFweI
nwnk jI qb igrw alweI
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

872

jo sMsw ab qum Aur mWhI


khhu lyAu, Auqr siB qWhI
60
qb sMklp AuTwvw doAU
-jo sMsY huie BwKihx soAU
gurU BnY sMklpih-joAU
{sMklp mn dw Drm}

mn ko Drm jwinXy soAU 61


mn qo hmihx smrpn kIno
inj kwrj ihq ikAux pun lIno
vsqu
gurU ko Byt dyX vQu jo jn
pun iqh sMg n kCU projn pw:-pRXojn
62
nihx sMklp AuTwvhu koAU
-inScy-krn lgy pun doAU
suKdwqy dw
-Xh qO sziq bcn suKkr ko
mn hm kIn smrpn gur ko63
liK iqn Aur kI pMkj nYnw
SRI muK qy iev Aucry bYnw
ab qum -inScw- Dwriq joAU
{inScw buzD dw Drm}

Xh qo Drm buiD ko hoAU 64


so dInI gur dzCn mWhI
ab qum Drm ghhu iqh Ausdw kIkUM pw:-ghAu kih
kwhI?
suin iev dono -icqvn- lwgy
ijn ky vfy Bwg jg jwgy 65
puin gur khYx ju -icqvnDwrI
XhI Drm hY iczq, mJwrI
{icqvnw iczq dw Drm}

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

873

so BI hm ko qumnY dIno
ikAux ab Aur mYx icqvn kIno?
66
bhuir ivcwriq-hAuxmY-doAU
mn, buiD, icq, arpy hm soAU-
{hAumY ahMkwr dw Drm}

Bniq gurU - hAumYx- qum kInI


so qo hm ko pUrb dInI 67
aMqihkrN srUp su cwro
so dy fwry, irdY ibswro
ien qy pry ju hY sMdyhU
khu hm so Auzqr ab lyhU
68
ies pRkwr ky suin kir bYnw
krih ivcwr ju ieMdRih sYnw
bYTy qb hI lgI smwDw
ipKo -awqmw rUp- abwDw
69
ies ibiD dy iqn ko AupdySw
boly bhur bcn jgqySw
ab ieh kIjY Kwn ahwrw
mYx awiesu kO pwie vRqwrw
70
SRI guru qb inj kr mihx lIno
Bgq jwin inj acvn kIno
nIko sMq hoie ijh QweIx
iqh TW pRBu jI Bojn KweIx
71
nwqur pOn ahwrI rihhIx
jo ikMkr ky klml dihhIx
acvo arD asn gurU jb hI

pw:-qum, so

apwr, aiviCMn (a) aivnwSI

Bwv bwly ny

pON CkN vwly

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

874

pun JMfy ko dIno qb hI 72


dohrw:

ihq kir kIno Kwn iqn,


KulH gy ibkt kpwt
Brm moh ko nSt ikX,
dYqih sWkr kwt 73

kTn
dYq dy sMgl kzty gey

cOpeI:

itk gI ibRziq, smwiD lgweI


BXo ibdyih n suD qn kweI
donox bYTy hoie afolw
suK awqm ko pwie amolw
74
qIn pihr bIqy ies BWqI
rihgI eyk jwm jb rwqI
AuiT kir kIno gurU ieSnwnw
bhuro SRI sUrj pRgtwnw 75
iqnihx bulwie smwiD CutweI
imRdul igrw boly jg sweIx
ieMdRsYn mMjI ab lIjY
{ieMdRsYn L mMjI bKSN lgy}

puir ko guru hY rhin krIjY


76
hwQ bMid dY ibnY bKwnI
Bo krqwr rUp gunKwnI!
ab muJ rhI n lwls aYsI
awiesu awp kriq ho jYsI
77
mYx huN jgq L iqMn kwl anhoieaw
qIn kwl jg jwno nWhI
ijAux sXwmqw kzjl mWhI

jwNdw hW
kjl ivc
prmwqmw

kwlox

vWU

swry

iek

srb meI prmwqm eykw


pwvw qum qy aYs ibbykw gwn
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

78
inScw idRV jb iqnihx lKwXw
mMjI pr JMfw bYTwXw

875

jNwieaw

{JMfy L mMjI bKSI}

srb dyS ko siqguru kir kY


puir ko pTw rjwie Aucir kY
79
BeI pRgit siB ngr mJwrU
mnuj prspr kriq AucwrU
hoeI suDrsYn suD aYsy
qpw swD ko bwhr bYsy 80 koeI bYTy
JMfy ko siqgurU bnwXw
suin nryS nr eyk pTwXw
JMfw ieMdRsYn iqxh kwlw
bYTy drsihx dIn dXwlw 81
mwnv awviq vwk alwvw
khWvdw hY
kOn qpw qum ivKY khwvw?
nwm ahY SRI nwnk jW ko
inRpq bulwviq hY ab qW ko
82
ieMdRsYn bolo iqh swQw
mYx ab clox inkit nr nwQw
iqh ko siB ibiD kih smJwAUx
bhuro awp pws cil awAUx
83
SRI gur BnY AuTo qUM kYsy
rhhu nicMq iehW iFg bYsy
ieMdRsYn qb bcn Aucwrw
hy pRBu sunhu mukMd Audwrw!
84
BUpiq mwqul lwgiq hmrw
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

876

Byd n jwn skih so qumrw


awiesu dIjY iqh smJwAUx
jox hY Blw su rIiq bqwAUx
85
dohrw:

ly rjwie inRp iFg gXo,


imil as bcn Aucwr
'Srn ghAu iqh sMq kI,
liK srUp krqwr 86
cOpeI:

AUxny Bry Bry kir AUny


AujVy KwlI
Aujr bswie, bsy kir SUny
lGu qy bf, bf qy lGu iCn mYx
as smrQ smJhu inRp! mn mYx
87
BUp khY ijh ibiD qum kihho rwjw
iqh ibiD jwie Srn mYx gihhOx
ijh kI mihmw suinXiq BwrI
drs krn aiBlwK hmwrI
88
ieMdRsYn kih Bytw lIjY
apnw awp invwrn kIjY
SuB Pl mDur asn Dir awgy
krhu fMfOq crn jug lwgy
89
iszKw BYN dy puzqR dI
mwnI sIK susw ky suq kI
lKI irdY -BwKiq mm ihq kI-
suiN Bytw ly kir so awvw
ieMdRsYn ijh sMig suhwvw 90
dohrw:

pg ngy mn dIn hY,


pRym sMg iqh awin
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

877

{suDrsYn gurU jI dI Srn}

kr bMdy bMdn krI,


Dr pr dMf smwn 91
cOpeI:

kir aStWg crn anurwgw


pro rho AuTiq n vfBwgw
ipiK gurU deI pIT pr QwpI
AuThu BUp aiq Bw prqwpI
92
inRpiq sqwrihx qoih smIpw
siB kY BXo quhI avnIpw
awin krihxgy qv pd bMdn
jy n awiex ciF krhu inkMdn
93

fMfy vWU pY ky
lmy pY ky nmskwr pRym ivc

pw:-kMf

rwjw
ies pRkwr dy vwk gur nwnk dyv jI dI
bwNI iszD krdI hY ik AunHW dy mUMhox
inklny Epry hn BweI bwly vwlI jnm
swKI ivc BI ieh vwk nhIx hn

pRym aiDk jb iqh kw dyKw


dIno br hY rwj ibSyKw
suDrsYn suin kir hrKwnw
SRI krqwr smwn pCwnw 94
dohrw:

ibnY krI kr bMid kY,


lyX clw inj Dwm
eyk mws iqh TW rhy,
pUrn ikMkr kwm 95

dwsW dy kMm pUrn vwly

cOpeI:

SRI gur BnYx nryS! sunIjY


JMfy kI smqw nihx kIjY
jy kir apn Blw qum ciheI
sdw nmo awgY iqh riheI inivaW
96
srb dyS iszKI pRgtwey
azgy
JMfy azgRj dey invwey
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

878

ismrn nwm dwn ieSnwnw


krihx mnuj inj Blw pCwnw
97
bhur cln kI bwq clweI
suniq inRpq ny igrw alweI
{suDrsYn dI inmRqw}

GoVy
gj bwjI siB rwj smwjw
inj kr JMfy ko idhu awjw
98
mo ko lyhu awpny swQw
rih n skox qum ibn jgnwQw!
awp dy) crnW nwl mzCI pwNI vwlI
mIn nIr giq SRI pg sMgw
hwlq hY pw:-mIn nIr sMgq pg
aYsy AuCilaw

as kihqo Aur pRym AumMgw


99
pulkwvl qn gdgd bwnI
iqh iCn inRp kI giq ibkulwnI
dyiK pRIiq as Aur kI swcI
SRI nwnk jI igrw AubwcI khI
100
Drhu Dwn inq Aur avnIpw
mYx hox qumry sdw smIpw
suc sox pMcWimRq kirvwvhu
tkw rwiK ardws alwvhu
101
dohrw:

hwjr hovOx awin qb,


krOx kwmnw pUr
as kih bhu DIrj dXo,
BUpiq ko jg mUr 102
srb ngr ky nr imly,
JMfy awid ij awn

iezCw
Bwv gurU jI ny

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

879

iqn ko DIrj dy gurU,


pun kIno pRsQwn 103

ieiq SRI gur nwnk pRkwS gRMQy pUrbwrDy suDrsYn JMfy bwFI ko pRsMg
brnn nwm qIn pMcwsmox aDwX 53

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

880

54. gur crn mMgl mDurbYn, dyvlUq rwKS


53<< ipClw aiDawie qqkrw - sMKyp ilMk aglw aiDawie >>55
{bRhm pur} 10
{mrdwny dy iKJ ky khy bcn} 16
{mDurbYn} 17
{jp, qp, krm, nwm ibnW inhPl} 31
{mrdwny nwl iblws dy bcn} 53
{rwkSW dw rwjw} 65
{rwkS aMnHy hoey} 75
{szq vwrI prqwvw} 81
{dyvlUq} 89

dohrw:

SwrdUl SRI guru crn, Srn pro mYx Dwie


SwrdUl=Syr sMs. SwrdUl

jMbuk jm bpurw inbl, qW ko khW bswie 11


jMbuk=igdV sMs. jmbuk bpurw=ivcwrw, gRIb bswie=vshY, vs cly, pyS
jwvy

arQ:
SRI gurU jI dy crn Syr (smwn hn), mYx dOV ky AunHW dI Srn jw ipaw hW,
(huN Blw) jm dw, (jo) inrbl qy bpuVw igdV hY, kI vs czly
SRI bwlw sMDuru vwc
cOpeI:

sunhu kQw SRI aMgd rUrI


srb kwmnw krih ju pUrI
DIrj
suDrsYn ky dy Aur DIrw
gmny awgy gunI ghIrw 2
cly jwihx swgr pY aYsy
ibnW pMk DrnI pr jYsy
Bniq jwiq SRI muK qy bcnw
hws krn dI ijn mihx rcnw
3
twpU awvw eyk agwrI
gmn kIn pun qWih mJwrI
doie kos qy puir iek dyKw
aiq suMdr ijh durg ibSyKw PsIl
4
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

881

iqh TW bYis gey giqdwnw


inkt ngr nihx kIn pXwnw
jMgl (ivc)
qIn idvs bIqy Auidawnw
qb mrdwny bcn bKwnw 5
awiesu dyhu ngr mihx jwvOx
iqh ibloik mYx qUrN awvOx
boliq By SRI muK ibgswny
CuDw lgI huie hY mrdwny 6
dohrw:
qum ko BUK n bwpeI,

iqKw sxqwie n koie


mo ko awqur aiq krY,
ikAux inRbwih hm hoie 7
cOpeI:

sqwAuxdI
duKI
pw:-moko qo awqur kry ikAux inbwh ab
hoie

iProx sMg qumry hT kir kY


acOx asn ab ngr inhir kY dyKky
SRI gur BnYx Drhu sMqoKM
SRI krqwr krY qv poKM 8
jqn krn ihq mn n fulwvhu
prwlbD bYTy hI pwvhu
bUJn lgw bhur mrdwnw
kXw ieh puir ko nwm?
sujwnw! 9
suin SRI guru nY dIn bqweI
nwm bRhm pur iesih alweI kihMdy hn

{bRhm pur}
ienHW aDwvW ivcox jwpdw hY ik awswm dyS dw sYlw ho irhw hY bRhmkuMf nwmy dw
iek jgHw ifbrU gVH qox pUrboqR vzl hY, ho skdw hY ik Aus qox murwd hovy, Xw
bRhmN byrIaw qox murwd hovy jo itprw phwVIaW dy pzCox vzl mygnw ndI dy lwgy hY
twpU pd ZrUrI nhIx ik jZIry leI hI vriqaw jwvy
rwjw Sihr dw
jwnhu bRhmN BUpiq ngrw

kriq rwj ieh twpU sgrw


srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

10
kihiq prspr as ibiD bYnw
jy inj ikMkr ky giq dYnw
iqh iCn ibRMd imrg lGu awey
cikq iblokiq SRon AuTwey
11
BY kir Bwgy jwihx agwry
awviq SUkr bhur inhwry
bdn rdn Cib as iqh TOry
jnu SiS ghy rwhu bhu dOry
12
awey iqn ky swn ipCwrI
ghn hyq dOry blDwrI
ley bwvrW pun nr awey
bihrI, bwj, sIcwn Aufwey
13
ijn qy bhuq ibhMg ghwey
bhur sAUr durwviq awey

882

Coty
hYrwnI nwl dyKdy kMn pw:-kwn

sUr
muzK dMd
sUr dOVy jw rhy hYn AunHW dy dMd iczty
hYn qy mUMh kwly hYn ieh CbI mwnox aYsI
hY ik cMdrmW L rwhU PVky dOVy jw rhy
hn
PVn vwsqy
jwl iPr
bhrI, bwj, sIcwn, qRY bwZ dI iksm dy
iSkwrI pMCI hn
pMCI PVwey
asvwr
asvwr
rwjw

GoVy)

BjWvdy

pwTWqR:-

iqn ky pwCy huqo Buvwlw


jW kI SoBw idpq ibswlw 14 pRkwSdI hY
jihx bYsy bydI kul dIpw
so cil awvw qbih smIpw
mrdwny sox bolo aYsy
aho kOn qum kwnn bYsy?
15
mrdwnw) bYTw iKzJdw sI
bYso iKJiq CuDw ijh lwgI
kRoD
inRp bUJy qy irs pun jwgI
khn lgo locn quJ sMgw
{mrdwny dy iKJ ky khy bcn}

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

883

dyKhu hm mwnuK srbMgw 16


mDurbYn suin bYn alwey
{mDurbYn}

ho aqIq qum? dyhu bqwey


iKiJ kY bhu bolo mrdwnw
quJ kw locn sMg idKwnw?
17
as kih bMk nYn kir hyrw
inRp sox bolo bcn n Pyrw
nIc fIT kir bYT rhwvw
ijh ikh ko nihx bol suKwvw
18
suin SRI aMgd! mYx qb jwnI
-SRI nwnk hY qUSn TwnI
iKJo CuDw sox bhu mrdwnw
XOx ibcwr mYx bcn bKwnw
19

idzsdw hY? (a) nhIx idzsdw? pw:idswnw


tyFy nyqR
nIvIx nZr
ijs L iksy dw

pw:-ieAux

dohrw:
hm awey prdyS qy,

ikshUM sox n pCwn


sMq byK dyKiq iPrYx,
avnI SuB iesQwn 20
cOpeI:

DrqI dy pw:-SuBwSuB Qwn=cMgy mwVy


QW
ho cukI sI

azgRj qihx twpU suD hoeI


-eyk qpw hY nwnk koeI
JMfy ko siqgurU bnwXw
suDrsYn bhu BUp bDwXw- rwjw vDwXw
21
mDurbYn smJI mn mWhI
ieh Auho qpw hY
-soAU qpw suno jsu jWhI-
inScy kir bUJn ky kwrn
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

884

bhuro kIno bcn Aucwrn 22


ko hY nwm kOn qum dySw?
khW isDwrhu kW ko bysw?
suin mYx kho nwm mm bwlw
ieh srUp SRI nwnk dXwlw
23
dohrw:

XW ko mrdwnw ahY,
mzdR dyS hm Dwm
syviq SRI gurU pd pdm,
mukiq hon ky kwm 24

pMjwb

cOpeI:

hrKo mDurbYn suin bYnw


inScy lKo irdy giqdYnw
Auqr qurMq joir jug hwQw
BXo dIn bMdy jg nwQw 25
ikXy pRym pun ibnY bKwnI
gmnhu ngr ibKY gunKwnI!
jihx mMdr bhu bny biczqRw
pwie pwAux inj krhu pivzqRw
26
ly kir aMn bnwie BMfwrw
achu awp kir mDur ahwrw
rMg anyk lyhu suT cIrM
pihrhu gunI ghIr! srIrM
27
puir n clhu, qO iehW pucwvOx
krOx su ibiD js awiesu pwvox
suin Buvwl kI aYsI bwnI
boly bcn gurU gun KwnI 28
iblwvlu mhlw 1
eyk BMfwrw nwm kw ijn sB ikCu dIaw
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

885

BUK ng sB CIn kY apnw kr lIaw 1


aYsw nwmu n CofIaY sd sMgu hmwry
lyKw koie n pUCeI mn mIq ipawry 1 rhwAu
Bojn Auqm hm kIaw sMqn prswid
jl sIql sq kw pIaw ihrdy mih sWiq 2
bsqr bRhm pCwiNaw kWieaw ky sMg
lK cAurwsI eyk hY hUey inrBMg 3
nwnk khy rwijMdR suN sB JUT pswrw
idRstmwn sB ibnsu jwie rih eykMkwrw 4
ieh Sbd sRI gurU gRMQ swihb jI ivc nhIx hY

dohrw:

suny bYn mn dIn hY,


bMdy dono pwn
khY krhu AupdyS muJ
aiDkwrI SuB jwn 29

cMgw

cOpeI:

bwr bwr bMdiq pd gurU ko


ibnY Bniq bhu ihq kir Aur ko
aiDkwrI
kml bdn liK kir jgwsI
AupdySn ihq igrw pRkwSI khI
30
jgq lKhu imiQaw aih dwmU rzsI ivc szp dy (Brm vWU) rzsI ivc
szp dy (Brm vWU)

ismrn krhu sdw siqnwmU


krm Drm qp nym anykw

{jp, qp, krm, nwm ibnW inhPl}

srb aPl jy nwm n eykw


31
XW pr suin idRStWq mhwnw
aPl nwm ibn ijAux siB jwnw pw:-iehu
kwgd pr nihx ilKo iekWgw
SUn ilKn pr mn anurwgw kwgq qy eykWg (1) nw ilK ky inrIaW
ibMdIaW lweIey, qW koeI rkm nhIx
32
bNdI

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

iqn qy sro n eyko kwjw


Bw ibrQw siB ilKn smwjw
pUrb ilKo iekWg bnweI
ilKI SUn qb aPl n jweI
33
jo iekWg pr iliK hYx SUnw
SUn SUn qy hY ds gUnw
qox jy nwm sMg qpqwpihx
pUjw bRzq nym jp jwpihx 34
sy ds gunW aiDk Pl pwvihx
hoihx mukiq jm sMg n jwvihx
ahY iSromiN siB kO nwmU
ismrhu sdw awn qij kwmU
35
mDurbYn! suinXy mn aYsw
hoiq psU hirawieE jYsw
inj sQwn ko qij qij jweI
ikRKI ibKY mihx pr hY DweI
36
kwT-Bwr gur Sbd mhwnw

886

pUrw nw hoXw koeI bI kMm


swmwn
pihly eykw
ibMdI ibarQ pw:-ilKI n sUn q
aPl n jweI
eyky pr

ds guNW

Eh psU do hry KyqW vl dOVy


iviSaW (rUpI) KyqI ivc
fihaw, jo hirawr pSU dy gl bMnHdy
hn nwm mwno fihaw hY
gl ivc Dwrn kIqw hY

ijn gr pwie su Dwrn Twnw


psU rUp mn) nhIx dOVdw
bhur n dOrih kir anuswry
sy hir drgih jWih suKwry
37
as pRkwr ko suin AupdySw
nwm lgI ilv irdy nrySw
BwAu Bgiq ihrdy mihx jwgI
siq sMgiq mihx miq anurwgI
38
SRI guru sox pun ibnY bKwnI
ngr ibKY awny gunKwnI

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

887

jihx anyk Qy suMdr mMidr


suT prXMk fswvw aMdr 39 plG
rMg anyk ivCwvn Cwey
qW pr pMkj bdn bswey
nwnw BWiq BwAu Aur Dir kY
Gr inj rwKy suKd ibcir kY suK dwqy
40
siq sMgiq kI rIiq pRkwSI
durmiq nr Aur kIn ibnwsI
siB mihx BwAu Bgiq pRgtwvw
srb dyS iqh nwm jpwvw 41
mDurbYn qij hAumYx rIqw
syvih siqgur crn spRIqw
jgq kubMDn sgry nwSy
ihrdy awqmgwn pRkwSy 42
krunw pwie ibswl inhwlw
binvweI puir mihx DRmswlw
dyg clwvn lgo aBMgw
Bojn sMgiq acih inSMgw
43
kyiqk idvs ibqIqy jb hI
SRI nwnk inRp sox kihx qb hI rwjy L kihaw
suDr sYn kI awn mnIjY
jwie sdn iqxh Bytw dIjY
44
suin kir mDurbYn kih aYsy
ijAux Aucrhu kirhYx hm qYsy
rwvr kI awies anuswrw
clihx siBih, ko krih ibcwrw
45
bhuro boly bYn ikRpwlw
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

hm gmnihx ab, sunhu


Buvwlw!
anq dyS dyiKin kI cwhU
suin rwKn ihq kih nrnwhU
46
SRI pRBu jI! muJ ikMkr jwnhu
Bgq vCl inj ibrd pCwnhu
dyhu drs kyiqk idn aOrI
krhu inhwl bshu ieh TOrI
47
inRp ky khy rhy kCu kwlw
awgy gmny bhur ikRpwlw
gey AuliG srb so dySw
swgr pr gvny jgqySw 48
mYx pwCy bhuro mrdwnw
hws iblws kriq ibiDnwnw
qIn idvs iev cliq ibqwey
phuMciq Bey qbih iek Qwey
49

888

jWdy hW

nrW dw mwilk=rwjw

pw:-rhhu

pw:-XOx

dohrw:

twpU huqo ibswl so,


bhu prbq ijh mWih
ngr dyv gMDwr vf,
rwS bsYx qhWih 50

ho skdw hY ik ies qox murwd dypw


igrI dI hovy, ieh phwVI jgw sondIp
dy pUrboqR hY
iqzQy

cOpeI:

iek igr inkt Qwn rmNIkw


bYTy qihx bydI kul tIkw
doie mhUrq bIqy jb hI
bolo mrdwnw bc qb hI 51
prbq bhu ies twpU mWhI
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

889

bsih ngr kYDOx hW nWhI


ieh iesQwn BXwnk dyKw
jihx kihx iehW Aujwr ibSyw
52
SRI guru BnYx jIAu jo qyrw
{mrdwny nwl iblws dy bcn}

ngr ibKY inq kriq bsyrw


puir ko bUJihx jwvihx jihxvw
qUSn kir nihx bYsyx kihxvw
53
sRI pRBu muJ ko CuDw ibswlw
ibn ahwr qy BXo ibhwlw
qIn idvs ibn asn ibqwey
ab bUJy mYx ieh TW awey 54
swihb ko BY kirXy Aur mYx
kihq muJy -qv mn bs puir
mY-
khUM khUM hOx pwie ahwrw
hT kir iPrOx qumwr sMgwrw
55

ijzQy vI asIx jWdy hW


ikqy bI

pw:-mn bs qv pur mYx

awp dy nwl

dohrw:

myhNy dyxdy ho

qrkiq ho mo ko abY,
kYsy hoie inbwih
CuDw sMg ibhbl BXo,
awp hsI inq pRwih 56

kihMdy ho

cOpeI:

SRI aMgd jI sunhu ikRpwlw


ibgsiq mYx bolo iqh kwlw
mrdwnw hY swc Aucwriq
jnm suBwAu CuDw pun awrq
57
bwqW pw:-sy, sy
bnI eyk sI dono bwqI
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

ihrdy DIr Drih ikh BWqI


SRI gurU khYx sunhu mrdwnw
ieh puir kOfy kyr smwnw
58
qpq krwhy mihx ijn pwXo
SRI krqwrih qoih bcwXo
ab pun jwvhu ngr mJwrI
SRI pRBu krY qor rKvwrI 59
mrdwnw kih jro su ngrw
kbih n jwvOx iqh ky dgrw
ikAuxhUM bcy qbih mm pRwnw
ab gih kY kir hY ko Kwnw
60
suin kY ibgis kho gurU pUrM
jwnox ies puir ibKY jrUrM
ibnW gey qy srY n kwjU
XW qy cil jwvhu qum awjU
61
pRBu! suin myry bcn irswvhu
rwKS iFg qy muJY hnwvhu
gih kir ko pwvih muK mWhI
ikh ibiD bcn hoie qb nWhI
62
puir idS muK kir mYx n
isDwrAux
mwro cho awp qum mwrAu
ies pRkwr ky bcn iblwsw
kriq huqy sMqn suKrwsw 63
iqh iCn inkso rwKS rwjw

890

kOfy dy vWgUM

rsqy
msW ikvyx

mrvWvdy ho
bcwAu
mYx nhIx jwvWgw

{rwkSW dw rwjw}

vihr ngr qy ilXy smwjw


srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

cFo aKyr ibriq ky kwrn

891

iSkwr dy sMklp nwl sMs. awKyr


ibRiq
POj Bwnk

sMg vfo rwKS dl dwrun


64
AucIaW 17 lK qox murwd hY bhuqI
lwK spq ds dyih AuqMgw
vf kurUp ijn myck rMgw
kYDOx Swm Gtw so awvY
bk sy inksy dWq lKwvY 65
nwsW krn kUp sy ijn ky
locn SRoNq srsy iqn ky
loihq brN ibswlih bwlw
pihry gl mihx hwfn mwlw
66
dohrw:

SRI guru ky jo inkit igr,


iqs qy AUrD Qwn
mrdwnw dyKiq BXo,
inksy mwnhu pRwn 67
cOpeI:

POj
kwlw

kwlI
bgly vrgy
nwsW, kMn KUh jyhy sn
nyqR lhU vrgy (lwl)
lwKy rMg dy lmy vwl
hzfW dIaW
phwV
Aucy QwAux

swry aMg

pIq BXo kMpiq srbMgw


muK qy bol n skih insMgw
-mry kuQWie awie kir ab hI
jIvn hoie hmwr n kbhI68
dohrw:

kr ky sMg bqwveI,
krhu Aupwv ij koie
rwKS KY hYx awn kir,
inScY imRqu ab hoie 69

hzQ nwl, Bwv ieSwry nwl

KwNgy

cOpeI:

jox jox rwKS iFg cil awvY


qox mrdwnw sukco jwvY

suMgVdw

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

Bwgn chY n AuiT qb szkeI


-hm nihx dyKihx- ieq Auq
qzkeI 70
ies ibiD dyKox dXw avwsw
BY KMfn ihq bcn pRkwSw
mrdwny Aur DIrj DirXy
SRI pRBu ko muK nwm AucirXy
71
inrBY hY kir dyiK qmwSw
XOx kih qUSn By suKrwsw
iqn mihx huqo ju rwS rwAU
hm ko dyiK BXo hrKwAU 72
inj sYnw sMig bolo bwnI
ihMsw mihx ijh cwih mhwnI
icrMkwl mihx Blo iSkwrw
mwnuK awimK bnw ahwrw
73
igr ky qr qIno nr bYsy
jwie gho Bwgih nihx jYsy
suin kir inj BUpq ky bYnw
qRY rwKS awey qij sYnw 74
jihx bYsy bydI kuldIpw
jb hI phuMcy awn smIpw
iqh iCn aMD Bey miqmUFy

892

rwjw

jIvW dy mwrny ivc


mnuK dw mws
hyTW vwr

{rwkS aMnHy hoey}

cln pMQ nihx pwvihx FUMfy turn leI rwh liBaw nhIx imldw
75
idKweI nhIx idMdw
ieq Auq ibcriq sUJiq nWhI
iqn ko dyiK pRBU ibgswhI
hit jb gmny pwCl Erw
dIsn lgo qbY iqn Qorw
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

893

76
jwie BUq sox bwq sunweI
jb hm inkit gey iqh QWeI
dyiK rhy qb nhIx idswny
hit awey cil mn ibsmwny ascrj hoky
77
rwKS rwie khY irs bYnw
qhW jwie kXw Bw qum nYnw
lyn pTy qIno pun aOrI
cil kir awey qUrn dOrI dOV ky
78
ipRQmY ijAux aMDy so Bey
hit kir inRpq inkit qb gey
kihn lgy suinXy avnIpw!
nihx dIsih jb jwiex smIpw
79
hoiex dUr jb, dyiq idKweI
acrj hI kuC lKI n jweI
rwjw
suin BUpiq miq hY ibsmwey
qRY rwKS pun aOr pTwey 80
pUrb jox hY aMD isDwry
spq vwr ies rIiq pDwry
{szq vwrI prqwvw}

rwKSW dy rwjy ny
acrj rwKS rwjy mwnw
inj mMqRI sox bcn bKwnw 81
ieh kw acrj jwie n jwno
spqvwr iPr iksU n awno
hy rwjy!
mMqRI AucrY sunhu iCqysw
klwvwn ieh koAU bYsw 82
qyrI awigaw hovy
jy kir hovY awp rjweI
prKOx mYx ien ky iFg jweI
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

894

mMqRI
awies pwie sicv so awXo
SuzD awqmY, kpt gvwXo 83
syvw krox sMq jI! qumrI
dyKn SrDw pUrhu hmrI
ies ibiD kihiq bMid dY hwQw ies qrHW joVky
cil kir awvw iFg jg nwQw
84

dohrw:

-pUrn prmySur XhIpRym mMqrI Dwir


bMdn kir kY bYiTgw,
nIky bcn Aucwr 85

cOpeI:
ko nwmM ikh qy cil awey?

pw:-kOn nwm

jox qn Dir krqwr suhwey


awgY gmnhu kOny dySw?
suin kir boly SRI jgqySw
86
nwm ahY nwnk inrMkwrI
iqawgI mOj vwly
lKhu aqIqM iezCwcwrI
qb mMqRI pd bMdn kir kY
gXo BUp iFg ihq Aur Dir kY
87
ngr qoih awXo krqwrw
Srn PVo mukqI
Srin gho hovY insqwrw
dUr krky
Brm irdY qy siB prhir kY
clhu imlhu pRymihx Aur Bir kY
88
dohrw:

dyvlUq suin kir khY,


'mwnuK Bojn mor
{dyvlUq}

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

895

dyKo tUk aDwX 50 aMk 88 dI, ieh iksy jMgl Xw Coty twpU ivc awdm KorW,
jWglI lokW dw iZkr hY, ijnHW L siqgurU jI ny aYsy kukrmW qox Cufwieaw qvwrIK
Kwlsw vwlw aYsy rwKSW vwly pRsMgW L awswm dIaW nwgw phwVIaW dy nwl rihN
vwly jWglI lokW dw ielwkw vrNn krdw hY ieh gl alb jwpdI hY
mYx
ghOx n iqnkI Srn hOx,

mwno bcn n qor 89


cOpeI:

kYsy hYx dyKOx mYx jweI


XOx kih awp clw pun rweI
siB rwKS hYx jW ky sMgw
jnu igr awviq myck aMgw phwV kwly
90
cil kir awey jbih smIpw
gurU jI dI pRbl awqm szqw dw ieh
aMDy Bey sihq avnIpw
pRBwv sI
vZIr

iek mMqRI ko dyiq idKweI


aOr iPrihx BUly iqh QweIx
91
qbih sicv ny igrw AucwrI
kXw BUpiq suD ahY qumwrI
sUDy cliq n jwvhu BUly
ajhu iB hohu moih ankUly
92
firaw
BY kir frpo rwKS rwjw
bolo bcn Dry bhu lwjw
hy mMqRI! jYsw qUM kiheI
qYso eI pUrn ieh aiheI hY
93
dohrw:

pw:-dyie, dyhu

ab muJ drSn dyihx jy,


crn Srn hOx awAux
Dir SrDw syvw krOx,
sdw jpOx iqn nwAu 94
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

cOpeI:

-dIn BXo inRp- sicv ibcwrw


SuzD awqmY jbih inhwrw
qb gmno SRI gurU agwrI
bMid hwQ dY ibnY AucwrI 95
pUrn purK sdw aibnwSI!
giq dwXk kwtiq jm PwsI
sMq rUp siB ky suKdweI
ab prqIq qumwrI aweI 96
ien pr imhr idRSit inj kIjY
pRgt BUp ko drSn dIjY
sunI akpt sicv kI bwnI
ibnY dyiK boly gunKwnI 97
BUpiq! locn Kolhu nIky
dyKo hm idS ahYx njIky
sunI kwn mihx jb gurU bwnI
Kuilgy locn, Bw qm hwnI
98
kml bdn ko jb hI dyKw
pro crn, kir pRym ibSyKw
liK kir klw ibswl mhIpw
ibnY bKwnI bYiT smIpw 99
krI avgw rwvir joAU
ikRpw Dwir bKShu qum soAU
clhu ngr mihx krhu bsyrw
siB rwKS dl liK kir cyrw
100
hoie dIn puir ko ly awey
suMdr mMdr bIc bswey
syvw krn lgy mn BweI
bwr bwr bMdihx isr nweI

896

mMqRI ny

Kot qox ibnW

pws
aMDyrw nwS ho igaw

pw:-pr Bwie ibSyw


rwj ny
awpdI

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

897

101
ieiq SRI gur nwnk pRkwS gRMQy pUrbwrDy mDurbYn, rwKSn pRsMg brnn
nwm cqur pMcwsmox aDwX 54

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

898

55. gur crN mMgl dyvlUq, bnmwns rwKS


54<< ipClw aiDawie qqkrw - sMKyp ilMk aglw aiDawie >>56
{dyvlUq pRqI AupdyS} 7..
{bnmwns} 25
{dYxq ny mrdwnw swbq inglnw} 52
{dYxq dI pUrb kQw} 71
{siqsMgiq mihmw} 78

dohrw:

SRI guru crn KgyS sm, jwie Srn iqn koie


KgyS=gruV sMs. Kg=pMCI eyS=mwilk pMCIaW dw suawmI, Bwv gruV

jg bMDn aihrwj sy, mukqY iqn qy soie 1


aihrwj=szpW dw vzfw (a) vzfy vzfy szp, nwg sMs. aih=szp rwj=vfw=SyS
nwg

arQ:
SRI gurU jI dy crN gruV smwn hn, jgq dy bMDn vzfy vzfy szpW smwn hn
(jo) koeI AunHW (crNW) dI Srn jw pvy Eh AunHW (jgbMDnW) qox Cutkwrw pw
lYxdw hY
Bwv:
jo aihrwj qox mqlb vzfy szpW dw leIey qW jg bMDnW nwl suhNw Fukdw hY,
ikAuxik kiv jI ny jg bMDnW L bhuvcn iliKaw hY ies leI idRStWq ivc
khy pdW dw Bwv bI bhuvcn ivc cwhIdw hY
SRI bwlw sMDuru vwc
cOpeI:

sunhu gurU aMgd giq dwnI


kQw rswl ibswl suhwnI
awpNy dws
dyvlUq inj iBRzq bulwey
Byjy
qUrn rwKS spq pTwey 2
iqn qy Plx mDury mMgvwey
Auzqm aOr aMn ainvwey
krunwiniD ky Dry agwrI
hwQ joir kir igrw AucwrI 3
dohrw:
krhu rsoeI sMq jI!

Bojn achu bnwie


SrDw pUrn kIijXy
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

899

suin SRI gurU alwiex 4


cOpeI:

cMgw

SuB AupdyS ij lyhu hmwrw

asn krYx qb aMgIkwrw


XO nihx qumro Kwiex kdwpI
ho siB jIvn ky sMqwpI 5 duKdweI
dyvlUq kih ijh ibiD kihho
SRI pRBu jI! iqs ibiD mYx rihhox
jo vI
krhu awp AupdySih joeI
suin kir krox ikRziq mYx soeI
6
aDIn hoXw gurU jI ny
Bw anuswir ipKXo gunKwnI
kumiq kdn ko boly bwnI
{dyvlUq pRqI AupdyS}

ipRQm qjhu awimK ko Kwnw


krhu jws ihq jIvn hwnw
7
ismrhu bhur nwm suK pweI
dY lokn jo hoiq shweI
icrMkwl Bw qum kul mWhI
BXo pRhlwd jpo muK qWhI
8
dY lokn mihx qW kI rwKI
clI jwq ajhUM lO swKI
hrnwKS ipq bhu duK dIno
qdip nwm ko qijn n kIno
9
pRBu kI Bgiq krhu mn lweI
ipKhu ibBIKn hY ab qWeI
iqh ko BRwq huqo jg rwvn
hno su rwmcMd jsu pwvn
10

mws
jIvW dw nwS

gvwhI

pw:-suKdweI
BweI
mwiraw ijs L rwmcMd ny

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

apno Bgq ibBIKn jwnw


lk rwj dy amr krwnw
iqn kI idS dyKhu ibiD nIkI
qum kI krhu Bwvnw jI kI
11
ikh aG qy rwKS qn pwey
ab kukrm jy lyhu kmwey
pwvhu nrk jwie duK BwrI
iqh qy koie n skih AubwrI
12
qjhu qwmsI ibRiq duKwrI
krhu Bgiq krqwr suKwrI
suniq SRon, hAumYx qij bolw
ab hOx qum anuswir afolw
13
drSn kriq pwp miq BwgI
suin kY bcn nwm ilvlwgI
qumry crnn mn anurwgw
BXo awj qy mYx vfBwgw 14
suinXy SRI aMgd muJ qWeI
asn krn gur igrw alweI
iqh iCn kIn ahwr iqawrw
acvn lgy rUp krqwrw 15
rwKS rwj sicv inj lIny
bYso pws qhW ros BIny
arD Kwie dIno iqn qWeI
awies mwn lIin muK pweI
16
Kwviq hI Kul gey kpwtw
icrMkwl BRm prdw pwtw
mukiq Xog hYgy iqh kwlw

900

SrDw
pwp

qmo guNI ibRqI

mMqRI

mn dy pVdy

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

iek mMqRI pun duiqX Buvwlw


17
kyiqk idn qihx rhy gusweIx
guru iszKI kI rIiq clweI
siB rwKS ko nwm jpwXo
awimK Kwn iqnihx qijvwXo
18
jIa Gwq kI bwn ibswrI
siqsMgiq kir hI suKbwrI
By qXwr jb cilny hyqw
Bniq Bey bydI kulkyqw 19
suDrsYn jo BUp mhwnw
dyvlUq! mwnhu iqh awnw
ihMsw nhIx jIv kI kIjY
siqgur jwp jphu duK CIjY
20

901

rwjw
keI k

vwdI

iqsdI awN mMnox

dohrw:

dyvlUq bolo qbih


muJ qy Auqm DUir
Skiq nhIx iqRN qoir hOx
suinXy SRI jg mUr 21

DUVI
qwkq qIlw, Bwv awp dI awigaw
ibnW qIlw nhIx qoV skdw
jgq dw mUl

cOpeI:

rwvr kI awies Dir sIsw


mwlk
suDrsYn ab Bw mm eISw
gmn smYx rwKS imil swry
SRI gurU ky pd kml juhwry nmskwr kIqI
22
SRI nwnk SRI nwnk nwmU
ismrn krn lgy aiBrwmU
ibdw hoie gmny gunKwnI
ikq avnI ikq swgr pwnI ipRQvI smuMdr
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

23
cly jWih iekswr agwrI
awie go kwnn qb BwrI
PUl Pln sox pUrn rUrw
ikqI dUr lO dIsiq BUrw 24
qW ky phuxcy jwie mJwrw

902

jMgl

bWdr jwqI ivcox ieh iek vDyry nrm qy isawNI jwq hY, ies L ajkl AurMgotYxg
kihMdy hn awdmI vWUM Kloky tur lYxdw hY aj kl dy isawNy kihMdy hn ik kuC
lPZ bI ienHW dI bolI ivc hn, ijs nwl awpo ivc kuC gl bwq smJ smJw lYxdy
hn

dyKI bnmwns kI fwrw


{bnmwns}

ngy
bwl ibswl idgMbr aMgw
rUp BXwnk myck rMgw 25
psU smwn ikRaw ijn kyrI
mrdwny jb fwr su hyrI
BY kir pRBu sox igrw alweI
bn mYx kw ieh bfI blweI
26
fr
ien qy mo ko lgih aqMkw
cMdR muK vwly
suin boly SRI bdn mXMkw
bnmwns ien ko pihcwno
ikAux ihrdy fr quJ nY mwno?
27
hmih iblokw iqn nY jb hI
Bwg cly fir kY Aur siB hI
rho eyk TWFw iqh QweI
aOr gey siB dUr plweI 28
mYx bUJo qb iqh ky swQw
ko hY qUM? kihXy inj gwQw
suin iqh AUcy cIk pukwrI
lKI n pSU smwn AucwrI 29
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

903

bUJy mYx qb hI gun aYnw


ikAux nihx ey boliq SuB bYnw?
mwnuK sy ien ky srbMgw
hmko ipiK Bwgy fr sMgw
30
SRI gurU khYx bYn ien aYsy
nhIx Bniq mwnuK bc jYsy
pSU smwn ahYx anjwny
iqn qy kCuk hoS sr swny
31
rho eyk TWFw qihx joAU
bn mYx lyin go Pl soAU
ieh gurU jI dI awqm sqw dw ikRSmW
mDur rswl dyiK kir awny
hY

hm qy dUr Dry fr mwny 32


Auh bI ns igaw
bhuro so BI gXo plweI
swQIaW
imlXo sMig apny mihx jweI
pRBu jI ly kir Pl inj pwny
kihn lgy Kwvhu mrdwny
33
mwn bcn lIny kr mWhI
slwhuMdw hY
Kwn lgo hYx mDur srwhI
Kwie bhuq jb hI iqRpqwnw
pun azgRj kIno pRsQwnw 34
khUM isMDU awvih mg mWhI
khux twpU DrnI pr jwhIx

ienHW pdW qox shI huMdw hY ik nyVy qyVy dy Coty Coty twpUaW ivc qy smuMdr dy nyVy
qyVy iPr rhy hn, ijzQy ik sondIp hY ieh bI ho skdw hY ik awswm qy dzKNI
twpUaW dI XwqRw dIaW swKIaW ihMdwlIey ivgwVU ny awpNy Kwl imlwky azgV ipzCV
qy vzD Gzt kr idzqIaW hoN

ikiqk idvs jb kIn pXwnw


CuDw sMig ibhbl mrdwnw
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

35
qb kwnn awvw iek BwrI
sPl ibtp hYx jws mJwrI
puSpn pzqRn sox bhu suMdr
gmny SRI gurU iqh ky aMdr
36
Kry qrovru ibRMd AuqMgw
ijh bn mYx nihx eyk ibhMgw
jMbuk kyhir ibRk n kurMgw
sUkr ssw n roJ mqMgw
37
jIv nwm ijh mYx nihx koeI
pro SUn chuxidS qy soeI
qw mihx ipiK CwXw rmNIkw
bYiT gey bydI kul tIkw 38
eyk mhUqr bIqw jb hI
bolo mrdwnw bc qh hI
CuDw sMg ibhbl mm pRwnw
awies dyhu krox Pl Kwnw
39
ikiqk idvs bIqy ibn Kwey
nihx ahwr mg mYx ikh Qwey
ies bn mihx dIsihx Pl rUry
mDur ibswl rsn ky pUry
40
SRI nwnk suin bcn bKwnw
bYThu hmry iFg mrdwnw
ies bn ko nIko nihx liKXy
chUM Er qy SUMno ipiKXy 41
pSU n pMKI dyiq idKweI
jihx mwnuK ko Koj n pweI

904

PlW vwly ibRzC

pMCI
igzdV Syr biGawV hrn
sUr shy pwhVy hwQI

pw:-ikqy

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

905

Dir DIrj ko bYiT smIpw


pun cup By bydI kuldIpw 42
guzsw
suin irs jgI aiDk mrdwny
krVy
iKJ kY inSTur bcn bKwny
jihx ahwr awviq kr myry
brjihx qihx n jwn dYx nyry
43
mnhu bYr kir mwriq mohI
kox jIvn jg mihx ab hohI
khW udwie muJih imRqu dInI
rhY dyih jihx n ibhInI
44
kbr
nhI gOr myrI ikn krnI
mrdwny dy ieh bcn guzsy ivzc khy hoey hn jYsw ik Auh awp aMk 54 ivc awKdw
hY khy kubcnw moh arUFw jdox szcmuc mrdwny dw aMq kwl awAuxdw hY qW gurU jI
L awKdw hY-muJ idhu dwhu agn jgsweIx Drn ibKY dPnwvhu nWhI'SRI gu: nw:
pRkwS AuqRw: aD: 35 aMk 14 iPr Ausy aDwX dy aMk 29 ivzc mrdwny L agn
dwh idzqw iliKaw hY

XOx hI pro rhox go DrnI


hOx qo fUm kriq gujrwnw
mWg mWg apny jjmwnw 45
bYTo sdn sBY suK pwviq
pRsMn huMdw sW
inj prvwr imlo hrKwviq
Aujro huqo awp ieh Gr qy
muJY Aujwro gujr su krqy guZwrw
46
inkt ibtp ky Pl hYx myry
iqRpqox ien ky Kwie Gnyry
ieh rjwie muJ dyiq n kYsy
jwniq CuDw awpnI jYsy 47
hOx n skOx sih BUK GnyrI
myry nwl hwsI krnI
ien ko hsI suhwviq myrI
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

906

BXo CuDwqur jwniq nWhI


Pl n Kwn dyviq brjwhIx rokdy hn
48
as pRkwr iKJ khy aXogU

SRI gurU nwnk pRkwS ivzc iek qox vDIk vyr mrdwny L BuzK dy duzK qox awqur
hoieaw dzisaw igaw hY qy keI vyr qW ies ivawkulqw ivzc AupwlB dy vwk gurU jI
L kihMdw pRgt kIqw hY SRI gurU jI krn kwrn sn, BuzK pws qy vsIkwr rKdy
sn, mrdwny vWg BweI bwlw, jo ienHW AudwsIaW ivzc aksr nwl irhw hY, EhL BuzK
ny ikqy nhIx sqwieaw, kyvl mrdwny L hI BuzK ikAux dbWdI rhI? iesdw Auzqr
AuqrwrD azDwie 1 aMg 31 ivzcox mrdwny dy awpNy mUMhox khy pdW qox iml jWdw
hY:- sRI pRBu sunIey CuDw n koeI jb ko br dykr qum KoeI rhox and sdw Aur
mWhI Kwvn cwih hoq kb nwhIx ies qox spSt hY ik gurU jI ny bwly vWg mrdwny
dI BuzK vI aMq L nivrq kr idzqI sI iPr mrdwny qy BuzK ny ikAux Zor pwieaw?
ies sMsy dI nivrqI kwvrU dyS dw iZkr krdy hoey kiv jI aYAux krdy hn:CuDw lgI bwkul BXo mrdwnw akulwie
smiq hyq kwrn krn iqh Aur BUK lgwie
ies dw qwqprX ieh hY ik ijzkuN siqgurU jI ny mzky, jgnnwQ, hirduvwr qy
kurCyqr awidk asQwnW qy siq Drm dw AupdyS dyN leI cVHdy dI QW lihMdy vl
pwNI AuCwl, kwby vl crN krky qy sUrj gRhN smyx agnI qy dygcI rzKNy awidk
FMg vrqy ieM hI Kws Kws asQwnW qy Kws Kws hwlqW ivzc hMkwrIaW, pKMfIaW,
dMBIaW dw pwj AuGwVn qy kurwhy ipaW L iszDy rwh lwAuN dw avsr bnwAuN leI
gurU jI awpNI dYvI SkqI nwl mrdwny dI BuzK qy ipaws L iqRiKaw kr dyxdy rhy,
ijsqox awqur hoieaw hoieaw mrdwnw gurU jI dy inSicq asQwn qy jWdw, AuQy koeI
Gtnw vwprdI qy siqgurU jI jIaw dwn dyN dw avsr kzF lYxdy, ijhw ik nUrSwh qy
vlI kMDwrI dy pRsMgW qox ivdq hY
mrdwnw awpNw Gr bwr, prvwr, DIaW puzq qy iesqRI awidkW dw moh qoV siqgurU
jI dI hZUrI ivzc irhw, iesny awpNw dIn qy eImwn, awpNw mzkw qy mdInw siqgurU
jI dy dIdwr L hI jwqw qy pRIq-qwr ivc pRoqw irhw, ies qrHW inktivrqI hoN qy
awpNw dIn qy dunIaW siqgurU jI L hI jwnN dw jo mwn AusL pRwpq sI, AusdI hoxd
ivzc Ausdy AupwlB dy khy vwk aSrDkqw dy vwk nhIx hn, ieh pRym -inhory hn
qy ieh Ausy qrHW mwN qwN dI avsQw ivzc khy gey hn ijs qrHW iek bwlk pRym
ivc aw ky awpNy ipqw, jW iek Bgq pRym dy srUp ivzc prmwqmw L keI vyr kihxdy
vyKy qy suNy jWdy hn
awgw qox ibnW hI
kwnn gmno ibnw inXogU

Kwn lgo Pl mDury suMdr


lwlc lgy gXo bhu aMdr 49
frwvn vwlw
huqo dYxq iek qihx BYkwrI
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

ijh nY gj imRg kIn ahwrI


doie shMsR kos lO soAu
bn mYx jIv n Cwfo koAU 50
igr smwn ijh dyh krwlw
AuBY kos lO bwhu ibswlw
isr pr iSRMg jUr smwnw
igr kMdr sI nws pRmwnw
51
cwtiq ESt CuDw mhwnw
iqh nY dyKw jb mrdwnw

907

Bwnk
vWUM
phwV dI Koh nwsW pw:-igrkMdrwbI hY
buzlH BuzK bhuqI

{dYxq ny mrdwnw swbq inglnw}

qUrn gih kir qb inj pwnw


muK mihx Kwvw kOr smwnw
52
BXo qRws muK boil n awXo
SRI nwnk mn mWih DXwXo
kirXy rzCw SRI gurU pUrn!
jox gjrwj AuDwro qUrn
53
hy pRBu! mYx ajwn miq mUFw
khy kubcnw moh arUFw
ibrd sMBwrhu apn ikRpwlw
muJih mucwvhu dYq ibswlw
54
khy kubYn n Aur mYx DirXy
dIn bMDu inj nwm ibcirXy
sMg lIXy kI rwKhu lwjw
qum ho qIn lok isrqwjw
55
srb ibRqMq jwin guru lIno
dYq rdn qy rwKn kIno

grwhI

gjrwj L ijvyx bcwXw sI

moh ivc aw ky (a) agwn ivc


bcwvhu dYq vzfy qox

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

gXo Audr mihx bnw bnwXo


duSt rdn ko Cuhn n pwXo
56
jox nr ky gr dwno jweI
gXo AuliG iqsI kI nweI
pun boly muJ sMg ikRpwlw
bYTw rhu ieh TW qUM bwlw!
57
mrdwny ko dYq ghwnw
Audr ibKY iqn lIn lxGwnw
jwie Curwvihx ab iqh qweIx
Git iek mYx, qUM awAu qhWeI
58
as kih muJ bydI kuldIpw
gmny rwKS kyr smIpw
dws bcwvn ihq guru pUrn
deI idKweI dYqih qUrn 59
SRI nwnk gih lIno qWhI
kr Aucwie pwey muK mWhI
Audr ibKY phuMcy gurU jb hI
imliq BXo mrdwnw qb hI
60
khy bcn iqh DIrj dInI
pun inj dyih bDwvn kInI
dY kOsn lO dYq AuqMgw
iqqno ikXo pRBU inj aMgw
61
jb qn Ptn lgo iqh kyro
iek jojn lO bDo bDyro
SRI gurU bhuq bDwvw qyqo
rwKS ibsqrXo qn jyqo 63

908

dwNw pw:-Aur

iek GVI ivc iqzQy hI pw:-GtI


aiDk mYx awAux iehW hI

Auzcw

iqqnw hI
PYlwieaw

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

909

BXo kSt jb rwKS qWeI


do
dY jojn kI dyih bDweI
SRI gurU qyqo qn ibsqwrw
aMqr BXo qWih duK Bwrw 63
nO jojn lO dYq bDwvw
qYso pRBu inj dyih bnwvw
sumyr phwV vWU
Bey sumyru smwn su BwrI
asur qbY inrblqw DwrI 64
TWFy dyKihx dyv akwSw
siBihin hwhwkwr pRkwSw
-dYxq cbwie gXo- iev jwny
pRBu kI mihmw qy anjwny 65
dYq BXo ibhbl qb qWeI
inj jIvn kI aws cukweI
PYly
psry nYn BXwnk Bwry
igro avin pr Kwie pCwry
66
mwno bDo ibxDcwl BwrI
ibMDwcl dzKNI qy AuzqrI ihMd dy ivckwr iek phwV hY ieh kdy huN nwlox bhuq
Auzcw hoNw hY, purwNk kQw hY ik iek vyr ibMDwcl ny Auzcw hoN dw Xqn kIqw ik
sUrj myrI bI pRkrmw kry, ies pr dyvqy Gbrwey ik mqW ieh sUrj L hI rok lvy
qW ibMDwcl dy gurU agsq jI szdy awey, ibMDwcl ny gurU L mzQw tyikaw agsq
ny awgw kIqI eysy qrHW ipaw rhu, qd qox Eh Ausy qrHW hI ipaw hY

pro Drn pr gurU agwrI


iqh ky qry qrovr jyqy
tUt gey cUrn By qyqy 67
sYXw:

bMd BXo muK sws jbY,


qb dyih CutI iqh pRwn AufweI
BwKiq jY pun jY sur bwsv, dyvqy ieMdR
PUln kI brKw brKweI
sMg ley mrdwnih ko,
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

inksy gurU bwhr aYs suhweI


pMng dYq ko cIr mno,
inksy sMg gopn SRI jdurweI
68
rwKS suMdr dyih Drw,
ijhw cwr Bujw SRq kuMfl pwey
pIq dukUl ibrwjiq AUpr,
Swm srUp BlI Cib Cwey
pUrb bMdn ko kir kY,
prSMSn ky pun bYn alwey
hy krqwr! Dro avqwr,
klI mihx awie kY nwm jpwey
69
hm sy ju aGI iqn ko giq dyvn,
awvn Bw qumro ieh QWeIx
jg KMfiq ho siB ifMBl ko,
SuB mwrg mYx nr dyhu clweI
dsvW avqwr DrYx ab awp,
alb hY ihMd kI pYj rKweI
qn mwnv Dwir kY pRoK iPro,
SrDw jo DrY iqn ko giqdweI
70
mrhrI CMd: liK mYx mrdwnw Aur
ibsmwnw,
gurU irdy iehu jwin

910

ies qrHW SoBnIk sn


iek dYxq dw nwm
SRI ikRSn dyv jI

kMnI vwly
pIlw dupztw
kwlw
Ausqq dy

pKMfW
pw:-ds
awsrw
gupq

gurU jI ny swfy idl dI jwN leI

{dYxq dI pUrb kQw}

bUJw pun soeI qum ko hoeI?


siB ibiD kro bKwn
inj gwQ AucwrI pRBU agwrI
sunhu AuDwrk myr
jb jnk ibdyhI, qb nr dyhI,
huqo rsoeIaw cyr 71

dYxq L puziCaw

hy myry AuDwr krNy vwly


nOkr

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

iek kwl nryxdU sMqn nOxdU,


krI rsoeI swr
qb muJ CuD lwgy, siBihin
awgy,
kIn durwie ahwr
inRp nY jb jwnI igrw bKwnI
-jUTI BeI rsoie-
sirqw mihx fwrI, sMq n
KuawrI,
liK aOguN mm soie 72

911

rwjy ny inAuxdw kIqw


BuzK
sB qox muhry Cupky Bojn Kw ilaw

ndI sMqW L nw KuvweI

sYXw:

sRwp dXo pun BUpq moih,


kho -vf rwKS hovhu jweI-
puziCaw
dIn BXo suin, bUJiq mYx,
-kb hovihgI giq dyhu bqweI?
rwjy ny
BUp Bno -kilkwl ivKY,
prmySr rUp Dwrygw jw ky
guru nwnk rUp DrY hir jweI
nwm jpwie kY lok AuDwrn,
qWih imlwp qy SRwp imtweI
73
dyvlUq qW awdm Kor jWglI jwq dw bMdw shI huMdw sI, pr ieh dYxq amukiq
avsQw dI vkqI jwpdI hY cwho vrNn srIr DwrI vWU kIqw hY
ieh pRsMg dzsdw hY ik ihMdU aYsrj smyx Drm jIvn ivc PkIrW dw guzsw bI pRbl
huMdw sI, sRwp dyN vzl CyqI pYxdy sn, qy sRwp dy ky awp bKSNox asmrzQ huMdy sn,
ijs qrHW szqvyx siqgurW ny BweI gOry L kql dy jurm ivc sRwp idzqy sn, iPr
Ausdy jwn hUlky jwnW bcwAuN pr KuS ho ky bKS idzqy sy, ieh szqw pihly smyx dy
DrmIaW ivc nhIx sI AunHW dy sRwpW mwrIaW amukiq avsQw ivc rUhW qVp rhIaW
sn, AunHW L siqgurW ny klwn idzqI pRsMg kiv jI bwly dI swKI qox lY rhy hn,
mMqv AunHW dw inrw ieh jwpdw hY ik ipCly jugW dy Drmwqmw dy sRwp duKI aibgiq,
amukiq, rul rhIaW rUhW L SRI gurU jI ny qwiraw
aibgq pRwNI Eh huMdy hn, jo mr igaW qy DrqI pr hI vwSnW, iqRS nW, mMdkrmW dy
boJW nwl dzby rVkdy hn, ienHW dy suBwv, vwSnW, dyh DwrIaW vWU hI huMdIaW hn,
ienHW dy krm bI Bwnk huMdy hn SrIr bI huMdy hn jo akwS vrgy sUKm qzq dy
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

912

huMdy hn ijnHW ny sMq Xw gurU ivc SrDw kIqI hY, AunHW L jd sRwp imldw hY qW
AunHW dw mn sRwp dyN vwly dy sMklp L lY ky Ausy pRkwr dy Kwl ivc ho jWdw hY
arQwq AunHW dy jwrI ho pey sYsMklp (Auto Suggestion) hI AunHW L Esy rMg rUp
duK, klh, klyS krqUq, krnI ivc szq BwsN lg jWdI qy Auho kMm krvwAuxdI hY
ieh gl azj kl ihpnwitjm dI ivdw vI mMndI hY
ieh rwKS mwnox amukiq awqmw sI jo jnm dy sRwp qox sYsMklp (Auto
Suggestion) dy dYq rUp Dwrn kIqI qy Aus dSw ivc PsI Bwnk rUp ivc Bwnk
krm krdI sI, iesy krky AusdI dyh vDdI GtdI dzsI hY, sQUl srIr nhIx vD Gzt
skdw Aus pRyq ipMjr qox ijsdI bwbq iliKaw hY pRyq ipMjr mih duK Gnyry'
siqgur ny AusL mukq kIqw
swrw iszDWq pRsMg dw kyvl ieqnw hY ik gurU jI nw kyvl srIr DwrI mnuKW dI
klwn krdy sn, sgox srIr qox bwhr pr srIr vwSnW dy Bwr nwl dbIaW amukiq
rUhW dI bI klwn krdy sn

mrhrI CMd: ab BXo imlwpw, imt

go sRwpw,
rwKS qn pltwie
kih gwQw siB hI bMdiq qb hI,
gXo ibkuMTih Dwie
ipiK suin mrdwnw, BXo ihrwnw,
nmskwr pg kIin
ikRpw krn vwly
ho qum jgdISw, mXw krIsw,
mihxmw mYx nihx cIin 74
vf rwKS mwro muJy Cutwro,
ijhx dIrG ivsqwr
qihx qry qrovr cUrn By Dr,
nO jojn awkwr
ieh ibiD giq pweI, kOn
kmweI?
dIjY hmy bqwie
duK dyN vwlw
jIvn sMqwpI ieh vf pwpI,
gw ibkuMT suK pwie 75
dohrw:

pihly jnm ivc

kml bdn boly qbih, jnm


purw ky mWih
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

913

sMqn kI syvw krI, icrMkwl lg


qWih 76
iqh Pl Auzqm pd lho, mukiq
pwie duKdwih
sMqn syv akwrQI, krI kbih pw-n kbhUM
nihx jwih 77
sYXw:

jy imil sMqn kwl ibqwviq,


pwviq sy suK lokihx doAU
{siqsMgiq mihmw}

nwm jpYx insbwsur mYx,


mn mwrn qy giq pRwpq hoAU
hY kilkwl mhwqm nwm ko,
SRI pRBu kIriq gwvih soAU
sMswr dy jnm dyN vwly
bMDn jy Bv ky BvdwXk,
qW Aupcwrih aOr n koAU
78
dohrw:

ies pRkwr kih bcn ko,


cliq Bey giqdwie
Bij sMqoK isMG gur crn,
kir kY pUrn Dwie 79

ieiq SRI gur nwnk pRkwS gRMQy pUrbwrDy bn mwns, rwKS pRsMg brnn
nwm pMc pMcwsmox aDwX 55

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

914

56. gur crN mMgl kml nYn


55<< ipClw aiDawie qqkrw - sMKyp ilMk aglw aiDawie >>57
{mrdwny Auzpr uSI dy bcn} 7, 15
{kvlnYn} 57..
{kvlnYn pUrblw pRsMg} ..100

dohrw:

cMdn sy SRI gur crn, mn ierMf iFg lwie


hY sugMiD mY kwm ko, sIqlqw suK pwie 1
sugMiDmY=sugMiDmX=sugMDI vwlw, sugMiDq (a) mYx sugMiDq ho igaw hW kwm
ko=kMm vwlw

arQ:
SRI gurU jI dy crN cMdn quzl hn, (mYx awpNw) airMf (vrgw) mn (rUpI bUtw
AunHW dy) nyVy lgw (ky) sugMDI vwlw hoky (qy) sIqlqw dw suK pwky (huN iksy)
kMm vwlw (ho igaw hW)
Bwv:
ierMf dw bUtw inkMmw igiNaW jWdw hY, nW sMGNI CW nW imzTw Pl, nW sugMDI,
nW lkVI iksy kMm dI, cMdn dy nyVy lgky jy cMdn dI KuSbU nwl Cuh jwvy qW
Aus ivc sugMDI aw jwvy qW qsIr sIqlqw vwlI ho jWdI hY qy keI rogW L dUr
krn dw suK Aus ivzc ho jWdw hY kiv jI kihxdy hn ik siqgurU jI dy crnW
dy siqsMg nwl mYx sqoguNI suBwv vwlw, ivkwrW rUpI rogW qox suKI qy dUsiraW
L nwm dI KuSbU dyN vwlw sugMDImX jn ho igaw hW
SRI bwlw sMDuru vwc
cOpeI:

sunhu gurU aMgd giqdwnI!


awgy gmny SRI gunKwnI
ikq swgr ikq pr jweIx
hsn hyq gur igrw alweI 2
mrdwny Pl qYx Bil Kwey
rijaw
BXo ik nhIx ajhux iqRpqwey?
bMid hwQ dY bolXo bwnI
krI avzgw mYx suKdwnI! 3
aiDk anuicqy bYn bKwny
qW ko Pl Bw duK pRgtwny
qum ikRpwl inj ibrd sxBwrw
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

muJih mucwvw dYq sxGwrw 4


CuDw sMig bwkul hY jwvox
iKJ kir nIkI miq ibsrwvox
qbih anuicqy bcn alwAUx
iqh ko Pl mY sMkt pwAUx 5
nwm qumwr piqq ko pwvn
bKSo Kqw sMq mn Bwvn!
kml bdn qy ibgsy suin kY
boly bcn dws inj guinkY 6
quJ pr KuSI sdIv hmwrI
{mrdwny Auzpr uSI dy bcn}

915

bcwieaw mwr idzqw


cMgI akl

sMqW dy mn L BwAuN vwly jIE

jy mrdwnw jnk awid pws huMdw qW


srwipaw jWdw, DMn siqgurU hY

bcn suniq pRsIdihx BwrI


hrKiq rihXy sMg hmwry
khy ij bc nihx krhu ibcwry
7
ies pRkwr ky hws iblwsw
kriq jwiq gmniq suK rwsw
clqo kyqy idvs ibqwey
mg mihx puir n gRwm ko awey
8
chuxids huqI Aujwr ibswlw
mrdwnw bolo iqh kwlw
insidn ibqy Aujwr mJwrI
awvih ngr ik nhIx agwrI?
9
ikqy idvs gmny mg mWhI
gRwm ngr ko awvw nWhI
jwvhu cly Aujwr mhwnw
ibnw pRXojn, jwie n jwnw
10
suin kir ibgsy pMkj nYnw
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

iqh iblok kY Aucry bYnw


BXo ngr bUJn anurwgI
Audr ibKY bhuro CuD lwgI?
11
mrdwny qb vwk Aucwry
hY qo shI su kOn invwry
CuDw lgI, kw asn qXwrI
rwKo hY ikn awin agwrI
12
hm ibcriq jihx vf Auidawnw
imRqU hoiex kib hI mm pRwnw
khUM khUM awviq kr mWhI
ibnw ahwr jIvnw nWhI 13
ko jwnY kox hY inrbwhU
ibn ahwr mYx sMg iPrwhUx
qum ko CuDw ippwsw nWhI
rhhu and sdw mn mWhI
14
mMd mMd ibgsiq SRI bdnw
klI kuMd ijAux Auzjl rdnw

916

pRymI

kON dUr kry

muKox
mrqbwn Pul dI klI (a) klIkMd iek
icztI miTaweI bI hY dMd

kihiq Bey sunIey mrdwnw!


{mrdwny Auzpr uSI dy bcn}

CuDw sMg jy hYx hiq pRwnw 15


ZuMmyvwr
ies ibiD ko hm jwmn qyry
gey pRwn awnihx qn Pyry
pun iek idn mrnw hY swco
jox jl ibKY hoie Gt kwco kzcw GVw
16
idSitmwn jo skl pswrw
mOq pw:-jwno
ieh jwnhu hY kwl ahwrw
ab qUM ihrdy Edr nWhI
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

917

cho ij achu clhu puir mWhI


17
nhIx dUr ab awie njIkw
as kih qUSn By jg tIkw
mMd mMd gmnihx gur pUrw
ijh ko drSn sohiq rUrw 18
dohrw:

SoBw vwlw

inkit ngr awvw qbY, bhu suMdr


duiqvMq
dyiK ijsy amrwvqI, nIcy nYn ieMdrpurI
krMiq 19
cOpeI:

chuxidS ijs ky Aupbn sohYx


kusm bwitkw bhu mn mohYx
kMcn ko gF vfo ibrwjY
nwnw rMg jry ng CwjYx 20
AUcI atw kls mn Bwvn
dr pr qorN bDI suhwvn
cMdn ky kpwt vf SoBw
ijn ko ipiK dyvn mn loBw
21
jgmg cmqkwr Cib pweI
mnhu cFy bhuqy idnrweI
phuxcy jb iqh ngr smIpw
bYTy SRI bydI kuldIpw 22
mrdwny sox bcn Aucwrw
jwhu ngr ab lyhu inhwrw
bUJiq Qo mg mihx bhu bwrI
Kwie asn kir CuDw invwrI
23
SRI pRBu gMT n pt iek dwmU

bgIcIaW
sony dw; Bwv, srn meI iklHw
Qyvy
atwrI
qKqy

sUrj

kpVy dI gMF ivzc

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

ibnw mol KwvOx ikh DwmU?


nhIx khUM ieh Qwn icnwrI
Audr CuDw bwpI muJ BwrI
24
ibgis bdn qy bcn bKwnw
sgro ngr idXo mrdwnw
jihx suMdr Bojn ko pwvhu
jo kuC chu qihx qy ly Kwvhu
25
hy pRBu! puir mihx muJ
gihvwvhu
nrn inkt qy mwr krwvhu
qskr liK kir kYd mJwrw
bWD lyihx Bl KwAux ahwrw
26
ghY ju quJ ko ngr mJwrw
qhW nwm kih dyAu hmwrw
Coir dyihx, Kwvhu mn Bwvw
as suin mrdwnw hrKwvw
27
gmno qUrn ngr mJwrU
jihx cOpr jox cwru bjwrU
qihx hwtk kI hwt anykw
jty su ng, ko krih ibbykw
28
ijn mihx DrI imTweI rUrI
kro iqhwvl pUpn pUrI
iPrihx mnuj jihx surn smwnw
pt BUKn pihry ibiD nwnw
29
puir rcnw ipiK kY mrdwnw

918

pw:-pwvhux

pw:-chAu,
PVWvdy ho

sony dIaW
jVy sohNy Qyvy pw:-ngn

pUVy
purS

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

919

hrKiq hY Aur mYx ibsmwnw


iek mwnv ky jwie smIpw
bUJo kOn nwm avnIpw?
30
pun ies puir ko nwm bqwvhu
muJ iFg srb ibRqWq sunwvhu
ikh ibiD hoiq iehW ibvhwrw?
jihx kMcn ky bny bjwrw 31
iqh nr nY suin bcn Aucwrw
bVw pRiszD hY
nwm srnpur pRgt Audwrw
qvwrIK Kw: ivc ies L cWdpur sHrnpur iliKaw hY aKIr pRsMg qy iliKaw hY ik
dyS bRhmW dy nwl lgdw hY iek cWdpur mYgnw ndI dy smuMdr ivzc imln vwly
itkwNy hY, ictwgWg qox Auzqr pzCox L ictwgWg qox nyVy smuMdr ivzc iek sondIp
twpU hY alb hY ik AuQox dI ieh Xwqrw hovy srnpur qy sondIp ieko gzl hY
pw:-kAul nYn
kvl nYn inRp rwjn rwjw

ijh sm dUsr koie n awjw


32
dohrw:

nhIx mol ikh vsqu ko, jo cwhiq


so lyiq
mDur asn jy hwt pr, prm
arQ siB dyiq 33
cOpeI:

dyS ibdySI jo ijh cwhI


ibnw muzl
dyiq ibhIn mol siB qWhI
hrKo mrdwnw bc BwKy
CuDw muJY, Bojn kI kWKy 34
prdySI mo ko liK lIjY
apno nwm bqwvn kIjY
suin kir mwnv bcn Aucwrw
Drm isMG hY nwm hmwrw
35
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

920

jo iezCw qv irdy mJwrw


ly dukwn qy Kwhu ahwrw
ieh TW krY n koAU -nWhI-
dyiq amolI jo ijh pWhI 36

dohrw:
mo ko dy inj hwQ sox, qb ly

kir kCu KwAux


ibn pCwN kox ly skox, mWgiq hOx
SrmwAux 37
cOpeI:

Drm isMG suin bYn Aucwrw


hOx lY dyvOx clhu ahwrw
hoiex aOr jyqy quJ sMgw
ly jwvhu iqn hyq inSMgw
38
iqh ky sMg kihiq mrdwnw
sMgI doie, krYx nihx Kwnw
qum cil kir muJ ko ly dIjY
CuDw Audr bhu dUr krIjY
39
as kih awgY kIn pXwnw
TWFy By iek jwie dukwnw
Drm isMG kih kY iqs qWeI
asn idvwXo syr aFweI 40
su pRsMn Kwvih mrdwnw
pIqw pwNI
Audr aGwie ipXo pun pwnw
bhur ngr ko iPr kir dyKw
BXo irdy ijh hrK ivSyKw
41
cqur GtI mihx srb inhir kY
SRI guru iFg gmno iPr muir kY
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

dyiK dUr qy SRI gunKwnI


mrdwny sMg boly bwnI 42
khhu ngr iks ibiD ko dyKw
muK pMkj so iKro ibSyw
Bro hrK sox ihrdw qohI
asn sMg iqRpqo bhu hohI?*
43
sunhu pRBU! kw krox bKwnw
kbih n dyKw ieh sm Qwnw
kMcn kI ngrI br mMdr
bny bnwey Bojn suMdr 44
skulI pUp iqhwvl pUrI
srb pwk rwKy ibiD rUrI
modk, urmy bhu imStwnw
nukqI awid aink pkvwnw
45

921

jlybI (sMsC, sKulI) pUVy kVwh


KwNy
lfU rsguzly imTweI
bUMdI

dohrw:

dy ibn mol ahwr ko, jYsI ruic


ijh hoie
eyk mnuj mo ko imlw, SuB suBwie ijs dw sI
ijh koie 46
cOpeI:

iqh Bojn bhu muJY idvwXw


ies ibiD muK qy vwk alwXw
-jyqy aOr ahYx quJ sMgw
iqn ahwr lY jwhu inSMgw47
mYx BwKI -hYx sMgI doAU
nihx Kwviq sMqoKI soAU-
ipRQmY iqRpqo Kwie ahwrw
pun iPr kY siB ngr inhwrw
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

922

48
suin XOx ibgsy dIn invwjU
kro Blw mrdwny kwjU
BXo qor mn Bwvn siB hI
bYshu gwAux Sbd ko ab hI
49
bYiT gXo bUJiq pun aYsy
ieh puir krm kriq nr kYsy
srb amoly suK ijn pwsU
jy ins bwsur kriq iblwsU
50
SRI nwnk kihx suin mrdwny
iehW n koAU JUT bKwny
Drmklw ieh Qwn ibswlw
srb dyS qy pwp inkwlw 51
siq sMqoK rKihx Aur DwrI
kriq nhIx mYQn nr nwrI
pRym qzkNI mwqR hI Bog hY ies qox
idRSit Bog kI iehTW rIqI
murwd lokW dy nyk clN hoN dI hY, ik
ibBcwr bI nhIx hY qy lok gRshq jqI
hn pw:-rIq
pw:-pRIqw

puMn ibKY siBihin kI pRIqI


52
mrdwny qb vwk alwXo
acrj hI ibrqMq sunwXo
siB hI rIiq nvIn bqweI
dyKI sunI n mYx ikh QWeI
53
gurU khYx acrj krqwrw
eykMkwr ibaMq apwrw
krqb
acrj hI siB cirq iqsU ky
smJ n awvihx irdy iksU ky

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

923

54
dohrw:

inky qox inky ikNky awkVdy hn

prmwNU sm dyiK nr, aPriq


hYx Aur mWih
ECy klw idKwvhIx, jrI jwq hoCy ihrdy ivc
Gt nWih 55
cOpeI:

klIkwl mYx ieh sm rwjw

lokW dy DrmI hoN dw ar dwnI hoN dw


qy jgHw jgHw jzg hoN dw kwrn eyQy
Kuhilaw hY ik rwjw DrmI hY qy Aus ny
ieh swrw pRbMD kr rziKaw hY

dUsr aOr n koAU swjw


{kvlnYn}

BUp spqds mwnihx awnw


DrmvMq gunvwn mhwnw 56
suin kir kihn lgw mrdwnw
ieh TW rhhu krhu gujrwnw
Qwn iblokhu vf rmNIkw
bno bnwXo Bojn nIkw 57
SRI guru khYx n hm kr mWhI
jihx krqwr iljwvih, jWhI
as kih qUSn qy jgsweIx
ijn ky drSn kluK nsweIx
58
spq idvs bYsy qihx bIqy
nwm ley ijh jm BY BIqy
dono kwl jwie mrdwnw
puir mihx jwcih Bojn Kwnw
59
ijh dukwn ky jwie agwrY
jwcy qy so asn KuvwrY
pUp pUirkw awid ahwrw
Kwie Kwie hY hrK apwrw

n, hukm

jwvWgy
pwp ns jWdy hn

pUVy pUrIaW

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

60
Drm isMG imilE iek idn qb
bUJiq Bw sMgI jo qv ibb
ngr ibKY dyKy kib nwhI
ikh qy ly Bojn so KwhIx?
61
hYx sMqoKI so nihx awvYx
BwAu sMg ly jwie q KwvYx
XOx n Kwiex rihx pOn ahwrI
bYiT rhYx so bw mJwrI 62
suiN kir Drm isMG icq Twny
-dyKy cihXy sMq mhwny-
pMj syr br Bojn lIno
guru imlny ihq awvn kIno
63
jihx bYsy bydI kuldIpw
cil kir phuxco jbih smIpw
dUsr sMig huqo mrdwnw
bMdy pd hY dIn mhwnw 64
rwKo Bojn gurU agwrI
achu sMq! ilhu Byt hmwrI
rwvr kI mihmw suin awvw
mhW moh bn ko qum dwvw
65

924

dovyx

mrdwnw boilaw

bVy moh rUpI jMgl L qusIx bn agnI


ho

dohrw:

Drm isMG ky dyiK kir, boly


krunw BOn
'ikh nY pTw ahwr iehu, khhu huMdy ho
ahhu qum kOn? 66
cOpeI:

kOn pRXojn ky ihq awvw?


srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

925

krhu srb ibrqWq sunwvw


hwQ bMid iqn bcn bKwnw
sunhu sMq jI! qum giq dwnw
67
spq idvs bIqy qum awey
ngr ibKY inj crn n pwey
ly kIno nihx Kwn ahwrw
bYs rhy Auidawn mJwrw 68
suin rwvr kI suD ies rIqI
pRym nwl
mYx awno Bojn Xuiq pRIqI
kvlnYn hY ngr Buvwlw
Drmvwn
inrmwn
ibswlw hMkwr qox ibnw
69
inj bl pr ko nhIx jnwvY
iksU rIiq sox ikh n duKwvY
siB ko jwnih awp smwnw
sihnSIl jnu krunw Kwnw shwry vwly suBwAu vwlw
70
dohrw:

BUp spqds awp hI, mwnihx ies


kI awn
nihx ikshUM sox kb khY, kir inj
jor mhwn 71
cOpeI:

achu sMq jI! asn punIqw


srb sunweI mYx inj rIqw
Bgq vCl boly muK bwnI
anbn ibiD hm nY pihcwnI
72
nihx Bojn hm ieh TW KwvYx
BUpiq mihx iek doK lKwvYx
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

926

jhW n doK hoiq hY koeI


qhW ahwr punIqM hoeI 73
Drm isMG suin bYn Aucwrw
hY inrdoK Buvwl hmwrw
kOn doK iqs mihx qum pwvAu
inj awnn qy hmihx bqwvAu
74
SRI guru BnYx doK ijs mWhI
so jwniq, nihx apr lKwhI
pr mn kI, ko jwnih gwQw?
XOx kih qUSn By jgnwQw 75
dohrw:

pd bMdn kir pun gXo, Drm


isMG inRp pws
'qRY aqIq awey iehW, sunhu SRon
ardws 76
cOpeI:

eyk ngr mihx Kwie ahwrw


dY bYTy Auidawn mJwrw
spq idvs By asn n kIno
mYx ly gXo qdip nihx lIno
77
khiq -BUp mihx doK lKwvYx
iehTW hm nihx Bojn KwvYx-
mYx bUJy so nhIx bKwnYx
khYx -ik inRpiq irdY siB jwnY-
78
kvlnYn suin kir ieh bwqI
socdw hY
hY ibsmwd guNiq bhu BWqI
clhu sMq dyKOx mYx kYsy
spq idvs ky bwhr bYsy
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

927

79
as kih Drm isMG ky sMgw
gmno Aur mihx drs AumMgw
Auzqm vsqu Byt ly hwQw
XoDw sicv bhuq ijh swQw bhuqy ispwhI mMqRI
80
dohrw:

bMdn kir bYTo inkit, rwj mwn


ijh nWih
kOn doK mm sMq jI! gurU khYx
pun qWih 81
cOpeI:

Bo inRp! qum jwniq mn aYsy

jy mwnv siB hmry jYsy


qO kox apn mnwvihx awnw
imtw n qumry mn qy mwnw
82
vfo kTn hY qijn hxkwrw
ijs nY gRs lIno jg swrw
jnm mrn bMDn ko dwqw
iesih jIqno ijh nr jwqw
83
so sUrw jg mihx prDwnw
krih ibjY pun moh mhwnw
iksy L nhIx kihxdw
BUp khY mYx khox n koeI
awpih awn mwin hYx soeI 84
qdip ij muJ mihx lKhu hxkwrw
dUr
krhu sMq jI! awp bdwrw
nwS hMkwr
guru kihx ikXo hwn jy mwnw
suDrsYn kI mwnhu awnw 85
qO hm jwnihxgy inrdoKU
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

928

jy qUM bcn mMn lvyx qW jIvn mukq


mnih ij bc hYx jIvn moKU
sqwrW (rwijaW) dw mYx mhwrwjw hW
-rwjn rwj spqds kyro-
ieh hMqw hiq krhu inbyro ies hMkwr L mwrky mukw idE
86

dohrw:

hrKiq Bw drSn prs, suniq


nryS alwie
'suDrsYn ky swn jo, khAu prOx kuzqy
iqn pwie 87
cOpeI:

prm pRsIdy pMkj nYnw


DMn DMn inRp Aucriq bYnw
jnk smwn qor vifaweI
iqskI syvw syviq pweI
88
as pRkwr jb suno rjwnw
kir sMsY XOx bcn bKwnw
pUrbly Bv kI suD jwnhu
qO sgro prsMg bKwnhu 89
iks pRkwr mYx syvw kInI
ikh ibiD jnk ibBUqih dInI
qum jo pUrn sMq ikRpwlw
imly ij mo ko Bwg ibswlw
90
suin kir boly SRI jgqySw
huqy kwl ijh jnk nrySw
sPwcMd qb nwm qumwrw
krih inRpiq kI syv apwrw
91
eyk idvs inRp igrw bKwnI
-ihm igr qt qy awnhu pwnI

pRsMn hoey

syvw syxvidaW (vfweI) pweI

jnm dI

mYL aYSrj idzqw jnk ny

sI smW

iknwry qox

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

qihx sIql hY qUrn jwvhu


lgI ippws n iblm lgwvhu92
suin awies ko kIn pXwnw
mg mihx ieh sMklp AuTwnw
-hOx ij huqo ikq dyS nrySw
as pRkwr kI kriq indySw
93
suK iblws ins bwsur jwsU
cihiq ju irdy mMgwviq qwsU-
XOx sMklp kriq mn mWhI
awno nIr jnk inRp jwhIx
94
ikXo pwn jl Aur hrKwXo
quJ sox BUpiq bcn alwXo
-mWg lyhu aiBlwK ju qyrI
dyAux pdwrQ qnk n dyrI95
sun qYx khw -n mo ko cwhU
kw mWgo inRp jI! qum pwhU-!
ntiq BXo nihx swc bKwnw
hY hdUr awnn Srmwnw 96
aMqrjwmI jnk nrySw
siB jwnI icqvo hY jYsw
quJ sox aYsy bcn Aubwcw
-qYx qo kIin ipRQm hI jwcw
97

929

qUM) igEx

awgw

pINw kIqw

twl mtolw kr igaw

dohrw:

mg mihx jb sMklp Bw, qb hI


jwcn kIin
hmqy hoiex ibswl inRp -as cMgw (a) bVw
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

930

pRkwr br dIn 98
cOpeI:

suin kir qYx bMdy dY hwQw


kho bcn BUpiq ky swQw
-awqm gwn hyqu mYx syvy
iqh qy rho n pwXo Byvy- Aus (awqm gwn) qox (KwlI) rih
igaw, (Aus dy Byd) nw imilaw
99
jnk kho kil kwl mJwrI
pUrn gurU imlihx iek bwrI
iqh qy pwvihx awqm gwnw
krYx jgq ky bMDn hwnw-
100
pihlW dw
kvlnYn pUrb prsMgw
suin kir ihrdy BUr AumMgw
{kvlnYn pUrblw pRsMg}
ijvyx jnk rwjw dy sRwpy awdmI qwry idKwey hn, iqvyx ieh rwjw jnk qox vr pRwpq
sI, ies L jo rwj iezCw PurI sI Aus dI aMS aMdrox kzFky jIvn mukiq krny leI
gurU jI Aus L imly qy gurU aMqrXwmI jy Aus L Aus dw pUrblw hwl nw dzsdy qW Aus
DrmI purK L inScw nhIx sI aw szkNw so awp ny iqRkwlg hoN krky Aus dw
pUrblw hwl dzs idzqw
pzCmI ivdw dy gwnIaW L jy swieMs dy nwm qy siqgur dy iqRkwlg hoN qy sMsw
Pury qW AunHW L AunHW dI huN dI ivzdw pVqwlnI cwhIdI hY, jo dUsry dy Kwl vwc
lYNw iszD kr rhI hY, (Telepathy) tYlIpYQI qy ies qox agy aWienstYn dI nvIx
kwF muqwlw krnI cwhIdI hY, ijnHW ny mYQymYitks (Mathematics) gNq ivdw
nwl iszD kr idzqw hY ik smW-smyx dy qRY Bwg-BUq, BivKq qy vrqwn dyS dI cOQI
lWB hY swfI smJ dyS (space) dy qRY pihlUaW dI jwNU hY, ies krky smyx L jo
asl ivc cOQI lWB dyS (space) dI hY, qRY tukiVaW ivc qzkdI hY jo sweIx lok
iekwgR iczq hoky (space) dyS dI cOQI lWB ivc gMmqw pw lYxdy hn AuhnW dy azgy
qRYey kwl iek cwdr vW KulH pYxdy hn
SRI gurU jI nw kyvl dyS dI cOQI lWB ivc AuT szkN dI iekwgRqw rKdy sn, sgox
Auh qW anq ivc mgn rihN vwly sy, AuhnW agy aYsy ikRSmy kuC gzl nhIx sn

pro jwie pg hY kir dInw


ibnY krI bhu BWiq pRbInw
10
qum qy apr imlY ko pUrw
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

ijn ky drSn Bw duK dUrw


clhu ngr mihx krhu pivzqRw
bYThu mMdr ibKY biczqRw
102
aink BWiq kI Ausiqq kir kY
awny ngr BwAu Aur Dir kY
jihx kMcn ko mMidr sohiq
mukqw kI Jwlr mnmohiq
103
bIc ruicr prXMk fswvw
qW pr SRI guru ko bYswvw
nwnw BWiqn syvw TwnI
inj kr sox inRp krih suhwnI
104
qihx icrkwl bsy jgqySw
awqm gwn inRpih AupdySw
srb rUp mihx eyk lKwXw
mn qy duqIaw BwAu AuTwXw
105
gRMQ bFn qy kIn smwsw
vfo pRsMg su Qor pRkwSw
Drmswl suMdr binvweI
kIriq hovn lgI suhweI
106
Bgiq pRkwS krI puir mWhI
ismrn lgy nwm duKdwhI
SRI nwnk kI syvw kirhIx
moh mwn mn qy prhirhIx
107
gmn qwr Bey gun aYnw
qb bolo bc pMkjnYnw

931

moqIaW

suhNI (syvw) kry

pw:-Aur qy duqIaw BwAu imtwXw


sMKyp

SoBw vwlI

dUr krdy hn
pw:-gmnq, gmnih
kvlnYn (rwjw)

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

932

mYx qo gmnox sMg qumwry


dyhu rwj pr apr ibswry iksy hor L bYTw idE
108
SRI gur boly sunhu Buvwlw!
rwj jog qum kro ibswlw
Twnhu sdw Dwn mn mWhI
mYx hox inkt dUr kq nWhI
109
bhu pRkwr kir DIrj dInI
cilny hyq qXwrI kInI
qb inRp prm pRym mYx BInw
jox jl hIn KIn hY mInw ibnw mzCI mr jWdI hY
110
kir nryS pr KuSI apwrw
awgY gmny moK duawrw
mrdwny bhu Kwie ahwrw
BXo puSt hoXo qn Bwrw 111 qkVw
dohrw:

ibaMq

clo sMig suK pwie kY, mihmw


lKI agwiD
kro Dwie pUrn abY, kiv SRI
gurU arwiD 112

ieiq SRI gurU nwnk pRkwS gRMQy pUrbwrDy kmlnYn pRsMg brnn nwm KSt
pMcwsmox aDwX 56

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

933

57. gurcrN mMgl mzky jwNw


56<< ipClw aiDawie qqkrw - sMKyp ilMk aglw aiDawie >>58
{18 twpUaW dy rwjy} 6..
{qusIx kON ho? dw Auqr} 28..
{bhwvldIn} 31
{iqMn pRkwr dw pVHnw} 33..

dohrw:

SRI gur crn qrovrM, sIql suMdr Cwie


qrovrM=klp ibRzC sMs. qruvru:

imRg mn ibSXwqp qpo hY, suiK qhW itkwie 1


ibSXwqp=ibKXawqp sMs. ivX=ivSy awqp=DuzpivSXW dI Duzp

arQ:
SRI gurU jI dy crn klp ibRzC (smwn) hn, (ijs dI) CwXw TFI qy suhNI hY,
ivSX (rUpI) Duzp (nwl) qipaw hoXw imRg (rUpI) mn (jy AuQy iesdI Cwvyx)
itk jwvy qW suKI ho jWdw hY
SRI bwlw sMDuru vwc
cOpeI:

sunhu gurU aMgd jI kQw


BeI jQw Aucrox pun qQw
kvlnYn ko dIno gwnw
awqm aMqr vihr idKwnw 2
jox akwS pUrn siB QweIx
as idKwie kir cly gusweIx
mMd mMd mg suMdr cwlI
cly jwiq giq dyx ju suKwlI suKzlI mukqI dyN hwry
3
rwh
pMQ ibKY bolo mrdwnw
ieh Qo rwjn rwj mhwnw
jWih pws aYSrj ibswlw
mwnihx awn srb BUpwlw 4
ahy aTwrihx twpU jyqy
iqn mihx rwj krihx inRp qyqy
siBihin ky muJ nwm sunwvo
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

934

dyS apr cil bhur idKwvo


5
suin kir boly dIn dXwlw
ipRQm huqo -cKkOl- ibswlw kvlnYn vfw
iSromeI
suDrsYn ab siB isrmOrw
Qwp dIn hm nY ieh TOrw 6
pRiszD
sunhu aTwrh nwm Aujwgr
{18 twpUaW dy rwjy}

(1) suDrsYn, (2) atkw, (3)

suKswgr
(4) mDur bYn, pun (5) swgr
sYnw
(6) nYn joq, jwnhu (7) suKcYnw
7
(8) mgnrwie, (9) asrw, (10)
pnwh pun
(11) suzD, (12) ibbykU, (13)
qurqrMg sun
(14) bwl isMG, (15) sMBwlk bhuduK bhudikSN sKI, dwqw (a)
ivnUk isawNw
bhuduK
(16) lwl aYn, pun (17) rwie
aYn liK 8
(18) kOl nYn qy awid aTwrW
BweI bwly dI khI jw rhI jnmswKI ivzc 18 nwm idzqy eyh hn:-kvl nYn, mDur
bYn, suDrsYn, suKcYn, asnwhw, sgr sYn, bIr bYn, lwl nYn, rwie aYn, suK
swgr, nwg prsrwm, atwk Gtkw, suD smwlkw, buD ibbyk bwlkw, nYn joq, bl
isMgr, qurq rMg, mgn rwie

kriq rwj siB isMD mJwrw


bUJn kIn bhur mrdwny
qum qo imly Qor inRp Qwny QoVIaW QwvW dy rwijaW L
9
apr nryS ij swgr mWhI
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

iqnhu iblokhu kYDox nWhI


jihx jihx jwvn rwvr kIny
qihx qihx siBihin gurmiq dIny
10
gurU khYx ab hm n pDwrYx
sihjy pRgtih iszKI swrY
ijqI Qwie hm Bgq ivQwrI
qihx qy apr lyihx Aur DwrI
11
cil ab quJy sumyru idKwvYx
srb iszD, jihx jog kmwvYx
aOr purK bhu rhYx mhwnw
ijn pRBu Bgiq krI suKKwnw
12
suiN sumyru jwvn inj kwnw
hwQ bMid bolo mrdwnw
mzkw bhur mdInw dono
kyqI byr suny mYx SRono 13
qurk qrIP kriq ijh BUrI
qW kI bnq bqwviq rUrI
rho su hm qy ikh idS mWhI?
irdy ibSy iblokn cwhI 14

935

PYlweI

Ausqiq bVI
pw:-bnwmq bnwvq
mrdwny dy idl dI aslI Bwvnw smJN
leI dyKo pUrbwrD dw aDwX 59, aMk
azT

srb BWiq smrzQ sujwnw


pUrn iezCw kro mhwnw
SRI pRBu jI! ijh TW qum cwho
ibnw iblm iCn mihx qihx jwho
15
suin kir boly SRI gur pUry
hm qy rho aiDk so dUry
ikqy brK mwrg ky mWhI
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

936

clq ibqIqY phuMcYx qWhI 16 awswm Xw bRhmw qox pYdl turky mzky
azpVnw brsW dw hI rwh hY

suin kir mrdwny kr bMdy


kihn lgo hy pRBU mukMdy!
ikqy brK ko gYl bqwvo
qihx qum inmK ibKY cil jwvo
17
pRBu jI! kIjY nhIx vlwAU
iqh dyKn ko bhu mm cwAU
jox qox kir kY awip dKwXy
muJ aiBlwKw pUr krwXy 18
as pRkwr ky suin kir bYnw
hY pRsMn boly gun aYnw
kho n mytihx qv mrdwny
clhu idKwvihx cwih ij Qwny
19
kih kir mzky idS pRsQwny
ijnky drsihx qy BRm hwny
BzKr szKr hY ijh jwgw

pl ivc
prcwvw, twlw

qyrw ikhw nhIx moVdy

czly

BzKr szKr qox murwd pzCmI pMjwb dy dzKN ruK qox hY, BzKr duawb isMD swgr ivc
fyhrw iesmweI l KW qox hyTW Aurwr vl hY, szKr iesy dI dzKN syD ivc isMD dyS
ivc hY murwd hY awswm qox gurU jI dzKN pzCmI pMjwb ivc aw gey qy isMD dy szKr
Sihr azpVy, ijQy mulqwn awid QwvW dy hwjI kzTy ho rhy sn, ieh wlbn krwcIEx
iszDy Xw krwcI qox sUrq qy sUrq qox mzky jhwZ cVHky jWdy huMdy hn sUrq mzky jwN
dI purwNI (bMdrgwh) sI

awey qhW inmK nihx lwgw


20
nIl bsqR ly pihr srIrw
kWK ikqwbih gunI ghIrw
AUcI kulih DrI nij sIsM
awsw hwQ ibKY jgdISM 21
gry jnyAU pwie ikRpwlw
iqlk kro suMdr pun Bwlw

bgl ivc Bwv gurU jI dy


topI
sotw
ieQox dIaW dohW QwvW dIaW cwry qukW do

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

sunhu gurU aMgd! rs BIny


kUjw muJih muszlw dIny 22
gr mihx sylI pwie ibswlw
bny su hwjI rUp ikRpwlw
kAuqk ihq iXh rUp bnwey

937

ilKq dy purwqn nusiKaW ivc hYn


iBzjy
lotw

SRI gur nwnk swihb jI ny jgq jldy ivc TF vrqwAuN leI keI vyr AudwsIaW
kIqIaW qy dySwtn leI inkly, iehnW simaW qy awp dw pihrwvw azfrI azfrI qrHW
dw huMdw irhw hY keI QweIx iliKaw hY pihlI AudwsI ivc awp ny iek bsqR aMbuaw,
iek bsqR icztw, iek pYr juqI, iek pYr KAuxs, gl KPnI, mzQy iqlk kysr dw
awidk riKaw dUjI AudwsI ivc pYrIx KVwvW kwT dIaW, hzQ awsw, isr rzsy lpyty,
bwhW jMGW rzsy lpyty, mzQy itzkw ibMdulI dw sI qIjI AudwsI ivc pYrIx cmVw aqy
isr cmVw, qy mzQy itzkw kysr dw sI cOQI AudwsI smyx pYrIx KAusW cMm kIaW aqy
cMm kI suzQN, nIly bsqR, hzQ awsw ikqwb qy kUjw awidk pws sn, mzQy itzkw ibMdI
kw; iesy qrHW ikqy ikqy gurU jI dy dySwtn smyx Bgvy kzpVy qy gly jnyAU pwey hoN jw
iZkr bI swKIkwrW ny iliKaw hY iehnW swry pihrwivaW qy iek nZr Pyrn nwl
iehnW dI azfqw dzs dyxdI hY ik gurU jI dy ieh vys Aus qrHW dy vys nhIx sn ijs
qrHW ik Kws Kws mqW vwilaW dy huMdy hn, ijnHW dy vyKN nwl hI pqw lg jWdw hY
ik ieh swD amkI sMpRdwie dw jW amky miq dw hY, ijhwik bYrwgI, sMnwsI, jogI,
ihMdU qy muslmwn awidkW dy azfry azfry vys Bys iehnW dy mq dw pqw idMdy hn
gurU jI dw hr sr ivc azfrw ilbws dzsdw hY ik AunHW ny koeI vys iksy mq dw
pRkwSk nhIx pihiraw BysW dI ivlKNqw qox mwlUm huMdw hY ik lokW dI qvzjo awpNy
vzl iKzcN leI, ijs qrHW hrdvwr jwky ihMdUaW L cVHdy pwNI AuCwldy vyK awp
lihxdy vzl mUMh krky pwNI AuCwln lg pey, ijs qox lok awp dy igrd aw iekzTy ho
pRSn Auzqr krn lgy qy gurU jI L SuzB iszKw dyN dw mOkw bNw idzqw sUrj gRhN
dy smyx kurCyqr qy mws (keI swKIaW ivc ihrn iliKaw hY) cwiVHaw ijs qox ihMdU
aw juVy iesy qrHW jgn nwQ ivc awrqI smyx bwkIaW dy KVoN qy awp dy bYTy
rihN, mzky ivc kwby vl pYr krky lytN qy mzkw Pyrn qox lokIx aw juVy qy gurU jI
ny EhnW Buzly BtikaW L Drm dy aslI qzq idKwky jIawdwn idzqw, iesy qrHW awp
dy ilbws dI adBuqqw vI lokW dI qvzjo L iKzcky ilawAuxdI rhI, ijs qox EhnW dw
klwn huMdw irhw kvI jI ny gurU jI dy hwjIaW nwl imlN dy smyx dy Bys dw iZkr
krdy hoey iliKaw hY ik jd gurU jI hwjIaW ivc aw bYTy qd:hwijn irdY eIrKw hoeI SRI gur sox boliq By soeI
muslmwn kY ihMdU aiheI? ibnw khy qy jwie n liheI
hwjI byK iqlk hY mwQy XW qy buJiq hYx quJ swQy 27
aDwX 75 aMk 26 qy 27 ivcox
ies qox spSt hY ik iksy vI dySwtn smyx awp dy hwjIaW vwly kpVy pwAuN qy awp
L muslmwn, jMU pwAuN qy ihMdU, jW iksy Kws rMg dw kpVw pwAuN qy Kws iksy
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

938

sMpRdwie dw smJNw Buzl hY, ilbwsW dw ieh vzKrwpn, qy do do qRY qRY qrHW dy ByKW dw
ieko vyly Dwrnw hI dzsdw hY ik ByKW L Auh mOl krdy sn jd krqwr pury aw
itky qW swry PkIrI Bys dUr krky swDwrN sMswrI kpVy pihn ley, kiv jI awp
dzsdy hn ik ieh ilbws kOqk ihq sn:XQw:
kAuqk ihq iXh rUh bnwey ihMdU qurk n jwq lKwey
ies aDwX dy aMk 23 ivc

ihMdU qurk n
jwiq
lKwey++
23
Bwv mulqwn awid SihrW dy lok kzTy
mulqwnwidk jy puir aOrw
hoey sn

hwjI imly huqy iqh TOrw


mzky jwn ijnihx aiBlwKw
insw gujwrn fyro rwKw 24
imil bYsy Qy ijh iesQwnw
iqn ky mzD gey gunKwnw
qbih muszlw mYx su ibCwvw
iqh pr bYsy duK bn dwvw
25
hwijn irdY eIrKw hoeI
SRI guru sox boliq By soeI
kOn dyS qy qum cil awey?
kOn nwm ab khW isDwey?
26
muslmwn kY ihMdU aiheI?
ibnw khy qy jwie n liheI
hwjI byK iqlk hY mwQy
XW qy bUJiq hYx quJ swQy 27
SRI nwnk jI bYn alwey
bygmpury dyS qy awey

duKW rUpI bn leI agnI rUp


hwjIaW dy

pCwiNaW nhIx jWdw


byK

{qusIx kON ho? dw Auqr}

ihMdU muslmwn jg mWhU


mYx hox dono kyr gvwhU 28
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

pzKbwd mihx AurJy kwcy


qij swco kUry mn rwcy
jlvw srb srIrn joAU
iqh ko Byv n jwnih koAU
29
hyq bMdgI bMdw awXo
iqh qij mwn moh lptwXo
qW qy nr gYvwn hvwno
siB ko AupdySk muJ mwno
30
as ibiD suin ky mn ibsmwny
-ieh qo boliq bol mhwny-
mulqwnih ko pIr qhW hI
nwm bhwvdIn Qo jWhI 31

939

mq mqWqrW dy JgVy
JUTy
pRkwS pw:-ijlvw

BUqnw pSU hY pw:-gYvwnh jwno

ijs dw

{bhwvldIn}

qrk sMig iqn bcn pRkwSw


ieh ikqwb jo qyry pwsw
ieh qo piF jwniq kY nWhI?
dyhu mXwnw jo ies mWhI arQ
32
suin kir SRI guru bcn Aucwrw
poQIaW dw
pFn ikqwbn qIn pRkwrw
{iqMn pRkwr dw pVHnw}

Ausqwn, goSq, mgZih, hzfI mws mgZ Bwv qzq


pun
ienky lCn Aucriq hOx suin
33
piF kir siB ko huzjq krnI
-Ausqwn- ies ibiD kI brnI
vzfw, pUjnIX
buZrk ho bYTn piT kir kY
iKjmq kirvwvn ihq Dir kY syvw
34
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

kir hMkwr bdY nihx kwhUM


-goSq- nwm kihq hYx qwhUM
piT kir ismrih nwm ij rUrw
siB mihx jwnih alhu ZhUrw
35
dYq hyq ky myto Jgrw
qjo hMkwr irdy qy sgrw
mwnih sIs udwie rZweI
-mgZ- nwm hY qWih khweI
36
suin so khYx kulih isr DwrI
ikh kwrn? muK krhu AucwrI
qb boly bydI kul kyqw
kulih Drn ko smJhu hyqw
37
CotI kulih vfI dsqwrw
iqh Dir qjo srb hMkwrw
hrhu eIrKw krhu iknwXq
Xwd udwie rKhu hr swXq
38
hoiq kulih ko muK XO aMqr
inj aMqr ko soD inrMqr
cwr qrk kI kulih bnweI
cwrox qrk dyiq smJweI 39
dunI surg suK doAU qrko

940

iksy L
pVHky
rzb dw pRkwS pw:-jrUrw
vYr moh
mrZI

kwrn
pgVI
sbr
hr GVI
topI dw mUMh ijvyx aMdrvwr L
iek rs
twkIaW, qrIZW
iqawg (a) twkIaW
sMswr qy surg dw suK dovyx qrk
kro, iqawgo
mwn qy moh ilpwiemwn nw kry

mwn ij moh ilpwie n Aur ko


suin kir hwjI bhur alweI
PnI rIiq krhu kox pweI? bwhW ibnW ansIqw colw
40
qb SRI guru nY bcn bKwnw

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

KPnI jwnhu Pn smwnw


murdw hoie su KPnI pwvY
gurU gor ky bIc smwvY 41
aMg ihlwie n awp jNwvY
inj hunrn ko irdY CpwvY
kir kY Zwhr aYb idKwvY
guru rjwie mMny suK pwvY 42
nwm hmwrw nwnk jwno
mzky ko ab ikX pRsQwno
suin siB hwjI mn mihx cInw
-ieh ihMdU ko bol pRbInw 43
imil kir hmry sMg mJwrI
kwby clo cihq mg BwrI
dy jbwb ies krihx inrwlw
BlI n bwq clih jy nwlw
44
XOx msliq kir boly bYnw
mMd n smJihx -ieh gunaYnw-

941

KzPN
gurU gor ivzc smwAuN dw Bwv aglIaW
qukW ivzc hY

rwh
vzKrw

slwh
mUrK nhIx sn smJdy ik ieh (gurU jI)
guNW dy Gr hn

mzky ky mg as iek Qwnw


ciF jhwZ pr kriq pXwnw
45
qihx jb klmw dyiq pFweI
qb jhwZ pr lyiq cFweI
ihMdu n klmw kriq Aucwrw
XW qy hm qy jwhu inrwrw 46
suin kir SRI muK sox muskwny
iqn sox aYsy bcn bKwny
koeI nwl nhIx awieaw
jnmo jb, ko sMg n awXo
mrny kwl n sMg isDwXo 47
awie iekylw jwiq iekylw
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

942

XO smJih mn hoiq suhylw


suin kir bs qihx rYn ibqweI
bhuro jb pRBwq hY aweI 48
AuiT kir hwjI pMQ isDwry
apn swQ qy pRBu htkwry
mrdwny sox bcn bKwnw
ihMdU ko qihx hoie n jwnw
49
rok
mzky dyKn mihx pRiqbMDw
khu ab ikh ibiD gmnox pMDw
huqy qurk sy pMQ pDwry
suin mrdwny bYn Aucwry 50
qIn lok ky ibKY n koeI
rwvr kO brjih mg joeI
ivcwry
qurk ij bpury kOn agwrI
qumry snmuK hYx bl DwrI 51
ikRpw Dwir muJ dyhu idKweI
nihx ivlwAu kIjY jgsweIx!
suin SRI muK qy ibgsy nwQw
nwQ (gurU) jI suN ky muskRwey qy SRI muK
boliq By mrdwny swQw 52
qox mrdwny nwl boly

quJih iblokn cwih jrUry


gwAu sbdu pRBu ky gun rUry
kriq siBin kI awSw pUrn
ly rbwb gwvhu ab qUrn
53
suin hrKo ihrdY mrdwnw
jMqR bjwie kIn muK gwnw
pRym sMg sur rwg bswXo
rIJ rIJ AUcI Duin gwXo 54
srb Sbd ko piF kir jb hI
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

gRIv invwie nmo ikX qb hI


isr AucO kir nYn pswry
dyK mzky kyr munwry 55
bUJiq Bw ieh kOn sQwnw?
ipiKaiq DOlr suMdr nwnw
kml bdn suin kir iqh bYnw
ibgsiq boly SRI gunaYnw 56
mzkw awvw Zwrq qyrI
cihq ju mn, AuiT, lIjY hyrI
hrKw suin kir, Bw mn Bwvw
ihq dyKn ky icq llcwvw
57
mrdwny ky icq kI jwnI
AuTiq Bey qb hI gunKwnI
mMd mMd pd suMdr cwlI
bYTy jwie smIp idvwlI 58
hwjI byK kry iqh Qwey
kIny awsn gurU suhwey
iqh iCn sbd bsMq mJwrw
Auic sur sox ikX gwn Aucwrw
59

943

nmskwr

idKweI idMdy hn mhzl

XwqRw asQwn

dIvwr dy

pw:-AUcI sursox gwn Aucwrw

sRI muKvwk
bsMqu ihMfolu mhlw 1 Gru 2
@ siqgur pRswid
nAu sq cAudh qIin cwir kir mhliq cwir bhwlI
cwry dIvy chu hiQ dIey eykw eykw vwrI 1
imhrvwn mDusUdn mwDO aYsI skiq qumwrI 1 rhwAu
Gir Gir lskru pwvku qyrw Drmu kry iskdwrI
DrqI dyg imlY iek vyrw Bwgu qyrw BMfwrI 2
nw swbUru hovY iPir mMgY nwrdu kry KuawrI
lbu aDyrw bMdIKwnw aAugN pYir luhwrI 3
pUMjI mwr pvY inq mudgr pwpu kry kuotvwrI
BwvY cMgw BwvY mMdw jYsI ndir qumwrI 4
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

944

awid purK kAu alhu khIaY syKW aweI vwrI


dyvl dyviqaw kru lwgw aYsI kIriq cwlI 5
kUjw bWg invwj muslw nIl rUp bnvwrI
Gir Gir mIaw sBnW jIaW bolI avr qumwrI 6
jy qU mIr mhIpiq swihbu kudriq kAuN hmwrI
cwry kuMt slwmu krihgy Gir Gir isPiq qumwrI 7
qIrQ isMimRiq puMn dwn ikCu lwhw imlY idhwVI
nwnk nwmu imlY vifaweI mykw GVI smwlI 818
dohrw:
nO KMf aO sq dIp

jo cOdih purI, bnwie


qIn gunw, chu byd, kir
rwKI rcn rcwie 60
chu jug ky dIpk cqr
kriq Aujwlw byd
bRhmy kI rzKw nimq
mDukYtB idX Cyd 61
Gr Gr lSkr agin jo
Drm rwie iskdwr
DrqI QwpI dyg kir
siBsY dyiq ahwr 62
krm BMfwrI sy Bey
js krih qs dyj
iqRSnw mYx mn ibgr kY
sdw Kuawr rhyj 63
ibn sxqoK qm bMd mYx
aAugN pwp krMiq
pir hYx mugdr jmihx ky
hY sjwie duKvMq 64
iPro smW ab aOr ibiD
syKW vwrI awie
awid purK ko alh kih

cOdW Bvn
iqMn guN cwr vyd
cwrox cwr
cwnNw
dYxq dw nwm nwS kr idqw
srdwr
lgr
pw:-aDwr
lWgrI
jYsw qYsw idMdy hn
rihxdw hY
dI kYd ivc
Drmrwj
duK vwlI
muslmwnW dI iek kOm

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

dyvl kr lgvwie 65
kUjw bWg invwj kI
rIiq clwnI aOr
jIan ko mIaW khYx
as bolI siB TOr 66
inrMkwr krqwr ab
hY bYTo ies aMg
aYsI kudrq iks ibKY
kir htwie qum sMg 67
imlY idhwVI moih ko
cil awXo qum pws
qIrQ isMimRq puMn siB
idhu ihMdn suKrws 68
nwm vfweI dIjIey
mo ko SRI krqwr!
ihMdn ko iQr Drm hY
kwrj XhI hmwr 69
ies pRkwr ko Sbd suin
mzky bwsI lok
hwjI ieh miqvwn vf
BwKihx drs ibloik 70
sIDw awn cFwveIx
kyiqk krihx slwm
bYsy sujs bKwnhI
hYx ibswl gun Dwm 71

945

mMdrW qy msUl lw idzqy


lytw (vuZU vwsqy inmwj
sMswrI jIvW

ies pzK ivc


quswfy nwlox
mYL
Bwv vwihgurU pws

atzl
kMm
mzky dy rihN vwly
akl vwlw
kihxdy hn dyKky
rsd
js krdy hn

ieiq SRI gur nwnk pRkwS gRMQy pUrbwrDy mzky mwrg pRsMg brnn nwm
spq pMcwsmox aDwX 57

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

946

58. sMq mMgl mzkw, jIvN pRsMg


57<< ipClw aiDawie qqkrw - sMKyp ilMk aglw aiDawie >>59

dohrw:

SRI gur Sbd kmwie ijn, jIqy pMc ibkwr

Sbd kmwie=Sbd dI kmweI krky, azTy pihr vwihgurU dw nwm jpky ar iqs ivc
rs pRqIqI krky pMj ibkwr=kwm, kRoD, loB, moh, hMkwr

iqn sMqn ko bMdnw, isr crnn pr Dwir 1

arQ:
ijnHW ny SRI gurU (jI dy) Sbd dI kmweI pMjW ivkwrW L mwrky kIqI hY, iqnHW
sMqW dy crNW pr isr Drky (myrI) nmskwr hovy
SRI bwlw sMDuru vwc
kibzq:

suno gurU aMgd jI awgy pun kQw


ab
bYTy jgqyS koAU GtI iqh Qwn
hYx
dInn ky dwnI boly bdn qy bwnI
qb
dyK mrdwny jW ko cwihiq mhwn
hY
'SRI pRBu punIq! ieh cwrox ids
BIq
krYx khUM mYx pRqIq, siB qurk
ajwn hYx
kYsI ieh rIiq, kW ko pUjYx kir
pRIq nr?
mo ko qo anIq sI Puriq pwjvwn
hY 2
'dyKo mzD jwAu jYso bno hY
bnwAu XW ko
bYn suin clo mrdwnw hulswie
ky
gXo jb pOr qhW bYsy hYx mujOr

GVI

kMD mrdwnw boilaw

pwj vwlI
aMdr gurU jI boly

drvwjy pujwrI

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

khYx eIhW kir kwj joAU awgy krYx


jwie kY
hOx qo hOx qurk, mo ko awgy kox
n jwin dyho?
drs prs hit awvox suK pwie
kY
dyKn rjwie nhIx hm hUM qy
jwie qhW
awKYx doAU bWDYx kr bMdYx sIs
nwiekY 3
aYsy suin bYn murJwno, hit awXo
iFg
gurU muskwny mrdwny dyKo Qwn
ko?
khY nhIx jwn dyihx kYsy dyKox
jwie qhW
jwiex ij mujOr nYn bWDY fIT hwn
ko
sMg qum awey, ibnw dyKy ieh
jwvYx ab
rhY pCuqwvo Byd hoie n lKwn
ko
Pyr kb dyKox jy n ab dyKo jwie
pRBu! mo ko idKrwie pun kIjY
pRsQwn ko 4

947

mYx qW hW

dyKN dI
asIx qyrIaW azKW bMnH dyxdy hW hQ
joVky isr invw lY (ieQox hI)

nZr, azKW Bwv dyK n sky

Byd dw pqw nw lgU

sYXw:
dyKn cwih ibswl ieqI quJ

jwie ipKo abky mrdwnw!


dyK skYx nw mujwvr qoih kO
aMqr jwhu inSMk, sujwnw!
awies Dwir leI isr pY
suin bYn, vfo mn mYx hrKwnw
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

948

aMqr qWih pRvyS krw


siB aMD Bey nihx kwhUM lKwnw
5
sYXw:

aMqr jwie kY dyKiq kw


-iek pwhn mUrq BUr DrI-
qUSn ho inksw qb hI
iFg awXo qbY jihx bYTy hrI
bUJiq By mn ko ju mnorQ
pUrn kIn abY kI brI?
kYsy iblokn kIn kho?
mrdwny qbY gur sox AucrI 6

pzQr dw vjUd
pw:-qhW, jbY

dyiKaw iek pzQr hY


kibzq:
kCU nihx qhW iek pwhn hY lhw

vf
XW ko jo pRsMg mo ko BwiKkY
sunweIey
BXo kYsy Qwn jW kI mwnqw
mhwn?
nhIx dyKiq drs, kox hY nYn nyqR bMd krky
mUMd jweIey?
qurk kihiq -buq pRsqI n kIjY
kibXW ko aiBKykiq hYx sBY isr pUjn krdy hn
nweIey
jwniq ho sBY ibiD, dXw kIjY
dXwiniD!
iriD isiD dynhwr! sMsY ko
imtweIey 7
kibzq:

Cupwieky

SRI gurU alwiex pwj rwKiq


durwie ieh
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

949

awid kY pRsMg khox soAU suin pihlW dw


lIjIey
Aumw arDMg jW kI pUrb pwrbqI iesqRI pihly iSvilg
ipnwkI ilg
Dro ieh TOr ibKy kbY ko kdy dw
lKIjIey
iSv purwN ivzc 12 joqI ilg dw iZkr hY ihMdUaW dw ivSvws hY ik ienHW joqI
ilgW ivcox iek ilg mulk arb dy mzkw nwm Sihr dy mMdr kwbw ivzc riKaw hY,
ihMdU kihxdy hn ik ieh pRwcIn smyx qox iSvjI mMdr sI huN muslmwnW ny awpNw
pUj asQwn bNw ilaw hY, qy iSvilg ajy qk AuQy mOjUd hY ieh gzl muslmwnW
pRqI jugq dy FMg ivc ilKI jwpdI hY gurU nwnk dyv jI dI AucwrI bwNI dzsdI hY
ik AuhnW dI guqgU horvyx FMg dI huMdI sI ieh asl ivc kiv AukqI smJNI
cwhIey siqgur jI dw Aucwr ieh nhIx ho skdw
kwby dw ieiqhws qy qvwrIKy ieslwm ivzc vriNq hY ik kwby ivzc sMig asvd,
nwm dw iek pzQr ies asQwn dy bNn dy smyx qox cilaw awAuxdw hY ieh pzQr
kwly rMg qy aMfwkwr Skl dw, ijhI ik amUmn iSvilg dI Skl huMdI hY, kuJ Ausy
qrHW dw hY iliKaw hY ik kwbw iek vyr ifzg ipaw sI qy jd nvyx isry hZrq
muhMmd swihb dI jvwnI dy idnW ivzc bNn lgw qd ies sMig asvd dy rzKy jwN
bwbq mzky dy lokW ivc JgVw ho ipaw, hr iPrky dy awdmI awpNI hzQIx ies L
rzKNw cwhuMdy sn aMq L hZrq muhMmd swihb ny awpNI hzQIx ies L kwby ivc
riKaw hzj krn gey hwjI jd kwby dI pRdzKNw krdy hn qd ies L cuMmdy hn qy
ies L idzqy boisaW dy kwrn awpNy pwpW dI nivrqI smJdy hn ieh vI rvwieq hY
ik ieh pzQr pihlW icztw sI pr lokW dy bosy dyN nwl EhnW dy pwpW dw Bwr cuzkky
kwlw isawh ho igaw hY kwby ivzc kdy 360 buzq huMdy sn muslmwn bI mMndy hn
qazjb nhIx ik ieh sMig asvd koeI qdox dw srdwr buq hovy ilg dI pUjw nw
kyvl ihMd ivzc blky aksr buq pRsq kOmW ivc iksy n iksy Skl ivc rhI hY
swry buzq kzFky iek pzQr L rzK lYNw qy bosy dyNy qy Aus L ieMnW asr pZIr
smJNW ik pwpW dy Bwr nwl rMg bdldw hY, ieh buq pRsqI dy bkIey jwpdy hn jo
buqiSknW dy Kwl mMflW ivzcox BI qKqhIn nhIx ho sky
mMdr nw koAU eIhW huqy Auidawnw jMgl pw:-mWhI

mWih
bno jYsy Qwn qYso Aucrox
sunIjIey
BXo ies dyS bIc Kunkwr BUp rwjy dw nwm (a) KUnKwr Zwlm rwjw
eyk
qurkn pzK ibKY gwFoeI jnIjIey bVw pzkw jwNo
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

950

8
dohrw:

mhWdyv ko ilg iqn, dyKiq irs


Aupjwie
inj syvk ko iev kho -dIjY
dUr AuTwie- 9
kibzq:

Byjy jb dws, BeI pwvk pRkwS


bhu dyS aO ibdyS dwh lwgo hY
acwnkI
ngr agwr bIQI cOhty bjwr
jry
AUcI rjDwnI BUp hUM kI siBhwin
kI
aYsy so pRqwp pyiK hwQ jor TWF
Bey
irdy qy ibswrI joAU huqI rIiq
mwnkI
bMdY bwrbwr bhu ibnqI bKwin
bwnI
dws BXo awie pd ghy inj
pwn kI 10

agnI
swV
Gr glI cOxk sVy
rwjy dI nwS kIqI

hMkwr dI
kihky
crn PVy awpNy hQIx

kibzq:

BeI jb rYn qW sox supny mYx khy


bYn
-iesI TOr myro Bl mMdr
bnweIey
jwie nYn mUMd mzD, hoiex siB aMdr
kwj iszD
kro ij n aYsI ibiD, vfo duK
pweIey-
BeI jb Bor binvweI ieh TOr
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

951

inRp
mMdr hY suMdr sQwn suKdweIey
ibnw bWDy nYn jwie aMD hHY, dyKy
lKwie nWih
qb hI sQwpnw ko kIin ieh
gweIey 11
sYXw:

iSvjI

hY blvwn mhyS bfo


binvwie Blo ieh Qwn mhwnw

SRI gurU nwnk dyv jI dI bwNI buq pRsqI dy ivruzD hY, XQw pwQru ly pUjih mugD
gvwr kvI bI buq pRsq nhIx ho skdw hY ik ieh vwrqw awKypk hovy Xw suNky hI
ilKI geI hovy
ieSnwn
aMqr mzjn qWih krwviq

awviq bwhr nIr Frwnw

pwNI dw bwhr awAuNw qdox Bwvyx hovy, jdox sMig asvd aMdr Diraw sI, huN sMig
asvd dIvwr ivzc gifaw hY qy pwNI nwl mzjn dw irvwj bI nhIx iesy qrHW azKW
bMnHky aMdr jwNw kdy hosI pr huN ieh irvwj nhIx hY

lY kr mYx hj awin krYx


ieh jwniq hYx siB doK imtwnw
bwqW
XOx suin kY siBhI biqXW
pun bYn BnY gur sox mrdwnw
12
sYXw:
hOx nihx aMD BXo ipKqy

dyKN nwl

iek aOr sMdyhu su dyhu imtweI


ihMdU ko kwPr kox AucrYx
Xih jwniq hYx inj qy lGuqweI
SRI guru bYn Bny qb hI
Xih awp hI kwPr, aOry
bqweIx
SRI krqwr dXw quJ pY
nihx aMD BXo ieh TOr idKweI
13
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

952

dohrw:

mrdwnw ibgso suniq, bYiT rhy


iqn TOr
ies pRkwr bIqo idvs, kihqy
jg isrmOr 14
sYXw:

rYn BeI pun awin jbY


iqh Qwn ibKy gur kIno hY fyrw
dMB dhy ijh soie rhy
iqh DOl idSw ikXy pwvn
pYrw
jwmnI jwm rhI jb hI iek
jIvN nwm muzlW iqn hyrw

ijs ny pKMf nwS kIqy Eh sOx rhy


Aus mihl (kwby) dI qrP krky
pivzqR crN
rwq pihr?

{jIvn kwZI}

JwVU
Pyrn ko bFnI qihx awviq
kRoD krw bhu bYn kTorw 15 pw:-ko tyrw

mlUm huMdw hY ik jIvN ihMdI msulmwn sI ijs qrHW ihMd dy keI ihMdU awpNy inScy
anuswr klXwn arQ hrdvwr, bnwrs, pRXwg qy mQrw awidk asQwnW qy iZMdgI
dy idn kztN leI jw bYTdy hn ies qrHW jIvN ny awpNy inScy anuswr mzky jw
invws kIqw sI qy AuQy JwVU dI syvw krdw sI ruknl Xw rukndIn leI dyKo tUk
iesy purbwrD dy aDwX 59 aMk 36 dI sPw 636. jd SRI gurU nwnk dyv jI mzky
gey qdox jIvN aZmq vyKky kMibaw, awlm szdy, arb dy muslmwnW dy inruzqr hoN
qy ienHW dohW (jIvn qy ruknl) ny ihMdI hoN krky qy ihMdU Drm dy jwNU hoN krky
gurU jI nwl crcw kIqI, pRMqU mzky ivzc hoeI goSt dzsdI hY ik ieh donox vI inruzqr
ho gey ienHW dy inruzqr hoN smyx pIr bhwAuzdIn, Aus kuqubudIn, jlwldIn,
kmwldIn qy SwhsrP, lwljqI awidk muslmwn PkIr jo awpNy Zuhd qy qkvy dy
kwrn ihMd dy muslmwnW ivzc pUjnIk mMny jWdy sn, pws bYTy bol AuTy qy AuhnW vI
ihMdU mq pr SMkw kIqIaW, prMqU gurU jI dw mq ihMdU qy muslmwnW dohW qox azfrw
sI, ies krky ienHW iemwmW dIaW ihMdU Drm bwbq dzsIaW KwmIaW koeI asr nw pw
skIaW, ijs qox iehnW L vI gurU jI dI gOrvqw azgy isr JukwAuNw ipaw
mwrI mUrK ny
dohrw:

lwq pRhwrI pRBU ko, jIvN aiq


miqhIn
bhu boliq durbcn ko, aor nrn jwNky
sm cIn 16
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

953

kibzq:
ikqhUM qy awey, ko hY, mq

anjwn qyrI?
mMdr rsUl idS crn pswry hYx ikAux) PYlwey hn
kOn hY iemwn qyro, ihMdU kY qurk bolo
tyro?
AuiT ky inks, idn qoih duKvwry
hYx
aYsy Qwn kOn kwj awXo qYx inlwj Bzj jwh
dOir?
jwnI n isPq jo muhMmd ibswry
hYx
SRon suin bYn, gun aYn giqdYn
boly
cliq cliq mg, pg hm hwry
hYx 17
kibzq:

ibawkul

cly pMQ, BXo SRm, Qwk Bey


ibhbl
koAU suD rhI nihx, pYr ikq
kIjIey
BXo anjwn doS, XW qy kIjY Qoro
ros
aYso ab kIjY mm crn ghIjIey
AuiTny ko jor nWih, XW qy khox
quJ pwih
aYxco inj hwQ sMg aOry idS iKzcy
kIjIey
awey prdySI, nihx jwnYx hm bwq
aYsI
jYsI BwvY qYsI kir iczq mYx n
KIJIey 18
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

954

dohrw:

ijq idS nhIx Kudwie Gr, qYx


jwno mn mWih
krhu mulwny iqq idSw, brjiq
quJ ko nWih 19
kibzq:

muzlW irs kInI gih lIno hY crn


gur
bl sox GsIt aOr idSw Brmwey iPrwey
hYx
kwbw sMg clo, nIr nOkw ijm nwl pwNI ivzc byVI vW
hlo
qb BXo iQr jwie ijq crn
suhwey hYx
{iPiraw mzkw..}
kwby dy iPrn qox keI muslmwn kihxdy hn ik ieh gzl iks qrHW ho skdI hY ik
kwbw gurU jI dy crNW nwl iPiraw hovy, pRMqU muslmwnW dIaW pRmwNIk pusqkW ivzc
ajyhIaW AudwhrnW imldIaW hn ijnHW ivzc kwby dy awpNI asl jgw qox ihzlN
juzlN L mMinaW hY hZrq iebn arbI awpNI ilKiq PqUhwq mkIa ivc ilKdy
hn ik ienHW ny kwby bwbq awpNy idl ivc kuJ aXog Kwl kIqy, jd ieh kwby dI
pRdzKNw krn lgy qd ienHW ny qzikaw ik kwbw awpNIaW nIhW smyq awpNI jgw qox
AuT ky awkwS vl tur ipaw hY, qy kwby ny inScw kr ilaw hY ik myry qy ifgky mYL
mwr dyvy kwby ny mYL aYQox qk ikhw ik azgy aw mYx qYL dzsW ik qyry nwl kI slUk
krdw hW mYx frky kwby dI AusqqI kIqI, ijs qox Auh muVky awpNI aslI jgw qy
aw igawvyKo iesrwir SrIaq dUjw ihzsw pMnw 74 iesy qrHW nwl iek hor rvwieq
hY ik rwiebW (rwbIaw) jd dUjI vyr hzj krn geI qd jMgl ivzc kwby L awpNy
swgq leI awAuxdw vyiKaw qy ikhw ik mYx qW udw L cwhuMdI hW, udw dy Gr L kI
krnw hY, jyhVw myry vl iek igzT turky awvygw mYx Ehdy vl iek gZ vDWgI, mYx
kwby L kI krW, kwby dy jmwl qox iks qrHW KuS hovW ies qox azgy iliKaw hY ik
hZrq iebrwhIm aDMm mzky gey, Kwnw kwbw L awpNI QW Auqy nw vyKky hYrwn ho
gey ik hYx! ieh kI Gtnw ho geI hY, Swied myrIaW azKW ivzc Kll aw igaw hY
akwS bwNI hoeI ik qyrI nZr ivzc Prk nhIx ipaw, kwbw iek kmZor qIvIx dy
swgq leI igaw hoieaw hY jo ies pwsy aw rhI hYqZkrwqul aOlIaw sPw 62 ieh
ilKq qy rvwieqW dzsdIaW hn ik kwby dy awpNI jgw qox ihzlN juzlN, awpNI QW
Czf jwN awidk qox muslmwn ienkwr nhIx kr skdy gurU jI dy crNW dy Pyrn dy
nwl kwby dy iPrn dI gl L qW nw kyvl iszK qy ihMdU blky muslmwn qk azKIx vyKI
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

955

gzl dI qrHW mMndy hn ijhw ik mOlwnw abdulrhIm swihb ibsiml PIroZpurI


awpNI iek pusqk ivzc gurU jI dy mzky jwN dw iZkr krdy hoey gurU jI dI Auzcqw
dzsky ilKdy hn:qU voh kabw hY ik kaby ny kIaw qyrw qvwP
Zwihro bwqn iqrw mwindy aweInw hY swP

hto jb dyKo, ijq pg iqq


kwbw gXo
mUF mq ibsm, n kCU jwn pwey
hYx
hwQ ibKY pwie jox jox hoiq su
fulwiemwn
qox qox DO sMg su munwrn kwbw munwiraW smyq
fulwey hY 20
sYXw:

ljiq hoie gXo qb jIvN


Byd ko jwniq hY n gvwrw
Coir dey pd, kwbw BXo iQr
mMdmqI ikX kRoD apwrw
koAU cly n jbY bs qW iCn
BUr kTor hY bcn Aucwrw
qUrn bwihr ko inkso
rihby ihq lwAu n Qor avwrw rihN vwsqy QoVI fyr
21
dohrw:

sc bqwAu qUM kOn hY? ihMdn jYsI


rIiq
muslmwn ikAux kr skY, jo aYsI
ibprIq 22
subih vKq ikX sYn ko, jwniq svyr vyly sONw kIqw
nhIx invwj
ikh qy awie gvwr qUM, nihx
iemwn kI lwj 23
AuiT bYTy SRI gur qbih, sumqI
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

956

dyin ibswl
nIkI krn invwj ko, kihx Slok
qihx kwl 24
sRI muKvwk
m 1
pMij invwjw vKq pMij pMjw pMjy nwAu
pihlw scu hlwl duie qIjw KYr Kudwie
cAuQI nIaiq rwis mnu pMjvI isPiq snwie
krNI klmw awiK kY qw muslmwNu sdwie
nwnk jyqy kUiVawr kUVY kUVI pwie 3
kibzq:

bYn suin aYsy bs cliq n kYsy


kCu
muzlW BwKY kwPrw! kox kuPr khy
alwveI
azlw L n jwnYx n rsUl ko pCwnYx
koAU awvY arbMg ab qo ko mwir aVb awdmI
jwveI
swco mm bwk jwin qUrn pXwn
kIjY
hwjI byK Dro hwjI FMg n
idswveI
Byd siB jwno ihMdU jnm pCwno
qyro
awXo ikh kwj nihx isdk
kmwveI 25
sYXw:

svyr iqsL pw:-Bunswr

Bor BeI iev qWih ko boliq


awviq By pun aOr mulwny
kwbw
ipiK DOlr awn sQwn BXo
-ikh kwrn qy? - Aur mYx
ibsmwny
imil ibRMd Bey iek TOr jbY
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

957

qb jIvN jwie kY bYn bKwny


iek kwPr rYn ko sYn ikXy
pg kwby idSw apny Tihrwny
26
sYXw:

mYx bhu bwr htwie rho


jb mwny n bYn ghy pg doAU
kIn GsItn jor ky sMg
kry idS dUsrI mYx qb soAU
dyKo jbY iPr DOlr ko
swhmNy
iqh pYr idSw ko snmuK hoAU
mMqR pRbIn, ik jMqRn kIn
ibswl klw mYx ikDox ieh koAU bVw krwmwq ivc
27
dohrw:

iqhkI suiD nihx moih ko, clhu


ipKhu ab qWih
ihMdU jnm ik qurk ko, ab lg
jwno nWih 28
kibzq:

suin kY muslmwn mn ibsmwny


siB
krunw inDwn ky smIp cil
awveI
pIr jy mulwny kwjI pzK mYx mhwny
huqy dyiK dyiK kwby Er irdy
ibsmwveI
bYTy awin cwro idS bujrk boly vfy bZurg
qb
ihMdU ik qurk qum rho ikh
QwveI?
rIiq n muslmwn kwby idS pYr
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

kIny
suno gurU nwnk
alwveI 29

dohrw:

Slok

958

ko

sRI muKvwk
sloku m 1
imhr msIiq isdku muslw hku hlwlu kurwNu
srm suMniq sIlu rojw hohu muslmwNu
krNI kwbw scu pIru klmw krm invwj
qsbI sw iqsu BwvsI nwnk rKY lwj 1

rukndIn kwjI huqo, suin so bYn


alwie
'mwniq ho kYDOx nhIx, pYkMbr ij
Kudwie? 30

dyKo tUk aDwX 59 dy CzqIvyx aMk dI


sPw 636

sYXw:

SRI guru nwnk bYn Bny


drbwr Kudwie ky kyqy agwrI
hwQ so bWDy Kry hYx pYkMbr
kyqy hYx pIr aO SyK swlwrI
kyqy ahYx iskdwr qhW
iqn kOn ignY, ignqI iqn
BwrI
jyAU hdUr Kudwie rhYx
iqn ko n skY kir ko htkwrI
31

awgU
srdwr
AuhnW dI

iqnHW L koeI rok, mnwhI

dohrw:

ijnih Kudwie ibswirE, awvihx


iqnky hyqu
Blo pMQ idKrwie kY, jwvihx
apn inkyqu 32
ab qum rwh ipkMbrI, BUl gey
miqmMd!
pzK bwd Aur mYx Dro, jwhu nrk
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

959

jmPMd 33
ab dyvOx smJwie mYx, mwrg Blo
bqwie
jy nihx mwnhu qWih ko, prhu
nrk mihx jwie 34
suin kir AUcy bcn ko, bUJn lgy
iemwn
ihMdU vfw ik qurk hY, kirXy
awp bKwn 35
klw idKweI vfI qYx, pUrb iknhu krwmwq
n kIin
crn sMg kwbw iPro, mihmw vzfI, BwrI
jwnI pIn 36
kibzq:

aYsy suin bYn boly gurU gun aYn


qb
pMc qzq swjy siB dyh iek swr
hI
nYn kwn nwskw bdn kIny eyk muK
hUM sy
ikRXw sm BeI hwQ pwv ky
mJwrhI
dySin ky Bys ko pRBwv Dir irdy
mWih
pzK bwd gwFy hY ky JgrYx gvwr JgVdy hn mUrK
hI
nwm ilv lweI jwihx, aiDk
vfweI qWih
jwin kY srUp inj AuDrY sMswr
hI 37
dohrw:

Bly aml kIey ibnw


srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

960

jWih nrk ko doie


{amlW nwl inbyVw}

dyih rhY eIhW prI


jb lyKw qihx hoie 38
Dn, kutMb, ar krm jy
qIn nrn ky mIq

ihswb

{jIv dy iqMn imqR}

jb lO Gt mYx pRwn hYx


qb lO Dn kI pRIiq 39
jwro gwfo qn nhIx
qb lO kutMb snyh
bhur n koAU sMg hY
smJ Bly Aur lyih 40
qIjo imzqr krm jy
sMgI sd hI jwn
jhW jwie Pl dyiq qihx
XO n hoie kib hwn 41
qW qy sMg sdIv jy
krhu su krm spRIiq
bwd pzK qij kY srb
lKhu eyk hir mIq 42

swiVaw dibaw

aYvyx nwS

kibzq:

BRm jW ky qn, nhIx BXo inrml


mn
dwvy bWDY pzK hUM ky rihq dwvy pzK qox rihq pw:-ricq
sMswrhI
ihMdU ik qurk kOn jwniq smwn
jOn
BRm ko ibdwr Aur dyKYx eyk swr dUr krky
hI
rwm so rhIm hY alwh so akwl
rUp
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

961

jwinXy Kudwie soAU eyk eykMkwr


hI
mUF nhIx pwvYx Byd bwd ko rcwvYx
inq
pwiex duK BwrI jwiex nrk mJwr
hI 43
kibzq:

aYsy suin bYn gurU nwnk ko invyx


siB
aYxcy jox pnc ko DnuK inv
jwiq hY
Bey mn dIn so Kudwie dyih cIn
pd bMdnw ko kIin jb dyKI
krwmwq hY
kml bdn ibgsiq hrKwiq icq
moh ky inkMd dyKw Bwnu prBwq
hY
syvYx ihq lweI, cMcrIk jox
luBweI
Aur jwny -giqdweI ey crn
jljwq hYx- 44

iKzicaW kmwn dw Dwgw

kztN vwly svyr dw sUrj


BOry
mukqI dwqy dy eyh crn kvl hn

dohrw:

bIqo kyiqk kwl jb, rihqy qhW


sQwn
pUrn kIno Dwie ab kQw suBg sRySt
suKdwn 45

ieiq SRI gur nwnk pRkwS gRMQy pUrbwrDy mzky iPrn pRsMg brnn nwm
aSt pMcwsmox aDwX 58

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

962

59. SRI gurU gRMQ mMgl mdInw, sulqwnpur jwNw


58<< ipClw aiDawie qqkrw - sMKyp ilMk aglw aiDawie >>60
{muhMmd swihb dI gor ny gurU jI azgy JukNw} 13..
{gurU jI dI KVWv dI pUjw} 18.. mdIny
{gurU jI dI KVWv dI pUjw} 35.. mzky
{gurU jI mzky qox sulqwnpur} 39..
{mrdwny nwl KuSI dy vcn} 58..

dohrw:

ijs mihx aMimRqu gwn hY, mwiNk Bgiq ivrwg


mwiNk=rqn

gurU gRMQ swihb AudiD, bMdox kir anurwg 1


AudiD=smuMdr, swgr sMs. AudiD anurwg=pRym

arQ:
(SRI) gurU gRMQ swihb (rUpI) smuMdr (L, ik) ijs ivzc gwn (rUpI) aMmRq hY
(aqy) BgqI (qy) vYrwg (rUpI) rqn (hn, mYx) pRym nwl nmskwr krdw hW
SRI bwlw sMDuru vwc
dohrw:

SRI aMgd jI sunhu pun, kyiqk


idvs ibqwie
mrdwny ko bc khy, as ibiD SRI
giqdwie 2
sYXw:
cilby ijq cwih clo iqq ko

suin boliq Bw guru sox mrdwnw


ijh Qwn mYx gor muhMmd hY
idKrwvhu moih ko soAU mkwnw
ieh kwby ko pwj qO dyiK lXo
ab qWih iblokn cwih mhwnw
ies dyS aey ab dyiK clyx
qum kwmnw pUrn ho gunKwnw! hy guNW dI KwN jI!
3
sYXw:

rsqw lg pzg 240 mIl dw pYxfw hY

gur bYn Bny idn dwdS gYl


hY
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

963

gor muhMmd juAU mkwnw


suin XOx hrKwie AuTw mn mYx
gur sMg qbY iev bYn bKwnw
cil qUrn jwie phUc hYx qWih
smIp ahY nihx dUr sQwnw
kml vrgy muK qox
ibgsy bdnWbuj qy qb hI
pun bwk khy iqh sox giqdwnw mukqI dwqy ny
4
sYXw:
dwdS bwsur mwrg dUr hY
swfy nyVy hI hY
qUM AucrYx -hmry iFg soAU-
hy pRBu kyqy hZwr aey
iCn mWih avwr lgI nihx koAU dyr
dUr n jwniq hOx ieh qy
qqkwl clYx qumry sMg hoAU
SRI krqwr Drw avqwr
AuDwrn ko kil ky nr joAU
5

dohrw:
mrdwny! qyro kho, hm nihx

dyiq htwie
nwm mdInw jwihx ko, cil quJ
dyihx idKwie 6
kibzq:

mMdmMd cly, idn


qihx
bYisgy
inkt
suKdwinXw
jwnIXy mdInw,
dyiK awAu
dyiKby kI cwih
llcwinXw

dwdS mYx gey


Qwn

jwie

mrdwny! ab
jW ko irdw iezCw

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

964

dyihxgy htwie, kYso dyKo Qwn moV dyNgy


jwie pRBU!
suin
muskwny,
muK
bcn
bKwinXw
nYn iehW bWDYx nhIx, qurk srUp
qyro
brjY n koAU, ibn SMk hY inSMk clw jwh
pXwinXw 7
mYx
kibzq:
qurk iejyhy BT pey, hOx n

swQI iqn
qumry crn kI Srn gih lInI
hY
SRI gurU bKwnI jo qYx aYso idF
jwnI mn
mzky ko ipKn cwih eyqI kYsy kInI
hY?
pUjn n awXo hOx qo, dyKn ko mrdwny dw Auzqr
kwj myro
qurk qrIP krYx, jwnI miq hInI qurkW dI mYx) mq hIN jwNI hY
hY
aYsy kih gXo, jwie dyKiq so
BXo gor
-kUr krYx Ausqiq- irdy mWih
cInI hY 8
dohrw:

bhuro SRI gur awp AuiT,


pihry pYr KrWv
cwr idvwlI aMqry,
gey gor ijh QWv 9
huqy mulwny bhu jhW,
bYsy kirhIx syv

KVwvW

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

SRI nwnk ko dyiK kir;


boly, lKo n Byv 10
ko hY pYr Krwv qUM,
pihr smIpih awie
miq qyrI anjwn hY,
Zwrq rIiq n pwie 11
adb muhMmd ko n ikX,
eyhu rsUl mukwm
pwCy hit jzXY abY,
suin boly gun Dwm 12

965

XwqRw dI

sRI muKvwk
isrIrwgu mhlw 1 Gru 2
mukwmu kir Gir bYsNw inq clNY kI DoK
mukwmu qw pru jwNIaY jw rhY inhclu lok 1
dunIaw kYis mukwmy
kir isdku krNI Krcu bwDhu lwig rhu nwmy 1 rhwAu
jogI q awsNu kir bhY mulw bhY mukwim
pMifq vKwNih poQIaw isD bhih dyv sQwin 2
sur isD gN gMDrb muin jn syK pIr slwr
dir kUc kUcw kir gey avry iB clNhwr 3
sulqwn Kwn mlUk Aumry gey kir kir kUcu
GVI muhiq ik clNw idl smJu qUM iB phUcu 4
sbdwh mwih vKwNIaY ivrlw q bUJY koie
nwnku vKwNY bynqI jil Qil mhIail soie 5
alwhu alKu agMmu kwdru krNhwru krImu
sB dunI awvN jwvNI mukwmu eyku rhImu 6
mukwmu iqs no awKIaY ijsu isis n hovI lyKu
asmwnu DrqI clsI mukwmu EhI eyku 7
idn riv clY inis sis clY qwirkw lK ploie
mukwmu EhI eyku hY nwnkw scu bugoie 817
dohrw:

sbd pFo SRI bdn jb


invIx gor pd Er

crNW vzl

{muhMmd swihb dI gor ny gurU jI azgy


srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

966

JukNw}

nmskwr kir pun AuTI


TihrwnI inj TOr 13
muzlW srb ibloik kY
ibsmwny mn mWih
qn Kudwie sm jwin kY
invyx crn icq cwih 14
-aiDk muhMmd siBin qy
hm Auzmq hYx qWih
gor invIx iqh azgR jihx
hm kox invYx su nWih- 15
awdr kir bhu BWiq sox
awsn AUc bswie
boly dY kr bMid kY
inj AupdyS bqwie 16
sYXw:

SRI guru bYn Bny suin kY


inj imRqu ko Xwd rKo, n
BulwhIx
Coir ibkwr, qjo pK bwd
Kudwie lKo siB lkq mWhI
nwm sdw ismro Aur mYx
ijh qy jm doZk dyKhu nWhI
AuTwky
lok idKwvn qy mn cwie kY
swc kmwie sBY suK pwhI
17
dohrw:

suin kir siB hrKwie kY


jwcI crn Krwv
{gurU jI dI KVWv dI pUjw}

ihq pUjn ky qihx rKI


huqI gor ijh QWv 18
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

kyiqk idvs ibqwie


qihx SRI nwnk gunKwn
mzky ko awey bhur,
bYsy pUrb QWv 19
BzKr jy hwjI imly,
iqh iCn phuxcy awie
ibsmy drs ibloik kY,
muK qy bcn alwie 20
kib ko ieh hwjI aXo,
hm Coro pScwq
kYsy pMQ AulGXo,
ihMdu jnm bKwq 21
huqy su bYTy nr qhW,
so boly iqn swQ
eyk brK bIqo iehW,
klwvwn jgnwQ 22
crn sMg kwbw iPro,
qurk invyx siB dyiK
ahY srIr Kudwie ko,
jg AuDwir ihq byK 23
iqn suin mn mihmW lKI,
klw ipKn Bw cwv
ahY srIr Kudwie ko,
jl ieh TW mMgvwv 24
iqh iCn awsw iFg huqo,
ly SRI gur inj hwQ
kwby kyir idvwr mYx,
hno jorky swQ 25
CutI buMb qb nIr kI,
AujU srb nY kIn
crn bMdnW ko kriq,

967

pRgt

ByK (Dwiraw hY)


dyKN dw

sotw

Dwrw

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

jwnI aZmq pIn 26


bUJiq By ikh Qwn qy,
eyqo inkso nIr?
hmY bqwvhu Byd siB,
qum ho gunI ghIr 27
SRI gur boly klwiniD,
ieh iSvilg sQwn
Xw mihx brkq vfI hY,
cihq ju dyiq su dwn 28

968

BwrI

qwkqW dI inDI

ieh gl nw BweI gurdws jI ny ilKI hY nw purwqN jnm swKI vwly ny mzkw iSvW
dw QwAux hY, qy guzJy pwNI nwl dyvqy Aus L nulHwAuxdy hn, ieh ihMdUaW ivc iek
awm pRiszD khwvq hY, Auho gl jnm swKI, jo bwly vwlI khIdI hY, ivc ilKI hY,
Auho gl eyQy kivqw ivc kvI jI ny ilK idzqI hY kdy kwby ivc 360 buq huMdy sn
iek pzQr ijsL sMig asvd kihxdy hn, aMfwkwr Skl dw dzsIdw hY qy kihxdy hn
ik iebrwhIm ny ieh anGiVaw pzQr awp Diraw sI iesy L ihMdU apnw joiq
ilg dzsdy hn jo huN qk hY pr iksy hI pzQr dI mihmw qy PirSiqaW dI rwKI
gurU nwnk jI dI isiKaw dy ivruzD hY; ies leI eyh vwk gurU jI dy nhIx, pr
ihMdwlIey jnm swKI vwly dy apNy hn, qy mMnNy Xog nhIx hn PirSiqaW dy sMig
asvd Xw joqI ilg L DoN dI khwvq ivc jnm swKI vwly dI msKrI nw hovy ik
bVy bVy buqiSkn momn muslmwn ies L cuMmdy hn, awp hZrq qy KlIPw Aumr ny
ies L cuMimaw ieh cuMmNw mwnox iSvilg dw ieSnwn krwAuNw hY qy buqiSknW dy
kyxdrI mMdrW ivc ieh buq pRsqI dw nukqw gzifaw ipaw hY, Ausy mKOl L kiv jI ny
mKOl krky duhrwXw hovy ies pr awm muslmwn bI aYho jhIaW PbqIaW kihMdy
hn:- hjr myx sMig asvd buqkdHy myx sMig mrmr hY, hY pwlw pzQrox sy hI pVw SyKo
bRhmn kwSOkq myrTI Kudw ky vwsqy kwby sy prdw nw AuTw Zwihd, khIx XhW sy bI
vuh kwPr snm hI nw inkl awey pr hr hwl aMk 27 qox 32 qk L gurU Aucwirq
nhIx smJNw cwhIdw
ilaWvdy hn pwNI
awnih awb PrySqy,

usl krwvihx ilg


soAU inkso vihr kO,
AujU ikXo ijh sMg 29
Bw pYkMbr qumwr jo,
nwm muhMmd jWih
ijh kI qum Auzmq sBY,
ieh TW qp ikX qWih 30

ieSnwn

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

bujrk ko iesQwn liK,


jOx ko kIn ahwr
kIn bMdgI alh kI,
icrMkwl qp Dwir 31
pwie PirSqy ko drs,
Skiqvwn hY soie
pUrn pYkMbr BXo,
jg mihx prgt hoie 32
suin kir siB hI SRon mYx,
DMn DMn muK BwiK
crcw kInI aiDk hI,
ihRdy BwAu ko rwiK 33
gRMQ bFn qy nihx khI,
kInI kQw smws
jpihx nwm, pUjihx crn,
Bey qurk siB dws 34
siB kwZI aiq dIn hY,
khYx bYn isr nwie
dIjY crn KrWv ab,
hm pUjihx icq lwie 35

969

sMKyp

sYXw:

dUsrI kOxs leI Dir kwby myx


pUjiq qWih sBY qurkwnw

{gurU jI dI KVWv dI pUjw}


hyT ilKI bwq BweI swihb sMq sMgq isMG jI Auzc qox awp pqw krky awey hn:irawsq bhwvl pur ivc Auzc SrIP nwm krky iek jgw hY ijzQy szXd jlwl
swnI mdUm ruknudIn abuzlPqy hoey hn eyh hZrq alI nkI dy Kwndwn dy
sXzd swihb sn Bwvyx ieh arb qox ihMd ivc aw gey sn, pr jdox ieh mzky SrIP
jWdy sn qd ieh AuQox dy SrIP smwn huMdy sn jdox gurU bwbw jI mzky gey qdox
mKdUm rukunudIn swihb BI AuQy hI sn, ienHW dy nwl lwl jqI awidk keI
ihMdI PkIr BI AuQy hI sn jdox siqgurU bwby jI dy crNW nwl kwbw iPiraw qW swry
muslmwnW ny gurU bwby nwl Drm ivSy dy pRSn AuqRW leI mKdUm ruknudIn jI L
hI azgy kIqw awp dw nwm hI jnm swKIaW ivc ruknul iliKaw hY jd hr qrHW
gurU bwby jI vzlox awpL qszlI bKS jvwb imly qy azKIx brkq vyKI awp gurU jI dy
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

970

swdk bn gey qy inSwnI mMgI, qdox siqgurU jI ny awpNI kOxs bKSI kOxs Aus
KVWv L awKdy hn ijsdI KUMtI nw hovy, ieh kOxs awp mzky ivc pws rKky bVy
siqkwr nwl awp drSn krdy qy hor swdkW L krwAuxdy rhy jdox awp ihMd L awey
qW ipawry gurU dI inSwnI Auh kOxs nwl hI lY awey ieh KVwvW azj qzk siqkwr
nwl Auzc SrIP dy pIr jI dy qoSy Kwny ivc mOjUd hn ar bVy siqkwr nwl AunHW ny
rzKIaW hoeIaW hn keI vyr Dnvwn iszKW ny bhuq swrI nkdI ZmIn awid nZrwnw
dyky ieh KVwvW lYNIaW cwhIaW hn pr AuQox dy pIr swihb jI ny mukzds cIZ smJky
nhIx idzqIaW hW kdy-kdy drSn krw idMdy hn, pr Kws-Kws myilaW qy kFdy hn
Auzc dy pIr kys rKdy qy gurU L mMndy sn gurU goibMd isMG jI qdy Auzc dy pIrwn
pIr khwey dzKN jWidaW dsm gurU jI Auzc dy pIr L vr dy gey sn mhwrwjw
rNjIq isMG ny Aus vr dw siqkwr kIqw
srIr
-hY ieh awp Kudwie Drw qn

lok AuDwrn- XOx mn mwnw


kIriq hoie rhI ijq hI
iqq Auzjl sohiq jOnH smwnw
bYTy huqy iek kwl iekyly hI
qW iCn SRI muK bYn bKwnw
36
bYTy

kibzq:

hOxhU mrdwnw bYsy pws iqh Qwnw,


khYx
-awj hmYx Xwd kIno mn susw BYN
nwnkI
clo ab cihXy, n iblb ko
lgzXy
suiD lIjY byg jwie kir puir
sulqwn kI
bolo mrdwnw ab sMDw kwl
BXo pRBu!
kYsy ibiD bnY qhW qUrn hI jwn qrIkw CyqI
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

971

kI
rho ieh TOr rYn, Bor ko pXwn
kIjY
mihmw n jwin sky krunw inDwn ikRpw dy Zwny Bwv gurU jI dI
kI 37
dohrw:

gurU khYx qUrn clYx


aib hI puir sulqwn
susw sMg mm bcn hY
ikAux kir skYx su hwn 38
as kih gmny qurq hI
huqo ju sMDw kwl
GtI insw bIqI jbih
phuxcy ngr ikRpwl 39

BYN nwl myrw


ikvyx moV skdy hW

iek GVI rwq bIqI

{gurU jI mzky qox sulqwnpur}

kibzq:

qulsW jo dwsI soAU dyiK hrKweI


khY
bhU jI! vDweI, qum BRwq awXo
jwinXy
DweI hrKweI Pinrwie min pweI
mno
GrI
suKdweI
soAU
BeI
apRmwnIXy
dyiK inj BweI pdkMj lptweI
gurU hwQ sox AucweI snmwniq
mhwinXy
boly duKdwhI kIno Xwd mn mWhI
XW qy awXo qum pwhI nIky irdy
pihcWinXy 40

SySnwg ny mNI pweI mwnox


bhuq hI
crNW kvlW L
AuTweI awdr kIqw
duKW L swVn vwly

dohrw:

mMc fswXo bYisgy,


srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

972

boly bhur ikRpwl


'khhu susw inj kwj ab,
pUrihx so qqkwl 41
kibzq:

nwnkI kihq icq cwih drSn


ihq
kIno icq, imly ibn brK ibhwey
hYx
BRwq nY ibswrI moih, mo ko cwh
dyKox qoih
aYsy kih aWKn qy aWsun Furwey
hYx
pOxC muK hwQ swQ bUJY suK gwQ
pun
hovYxgy smIp jW qy qUrn hI awey
hYx
BwKY mrdwnw XOx rjwdI! suin
lIjy
ihq qyry hI hZwr kos kyqy qij
Dwey hYx 42

drSn krn L jI kIqw


mYx
hMJU vgwey

hY bIbI jI rwieZwdI SrIP dI bytI

kibzq:

iCn ibKy awey kyqy brK ko pMQ


joAU
nwnk jI nYnn kI sYn sox azKW dy ieSwry nwl mnHy kIqw (mrdwny
L)
invwirXw
sodrI sox khYx icq icqvn pUrI
BeI
dIjY ab awiesu iblb ko dyrI L dUr krky
ibdwirXw
jIjY awgy ibnY kIjY, KuSI kih
dIjY qum
pMQ pr TWFy hm cihq
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

973

pdwiraw
aYsy suin bYn BXo hIXo ibn cYn
bhu rodn qy nYn kir aWsun ko
FwirXw 43
kibzq:

isrI cMd awin kIn TWFo agvwn


jb
bMdy mYx do pwn qb bYn ko do hQ
bKwinXw
sodrI rudn iblKwiq hY BYN ro ky ivrlwp krdI muKox
bdn
nhIx jIjw hY sdn, awj rho, n
pXwinXw
gurU giqdYn rhy nwnkI ky aYn
rYn
myry bYn suny qb suKdwin
mwinXw
kvl bdn suT gwn ko sdn
dws moh ko kdn, drSn doK
hwinXw 44
kibzq:

awXo hY jYrwm, dOr kInI hY pRnwm


gur hwQ sox Aucwie qW ko bMdnw
kriq hYx
bUJiq kuSl bYsy swdr sy imil
nIky Bojn krwXo Sok mn ky
hriq hYx
Kwieky asn, pOFy suBg bsn cMgy bsqr
lyX
jW ky drSn Bv bMDn triq hYx
fyF jwm jwmnI qy kIno ieSnwn
nIr
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

974

jgq AuDwirby kI kwmnw Driq jgq AuDwrNy dI iezCw


hYx 45
kibzq:

Bor BeI cilby ko qwr Bey


dInwnwQ
boly mrdwny sox rbwb kMDy moFy qy
lIijXy
susw suin aweI bwnI bdn alweI
eyk mws rho BweI! myrI ibnqI
mnIijXy
irdy inq cwh, kyqy idn mYx
idKwXo muK
mo ko suK dIjY inj sdn
rhIijXy
BwKiq jYrwm aYso kOn qum
kwm?
pun iPry bhu kwl ibsrwm ab
kIijXy 46
kibzq:

kml bdn boly irdw ijn imlo


hoiq
soeI sdw imly ibzQ kbY n
lKIijXy
susw! moh nwS kir, gwn ko
ibcwr Aur
imln ibXog qn Drm jnIijXy
clo ab chYx hm pMQ pr ahYx
Kry
dIjIey rjwie, nW iblb ko
lgIijXy
rhYx pun aweI, qum inkt sdweI
mn Sok ko nsweI, myro bYn mwin

ivzQ) Prk kdy nW jwNIeyx


hy BYN!
imlnw qy ivCuVnw

hmyS hI!

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

975

lIijXy 47
kibzq:

nwnkI alweI: kb imlo Pyr


aweI?
khYx nwnk jI Xwd kro, dyhuM mYx
iddwr ko
sMg mrdwnw mo ko lYky gur cly
qb
jW ky vwk nOkw Bv swgr ky pwr byVI vq hn pwr krn L
ko
cwr GtI rYn kUc kIno dUr gey cwr GVIaW rwq rihxdI
cil
Bor BeI lGy kos pMcm hZwr svyr pMj hZwr
ko
TWFy hoie bUJYx kho khW hm awey
ab
Qwn pihcwno mn kIijXy ibcwr
ko 48
kibzq:
awp krqwr qum Drw avqwr

Bv
sdw hI apwr ho n SyS pwr SySnwg aMq nhIx pw skdw
pwveI
klIkwl mMdmiq kYso jwnYx qoih
giq
nyiq nyiq khY byd, kYsy aMq
pwveI
bolo mrdwnw eyh jwno soAU
Qwnw
jhW mzky ko pXwnw kIn mo ko
idRStwveI
suno muSkwny nIkI kIn qYx TIk
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

976

pCwny ab
myrI idS dyiK pun SRI gurU
alwveIx 49

dohrw:
cln cihq ikq idSw ko, dIjy

abih bqwie
qb bolo mYx bMid kr, suinXy
pRBu giqdwie! 50
sYXw:

hY ijq cwh clo qumrI


pScwq clYx suinXy suKdwnw!
SRI gur BwKiq myru ky AUpr
ijnHW dy mn ivzc mwn hY
hY isD mMflI jW mn mwnw
dyKihx so, qihx Qwn clo
suin XOx kr bMid, AuTo mrdwnw
moih CuDw jb dyhu htwie
qbY qumry sMg hoie pXwnw
51
sYXw:

ibgsy suin bYn gurU gun aYn


dXw ijn nYn rhI Cib CweI
ijn dyhu DrI jg qwrn kwrn
dMB ibdwrn SRI jgrweI
mn mYx ijm cwhiq hovih so
bhuro duK BUK n pwiex kdweI
kih XOx, pRsQwn ikXo jb hI
qb kMcn kI DrnI qihx aweI
52
sYXw:

qwihx iblokiq hI hrKw kr


bMid khY gur sox mrdwnw
dyKiq mYx ibsmwd BXo
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

977

siB hI DrnI pr hym mhwnw


hYx sirqw ijn mYx rs suMdr
mwnv eyk nhIx ies Qwnw
jl ibarQ
kMcn aO rs bwd pro siB
XOx suin SRI gur bYn bKwnw
53
sYXw:
pRIqm jo krqwr ko syvk

pRwpq hY iqn ko suKdweI


mwnv aOr n awie skY
jo) hMkwrI hn
iqn pIvn jog nhIx grbweI
awpnw awp jnwvn jy nihx
pIviq sy inq ho iqpqweI
BUK lgY nihx pws kbY
hir nwm ky sMg rhy ilvlweI
54
kibzq:

suin mrdwnw mn mWih hrKwnw


qb
bcn bKwnw dyiK krunw inDwn
ko
aiesu jo pwAUx kir pwn
iqpqwAUx
CuDw pws ko imtwAUx krOx nwS
siB mwn ko
mMd muskwie gurU bcn alwie
Aur jrYx jy ajr, qb kIjY
ieh pwn ko
icrMkwl BXo qum sMg ibcrn
lXo
kIjY kib dXw br dIijXy pcwn
ko 55

pIky

irdy ivzc jy pcwvyx nw jrI jwN vwlIx


nwl
pcwvN dw

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

978

sYXw:

ly kir awies SRI gur kI


qb pIvq Bw rs so mrdwnw
hoie ibdyh gXo iKn qW
dsvyx dr jwie lgw SuB Dwnw
jwm su eyk Kuly iqh nYn
BXo Bv moh ibhIn sujwnw
mor aO qyr Bulwie dXo Aur
gwn BXo imt go azgwnw
53
kr bMid AuBy kir bMdn pwie
pRsMsiq vwkn sox sKkMdU
jg nwXk ho, giq dwXk
pwXk
GwXk moh ky, dMB inkMdU
kirXy su iKmW bKSo mm aOgun
nwm ley qv nw jm PMdU
anjwnpny bc boly snmuK
pwlk Gwl sMswr guibMdU!
57

jIvn mukq

sMswrk moh qox

Ausqq vwly
mukqI dwqy dwsW dy
moh nwS krn vwly pKMf kztN vwly
awp dw Drmrwj dI PwhI nhIx pYxdI
swmHNy
jg dy pwlN qy sMGwr krN vwly hy
prmySr srUp!

sYXw:

XOx suin kY hrKwie gurU


muK vwk alwie sunwviq qWhI
jo qum bUJiq ho hm sox
pScwq kQw huie sy jg mWhI
jy piF hYx suin hYx iqn ko
mn ivzc mMnNgy
mwnihx, sy SuB mwrg pwhIx
hOx hrKwivq hox qum bUJiq
aOr ibcwr kro kuC nWhI 58
{mrdwny nwl KuSI dy vcn}

sYXw:

so isK jwn Bly hYx pRbIn


srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

979

sMdyh irdy gur bUJiq joAU


SMk qjYx mn hoie inSMk
ibnY kir kY inrsMsiq hoAU
so gur hY giqdwXk jwnhu
dws sMdyh sBY idX KoAU
XOx kir hoie suKI pun, nwqur
bMck hY inj swrQI doAU
59

jo idl dw sMsw, gurU qox puzC lYxdy hn

sYXw:

qazlk

syvk ko gur ko snbMD


Blo ieh hY qum sox ju Aucwrw
bUiJ irdy sMdyh sBY
gur qWih bqwie kY dyiq ibdwrw
syvk bUiJ, bqwie gurU nihx
so gur qwg, n lwAu avwrw
qW iFg qy giq pRwpiq hoiq n
awp qrY nihx ko isKqwrw
60
sYXw:

SMkw rihq
sMsw rihq

nhIx qW
Tg apny mqlbI dovyx (gurU qy
cylw) pw:-jg mWih su doAU

pw:-irdy ky sMdyh
pw:-invwrw
puzCy dzsy gurU nW
Czf idE fyr nw lwE
qwrygw
qRyh pw:-ipaws

BUK ippws geI qn qy pun


qW idn qy nihx so kib hoeI
bYn suny guru ky hrKw
pd bMdiq hY kir bMidkY doeI
Szk qox ibnW
bUJn qy inrsMs BXo mn
SMk gvwie rhI nihx koeI
SRI gur nwnk sMig iPro
sPlI inj dyih ko mwniq soeI
61
sYXw:
BUK ippws lgY n qumYx

ikh kwrn? bUJiq hY mrdwnw


swl du swl ibhwviq hYx

ibqIq huMdy hn

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

980

ibn Bojn qy, nihx pwn ku pwnw nw hI pwNI pIxdy ho


kOn ahwr aDwr rhYx?
inrny krky
inrDwr kho muJ ko gunKwnw!
Szk
hY ju sMdyh irdY hmry
ieh dyhu imtwie, kro pRsQwnw
62
sYXw:

SRI gur bYn Bny suin kY


guru iszK Bly mn BwAu ju DwrYx
hY BgqI iqn ky mn aMqr
nhIx htWvdy
jy guru ko inScw n invwrYx
Bojn ko kirhYx ihq sox
KuawAuxdy hn
guru iszKn ko guru iszK KuvwrYx
so muih pRwpiq hoviq hY
qb jwie CuDw, rhox qWih aDwrYx Aus dy awsry
63
dohrw:

swc bcn mm jwn ieh, mrdwny


mn mwin
as kih gmny myru ko, iszDn nwS krn leI hMkwr
Kovn mwn 64

ieiq SRI gur nwnk pRkwS gRMQy pUrbwrDy sulqwnpur jwvn, mrdwny ko
pRsMg brnn nwm AuNwhTmox aDwX 59

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

981

60. gurcrn mMgl sumyr qy gorK, miCMdR, lhurIpw nwl crcw


59<< ipClw aiDawie qqkrw - sMKyp ilMk aglw aiDawie >>61
{SuB guNW dI sYnw nwl idgivjY} 1..
{gorK imilaw} 15..
{miCMdR} 37..
{luhrIpw} 46..
{kml dl pMKVIaW} 49..
{ds pRwN} 50
{pMj qzq} 51
{pMJI pRikRqIaW} ..53
{kQw suNky gurU jI dI 7 idn smwDI lgI} 55..

dohrw:

SRI gur crn sroj ko,


pRym amI pihcwn
sroj=kvl amI=aMimRq sMs. aimRq pRwikRq, aima ihMdI, am, aim,
amI

amr ajr suK pwie hYx,


jy kirhI iqh pwn 1
amr=jo nw mry, sdw iQr ajr=ijsL buFypw nw awvy, jo iek rs rhy
pwn=pINw

arQ:
SRI gurU jI dy crnW kmlW dw (jo) pRym hY (Aus L) pCwN (ik Auh) aMimRq hY
jo Aus L pINgy (Eh) amr qy ajr suK pRwpq krngy
SRI bwlw sMDuru vwc
jgq ijzqN leI POj
kibzq:

idgibjY hyq swij bydI kulkyqu


dl,
cly dMB dilby ko, dilin awsurI sMpdw dIaW) POjW L dUr krn
vwly
ibdwirXw
{SuB guNW dI sYnw nwl idgivjY}

Bgiq kI kyqu, pt pRym ky


smyq
kir kIiriq inSwno Gihrwno
Gn BwirXw
gwn ko KVg Dir, jugiq

BgqI (rUpI) JMfw bsqr (jo JMfy qy


JUldw hY)
vwihgurU dw) js (rUpI) DOxsw vzjdw
hY bzdl (vq) BwrI
qlvwr Dwrky XukqI DnuK bNwky

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

982

kmwn kir
nwnw idRStWq lIn islImuK keI qIr
DwirXw
jhW idF kot qhW krwmwq qop pzkw iklHw
sMig
Fwih ky mdwn kIn imly air vYrI hwrky
hwirXw 2
kibzq:

nwm ko Bjn nIko pihr sMnwih


qn
kotik qrk qrvwr n ktiq
hYx
nIvox mn rwKn ispr gih hwQ
ibKY
kRoD rUp bwn jW ko Cuie n skiq
hYx
DIrj, sMqoK, siq, dwn, ieSnwn
miq
dXw, Aupkwr aiq SRDw jI
Ckiq hYx

sMjoie

kRoVW hI dlIlW qlvwrW nhIx kzt


skdIaW hn
mwnox) Fwl PVI hY
qIr

Brosw mn ivc Bry Xw itky hn Cknw


dw Bwv nSy ivzc honw bI hY goXw ienHW
guNW dw aMdr swhs hY
pw:-cFy aOr vfy sMg

Drm qy awid joDw aOr vfy cFy


sMg
jIqby ko moh mwr mwr, hI moh dy ijzqN leI mwro mwro kihxdy
hn
htiq hYx 3
aiVzl:

sumyr prbq

ies pRkwr jb cly, myru pY jwn


ko
Skiq sihq siB iszD, Driq hMkwr
jihx mwn ko
iqn ko jIqn Bly, bwq ieq pw:-XO mn BeI
ieAux BeI
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

983

ho Auq gorK kI sunhu, irdY ijox AuDr


iqn TeI 4
dohrw:

pihly

BrQir pUrb jb imlo, suny


bcn qqswr
gorK iFg gmno qbih, bMdo
pd isr Dwir 5

avqwr Dwiraw hY
aiVzl:
sunhu gurU jI bYn, Drw pRBu

avqry
imlo dyv irK moh, qbY iqn
suD kry
mYx bYTo iek Qwn, qhW so awie
kY
ho pRSn Auzqr kih swr, rho
hrKwie kY 6
imlhu jwie ikh Qwn pMQ inj
awinXy
dIjY iqh AupdyS jog gun
gwinXy
pUjih jgq ibswl awp ko ibdq
hI
ho sujs hoie ivsqwr bRhmMfih
jihx qhIx 7
XOx n lKhu mn mWih-pRBU ikAux
mg pry-
rwm, ikRSn avqwr awn jg guru
kry
jwie dyhu AupdyS jhW iml
jwveI
ho lyX jog ko Dwir sujs jg
CwveI 8

nwrd Kbr kIqI hY

iksy mq ivc awpNy

ieh nW jwNo ikzkur (swfy) rwh pY


jweygw

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

984

dohrw:

suin gorK mn mihx lKI Skiqvwn hY koie


SRI ibSnU avqwr jo aib kil
mihx kox hoie 9
sorTw:

qdip jIq kr qWih, mYx awno


inj pMQ mYx-
ais ibiD Dir Auh mWih, kIn sumyr gorK sumyr dw vwsI nhIx sI,
huN cilaw hY, ieh gzl Xwd rhy
pXwnw myru qy 10
Auq gorK XOx kIn, gurU kQw
ieqkI sunhu
gmny pRBU pRbIn, ijn bwnI qy
SWiq hY 11
CpX:

gey

pRsQwny gunKwin. hinin siB


iszDn mwnw
gey ihmwcl AUrD, dyiK bolo ihmwlw phwV Auzpr
mrdwnw

kYlwS phwV dy pws mwnsrovr JIl hY, Ausqox azgy sonW bI inkldw hY, wlbn
sumyr qox ieho itkwNw murwd hY ies QW L boDI qy ihMdU qpzsI dovyx qIrQ mMndy hn
QW dw icztw nZr pYN dI murwd brP qox hY jo EQy vrhy dw bhuq swrw ihzsw rihxdI
hY kYlwS dI cotI qW swl Br hI brPwnI rihxdI hY aMk 13 ivzc brP dw pqw
awp idMdy hn ivSyS vyKo iesy poQI dy aDwX 64, aMk 74 dI tUk
syq hI syq sQwn*, jhW kihx icztw hI icztw

srb idswvih
rcnw ieh BgvMq, irdy kCu smJ
n awvih
kho srb ibrqMq ieh, nwm phwr
bKwn kir
inj SRonn mYx suin bYn ko, boly bcn
muK qy jgq guru 12
dohrw:

ihmwlw phwV

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

985

nwm ihmwlY sYl ko,

bhur syq jo dyK


prI brP so jm rhI,
sIqihx krih ibSyK 13
sYXw:

pMjy) pWfo gl gey

pWfv awn gry ies mYx


Kg jwviq XW pr so gr pMCI gl jWdw hY Bwv brP qy srdI
aYqnI hY ik ieDr dy lok jy eyQy jwky
jweI
eyk bco DRmrwie ko qwq
n awXo ieqY sur lok isDweI

bwrW mhIny rihN lg pYN qW srdI bhuq


icr nw Jzl skN krky mr jWdy hn
Drmrwj dw puqR, XuiDStr
dyvpurI clw igaw

ieh pWfvW bwbq rvwXq hY ik rwj Czfky qpzsw krn eyDr gey sn dRopdI qy
cwry Brw iek-iek krky ienHW brPW ivc hI mr gey kyvl XuiDStr apNy kuzqy
smyq bYkuMTW ivc apiVaw sI grm mulkW dy vwsIaW dw ieQy phuMcNw ajy bI kTn
hY, grmIaW dy mOsm ivc QoVy icr leI lokI aw jw skdy hn

SRI krqwr dXw quJ pY


qn Kyd nhIx ieh TOr idKweI
awgY cly -isrDwr phwriblokiq qWih ko bwnI alweI
14
isrDwr-iksy phwV dI cotI dw nwm hY surdwru cIV ijsL dyAudwr kihxdy hn,
surdwru prbq, dyAudwrW vwlw phwV iksy phwV dw nwm jwpdw hY, Bwv hY ik ijQox
qweIx ik ibRzC qy kuC vsox hY, iesqox azgy Pyr ijAux -ijAux jwE ibRzC nhIx, vsox nhI,
gorK qdy eyQy awky azgy jwNox rokdw hY, azgy Pyr rwh pgfMfI bI nhIx imldI iesy
aDwX dy aMk 10 ivzc dzisaw hY ik gorK sumyr qy igaw ijs qox spSt hY ik
iszDW dw itkwNw Aury ikqy Zrw Gzt TFy QW qy sI
rwh phwV
sYXw:

gYl nhI ieh sYl ky AUpr

sIs aDo pd AUrD hoAU


ko nihx awie, mhW ibKro mg
awviq so huie Kycr joAU

isr hyT qy pYr Auzpr L


akwS ivzc AufN vwly (a) jo KycrI
jwNy Bwv jog jwNy (e) jyhVw awvy Aus
L Kycr Kycl (qklIP) huMdI hY

syvk Swm sdw suKDwm


srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

986

suMdr Bwv BweI bwlw qy mrdwnw


BnYx aiBrwm sunY hm doAU
gorK awie gXo iFg qW iCn
vwk Aucwriq ho qum koAU?
15
{gorK imilaw}

kibzq:

kOn qum nwm? dyS Coir awXo kOn


kwm?
kOn qyrI jwiq? kIE ikq ko
pXwn hY?
gYl n bsuMDrw, pRkwSy mwrqMf
nihx
dyKy fr lwgY awgY rwKS BXwn,
hY

ipRQvI (vWU) sUrj koeI dyAudwrW dw


Gnw jMgl hnyry vwlw hoNw hY
Bwnk asW mwnsrovr ho awey
XwqRIaW qox suiNaw hY ik byqrs jWglI
lok ajy bI EDr ikqy ikqy hYn

kYsy jwvo awgy? pICy hto ab


Bwgy jwhu
ko n duK lwgy mm bcn jy mwin
hYx
pUro guru kIjY, ieq jwin nwm
lIjY qb
ibnw aweI cly kYsy dyn inj pRwn
hY? 16

gurU jI boly
kibzq:
rUp acrj hm, jwiq qy

ajwiq Bey
dyS jwin soAU jihx ssI nihx ijQy cMd sUrj nhIx swKI avsQw,
apnw injsrUp rUpI dyS agMm
Bwnu ko
hty ab bnY nihx, jwvox jIa
mWih ijhx
irdy ju hmwry BX BXo siB
hwnko

avsQw
ijzQy jI ivzc hY jwNw

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

987

duK suK jwn sm, awey ieh Qwn


cil
gurU eykuMkwr, jW ky nhI hY smwn koeI
ko
BUlo irdY gorK qUM, suD qyrI
geI siB
aOD kO bDwie aOD, BXo mno awXU hzd mn dy mwn dI
mwn ko 17
gorK boilaw
kibzq:
ml mUq dyih qyrI mwn lyih

bwq myrI
kwier jox Dwm bol boliq inlwj
hYx
dyKo jwie awgy kYsy qhW duK lwgY
qoih
aYso hOx hUM jwnOx, BX dyiK kir
Bwj hYx
kOn byK qyrw aYso awgY nihx hyrw
kib
hT qwg dIjY mn hoie SuB kwj
hY
rwm jdu piq awid kIno jg gurU ikRSn jI
awie
qum kox n kro? prqwp Cfo Cwj hovygw
hY 18
kibzq:
nwm ky pRqwp sox pivzqR dyih

BeI myrI
kwier hY soAU quJ jYsy ibllwie ibrlwp krdy hn
hYx
dyKny kI iezCw Aur dyKYx awgY
jwie dUr
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

988

boil kY frwvYx nih XW qy ht


jwie hYx
byK eykMkwrI inq awid aMq hoiq
sziq
qhW kI phUic nihx kYsy smJwie
hYx
hT kYsy qwgYx? hT hI sy sUrw
pUrw hoie
gurU pUrw kIno nihx, XW qy qUM
alwie hYx 19
sYXw:
jog qy hoiq srIr sdw iQr

gorK vwc

nO iniD isziD aTwrihx pwsU


pUj bnY jg mYx pRgtwie
rjwie clY siB AUpr qwsU
cwih irdy mihx jo huie kWih kI
so kir lyiq vDy bl rwsU
pUrn hY gun rUrn sox
mn qUrn mwin kY sIK pRXwsU
20

kol

sYXw:
Coir deI qn hMq huqI

gurU jI boly hMgqw

icq rwKn ko iQr kOn hY kwmU


jy iniD isziD su dwsI BeI
ilX dyv qrovru SRI hir nwmU
mwnv mWih pujwvn kI
mn bwSn nwS krI vf awmU
kwih kI cwih nhIx Aur mWih
aGwie rhy suK Bw aiBrwmU
21

pw:-ijn

hukm iqsdw
bl dI rws
Xqn krky (CyqI) iszKw lY lY

klp ibRzC hrI nwm (rUpI)


mnuKW
vwSnW vfw rog (jwNky)

sYXw:

gorK SRon suny jb bYn


srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

989

lKI mn mYx -ieh mwniq nWhI


lwie abY SkqI prKOx
muK boliq hY ikDOx swcO BI awhI
jws islw pr bYsy gurU
bl kIn Aufwvn ko bhu qWhI
aMgd dI lq vWg (jo rwvN dy drbwr
nYk hlI nihx aMgd lwq sI
ivzc iksy pwsox AuTweI nhIx geI sI)

jwno pRqwp
22

shI

mn

mWhI

sYXw:

XOx kir gorK lop BXo


Aur bIc ibcwriq jwviq soeI
-hoie vfo prqwp sMswrih
jO hmro ieh syvk hoeI
pMQ pRkwS ibswl krY mm
Xw sm aOr n dIsiq koeI
mwnih awn ij dyS mhwn
bnY siB Qwn mYx syvk loeI- lokI
23
dohrw:

cwrox qrP

eyk gRwm ko BUp jox, cihiq


cquridS jIq
gorK iezCw kriq qox, jox AultI
pRwpiq ibzpRIq 24
sYXw:

isD mMfl mYx pRgto qb


jwie irdY bhu icMq Aupwie
ibcwry
ieq SRI guru sox mrdwny qbY
ihq bUJn ky muK vwk Aucwry
sivqw
nihx
dIsiq
hY sUrj
krunwiniD!
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

990

Auzpr
jO hm AUrD Er inhwryx
guru BwKiq nIcy ko fIT kro
pScwq idSw hUM kI Er pDwry pzCm idSw qrP mlUm huMdw hY, loFy
pihr dw vylw sI, ikAuxik gurU jI kih
25
rhy hn dyK pzCox vl sUrj Bzjw jWdw
hY Aucy phwVW qox fuzbN vyly sUrj hyTW
L idsdw hY

dohrw:
ikqI dUr hY Drw qy, AUcy sUrj

cMd
pun Aufgn kI bwrqw, kihXy qwiraW hy mukqI dwqy
siBih mukMd! 26
sYXw:
jojn lw lKo Aur my

cwr kos dw iek jojn ieh ihswb


gurU Aucwirq nhIx hY SRI gurU gRMQ swihb
ivzc sRI muKvwk aYsy bcn qy ihswb ikqy
nhIx awAuxdy nw gurU jI Kgol ivdw dw
AupdyS dy rhy hn iPr Xojn dI imNqI
inSicq nhIx, Xojn 2 kos dw bI hY,
cwr kos dw bI, 8 kos dw bI qy ds
hZwr kos dw bI, ivSyS leI dyKo iesy
poQI dy aDwX 64 aMk 72 dI tUk
sUrj

Dr AUco ieqo riv ko rQ jweI


cMdRmW Auzpr
hY iqqno iqs qy sis AUrD
qwrn kI imrjwd n kweI
nIvyx
AUcy aDo iqn ky puir hYx
siB ky isr AUpr DRa suhweI
swl
bwirk pMchI sMmq ko
hT kIn vfo ijn Gwl kmweI
27
aiVzl:

suin mrdwnw khY, pRBU! iek


vyr jI
drSn kIjY qWih, ju iSKr cotI sumyr dI
sumyru jI
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

991

bwlk bYs ibswl, qpo qp kTn


ijh
ho abcl pdvI pwie, bso suK
Qwn mihx 28
ibgsy pMkj bdn, bcn muK sox
Bno
mrdwnw kw kihiq, irdy qum
ikv guno
awgY cwihq clo, ipKn DR Qwn
ko
ho qum inj mn kI dyhu, cho ik pw:-ikq
n jwn ko? 29
sRI aMgd jI! sunhu, bcn qb mYx
khy
mrdwnw jo khiq, su nIkI ibiD
ahy
jy AUrD hYx Qwn, bsiq jy iqnih
mYx
ho sBY iblokn cwih, aiDk mm
mnihx mYx 30
ies ibiD hm ko bUJ, dIn duK
BMjn
gmny awgy bhur, mwn isD nwS krn vwsqy, Xw vwly
gMjn
iek phwr pr gey, jwie bYsy
qbY
ho AUnw qW ko nwm, bqwXo guru
qbY 31
Auq gorK kI sunhu, bulwey isD
sbY
bYTy mjls lwie, ikXy awsn
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

qbY
ikh pr hY imRg crm; isMG,
ko ikh ilXo
ho ikh iKMQw gr pihr, jwihx
rMg bhu ikXo 32
Ptk mudrw pihr, cIr dY kwn
ko
hwQ ibrwgin Dry, mnhu Gr
mwn ko
syq ibBUq srIr, lgwie bnwie
kY
ho isMI ly kr mWih, bjwie
sunwie kY 33
PrUaw PhorI hwQ, pqwkw kr
iksI
ikh sylI gr pwie, kupInih
kt ksI
mUCyx Sms ibswl, sIs muMfiq
kry
ho JorI kMDy pwie, su iBzKw ihq
Dry 34
srb Skiq ko Driq, grb Aur
viD rhw
iCn mihx Auf kir jwiex, irdY
iqRit hY jhW
aNu smwn hY jwin, phwr smwn
ko
ho chYx clwvihx acl, Aufyx
asmwn ko 35
bnn Syr ar srp, srUp BXwn
ko

992

iksy hrn dI Kzl Syr (dI Kzl)


iksy ny
godVI
iblOrI
mwnox hMkwr dw
suawh

TUTw POhVI JMfy dw PrYrw hzQ


(ivc)
gl (ivc) lgotI lk (nwl)
muzCW dwhVI muMny hoey isr
moFy qy

iezCw
bhuq Cotw ikNkw brzbr
phwV

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

993

mwnv syvk krn, idKwie frwn


ko
chuxids bYsy jbih, lwie awsn
sbY
ho bolo iqn pRiq bcn, guniq
gorK qbY 36

kibzq:
nwnk hY qpw iek, ml mUq dyih

jW kI
qumro sQwn dyiKby ky ihq
awveI
hoie ju sujwn klwvwn gunvwn
vfo
bwd krY qW sox jwie jIq kY
htwveI
nW qo AupdyS dY kY cylo kih
lwvY qW ko
rlY iszD mWhI so amr pd
pwveI
bYsy jyqy pws Bo siB ko hulws
Aur KwiekY qmk ko miCMdR XOx guzsw Kw ky
alwveI 37
{miCMdR}

kibzq:
kYso koAU hoie siB jIqOx jwie qW

ko ab
awvn n dYho ikDOx cylo kir Xw qW
lwie hOx
dyih ko bnwAu bUJOx, jog hUM ko
bwd krOx
kYsy kY jbwb dyih qWih ko htwie
hOx
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

994

ikqhUM qy awXo ikq dyS jwXo cwhY


soAU
mn ky mnorQ qW Ery ijAux gVy vW gwl idaWgw
iblwie hOx
kIjY n avwr, dIjY awiesu Aucwr
jIqOx, sBY isD mMflI ko br jb
pwie hOx 38
dohrw:

gorK Aur hulswie kY, kInI jwn


rjwie
jwnI mn -ieh awin hY, jW ko
qyj suBwie- 39
jox gj inj Aur grb kir, hwQI
isMG jIqny cwie
imRg ko pTY vMgwr kY, so gmno ies qrHW
ieh Bwie 40
kibzq:

awXo qb Dwie gurU nwnk suhwey


jihx
bcn alwvw bwly awXo kOn
kwj ko?
Skiq su rwKo ikDO nWhI mo sox
vwk kho?
swc hI bKwnox, iehW bolIaY n
pwj ko
awgY clo cwhYx jO qUM, lIjY
AupdyS hm
jog cwho jog lIjY nW qo lIjY rwj
ko
jy n mwnY bwq myrI dyKox n kuSl
qyrI
khOx tyir tyir hit jzXY cwho

hy bwlky

JUT
swfw

suzK
pukwr pukwr ky muV jwE

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

lwj ko 41
gurU muskwno muK bcn bKwny
joAU iezCw hY miCMdrw! su mWg
inj lIjIey
qo ko bKSwie krqwr qy idvwiex
pr bol kY kubol bol, hm sox n
KIJIey
jhW lg cwih qhW qIk hm jwihx
aOr qyry khy htYx nWih, swc XOx
pqIjIey
rwj nihx lyAUx, AupdyS qo ko
dyAUx, ab
aYso mo ko cIn jIa jwinXy su
kIjIey 42
aYsy suin bYn irs kInI ibn cYn
Bey
awrun do nYn muK bcn
bKwinXw
kyqy idn rwiq sws, kyqI nsw
mzDmws
aMgurI kY qwk muzK kYsy sMiD
jwinXw
koTrI kY, rom kyqy, pzlv kY
iqlI kho
kwrjw
kY
aMgurI
bqwie
pihcwinXw
dyhI ko ibRqWq kho jy qUM awgY
jwie cho
BUl jY hYx, kho nihx, krox qor
hwinXw 43
ibMsq cqur hYx hZwr idn
rwiq sws

995

lwl
ikqny idn qy rwq dy mws ivzc nwVW
ikMnIaW
ikqnIaW AuxglW mUMh dw drvwjw joV
(srIr dy)
koTVIaW ikqnIaW
ikMnIaW AuxglW

vwl

ikqny

klyjw
hwl

Auqr gurU jI dw

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

nOx sY ns, koTrI bhzqR pRmwinXy


aMgurI cqur muK qwk, nIl kot
rom
solW sY hY sMiD, iqlI pzlv
bwrW jwinXy
aWgurI kryjo awT, aYso dyhI
Twt siB
bUiJby kI cwih aOr mohU sox
bKwinXy
gj dMq imRg isMg frY n frwey
qW ky
kyhrI aqol bl hoie kYsy
hwinXy 44
isiD lwXo cwhY, nhIx lgiq
Skiq kCu
jYsy hI ppIilkw phwr ko
Aucwiq hY
sBY ibiD joih dyiK awp qy ibSy
liK
ljiq hY hit jwiq, irdY
pCuqwiq hYx
gorK ky iFg jwie bcn alwie
aYsy
hm qy n Coty jyAU mwnYx hm bwq
hY
AUcy aiq bol boly mn qy n foly
kb
swgr gMBIr ijAux aQwh krwmwq
hY 45
luihrIpw bYsw qihx bYn suin aYsw

996

nwVW
cwr kRoV nIl brzbr hY hjwr sMK dy,
Bwv hY asMK qox
joV 12AuxglW
klyjw azT AuxglW ieh hT XogIaW dy
ihswb hn jo gurU jI ny AunHW L dzsy
ieho ijhIaW ihswbI gzlW dw mwN AunHW
iszDW ivc sI

Syr hwQI dy dMdW qox qy hrn dy isMG qox


frwXw nhIx frdw
Syr

kIVI phwV cuzkdI hY

khy

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

997

kih,
dyKox soAU kYsw, mo ko awiesu
AucwirXy
{luhrIpw}

gorK pRswid jwie jIqox kir bwd


iqh
khYx siB iszD qb qumhI
isDwirXy
awvw cil pws jhW bYsy suKrws
jW ky bcn iblws Bv apdw
invwirXy
bwly hY adyS, muskwny gur
dyiK
eykMkwr ko adyS, awAu bYs jog
kwirXy! 46
nwm kOn, Dwm kOn, ikXo ikq
gOn ab?
byK qyro kOn? dyS kOn hY?
bqwieXy
nwnk hY nwm, jhW anhd Duin
Dwm
jwvox krqwr Swm suKd
suhwieXy
dyS hY bygmpur, byK eykMkwrI
mur
bUiJby kI cwih Aur aOr so
alwieXy
awviq ho Dwie Dwie, miqsr rog
kwie
qW ko Aupcwr kIjY jog nw
ljwieXy 47
Kwie irs bolo joig Ej

ikRpw nwl
jwE

hy bwlky!
bYT hy jog dy krny vwly!
jogI boilaw

dI) Srn suK dyN vwlI


scKMf ByK pw:-muJ, moih

srIr ivc
lwj n lvwE
jog dw bl hlUiNaW apnw

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

JkJolo inj
kyqy czkR Bydy? kyqI pWKurI hY
qwih kI?
dyh ikzqI pOn? iqRpqwvY Dwir
kOn?
aOr pMj qzq kho jo irKIk pMc
jWih kI
guN aO suBwie siB qzqn ky kho
ab
pRQk pRikRiq ibiD sBY dyih
mWih kI
Auzqr bqwvo qAU awr cil jwvo
qum
nwqo AupdyS lIjY, qjo miq
kwihx kI 48
mUl ko kml dl cwr hYx
aml lwl
nwiB qly Kt dl pIro rMg
jwinXy
nwiB mYx dsm dl nIlo rMg sohY
jW ko
irdy dl dwdS ko syq
pihcwinXy
kMT ko kml dl solw hYx aml
Byd
iqRkutI mYx doie dl Dwm
suKdwilXy
Byd ien jwie, Kt czkR jo
alwie
ds dwr Tihrwie bwie,
aYsI ibiD mwinXy 49

998

iqsdIaW pMKVIaW

ieMdRIaW
qwsIr qzqW dy huN
azfo azf rIqI

nhIx qW
gurU jI boly mUlw Dwr ckR pMKVIaW
mYl qox rihq
DuMnI hyT Cy pMKVIaW pIlw
ivc soBdw hY
bwrW icztw
gl
p:-ky

ds+dwr

{kml dl pMKVIaW}

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

999

pOn ds suno nwm 1pRwn hY, pRwN


2apwn doAU,
jwinXy 3smwn, 4Auidawn hY
5ibawn so
{ds pRwN}

6nwg aOr 7kUrm 8ikRkl 9dyv

dzq lKo
dsvIx 10DnjY nwm kriq bKwn
so
pRwN rhYx irdY mWih, gudw mYx
apwn jwin
nwiB mYx smwn, kMT ibKY
Auidawn so
bwpk ibawn qn, nwg
Audgwr krY
kUrm so locn kI plk KulHwn
so 50
ikRkl Aupwie iCk, dyvdzq
jMBNy kI
imRqu By DnjY rhy, eyhI ds pRwn
so
inJr cuawie Dwir qWhI qy
aGwie rhY
khOx ab pMc qzq suinXy sujwn
so
KM pOn bMinH pwNI ConI pMc
qzq
gun -Sbd, sprS rUp, rs,
gMD- mwn so

DuMnI gly
srIr (swry ivc) fkwr
nyqRW KulHwn L
pYdw krdI hY AubwsI
mr igaW qy
iekrs iqRpq

akwS vwXU agnI ipRQvI pwky


pw:-Koie pOn agin nIr

{pMj qzq}

nB kwn, pOn qucw, pwvk kI akwS dw vwXU dw cmVI agin


nYn jwn
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

jIh pwnI, GRwn iCq pMcY ieMdRI


gwn so 51
eyk eyk qzq qW kI pMc hYx
pRikRiq BeI
1loB 2moh 3ahM 4duK 5pRIq nB
jwinXy
1bl ko krn ar 2Dwvn
3pswrn
4sMkoc, 5dyh bDY so smIr
pihcwinXy
1nIxd aO 2jMBweI 3BUK 4awls
5ipaws hoie

1000

ijhbw nwskw ipRQvI dw


pRikRqIaW
akwS dI pRikRqI jwNo
jor vyg, vgNw, dOVnw PYlNw
iekzTw hoNw vwXU (dI pRikRqI) jwNox
AubwsI qRyh pw:-jMikRq, ies dw
arQ krdy hn, jo kRWqI sMskRiq,
XkRiq ijgr

agin ky qzq kI pRikRiq ieh


pRmwinXy
1rkq 2psInw, 3ipq, 4kP, lhU muVHkw blgm vIrX jl
5ibMd, nIr hU kI
1cwm, 2hwf, 3mws, 4nwVI cMm ipRQvI dI pRikRqI khIdy hYn
5rom, iCq BwinXy 52
dohrw:

iklHw, srIr ivzc

pMj qzq ko kot mihx,


pzcIs hYx prikRq
{pMJI pRikRqIaW}

jIAu bsyrw qihx kIXo,


suiN luihrIpw imzq! 53

jIv ny
hy imzqr

sYXw:

SRon suny gun aYn ky bYn


BeI mn cYn, pCwny sujwnw
-hY avqwr shI krqwr
inhwrn ko jg ko n smwnw-
hoie aDIn ibnY kir kY
isr nwie kY, donhu bMdiq pwnw hzQ
bVw
awdr kIn ibswl, gurU
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

1001

Aucro qum ho isD jog ik


Kwnw 54
bwly ky pMkj awnn qy
sugMDI
ieiqhws bno mkrMd suhwXo
SRI gurU aMgd jI suin kY
mn BOr BXo bhuqo hulswXo
pRym ko BUr pRkwS ikXo
guru nwnk rUp ko Dwn lgwXo
hoie ibdyh gey iqh kwl
Bly ds dwr mYx sws itkwXo
55
{kQw suNky gurU jI dI 7 idn smwDI lgI}

SRoqw gey AuT awpny Dwmn


rYn ibqI iek dos ibqwXo
ciVHaw
Pyr insw BeI dos cro
Cutko nihx Dwn aKMf lgwXo
ieSnwn
Kwn n pwn n nHwn ikXo
nr awps mYx imil bYn alwXo
SRI gurU aMgd jI qij dyih
gXo krqwr ky mzD smwXo
56
BY kir ko n bulwie skY
iFg bYiT rhy nr jo qihx jweI
swq insw pun swq hI bwsur
bIq gey qn soJI n aweI
juVIaW
locn kI plkW su juty
iek awsn bYTy afol suhweI
qW pd pMkj ko mm bMdn
sIs invwie khOx ihq lweI
57
ieiq SRI gur nwnk pRkwS gRMQy pUrbwrDy iszDn crcw pRsMg brnn nwm
swTmox aDwX 60
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

1002

61. gur crN mMgl iszD BMgr, knIPw, hnIPw, BUqvy, crpt, JMgr,
sMGr qy sMBwlkw nwl crcw
60<< ipClw aiDawie qqkrw - sMKyp ilMk aglw aiDawie >>62
{BMgrnwQ} 8, 13..
{hnIPw} 25..
{BUqvy} 36..
{JMgr} 42..
{sMBwlkw} 52..

{knIPw} 20..
{hnIPw L pUrblw hwl dzsNw} 26..
{crpt} 40..
{sMGr} 45..

dohrw:

SRI guru pg hYx Swiq sr, mn imRg iqsih imlwie


imRg=Bwv hrn vWU cMcl

khUM kQw br pwvnI, jQw mor miq awie 1


pwvnI=pivzqR, pivzqR krn vwlI mor=myrI

arQ:
SRI gurU jI dy crn SWqI dw srovr hn, (awpNy) imRg (rUpI) mn L Aus
(ivc) pRvyS krwky jyhI buzDI ivzc awvy mYx sRySt qy pivzqr kQw (azgox dI)
kihMdw hW
sYXw:

awTvyx bwsur Dwn Cutw jb


hoS
dyih ibKY qb hI suD aweI
locn suMdr XOx ibksy
aribMd pRPuzlq jox Cib CweI
mzjn ko kir, Bojn pwie
asIny hYx awsn pY suKdweI
mwno SWqI ny srIr Dwiraw hY
dyih sjY qn SWiq Drw
ik iKmw ieh awpno byK bnweI Xw iKmw ny
2
dohrw:

SRoqw bkqw jy huqy, lIny srb


hkwir
boly sRI aMgd gurU, kQw sunn
Dir pwr 3
kibzq:

khI pw:-bYs

aYsy gurU BwKI, bwlw! kho ab


srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

1003

swKI ieh
hoeI hY hdUr qyry sbY so khIjIXy
suDw ieiqhws guru awvw quJu pws
siB aOr kO sunwie n aGwie hornW L sunwie (inrw) awp hI nw sdw
rzjky pI (a) inq hornW L sunwieky
inq pIijXy
iqRpqwie ky (Pyr awp) pIE

bwlw khY aYsy hoeI moih iFg


bYsy
siB jYsy ibiD BeI qYsy brnox
sunIijXy
bwlw XOx alwie pYVw ilKiq
bnwie
gurU aMgd sunwie, soAU qum suin
lIjIey 4
SRI bwlw sMDuru vwc
dohrw:

luihrIpw hrKo bhuq,


jwno sPl srIr
suBg vwk goSt krI,
bYiT gurU ky qIr 5

SRySt

sYXw:

hoie ibdw pun gorK ky


iFg jwie adyS awdyS krI
pUrn Bw avqwr shI
Bv qwrn ko pg DUr qrI
koie n qWih smwn lKox ikq
jW iml mzD kubuiD trI

byVI
mzD kbuiD aMdrlI KotI mzq pwTWqR hY
ik mzD kubuiD ikmyDw QoVI buDI, kubuiD
KotI buiD nwS ho geI

ko nihx jIqn ko smrzQ


suny pun gorK XOx AucrI 6

kibzq:
bYs iFg azXy, muK qUSn krzXy
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

1004

nihx aOr ko sunXy, jyAU krYx


aiBmwn ko
bwd ko krwie jb mwn imt jwie hMkwr
qb
jwniq su nhIx ab hmry smwn
ko
gorK alwie isD lIny hYx bulwie
siB
bYsy awie awie kY adysiq nmskwr krdy hn bVy (a) gorK L
mhwn ko
gorK AucwrI qum iszD klwDwrI
koAU jIqY bwdkwrI jwie nwnk JgVwlU
sujwn ko 7
sYXw:

XOx suin BMgrnwQ AuTo


muJ awiesu dyhu iblokhux jweI
{BMgrnwQ}

ko smrzQ arY hmry sMg


Xw kilkwl n dyiq idKweI
kY qo htwie kY pwCy pTwie hOx
nwqur awnoxgo pwie lgweI
qwrn qorn kI SkqI mm
ko bpurw nr DIr DrweI 8

XW qW
qwiraW L
DIrj

sYXw:

gorK awiesu dyiq BXo


qum jIqhu jwie kY bwd Aucwro
boln mYx siB BWiq pRbIn ho
pMQ mYx awnhu jYs inhwro
SRon pRsMs sunI grbo Aur
BMgr qUrn kIn pDwro
mUrK Bydn jwniq XOx
-ingmwgm ko ieh rUp aDwro- vyd SwsqR (gupq pRgt) dw ieh (SRI
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

9
SRI guru jI gmny ieq awgy ko
mMd hI mMd su cwl suhweI
AUcy gey jb hI bhuqy
mrdwny qbY muK bwnI alweI
dyiK rho inj locn sMig
mXMk abY nihx dyiq idKweI
AUpr hY ik nhIx ies Qwn
khW lg jwvhu dyhu bqweI?
10
suin kY gunaYn Bny muK bYn
rho piqrYn su nIcy hmwry
jug sUrj cMd pRkwSk jy jg
nYn qry kir lyhu inhwry
pun aOrM sQwn ju bUJiq AUpr
hYx bhu rUry anyk pRkwry
jihx myru ko SyKr, iszD rhYx qihx
hY SkqI ijn bIc Audwry 11
kwkBsuMf qy awid irKISur
qW drso suinXy mrdwnw
DR pRihlwd vfy jn dzq
su AUrD sohiq suMdr Qwnw
mMdih mMd clYx qihx ko
mn iszDn ky bhuqw aiBmwnw

1005

gurU nwnk dyv jI) awDwr hn

dyKo aDwX 64 ivKy aMk 74 dI tUk

cMdrmW
dovyx pRkwS krn vwly

drSn kro
Auzpr
Bwv pihly asIx iszDW dw mwn imtw
leIey, Pyr hOly-hOly DR pRhlwd kol
czlWgy

dyihx imtwie Bly mg pwie


bKwniq qw iCn XOx giqdwnw
12
kibzq:

BMgr su awie muK bcn alwie


mweI mUMfy! khW jwie? qoih
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

1006

gmqw n jwin ko
{BMgrnwQ}

awgY duK jwie jY hYx pRwn ko


gvwie
koAU skY n bcwie, hT kIjY nihx
mwn ko
awgY cilby kI cwih gorK ko gurU
kro
syvk hYx jwky bhu dyiq mn gwn
ko
pwCy hit jzXY, nWqo gurU kir lXY
ab
do mYx eyk kzXY jo qUM cwhYx inj
pRwn ko 13
mnsw hY mweI qW ko mUMf hY
muMfweI
pun mweI hUM kI mweI sMg qjw,
n sMBwirXw
dUK qW ko hoie BUly pMQ iPrYx joie
mwn qumry ko Koie lyAUx mwrg
inhwirXw
gorK ibloko qyro, aOD hY vDweI
bwd
bwd ko rcwvY nihx mwn ko
invwirXw
KoXo inj gwn, kYsy dyhu giq
awn
dMB Dwry snmwn ihq, lokn
BulwirXw 14
kwn ko iCdwie muMdw Ptk bnwie
sylI aMg hUM mYx pwie, byK dMB ky
inDwn ho

pw:-n mhwn ko

gurU jI vwc kwmnw isr muMinaw hY,


Bwv nwS kIqw hY
iqRSnw dI mW, mwieaw (a) kpt Cl

ibarQ awXU vDweI hY


JgVy

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

Bsm lgwie pt Bgvy rMgwie


JolI lInI hY isvwie inj mwniq
mhwn ho
jog kI jugiq nihx jwnI qYx
ibmq
inj jogI ho kihq, jog hUM qy
anjwn ho
aOD hY vDweI kUr, pMQ SuB
rho dUr
sihj srUp ko hdUr ikv
jwinho? 15

1007

kpVy

pw:-ibpq

Aumr cMgw rsqw


swhmNy ikvyx jwEgy

sYXw:

XOx suin qUSn hoiq BXo


pun BMgr nwQ n bwnI alweI
lop BXo pRgto iFg gorK
bYT gXo inj awsn lweI
awgY cly qihx qy gur nwnk
hYx ibKry igr pMQ n pweI
AUnw phwr ky jwie kY Syr
bYis gey suT rUp suhweI 16

kTn phwV rwh nhIx lBdw


phwV dw nW cotI qy

kibzq:

bYiT GtI qIn, muskwny hYx pRbIn


guru bUJy mrdwnw kYsy kIno
muskwvno?
pRBU bYn kho jogI awvqo hY
lho eyk
mwn mn dho hsy dyiK kir
awvno
Byjiq cviq kir gorK jo hm
pr
mqsr Aur Dir hoie n
ljwvno

ifzTw hY
ijsdw) mn hMkwr nwl siVaw hoieaw
hY
cVHweI
Srm nhIx awAuxdI sU

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

1008

khy mrdwnw XW ko mwrOx czfy


gwty kir
nYk mo ko kIjY inj awiesu
alwvno 17
dohrw:

lyin dyin ien ko nhIx, awvq


ros bFwie
iek ko jb hI mwrhOx, siBhI ko
miq awie 18
sorTw:

grUE grb gvwru, gunihx n awp


smwn ko
dIjY skl ibdwir, bhur n bYn
bKwn ko 19

gMvwr bVy hMkwrI hn, nhIx jwNdy iksy


L awpNy quzl

kibzq:

SRI gurU alweI nihx hwQ kI


lrweI
iehW bYn cqurweI, krYx bwd iszD JgVw
awveI
boliq prspr awvw qb jogI
soAU
nwm hY knIPw aYsy vwk ko
alwveI
{knIPw}

awgy eIhW awey, kYDox pUrb hI pihlI vwr hI


awey qum?
kOnY Qwn qIk ab cil kir
jwveI?
kOn nwm qyro? Kovox mwn jo Gnyro
kIno
lIjY AupdyS myro, nIko hOx
sunwveI 20
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

1009

awgY hm awey qAU gYl ab gurU nwnk bwc


jweyx
dyKy ibnW suny kho koAU aYsy cil pw:-dyKy ibnW suny kho koAu-dI QW hYaOr dyKy ibnW suny koAu-
jwiq hY?
nwnk hY nwm, AupdyS qm hWn
joAu
soAU kho awin kir, aYsy brrwiq
hY
nwnk myrw nwm hY, (qyry pws) hnyrw dUr krn vwlw jy AupdyS koeI hY qW khu (aYvyx
ikAux) brVwAuxdw hYx (a) pwTWqR-nwnk hY nwmu, AupdySq mhwn joAU soAU khox awn
kr qoso ibrqWq hY (myrw) nwm hY nwnk qy jo AupdyS (Aus) mhwn (rzb ny mYL kIqw
hY,) Ausy dw ibrqWq krky qYL khWgw

dyiKby inrMjn kI cwih Aur lwgI


mo ko
qW hI ky qq ibn mn n
Tihrwq hY
kYsy miq qoih kih dIjY siB pws
moih?
suin kY knIPw qb bcn khwiq hY
21
kwn ko iCdwvo, muMdRw Ptk bnwvo
aOr iKMQw gr pwvo jog rIiq godVI
siB lIijXy
iszDn mY azXY inj mq dUr kzXY
BIK mWg mWg KzXy, qn Bsm
lgIijXY
jrw duK jwie, pohY kwl nihx buFypy dw
awie qoih
nwm pRgtwie jg, aYsI ibiD
kIijXy
jIa mYx ibcwir kir lIjY mq
Dwir br
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

1010

hoie kY amr jsu suDw kox n


pIijXy 22
moh mwn cIr kwn, muMdRw hY gurU jI vwc
grIbI gwn
Dwn kI srIr iKMQw sdw jo
anwS hY
Bsm sMqoK, BIK lInI suMn mMfl
kI
nwm ilv lwgI jW mYx dyKo suK
rws hY
kwl hY plwXo, gur Sbd kmwXo dOV igaw
siB jrw XOx imtwXo hir rUp mYx, buFypw aYAux
invws hY
SRI gurU AucwrI suno iszD dMB
DwrI!
BwrI jwinXy kmwXo, jog aYso hm
pws hY 23
sYXw:

XOx suin kY soAU jwiq BXo


Aur bIc ibcwr kY, pUrn jwnw
Syr myru clo gurU jI!
kr bMid khY qb hI mrdwnw
sRI pRBu bYn Bny iqh sox
gmnYx mMd mMd ipKYx suK Qwnw
iszDn ko aivlokhu kOqk
awviq hYx ijnky bhu mwnw
24
kibzq:

vyKdy swr

awXo hY hnIPw aivlokiq hI


bolo bYn
bwl hY adys suin SRI gurU
Bniq hYx
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

1011

{hnIPw}

adys eykuMkwr ko hnIPw! awAu


bYs
ibsmwdo suin soAU, gtI mn mY igNqIaW
igniq hY
bUJiq Bw pUrb hI myl myro qyro pihlI vwr hI
BXo
nwm jo hnIPw awgy kYsy kY jniq
hY?
kwhU ny bqwo, ikDOx qIn kwl
gwqw qumY?
BXo hY sMdyh myry, kho so bniq
hY 25
dohrw:

SRI guru boly bcn pun


sunhu awpnI bwq

{hnIPw L pUrblw hwl dzsNw}

kMkkrN qv ipqw ko
nwm huqo bzKwq 26
ngr sIlwpur ky ibKY
krqy rwj ibswl
ibqI aOD qv ipqw kI
pro kwl ky jwl 27

Bwv mr igaw

kibzq:

brK spq ds bYs huqI qyrI qb


qW ky pwCy dyS rwj koS siB lXo KZwnw
hY
eyk idn mWih qYx arUF BXo bwj svwr ho ky
pr
mn ky hulws sox aKyr ibRiq gXo iSkwr krn L
hY
bn mYx ibcr bhu jIvn ko Gyir
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

1012

kir
SUkr ibhMg imRg Gwq qYny kXo sUar pMCI hrn
hY
hto jb Dwm Er gorK imlwp
kIno
hny jIv dyiK iqn bcn sunXo hY mwry
28
sYXw:

-hY mn qyro ibhIn dXw


bn jIv hny rsnw ihq swdU
qYsy hnYx qumry qn ko ieh
kox inj awv gvwviq bwdU-
XOx suin kY mn mYx guin kY
quv kIn ibnY imRqu Bw fr XwdU
gorK ky pd ko gih kY quv
cwihq Bw iqh BUr pRswdU
29
kibzq:

svwd leI
awXU
aYAux soc ky
qYny mOq dw
crn PVky
bhuqI ikRpw
myhr srIr

-nwQ! kIjY dwXw ijv rhY iQr


kwXwsuin gorK alwXw- jy qUM jog ko
kmwveI
mUMf ko muMfzXY, inj goq ko ljzXY
qAU iQr pd pzXY, nw qo dyih
ibnswveI-
suny bYn aYs sIs pwg qwr bYs isrox pgVI Auqwr bYT ky
kho
-mUMfIey jI mUMf jW qy iQr pd muMno isr
pwveI-
gorK ny kwn pwr mUMfo hY svwr kMn pwVky
qo ko
qbhUM ko BXo iszD Bsm lgwveI
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

1013

30
sorTw:

suin kir ibsmY hoie, pqy bqwey


srb jb
Brm irdy qy Koie, jwny SRI
avqwr hir 31
liK inj sPl srIr, -BXo drs
jgdIS ko-
lyny pqo ghIr, bhur hnIPw fUMGw pqw
boilE 32
dohrw:
kOn Qwn mUMfo muJY, so qum dyhu

bqwie
jwnOx mYx avqwr qb, Bv qwrn
ihq awie 33
kibzq:

boly hYx ikRpwl lufy pIpl qy


qly bYiT
mUMf qyro mUMf, sMg lIno hY rlwie
kY
rwj, dyS, koS, dwsI, dws, suq,
nwrI, sYn
Coir dInI sOj, nihx lInI suD
jwie kY
aYsy suin bYn gun aYn ky BI cYn
mn
bMdy giqdYn pd dono sIs
nwiekY
hIn inj jwn kIno myru ko pXwn
nIky bcn bKwn gXo irdy suK
pwiekY 34

isr
KZwny
simzgRI
cYn hoieaw Bwv qszlI ho geI

dohrw:

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

1014

gorK ky iFg jwie kY, Ausqiq


kIin bKwn
klwvwn srbzg so, mihmw jWih
mhwn 35
kibzq:

nwm hY iek iszD dw pw:-ju nwie

gorK bulwie iszD BUqvy sunwie,


kho qW ko smJwie AupdyS dyhu
jweIey
{BUqvy}

awvw suin Dwie gurU nwnk


suhwiex jihx,
bcn alwie bwly hT ko
gvweIey
crn lgwie gurU gorK krwiex
qyry,
mrn imtwiex, aYsy pd kox n
pweIey
phuMicE qUM awie, nihx CUCw hit KwlI nw muV
jwie ab,
XW qy khox qoih, jIa hoie jo
sunweIey 36
SRI gurU khiq bYn CUCw so rhiq
joAU,
nwm n jpiq, duzK jwie jm qRws
ko
mwn ko imtwie, sBY crn lgwie
ab,
nhIx ht jwihx hm awvYx qum pws
ko
jnm mrn ko aqMk mn mwny fr
soAU,
dyih ibKY hMqw aiq Dwro
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

1015

aziBaws ko
rMck snyh gwnI kry nihx dyih moh
ibKY,
-rhy qy hrK nhIx, Sok n ibnwS
ko- 37
dohrw:

suin kY jwny gwn Gn,


gmno inj asQwn
gorK ky iFg bYiT kY,
kIn ibRqMq bKwn 38
iqh qUSn kirvwiekY,
gorK awiesu dIn
hY ko isD smrzQ jo,
jIqih bcn pRbIn 39

bcnW dI pRbInqw nwl ijzqy (a) bcnW


dy pRbIn (gurU jI) L ijzqy

crpt kir Aur qmk ko,


awvw guru ky pws
{crpt}

bYTo qbih smIp hY,


kIny bcn pRkwS 40

sYXw:
awsn bYsn hY ikh TW?

qv Bojn kOn? aco ju aDwrw


arwm
syj fswie khW ibsrwm kI?
kpVw
kOn dukUl srIr pY Dwrw?
gurU jI vwc
awsn bYsn dyh ky BIqr
nwm su Bojn jwin hmwrw
cIr iKmw qn pY pihry
suT syj fsI dsvyx br dwrw
41
kibzq:

crpt Ktpt imtI Gt pt,


qt

KtptI imt geI ihrdy dy pVdy


dI pws

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

gorK ky stpt bYiTky AucwrIXw


pUrn ibkt, nihx jwno qW ko
Gt kYsy
koAU ibD ltY nihx, triq n
twrIXw
JMgr suniq mn Kwie kY qmzk
khY
kYso mweI mUMfw? dyhu awies,
inhwrIXw

1016

CyqI hI
pUrw aijzq, jo dlIl nwl kzitaw nw
jw sky (a) ivSwl, aQwh QoVw, kzsw
inruzqr nhIx huMdw htdw nhIx
htwieaW
kRoD
dyKW jw ky

{JMgr}

iKn mWih awie bYiT bcn Bwv gurU jI pws aw ky


alwie iqn
ibnw dUD bwirk ko kYsy ipRq bzcy L
pwrIXw 42
dohrw:

jwvogy

kOn nwm? ikq jwhugy?


rhO kOn sy dyS?
JMgr bUJY qoih ko,
kOn qumwrw Bys? 43
sYXw:
BOxdU! suno hm nwnk nwm

bwlk pwilaw hY
lgI ilv qy Aur bwirk pwrw
kwj jhW, qihx jwvihxgy
klwn rUp
ngrI iSvdys pCwn hmwrw
BUly su gorK Auzqm pMQ qy
aOD vDwie kY mwn apwrw
XOx suin JMgr ljiq hoie
sumyru pY jwie kY bYn Aucwrw
44

sYXw:
ko jugqI kir nw atkY

dlIl

qqkwl hI Auzqr dyiq bqweI

pw:-bnweI

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

1017

sMGr bol AuTo suin ky


kr bwd ko mYx iqh rokhux jweI
{sMGr}

gorK awiesu lyX qbY


kih ros clo gur ky iFg DweI
gruV
jox ibnqwsuq ko cih jIqn
pMng bwr hI bwr isDweI szp
45
dohrw:

gey agwrI ko gurU, igr mInw


ijh nwm
bYsy awsn lwie qihx, hnn nwS krn hMkwr iszDW dw
mwn isD kwm 46
sMGr bolo awinkY, bwly! hY
awdyS
suin qUSn muK qy rhy, muskwny
jgqyS 47
sorTw:

irs mYx sMGr hoie


as ibiD bcn alwvhI
Auzqr dyiq n koie
mweI mUMfw hsiq hY 48
ijs ny qYL) iszKw
kibzq:
mweI mUMfw gorK hY, iDzKNw n

dInI qoih
kwn pwr muMdRw pwie ibmiq pwVky mUrK
bnwXo hY
mUMf ko muMfwie, inj goq ko isr munwky awpNI kul L lwj lweI
ljwie
qn Bsm lgwie, bwd jnm
gvwXo hY
jYsy nIr Byk nihx, kml kI jl ivzc fzfU
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

swr jwnY
jugIaw khwey, inj jog ko ljwXo
hY
sMGr suniq SRq, hoie kY ljiq
miq
sMsY Dwr iczq, aYsy bcn alwXo
hY 49
kOn hY jugq? jW qy kRoD hUM ko
jIq lIjY
hoie kY aqIq, kYsy kwm ko
gvweIey?
sIs kwl trY kYsy? loB prhrY
Aur
kOn sI jugq qy amrpd jweIey?
mwXw qij kYsy kir? jzg mYx
rhwie nr
bUJo hY sMdyih, qo ko Auzqr
sunweIey
aYsy suin bYn, giqdYn gunaYn
gurU
jWhI kI SrMn qy srb suK pweIey
50
SWiq ros jIq, qij iqRgun
aqIq hoie
gurU muK pwie gwn, kwm ko
gvweIXy
nwm ilv kwl trY, loB qy sMqoK
DrY

1018

kMnI

isr qox mOq dUr hovy

Czf ky

guzsy L SWqI nwl ijzqIey


gurU dy mUMhox gwn pw ky
nwm dI ilv nwl kwl tldw hY Bwv
srIr mrn nwl bI ilv nhIx mrdI ilv
vwly L jnm mrn nhIx sMqoK Dwrn
nwl loB (tldw hY)

Dwn hir krY qy amr pd


jweIXy
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

1019

sMqn kI sMgq kY mwXw qy alyp


rhY
ibKY ibK jwin kY irdy qy ivSW L Zihr
ibsrweIXy
BwAu sox Bgiq ieh Auzqm jugiq
vfI
mwn moh qwg kY inrwlm
rhweIXy 51
sYXw:

sMGr SRon suny SuB bYn


BeI mn cYn sumyru isDwXo
awXo sMBwlkw isD qbY
gur ky iFg bYiTky vwk alwXo

nwm hY iszD dw

{sMBwlkw}

kox ibvhwr qjo jg qo qum


kYsy AudwsI ibKY mn lwXo
hoiq n pUrn kwj kbY
ibn jog kry ju chO Aur pwXo
52
dohrw:

jog dw ijhVw awsrw hY

suin boly pMkj bdn, ijh alb


hY jog
so nIkI ibiD sox gho, kbih n iqawgNw, ivCoVw
krox ibXog 53
jg ibvhwr Audws mYx, sdw nwm
ilv eyk
srb kwj pUrn kriq, ijs qy
hoiq ibbyk 54
sorTw:

iszDWq cotI

suin sMBwlkw swr, gmno


iSkr sumyru pY
kIn ibRqMq Aucwir, DwX BXo
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

1020

pUrN abY 55

ieiq SRI gur nwnk pRkwS gRMQy pUrbwrDy iszDn crcw pRsMg brnn nwm
iekwhTmox aDwX 61

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

1021

62. SRI gurU goibMd isMG jI mMgl iszD gopI cMd, eISr nwQ, lgr,
mMgl nwQ, sMBU nwQ nwl crcw
61<< ipClw aiDawie qqkrw - sMKyp ilMk aglw aiDawie >> 63
{gopI cMd} 1..
{lgr} 9..
{SRDwvwn iszD} 18-19
{sMBU nwl crcw} 35..

{eISr nwQ} 6..


{mMglnwQ} 12, 22..
{gurU jI ny mMglnwQ L srwihaw} 33..

kibzq:

bMdiq guibMd isMG pd aribMd


duK duMd ko inkMd gurU myro eI mukMd hY
duMd=doK inkMd=kztN vwly, dUr krn vwly mukMd=mukqI dwqw aribMd=kml
eys kibzq dy pihlox hI SRI bwlw sMDur vwc iliKaw hY sI qy inrI pihlI quk kibzq
dI jo mMgl rUp hY aw ky hI azgox kQw arMB ho jWdI hY, so eyh iek sqr kiv jI
vlox mMgl nhIx bwly vlox mMgl smJIey? pr bwlw jI ny jo pihlox ho cuzky sn, gurU
goibMd isMG jI dw drSn nhIx kIqw Auh gurU jI dw mMgl kr nhIx skdy, qWqy eyh
mMgl kvI jI vlox hI hY, kyvl AunHW ny eyQy eys mMgl L inKyVky ilKNo srPw kIqw
jwpdw hY

arQ:
dMd duKW dy dUr krn hwry gurU goibMd isMG jI myry mukqI dwqw hn (AunHW dy)
crNW kmlW (pr) nmskwr krdw hW
sRI bwlw sMDuru vwc

gorK ibcwr, iszD lIny hYx hMkwir


siB
awiesu Aucwr qb Byjo gopI cMd
hY
{gopI cMd}

awviq hI dyiK kir khI hY


adys
eykuMkwr ko adyS suin BwKI
suKkMd hY
awie iFg bYis Aur hrK ibSy
jYsy
mwrqMf dyiK ibgswiq aribMd hY sUrj L
1
kOn DwnI? kOn gwnI? kOn
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

ieSnwnI?
pun inrml kOn? moih qpw jI!
bqweIXy
kOn su jugiq jW qy dIpk idpiq
hoiq?
gYl kOn cliq su Twk nhIx
pweIXy?
kOn Gr aYso, suK pwie jhW bYsy
inq?
pwie ko siQq ko n bhur
fulweIXy
dMB ko inkMd gur ikMkr mukMd
suin boly gopI cMd sox and kMd
dweIXy 2
suriq n KovY DwnI, gurmuiK
gwnI hovY
inrml soeI gurbwNI hyq lwveI
aTsT qIrQ SnwnI qum jwno
soAU
SrDw smyq gurU drSn pwveI
sIDo jo kml hoiq jwgy qb dIp
joiq
BwvI mn mwnY gYl Twk ibn
jwveI
iqRkutI ko Byid suK pwviq aCyd
inq hoie hY siQq nhIx bhur
fulwveI 3
gopI cMd hwQ bMd bolo suKkMd
sMg
clo iszD mMflI mYx drSn
dIijXy
hoihxgy and qyry pd aribMd

1022

rwh rok

siQrqw
kztN vwly dwsW dy mukqI dwqy
dwqy

aTwhT

rwh

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

1023

ipiK
doK ky inkMd! bYn sunIey
khIijXy
gurU kho mMd mMd awvYx hm pMD
mWih
clo gopI cMd suD iszDn Kbr
BnIijXy
kir pd* bMdn ko gXo igr kMcn sumyr qy
pY
gorK jI! nwnk kI suD mo qy
lIijXy 4
sYXw:

pUjn jog hI jwnhu qWih ko


awviq awp hI, jwiq n awnw

ilawieaw nhIx jw skdw (a) horQy nhIx


jWdy pw:-jwnq awnw aAuNw jwNdw hY

hY kilkwl BXwn mhW


nr qwrn ko avqwr pCwnw
gorK bYn BnY suin kY
iqh jwniq hOx, nihx moih mYx Ausqox ajwN nhIx
ajwnw
iszDn mYx vf mwn huqo
iqs nwSn ky ihq qUSn Twnw nwS krn vwsqy mYx) cuzp kr irhw hW
5
eISur nwQ smIp bulwie kY
gorK nwQ nY awiesu dInI
{eISr nwQ}

jwhu qpy iFg qWih iblokhu


bwd ibKY miq jWih pRbInI
pwCy ko jIq kY dyhu htwie
lKox siB qy qv buziD ko pInI qyrI qzkVI pw:-lKox qv ko siB qy
buiD pInI

nwqur awpno dy AupdyS


isKwvhu jog kI rIiq ij kInI
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

1024

6
kibzq:

awiesu ko pwie qwqkwl gXo


awie
jhW bYTy suKdwie sohYx AUcy igr
iSRMg hYx
Aucr adyS ko smIp gXo bYis
qb
pRBU ko awdyS gurU khI iqh
sMg hY
kOn dyS Coir awey? khW ko
isDwey ab?
kho qum kOn? moih bUJn AumMg
hY
gorK pY clo, AupdyS lIjY Blo
awp
sBY mq byK qy su jog eI AuqMg
hY 7
dyih pMc qzq kI hY pUCo kOn pMc
ibKY
soAU qq dyih mYx ibcwr kY
bKwinXy
jy qUM pUCy awqmw ko awqm qox
pUrn hY
aMqr vihr idS ibidS mYx
jwinXy
awvn aO jwno qO bniq AUno hoiq
khUM
jhW qhW eyk hI ibbyk qy
pCwinXy
XW qy qv bUJno akwrQ hI cIn
mn

phwV dI cotI qy

Auzcw
gurU jI vwc

hr pwsy

igawn

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

1025

gorK qy sIK pun pRSn ko


TwinXy 8
sYXw:

suin eISurnwQ ljwie rho


igr myru gXo, nihx bwnI alweI
pirpUrn awqm gwn ibKY
crcw kir kY nihx ijqo su
jweI
nwm hY iszD dw
mn lgr ros ikXo suin kY
kih, gorK jI! muJ dyhu rjweI
{lgr}

aivlokhux kYsy kY boliq hY


iqh awniq hox qumrI SrnweI
9
kibzq:

awiesu ko pwie, gurU gorK mnwie


mn
clo qb Dwie, cwie jIqny ko
Dwir kY
bydI kuldIp hUM ky bYTo hY smIp
awie
kInI hY adys muK bcn Aucwir
kY
clIey sumyru pr lIjY AupdyS
br
sIs imRqu jOn fr dIjY inj twir dUr krvw lE
kY
jwgy vfBwg jy qUM jog anurwg
kryx
Duin sMg lwgY lwg, hT dyhu lgn
fwir kY 10

iszD kMnW dI GUM-GUM vwlI Duin dw AupdyS dyxdw hY qy gurU jI Auzqr ivzc AusdI swrI
gzl L bwd hY kihn qyro awKdy hn ies swrI iszD crcw ivzc gurU jI awpNw
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

1026

awSw-nwm ivc aKMf ilv lgNw-ds rhy hn, kMnW dI GUM GUM L anwhq nhIx kih
rhy

boly dInwnwQ iszD lgr ky swQ


qb
kOn sI vsqu mrY dIjY so bqwie
kY
dyih pMj BUq kI hY pMcox mYx n
mrY koAU
jy ko mir jwiq qW ko dIijXy
sunwie kY
awqmw qo inq, kb hoiq nhIx
imRzqu qW kI
BXo jIv szq icdwnd ko Bulwie
kY
bwd hY kihn qyro BXo imRqu kOn
hyro
Auzqr n awie, pUC gorK ko jwie
kY 11

pMjW qzqW dI

ieh sq, icq, awnd L Bulwky jIv bn


igaw hY
dyKdy ho

sYXw:

lgl qUSn hoie gXo


ibrqMq sumyru pY jwie sunwvw
gorK nY qb awiesu dy kir
mMglnwQ smIp bulwvw
{mMglnwQ}

kIn vfo snmwn ibTwiekY


awnn qy iev bYn alwvw
hwir kY awviq iszD sBY
ab jwno qumwru bnY iqh Qwvw
12
sYXw:

puzCNw

mMgl nwQ ny bUJn kIn


pTo ikh hyq kO? dyhu bqweI
rUp suBwie iblokn ko iqh
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

1027

kYDOx kho AupdySn qweIx?


gorK XOx suin kY mn mWih
ibcwir kY bwnI su aYs alweI
jox qumry mn mYx aiBlwK
iblokhu qW ibiD sox ab jweI
13
sYXw:

mMgl boliq hy guru gorK!


pUrn ho jugIaw siB lwXk
so siB hI ibiD pUrn nwnk
jwie SrMn iqsY giq dwiek
Koijbo dyiKbo kw iqh ko
sur nwXk nwXk, sMq swhXk

ieMdR aQvw ivSL dy suawmI hn gurU


jI

eyk du bwrih Koj ipKw


pun Kojy ko Kojn rIiq n lwXk
14
awiesu nWih AulGhOx qor
kho, iqh jwie kY lwAux hkwrI
jW ky imly qy ikRqwrQ hoiego
jwie ipKox mn awls twrI
mMglnwQ jI! awnhu qW ibiD gorK vwc
Dwry
ly AupdyS hmwr ju DwrI
awvih mwrg iszDn ky
Bv mYx prkwS vfo jsu kwrI
15
mMglnwQ khY pun bYn ko
XOx n bnY ijv cwih qumwrI
jy hm qy lGu hovih so
qb ly AupdyS Blo aiDkwrI
hoie ju dIrG kYsy bnY ibiD?
hY ibprIiq sI rIiq ibcwrI
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

jox ptbIjn ky prkwS qy


Bwnu Cpwviq suzDibswrI 16
gorK bYn Bny suin kY
qum hY smJI miq iszDn nwry
DMn qumY SuB jog ky lwXk
hY mn qy ijn mwn ibswry
jwin lXo siB nwnk Byd ko
jYso ahY qum qYso Aucwry
mwn ky bwn ibDy siB iszD
kro ibiD so aiBlwK ju Qwry
17

1028

ittwNw
sUrj anjwn

hMkwr dy qIrW nwl ivMnHy hoey


quhwfI

dohrw:

kyiqk smJo BrQrI, gopI cMd


sujwn
{SRDwvwn iszD}

GuzGU nwQ n bolI, mMglnwQ mhwn


18
KysU pysU aOr hYx, nihx ignqI
iqn koeI
gorK as ibiD bYn kih, bYso
qUSn hoie 19
Auq XOx kriq ibcwrko, ieq SRI
nwnk sMg
bolo mrdwnw qbY ciFXy myru
AuqMg 20
ikqk kwl aivloikXy, gmnYx gurU jI vwc
bhur sumyru
rhy iszD awvn kCU, bwdih mwn ibarQ (a) crcw dw
Gnyr 21
sYXw:

awXo hY mMgl nwQ qbY


iFg bYT adys khI kr bMdU
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

1029

{mMglnwQ}

dY idS pwien ko prsy kr


kIn vfo snmwn mukMdU
pRIq bDI aivlokiq locn
mwno irdy mihx BUr andU
XOx hrKy imil awps mYx
ijv jwie bBIKn sox rGundU ijvyx rwm pws bBIKn igaw Bwv gurU jI
pUj qy mMgl nwQ pUjw krn vwlw
22
mMgl nwQ ny bYn Bny
ikrqwrQ Bw aivlokiq rUpw
jwniq hOx inj Bwg mhwn
imlw pRBu ko avqwr anUpw
awj BXo sPlw siB jog
ijs rUp dw mYx Dwn krdw sW Auh rUp
By gocr Dwnih ky anrUpw
idzs ipaw hY, ies leI myrw jog aj
sPl ho igaw hY

sMq shwXk, dMBn GwXk


ho giqdwXk jy Bv
23

kUpw

sYXw:

SRI guru BwKiq DMn qumYx


siB iszDn qy aiq Auzqm rIqI
qoih smwn lKOx nihx awn
ikXo mn mwnihx qy ivzpRIqI

mn L mwn qox Aultw kIqw hY, Bwv


inmRqw DwrI hY pw:-snmwnh qy ivzpRIqI
inj snmwn qox Ault inmRqw

boil igrw mDurI hrKwviq


aMimRq inmRqw dw
mwno suDw nmqw qum pIqI
mnuKI dyhI
mwns dyih ko lwB XhI
qij mwn krY pd sMqn pRIqI
24
sYXw:

mMgl nwQ ny SRon suny


srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

1030

kir nIcy ko locn bwnI alweI


rwvr kI krunw huie jW pr
qWhUM Bly miq dyhu buJweI
hMkwr
sMqn ko gun mwn imtwvn
mwDurqw sMg bYn khweI
myru clo isD mMflI mYx
drSMn ko dyhu sBY suK pweI
25
sYXw:

EQy

jy n clo iqh TW qum hI


Buguqwvn ko kCu lwvhux jweI CkwvN leI
awnn qy ibgsy gur boliq
BwAu ipKw qum qy iqRpqweI
Kwny kI cwih n aOr rhI
imil vwk alwie rhy hrKweI
azgy
mMglnwQ! clo qum azgRj
awviq hYx n iblbih kweI
26
sorTw:

SRI guru ko hrKwie, awp hrK


Aur bhuq kir
bMdin kir isrnwie, mMgl gXo
sumyru pY 27
mrhrI CMd:

bUJY mrdwnw pRBU sujwnw!


ieh jogI jo awie
koml muK bYnw, mn mihx cYnw
ijh ko suBg suBwie
bhu BwAu su kIno, qv js cInox
nhIx Aucwrw bwd
imil kir hirKwXo, Aur suK pwXo
pRsMn
kro qumY aihlwd 28
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

1031

mrhrI CMd:

guru vwk bKwny suin mrdwny


iek jYsy siB nWih
DwrYx bhu byKw, dMB ibSyKw
nihx ko krm kmwihx
pUrn mD kotw, iqn nihx qotw

kRoVW ivc pUrw (koeI iek huMdw hY)


Gwtw

jox bwhr qox aMqr


krunw krqwrM, ijh pr DwrM
iqh XOx sumiq inrMqr 29
dohrw:

mrdwnw pun bc khY, clIey


abih sumyru
siB iszDn ko dyKIey, ikAux kInI
pRBu dyr 30
sorTw:

boly bhur ikRpwl,


eyk iszD awvn rho
ijh mn mwn ibswl
SMBunwQ iqh nwm hY 31
aiVzl:

suin mrdwny Sron, su bYn bKwin


hY
mMgl qy su ibswl, ikDOx smwn Xw ik brwbr
hY
abih AufIkiq jWih, kho iqh ijs L
gwQ jo
ho boly Auzqr dyin, jgq ky nwQ
jo 32
sYXw:
gorK nwQ qy awid jy iszD hYx

mMglnwQ sBY qy mhwnw

{gurU jI ny mMglnwQ L srwihaw}


srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

1032

ByK Drw qn iszDn ko


iqn qy ieh ko pd AUc sujwnw
aijzq
jy mn bIc ibkwr ajY
siB jIq Bly iqn Koj imtwnw
awpw Bwv
pUrn sMq, nswie kY awp ko
mwn ibhIn BXo suK mwnw
33
mrhrI CMd:

bUJY mrdwnw, AUc bKwnw


ikAux gorK guru kIn
jo inj qy lGu, ks Bw iqh iks qrHW hoieaw
isK?
pw:-js
ks byK iszD kO lIn?
SRI guru kih vwkw, imlo ju pihly
pRwkw
gorK ieh ko awie
gur XW qy kIno, byKih lIno
pd AUco ieh pwie 34
kibzq:

aYsy ieq nwnk jI bcn Aucwry


Auq
gorK bulwie SMBUnwQ ko pTwXo hY
{sMBUnwQ}

PrUaw bYrwgN du lIny hwQ mWih TUTw


ijn
muMdRw hY Ptk eyk kwn pwr pwXo pwVky
hY
hIey mY hulws awXo pws suKrws
dOir
bwly! hY adyS aYsy bcn
alwXo hY
pRBU ko adyS; SMBUnwQ awAu bYis
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

1033

iFg
suno SRon mWhI pun bYn ko sunwXo
hY 35
kibzq:
gorK ky cyly hoie muMdRw kwn pwvo

aMg Bsm lgwvo koAU ibGn n


lwgeI
ibgsY kml jo pRkwSY dIp joiq
Aur
suMn mg jwvo qn hUM qy imRqu
BwgeI
PrUaw2 ghIjY hwQ, hoeIaY snwQ
ab
KuSI ijq jwvo, iqq koAU nihx
TwgeI
BlI bnI qyrI, jo qUM mwn lyihx
bwq myrI
irziD isziD cyrI mq gorK ky
pwgeI 36
kibzq: gorK ko dws kir, siBhUM
ko mwn hir
Bsm nw lwvox, nihx kwn ko
iCdwveI
PrUaw jo DwrI qW ko nwm hY
iBKwrI jg
imRzqU hY ibdwrI nihx nyry kb
awveI
irziD isziD sdw awgy, dyihx qW ko
jy ko mWgy
cwhYx qhW jwiex nihx koAU
atkwveI
ibGn ibnwSn su awsn hY suMn

rokygw

pY igaW, pRym kIiqaW


dUr krky
suvwh
BIK mMgN vwlw TUTw
dUr kIqI hY (asW ny)

nwS krn vwlw

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

1034

ibKY
SMBUnwQ suny Sron bYn ko alwveI
37
kibzq:
vfo eI hMkwrI khW ndr qumwrI

kCu aOrI bOrI bwqYx muK kwhy ko


bkiq hY
jqI, nwQ, iszD siB bIc hY
pRiszD aYso
gorK ko jwnY nhIx kYsI aY Skiq
hY
iszD swD indy, qum BXo kOn iks ibMd qox Bwv iks asl qox
SMBUnwQ awid hMkwrI qy kmIny idl vwly
ibMdy

kYsy bolYx mwtI gMdy? inj mwn mYx


Ckiq hYx
kOn qUM vfweI pwie, jg jUin
awie jwie,
gurU ibnw iesiQr koAU n itkiq
hY 38

hoN qy aYsy vwk kihN qW acrj nhIx,


eyh mwVy vwk AunHW dI nUnqw dy hI sUck
hn
Biraw

iSvjI dI ibMd qox


kibzq:
jwno qyry gorK kI awid iSvibMd

hUM qy
ndr hmwrI eykuMkwr pY lgiq hY
sMq swD sodr ibloky mod hoiq
kho gMdy kY aml, pMj qzq ko
jgq hY
eyk hUM sI dyih siB eyk hI ky
kIey nr
mwn kIny hwn purSoqm Bgq hY
iszD aOry bOry, mwn kIny siB hOry

dyiKaW and pw:-drs


gMdy hn ik (a+ml) mYl rihq hn,
swrw jgq hI pMjW qzqW dw hY

mwn ny sB vzfy hOly kIqy hn

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

1035

gOry
gurU ibnw kho pRym kYsy kY pgiq
hY 39

SMBU nwQ vwc


kibzq:
jog kI jugiq kir pweIaY

mukiq kYsy?
jogI jqI hUM ko inj ndr n
lwveI
XW qy ko ibswl? siB hI qy aiq
Auqm hYx
XwhUM ko inKyD vfo kwihx
TihrwveI
nIko AupdyS mq Dwro jog bys
clo gorK ky iFg qy amr pd
pwveI
pRgtOgy jg, jrw jwiego alg
jYsy sUr dyiK sMGr mYx kwier
plwveI 40

kON sB qox Auzqm hn (jogI)


iks L TihrwAuxdy ho

buFypw
sUrmw sMgrwm dOV jWdw hY

gurU jI boly
kibzq:
nwm ibnw jog pUro kbhUM n

hoiq
XW qy nwm ilvlweI jW qy vfo
nihx awn ko
piqq AuDwry jn hyq dYq mwry
ijn
nwm Aur Dwry moh nwS, dyiq
gwn ko
jnmy n mrY, kwl sIs hUM qy trY
dyiq sihj srUp, jW ky nhIx hY
smwn ko
nwm ibnw swDn jy qyAU pdbMDn
hYx

ies krky ijs nwm qox


dwsW dy

brwbr
pYrW L bMnHN (vwlIaW byVIaW) hn

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

1036

nwm hI mukMd aOr awin nihx mukqI dwqw koeI


jwin ko 41
kibzq:
smJY n smJwXo, kOn qo so bwd

krY
aYsy kih SMBUnwQ myru pY isDwXo
hY
gorK nY bUJo kYsy bYn iqn khy
suny?
mwny AupdyS? ikDox mn mYx n
lwXo hY
nwQ suno aOrI bOrI bwqyx hY
bkiq soAU
kW ko AupdyS nhIx mwniq mnwXo
hY
gorK hsiq qb mMgl kI idS
dyiK
sBY ko sunwie muK bcn alwXo hY
42
sYXw:
mMglnwQ! suno ies bYn ko

kUr khY ikDOx swc alweI?


BwKiq ho qum aOr ibDI
hm ko ibiD jwnihx? dyhu
bqweI
mMgl BwKiq awpny pMQ kI
hInqw kYsy khI nihx jweI
swc ko kUr khYx jg jy nr
puMj lgYx aG puMn plweI
43
dohrw:

kyhVI qrHW

CuitaweI
swry pwp lgdy hn puMn nwS ho jdy
hn
SwsqR

siB awgm siB miq ijqy,


srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

1037

BwKiq siBih purwn


-swc smwn n puMn ko, pwp n
JUT smwn- 44
kibzq:

khOx nihx kYsw, Auh hY su jYsw


qYsw
jb awvY go inkit qb dyiK lIjY
qWih ko
SMBUnwQ kRoD kir gorK sox khY
ieh gop pzK rwKiq su nwnk
ky rwih ko
jwno jy vfyro ab cylo jwie hovY
qW ko
iszD byK qjY eIhW brjiq nWih
ko
hOx qy dyiK lIno jwie, BlI ibiD
bwd kIno
cIno hm jYsy, kho qYsy Byd
vwih ko 45
mMgl kihq sun SMBUnwQ! qyry
khy
hoiq nihx Gwt Bwnu AulU ijv
jwinXy
jogI jog nWhI, hoie Blo, qW ko
bury BwKY
bUJY dyK iszDn ko kYsy kY
bKwinXy
cyly hoiex vwr vwr, ghIaY rynwr
qW kI
sMq awgY sMq invY, cor cor
mwinXy
hoie jo hMkwrI mn invY n ibkwrI

guzJw pzK krdw hY pw:-hY go pzK


rwKq

koeI eyQy nhIx rokdw

Ausdw

sUrj Gt nhIx huMdw ijAux

puzC
DUV

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

1038

kb
aYsI bwq kIey jog pUro n
pCwiney 46
kibzq:

SMBUnwQ ljiq hY iszDn sox bUJy


qb
kYsI ibiD dyKw qum? siB hI
bqweIey
gorK khiq qum rwr pweI Gr JgVw
mWih
hwr awey qW qy nihx bwd ko
alweIey
kwhUM kI SrIkq n kIjY mn mwn
Dir
qo qy lGu hoie jwie qWih ko moVy
htweIey
qum qy ibswl jIq lIny qwqkwl jo bVy hn
iqn
ab lO n jwno aOr kYsy kY
jnweIey 47
kibzq:

iszD swD hUM ko bwq aYsI krI


cwhIey
jo AUcy siB jwnY, nIco awp mn
kIijXy
-hOxhI gwnI, DwnI, vfgunI, hOx
sujwnIjoAU aYsy mn mwnI so qXwg miq
dIijXy
sMq swD dIrG hYx, dIrG qy
dIrG hYx
mwn ko ibdwrI su inrMjn dUr krky
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

1039

lhIijXy
suny pr gun, nhIx kIjY mqsr prwey guN eI rKw
mn
qW ko js agin mYx qn n Ausdy swVIey
PukIijXy 48
sYXw:

hoie gXo qb gorK qUSn


bYn suny SMBUnwQ ljwvw
jo irs pwvk bIc irdY
mn jwriq Bw nihx bYn alwvw mn L swVn lgw
mMglnwQ vfo ibgsw qb
kvl
Bwnu Augy ijv kMj suhwvw
SRI guru nwnk Byd ij jwniq
dyiK hsI kir hYx muskwvw
49
kibzq:

gopIcMd BwKY suno mMgl mhwn


jogI!
iszD swD hUM ko aYsI rIiq nhIx
cwhIXy
sMq jo aqIq qW kI indw ko
bKwn krY
lY ky anmoly pwp sIs n cFweIy
Xy
crcw jy kIjY kRoD irdY qy invwr
dIjY
SuB vwk sunY SuB qWih ko
sunweIXy
awvYx hwir hwir, krYx indw ko
Aucwir
pun lwj ibn jIvYx inj jog ky
ljweIXy 50
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

sYXw:

1040

sc kihxdw hYx

mMglnwQ khY siq BwKiq


aYsy krY isD swiDk joeI
hoie inrMjn kI krunw qb
pwviq Xw giq aOr n koeI

mwn rhY mn mwn Gno


nihx jwniq awn smwn ij hoeI

ibnW
jog qy hIn rhY nr qy
mihmw nihx mwnih sMqn soeI
51

dohrw:

ies ibiD kriq sumyru pr, srb


iszD imil bwd
BXo DwX pUrn abY, SRI siqgurU
pRswid 52

ieiq SRI gur nwnk pRkwS gRMQy pUrbwrDy iszDn crcw pRsMg brnn nwm
bwhTmox Dwie 62

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

1041

63. SRI gur crN mMgl iszDn crcw, kOxs (KVWv)


qwl qox pwNI ilawvNw
62<< ipClw aiDawie qqkrw - sMKyp ilMk aglw aiDawie >>64
{JUTy md dw ipawlw} 9.. {GuzGUnwQ L pRSn} 17..
{GuzGUnwQ dw Auqr} 20
{iszDw dy qmwSy} 22..
{iszDW nwl crcw}
{gurU jI dI kOxs} 28
{kOxs-suMdr kibq} 29
{iKMQVw} 32
{pRwNwXwm} 33
{AUrm, DUrm} 34..
{DMgr} 36..
{qwl qox pwNI} 39

dohrw:

icrMkwl qru mn suSk, SRI guru pg jl pRym


qru=bUtw suSk=suzkw dy Kym=jo Kym dyNhwrI hY, kuSlqw dwqI sMs. kym

sIxc Bly kirky hro, khOx kQw dy Kym 1

arQ:
mn (rUpI) bUty L, jo icrokNw kumlw irhw hY, SRI gurU (jI dy) crNW dy pRym
(rUpI) jl (nwl) cMgI qrHW isMjky qy hiraw kr kuSlqw dwqI (agox dI) kQw
kihxdw hW
SRI bwlw sMDuru vwc
aiVzl:

qb gorK ny boil, BrQrI sox


khI
jwvhu qum ab qhW, awn ieh
TW shI
srb iszD sox imlYx, jbY cil
awie hYx
ho lyihx drs ko dyihx, Bly suK cMgI qrHW pw:-ho lyh dyh drs ko
pwie hYx 2
kihiq BrQrI bYn, imlo jb
awid hI
suno qbY SuB qzq, BXo aihlwd SuB iszDWq
hI
ab qum awies mwin, jwie mYx
awinhox
ho bMid agwrI hwQ, ibniq bynqI
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

1042

bKwn hox 3
as kih awie hdUr, adys
bKwinXw
hrK Dwir Aur imlo, joir kir Bwv gurU jI L hzQ joVky imilaw
pwinXw
cilXy dIn dXwl! myru ky
AUpry
ho drs chiq siB iszD,
AufIkiq ihq Dry 4
boly pMkj nYn, kIin snmwinXw
DMn BrQrI qumY, jog rs
jwinXw
cMd bdn iqRX qjI, dyS Dn rwj
jo
ho jnm svwro rqn, qwg jg
lwj jo 5
ipRQm myru pr awp, jwie suiD
dIijXy
hmrI iszDn srb -adySBnIijXy
awviq hYx pScwq, n iblm
lgwvhIx
ho drSn prsn krihx, Bly mn
BwvhI- 6
suin kY BrQir gXo, irdy
hrKwie kY
siB sox khI adys, ruicr gun
gwie kY
awviq mm pScwq, kihq nihx
dyr ko
ho ijnihx iblokn cwih, ju iSKr
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

1043

sumyr ko 7
kibzq:

nwnw BWiq awps mYx kriq ibcwr


iszD
ieqY mrdwnw bYn muzK sox khiq
hY
SRI pRBU mukMd! duK duMd ky
inkMd!
ab dyKIey sumyru, jhW gorK
rhiq hY
bydI bMs qwl ky kml suin boly Bwv gurU jI
qbY
clo mrdwnw dyiK, dyKo ju
chiq hY
aYsy kih gey hYx sumyru pr
qwqkwl
jhW iszD mMflI su gorK shq hY
8
kibzq:

bYTy hoey

krYx inj gwn ko bKwn ijh Qwn


bYsy
nwnk jI jwie kY adyS hY
AucwirXw
gorK khiq awid purK adyS hy bwlky awd purK ko awdys eyh
bolw SRI gurU jI dw hY gorK jI ny eyQy
bwly!
vriqaw qW siqgurU jI dw bolw hY, pr
ieh bolw vrqky AunHW dy awdrS azgy
apNw JukwAu idKwieaw hY

awAu bYiT myry iFg aiq


siqkwirXw
mn mYx ibcwrY -mq hmro ij DwrY
ieh
jgq ibQwrY js BUr hI swfI) bhuqI pUjw vDw dyvygw
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

1044

pujwirXw-
aYsy BrQrI sMg bolo lwAu
pwlw
jwie nwnk ko dyhu, ilv lwgY msq ho jwey
mqvwirXw 9
{JUTy md dw ipawlw}

kibzq:

awno qb Dwie gurU azgRj bnwie


rwKo
hUjY mqvwlw bwly! XW kO ab
pIjIey
SRI guru bKwnI ieh kYsy awno
pwnI qum?
gorK khiq pIv ilv ko
lgIjIey
sIs hUM qy kwl trY, BUK pws
doAU hrY
qIno qwp nwS krY, cOQy pd
BIjIey
ibsrY ju myrI qyrI, iriD isiD
hoeI cyrI
sunIey GnyrI Duin, amr mOq rihq
huvIjIey 10
sYXw:

SRI gur bUJiq kOn ibDI


qum kwF lXo md dyhu bqweI?
JMgr BwKY krI BiTXw iCq
lwhN ko kir kY ks pweI

ipRQvI qy BzTI bNwky (Aus ivc) pUr L


pwXw Szk
nwlI GVy nwl

pwvk jwir kY lwie nlI Gt


Srwbx
qO md kI SuB Dwr cuaweI
pIviq hI duK sUK smwn
lgI ilv jo kib fol n jweI

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

1045

11
dohrw:

kml bdn siB suK sdn, suin


kir iqn as bYn
boly md kI jugiq so, jo dwsn
giqdYn 12
awsw mhlw 1
igawn iDawn kI lwhN mWfI krNI kI ks pweI
BwAu BwTI mY pRym smwNw bRhm kI agin jlweI 1
isDo hm md ky mwqy nwhI
jo mqvwly md ky mwqy ikn mqvwilE mwhI 1 rhwAu
suriq nlI BwAu bwsn kInw aMqr Dwr cuaweI
dieaw surwhI shj ipawlw gurmiq pIvo BweI 2
gurumiq nwm iPrY miqvwlw eyk rMg mih KylY
jh dyK qh eyk srUpI mwrg pwieaw cylY 3
inbhI Kyp hmwrI isDo awT pihr ilv lwgI
nwnk dws qhW mqvwlw jhu eykMkwr ibrwgI 4
ieh Sbd SRI gurU gRMQ swihb jI ivc nhIx hY, qWqy SRI muKvwk nhIx hor gurU vwk
hn ijnHW ivc, aMqr muK md dI qrkIb dzsI hY, dyKo:-guVu kir igawnu..... rwgu
awsw m 1 awid

dohrw:

as pRkwr ky bcn suin iszD


srb iqh kwl
inj miq ky anuswr hY boly prm aqI rsIly hoky
rswl 13
iszDn vwc:

keI nusiKaW ivc-iszDn vwc-pwT nhIx hY

Dn jobn kI kry n awsw pr iqRX aMg n lwvY pwsw


nwd ibMd Gt BIqr DrY iqs kI syvw prbq krY
boly prbq sq srUp Drm qq mih rK n rUp 1
ieh Sbd SRI gurU gRMQ swihb jI ivc nhIx qWqy SRI muKvwk nhIx

sRI muKvwk
m 1
so igrhI jo ingRhu krY jpu qpu sMjmu BIiKaw krY
puMn dwn kw kry srIru so igrhI gMgw kw nIru
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

dohrw:

1046

bolY eIsru siq srUpu prm qMq mih ryK n rUpu 2


m 1
so aAuDUqI jo DUpY awpu iBiKaw Bojnu krY sMqwpu
aAuhT ptN mih BIiKaw krY so aAuDUqI isv puir cVY
bolY gorKu siq srUpu prm qMq mih ryK n rUpu 3
m 1
so AudwsI ij pwly Audwsu arD AurD kry inrMjn vwsu
cMd sUrj kI pwey gMiF iqsu AudwsI kw pVY n kMDu
bolY gopI cMdu siq srUpu prm qMq mih ryK n rUpu 4
m 1
so pwKMfI ij kwieaw pKwly kwieaw kI agin bRhmu prjwly
supnY ibMdu n dyeI JrNw iqsu pwKMfI jrw n mrNw
bolY crptu siq srUpu prm qMq mih ryK n rUpu 5
m 1
so bYrwgI ij Aulty bRhmu ggn mMfl mih ropY QMmu
aihinis aMqir rhY iDawin qy bYrwgI sq smwin
bolY BrQir siq srUpu prm qMq mih ryK n rUpu 6

suin iszDn ko mqin ko, SRI guru


sUrj gwn
Bny bcn iqh pRiq qbY, inj mq
krunwKwn 14
sRI muKvwk
m 1
ikAu mrY mMdw ikAu jIvY jugiq kMn pVwie ikaw KwjY Bugiq
awsiq nwsiq eyko nwAu kAuNu su aKru ijqu rhY ihawAu
DUp Cwv jy sm kir shY qw nwnku awKY guru ko khY
iCa vrqwry vrqih pUq nw sMswrI nw aAuDUq
inrMkwir jo rhY smwie kwhy BIiKaw mMgiN jwie 7
(nwnk boly siq srUpu prm qMq mih ryK n rupu )
dohrw:

eyh dovyx qukW SRI gurU gRMQ swihb jI ivc nhIx hn

suin kY isD qUSn Bey, boly bhur


n koie
-crcw mYx hwriq nhIx- smJiq
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

1047

By mn soie 15
sorTw:

jy aiq Auzqm nwQ, mgn Dwn


mihx qb rhy
boly iqn ky swQ, SRI guru mod
bFwiekY 16

awSw nhIx
kibzq:
awsn ko lwie bYso aws n

irdy ky bIc
aYsy GuGU nwQ sMg boly hYx sunwie
kY
{GuzGUnwQ L pRSn}

mon kYsy swDI? kOn mq ky cuzp kIqI


arwDI qum?
Auzqr n kho suno mn qy
AuTwie kY
awCo lwgy drSn, mrm n jwno Byd
jwie
boly ibn kYsy jwnYx kihXy buJwie smJwieky
kY
bolo guru nwnk sox bcn iblws
nIky
jwin avqwr irdy bhu hrKwie kY
17
kibzq:
iszD nwQ jqI koAU nwm n DrwvOx

jg
AUco nIco pd qij isMI n bjwie
hOx
ifMB n idKwvOx, nihx mwn ko
bDwvOx
duK suK ko imtwvOx, dYq mn ky
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

1048

Bulwie hOx
Ausqiq indw qij, hoieky aicMq
inq
gurU n khwie kY, n cylw pwie
lwie hOx
eykMkwr Kyl, iSv SkqI n myl purK qy pRikRqI arQwq rUh qy mwdw dw
myl, mYx nhIx qzk irhw (a) eISvr qy
koAU
bol hOx ibswr kir kCU n alwie
hOx 18

SkqI mwXw dw koeI myl nhIx Bwv swry


bRhm hI nZr aw irhw hY
mYx bolNw Bulwky cuzp hW

kibzq:

AuTy qb Dwie, kr crn lgwie


imly
irdy hrKwie doAU bhu suK pwie
kY
bYsy pun nwnk jI nwgr Aujwgr
jo
boly cMbwnwQ sMg muzK muskwie
kY
kOn igRh rho? kOn mqw qum
kho?
inj qUSn imtwie Byd dIijXy
jnwie kY
iszD siB boly, awp rhy anboly
mn mrm n jwno jwie, BwKo gurU jI ny) ikhw suNwky
hY sunwie kY 19

cMbw nwQ boilaw boldw hY bolN vwlw


kibzq:
bolY bolhwr koAU qolY qolhwr qoldw hY qolN vwlw jyhVw hY

joAU,
KylY Kylhwr, nhIx hmYx kCu kwj KylN vwlw
hY
{GuzGUnwQ dw Auqr}

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

1049

gwvY
gwnhwr,
atkwvY
atkwnhwr
jwvY jwnhwr, pun Bwjhwr Bwj BzjN vwlw
hY
rwvn n rwm, dyv dwnv n nwm
koAU
eyk hI ko Kyl siB eyk hI ibrwj
hY
dIsY ju pswrw siB eyk nY ibQwrw
hm irdy XOx ibcwrw jW qy pwXo
suKrwj hY 20
kibzq:

imly hrKwie suK pwie sIs nwie


kir
BRm ko imtwie, eyqy Bey aihlwd
sox
gopIcMd GuzGUnwQ cMbw nwQ mMgl
qy
irdy mYx and Bey BrQrI awid
sox
hwQ bMd khYx qum eISur mukMd jogI) kihxdy hn
ho jI!
Drw hY inrMjn srUp prmwid pRmwqmW
sox
kIno hY inhwl hmYx, dIno hY
iddwr awin
pweI ibn sMsY giq, qumry pRswd ikRpw nwl
sox 21
kibzq:

mwn sihq (a) AudwsIn

kyqy hrKiq Bey, kyqy eI smwn


rhy
kyAU irs Kwie bYn kRoD sox
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

1050

AucwirXw
dyKYx qyrI klw, qU qo boliq hYx
bol AUcy
aYsy khy klw awp awpnI
idKwirXw
gopIcMd khY suno mMgl mhwn
jogI
krYx bwd mMdmiq Byd n
ibcwirXw
bcn ibcwirkY Aucwirq n sunYx kMnIx
SRon,
bwjIgr rIiq ijv hIq Aur mwno bwjIgr dy qRIky nwl iehnW ny iczq
ivzc ihq Dwrn kIqw hY (a) bwjIgr
DwirXw 22
{iszDw dy qmwSy}

vWU (SkqIaW L qmwSy leI vrqNw


iehnW ny apny mwn dw iek) hyqU jI
ivzc smJ rziKaw hY

sorTw:

bolo mMglnwQ, ju kuCu kriq hY


krn idhu
siB qy vf jg nwQ, krihx mwn mnw ivcox pw:-ien
ko hwn mn 23
kibzq:

ien qy n lGu soAU hwry ikq


ibiD nhIx
ljiq hY htYx siB, mwn hY
ibSyiKXy
bl ko lgwie, bwn pwhn clwie
jYsy
qYsy gopI cMd qum kOqk kO
dyiKXy
BMgr, surq iszD, JMgr, inrq
isD
lgr, knk, SMBUnwQ kyqy

Bwv gurU jI

Bwv iszD bVw hY (iszDW ivc) mwn


pzQr L qIr clwAuN vWU iszD SkqI
dzsNgy
pw:-bYsy

iszDW dy nwm hn

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

1051

lyiKXy
irdy irs KweI imrgwnI jy imRg dI Kzl
AufweI siB
kwhUM nY ibrwgiN clweI nB T ies Skl dI lkVI akwS ivzc
pyiKXy 24
kibzq:

hzQox Czfky BuvwAuxdy hn

isMI ko bjwie, hwQ qwg kY


BRmwie fMfw
sOj siB awpnI akwS mY simzgRI
AufweIXw
muMdw pun PrUaw jy SUMkqI muMdRW qy TUTw SUMkdy iPrdy hn keI
iPriq kyqI
jyqo jyqo jor qyqo qhW siB
lweIXw
irdY grbwie inj Skiq lgwie
iszD
pMKI jox iPriq, asmwn rho
CweIXw
nwnk jI qUSn ko Dwir kir bYs
rhy
dyKiq qmwSo pY n vwk ko
alweIXw 25
kibzq:

jwno siB iszD -ab fro Aur


mWih iehdUny grbwie cwie iczq mYx bFwXo
hY
awiekY inkit bolYx bcn ibkt frwAuNy, tyFy pw:-kuitl
qb
dyiK siB iszDn kI isiD jo
lgwXo hY
sIK lIny bol myry qyry pws bYs Bwv hy gurU jI qusW ny
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

1052

kir
qpw ko khwie jg irdY grbwXo awp L) qpw khwky
hY
mwniq n bwq smJwXo BlI BWiq
ab dyKI krwmwq qoih qUSn
krwXo hY 26
kibzq:

ajhUM lO iszD byK lyhu inrvwro


hT
gorK ky cyly hoie muMdw kwn
pweIXy
siB ky smwn bn jog ko inDwn
hovO
bcn ko mwin kY ibBUq qn
lweIXy
jrw duK jwih, rho iszDn ky
mWih sdw
klwvwn hoie kY jgq qy
pujweIXy
kYqo cylo huzXY, nwqo Skiq idKzXY
ab
do mYx eyk kzXY, inj pRwn ko
bcweIXy 27
suny as bYn, muskwny giqdYn
siB Skiq ky aYn, boly shj
suBwie kY
kOs qUM hmwrI! ab hoeIXy
akwS cwrI,
awn qUM AuqwrI, inj bl
idKrwie kY

buFypy dw
pUjw krvwE
XW qW

KVWv awkwS ivc ivcrn vwlI


ilawAu Auqwrky (iszDW dy smwn)

{gurU jI dI kOxs}

suny jb vwk qwqkwl asmwn


srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

1053

geI
iszDn kI SkqI ju deI ibclwie SkqIaW iKMfW idzqIaW
kY
jYsy hY btyrw iqh pwCY bwj Corw
qYsy qry siB kry, rhI AUpr hyTW pw:-dbwiekY
suhwiekY 28
kibzq:

sUrmw hrn Auzqy Syr

kwier pY sUr aOr kurMg


SwrdUr jYsy,
hoie nwg BUr qW pY Kg piq szp bVy gruV
jwiq hY
{kOxs-suMdr kibq}

lC mr hwn, agwn pY su
gwn jYsy
krunw inDwn sMq doKI pY irswq
hY
pwpn pY nwm jwp, dYq pY Bgiq
jYsy
ajw ky inkt ibRk jwiq, n
frwq hY
qYsy kOs Dwie ibclwie kY
Skiq siB
mwr mwr fwrY koAU DIr n Drwiq
hY 29

inSwny qIr
ikRpwlU prmySur
pwpW Auqy nwm dw jwp
bkrI pws biGawV eyh swrIaW
AupmW dy vrqwAu kiv jI dI Auzc idmwgI
dw sbUq hn
KVWv vzK krky SkqIaW L

kibzq:

jW kI jW kI Skiq QI qW kY awgy
jwie prI
nIcy nYn ljiq hY AUcy n
inhwrIXw
rwr mYx prwjY hoie sUr ijAux lVweI hwr sUrmw
ljwie jwiq
Bey muK qUSn n bYn ko
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

AucwrIXw
gopI cMd, BrQrI, mMgl qy awid
jyqy
hIX mYx hulwsy hsYx dyvYx kr
qwrIXw
aYsI hoie ibn nhIx rihq ibkl
mn
jYsI ibiD jog huqy qYsy eI
idKwrIXw 30

1054

hzQ dI qwVI mwrdy hn


cMcl mn vwly (iszD)
jYsI ivDI (dy) lwiek sn qYsI hI kr
idKweI hY (gurU jI ny)

sYXw:

mMgl BwKiq gorK nwQ jI!


dyKo qpw qum kYso hY soAU
bwd so rwr krI iqh sox ijn
ljiq By nihx boliq koAU
awpny mwn mYx PUliq kwier
jO lg sUr n swmuih hoAU

ibRQw
gIdI
jd qk sUrmW nW swhmNy hovy pw:koAU

qwry pRkwS krYx qm mYx


riv hoiq AudY pun nw pRgtoAU
31
sYXw:

gorK bYn Bny suin kY


qum BwKiq sziq Qy kUr n
rweI
nwm hY iszD dw
iKMQuVw awie gurU iFg qW iCn
bYT gXo muK bwnI alweI
{iKMQVw}

jog ibnw mn suzD n hoviq


ibnw suawh mly dy
awrsI jox nihx Cwr mlweI
swDn kIno hY kOn so jog?
BlI ibiD sox muJ dyhu bqweI Bwv hy gurU jI
32
kibzq:
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

1055

SRI gurU khiq pRwNwXwm ky krm


qIn
pUrk hY, kuMBk, aO ryck,
bKwinXy
{pRwNwXwm}

suin kY Bgiq BwAu pUrk ko kIno pRymw Bgiq


nIky
nwm ilvlweI nIq kuMBk
pRmwinXy
qjy hYx ibkwr mn, ryck ibcwr
lIjY
klIkwl
ibKY
aYso
jog
giqdwinXy
iKMQVw suniq hirKwie lptwie
pg
qUM hYx krqwr avqwr dMB
hwinXy 33
AUrm bhur awXo DUrm hY sMg jW nwm hn iszDW dy
ky,
bUJYx mn bws khW, pOn rhY Qwn hvw
ko?
{AUrm, DUrm}

kOn ho nryS? kOn sicv? mMqRI


bqwie moih
kYsy prY bMD? kYsy kMD nihx hwn PwhI
ko?
ko hY gurU cylo kOn? suKdweI BOn
kOn?
mwXw moh tUtY kYsy? krIey bKwn
ko
lyhu sIK gorK kI, mwnIey bcn isiKaw
mm
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

1056

pweIaY prmpd jW ky n smwn


ko 34

gurU jI dw Auzqr hY ihrdy ivc mn


kibzq:
irdy mn bws jwin, nwiB (dw) vwsw DuMnI

ibKY pOn Qwn


mn hY nryS, pRwn sicv
bKwinXy
ibKY ky ibkwr ric bMDn priq
jIAu
dsYx dr pOn rhY, kMD nihx
hwinXy
gurU hY Sbd Duin, cylw hY suriq
iqh
Dwm
suKdweI
qurI
pdvI
pRmwinXy
gwn hoie awvY mwXw moh tUt
jwvY qb
dyvOx
sIK
iszDn
siBin
pihcwinXy 35
sYXw:

DMgr pUCiq SRI gur sox


quJ kOn ipqw, khu
mihqwrI?

ivSy dy ivkwrW ivc rc ky jIAu bMDnW


ivc pYxdw hY
srIr nwS nhIx huMdw
sbd gurU hY surq dw Aus ivc lgwAu
cylw hY (a) sbd dI Duin gurU hY, surq
cylw hY
qurIaw pd smJ lE

pw:-sMgr bUJq

ko mwqw

{DMgr}

jogI ik BogI ik sogI ikDox


hrKI rih ho? khu swc AucwrI pRsMn rihN vwlw
ko prkwS jMjwr imtw
pun kwihqy Auzjl buziD qumwrI?
gorK ky AupdyS lIey jg
dyih ajIq rhy nihx hwrI
36
pMkj locn bYn khy
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

1057

ipq moih sMqoK, iKmw SuB mweI


Bog mYx jog n sog krAux
hrKox nihx, nIr ijAux kMj
rhweI
gRsq ivc jogI hW (gRhsqI L sog pYxdy hn pr asIx) sog nhIx krdy, (gRhsqI L
Dn iesqRI, ieZq, qwkq dI KuSI huMdI hY, Auh mwXk) KuSI asIx nhIx krdy, (ienHW
ivc) kvl vWgU alyp rihxdy hW
Ekwr dy pRkwS nwl jMjwr imt gey hn
jMjwr-Auxkwr, pRkwS imty
pw:-jMjwr Auqwr, pRkwS imly

gur ko iml Auzjl buziD shweI


gorK qo sMg aO siB hI iszD
dyvhuxgy AupdyS bnweI 37

iszDW L
bnwky

dohrw:

pun gorK smJI irdY -aiDk


ibBUq idKwie
awnox inj mwrg ivKY, mwnih mMn jwvygw mn ivc loBI hoky
mnih luBwie- 38
Kzpr idzqw nwQ ny, bwly! qwl dyKky
ibloik
{qwl qox pwNI}

pwnI awnhu qhW qy, hUjy sdw


aSok 39
ly kir gmny qwl iFg, mwiNk
lwl ibswl
pUrn sr aivlok kY, TWFy rhy
ikRpwl 40
jgmg jgmg kriq hYx, qhW
jvwihr BUr
gorK ko Cl jwin kY, hit awey
jg mUr 41

rqn

pw:-jhW vr BUr
jgq dy kwrN qwl ivc rqn nhIx
sn, gorK ny jwdUgrI dy lwl rqn mwXw
nwl BRmw lYN vwsqy idKwey sn

kho awn qihx nIr nihx, Kzpr


lyhu smHwl
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

1058

bYTy bhur smIp hY, sRI gur dIn


dXwl 42

ieiq SRI gur nwnk pRkwS gRMQy pUrbwrDy 'iszDn crcw pRsMg brnn nwm
qRyhTmox aDwX 63

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

1059

64. gurcrn pRym mMgl iszDW qox ivdw hoNw


63<< ipClw aiDawie qqkrw - sMKyp ilMk aglw aiDawie >>65
{muMdw sMqoK..} 12
{nOx nwQ} 38..
{cOrwsI iszDW dy nwm} 41..
{azT iksm dw Bog} 51..

{pRwnnwQ dI SrDw} 32..


{Cy jqI} 40
{Cy jqI hI ikAux?} 50
{iszDW qox ivdw hoNw} 60..

dohrw:

mn mUKk ibl bwSnw, pkrYx kOn Aupwie


mUKk=cUhw sMs. mUik=jo corI kry, cUhw ibl=Kuf sMs. iblx

pwrd SRI gur pRym pg, pwvhu hY iQr Qwie 1


pwrd=pwrw awKdy hn ik cUhw pwrw pI ky Pyr ihzl jul nhIx skdw XQw: mn cUhw
ipMgl Bwieaw pI pwrw ihr nwm rjb cly nw cl sky rihE Twm kw Twm

arQ:
mn (mwno) cUhw hY (jo) bwSnw rUpI Kuzf (ivc Bzijaw iPrdw hY, iesL) iks
Aupwv nwl PVIey? (Auqr:-) SRI gurU (jI dy) crNW dw pRym pwry (vWgUM Bwrw hY
ies cUhy L) iplw dyeIey jo itk ky QW isr (bih jwvy)
SRI bwlw sMDuru vwc
dohrw:

pchwry siB hI jbY, ikh ibiD


jIq n pwie
gorK icMqwqur BXo -hoviq bwd ibarQ jWdy hn Xqn
Aupwie- 2
cOpeI:

bhuro srb iszD imil awey


jy Skiqin Xuiq huqy plwey
gorK jihx bydI kuldIpw
bYsy siB qihx hoie smIpw 3
ikqk dyir qUSn hI rhy
pun ibcwr gorK bc khy
mwnhu mn mYx, bwnI morI
sunhu kwn dy, khox bhorI 4
siB iszDn ko aiDpq binXy
siB pr inj awies ko BinXy

jo SkqIaW vwly Bzj gey sn (muV


awey)

swmI
hukm kro

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

muMdw pihro JolI lIjY


aMg ibBUq mln ko kIjY 5
iKMQw apnI dyih hMFwvO
iszD jmwqI mihx ab awvO
lyhu BMfwrw hm qy Kwvo
isMI muK qy nwd bjwvo 6
dohrw:

1060

godVI
lgr
iszDW Auqy inScw

hwQ ibKY fMfw gho, kir iszDn


prqIq
mhW Skiq ko pwie ho, XOx sglw
jg jIq 7
cOpeI:

iml awdys kho awdyso


nwQ nwm huie jugu jug bYso
jog sMjogI mihx suK pwvhu

jog Dwrn krn ivc (a) jogIaW dy


iekzT ivc

iek mweI ky pUq khwvhu 8


jog jugiq ky cyly mwnI
siB idvwn qum syvk QwnI

mMny jWdy hn
swry vfy (Xw swrIaW) sBwvW
(sBwsd) quhwfy syvkW dy QW hoNgy

qum qy Aupr hoie n awnw


siB mihx bYshu hY prDwnw 9
dohrw:

swry lokW ivc

loie loie awsn krhu, srb


krwie BMfwr
hukm mnwvhu jhW qihx, as
ibiD kIjY kwr 10
sorTw:

suin, gur igrw alwie, krno


rho n hmihx kuC
pUrb bno bnwie, ab nvIn
ikRq kw krihx 11
sRI muKvwk
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

dy

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

cOpeI:

1061

muMdw sMqoKu srmu pqu JolI iDawn kI krih ibBUiq


iKMQw kwlu kuawrI kwieaw jugiq fMfw prqIiq
aweI pMQI sgl jmwqI min jIqY jgu jIqu
awdysu iqsY awdysu
awid anIlu anwid anwhiq jugu jugu eyko vysu 28
Bugiq igawnu dieaw BMfwriN Git Git vwjih nwd
awip nwQu nwQI sB jw kI iriD isiD avrw swd
sMjogu ivjogu duie kwr clwvih lyKy awvih Bwg
awdysu iqsY awdysu
awid anIlu anwid anwhiq jugu jugu eyko vysu 29
eykw mweI jugiq ivaweI iqin cyly prvwNu
ieku sMswrI ieku BMfwrI ieku lwey dIbwNu
ijv iqsu BwvY iqvY clwvY ijv hovY PurmwNu
Ehu vyKY Enw ndir n awvY bhuqw eyhu ivfwNu
awdysu iqsY awdysu
awid anIlu anwid anwhiq jugu jugu eyko vysu 30
awsNu loie loie BMfwr jo ikCu pwieaw su eykw vwr
kir kir vyKY isrjNhwru nwnk scy kI swcI kwr
awdysu iqsY awdysu
awid anIlu anwid anwhiq jugu jugu eyko vysu 31

gur ky bcn suny gorK jb


pun bUJn ihq boliq Bw qb
ikAux kir qum ieh TW cil
awey?
kOn mnorQ dyhu bqwey? 12
so mYx krox spUrn qumro
swc bcn ieh mwno hmro
SRI gur khYx mnorQ myry
siqgur pUry hYx iek byry 13
AupdyS, mMqR
dIKw lIjY jy qum cwhI
pUrI krWgw jo qusIx cwho
pUrox mYx, icqvo mn mWhI
jy (qusIx) mMgo swfy pwsox
jo mWgo, hm iFg krqwrw
quJih idvwvihx, krhu Aucwrw
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

1062

14
dohrw:

suin qUSn gorK BXo, bolo bcn


n koie
irdY mnorQ imt gXo, jl qrMg bulbuly vWg
jox soie 15
cOpeI:

mKOl nwl) kihxdw hY

bwnI mMgl nwQ alweI


gorK nwQ sunhu isD rweI!
nwnk ko dIno AupdySw
qumro Blo ilXo hY bysw 16
gorK BwKY prKox qWhI
GVw (ihrdw) KwlI hY Xw
Gt CUCw ky pUro awhI
qumro sziq bcn mYx jwnw
js Aucro qYsw pihcwnw 17
iekr gwn srUp
pUrn purK gwn Gn rUpw
rihq kihq ky sihq anUpw kihNI suhNw ijs dI AupmW nW ho
sky

SRI nwnk crcw kir aYsy


kyiqk kwl rhy qihx bYsy 18
dohrw:

mrdwnw bUJiq BXo, azgRj clo


ik nWih
awn sQwn iblokIey, jy rwvir
Aur cwih 19
cOpeI:

sunIey SRI aMgd giqdweI!


suin gur muJ sox igrw alweI
qumry mn mihx ikq ibiD
bwlw?
mYx qb bolo pRBu ikRpwlw!
20
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

1063

hOx rwvr ky inq anuswrI


ijAux Aur mihx iqAux kIjY kwrI
as ibiD kriq prspr bYnw
pw:-iqh TW
bYsy qihxvw pMkj nYnw 21
pRwnnwQ jogI qb awXo
bYT smIp adyS alwXo
asn bsn lIjY jo cwhI
CuDw n bwpY kb qn mWhI
22
dohrw:

kpVw, dupztw

ngy kbY n hovI, pihr dukUl


amol
as ibiD suin kY bYn iqh, boly
acl aqol 23
cOpeI:

nIko kIn sMqoKM asnw

rUro swd nwm jp rsnw


bsn ij BwAu Bgiq ky lIny
nhIx purwqn, nIq nvIny 24
aiq suMdr SoBw Xug lokw
BUK ngn qy sdw aSokw
pRwnnwQ suin pRym AumMgw
Audqo crn gihn ihq sMgw
25
SRI nwnk bhu BwAu ij dyKw
iqh ko awdr kIn ibSyw
pg lO isr nihx jwvn dIno
kr mYx lyX aMk Bir lIno
26

swd jIB (nwl)

dohrw:

pRsMn hoky

kzpVy
inq nvyx (rihMdy) hn

AuiTaw PVn

crnW qk
jzPI

imly prspr hrK kir, pRwnnwQ


kih bYn
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

1064

'BXo inrMjn ko drs, hmihx pRmwqmw dw


srb gun aYn 27
cOpeI:

qum qo ibdiq awp krqwrw


kil nr qwrn ko qn Dwrw
ijn qum ko nihx aYsy jwnw
so jogI nihx, aiq agwnw mUrK hY
28
hzQ dovyx juVy hoey hn idl ivc pRym hY
bMdY hwQ irdy anurwgw
(qy mUMhox kihMdw hY)

ahYx DMn hmwry vf Bwgw


ijh kir qumrw drsn pwXw
mo ko qwrn ieh TW awXw 29
mYx jo kIn jog icrkwlw
qW ko Pl ab imlo ibswlw SRI pRwN nwQ jI dw kQn kYsw isdk
Biraw hY

SRI gur khYx DMn qum jogI


mwn rog qy rihq arogI 30
dohrw:

dXw inrMjn qoih pr, hY siB qy


aiDkwie
khy suny iev bYn Xug, imil dohW ny
kir By hrKwie 31
cOpeI:

mMgl bUJiq Bw iqh swQw


ks SRI nwnk? pRwn nwQw!
{pRwnnwQ dI SrDw}

kihn lgo mYx as pihcwnw


drs inrMjn ko mn mwnw 32
pUrb imil qum jYsy khw
kUr n rweI qYso ahw
pRwnnwQ imil kir jb gXo
mrdwnw qb boliq BXo 33
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

1065

ies jogI ko Blo suBwey


aiq koml ijh bYn alwey
drs iblokiq hrKw aYsy
ibCro mIq imliq hY jYsy
34
dohrw:

SRI guru boly jws pr, hY krunw


krqwr
iqs mihx as gun hoveIx, lKihx
n aOr gvwr 35
cOpeI:

siB nwQn mihx sRySt nwQw


ieh smwn ikh apr n gwQw
guru sox bUJiq Bw mrdwnw
nwQ nwm siB krhu bKwnw
36
ijqny jqI khhu iqn nwmU
ikqny iszD Byd suK DwmU!
SRI guru BnYx iszD hYx jyqy
nwQ nwm kihlwvihx qyqy 37
ien mihx nO ij nwQ SuB jwnU
so mYx quJ sox kriq bKwnU
1pRwN nwQ, 2iek gopI cMd
{nOx nwQ}

3suriqnwQ ijn nihx jm PMD


38
dohrw:
4gorKnwQ

Pyr bVw

5miCMdR

pun,

6mMglnwQ mhwn
7crpt, 8cMbwnwQ hY 9GuGUnwQ cqur

sujwn 39
cOpeI:

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

1066

ab jy jqI sunhu dy kwnw


1lCmn, 2gorK ar 3hnumwnw
4BISm, 5BYrAu, 6dzq pCwno
{Cy jqI}

cOrwsI siB iszD bKwno 40


{cOrwsI iszDW dy nwm}

sUriszD, luihrIpw, BMgr


hwjI rqn, iKMQVw, JMgr
kyvl, krT, jwilkw, sMgr
smrQ, inrq, ibmlkw, lgr
41
pUrn, nwisk, aOGV, AUrm
BrQir, eISur, prbq, DUrm
joiq mgn, isDsYn, hnIPw
rwieaYn,
piqpRwn,
knIPw
42
ibml joiq, sIql jl, igrvr
cqurbYn, mukqISr, igrDr
sUraYn, igrboD, plk iniD
sMBU, mgnDwr, knkw isD
43
gOnguawl, kwildRy, drSn
clnjoiq, qulsW, govrDn
kyvlkrmI, klw-iblwsI
BUqvy,
kyskrn,
kRmnwsI pw:-BUqk, vYs krn, kRm nwsI
44
sMGr, iksn kuawr, asrinD
plkw, rwmkumwr, rwm iszD
mIrhusYnI, awpMrUpI
mIrjMbIl, klysMDUpI 45
joghry, Kulws, ksDUpI
kyvlkrmI, jog anUpI
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

1067

mUl mMqRI, ikdwr, iek rMgI


nwiskw,
islislw
qurqrMgI
46
kylkl, kRnjog, biczqRw
eISrpRMgI, XogpivqRw
sMBwlkw, ibhMgm, jogI
bRhmM jogI, bRhmM BogI 47
srsuqI, ibnspqI, gMDwrI
vwsIguPw, bRhm bRqDwrI
mugl jog, cOrwsI iginXy
srb nwm iszDn ky jinXy
48
mrdwnw suin bUJq Bw qb
qum jo khy su jwny mYx siB
eyk sMdyh invwrn kIjY
bhuro cln gYl pg dIjY rwh ivc crN
49
dohrw:

Bog n kIno nwir sox, aYsy lok


anyk
{Cy jqI hI ikAux?}

KSt jqI qum ikAux khy, muJ sMsY


Bw eyk 50
cOpeI:

suin SRI guru nY bcn Aucwry


{azT iksm dw Bog}

nhIx jqI jo qoih ibcwry


swry ieMdRIaW qox vIrX
srb irKIk ibMd dRv jwvY
jqI soie ikq qy n gvwvY iksy qrP qox
51
SRI gurU jI dy muKwribMd qox kiv jI ny jqI dy jo lCN ikhvwey hn, Auh iKwl
mMfl dI awdrSk bwq hY ies bwn dI ieh murwd nhIx ik gurU jI dw awdrS aYsy
jqI pYdw krn dw sI AunHW dw awdrS SuB awcrn vwlw bVw hI Auzcw hY iesqRI
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

1068

purK ivzc pivzqRqw dw Auzcy qox Auzcw invws locdy hn pr hTwgRh vwlw inrw
jqI dSw dw AunHW AupdyS nhIx idzqw PurmwAuxdy hn:
ieik ibMdu jqn kir rwKdy sy jqI khwvih
ibnu gur sbd n CUthI BRim awvih jwvih awsw mw: 1
ies qox spzSt hY ik nwm dI kmweI pRwpq krnI ieh awp dw AupdyS hY, nwm
ismrN vwly dw jq suqy iszDy isry cVHdw hY inrw jqI ho jwNw AunHW dw awdrS
nhIx pr ies dy ieh arQ bI nhIx ik Eh iesqRI purK dI AuzcI qox AuzcI pivzqRqw
nhIx cwhuMdy n Eh iszKW L nwm dy pwro, suzcy Auzcy suqy iszD jqI vyKdy hn XQw:jqu pwhwrw DIrju suinawru
dUsrw jqI gurU Gr ivc gRhsq jqI hY XQw:eyk nwrI jqI hoie pr nwrI DI BYN vKwNY (Bw: gu: vwr 6 pO: 8)
punw: siqgurU jI igRsqI dw awdrS dzsdy hn
ieik igrhI syvk swiDkw gurmqI lwgy
nwmu dwnu iesnwnu idRVu hir Bgiq su jwgy
hW jy koeI sihj suBw jqI rihky nwm jpy qW ieh bI sKqI nhIx ik Eh ZrUr hI
ivawh kry jqI bI AuhI prvwn hY jo nwm dw pRymI hY ivvwh nw krky jqI rihNw
ijs ny hornW cMigaweIaW vWgUM iek shj suBw nwl SuB guN Dwrn kr riKaw hY,
awpNI kilawn dI tyk Aus ny nwm pr Dwr rKI hY aYsy iszK jqI fyiraW ivzc
rihky swDU hoky pRcwr krdy rhy hn, AunHW dI aNhoxd ny hI fyry vYrwn krny awrMB
kr idzqy hn
nyqR dyK ky
nYn rUp ipiK rho luBweI

qWhI smY nYn dr jweI


iqX rs sunih jbih dy kwnw
jwie SRvn dr ibMd luBwnw
52
muK qy qrunI rs kI bwqw
ihq sox lwie kriq XOx jwqw
krih sprS aMgnw aMgw
iqh ibiD jwvih ibMd insMgw
53
dohrw:

iesqRI
kMnW duawry vIrX luBwiemwn ho
jwN qy
iesqRI
CuhNw iesqRI dy aMgW nwl

aT qrHW Aultw

aSt ibiDn ko Bog hY, iqn qy


jo ivprIiq
pUrn jqI su jwinXy, lIn kwm
iqh jIq 54
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

cOpeI:

KSt jqI hYx aOr n koeI


suin kir inrsMsYqw hoeI
pun mrdwnw bcn alwvY
azgRj cilXy jy quDu BwvY
55
ien qy AUcy Qwn ibSyw
iqn ko cwhiq hOx mYx dyKw
SRI guru khYx iblb n koeI
cil dyKhu dyKn ihq joeI
56
as kih kir SRI guru suKkwrI
gmn hyq pun kInI qwrI
ipiK kir gopIcMd bKwnw
mMglnwQ! sunhu dy kwnw
57
nwnk qpw cilq By qwrU
clhu awp kIjY siqkwrU
jy qum khy rhYx ieh QweIx
XW qy nIkI apr n kweI 58
ijn ky bcn gwn mihx BIny
huiex snwQ iqh sMgiq kIny
khiq prspr bcn iblwsU
cil awey SRI guru ky pwsU 59
GuzGUnwQ su mMglnwQw
pRwnnwQ awvw ihq swQw
BrQir gopIcMd sujwnw
bYiT smIpih pRym mhwnw 60

1069

Cy
qszlI

dyrI

inhwl
kihMdy hoey

{iszDW qox ivdw hoNw}

hwQ bMid kY bcn alwey


rho iehW, ikAux qpw! isDwey?
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

1070

iszD mMflI krhu snwQw


bYsy krhu inrMjn gwQw 61
dohrw:

nihx qum ko jMjwr kCu, rho n


koAU kwj
drSn dIjY lIijXy, rhAu sumyru
ibrwj 62
cOpeI:

SRI nwnk suin bYn Aucwrw


aOr nhIx ko hmYx jMjwrw
drsn sMqn ko ihq myry
ijn sMgiq mihx siB suK hyry
63
itk ky bYTNw
awsn bYsn hm qy CUtw
siqguru prsiq bMDn qUtw
inrMkwr pr fIT hmwrI
CUt geI siB apnI DwrI hAumY
64
nhIx idRSit jwvih ikT awnw
lgI hY
atkI SRI krqwr sQwnw
iqh pg lgo pRym mn myry
SWiq n awviq iqn ibn hyry
65
dohrw:

bolo mMglnwQ qb, rwvr hI


krqwr
qumro drs dulB hY, hm XOx
kriq Aucwr 66
cOpeI:

qum smIp jo bIqih kwlw


so hm jwnihx sPl ibswlw
krunw kir kuC kwl rhIjY
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

1071

pun jwvn kI iezCw kIjY 67


suin SRI nwnk bcn Aucwry
pRwNW dy pwry
qum siB myry pRwnn pwry
hoie myl pun kyiqk kwlw
ab jwvn ko kwj ibswlw 68
krhu dXw awies ab dIjY
hOx gmnox inj KuSI su kIjY
mMgl awid srb isD BwKYx
dyKhu qpw jhW qum kWKY iezCw hY
69
dohrw:

pRmwqmw

KuSI inrMjn kI sdw, Kylhu ijq


huie cwih
siB qumry asQwn hYx, dUsr
dIsiq nWih 70
cOpeI:

TWFy hY kir pMkj bdnw


ibdw hoin lwgY suK sdnw
imil siB sox awdys alweI
krihx pRym ihrdY jgrweI
71
mMgl, pRwnnwQ, luihrIpw
pw:-qbih
cil kir awey srb smIpw
gopIcMd awid hYx jyqy
imil kir hrKy jy guru byqy gurU jI L pCwNn vwly
72
dyKihx cMdR bdn kI Erw
siB nY locn kIn ckorw
bMdn krihx crn aribMdw
mn awpny ijn kIn mildw BOry
73
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

1072

awdr vwly
swdr ky bc suny sunwey
azgy nwl
azgRj sMg cly phuMcwey
kriq pRym siB iszD htwey
awgy pun SRI gurU isDwey 74

ieiq SRI gurU nwnk pRkwS gRMQy pUrbwrDy iszDn qy ibdw hon pRsMg brnn
nwm cOhTmox aDwX 64
sumyr ihMdU pOrwNk aKwXkW dw iek prbq hY, jo KwlI jwpdw hY ieh EQy jMbu
dIp dw kyxdr mMinaw hY gRYh iesdy duawly GuMmdy mMny hn AucweI ies dI 84000
Xojn hY, ijs ivcox 16000 Xojn iZmIx dy aMdr hY ies dI Skl murzbw, aMfwkwr,
qy gwjr vrgI mMnI hY iesdy cwr mUMh hn:-pUrb dw icztw, dzKN dw pIlw, Auzqr
dw lwl, pzCm dw kwlw akwSox iek gMgw ies pr AuqrdI hY jo cwr Dwrw ho ky cwr
pwsy jgq ivzc vgdI hY cwr idSW dy idgpwl chuM pwisaW qy rihMdy hn, prbq
ieh sony qy rqnW dw hY cotI qy bRhmW rihMdw hY, ijQy ipRQvI dy qpzsI lok qy
akwSW dy gMDrv qy surgW dy dyvqy aw kzTy huMdy hn
jy ihMdUaW dI nvIn Koj L-ik awrX vfky pihlW AuzqrI DRv dy nyVy rihMdy sn TIk
mMn leIey qW jwpdw hY ik SwXd AuzqrI DRv L sumyru kihMdy hoN, ikAuxik BUgol
ivdXw vwly AuzqrI DRv L sumyrU qy dzKNI L kumyrU huN qk kihMdy hn AuzqrI DRv
qy azpVnw lg pg asMBv huMdw sI, Aus bwbq pOrwNkW ny rcnw suhNI rc leI
jwpdI hY, mrkZ iek qrHW Auh hY hI qy jMbU dIp qox murwd kI jwNIey AuzqrI
sIqktbMD qox hovy, ijQox dy Eh pihlW vsnIk sn jd eyh lok AunHW brPwnI
DrqIaW qox hyTW Auqry qd kIh jwNIey XUrwl phwV L sumyrU kihN lg pey hoN,
sonW Aus ivcox bI inkldw hY jdox eyh vfky ihMd ivzc aw rhy qy vDy PYly qdox
jwpdw hY ik ihmwly dI kYlwS, gurlw mwnDwqw qy ienHW prbqW dy lwg dI Auzc
DrqI sumyrU bN geI sonW ies DrqI dy lwgox bI inkldw hY sqluj, isMD, bRhm
puzqRw awid drXw dUr nyVy eysy ielwky ivcox inkldy hn pWfv awid eysy pwsy gey
hn ijs L sumyru ikhw hY
ijs ielwky dw nwm sumyru krky eyQy aw irhw hY, Auh inrsMdyh eysy ielwky dw nwm
hY jo kYlwS dy pws hY, mwn srovr dI JIl ijzQy hY ikAuxik kiv jI aDwX 60
aMk 13 ivc pqw dyxdy hn ik ihmwly dw ieh Gr hY, brP pY ky jMm rhI hY iPr
BweI bwly vwlI swKI jo SRI guru nwnk pRkwS dw mUl hY dy sPy 273 qy kYlwS nwm
bI idzqw hY ik sumyru qox Auzcy jw ky kYlwS prbq awXw ihmwly qox lGNw kYlwS dw
pqw dyNw qy Pyr iZkr qwl dw awAuNw ik gorK ny gurU jI L qwl qox pwNI Brky lY
awAuN leI ikhw-dzsdw hY ik ieh qwl mwn srovr hI hY
jy purwqn jnm swKI vl awE qW bI ieho QW shI huMdI hY kSmIr dI XwqRw mgro
iliKaw hY ik svw lK prbq liGaw azgy sumyru jwie ciVaW jhW mhWdyv kw
asQwn Qw kSmIr qox ldwK jw ky azgy mwn srovr L jw skIdw hY, pr kSmIr qox
iSmly awid phwVW QwNIx bI mwn srovr jw skIdw hY kSmIr qox kYlwS qk anyk
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

1073

prbq lGNy pYxdy hn, qy kYlwS mhWdyv (iSv jI) pwNI Br ilawAuN vwsqy ifzbI
idzqI
iesqox bI purwNI ilKq BweI gurdws jI dI hY Eh bI sumyru jw ciVaw ilKdy hn,
qy pwNI Br ilawAuN dI gzl dzsdy hn, pr hor koeI pqw nhIx imldw pr sbd
ijqI isD mMflI kIqosu apNw pMQ inrwlw ivc ies idg ibjY dw pqw ZrUr dyxdy
hn
qvwrIK Kwlsw ivc iliKaw hY ik bdrInwQ qox azT ds koh cVHdI vl 17 hZwr Cy
sO bhzqR Put dI AucweI vwlw hymkuMt prbq lG ky anyk swDU irKIaW nwl crcw
krdy ihmwlX jw cVHy, azgy isrDwr prbq jw cVHy, Pyr gorK awid imly almory
qox bI gVHqok qy azgox mwn srovr L rsqw hY sB qox aKIrlI SY mYkwlP dw lyK hY
Auh ilKdw hY ik gurU jI isrI ngr qox turky Auzcy Auzcy phwV lGky sumyru qy azpVy
qy iszDW nwl crcw hoeI
so pqw ieh lgw ik iesy mwn srovr vwly sumyru qy gurU jI gey hn, prMqU BweI
sMqoK isMG jI ivc ivc Tholy Es sumyru dy dy jWdy hn jo SwsqRW ivzc klpq kIqw
hoXw hY, imNqIaW bI Ausy pRkwr dIaW kih jWdy hn, keI iek purwNy qpzsIaW dy
itkwNy bI dzsdy hn, cMd sUrj qox Auzcw bI Aus L kih jWdy hn jo aslI swKI sI
Aus ivc pqw nhIx ikvyx sI, pr ihMdwlIaW dI ivgwV ky kIqI swKI ivc bI SwsqRI
sumyru dy keI lCN kIqy hn, pr kYlwS dy kol Aus L dzsky iszD kr idzqw ik Aus
dI murwd bI mwnsrovr dy ielwky qox hY
aj kl keI XwqrU ihmwlX dy iqzbq vwly ies sumyru ho awey hn, cunWic swL iek
ho awey sjn (Bw: kSmIrw isMG jI) ny dzisaw hY ik mwn srovr dy cwr pwsy cwr
guPw dy mMdr hn, ijnHW ivc buD mq qy hor bZurgW dy pusqk qy buzq hn, ienHW
ivc gurU nwnk dyv jI dI mUrqI bI hY eyQy koeI Kws myly nhIx lgdy, isawly rih
skNw kTn hY, grmIaW dy cwr mhIny XwqRw KuzlHI rihxdI hY, iqzbqI lok ienHW L
pivzqR qIrQ mMndy hn, ihMdU swDU bI keI jWdy hn iqbqIaW L kMnpwty jogIaW
nwl Kws vYr hY, ieh gl swfy sjN L EQy iksy ny Kws dzsI sI ies qox jwpdw hY
ik gurU jI dy smyx jogI Aurly phwVW gVHqok awid ielwikaW ivc mwnqw rKdy
hoNgy aqy rihxdy hoNgy ar grmIaW ivc mwnsrovr jw mzl bYTdy hoNgy Xw
mwnsrovr dy guPw mMdr ienHW ny iszDIaW krwmwqW qy frwivaW dy Zor nwl boDIaW qox
Kzs ley hoNgy gurU jI dI crcw vyly iZkr awXw hY ik Eh jogI Srwb pIxdy sn, jo
pihlox Bwvyx srdI dI bhuzlqw krky SurU hoeI hovy, pr Pyr qpzsw dI QW ieh rih
geI hovy Xw qpzsw dy nwl Srwb iek aMg bN geI hovy
BweI iddwr isMG jI jo iSmly qy iqzbq dI srhzd dy phwVW ivc rih awey hn,
dzsdy hn ik srhzdI iqzbq qy gVqok dy ielwky ivc pUry pUry inSwn gurU nwnk dyv
jI dy EDr jwN, AupdyS krn, jIawdwn dyN dy huN qk mOjUd hn
iqzbq dy ivc do qrHW dy lok vzsdy hn
(1) mhwqmW buD dy pYrokwr-ienHW dw jwp ieh hY
E mnI pdimhuM

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

1074

ieh lok ijs vyly ies mMqr dw ijMnI vwr jwp krnw huMdw hY kr lYN qd aMqlI
vwr ies dy ipCy SI vDw dyxdy hn iehnW dy mMdrW ivc buD dI smwDI dI Xubw
avsQw dIaW mUrqIaW huMdIaW hn, ieh isr L munweI rzKdy hn
(2) Eh lok jyhVy ies mMqr dw jwp krdy hnE awhuM Bzdrw gurU, pdmW isDI huM
bhzdrw Xw Bzdrw gurU dy arQ hn vfw gurU sRySt gurU, ienHW lokW dy isr
qy kyS huMdy hn, hzQ ivc isp dw kVw pWdy hn qy CotI ijhI ikRpwn vI awm qOr qy
pws rKdy hn, ijs L ik ieh kwrudR kihxdy hn
ienHW lokW dy mMdrW ivc gurU nwnk swihb jI dI mUrqI rzKI huMdI hY ilpw kwnm
pUhw awidk asQwnW dIaW sVkW qy QoVI-QoVI vwt pr sVk dy donox pwsIx gVqok
qk dy do QMm KVy krky sVk L Cziqaw hoieaw hY qy ies Cq ivc gurU nwnk swihb
jI dI qsvIr bNI hoeI hY ies qrHW dIaW mUrqW iSmly qox iqzbq L jwN vwlI sVk
qy iSmly qox iek sO sTvyx mIl qox SurU ho jWdIaW hn
Sihr ilpw dw dyvI rwm nwm dw lWmw awpNy smyx ivc bVw ivzdvwn qy qyjzsI
hoieaw hY iek vyr kwnm dw qvwrkI nwmy lWmw (iqbq ivc lwmw Dwrmk awgU
L kihxdy hn') qy kuJ hor lWmy awey iekzTy hoey hoey sn, iehnW qy pRSn kIqw igaw
ik Bzdrw gurU kON hY ijs dI qusIx pUjw krdy ho? EhnW swiraW ny dyvI rwm vzl
vyiKaw qy Auzqr dyN leI ikhw dyvI rwm ny Auzqr ivzc dzisaw ik BzdRw gurU pMjwb
ivc hoieaw hY dyvI rwm qox puziCaw igaw ik Ehdw nwm kI hY? qd Aus ny ikhw
gurU pqI hY qy asIx AuhdIaW cylIaW hW pMjwb ivc koeI iesqRI awpNy pqI dw nwm
nhIx lYxdI, so asIx gurU dw nwm iks qrHW lY skdy hW iPr puziCaw igaw ik awKr
kuJ pqw dzso ik quhwfw gurU ikhVw hY? qd dyvI rwm lWmw ny ikhw ik swfw Bzdrw
gurU Eh hY ijs ny mzkw Pyiraw, ijs ny ryTy imzTy kIqy, ijs ny iszDW nwl goSt
krky EhnW qy ivjY pweI, ijs ny ds jwmy Dwry, SRI aMimRqsr ivc hir mMdr
ricaw, SRI gurU gRMQ swihb bNwieaw, Cyvyx jwmy jMg kIqy qy dsvyx jwmy isMG sjwey
dyvI rwm lWmy qox puziCaw igaw ik Bzdrw gurU dy dsW jwimaW ivc avqrN dw hwl
kI qusW iszKW dI qwrIK qox piVaw hY? Auzqr ivc dyvI rwm ny ikhw ik iqzbq dI
BwSw ivc iesy dyS dI ilpI ivc Boj pzqrW qy iliKaw iek wr dy ivcox pRwcIn
ieiqhws swfy mulk ivc imilaw hY mYx ieh hwl Auhdy ivcox pVHy hn
iehnW lokW dI SRI aMimRqsr swihb aqy rvwlsr qIrQ qy bVI SrDw hY qy ienHW
qIrQW dI XwqRw leI eyh bVI SrDw nwl awAuxdy qy SwStWg fMfvq pRNwm krdy hoey
pRkrmW krdy hn ieh nZwrw SRI drbwr swihb jI ivc keI vyr lokW ny azKIx ifzTw
hY qy hr swl dyKIdw hY
ilpw dy mMdr ivc iezk vyr iek qmwkU pIN vwlw mnuK vV igaw, lWmy L jd ies
gzl dw pqw lgw qd 48 GMty Es mMdr L aMdrox czpw czpw QW qox Doxdy rhy qy sYxkVy
awdmI Ex awhuM Bzdrw gurU pdmW isDI huM dw jwp krdy rhy iehnW lokW dI iqzbq
ivc coKI vsox hY buD dy mMdrW dI ieh pUjw nhIx krdy, ikMqU boDI iehnW dy mMdrW
dI pUjw awpNy ieSt vq krdy hn

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

1075

ies ielwky ivc rwm cMdr awidk dyviqaW dI pUjw bI huMdI hY qy hr ipMf dw
lgpg dyvqw vzKrw huMdw hY dyvI rwm qox puCN qy Ausny dzisaw ik rwm cMdr
awidk dyv mMfl dy hn, mhwqmw buzD mukq hY, ies krky iehnW ivcox mhwqmw buD
bhuq Aucw hY, ikMqU Bzdrw gurU mukqI dwqw hY qy buzD mukqI lYN vwlw, ies krky Auh
buzD jI qox bhuq Auzcw hY ieh gzl bI dsdy hn ik kMn pwitaW jogIaW qox eyh log
iGRNW krdy hn jwpdw hY ik AunHW dy hQox gurU jI vyly eyh lok qMg sn, qy siqgurU
jI dI AunHW pr ibjY pwAuN qy AunHW dw siqkwr qy BY ienHW dy idlW qox tuzt igaw, qy
AunHW dI Srwb noSI awid mwVy kMmW qox iGRNW ho geI eyh lok gurU jI dy AupwSk ho
gey qy iszD EQox hyTW aw gey SRI gurU nwnk pRkwS AuqrwrD ivc keI QweIx gorK
awid Eho iszD iPr iPr ihMd dy mYdwnW ivc imldy hn
so swrI Koj pVqwl ieh dzsdI hY ik gurU jI ny ihmwlX qy iqzbq dy durGt QweIx
iPr iPr ky siqnwm dw Cqr JulwXw Sok hY ik AunHW dI sMpRdwie ny eyh swry
ielwky apNy pRcwr dI aNhoxd nwl smyx dy hzQW ivc spurd kr Czfy hn jo idnox
idn ivgVdy jwN
SRI gurU gRMQ swihb jI ivc acl vtwly hoeI goSt qW iszD goSt ivc ilKI hY, qy
sumyru vwlI crcw dy Sbd jo hoey Eh SRI gur nwnk pRkwS ivKy ivc ivc aw gey
hn
iszD nwQ sumyru qy 12 mhIny nhIx sn rihxdy, dyKo aDwX 60 aMk 10 gorK sumyru
qy jWdw dzisaw hY
mwnsrovr dw qwl 15300 Puzt dI AucweI qy hY qy kYlwS prbq jo pws hI hY, dI
cotI 21830 Puzt AuzcI hY iek pwsy ies dy gurlw mwnDwqw nwmy prbq hY
mwnsrovr L ldwK qox bI jw skIdw hY, iSmly qox bI qy almoro vzlox bI mwnsrovr
dw ivsqwr 50-60 mIl hY eys ielwky ivcox ijs L Korsm kihxdy hn cwr vfy
drXw inkldy hn:-isMD, Xwry tswn po, sqluj qy krnwlI iezQy sonW dyN vwly
QwAux bI hn:-Qok jwlg; Qok dOrwkpw, qy hyru, awid!

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

1076

65. gur crN mMgl kwk BsuMf: dzqw qRyX


64<< ipClw aiDawie qqkrw - sMKyp ilMk aglw aiDawie >>66
{kwk BsuMf} 2..
{pMj pRkwr dy sRoqy} 18..
{dzqw qRyX} 58..

dohrw:

irdY pdwrQ cwihx jy, siqguru crn sryAu


jIviq pwvhu srb suK, aMq mukiq ko lyAu 1

arQ:
jy irdy (ivc) pdwrQ (bI) cwhyx (qW) siqgurU dy crn sRyvn kr, (crn syvN
nwl) jIAuxidaW swry suK pRwpq hoNgy (aqy) aMq L mukq L lEgy
Bwv:
crNW dI arwDnw jy pdwrQ leI kIqI qW Eh SY qW lBy hI gI ijs pr mn
idRV qy eykwgR kIqw hY, pr mukqI BI imlygI ieh gl kvI jI ny dzsI hY pr
kwrN nhIx dzisaw, kwrN eyh hY ik crNw dw Dwn apNy suBwvk asr ivc
mukqI dwqw hY siqgur crNW dy pRymI qy DwnI AuQox Auho SY pRwpq krdy hn jo
AuQy suqy iszD hY, pr apNy mn dI Bwvnw pdwrQ vl hoN krky AuQox
mnokwmnw bI imldI hY, pr crNW dw suqy suBwv jo mukqI dwn krnw hY Auh BI
nwlo nwl apNw asr krdw jweygw, ieQox qzk ik DwnI L AuzcI miq dwn
krygw ar Eh mukiq mwrg ivc prvyS kr jweygw
sRI bwlw sMDuru vwc
dohrw:

azgRj gmny SRI gurU, gey eyk


asQwn
{kwk BsuMf}

kwk BsuMf bYTo jhW, pMKn ibKy


mhwn 2
akwSI ibRiq vwly iqawgI L ibhMgm (pMCI) ikhw jWdw hY kwk BsuMf iek iksy
iqawgI dw nwm hY kwk BsuMf L icrjIvI mMinaw igaw hY ies dI kQw ies
aDwX ivc idzqI hY pOrwNk pRsMg hY, ik iek BgqI Bwv vwly bRhmN L loms ny
srwp idzqw sI kW ho jwN dw do af ieSt dyvW dy pUjkW ivc ivroD nhIx cwhIdw
ieh ies ivc AupdyS hY TIk aYAux jwpdw hY ies nwm dw koeI vfI Aumr vwlw
qwgI qy Bgq purK siqgur jI L eyQy imilaw hY jnm swKI vwly ny pOrwNk kQw
nwl joV idzqI hY qy kiv jI ny Eho kivqw ivc anuvwd kr idzqI hY, Swied pOrwNk
kQw ivc jo qpzsIaW dy kRoD qy sRwp dyN dw mhwn avguN sI, Auh idKwAuN dw

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

1077

pRXojn hY, Aus dy mukwbly siqgur jI kYsy idawl mUrqI qy bKiSMd hn, ieh gzl
spSt kIqI hY vfI Aumrw bwbq pVHo tUk aDwX 65 aMk 58 dI

cOpeI:

bhu ibhMg hYx angn jihxvw


kwk BsuMf ibrwjY qihxvw
bYso awp siBin ky mWhI
Aucriq kQw pRym Aur jWhI
3
sunihx pRIiq sox srb ibhMgw
Bgiq kriq ijn pRym AumMgw
bYsy jwie qhW suKkwrI
mYx mrdwnw ijn sMgwrI 4
kQw krn qy hitgw jb hI
iqh bMdiq By iml Kg siBhI
bhuro kyiqk kwl ibqwvw
sbd qbih mrdwny gwvw 5
dohrw:

ijs dy
ibhMgm swDU (a) pMCI

nwl sn
swry hI pw:-qbhI

pUrnmwSI dy cMdRmw L dyKky

suniq sbd Bw pRym iqh, jnu


rwkw sis dyiK
bDo andodiD aiDk, lgI and dw smuMdr
smwiD ibsyK 6
cOpeI:

gwXo ikiqk kwl mrdwny


pun qUSin bYso iqh Qwny
locn kwk BsuMf AuGwry
mDur imRdul muK bcn Aucwry
7
ikh ko eyhu Sbd qYx gwvw
azg vq hY pw:-jo, so
mhW moh bn ko jox dwvw
ijh ky sunqox pRym AumMgw
rwg ibKY gwXo ihq sMgw 8
iqh ko nwm bqwvhu mohI
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

Bgiq rMig mihx rMgo hohI


suin mrdwny bcn bKwnw
SRI nwnk pRBu siB gunKwnw
9
ien ko sbd ahY jo gwvw
inrMkwr avqwr suhwvw
kwk BsuMf suno iev kwnw
qUrn awie crn lptwnw 10
iqh ko ipK pMKI siB awey
bMdihx crn kml suK pwey
kwk BsuMf jor jug hwQw
bolo bcn pRBU ky swQw 11
ieh suD mo ko huqI agwrI
-pRgtY hir kil kwl mJwrI
jwAux iblokn rUp ikRpwlw-
XhI cwih bI irdy ibswlw 12
dYvXog qy awie smIpw
dIn drs bydI kuldIpw!
kIn mnorQ pUrn myrw
locn sMg rUp qv hyrw 13
klI kwl miq mMd ibmUFw
Drm iBRSit qy moh arUFw
iqn ko dyny hyq supMQw
Kovn irdy kumiq kI gRMQw
14
Dr pr nr srIr ko Dwrw
qIn lok ky qum awDwrw
awie ij rwvir crnn Srnw
kox n qrY jg jnm ru mrnw
15
krih bcn qumry ju kmwvn

1078

klXug smyx

rb sbzbI

mUrK
moh ivc pYky
KotI buzDI dI gMF
DrqI

aqy

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

1079

qIrQW L
sy nr qIrQ kirhYx pwvn
ijs mihx Skiq gwn kI rwKI
iqh piF kox n hoie giq kWKI mukqI dI iezCw vwlw
16

dohrw:

SRI nwnk boly qbih, siB gun


mYx prDwn
Bgiq inrMqr kriq ho, SRoqn
ibKY mhwn 17
siqgur dInw nwQ jI! kIjY
moih shwie
SRoqy iks prkwr ky? dIjY moih
bqwie 18
cOpeI:

vfy

suNn vwilaW
kwk BsuMf boilaw
ieh dohw keI nusiKaW ivc nhIx hY, jo
ilKwrIaW dI AukweI krky rih igaw
jwpdw hY
gurU jI dw Auzqr

SRoqw jg mihx pMc pRkwrw


{pMj pRkwr dy sRoqy}

so hOx qum sox krOx Aucwrw


rwg rwgnI smJihx eykw
dUjy sur kY lKYx ibbykw 19 igawn
pRym lwky pRym lwky
qIjo qwl sunihx ihq dyXw
vwjy lYxdw hY
cqurQ bwidq qy rs lyXw
pMcm Sbd arQ ko cInw
qwqprj smJMiq pRbInw 20
so siBihin qy lKhu mhwnw
arQ smiJ kY guniq sujwnw
XW qy ho siB ibKy vfyry
smJ arQ suK pwie Gnyry
21
pRym Bgiq mihx inq mn lInw
icMrjIv ho aiDk pRbInw
arQ ibcwrih jo ihq lwey
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

1080

so Sroqw rs sox iqRpqwey 22


aOr ij SRoqw cwr pRkwrI
iCzlV
CIlr Kwn ibKY ihq DwrI
Pokt ky rs mihx Ps gey
aMqr rs nihx cIniq Bey
23
siq sMgiq ko rs qum cIno
vf icrMjIvI pd ko lIno
suin iev Sron ivKY mrdwnw
ihq bUJn ky bcn bKwnw 24
iriK jI! Aucro bYs pRmwny
qum dyKiq jug ikiqk ibhwny?
kwk BsuMf bcn qb khY
apRmwn bYs mm ahY 25 pRmwn rhq, bhuq awXU
dohrw:

jug shMsR bIqYx jbih,


eyk idvs ibiD hoie
iqh ky sm pun rYn hY,
mwsih ieh ibiD joie 26
cOpeI:

bRhmw dw iek idn huMdw hY


brwbr rwq
mhInw ies qrHW jwN pw:-mws iesI
ibiD soie

ies pRkwr ky shs brK jb


bIqY bYs ibDwqy kI qb
keIx
muJ dyKiq kyqy ibiD mry
keI bwr jg prlY kry 27
pun ibiD jnm jgq AupjwvY
jVH jMgm sur asur bnwvY
nwnw ibiD kI rcn rcwie
aYsy ibiD ibnsY Aupjwie
28
hmry dyKiq kyqy gey
bhur bhur jg Aupjiq Bey
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

1081

bYT iehW mYx hir gun gwvOx


Dwn DrOx Aur bhu suK pwvOx
29
dohrw:

mrdwn ibsmo suniq,


qUSn Bw iqh kwl
bUJn ihq mYx boilE,
suin SRI aMgd dwlu! 30
cOpeI:

hir Bgiqn ky ibKY mhwny

moh nwS Bw awqm gwny


siB ibiD siB mihx dIrG qum
ho
kYsy pRwpiq kwk jnm ho?
31
muJ mn ibKY sxdyh mhwnw
Auzqr dIjY Bo gunvwnw!
bwnI kwk BsuMf alweI
suin ijAux bwies dyhI pweI
32
dohrw:

eyk jnm mYx SUdr Bw,


iSv syvw mn lwie
krOx ibSnu sox dRoh qb,
ibnu Bv jwn n kwie 33

pw:-gur
dYK
iSv iksy L nw jwNW

cOpeI:

rhOx aXuzDw puir ky mWhI


kwl ipaw iek smyx
Bw duriBzK kwl iek qWhI
AuiT kir qihx qy gXo AujYnw
rhY ibzpR qihx iek mn cYnw
34
dYq bwSnw ijn siB nwSI
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

gurU kIXo mYx so puir bwsI


ibSnu Bgiq kihkY su idRVwvY
suin myro ihrdw jir jwvY 35
Bv2 kI Bgiq sdw Aur BwAU
ibSnu nwm suin mn KunswAUx
hT kir iqh ko bcn bhorOx
jo kuC khY su suno n lorOx
36

1082

Sihr dw vsnIk

irdy ivc Bwvy


kRoDvwn hovW
moV dyvW
suNnw nW cwhvW

dohrw:

aink BWiq AupdyShI,


kYsy mwnox nWih
grbwvOx siB smJ lGu,
dMB ibKY bhu cwih 37

hMkwr krdw sW Cotw

cOpeI:

iSv mMdr bYsw iek kwlw


iqh iCn awvw gurU ikRpwlw
AuiT kir qb n kIn snmwnw
isr n invwXo grb mhwnw
38
awdr anwdr brwbr pw:-mwn
mwn amwn eyk sm qW ky
apmwn

hrK sog ihrdy nihx jW ky


sm drsI nihx bolo soeI
igrw igrIS BOn qy hoeI 39
-duSt! nrk ab pirXy jweI
bhur iqRgd bhu join BRmweI
Bog avzgw ko duK BwrI
jg dMBI qUM irdy hMkwrI 40

pw:-smvrqI
iSv jI dy mMdr qox bwNI hoeI
Brmdw iPr
inrwdr
pKMfI

dohrw:

krYx ibSnu sox dRoh qUM, gurU


inrwdr kIn
XW qy Xm fMfw sho, hovhu kSt
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

1083

aDIn- 41
cOpeI:

suno sRwp jb jo guru morw


iqsny iSv jI (azgy) bynqI kIqI
BeI dXw iqh SMBu inhorw
aink BWiq kI Ausqiq TwnI
iSv jI
cMdR cUV boly pun bwnI 42
-hy idj! qor dXw kr XW ko
srb jnm kI suiD rih qW ko
ibRQw n sRwp hoiq hY morw
shY nrk mihx ieh duK Gorw43
pro qbih mYx nrk mJwrI
imlI Swsnw mo ko BwrI
gly ivc
gr kY ibKY prI jmPwsw
ibqo kwl ikq qbih inkwsw
44
dohrw:

cOrwsI lK join pun,


Brmo siB ky mWih
as srIr nihx ko rho,
ijh mYx jnmo nWih 45
cOpeI:

bhuro ibzpR jnm ko pwvw


sguN Aupwsn mihx mn lwvw
srb jnm kI suiD muih rhI
iSv ko sRwp su br Bw shI
46
iek irKI dw nwm pws
eyk idvs lOms iriK pwhI
bYTo sunn bcn icq cwhI
apn mnorQ mYx ju sunwvw
iqh inrguN AupdyS alwvw
47
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

mm ihrdy mihx rucY n koAU


bhuq BWiq smJwviq soAU
bUJox sguNih bwrMbwrU
inguNih qrkiq bcn AucwrUx
48
mm miq liK lOms ivprIqI
kir kCu irs, bolo as rIqI
-pzCn sihq bol hYx qyry
bwr bwr moriq bc myry 49
dohrw:

aiDkwrI hOx jwinkY


AupdySiq Qo qoih
hohu aDm Kg siBin qy,
shhu sRwp ab moih- 50
cOpeI:

1084

srguN (bwbq)
inrguN ivc huzjqW dy
AultI
qrkW smyq (a) pMKIaW sdrS
moVdw hYx
AupdyS dyNy jog jgwsU
qYL
nIvW pMCI
myrw
kW

bwies dyih qbih mm BeI


hwQ bMid kY Ausqiq keI
szcw
-sziq sRwp hovih iriK! qyrw
muJ ko lKhu awpno cyrw 51 dws
ikRpw idRSit ab mo pr kIjY
as pRkwr kO br iek dIjY
rhY gwn myry Aur mWhI
bwies bpu Dir ibsrOx nWhI- kW
52
suin lOms iriK BXo ikRpwlw
muK qy bolo bcn rswlw
-hovih sdw irdy qb gwnw
awqm rUp lKihx suK Qwnw
53
quJ pr hY krunw ab morI
iek br dyvOx aOr bhorI
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

1085

iezCw
imRzqu hoie jb kir icq cwhI
ibn cwhy imRzqu hY kb nWhI54

sorTw:

suin iqh ky as bYn


hrKiq awvw Qwn ieh
BI ibswl mn cYn
nihx qwgo ab dyih ko 55
pRym Bgiq rs awie,
kwk jnm ko pwiekY

kwk BsuMf dI kQw iek idRStWiqk kQw hY, ijs dw Bwv arQ ieh hY ik azf-azf
mqW dy AupwskW ivc vYr ivroD qy qazsb nhIx cwhIdw bwkI kQw qy Aus dw sRwipq
hoky kW bNnw qy Pyr pUrn pd L pwky bI kW hI rihNw, ieh pOrwNk aKwnkW dw
qRIkw iesy iksm dw hY kwAux kihN qox iek murwd icMrjIvI dI bI hY, kW dI Aumr
vfI huMdI hY kW boldw bhuqw hY, AupdySk dUsry swDwrN mnuKW qox bhuqw boldy hn
kdy-kdy aYsw bI hoieaw hY ik keI jwqIaW dy jwqI icMnH huMdy hn, pOrwNkW ny Eh
AuhnW dy srIr hI mMn ley hn msln nwg jwqI dw icMnH nwg sI, AuhnW L srp
dyhI vwly kih dyxdy hn; iqvyx iksy kW dy inSwn vwly L kW hI mMn ilaw igaw jwpdw
hY ieh gzl aj kl bI hY, qy kdy tply dy skdI hY msln jrmn lokW dw icMnH
Aukwb hY, kdy koeI ienHW L Aukwb dyhI vwly hI vrNn krn dI Buzl kr skdw hY,
rUsIaW dw icMnH irzC hY, aMgryZW dw Syr hY, Kwlsy dw qlvwr hY

nihx qijE ab jwie,


rhox sdw awnd mn 56
cOpeI:

as pRkwr siB kQw sunweI


Bwv gurU jI
cilny qwr Bey jgrweI
krI prspr duh idiS bMdn
azgRj gmny doK inkMdn 57
ijh TW dzqwqRyX sujwnw
dzqwqRyX iek purwqn smyx dy qpzsI hoey hn, AuhnW dI swKI azgy idzqI hY ieh ho
skdw hY ik qd qox jog swDnW nwl pRwNwXwm krky awpNI awXU vDwky qd qk
jIAuxdw hovy ieiqhwskwrW ny mhwrwjw rNjIq isMG dy drbwr iek aYsy XogI L cwlI
idn suaws cVHwky afol bYTw irhw qzikaw sI, ijs dy duawly pihry bI KVy rhy sn
ik TIk bYTw rihxdw hY ik nhIx ienHW phwVW ivc qpzsI iqawgI huN bI imldy hn,
Aumrw bI awbo hvw srd hoN krky bVIaW vzfIaW hn ho skdw hY ies nwm dw swDU
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

1086

Aus smyx koeI imilaw hovy, qy swKI vwly ny purwqN nwm nwl ies dw nwm jw
rlwieaw hovy aslI jnm swKI ivc pRsMg ikvyx sI? Auh ibawsw dy qRMgW dy spurd
ho cuzkw hY
jYsy hzQ ivc aWvlw huMdw hY
hwQ awmlk awqm gwnw
{dzqw qRyX}

ijn kIno siB jg sMnwsw


Bw ibrkq bhu iPro Audwsw
58
ibMsq cqur gurU ijn kIny
eykuMkwr rMg mihx BIny
iqRN sm qIn lok suK qwgw
sdw bRhm suK sox anurwgw
59
prm qzq byqw rs lInw
mhW munI gun gunih pRbInw
iqh ky inkt jwiq By TWFy
so pOFo Aur awnxd bwFy 60
locn muMidRq qUSn TwnI
aMqr rs ko risk igawnI
iqh ibloik bolo mrdwnw
hy pRBu! pOFw kOn mhwnw?
61
vf Aunmzq dyih ijh BwrI
pro afol mSt muK DwrI
ies bulwie kY boil sunIjY
bhuro apno gwn BnIjY
62
SRI gurU khYx sunhu mrdwnw!
ieh hY dzqwqRyX mhwnw
jg mihx BXo vfo avDUqw
sdw siQr ijh kI miq pUqw
63

cObIs
iBzjw
iqnky vq

msq

khIey

buiD pivzqR

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

1087

sdw ibdyhI rihiq afolw


pwXo awqm anxd aqolw
SRI aMgd jI sunhu khwnI
mYx ibloik pun bolo bwnI 64
SRI gur! hmnY suno su nwmw
suMdr
dqwqRyX Bw jg aiBrwmw
qum krunw qy locn dyKw
prmhMs avDUq ivSyKw 65 igawnvwn sMnwsI bVw
ab ieh bdn bulwXw cihXy
gwn bcn ko suinXy kihXy
boly qy mq hoie lKweI
qUSn qy nihx jwno jweI
66
sYXw:

SRI gur bYn Bny qb hI


qum hoiq srIr qy boliq nWhI
nw-AumYd
jO lg dyih, inrws n qO lg
XOx suin kY smJo mn mWhI
Kolhu nYn rKo mn ko iQr
aOr iblok n iczq fulwhI
eyk hI bwpk hY siB mYx
krqwr ibnw Gt ko nihx awhI
sYXw:

dzq khY kCu kwj nhIx jg


boln ko nihx moih suBwAU
aws ko Coir inrws BXo
mn kIn sdw iQr nWih fulwAU
pUrn BI krunw hm pY
Aur bIc bso iqh sox ilv lwAUx
romih rom rco su BlI ibiD
kox rsnw ab bYn alwAUx
68
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

1088

cOpeI:

suin iqh mq ko SRI gur boly


DMn qum mn rihiq afoly
awqm gwn AudiD ky mWhI
rhAu mIn ijAux mgn sdw hI mzCI
69
vwly kVy awidk gihNy
kuMfl ktkwidk lkwrw
siB kUry Aur bIc ibcwrw
jo kMcn hY srb aDwrw
so swco nIkI ibiD Dwrw 70
as kih kir imil awps mWhI aYsy
hrKiq By duihidS suK pwhI
kyiqk kwl bYiT iqh pwsw
cilny qwr Bey suK rwsw
71
kir bMdn ko sIs invwey
awgy SRI gur bhur isDwey
kml bdn suK sdn suhwvn
pUrn Dwie BXo mn Bwvn
72
ieiq sRI gur nwnk pRkwS gRMQy pUrbwrDy kwk BsuMf, dzqwqRyX pRsMg
brnn nwm pYxsTmox aDwX 65

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

1089

66. gur crN mMgl pRhlwd


65<< ipClw aiDawie qqkrw - sMKyp ilMk aglw aiDawie >>67
{duzD jmwAuN, mzKN dw idRStWq} 10..
{pRhlwd dI awid kQw} 20..
{idb brK inrNw} 47

dohrw:

SRI gur crn SrMn pr,


jnm mrn hir pIr
jox pwrs rMkih imlY,
dwird rhY n qIr 1
rMkih=kMgwl LsM: rH dwird=gRIbI, kMgwlqweI qIr=kMFy, kol, nyVy
pw:-pIr pIVw

arQ:
(hy mn!) sRI gurU jI dy crnW dI Srn pAu (qy) jnm mrn dI pIVw dUr (krw
lY), ijs qrHW kMgwl L (jy) pwrs iml jwvy (qW) kMgwlqweI (Aus dy) nyVy
nhIx rih jWdI
SRI bwlw sMDuru vwc
cOpeI:

azgRj SRI gur kIn pXwn


allwcIn ibhxg ijh Qwn

allwcIn qox BRm huMdw hY ik asl bwly vwlI swKI ivc koeI swKIaW iqzbq qy cIn
dIaW hoNgIaW, jo ihMdwlIaW ny hor rUp ivKy Fwlky ilKIaW allwcIn dw pRsMg
ibgVI hoeI jnm swKI dy pVHn qox sMsw nhIx rih jWdw ik ieh swKI iks mnorQ
nwl rcI geI hY EQy dzisaw hY ik ies kTn Qwvyx azgy iek kbIr awXw hY, dUjy
qusIx awey ho, qy qIsrw quhwfy mgrox ihMdwl awvygw ihMdwl dI pdvI gurU jI dy quzl
dzsNw swKI krqw dw mnorQ sI swfy kvI jI ny ies swKI L qW lY ilaw hY qy
ihMdwl vwlI gzl kzF idzqI hY
allwcIn ibhMg, wlbn koeI aqIq cInI swDU hoNw hY ijs nwl vwrqwlwp hoeI,
ikAuxik jnmswKI ny allwcIn dI gzl bwq idzqI hY ies nwm dy prbq leI Koj
krIey qW CotI iqzbq Xw ldw dI rwjDwnI lyh qox Aury iek alwcI Xw alcI jgw
awAuxdI hY, ijQy isMD ndI Auqy pul hY SwXd eys ielwky qox murwd hovy
Pyr allwcIn pMCI bI iliKaw hY, murwd wlbn iellwcInI qox hovy iel cIn qox
vfyrw mwswhwrI pMCI hY, iellw sB qox vzfw mwswhwrI pMCI ijs L Aukwb kihxdy hn
iellwcIn cInI Aukwb Auzcy ictwnW qy iek pMCI Aukwb nwmy huMdw hY, jo ihrn, lyly
awid cuzk KVdw hY sgox eyh pMCI ieMny vzfy bI huMdy hn ik qwqwrI ikrigZ lokIx
Aukwb iSkwr vwsqy pwldy hn, ijs L Eh byrkUq kihxdy hn, ieh Aukwb, hrn,
biGawV qy lUbV qk L cuzk KVdw hY
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

1090

iKawl ieh kihxdw hY ik mwnsrovr qox siqgur iszDy Xw ieDr AuDr iPr turky lwsw
(iqzbq dI rwjDwnI) gey hn qy EQox cIn gey, nwnikn awid hoky bRhmw dy rsqy
qnwsrm (DnwsrI dys) hoky Pyr AuzqrI phwVW dy rsqy hI vwps awky jMmU qox hyTW
Auzqry hn kSmIr irawsq dy qihsIldwr srdwr qIrQ isMG jI GrjwKIey L iezk
vyr ikSqvwV dy ielwky ivc iqzbq dy rsqy do cInI XwqrU aMimRqsr L aw rhy imly
sn, Eh dzsdy sn ik asIx cInI hW, nwnikn Sihr dy nyVy rihN vwly hW gurU
nwnk dyv jI swfy dyS gey hn, asIx AunHW dy SrDwlU hW qy aMimRqsr jI dI XwqRw
leI jw rhy hW gVqok qy mwnsrovr dy lwgy dy iqzbqI iszKW L dyKky siqkwr
krdy hn keI iqzbqI lok hr swl aMimRqsr L awpNw qIrQ mMnky XwqRw leI
awAuxdy hn, iqzbqI lokW dw mMqR ieh hY:-Ex mnI pdim huM (Om Mani Padme
hun) pr ies ielwky dy iqzbqI ieh mMqr pVHdy hn:-Ex aWhuM Bdrw gurU pdmw isDI
huM
dyKo pUrbwrD aDwX 64, aMk 74 dI tUk, pMnw 688
ienHW gzlW qox pqw lgdw hY ik gurU jI iqzbq ivc qy cIn dy iksy ihzsy ivc iPry
hn jy AuDr iPry hn qd-AunHW dy mMdrW ivc, ijnHW ivc pusqkwly bI hn, buzq bI
hn, qy lWmy (swDU) cMgy cMgy ivdvwn bI hn-ienHW lokW nwl myl jol crcw ivcwr
ZrUr hoey hoNgy wlbwn kuC ihzsw ienHW vwikawq qox gzlW bwqW dw aslI jnmswKI
ivc hovy, jo ihMdwlIaW ny sB Aufw idzqIaW
ienHW aDwvW ivc sumyr qox turky kwk BsuMf, dzqwqRyX, pRhlwd, DR dy pRsMg awey
hn eyh swry pRsMg kiv jI ny SwsqRW ivcox apNy pVHy hoey ies qrHW ieQy idzqy hn
ik kQw jwNn vwilaW L eyQox hI swrI kQw mlUm ho jwvy gurU jI dy ienHW nwl
imlwp ieM hn ik mwnox Eh phwVW ivc bYTy qp kr rhy sn hW, ivzc ivzc iZkr
aw jWdw hY ik qusIx EQy aw gey ho ijzQy awdmI dI gqI hI nhIx hY
nr kI nhI gMmqw eIhW-aDw: 66 aMk 6
qwry qry Cor kir siB hI-, , 71, , 2
rhy pRkwS Qwn inc JwrI-, , 71, , 5
ienHW qox pqw cldw hY ik DrqI hyTW rih geI hY qy siqgurU jI akwSW ivc cly gey
hn ieh gzl iPr DR jI sPut kih dyxdy hn:BUcr Kycr ikn phuxcwey? -aDw: 72 aMk 59
arQwq qusIx iZmIx qy czlN vwly swE, quhwL asmwnW ivc czlN vwilaW ivc ikn
phuMcwXw? goXw gurU jI asmwnW ivzc iPr rhy hn, DrqI Auzqy nhIx hn ies dy huN
do pihlU hn:- iek qW ieh ik Kgol ivdw dy dzsy mMflW ivc iPr rhy hn, dUsry
awqmk ivdw dy dzsy mMflW ivc msln DR akwSW ivc iek sqwrw hY, jo TIk
Auzqr vzl hY, rwq L qzk swry qwry ies dI pRkRmW krdy jwpdy hn, swfI ipRQI qox
mwnox ieh swry idzsdy qwiraW dw kyxdR hY ieh ieMnI dUr hY ik ies dw pRkwS 50
vrhy ivzc ipRQvI qy azpVdw hY ieh sweIx dI kudrq ivzc sMBv hY ik pivzqR qy
AuzcIaW rUhW dw invws sQwn hovy, qy swfy mwqlok dy Bgq DR jI eyQy muKI szjN
hoN iesI pRkwr hornW lokW ivc siqgurU jI pRhlwd awid BgqW L imly hoN aqy
awp EQy swQIaW sNy sUKm srIr nwl gey hoN, qy jy eyh awqmk mMfl hn, qW SRI
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

1091

gurU nwnk dyv jI ny sRI jpujI dy aMq ivc rUh dI qrzkI anuswr Aus dy invws dy
itkwNy Xw avsQw eyh dzsIaW hn:ieh DrqI, Drm KMf, gwn KMf, srm KMf, krm KMf, sc KMf
gwn KMf ivc siqgur jI ny ienHW dy invws igNy hn:-kwnH, mhyS, brmy, keI krm
BUmIaW, keI myru (sumyru), DU AupdyS (Bwv, nwrd), iszD, nwQ, buzD qy EQy bVw qyj
bI dzisaw hY XQw-gwn pRcMf qy EQy nwd ibnod kRoVW awnd hn iPr krm KMf
ivc dzisaw hY:-ik EQy keI lokW dy Bgq vsdy hn
so ienHW awqm mMflW ivc gurU jI BgqW L AunHW dy awpNy awpNy qrzkI dy itkwiNaW
mUjb imly DR imlwp dy ipzCox awp scKMf jWdy hn so DR dw itkwNw krm KMf ivzc
hoNw hY (XQw- iqQY Bgq vsih ky loa) ikAuxik DR jI iSromNI BgqW ivcox hoey
hn ies krky Eh krm KMf dy BgqW ivc smJNy cwhIey ieQy hI gurU jI ny bwly
mrdwny L CoiVaw (ies ivcwr leI ik awp dyh nwl kIkUM adyh mMflW ivc gey,
dyKo SRI gur nwnk pRkwS AuqRwrD dy aDwX 1 dy aMk 8 dI tUk)
so awp scKMf gey, scKMf dw hwl dzsNw gurU jI ny krVw swr iliKaw hY kvI jI
ny azgy czlky awpNy iKawl qy vwkPIaq dI suMdrqw dy swmwn igNky kuC scKMf dI
CbI dw nkSw bMnHN dw Xqn kIqw hY Aux scKMf koeI dyS kwl dI QW nhIx, Eh
swry hYx qy swry dw kyxdR hY, Aus ivc sB kuJ hY qy Eh sB dy aMqrBUq hY
gjn gihiq jo inj pg cUMcy ihrn, Cotw bwrW isMgw PwC, goZn
(a) hwQI PVdw cuMJ nwl

ly kir Auf jwvih nB AUcy


2
inj ko dIrG dyih akwrw
jug pMKn ko vf ibsqwrw
huqy jhW phuxcy suKrwsw
kriq qhW pRhlwd su bwsw 3
locn muMidRq bYTo jihxvw
cil SRI nwnk phuxcy qihxvw
SRI krqwrM SRI krqwrw
AUcI Duin sox kIn Aucwrw 4
Cuto Dwn jb pRBu ko dyKw
mn mihx ibsmiq BXo ibSyKw
bUJo kOn, khw qy awey?
ieh TW qum ko kOn ilawey?
5
nr kI nhIx gMmqw eIhW
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

1092

awgy jwvn ikh TW pRIhw?


as pRkwr ky suin kir bYnw
iqh sox boly pMkj nYnw 6
ismro nwm ju qum ibiD nIkI
SrDw DrI aiDk inj jI kI
ins bwsur BY srb invwrw
pwsRI
eyk nwm ko kIn Aucwrw 7
rzKw krI qoih ijn BUrI
doKI mwr ibdwry dUrI
hm AupwskI iqsI nwm ky
guN ismrihx sd suK inDwn ky pw:-sdw suK Dwm ky, sB sKI Dwm ky
8
iqh kI Skiq Drihx inj pwhU pws
awey qum drSn kI cwhU
suniq pRhlwd bcMn Aucrw
ko bwsn Doie Auzjl krw?
9
kW ko dUD coie kir lInw?
{duzD jmwAuN, mzKN dw idRStWq}

kOn qwv sox qwvn kInw?


kOn smwien qW mihx pwXw
kOn Qwn diD rwiK jmwXw? dhIx
10
iks ibiD miQ kY kwFo mwKn?
pun kYsy kIno qum cwKn?
kihXy siB mo ko bIcwrw
ijh ibiD kInI nIkI kwrw
11
dohrw:

boly SRI nwnk qbY, qn bwsn ko


Doie
Dynu iKmw ky pws qy, dUD gAU
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

1093

sMqoKih coie 12
cOpeI:

qn qwpn ko qwvn qwXw


gur AupdyS smwien pwXw
siq sMgq mihx Blo sQwnw
rwiK jmwXo qhW sujwnw! 13
mn ibcwr kI mQnI kir kY
awpw qijn mQo ihq Dir kY
BwNw mnn cwK kir swdw
iqRpq Bey SRI gurU pRswdw
14
suin pRhlwd Bgiq as bwnI
bMdn kIin jor jug pwnI
iqh ko pRym dyiK suKDwmw
awp
krI iqh crn pRNwmw
15
duih idiS hovw hrK ibswlw
kihiq bcn pRhlwd rswlw
qum avqwr Bey jg mWhI
jox nrisMG Bey mm cwhI
16
jb jg sMq duKihx ikh rIqI
bhuro Drm hoiq ibprIqI
qb qn Dir sMkt jn KwpU
jg mihx dyih Drm ko QwpU
17
kir Ausqiq pun ikX pd bMdn
drSn kirhI doK inkMdn
SRI aMgd jI suin ihq swQw
mYx bUJiq Bw bhuro gwQw 18
apnI kQw sunwvhu swrI

culHw
jwg

mDwNI
irVikaw
svwd

Ault
jnW dy sMkt nwS krn L
Drm sQwpn krdw hY

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

1094

jox pRBu rzKw kIin qumwrI


srb jgq mihx ibdq khwnI
so inj muK qy krAu bKwnI
19
jb mm bYn suny as kwnw
bolo qb pRhlwd sujwnw
jgq dy suawmI
pUrb eyk smYx jgnwhU
{pRhlwd dI awid kQw}

Dwriq By avqwr brwhU 20


mm ipqBRwqw iCq ko lIny
gXo rswql grbiq pIny
iqh ko mwir, lIin qb ConI
asQwpn kInI jg jonI 21
jb iqh mrn suno ipq myry
BRwq Sok mihx duiKiq Gnyry
ihrdY kIn bhur vf kRoDw
-lyAux bYr kir ibSnu ibroDw22
inj dsnn sox aDrn kwty
kihiq BXo iBRzqn sn fWty
- hno ibSnu nY BRwqw morw
ijh ko huqo qyj vf Gorw
23
Xzdip sm hY aihirpu kyqU

sUr dw
cwcw ipRQvI
pwqwl dy szqW lokW ivcox CyvW lok
qkVw
mwrky ipRQvI lY leI
jgq dy kwrn (vwihgurU) ny

ivSnU nwl ivroD krky pw:-br


dMdW nwl bulHW L kzty
fWtky
Bwnk
murwd hY smidRSty hoN qox ivSL (szpW
dy vYrI gruV-dI kyqU Djw vwlw)
Bwv smidRStw nhIx rihxdw

kriq ibKmqw Bgqn hyqU


inlj Kot ivc
giq ljw, bhu kpt pRbInw
apny ismrn ky ihq BInw
24
sUr dw
Cl kir SUkr Dwir srUpw
suKW dw rUp
hno shodr mm suKrUpw

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

idj sur kwrn iqh nY mwrw


aBY ikXy qy jgq mJwrw
25
ab qum jwhu Koij jg swro
idj muin Dynu skl sMGwro
jihx jihx dyKo ibSnu Aupwsn
qihx qihx kIjY byg ibnwSn26
asu suin awiesu qbih Buvwlw
Dwey dYxq vfy ibkrwlw
iqn ky nwm khox suin soAU
-dYisr, sMbr, nmucI joAU
27
qInnYn, pun ielvl, pwkw
skuin, plomn aiq bl jWkw
ibzpRicq qy awid awpwrw suin rjwie gy jgq mJwrw
28
muinvr ibzpR ibRMd jihx rihxhIx
krihx AuzpdRv imil kir iqhx
hI
gRwm ngr ko agin lgwvYx
mwrihx ibzpR Dynu jihx pwvYx
29
dIno as pRkwr bhu qRwsw
Bwjy muin idj qjy invwsw
mMdr Fwih imlwvihx DUrI
jzgX hom qp ikX siB dUrI
30
bwkul BeI pRjw qb BwrI
igry surg qy jy sur JwrI

1095

bRwhmNW qy dyviqaW dI Kwqr


Eh Bwv bRwhmN qy dyvqy

bRWhmN munI gAUaW sB mwr idE

ieh swry dYxqW dy nwm hn


gey
sRySt munI
anrQ

pw:--avwsw

smUh dyvqy

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

1096

apr byK Dir iCq mihx rihhIx DrqI


jzg hom ko nwm n kihhIx 31
dohrw:

ihrnkSp mm ipqw qb, gXo


krn qp hyq
-jIqOx idg idgpwl Xuq- Xih Bwv (dSo) idSw dy pwln krn vwly
dyvqy ieMdRx, vMnHI, Xm, nYirrq, kwrN,
sMklp smyq 32
mruq, kubyr, eIS, bRhmw, anq

cOpeI:

idF ivcwr XOx kir Aur awpU


lgo krn qp shiq sMqwpU
mMdr igr dRoNI pr TwFw
mhW AuzgR qp sox ihq bwFw
33
AUrD bwhu, jtw sm Bwnw
iCq pr pg aMguSt itkwnw
iqh alb TWFo ikq kwlw
kIn kTn qp jbih ibswlw
34
jt qy agin DUm prkwsw
psr pro so chuxids pwsw
aDu AUrD siB jgq mJwrI
iqh qy bwkul sur nr JwrI
35
CuBiq isMD, qwrwgN igrhI

duK nwl (a) kiTnqw vwlw


mMdRwcl prbq dI cotI KVw hoXw
vDwieaw
Aupr bwhW sUrj (dIaW ikrnW) vWU
jtW
DrqI pYr dw aMgUTw
awsry

jtW ivcox
hyTW qy Aupr
dyvqy qy purS swry
qUPwn awey smuMdr ivzc qwry (akwS
ivcox) ifzgN lgy
prlo dI agnI mwnox bl rhI hY

dihidS pRlX jwl jwnu jirhI


dIpW smyq ipRQvI
dIp shq iCq srb ibswlw
phwVW swiraW ivc BuMcwl
sYl sxpUrn Bw BUcwlw 36
vfo qRws Dir Aur sur swry
bRhmw jI
kmlwsn ky pws pDwry
bMdn kir inj ibnY sunweI

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

-ks ncMq qum? lokn rweI!


37
ihrnkSp qp kriq kTorw
jg mihx BY psro chux Erw
iek iCn DIr n rihq hmwrI
iqh AupSm ko kruh ibcwrI
38
lok qumwr n nwsihx jwvd
awp Aupwie kruh ko qwvd
hm suD sunI kwn jg mWhU
lyin bRhmpuir kI iqh cwhU
39
pwp puMn ko Byd imtwAU
apr rIiq jg bIc clwAU
as pRkwr jo hoie kdwpI
imty byd ibiD puMin ru pwpI
40
ab js Auicq awp qs krIey
nwQ! jgq sMkt prhrIey
go idj, Dynu, ij sMq mhwnw
krnhwr siB ky kilawnw
41
sgry krm Drm ky syqU
qum BUqn ky krqw hyqU-
suin ibrMc amrn kI bwnI
inj ihq kI liK kir snmwnI
42
gmno dYq rwj ky pwsw
kriq kTn Qo qp ijh awsw
so iqh TW nihx dyiq idKweI
iqRN qru lqw dyih siB CweI

1097

inivrqI dw AupwX
quhwfy

puMnI qy pwpIaW dI
jYsw qYsw
dUr kro
ipRQvI

pul Bwv awsrw


jIvW dy suKI krn vwly
bRhmw ny dyviqaW dI

ijs qrP
Gwh ibRzC vylW nwl FzkI hoeI sI
dyhI

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

43
Byid srIr kuSw ko bUhw
byn ibRzC ky Kry smUhw
bWbI ijh ky qn chux Ery
asiQ mwqR rihgy qihx jory
44
qucw, myd, SRonq, pun, mwsU
BiKgI siB ppIlkw qwsU
XOx bWbI iqRn mWih pRkwSy
mnhu myG mYx idnkr Bwsy
45
qp kTnI avlok ibDwqw
ibsmo irdY n kCu kih jwqw
AUcy sur sox igrw AucwrI
-AuiT suq! jgy suikRq Pl
BwrI 46
pUrb qp n kIn as kWhI
awgy ko n krY jg mWhI
idb br Sq nIr ibhInw

1098

dzB nwmy Gws smUh


bWs (a) vn nwmy iek phwVI ibRzC
isAuxk dI imtI dw Czqw (a) vrmI
cwrox pwsy
hzfIaW joV (srIr dy)
cmVI imzQ lh iPr mws
Kw geI aW kIVIaW
imztI qy iqnikaW ivc (Auh)
bzdlW ivc sUrj
bRhmw pw:- krnI

jwgy hn cMgy krmW dy


aYsw iksy ny
sO pwNI ibnw

{idb brK inrNw}


idzb br dw ihswb aYAux hY:- 24 GMty dw iek idn rwq ipRQvI dw, 360 (Xw
365) idn rwq dw iek vrhw ipRQvI dw. aYsy 1728000 ipRQvI dy vrihaW dw
siqjug, aYsy 1296000 ipRQvI dy vrihaW dw qRyqw, aYsy 864000 ipRQvI dy
vrihaW dw duawpr, aYsy 432000 ipRQvI dy vrihaW dw kljug, cOhW dw joV
4320000 vrihaW dI iek cOkVI, aYsI 1000 cOkVI dw iek idn bRhmw dw,
aYsI 1000 cOkVI dI iek rwq bRhmw dI, dohW dy dUNy arQwq
432000010002
dw
bRhmw
dw
klp
(idn
rwq),
huN
432000010002360 dw idzb br arQwq 3110400000000 ipRQvI
dy brsW dw iek idzb brs
iek hor ihswb dyvqy bRhmy awid dy virhW dw hY, dyKo SRI gurU nwnk pRkwS AuqrwrD
azDwX 26 aMk 10 qox 13
pRwn rKy ibn asn pRbInw! Bojn ibnW hy cqur (qYxny)

47
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

qp aivlok kTn vf qyro


ihrdY rhY n DIrj myro
qp pRBwv qy jIqw mohI
AuiT jwchu, bMCiq idAux qohI
48
liK amoG mm drSn joeI
dyAux adyAu vsqu jo hoeI-
as kih iqn qn ky iqRn twry
ly kr mihx jl aMjul fwry
49
pRgto qb pRcMf bl kir kY
bzjR smwn inTur qn Dir kY
hym qpq ky kRWiq smwnw
mnhu dUsro BXo ikRswnw 50
azgRj dyKo bRhmw TWFw
ihrdy aiqSY awnxd bwFw
bMdn kIin hwQ dY jorI
Ausqiq lwgo krn bhorI 51
-nmo nmo qv jwnmrwlw
nmo nmo chu bdn ikRpwlw!
qRY gun kyr alb gusweIx!
apn Skiq qy isRSit bnweI
52
pRwN buziD mn bhur irKIkM
siB ky pRyrk ho ibiD nIkM
guN agwiD jg pwlk rUpw
byd rUp qum Drhu anUpw 53
hoqw hY kir Xzg krMqy
inrivkwr srbzg anqy!
SRI pRBu siB jg aMqrjwmI!
qv pd kMj nmwim nmwmI

1099

mYL
mMgo jo mMgyx
jwN sPl
nw dyN vwlI (bI)
dUr kIqy
rzQ ivc buzk Brky pwey
qyj
kTor
sony qpdy (dI) suMdrqw vrgw
ikRwN agnI dyvqw

qYL, (ijs dI) svwrI hMs hY


cwr muK vwly
awsry

ieMdRIaW
byaMq
hoqRI

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

54
bRhm rUp siB Gt ky vwsI
skl nXMqw hir aibnwSI
qv aYSrj ko pwie n aMqw
nmskwr pun pun BgvMqw!
55
jy br dyin Bey anukUlw
jo jwcOx dIjY jgmUlw!
jihx lg qv rcnw hY swrI
ikh TW imRqu n hoie hmwrI
56
aMqr vihr idns pun rwqI
aink BWiq kI SsqRn jwqI
iCq akwS igr gihn kTorw
XzK surwsur pMng Gorw
57
ien qy kb n hoie imRq myrI
duMd juzD ko krY n hyrI
jox siB awies mnihx qumwrI
qox hY mm awies anuswrI
58
eyk rwj avnI pY kir hUM
skl bYirXn iCn mihx hirhUM
lokpwl siB rhYx aDInw
ieh br dIjY muJih pRbInw!
59
dYxqrwj kI suin kir bwnI
bolro shmw kir snmwnI
-vr durlB qYx jwcn kIno
qdip dyAux mYx qo vf cIno
60

1100

pRyrk
pRqwp

hy jgq dy muMF
mOq

phwV bn, kMdRw kTn


XkS dyvqy qy dYxq szp Bwnk

dUsrw koeI nW kry mYL) dyKky (Bwv


fr jwvy)
myry aDIn hoN (swry lok)
DrqI qy
nwS krW
rwjy (a) sUrj cMd awid lokpwl

jwNky

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

1101

iesy qrHW hovygw


eyv msq kih bRhmw gvnw
pRwpiq BXo awpny Bvnw
ihrnkSp jb as br pwvw
Bro hrK ihrdy grbwvw 61
Brw dw kql Xwd krky irdy ivzc kRoD
ismr BRwq biD Bw Aur kRoDw

hoXw (a) Xwd krky iBrw, viDaw idl


ivc guzsw

SRI ibSnu sMg kIn ibroDw


qUrn qIn lok ko jIqw
pMng, nr, sur By BYBIqw
62
surg ibKY kIno inj bwsw
aink BWiq ky kriq iblwsw
CIr Pyn sm ishjw qihxvw
pdmrwg ky awsn jihxvw
63
mrkiq min BUr iczqR suhweI
atw Ptk kI lilq bnweI
ibibiD biczqRq qny ibqwnw
mukqn kI Jwlr ibiD nwnw
64
ibzdRm min jt bnI supwnw
QMBn Cib nihx jwq bKwnw
cMd bdn jy dyvbDUtI

szp purS dyvqy

duzD dI Jzg vWUM (Bwv, Auzjl)


lwl mNIaW (lwal)
swvy rqn (a) pMnw, jmuzrd bVIaW
pw:- BUr ikqk suhweI , vw, BUa iczqR
suhweI
atwrIaW iblOr suMdr
keI qrHW dy cMdoey
moqIaW
gulIaW qy mNIaW jVky pOVIaW
QMmW dI
cMdRmW dy muK vwlIaW dyviqaW dIaW
vhutIaW (apzCrW)

ijn siB jg kI Aupmw lUtI


65
as pRkwr suK surg apwrw
Bogiq Bw rih qWih mJwrw
jIq lokpiq sgry jb hI
bYso isMGwsn pr qb hI 66
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

lokpwl ly skl Aupwien


qqiCn pUjiq By iqh pwien
bRhmw, ibSnu, ibhIn igrISw
aOr lokpiq nwvihx sIsw 67
AuzgR rwj kI iPriq indySU
kMpiq SzkR idnyS insySU
eyk vwr jo bovih KyqI
lunih aink ivr hY pun qyqI
68
AuzgR dMf Dir siBky sIsw
sur bwkul By sihq surISw
siB iml gey Srn krqwrw
bhu pRkwr ko sujsu Aucwrw
69
-pwrbRhm gun iniD BgvMqw!
SRI prmySr kmlwkMqw!
dIn dXwl guibMd anqw!
suniq SRvn mYx ibnqI sMqw!
70
awriq hrn Bgiq inj pwilk!
duKdweI duStn ko Gwilk!
siq icq awnd rUp mukMdw!
nmo nmo qv pg suKkMdw!
71
hrhu pIr hmrI jgsweIx!
hnhu dYq siBihin duKdweI-
ies ibiD kI jb ibnqI TWnI
BweI ggn qy amrn bwnI
72
-ijn BY Drhu, icMq kir
hwnI

1102

iqMnW qox) ibnW (hor swry) iSv

ieMdR sUrj cMdRmW


vzFdw hY anyk vyrI

ieMdR sNy

duKI (dy duzK) nwS krn vwly

qyry

dyviqaW L
mq fr kro icMqw dUr kro

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

1103

dYq duStqw mYx siB jwnI


suq ies ko hY hY SuB swDU
kir ibroD iqh ibn aprwDU
73
qb mYx pRgt hoie jg mWhI
qUrn hnOx n Cwfox qWhI-
suin kir amr ggn kI bwnI
isr invwie kir bMdn TwnI
74
dohrw:

inj inj gey sQwn qb, Dir


inScY mn mWih
jwno hinhY dYq ab, kSt nSt pRhwld jI dI suNweI ies kQw pr
ivcwr leI dyKo aDwX 69 aMk 67 dI
hY jwihx 75
tUk

ieiq SRI gurU nwnk pRkwS gRMQy pUrbwrDy pRhlwd pRsMg brnn nwm
iCawhTmox aDwX 66

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

1104

67. gurcrN mMgl pRhlwd


66<< ipClw aiDawie qqkrw - sMKyp ilMk aglw aiDawie >>68
{nODw BgqI} 29..

dohrw:

SRI guru pg SoBw ibml, kr Aur ko lkwr


ibml=Auzjl sMs:ivml: lkwr=gihNw, alkwr dw sMKyp, mwqRw Gzt krn
vwsqy

SuB suMdrqw pwie hYx, dY lokn siqkwr 1


SuzB=Bwg BrI

arQ:
SRI gurU jI dy crnW dI Auzjl SoBw L (awpNy) ihrdy dw gihNw bNw lY (ijs
qox qUM Auh) Bwgy BrI suMdrqw pweyxgw (ik ijs nwl) dohW lokW (ivc qyrw)
awdr (hovygw)
SRI bwlw sMDuru vwc
SRI gur sun aMgd
cOpeI:

suno gurU aMgd suKrwsw!


pun pRhlwd khiq ieiqhwsw
muJ smyq jnmy suq cwrw
kMcnvpu Bw hrK apwrw 2
mo pr krunw nwrd kInI
sdw Bgiq mihx miq rih BInI
bwl bYs qy kRIVw qwgI
hir ky crn kml miq pwgI
3
bYTiq AUTiq soviq jwgiq
ismrn nwm ibKY anurwgiq
icMqw icqv crn pRBu kb hI

sony dy srIr vwlw Bwv ihrnkSp


bhuq pRsMn hoieaw

Kyf
lg geI

pRym krdw
kdy pRBU dy crnW (dI pRwpqI dI) icMqw
icqvdw sW
roNw

rodn irdy AumMgiq qb hI 4


kb icMqw qij guNn ismir kY guNW L
hsq BXo Aur hrK su Dir kY
kb AUcy sur sox gun gwAUx
kb nwcOx hY lwj n kwAU 5

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

kb qUSin kih Dwrox Dwnw


locn qy jl Dwr clwnw
inhikMcn eykY ilv lwgI
nIxd BUK jW qy siB BwgI 6

1105

pw:- cuawnw
nW hovy hor pwsy lgn koeI

nIxd BuzK dy BgqI mwrg ivzc ns jwN dw mqlb nIxd BuzK dy Gzt jwN dw hY,
XQw:- hAu iqs Gol Gumwieaw QoVw svY QoVw hI KwvY ieh tplw nw lgy ik nIxd
BuzK mUlox tur jWdI hY, ikAuxik ies lzCN dy mgrox iPr awdmI SudweI ho jWdw hY
iek hor avsQw nIxd dy vSIBUq ho jwN dI hY Eh prmpd dy nyVy dI SY hY,
aiBawsI BulyKw Kwky SudweI hoNox awpNw bcwAu rzKN XQw:- iqQY AUxG n BuK hY
hir aMimRq nwmu suK vwsu

pRBu pd pMkj pRym apwrw


jwg rho mn sWJ skwrw
jg ibvhwr n Bwviq koAU
bwlk Kyl qjo Qo joAU 7
ies pRkwr bIqw kC kwlw
iek idn ipq ikX pRym ibswlw
SukR qwq jy sMfy mrky

Swm svyry

Suzkr dYqW dw gurU sI, SMfW mrkw Aus


dy pzqR sn
dYqW dy

huqy pFwviq dYqn lrky 8


iqn iFg qb hI pFn pTwXw
-rwjnIiq siB dyhu isKwXw-
dYqn ky bwilk bhu sMgw
pVny bYTy irdy AumMgw 9
iqn ko kho n rMck mwnw
ismrn nwm ibKY ihq Twnw
godI ivc
eyk idvs ipq aMk ibTweI
swdr hskY igrw alweI 10
-jo qum pwT pFo hy qwqw!
hy sOBwg SoBnIk
muJih sunwvhu suBg suhwqw-
ipq kI igrw sunI jb kwnw
as pRkwr qb bcn bKwnw
11
-sunhu qwq! ieh pwT anUpw

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

qjhu gRyh ieh aMD ju kUpw


ijh mihx aiqSY dUK apwrw
hoiq nhIx kbhUM Cutkwrw 12
iqh qij kwnn mihx cil bisXy
syv ibSnu pd ky rs risXy
nwm ismr agwn imtwvo
Bgiq krhu Auzqm pd pwvo13
sunI SRvn mihx jb as bwnI
ibsmiq hso qbih agwnI
kih sMfy sox bc as rIqw
-ies bwlk kI miq ibprIqw
14
aOguin Kwin kihq muK bwnI
iks nY ies ko aYs isKwnI?
ikh iriK ko n krn idhu sMgw
inj igRh rwiK pFwAu inSMgw15
suin kir qb lY ky Gr awey
Qwn iekMq ibKY bYTwey
bUJn lgy qbih ieh rIqI
-ikn isKlweI miq ivprIqI?
16
ikDOx irdy qy kumiq AuTweI
bhur n as ibiD khAu bnweI-
suin kir mYx his bcn bKwnw-
qum ko Bwsiq apn ibgwnw
17
mo ko pr pun apr n kwhI
pUrn eyk awqmw awhI
sdw pRNwm krox mYx qwsU

1106

aMnHW KUh

bcn

Bwv aOguNW vwlI


iksy

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

ijh kI mwXw kyir iblwsU 18


mohy srb crwcr jWhI
apn ibgwn lKwvw qWhI
Byd apr pr hY Aur qory
Byd buziD kCu nihx ihX mory
19
SRI krqwr krY jb krunw
qb Xih Byd hoie Aur hrnw
awqm mihx pr apr bKwny
byd arQ ko kumiq n jwny
20
kbih n hoih qWih kzlwnw
jnm mrn pwvih duK nwnw
pUrn lKih awqmw joeI
Bv bMDn qy CUtih soeI- 21
suin kir as bc sMfwmrkw
khY ik -Koto vf Xih lrkw
dYqn kul kwnn kI nweI
ibSnu kuTwr smwn nsweI
22
ibn dMfy jo ahY kuTwrw
kwt n skih ibtp inrDwrw
qox awgy Qo hir Bgvwnw

ab ieh hoXo dMf smwnw


23
inScY nws bMs kw kireI
vfo FIT fr irdY nw DireI
awnuh bYxq swsnw dyeIx

1107

jVH cyqn
apNy prwey dw

pw:-so

lVkw
bn vWUM (vzfI) hY
kuhwVy vWUM ies dy) nwS krn vwlw
hY
fMfw (lkVI dw) Bwv fMfy pwey ibnW
kuhwVw
ibRzCW L inScq hY (ieh gl)
sI somw bUtI L pIhN vwlw pzQr, Aus
qox AuplKq-kuhwVw-, ik agy ivSL
kuhwVw sI (a) hir Bgvwn ivSL
Bgvwn
Bwv pRhlwd fMfy quzl

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

ibn fWty ieh sIK n lyeI24


bhu pRkwr ko BY idKrwvYx
apnI ibzdw skl pFwvYx
eyk nhIx iqn kI mn mwnI
dyiK kurIqI qUSin TwnI 25
bIq gXo jb kyiqk kwlw
qy jwniq By pFo ibswlw
iek idn dYxqrwj ky pwsw
ly kir gmny kriq hulwsw
26
jwie ipqw pd bMdn kInI
kry hrK awiSK iqn dInI
duie kr sox gih kir Bil BWqI
bdn iblok lwie ilX CwqI
27
aMk ibTwXo bcn alwvw
-hy suq! kwl ibqy bhu awvw
pTo pwT jo suMdr qohI
srb Aucwr sunwvhu mohI28
suin kir jnk bcn ko bolo
mn ko mqo ibdiq siB Kolo
-aiBmiq bwq Drhu Aur mWhI
1hirjs
suin,
2ismrN
SuBawhI 29

1108

ipqw dy
vWCq, cMgI
nvDw BgqI dy nOx pRkwr kvI jI dzsN
lgy hn

{nODw BgqI}

3krn kIrqn, 4crnn syvw


5arcn, 6bMdn SRI jgdyvw

pUjw krnI

7idF ibswsih, 8arp srIrw


6krn

sKwpn

gunI

ghIrw Bwv, prmySur jI nwl

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

30
nvDw Bgiq iehI giqdweI
kruh sdIv irdy ihq lweI
apr pwT siB dyhu ibhweI
ijn qy kwrj srY n rweI31
ihrnkSp suin kop bFwvw
inj dMqn sox aDr cbwvw
SRoiNq srs lwl By nYnw
SuzkR suqn sox bolo bYnw 32
-qum miq hIn pzC ibb lInw
suqih kupwT pFwie mlInw
mor inrwdr kIn aBwgy!
iszCw aOr dyin qum lwgy
33
bMck byK bnwo jwnw
CpY nhIx mYx awj lKwnw
idj mihx qum sox nIc n koeI
ijn kI buziD ibprjY hoeI34
SMfy mrky bcn srosw
suin kir boly -hm nihx doSw
as pRkwr ko hm n pFwvw
apr n koAU awin isKwvw
35
sihj suBwiek qv suq aYsy
lInI kumiq bkiq ab jYsy
hm pr roK bwd ikm kIno
inj suq doK irdy qum cIno36
ihrnkSp muJ Er inhwrw

1109

dUr kro

hoTW
lhU vrgy
dUsrw pzK
puzqR L KotI sMiQaw pVHwieaw hY

Tg dw ByK

AultI
kRoD vwly (bcn)

kihMdw hY
kRoD

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

muK sox aYsy bcn Aucwrw


-hy suq! guru nihx qoih pFweI
ikhx KotI mq dIin isKweI? 37
suin mYx ipq sox bcn bKwnw
-qjhu qwq! sMqwp mhwnw
ivKY vwSnw bis nr joAU
deI sumiq, nihx mwniq soAU
38
kot BWiq smJwie ij qwsU
bymuK irdy n awnih kwsU
mwn srovr bws suKwrw
krnox mukqw kyir ahwrw
39
bwies sIK n mwnih kbhI
jy Auzqm guN hovihx siB hI
qW kI riq durgMDih mWhI
qox sT Bgiq sIK ly nWhI
40
bMDn pry jgq ky BwrI
CUtn eyk Aupwie ibcwrI
suin Dwrih siqguru AupdySw
bhur n rhY dUK ko lySw 41
Dn arQI jy guru jg mWhI
awqm gwn irdy mihx nWhI
iqn qy pMQ n sUJih kYsy
aMDw awgU aMDn jYsy 42
jwviq igr so grq mJwrI
jo iqh pwCY, igrih sMgwrI
hy ipq! kox n BjYx pRBu crNw

1110

hy ipqw!

iqs L
iksy L
suKwlw hY
moqIaW Bojn
pr) kW mwn srovr jwN dI) iszKw
kdy nhIx mMnygw
Bwv mwn srovr ivc
Bwv kW dI

aMinHaW dw
toey
ifzgygw nwl hI

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

hY hY jnm mrN ko hrNw 43


kir siqsMg srs sur DynU
isr pr Dir sMqn pd rynU
qir jY hYx Bvswgr BUrI
pwiex prmgiq siB ibiD rUrI44
dYqrwj suin kRoD ibSyKw
kMpiq qn Bw awrun byKw
iqrCy kIn BXwnk nYnw
aiDk grj kY bolo bYnw
45
aMk ibKY qy dIn bgweI
-gih mwrhu ies ko ly jweI
suq mm nhIx lKhu XOx mn mYx
dIrG rog BXo ieh qn mYx
46
aMg srog kty suK hoeI
hnhu jwie, acrj nihx koeI
mm BRwqw ko mwrnhwrU
iqh ko ieh AupwsnkwrU 47
inj prvwr srb ko qwgI
BXo ibSnu crnn anurwgI
jo inj suq prihq ko cwhI
so irpu sm liKXy mn mWhI
48
jo prsuq apno ihqkwrI
puzqR smwn, idjY suK BwrI
ies pRkwr smJhu mn mWhI
mwrhu byg, puzqR mm nWhI49
sunI syvkn igrw kTorw

1111

jo) sdrS hY kwmDynu gW dy

lwl rUp vwlw

kuCV ivcox vgwh mwiraw


aYAux

rogI aMg
mwr idE
Aupwsnw krn vwlw (Bgq)

prwey Bly L cwhy


vYrI vrgw
prwieaw puzqR pRym vwlw hovy
Aus L) dyeI ey

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

dwnv AuTy BXwnk Gorw


dIrG dWq iqRsUlih hwQw
qWbR brn, ibQury kc mwQw
50
-Drhu, Drhu, mwrhu- kih fWty
-byg srIr dyhu ies kwty-
eykih bwr SsqR siB fwry
KVg Skiq iqrsUlihx mwry
51
ibPl pRXws iqnih pRBu Kovw
rom n eykih bWko hovw
eykMkwr ibmuK nr joAU
jox iqh ikRXw sPl hY soAU
52
dYqrwj inj nYnn dyKw
SMkiq Bw mn mWih ibSyKw
bolo bcn -mriq nihx aYsy
aOr Aupwv kro, kih jYsy 53
gj awgY gih ieh cIrwvhu
srpn qy siB aMg fswvhu
jy kir qihx qy hoie Aubwrw
mwrhu ibK dy bIc ahwrw54
suin kir kIny srb AupweI
gj, aih, ibK qy duK nihx
rweI
sRI krqwr BXo rKvwrw
kho kOn iqh skY ju mwrw 55
bhuro dyih bWD kih myrw
aiq AuqMg igr qy gih gyrw
bhuq bwr ly bwir fubwXo

1112

qWby vrgw rMg kys iKzlry mzQy qy

inSPl Xqn
ivMgw

hYrwn

hwQI szp aqy jihr

Aucy phwV
vYrI pwNI (ivc)

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

1113

kir pRcMf pwvk mihx pwXo bwlky agnI


56
ikqk idvs nihx dXo ahwrU
mwrn cihq aink prkwrU
siB Aupwie By bwd iqnUky
mn icMqw BI aiDk ijnUky
57
dohrw:

ihrnkSp avlok kY, icMqw jgI


ibswl
-siB Auzdm inSPl gey, mwro
mriq n bwl 58
cOpeI:

mYx Bwnk ktu bcn Aucwry


suin kir ieh Aur hrK apwry
aimq pRBwv qyj nihx Qorw
inscY ahY SzqR ieh morw 59
ieh sMg bDo ibswl ibroDw
mrNo hoie, hoiq Aur boDw
ies pRkwr icMqw mYx dInw
SRI hiq hoXo bdn mlInw
60
SMfw mrkw liK giq qwsU
ly kir gey iekMq avwsU
smJwvw kih mDurI bwnI
-suin iCqyS! ks icMqw TwnI?
61
qv iblok kY iBRkutI bWkI
qRY lokn suD rhy n kWkI
issu kI kyiqk bwq ju dInw
qumry hYx siB lok aDInw 62

dyKky Bwv, ihrnkSp iczq ivc socdw


hY

kOVy
pRhlwd Bgq
Bwv pRhlwd dw
myrw) vYr
aYAux idl L jwpdw hY ik huN myrI mOq
aweI hY
awqur
SoBwhIn hoky mUMh mYlw ho igaw

iekWq Gr ivc
imzTI
hy rwjw
sMs. iBRkutI BOxh Brvzty tyFy
hoS iksy dI
bwlk dI kI gzl hY jo qUM awqur hYx

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

qij icMqw iek sunhu AupweI


bruNpws sox bWDhux lweI
SuzkR inkyq awie hY jO lO
hm rwKihx bMDy ieh qO lO 63
XwkI hY jb bYs vfyrI
qb aY hY Aur sumiq GnyrI
iszCw dyie SuzkR pun aweI
rwjnIiq siB lyih pFweI64
iqn ky suin kih as dnujySw
mwn bcn pun deI indySw
-ly jwvhu idF bWD pFwvhu
Drm iqRbrgih srb isKwvhu65
SMfy mrky bMDn kir kY
rwKo aMqr mo ko Gr kY
awie awpno pwT pFwviq
iqn ko kho n mn mYx Bwviq
66
rwg dYK ijh mWih ibswlw
ikAux mn rucY jgq jMjwlw
SRI krqwr crn ilv lwgI
aihinis ibc ibbyk anurwgI
67
jgq aswr srb hI jwnw
ismrn nwm swr iek mwnw
jb so Gr ky kwj isDwvYx
qb dYxqn ky bwilk awvYx 68
SuB AupdyS dyAux mYx qWhU
suin kir so Dwrihx Aur mWhU

1114

vruN dw iek asqR ijs L nwgpwS bI


kihMdy hn vYrIaW L bMnHN dw iek
pRkwr dw PMDw bMnH ilawAuxdw hW

aYsy dYxqW dy rwjy ny

Drm, arQ, kwm isKwvNw (Bwv moK


mwrg nhIx isKwAuNw)

Bwv SMfw mrkw

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

1115

bUJihx suin kir pRSn bhorI


jwgih iqn Aur Bgiq n QorI pw:-pRIiq
69
ieiq SRI gur nwnk pRkwS gRMQy pUrbwrDy pRihlwd pRsMg brnn nwm
sqwhTmox aDwX 67

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

1116

68. gurcrN pRym mMgl pRhlwd pRsMg


67<< ipClw aiDawie qqkrw - sMKyp ilMk aglw aiDawie >>69
{dYxq puqRW L vYrwgmeI AupdyS} 3-13
{pRhlwd L igawn ikvyx hoieaw?} 17
{mn SzqR} 50

dohrw:

SRI guru pg kyqik puSp, pRym kMt ijh sMg

kyqik=kyqkI, ikAuVy nwl imldw iek Cotw bUtw hY ijs L pIly rMg dy bVy
KuSbUdwr bMd mMujrW vrgy lby Puzl lgdy hn, ienHW qox aqr qy ark BI bNdw hY
iesdI KuSbo azCI huMdI hY, pRMqU kvI jn kihxdy hn ik BOrw iesdy Puzl qy nhIx
bYTdw ies dIaW pzqIaW nwl kMfy bI huMdy hn kiv jI kihxdy hn ik mYx awpNy mn
rUpI BOry L pRym dy kMifaW nwl ivMnHky gur pg rUpI kyqkI Puzl qy ibTwvWgw
kMt=kMfw, kMtk dw sMKyp rUp

mn mild ko vyD kir, khox kQw su AumMg 1


mild=BAurw

arQ:
SRI gurU jI dy crN kyqkI (dy Puzl smwn sugMiDiq hn) ijnHW dy nwl pRym dw
kMfw hY, (iesy kMfy nwl) mn (rUpI) BOry L ivMnH ky (huN mYx azgox dI) kQw
AumMgW nwl kihxdw hW
SRI bwlw sMDuru vwc
cOpeI:

suin SRI aMgd kQw punIqw


khiq pRhlwd BXo ijs rIqw
pws ho ky bYTN
dYq puzqR jb iFg hY bYsyx
iqn sox bcn suBg AupdySy 2
-dnuj suquh! suinXih dY kwnw
krhu pRwn inj ko kzlwnw
ieh qn durlB jwnhu BweI
pun iesiQr nihx jgq rhweI kwXm
3
syvhu SRI piq crn srojw
{dYxq puqRW L vYrwgmeI AupdyS}

qjhu irdy qy mwn mnojw


ins idn ismrhu nwm mhwnw

hMkwr, kwm (awid ivkwr)

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

siB suKDwm kriq kzlwnw


4
qjhu Bog ihq krn AupweI
ieh siB join ibKY kr aweI
SUkr, swn awid psu jyAU
krmwDIn pwiex siB qyAU 5
ieMdRI suK pwXiq siB TOrw
ibn pRXws Kg awid ij aOrw
ibn SMkw qy bwsur rwqI
kwm cyStw kriq suhwqI 6
ieh qn Bjn hyqu hY dIno
bwd n Kovhu sunhu pRbIno!
ijAux ibn mWgy qy duK awvY
iqAux hI jqn ibnw suK pwvY
7
qW qy Bogn hyqu AupwAU
kirXy nhIx kdwicq kwAU
jb lO imRzqu n hoie srIrw
qb lO ismrhu gunI ghIrw 8
sunhu awrbl ibqy ij hoqy
arD jwn indRw bis soqy
bwilk mugD buziD mihx kyqI
suD ibhIn bIqih siB qyqI
9
BXo qrun qrunI qb jIqw
drb kmwvn icMqw cIqw
jrw gRsq bhuro Bw pRwnI
ieMdRI isQl sumiq ibkulwnI
10
igRhwSikq mihx moh ibswlw

1117

nwm) swry suKW dw Gr hY, aqy mukqI


krdw hY
Bwv, Bog hr jUn ivc imldw hY
krmW dy aDIn hoky
ieMidRaW dy suK
ibnW Xqn

BogW leI
koeI

ijs qrHW
pw:-jwq
ajwN

jvwn iesqRI ny
buFypy kr gRisaw
iFzlIaW ivawkul hoeI
Gr dy moh ivc bhuq awSkq huMdw hY
pw:-igrw skl skl (swiraW) nwl
bwNI kr bhuq moh krdw hY, buzFy L mzqW

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

poKN kutxb ibqwXo kwlw


rju snyh prvwr bxDwnw
Cutno kTn ibnwgur gwnw
11
pRBu krunw qy hoie ivrwgw
moh kutMbih krih qXwgw
jgq aswr jwin kir siBhI
gur AupdyS ghY idF qb hI
12
awqm pUrn jihx kihx dyKI
inj srUp ko lKih ivSyI
mn kI ibriq itky suK rwsw
inScl hovY idF azBwsw13
dYxq puzqR suin igrw AucwrI
-hmihx bqwie bwq ieh swrI
as qum gwn khW qy pwvw?
srbih swr aswr lKwvw
14
hm qum pFiq gurU iek pwhI
apr inkt gmny kb nWhI
aOr n ko awvw ieh Qwnw
kbhUM nihx siqsMg imlwnw
15
aOr n awXo, qUM nihx gXo
aYso gwn khW qy BXo?
ieh sMsw Aur dyhu imtweI-
iqn qy suin mYx igrw alweI
16
-jb mm ipq qp hyq pDwrw

1118

dyN dI bwN huMdI hY


pwlN
prvwr dy pwr dI rsI ivzc

kutMb dy moh L

kI swr hY qy kI aswr hY, qUM swrI gl


lK leI hY
pw:-ies

{pRhlwd L igawn ikvyx hoieaw?}

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

mMdRwcl pr hT vf Dwrw
suin kir SRon surn sMmUhw
sYn btorI kInI bUhw 17
hrK prspr bcn bKwnw
-dwnv kul ko krhu indwnw
ibn pRXws rnujyS nswnw-
ijm ppIlkw aih ikX hwnw
18
ktk btor awin rjDwnI
mMfo juzD kRzD kir mwnI
dwnv imil iek TW iqh kwlw
dwrun sMGr kIn ibswlw
19
gdw iqRsUln igr qru Bwry
eykih bwr surn pr fwry
qy bcwie ieMdr kir kRoDw
ly kir sMg srb inj joDw
20
bRzj hqn ikX dYxq ibhwlw

1119

swiraW ny
POj kzTI krky qrqIb vwr kIqI
aMq, nwS
ibnW Xqn dYxqW dy rwjy dw nwS ho
jwiegw pw:-n mwnw
kIVIaW ny szp nwS

ricaw mn ivc (a) hMkwr nwl


dYxqW ny
BXwnk XuzD
phwV ibRzC

ieMdR dw SsqR hY mwr ky kIqy dYxq


byhwl

Bwjy Aur Dir qRws ibswlw


iesqRI
puzqR kilqR n imzqR sMBwrw
pRwn bcwvn hyq ivcwrw 21
ieMdR
pwie ibjY ko aiDk purMdr
dYq rwj ky awvw aMdr
siB dwnv kI sYn inKUtI
hrKiq hY mulqwn su lUtI
22
asur+arI dYqW dw vYrI ieMdR
mm mwqw ko gih asurwrI
ly kir gmn inj sMgwrI
sihj suBwie cly mg jweIx
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

nwrd muin imilE qb aweI


23
ipiK kir iriK Aur AupjI dwXw
kihn lgo qb -hy sur rwXw!
ibn aprwD nwr gih awnI
qjhu byg mwnhu mm bwnI24
suniq Sron bolo purhUqw
-iesky grB blI hY pUqw
jnmiq hI mwrox mYx qWhI
gih awnI binqw ihq XW hI25
nwrd khiq -sunhu surrweI!
iqs ko puqR n mwro jweI
hY hir Bgq su awqm gwnI
as ko? krY qws kI hwnI
26
qumry sihq apr jo dyvw
hin k skYx qqpr hir syvw-
mwn purMdr BY Aur mWhI
iriK ky khy Cwf idX qWhI
27
Bgq nwm suin bMdn kInI
chux idiS qIn pRdzKn dInI
iqh iCn krunw kir muinrwXw
kih ihq sox inj awSRm lwXw
28
-hy puzqRI rihXy ies Qwnw
jb lg qb piq nhIx imlwnw
qb lg siB qy inrBY pweI
rho iriKin iFg icMq ibhweI-

1120

ieMdR

iesqRI ies vwsqy


hy ieMdR

aYsw kON hY

jo hir syvw ivc lgw hY

awpNy itkwNy qy

pqI

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

29
suin kir siB duK icMqw BwgI
ihq Dir iriKin syv ko lwgI
ies pRkwr bIqo ikq kwlw
muJ AupdySo gwn ibswlw
30
rhI n suD mwqw ko jb kI
irdy Bgiq DwrI mYx qb kI
so ab qum sox kihiq sunweI
krhu sdIv ibkwr ibhweI
31
Kt ibkwr awqm mihx nWhI
liKXy srb SrIrin mWhI
jnm, asq, ar ibRzD,
pRNwmw
KIN hoN, mrno duK Dwmw
32
awqm ien qy riheI nwro
jox jl kml dln inrDwro
SuzD bXwpk avX soAU
srb SrIrn awSRX joAU 33
szq, sdIv, and anUpw
so qum jwno apn srUpw
nsr dyih pdwrQ jyqy
mYx myrI qij dyhu ieny qy
34
pRikRiq mUl mihqzq Aupwvw
ahMkwr qn mwqR bnwvw

1121

Bwv nwrd ny

Bwv, BgqI
ivkwr nwS krky (BgqI) kro
ivkwr, vtwAu
iesiQqI buzFw hoNw bdl jwNw
ikRS hoNw, Flnw

kml dy pzqy inrnY kro


prI pUrn iek rs
swry SrIrW dw

nwSmwn
ienHW qox pw:-anyqy

ieh sWK SwsqR dw ihswb hY:-arQwq mUl pRikRqI hY, Aus qox mihqq, Aus qox
ahMkwr, ahMkwr qox pMc qn mwqRw (Sbd, sprS, rUp, rs, gMD), pMj qn mwqRw qox
pMc BUq, ienHW qox 11 ieMdRIaW (pMj gwnyxdRX, pMj krmyxdRX, XwrHvW mn) ieh swry
cAuvI hn qy pMJIvW purK
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

1122

igawrW qrHW dIaW


ieMdRI eykwdS prkwrw
pMc BUq ieh srb pswrw inrlyp
35
purK eyk siB Qwn pCwno
pMjW qzqW dw ienHW dw awsrw
hY asMg ien awSRX jwno

pUrK L swry bweIx iek mMnNw, Aus dw asMg hoNw qy jgq dw awsrw rUp hoNw
ieh ihswb vydWq dw hY sWK ny swry vwpk iek purK nhIx mMinaw, Aus ny purK
anykW mMny hn siqgurU jI dy miq ivc purK swry vwpk hY pr Auh krqw bI hY
qy kwdr bI hY qy Pyr asMg hY XQw-sB qyrI kudriq qUM kwidru krqw pwkI nweI
pwku
mNikaW
ijAux mwlw ky mnkn mWhI

eyk sUq siBihin mihx awhI


36
qIn avsQw qWih n koeI
ahY qurI swKI hY soeI
aYso jy inj lKhu srUpw
pwvhugy qb anxd anUpw
37
jnm mUl jwnuh azgwnw
pwp puMn ko Dir kir mwnw
aink join pwvhu duK BwrI
jwie vwSnw ky anuswrI 38
so Aur qy pirhir ibiD nIky
pwvhu anxd Bwvqy jI ky
nwrd ijh ibiD muJy sunwvw
iqh pRkwr ab qum pRiq gwvw
39
arphu krm ibSnu pg mWhI
hY inhkwm nwm Bij qWhI-
sin AupdyS sBY qb bwilk
AupjI Bgiq irdy duK Gwlk
40

iqs (purK) dIaW


cOQI (avsQw) idRStw (hY Auh)
ieh gwn dw AupdyS hY

hMkwr

Eh, Bwv vwSnw dUr kro

ibSL dy
kwmnw rihq
duKW dy nwS krn vwlI

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

ismrn lgy nwm suKkwrI


hir guN gwie pRym kir BwrI
AUTiq bYTiq gvniq qb hI
nwm pukwrihx -hir hir- siB hI
41
SuzkR sn as rIiq iblokI
BI kucwl liK siB miq SokI
jspd lIn awpny swQw
gey, huqo jihx dwnv nwQw
42
-inj suq ko ab rKhu agwrw
srb ibgwrI ien ctswrw
rMck fr nihx mn mihx mwny
Bgiq krn siB bwl isKwny43
dYqrwj azgwn arUFw
mn hMkwr vfo miqmUFw
jwgo ihrdy kRoD ibswlw
mnhu dUsrI pRgtI jwlw 44
iqrCy kirky nYn qryry
boliq Bw durbcn Gnyry
-mMd mqI ry mUF kuBwgI!
mhW aDm kul rIiq qXwgI
45
kwl inkt awvw ab qyry
awiesu mytiq hoviq myry
ikh bl ky alb? kulGwqI!
as kih hnI lwq mm CwqI
46
ibK sI bwnI bkiq bhorI

1123

SuzkR dy puzqR SMfy mrky ny dyKI


CyqI pw:-iss gih

QoVw ijhw

qwVky Pyry

pw:-mhW mMd

moVdw hYx
iks dy awsry

ivhu vrgI (kOVI)

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

bolo mYx qb duie kr jorI


-ipqw! ju krhu kRoD ieqbwdU
kYsy ibK sm boliq nwdU 47
nihx qv bl, nihx mm bl koAU
blI apr awSRX jg soAU
Qwvr jMgm kIt ibDwqw
ijh bis kir siB rwKy qwqw!
48
aiq bilSt kwlhu kir kwlU
Kwie siBihx myxfk jox bwlU
bl jo mn qn ibKY irKIkM
jwnhu iqh pRswid ibiD nIkM
49
qjhu suBwAu asur inj jwqI
mn jIqn ibiD kir Bil BWqI
mn smwn nihx SzqR koAU

1124

dovyx hzQ joVky


ibarQ
vwk

jV cyqn kIVI qox lY ky bRhmw qk


hy ipqw!
blI hY kwl dw vI kwl krn vwlw hY
fzfU L szp vW
ieMdRIaW ivc

{mn SzqR}

aink jnm jg dyviq joAU


50
su vs krn ko krhu AupwAU
nIkI nIiq apr nihx kwAU
Sbd sprSwidk ieh Gory
ien pr cFiq dso idS dOry
51
mn ibiKXn mihx ahY mvwsU

vf hMkwr kot idF qwsU


kwm kRoD loBwidk jyeI
srb shwiek jwnhu qyeI 52
ieh joDw durjY siB mWhI
mhW blI jIqih ko qWhI

Aus L vzs krn dw


GoVy

awkI pw:-bn pw:-invwsU


iklHw pzkw iqsdw

ijzqNy kTn hoNgy

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

jykir bUJo cihq AupwAU


siq sMgq mihx kir icq cwAU
53
pwrbRhm ko ismrn kIjY
hAumY ko Aur qy qij dIjY
nwm ibKY inj ibziqR itkwvo
apr srb sMklp htwvo 54
ies pRkwr mn jIqo jweI
srb idgibjY qb qUM pweI
ibn mn jIqy sUr khwvY
aiDk awp ko blI ignwvY
55
mihq purK iqh jwnihx mUFw
liK n skwie Byd jo gUFw-
sunI SRon mihx jb as bwnI
ihrnkSp miq mUF gumwnI
56
Aur mihx pRgtI irsiq bhUqI
agin briq jnu pwie ahUqI
kMpiq dyih lwl aiq nYnw
kwtiq aDrn icq nihx cYnw
57
nK iSK dwrun ByK bnwvw
nwsYx inks DUm nB Cwvw
huqy sBwsd jy iqh Qwnw
fr kir Drky kCu n bKwnw
58

1125

vfy lok

pw:-mn

bldI hY mwnox
bulHW L pw:-kwtq aDr, n icq mihx
cYnw
nwskW ivcox inklky akwS ivc
drbwrI
DVk gey

ieiq SRI gur nwnk pRkwS gRMQy pUrbwrDy pRhlwd pRsMg brnn nwm
aTwhtmox aDwX 68

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

1126

69. siqgur mMgl pRhlwd pRsMg


68<< ipClw aiDawie qqkrw - sMKyp ilMk aglw aiDawie >>70
{ds SuB guN} 50

dohrw:

siqgur mm byrI kthu, inj byrI pr cwir


ies byrI hY Bv suPl, ibn byrI kir pwr 1
byrI=byVI, pYrW dIaW kVIaW jo kYdIaW L pwAuxdy hn hzQW dI hQkVI qy pYrW
dI byVI kihlwAuxdI hY, Bwv kYd
byrI=byVI, nwAukw byVw qox byVI Bwv CotI byVI
byrI=vwrI, ihMdI ivc bwr L byrI bI ilK bol lYxdy hn
byrI=iFzl, dyrI, byr L ihMdI ivc byrI bI ilK bol lYxdy hn
arQ:
(hy) siqgurU jI! myrI kYd kzt idE (aqy) awpNI nOkw pr cwVHky ibnw dyrI
(dy sMswr ndI qox) pwr kr idE (jo) ies vwrI dw jnm sPlw ho jwvy
SRI bwlw sMDuru vwc
cOpeI:

SRI guru aMgd jI ieh kQw


jQw pRihlwd BnI sunu qQw
ihrnkSp
suin
ibSnu
Aupwsn'
BXo kRoD mYx mnhu huqwsn 2
mwrn cihs mMdmiq mwnI
muK qy bolo ibKvq bwnI
-ry sT bwilk! mo ibn eIsw
kho khW? nqu kwtox sIsw3
as kih mwnih qy su mhwnw
KYxic KVg kr mihx cmkwnw
-ko rKvwro? dyhu bqweI
ab jm Dwmih dyAux pTweI4
suin kir mYx qb igrw alweI
-pirpUrn hY siBnI QweIx

bMdgI
agnI
Zihr vrgI
Sr
nhIx qW qyrw) isr

Drmrwj dy Gr

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

iqh ibhIn ko Qwn n AUnw


jF jMgm mYx ipKOx n sUnw- 5
kihq -ij hY jF jMgm mWhI
ieh sQMB mihx dIsiq nWhI
ibRQw bkiq bwilk miqmMdy!
abih krOx qv sIs inkMdy6
mYx inScY Dir ihRdy ivsyo
kho -QMB idiS Bil ibiD dyKo
ahY ibSnu iqh mihx liK swco
qoih n dIsiq mq ky kwco7
as suin, kop QMB idS dyKw
KVg must hin jor ibSyKw
BXo Sbd dwrun aiq Gorw
jnu bRhmMf dIn ikn Porw
8
suno ibDwqy apno lokw
pRlY kwl liK siB ko Sokw
bRDr Bey jy sBw mJwrI
igry ikqk qihx Kwie BvwrI
9
siB dYxqn kI suD qb nwSI
cwrox idiS mihx Duin su pRkwSI
suin dnujyS czkR icq mWhI
locn gorc ipiKXiq nWhI
10
BXo Auidq mwrn krvwrw
qb nrhir injrUp idKwrw
nihx mwnuK nihx isMG bnwAU
pRgto vfo pRqwp pRBwAU 11

1127

dYxq ny ikhw
ies QMmy ivc

pw:-qy, By
vzl
qlvwr dI muzT mwrI
BXwnk bVw fwFw
mwnox PoV
bRhmw ny
jwN ky aPsos hoieaw
boly ho gey ijqny (sngy)
BuvwlI

avwj
dYxqW dw rwjw hYrwn
azKW azgy qW kuC nhIx idsdw
iqawr hoieaw qlvwr mwrn L
nrisMG ny idKwieaw
nw mnuK nw Syr dI bnwvt, sUrq hY

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

QMB pwV inksy jgrweI


adBuq dwrun byK bnweI
dYq rwj avlok ibcwrw
-ko ieh? lKo n jwie akwrw
12
kMpmwn qn BY vf DwrI
inScY kir n skY, suD hwrI
qb lO SRI nrisMG ibswlw
grj AuTy kir Sbd krwlw
13
bwr bwr muK lyiq jMBweI
dyKiq dwVYx DIr nsweI
SRoniq srsy awruN locn
jIB KVg sm jn duK mocn
14
rMg srIr knk jnu qwvw
dwrun AUco kwn AuTwvw
igr kMdr sm bdn pswrw
iBRkutI kuitl DnuK akwrw
15
kMT rom kir qrsiq Gn ko
surg qIk ibsqwro qn ko
Auh hY awXuq kt ijn CInw
dono bwhu ibswl su pInw 16
kuitl ibkt nK aiqSY Gorw
bzjR awid qy aiDk kTorw
dyKiq Bwjy dwnv srbw
dYxqrwj gih gdw su grbw
17
bliniD huqo Dry Aur DIrw

1128

iBawnk
AubwsI
lhU vrgy lwl nyqR
jIB qlvwr vrgI dwsW dy duK kztN
vwlI
sonw mwnox qpwieaw hoieaw
BXwnk kMn
phwV dI Kzf mUMh
Brvzty tyFy kmwN dI Skl dy
gl dy vwl frWvdw hY bzdlW L,
Bwv bhuq kwly hn vwl
mwnox) asmwn
cOVI CwqI hY lk pqlw
dovyx bwhW lmIaW qy qkVIaW
krVy qy tyFy nhuM bVy iBawnk
sKq
gurj hMkwrI hoieaw
bVw blI

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

1129

awvw smnuK jo bf bIrw


bVy msq hwQI dOiVaw
mhW mzq kuMcr ijAux DwXo
iqAux SRI nrhir ky iFg awXo
18
ghy gdw kr joir pRhwrI
pun ieq Auq iPr Gwq ibcwrI
nyVy kIqw Bwv nyVy hoXw
duiqXy bwr nyr jb kInw
SRI nrisMG qbih gih lInw
19
ijvyx) inrXqn grV szp L PV lYxdw
ibnw pRXws gruV aih giheI
hY

iqAux gih lIn, Cutn ko ciheI


lIlHw hyq pRBU pun Corw
Cuit kir grjiq Bw qb Gorw
20
hwhwkwr dyv siB kirhIx
Gn pt kir dyKihx Aur
firhIx
pRBu ky bl mihx SMkw mwnihx
ihrnwkS ko blI pCwnihx
21
aih Kgpq ijAux Kyln hyqw
lKiq n kirhI ikRpw inkyqw

dyvqy
bzdlW dw pVdw krky pw:-Gt

szp gruV
nhIx smJdy (dyAuqy) ik ikRpwinkyq
(ivSL) Aus qrHW kr rhy hn

pun dnujyS ley ais Fwlw


awXo pRBu smIp qqkwlw 22
SRI nrisMG grj Duin Gorw
iBawnk cwrox qrP sKq
dwruN ikX chUx Er kTorw
dOr gho dnujySihx aYsy
aih gih lyiq myxfkY jYsy szp PV fzfU L
23
PrPrwiq Bwjn ieq Auq ko
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

idF gih ilX n jwn idX ikq


ko
iqh iCn sBw dwr ky Qwnw
Dwir AurU pr SRI Bgvwnw
24
qUrn nK sox Audr ibdwrw
mhW blI iek iCn mYx mwrw
nihx aMqr nihx bwihr kInw
dos n insw jbih hin dInw
25
nihx DrnI nihx aMbr mWhI
ijXq imRqk do ibiD nK nWhI

ibiD kI rcnw jnm n lInw


iSlw QMB qy inkis pRbInw
26
kry swc siB bcn ibDwqw
dwnv hno Bgq duK dwqw
Audr ibdwro kRoD apwrw
kwl Bwn ijm bdn pswrw
27
SRoNq sox BIgy siB aMgw
suMdr SoBiq Bey surMgw
aWqYx kwiF gRIv mihx fwrI
SWiq n hoviq ros apwrI
28
qb jy dwnv gey plweI
so hit awey krn lrweI
gih gih sMg nKwXuD mwry
sgry iCn iek ivKy sMGwry

1130

sBw dy drvwjy ivzc


pztW Auzpr pw:-DirXo
CyqI pwV idzqw nhuaW nwl

idn rwq
asmwn
nhuM jW nhuMdRW nw jIAuxdy hn nw moey
kzitaW pIV nhIx krdy ies leI moey hn
jIAuxdy nhIx, qy Pyr vDdy hn, vDdI jo
SY hY so jIAuxdI hY, so nhuM moey hoey nhIx
rcnW vWU
pzQr dy QMB inkly

lhU
aWdrW gly ivc

nhuMaW rUpI SsqRW nwl

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

29
qdip n kRoD SWiq ko pwvw
qb hI kMD kys Jihrwvw
iBMn iBMn By myG akwSw
CuBiq pXiniD phuMcy swsw
30
bhu bl Dwir pRBU grjwnw
suin bRhmMf sgr akulwnw
ibcl gey jy dyv ibmwnw
Aufgn igry mhW BX mwnw
31
crnn sMig duiKiq BI DrnI
pRbl qyj, ko sikiqh brnI

jb qihx dwnv rhw n koeI


nK awXuD qy imRqu siB hoeI
32
qb isMGwsn bYTy jweI
surn sumn brKw brKweI
siB hI imly ibrMc mhySw
iszD, ipqr iriK, jzK, surySw
33
Dnd awid ibzdwDir jyqy

1131

moiFaW dy kys ihlwey


vzK vzK ho gey bzdl akwS ivc
CoB hoieaw smuMdr L jdox) suawsW
(dw vyg) phuMcw pw:-pXoDr bzdl
ivawkul hoXw
iKzlr gey
qwry
nrisMG dy) crnW nwl DrqI
ko skqih brnI-kIhdI SkqI hY vrNn
kr sky jy sik iqh dw pdCyd
krIey qW arQ ieAux bNygw:-- iqs L
kON vrNn kr sky

dyviqaW ny PuzlW dI
bRhmw iSv
ieMdR
kubyr Kycr, gMDrv, ikMnr awid iek
pRkwr dI dyv jonI

awey sBih iblokn hyqy


dyiK srUp n fr Aur Qorw
ipKo n jwiq BXwnk Gorw
34
awie n skihx smIp bhorI
Kry dUr donox kr jorI
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

ibiD iSv awid amr jo ibRMdw


nuqih bKwniq awnxd kMdw
35
-jY jY jY qv SRI jgsweIx!
nmo nmo qRYlokn rweI!
nmo nmo Bgqn duK KMfn!
jY jY jY DrnI ky mMfn! 36
ieh dwnv siB sur duK kwrI
jIq sdn qy dIn inkwrI
mhWblI so qum nY mwrw
ibn pRXws iCn ibKY sMGwrw
37
kRoD pRjulq apwr qumwrw
qIn lok ko aiq BXkwrw
dXw isMDu! AupSm ab kIjY
srb jgq ko aBY su dIjY38
ibiD inj inkit rmw ko dyKw
iqh ko kho -ij ros ibSyKw
ab qUM jwie SWiq kirvwvhu
bwkulqw jg kI su imtwvhu39
inkt jwie bhuro iPir aweI
rmw dRihN sMig igrw alweI
-pUrb mYx as suNw n dyKw
ab sros kIno js byKw
40
qyj n sho jwq muJ pwsw
avlokn qy Aupjiq qRwsw-
SRI gur aMgd jI suNu kwnw
jo ieiqhws pRhlwd bKwnw

1132

Ausqiq

SWqI

bRhmw ny awpNy pws lCmI


kRoD bVw hY

lCmI ny bRhmw
kRoD vwlw ijhw ijhw srUp

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

41
sur imil kir qb muJ iFg
awey
aiDk nyh ky bcn sunwey
-SRI nrisMG inkt qum jwvhu
kRoD ibSwl SWiq kirvwvhu42
iqn ky suin kir mYx as bYnw
gmno inkt irdy kCu BY nw
crn kml pkry qb jweI
bMdn kIin dMf kI nweI
43
SRI nrisMG jbih idRg dyKw
pro crn pr aBY ibSyKw
gih kir qb AuTwv jgdISw
kr aribMd Dwir kir sIsw
44
sMg snyh plosiq mwQw

1133

Bwv pRhlwd kol

fMfy vq

infr
hzQ kvl myry) isr qy rzKky

aMk 18 qox 41 qk kiv jI ny rodR rs dw kmwl bMnH idKwieaw hY, kivqw dy nukqy
qox BY dw asr pYNw qy guzsy dw pRkwS ies KUbsUrqI nwl vrNn Xog hY ik kvI jI
dI pRbInqw dy isr Puzl ishry hn iezQy aw ky Aus qRYlokI L lCmI smyq kMbw dyN
vwly guzsy ny Bgq vzClqw dw anoKw rs bMnH idKwXw hY, ieh SWiq rs hY, ik
vwqsl rs hY; dovyx hn ik koeI nvW hI rMg hY, pr kiv jI ny pRBU dI pRBUqweI qy
ienswnI vlvly dI vqslqw dw kmwl kr idKwieaw hY

AuiT Ausqiq mYx ikX jgnwQw


AuCwilaw pw:-khu
Aumgo pRym irdy kAu BwrI
locn qy SRvhI jl DwrI 45
-BgqvCl! pwrbRh suawmI!
dInbMDu, pRBu aMqrjwmI!
bRhmwidk qy amr ij aOrw
skYx n Byd lKiq qv Qorw
46
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

1134

kihx ibaMq SRiq ibzdw aprw


AupinKD ivzc do qrHW dI ivzdw ilKI hY iek prw qy dUjI aprw bRhm awqmw L
kQn krn vwlI ivzdw prw hY, hor sB ivzdw aprw hY quk dw arQ aYAux hY:vyd ivzdw (prw) qy dUjIaW ivzdW (aprw) awp L ibaMq kihMdIaW hn

mYx dwnv ikh lyKy bpurw


aOr nhIx koAU giq jwnI
inScY mYx iek rIiq pCwnI
47
ikh pRkwr nihx rIJhu awpU
krhu Bgiq ipiK kY duK KwpU
ds guN sMjuiq jo idj hoeI
Bgiq ibhIn pRsId n koeI
48

pw-rIJih
smyq bRhmN
ibnw pRsMn nhIx koeI (kr skdw) awp
L (a) jy Auh Bgq hIn hY qW (qusIx)
pRsMn koeI nhIx huMdy

ds gun hIn ij ahY cMfwlw


pRym Bgiq mihx mgn ibswlw
iqh sm qum ko apr n pwrw
ieh inrnY mYx irdY ibcwrw inScy
49
dohrw:
1jzg,

2dwn,

3qp,

4Drm,

5siq,
6sm, 7dm, 8DIrjvMq
9sihn, sIl, 10mqsr rihq,
dS guN iehI gniq 50

shwry dw suBwv eI rKw qox ibnw


igNdy hYn

{ds SuB guN}


eyh dohw wlbn iksy awid nusKy dy iknwry qy Put not dI Skl ivc hoNw hY, jo
Auqwry vwilaW ivzc ilK ilaw igaw jwpdw hY, ikAuxik snmu AusqqI ivzc ieSt
dyv L eyh igNqI sunwAuN dI Bgq L loV nhIx sI

cOpeI:

idj kul mwn Bry Aur BwrI


Bgiq hIn guN aG anuhwrI
nIc jwq qij kir mn mwnw

hovy bRhmN mwn Biraw, BgqI hIn, Aus


dy guN pwpW quzl hn
mn dy hMkwr L

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

qumry syvih crn mhwnw 51


so pwvn hY kir srbMgw
aOrn kyr krih aG BMgw-
suin mm ibnqI iqRBvN sweIx
SWiq ros kir igrw alweI
52
-aho pRhlwd Bgq qUM pUrw
koAU ibiD qy hoie n AUrw
br jwchu ju hY icq mWhI
qo qy nihx adyX muJ pwhI53
suin kir mYx pun igrw bKwnI
-mm mn srb kwmnw hwnI
jo skwm qv Bgiq kryeI
bnk smwn jwinXy qyeI54
SRI nrhir pun bYn Aucwry
-Bgq! lKhu muJ mhW Audwry
inScY srb cwh qYx qwgI
qdip moih qoKn ihq lwgI
55

1135

pwp nwS
iqMnW lokW dy mwilk

hy

qYL nW dyNy vwlI koeI cIj myry pws


nhIx hY, Bwv sB kuC dyN L iqawr hW

kwmnW krky
bNIeyx

qW bI mYL pRsMn krn vwsqy qUM mMg,


(a) qW bI mYL pRsMnqw ivzc qyrw ipawr
lg irhw hY (ies leI mMg)

jwchu br awiesu anuswrI


ilvlIn, ainn pRymI
qn mYx qUM myro ihqkwrI-
bMid hwQ mYx mwin rjwXw
kho -ij rwvr kI as dwXw
56
sV
srb kwmnw Aur jir jwvihx
qv pg Bgiq sdw riq Bwvih- pRIqI

as kih bwr bwr isr nweI


rho crn pMkj lptweI 57
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

hY pRsMn Bgqn guNKwnI


imRdul mDur boly suT bwnI
-sdw acl suK donox lokw
inrsMdyh hY Bog aSokw 58
siB dwnv ko hohu Buvwlw
krhu rwj bYsy icr kwlw
srb iSromN Bgq hmwrw
CY n skih md mwn ibkwrw59
suin iev bc ju khy jgnwQw
bolo mYx nwey pg mwQw
-mm ipq aiqSY aGI mlInw
indk hoie dRoh qum kInw
60
dIn dwl ies kI giq kIjY
siB aprwD bKS kir dIjY
qum sox kIn ibroD mlIny
khy kubcn kuitl miqhIny
61
siB aOguN mYx pUrn pwpI
ibnw kwj jg jIv sMqwpI
qumro jg mYx ibrd suhwvn
dIn invwj piqq ky pwvn
62
iCmwDwir dIjY iqh moKw
eyk n guinXy mn mYx doKw-
SRI nrisMG ikRpw rs BIny
boly ibgsiq bcn pRbIny 63
-ijh kul jnmo qUM mm dwsw
Bgiq kIin idRF, lKo nw qRwsw
ko sMdyh iqh ipq giq kwry

1136

Coh

pw:-mm ipq hY aiqSY aG pInw


quswfy nwl

akwrQ
pivzqR krny vwlw
mukqI

kI Sk hY Aus dy ipqw dI mukqI

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

1137

krn ivzc
Bwv, pRihlwd ny 21 kul qwry hn
pw:-iekIh

jg swgr kul iekIs qwry64


rwj iqlk
as kih dIn rwj aiBKykw
ikRpw Dwir muJ sihq ibbykw
bhuro SRI nrisMG mhwnw
siB dyKiq By aMqr Dwnw
65
so pRBu ab kil kwl mJwrw
Bgq srUp Dro avqwrw
nr mlIn aG pIn inhwry
iqnihx bqwvn pMQ suKwry 66
dws jwin muJ drSn dInw
qb qn Dir nrhir riK kInw qdox nr isMG dw rUp Dwrky (myrI) rzKw
kIqI sI

moih sMg iem Bw ibrqMqy


pRhlwd dw pRsMg AunHW ny awp vrNn kIqw hY pRhlwd jI siqjug dy smyx hoey dzsy
jWdy hn ijs qox smJ pYxdI hY ik awrX kul dy lok AuzqrI pMjwb Pqh kr cuky
sn pr dzKNI pMjwb mulqwn rwjDwnI vwlw ajy aslI vsnIkW-dYxqW dy hzQ sI
ijnHW dI qhjIb dy nmUny huN hVzpw dy KMfrwq ivcox inkly hn Aus smyx dy awrX
kul dy vfikaW qy dYxqW dy juzD jMg dy hwl pihlox rvwXqW ivc rhy, Pyr purwNW ivzc
ilKy gey dYxqW dy ielwky L pwqwl krky bI ilKdy hn ijs qox qdox murwd dzKNI
pMjwb dy ihzsy dI hoNI hY, ijs dI rwjDwnI mulqwn hY sI, mulqwn ivc pRhlwd purI
mMdr huN qzk hY ies jbrdsq rwjDwnI dy kMvr pRhlwd jI awrX ivzdw dy asr
hyT awky prmySur dy Bgq ho gey, ijs dy ik Esdy vfy kwXl nhIx sn Aus dy
idRVH ivSvws qy BgqI pr vwihgurU vlox shwieqw hoNI koeI acrj gzl nhIx iesy
ikRSmy ny jwpdw hY ik dYxqW Xw aslI vsnIkW L awrX sBqw dw kwXl krky AunHW
ivzc rlw imlw idzqw pRhlwd dw Bgq hoNw qy Aus dI rzKw leI ieh asmwnI
ikRSmw vrqNw SRI gurU swihbW dI awpNI bwNI ivc SRI gurU gRMQ swihb jI ivzc
vriNq hY
pRhlwd dw sumyru pr imlnw ieh kQw ihMdwlIey lyKk ny awpNy FMg nwl pweI sI,
ijs qox ik Aus dy vfy ihMdwl dI gurU nwnk dyv jI qox Auzcqw pRgt hovy, kiv jI ny
Eh FMg Aus dw mzKI vWU gMdw qy JUTw jwNky dUr kIqw bwkI awqm mMfl ivzc gurU
jI L pRhlwd dw imlNw koeI anoKI gzl nhIx Eh iqRkwl drSI sn (dyKo tUk iesy
poQI dy aDwX 56 aMk 101 dI) (hrNwKS qy hirnkSp dy nwvW dy inrNX leI
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

1138

dyKo SRI gurU gRMQ koS pd-hrnwKS) awqm mMfl ivzc pRhlwd awidkW dy myly pr
pVHo tUk-aDwX 65-aMk 2 dI

sunhu kwn bwly miqvMqy!


67
SRI aMgd suinXy mn lweI
sunI srb jb kQw suhweI
bMid hwQ mYx bMdn kInI
Bgqn qy mihxmw vf cInI
68
ikqk kwl SRI gur iqh pwsw
rih kir kIny bcn iblwsw
krI prspr duih idiS bMdn
azgRj gmny doK inkMdn 69

ieiq SRI gur nwnk pRkwS gRMQy pUrbwrDy pRihlwd pRsMg brnn nwm
AuNhzqRmox aDwX 69

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

1139

70. gur crN mMgl vYrwh avqwr


69<< ipClw aiDawie qqkrw - sMKyp ilMk aglw aiDawie >>71

dohrw:

SRI gur pg kir ispr sr, bwn ij srb ibkwr


iek ilKqI nusKy ivc pwT bI-isr-dyKN ivc awieaw hY
ispr=Fwl PwrsI. ispr sr-isr, sIs PwrsI. sr (a) qIr (e) qlw,
srovr sMs. sr srovr qox murwd sMswr arQ aYAux lgygw, sMswr dy srb pRkwr
dy iviSaW (rUpI bwN) qIr (s) vrgw, quzl, brzbr bwn=bwN, qIr ij=jo,
jyhVy

kir iqh Et bcwie kY, khOx kQw suK swr 1

arQ:
SRI gurU jI dy crNW (rUpI awsry L awpNy) sIs pr Fwl bNw ky srb (pRkwr
dy) ivkwrW rUpI bwNW qox bcN leI AunHW L Et bNwieky (mYx azgy dI) kQw, jo
suzKW dw swr hY, kihMdw hW
SRI bwlw sMDuru vwc
cOpeI:

SRI aMgd suin kQw rswlw


azgRj gmny dIn dXwlw
qb mrdwny bcn Aucwrw
Dro pRBU SUkr avqwrw 2 sur dw
ihrnwCs dwnv hin kYsy
DrnI awnI BwinXy qYsy
Kotw
ien dYqn ko jnm jU kRrw
so kihXy SRI guru gun BUrw
3
suin kir kihn lgy gunKwnI
ieh purwNW dI khwNI jYsI ik purwNW ivc hY ibawn hoN lgI hY ieh bqOr
ieiqhws awpNI vlox vwikaw ibawn nhIx hoN lgw khwNI bI jYsy ik suNI hY kiv
jI ny ieh pOrwNk kQw Auvyx ilKI hY ijvyx AuQy ilKI hY, ieh gzl awp hI mMnky tury
hn AunHW dI SrDw ies ivc ikMnI ku sI, Auh azgy jw ky aMk 59 qox pqw lg jWdw
hY, ijzQy purwNW dy pUj dyviqaW L awp ny inpuMsk kihNox iJjk nhIx KwDI ies
L kiv ny ieiqhws bI nhIx ikhw, kQw bI nhIx ikhw, pr pOrwNk khwNI awp
awiKaw hY iek pzCmI ieiqhwskwr kinGm ny iliKaw hY ik SRI gurU gRMQ swihb
qy iszK swihq ivc jo pOrwNk qjkry aw jWdy hn Eh iszK eImwn dw ihzsw nhIx
hn, sgox iszKI asUlW dy pRiqpwdn krn ihq kyvl idRStWq mwqR vrqy hoey hn
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

1140

ho skdw hY ik ihMd dy aslI vsnIkW dI rwjDwnI mulqwn ivzc jo AuzqrI pMjwb dy


awrX kbjy ivc aw jwN qy vI pzkI sI, iksy vyly aYsw jor ipaw hovy ik AunHW
pMjwb Pyr Koh ilaw hovy qy awrX kul dy lokIx AuzqrI phwVW ivzc jw ky luky hoN,
Pyr iksy ihkmq nwl ienHW dy kwmXwb ho jwN qy dYxqW ny ieh kwrtUn (mKOl)
bNwieaw hovy ik awrXW dw vfw sUr bNky mwnox DrqI L ilaw irhw hY azKrW dI
ilpI qox pihlW lokIx mUrqW bNky hI Bwv dzisaw krdy sn ijvyx aj kl kwrtUn
bNwAuxdy hn ieh bI iKawl hY ik ieh vwkw kSmIr dy pwNI hyT hoN dw qy Pyr
jyhlm rsqy pwNI vihky DrqI inkl awAuN dw iek iczqR hY jo pOrwNW ivc vriNq
hY hor hwl leI dyKo tUk aDwX 69 aMk 67 dI BweI bwly vwlI, BweI mnI isMG
jI vwlI qy purwqN jnm swKI ivzc ieh pRsMg nhIx hY
suNI hoeI hY
-jo suin ahY purwn khwnI

eyk smY kzSp jg kir kY


bYTo sdn hrK Aur Dir kY
4
sMDw kwl suqw dzK kyrI
idqI nwm iqRt kwm GnyrI
jwie smIp kry as bYnw
qn mn mor kMpwvw mYnw 5
ijAux kdlI dl durd ihlwvY
dIn jwin qox muJ sMqwvY
sOq simRzDvwn siB joeI

iek irKI

dzK dI DI idzqI, jo kzSp dI vhutI sI


iezCw pw:-iqRX
pw:-iev
kwmdyv ny
kyly dy pzqy hwQI sMs. idrd
sOxkNW pRqwp vwlIaW, murwd sMqwn
vwlIaW qox hY sMs. simRD

iqn ipK dwih irdy mm hoeI


6
qum ikRpwl siB BWiq pRbIno
iek smwn axgnw siB cIno
qn pY bwpo aiDk angw
ab AumMg kIjY mm sMgw 7
kwm sMg mYx pIViq BwrI
dUr kr idE
ab mYQun kir dyhu invwrI
awqur hY Srnwgiq awvY
jo ikRpwl nihx moG pTwvY 8 KwlI
kry kyl qy jnmih qwqw
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

qb mYx suK pwvOx BilBWqw


suin kzSp inj iqX kI bwnI
bolo qWih kriq snmwnI 9
cMdRbdn! qUM mo ko pwrI
krOx kwmnw pUrb QwrI
sMDw kwl bIq hY jb hI
mYQun krOx sMg quJ qb hI
10
ieh bylw liK Gor ibswlw
kwm cyStw ko nihx kwlw
SMkr iPriq ilXy gN sMgw
BUq pRcrjw hyq AumMgw 11
rukm smwn Bsm qn kIno
agin qrin SiS ijh idRg
qIno
pUjn smX qWih ko jwnhu
kyl krn ko kwl n mwnhu
12
idn mYQun qy awXu GtweI
purb idnn dur suq jnmweI
qox ieh sMDw doK pRmwnhu
iSv kI idRSit bcwvn Twnhu
13
sunI idqI jb as ibiD bwnI
mnisj bwnn qy akulwnI
bwrbDU ijv qij kir bRIVw
piq ko bsn gho ihq kRIVw
14
kho n rho jwq muJ pwhI
kro kyl piq! ab icq cwhI

1141

cMgI qrHW

iSv
pRwNI awid dI dyK Bwl leI
cWdIvq svwh srIr qy mlI hoeI hY
agnI sUrj cMdrmw nyqr

GztdI hY
iqAuhwr dy idn mMdw puzqr jnmdw
hY
doS jwNo

kwm dy bwNw qox


vySvw ljw
kzpVw

hy pqI

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

kzSp kwmwrq iqih dyKI


gmno jhW iekMq ibSyI 15
qhW jwie dIno riq dwnw
iqX qn mnisj qwp imtwnw
bhur jwie sMDw iqh kInI
iqRputI jwp ibKY miq BInI
16
pun ju idqI pwCy pCuqwnI
ljw Xuq idRg qru skucwnI
kzSp ky smIp cil aweI
iSv ky BY qy igrw alweI 17
hy piq! grB moih kzlwnw
irs Dir SRI iSv krY n hwnw
nmo nmo iqh ky pd kMjw
mhWdyv syviq sur puMjw 18
moih avzgw iCmw krIjY
iqX suBwv liK mn n irsIjY
suin kzSp bolo qb bwnI
ahO aBzdRy! nwir ajwnI!
19
dY suq jnmihx aDm kTorw
dyihx srb jg ko duK Gorw
ksml krihx anyk pRkwrw
iqn ihq Drih ibSnu avqwrw
20
kir sMgRwm hnihxgy iqn ko
sMDw Dro grB qYx ijn ko
qv suq ko suq Bgq pRDwnw
hovihgo sm idRSit sujwnw
21
kr ksml qUM pun pCuqwnI

1142

kwmdyv dw
gwieqRI

Srm nwl azKW nIvIaW krky SrmweI

myrw suKdweI hovy


nwS
crNW kvlW qy
iSvjI

hy BYVI qRImq awN

pwp pw:- klml


nwS krn) vwsqy
jMg
sMJW vyly
qyrw poqrw

pwp krky iPr pCuqweI hYx

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

ies suikRiq qy hY suK KwnI


hY hY srB BUq ihqkwrI
duiK liK duKI suKI suK DwrI
22
suin kir idqI irdy hrKwnI
pRBu kr qy suq kI imRqu jwnI
pun pOqRw hY Bgq ikRpwlw
dYv sMpdw guNn ibSwlw 23
Dwriq BeI grB ko qb hI
bIq gey sq sMmq jb hI
grB qyj iqh bDo apwrI
lok pRlok pRBw siB hwrI
24
bwkul hY ibiD Bvn isDwry
kir kY bMdn bYn Aucwry
hy lokyS! srb giq jwno
qIn kwl kI ibiD pihcwno
25
kzSp qy idiq grB ju Dwrw
iqh ko hoXo qyj apwrw
jnmY go iqs qy as kvL?
jo duK dyiq abih siB BvL
26
suin kir Aucry bYn ibDwqw
snkwidk jy hYx mm qwqw
gey ibkuMT ibSnu ky Dwmw
rcnW bnI jhW aiBrwmw 27
prPuziliq qihx sdw bsMqw
suMdr Kg iml kUj krMqw
kusm bwitkw rwjiq rUrI
mDup guMjwrihx gMDiq BUrI

1143

pScwqwp rUpI cMgy kMm krn krky (qyrw


poqrw) suKW dI KwN hovygw
swry pRwNIaW dw
dyK ky suKI (L vyKky) suKI

puqR

sO
soBw
bRhmw dy Gr dyvqy) gey

hwlq
idzqI ny

swry lokW L

puzqr
suMdr
pMCI cihchWvdy hn
PuzlW dy bgIcy
BOry KuSbo Auqy

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

28
cWmIkr ky suBg ibmwnw
Kcy miNn jw mihx rMg nwnw
iPrihx qhW bhu Bgq suhwey
ijn syvw kr ibSnu irJwey
29
hwtk Ptk BIq jihx sohiq
qny irqwn bny mn mohiq
mukqw kI Jwlr iekswrI
kr sroj qihx rmw ibhwrI
30
nUprwid hYx BUKn jyeI
aMg hly qnkwrihx qyeI
rucir sQwn iblokiq jweI
snkwidk jy cwrox BweI 31
cOkI KSt AulGy jb hI
spqm pOr gey cil qb hI
qihx ju huqy TWFy drvwnw
bYq arwie iqnihx atkwnw
32
pMc brK ijn bYs sdweI
prmhMs, idS bsn bnweI
sdw gwn Gn jwviq roky
drvwnn idS irKin ibloky
33
kihn lgy -iek pRBu pY jweI
eykn ko rokhu ieh QweIx
Byd idRSit jo krnY hwry
rhin Auicq nihx pRBu drbwry
34

1144

sony ibbwN
jVy hoey mNIaW
SoBnIk

sony dy qy blOr dIaW kMDW


cMdoey
moqIaW dI ieko ijhI
hzQ ivzc kvl hY lCmI iPr rhI hY
JWjrW awid
CNkdy hn

KVy
sotI aVw ky roikaw
pMj swl dI awXU
idSw hI ijnHW ny bsqr bNwey hoey hn,
Bwv ngy hn
inrMqr gwnI hn Eh) jWdy hoey roky
(gey jdox)
qrP irKIaW ny dyiKaw
iek qW pRBU pws puzj jWdy hn
ieknW L ies QW qy rok lYxdy ho
vKyvyx vwlI njr
Xog

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

asur buziD qum nY ieh DwrI


jwie Drhu qn Drin mJwrI
smidRStI guN srb smyqw
aYsy cihXiq pRBU inkyqw35
suin kir sRwp, Bey BXmwnw
jY ar ibjY nwm ijn jwnw
ibnY krn lwgy kr jorI
-dXo sRwp qum nY duK GorI
36
Dwir anugRhu as br dIjY
jW qy pRBU n irdY BulIjY
sRwp aMq pun idho bqweI
hm awey qum pg SrnweI37
iqn kI ibnY SRon suin jb hI
boly prm irKISr qb hI
-sih kir sRwp dYq qn pwvhu
jwie BUm ql rwj kmwvhu
38
SRI pRBu ibSnu Drih avqwrw
iqn ky hwQ hoie sMGwrw
qIn jnm Dir BUm mJwry
pun awvhu SRI pRBu drbwry39
bwq lKI jb kmwlwkMqw
dOry, siB qihx qjy qurMqw
prmhMs lyiK Bgq ibswlw
kRoD iCmwpin iqnih ikRpwlw
40
pg ngy awey cil dwrw

1145

dYxqW dI
DrqI

iBawnk duKdweI

quhwfI mOq

jwNI
swry, Bwv awpNy swry drbwrI Cfky
iKmw krwAuN vwsqy

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

kyvl ijn ko pRym ipawrw


apny crn iriKin idKrwey
ros spUrn SWiq krwey 41
Swm srUp anUpm lonw
ipRQ inqMb ijn kI Cib ko nw
CudR GMtkw bDI suhwvn
gr mihx bnmwlw mn Bwvn
42
cwr Bujw mihx BUKn cwrU
kMkn muidRk aMgd DwrU
Audr iqRvlI sMjuq rwjiq
Auznq kMD ibRKB sm Cwjiq
43
ruicr icbk muSkwn kpol
ijn pr sohiq kuMfl lol
ibzdRm aDr dsn jnu hIrM

1146

kRoD
pw:- anUp is lonw
pt cOVy hn koeI nhIx
qVwgI

suMdr
kVy Czly buhzty Dwrn kIqy hoey
hn
pyt pr iqMn vl smyq pw:-suMdr
Aucy moFy bYlW sdrS Pbdy hn
suhNI TofI hsdIaW hoeIaW
vwly cMcl
guzlIaW vq buzlH dMd hIiraW
vrgy pw:- Cib hIrM Cib CIrM
Brvzty qoqy vrgIaW

iBRkutI DnuK nwskw kIrM


44
kuMql lilq ailk aih COn kys suMdr ZulPW szp dy bzicaW
locn Auqpl dl Cib BOn
icqvn cwru mhW suKkwrI
isr ikrIt ijh Aupmw BwrI
45
ley Cqr awey iBRq pwCy
SiS sm mukqw Jwlr awCy
cmr cwru Foriq chux Ery
ibjn suBg awno iqh dOry
46
irKIan dyiK drs aiq rUrw

vrgIaW
nyqR kvl dy pziqaW vWU SoBw dw
Gr
nZr
mukt isr qy

cMdrmW vq (sPYd) moqIaW dI Jwlr


cOr Juzl rhy hn
sRySt pzKW iqzQy dOVky ilaWdw pw:ibjn ruicr awno iqh TOry

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

koitk cMd n muK Cib pUrw


aink BWiq kI Ausqiq kir kY
bMdn kIin dMfvq pirkY 47
mn pCuqwie bMid dY hwQw
kihn lgy -hy pRBu jgnwQw
ibn aprwD sRwp hm dInw
krhu iCmwpn awp pRbInw48
suin kir ibSnu skl gunKwnI
muskiq mDur, kihq imRdu bwnI
-qumro doK n XW mY koeI
Xih siB sMmiq myro hoeI49
as kih suMdr mMdr mWhI
ly bYswry ipiK suK pwhI
Xih pRsMg siB amrn sMgw
ibiDih sunwXo sihq AumMgw
50
idqI grB mihx liKXy soAU
mo qy hoiq Aupwie n koAU
qum n fro SRIpiq Bgvwnw
kir hY srb kyr kzlwnw
51
suin kir SMk qjI sur siBhI
inj inj lok gey cil qb hI
idqI brK sq grB Dro jb

1147

kRoVW cMd nhIx kr skdy

muawP

myry anuswr, myrI mrZI mUjb

dyviqaW nwl

suzK
sMsw, fr

ieh bwqW sB pOrwNk kQwvW hn, kiv jI AunHW dy ilKy mUjb vrNn krI jWdy hn
azKrI arQ lYNy BulyKy ivzc pYNw hY, eyh vwikawq awrX kul dy ihMd ivzc awky
aslI vsnIkW nwl juzD jMg dy rvwXqI hwlwq pOrwNkW ny awpNy rMg FMg ivzc ilKy
hn aslI vsnIkW L Eh dsXU, dYxq rwkSs awid pdW nwl Xwd krdy huMdy sn
aqokqI L Eh kvI iek BUSn (alkwr) smiJaw krdy sn, qy byrok tok KuzlHW
vriqaw krdy sn
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

jnm kwl Auqpwq Bey qb


52
qIn lok mihx Sbd ibswlw
aiqSY jihx qihx awv Bucwlw
idSw qpq jmu dv vf lwgw
Aulkwpwq agin ijm jwgw
53
AudY kyqu Bw aiDk aMDyrw
riv SiS pr prvyK Gnyrw
ibn Gn grjiq hY vf jorw
iSvw, swn, Kr boliq Gorw
54
bhI pRcMf vwXu duK kwrI
jVH qy AuKr jwihx qru BwrI
Gor Sbd suin srb ibhMgw
igrihx infX qy jnu hY BMgw
55
kwnn ky psu Bey duKwry
BY kir mUqR mlwidk fwry
Dr pr DwrwDr pUMDwrI

SRvihx sQn go SRoiNq swrI


56

1148

AupzdRv

bhuqy
swrIaW) idSw dwvw agnI
qwry tuztNy
bodI vwlw qwrw bVw
prvwr
ibnW bzdlW dy (akwS)
igzdV kuzqy gDy
vgI qyZ hvw
ibRzC
Bwnk avwZ swry pMCI
awlHNy nwS hoey, mry hoey pw:igrihx fwr qy
suztdy sn
DrqI Auzqy bzdl pUM (pwk) dI Dwr
isztdy sI pw:-Dr pr Dwr ruiDr pUM
DwrI DrqI pr lhU pwk dI Dwr vgdI
sI
inkldw sI QNW ivcox gAUaW dy kiv
jI ny swry Koty lCN eyQy igN idKwey
hn
aSuB (lCN)

srb amMgl ipiK BYkwry


pRlY kwl mn mnuj ibcwry
mhW qRws Bw pRjw mJwrI
jnmy dYxq dyih ijn BwrI 57
Qorn idn mihx bDo srIrw
akwS qzk sIs
nB lO mukt Bey vf bIrw

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

ihrMnwC Dir gdw skMDU


kIn idgibjY Bw miq aMDU
58
ijAux KgyS qy aih BY mwny
qox rN qij sur srb plwny
jbih inpuMsk amr inhwry
grjo Gor grb AurDwry
59
kr Dir gdw AudiD mihx
gvnw
gXo bruN ko ijh TW Bvnw
kihn lgo qum sUr khwvhu
hm sox AuiT kir juzD mcwvhu
60
suno kwn mYx, ho bl BwrI
pUrb jIqy qoih surwrI
suin kir bruN khI asbwnI
mYx nihx qyry jor smwnI 61
quJih juzD mihx qoKnhwrU
ibn pdmwpiq ko n inhwrUM
jwhu rswql iml quJ qweIx
hin hY Twin ibswl lrweI
62
ieqI kQw ieh liK mrdwny!
ab suin jox brwh pRgtwny
pUrb ibiD qy mn sqrUpw

1149

gurj moFy (Auzqy)


cuPyry Pqy aMDw
gruV srp
dyvqy
Kusry dyKy
BXwnk hMkwr
hzQ ivc smuMdr ivc igaw
igaw vrN dw ijzQy Gr sI

qUM ny dyviqaW dy vYrI Bwv dYxq


brwbr
pRsMn krn vwlw
ivSL
pwqwl
krky bVI
ieqnI hy mrdwny!
pihly bRhmW qox nwm puzqR dw nwm
puzqrI dw
purS iesqRI

nr iqX Aupjy guNn anUpw


63
bRhmW L
ibiD sox khYx ibnY suin lIjY
apnI syv hmihx kuC dIjY
puzqR qy iszK leI ieh rIqI SuB hY
puzqR iszK kI ieh SuB rIqI

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

gur ipq awies krih spRIqI


64
qW qy hm ko Auicq gusweIx!
dXw Dwir inj dyhu bqweI
suin mn ky as bYn ibDwqw
boliq BXo sunhu hy qwqw!
65
qum pr mYx su pRsMn mhwnw
dMpiq rhhu sihq kzlwnw
jy kir mm syvw qum mWgI
as pRkwr kIjY anurwgI 66
inj srIr qy suq Aupjwvhu
Drm sihq iCq rwj kmwvhu
mK kir jjhu ibSnu gun KwnI
pRjwrzK ab krhu mhwnI
67
ijn SRI pRBu nihx qoKn kIno
mMd Bwg jg apjs lIno
hir kO jjn pRjw rKvwrI
ieh syvw vf jwn hmwrI
68
suin kir mnu bolo ibiD swQy
rwvr kI awiesu mm mwQy
mYx ar prjw srb smyqw
jl mihx Drw n pwie inkyqw
69
ikh sQwn rih rwj kmwvOx?
rzC pRjw ko khW bswvOx?
jy as ibiD kI cwih qumwrI
iksU jqn ilhu Drin AuDwrI
70

1150

gurU qy ipqw dI awgw

bRhmW
hy puzqR!

iesqRI Brqw pw:-idpq

ipRQvI dw
Xzg pUjo
pRjw dI rziKaw
pRsMn
bdnwmI
pUjNw pw:-Bjn

mYx qy prjw swiraW dy


DrqI qW pwNI ivzc hY Gr nhIx pY
skdw
rziKaw krky ikzQy vswAUxgw
pw:-ies
DrqI L

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

suin kir Xox, ibiD kriq


ibcwrw
-pihly jl mYx ipXo apwrw
hoeI huqI ngn jb avnI
rcI pRjw qb bhu ibiD rvnI
71
azpRmwn jl bDo bhorI
sgrI Drin lIin ab borI
iks pRkwr ies vihr itkwAUx
nwnw ibiD kI rcn rcwAUx
72
nwiB kml qy jnm BXo jb
jgq rcn pRBu awiesu dI qb
nihx mo qy ab hoiq AupweI
krihx awp jgdIS shweI73
dohrw:

1151

pIqw sI bhuq
hoeI hoeI sI ngI ipRQvI
suMdr
byaMdwZw

jgq dyeI Sr
socdw nwskw dy Cyk

icMqiq BXo ibswl jb, huqy ju


nwsn Cyk
iqn ky pRgt brwh By, jy jg sUr hoey DrqI dw awsrw
DrnI tyk 74
cOpeI:

inksy ipRQm aMguSt smwnw


ciF akwS mihx bDy mhwnw
acrj Bey dyiK sur swry
liK hir jY jY Sbd Aucwry
75
Gur Gur muK qy kir iqh kwlw
sUMGiq SUkr srs ikRpwlw
Auzjl rdn cMdRmw nweIx
pUC bwl vf AUc AuTweI 76

inkly pihly aMgUTy dy brwbr

dyvqy
jwNky ivSL

sUr smwn
dMd iczty vrgy

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

rom skMD kTn Jvrwey


myG Kurn sox siB iblgwey
dyKiq srb dyvqn qb hI
SRI brwh pRivSy jl jb hI
77
aihrn sm jy aMg kTorw
mnhu jliD kI kuzKn Porw
srb vwr ko dIn ibdwrI
gey rswql Qwn mJwrI 78
pUrb jihx sovn kI QweIx
qihx qy DrnI lIin AuTweI
gvny qb dMqn pr DwrI
SRI blvMq lsy Cib BwrI 79
qihx ihrMnwC bhun ko pRyrw
imlo pMQ mihx grb Gnyrw
azgR dMq DrnI Dir awviq
blI durd ijAux SoB bFwviq
80
dyiK dYxq ikX SRoNq nYnw
muK qy bhu boliq durbYnw
hmihx rswql ibiD idX swro
qij iCiq ko, nqu ab quJ mwrox
81
as kih ly kir gdw clweI
hin kir gdw ju Drn igrweI
nB mihx TwFy dyv iblokiq
hwhwkwr kriq miq Sokiq
82
iqh iCn dyK inrwXuD hir ko
kro n dYq vwr inj kr ko
Drm XuzD ko irdy ibcwrI

1152

moFy dy sKq ihlwey


bzdl KurW nwl vzKo vzK kIqy
aMdr vVy
lohy dI aihrn vq sKq
smuMdr vzKIaW qoVIaW
swry pwNI L dUr kIqw
pwqwl ivzc

dMdW Auzqy
vruN dw pRyiraw hoieaw
rwh
azgy dMdW Auzqy DrqI
hwQI vDwey hoey
lwl nyqR
pwqwl bRhmw ny
nhIx qW

pw:- hirkr
akwS ivc KVy
Sokvwn buzDI
SsqRW qox ibnW

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

rho TWF iqh Qwn agwrI


83
SRI brwh qb czkR bulwvw
kot sUr sm qq iCn awvw
asur blI dyKo ijh kwlw
hY smIp ikXy juzD ibswlw
84
hir kI idS pun gdw clweI
ikXy kRoD bl srb lgweI
awviq ghI qbih jgqySw
ijAux srpin ko gihiq KgySw
85
inPl Gwq liK dYqn rwXw
rcI ibswl awsurI mwXw
pOn pRcMf vrK rj CweI
sMGn Gn qiVqw cmkweI
86
asq ruiDr pUM kc ml
mUqw
brKiq pRgty dwnv BUqw
Dir Dir mwrihx mwr pukwrihx
iCMd iBMd bhu Gwq pRhwrihx
87
as pRkwr kI ipiK kir mwXw
SRI brwh czkr cmkwXw
krI dUr qqiCn mihx soAU
krn lgy rN grjiq doAU
88
krihx pRhwr gdw srbMgw
aruN srIr ruiDr ky sMgw
bhur lrihx kir muStn mwrI

1153

iek gol SsqR

gruV

qyj mIxh DUVI, anHyrI


Gny bzdlW ivcox ibjlI
hzf lhU pwk vwl pw:-ksml
vrKw hoeI dYxq
Cl vl (nwl) (a) Cydn Bydn
(vwsqy) dwAu mwrdy hn

mwrnw swry aMgW ivc


lwl lhU
muzikaW dI mwr

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

bzjR smwn nwd hY BwrI 89


aiDk kRoD kir SRI BgvMqw
isr mihx muSitk hnI qurMqw
Kwie Buvwir igro qb aYsy
pOn byg qy qru Dr jYsy 90
jox ibRiq ko purhUq igrwvw
qox prisr ky bc ibQrwvw
SRI pRBu kr qy imRqU inhirkY
khihx DMn sur bcn AucirkY
91
jY jY jY Duin kir chuM GweI
hrK puSp brKw brKweI
iqh ko mwir DrI pun DrnI
kir bMdn sur Ausqiq brnI
92
SRI aMgd jI suin ies BWqI
khI kQw SRI gurU suhwqI
mrdwnw suin kir hrKwnw
pun awgy ko kIn pXwnw 93

1154

avwZ
iek muzkw
BuvwlI
ibRzC
ibRqwsur nwmy dYxq L ieMdr ny
isr Auprly iKlwry kys
mOq dyK ky

ieiq SRI gurU nwnk pRkwS gRMQy pUrbwrDy SRI bYrwh pRsMg brnn nwm
szqrmo aDwX 70

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

1155

71. akwl purK mMgl DRzv pRsMg


70<< ipClw aiDawie qqkrw - sMKyp ilMk aglw aiDawie >>72
{rwjw ipRabRq} 10

dohrw:

alK aByK anq pRBu, ijxh giq lKI n jwih


alK=jo liKaw n jwvy, jo nZr nw awvy, jo ieMidRaW qy igawn qox pry hovy sM. alkS aByK=ijs dw ByK nw hovy ByK=sMs; vyK=ghNw, ilbws, icMnH murwd
hY rUp, ryK, rMg aByK=jo rUp ryK rMg qox inawrw hovy anq=ijs dw aMq nw
hovy, Aus dw awid BI nhIx huMdw murwd hY byhd giq=hwlq, dSw, cwl, pRwpqI,
pRwpqI dI fol, murwd hY ik anq, arUp, alK hoky ijs hwl Eh hY Aus hwl dw
pqw bI nhIx iliKaw jw skdw

bMdn pd aribMd iqh, fwFw by prvwih 1


fwFw by prvwh pMjwbI muhwvrw hY iek ilKqI nusKy ivc-BwrI by prvwh-bI
pwT vyiKaw hY iek ilKqI qy Cwpy ivzc-TwFw-pwT ifzTw hY, jo ihMdI pd qW TIk
hY, pr ihMdI muhwvry ivzc pwT TwFw TIk nhIx arQ dI sPlqw-fwFw by prvwhivzc hY

arQ:
(jo) vwihgurU alK aByK qy anq hY (ar aYsw hoN krky) ijs dI gqI lKI
nhIx jWdI, (qy jo) bVw by prvwh hY, iqs dy crnW kmlW pr nmskwr hY
SRI bwlw sMDuru vwc
cOpeI:

SRI aMgd jI! suin ieiqhwsU

ies aDwX ivzc DR dI kQw hY, ijvyx purwNW ivzc vriNq hY iqvyx ieQy kvI jI ny
idzqI hY ijs jnm swKI qox awp ny kQw leI hY Aus ivzc gurU jI dI DR nwl Byt hY,
pr ieh kQw mrdwny L suNweI nhIx ilKI purwqN jnm swKI ivzc BI nhIx hY, qy nw
hI BweI mnI isMG jI vwlI jnm swKI ivzc hY
gurmiq ivc DR jI L Bgq krky mMinaW hY qy Aus dI BgqI nwl prm gqI hoeI bI
mMnI hY, qy BgqI dy idRStWqW ivzc ies dw bhuq vyr iZkr awXw hY qy BweI gurdws
jI ny swKI bI ieqnI ku ilKI hY:DR hsdw Gir awieaw kir ipawr ipAu kuzCV lIqw bwhhuM pkV AuTwilaw mn ivic
ros mqRyeI kIqw iffhuilkw mW puCy qUM swvwNI hYx ik srIqw? swvwNI hW jnm dI
nwm n BgqI krm idRVHIqw iks Audm qy rwj imlY SqR qy sB hovn mIqw prmySur
awrwDIaY ijdUM hoeIaY piqq punIqw bwhr cilaw krn qp mn bYrwgI hoie aqIqw
nwrd muin Aupdyisaw nwm inDwn aimE rs pIqw ipChuM rwjy sidaw aibcl rwj
krhu inq nIqw hwr cly gurmuiK jg jIqw 1

azgRj gmny pun suK rwsU


qwry qrY Coir kir siBhI
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

1156

AurD phuMcy SRI guru jb hI Auzpr


2
mrdwny qb bUJn kIny
muJih bqwvhu pRBU pRbIny
Aufgn iehW n dIsiq koAU
hm ikh idiS qij awey soAU?
3
kW ko iehW pRkwS pRkwSw?
aiq Auzjl suMdr suKrwsw
suin SRI nwnk bcn Aucwry
hm qy qry rhy ab qwry 4
nIcy kir muK lyhu inhwrI
hyTW swry pw:-Qwn inj apNy
rhy pRkwS Qwn inc JwrI
itkwNy

hm qy AUrD eyk lKIjY


nwm DRa ijh pRgt BnIjY
5
qW ko iehW pRkwS Gnyro
lGu bX qp ijn kIn vfyro
siB qY AUco abcl rwjU
sMjuq SoBw rho ibrwjU 6
bolo mrdwnw vfBwgI
kQw sunn ko ijh ruic jwgI
SRI guru jI! ieh srb pRsMgw
ijAux pwXo Aun Qwn AuqMgw
7
bX lGu qp kIno ikh kwrn?
pRBU irJwey ibpiq ibdwrn
so siB muJ ko dyhu sunweI
clhu bhuir dyKihx iqh qweIx
8
as pRkwr ky suin kir bYnw

pw:-DRv

CotI avsQw qox


smyq
pw:-lwgI
Auzcw pw:-ieh, ies

dUr krn vwly

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

1157

boly SRI nwnk gun aYnw


skl DRzv ko sunhu pRsMgw
Bo mrdwny! sMg AumMgw 9
pUrb BXo eyk BUpwlw
-SMBUmuin- ijh nwm ibswlw
huqI Bwrjw iqh sq rUpw
iqn qy dY suq Bey anUpw 10
-ipRXbRq- eyk ibdiq jg mWhI nwm rwjy dw
{rwjw ipRabRq'}

ijh rQ phIan AudiD KtweI


duiqX -Auqwnpwd- inrpwlw
BU ko kirhI rwj ibswlw 11
iqh kY sdn huqI jug nwrI
iek anyh iek pRwnn pwrI
bsI sruic ky as ibiD soAU
mnhu mol ko lIno koAU 12
duqI sunIqw sox nihx nyhw
purw DRzv pRgto ijs gRyhw
pMc brK DRzv kI BI bYsw
iek idn gXo qwq jihx bYsw
13
sihq dulwr aMk ky mWhI
bYTo cwv irdy bhu jWhI
qb iqh kwl ibmwqw aweI
dyiK sOq suq irs AupjweI
14
kr gih bl sox dIn AuTweI
bhu kTor muK igrw alweI
-bYsn ipq ky aMk mjwrw
nihx bwilk! qyro aiDkwrw

smuMdr Koidaw sI

ijs dy nwl ipawr nhIx sI


vzs
eyQy aksr pwT ibnIqw hY, pr aDwX
12 aMk 5 ivzc nwm sunIqw awieaw hY qy
aslI nwm hYsI bI sunIqw
pihlox

lwf godI
mqryeI mW
sOxkN dw puzqR

godI ivzc

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

15
jy ieh pd lyvn ieC qyry
krhu kTn jp qwp Gnyry
bzqR swiD pun inj qn qwgI
jnm Audr mm ho vfBwgI
16
qb quih Auicq rwj ko lynw-
as kih iJrko irs Bir nYnw
dIn BXo rodn vf kInw
iqX bis inRp nihx awdr dInw
17
mociq locn qy jl Dwrw
bcn bwn ibD gXo ibcwrw
jwgo ihrdy kRoD Gnyrw
mnhu srp ikn pg sox Cyrw
18
Prkiq aDr, lyiq vf swsw
roviq awvw jnin avwsw
bdn mlIn hyir suq kyrw
BeI duKI kir Sok Gnyrw 19
apr nrn qy suin suiD swrI
ruidq idRgn qy aMsun fwrI
svq igrw qy mn ibkulwnI
lqw Kyd kir jnu kumlwnI
20
bdnWbuj bhu kIn mlInw
inj suq aMk ibKY qb lInw
AUB sws lY bcn bKwny
-sunhu puzqR! iev lyhu pCwny
21
duK suK ko n dyiq ikh qweIx

1158

pw:-fr

szp L iksy ny CyiVaw hY

sOxkN dI bolI
vyl kumlw geI
muK kvl

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

krm krih js, qs Pl pweI


ipRQm puMn qy suK cil awvY
kry pwp qy duK Pl pwvY 22
igrw svq nY swc AucwrI
qUM jnmo mm grB mJwrI
mMd Bwg mo ko liK lIjY
dwsI sm nihx muJY lKIjY 23
isMGwsn kI jy aiBlwKy
Bjhu pRBU mn ko iQr rwKy
jws crn kI syvn kir kY
ilXo bRhmpd ibiD ihq Dir kY
24
qor ipqwmw Bw mnurwjU
kIn aink mK BUr smwjU
hir ko ismrn kir suK pwvw
pun pRBu pd mihx aMq smwvw
25
qW qy hy suq! mn, kRm, bcnw
jwhu Srn jW kI siB rcnw
Kojiq muin jn jogI jwsU
ismrhu iqh pYhhu Pl awsU26
suno mwq AupdyS ibswlw
ihrdY DIr DrI iqh kwlw
qUrn iqRn sm puir ko qwgI
mDubn ko gmno vf BwgI
27
nwrd suin kir siB ibrqMqw
imlo awin mg mWih qurMqw
DRzv mn kI liK kir iriKrweI
isr pr kr prso ihq lweI

1159

sOxkN

qKq

Xzg

ijs L
iqs L pwEgy CyqI

Sihr

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

28
-bwl awrbl imRdul ibSwlw
suin ibmwq bc Bw Aur swlw-
ibgsiq bwnI bdn bKwnI
-iss! qv bX nihx mwn amwnI
29
Kwn pwn Kyln rs rIqw
ienihx cwih qUM ikAux ivprIqw
abY gwn kI kIns pRIhw
qW pr sunhu bwq mm lIhw
30
jb pRwnI ko Aupjih gwnw
SzqR imzqR duK sUK smwnw
qO qp krn bwd hY qyro
hthu jwhu igRh kro bsyro 31
jyqo suK quJ dyX ibmwqw
iqqo jwie Boghu hy qwqw!
kir sMqoK rhhu Gr mWhI
aho vqs, bn kuC suK nWhI
32
jo qv jnin kIn AupdySw
lyn chhu iqh vfo aMdySw
Kojiq ijh ko munI jugySur
durwrD so liK prmySur
33
qp qwpihx qIbr icr kwlw
kirhYx jqn anyk ibswlw
qdip n pwvihx iPrihx KujMqy
crn kvl pRBu SRI BgvMqy
34
ab bX lGu cilXy igRh mWhI

1160

mqryeI mW dy szl, pIVw


iKV ky
hy bwlky qyrI Aumr awdr anwdr dI
(prvwh krn vwlI) nhIx, (bcpn ivzc
awdr anwdr dI pRvwh nhIx huMdI)

iezCw
mrXwdw dI

hy puzqR!
ajy) bwlk ho bn ivzc

Kqrw
ijs dI arwDnw kTn hY

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

hoie qrun qb kih as cwhI-


suin muinvr bwn rs swnI
bolo DRzv joir jug pwnI
35
-awp kihiq swcI siB BWqI
qzdip n mo mn ibKY gfwqI
mY kupurK bhuro agwqI

1161

rs vwlI
dovyx hzQ joV ky

lgdI
jo purK pd qy nw puzijaw hovy (a) mwVw
awdmI sMs. ku+pur
mqRyeI mW dy bcnW krky

bc ibmwq qy sulgiq CwqI


36
duKiq irdw suin igrw kTorw
muVn dI iezCw pw:-htny pr n krq
htny iqRt n kry mn morw
mn morw

qum pr ihq ky hyq sdweI


srb Qwn ibcrhu iriK jweI
37
ijh pd lO phuxco n ipqwmw
qW pd kI iezCw aiBrwmw
so mwrg muJ dyhu bqweI
rwvr ikRpw inDwn sdweI
38
qrin qyj sm gwn apwrw
bInw kr Dwry suK Bwrw-
suin bc liK SrDw ijh gwFI
muin pRsMnqw aiDkih bwFI
39
kihn lgo -mYx prKiq nIky
aho bwl qv SrDw hI ky
ihq kzlwn pMQ liK soAU
qv jnnI BwKo SuB joAU 40
SRI krqwr skl guN KwnI
qW ko syvhu mn kRm bwnI

dwdw
sohNI iezCw hY (mYL)
sdw hI ho
sUrj dy qyj vrgw
vINw hzQ
pzkI
bhuq vDI

ihrdy dI

krm

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

Drm arQ kwmM pun moKw


pwXo cih ijh nr ibn doKw
41
so iek bwsdyv kI Srnw
apr Aupwv n koAU brnw
ab mDubn jmnw qt jweI
jQw jog awsn ko lweI 42
Bil ibiD swDhu pRwNMXwmw
hovih irdw ibml aiBrwmw
Drhu Dwn qb SRI hir pUrM
Swm srUp anUpm rUrM 43
sm mXMk muK mMfl sohn
cwru cKn icqvn mn mohn
mMd mMd muSkwn kpolw
aDr arun Cib bnI amolw
44
cwr Bujw Xuq BUKn cwrU
gdw, czkR, dr, aMbuj DwrU
SRq kuMfl, qn pIq dUkUlw
kt qit ikMkin siB Cib
mUlw 45
pg mihx nUpr bjiq suhwvn
kMT ibKY min suT mn Bwvn
kr bhu jqn Drhu as Dwnw*
mn ko rokhu hY svDwnw 46
gop mMqR quJ dyAux bqweI
spq idvs jo pFY bnweI
siB Kycr drsYx qqkwlw
pwvihx aiBmq sUK ibswlw
47

1162

prmySur
ibRj BUmI ivzc iek bn dw nwm hY

pUry dw dupztw
suMdr
cMdrmW vrgw
nyqR qzkNI

cwr bwhW smyq gihNy suMdr


sMK kvl (pdm)
kMnW ivzc pIlw
lk duawly qVwgI swrI suMdrqw dw
mUl
JWjr
mNI suMdr mn L cMgI lgN vwlI

dyvqy dyKyxgw
mn iezCq

Enm vwsdyv Bgvq ko


srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

1163

ieh nwrd ny ivSL dw iDawn dzisaw hY, qy Ex vwsdyv ivSL dw hI jwp dzisaw
hY, ieh AupdyS qy iDawn Es smyx dw hY qy Es mq dw hY ik jdox qy ijs mq dy
awcwrX nwrd jI hoey hn, gur iszKW leI vwihgurU mMqr dw jwp qy iDawn nwm
dw hY; siqgurU jI dw, gurmuK dw bI ivhq hY, pr mwrg iszKI dw ilv hY ijs ivc
syD inrguN dI huMdI hY srguN Dwn dI loV nhIx nwm awpNy awp ivc qvzjo L
iek pwsy rzKN vwlw hY XQw gur vwk:
gur kI mUriq min mih iDawnu goxf m:-4
akwl mUriq hY swD sMqn kI Twhr nIkI iDawn kAu sw: m:-5
aKI pRyim ksweIaw hir hir nwmu ipKMin vwr kwnVw
ijs itkwNy Eh lok ivSL jI, ikRSn qy rwm jI L mMndy hn gur iszKI ivzc Aus qox
Auzcw itkwNw sRI gurU nwnk dyv jI dw hY qy kiv jI awp SRI gurU jI L prwvrW dy
nwQ qy purSoqmW qox prm ilK awey hn, dyKo gur nwnk pRkwS pUrbwrD aDwX 1
aMk 5
ieMdRIaW qy mn L itkwky
jpY krN mn ko kir iQq ko

pUjw krih srb prkwrI


cMdn
puSpwidk
ihqDwrI48
awpNy kMnI
siB ibiD sunI DRzv inj SROnw
pun pd bMid ikXo bn gOnw iPr crnW qy nmskwr krky bn
L clw igaw pw:-muin

phuxco mDubn qpih arMBw


jihx riv qinXw pwvn aMBw
49
cil nwrd inRp ky iFg awvw
suq ibXog ijh muK murJwvw
ipiK iriK ko inRp awdr dInw
pUj jwie pr prNm kInw
50
bolo nwrd munI pRbInw
-hy BUpq! qv bdn mlInw
Drm arQ ko ibgro awjU-?
suinXo bcn Bny nrrwjU 51
-hy muin! mYx kwmI miq hInw
lpt sdw rhox iqX dInw

ijzQy jmnW dw pivzqR jl hY

rwjy ny
crn pUjky nmskwr pw:-pUj pwie
prNwm su kInw

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

1164

bwlk pMc brK ko joAU


ibn aprwD qjo mYx soAU
52
ab AuiT gXo krn qp bn mYx
CuDw hoie SRm sIq AuSn mYx
so ikm shih ij sMkt BwrI
Kwie jwie ko ibn rKvwrI- rzKw
53
krunw bYn suny muinrweI
hyq pRboDn igrw alweI
-suq ky hyq n soc rjwnw!
eISur bsih srb iesQwnw
54
bn mYx iSS kir hY qp BwrI
Auzcy
lokpwl qy Auc aiDkwrI
Qorn idvs awie qv pwsw
jg mYx kirhY sujs pRkwSw55
as pRkwr kih munI pXwnw
rwjy ny awpNy rwj sbMDI socW qwg
qjo rwj inj soc rjwnw
idzqIaW

DRzv qihx krn lgo qp BwrI


qIsr idn Pl Kwie ahwrI
56
pUjiq XOx iek mws ibqwXo
dUsr mws iqRNn ko KwXo
suzky pzqy qIjy mhIny
sUky prn qIsry mwsw
Kwie rhY ismrY suK rwsw 57
nvmY idv pwie muK soAU
pzqy
nIr prn sUky hYx joAU
cOQo mws bhur jb awXo
dwdS idvsin mYx qb KwXo
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

1165

58
mws pWcvyx pOn ahwrI
jIq sws lIny iek vwrI
eyk crn pr hY kir TWFo
BXo ibtp nweI aiq gwFo ibRzC vrgw
59
siB idS qy mn rokn kIno
ivzc
SRI krqwr crn mihx dIno
pRikRqI, mihqq, ahMkwr awdI jgq dy
jo mihdwidk bhur pRDwnw
mUl kwrn

siB ko hY aDwr Bgvwnw 60


iqh ko Dwn afol su Dir kY
rho TWF Aur idRVqw kir kY
rok sws jb ikX as krnI
fgmg fol geI siB DrnI
61
siB ky sws ruky iqh kwlw
Gbrwht
jg mYx KrBr pro ibswlw
iqh iCn amr gey hir Srnw dyvqy
iek mn hY bhu ibiD js brnw
62
-hy eISr kox rukgy swsw
duKo jgq dIjY suK rwsw-
SRI BgvMq khI qb bwnI
-mq BY krhu hoie duK hwnI
63
bwl Bgq mm aiq hT DwrI
kTn
kIn durwsd qp ijh BwrI
ab mYx jwAux qWih ky pwsw
siB ko CUtY rokn swsw- 64
suin iem bwNI amr pDwry
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

1166

jihx qihx qn ky huqy bswry


Aurg+arI szp dy vYrI) gruV Auqy
SRI BgvMq cFy AurgwrI
awey jhW krih qp BwrI 65
mn ieMdRI kir acl smwDI
kyvl kySv crn arwDI
irdy srUp bswie anUpw
nhIx vihr ko ipKY srUpw 66
jdox SRI (ivSL) ny (pRhlwd dy) Dwn
jb SRI hir ikX aMqr Dwny
aMdr dw (rUp) dUr kr idzqw

qb pMkj sy nYn KulHwny


so srUp iFg bwihr dyKw
pro dMfvq pRym ibSyw 67
pun locn Bir rUp inhwrw
cihiq ailgn sRI krqwrw
Ausqiq kir n skiq miq QorI
iezCw aiDk rho kr jorI
68
SRI hir jwin gey Aur qwhw
inj kr sMK qbih muK Cwhw
qq iCn Auzjl miq hY aweI
eISr jIv gXwn siB pweI
69
brnn krn lgw gun rUry
Bgiq BwAu Aur rho spUry
-bMdox pd aribMd bhorI
ijn krunw as miq BI morI
70
rmw invws! eIS! BgvMqw!
aMqrjwmI srb anqw!
jF jMgm mYx bwpk swry
rchu awp pun rhhu inrwry
71

fMfyvq pYky (fMfOq kIqI)


prsNw

Ausdy ihrdy

lCmI dw pqI

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

jy n Bjihx qv crn gusweIx!


jwiex nrk mihx sMkt pweI
jy crnwribMd rs BIny
apno mn mild sm kIny
72
so suK pwvihx aimq ibswlw
kib n prY iqn pr jm jwlw
ibnw pRXws qrihx sMswrU
apr AuDwrihx inj sMgwrU
73
iqn ko moih dyhu siqsMgw
qv gun sunox gwie s AumMgw
ahY mnIKw mo mn jyqI
brnn krox su kIriq qyqI
74
bRhm eyk qUM siBihin mWhI
sUq aDwr mNk ijAux awhI
aOr n lKI jwiq giq qyrI
kw brnox sUCm miq myrI75
dws igrw as suiniq ikRpwlw
hrK pRsIdiq Bey ibswlw
boly -hy inRp suq! suin bwnI
qv aMqr kI mYx siB jwnI
76
so ab lyhu prm pd AUcw
ko nihx jihx sur asur phUxcw
mwrqMf, gRh, som, nCzqRw
siBih pRdzCn krihx pivzqRw
77
qv ipq qp ihq jb bn jweI

1167

iqnHW dw mYL siqsMg idE


buzDI

pw:-mWhI

sUrj nvyx gRh cMdrmW nCzqr


pRkrmw

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

1168

rwj smrpih quJih bnweI


CqIs vrK shs kr rwjU
pun pwvhu injpd suK swjU
78
Auzqm nwm qoih jo BRwqw
sdw aKyr ibriq mihx rwqw
so bn mihx hoviq hiq pRwnih
Kojn ihq iqh mwq pXwnih
79
dwvw agnI
so dwvwnl mihx jir jweI
srb rwj qum kro bnweI
Xzg
mm ihq mK kirXy ihq lweI
ismrn krhu sdw suK pweI
80
AUco pd as lyhu bhorI
ijh ko bMdihx siB kr jorI
mm awiesu gmnhu puir mWhI
mwq ipqw ihrdy bhu cwhI81
as kih SRI BgvMq gusweIx
aMqr Dwn Bey iqh QweIx
ijh ky drSn doK nsweIx
syvhu crn kvl ihqlweI
82
ieiq SRI gur nwnk pRkwS gRMQy pUrbwrDy DRzv pRsMg brnn nwm ieqhzqRmox
aDwX 71

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

1169

72. gurcrn mMgl DRzv pRsMg


71<< ipClw aiDawie qqkrw - sMKyp ilMk aglw aiDawie >>73

dohrw:

SRI gur pg swgr anxd, mn inj mIn bnwAux


khox kQw pwvn prm, suin SRoqw suK pwAux 1

arQ:
SRI gurU jI dy crn and dw swgr hn (mYx) awpNy mn L (Aus swgr dI
aivzCV) mzCI bNwAuxdw hW (ies pRymmX dSw ivc) prm pivzqR kQw (agy
hor) kihMdw hW (ijs L) suN ky SRoqw jn suK pwAuN
SRI bwlw sMDuru vwc
cOpeI:

SRI aMgd jI suin ieiqhwsw


mrdwny sox gurU pRkwSw
kihn lgy pun dIn dwlw
DRzv puir ko gmno iqh kwlw
2
suno Auqwnpwd suq awvn
aimq BXo mn mYx hrKwvn
ijn idjvr suD awn sunweI
pt BUKn rQ dIn bnweI 3
qb Buvwl iqh ly kir sMgw
gmno awgy sihq AumMgw
duMdiB byNw Byir bjweI
byd pwT idj kriq suhweI 4
sruic, sunIqI Xug inRp nwrI
isvkw pr ciF clI agwrI
inRp suq Auzqm, lok ibswlw
gey lyn ihq siB qqkwlw 5
ipKo Auqwnpwd suq bdnw
kml prPuzilq jox suK sdnw
iqh iCn rQ qy Auqir qurMqw
bMdiq gr lwXo miqvMqw 6

puzqR dw awvN

DOxsy qUqIaW ByrIaW


dovyx rwjy dIaW
pwlkI qy
Auzqm nwmy puzqR rwjy dw qy Fyr lokI

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

ibhbl huie AuqkMTw BUrI


kIn ailgn gr rihpUrI
msqk cUMmiq kh ko Pyriq
locn qy aWsun ko gyriq 7
iqn sox suq ko mnhu nHvwnw
mDur bcn kih bhu snmwnw
pun do mwq imlI iqh aweI
DRzv bMdn kInI isr nweI 8
-icrMjIv- dy awiSK qb hI
gr sox lwie pweI suK qb hI
Auzqm BRWq imlo qb gr sox
pRym ibswl Bro SuB Aur sox
9
krnI pr cFwie suq doeI
puir awXo aiq AuqSv hoeI
BUpq piT nr Aucry bcnw
-dr dr pRiq kIjY suT rcnw10
siBihin kdlI KMB lgwey
mukqw qorn dr bMDvwey
kuMkm lIp kuMB Bir pwnI
cMdn gMiD grI iCrkwnI 11

1170

jzPI pweI gl Br awieaw

Bwv hMJUaW nwl mwno puzqR L nuhw idzqw

gl nwl

hQnI

kyly dy KMBy
moqIaW dIaW
kysr
glIaW ivc

kMcn Qwr bwr ivzc dIpw


dwr idKwie KrI avnIpw

gwvihx gIq imlI ipk bYnI


BWq BWiq ky KMjn nYnI 12
suniq Auqwnpwd igRh gvnw
mNIaW rmNIk (QwAux hY)
kMcn min jitqI jihx rvnw
iblOr dI atwrI kls sony dy
atw Ptk kI, hwtk klsw
bIc ibqwn qno qihx Bl sw cMdoaw sohNw ijhw
13
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

1171

iqh TW bYiT qbY BUpwlw


suqih ibloko sumiq ibswlw
kir Auqswh dIn siB rwjU
pRjw imlweI srb smwjU 14
apnI bYs ibzDR ko dyKI
gmno qp ihq bnihx ibSyI
pwCy rwj krn DRzv lwgw
jo SRI ibSnu Bgq vf Bwgw
15
nwm rwjw, bRhmw jI vlox jgq pRbMD
jo issumwr pRjwpiq awhI

BRmI nwm iqh suqw, bXwhI


iqh qy DRzv dY suq Aupjwey
vqsr, klpM nwm rKwey
16
Auzqm nwm BRwq iek kwlw
imRigXw ihq bn gXo ibswlw
jzCn sMg BXo rN BwrI
lgy SsqR Auzqm go mwrI
17
ihq Kojn gvnI iqh mweI
jrI su dwvwnl iek QweIx
BRwqw imzqR sunI DRzv kwnw
jgo ros ihrdy duK mwnw
18
jig ibjeI rQ cFiq isDwXo
Auzqr idSw ibKY cil awXo
alkw purI smIp pXwnw
inj muK Dir kir sMK bjwnw
19

leI asQwpn kIqw hoieaw iek


aiDkwrI jYsy dKC pRjwpqI sI (a)
sUrj
puzqRI

iek smyx
iSkwr
XkSW nwl

jgq L Pqy krn vwly


Sihr dw nwm, kubyr dI ngrI

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

suniq jzC inksy bl BwrI


SsqR asqR inj srb sxBwrI
Bw sMgRwm duhn idiS Gorw
CUty qICN bwn kTorw 20
jzC jbY Gwiel kir fwry
hty srp sm irs Aur Dwry
pOrK DRzv ko sih n skweI
Bry grb BUrM grjweI 21
eyk bwr imil kir qihx siBhI
bwn aink brKwey qb hI
pirG, BsuMfI, qomr, SkqI
nwnw SsqR krY ko AukqI 22
CwXo rQ DRzv ko qb aYsy
mhW myG Gt sUrj jYsy
ijAux igr pr brKYx Gn Bwry
iqAux iek bwr SsqR siB fwry
23
Bw akwS mihx hwhwkwrw
-nso bMs mnu- aYs ibcwrw
iqh iCn jzC sBY hrKwey
Bry grb Aur vf grjwey
24
DRzv rQ avsr pwie bhorI
riv ijAux inkis nIhwrih PorI
Doir Dnu kr mihx sr
brKwey
pIVq huie siB SzqR plwey
25
bwnn sMg ibDy qn iqn ky
Bwgy, vfo grb Aur ijn ky
mwQy Bujw crn kit fwry

1172

ZKmI
bl
bVy

kuhwVw, gMfwsw gurj brCw brCI

nwS hoXw ik hoXw mL dw bMs

kohIr L qoVky
Dwrky DnuK hzQ ivc qIr
vYrI dOV gey

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

1173

jy snmuK By qqiCn mwry 26


angn jzC pry kt DrnI
bn ktny sm Aupmw brnI
bzdlW dI POj
Gn anIk ijv pOn agwrI
iqAux Bwgy pwCy n inhwrI 27
mwXw apnI qbih pswrI
iSlw kbMD igrihx nB BwrI pzQr qy DV igrdy hn akwS qox
ibStw, mUqR, ruiDr, pUM, qb hI
brKYx SzqR ggn qy siBhI
28
SUkr, isMG, bwGR, aih Gorw
pRlY srs Bw nwd kTorw
ijAux DR kI DujnI hY hwnI
iqAux su awsurI mwXw TwnI
29
DRzv hir Bgq mhWbl Dwrw
nwrwXnsr qbih sMBwrw
kr mihx ly Dnu mihx jb jorw
nwS BeI mwXw vf Gorw 30
jb vhu bwn ktk mihx fwrw
iCnk ibKY sgro sMGwrw
kty aMg bwkul hY Bwgy
srp ibRMd jox Kgpiq awgy
31
DRzv ko ipqipq inRp mnu joeI
dXw BeI awXo cil soeI
kihn lgw DRzv ko as bwnI
-ibn aprwD n jC kir hwnI
32
qUM hir Bgq dXw Aur Dwrhu

Bwry, bhuq
lhU

vYrI akwS
sUr Syr biGawV
sYnw
kIqI

nwrwieN asqR
hQ
vYrI sYnw

dwdw mL rwjw

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

irs kir SWiq, n jzC sMGwrhu


eyk BRwq qyro ien mwrw
qYx angn bhu ktk sMGwrw
33
bwl bYs qum ibSnu iDawXo
qhW gwn pUrn Aur pwXo
awqm srb ibKy hY eykU
as pRkwr sMBwir ibbykU 34
ahY anuicq XhY siB bwqw
bs sMgRwm n kir ab qwqw! -
ies ibiD dIn gwn mnu rwAU
juzD kriq DRzv kIn htwAU
35
pun mnu gvno apn avwsU
qb Dnpiq awvw DRzv pwsU
brnn kIno sujs ibswlw
-DMn DMn hir Bgq Buvwlw
36
kho ipqwmw ko qum mwnw
Aur qy kRoD skl ibsrwnw
qum BRwqw nihx jzC sMGwrw
eyk nhIx jzC qum nY mwrw 37
mwrn ko kwrn iek kwlU
lKiq n ko giq jws ibswlU
mYx ar mor qor jy jwniq
qW ko pMfq azg pCwniq
38
qUM miqvwn gwn gun KwnI
bwl bYs hir Bgiq kmwnI
quJ pr mYx su pRsMn ibswlw
cho ju br jwchu qqkwlw-

1174

kRoD L SWq kr

mL
kubyr

ivswr idzqw

mOq

azgwnI

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

39
suin bolo DRzv qb asrIqI
-SRI hir crn acl hY pRIqI
isMDu jgq jW qy qir jwAUx
ieh br qum qy mYx SuB pwAUx40
-eyv msq- kih bcn kumyrw
gmno qbih huqo jihx fyrw
DRzv apny puir ko cil awvw
ijh ko sur nr mihx js Cwvw
41
kIn ipRQI ko rwj Gnyrw
kir mK Pl arpo hir pYrw
pRym Bgiq mihx rho smweI
srb suKn sox pRjw bsweI
42
Cziqs shs brK kir rwjU
Drm arQ kwmwidk swjU
nsr liK kir jgq bhorI
supn smwn dIin siB forI
43
suq ko rwj smrpn kInw
awp pMQ kwnn ko lInw
kIn Snwn sursrI qIrw
bYiT gXo pun gunI ghIrw 44
jog smwDI kIn pRbIny
Dwqw DyX eyk kir lIny
BXo aBwv jgq ko qb hI
mn sMklp Puro nihx kbhI
45
ieh ibiD bIq gXo kuC kwlU

1175

aYsy hI hovygw kubyr

Xzg

CzqI hZwr
nwS hoN vwlw

DRv ny
gMgw

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

pRym Bgiq mihx mgn ibswlU


nB qy qb ibvwn iek awvw
chux idS psro jws pRBwvw
46
ikMkr ijh ko lgy anUpw
cwr Bujw suT Swm srUpw
bX ikSor SiS bdn suhwviq
kuMfl mukt hwr Cib pwviq
47
ndwidk pRBu ikMkr jyeI
DRzv ky pd bMdiq By syeI
kihn lgy -hy rwj kumwrw!
bwl bYs ikX Bgiq apwrw
48
iqRBvN piq qum Bly irJwey
qWhI nY quJ pws pTwey
pRBu awgw ab krhu pXwnw
inrml suK Boghu ibiD nwnw
49
spq irKI aiBlwKiq pd ijxh
jqn krih pRwpq hY nihx iqhx
Bwnu ieMd gRh awidk swry
krihx pRdzCn inq ihq Dwry
50
qor ipqwmwidk qp kwrI
koie n phuMco qhW agwrI
ies ibvwn pr cFo qurMqw
Boghu suK jo mihq anqw51
iqn ky bcn suny DRzv jb hI
sursir mYx Snwn ikX qb hI

1176

suMdr sWvlw
awXU kumwr

nd qox awid dws pw:-qyeI

iqMnW lokW dy pqI L

sUrj cMd
pRkrmW
dwdw awidk
agy

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

1177

srb iriKin ko bMdn kInI


hrKiq hY SuB awiSK lInI
52
pun ibmwn pUjw Bil BWqI
qIn pRdzCn dIin suhwqI
srb gNn ko bMdn kir kY
cFo ibmwn hrK Aur BirkY
53
vwjy
dyvn bwidq srb bjwey
PuzlW dy buk
puSpWjul bhuqy brKwey
-jX jX- Duin chux Er AucwrI
clo ibmwn mhw suKkwrI 54
siBhin qy AUcy asQwnw
phuxco cil kir ruicr ibmwnw
sRI aMgd suinXy gunKwnI!
SRI gur BwKI srb khwnI 55
suin mrdwnw kih icq cwhI
SRI pRBu! drs krihx ab qWhI
ijh ko ruicr cirq qum BwKw
iqh ky dyiKn kI aiBlwKw
56
SRI guru BnY sunhu mrdwnw!
clhu idKwvYx iqh iesQwnw
as kih gmn ikXo qqkwlw
DRzv mMfl mihx gey ikRpwlw
57
dohrw:

iPriq huqo DRzv Qwn inj,


dyiK hmwrI Er
Aur ibcwr -qRY nr iehW,
awey ikh ky jor- 58
cOpeI:

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

1178

phuMcy iqh smIp jb jweI


SRI krqwr krqwr alweI
bUJiq DRzv kOn qum awey?
BUcr Kycr ikn phuMcwey? BUcr) ipRQvI qy iPrn vwly (mnuKW) L
(Kycr) akwS ivzc iPrn vwilaW ivc
59
iksny pucwieaw hY?

kYsy mwrg lIn pCwnw?


awgY ikq ko kIn pXwnw?
ibKm pMQ vf ikAux kir awey? tyFw (a) kTn rwh
dyv n dwnv ikhL Kwey? 60
pUrb BeI n kbhUM aYsy
dyih sihq awey ab jYsy
ibKm phwr AulGy swry
XO suin SRI guru bcn Aucwry
61
dohrw:
sziqnwm krqw purKu,

kIn Bgiq iqh jor


mwrg Bly pCwin kY,
awey qumrI Er 62
cOpeI:

Dro Dwn jb SRI krqwrw


siBhI mwrg BXo suKwrw
inrMkwr ky drSn awey
dwnv dyv crn ko lwey 63 dyAu, dYxq
drSn kI aiBlwK hmwrY
br dIjY ijAux byg inhwrYx
bwl bYs qy Bgq spUrn
mihmw aiDk qOr gun rUrn suMdr
64
jwnhu nwnk nwm hmwrw
drSn Bgqn ko suKswrw
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

DRzv nY suno nwm as jb hI


nmo dInI kr jory qb hI 65
khn lgo pUrb suD pweI
Drwvqwr pRBU Dir jweI
awin inkt muJ drSn dIn
locn gocr sPlI kIn 66
SRI aMgd jI sunu suK rwsU!
XOx hrKiq ikX bcn iblwsU
ikiqk kwl bYTy jg swmI
iqh pd kvI nmwim nmwmI
67

1179

pihly hI

nyqRW dI idRStI

crNW qy nmskwr hY, nmskwr hY


pw:-krI

ieiq SRI gur nwnk pRkwS gRMQy pUrbwrDy DRzv pRsMg brnn nwm bhzqRmox
aDwX 72

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

1180

73. sMq mMgl sMcKMf ivKy SRI akwl purK imlN pRsMg
72<< ipClw aiDawie qqkrw - sMKyp ilMk aglw aiDawie >>

dohrw:

adBuq sMq smwj sru, kir Snwn imil qWih


bwies qy ipk hoiq hY, bk qy hMs krwih 1
adBuq=acrj anoKw sMs: adBuq
bwies=kW sMs. vwXs Bwv-Koty, kRr, loBI ipk=koiel Bwv-guNI, SuB guNW
vwly bk=bglw, Bwv-dMBI, nIc krmW vwly hMs=hMs pMCI, Bwv-sRySt, sujn,
sMq, pwrigrwmI purK

arQ:
sMqW dw sMg iek acrj srovr hY ik ijnHW L imlny (rUpI) ieSnwn krn
nwl kW qox koiel ho jWdy hn (qy jo) bgly qox hMs bNw lYxdw hY
SRI bwlw sMDuru vwc
cOpeI:

bwlw kihiq ruicr ieiqhwsw


SRI aMgd jI suin suKrwsw!
hm ko DRzv lok mihx Corw
gmny szc KMf kI Erw 2

ies aDwX ivzc kiv jI ny siqgurU jI dw sc KMf jwNw, Aus lok dI SoBw,
vwihgurU jI dw rUp, gurU nwnk jI nwl gzl bwq vrNn kIqI hY, ieh swrw vrNn
AunHW ny mnuKI bolI ivzc mnuKI pdwrQW duawrw aYAux kIqw hY ijvyx ik Eh iksy pMc
BOqk srIr DwrI lok qy vkqIaW dw vrNn kr rhy hn pr gzl aYAux nhIx hY,
scKMf qy sweIx awp jo kuC Eh hn pMc BOqkI nhIx, srb awqm rMg clUl dy
ikRSmy hn jo vrNn nhIx ho skdy AuQox dy vrNn L gurU jI ny awp ikhw hY nwnk
kQnw krVw swru iPr jd vrNn krn dw jqn kIqw jweygw qW swfI smJ gocrw
krny leI mnuKI suMdrqw dy swmwnW qy pdW ivzc hI kIqw jw skygw jo pdwrQ qy
swmwn qy hwlqW eyQy nhIx hn qy ijnHW leI pd swfI bolI ivc nhIx hn Eh sWgo
pWg jYsy ik Eh hn kQy nhIx jw skdy gihNy qy kzpVy jo vrNn kIqy hn Auh bI
suMdrqw qy CbI dzsN leI hn, awqm suMdrqw dy BUKN qy bsqR kI hn, ikvyx hn,
kON kih qy smJ skdw hY, swry vrNn dw mqlb CbI qox hY jo akih hY kiv jI ny
awp iesy aDwX ivzc ikhw hY:szcKMf kI Aupmw joeI Aucr skY as kiv nihx koeI
jihx kuMTiq hY hY mn bwnI kYsy prY qws giq jwnI 22
mn Tihrwvn hyq suKwry khAux ruicrqw kCuk suDwry
so kiv jI swfI smJ gocrw krny leI Aus suMdrqw L jo agMm hY, swfI bolI ivc
swfy iKawlW mUjb sOKw krky kihMdy hn iesy pRkwr cwr mukqIaW, mukqy qy BgqW
dI hwlq smJNI cwhIey iPr ijs vyly vwihgurU dw rUp vrNn krdy hn, qW aYAux
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

1181

jwpdw hY ik ivSL jI dw alkwr bMnH rhy hn, pr azgy jwky awp hI kihMdy hn:eyk rom mih ibSnu anykw ibiD, iSv bhu, ko krih ibbykw arQwq kRoVW ivSL
ijs dy rom ivc hn, bRhmw, iSv anigNq hn ijs qox spzSt ho igaw ik sB qox
Auzcy qy sB dy suawmI Ehu vyKY Enw ndir n awvY jI dw srUp kiv jI swfI
bolI ivc swfy Kwl gocrw krn leI vrNn kr rhy hn qy suMdrqw dy swry swmwn
kih kih ky swfy agy ivsmwdI rUp bMnHNw cwhuMdy hn, ijs dw srUp n sMKM n ckRM
n gdw n isawmM ascrj rUpM rhMq jnmM hY, AuhnW dI suMdrqw dw rUp awpNy
Kwl mMfl ivc smW bMnHky swL Aus CbI ivc iek oqw lvwAuN dw jqn kr rhy
hn, Eh iksy mnuKI rUp dw vrNn nhIx kr rhy, jd ik Eh awp kihMdy hn:mihmw iqh kih kON skweI kot SyK swrd skucweI
nyiq nyiq ijh byd pukwrw siB kiv koivd lihq n pwrw 36
ieho gzl SRI gurU gRMQ swihb jI ny Aus Auzcy mwlkW dy mwlk leI khI hY nyq nyq
kQMiq bydw AUc mUc apwr goibMdh ijs sweIx dw rUp, kiv jI ny awkwr vwlw
bzDw hY, Aus L awp hI siq sRI akwl qy akwl dzsdy hn jo vjUd kwl rhq
hY Auh inrwkwr hY so kiv jI dw awSX sPut hY, vwihgurU jI dw imlwp qy guPqgU
bI swfy iKawl gocrw krny leI swfy ipqw puqR dy myly vWU khy hn purwqn jnm
swKI ivzc bI iesy qrHW vwihgurU imlwp dw iZkr awieaw hY siqgurU nwnk dyv jI
ny awp vI vwihgurU jI dy awpNy imlwp L aYAux kQn kIqw hY:FwFI scY mhil Ksim bulwieaw
scI isPiq swlwih kpVw pwieaw vwr mwJ m: 1
murwd swry dI kyvl ieh hY ik SRI gurU nwnk dyv jI agMm ivzc vwihgurU jI dy
sMpUrn myl L pRwpq sy iKawl dI AufwrI, mno-klipq ivcwrW ivc Xw igawn dy
SUn akwSW dy BwvW ivc nhIx, pr szc muzc vwihgurU jI nwl prqzK imlwp pRwpq
sB qox Auzcy Ausy szcy dy srUp dy rUp sy AuhnW dy dyh Dwr ky bI vyeIx prvyS vyly qy
Pyr ies szcI muzcI dy imlwp L vrNn krn dy eyh qRIky hn, ijnHW imlwpW dw asl
hwl, rUp, rMg; suawd siqgurU jI L hI pqw hYn, Xw ijnHW L ikRpw krky Auh Ausy
imlwp dI Cuh bKS dyN AunHW L suawd aw jWdw hY bwkI kvI awidkW ny bI awpo
awpNI miq dI qwkq anuswr Aus akih gzl L swfy smJNy nimzq vrNn krnw hY,
AuhnW dw vrNn iek jqn hY dzsN dw nw dzsy jw skN vwly hwl L srbzg koeI
nhIx isvwey siqgurU jI dy

iqh ibRqMq dyKo nihx kYsy


jox mYx sunox sunwvox qYsy
iCnk ibKY phuxcy suKdwnI
ijhx suT rcnw bnI mhwnI 2
aink ibiDin ky Aupbn rUry
SwKw invIx Pln rs pUry
kusm bwitkw bnI suhweI
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

1182

BOxr guMjwr ijnihx pr lweI


4
krihx inrMqr hir js gwnw
hMs, kIr, ipk, jy Kg, nwnw qoqy koiel pMCI
drvzjw rOSn
pOr vfo suMdr Auijawrw
hIry mwiNk lgy apwrw 5
swlok nwmy mukqI (dyKo pUrbwrD aDwX
ahYx Bgq ijn moK Slokw
1 aMk 70 dy pd arQ)

ibcriq hYx hrKiq ibn Sokw


supny mwqr jihx n ibkwrw
irdY pRkwSih gwn apwrw 6
suMdr mMdr kMcn kyry
jVIaW hoeIaW mNIaW cmkdIaW
KcI miNn jgmgq Gnyry
cMdn dy qKqy
islw Ptk kI mlX kpwtw
mukqw kI qorN dr Twtw 7 moqIaW dIaW bMdnvwrW drW qy
sjweIaW hn

qihx jb phuMcy SRI gun KwnI


Bgqn siBin bMdnw TwnI
aink BWiq kI Ausqiq kir kY
prm suKI By rUp inhirkY 8
qihx qy gmny bhur agwrI
bnI mMidrn Aupmw BwrI
vyhiVaW ivc mNIaW dI
ajrn ibKY miNn gckwrI
ijnky brn anyk pRkwrI 9
bsihx Bgq iqn bIc anUpw
swrUp nwmy mukqI
ijnhI pweI moK srUpw
pIq bsn qn Swm su brnw
aiq suMdr Cib mn kI hrnw mn hrn vwlI
10
dohrw:

svyr vyly ijvyx

nIl iSlw pr Bor ijAux,


awqp pro suhwie

Duzp

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

kuMfl mInwkwr jy,


pihry krn suBwie 11

1183

jVwAU (a) mzCI awkwr vwly


kMnW ivc SoBdy hn

cOpeI:

cwru Bujw BUKn ijn cwrU


kVy buhzty Czly, muMdrIaW
kMkn aMgd muzidRk DwrU
sIs ikrIt Dry Cib pwviq
aiq kuMql kc mnihx curwviq kuMfldwr vwl
12
qhW phUcy jwie ikRpwlw
imly Bgq AuiT pRym ibswlw
bMdn krihx bMid kr doAU
prm and pwie Aur soAU
13
Bwv swrUp mukqI vwly BgqW ny gurU jI
prsMsihx qum awid anwdU
srb jnn dwnI aihlwdU
mihmw nwm jgq ibsqwrk
jug jug Bgqn ko rKvwrk
14
imRdul mDur iqn sox bc kih kY
gmny pRBu drSn ihq cih kY
gy awgy bydI kul dIpw
jihx jn pweI moK smIpw
15
iqh kI mihmw kOn AucirhI
jy sdIv drSn anusirhI
qihx jb phuMcyx dInw nwQU
AuiT kir srb imly ihq swQU
16
pun awvw SRI pRBu drbwrw
kot sUr sm jgmgkwrw

dI mihxmw kIqI hornW dI awid awid


rihq
dwsW dy and dwqw
PYlwvN vwly
rzKw krn vwly

swmIp nwmy mukqI

kRoVW sUrjW cmk irhw hY

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

mrkiq pdmrwg Cib BwrI


mInwkwr jhW gckwrI 17
hwtk Ptk pRvwln QMBw
ijn ibloik mn hoiq acMBw
hirq miNn mwiNk ibic hIry
ibrcy kor kwiF suT cIry
18
mukqw mwln Jwlr JweI
dUsr idpih iqnih kI nweIx

cIr projn rcy srojw


ijnihx ibloik ljwie mnojw
19
myck miN ko iBRMgu bnwey
rcy ruicr Cib kOn gnwey
bIc biczqR ibqwn bnwvw
lgI for mqUl suhwvw 20
szcKMf kI Aupmw joeI
Aucir skY as kiv nihx koeI
jihx kuMTiq hY hY mn bwnI
kYsy prY qws giq jwnI 21
mn Tihrwvn hyqu suKwry
khOx ruicrqw kCuk suDwry
sbZ Swm miN rMg anykw
pdmrwg13 ko krY ibbykw
22
PrS ruicr ikX ajr mJwrI
adBuq dyKiq hI mnuhwrI

1184

pMny (a) nIlm lwl mNIaW


sony iblOr gulIaW dy

bNwey nokW cMgI qrHW

moqIaW dI lVIaW dI Jwlr dI Jmk


(pRiqibMbq ho ky) idpq ho rhI hY ik
mwnox AunHW vrgI dUsrI (hor) hY ho
skdw hY ik asl ivc pwT-qrin kIsI, Bwv ieh ik moqI mwlw dI Jwlr
dUsry vWU pRkwSdI hY
cIrky PIroZy kvl bNwey
kwmdyv
kwlIaW mNIaW dy BOry
cMdoaw pw:-bswvw
vztI hoeI rySm dI

sMn, sMkuicq

kON igNy
vyhVy

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

mzD isMGwsn suMdr sohY


Bwnu aink n ptMqr ko hY
23
sdw szicdw nd ikRpwlw
iqh pr bYTy suKd akwlw
ibRMd qiVq kI Ctw smytI
jnu sohY Gn Gtw shytI
24
jnu riv ibDu bhu hY iekTweI
nIl miNn igr lIn AucweI
pd aribMd imRdul arunwry
SoBw nKn skl sis hwry
25
bsihx sdIv munI mn jogI
Drihx smwiD Dwn rs BogI
nUpr miNmX bny mnogw
ijn ko Sbd suKd iqhu logw
26
suMdr jMG srs kdlI kI
cilq lilq giq Bwviq jI kI
ipRQul inqMb pIq kt DoqI
CudR GMtkw miNmX joqI 27
Audr ryK qRY nwiB gMBIrw
mnuh BRxmrI jmunw nIrw
ikDox kwm ko kUp suhwvw
vzK sQl awXuq Cib pwvw
28
hwQI hwiQ srb BujdMfw
duStn KMfn ko brbMfw
aMgd ktk muzidRkw jyeI
pihry pyKiq mn hir lyeI

1185

anykW sUrj sdrS

suKdwqy
smUh ibjlIaW pRkwS
bzdl iekzTI kIqI hY
mwno sUrj cMdrmw
nIlI mNIaW dw phwV AuTw ilaw hY
lwl
nhuMaW dI swry cMdrmW (a) cMd dIaW
tukVIaW, cMd klw
Bogdy hn
JWjr mNIaW rUp suMdr

kyly vrgIaW
suMdr cwl cldy hn
cOVy pzt lk nwl
qVwgI
iqRvlI
GumNGyrI
pw:-rUp
vzKI asQwn cOVw
hwQI dy suMf vrgIaW
blvwn
buhzty kVy Czly

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

29
kr kmln mihx SsqR suhwey
ijnihx iblokiq SzqR plwey
cwr Bujw soihiq aiq cwrU
Aunq iskMD ibRKB anuhwrU
30
pIq bsn ijn pr aiq sohYx
qiVqw kI Cib ko jo mohY
Aur pr bnI lilq bnmwlw
kMbu gRIv qRY ryK ibswlw 31
cwru icbuk Aupmw n ibSyI
so jwnih ijn nYnhu dyKI
aiq suMdr, imRdu, bol kpolw
mMd mMd muSkwn amolw 32
kot mXMkn sm muKmMfl
mkrwikRq sohiq SRq kuMfl
Auqpl dl pRPuzilq locn
Bgqn kyr qwp qRY mocn
33
ikRpw BrI bhu cwru icqOn
bWkI kor mhW suK BOn
myck kc kuMql GuMGrwry
mDupn kI duiq ijn ipiK hwry
34
Bwl ibswl ikrIt suhwvw
CqR cMdRmw dyiK ljwvw
cOr Furiq chuM idS qy cwrU
mnuh Bwnu kr pRBw apwrU
35
mihmw iqh kih kOn skweI

1186

Auzcy moFy bYl vrgy

CwqI qy bjMqI mwlw


sMK (vrgI) grdn ivc
suhNI TofI ijs qox vzD AupmW hor koeI
nhIx hY
glHW
kRoVW cMdRmW
mzCI awkwr dy kMnIx vwly
kvl dy pzqy (vq) nyqR
iqMn qwp dUr krn leI
idRStI
mtzkw
kuMfl vwly
BOiraW
mukt

mwno sUrj dIaW ikrnW ny ieh apwr


SoBw (rcI hY)

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

kot SyK swrd skucweI


-nyiq nyiq- ijh byd pukwrw
siB kiv koivd lhiq n pwrw
36
mYx miq mMd khW lg brnOx
isMD pwr ijv kItI qrno
mSk myru ikv skih AuTweI
ikAux nB aMq jMqu lGu pweI
37
ijh szqw ky ajw albw
isrjiq hY bRhmMf kdMbw
eyk rom mihx ibSnu anykw
ibiD iSv bhu ko krih ibbykw
38
ibRzK AudMbr jox ijh kwXw
lwgy Pl bRhmMf inkwXw
Auqpiq pwln aru sMhrqw
qIn dyv siB mihx as krqw
39
ijh sQwn bYsy jgrweI
qihx phuxcy iszKn suKdweI
kIn fMfOq joir jug hwQw
TWFy pun bydI kul nwQw 40
mMd mMd SRI muK muSkwvn
imRdul mDur boly bc pwvn
jg pRgtI kil kwl kucwlI
mnhu lgI dO jwl ibswlI
41
ibSY ibKY hY lpt aDIrw
vfy byg sox bhI smIrw

1187

kRoVW SySnwg qy srsqIaW sMkocdy


hn
pMfq

smuMdr
akwS dw jIv
ijs dI qwkq qy bRhmw (a) mwXw
awsry hY
smUh

guzlr
smUh
nwSkrqw

jgq dy swmI

bn agnI, jMgl dI azg


iviSaW ivzc lpt
hvw

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

dMB moh qy awid ibkwrw


lwtYx aiq ibkrwl apwrw
42
mwnv ibRMdihx jriq pukwriq
pwie qwp pIrw nr awrq
qum DwrwDir srs pTwey
mDur mDur Duin kIriq gwey
43
nwm sujs ijs mihx br bwrw
ahY huqwsn nwSnhwrw
aiq sIqlqw Bgiq suhweI
inj srUp smJn suK pweI
44
jrqox nrn Aubwrn kwrn
jg pRgty qum dMB ibdwrn
so kwrj siB hI kir awey
ikDox rho krno ikq Qwey?
45

pKMf

dohrw:

vwihgurU jI

1188

BXwnk
purS swry sVdy pukwrdy hn
pIVw pw:- nrkwrq
bzdl vWU
imzTI imzTI
cMgw js sRySt jl (Bwv aMimRq)
agnI L nwS krn vwlw
TF

sVidaW purSW L bcwAuN


pKMf
Xw ik iksy

suin -siq sRI akwl- qy, as


pRkwr ky bYn
boly SRI nwnk qbY, jy iszKn suK
dYn 46
cOpeI:

smuMdr dy jZIry, dIp

huqy aTwrihx swgr twpU


PYl igaw hY
psr rho qihx nwm pRqwpU
jMbU dIp ibKY bhu QweIx
psrI Bgiq mhW suKdweI PYl geI hY pw:-psrI Bgiq krq suK
pweI
47
ab nv KMfn jwie bhorI
dY AupdyS ktOx duK GorI

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

spq dIp mihx nwm pRqwpw


suin kir Sbid krihxgy jwpw
48
hY hY Bgiq nwm vifaweI
Drw Bwr duK siB imit jweI
ismrihx nwm gwn pun kirhIx
jnm jnm aG koitk hirhIx
49
Gnsur sm gMBIr su bwnI
krqw purK khiq suK swnI
Aucrhu mihmw nwm mnogw
jo miqmMdn qwrn jogw 50
inj muK qy qum gwie sunwvhu
bhuq jwie AupdyS idRVwvhu
suin boly SRI nwnk bwnI
awsw rwg ibKy SuB swnI 51

1189

gwAuNw

bzdl dI avwZ vWg


suMdr!

pw:-giq dwnI

sRI muKvwk
rwgu awsw mhlw 1 Gru 1 so dru
so dru qyrw kyhw so Gru kyhw ijqu bih srb smwly
vwjy qyry nwd anyk asMKw kyqy qyry vwvNhwry
kyqy qyry rwg prI isAu khIaih kyqy qyry gwvNhwry
gwvin quDno pAuNu pwNI bYsMqru gwvY rwjw Drm duawry
gwvin quDno icqu gupqu iliK jwNin iliK iliK Drmu vIcwry
gwvin quDno eIsru bRhmw dyvI sohin qyry sdw svwry
gwvin quDno ieMdR ieMdRwsiN bYTy dyviqaw dir nwly
gwvin quDno isD smwDI aMdir gwvin quDno swD bIcwry
gwvin quDno jqI sqI sMqoKI gwvin quDno vIr krwry
gwvin quDno pMifq pVy rKIsur jugu jugu bydw nwly
gwvin quDno mohNIaw mnu mohin surgu mCu pieawly
gwvin quDno rqn Aupwey qyry jyqy aTsiT qIrQ nwly
gwvin quDno joD mhwbl sUrw gwvin quDno KwNI cwry
gwvin quDno KMf mMfl bRhmMfw kir kir rKy qyry Dwry
syeI quDno gwvin jo quDu Bwvin rqy qyry Bgq rswly
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

dohrw:

1190

hoir kyqy quDno gwvin sy mY iciq n awvin nwnku ikaw bIcwry


soeI soeI sdw scu swihbu swcw swcI nweI
hY BI hosI jwie n jwsI rcnw ijin rcweI
rMgI rMgI BwqI ijnsI mwieaw ijin AupweI
kir kir dyKY kIqw apNw ijAu iqs dI vifaweI
jo iqsu BwvY soeI krsI iPir hukmu n krNw jweI
so pwiqswhu swhw piq swihbu nwnk rhNu rjweI 11
mwno pRym

jnu mUrq anurwg hY, gwviq


awsw rwg
sodr Sbd Aucwir kY, bMdiq hY nsmkwr kIqI fMfOq krky
aStWg 52
sorTw:

iek rs golwkwr sO kRoV sUrj

aKMf mMflwkwr, idpq qyj


Sq kot riv
aink qiVq cmkwr, kYsy hoiq iqsdy
smwn iqh 53
cOpeI:

mihmw SRI akwl suin kwny


pRsMn QoVw muskRwey
By prsId mMd muskwny
SRI muK qy pun igrw AucwrI
ab qum jwvhu jgq mJwrI
54
ijh kwrn inj Dro srIrw
krhu kwj BMjhu Bv pIrw
iszKI rIiq pRkwSih jb hI
awvhu inkit hmwry qb hI
55
kriq kukrm srb inrvwro
dMB anykn dUr ibdwro
sziqnwmu ko kir AupdySw
DrnI ko siB hrhu klySw
56
srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

1191

suin kir SRI akwl ky bcnw


bMdy crn ibnY kir rcnw
hty jgq kI ids giqdweI
dInn bMDu idawl gusweIx 57
Dro dyih ijn duiqX n kwrn
ijnHW ny dyh kyvl duKI mnuKW dy qwrn
kyvl mwnv duiKXin qwrn

leI DwrI hY, hor dUjw koeI kwrn dyh


Dwrn dw nhIx hY

jy nr iqn ky bcnn mWhI


cliq sdw, iqn jm BY nWhI
58
ijAux bwvn pd pMkj bwrw
jgq ibQwrI sursir Dwrw
iqAux SRI nwnk Auzqm bwnI
Bv siB ibsqwrI gun KwnI
59
iqh mihx QUl srIr ju mzjihx
pwp kmwqy siBhI Bzjihx
ies mihx sUKm mn ieSnwnw
kirhx ij nr iqn ko giq pwnw
60
so iek Ql ieh siB Ql mWhI
siB ibiD sugm agm kCu
nWhI
pFiq suniq giq dyiq suKwry
jy n kmwvihx jg Bv hwry
61

bwvn dy crNw kvlW dw jl


gMgw
sMswr ivKy
ieSnwn krdy hn pw:-sQUl srIr
inmjihx

mukqI hzQ ivc hY


sB jgw ivzc hY
sOKI aOKI
mukqI
jnm

dohrw:

siq sMgiq SuB Gwt qy, inzq krAu ieSnwn


ilKq ivzc pwT-krAu-hY Cwpy ivzc krwAu-hY, jy-krwAu-pwT SuzD mMnNw hovy qW iPrieSnwn-L-Snwn-pVHnw cwhIey

kiv sMqoK isMG bMd dY, nmo nmo gunKwin 62


srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

sRI nwnk pRkwS (ikRq: kiv cUVwmiN BweI sMqoK isMG jI) qqkrw - sMKyp ilMk

1192

arQ:
(hy vwihgurU dwn dyh ik mYx) siq sMgq (rUpI) SuB Gwt Auyqy sdw ieSnwn
krW, kiv sMqoK isMG (aYsy) guNW dI Kwn (siqsMg) agy dovyx hzQ joV ky
bwrMbwr nmskwr krdw hY
Bwv:
ies dohy ivc kvI jI awpNy nwm dwqw-gurmuK, aqy ivdw dwqw Ausqwd jIdy pRym ivzc AuhnW dy inq siqsMg dI Xwcnw, ar siqkwr BrI Xwd ivzc nmox
nmox krdy hn pihly aDwX dy mMglW ivzc aMk 33 ivKy AunHW dw mMgl kr
awey hn
ieiq SRI gur nwnk pRkwS gRMQy pUrbwrDy SRI akwl purK pRsMg brnn
nwm iqRhzqrmox aDwX 73

pUrbwrD smwpq hoieaw

srbMs dwnI gurU goibMd isMG jI dy cwr swihbZwidaW aqy mwqw gUjrI jI dy 300 swlw ShIdI idhwVy L smripq

You might also like