Oracle Discoverer

IDZ DO
PRZYKADOWY ROZDZIA
SPIS TRECI
KATALOG KSIEK
KATALOG ONLINE
ZAMW DRUKOWANY KATALOG
Oracle Discoverer
Autorzy: Michael Armstrong-Smith,
Darlene Armstrong-Smith
Tumaczenie: Ewa Palarczyk, Hubert Ziembiski
ISBN: 83-7197-583-X
Tytu oryginau: Oracle Discoverer Handbook
Format: B5, stron: 456
TWJ KOSZYK
DODAJ DO KOSZYKA
CENNIK I INFORMACJE
ZAMW INFORMACJE
O NOWOCIACH
ZAMW CENNIK
CZYTELNIA
FRAGMENTY KSIEK ONLINE
Wydawnictwo Helion
ul. Chopina 6
44-100 Gliwice
tel. (32)230-98-63
e-mail: helion@helion.pl
Oracle Discoverer to potne narzdzie suce do zadawania zapyta ad hoc i analizy

danych. Discoverer pomoe Ci podejmowa decyzje biznesowe na podstawie informacji
zebranych w systemie ERP Twojej firmy. Ksika Oracle Discoverer to szczegowy
opis tego programu. Dowiesz si z niej, w jaki sposb uytkownik kocowy moe
uzyska natychmiastowy dostp do informacji zgromadzonych w relacyjnych bazach
i hurtowniach danych oraz systemach transakcyjnych on-line. Nauczysz si pisa proste
i zaawansowane zapytania, przygotowywa ich rezultaty do wykorzystania
w prezentacjach oraz zarzdza danymi tak, by stanowiy cenn pomoc przy tworzeniu
strategii biznesowej. Ksika zawiera take opis wszystkich funkcji aplikacji Discoverer.
Naucz si pisa efektywne zapytania ad-hoc
Twrz raporty i zestawienia na podstawie hurtowni danych
Nadaj raportom elegancki wygld
Zaprezentuj dane na wykresach
Uywaj narzdzi analitycznych
Zamieniaj zapytania w raporty
Wykorzystaj zaawansowane zapytania
Podziel si swoimi zapytaniami z innymi uytkownikami
Spis treci
O Autorach............................................................................................11
Wstp ...................................................................................................13
Cz I
Rozpoczcie pracy z programem Discoverer ..........................15
Rozdzia 1. Przegld programu Discoverer................................................................17

Przetwarzanie informacji a dziaalno przedsibiorstwa................................................... 17
Rola programu Discoverer w przetwarzaniu informacji..................................................... 18
Wprowadzenie programu Oracle Discoverer .............................................................. 19
Discoverer pojawia si w Internecie .......................................................................... 19
Zgodno wersji dla Windows z wersj dla sieci WWW ............................................. 20
Jak korzysta z niniejszej ksiki .................................................................................... 20
Przykadowa baza danych ........................................................................................ 21
Nowe kierunki w raportowaniu....................................................................................... 21
Interfejs GUI programu Discoverer ........................................................................... 22
Zalety GUI ............................................................................................................. 23
Wykorzystywanie myszy przy tworzeniu raportw..................................................... 23
Zapytania ad hoc a zapytania predefiniowane............................................................. 24
Korzystanie z pomocy w programie Discoverer.......................................................... 26
Podsumowanie.............................................................................................................. 28
Rozdzia 2. Uytkownicy i bazy danych.....................................................................29

Obowizki uytkownika kocowego ............................................................................... 29
Prowadzona dziaalno ........................................................................................... 29
Wymagania odnonie raportw................................................................................. 30
Baza danych ........................................................................................................... 31
Koncepcja uytkownika uprzywilejowanego.................................................................... 38
Definicja uytkownika uprzywilejowanego................................................................ 38
Zalety zatrudniania uytkownikw uprzywilejowanych............................................... 39
Korzyci z posiadania statusu uytkownika uprzywilejowanego .................................. 39
Wybr uytkownika uprzywilejowanego ................................................................... 39
Podsumowanie.............................................................................................................. 40
Rozdzia 3. Rozpoczcie pracy z programem Discoverer............................................41

Personel o kluczowym znaczeniu.................................................................................... 41
Administrator programu Discoverer .......................................................................... 42
DBA ...................................................................................................................... 42
Uytkownicy uprzywilejowani.................................................................................. 43
Uzyskanie dostpu do programu Discoverer .................................................................... 43
Kluczowe definicje........................................................................................................ 45
Skoroszyty i arkusze................................................................................................ 45
Zapytania................................................................................................................ 45
Sticky Features ............................................................................................................. 45
Oracle Discoverer
Gwne cechy programu Discoverer................................................................................ 46
Sekwencja logowania do programu Discoverer ................................................................ 47
Uruchamianie programu Discoverer 3.1 .................................................................... 47
Uruchamianie programu Discoverer 3i ...................................................................... 49
Uruchamianie skoroszytu............................................................................................... 50
Podsumowanie.............................................................................................................. 51
Rozdzia 4. Kreator skoroszytw: najwaniejsze etapy ..............................................53

Kreator skoroszytw (Workbook Wizard) ....................................................................... 53
Prosty schemat........................................................................................................ 53
Opcje kreatora skoroszytw ..................................................................................... 54
Kreator skoroszytw, etap 1. Utwrz nowy skoroszyt lub Otwrz istniejcy skoroszyt .... 56
Otwrz istniejcy skoroszyt...................................................................................... 60
Kreator skoroszytw, etap 2. Wybr danych ......................................................... 61
Kreator skoroszytw, etap 3. Organizowanie sposobu uporzdkowania wynikw ..... 69
Kreator skoroszytw, etap 4. Zawanie wynikw zgodnie z kryteriami................... 71
Zapytania ze Strefy Zmroku i sposoby unikania tworzenia takich zapyta ................. 76
Przegldanie wynikw ............................................................................................. 79
Zapisywanie zapytania ............................................................................................. 81
Podsumowanie.............................................................................................................. 87
Rozdzia 5. Kreator skoroszytw: etapy dodatkowe ..................................................89

Dodatkowe etapy w kreatorze skoroszytw ..................................................................... 89
Kreator skoroszytw, etap 5. Tworzenie porzdku sortowania (tylko dla tabel)............... 90
Co to jest sortowanie?.............................................................................................. 91
Dodawanie sortowania ............................................................................................. 92
Modyfikacje sortowania ........................................................................................... 94
Dodawanie sortowania grupowego............................................................................ 94
Dodanie kolejnego sortowania .................................................................................. 96
Zmiana porzdku sortowania .................................................................................... 97
Dlaczego nie korzysta z sortowania w kreatorze ....................................................... 97
Kreator skoroszytw, etap 6. tworzenie oblicze definiowanych przez uytkownika ....... 99
Obliczenia czym one s? ................................................................................... 100
Tworzenie pierwszych oblicze .............................................................................. 100
Dlaczego nie tworzy oblicze w kreatorze? ............................................................ 104
Kreator skoroszytw w programie Discoverer 3i, etapy 7. 9. ........................................ 104
Kreator skoroszytw, krok 7. definiowanie wartoci procentowych ............................. 105
Pojcie wartoci procentowej ................................................................................. 106
Tworzenie wartoci procentowych .......................................................................... 106
Przykady wylicze z wartociami procentowymi..................................................... 109
Dlaczego nie korzysta z wyliczania wartoci procentowych w kreatorze? ................. 115
Kreator skoroszytw, etap 8. definiowanie podsumowa ............................................ 116
Podsumowanie co to jest?.................................................................................. 116
Tworzenie podsumowania...................................................................................... 117
Kreator skoroszytw, etap 9. definiowanie parametrw .............................................. 120
Parametry czym s? .......................................................................................... 121
Rnice pomidzy warunkami a parametrami .......................................................... 122
Tworzenie parametru............................................................................................. 123
Zmiana kolejnoci parametrw ............................................................................... 125
Dlaczego nie tworzy parametrw w kreatorze?....................................................... 125
Edycja arkusza po uruchomieniu zapytania.................................................................... 126
Podsumowanie............................................................................................................ 127
Spis treci
Cz II
Edycja zapytania .................................................................129
Rozdzia 6. Formatowanie wynikw........................................................................131

Nadawanie zrozumiaych nazw nagwkom................................................................... 132
Jak zmieni nazwy kolumn..................................................................................... 132
Zmiana ukadu wynikw.............................................................................................. 133
Jak zmieni ukad kolumn ...................................................................................... 133
Formatowanie danych.................................................................................................. 135
Pasek formatowania............................................................................................... 135
Okno Format Data (Formatowanie danych) ............................................................. 136
Formatowanie kolumn ................................................................................................. 149
Formatowanie nagwkw kolumn.......................................................................... 149
Jak usun kolumn............................................................................................... 150
Zmiana rozmiaru kolumn ....................................................................................... 151
Formatowanie podsumowa......................................................................................... 154
Formatowanie podsumowa z poziomu okna Format Data........................................ 155
Formatowanie podsumowa z paska formatowania .................................................. 155
Formatowanie wyjtkw.............................................................................................. 156
Dodawanie tytuu do zapytania ..................................................................................... 156
Edycja tytuu......................................................................................................... 156
Formatowanie tytuu .............................................................................................. 161
Wyczanie wywietlania tytuu.............................................................................. 162
Ustawianie mapy bitowej jako ta ................................................................................. 162
Ustawianie ta ....................................................................................................... 163
Usuwanie obrazu ta .............................................................................................. 163
Podsumowanie............................................................................................................ 164
Rozdzia 7. Wykorzystanie wykresw do prezentacji danych ...................................165

Discoverer okno Graph ........................................................................................... 166
Funkcje okna Graph w programie Discoverer 3.1 ..................................................... 167
Dostpne style wykresw............................................................................................. 168
Area (Warstwowy) ................................................................................................ 169
Bar (Supkowy)..................................................................................................... 169
Cube (Szeciany)................................................................................................... 169
Fit to Curie (Dopasuj do krzywej)........................................................................... 170
Hi-Low-Close (Maks-min zamknity) ..................................................................... 170
Horizontal Bar (Supek poziomy)............................................................................ 171
Line (Liniowy) ...................................................................................................... 171
Pareto .................................................................................................................. 172
Pie (Koowy) ........................................................................................................ 172
Point (Punktowy) .................................................................................................. 173
Polar (Biegunowy)................................................................................................. 173
Scatter (Punktowy XY).......................................................................................... 173
Doughnut (Torusowy) ........................................................................................... 174
Surface (Powierzchniowy)...................................................................................... 174
Tworzenie wykresu ..................................................................................................... 174
Kreator wykresw ................................................................................................. 174
Modyfikowanie wykresu.............................................................................................. 178
Modyfikacja wykresu z arkusza.............................................................................. 179
Modyfikacja wykresu z okna Graph........................................................................ 179
Podsumowanie............................................................................................................ 184
Rozdzia 8. Przeksztacenie wynikw zapytania programu Discoverer w raport.........185

Schemat budowania raportw....................................................................................... 186
Schemat tworzenia raportu ..................................................................................... 187
Oracle Discoverer
Formatowanie raportu do wydruku ............................................................................... 188
Okno Print Setup w programie Discoverer w wersji 3i .............................................. 188
Okno Print w programie Discoverer wydanie 3.1...................................................... 190
Ustawienia strony........................................................................................................ 191
Arkusz.................................................................................................................. 192
Nagwek i stopka ................................................................................................. 193
Marginesy............................................................................................................. 195
Linie siatki tabeli i macierzy......................................................................................... 196
Linie siatki tabeli................................................................................................... 196
Linie siatki macierzy.............................................................................................. 197
Wstawianie koca strony w tabeli ................................................................................. 198
Eksport raportu do innej aplikacji ................................................................................. 199
Podsumowanie............................................................................................................ 200
Rozdzia 9. Discoverer a analiza danych.................................................................201

Czym jest analiza?....................................................................................................... 202
Typy analizy ............................................................................................................... 202
Analiza statystyczna .............................................................................................. 202
Analiza klasyfikacji ............................................................................................... 203
Analiza odchyle................................................................................................... 204
Analiza trendu....................................................................................................... 206
Podstawy analizy......................................................................................................... 207
Proces analizy ............................................................................................................. 208
Przykady prezentowane w niniejszym rozdziale ............................................................ 209
Narzdzia analityczne .................................................................................................. 210
Wczanie i wyczanie narzdzia ........................................................................... 211
Obszar analizy w Discoverer 3i .................................................................................... 212
Pasek narzdzi analitycznych w Discoverer wydanie 3.1 ................................................ 212
Obszar Totals........................................................................................................ 213
Obszar Percentage (Wartoci procentowe) ............................................................... 222
Obszar operatorw matematycznych....................................................................... 222
Obszar warunkw ................................................................................................. 223
Odnajdywanie wyjtkw........................................................................................ 224
Tworzenie przykadowych zapyta ............................................................................... 225
Analiza statystyczna .............................................................................................. 225
Analiza klasyfikacji ............................................................................................... 226
Analiza odchyle................................................................................................... 229
Analiza trendu....................................................................................................... 231
Podsumowanie............................................................................................................ 232
Cz III Zaawansowane funkcje programu Discoverer......................233

Rozdzia 10. Poprawianie elementw zapytania i drenie danych ..............................235
Poprawianie elementw zapytania ................................................................................ 235
Dodawanie lub usuwanie elementw ....................................................................... 236
Najbardziej powszechne problemy zwizane z dodawaniem
lub usuwaniem elementw................................................................................ 240
Przestawianie elementw i drenie danych................................................................... 249
Przestawianie danych............................................................................................. 250
Duplikowanie tabel i macierzy w nowym arkuszu .................................................... 250
Zmiana nazwy arkuszy .......................................................................................... 251
Drenie danych.................................................................................................... 252
Drenie danych z poziomu wykresu ...................................................................... 255
Podsumowanie............................................................................................................ 257
Spis treci
Rozdzia 11. Tworzenie wydajnych warunkw ...........................................................259

Dodawanie warunkw ................................................................................................. 259
Uycie przycisku Show Values do dodawania warunku ............................................ 259
Dodawanie warunkw z wykorzystaniem paska narzdzi analitycznych ..................... 263
Wykorzystanie okna Conditions do dodawania warunku ........................................... 265
Podstawowe skadniki warunku .................................................................................... 270
Skadnik podstawowy nr 1 element danych ......................................................... 271
Podstawowy skadnik nr 2 operator .................................................................... 272
Skadnik podstawowy nr 3 warto(-ci)............................................................... 273
Edycja istniejcego warunku ........................................................................................ 276
Stosowanie warunkw zaawansowanych....................................................................... 276
Tworzenie warunkw opartych na obliczeniach........................................................ 277
Tworzenie warunkw opartych na innych warunkach ............................................... 280
Korzystanie z operatorw logicznych (Boolea) ....................................................... 284
Uywanie podzapyta............................................................................................ 292
Usuwanie warunkw ................................................................................................... 299
Ostateczne usuwanie warunkw ............................................................................. 299
Dezaktywacja warunku.......................................................................................... 300
Usuwanie kolumn, na podstawie ktrych zdefiniowano warunki...................................... 301
Usuwanie elementw bazy danych uytych w warunkach ......................................... 301
Usuwanie oblicze uytych w warunkach................................................................ 301
Usuwanie oblicze z warunkw.............................................................................. 301
Podsumowanie............................................................................................................ 302
Rozdzia 12. Modyfikacje parametrw, oblicze, sortowania i wartoci procentowych....303

Modyfikacja parametrw ............................................................................................. 303
Przeksztacanie warunku do parametru.................................................................... 304
Edycja parametrw................................................................................................ 308
Modyfikacja oblicze .................................................................................................. 310
Gwne skadniki obliczenia................................................................................... 310
Definiowanie obliczenia z wyprzedzeniem............................................................... 311
Czynnoci porzdkowe po zakoczeniu edycji obliczenia.......................................... 317
Uywanie standardowych funkcji w zapytaniu ......................................................... 318
Obliczenia standardowego zysku i mary................................................................. 324
Zmiana kolejnoci sortowania ...................................................................................... 326
Usuwanie elementu z porzdku sortowania .............................................................. 326
Modyfikacja wartoci procentowych ............................................................................. 326
Modyfikacja wartoci procentowych ....................................................................... 327
Usuwanie wartoci procentowej.............................................................................. 327
Podsumowanie............................................................................................................ 327
Rozdzia 13. Zarzdzanie zapytaniami ......................................................................329

Administrator systemu i uytkownik kocowy ............................................................... 330
Udostpnianie zapyta innym uytkownikom ................................................................ 330
Zaangaowanie uytkownika uprzywilejowanego
w proces wspuytkowania zapyta ................................................................. 331
Jak udostpni zapytanie ........................................................................................ 331
Uywanie udostpnionego zapytania ....................................................................... 332
Usuwanie zapyta z bazy danych ................................................................................. 336
Sposb usuwania zapyta z bazy danych ................................................................. 336
Waciwoci zapytania (dodawanie opisu) ............................................................... 337
Planowanie zapyta..................................................................................................... 337
Zalety planowania zapyta ..................................................................................... 338
Sposb planowania zapytania ................................................................................. 338
Przegldanie wynikw ........................................................................................... 343
10
Oracle Discoverer
Usunicie planu wykonania skoroszytu ................................................................... 346
Edycja zaplanowanego skoroszytu .......................................................................... 346
Bezpieczestwo..................................................................................................... 347
Oprogramowanie do planowania innych producentw .............................................. 349
Uruchamianie programu Discoverer z wiersza polece ................................................... 349
Uruchamianie Discoverer z wiersza polece ............................................................ 350
Zarzdzanie kodem SQL.............................................................................................. 355
Eksport kodu SQL................................................................................................. 355
Importowanie kodu SQL........................................................................................ 356
Strukturalny SQL .................................................................................................. 356
Wysyanie zapyta i raportw poczt e-mail .................................................................. 357
Wysyanie skoroszytu programu Discoverer poczt elektroniczn.............................. 358
Podsumowanie............................................................................................................ 360
Rozdzia 14. Ustawienia wasne uytkownika, pasek narzdzi

oraz program Discoverer Administrator.................................................361
Okno Opcje w wydaniu 3.1.......................................................................................... 362
Zakadka General .................................................................................................. 362
Zakadka Query Governor...................................................................................... 364
Zakadka Table/Crosstab........................................................................................ 366
Zakadka Formats.................................................................................................. 369
Zakadka Cache Settings ........................................................................................ 369
Zakadka Advanced ............................................................................................... 370
Zakadka EUL....................................................................................................... 371
Okno Options w wersji 3i............................................................................................. 372
Zakadka General .................................................................................................. 372
Zakadka Query Governor...................................................................................... 373
Zakadka Sheet Format .......................................................................................... 374
Zakadka Default Format........................................................................................ 375
Zakadka Advanced ............................................................................................... 377
Zakadka EUL....................................................................................................... 377
Pasek narzdzi ............................................................................................................ 377
Pasek narzdzi programu Discoverer 3.1 ................................................................. 377
Pasek narzdzi programu Discoverer 3i ................................................................... 379
Administrator programu Discoverer .............................................................................. 381
Rola administratora programu Discoverer ................................................................ 381
Udzielanie pomocy administratorowi programu Discoverer
w okreleniu potrzebnych danych...................................................................... 382
Co administrator programu Discoverer moe zrobi dla uytkownika......................... 383
Struktura katalogw programu Discoverer 3.1.......................................................... 387
Podsumowanie............................................................................................................ 388
Dodatki ...............................................................................................389
Dodatek A Funkcje...............................................................................................391
Dodatek B Bazy danych i perspektywy ..................................................................435
Dodatek C Porwnanie programw Discoverer 3.1 i 3i ...........................................445
Dodatek D Przykadowa baza danych ....................................................................449
Skorowidz............................................................................................457
Rozdzia 4.
Kreator skoroszytw:
najwaniejsze etapy
W rozdziale 3. zaprezentowano sposb uruchamiania programu Discoverer i logowania
si do bazy danych. W niniejszym rozdziale zostan omwione pewne informacje o kreatorze skoroszytw i o tworzeniu pierwszych zapyta. Przedstawione tu pierwsze cztery
czynnoci naley okreli jako najwaniejsze, ze wzgldu na to, e s to podstawowe
czynnoci wymagane do utworzenia dziaajcego zapytania.
W niniejszym rozdziale zostanie zaprezentowany prosty schemat, zgodnie z ktrym warto
postpowa podczas budowania zapytania. Jeeli Czytelnik zastosuje ten schemat, przekona si, e zapewnia on najszybsz drog do otrzymania prawidowo dziaajcego zapytania. Czytelnik dowie si take, w jaki sposb uywa ogranicze, by zapobiec tworzeniu
nieprawidowych zapyta, ktrych wykonywanie trwa zdecydowanie zbyt dugo.
W kocowej czci rozdziau zostanie zaprezentowany sposb wykonywania zapytania
za pomoc programu Discoverer a take metoda zapisywania takiego zapytania z uwzgldnieniem czytelnej nazwy. Autorzy wierz, e nauka posugiwania si tym niezwykym
narzdziem stanie si dla Czytelnika wspania zabaw.
Kreator skoroszytw (Workbook Wizard)

Zgodnie z informacjami zaprezentowanymi w rozdziale 3. w programie Discoverer 3.1
kreator skoroszytw obejmuje sze etapw, natomiast w przypadku wersji 3i dziewi.
Jednake najszybszym sposobem zbudowania nowego zapytania jest przeprowadzenie
tylko pierwszych czterech czynnoci. Tworz one prosty schemat i zostay opisane w tym
rozdziale.
Prosty schemat
W tym rozdziale Czytelnik zapozna si ze sposobem pracy wedug nastpujcego
schematu:
wybr sposobu wywietlania wyniku zapytania;
wybr potrzebnych elementw;
54
Cz I Rozpoczcie pracy z programem Discoverer

komponowanie ukadu danych;
definiowanie warunkw zapobiegajcych wykonywaniu nieprawidowych zapyta.
Jeeli zapytanie bdzie tworzone zgodnie z powyszym schematem, bez uwzgldniania

pniejszych czynnoci, proces ten przebiegnie w szybki i sprawny sposb.
Opcje kreatora skoroszytw

Najpierw, bezporednio po otwarciu kreatora skoroszytw (rysunek 4.1) naley dokona
wyboru, czy bdzie tworzony nowy skoroszyt, czy naley otworzy istniejcy. Jak wida
na poniszym rysunku, Discoverer wywietla grafik z lewej strony okna. W miar przeprowadzania kolejnych etapw grafika zmienia si, obrazujc aktualnie wykonywan
czynno.
Rysunek 4.1.
Pierwsze okno
kreatora skoroszytw
W dolnej czci okna kreatora skoroszytw znajduje si sze przyciskw (pi z nich
pojawia si ju w pierwszym oknie, szsty pokazuje si poczwszy od drugiego okna.
Kolejno pooenia omawianych przyciskw jest rna w zalenoci od wersji programu
(3.1 lub 3i) ale ich funkcjonalno pozostaje taka sama.
Na poniszym rysunku przedstawiono wygld przyciskw kreatora skoroszytw w wersji
Discoverer 3.1
A na kolejnym rysunku pokazano przyciski kreatora skoroszytw w wersji Discoverer 3i.
Rozdzia 4. Kreator skoroszytw: najwaniejsze etapy
55
Wstecz
Jest uywany do cofnicia si do poprzedniego okna. W przypadku wywietlania pierwszego okna przycisk jest nieaktywny (co oznaczono szarym kolorem).
Dalej
Jest uywany do uruchamiania nastpnego okna. W przypadku pierwszego
okna przycisk jest nieaktywny, dopki nie dokona si wyboru midzy utworzeniem nowego a otworzeniem istniejcego skoroszytu. W przypadku ostatniego okna
przycisk ten pozostaje nieaktywny, poniewa nie mona ju przej dalej.
Opcje
Jest uywany do ustawiania wartoci domylnych dla formatowania zapyta
i ustawie wywietlania. Szczegowo opcje te zostan omwione w rozdziale 14. W pierwszym oknie kreatora skoroszytw w programie Discoverer w wersji 3.1
przycisk ten nie jest widoczny, natomiast w przypadku wersji 3i jest widoczny ale pozostaje nieaktywny.
Zakocz
Jest uywany do zakaczania budowy zapytania. Przycisk ten nie jest aktywny
w pierwszym oknie, pojawia si dopiero po przejciu do drugiego okna i po
cofniciu si z powrotem. Moliwe jest utworzenie zapytania, ktre nie pobiera adnych
danych z bazy danych. Nie jest to wcale bd i mog istnie powody stosowania tej techniki. Przykadowo, mona utworzy zapytanie podajce aktualny miesic budetowy,
uywajc wycznie mechanizmu funkcji. Zapytanie takie powinno zosta zapisane jako
szablon do tworzenia przyszych zapyta wykorzystujcych dane dotyczce miesica
budetowego.
Mona wybra przycisk Finish w dowolnym momencie, jednake wybranie go zbyt wczenie moe spowodowa powstanie nieprawidowego zapytania, charakteryzujcego si
zbyt dugim czasem wykonywania (dalsze wyjanienia znajduj si w dalszej czci
niniejszego rozdziau).
Anuluj
Jest uywany do przerywania tworzenia zapytania.
Pomoc
W przypadku programu Discoverer w wydaniu 3.1 przycisk ten otwiera
standardow pomoc systemu Windows, dotyczc uywania kreatora skoroszytw. W przypadku wersji 3i otwiera drugie okno przegldarki i wywietla pomoc
on-line Oracle Discoverer 3i w formacie HTML.
56
Jeeli Czytelnik jest zaznajomiony z innymi aplikacjami systemu Windows, moe mie
nawyk korzystania z przyciskw szybkiego dostpu lub kombinacji przyciskw skrtw,
zamiast uywania myszy w tym celu. Obydwie omawiane tu wersje programu Discoverer
umoliwiaj korzystanie z kombinacji przyciskw skrtw, aczkolwiek wystpuj pomidzy nimi drobne rnice. Jeeli Czytelnik nie korzysta jeszcze z kombinacji przyciskw
szybkiego dostpu i skrtw, powinien wiedzie, e s to kombinacje klawiszy CTRL lub
ALT w poczeniu z innym przyciskiem. Przykadowo, w przypadku pierwszego okna
kreatora skoroszytw kombinacja ALT+N odpowiada naciniciu przycisku Next. Waciwy dodatkowy przycisk odpowiada podkrelonej na przycisku literze.
Kreator skoroszytw, etap 1.

Utwrz nowy skoroszyt lub Otwrz istniejcy skoroszyt
Po zapoznaniu si z oknem pocztkowym programu mona przej do pierwszego okna
kreatora skoroszytw. Okno to zawiera dwa przyciski Create a new workbook (Utwrz
nowy skoroszyt) i Open an existing workbook (Otwrz istniejcy skoroszyt). Najpierw
zostanie zaprezentowany sposb tworzenia nowego skoroszytu.
Utwrz nowy skoroszyt

W pocztkowym oknie kreatora skoroszytw naley wybra Create a new workbook.
W ten sposb zostanie uaktywniona druga cz okna pocztkowego i pojawi si napis
How do you want to display the results (Jak wywietla wyniki?) wraz z czterema przyciskami: Table (Tabela), Page-Detail Table (Tabela ze szczegami stron), Crosstab
(Macierz) i Page-Detail Crosstab (Macierz ze szczegami stron). Wygld tego okna pokazano na rysunku 4.2. Warto zauway, ze Discoverer zmieni wygld grafiki z lewej
strony ekranu.
Rysunek 4.2.
Kreator skoroszytw,
etap 1. przyciski
wyboru sposobu
wywietlania
wynikw
57
Przy wyborze opcji tworzenia nowego skoroszytu uytkownik jest pytany o sposb wywietlania wynikw dla zapytania. Discoverer 3.1 wywietla pytanie How do you want to
display the results? (Jak wywietla wyniki?) natomiast Discoverer 3i How do you want
to display the information? (Jak wywietla informacje?). Dostpne s cztery moliwoci
do wyboru:
Table (Tabela);
Crosstab (Macierz);
Page-Detail Table (Tabela ze szczegami stron);
Page-Detail Crosstab (Macierz ze szczegami stron).
STICKY FEATURE
Discoverer 3.1 zapamituje ostatnio uywany typ wywietlania i proponuje go jako
domylny podczas tworzenia nastpnego skoroszytu.
Tabela
Dla osb z dowiadczeniem w pracy z arkuszami kalkulacyjnymi tabela jest
znajomym widokiem. W tabeli dane s zorganizowane w wiersze (poziomo) i w kolumny
(pionowo). Discoverer numeruje wiersze z lewej strony, natomiast nazwy nagwkw
kolumn pochodz ze rda danych. Tabele zasadniczo stanowi zbir danych, zorganizowanych w formie listy. W programie Discoverer w wersji 3.1 mona zmieni nazwy
nagwkw kolumn, by uczyni je bardziej czytelnymi. Dalsze informacje na ten temat
znajduj si w dalszej czci niniejszego rozdziau.
Rysunek 4.3.
Standardowa tabela
w programie
Discoverer
58
Uwaga do wersji 3i
W przypadku wersji 3i nie mona przemianowa nagwkw kolumn. Do czasu a Oracle
zmodyfikuje to trzeba przedyskutowa nazwy kolumn z administratorem programu
Discoverer. Moe on zmieni nazwy na bardziej zrozumiae.
Macierz
Opcja Crosstab bdzie zapewne mniej znajoma dla uytkownikw ni
standardowa tabela. W przypadku macierzy jest wywietlana wspzaleno jednego
lub wicej zbiorw danych. Wielowymiarowy widok danych jest jedn z najbardziej
interesujcych moliwoci programu Discoverer. Macierze mog pobiera dane z rnych rde i pozwalaj uytkownikowi na ogldanie wspzalenoci danych na bieco. Osoby zaznajomione z tabelami przestawnymi w programie MS Excel zauwa
podobn funkcjonalno. Jednake macierz w programie Discoverer jest daleko atwiejsza w uyciu i charakteryzuje si duo prostszym dostpem do danych.
By moe Czytelnik sysza o macierzy jako o tabeli wielowymiarowej. Wynika to z faktu,
e macierz jest utworzona z co najmniej trzech wymiarw danych: jednego elementu
na szczycie osi (kolumny), jednego na boku osi (wiersze) i jednej wskazujcej dane
(dane, ktre w rzeczywistoci s widoczne w tabeli). W programie Discoverer dziki
moliwoci istnienia wielokrotnych elementw na grze i na boku osi otrzymuje si
wiksze moliwoci w analizie danych. Dane wielowymiarowe zostan bliej opisane
w rozdziale 9., podczas omawiania pewnych informacji dotyczcych analizy danych.
Na rysunku 4.4 dane z folderu Products s pokazane w postaci tabeli.

Rysunek 4.4.
Folder Products
w postaci tabeli
standardowej
59
W standardowej tabeli dane s widoczne jako lista powizanych elementw. Jest to wystarczajce dla wikszoci zastosowa, jednake w przypadku gbszej analizy lub w przypadku, gdy lista ma wiele stron, macierz moe by lepszym rozwizaniem. Na rysunku 4.5
te same dane s przedstawione w formie macierzy.
Rysunek 4.5.
Folder Products
w postaci macierzy
Tabela ze szczegami stron i macierz ze szczegami stron

Szczegy stron s wykorzystywane w przypadku duej liczby
danych do wywietlenia. W tego typu skoroszycie element lub
elementy danych s przeniesione na osie.
Szczegy stron opieraj si na koncepcji otwierania osi stron i s wynikiem dziaania
zapytania. O strony znajduje si w grnej czci skoroszytu, nazwanej Page-Items
(Elementy strony). Jest ona umiejscowiona w obszarze sucym do umieszczania
elementw danych z tabeli lub macierzy.
Istniej dwa powody wykorzystywania opcji elementw stron:

w przypadku wystpowania duej liczby danych i zamiaru uywania listy

rozwijanej. W istocie daje to seri arkuszy, rozmieszczonych jeden za drugim;
w przypadku wystpowanie unikatowych ogranicze (zadanych jako warunek).

Dobry przykad znajduje si na rysunku 4.4. Jeeli uytkownik zdecydowaby
si na umieszczenie warunku dotyczcego rozmiaru produktu, tak by wybrane byy
tylko produkty o redniej wielkoci, nie wykorzystaby kolumny w odpowiedni
sposb z powodu pozostawienia elementw rozmiaru wewntrz tabeli. W takiej
sytuacji naleaoby przesun dane dotyczce rozmiaru produktu na o strony.
60
Na rysunku 4.4 przedstawiono dane o wszystkich rozmiarach i numerach modeli widgetw.

W rzeczywistej bazie danych, stosowanych w prowadzonej dziaalnoci, mog istnie
tysice lub nawet miliony numerw czci. Dziki przesuniciu jednego lub kilku elementw z wntrza tabeli na o strony otrzymuje si moliwo przegldania jednej czci
tabeli w danej chwili. Na rysunku 4.6 pokazano sposb przesunicie danych dotyczcych
rozmiaru produktu na o strony.
Rysunek 4.6.
Macierz
ze szczegami
stron wybrano
przegldanie danych
produktw o rednim
rozmiarze
Po wybraniu danych i uruchomieniu zapytania warto sprawdzi, czy w kolumnie znajduje si wybrany pojedynczy element. Jeeli tak jest, naley wczy opcj ustawiania
elementw strony i przesun dany element na szczyt strony. Aby uruchomi opcj
ustawiania szczegw stron z paska menu, naley wybra pozycj View/Page Items
(Widok/Elementy strony).
W sytuacji zaprezentowanej na rysunkach 4.6 i 4.7 element Size zosta przesunity do elementw strony. Element Size sta si list rozwijaln z moliwoci oddzielnego przegldania danych dotyczcych modeli porozdzielanych w zalenoci od rozmiaru produktu.
Otwrz istniejcy skoroszyt

W chwili otwierania istniejcego skoroszytu Discoverer wykonuje trzy czynnoci, w zalenoci od ustawionych opcji domylnych. Te trzy czynnoci to:
pytanie o potwierdzenie (domylnie);
automatyczne uruchomienie zapytania;
nie uruchamianie zapytania i pozostawienie pustego arkusza.
61
Rysunek 4.7.
Macierz
ze szczegami
stron wybrano
przegldanie danych
produktw o duym
rozmiarze
Mechanizm ustawiania powyszych opcji jest wyjaniony w rozdziale 14.

Uwaga do wersji 3i
Jeeli w programie Discoverer 3i uytkownik nie zezwoli na uruchomienie zapytania,
program wywietla ostrzeenie, e dane dla arkusza nie zostay wykorzystane w zapytaniu. Uytkownik otrzyma nawet podpowied, jakiego polecenia uy, by uruchomi
zapytanie pniej.
STICKY FEATURE
Jeeli program Discoverer ma podpowiada wybrane ustawienia i jeli istnieje ju kilka
arkuszy, funkcja Sticky Feature zapamituje, ktry z nich by otwierany jako ostatni.
Jest on nazywany aktywnym arkuszem i wanie wybr tego arkusza jest podpowiadany. Podczas nawigacji po kadym z arkuszy s podpowiadane kolejne opcje. Jednak
jeeli ustawiono uruchamianie automatyczne arkuszy i jeli istnieje kilka arkuszy, Discoverer uruchomi ten ostatnio otwierany. Przy przechodzeniu przez kolejne arkusze program
Discoverer bdzie je uruchamia automatycznie.
Kreator skoroszytw, etap 2. Wybr danych

Nastpnym etapem tworzenia zapytania jest wybr danych. Po wybraniu sposobu wywietlania wynikw zapytania naley nacisn przycisk Next.
Spowoduje to przejcie do drugiego okna kreatora skoroszytw, pokazanego na rysunku 4.8.
Okno to posiada nastpujce trzy pola:
62
Rysunek 4.8.
Kreator skoroszytw,
etap 2.
foldery, elementy i obszary dziaania pod nagwkiem Available (Dostpne);
pole z nagwkiem Selected (Wybrane), do ktrego przenosi si wybrane elementy;
przycisk Find (Znajd) (tylko w wersji 3.1), oznaczony symbolem latarki.

Wybranie tego przycisku otwiera okno dialogowe Find.
Istnieje moliwo dokonywania wyboru z tych obszarw dziaania do ktrych dany

uytkownik ma dostp. Kademu obszarowi dziaania odpowiadaj foldery i elementy
wewntrz folderw, ktre wybiera si do utworzenia zapytania.
Wybr obszaru dziaania

Najpierw naley dokona wyboru obszaru dziaania z listy rozwijalnej. Jeeli interesujcy
obszar nie jest widoczny, naley nacisn symbol strzaki skierowanej w d i wybra
obszar z listy, tak jak to pokazano na poniszym rysunku.
STICKY FEATURE
Program Discoverer 3.1 zapamituje nazw obszaru dziaania, z ktrym ostatnio pracowano. Jeeli uytkownik cofnie si i utworzy nowy skoroszyt, Discoverer uzna t nazw
za domylny obszar dziaania Wersja 3i programu nie oferuje takiej funkcji.
Wybr folderu
Po wybraniu obszaru dziaania Discoverer wywietla list dostpnych folderw w wybranym obszarze, co pokazano na rysunku 4.9. Aby otworzy wybrany folder, naciska si
symbol plus znajdujcy si z lewej strony folderu. Kady folder zawiera list elementw,
tworzcych podstaw zapytania.
63
Rysunek 4.9.
Otwarte foldery
z elementami
Wybr elementu
Po wybraniu folderu mona przystpi do wyboru elementu (elementw) z folderu.
Mona to zrobi na dwa sposoby:
metod wska i nacinij. W tym celu naley wskaza wybrany element,

eby go podwietli a nastpnie wybra przycisk strzaki wyboru jak pokazano
na rysunku.
metod przecignij i upu. Naley wybra element a nastpnie przecign

go za pomoc myszy do pola Selected.
Jeeli naley wybra wiksz liczb elementw z danego folderu, mona tego dokona
przez przytrzymywanie przycisku CTRL i wybieranie kadego z danych elementw.
Przy wybieraniu zostaj one podwietlone. Po wybraniu wszystkich niezbdnych elementw mona nacisn strzak wyboru lub nacisn jeden z podwietlonych elementw
i przecign go wraz z innymi do pola wyboru, jak pokazano na rys 4.10.
W chwili wybrania elementu grna strzaka wyboru staje si aktywna. Jeeli w polu
Selected znajduje si jeden lub wicej elementw i podwietli si jeden z nich, wwczas
aktywuje si dolna strzaka wyboru. Dolna strzaka wyboru jest uywana do usuwania
niepotrzebnych elementw z pola Selected.
Wyszukiwanie elementw w wersji 3.1

Jeeli jest uywany program Discoverer 3.1 i jeli uytkownik nie jest pewien, czy okrelony element istnieje w wybranym obszarze dziaania, mona uy okna dialogowego
Find. Okno to pozwala na wyszukiwanie elementw w obszarze dziaania, generujc list
wszystkich elementw odpowiadajcych kryterium szukania.
64
Rysunek 4.10.
Elementy wybrane
do utworzenia
zapytania
W celu uycia okna dialogowego Find do wyszukania elementu naley wykona ponisze
czynnoci.
1. Najpierw wybiera si przycisk Find. Otworzy si okno dialogowe Find,
pokazane na poniszym rysunku.
Przycisk Find jest umieszczony z prawej strony listy wyboru obszaru dziaania. Przycisk
ten oznaczono ikon w ksztacie latarki.
2. Wpisuje si cz szukanej nazwy elementu.
3. Zaznacza si Match Whole Word (Znajd tylko cae wyrazy), jeeli uytkownik
chce otrzyma wyniki dokadne odpowiadajce wpisanemu cigowi znakw.

4. Zaznacza si Match Case (Uwzgldnij wielko liter), jeeli podczas
wyszukiwania naley uwzgldni wielko liter.

5. Naciska si przycisk Find. Discoverer przeszuka obszary dziaania i wywietli
list elementw pasujcych do podanego kryterium szukania. W sytuacji

pokazanej na poniszym rysunku program Discoverer mia odnale element
zawierajcy sowo cost (koszt). Jak wida, znaleziono Cost Price w folderze
Sales a drugi element Unit Cost w folderze Products.
65
6. Z listy odnalezionych elementw naley podwietli ten, ktrego uytkownik
ma zamiar uy.
7. Nastpnie naciska si przycisk Go To (Id do). Powoduje to, e Discoverer
zamyka okno Find i powraca do etapu drugiego kreatora skoroszytw.

Folder zawierajcy poszukiwany element zostanie automatycznie otwarty
a sam element zostanie podwietlony i bdzie gotowy do wybrania.
8. Jeeli Discoverer nie znajdzie adnego elementu odpowiadajcego kryterium
szukania, pojawi si ponisze okno dialogowe. Jak wida, program Discoverer

informuje, e szukanie nie odnioso skutku i zaproponuje ponowienie prby.
Aby przerwa szukanie, naley nacisn przycisk Cancel.
Autorzy uwaaj, e zdolno programu Discoverer do wyszukiwania elementw w obszarach dziaania jest wspania cech. Czste uywanie powyszego schematu jest godnym
zalecenia sposobem pracy, zwaszcza jeeli nie ma si pewnoci, czy dany element istnieje.
Uwaga do wersji 3i
Discoverer 3i nie posiada przycisku Find, wic powysze informacje dotycz programu
w wersji 3.1.
66
Typy elementw
Discoverer wykorzystuje ikony do prezentacji rnych typw danych i opcji wyboru.
Typy danych i opcje mog nalee do jednej z kategorii:
cigi znakw i oznaczenia dat;
wartoci liczbowe;
warunki predefiniowane.
Cigi znakw i oznaczenia dat ikona ta jest ogldana najczciej. Reprezentuje

dane bdce zarwno cigami znakw (nazwy, miasta, klientw itd.), jak i datami.
Jeeli z jej lewej strony wystpuje znak plus, oznacza to obecno opcji do ustawiania
ogranicze na dane. Nazywa si to list wartoci LOV (List of values).
Przykadowo, jeeli folder Customer (Klient) zawiera element o nazwie postcode (kod
pocztowy) i przy elemencie tym jest umieszczony znak plus, nacinicie tego symbolu
powoduje wywietlenie listy wystpujcych kodw pocztowych. Jeeli uytkownik jest
zainteresowany przegldaniem danych tylko dla wybranych kodw pocztowych, moe
wybra tylko te podane kody pocztowe a wic naoy ograniczenie.
Jeeli obok danego elementu nie wida znaku plus a uytkownik uwaa, e lista wartoci pozwoliaby na tworzenie zapyta w sposb bardziej wydajny, naley porozmawia
z administratorem programu Discoverer. Ma on moliwo utworzenia takiej listy.
Wartoci liczbowe dane reprezentowane przez tak ikon (jej wygld przypomina klawiatur numeryczn) s liczbami, przykadowo, mog oznacza koszt i cen
sprzeday. Po naciniciu symbolu plus obok ikony pojawia si co najmniej sze podelementw do wyboru. Jeeli wybr nie zostanie dokonany, zostan przyjte wartoci
domylne, zdefiniowane przez administratora ustawie. Najczciej domylnym wyborem
jest SUM (element domylny jest pogrubiony, co pokazano na rysunku 4.11).
Rysunek 4.11.
Elementy
numeryczne,
warto domylna
pogrubiona
67
Poniej przedstawiono list moliwych wartoci i ich opis. Nie wszystkie opcje i typy
danych bd zawsze widoczne, zaley to od tego, w jaki sposb administrator programu
Discoverer skonfigurowa list dostpnych elementw. Moliwe jest take otrzymanie
listy LOV w elementami numerycznymi. W przypadku pojawienia si takiej listy bdzie
ona umiejscowiona przed pozostaymi dostpnymi funkcjami.
SUM podaje sum wszystkich wartoci;
COUNT podaje liczb niepustych wartoci zwrconych po wykonaniu

zapytaniu;
MAX podaje maksymaln warto wyraenia;
MIN podaje minimaln warto wyraenia;
AVG oblicza redni arytmetyczn;
Detail (Szczeg) nie stosuje si go do wykonywania agregacji. Przykadowo,

jeeli wywietla si szczegow tabel prezentujc dane dotyczce wysyki
tej samej linii produktw przez kilka dni, mona wybra opcj Detail, jeeli
chce si przeznaczy jeden wiersz na wywietlenie danych o kadej wysyce.
Po wybraniu opcji SUM uytkownik zobaczy pojedynczy wiersz zawierajcy
zsumowane wartoci danych (wczajc w to numery wierszy).
Jeeli Czytelnik nie pamita, jak funkcj peni kady z elementw, moe po prostu
go wybra. Spowoduje to, e na pasku stanu kreatora skoroszytw pojawi si odpowiedni opis.
Predefiniowane warunki osoby znajce programy Microsoft Excel i Access

rozpoznaj t opcj jako ikon Filter by Item (Filtruj wedug elementu). W programie Discoverer peni ona podobn funkcj. Administrator programu Discoverer moe
ustawi predefiniowane warunki i doda je do obszaru dziaania
Przykadowo, mona sobie wyobrazi przedsibiorstwo, ktre nie udziela kredytu niektrym klientom. Potrzebny jest raport prezentujcy dane klientw, ktrzy posiadaj limit
kredytowy z uwzgldnieniem jego wysokoci. Naturalna staje si proba do administratora
programu Discoverer o utworzenie predefiniowanych warunkw na elemencie Credit
Limit. Warunki te mogyby umoliwi odfiltrowanie danych klientw z limitem kredytowym wikszym ni zero. Warunek pojawi si w folderze podobnie jak kady inny element
i moe by zidentyfikowany przez ikon Predefined Conditions (Predefiniowane warunki)
(filtr). Mona wybra warunki dla zapytania, aczkolwiek wcale nie trzeba tego robi.
Dziki moliwoci wyboru predefiniowanych warunkw nie trzeba tworzy swoich wasnych podczas przygotowywania zapyta. Predefiniowane warunki mog by zastosowane
lub wyczone w dowolnym momencie, co pokazano na rysunku 4.12. W rozdziale 11.
zostanie zaprezentowany opis uywania predefiniowanych warunkw i dodawania innych warunkw do zapyta.
Predefiniowane warunki tworzy administrator programu Discoverer. Tylko on moe je
modyfikowa. Jednake uytkownik moe wykorzysta dwa lub wicej warunkw dla
utworzenia warunku zoonego. Jeeli aden z predefiniowanych warunkw lub ich kombinacja nie spenia wymaga uytkownika, trzeba utworzy swj wasny warunek.
68
Rysunek 4.12.
Zapytanie z uyciem
predefiniowanych
warunkw
Wybr elementw do zapytania

Porzdek, w ktrym s wywietlane elementy w polu Selected jest ustalony przez:
folder, w ktrym znajduje si dany element;
sposb uporzdkowania elementw w folderze. Jeeli administrator programu

Discoverer posortowa foldery alfabetycznie, wwczas uporzdkowanie folderw
w polu Selected rwnie bdzie uwzgldniao t kolejno. Kolejno dokonywania
wyboru elementw pozostaje bez znaczenia.
Uwaga ta jest przeznaczona dla administratorw czytajcych ten podrozdzia. Uporzdkowanie folderw w kolejnoci najbardziej odpowiadajcej potrzebom uytkownikw
przyspieszy proces dokonywania wyboru. W podobny sposb mona uporzdkowa
elementy w folderze poprzez umieszczenie najczciej uywanych na szczycie listy.
Obydwa sposoby pomog uytkownikom dokonywa szybszego wyboru.
Bardzo przydatn funkcj jest to, e w momencie wyboru elementu aktywne pozostaj
tylko foldery powizane z wybranym elementem. Daje to wiedz dotyczc istniejcych
powiza i stanowi podpowied, jakich danych mona uy w zapytaniu. Jeeli jakie
foldery nie s dostpne, to pozostan oznaczone jako nieaktywne (za pomoc szarego
koloru). Zawsze mona jednak zobaczy ich zawarto poprzez naciniecie symbolu plus.
Administrator programu Discoverer moe ustawi uporzdkowanie folderw i elementw
w sposb najbardziej odpowiedni w danej sytuacji. Jeeli uytkownicy uwaaj, e dany
sposb uporzdkowania nie jest waciwy, powinni poprosi o wprowadzenie zmian.
Discoverer moe rozpoznawa istniejce powizania pomidzy folderami, natomiast

uytkownik powinien przejrze dokumentacj firmow i dowiedzie, ktre foldery s ze
sob poczone. Elementy powinny by wybierane z folderw w logicznej kolejnoci.
69
NOETIX
Podczas uywania oprogramowania Noetix Views, zaleca si korzystanie z Pomocy
przy dokonywaniu wyboru. Pomoc oferowana przez firm Noetix jest prawdopodobnie
jednym z najlepszych poradnikw dostpnych on-line. Nie tylko opisuje on foldery i zawarte w nich elementy ale take wskazuje, ktre foldery mog zosta poczone z wybranym folderem. Wicej informacji o uyciu Noetix Views zawiera dodatek B.

Organizowanie sposobu uporzdkowania wynikw
Kolejn czynnoci podczas tworzenia zapytania jest uporzdkowanie wynikw. Po
wybraniu danych do wywietlenia naley nacisn przycisk Next.
Spowoduje to przejcie do trzeciego okna kreatora skoroszytw, w ktrym mona definiowa porzdek wywietlania danych. Bez wzgldu na kolejno, w ktrej wybierano
poszczeglne elementy, program Discoverer wywietli je zawsze w kolejnoci zgodnej
z list z obszaru dziaania. W trzecim oknie kreatora, ktrego wygld pokazano na rysunku 4.13, s dostpne opcje, umoliwiajce wprowadzanie zmian w uporzdkowaniu
i dokonanie dwch innych wyborw.
Rysunek 4.13.
Kreator skoroszytw,
etap 3.
Moliwymi do wyboru opcjami s:

Show Page Items (Poka elementy strony);
Hide Duplicate Rows (Ukryj powtrzone wiersze).
Show Page Items

Zaznaczenie tego pola spowoduje przeczenie tabeli lub tabeli przestawnej w tabel ze szczegami stron lub tabel przestawn ze szczegami stron (w rozdziale 9. zamieszczono bardziej zoone przykady tabel i macierzy ze szczegami stron).
70
Hide Duplicate Rows

W zalenoci od wybranych danych moe si zdarzy, e wrd
wynikw zapytania znajd si dwa lub wicej identycznych wierszy. Naley zaznaczy
to pole, jeeli ma by wywietlony tylko jeden z nich.
Poniej zaprezentowano przykad raportu przedstawiajcego dane o produktach sprzedawanych przez Global Widgets dwudziestu trzem klientom w szesnastu krajach. Przyjto,
e jest potrzebny raport pokazujcy, w ktrych krajach znajduj si klienci. W tabeli City
znajduj si rekordy z danymi dla kadego miasta, w ktrym istniej klienci. Wybr samego
kodu kraju z tabeli City, bez zaznaczenia omawianego pola spowodowaby wywietlenie
listy 23 kodw krajw, niektrych z nich w kilku powtrzeniach.
Na rysunku 4.14 zaprezentowano omawian sytuacj. Warto zauway, e nazwa US
pojawia si 6 razy, natomiast BR i GB po dwa razy. Dla potrzeb omawianego przykadu
naley zapewni, by kod kadego kraju zosta pokazany tylko raz.
Rysunek 4.14.
Kody krajw
z powtrzeniami
Po zaznaczeniu pola Hide Duplicate Rows (Ukryj powielone wiersze) powtrnie wywietlona lista zawiera kod tylko 16 krajw, w ktrych wystpuj klienci. Patrzc na rysunek
4.15 atwo zauway, e US, BR i GB s wymienione tylko raz. Spenia to okrelone
wczeniej wymagania co do wywietlania oznacze krajw, w ktrych istniej klienci.
Nie zawsze naley ukrywa powtrzone wiersze. W rzeczywistoci niekiedy raport mgby
by niecisy, gdyby to wykona. Powielone wiersze niekiedy s wykorzystywane do
tworzenia bardziej zoonej prezentacji danych.
71
Rysunek 4.15.
Kody krajw
bez powtrze
Organizowanie uporzdkowania w kolumnie

W celu zmiany uporzdkowania w kolumnie wystarczy wskaza j za pomoc myszy
i przesun w podane miejsce. W przypadku wybrania duej liczby elementw do
zapytania, wszystkie mog nie by jednoczenie widoczne na ekranie. W takim przypadku
naley zacz od zlokalizowania elementu przeznaczonego do umieszczenia w kolumnie 1. i przesuniciu go, a nastpnie wykona te czynnoci dla pozostaych elementw.
Jeeli nie wida kolumny 1. na ekranie a trzeba przesun biec kolumn na to
miejsce, naley wskaza przesuwan kolumn, przytrzyma przycisk myszy i przecign element poza aktywny obszar okna (ktry wtedy ulegnie wyczyszczeniu). Nastpnie
naley przesun dany element do podanej pozycji i zwolni przycisk myszy. Sposb
ten jest prawidowy tylko dla programu Discoverer wydanie 3.1. W przypadku wersji 3i
trzeba przenie dany element jak najdalej, przewin ekran i przenie ten element
jeszcze raz.
Uwaga do wersji 3i
Mimo e w wydaniu 3.1 mona zmieni kolejno kolumn bezporednio w skoroszycie,
w wersji 3i nie mona tego zrobi. Wane jest natomiast, by zrobi to w czasie dziaania kreatora skoroszytw. W razie otwarcia skoroszytu i wyznaczenia kolumn do reorganizacji, trzeba edytowa arkusz w celu dokonania zmian.

Zawanie wynikw zgodnie z kryteriami
Nastpn czynnoci w tworzeniu zapytania jest zdefiniowanie warunkw. Po ustaleniu
wygldu tabeli naley nacisn przycisk Next.
Spowoduje to wywietlenie czwartego okna kreatora skoroszytw, pokazanego na rysunku 4.16. Okno to zawiera trzy pola:
72
Rysunek 4.16.
Kreator skoroszytw,
etap 4.
View Conditions for (Poka warunki dla) lista rozwijana, z ktrej mona wybra
odpowiednie warunki dla wszystkich elementw, elementw aktywnych lub tylko
okrelonych elementw;
Conditions (Warunki) lista rozwijana, pokazujca wszystkie warunki oparte

na wyborze dokonanym w polu omwionym powyej;
Description (Opis) pole wywietlajce opis warunku podwietlonego w polu

Conditions.
Omawiane okno kreatora zawiera take trzy nowe przyciski:

New (Nowy) przycisk uywany do tworzenia nowego warunku;
Edit/Show (Edytuj/Poka) przycisk przeczania pomidzy funkcj Edit

suc do modyfikowania pewnych warunkw a funkcj Show, waciw
dla predefiniowanych warunkw, ktrych nie mona modyfikowa lecz tylko
oglda w oknie Show Conditions (Poka warunki);
Delete (Usu) wykorzystywanie tego przycisku wymaga szczeglnej uwagi.

Powoduje on wykonanie czynnoci zgodnej ze swoj nazw, bez pytania
uytkownika o potwierdzenie.
Poka warunki dla

Z pola View Conditions for naley wybra jeden z elementw. Poniej opisane s moliwe opcje wyboru.

73
All Items (Wszystkie elementy) jest to wybr domylny i umoliwia pokazanie

wszystkich warunkw, zastosowanych w obrbie caego skoroszytu. Jeeli
w skoroszycie znajduje si wicej ni jeden arkusz, widoczne bd wszystkie
warunki, zarwno dla innych arkuszy, jak i biecego dla arkusza. Moe by
to mylce i mona przypadkowo usun warunek, mylc, e nie jest potrzebny.
W razie wybrania warunku, ktry dotyczy elementu niewykorzystywanego w biecym

arkuszu uytkownik otrzymuje komunikat o bdzie. Poniej pokazano okno komunikatu
dla programu Discoverer wydanie 3.1.
Natomiast w przypadku wersji 3i okno to wyglda nieco inaczej:
Active Only (Tylko aktywne) opcja ta pozwala na przegldanie tylko aktywnych

warunkw, uywanych w biecym arkuszu.
Jeeli w skoroszycie wystpuje wiele arkuszy i zawieraj one zupenie rne
zbiory elementw, by moe nawet z rnych obszarw dziaania, wykorzystanie
tej opcji moe by dobrym rozwizaniem. W niektrych przypadkach mona
w ten sposb zmniejszy szans pomylenia si, jednake naley uywa jej
z rozwag. By moe istnieje ju utworzony odpowiedni warunek ale dziki
uyciu opcji Active Only mona go nie zauway.
Specific Items (Okrelone elementy) program Discoverer zawiera list wszystkich

elementw w zapytaniu, niezalenie od tego, czy s na nie naoone warunki,
czy te nie. Naciskajc na symbol strzaki w d Discoverer nie tylko wywietli opcje
odnoszce si do powyszych, lecz take doczy wszystkie elementy w zapytaniu.
Mona wybra przegldanie warunkw na przykad dla jednego z nich.
Jeeli dla jednego elementu wystpuje wiele warunkw i zapytanie generuje
nieoczekiwane wyniki, prawdopodobnie dzieje si tak w wyniku zego
zdefiniowania warunku. Wybr ogldania warunkw tylko dla jednego
elementu pozwoli na odnalezienie miejsca wystpowania bdu.
74
Po zakoczeniu wykrywania bdw w warunkach naley przeczy widok z powrotem

na All Items lub Active Only. Jeeli zapisano zapytanie i zakoczono prac, przy ponownym uruchomieniu arkusza Discoverer ustawi domylny widok na All Items.
Warunki
Due pole w rodkowej czci okna, ktre pokazane na rysunku 4.17 zawiera warunki
(predefiniowane i wybrane przez uytkownika), wykorzystywane w skoroszycie. Jeeli
w danej sytuacji wystpuje wicej ni jeden warunek, Discoverer domylnie podwietli
pierwszy z nich.
Rysunek 4.17.
Kreator skoroszytw,
etap 4. okno
warunkw
STICKY FEATURE
Opcja Sticky Feature zapamituje ostatni wybrany warunek i podwietla go przy przejciu do czynnoci wybierania warunkw w kreatorze skoroszytw.
Opis
Szare pole poniej listy warunkw zawiera opis wyej wybranego warunku.
W polu tym Discoverer pokazuje opis podwietlonego warunku. Opcja ta moe by

wykorzystywana jako pomoc o byskawicznym czasie dostpu. Wiele warunkw ma
krtk i prost nazw i mona przejrze cao bez wykorzystywania pola Description.
Jednake niektre warunki s zoone i pole Description moe wywietla zdefiniowany
przez uytkownika lub administratora opis takiego warunku. Jeeli nie przewidziano
wywietlania opisu, Discoverer wywietli w polu sam warunek.
Czym s warunki?
Warunki s ograniczeniami, kryteriami lub filtrami nakadanymi na zapytanie. Wszystkie te
terminy mog by uywane zamiennie. Osoby korzystajce z innych programw, jak np.
Microsoft Access s przyzwyczajone do terminw kryterium i filtr przy tworzeniu zapyta.
75
W programie Discoverer 3.1 pojcie warunek zdefiniowano jako zbir kryteriw filtrujcych
dane prezentowane w arkuszu. Warunki umoliwiaj ograniczenie liczby prezentowanych
danych lub zwikszenie poziomu szczegowoci w arkuszu.
W programie Discoverer 3i pojcie warunek okrelono jako polecenie suce do odnalezienia okrelonych danych. Wczenie warunku filtruje dane, ktre nie speniaj zadanego
warunku i umoliwia wywietlanie jedynie tych danych, ktre uytkownik chce oglda.
Jak wida, firma Oracle podaje rnice si definicje pojcia warunek w zapytaniu.
Autorzy uwaaj, e definicja z wersji 3i jest dokadniejsza i atwiejsza do zrozumienia
dla osb zaznajomionych z narzdziami do tworzenia zapyta.
Ponisze trzy przykady ilustruj koncepcj warunkw stosowanych w zapytaniu.
1. Wiadomo, e w drugim kwartale podatkowym sprzeda osiga zawsze lepsze
wyniki i w zwizku z tym zachodzi potrzeba przeanalizowania danych

sprzeday z tego kwartau, aby przygotowa prezentacj dla akcjonariuszy.
Mona zdefiniowa warunek, ktry pozwoli na zwrcenie tylko wynikw
dla kwartau drugiego przez odfiltrowanie pozostaych. Warunek =
spenia wymagania tego przykadu.
2. Dane przedsibiorstwo ma w kadym okrgu jednego sprzedawc i nagradza
dodatkowym wyjazdem wypoczynkowym te osoby, ktre wygeneruj zysk

ze sprzeday wikszy ni 10 milionw. Przez ustawienie warunku raportujcego
przychody ze sprzeday w okrgu przekraczajce 10 milionw mona bardzo
szybko powiedzie, kto otrzyma pokrycie kosztw wycieczki dla dwch osb
na Bahamy. Warunek
> spenia wymagania dla zapytania.
3. Naley utworzy raport analizujcy granic pomidzy sprzeda a kosztami.
Aby wykona go poprawnie, naley wyczy z zapytania koszty zerowe.

Ustawienie warunku <> pozwoli na otrzymanie danych wynikw.
Nic nie ogranicza uytkownika w liczbie moliwych do utworzenia warunkw. Jednake
wystpuje zwizek pomidzy dodawaniem ogranicze a wydajnoci zapytania. W modelowej sytuacji naley zmierza do nakadania warunkw na elementy poindeksowane.
W ten sposb zwiksza si wydajno zapytania. Naoenie warunkw na elementy niepoindeksowane moe negatywnie wpyn na wydajno wykonywania tego zapytania.
Im wicej zostanie naoonych niepoindeksowanych warunkw, tym duej bdzie si
wykonywao takie zapytanie. W zwizku z tym warto sprawdzi bd u administratora programu Discoverer, bd przegldajc dokumentacj systemow, ktre elementy
s poindeksowane.
NOETIX
W razie stosowania Noetix Views warto przejrze plik pomocy. W tym celu mona otworzy folder zawierajcy element, na ktry chce si naoy warunek i sprawdzi, czy
nazwa tego elementu rozpoczyna si od cigu znakw . Noetix uywa tego prefiksu do
oznaczenia poindeksowanych elementw. Zaleca si, by jeeli to tylko moliwe, nakada ograniczenia na takie elementy.
76
Przyciski New, Edit i Show

Przyciski te otwieraj trzy okna, ktre mimo podobnego wygldu rni si funkcjonalnie.
Jedyn widoczn rnic pomidzy tymi oknami jest pasek tytuu.
New (Nowy) przycisk uywany do otwierania okna New Condition (Nowy warunek).
Okno to pokazano na rysunku 4.18. Suy ono do tworzenia warunku dla zapytania.
Rysunek 4.18.
Okno New Condition
Edit (Edycja) przycisk uywany do otwierania okna Edit. Przycisk ten jest
widoczny tylko po wybraniu warunku, ktry mona edytowa. Przykadem takiego
warunku s te zdefiniowane przez uytkownika lub ograniczenie, ktre naoono
podczas wykonywania czynnoci w etapie 2. kreatora skoroszytw.
Show (Poka) przycisk uywany do otwierania okna Show. Przycisk ten

jest widoczny tylko po wybraniu warunku, ktrego nie mona edytowa.
Predefiniowane warunki nie mog by edytowane ale mona zobaczy, w jaki
sposb warunek zosta utworzony.
Okna te zostan opisane bardziej szczegowo w rozdziale 7., podobnie jak sposb tworzenia przydatnych i sensownych warunkw.
Zapytania ze Strefy Zmroku

i sposoby unikania tworzenia takich zapyta
Termin zapytanie ze Strefy Zmroku zosta po raz pierwszy usyszany przez Autorw
od instruktora Oracle podczas jednego z kursw dotyczcych hurtowni danych. Oddaje
on idealnie charakter zapyta, ktrych tworzenia powinien unika uytkownik.
Najprociej mwic, jest to zapytanie, ktre nigdy lub prawie nigdy nie generuje
wyniku. Raz uruchomione wykonuje si przez zdecydowanie zbyt dugi czas. Wydaje
si, e zostao przesane do jakiej dziwnej bazy danych, z ktrej nic nie wraca.
Czytelnik, ktry posiada ju dostpne wszystkie dane przedsibiorstwa, wyposaony
w wieo odkryte moliwoci programu Discoverer i gotowy na tworzenie najdziwniejszych zapyta, powinien zapozna si z poniszym przykadem.
77
Mona sobie wyobrazi pracownika przedsibiorstwa produkujcego widgety. Aktualnie

wyprodukowano 10 000 tych przedmiotw. Spis kosztw materiau okrela, z jakich
podzespow skada si widget i podaje miesiczny koszt wykonania kadego z tych
podzespow. Zamy wic, e kady widget skada si z 50 podzespow i e dana
firma jest cakiem spora posiada 20 fabryk porozmieszczanych na caym wiecie.
W takim razie miesiczny koszt bdzie wynosi 10 milionw (10000 x 50 x 20) dla rnych podzespow.
Gdyby kto przeprowadzi prb zbudowania zapytania sucego do analizy biecych
kosztw, zapewne nie chciaby przy pierwszym uruchomieniu przechodzi przez wszystkie
rekordy. Dla dalszego utrudnienia sprawy mona sobie wyobrazi prb porwnania biecego kosztu miesicznego z kosztami z poprzedniego roku. Zapytanie takie porwnywaoby biece 10 milionw ze 110 milionami z poprzednich 11 miesicy. Przykad moe
wydawa si wyolbrzymiony ale w rzeczywistoci wcale nie jest przesadzony. Przedsibiorstw takich s tysice, niektre z nich s nawet jeszcze wiksze i bardziej zoone.
Omawiane, przykadowe zapytanie, ktre analizuje 10 milionw rekordw, w zalenoci od klasy posiadanego sprztu moe wygenerowa wynik w cigu czterech lub piciu
godzin. W rzeczywistoci administrator programu Discoverer prawdopodobnie ustali
maksymalny limit czasu, ktry pozwoli na uruchomienie zapytania ale zapytanie to przekroczy wyznaczony limit czasu i nie zwrci oczekiwanych wynikw. Trzeba wic znale
sposb na zmniejszenie czasu potrzebnego na wykonanie zapytania.
Istnieje wiele sposobw na skrcenie czasu wykonywania zapytania, ktre mona wykorzysta podczas jego budowy. Poniej przedstawiono pi z nich:
uycie tematycznych hurtowni danych i tabel zbiorczych;
dodanie ogranicze w celu zapobieenia tworzeniu dugo wykonujcych si

zapyta;
dodanie porzdku sortowania po ustaleniu wynikw zapytania;
tworzenie podsumowa i czciowych podsumowa na podzbiorze danych;
dodawanie wyrae w trakcie wykonywania zapytania.
Pierwsze dwa sposoby zostan opisane w tym rozdziale, kolejne trzy zostan przedstawione w rozdziale 5.
Nie naley traktowa powyszej listy jako schematu dziaania. Dziki wykonaniu powyszych czynnoci Czytelnik powinien by w stanie efektywniej zarzdza wybieraniem
duej liczby danych bez tworzenia takich dugo wykonujcych si zapyta.
Wykorzystanie tematycznych hurtowni danych i tabel zbiorczych

Tematyczne hurtownie danych i tabele zbiorcze mog znaczco skrci czas potrzebny
na utworzenie raportu operujcego na duej liczbie danych. Dlatego te w razie tworzenia
zapytania, ktre wymaga zwrcenia duej liczby danych, warto skonsultowa si z administratorem programu Discoverer i dowiedzie si, czy istniej jakie tematyczne hurtownie danych. Jak wspomniano wczeniej, tematyczna hurtownia danych jest po prostu
tabel utworzon specjalnie dla potrzeb raportowania, ze specjalnie zaoonymi indeksami.
78
Tabela zbiorcza moe zosta zbudowana przez administratora programu Discoverer. Jeeli
tylko wystpuj tego typu obiekty, Discoverer analizuje zapytanie i jeli wszystkie elementy
znajduj si w tabeli zbiorczej, przekierowuje zapytanie, tak aby umoliwi korzystanie
wanie z tej tabeli.
W sytuacji, gdy nie mona samemu skierowa zapytania do tabeli zbiorczej, podczas
dyskusji o wymaganiach z administratorem programu Discoverer mona odkry, e taka
tabela istnieje. Jeeli tak jest, warto rozway wprowadzenie poprawek do listy wymaga,
tak by wczy tylko te elementy, ktre s zawarte w tabeli zbiorczej.
Jeeli tematyczna hurtownia danych lub tabela zbiorcza nie istniej, mona przedyskutowa
swoje wymagania z uytkownikiem uprzywilejowanym lub z administratorem programu
Discoverer. Osoby te mog pomc w rozpoczciu procesu tworzenia jednego z tych obiektw. Nie naley dopuszcza do siebie myli, e utworzenie jakiego zapytania jest zbyt trudne. Zawsze istnieje jakie wyjcie i naley korzysta ze wszystkich dostpnych zasobw.
Nakadanie ogranicze w celu uniemoliwienia

tworzenia dugo wykonujcych si zapyta
Aby nauczy si tworzenia prawidowych zapyta, przede wszystkim naley opanowa
sztuk nakadania ogranicze. Discoverer wykorzystuje te ograniczenia. Warto porozmawia z administratorem programu Discoverer i prawdopodobnie z DBA, by dowiedzie si jak najwicej o naturze wykorzystywanych danych.
Naley wiedzie, ktre tabele zawieraj du liczb elementw i jakie wartoci znajduj
si w obrbie gwnych indeksw, co pozwoli na dopasowanie odpowiednich warunkw.
Bardzo due tabele powinny by ograniczone na elementach poindeksowanych. Jeeli
przystpuje si do tworzenia warunkw na niepoindeksowanych elementach, trudno wtedy
jest oceni czas potrzebny na wykonanie zapytania, poniewa system bdzie wci szuka
wszystkich elementw w kolejnoci, by sprawdzi, czy kady z nich spenia zadany warunek.
W omawianej, przykadowej sytuacji przy 10 milionach aktualnych rekordw dotyczcych
kosztw trzeba sprawdzi, jakiego kodu uywa system do zdefiniowania biecych kosztw miesica (Oracle nazywa koszt biecy kosztem zamroonym i zazwyczaj nadaje
mu kod o wartoci 1). Zredukuje to przynajmniej liczb przeszukiwanych elementw do
10 milionw rekordw.
Nakadanie ogranicze tymczasowych

w celu szybkiego otrzymania wstpnych wynikw
Czytelnik, ktry spdzi troch czasu poznajc dane obecne w systemie, jest wiadom,
e przeszukiwanie niektrych tabel zabiera mnstwo czasu. Dowiadczenie powizane
ze zdrowym rozsdkiem wskae najlepsze sposoby zmniejszenia czasu otrzymania pewnych wstpnych wynikw. Nie warto czeka przez kilka godzin, aby zobaczy uporzdkowanie kolumn albo z powodu zapomnienia o czym, albo z powodu doczenia do
zapytania niepotrzebnych elementw.
Nakadanie ogranicze tymczasowych w celu otrzymania wstpnych wynikw jest cenn
moliwoci i moe przynie korzyci przy szybkim budowaniu zapyta.
79
Wracajc do opisywanego, przykadowego zapytania: ustalono ju warto kodu miesica

ale wci oznacza to zapytanie wykonywane na 10 milionach rekordw. Nawet jeli taki
wynik moe by faktycznie tym, co trzeba uzyska raportem o takiej wielkoci, jednak
podczas tworzenia zapytania lepiej nie posugiwa si tak liczb danych. Naley wic
poszuka sposobw na ograniczenie liczby sprawdzanych elementw. Mona tego dokona przez: 1) ograniczenie zapytania do dziaania tylko na danych dotyczcych jednego
oddziau fabryki (redukujc zapytanie do 500000 elementw) i 2) dalsze ograniczenie
przez wybr tylko 10 produktw (redukujc liczb do rozsdnych 500 elementw). Zapytanie takie wykonuje si bardzo szybko i bdzie mona skoncentrowa si na zdefiniowaniu kryteriw sortowania, podsumowa, czciowych podsumowa i rodzaju formatowania danych wyjciowych.
Przegldanie wynikw
Chocia kreator skoroszytw posiada wicej moliwoci, Autorzy uwaaj, e najlepiej
bdzie kontynuowa nauk zamykajc kreatora i uruchamiajc utworzone zapytanie.
Nie ma powodw do zmartwienia pozostae etapy kreatora bd wci dostpne po
wykonaniu zapytania. Istnieje konkretny powd takiego postpowania. Zdaniem Autorw osoby bdce nowicjuszami w tworzeniu zapyta powinny rozpoczyna prac od
tworzenia prostych zapyta i rozbudowywa je krok po kroku. Jeeli Czytelnik bdzie
teraz kontynuowa rozpoznawanie moliwoci kreatora, moe okaza si, e utworzone
zapytanie nie zwraca adnych lub zbyt wiele danych lub e zapytanie przekroczyo limit
czasu w systemie. Lepszym sposobem nauki jest zbudowanie zapytania o podstawowym
stopniu zoonoci, obserwacja prostych danych a dopiero potem rozpoczcie dalszej nauki.
Aby obejrze wynik zapytania, naley nacisn przycisk Finish. Discoverer zamknie
kreatora skoroszytw, uruchomi zapytanie i wywietli wyniki. Rysunek 4.19 pokazuje
wynik typowego zapytania.
Rysunek 4.19.
Proste zapytanie
80
Sprawdzanie wynikw zapytania w programie Discoverer 3.1

Przegldajc wyniki zapytania uruchomionego w programie Discoverer 3.1 Czytelnik
moe zechcie sprawdzi, czy wyszukane zostay okrelone dane. Mona to zrobi
w dugi i mudny sposb, przewijajc przy pomocy myszy strony z wynikami dopki
nie znajdzie szukanej informacji. W programie Discoverer 3.1 najszybszym sposobem
sprawdzenia, czy dana zostaa wyszukana, jest uycie polecenia Find.
W celu sprawdzenia, czy dany element zosta zwrcony w wyniku dziaania zapytania,
mona skorzysta z poniszych wskazwek.
1. Majc wyniki zapytania widoczne na ekranie, z paska menu naley wybra
Edit/Find (Edycja/Znajd). Discoverer otworzy ponisze okno dialogowe:
2. W polu zatytuowanym Find Text that (Znajd tekst, ktry) trzeba uy listy
rozwijanej i wybra typ poszukiwania. Dostpne typy to: Exactly Matches

(Jest identyczny), Contains (Zawiera), Begins With (Zaczyna si od), Ends With
(Koczy si na) i Is NULL (Jest NULL1). Domylnie wybranym typem jest
Contains.
3. W polu zatytuowanym Look In (Szukaj w) naley uy listy rozwijanej
do wskazania, czy program Discoverer powinien szuka danych w danych

i nagwkach, czy tylko w danych.
4. W polu Search Text (Szukaj tekstu) naley wpisa poszukiwany cig znakw.
5. Naley zaznaczy pole Match Case (Uwzgldnij wielko liter), jeeli program
Discoverer ma odszuka wyniki odpowiadajce wielkoci liter szukanemu

tekstowi wpisanemu w punkcie 4.
Jeeli istnieje pewno, e dany element moe wystpowa tylko w takiej pisowni, jak
podano, zaznaczenie pola Match Case (Uwzgldnij wielko liter) zwikszy wydajno
i przyspieszy szukanie.
6. Nastpnie naciska si przycisk Find Next (Znajd nastpny). Program Discoverer
rozpocznie szukanie podanego elementu.

7. Jeeli element zostanie znaleziony, Discoverer wywietli w tle pierwszy rzd
zawierajcy element. Na poniszym rysunku wida, jak Discoverer znalaz

w wynikach warto 1277.
8. Teraz mona powtrzy czynnoci z punktw 6. i 7. tyle razy ile trzeba,
przegldajc wszystkie rzdy z elementami odpowiadajcymi kryterium szukania.

1
Element NULL to element pusty, niezawierajcy adnej wartoci przyp. tum.
81
9. Jeeli poszukiwany element nie zostanie znaleziony w obrbie wynikw
lub jeli nie ma ju wicej elementw speniajcych kryteria szukania,

program Discoverer wywietli ponisze okno z komunikatem o bdzie.
Zaleca si powicenie pewnej iloci czasu na nauk powyszego schematu. Umiejtno efektywnego korzystania z funkcji wyszukiwania w programie Discoverer pozwoli
na zaoszczdzenie sporo czasu przy sprawdzaniu wynikw zapytania.
Uwaga do wersji 3i
Niestety wersja Oracle Discoverer 3i nie posiada powyszej funkcjonalnoci. W wersji 3i
programu Discoverer jedyn metod sprawdzenia, czy element wystpi, jest rczne
przewijanie wynikw. Jeeli w wyniku otrzymano setki stron, zabierze to troch czasu.
Zapisywanie zapytania
Komputery nigdy si nie zawieszaj, nieprawda? Jedn z dziwnych opinii o komputerach
jest wraenie, jak gdyby miay one swoj wasn osobowo. Wiedz, kiedy uytkownik
jest zajty, wiedz, kiedy na ekranie znajduje si jeszcze niezapisany, wany dokument
lub zapytanie i wiedz, kiedy uytkownik podejmuje ryzyko nie zapisujc swojej pracy.
Oczywicie, jeeli Czytelnik zapisuje wyniki swojej pracy regularnie, atwo zgadn, e
system bdzie pracowa w niezawodny sposb. Wystarczy jednak wstrzyma si z zachowywaniem efektw swojej pracy i zobaczy, co si bdzie dziao. Jaki zoliwy duszek
wewntrz systemu postanowi da swojemu uytkownikowi nauczk, zawiesi system
i wszystko zostanie utracone. Autorzy nie wiedz, ktry ukad scalony na pycie gwnej
zosta zaprogramowany w tym celu, bo gdyby to wiedzieli, nie byoby potrzeby tworzenia
niniejszego podrozdziau.
82
Prawd jest e systemy komputerowe zawieszaj si, e poczenia sieciowe zawodz

w najbardziej niezrcznych momentach a baterie w laptopach rozadowuj si. To, co Autorzy chc wpoi Czytelnikowi, to nawyk regularnego zapisywania wynikw swojej pracy.
Take w tej chwili, przed zrobieniem czegokolwiek, naley zapisa utworzone zapytanie.
Nie warto robi przerwy na kaw, na podziwianie wyniku swojego pierwszego zapytania,
nie warto ryzykowa! Nie ma nic bardziej frustrujcego ni utworzenie wspaniaego zapytania i utracenie go zanim zostanie zapisane. I jak to si dzieje, e przy drugiej prbie
otrzymania takich samych wynikw jest niemoliwe? Tego Autorzy nie wiedz ale jasnym
jest, e po zapisaniu podstawowego zapytania mona je udoskonala przez formatowanie,
dodanie kolejnoci uporzdkowania, wyrae, sum porednich itp. Mona te uywa go
do tworzenia bardziej zoonych zapyta.
Program Discoverer zapisuje zapytanie, elementy, wygld i ukad formatowania razem
z wyraeniami czy te naoonymi warunkami. Nie zapisuje natomiast wynikw zapytania. Problematyka ta zostanie omwiona w rozdziale 8.
Jest pi sposobw, aby w programie Discoverer zapisa utworzone zapytanie:

nacinicie kombinacji przyciskw CTRL+S;
kliknicie ikony Save (Zapisz), znajdujcej si na pasku narzdzi;
wybranie opcjci Save (Zapisz) z menu File (Plik);
wybranie opcji Save As (Zapisz jako) z menu File (Plik);
wybranie opcji Close (Zamknij) z menu File (Plik).
Jeeli zostanie wybrana ostatnia moliwo, program Discoverer wywietli komunikat

Save changes to Workbook1? (Zachowa zmiany w Workbook1?) i umoliwi wybr
z pomidzy nastpujcych trzech opcji:
Yes (Tak) wywietli okno dialogowe Save patrz rysunek 4.20;
No (Nie) zamyka skoroszyt bez zapisywania zmian;
Cancel (Anuluj) koczy dialog i powraca do skoroszytu bez zapisywania go.
Niezalenie od sposobu, w jaki uytkownik zechce zapisa zapytanie, Discoverer 3.1

wywietli okno dialogowe Save Workbook (Zapisywanie skoroszytu), pokazane na rysunku 4.20.
Uwaga do wersji 3i
Ze wzgldu na prac w sieci program Discoverer 3i nie moe zapewni opcji zapisywania w komputerze lokalnym (My Computer Mj komputer). Dlatego te uytkownik
nie jest pytany, gdzie chce zapisa skoroszyt. Discoverer 3i od razu otwiera okno dialogowe bazy danych.
83
Rysunek 4.20.
Okno Save Workbook
Program Discoverer wywietla zapytanie Where Do You Want To Save This Workbook?
(Gdzie zapisa skoroszyt?) i daje do wyboru dwie nastpujce opcje:
W moim komputerze pozwala to na zapis skoroszytu w lokalnym komputerze,

stacji dyskw lub koncie na serwerze sieciowym. W razie tworzenia zapytania
po raz pierwszy Autorzy polecaj wybr tej opcji.
W bazie danych pozwala to na zapis skoroszytu na serwerze bazy danych.

Do bazy danych naley zapisywa tylko w peni skoczone i dziaajce zapytania.
Mj komputer
Wybr tej opcji pozwala na zapisanie skoroszytu zarwno na dysk twardy, jak i stacj
dyskw lub konto sieciowe i domylnie nadaje ona plikowi ze skoroszytem rozszerzenie
DIS. Jeeli uytkownik zamierza zapisywa skoroszyty zarwno na dysku twardym, jak
i koncie sieciowym, Autorzy zalecaj utworzenie specjalnego obszaru, w ktrym mona
bdzie je bezpiecznie zapisa. W ten sposb mona zachowa wszystkie swoje zapytania,
skatalogowa je i zorganizowa w foldery.
Po wybraniu opcji zapisu skoroszytu naley nacisn przycisk Save.
Discoverer otworzy teraz okno dialogowe Save As, pokazane na rysunku 4.21.
Rysunek 4.21.
Okno dialogowe
Save As
Jeeli Czytelnik pracuje na serwerze terminali, powinien pamita, e widoczny dysk

twardy nie znajduje si w komputerze lokalnym ale na serwerze. Wikszo przedsibiorstw przeznacza na serwerze folder lub foldery do zapisu dla uytkownikw. Naley
upewni si, e pliki s zawsze zapisywane w przydzielonym obszarze. Jeeli uytkownik
zechce obejrze wyniki swojej pracy po wylogowaniu si z serwera terminali, moe
skopiowa je przed zakoczeniem sesji na dysk twardy swojego komputera lub na
swoje konto sieciowe.
84
Okno to udostpnia cztery gwne obszary:

Save In (Zapisz w);
Available Workbooks (Dostpne skoroszyty);
File name (Nazwa pliku);
Save as type (Zapisz jako typ).
Save In w obszarze tym jest wywietlony biecy folder, w ktrym bd zapisywane

skoroszyty. Jeeli uytkownik nie chce zapisa skoroszytu w tym folderze, moe zmieni
go na inny lub utworzy inny folder poprzez kliknicie ikony New Folder (Utwrz nowy
folder).
Available Workbooks w tym obszarze s wywietlone wszystkie zapisane skoroszyty,
znajdujce si w wybranym folderze.
File name w tym obszarze mona wpisa czyteln nazw pliku dla skoroszytu. Domylnie Discoverer nazwie zapisywane zapytanie Workbook1.DIS.
Autorzy nie zalecaj zapisywania skoroszytu z uyciem domylnej nazwy. Zamiast tego
naley nadawa zapytaniom czyteln nazw (patrz ponisza sekcja).
Save as type obszar ten pozwala na zmian format pliku, w ktrym jest zapisywane
zapytanie. Domylnie Discoverer nadaje skoroszytowi rozszerzenie DIS i zapisuje go jako
skoroszyt Oracle Discoverer. Jeeli uytkownik nie chce zapisywa zapytania o takim
rozszerzeniu, powinien nacisn strzak skierowan w d i wybra pozycj All Files (*.*)
Wszystkie pliki (*.*).Teraz mona zapisa zapytanie z wykorzystaniem wybranego
rozszerzenia. Jednake plik nadal bdzie stanowi skoroszyt Oracle Discoverer i tylko
w taki sposb moe by uywany.
Autorzy nie zalecaj zapisywania skoroszytw o rozszerzeniu pliku innym ni domylne.
Jeeli Czytelnik zdecyduje si zapisa skoroszyty uywajc innych rozszerze, moe
napotka trudnoci w pniejszym ich lokalizowaniu i zarzdzaniu skoroszytami.
Po nadaniu nazwy zapytaniu naley nacisn przycisk Save. Zapytanie jest teraz bezpieczne i nawet jeeli system si zawiesi, nie zrobi to adnej rnicy.
Baza danych
Po wybraniu tej opcji skoroszyt zostanie zapisany na odpowiednim koncie programu
Discoverer na serwerze bazy danych. Naley zwrci uwag, by nie marnowa miejsca
na serwerze i zapisywa tylko w peni dziaajce, robocze wersje skoroszytw.
Po wybraniu opcji zapisu do bazy danych naley nacisn przycisk Save.
Discoverer otworzy teraz okno dialogowe Save Workbook to Database (Zapisywanie
skoroszytw w bazie danych), pokazane na rysunku 4.22.
85
Rysunek 4.22.
Okno dialogowe
Save Workbook
to Database
Okno to skada si z piciu elementw:

Available workbooks (Dostpne skoroszyty);
Name (Nazwa);
Save (Zapisz);
Cancel (Anuluj);
Help (Pomoc).
Available workbooks w tym obszarze znajduj si wszystkie dostpne skoroszyty,

ktre s zapisane w danym koncie w bazie danych.
Name (New Name Nowa nazwa w wersji 3i) w obszarze tym mona wpisa czyteln
nazw dla skoroszytu.
Save nacinicie Save pozwala na zachowanie skoroszytu. Jeeli uytkownik zechce
zapisa go uywajc nazwy ju istniejcego skoroszytu, Discoverer wywietla okno
z ostrzeeniem, e nazwa taka ju istnieje i z zapytaniem, czy naley napisa plik (rysunek 4.23).
Rysunek 4.23.
Okno dialogowe
ostrzeenia przy
zapisie
Do wyboru s nastpujce trzy opcje:

Yes nadpisuje plik;
No koczy wywietlanie okna ostrzeenia i pozwala na wpisanie nowej

nazwy dla skoroszytu;
Cancel take koczy wywietlanie okna ostrzeenia i pozwala na wpisanie

nowej nazwy dla skoroszytu;
86
Cancel nacinicie tego przycisku anuluje zapisywanie i umoliwia powrt do wynikw zapytania;
Help nacinicie tego przycisku powoduje wywoanie ekranu pomocy programu
Discoverer.
Jeli w przypadku pracy z programem Discoverer w wersji 3.1 nie wida opcji zapisu
do bazy danych, jest to spowodowane tym, e administrator zablokowa t moliwo.
Jeeli uytkownik uwaa, e jest ona mu potrzebna, powinien porozmawia na ten temat
z administratorem.
Uwaga do wersji 3i
Jeeli administrator programu Discoverer zablokowa moliwo zapisu do bazy danych,
uytkownik znajduje si w fatalnej sytuacji. Jeeli nie mona zapisywa wynikw swojej
pracy w komputerze lokalnym (My Computer) a zapis do bazy danych jest take zabroniony, nie mona nigdzie zachowywa utworzonych zapyta. By moe warto porozmawia z administratorem programu Discoverer i skoni go do wczenia moliwoci zapisu
utworzonych skoroszytw do bazy danych. Moe jednak istnie powd, dla ktrego niektrzy uytkownicy nie mog zapisywa utworzonych zapyta przez sie. By moe s
to nowicjusze w obsudze programu Discoverer lub by moe przedsibiorstwo zastrzego prawo tworzenia zapyta dla zespou wewntrznego. W takich przypadkach uytkownik moe jedynie uruchamia zapytania ale nie moe ich tworzy.
Jeeli Czytelnik pracuje w programie Discoverer 3i i utworzy nowe zapytanie lecz administrator programu Discoverer zablokowa moliwo zapisu do bazy danych, powysza
uwaga wyjania, dlaczego nie bdzie w stanie zapisa zapyta. Kada prba zapisu zapytania bdzie powodowaa wywietlenie komunikatu o niewystarczajcych uprawnieniach.
Nadawanie zapytaniom zrozumiaych nazw

Tak jak w przypadku wszystkich plikw zapisywanych w komputerze a zwaszcza w komputerze w sieci, naley nabra dobrego nawyku nadawania skoroszytom i arkuszom programu Discoverer zrozumiaych nazw. Nie ma nic bardziej frustrujcego od bazy danych
penej nic nieznaczcych nazw, w przypadku gdy poszukuje si pliku, ktry umoliwi
wygenerowanie raportu o kluczowym znaczeniu.
Naley unika nazywania zapyta w stylu pierwsze zapytanie Boba, testowe zapytanie
Boba czy Moje zapytanie. Zwikszy to tylko frustracje twrcy zapytania i jego wsppracownikw. Naley opisa, do czego odnosi si zapytanie, na przykad sprzeda w Q2
z podziaem na regiony w roku 2000 lub Mara brutto dla produktw luty 2000. Nazwy
te mwi dokadnie, jakie zadanie peni dane zapytanie i nie ka odgadywa intencji
jego twrcy. Pomaga to take w unikaniu zapisywania zapyta, ktre nie s uywane
(skoro nazwa nie mwi, do czego suy dane zapytanie, mona je skasowa). Autorzy
widzieli te same zapytania wielokrotnie zduplikowane, poniewa nie nadano im zrozumiaych nazw i z tego powodu nie byy ponownie uywane lecz tworzone od nowa.
Czas uywania nazw omioliterowych, zgodnych z konwencj systemu DOS ju dawno
przemin. Pozwala to na nadawanie opisowych, zrozumiaych nazw swoim plikom!
87
Podsumowanie
W niniejszym rozdziale Czytelnik pozna prosty schemat, umoliwiajcy tworzenie nowych zapyta. Wyjaniono, ze w programie Discoverer 3.1 kreator skoroszytw skada
si z szeciu etapw, podczas gdy w wersji 3i z dziewiciu.
Podajc przez pierwsze cztery kroki kreatora skoroszytw Czytelnik dowiedzia si,
jak tworzy zapytanie i unika tworzenia zapyta o zbyt dugim czasie wykonywania
si. Przedstawiono take metody przegldania wynikw i zapisywania efektw swojej
pracy. Dla pocztkujcego uytkownika programu Discoverer jest to dobra metoda nauki
i powinna by wykorzystywana do czasu nabrania dowiadczenia w tworzeniu zapyta.
W rzeczywistoci nawet wytrawni uytkownicy przyjmuj t drog i rzadko korzystaj
z pozostaych moliwoci kreatora przed obejrzeniem wstpnych wynikw.
Autorzy byliby jednak niedokadni, gdyby nie wyjanili pozostaych etapw kreatora
skoroszytw. Zostan opisane w nastpnym rozdziale.

Oracle Discoverer

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Oracle Discoverer

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

IDZ DO

Oracle Discoverer to potne narzdzie suce do zadawania zapyta ad hoc i analizy

Rozpoczcie pracy z programem Discoverer ..........................15

Rozdzia 1. Przegld programu Discoverer................................................................17

Rozdzia 2. Uytkownicy i bazy danych.....................................................................29

Rozdzia 3. Rozpoczcie pracy z programem Discoverer............................................41

Rozdzia 4. Kreator skoroszytw: najwaniejsze etapy ..............................................53

Rozdzia 5. Kreator skoroszytw: etapy dodatkowe ..................................................89

Edycja zapytania .................................................................129

Rozdzia 6. Formatowanie wynikw........................................................................131

Rozdzia 7. Wykorzystanie wykresw do prezentacji danych ...................................165

Rozdzia 8. Przeksztacenie wynikw zapytania programu Discoverer w raport.........185

Rozdzia 9. Discoverer a analiza danych.................................................................201

Cz III Zaawansowane funkcje programu Discoverer......................233

Rozdzia 11. Tworzenie wydajnych warunkw ...........................................................259

Rozdzia 12. Modyfikacje parametrw, oblicze, sortowania i wartoci procentowych....303

Rozdzia 13. Zarzdzanie zapytaniami ......................................................................329

Rozdzia 14. Ustawienia wasne uytkownika, pasek narzdzi

Kreator skoroszytw (Workbook Wizard)

wybr sposobu wywietlania wyniku zapytania;

wybr potrzebnych elementw;

Cz I Rozpoczcie pracy z programem Discoverer

komponowanie ukadu danych;

definiowanie warunkw zapobiegajcych wykonywaniu nieprawidowych zapyta.

Jeeli zapytanie bdzie tworzone zgodnie z powyszym schematem, bez uwzgldniania

Opcje kreatora skoroszytw

A na kolejnym rysunku pokazano przyciski kreatora skoroszytw w wersji Discoverer 3i.

Rozdzia 4. Kreator skoroszytw: najwaniejsze etapy

Cz I Rozpoczcie pracy z programem Discoverer

Kreator skoroszytw, etap 1.

Utwrz nowy skoroszyt

Rozdzia 4. Kreator skoroszytw: najwaniejsze etapy

Page-Detail Table (Tabela ze szczegami stron);

Page-Detail Crosstab (Macierz ze szczegami stron).

Cz I Rozpoczcie pracy z programem Discoverer

Na rysunku 4.4 dane z folderu Products s pokazane w postaci tabeli.

Rozdzia 4. Kreator skoroszytw: najwaniejsze etapy

Tabela ze szczegami stron i macierz ze szczegami stron

Istniej dwa powody wykorzystywania opcji elementw stron:

w przypadku wystpowania duej liczby danych i zamiaru uywania listy

w przypadku wystpowanie unikatowych ogranicze (zadanych jako warunek).

Cz I Rozpoczcie pracy z programem Discoverer

Na rysunku 4.4 przedstawiono dane o wszystkich rozmiarach i numerach modeli widgetw.

Otwrz istniejcy skoroszyt

pytanie o potwierdzenie (domylnie);

automatyczne uruchomienie zapytania;

nie uruchamianie zapytania i pozostawienie pustego arkusza.

Rozdzia 4. Kreator skoroszytw: najwaniejsze etapy

Mechanizm ustawiania powyszych opcji jest wyjaniony w rozdziale 14.

Kreator skoroszytw, etap 2. Wybr danych

Cz I Rozpoczcie pracy z programem Discoverer

foldery, elementy i obszary dziaania pod nagwkiem Available (Dostpne);

pole z nagwkiem Selected (Wybrane), do ktrego przenosi si wybrane elementy;

przycisk Find (Znajd) (tylko w wersji 3.1), oznaczony symbolem latarki.

Istnieje moliwo dokonywania wyboru z tych obszarw dziaania do ktrych dany

Wybr obszaru dziaania

Rozdzia 4. Kreator skoroszytw: najwaniejsze etapy

metod wska i nacinij. W tym celu naley wskaza wybrany element,

metod przecignij i upu. Naley wybra element a nastpnie przecign

Wyszukiwanie elementw w wersji 3.1

Cz I Rozpoczcie pracy z programem Discoverer

pokazane na poniszym rysunku.

chce otrzyma wyniki dokadne odpowiadajce wpisanemu cigowi znakw.

wyszukiwania naley uwzgldni wielko liter.