You are on page 1of 155

GLOSARIO DA ARTE CONTEMPORNEA

INGLS- GALEGO- ESPAOL: UNHA ACHEGA BASEADA EN CRPORA COMPARABLES TERMINOLOXA DA ARTE RELACIONADA COA ACTIVIDADE MUSESTICA

Adela Padn Romero Traballo de Investigacin Tutelado (TIT) Programa de Doutoramento: Traducin e Paratraducin Bienio 2004-2006 Titor: Prof. Xavier Gmez Guinovart Universidade de Vigo Xuo de 2006

NDICE

Introducin ..........................................................................................................2 Obxectivos ...........................................................................................................4 Metodoloxa.........................................................................................................7 A terminoloxa............................................................................................7 A terminografa ..........................................................................................9 Os crpora ..................................................................................................11 Proceso de elaboracin do glosario ............................................................13 Calidade do produto final ...........................................................................17 Normas de manexo do glosario ..................................................................19 Glosario ...............................................................................................................22 Conclusins .........................................................................................................134 ndice por galego .................................................................................................135 ndice por espaol................................................................................................141 Bibliografa..........................................................................................................147

INTRODUCIN

Este glosario naceu da necesidade de ampliar os repertorios terminogrficos sobre arte contempornea que inclusen o galego como lingua de traballo. Actualmente, a arte est a adquirir un gran pulo en Galicia, principalmente grazas actividade de novos museos, galeras e salas de exposicins que amosan o traballo dos artistas mis novos ou innovadores do panorama internacional. Sen embargo, os tradutores e profesionais que traballan con textos sobre arte contempornea atpanse cun baleiro terminogrfico hora de procurar recursos actualizados que lles axuden traducin dos textos e que inclan os conceptos mis modernos, de ser posible adaptados nova normativa do galego de 2003. O noso traballo pretende dar o primeiro paso para encher este baleiro. O formato elixido o de glosario trilinge cuxa principal vantaxe a achega de contextos reais da utilizacin dos termos para comprender mellor a sa utilizacin e o seu significado. Inicialmente pensrase inclur os exemplos tal e como foran tirados das fontes orixinais, sen embargo, despois de moita reflexin, adaptronse modificacin da normativa do galego de 2003 para colaborar as normalizacin coa elaboracin deste produto. A rea temtica en que se engloba este glosario a arte contempornea, mis especificamente todos aqueles aspectos que poidan ser expostos ou ter cabida nun museo. Por tanto, rexeitouse por exemplo a arquitectura, e anda que inicialmente tamn se rexeitaran termos como land art, ou body art, despois de considerarmos longamente esta cuestin chegouse conclusin de que non a primeira vez que se expoen obras de land art nun museo, quer como obras de pequeno tamao, quer a travs de fotografas, ou obras de body art en performances ou tamn por medio de fotografas. Os destinatarios deste glosario son principalmente tradutores e persoas interesadas na arte contempornea. Non se puido chegar ao grao de especializacin proxectado inicialmente dada a envergadura do traballo, sen embargo isto ser solucionado en revisins posteriores. O equipo de traballo que colaborou na realizacin deste glosario foi unicamente unha persoa, con experiencia profesional na traducin de textos de arte contempornea e na sa terminoloxa, pero sen o grao de especializacin requirido na elaboracin de obras terminogrficas. A pesar de todo, grazas aos coecementos adquiridos durante 2

estes dous anos de Doutoramento en Traducin e Paratraducin, contbase coas directrices necesarias para elaborar un produto terminolxico cunha calidade bastante satisfactoria. O traballo est dividido dunha maneira moi sinxela para facilitar o seu manexo. En primeiro lugar expoemos os obxectivos perseguidos cando nos enfrontamos elaboracin deste glosario de arte contempornea, seguido pola metodoloxa aplicada na sa elaboracin onde inclumos algns aspectos tericos para esclarecer as decisins tomadas e o procedemento na sa totalidade. Posteriormente pdese consultar o glosario completo, integrado por 284 termos, e as conclusins extradas despois do longo proceso ata a sa finalizacin. A continuacin, para facilitar a consulta da obra, aparecen os ndices organizados alfabeticamente por lingua que permiten un acceso rpido aos termos. En ltimo lugar, a bibliografa recolle non s todas as obras consultadas para comprender mellor a importancia da terminoloxa, as etapas da producin terminogrfica e a utilidade dos crpora con respecto a esta, mais tamn os recursos electrnicos de onde foron tirados os textos que conforman os crpora elaborados. Consideramos igualmente moi interesante inclur un disco compacto onde estivesen gravados todos estes textos para o lector curioso por consultar estas pxinas web recompiladas e decidido a profundar nelas.

OBXECTIVOS

O presente glosario cntrase na terminoloxa propia da arte contempornea, sempre posta en relacin directa ou indirecta cos lugares de exposicin, a xestin e o mantemento das obras. Sen embargo, non doado definir o que a arte contempornea nin indicar unha data para o seu nacemento, pois existen numerosas teoras ao respecto. Limitarmonos a simplificar a cuestin considerando a arte contempornea como todas as creacins e movementos artsticos nacidos durante o sculo XX e o sculo XXI. Para delimitar anda mis concretamente o obxecto deste glosario, como xa dixemos, centrarmonos en todas as creacins artsticas que poden ter cabida nun museo (ou nunha sala de exposicins, galera de arte ou feira internacional). O museo, considerndoo a efectos prcticos como unha denominacin xeral para calquera lugar de exposicin, definido polo ICOM (International Council of Museums,

http://icom.museum/) (traducin ao galego para este traballo) como unha institucin permanente, sen fins de lucro, ao servizo da sociedade e o seu desenvolvemento, e aberta ao pblico, que se ocupa da adquisicin, conservacin, investigacin, transmisin de informacin e exposicin de testemuos materiais dos individuos e o seu ambiente, con fins de estudo, educacin e recreacin. Segundo o cdigo de deontoloxa do ICOM para os museos, unha das sas misins consiste en fomentar a sa funcin educativa e atraer a un pblico mis amplo procedente da comunidade, da localidade ou do grupo a cuxo servizo est. A interaccin coa comunidade e a promocin do seu patrimonio forman parte integrante da funcin educativa do museo. Isto non sera posible se non procedesen traducin da valiosa informacin de que dispoen. Como participantes neste proceso de mediacin, adquirimos unha ampla experiencia na traducin de textos sobre arte contempornea e decatmonos dos obstculos e limitacins con que conta esta tarefa. Isto levou a que xermolase a idea de elaborarmos un glosario que axudase aos tradutores que tan frecuentemente sentimos unha impotencia hora de traballar con textos desta rea temtica. Cmpre salientar que non s se traducen textos que traten sobre a arte en xeral comentando as obras ou relatando a producin dun artista, senn tamn textos mis especficos cun significado mis prctico e inmediato, como poden as caractersticas 4

materiais dunha obra, a sa colocacin no lugar de exposicin, as sas instrucins de manipulacin, etc. Por isto, os conceptos includos estn sempre e dalgunha maneira relacionados directa ou indirectamente co museo ou cos lugares susceptibles de exposicin de obras de arte. O museo foi, en definitiva, o punto de referencia para concretar os conceptos que teran cabida no glosario. Para delimitarmos dunha maneira coherente o tema do traballo e facilitarmos a sa estruturacin, a recompilacin dos textos e a clasificacin dos termos elaboramos a seguinte rbore conceptual como gua:

1. Creacin de obras de arte nos sculos XX e XXI: 1.0 Termos xerais 1.1 Movementos artsticos 1.1.1 Pintura 1.1.2 Escultura 1.1.3 Fotografa 1.1.4 Arte de accin 1.1.5 Arte audiovisual 1.1.6 Instalacins 1.1.7 Deseo 1.2 Tcnicas e materiais

2. Exposicin e conservacin de obras de arte nos sculos XX e XXI: 2.0 Termos xerais 2.1 Espazos e eventos expositivos 2.2 Persoas relacionadas coa exposicin e xestin de obras de arte 2.3 Conservacin e restauracin das obras de arte

Evidentemente, hai plas da rbore que inclen moitos menos termos ca outras, quer porque se trata de subreas mis concretas, como a subrea 1.1.6 (Instalacins), 5

quer porque a sa especializacin implicaba un traballo mis profundo que finalmente non puido ser levado a cabo no marco deste traballo, nomeadamente a subrea 2.3 (Conservacin e restauracin das obras de arte). Dado que este glosario unha versin inicial dun proxecto terminogrfico moito mis amplo, temos a certeza de que en versins posteriores estes campos sern debidamente completados. Somos conscientes de que haber numerosos baleiros conceptuais e termos ausentes, mais nesta primeira etapa non pretendamos crear unha obra exhaustiva. Este glosario debe ser considerado como o bosquexo dun traballo posterior de perfeccionamento, a Tese de Doutoramento, ou como gua ou alicerce para a subseguinte elaboracin doutras obras terminogrficas.

METODOLOXA

Antes de comezarmos a falar do procedemento seguido na elaboracin do presente traballo, cmpre salientar uns aspectos tericos que foron estudados con profundidade antes de emprendermos o traballo prctico e respectados durante a creacin deste glosario, co obxectivo de achegarmos unha idea global que permita comprender a complexidade da creacin de recursos terminogrficos.

A terminoloxa

Segundo Cabr (1993), coa palabra terminoloxa desgnanse polo menos tres conceptos diferentes:

a) O conxunto de principios e de bases conceptuais que rexen o estudo dos termos. b) O conxunto de directrices que se utilizan no traballo terminogrfico. c) O conxunto de termos dunha determinada rea de especialidade.

A terminoloxa, anda que pareza de entrada un concepto moi abstracto, e corroborando as afirmacins desta mesma autora, ten implicacins prcticas e inmediatas na vida real:

fundamental para a comunicacin especializada pois a utilizacin de terminoloxa estandarizada contribe a facer mis eficaz a comunicacin entre especialistas;

en relacin coa traducin, os tradutores e intrpretes, en tanto que mediadores lingsticos, tamn deben ser considerados como usuarios da lingua especializada e da sa terminoloxa, pois son eles os que facilitan a comunicacin entre os especialistas, e s veces actan eles mesmos como terminlogos para resolver puntualmente dbidas terminolxicas;

un aspecto importantsimo da terminoloxa ten que ver coa planificacin lingstica, pois unha lingua a ferramenta de comunicacin dunha sociedade e a sa supervivencia depende de que estea adaptada para ser utilizada en todos os mbitos. Cando unha lingua queda reducida a usos informais, perde prestixio e acaba por desaparecer. Por isto as linguaxes especializadas son chave para que unha lingua poida ser considerada como un vehculo de comunicacin completo.

Resulta evidente o interese da terminoloxa por todo o dito anteriormente: unha rea de especialidade precisa de contar cunha linguaxe adaptada s sas necesidades; os tradutores e os mediadores lingsticos, destinatarios desta obra, vense obrigados continuamente a consultar obras deste tipo para resolver as dbidas puntuais presentadas polos textos cos que traballan; o galego unha lingua que, infelizmente, anda conta con numerosos baleiros lxicos no relativo s linguaxes de especialidade e, mesmo que existan os termos necesarios, non existen repertorios de abondo para permitir un acceso rpido en caso de dbida, etc. En resumo, o desenvolvemento da terminoloxa fundamental para a transmisin de contidos especializados de calquera rea de coecemento. Xa que nos referimos continuamente s linguaxes de especialidade, cmpre achegar unha idea do significado desta denominacin. Como xa indica o nome, as linguaxes de especialidade son os vehculos de comunicacin dos especialistas nunha disciplina. Ns estamos a falar da arte, e mis concretamente, da arte contempornea, como unha rea do saber que conta coa sa propia linguaxe de especialidade. O que nos leva a afirmar tal que cumpre as caractersticas que Cabr (1993) apunta como definitorias das linguaxes de especialidade:

trtase de conxuntos especializados, xa sexa pola temtica, a experiencia, o mbito de uso ou os usuarios;

presntanse como un conxunto con caractersticas interrelacionadas, non como fenmenos illados;

manteen a funcin comunicativa como predominante, por encima doutras funcins complementarias.

Non cabe dbida que a arte conta coa sa propia linguaxe, unha terminoloxa propia que emprega para transmitir conceptos concretos. Podera afirmarse que gran 8

parte dela resulta comprensible para o pblico mis amplo pola forte difusin que ten actualmente a arte contempornea, pois non hai da en que non se oia falar da inauguracin dunha exposicin ou das experiencias artsticas dalgn novo creador. Sen embargo, isto non quere dicir que non necesite dunha fixacin coherente dos seus termos, igual ca todas as demais linguaxes de especialidade, xa que non todo resulta transparente a quen non sexa un especialista na materia.

A terminografa

Podemos dicir que a terminografa a aplicacin da terminoloxa. Segundo Cabr (1993) (traducin ao galego para este traballo), A actividade terminogrfica integra operacins de recoleccin, sistematizacin e presentacin dos termos dunha determinada pla do saber ou actividade humana. Neste caso, servmonos da actividade terminolxica para producir un glosario sobre a arte contempornea que incluse o galego como lingua de traballo e axudase normalizacin da terminoloxa desta rea do saber. Emprendeuse esta iniciativa algo tardiamente despois de termos realizado numerosas traducins sobre arte contempornea sufrindo as consecuencias da case inexistencia de dicionarios, vocabularios ou glosarios nesta disciplina que inclusen o galego. Segundo a listaxe de recursos terminolxicos elaborada pola Seccin de Lingua do Consello da Cultura Galega e recollido en Rodrguez Ro (2003), ata a data os produtos terminogrficos sobre o campo das artes en xeral (sen ningunha especializacin en arte contempornea) que comprenden o galego como lingua de traballo son os seguintes:

Diccionario galego da construccin (autor e data descoecidos). Accesible en http://carlinhos90.eresmas.com/index.html [ltima consulta do 27/06/2006].

Gonzlez Rodrguez, D. (2004): Glosario multilinge sobre arquitectura relixiosa e militar medieval (ingls, espaol, galego, portugus). Proxecto de fin de carreira indito presentado na Facultade de Filoloxa e Traducin da Universidade de Vigo. 9

Iglesias Gonzlez, S. (dir.) (1994): Vocabulario galego das artes plsticas. Santiago de Compostela: Sociedade Galega de Arte Moderna.

Iglesias Gonzlez, S. (dir.) (1995): Diccionario galego de termos artsticos. Santiago de Compostela: Sociedade Galega de Arte Moderna.

Prez Salgado, E. M. (2000): Glosario terminolxico trilinge sobre arquitectura relixiosa gtica e romnica (ingls - espaol - galego). Proxecto de fin de carreira indito presentado na Facultade de Filoloxa e Traducin da Universidade de Vigo.

Rozados Gmez, A. (2001): Glosario ingls - galego de conceptos pictricos: movementos, estilos, escolas, tcnicas e xneros. Proxecto de fin de carreira indito presentado na Facultade de Filoloxa e Traducin da Universidade de Vigo. Accesible en [ltima

http://webs.uvigo.es/h03/webh03/proxectos/proxecto_ana_rozados.pdf consulta do 27/06/2006].

Souto Gonzlez, M. et alii (1998): Glosario de urbanismo. Accesible en http://galego.org/vocabularios/urbanismo.html [ltima consulta do 27/06/2005].

Souto Gonzlez, M. et alii (1998): Lxico de urbanismo, construccin e arquitectura casteln - galego. Vigo: Servizo de Normalizacin Lingstica do Concello de Vigo / Colexio Oficial de Arquitectos de Galicia.

Anda que esta listaxe foi elaborada en 2003, na data de finalizacin do presente traballo (xuo de 2006) non se atoparon novos produtos terminogrficos nesta rea temtica. Resulta evidente vista do anteriormente citado o incompleto

desenvolvemento da producin de obras de consulta sobre a arte en galego e a sa escasa presenza como lingua de comunicacin nesta rea de especialidade. Estamos de acordo por tanto coa opinin de Rodrguez Ro (2003) cando afirma que A producin terminogrfica galega, xulgada tanto a nivel cualitativo como cuantitativo, est en xeral por baixo das necesidades dos usuarios deste idioma en contextos cientficos, tcnicos e 10

profesionais. Sen embargo, o desenvolvemento e a fixacin da terminoloxa a travs de obras terminogrficas de calidade esencial para o proceso de normalizacin lingstica que vive o galego. Por tanto, necesario fornecer ferramentas de traballo aos profesionais da lingua galega, e neste caso mis particularmente aos tradutores de textos de arte contempornea, para facilitar o seu traballo e permitir as a fixacin homoxnea e coherente da terminoloxa deste campo.

Os crpora

Segundo Guinovart e Torres (2005), os crpora son coleccins electrnicas de textos escritos ou orais recompiladas coa finalidade de realizar algunha investigacin textual ou de elaborar algunha aplicacin no mbito das industrias da lingua. Un dos varios criterios de clasificacin de crpora identifica dous tipos: os crpora paralelos e os crpora comparables. Os paralelos son aqueles que contan coa mesma coleccin de textos en mis dunha lingua, dicir, cando s versins orixinais lles acompaan as sas traducins; os comparables son aqueles que conteen textos en distintos idiomas, que sen seren traducins, comparten similar orixe, temtica, extensin e nmero (Abaitua, 2002). Para a elaboracin deste traballo servmonos de crpora comparables trilinges. O resultado tera sido moito mis interesante e consistente se tivsemos traballado con crpora paralelos, pero recorreuse a textos electrnicos tirados de internet pola sa economa e facilidade de acceso, e porque o traballo con obras en papel tera prolongado grandemente a realizacin do glosario, moi limitado en cuestins de tempo. Os crpora recollidos para a elaboracin do presente traballo estn integrados por un nmero moi dispar de palabras. O corpus de ingls conta con 823161 palabras, o corpus galego con 466540 palabras e o corpus espaol con 608805 palabras. evidente que se atoparon mis textos electrnicos en ingls ca nas outras linguas, case o dobre dos textos atopados en galego. Unha anlise mis pormenorizada do nmero de textos e de palabras que conforman cada corpus a seguinte:

11

Ingls

Galego

Espaol

1. Creacin de obras de arte nos sculos XX e XXI 1.0 1.1 Termos xerais Movementos artsticos 1.1.1 1.1.2 1.1.3 1.1.4 1.1.5 1.1.6 1.1.7 1.2 Pintura Escultura Fotografa Arte de accin Arte audiovisual Instalacins Deseo 247 txt. 223514 pal. 116 txt. 102247 pal. 160 txt. 134036 pal. 61 txt. 67567 pal. 23 txt. 20487 pal. 28 txt. 26014 pal. 20 txt. 35178 pal. 104 txt. 102857 pal. 71 txt. 118587 pal. 124 txt. 104076 pal. 59 txt. 70433 pal. 18 txt. 48897 pal 31 txt. 30549 pal. 10 txt. 10812 pal. 12 txt. 10775 pal. 36 txt. 21003 pal. 155 txt. 169642 pal. 80 txt. 89543 pal. 94 txt. 97938 pal. 29 txt. 59901 pal. 61 txt. 53703 pal. 10 txt. 13383 pal. 17 txt. 23583 pal. 97 txt. 52451 pal.

Tcnicas e materiais

2. Exposicin e conservacin de obras de arte nos sculos XX e XXI 2.0 2.1 2.2 2.3 Termos xerais Espazos e eventos expositivos Persoas relacionadas coa exposicin e xestin de obras de arte Conservacin e restauracin das obras de arte 33 txt. 35502 pal. 8 txt. 3190 pal. 52 txt. 72569 pal. 21 txt. 27198 pal. 9 txt. 16904 pal. 14 txt. 7306 pal. 29 txt. 23187 pal. 12 txt. 5442 pal. 23 txt. 20032 pal.

Cmpre subliarmos que nos vimos obrigados a proceder a unha segunda compilacin de textos para completar o corpus, dado que houbo casos en que non se atoparon nos textos xa recollidos as equivalencias de determinados termos indexados en ingls. Tomouse esta decisin unicamente nos casos en que non caba dbida sobre a existencia dos termos nas linguas de chegada (galego e espaol) e a sa traducin resultaba bastante transparente. Isto levou a que esta segunda compilacin se producise de maneira concreta e puntual, isto , facendo unha procura especfica para cada termo. Recorreuse ao portugus nos casos en que non aparecan en internet termos cuxa traducin ao galego resultaba evidente. Fxose entn unha procura especfica por termo, polo tanto o corpus portugus non representativo, s de apoio ao galego para os

12

termos conflitivos. O nmero total de textos recollidos neste microcorpus portugus de 28 textos, o que supn 33872 palabras. Nos exemplos fornecidos en galego no glosario, actualizouse a lingua utilizada nova normativa de 2003, pero non se procedeu correccin dos erros gramaticais ou lxicos, dado o volume de traballo que supora revisar as incorreccins da lingua fra de meros aspectos normativos e tamn que o obxectivo do traballo consista en achegar exemplos tomados de textos reais para evidenciar o uso dos termos en contexto, non a correccin do uso do galego polos falantes.

Proceso de elaboracin do glosario

Antes de mis, procederemos a definir a presente obra segundo os criterios xerais de caracterizacin do traballo en terminoloxa expostos por Cabr (1993), que atenden ao nmero de linguas con que se traballa e a sistematicidade do traballo. O presente glosario podera ser considerado, por tanto, como plurilinge, en oposicin a monolinge, e como un traballo sistemtico, en oposicin a traballo puntual. Isto quere dicir que, en relacin ao primeiro criterio, incle varias linguas e, en relacin ao segundo, o seu obxectivo consiste en abarcar os termos de toda unha rea ou subrea de especialidade, ao contrario dun traballo puntual, o cal afectara unicamente a un termo ou a un pequeno conxunto de termos dunha mesma rea, ou a un grupo de termos de campos diferentes. Na elaboracin deste traballo terminolxico sistemtico plurilinge, seguimos as diferentes fases establecidas por Cabr (1993):

1. Definicin e delimitacin do traballo

Como xa dixemos anteriormente, a idea de elaborar este traballo xermolou lentamente con motivo dos frecuentes traballos de traducin realizados con textos sobre arte contempornea. Unha vez decididos a realizar un glosario sobre esta rea de especialidade, elaboramos a rbore conceptual includa no apartado de Obxectivos coa finalidade de delimitar claramente os aspectos nos cales nos centraramos. Dado o carcter profesional da autora do traballo (tradutora autnoma licenciada en Traducin e 13

Interpretacin realizando os seus estudos de Doutoramento) pareca lxico destinar este traballo a persoas cun perfil semellante, isto , tradutores e profesionais da lingua, mais o seu alcance tamn se pode estender a profesionais do mundo da arte contempornea. A funcin que se lle asignou foi a de revelar o uso real que teen os termos recollidos, polo que se trata dunha obra mis descritiva que prescritiva. A razn que nos levou a adoptar este enfoque coincide coa opinin de Snchez Palomino (2003), quen afirma que Se ben na situacin actual da lingua galega clara a importancia dunha lexicografa prescritiva que determine o canon lxico-semntico da lingua e inspire o suficiente respecto como para facer que se siga maioritariamente ese canon, a lexicografa descritiva xoga un papel esencial, sobre todo no aspecto da promocin e difusin do patrn estndar. Finalmente, as dimensins do glosario resultaron bastante reducidas (284 termos) por cuestins prcticas, xa que se trata do Traballo de Investigacin Tutelado realizado para o segundo ano do Doutoramento en Traducin e Paratraducin, cuns lmites moi definidos.

2. Preparacin do traballo

Unha vez delimitados os obxectivos e demais caractersticas formais do traballo, procedeuse compilacin de informacin para realizalo. Despois de informrmonos sobre cuestins relativas ao perodo que trataramos, comezamos a pescudar en internet e a gardar textos nas tres linguas para crear un corpus suficiente que nos permitise comezar a extraccin de termos. Non foi doado seleccionar os textos xa que partamos cuns criterios de calidade e fiabilidade moi estritos, pero xa comentaremos mis adiante cmo nos vimos obrigados a ser mis permisivos neste aspecto en prol da finalizacin do traballo. Unha vez recollido un nmero de textos de cada lingua que pareca de abondo para comezar a extraer os termos, procedemos a unir os textos de cada lingua nun documento nico para cada lingua, que o corpus en si mesmo.

3. Elaboracin da terminoloxa

A continuacin, unha vez que xa tamos os crpora elaborados, realizamos automaticamente estatsticas da frecuencia de aparicin de cada termo coa axuda dun programa informtico, e con estes datos, a bibliografa sobre arte, os glosarios xa existentes e dispoibles en internet e o noso propio coecemento sobre o tema, 14

comezamos a elaborar unha listaxe cos termos susceptibles de seren includos no glosario. Isto levounos a un primeiro baleirado de termos que deu lugar a un bosquexo de glosario, o cal contaba con termos indexados por ingls cuxa equivalencia procurbamos posteriormente nos crpora de galego e espaol. Unha vez que completabamos este glosario inicial, procediamos sa depuracin engadindo ou eliminando termos que non semellaban pertinentes na obra. Para cada termo en ingls e a sa equivalencia no galego e no espaol engadimos unha informacin fixa: o campo temtico, o contexto real de utilizacin coa sa referencia bibliogrfica, a frecuencia de aparicin do termo no corpus e, nos casos en que se consideraba interesante, remisins a outros termos. Mis adiante, nas normas de manexo do glosario, poderase consultar un exemplo dos datos fornecidos para cada termo. A pesar de estudarmos ao inicio a posibilidade de inclurmos notas informativas sobre os termos, finalmente non resultou necesario porque a complexidade conceptual dos termos presentados non o requiriu.

4. Presentacin do traballo

Os termos que amos atopando e elixindo para que formasen parte do que sera a versin final do traballo eran engadidos a unha tboa provisional dividida en celas que contian cada un dos datos fornecidos e antes mencionados. Pouco a pouco esta tboa a crecendo ata que chegou a inclur todos os termos que conforman o glosario final. Despois de varias versins iniciais e modificacins, duselle o formato no que agora se atopa. Unha vez finalizado o glosario, e a pesar das numerosas inclusins e alteracins que anda se lle deberan facer para chegar a unha calidade ptima, procedeuse a elaborar os apartados previos onde explicamos todo o que consideramos necesario saber para comprender un pouco mellor os conceptos tericos tidos en conta na creacin do glosario e o seu longo e dificultoso proceso de elaboracin, as como informacins mis prcticas como os ndices e a bibliografa.

5. Supervisin do traballo

Lamentablemente, esta a parte mis incompleta do glosario. No relativo disciplina obxecto desta obra, non se puido contar coa colaboracin de ningn experto na materia, por cuestins obvias relativas presin de tempo que nos vimos sometidos para o cumprimento dos prazos de entrega. Sen embargo, o traballo conta obviamente coa 15

inestimable supervisin do director do proxecto, experto no traballo con crpora paralelos e comparables. Esperamos que nunha versin futura poidamos contar en primeiro lugar con mis tempo, e en segundo lugar coa colaboracin de expertos non s en arte contempornea, mais tamn en terminoloxa.

6. Tratamento e resolucin dos casos problemticos

Foron numerosos os problemas confrontados durante a realizacin do traballo. A escasa presenza do galego en internet dificultou grandemente a obtencin de textos para elaborar os crpora. Isto resulta evidente estatisticamente cando consideramos os datos proporcionados por Guinovart (2003) no seu estudo sobre a utilizacin da lingua galega en internet, onde o uso do galego s representaba nesa data o 0,014% do nmero de pxinas indexadas para a lingua galega (efectuado polo buscador Alltheweb, o cal xa non permite a utilizacin do galego como criterio de filtraxe). Independentemente destes datos, que resultaron patentes durante o proceso de compilacin de textos, esta ausencia do galego en internet foi anda mis evidente no relativo disciplina que nos ocupa. Por exemplo, no CORGA (Corpus de Referencia do Galego Actual) s o 7,06% do corpus est dedicado rea temtica da cultura e das artes, dentro da cal se atopa a subrea das artes grficas e plsticas. En canto pescuda de textos electrnicos para elaborar os crpora, resultou unha gran limitacin a imposta polo devandito, isto , a inexistencia de motores de procura que permitisen utilizar a lingua galega como criterio de filtraxe. Decidiuse finalmente utilizar google como ferramenta de traballo e inclur palabras que se utilizan unicamente en galego, como unha, cos, coas, etc., xa que a inexistencia de portais de arte na nosa lingua obrigounos a levar a cabo unha procura xeral de textos escritos en galego sobre a arte contempornea. Resultaron bastante tiles na nosa tarefa pxinas como www.vieiros.com, www.culturagalega.org ou

www.compostelacultura.org, posto que tratan sobre a actualidade en Galicia e acostuman inclur seccins que informan sobre a inauguracin de exposicins e eventos culturais e artsticos. Como xa mencionamos repetidas veces, a escasa utilizacin do galego en internet en comparacin co ingls resultou evidente durante a realizacin do glosario. Existen poucas ou ningunha pxina web dedicadas arte escritas integramente en galego, ags as pxinas web de galeras, salas de exposicins e museos galegos (MARCO, CGAC, A Chocolatara, etc.) e isto dificultou enormemente o proceso de 16

recompilacin de textos para a posterior elaboracin do corpus de galego. Se consideramos as estatsticas de cada corpus, a predominancia da lingua inglesa moito maior fronte ao galego. Por tanto, e facendo referencia ao dito anteriormente, foi necesario complementar a posteriori o corpus de galego cun microcorpus portugus integrado por textos nos cales aparecan as equivalencias de termos ingleses que foron imposibles de atopar en galego na web despois dunha exhaustiva procura. Este corpus de portugus un mero apoio do corpus de galego, por iso non se debe considerar illado, senn como un anexo. Outra cuestin complexa que se presentou durante a recompilacin de textos consistiu en cmo determinar a fiabilidade das fontes, aspecto do que xa falamos brevemente. No caso do ingls, as fontes electrnicas pareceron bastante fiables (http://en.wikipedia.org/, http://www.moma.org/, http://www.tate.org.uk), as como no caso do espaol (http://es.wikipedia.org/, http://www.arcospain.org,

http://www.elpais.es), pero cando chegamos ao galego, a pesar de contar con recursos similares como http://gl.wikipedia.org e as pxinas web dalgns museos e galeras, ao final o volume de textos recompilables desas pxinas era moito menor c das outras linguas e foi preciso incorporar textos de portais que poden non ser considerados como absolutamente fiables. Os criterios iniciais de fiabilidade con que se partira ao comezar o traballo fixronse obrigatoriamente menos rigorosos pois era imposible reunir un corpus seguindo criterios tan estritos de fiabilidade e calidade dada a escaseza de recursos que os cumpran. As e todo, elixronse os recursos electrnicos en vez de fontes de papel para elaborar os crpora dada a economa, rapidez e flexibilidade na sa consulta.

Calidade do produto final

A pesar de todas estas dificultades confrontadas durante a elaboracin do presente traballo, procurouse crear unha obra que ofrecese unhas garantas mnimas de calidade. A continuacin inclumos os datos que segundo Cabr (1999) ofrecen garantas sobre a calidade dunha obra de consulta (traducin ao galego para este traballo), seguido pola sa aplicacin ao presente glosario para demostrar a sa adecuacin ou non a estes criterios: 17

que expliciten o corpus do que foron extrados os datos: cada termo do glosario incle a referencia bibliogrfica do contexto de onde foron tirados;

que indiquen o mtodo co que foron recollidos: o traballo conta cunha precisa explicacin sobre a metodoloxa seguida para a sa elaboracin;

que acheguen definicins ou, na sa ausencia, contextos: este glosario, tal e como adoita ser normal neste tipo de obras, non achega definicin ningunha dos termos seleccionados, mais si un contexto de utilizacin tirado do corpus onde foron atopados os termos. Sen embargo, sempre que foi posible, incluuse un contexto considerado como bastante esclarecedor do significado do termo;

que contean remisins: numerosos termos contan con remisins a outros termos relacionados para que o usuario poida consultalos en caso de dbida ou curiosidade;

que contean ilustracins: a pesar do valor engadido que supn a inclusin de ilustracins nunha obra de consulta, neste caso resultou imposible por economa de espazo e tempo;

que inclan indicacins temticas (rea ou subrea): todos os termos contan cunha indicacin temtica includa despois da entrada inglesa (ou despois das remisins en caso de habelas). O significado da indicacin temtica pode ser consultado na rbore conceptual fornecida no apartado de Obxectivos;

que sexan de consulta fcil: o presente glosario non ten unhas dimensins demasiado grandes, o cal evidentemente facilita a sa consulta. Sen embargo, e como xa dixemos, os termos estn indexados alfabeticamente por ingls e aln diso inclense ao final do traballo os ndices organizados por galego e espaol para facilitar a procura dun termo no corpo do glosario;

que sexan obras de autor recoecido: lamentablemente polo momento o presente traballo non cumpre este aspecto. 18

Cremos sinceramente que os termos includos cumpren cos requisitos mnimos de calidade que acabamos de comentar, sen embargo recoecemos que sen dbida anda queda un amplsimo conxunto de termos que se deberan acrecentar pois nesta primeira versin evidente que hai numerosas ausencias . Con todo, pensamos que dadas as constrinxentes limitacins na sa elaboracin en canto a espazo e tempo o resultado ten bastante mrito, anda que est sempre aberto a modificacins e ampliacins.

Normas de manexo do glosario

A continuacin dos apartados de Introducin, Obxectivos e Metodoloxa, pdese consultar o glosario en si mesmo. Para comprender mellor os datos que presentamos para cada termo inclumos a continuacin un exemplo que esclareza esta cuestin:

14. ---EN - analytic cubism (ver cubism, cubo-futurism, orphic cubism, synthetic cubism)---1.1.1 Unlike analytic cubism, which fragmented objects into its composing parts or facets, synthetic cubism attempted more to bring many different objects together to create new forms.[[1.1.1-i-11.htm]]---#6 GL - cubismo analtico O cubismo sinttico unha segunda fase da pintura cubista comezada por Picasso cara 1912 que se contrapn do cubismo analtico.[[1.1.1-g-44.doc]]---#2 ES - cubismo analtico Recordemos asimismo la importante figura de Charles-Edouard Jeanneret, ms conocido como Le Corbusier, que hizo evolucionar el cubismo analtico hacia el purismo.[[1.1.1-e-13.htm]]---#3

Os datos fornecidos para cada termo son os que a continuacin se poden ver subliados:

19

14. (n de termo)---EN (ingls, lingua de indexacin do glosario) - analytic cubism (termo) (ver cubism, cubo-futurism, orphic cubism, synthetic cubism) (remisins a outros termos relacionados)---1.1.1 (rea temtica) Unlike analytic cubism, which fragmented objects into its composing parts or facets, synthetic cubism attempted more to bring many different objects together to create new forms. (contexto tirado do corpus) [[1.1.1-i-11.htm]] (referencia bibliogrfica do contexto)---#6 (frecuencia de aparicin do termo) GL (galego) - cubismo analtico (termo) O cubismo sinttico unha segunda fase da pintura cubista comezada por Picasso cara 1912 que se contrapn do cubismo analtico. (contextotirado do corpus) [[1.1.1-g-44.doc]] (referencia bibliogrfica do contexto)---#2 (frecuencia de aparicin do termo) ES (espaol) - cubismo analtico (termo) Recordemos asimismo la importante figura de Charles-Edouard Jeanneret, ms conocido como Le Corbusier, que hizo evolucionar el cubismo analtico hacia el purismo. (contextotirado do corpus) [[1.1.1-e-13.htm]] (referencia bibliogrfica do contexto)---#3 (frecuencia de aparicin do termo)

Os 284 termos includos estn indexados por ingls, seguidos pola sa equivalencia en galego e en espaol. Non tivemos en conta as diferenzas na forma xurdidas pola variante do ingls que se utilizase, isto , non se considerou que afectase de maneira determinante ao significante do termo como para que debesen aparecer como entradas diferentes. Isto pode ser exemplificado cos termos acabados en -or / our, pois evidente que nun corpus tan amplo aparecan tanto a variante inglesa (por exempo, watercolour) como a variante norteamericana (watercolor), sen embargo optouse por deixar a entrada na variante que fose utilizada no contexto fornecido. En ocasins, un mesmo termo ingls pode ter das equivalencias diferentes en galego e espaol, polo cal se fornecen ambas con contextos correspondentes a cada unha e a sa frecuencia de aparicin. Nos casos en que non se atopou un termo en galego na web, inclumos un exemplo en portugus, indicado como PT. Cada termo conta despois cun contexto real tirado dun texto electrnico consultable no CD includo; basta con fixarse na referencia bibliogrfica que segue a cada contexto e procuralo na carpeta correspondente no CD (tendo en conta que dentro de cada carpeta cos textos ingleses, galegos ou espaois de cada rea temtica aparecen primeiro as carpetas cos arquivos de internet que necesario conservar para poder ver a pxina web correctamente, arquivos que non nos interesan, senn os ficheiros das pxinas web que aparecen a continuacin). 20

A codificacin das referencias bibliogrficas resulta moi sinxela e explicmola a continuacin. Entre corchetes hai unha indicacin dividida en catro partes: a rea temtica en que se clasificou o texto no momento da sa recompilacin, explicada no apartado de Obxectivos na rbore temtica; a lingua do texto; o nmero do texto na sa rea temtica e o formato do texto. As, no exemplo anterior, [[1.1.1-i-11.htm]], 1.1.1 quere dicir que o texto cando foi recompilado foi gardado na carpeta 1.1.1, isto , a dedicada pintura; i quere dicir que se trata dun texto/termo en lingua inglesa; 11 que foi gardado en undcimo lugar no momento da recompilacin dos textos, e htm que se trata dun texto neste formato (sendo os nicos formatos traballados o .htm, .doc e .pdf). Na parte da bibliografa de baleirado includa ao final do traballo pode comprobarse o enderezo electrnico do texto. Por ltimo, despois da referencia bibliogrfica de cada contexto aparece un nmero, no caso do anterior exemplo en ingls o #6. O seu significado resulta evidente: o termo ten unha frecuencia de aparicin no seu corpus de seis veces. Estas frecuencias foron elaboradas de maneira moi sinxela mediante unha aplicacin informtica que elaboraba estatsticas de repeticin de termos. Por ltimo, e como xa dixemos anteriormente, certo que o presente glosario non achega a definicin dos termos por problemas de tempo e espazo, pero xulgamos suficiente a inclusin dos contextos para comprender o significado dos termos. Aln diso, en numerosos termos tentouse inclur un contexto que puidese ser considerado case coma unha definicin do seu significado. Isto conforme coa seguinte afirmacin de Rodrguez Ro (2003), quen di:

Un termo est formado por un significante (denominacin) e un significado (concepto). Polo tanto, traballos que recollen s listaxes supostamente equivalentes de denominacins en varias linguas, sen indicar por vas directas ou indirectas a qu concepto fan referencia, non se deberan considerar obras terminogrficas en sentido estrito, xa que poden provocar mltiples confusins no momento da sa utilizacin prctica.

21

GLOSARIO

22

1. ---EN - abstract art (ver abstraction)---1.1.1 Abstract art is now generally understood to mean art that does not depict objects in the natural world, but instead uses shapes and colours in a nonrepresentational or subjective way.[[1.1.1-i-20.htm]]---#50 GL - arte abstracta As intencins do grupo eran basicamente a internacionalizacin da arte e a propagacin da arte abstracta.[[1.1.1-g-11.htm]]---#7 ES - arte abstracto El arte abstracto deja de considerar justificada la necesidad de la representacin figurativa y tiende a sustituirla por un lenguaje visual autnomo, dotado de sus propias significaciones.[[1.1.1-e-27.htm]]---#30

2. ---EN - abstract artist---1.1.1 At the invitation of Wassily Kandinsky, Delaunay joined The Blue Rider (Der Blaue Reiter), a Munich-based group of abstract artists, in 1911, and his art took a turn to the abstract.[[1.1.1-i-43.htm]]---#7 PT - artista abstracto Cada artista abstracto tem a sua histria e o seu prprio cdigo gentico artstico, que determina a sua linguagem artstica.[[1.1.1-p-2.htm]]---#2 ES - artista abstracto Ciertamente, Gruber 'no mejora el original' velazqueo, tampoco lo pretende, pero s parece interesante que un artista abstracto, de pincelada expresionista, intente establecer una genealoga plstica y unas referencias emocionales que presuponen una voluntad y una intencin.[[1.1.1-e147.htm]]---#1

3. ---EN - abstract expressionism (ver expressionism, neo-expressionism)---1.1.1 It is at this time that he adopted the Abstract Expressionism style, a late convert to this style of painting.[[1.1.1-i-95.htm]]---#87 GL - expresionismo abstracto En Europa, os precedentes do expresionismo abstracto hai que buscalos na abstraccin de Kandinsky, a visionaria transformacin da realidade de Kokoschka e nas tcnicas de impacto de Nolde e Rouault.[[1.1.1-g-9.htm]]--#18 ES - expresionismo abstracto 23

Junto a Jackson Pollock, es el artista ms destacado del expresionismo abstracto estadounidense.[[1.1.1-e-102.htm]]---#36

4. ---EN - abstract expressionist (ver expressionist, neo-expressionist)---1.1.1 The early work of many Abstract Expressionists reveals a tight bond between the more superficial aspects of both movements, and the emergence (at a later date) of aspects of Dadaistic humor in such artists as Rauschenberg sheds an even starker light upon the connection.[[1.1.1-i8.htm]]---#79 GL - expresionista abstracto Este aspecto nacionalista era o nico que o acercaba xeracin dos expresionistas abstractos.[[1.1.1-g-13.htm]]---#3 ES - expresionista abstracto En este mes de diciembre se ha presentado en Estados Unidos la pelcula protagonizada por Ed Harris "Pollock" sobre la biografa del pintor expresionista abstracto Jackson Pollock.[[1.1.4-e-11.htm]]---#13

5. ---EN - abstraction (ver abstract art, post-painterly abstraction)---1.1.1 He believed that with simple colors and shapes the spectator could perceive the moods and feelings in the paintings, therefore he made the important jump to Abstraction, changing 20th century art.[[1.1.1-i-9.htm]]---#84 GL - abstraccin A ruptura, esbozada co nacemento da abstraccin, asntase coa paradigmtica "Broodway Boogie Woogie" de Mondrian.[[1.1.1-g-31.pdf]]--#81 ES - abstraccin El final de la dcada de 1960 vivi el desarrollo de una abstraccin centrada en el anlisis de sus propios componentes, con los grupos BMPT y Support(s)-Surface(s) en Francia, o bien orientada hacia los problemas de definicin de la naturaleza de la imagen con Sigmar Polke y Gerhard Richter en Alemania.[[1.1.1-e-27.htm]]---#86

6. ---EN - acrylic---1.2 Bronzes may additionally be painted with acrylic and lacquer.[[1.2-i23.htm]]---#254 24

GL - acrlico Nas sas obras conviven o acrlico e a fotografa, en abstraccins que esixen imaxinacin para decodificalas.[[1.1.1-g-42.htm]]---#16 ES - acrlico Acompaa esta proyeccin la serie Mirando a Mir compuesta por 5 telas pintadas con acrlico que representan abstracciones del ojo.[[1.1.6-e-8.htm]]--#46

7. ---EN - action art---1.1.4 Some artists, e.g. the Viennese Actionists and neo-Dadaists, prefer to use the terms live art, action art, intervention or manoeuvre to describe their activities.[[1.1.4-i-31.htm]]---#9 GL - arte de accin A obra de Roman Signer ofrcenos un excelente punto de partida para artellar un ciclo terico que reflexione sobre a multidisciplinar e, s veces esvarada, arte de accin.[[1.1.4-g-6.htm]]---#28 ES - arte de accin Hay que decir que, aunque el trmino performance ha terminado imponindose, la performance no es sino una modalidad ms de Arte de Accin, como el happening o el body art.[[1.1.4-e-10.pdf]]---#31

8. ---EN - action painter---1.1.1 What the Action Painters tried to portray was just this, an un-thought spontaneous action.[[1.1.1-i-23.htm]]---#8 GL - pintor de accin Ambas tendencias distnguense non s formalmente unha doutra, senn tamn polos distintos modos de vida que levaban os artistas de cada unha, os seus distintos crculos sociais e incluso os distintos barrios en que habitaban en Nova York: os pintores de accin vivan no Downtown de Manhattan e os do colour field, no Uptown.[[1.1.1-g-9.htm]]---#2 ES - pintor de accin Ambas tendencias se distinguen no slo formalmente una de otra, sino tambin por los distintos modos de vida que llevaban los artistas de cada una, sus distintos crculos sociales e incluso los distintos barrios en que habitaban en Nueva York: los pintores de accin vivan en el Downtown de Manhattan y los del colour field, en el Uptown.[[1.1.1-e-32.htm]]---#3

25

9. ---EN - action painting---1.1.1 Pollock's technique of pouring and dripping paint is thought to be one of the origins of the term Action Painting.[[1.1.1-i-6.htm]]---#26 GL - pintura de accin / action painting Frautier evolucionou cara Pintura de Accin que se estaba desenvolvendo en Amrica.[[1.1.1-g-9.htm]]---#4 A sa abstraccin estdase baixo a denominacin de Pintura do campo de Cor (Color Field Painting), como tendencia dentro do expresionismo abstracto, distinta outra tendencia dominante chamada action painting.[[1.1.1-g-9.htm]]---#5 ES - pintura de accin / action painting El chileno Matta, que llev a Nueva York, desde Pars, el dinamismo del Surrealismo, tambin se considera uno de los que ms influy el estilo caracterstico de la Pintura de Accin.[[1.1.1-e-32.htm]]---#7 La teatralidad dinmica en la ejecucin de las pinturas abstractas de Jackson Pollock fue nombrada como "Action Painting".[[1.1.4-e-11.htm]]---#12

10. ---EN - actionist (ver Viennese actionist)---1.1.4 As "actionists," they were active between 1960 and 1971.[[1.1.4-i-33.htm]]--#2 GL - accionista Definidas decote como conceptuais, accionistas ou tecnofeministas, as obras de Export son claramente antiautoritarias, existenciais e crticas cos medios de comunicacin.[[1.1.3-g-10.pdf]]---#4 ES - accionista El mensaje esencial hace referencia a las acciones humanas, de modo que sus obras podran calificarse como fotografas performativas o accionistas.[[1.1.3-e-18.pdf]]---#6

11. ---EN - aktionismus (ver Viennese actionism)---1.1.4 The experiment was an offshoot of the Aktionismus, a Viennese version of the happenings in New York, lead by meanwhile legendary artists such as Nitsch, Schwarzkogler, and Brus.[[1.1.4-i-61.htm]]---#5 GL - accionismo 26

Se aceptamos a hiptese de que existe unha arte e unha historia da arte austracas, distnguense das tendencias dentro da tradicin, que anda hoxe infle nos artistas: por unha banda, o dilogo co accionismo que se reflicte nas imaxes como accins performativas, e en relacin con estas, a concentracin no corpo, inclundo o corpo espido, como na coecida obra de Elke Krystufek.[[1.1.3-g-20.htm]]---#4 ES - accionismo A travs del medio fotogrfico, Norbert Becwar, Peter Dressler y Erwin Wurm sondean las actuaciones y la relacin de las personas con los objetos, en una continuacin del arte de performance y el accionismo tan profundamente arraigado en Austria.[[1.1.3-e-18.pdf]]---#4

12. ---EN - alto relief (ver high relief, relief)---1.1.2 In "alto relief" the figures are usually near natural depth and the background is more detailed and deeper.[[1.2-i-29.htm]]---#1 PT - altorrelevo Dependendo da profundidade, o relevo pode ser chamado baixo-relevo tal como aparece na numismtica ou alto-relevo, com bastante material removido e o restante projectado do fundo plano quase como se fosse a parte visvel de uma escultura embutida na pedra.[[1.2-p-1.htm]]---#3 ES - altorrelieve Ya en 1898, con quince aos, concurre a la exposicin de Bellas Artes que patrocina el Ayuntamiento y obtiene Medalla de Oro por un altorrelieve titulado "El Dios Pan".[[1.1.2-e-30.htm]]---#6

13. ---EN - aluminium---1.2 He represented Britain at the 1999 Venice Biennale, where he showed his Water series, a number of superimposed line drawings of women (again, these were gloss paint on aluminium).[[1.1.1-i-135.htm]]---#248 GL - aluminio A ltima obra, Clutter (amoreamento), volve a introduci-lo uso do aluminio e dos obxectos de metal.[[1.1.1-g-4.htm]]---#64 ES - aluminio En el 2001 hizo una muestra de esculturas muy prximas a las llamadas instalaciones, por ejemplo la serie de "Confesionarios" confeccionados con entramado de chapa de aluminio anodizado y pisos blancos de coral procedente de Okinawa.[[1.1.2-e-25.htm]]---#75

27

14. ---EN - analytic cubism (ver cubism, cubo-futurism, orphic cubism, synthetic cubism)---1.1.1 Unlike analytic cubism, which fragmented objects into its composing parts or facets, synthetic cubism attempted more to bring many different objects together to create new forms.[[1.1.1-i-11.htm]]---#6 GL - cubismo analtico O cubismo sinttico unha segunda fase da pintura cubista comezada por Picasso cara 1912 que se contrapn do cubismo analtico.[[1.1.1-g44.doc]]---#2 ES - cubismo analtico Recordemos asimismo la importante figura de Charles-Edouard Jeanneret, ms conocido como Le Corbusier, que hizo evolucionar el cubismo analtico hacia el purismo.[[1.1.1-e-13.htm]]---#3

15. ---EN - analytic cubist (ver cubist, cubo-futurist, synthetic cubist)---1.1.1 Analytic Cubists "analyzed" natural forms and reduced the forms into basic geometric parts on the two-dimensional picture plane.[[1.1.1-i-162.htm]]--#1 PT - cubista analtico No retrato cubista analtico de Vollard, Picasso quebra o modelo numa estutura cristalina de facetas interligadas em tonalidades baixas.[[1.1.1-p1.htm]]---#1 ES - cubista analtico El tondo pintado en 1912 por Robert, El primer disco, () lo establecieron como el inventor del cubismo rfico, un trmino inventado por el poeta Apollinaire para promover a sus inteligentes amigos, enfrentados al adusto clasicismo hermtico de los cubistas analticos, con sus aburridos debates sobre matemticas, fsica y la cuarta dimensin.[[1.1.1-e-148.htm]]---#1

16. ---EN - appropriation art---1.0 The term appropriation art came into common use in the 1980s with artists such as Sherrie Levine, who addressed the act of appropriating itself as a theme in art.[[1.1.1-i-169.htm]]---#26 GL - apropiacionismo 28

Como precursor do apropiacionismo, Baldessari comezou a realizar series de obras baseadas en fotografas tomadas de fotogramas de pelculas de Hollywood.[[1.1.3-g-10.pdf]]---#16 ES - apropiacionismo / arte apropiacionista Richard Prince, conocido sobre todo por pertenecer a la corriente del apropiacionismo en los aos ochenta junto a artistas como Sherrie Levine, se caracteriza por captar imgenes publicitarias en las que los eslganes y marcas se suprimen.[[1.1.3-e-13.pdf]]---#8 Y al ao siguiente (1983) participa en la Bienal del Whitney Museum of American Art de Nueva York junto a los emergentes representantes del arte apropiacionista, los nuevos expresionistas, y otros graffitistas como K. Haring.[[1.1.1-e-100.htm]]---#1

17. ---EN - appropriation artist / appropriationist---1.0 Appropriation artists may comment on more than just commercial or "low" culture.[[1.1.2-i-20.htm]]---#15 In the following editions the proposals continued to diversify: (), the appropriationist work of Joachim Schmid in which he used photographs found in the street, thereby questioning the notion of authorship; ().[[1.1.3-i-2.htm]]---#1 GL - apropiacionista / artista apropiacionista Nas seguintes edicins conviven propostas tan diferentes como as fotografas realizadas co uso dunha cmara estenopeica por Ruth ThorneThomsen, (...) o traballo apropiacionista de Joachim Schmid, construdo a partir de fotografas atopadas na ra nas que se cuestiona o concepto de autora, ().[[1.1.3-g-4.htm]]---#3 Espertou a atencin da crtica por primeira vez a principios dos anos oitenta cando se relacionou con outros artistas apropiacionistas como Silvia Kolbowski e Richard Prince, que tamn empregaban a cmara para refotografar as imaxes xa existentes na cultura elitista e na de masas.[[1.1.3-g-10.pdf]]---#1 ES - apropiacionista / artista apropiacionista De la plasticidad de los experimentos formales de Xulio Correa o los fotogramas mezclados con imgenes convencionales de Joan Fontcuberta, a la estrategia apropiacionista de Joachim Schmid, construida a partir de la recogida de fotos familiares desechadas.[[1.1.3-e-3.htm]]---#3 Despert la atencin de la crtica por primera vez a principios de los aos ochenta cuando se relacion con otros artistas apropiacionistas como Silvia Kolbowski y Richard Prince, quienes tambin usaban la cmara para refotografiar las imgenes ya existentes en la cultura elitista y en la de masas.[[1.1.3-e-10.pdf]]---#1

29

18. ---EN - aquatint---1.2 This process is called aquatint, and allows for the creation of tones, shadows, and solid areas of color.[[1.2-i-98.htm]]---#10 GL - augatinta Do mesmo xeito utilizou augatinta para crear reas de tonalidades ricas e sensuais.[[1.1.1-g-51.htm]]---#4 ES - aguatinta Para crear un grabado al aguatinta, se rocan con resina ciertas zonas de la lmina y se calienta sta para que la resina quede adherida.[[1.2-e-72.htm]]--#8

19. ---EN - art critic (ver critic)---2.2 French art critic Louis Vauxcelles first used the term "cubism" "(bizarre cubiques)" in 1908.[[1.1.1-i-11.htm]]---#58 GL - crtico de arte A presente mostra, comisariada por Jos Marn-Medina, coecido crtico de arte, instlase no espazo mediante o fotocopiado de paneis que xeran unha serie de salas e subsalas.[[1.1.1-g-31.pdf]]---#14 ES - crtico de arte Desde joven manifiesta una vocacin de artista integral: pintor, grabador, escengrafo, escultor, conferenciante, crtico de arte... siempre con la vocacin del arquitecto que le hubiera gustado ser.[[1.1.1-e-85.htm]]---#19

20. ---EN - art dealer---2.1 From 1963 Hockney was represented by the influential art dealer John Kasmin.[[1.1.1-i-93.htm]]---#17 GL - marchante Esta galera de arte contempornea ten como principais obxectivos a promocin de artistas espaois e galegos tanto en Galiza e Espaa, como no estranxeiro, xa que acta como marchante.[[2.2-g-6.htm]]---#5 ES - marchante Su escasa produccin y la mala suerte con los marchantes harn que durante toda su carrera viva al margen del xito econmico que gozan otros artistas de su generacin.[[1.1.1-e-90.htm]]---#12 30

21. ---EN - art deco---1.0 Futurism influenced many other twentieth century art movements, including Art Deco, Vorticism, Constructivism and Surrealism.[[1.1.1-i-21.htm]]---#68 GL - art dec Unha derivacin deste estilo na dcada de 1920 o denominado Art dec.[[1.1.1-g-68.htm]]---#1 ES - art dco La tendencia curvilnea de los modernistas dar paso a las tendencias artsticas abstarct-geomtricas De Stijl, constructivismo y corrientes neoplsticas y lineales Art Dco.[[1.2-e-96.htm]]---#2

22. ---EN - art nouveau---1.0 After studying architecture, he studied painting in Munich and was influenced there by Art Nouveau styles as well as by the woodcuts of Albrecht Drer.[[1.1.1-i-139.htm]]---#130 GL - art nouveau Tamn se opoa ornamentalismo do Art Nouveau e evasin espiritualista do Simbolismo.[[1.1.1-g-6.htm]]---#4 ES - art nouveau Alfons Maria Mucha (24 de julio de 1860 - 14 de julio de 1939) fue un pintor y artista decorativo checo, ampliamente reconocido por ser uno de los mximos exponentes del Art Nouveau.[[1.1.1-e-79.htm]]---#16

23. ---EN - arte povera---1.1.1, 1.1.2 There is also a relationship to Arte Povera in the use of materials traditionally considered "unartistic" or "worthless".[[1.1.2-i-62.htm]]---#12 GL - arte povera Este artista, o mis novo dos pertencentes Arte Povera, utiliza os seus tpicos materiais empobrecidos e mtodos de traballo meticulosos para producir obras que harmonizan coas formas e cos estados cambiantes do medio ambiente.[[1.1.3-g-10.pdf]]---#11 ES - arte povera Anselmo es una de las principales figuras que se identifican con el Arte 31

Povera italiano de los aos sesenta y setenta, movimiento que buscaba redefinir radicalmente las propiedades y posibilidades de la pintura y la escultura con el uso de materiales escultricos cotidianos y prosaicos.[[1.1.3-e-10.pdf]]---#5

24. ---EN - artist---1.0 Jackson Pollock (January 28, 1912 August 11, 1956) was an influential American artist and a major force in the abstract Expressionism movement.[[1.1.1-i-6.htm]]---#3197 GL - artista Segundo Kirchner, non podan prse regras e a inspiracin deba flur libre e dar expresin inmediata s presins emocionais do artista.[[1.1.1-g-5.htm]]--#1329 ES - artista Esta galera valenciana nos tiene acostumbrados a contar con una nmina de artistas cuyo comn denominador es un alto nivel de calidad.[[1.1.1-e8.htm]]---#1701

25. ---EN - artwork (ver work)---1.0, 2.0 In December 2004, Duchamp's Fountain was voted the most influential artwork of the 20th century by 500 of the most powerful people in the British art world.[[1.1.1-i-17.htm]]---#170 GL - obra / obra de arte Tamn admiraban a capacidade de sntese e o sentido decorativo da obra de Gauguin.[[1.1.1-g-6.htm]]---#1707 Warhol pretenda eliminar da obra de arte calquera traza ou signo de manualidade.[[1.1.1-g-13.htm]]---#130 ES - obra / obra de arte El coleccionista espaol no absorbe toda la obra de pintores espaoles, y el coleccionismo extranjero no los conoce suficientemente.[[1.1.1-e-7.htm]]--#2238 En 1946, Kosice realiz la que probablemente fuera la primera obra de arte que incorpor tubos de nen, que seran posteriormente recogidos por el pop-art.[[1.1.1-e-136.pdf]]---#183

26. ---EN - assemblage---1.1.2, 1.1.6 32

Assemblage is an artistic process in which a three-dimensional artistic composition is made from putting together found objects.[[1.1.2-i-52.htm]]--#59 GL - assemblage / ensamblaxe Deste xeito o lenzo evoluciona a travs da colaxe ata o "assemblage" e os "environments".[[1.1.1-g-8.htm]]---#1 Estenderon o principio da colaxe ensamblaxe de obxectos incongruentes, como nos poemas visibles de Max Ernst.[[1.1.4-g-8.pdf]]---#7 ES - assemblage / ensamblaje El "Assemblage" supera los lmites de la pintura y de la escultura, se libera tanto del marco como del pedestal, pudiendo situarse libremente en cualquier lugar del espacio.[[1.1.4-e-11.htm]]---#5 A partir de ah, la lgica consecuencia de la extensin del ensamblaje (la escultura con objetos) hacia los ambientes involucr al "Happening" articulando la idea de una expresin total que en la dcada de los Setenta configur la "Escultura Pblica", el "Land Art", y lo que se denomina "Sitespecific work".[[1.1.4-e-13.htm]]---#8

27. ---EN - avant-garde---1.0 Duchamp's circle also included Louise and Walter Arensberg, Henri-Pierre Roch, Beatrice Wood and fellow Frenchman, Francis Picabia, as well as other avant-garde figures.[[1.1.1-i-17.htm]]---#188 GL - vangarda Os movementos europeos de vangarda eran aqueles que, segundo os seus propios autores, guiaban a cultura dos seus tempos, estando de certa forma fronte deles.[[1.1.1-g-15.htm]]---#141 ES - vanguardia Tal era la profundidad de su conocimiento e influencia de las vanguardias europeas, que tard mucho tiempo en elaborar un estilo independiente.[[1.1.1-e-32.htm]]---#197

28. ---EN - avant-gardist (ver modernist)---1.0 However, World War I and its subsequent events were the cataclysmic disruptions that late 19th century artists such as Brahms had worried about, and avant-gardists had embraced.[[1.1.7-i-10.htm]]---#2 GL - vangardista En Hispanoamrica, a influencia dos movementos vangardistas empeza a sentirse s a partir dos anos 1920.[[1.1.1-g-6.htm]]---#33 33

ES - vanguardista A partir de su actividad y capacidad de influencia sobre un pequeo grupo de artistas partcipes de tertulias vanguardistas el movimiento se va a conectar con los aires europeos que circulaban por Pars.[[1.1.1-e-23.htm]]--#41

29. ---EN - bas relief / bas-relief (ver low relief)---1.1.2 As with the version in Reykjavk, this statue included the bas relief The Pioneers on the base.[[1.1.2-i-96.htm]]---#16 Nivola's sand casting has been briefly described as a bas-relief sculpture in concrete.[[1.1.2-i-112.htm]]---#22 GL - baixorrelevo En Santiago chamado o "rei do baixorrelevo".[[1.1.2-g-123.htm]]---#2 ES - bajorrelieve Ya demostradamente virtuosa en el cincelado del granito y del mrmol, el gobierno argentino le encarg numerosas obras: por ejemplo en 1900 los bajorrelieves que luego exornaran el patio de la Casa de La Independencia en San Miguel de Tucumn.[[1.1.2-e-26.htm]]---#11

30. ---EN - bauhaus---1.0 The movement gets its name because it is seen as combining the emotional intensity and self-expression of the German Expressionists with the antifigurative aesthetic of the European abstract schools such as Futurism, the Bauhaus and Synthetic Cubism.[[1.1.1-i-5.htm]]---#110 GL - bauhaus Tamn grupos como de Stijl e Bauhaus acababan de comezar a desenvolver novas ideas sobre a interrelacin das artes, arquitectura, deseo e educacin artstica.[[1.1.1-g-10.htm]]---#33 ES - bauhaus Cuando la Bauhaus se traslada en 1926 a Dessau, Luca Moholy ser la encargada de realizar las fotografas de los nuevos edificios de la Bauhaus diseados por Gropius.[[1.1.3-e-91.pdf]]---#112

31. ---EN - biennale / biennial (ver triennial)---2.1

34

In 1956 he was awarded the Grand Prix at the Venice Biennale exhibition.[[1.1.1-i-49.htm]]---#98 The future development of Contemporary art is often directed by massive biennials (The Whitney Biennial, The Venice, So Paulo, the Kwan Ju, the Havana...).[[2.1-i-6.htm]]---#32 GL - bienal A Bienal de Arte de Pontevedra vn acollendo nos ltimos anos unha progresin en ascenso cara a unha innovacin da arte contempornea.[[1.1.1-g-31.pdf]]---#514 ES - bienal Por ello, al usurpar un espacio que no le es propio, la celebracin de ARCO, lejos de permitir la creacin de una gran bienal de arte contemporneo, la entorpece o la imposibilita.[[2.1-e-10.htm]]---#92

32. ---EN - binder---1.2 Unlike "soft" or "French" pastel sticks, which are made with a gum or methyl cellulose binder, oil pastels consist of pigment mixed with a nondrying oil and wax binder.[[1.2-i-40.htm]]---#71 GL - aglutinante Encustica unha tcnica de pintura que se caracteriza polo uso da cera como aglutinante dos pigmentos.[[1.2-g-11.htm]]---#15 ES - aglutinante Es una tcnica muy cubriente por no encontrarse los pigmentos inmersos en suspensin en una capa gruesa de aglutinante una vez seca.[[1.2-e-17.htm]]--#21

33. ---EN - body art---1.1.4 In Western art, body art appears to be a sub-category of performance art, in which artists use or abuse their own body to make their particular statements.[[1.1.4-i-30.htm]]---#19 GL - arte corporal / body art Vito Acconci era o representante prominente da arte corporal.[[1.1.4-g8.pdf]]---#12 Para documenta-las sas performances de mediados dos anos sesenta, que incluan poesa e Body Art, Vito Acconci confiaba plenamente na fotografa.[[1.1.3-g-10.pdf]]---#10 ES - arte corporal / body art 35

Esta tendencia abarca las autorrepresentaciones y el arte corporal.[[1.1.4-e24.htm]]---#3 Hay que decir que, aunque el trmino performance ha terminado imponindose, la performance no es sino una modalidad ms de Arte de Accin, como el happening o el body art.[[1.1.4-e-10.pdf]]---#29

34. ---EN - bronze---1.2 One reason bronze is so highly valued in statuary is that its patina protects it against further corrosion.[[1.2-i-74.htm]]---#276 GL - bronce Traballa tanto a madeira como a pedra e o bronce, sempre dentro dunha corrente figurativa de carcter organicista.[[1.1.2-g-29.pdf]]---#24 ES - bronce Tambin esculpi en bronce y colabor escribiendo artculos para distintas revistas especializadas.[[1.1.1-e-42.htm]]---#87

35. ---EN - bust---1.0 Many of her works were portrait busts: both of significant persons of the time and of working class people that she came in contact with.[[1.1.2-i92.htm]]---#22 GL - busto Comezouna en 1980, experimentando coas distintas opcins que lle proporcionaba este xnero, ata se decidir polo retrato de medio busto e a luz frontal, cun fondo de cor neutra que cambiou por un branco na sa seguinte serie de retratos, iniciada en 1986.[[1.1.3-g-13.pdf]]---#11 ES - busto De esta estada se inspirar para el mural "La Ciencia y la Psiquiatra" y para una serie de bustos en los que retrata a sus pacientes vecinos, cada uno de ellos representando una patologa particular.[[1.1.2-e-28.htm]]---#20

36. ---EN - camera---1.1.3 By 1966 Bruce Nauman turned to the camera as a way of documenting sculptural acts that were performative, photographic, and conceptual.[[1.1.3i-7.htm]]---#1258

36

GL - cmara Experimentou decote co concepto de identidade, e viuse atrado en particular polos fotomatns e polas cmaras Polaroid porque lle permitan crear e contempla-las imaxes de contado.[[1.1.3-g-10.pdf]]---#161 ES - cmara Haacke utiliz la cmara para documentar este concepto de escultura en el campo abierto.[[1.1.3-e-10.pdf]]---#303

37. ---EN - canvas---1.2 He began painting with his (often very large) canvases on the floor, and developed what was called his "drip" (or his preferred term, "pour") technique.[[1.2-i-1.htm]]---#317 GL - lenzo Os artistas preparan a tea ou lenzo antes de comezar a pintura.[[1.2-g7.htm]]---#87 ES - lienzo Garcer ha sabido trasladar al lienzo la codificacin digital de un espacio, sin que el resultado est exento de gran carga lrica y emotiva.[[1.2-e10.htm]]---#111

38. ---EN - carving---1.1.2 He also began to make wood carvings and bronzes of figures swathed in heavy drapery like those in early Gothic art, and in dramatic attitudes expressive of powerful emotions and a yearning for spiritual ecstasy.[[1.1.2i-17.htm]]---#74 GL - talla En 1997 obtn ademais a graduacin en Artes aplicadas e Oficios Artsticos, na cidade de Lugo, coa especialidade de talla en madeira.[[1.1.2-g-9.pdf]]--#35 ES - talla Su dureza hace que tolere los golpes del cincel sin que se produzcan fisuras falsas y que la talla resplandezca con autenticidad, porque es imposible ocultar los defectos.[[1.2-e-91.htm]]---#55

39. ---EN - casting---1.1.2 37

Casting is often used for creating one or more copies of an original piece of sculptural (three-dimensional) artwork.[[1.2-i-27.htm]]---#394 GL - baleirado Trala guerra civil e ata 1956 ocupa a praza de modelado e baleirado na Escola de Artes e Oficios de Ourense.[[1.1.2-g-47.pdf]]---#10 ES - vaciado Destac en modelado y vaciado y con veintids aos fue nombrado profesor meritorio de los talleres de escultura de dicho centro docente.[[1.1.2-e30.htm]]---#26

40. ---EN - catalogue---2.1 In the text he wrote for the catalogue, Watanabe himself describes the solutions devised to maximize the visitors perceptive powers.[[1.1.3-i11.htm]]---#115 GL - catlogo En total, 625 fotografas que se incluron no catlogo daquela mostra.[[1.1.3-g-1.htm]]---#73 ES - catlogo En el catlogo elaborado para la segunda exposicin empieza a plantear su teora del arte que culminar, dos aos ms tarde, con la publicacin de su libro De lo espiritual en el Arte.[[1.1.1-e-18.htm]]---#71

41. ---EN - charcoal---1.2 The next year Dal's father organized an exhibition of his charcoal drawings in their family home.[[1.1.1-i-171.htm]]---#26 GL - carbn Neste primeiro apartado da mostra, pdese disfrutar tamn dunha pequena sala adicada faceta debuxstica e retratista do xove Laxeiro, contando con retratos e paisaxes da primeira poca, feitos a lapis, carbn ou sanguina, sobre papel.[[2.3-g-1.doc]]---#4 ES - carboncillo Sobre papel o cartulina, no podemos olvidar elementos tan importantes como la sanguina, el carboncillo y otros que dan nombre a sus realizaciones como los pasteles y las ceras.[[1.1.1-e-128.htm]]---#2

38

42. ---EN - chief curator---2.2 From 1988 to 2001, he was chief curator of painting and sculpture at MoMA.[[2.3-i-34.htm]]---#2 GL - xefe de exposicins A sa grande capacidade de traballo levouno a desenvolver unha intensa e prolfica actividade cultural, na que se poden enumerar como facetas e etapas fundamentais as seguintes: (...) Xefe de Exposicins dos Museos Municipais de Madrid; (...).[[1.1.2-g-23.pdf]]---#1 ES - jefe de exposiciones Antes, como jefe de exposiciones, la programacin la gestionbamos juntos.[[2.2-e-12.htm]]---#1

43. ---EN - clay---1.2 He began modeling in clay to gain a better understanding of the third dimension in his painting.[[1.1.2-i-31.htm]]---#108 GL - arxila Cando est a superficie seca aplcase unha capa de branco de chumbo, de aceite, de amarelo de chumbo e de arxila refractaria.[[1.2-g-7.htm]]---#3 ES - arcilla Al agregar arcilla a sus obras desde los 60 en adelante, le agreg dimensin a su distorsin.[[1.1.1-e-69.htm]]---#25

44. ---EN - collage (ver decollage)---1.2 Picasso invented the collage with his Still Life with Chair Caning, in which he pasted a patch of oil cloth painted with a chair-caning design to the canvas of the piece.[[1.1.1-i-11.htm]]---#167 GL - colaxe / collage Estenderon o principio da colaxe ensamblaxe de obxectos incongruentes, como nos poemas visibles de Max Ernst.[[1.1.1-g-8.htm]]---#46 O imaxinario de lvaro son o Pop Art, psicodelia, Tecno, Collages... e ultimamente est a pegarlle duro tamn fotografa creativa.[[1.1.7-g3.htm]]---#13 ES - collage Por entonces, Arp empez a hacer relieves, collages y bordados en los que ya empiezan a aparecer las formas geomtricas y orgnicas caractersticas 39

de su obra.[[1.1.1-e-17.htm]]---#70

45. ---EN - collection---2.0 The Saatchi Gallery is a London gallery for contemporary art, opened by Charles Saatchi in 1985 in order to show his sizeable (and changing) collection to the public.[[2.1-i-1.htm]]---#620 GL - coleccin / fondos Dentro das compras que o Museo realiza compoendo a sa coleccin aproveitan a asistencia a Arco para seguir completndoa.[[2.1-g-3.htm]]--#523 Estes fondos expense no CGAC e noutros centros espaois e internacionais.[[2.1-g-7.htm]]---#63 ES - coleccin / fondos Carlos Caballera posee una coleccin de pintura y escultura expresionista abstracta.[[2.1-e-8.htm]]---#166 Otros lugares con importantes fondos de sus obras son la Fundacin Pilar i Joan Mir de Palma de Mallorca, el MNAM de Pars y el MOMA de Nueva York.[[1.1.1-e-83.htm]]---#30

46. ---EN - color field painter---1.1.1 In this respect, he can also be considered to presage the Color Field painters, such as Helen Frankenthaler.[[1.1.1-i-56.htm]]---#6 GL - pintor do colour field Ambas tendencias distnguense non s formalmente unha doutra, senn tamn polos distintos modos de vida que levaban os artistas de cada unha, os seus distintos crculos sociais e incluso os distintos barrios en que habitaban en Nova York: os pintores de accin vivan no Downtown de Manhattan e os do colour field, no Uptown.[[1.1.1-g-9.htm]]---#1 ES - pintor del colour field Ambas tendencias se distinguen no slo formalmente una de otra, sino tambin por los distintos modos de vida que llevaban los artistas de cada una, sus distintos crculos sociales e incluso los distintos barrios en que habitaban en Nueva York: los pintores de accin vivan en el Downtown de Manhattan y los del colour field, en el Uptown.[[1.1.1-e-32.htm]]---#1

47. ---EN - color field painting---1.1.1 40

Color Field painting was an abstract style that emerged in the 1950s after Abstract Expressionism and is characterized by canvases painted entirely by large areas of solid color.[[1.1.1-i-38.htm]]---#14 GL - color field painting / pintura do campo de cor A ensinanza de Hoffman e a sa preocupacin por conseguir a unidade entre a cor e a forma desembocara no movemento denominado Color Field Painting.[[1.1.1-g-9.htm]]---#5 A sa abstraccin estdase baixo a denominacin de Pintura do campo de Cor (Color Field Painting), como tendencia dentro do expresionismo abstracto, distinta outra tendencia dominante chamada action painting.[[1.1.1-g-9.htm]]---#2 ES - color field painting / pintura del campo de color La enseanza de Hoffman y su preocupacin por conseguir la unidad entre el color y la forma desembocara en el movimiento denominado Color Field Painting.[[1.1.1-e-32.htm]]---#3 Su abstraccin se estudia bajo la denominacin de Pintura del campo de Color (Color Field Painting), como tendencia dentro del expresionismo abstracto, distinta a la otra tendencia dominante llamada action painting.[[1.1.1-e-32.htm]]---#2

48. ---EN - commission---2.2 As recognition and the value of his work grew, he went back to his roots as a commercial illustrator, and started to take commissions, most noticeably for portraits.[[1.1.1-i-14.htm]]---#98 GL - encargo Simultaneamente, o seu crecente recoecemento en Galicia reprtalle numerosos encargos, fundamentalmente retratos e monumentos pblicos, pechndose o perodo das tallas femininas para entrar no da escultura conmemorativa.[[1.1.2-g-13.pdf]]---#9 ES - encargo En los dos decenios sucesivos recibe numerosos encargos para la ejecucin de pinturas murales en Blgica.[[1.1.1-e-67.htm]]---#42

49. ---EN - conceptual art---1.0 Conceptual art may not even produce an art object, but rather a physical manifestation that is to be viewed as a document of the art.[[1.1.1-i57.htm]]---#85 GL - arte conceptual 41

Na arte conceptual a idea ou o concepto a parte mis importante do traballo.[[1.1.1-g-19.htm]]---#35 ES - arte conceptual El arte conceptual como movimiento emergi a la mitad de los aos sesenta, en parte como una reaccin en contra del formalismo que haba sido articulado por el influyente crtico Clement Greenberg.[[1.1.1-e-36.htm]]--#47

50. ---EN - conceptual artist---1.0 Sol LeWitt (born 1928 in Hartford, Connecticut) is a conceptual artist and painter.[[1.1.1-i-190.htm]]---#53 GL - artista conceptual A homenaxe de Angela Bulloch ao artista conceptual francs Cadre basase tamn na tecnoloxa.[[1.1.3-g-21.htm]]---#1 ES - artista conceptual Helnwein es un artista conceptual, interesado principalmente en la ansiedad psicolgica y sociolgica, as como en temas histricos y polticos.[[1.1.4-e7.htm]]---#17

51. ---EN - concrete---1.2 Completed in 1982, the sculpture is an eighteen-meter high accumulation of sixty automobiles embedded in over forty thousand pounds of concrete.[[1.1.2-i-11.htm]]---#31 GL - cemento / formign Procuramos canalizar esta creatividade, indicar aquelas zonas en que se poda pintar: os bloques de cemento que pechaban parte do instituto e mesmo un silo que temos ac, tentando sempre non lle causar dano a ningn edificio.[[1.1.1-g-3.htm]]---#11 Nos anos 80 Etienne Bossut decide realizar obras de arte, sacando partido dos seus coecementos profesionais: o que atopo de fabuloso nestes materiais, di, que podo facer madeira, ferro, arxila, formign....[[1.1.2-g1.pdf]]---#9 ES - cemento / hormign En algunas otras obras, utiliz cemento y bloques de adobe.[[1.1.2-e12.htm]]---#30 En los aos 70 usa Vostell el hormign como elemento fundamental en la mayor parte de su amplia creacin.[[1.1.2-e-11.htm]]---#18

42

52. ---EN - conservation---2.3 This type of stain permanently weakens the paper fibers and is not easily removed or lightened in conservation treatment.[[2.3-i-4.htm]]---#468 GL - conservacin Estas son: a mala conservacin e estado xeral dos negativos, cheos de fungos, as innumerables raaduras e a metalizacin dos residuos de prata.[[1.1.3-g-55.pdf]]---#119 ES - conservacin La conservacin y restauracin es un delicado trabajo que realiza un equipo multidisciplinario muy especializado.[[2.3-e-2.htm]]---#77

53. ---EN - conservator---2.2, 2.3 Reflecting the move in contemporary art away from the material object, the conservator's role has changed to encompass a broader notion of what constitutes the preservation and care of an artwork.[[1.1.6-i-28.htm]]---#193 GL - conservador E sobre elas, precisamente, incidirn no Foro Internacional de Expertos, onde coleccionistas, directores, conservadores, xestores e comisarios dos principais museos e centros de arte do mundo debatern sobre a distribucin e exhibicin do obxecto artstico, o novo coleccionismo e as novas linguaxes da arte actual.[[2.2-g-7.htm]]---#16 ES - conservador Javier Arnaldo es Conservador jefe adjunto del Museo ThyssenBornemisza.[[1.2-e-12.pdf]]---#42

54. ---EN - constructivism---1.0 The group formed to contradict Naum Gabo's assertion that Constructivism should be devoted to exploration of abstract space and rhythm.[[1.1.7-i15.htm]]---#49 GL - construtivismo Construtivismo, suprematismo, cubofuturismo Estamos diante de dous artistas cientifistas?[[1.1.1-g-46.htm]]---#5 ES - constructivismo 43

La obra de Sempere est definida por la abstraccin, la repeticin geomtrica y la linealidad, evolucionando hacia el Op Art y el constructivismo con elementos del arte cintico.[[1.1.1-e-97.htm]]---#28

55. ---EN - constructivist---1.0 In the 1980s graphic designer Neville Brody used styles based on Constructivist posters that sparked a revival of popular interest.[[1.1.1-i58.htm]]---#33 GL - construtivista Xunto sa obra levar lenzos expresionistas de Alberto Datas, as pequenas obras construtivistas de Santiago Mayo e as imaxes manipuladas dixitalmente de Alberto Barreiro.[[2.1-g-5.htm]]---#4 ES - constructivista A partir de su encuentro con Duchamp, abandona la pintura y se vuelca en la escultura constructivista.[[1.1.2-e-34.htm]]---#8

56. ---EN - copper---1.2 In 1939, Maurice Ascalon designed and created the enormous 14 foot tall hammered repouss copper relief sculpture of three figures, The Toiler of the Soil, the Laborer and the Scholar.[[1.1.2-i-81.htm]]---#122 GL - cobre O que si vara a tcnica de preparacin destas bases pois moi distinto pintar sobre lenzo, tboa, fresco ou cobre.[[1.2-g-7.htm]]---#16 ES - cobre El aguafuerte es una modalidad de grabado que se efecta tomando como base una plancha o lmina de cobre.[[1.2-e-71.htm]]---#120

57. ---EN - corrosion---2.3 Bronzes resist corrosion (especially seawater corrosion) and metal fatigue better than steel.[[1.2-i-45.htm]]---#31 GL - corrosin Se nestas pezas a forma se fai material, aludindo tanto escultura como ao proceso qumico de corrosin, as sombras perden as sas pantasmagricas metforas de ocultacin e misterio e adquiren a sa exacta configuracin 44

ptica, ().[[1.2-g-16.pdf]]---#11 ES - corrosin Su resistencia a la corrosin, sus propiedades higinicas y estticas hacen del acero inoxidable un material muy atractivo para satisfacer diversos tipos de demandas.[[1.2-e-83.htm]]---#10

58. ---EN - critic (ver art critic) ---2.2 The term was first applied to American art in 1946 by the critic Robert Coates.[[1.1.1-i-5.htm]]---#12558 GL - crtico Algns crticos considrano como un pintor de transicin.[[1.1.1-g-9.htm]]--#53 ES - crtico El trmino "Pop-Art" fue utilizado por primera vez por el crtico britnico Lewwis Gennig en 1962 para definir el arte que algunos jvenes estaban haciendo con el empleo de imgenes populares.[[1.1.1-e-19.htm]]---#93

59. ---EN - cubism (ver analytic cubism, cubo-futurism, orphic cubism, synthetic cubism)---1.1.1 The background and object (or figure) planes interpenetrate one another creating the ambiguous shallow space characteristic of cubism.[[1.1.1-i11.htm]]---#139 GL - cubismo O cubismo e os catro mestres da arte europea, Picasso, Mir, Matisse e Lger, completan a base sobre a que se desenvolveu a pintura abstracta en Amrica nos anos corenta.[[1.1.1-g-9.htm]]---#24 ES - cubismo All se encontraron todos los disidentes de otras escuelas previas, tales como el expresionismo alemn, el futurismo italiano o el cubismo francs.[[1.1.1e-17.htm]]---#73

60. ---EN - cubist (ver analytic cubist, cubo-futurist, sythetic cubist)---1.1.1 His work at this time was based on cubist interpretations of other artists2 paintings such as Frederic Remington.[[1.1.1-i-95.htm]]---#64 45

GL - cubista Cara a 1929 abandonounas para volver a un estilo cubista.[[1.1.1-g-8.htm]]--#5 ES - cubista Cuando vio pinturas cubistas por primera vez en 1910, Mondrian evolucion de la pintura del paisaje tradicional hacia un estilo simblico.[[1.1.1-e-30.htm]]---#49

61. ---EN - cubo-futurism (ver analytic cubism, cubism, futurism, orphic cubism, synthetic cubism)---1.1.1 Natalia Sergeevna Goncharova (June 4, 1881 - October 17, 1962) was a prominent Russian Cubo-Futurism painter and costume designer.[[1.1.1-i84.htm]]---#9 GL - cubofuturismo Kasimir Malvich (1878-1935) experimentou en mis de sete "ismos": impresionismo, fauvismo, cubofuturismo, aloxismo, suprematismo, etc.[[1.1.1-g-46.htm]]---#2 ES - cubo-futurismo En Rusia, tras haber sido el principal representante del cubo-futurismo, Kazimir Malivich rompi radicalmente con todas las viejas concepciones del arte al pintar en 1915 Carr noir dando lugar al suprematismo.[[1.1.1-e27.htm]]---#2

62. ---EN - cubo-futurist (ver analytic cubist, cubist, futurist, synthetic cubist)---1.1.1 The system arose from cubo-futurist experiments and works that he undertook from 1913-1915.[[1.1.1-i-27.htm]]---#4 GL - cubofuturista / cubo-futurista Colaboramos intensamente na creacin de libros cubofuturistas nos que eu participaba coa ilustracin e colaxes e algunha que outra creacin potica.[[1.1.1-g-45.doc]]---#2 Eu son unha mis da xeracin de mulleres artistas amazonas como nos definiu o poeta cubo-futurista Benedik Liushits que desenvolvemos o noso traballo na frutfera etapa do cambio de sculo.[[1.1.1-g-45.doc]]---#2 ES - cubofuturista Tambin son de 1913 algunas de sus obras cubofuturistas.[[1.1.1-e-49.htm]]--#1

46

63. ---EN - curator---2.2 In contemporary art, the curator is the person who organizes an exhibition.[[2.2-i-5.htm]]---#104 GL - comisario Sen embargo, a nivel internacional, dende a pasada dcada asistimos a un novo campo de prcticas contemporneas que precisamente estn a disolver os lmites entre a actividade do comisario e a do artista.[[1.1.1-g-28.htm]]--#77 ES - comisario Kim Sweet es, junto a Charles Esche y Matthew Higgs, uno de los tres comisarios que han organizado la presencia inglesa en ARCO 2001.[[1.1.1e-6.htm]]---#45

64. ---EN - dada (ver neo-dada)---1.0 The Surrealist movement mainly originated in the Dada movement.[[1.1.1-i8.htm]]---#245 GL - dada A orixe do termo Dada confuso e controvertido.[[1.1.1-g-11.htm]]---#8 ES - dada Duchamp, Picabia, Jean Crotti, como europeos refugiados, junto con los americanos Man Ray, Morton Schamberg y otros dan vida al dada neoyorquino.[[1.1.1-e-17.htm]]---#38

65. ---EN - dadaism (ver neo-dadaism)---1.0 Dau-al-Set was connected with Surrealism and Dadaism and its members sought a connection to both the conscious and unconscious in their work.[[1.1.1-i-235.htm]]---#9 GL - dadasmo O surrealismo tomou do dadasmo algunhas tcnicas de fotografa e cinematografa as como a fabricacin de obxectos.[[1.1.1-g-8.htm]]---#24 ES - dadasmo Man Ray desarroll el dadasmo en pintura, fotografa y en la fabricacin de objetos anti-arte.[[1.1.1-e-17.htm]]---#25 47

66. ---EN - dadaist (ver neo-dadaist)---1.0 By the dawn of World War II, many of the European Dadaists had fled or emigrated to the United States.[[1.1.1-i-12.htm]]---#32 GL - dadasta Historicamente, o surrealismo xorde como unha resposta dialctica destrucin estril preconizada polos dadastas.[[1.1.1-g-8.htm]]---#17 ES - dadasta Por su parte Tzara volvi a Pars en 1920 y puso en marcha muchas actividades y manifestaciones dadastas para las que cont con la colaboracin de Andr Breton, Paul Eluard, Soupault y Aragon.[[1.1.1-e17.htm]]---#24

67. ---EN - De Stijl (ver neo plasticism)---1.0 In The Netherlands the Dada movement centered mainly around Theo van Doesburg, most well known for establishing the De Stijl movement and magazine of the same name.[[1.1.1-i-12.htm]]---#44 GL - De Stijl Tamn grupos como De Stijl e Bauhaus acababan de comezar a desenvolver novas ideas sobre a interrelacin das artes, arquitectura, deseo e educacin artstica.[[1.1.1-g-10.htm]]---#2 ES - De Stijl Las pinturas de Mondrian constituyen la fuente a partir de la cual se desarrollaron la filosofa y las formas visuales De Stijl.[[1.1.1-e-30.htm]]--#74

68. ---EN - decollage / dcollage (ver collage)---1.2 In effect, the decollage destroys the advertisement, but leaves its remnants on view for the public to contemplate.[[1.2-i-37.htm]]---#8 Dcollage, in art, is the opposite of collage; instead of an image being built up of all or parts of existing images, it is created by cutting, tearing away or otherwise removing, pieces of an original image.[[1.2-i-37.htm]]---#4 PT - decollage Nos jornais rasgados pode haver influencia de Rotella, um dos artistas mais interessantes daquela poca, italiano, um dos iniciadores da "decollage", dos 48

cartazes de ruas destacados como fragmentos da iconografia urbana.[[1.1.1p-20.htm]]---#1 ES - decollage Empieza a utilizar trozos de carteles rotos con los que compone una nueva realidad, que denomin decollage (en oposicin al collage de origen cubista).[[1.1.1-e-110.htm]]---#2

69. ---EN - degenerate art---1.0 Das Magdeburger Ehrenmal (the Magdeburg cenotaph), by Ernst Barlach was declared to be degenerate art due to the "deformity" and emaciation of the figures corresponding to Nordau's theorised connection between "mental and physical degeneration".[[1.1.1-i-142.htm]]---#17 GL - arte dexenerada Profesor da escola de arte en Francfurt dende 1928, as sas obras formaron parte en 1937 da Exposicin de arte dexenerada que organizou o rxime nazi e en 1938 prohibuselle dar clases.[[1.1.1-g-18.htm]]---#1 ES - arte degenerado Ser uno de los artistas ms perjudicados por el rgimen nazi: ms de 700 de sus obras fueron secuestradas como arte degenerado y gran parte de ellas acabaron en el fuego.[[1.1.1-e-15.pdf]]---#7

70. ---EN - Der Blaue Reiter---1.1.1 The "head" of Der Blaue Reiter, Kandinsky, would take this a step further.[[1.1.1-i-9.htm]]---#52 GL - Der Blaue Reiter En 1914 foron tamn etiquetados como expresionistas o grupo dos pintores alemns en Dresde e Berln a partir de 1911; e Der Blaue Reiter (O Xinete Azul), formado en 1912 en Mnic, redor dun almanaque, dirixido por Kandinsky e Marc.[[1.1.1-g-5.htm]]---#5 ES - Der Blaue Reiter Der Blaue Reiter (El Jinete Azul en espaol) fue un grupo de informacin artstica del expresionismo fundado en Munich por Wassily Kandinsky y Franz Marc en 1911.[[1.1.1-e-26.htm]]---#14

71. ---EN - design---1.1.7 49

Greenberg labelled the products of consumer culture "kitsch", because their design aimed simply to have maximum appeal, with any difficult features removed.[[1.1.7-i-10.htm]]---#779 GL - deseo Os cruces entre as artes visuais e o deseo teen unha tradicin suficientemente recoecida, especialmente dende Andy Warhol.[[1.1.7-g1.htm]]---#260 ES - diseo Es la primera vez que un museo dedica una exposicin temtica a la historia del diseo hecho en Galicia o por autores gallegos.[[1.1.7-e-3.htm]]---#427

72. ---EN - designer---1.1.7 The exhibition intentionally spans multiple fields of practice and includes designers from many different countries whose projects vary in scope and scale.[[1.1.7-i-6.htm]]---#108 GL - deseador Barbara Kruger traballou como deseadora para revistas, crtica xornalstica, profesora, conservadora de arte e escritora.[[1.1.3-g-10.pdf]]--#36 ES - diseador Sonia Delaunay (1885-1979) fue una pintora y diseadora francesa de origen ruso, casada con el pintor Robert Delaunay.[[1.1.1-e-46.htm]]---#55

73. ---EN - Die Brcke---1.1.1 Van Gogh's painting had great influence in Expressionism which can be seen in Die Brcke, a group lead by German painter Ernst Kirchner and in Edvard Munch or Egon Schiele's work.[[1.1.1-i-3.htm]]---#37 GL - Die Brcke Pintor alemn, un dos mximos expoentes do expresionismo e principal impulsor do grupo alemn Die Brcke (A ponte).[[1.1.1-g-17.htm]]---#6 ES - Die Brcke Por fortuna, otros artistas encontraron su propia va, entre ellos Giacometti y Cuno Amiet, cercanos al movimiento expresionista alemn Die Brcke.[[1.1.1-e-13.htm]]---#74

50

74. ---EN - digital photography (ver film photography)---1.1.3 Digital photography, as opposed to film photography, uses an electronic sensor to record the image as binary data.[[1.1.3-i-124.htm]]---#53 GL - fotografa dixital A fotografa dixital consiste na gravacin de imaxes mediante unha cmara, de forma anloga fotografa clsica.[[1.1.3-g-25.htm]]---#14 ES - fotografa digital Sin embargo, as como en esta ltima las imgenes quedan grabadas sobre una pelcula y se revelan posteriormente mediante un proceso qumico, en la fotografa digital las imgenes quedan registradas por una placa que dispone de millones de sensores y desde all se archivan en un elemento electrnico que constituye la memoria.[[1.1.3-e-34.htm]]---#12

75. ---EN - digital single-lens reflex camera (ver single-lens reflex camera)---1.1.3 Recent manufacturers such as Nikon and Canon have promoted the adoption of digital Single-lens reflex cameras (dSLRs) by photojournalists.[[1.1.3-i124.htm]]---#2 GL - cmara rflex dixital Outro inconveniente, para os fotgrafos afeccionados, que, no caso das rflex dixitais, a foto ten que ser encadrada mediante o visor.[[1.1.3-g36.htm]]---#1 ES - cmara fotogrfica rflex digital Las cmaras fotogrficas rflex digitales, tambin llamadas DSLR (DigitalSLR), estn diseadas de modo muy similar al de las cmaras cmaras rflex analgicas (SLR).[[1.1.3-e-93.doc]]---#1

76. ---EN - director---2.2 This is the third Tate Triennial and is curated by Beatrix Ruf, Director of the Kunsthalle Zrich.[[2.1-i-26.doc]]---#139 GL - director Luis Caruncho, director do Museo, aporta as claves para aproximarse coleccin e descobre a necesidade de ampliar cun novo espazo para albergar a coleccin.[[2.1-g-4.htm]]---#143 ES - director En resumidas cuentas, esto significa que Arne Glimcher, director de la 51

galera Pace de Nueva York, no va a aparecer ni por asomo en ARCO.[[2.1e-9.htm]]---#112

77. ---EN - discoloration---2.3 This could include a surface application of protective polymers with ultraviolet scavengers in order to avoid discoloration of chromatic values.[[2.3-i-28.pdf]]---#12 PT - descoloracin Pelo fato de que a camada de tinta na aquarela muito tnue, o aglutinante (...) e os pigmentos e corantes ficam prticamente expostos luz, fazendo com que a descolorao de aquarelas pela luz seja um fenmeno bastante conhecido.[[2.3-p-1.htm]]---#1 ES - descoloracin Por el hecho de que la capa de tinta en la acuarela es muy tnue, el aglutinante () y los pigmentos y colorantes quedan prcticamente expuestos a la luz, haciendo que la descoloracin de acuarelas por la luz sea un fenmeno bastante conocido.[[2.3-e-23.htm]]---#5

78. ---EN - documenta---2.1 Most prominent art exhibition of contemporary art is the 1955 founded documenta in Kassel, Germany.[[2.1-i-11.htm]]---#49 GL - documenta Nacida no 1955, nunha poca histrica moi carismtica en Alemaa, a Documenta ofreca un gran piar para comezar a afianzar a delicada situacin social e cultural postblica.[[1.1.1-g-31.pdf]]---#30 ES - documenta Formado en Barcelona, adquiri notoriedad internacional tras la Documenta 7 de Kassel de 1982, en la cual expuso obras primerizas en las que se reflejaba el influjo del neoexpresionismo alemn y la transvanguardia italiana.[[1.1.1-e-88.htm]]---#33

79. ---EN - drawing---1.2 Artwork media requiring fixative include drawings done in pencil, charcoal, and pastel.[[1.2-i-41.htm]]---#552

52

GL - debuxo Lauren Child utiliza unha mestura de debuxo, pintura, fotografa e colaxe para producir un catico e urbano retrato da vida familiar.[[1.2-g-1.htm]]--#169 ES - dibujo Aunque en sus comienzos realizaba dibujos a lpiz y tinta, Nasreen Mohamedi se dedic a la fotografa a lo largo de toda su carrera.[[1.1.3-e10.pdf]]---#304

80. ---EN - dripping---1.2 Pollock's technique of pouring and dripping paint is thought to be one of the origins of the term Action Painting.[[1.2-i-1.htm]]---#17 GL - dripping O modo de aplicar a pintura (dripping), deixndoa caer directamente do bote e o uso de area (tomado dos rituais dos indios americanos) e cristais poden ser interpretados como un automatismo levado lmite.[[1.1.1-g-9.htm]]---#2 ES - dripping Los artistas pop ironizaban sobre la caligrafa y el gesto caractersticos de los expresionistas (), o los enormes cuadros de Rosenquist en los que amplifica espaguetis como recordando las nervaciones de los drippings de Pollock, y en general el inters puesto en desechar de la obra toda traza de la intervencin manual del artista.[[1.1.1-e-24.htm]]---#4

81. ---EN - drypoint---1.2 Drypoint is a printmaking technique of the intaglio family, in which an image is incised into a plate (typically copper, zinc, or plexiglas) by scratching the surface with a hard, sharp metal point.[[1.2-i-101.htm]]---#18 GL - gravado a punta seca Partindo da observacin dos rostros representados nas das celebres series de gravados de Goya, os "Disparates" e os "Caprichos", traballarase sobre a "Conciencia retratada", dicir, os retratos e expresins dos personaxes, coa finalidade de realizar uns gravados a punta seca sobre metal e PVC.[[1.2-g35.doc]]---#5 ES - grabado a punta seca El mtodo de la aguatinta resulta difcil de controlar y suele ser utilizado en combinacin con las tcnicas del grabado al aguafuerte y del grabado a punta seca.[[1.2-e-72.htm]]---#13

53

82. ---EN - enamel / enamel paint---1.2 Different enamel colours cannot be mixed to make a new colour, in the manner of paint.[[1.2-i-38.htm]]---#45 Gutierrez also worked in David Alfaro Siqueiros' experimental workshop and he is very explicit about why many of these artists went to nitrocellulose and other enamel paints because they were convinced that the paints were in fact durable.[[2.3-i-20.htm]]---#6 GL - esmalte Antes de se introducir no mundo da arte contempornea, Tetsuya Nakamura foi un artista especializado na elaboracin de esmaltes tradicionais xaponeses.[[1.1.3-g-16.pdf]]---#14 ES - esmalte Barroca y kistch, la obra de la jovencsima Maria Jos Gallardo (Villafranca de los Barros, 1978) lanz al Jurado su propuesta de Manual para ser feliz en gran formato y combinando leo y esmalte.[[1.2-e-10.htm]]---#14

83. ---EN - encaustic---1.2 He is famous for incorporating such media as Encaustic (wax-based paint), and plaster relief in his paintings.[[1.1.1-i-15.htm]]---#7 GL - encustica O pintor, escultor e artista grfico Jasper Johns (estadounidense) realiza encusticas sobre tea en obras que anuncian xa o Pop Art.[[1.2-g-11.htm]]--#14 ES - encustica La mezcla de cera para encustica utilizada por muchos artistas de encustica en la actualidad se compone de cera de abejas refinada, del tipo utilizado en cosmtica, y resina de damar.[[1.2-e-18.htm]]---#16

84. ---EN - engraver---1.2 He worked with the engraver and painter Ernest Pizzotti.[[1.1.2-i-51.htm]]--#20 GL - gravador Admrase o Picasso gravador, Matisse, un faststico Leger que xustifica toda a visita, o construtivismo de Torres Garca, a composicin de scar 54

Domnguez ou as cores de Maside, entre outros, como o impecable bodegn de Manuel ngeles Ortiz.[[1.1.1-g-31.pdf]]---#8 ES - grabador mar Rayo es un pintor, grabador y escultor nacido Roldanillo, Valle del Cauca, Colombia en 1928.[[1.1.1-e-73.htm]]---#21

85. ---EN - engraving (ver intaglio)---1.2 From 1921 to 1925, he was trained as an engraver, as an apprentice in the engraving and die cutting workshop of Josef Schantin in Vienna.[[1.1.2-i22.htm]]---#139 GL - gravado O lirismo grfico dos seus gravados case surrealista, onrico, confundindo tradicin relixiosa e pag.[[1.1.1-g-27.htm]]---#53 ES - grabado Sus grabados tambin son premiados en la Bienal Internacional de Ljubljana, Cracovia y en Intergrafik de Berln.[[1.1.1-e-56.htm]]---#172

86. ---EN - entrance---2.1 Some museums have free entrance, either permanently or on special days, e.g. once per week or year.[[2.1-i-9.htm]]---#54 GL - acceso / entrada Acceso gratuto pola entrada posterior do museo (R/ Progreso).[[1.1.3-g17.htm]]---#41 A entrada libre e gratuta ata completar aforamento.[[1.1.6-g-6.htm]]---#61 ES - acceso / entrada Con objeto de facilitar el acceso al Museo a los visitantes que vienen en grupo, evitando molestas colas, el rea de Atencin al Visitante recomienda que tengan presentes las siguientes indicaciones: ().[[2.1-e-29.htm]]---#44 Su entrada es gratuita desde 2004 (26).[[2.1-e-11.htm]]---#78

87. ---EN - etching---1.2 Hockney also made two etchings honoring Pablo Picasso, whose work he admired and was influenced by, after Picasso's death in 1973.[[1.1.1-i93.htm]]---#79 55

GL - augaforte Traballa o leo, o gouache, o pastel, a acuarela, o gravado, o augaforte e o linleo, sendo a un tempo figurativo e abstracto, impresionista, expresionista e acadmico.[[1.1.1-g-47.htm]]---#5 ES - aguafuerte En cuanto a sus grabados, el nmero de piezas alcanza las quinientas, entre litografas, aguafuertes y xilografas.[[1.1.1-e-42.htm]]---#23

88. ---EN - exhibit / exhibition (ver group exhibition, individual exhibition, opening exhibition, solo exhibition)---2.1 The exhibit was held on the second floor of a building formerly occupied by the Institute of Archaeology.[[1.1.1-i-142.htm]]---#168 A selection from The Triumph of Painting is on exhibition in Leeds.[[2.1-i1.htm]]---#1188 GL - exposicin Dende 1963, realizou 63 exposicin individuais e participou en mis de 100 colectivas, en Portugal e no estranxeiro.[[2.1-g-6.htm]]---#1269 ES - exposicin El documenta (con una d minscula) es una exposicin del arte moderno y contemporneo que ahora ocurre cada 5 aos en Kassel, Alemania.[[2.1-e14.htm]]---#536

89. ---EN - exposure---1.1.3 Typically, a fast shutter speed will require a larger aperture to ensure sufficient light exposure, and a slow shutter speed will require a smaller aperture to avoid excessive exposure.[[1.1.3-i-28.htm]]---#269 GL - exposicin Seguindo esta lxica, a obra queimada polo sol de Oppenheim, documentada mediante un proceso dobre de exposicin sobre pelcula e posteriormente sobre papel, poderase definir como unha especie de fotografa primitiva sen cmara.[[1.1.3-g-10.pdf]]---#1269 ES - exposicin Dada cuenta que los tiempos de exposicin necesarios eran muy amplios los paisajes urbanos o rurales son fotografiados cuando no hay nada en movimiento a fin de evitar que salieran borrosos.[[1.1.3-e-46.htm]]---#536

56

90. ---EN - expressionism (ver abstract expressionism, neo-expressionism)---1.1.1 Der blaue Reiter was one of two groups of German painters fundamental to Expressionism, the other being Die Brcke formed in Dresden in 1905.[[1.1.1-i-40.htm]]---#92 GL - expresionismo Nos bodegns de Maside vemos ben presente a influencia de Czanne; mentres que Colmeiro apunta distorsin propia do expresionismo alemn.[[1.1.1-g-22.htm]]---#55 ES - expresionismo James Ensor (Ostende, 13 de abril de 1860-19 de noviembre de 1949) fue un pintor belga que particip en los movimientos de vanguardia de comienzos del siglo XX, especialmente en el expresionismo, y que destac por la originalidad de su obra.[[1.1.1-e-66.htm]]---#72

91. ---EN - expressionist (ver abstract expressionist, neo-expressionist)---1.1.1 His characterizations of overemphasized grotesque personalities inspired the expressionist painters.[[1.1.1-i-69.htm]]---#153 GL - expresionista O fauvismo un movemento pictrico expresionista de principios do sculo XX xurdido en Pars durante un breve perodo (1904-1907), en torno s artistas Henri Matisse, Andr Derain e Maurice Vlamink.[[1.1.1-g-6.htm]]--#42 ES - expresionista Por fortuna, otros artistas encontraron su propia va, entre ellos Giacometti y Cuno Amiet, cercanos al movimiento expresionista alemn Die Brcke.[[1.1.1-e-13.htm]]---#75

92. ---EN - fauve / fauvist---1.1.1 The Fauves and the Expressionists both used ridiculous colours, but for different purposes.[[1.1.1-i-9.htm]]---#14 Fauvists simplified lines, made the subject of the painting easy to read, exaggerated perspectives and used brilliant but arbitrary colors.[[1.1.1-i63.htm]]---#12 GL - fauve / fauvista Co tempo abandonou as cores fauves e a sa paleta se fixo mis sombra, as 57

sas paisaxes mis srdidas e o seu carcter pesimista.[[1.1.1-g-6.htm]]---#3 O fauvista Van Dongen tamn se uniu a eles e fixo de intermediario cos seus compaeiros franceses.[[1.1.1-g-5.htm]]---#6 ES - fauve / fauvista Sus pinturas de los primeros aos del siglo son paisajes ejecutados con esptula, en un principio sombros, para luego adquirir una intensidad casi fauve.[[1.1.1-e-43.htm]]---#5 Se proponen una renovacin del lenguaje artstico al tiempo que los fauvistas y los primeros cubistas, pero stos llevan al extremo la idea de la deformacin subjetiva.[[1.1.2-e-55.htm]]---#8

93. ---EN - fauvism---1.1.1 Fauvism, as a movement, had no concrete theories, and was short lived (they only had three exhibitions).[[1.1.1-i-63.htm]]---#47 GL - fauvismo O expresionismo un movemento artstico xurdido en Alemaa a principios do sculo XX, en concordancia co fauvismo francs.[[1.1.1-g-5.htm]]---#27 ES - fauvismo Con Matisse, Derain fue considerado como uno de los iniciadores del fauvismo.[[1.1.1-e-50.htm]]---#17

94. ---EN - festival---2.1 Consequently, both Neoist festivals and Neoist writing experimented with radical undermining of identity, bodies, media, and notions of ownership and truth.[[1.1.4-i-3.htm]]---#117 GL - festival Non en van o comisario, Horacio Fernndez, na actualidade director artstico de PhotoEspaa 2004, o mis importante festival de fotografa no mbito nacional.[[1.1.3-g-8.htm]]---#66 ES - festival Madrid carece de una gran bienal de arte contemporneo o de un gran festival internacional de las artes, porque muchos responsables polticos e institucionales se han llegado a creer este argumento de que ARCO es de algn modo nuestro gran festival.[[2.1-e-10.htm]]---#77

58

95. ---EN - fiberglass---1.2 Duane Hanson (January 17, 1925 - January 6, 1996) was an American sculptor known for his life-sized photorealistic works of humans, cast in various materials, including polyester resin, fiberglass, even Bondo (an automotive repair body filler).[[1.1.2-i-10.htm]]---#38 GL - fibra de vidro Este pintor con mans de escultor mestura na sa paleta materiais como o chumbo, fibra de vidro e esmalte, dando lugar a unhas pezas dunha gran presenza caracterizadas tamn pola verticalidade ou perpendicularidade ao plano como proxeccin.[[1.1.1-g-50.htm]]---#1 ES - fibra de vidrio Existen guas que describen el uso casero de la Fibra de Vidrio y artistas que la han usado para sus obras como Niki de Saint Phalle entre otras.[[1.2-e31.htm]]---#19

96. ---EN - film---1.1.3 But later this process was refined by George Eastman and is today the basic technology used by chemical film cameras.[[1.1.3-i-26.htm]]---#1672 GL - pelcula / pelcula fotogrfica Se utilizamos na cmara unha pelcula especialmente tratada, "para diapositivas", obteremos as imaxes directamente en positivo revelar a pelcula.[[1.1.3-g-26.htm]]---#124 Debido a que a pelcula fotogrfica foi indispensable para a realizacin de pelculas de animacin, o termo tamn se estendeu a este mbito.[[1.1.3-g50.htm]]---#6 ES - pelcula / pelcula fotogrfica La pelcula Autochrome fue gradualmente sustituida por otros procesos como el Kodachrome y el Kodacolor.[[1.1.3-e-79.htm]]---#199 Sin embargo, la primera pelcula fotogrfica en color Autochrome no lleg a los mercados hasta 1907.[[1.1.3-e-43.htm]]---#11

97. ---EN - film photography (ver digital photography)---1.1.3 Film photography is anticipated to endure for some time, as dedicated amateurs and skilled artists often prefer the use of traditional and familiar materials and techniques.[[1.1.3-i-26.htm]]---#11 GL - fotografa tradicional / fotografa clsica A fotografa qumica a fotografa tradicional ou clsica en comparacin 59

coa mis recentemente aparecida fotografa dixital.[[1.1.3-g-26.htm]]---#1 As vantaxes deste sistema respecto fotografa clsica son considerables, xa que permite dispor das imaxes gravadas instante, sen necesidade de levar a pelcula laboratorio e esperar un certo tempo ata que este entrega as fotos terminadas.[[1.1.3-g-25.htm]]---#4 ES - fotografa tradicional / fotografa clsica Esta imagen se imprimir en el soporte sensible, sensor CCD o chips CMOS en el caso de imagen digital y pelcula sensible en la fotografa tradicional.[[1.1.3-e-61.htm]]---#2 Al igual que en la fotografa clsica, existen muy diversos tipos de cmaras digitales, ya sean de tamao de bolsillo o para uso avanzado o profesional.[[1.1.3-e-34.htm]]---#4

98. ---EN - flash---1.1.3 The red-eye effect in photography is the common appearance of red eyes on photographs taken with a photographic flash.[[1.1.3-i-39.htm]]---#134 GL - flash O Flash fotogrfico un dispositivo que acta como fonte de luz artificial para iluminar escenas.[[1.1.3-g-42.htm]]---#36 ES - flash Desnudo sobre una plataforma, entre una gran pantalla de papel fotosensible y una fuente de luz, Conner posa y un fuerte flash completa el proceso.[[1.1.3-e-10.pdf]]---#34

99. ---EN - fluxus---1.1.4 Fluxus (from "to flow") is an art movement noted for the blending of different artistic disciplines, primarily visual art but also music and literature.[[1.1.4-i-32.htm]]---#93 GL - fluxus Includos nesta categora estn os "eventos" privados, un xnero particularmente favorecido polos artistas asociados a Fluxus, un grupo de "performers" libremente asociado en Alemaa e nos Estados Unidos[[1.1.4g-8.pdf]]---#14 ES - fluxus El Fluxus ha sido considerado como una modalidad del arte de accin, pero por su idiosincrasia iconoclasta debe drsele un espacio ms relevante, pues ejerci una gran influencia en las nuevas tendencias del ballet y la msica.[[1.1.4-e-11.htm]]---#44 60

100. ---EN - found object (ver objet trouv, readymade)---1.1.2 During this time Duchamp began exhibiting readymades (found objects) such as a bottle rack, and got involved with the Society of Independent Artists.[[1.1.1-i-12.htm]]---#63 GL - obxecto atopado O traballo de Roman Signer basase, dende hai mis de trinta anos, na fabricacin de obxectos de madeira ou metal, as como na utilizacin de obxectos atopados que el pon en interaccin coas forzas da natureza (o aire, a auga, a gravidade, o lume).[[1.1.2-g-1.pdf]]---#5 ES - objeto encontrado Adems se incorpora el llamado objeto encontrado, lo que significa que un objeto cualquiera puede pasar considerarse escultura, como ocurri con la famosa Fuente de Marcel Duchamp.[[1.1.2-e-7.htm]]---#8

101. ---EN - frottage---1.2 Constantly experimenting, in 1925 he invented a graphic art technique called frottage, using pencil rubbings of objects.[[1.1.1-i-22.htm]]---#11 GL - frottage Este ltimo inventou a frottage (debuxos compostos polo roce de superficies rugosas contra o papel ou o lenzo) e o aplicou en grandes obras como Historia Natural, pintada en Pars en 1926.[[1.1.1-g-8.htm]]---#2 ES - frottage En 1925 invent el frottage (que transfiere al papel o al lienzo la superficie de un objeto con la ayuda de un sombreado a lpiz).[[1.1.1-e-25.htm]]---#5

102. ---EN - futurism (ver cubo-futurism)---1.0 Futurism was a largely Italian and Russian movement (Mayakovsky being a prominent Soviet Futurist poet) although it also had adherents in other countries.[[1.1.1-i-21.htm]]---#98 GL - futurismo Igualmente, o futurismo e o propio Marinetti foi politizndose cada vez mis ata coincidir coa tese do fascismo, en cuxo partido ingresou o italiano en 1919.[[1.1.1-g-7.htm]]---#35

61

ES - futurismo El poeta italiano Filippo Tommaso Marinetti recopil y public los principios del futurismo en el manifiesto de 1909.[[1.1.1-e-23.htm]]---#50

103. ---EN - futurist (ver cubo-futurist)---1.0 The Futurists explored every medium of art, including painting, sculpture, poetry, theatre, music, architecture and even gastronomy.[[1.1.1-i-21.htm]]--#77 GL - futurista A esttica futurista pregoa tamn unha tica, de raz fundamentalmente machista, misxina e provocadora, amante do deporte e da guerra ("nica hixiene do mundo", segundo Marinetti), da violencia e do perigo.[[1.1.1-g7.htm]]---#11 ES - futurista De hecho, al igual que Europa despus de los futuristas italianos, gran parte de la escultura y la pintura en Estados Unidos desde 1900 ha sido una serie de rebeliones contra la tradicin.[[1.1.1-e-24.htm]]---#26

104. ---EN - gallerist / gallery owner---2.2 During this period Emin was also working with the gallerist Joshua Compston.[[1.1.6-i-10.htm]]---#2 In 1958, the gallery owner Leo Castelli visited the studio of Robert Rauschenberg and, during this visit, discovered Johns.[[1.1.1-i-15.htm]]---#7 GL - galerista Xa son moitos os comisarios, directores doutros museos, e galeristas que amosan o seu interese e que pensan achegarse ao MARCO para ver a exposicin", recoece Martnez Antelo.[[1.1.5-g-9.htm]]---#28 ES - galerista En 1984 Warhol le present al galerista suizo Bruno Bischofberger, quien dio a conocer su obra en Europa y con quien colabor estrechamente hasta su muerte.[[1.1.1-e-100.htm]]---#32

105. ---EN - gallery---2.1 Many artists shown at the gallery are unknown not only to the general public but also to the commercial art world: showing at the gallery has 62

provided a springboard to launch careers.[[2.1-i-1.htm]]---#1098 GL - galera Partimos da base que ARCO unha feira que acoden as galeras de arte contempornea a vender, pero o feito de estar dentro de ARCO xa un xito.[[2.1-g-2.htm]]---#1448 ES - galera Las galeras han optado por no asumir riesgos y volver a presentar sus fondos artsticos.[[2.1-e-3.htm]]---#412

106. ---EN - geometric abstraction---1.1.1 Her work in modern design included the concepts of geometric abstraction, the integration of furniture, fabrics, wall coverings, and clothing.[[1.1.1-i48.htm]]---#5 GL - abstraccin xeomtrica A abstraccin xeomtrica ten entre os seus principais impulsores a Jose Mara Labra cunha proposta de creacin de formas modlicas e utpicas.[[1.1.1-g-24.htm]]---#2 ES - abstraccin geomtrica En los aos siguientes, elimin todo indicio de los elementos representativos y evolucion del cubismo hacia una abstraccin geomtrica pura.[[1.1.1-e30.htm]]---#15

107. ---EN - glass---1.2 However, advancements in technology and changes have broadened the range of materials sculptors can choose to use, including glass and sand, aluminum, polymers and many other synthetic materials, and liquid crystals.[[1.2-i-18.htm]]---#543 GL - vidro AD HOC, viguesa, que leva a Xoan Anleo, Carmen Nogueira, Suso Fandio e as esculturas de vidro e aceiro inoxidable de Xurxo Oro (que nomea no seu Espacio lquido).[[2.1-g-5.htm]]---#33 ES - vidrio Tambin cre pinturas temporales en paneles callejeros de vidrio durante la exposicin Mir otro en Barcelona (1969).[[1.1.1-e-83.htm]]---#56

63

108. ---EN - gloss / gloss paint (ver enamel)---1.2 In this manner the paint can be made to dry more quickly if that is desired, or to have varying levels of gloss.[[1.2-i-51.htm]]---#30 As a result the NGA and ARL have adapted the military patent camouflage paint for outdoor sculpture in a range of gloss.[[2.3-i-27.pdf]]---#10 He has usually worked on medium density fibreboard rather than canvas, and most often employs household gloss paint, meaning the viewer can see their own reflection in the work.[[1.1.1-i-133.htm]]---#10 GL - brillo / esmalte Les Chromes [Os cromos] seduce polo brillo e polo aspecto liso do seu material, aceiro cromado e polister, as como pola perfeccin da realizacin tcnica.[[1.1.2-g-1.pdf]]---#18 (...) ou Tetsuya Nakamura, cunhas enormes esculturas de formas caprichosas que representan baeiras e lavabos que en realidade non funcionan, pintadas con esmaltes tradicionais xaponeses.[[1.1.6-g-2.htm]]--#14 ES - brillo / esmalte Como herramientas se emplean las esptulas, el brasero para calentarlas, los pinceles y los trapos de lino para pulir y sacar brillo.[[1.2-e-18.htm]]---#24 Junto a lo anterior, colocados en el suelo y colgando desde el techo van ojos de diversos cuadros de Picasso pintados en esmalte sinttico sobre esferas de resina.[[1.1.6-e-8.htm]]---#14

109. ---EN - gouache---1.2 Gouache dries slightly lighter than it appears when wet, which can make it difficult to match colors over multiple painting sessions.[[1.2-i-39.htm]]--#38 GL - gouache scar Domnguez inventou a decalcomana (aplicar gouache negro sobre un papel, o cal se coloca enriba doutra folla sobre a que se exerce unha lixeira presin, logo se despegan antes de que se sequen).[[1.1.1-g-8.htm]]---#2 ES - gouache Despus de 1940 su estilo se volvi ms delicado y sencillo, sobre todo en los gouaches, donde sus experimentos cromticos alcanzaron nuevas cotas de refinamiento.[[1.1.1-e-46.htm]]---#17

110. ---EN - graffiti---1.1.1

64

By some assessments, avant-garde art includes street art, for example graffiti and any other movement which pushes forward the accepted boundaries.[[1.1.1-i-85.htm]]---#148 GL - graffiti Neses anos dedcase ilustracin, cmic, graffiti, e sobre todo, pintura.[[1.1.2-g-56.pdf]]---#25 ES - graffiti En 1992 glub realiza su primera exposicin de cuadros en una galera madrilea, siendo esta una muestra colectiva de los artistas ms emblemticos de graffiti de la poca.[[1.1.1-e-91.htm]]---#46

111. ---EN - graffiti artist---1.1.1 He gained fame, first as a graffiti artist in New York City, and then as a highly successful avant-garde artist in the international art scene of the 1980s.[[1.1.1-i-120.htm]]---#15 GL - graffiteiro Hai xa catro anos un graffiteiro do Porrio, Rafa Rack Indeleble presentaba no seu concello un proxecto con escasos antecedentes en Galicia.[[1.1.1-g3.htm]]---#4 ES - graffitero / artista del graffiti El artista posee algunos rasgos, que ya hemos comentado (): joven, pobre (), negro y de ascendencia latina, presuntamente vinculado al mundo de las gangs, con un pasado reciente de frentico y contestatario graffitero, proviniente de una innominada y pattica zona de Brooklyn.[[1.1.1-e100.htm]]---#2 Y, a pesar de las malas crticas que calificaron la exposicin como algo en estado bruto, irreverente, rebelde, ejemplo de mal gusto y carente de cualquier atisbo de artisticidad, a partir de entonces los artistas del graffiti fueron objeto de un progresivo reconocimiento e integracin en el sistema del arte.[[1.1.1-e-100.htm]]---#1

112. ---EN - graphic design---1.1.5 A resurgence of interest in Art Deco came with graphic design in the 1980s, where its association with film noir and 1930s glamour led to its use in ads for jewelry and fashion.[[1.1.1-i-30.htm]]---#78 GL - deseo grfico O seu traballo explora moitas das lias da creacin contempornea, dende a pintura ata a escultura ou a instalacin, pasando pola realizacin de deseos 65

escenogrficos e numerosos encargos de deseo grfico.[[1.1.2-g-40.pdf]]--#32 ES - diseo grfico Mientras que su carrera como pintor prosperaba, Casas empez a trabajar en el diseo grfico, adoptando el estilo art noveau que lleg a definir al modernismo.[[1.1.1-e-82.htm]]---#48

113. ---EN - graphic designer---1.1.7 Graphic designers are usually first to adopt and incorporate new technology in solutions or concepts when possible.[[1.1.7-i-18.htm]]---#21 GL - deseador grfico Ruscha formouse como deseador grfico de publicidade, por iso a maquetacin de revistas, os caracteres rechamantes e maila ilustracin de carteis foron unha influencia sempre presente na sa obra.[[1.1.3-g-10.pdf]]--#3 ES - diseador grfico Particip muy activamente en sus exposiciones, para las que, especializado como diseador grfico, cre la mayor parte de sus carteles y tckets de entrada.[[1.2-e-12.pdf]]---#16

114. ---EN - grattage---1.2 With Mir's help, Ernst pioneered grattage in which he troweled pigment from his canvases.[[1.1.1-i-22.htm]]---#8 GL - grattage Unha pintura de forte tendencia romntica, diluda polo impresionismo caloroso que se detn nos brillos de amarelos, vernices e nos efectos disolventes do grattage.[[1.1.1-g-31.pdf]]---#2 ES - grattage Ms tarde experiment con el grattage (tcnica por la que se raspan o graban los pigmentos ya secos sobre un lienzo o tabla de madera).[[1.1.1-e25.htm]]---#3

115. ---EN - group exhibition (ver exhibit, individual exhibition, opening exhibition, solo exhibition)---2.1

66

Schiele participated in numerous group exhibitions, including those of the Neukunstgruppe in Prague in 1910 and Budapest in 1912.[[1.1.1-i152.htm]]---#19 GL - exposicin colectiva No que se refire a Galiza, organizronse quince exposicins colectivas de fotgrafos galegos, ademais doutras nas que participaban a carn de fotgrafos doutros pases.[[1.1.3-g-2.htm]]---#132 ES - exposicin colectiva En 1955, la pintora presenta al pblico sus trabajos en una primera exposicin colectiva, en la galera Diana de la Ciudad de Mxico.[[1.1.1-e98.htm]]---#13

116. ---EN - guided tour (ver tour)---2.1 Guided tours are offered in Basque, Spanish and English.[[2.1-i-32.htm]]--#19 GL - visita guiada Para concertar visitas guiadas chamar telfono 981-546631.[[2.1-g19.htm]]---#28 ES - visita guiada Hay aparatos auditivos gratuitos para todas las visitas guiadas a las galeras y al recinto, disponibles en el Punto de Encuentro de Visitas guiadas, as como en el Mostrador de Informacin del Museo y en el Auditorio.[[2.1-e28.htm]]---#20

117. ---EN - happening---1.1.4 Visiting galleries and art "happenings" in the city whetted her desire to publicly display her own artistic endeavors.[[1.1.4-i-7.htm]]---#76 GL - happening A manifestacin mis divulgada deste tipo de experimentacin foron os "happenings" dos 50 e 60.[[1.1.4-g-8.pdf]]---#53 ES - happening Despus ha venido siendo retroactivamente empleado para referirse a formas tempranas de arte en vivo como "Happenings", "Actions", "Fluxus events" y "Body art".[[1.1.4-e-11.htm]]---#52

67

118. ---EN - high relief (ver alto relief, relief)---1.1.2 Borglum's ideas eventually evolved into a high relief frieze of Lee, Jefferson Davis, and 'Stonewall' Jackson riding around the mountain, followed by a legion of artillery troops.[[1.1.2-i-84.htm]]---#6 PT - altorrelevo Dependendo da profundidade, o relevo pode ser chamado baixo-relevo tal como aparece na numismtica ou alto-relevo, com bastante material removido e o restante projectado do fundo plano quase como se fosse a parte visvel de uma escultura embutida na pedra.[[1.2-p-1.htm]]---#3 ES - altorrelieve El altorrelieve viene a ser una escultura de bulto completo que toca el plano de sustentacin.[[1.1.2-e-41.htm]]---#6

119. ---EN - individual exhibition (ver exhibit, group exhibition, opening exhibition, solo exhibition)---2.1 In 1949, he presented an individual exhibition of his paintings of Algeria in the Gallery of the Elyse, Faubourg Saint-Honor, at that time the center of the European art trade.[[1.1.1-i-206.htm]]---#9 GL - exposicin individual En Madrid fai a sa primeira exposicin individual en 1984, na galera Montenegro, que lle abre as portas de ARCO, feira na que ser protagonista en anos sucesivos e que lle revelar como un dos primeiros valores da escultura de vangarda.[[1.1.2-g-61.pdf]]---#102 ES - exposicin individual En 1933 hace una exposicin individual en el Palacio de Bellas Artes de Bruselas y en 1936 su primera individual en Estados Unidos en la galera Julien Levy de Nueva York.[[1.1.1-e-67.htm]]---#30

120. ---EN - ink---1.2 He became well-known mainly for his whimsical ink drawings of shoes done in a loose, blotted style.[[1.1.1-i-14.htm]]---#168 GL - tinta Anda que nos seus comezos realizaba debuxos a lapis e tinta, Nasreen Mohamedi dedicouse fotografa longo de toda a sa carreira.[[1.1.3-g10.pdf]]---#11

68

ES - tinta Klee trabajaba en leo, acuarela, tinta y otros materiales, generalmente combinndolos en un solo trabajo.[[1.1.1-e-123.htm]]---#91

121. ---EN - installation---1.1.6 Claes Oldenburg (born January 28, 1929) is a sculptor, best known for his public art installations typically featuring large versions of everyday objects.[[1.1.6-i-6.htm]]---#428 GL - instalacin Inspirndose nas sas viaxes a China, India e outras partes de Asia, comezou a crear nos anos noventa instalacins que combinan escultura e vdeo.[[1.1.6-g-1.pdf]]---#185 ES - instalacin El trmino "Instalacin" es utilizado para todo tipo de montaje tanto arquitectnico como escultrico, expandindose, diseminndose, tambin su significado.[[1.1.6-e-6.htm]]---#137

122. ---EN - intaglio (ver engraving)---1.2 Johns also produces intaglio prints, sculptures and lithographs with similar motifs.[[1.1.1-i-15.htm]]---#29 GL - gravado Matisse achou a serenidade nas cermicas gregas e nos gravados xaponeses.[[1.1.1-g-6.htm]]---#53 ES - grabado El grabado, en sus muy diferentes tcnicas, junto al dibujo fueron fundamentales en el desarrollo expresivo y temtico de Die Brcke.[[1.1.1e-15.pdf]]---#172

123. ---EN - internet art (ver net art)---1.1.5 Internet art is often, but not always, interactive, participatory and based on multimedia in the broadest sense.[[1.1.5-i-16.htm]]---#37 GL - net art Paola Guimerns e Horacio Gonzlez son dous artistas que traballan tanto xuntos como por separado dentro do campo do Net Art.[[1.1.5-g-8.htm]]--69

#26 ES - net art / net.art / net-art Pintura, Net art, arte correo, poesa visual y virtual son sus actividades en el arte.[[1.1.5-e-33.htm]]---#3 Esta percepcin la he corroborado en algunas manifestaciones de los artistas ms destacados de net.art, que debaten los conceptos de original, de plagio y reciclaje, de apropiacin y copyright.[[1.1.5-e-8.htm]]---#101 Sin embargo, este tipo de arte no puede ser considerado an net-art.[[1.1.5e-9.htm]]---#23

124. ---EN - internet artist (ver net artist)---1.1.5 Joan Heemskerk (the Netherlands) and Dirk Paesmans (Belgium), are among the most well-known Internet artists.[[1.1.5-i-16.htm]]---#2 PT - net artista / net-artista O primeiro, uma comunidade restrita, composta por net artistas e designers, foi considerado pela organizao como um anti-website j que no possua acesso pblico ao seu contedo.[[1.1.5-p-2.htm]]---#2 O caso da Internet interessante porque a fora de represso (...) desenvolveu seus mtodos e gramticas concomitantemente s exploraes dos primeiros net-artistas.[[1.1.5-p-1.htm]]---#1 ES - net artista / net.artista Colaboracin e intercambio son tambin las caractersticas de Pixelgala, la iniciativa lanzada para celebrar el aniversario, por un grupo de diseadores, del que forma parte tambin la net artista Olia Lialina, fundado por el alemn Simon Schaumann y el francs Loic Sattler.[[1.1.5-e-61.htm]]---#5 Una vez ms los net.artistas se movilizan para expresar su opinin de forma creativa, a travs de Internet.[[1.1.5-e-51.htm]]---#19

125. ---EN - intervention---1.1.4 An art intervention is an interaction with a previously existing artwork, audience or venue/space.[[1.1.4-i-29.htm]]---#96 GL - intervencin As sas preocupacins tradcense, dende os primeiros traballos, en intervencins efmeras realizadas a partir de materiais brutos e ordinarios.[[1.1.2-g-1.pdf]]---#121 ES - intervencin Adriano y Fernando Guimares desarrollan una propuesta de contaminacin entre las artes visuales y escnicas, realizando instalaciones, objetos, 70

intervenciones, performances y montajes teatrales que dialogan entre s.[[1.1.4-e-1.doc]]---#92

126. ---EN - iron---1.2 Tatlin also founded Russian Constructivist art with his counter-reliefs structures made of wood and iron for hanging in wall corners.[[1.1.1-i111.htm]]---#314 GL - ferro A obra acompase dunha placa de ferro similar s placas conmemorativas que identifican os monumentos.[[1.1.4-g-2.pdf]]---#117 ES - hierro Es el caso de muchas de sus obras de hierro de los aos cincuenta o los Peines del viento de San Sebastin.[[1.1.2-e-78.pdf]]---#66

127. ---EN - jugendstil---1.0 His early works are influenced by the impressionism, Jugendstil and symbolism.[[1.1.1-i-155.htm]]---#4 GL - jugendstil Nos seus primeiros traballos pdese apreciar a influencia do movemento Jugendstil denominacin que se lle d ao modernismo en Alemaa .[[1.1.1-g-69.doc]]---#2 ES - jugendstil Hodler super con mucho las fronteras de su pas al desempear un papel capital en la formacin del Jugendstil y al favorecer el nacimiento del expresionismo.[[1.1.1-e-13.htm]]---#6

128. ---EN - kinetic art---1.0 Kinetic art is art that incorporates movement as part of its expression either mechanically, by hand, or by natural forces.[[1.1.1-i-247.htm]]---#32 GL - arte cintica O artista venezuelano Jess Soto, pai da arte cintica, morreu o mrcores 19 en Paris.[[1.1.1-g-65.htm]]---#3 ES - arte cintico 71

Su Rueda de bicicleta (el original de 1913 se ha perdido; tercera versin de 1951, Museo de Arte Moderno, Nueva York), uno de los primeros ejemplos de arte cintico, estaba montada sobre una banqueta de cocina.[[1.1.1-e45.htm]]---#10

129. ---EN - land art---1.1.4 Smithson's Gravel Mirror with Cracks and Dust (1968) is an example of land art existing in a gallery space rather than in the natural environment.[[1.1.2-i-62.htm]]---#34 GL - land art Comeza a realizar o seu "Proxecto errante", "Proxectos Idiotas" e as "Entradas na Natureza", como leves xestos cos que interactuaba co entorno, con proximidade intuitiva ao Land Art.[[1.1.2-g-24.pdf]]---#10 ES - land art Fue pionero en el Land Art, defensor de las primeras obras en vdeo y performances, y un importante innovador en el campo del Body Art, llegando a ponerse en numerosas ocasiones en situaciones de gran peligro fsico.[[1.1.3-e-10.pdf]]---#16

130. ---EN - land artist---1.1.4 Land artists have tended to be American, with other prominent artists in this field including Nancy Holt, Walter De Maria, Hans Haake, Alice Aycock, Dennis Oppenheim, Michael Heizer, Alan Sonfist, and James Turrell.[[1.1.2-i-62.htm]]---#4 PT - land artista Na direo inversa arte-arquitetura est Peter Eisenman, que cita explicitamente os land artistas dos anos sessenta em seu mega Centro Cultural de Santiago de Compostela (...).[[1.1.4-p-2.htm]]---#1 ES - land-artista El indudable efecto esttico de las obras de los land-artistas () no consigue a la larga esconder una actitud agresiva e impiadosa respecto de un territorio ya previa y suficientemente degradado.[[1.1.4-e-29.htm]]---#1

131. ---EN - landscape---1.1.1 Another Surrealist landscape from this same year is Tanguy's Palais 72

promontoire, with its molten forms and liquid shapes.[[1.1.1-i-8.htm]]---#223 GL - paisaxe Co tempo abandonou as cores fauves e a sa paleta se fixo mis sombra, as sas paisaxes mis srdidas e o seu carcter pesimista.[[1.1.1-g-6.htm]]--#370 ES - paisaje Amiet, que trabajaba con colores fuertes y luminosos, fue autor de numerosos paisajes y retratos.[[1.1.1-e-15.pdf]]---#209

132. ---EN - lens---1.1.3 For this reason, lens choice in film and photography can influence perception of a scene.[[1.1.3-i-36.htm]]---#432 GL - obxectivo Mentres o fotgrafo esta observando a imaxe polo visor, esta penetra polo obxectivo, e reflectida cara a arriba polo espello que se encontra detrs do obxectivo.[[1.1.3-g-36.htm]]---#24 ES - objetivo Cuando se abre el objetivo por un breve instante, la luz incide sobre la pelcula y deja sobre ella la impresin de la imagen.[[1.1.3-e-33.htm]]---#80

133. ---EN - lens aperture---1.1.3 Exposure is controlled in a camera by shutter speed and lens aperture.[[1.1.3-i-33.htm]]---#6 GL - apertura do diafragma Existen varios tipos de flash: o flash electrnico, que instantneo e debe estar ben sincronizado coa apertura do diafragma; ().[[1.1.3-g-42.htm]]--#1 ES - apertura del diafragma El flash electrnico, que es instantneo y debe estar bien sincronizado con la apertura del diafragma; ().[[1.1.3-e-64.htm]]---#2

134. ---EN - life-sized---1.0 While there, the pair created a life-sized exploding bull with plaster, paper 73

and fireworks for the arena at Figueras.[[1.1.2-i-105.htm]]---#14 GL - tamao natural Este artista, experto na tradicin xaponesa da talla en madeira, reproduce meticulosamente plantas de xardn a tamao natural rosas, camelias e incluso flores silvestres que realiza poendo unha delicada atencin luz, sombra e cor, para crear instalacins espaciais que case respiran cunha vida indescritible fra do tempo.[[1.1.6-g-1.pdf]]---#7 ES - tamao natural Su forma de "ver" la realidad le impeda representar los objetos y las figuras a su tamao natural.[[1.1.2-e-79.pdf]]---#17

135. ---EN - light box---1.1.6 The changing colours of her light boxes, made either of wood or plastic and capable of generating 16 million colours, are also a perfect reference to the subtle paintings of Prudencio Irazbal[[1.1.3-i-14.htm]]---#5 GL - caixa de luz En Double Self-Portrait (Autorretrato dobre), a segunda caixa de luz a grande escala creada polo artista, Wall aparece nunha composicin que imita os retratos clsicos.[[1.1.3-g-10.pdf]]---#4 ES - caja de luz La forma de estas cajas de luz nos remite a la obra de Dan Graham en esta exposicin, una pieza que invita a la meditacin a travs de tres puertas abiertas, invisibles y transparentes durante el da, que se transforman milagrosamente bajo la luz de la luna.[[1.1.3-e-21.htm]]---#7

136. ---EN - lithography---1.2 Lithography is a method for printing on a smooth surface.[[1.2-i-73.htm]]--#75 GL - litografa Esta exposicin amosa un total de 63 litografas e gravados dixitais de obras dos ilustradores mis salientables e innovadores do Reino Unido.[[1.2-g2.htm]]---#5 ES - litografa Esta exposicin muestra un total de 63 litografas y grabados digitales de obras de los ilustradores ms destacados e innovadores del Reino Unido, conforme a la seleccin hecha por el conocido autor e ilustrador de libros infantiles Quentin Blake.[[1.2-e-2.htm]]---#22 74

137. ---EN - lomography---1.1.3 Lomography emphasizes casual, snapshot photography.[[1.1.3-i-98.htm]]--#15 GL - lomografa A lomografa (< ingls lomography) un fenmeno fotogrfico de culto estendido a nivel mundial.[[1.1.3-g-49.htm]]---#2 ES - lomografa La filosofa de la Lomografa se puede condensar en esta frase: "NO PIENSES, DISPARA!"[[1.1.3-e-49.htm]]---#6

138. ---EN - low relief (ver bas relief, relief)---1.1.2 Depending on the depth involved, it may be termed a bas relief ("low relief") as seen in numismatics or it may be a high relief, with much undercutting, rendered almost in the round against its flat background.[[1.2i-29.htm]]---#12 GL - baixorrelevo En Santiago chamado o "rei do baixorrelevo".[[1.1.2-g-123.htm]]---#2 ES - bajorrelieve Entre 1919 y 1920 esculpe sus primeras piezas de bulto redondo en mediano formato, y se inicia en la talla de bajorrelieves en terracota, madera y piedra en los que logra interrelacionar pintura y escultura.[[1.1.2-e-27.htm]]---#11

139. ---EN - lyrical abstraction (ver tachism)---1.1.1 Other names for these movements are l'art informel (similar to action painting) and abstraction lyrique (lyrical abstraction).[[1.1.1-i-143.htm]]---#2 GL - abstraccin lrica Finalmente tamn nos setenta, a abstraccin lrica d lugar a xogos espaciais nos que a plasticidade e a cor teen un papel determinante, como podemos ver en Negro franxa vermella de Leopoldo Novoa.[[1.1.1-g-24.htm]]---#1 ES - abstraccin lrica La obra de Wassily Kandinsky ilustra la llamada abstraccin lrica.[[1.1.1-e27.htm]]---#4

75

140. ---EN - mail art / mail-art---1.1.1, 1.1.2, 1.1.4, 1.1.5 The group even appropriated the postal system in developing mail art.[[1.1.1-i-169.htm]]---#72 The International Union of Mail Artists (see IUOMA external link) is a group of mail-art artists individually practicing in several countries.[[1.1.4-i2.htm]]---#9 GL - arte correo / arte postal / mail art / mail-art / Lois Gil Magarios segue a sa actividade creativa sumando pxinas a un futuro libro de autor de debuxos e colaxes e mantn activa a sa rede particular de arte correo intercambio postal libertario, fra do comercio, fra das seleccins, dos curricula, arte igualitarista.[[1.1.4-g-12.htm]]---#8 A sa carta xerou unha discusin xeral e unha das primeiras controversias na arte postal.[[1.1.4-g-13.htm]]---#12 Foi o primeiro libro publicado do que agora coecemos como Mail Art.[[1.1.4-g-13.htm]]---#116 En 1989 traballa como monitor de Artes Plsticas para a Consellera de Cultura e ese mesmo ano comisario organizador da "1 Exhibicin Internacional de Mail-Art" en Santiago, Pontevedra e Vigo.[[1.1.2-g80.pdf]]---#7 ES - arte correo / arte postal / mail art Ha tenido el arte correo un efecto en la situacin poltica?[[1.1.4-e28.htm]]---#41 El neosmo fue un movimiento cultural influenciado por el futurismo, el dadasmo, fluxus y el punk, que surgi de la Red de Arte Postal en los ltimos aos de la dcada de los setenta.[[1.1.4-e-27.htm]]---#2 Entre ellos estn los foros de arte correo en los idiomas alemn, ingls, espaol y francs, en los cuales se est intercambiando sobre el arte correo o mail art, como lo llaman otros.[[1.1.5-e-33.htm]]---#5

141. ---EN - mail artist---1.1.1, 1.1.2, 1.1.4, 1.1.5 Mail artists characteristically exchange ephemera in the form of illustrated letters, zines, rubberstamped, decorated or illustrated envelopes, artist trading cards, postcards, 'artistamps', mail-interviews and three-dimensional objects.[[1.1.4-i-2.htm]]---#13 GL - artista correo / artista postal / mail artista Coordinada por Csar Reglero, artista correo, poeta visual, performer e graflogo.[[1.1.4-g-12.htm]]---#1 Este foi un mito compartido entre os artistas postais, mesmo tempo un vnculo e unha parodia.[[1.1.4-g-13.htm]]---#5 En certo sentido, o mail artista est continuamente no bordo que divide o 76

pblico e o privado.[[1.1.4-g-14.htm]]---#2 ES - artista correo / artista postal Tambin la cada del muro de Berln y la incorporacin de nuevos pases al arte correo han hecho que, hoy da, se realicen cientos y cientos de exhibiciones anualmente y sean miles los artistas correo en todo el mundo.[[1.1.4-e-28.htm]]---#6 La idea inicial parti de los artistas postales David Zack y Al Ackerman, pero el movimiento en ciernes encontr su foco de atencin en Montreal (primavera de 1979).[[1.1.4-e-27.htm]]---#1

142. ---EN - maquette (ver model)---1.1.2 He was commissioned to make a maquette for a huge 50 foot high sculpture to be built in Chicago, Illinois, known usually as the Chicago Picasso.[[1.1.1-i-166.htm]]---#27 GL - maqueta A maqueta rematada confirma que tecnicamente viable dende o punto de vista da sa construcin.[[1.1.2-g-1.pdf]]---#28 ES - maqueta Estas maquetas estn desprovistas de cualquier detalle y no aparece en ellas ninguna figura humana.[[1.1.3-e-13.pdf]]---#15

143. ---EN - marble---1.2 The son of a mining engineer, born in the Yorkshire town of Castleford, Moore became well known for his large-scale abstract cast bronze and carved marble sculptures.[[1.1.2-i-68.htm]]---#172 GL - mrmore Realizou tamn numerosas lpidas conmemorativas e retratos, entre os que destacan con especial intensidade as deliciosas cabezas de nenos realizadas en madeira e mrmore.[[1.1.2-g-13.pdf]]---#13 ES - mrmol Tambin realiz esculturas ms tradicionales en bronce, mrmol y otros materiales.[[1.1.2-e-20.htm]]---#56

144. ---EN - medium (pl.: media) (ver mixed media)---1.2

77

As stated, although Andy Warhol is most known for his paintings and films, he has authored works in many different media.[[1.1.1-i-14.htm]]---#245 GL - soporte As das pautas que o espectador debe coecer antes de asistir a importancia dos novos medios tecnolxicos da arte actual, coa case exclusin dos soportes tradicionais, apostando pola videoarte e a fotografa.[[1.1.1-g-31.pdf]]---#167 ES - soporte El Museo de Arte Contemporneo de Alicante contiene una coleccin de sus obras que consta de 101 piezas y abarca todos los soportes trabajados por el artista.[[1.1.1-e-97.htm]]---#135

145. ---EN - metaphysical painter---1.1.1 The group also included A. Vasiliev, master of picturesque invoices and technical improvisations and V. Makarenko, miniature-painter and metaphysical painter.[[1.1.1-i-184.htm]]---#1 PT - pintor metafsico Aps a sua participao no Salo dos Independentes em 1913, notado por Apollinaire, que o denomina de pintor metafsico e o introduz no ambiente artstico parisiense, apresentando-o a Pablo Picasso, Georges Braque, Andr Derain e Max Jacob, (...).[[1.1.1-p-15.pdf]]---#1 ES - pintor metafsico Y aunque en la muestra que pone de relieve la relacin de Gerardo Rueda con la tradicin moderna no se incluye ninguna obra del pintor metafsico italiano Giorgio de Chirico, en los trabajos de Rueda, sobre todo en la serie conocida como los Bastidores, se percibe la misma sensacin de misterio y enigma que sentimos en las plazas desiertas y casas cerradas de De Chirico.[[1.1.1-e-143.htm]]---#1

146. ---EN - metaphysical painting (ver pittura metafisica)---1.1.1 Metaphysical Painting, a short-lived but significant Italian movement, sprang from the chance meeting 1917 of Carra, de Chirico and the latter's brother, the poet (and occasional painter) Alberto Savinio, in a military hospital in Ferrara.[[1.1.1-i-115.htm]]---#5 GL - pintura metafsica O seu traballo desta etapa acusa a influencia da pintura metafsica e mis concretamente de De Chirico.[[1.1.1-g-52.htm]]---#1

78

ES - pintura metafsica Tras un breve coqueteo con el futurismo y la pintura metafsica, en 1929 se uni al movimiento surrealista en Pars.[[1.1.1-e-11.htm]]---#2

147. ---EN - methacrylate---1.2 Albers varnished this painting using a methacrylate resin applied by spray overall at the Yale University Art Gallery, as noted on the support reverse.[[2.3-i-28.pdf]]---#26 GL - metacrilato Cada unha est acompaada dunha acuarela montada sobre una folla de metacrilato branco colgada na parede.[[1.1.2-g-1.pdf]]---#3 ES - metacrilato Marielle hace pequeos paisajes porttiles en tres dimensiones, que mete dentro de grandes vitrinas de metacrilato, y que recuerdan a los del artista romntico Friedrich, con sus montaitas, sus nubes y sus bosques.[[2.1-e2.htm]]---#12

148. ---EN - minimalism (ver postminimalism)---1.0 He is a significant figure in minimalism and post-painterly abstraction.[[1.1.1-i-50.htm]]---#116 GL - minimalismo Denomnase minimalismo a unha corrente esttica fundada nos anos 60 do sculo XX que privilexia os espazos amplos e libres, as cores suaves e tenues.[[1.1.1-g-14.htm]]---#32 ES - minimalismo El minimalismo es una corriente esttica derivada de la reaccin al pop art.[[1.1.1-e-28.htm]]---#15

149. ---EN - minimalist (ver postminimalist)---1.0 He is identified as an abstract expressionist and is one of the best-known contemporary American Minimalist painters.[[1.1.1-i-55.htm]]---#62 GL - minimalista Os creadores minimalistas reducen mximo os elementos propios da arte, os volumes e formas en escultura.[[1.1.1-g-14.htm]]---#43 79

ES - minimalista La tradicin minimalista norteamericana, con Flavin, Judd y Lewitt se encuentra bien representada en Anne Marie Verna, de Zrich.[[1.1.1-e9.htm]]---#21

150. ---EN - mixed media (ver medium)---1.2 The next year he visited Paul Klee and created his first paintings, block prints and collages, and experimented with mixed media.[[1.1.1-i-22.htm]]--#19 GL - tcnica mixta A mostra estar integrada por 25 obras de pequeno formato e tcnica mixta, en soportes tan diversos coma tela, madeira, papel, ou prancha metlica.[[1.1.6-g-5.htm]]---#5 ES - tcnica mixta Se trata de nueve piezas, una de ellas en gran formato, realizadas con tcnica mixta, principalmente pintura acrlica.[[1.1.1-e-145.htm]]---#6

151. ---EN - model (ver maquette)---1.1.2, 1.0 Most of his sculptures are direct three-dimensional casts of his models, with the surface carefully painted in skin tones.[[1.1.2-i-10.htm]]---#256 Taking Wermsdorfer Wald (1859) by Louis-Ferdinand von Rayski as model, he paints his first picture to feature an inverted motif: "The Wood On Its Head"/ "Der Wald auf dem Kopf."[[1.1.1-i-118.htm]]---#256 GL - maqueta / modelo Mostrou naturezas realizadas como artificios, maquetas de rbores, neve e montaas cartn, luces no chan e pinturas moi diferentes, pintadas sobre metacrilato.[[1.1.2-g-6.pdf]]---#28 Adi Nes (Israel, 1966) basase na obra de Leonardo da Vinci para producir esta fotografa, tras dous anos de procura dos modelos e dun escenario.[[1.1.3-g-5.pdf]]---#110 ES - maqueta / modelo Se inspira en una cpsula vegetal para realizar el aerostato titulado Papavore, frgil maqueta con una delicada cesta de mimbre, que parece directamente salido de un sueo.[[1.1.2-e-1.pdf]]---#15 Inspirado por su modelo y amante Alice Prin, conocida como Kiki de Montparnasse, hace Le Violon d'Ingres (1924).[[1.1.1-e-108.htm]]---#198

80

152. ---EN - modernism (ver postmodernism)---1.0 Among the new young artists who appeared in the 1930s and 1940s, social realism replaced modernism and primitivism as the dominant mode of literary and artistic expression.[[1.1.1-i-114.htm]]---#198 GL - modernismo Con iso pretenda criticar o modernismo occidental e os gustos formalistas xaponeses, cuns valores que tian dominado virtualmente a esttica e a arte de Xapn.[[1.1.3-g-16.pdf]]---#14 ES - modernismo Modernismo es el trmino con el que se designa a una corriente de renovacin artstica y literaria desarrollada a finales del siglo XIX y principios del XX.[[1.1.1-e-78.htm]]---#32

153. ---EN - modernist (ver postmodernist, avant-gardist)---1.0 The Modernist Movement emerged in the mid-19th century in France and was rooted in the idea that "traditional" forms of art, literature, social organization and daily life had become outdated, and that it was therefore essential to sweep them aside and reinvent culture forever.[[1.1.7-i-10.htm]]--#93 A true intellectual, widely read in philosophy, religion, history, and music, Kandinsky was also one of the few early modernists to read with some comprehension the new scientific theories of Einstein's era.[[1.1.1-i10.htm]]---#93 GL - modernista / vangardista Os retratados evitan mirar a cmara e buscan espazos tanxenciais, como atrapando a sa propia memoria, e dispense seguindo os canons compositivos de moda, estilo modernista cunha cadeira na galera como un Ramn Casas, o expresionismo cido dun Daumier, o impresionismo do ocio da feira e o rexionalismo dun Soutomaior conxelado en grandes saias e panos de cabeza.[[1.1.1-g-31.pdf]]---#14 Estes refuxiados se integraron coas correntes vangardistas que dende comezos do sculo se estaban xestando en Harlem, Greenwich Village e Chinatown.[[1.1.1-g-11.htm]]---#33 ES - modernista / vanguardista As pues muchos arquitectos modernistas son tambin diseadores, pues sus creaciones no se limitan al edificio en s, dado que tambin elaboran su decoracin y los utensilios que ha de contener.[[1.1.1-e-78.htm]]---#14 Es en esta ciudad donde empieza a relacionarse con las obras y artistas ms vanguardistas e internacionales como Chillida, Palazuelo, Jean Arp, Kandinsky, Mondrian, Klee, Matisse y Picasso que influirn decisivamente 81

en su obra.[[1.1.1-e-97.htm]]---#41

154. ---EN - mural painting---1.1.1 His hard work and revealed specificity makes us to remember him as a particular personality in mural painting restoration and conservation.[[1.1.1i-213.htm]]---#14 Having been born in Guanajuato, he now became involved in the new Mexican mural movement.[[1.1.1-i-104.htm]]---#14 GL - mural / muralismo Nesta ltima edicin, ademais, habilitouse un muro no que os graffiteiros invitados doutros lugares da pennsula puideron amosar a sa arte cun mural realizado en equipo.[[1.1.1-g-3.htm]]---#53 En toda Sudamrica, a influencia de Rivera e do muralismo mexicano foi enorme ata chegar a configurarse un expresionismo de clase baseado no indixenismo, (...).[[1.1.1-g-60.htm]]---#3 ES - mural / muralismo En todas partes, los artistas montaron extraordinarios ataques pictricos a los sistemas sociales en multitud de pinturas y murales pblicos.[[1.1.1-e24.htm]]---#96 En 1933 en contacto con Siqueiros y el muralismo como arte de proyeccin comunitaria, comienza a trabajar, en composiciones de gran tamao, que tratan a escala monumental los conflictos de las clases populares.[[1.1.1-e56.htm]]---#2

155. ---EN - muralist---1.1.1 Pollock's early representational work was influenced by the Mexican Muralists Siqueiros, Orozco, and Rivera and even worked in Siqueiros's experimental workshop in 1936.[[1.2-i-1.htm]]---#12 GL - muralista As influencias de Masson, Mir e Picasso son evidentes na obra de Pollock; tamn se sentiu infludo polos muralistas mexicanos, en especial por Orozco.[[1.1.1-g-9.htm]]---#2 ES - muralista La influencia de los muralistas mexicanos, en particular de Jos Clemente Orozco, y tambin de Picasso, es evidente en sus murales y pinturas de gran formato.[[1.1.1-e-81.htm]]---#18

82

156. ---EN - museum---2.1 The museum's focus on modern art began in the 1940s, when a gift from Mrs. Gilbert Walker made possible the acquisition of works by important artists of the day, including sculptures by Pablo Picasso, Henry Moore, Alberto Giacometti, and others.[[2.1-i-2.htm]]---#1433 GL - museo Galeras, institucins, museos e outros espazos alternativos en menor nmero amosaron o mis destacado da producin artstica a nivel nacional e internacional.[[2.1-g-3.htm]]---#1090 ES - museo Discutir la importancia de los museos basndose en su fuerza arquitectnica ya no parece suficiente.[[2.1-e-1.htm]]---#681

157. ---EN - negative (ver positive)---1.1.3 He kept careful records to go along with the 17,000 negatives accompanied by extensive notes on how to print them.[[1.1.3-i-21.htm]]---#169 GL - negativo Chegouse incluso a destrur o negativo para impedir copias das imaxes.[[1.1.3-g-46.htm]]---#86 ES - negativo El tiempo del revelado depende del tipo de negativo.[[1.1.3-e-39.htm]]---#69

158. ---EN - neo plasticism / neoplasticism / neo-plasticism (ver De Stijl)---1.0 De Stijl (also know as Neo Plasticism).[[1.1.1-i-4.htm]]---#1 The neoplatonic philosophy of the mathematician M. H. J. Schoenmaekers, who coined the term Neo-Plasticism, influenced the de Stijl movement.[[1.1.1-i-61.htm]]---#3 The movement is also known as neoplasticism the new plastic art (or Nieuwe Beelding in Dutch).[[1.1.1-i-61.htm]]---#2 GL - neoplasticismo o principio que est presente nas sucesivas vangardas tanto en aquelas nas que a obra reflexiona sobre s mesma como elemento expresivo fauvismo expresionismo etc., construtivo construtivismo ruso, neoplasticismo holands, escola alem etc., ou como significante, (...).[[1.1.1-g-39.htm]]--#4

83

ES - neoplasticismo Por su simplificacin, el lenguaje del neoplasticismo, nombre que dio a su doctrina artstica, satisfaca las exigencias de universalidad del artista (vase De Stijl).[[1.1.1-e-27.htm]]---#31

159. ---EN - neo-dada (ver dada)---1.0 In the meantime, the movement was sometimes called Neo-Dada, a name which reveals some of the thinking behind this type of art.[[1.1.1-i-13.htm]]--#27 GL - neodad / neo-dad En 1962, cando Dorfles recolla isto na sa crtica XXXI Bienal de Venecia, o panorama internacional das artes pareca un catico cruce de camios: o informalismo por un lado, o op art e a abstraccin xeomtrica por outro, o pop art nos Estados Unidos e Inglaterra, coa sa corrente afn o neodad, e o realismo crtico e social en Europa.[[1.1.1-g-58.pdf]]---#1 O neo-dad recuperaba os despoxos da sociedade de consumo e os amoreaba en 'assemblages' herdeiros dos redy-mades de Duchamp e dos 'merzbau' de Kurt Schwiters.[[1.1.1-g-58.pdf]]---#1 ES - neodad Sera la respuesta de Europa al Neodad y al Pop Art norteamericanos.[[1.1.1-e-110.htm]]---#1

160. ---EN - neo-dadaism (ver dadaism)---1.0 Yves Klein (28 April 1928 - 6 June 1962) was a French artist and is considered an important figure in post-war European neo-Dadaism.[[1.1.4-i25.htm]]---#2 GL - neodad / neo-dad En 1962, cando Dorfles recolla isto na sa crtica XXXI Bienal de Venecia, o panorama internacional das artes pareca un catico cruce de camios: o informalismo por un lado, o op art e a abstraccin xeomtrica por outro, o pop art nos Estados Unidos e Inglaterra, coa sa corrente afn o neodad, e o realismo crtico e social en Europa.[[1.1.1-g-58.pdf]]---#1 O neo-dad recuperaba os despoxos da sociedade de consumo e os amoreaba en 'assemblages' herdeiros dos redy-mades de Duchamp e dos 'merzbau' de Kurt Schwiters.[[1.1.1-g-58.pdf]]---#1 ES - neodad Sera la respuesta de Europa al Neodad y al Pop Art norteamericanos.[[1.1.1-e-110.htm]]---#1

84

161. ---EN - neo-dadaist (ver dadaist)---1.0 His work is often described as a 'Neo-Dadaist', as opposed to Pop Art, even though his subject matter often includes images and objects from popular culture.[[1.1.1-i-15.htm]]---#16 GL - neodadasta Os happenings de artistas como Kaprow nos Estados Unidos e os eventos dos artistas neodadastas de Fluxus como Joseph Beuys en Alemaa seguiron a Duchamp estender o interese polo proceso, pola percepcin e pola revelacin de material preexistente para as actividades do corpo humano como parte do contorno atopado ou construdo.[[1.1.4-g-8.pdf]]---#1 ES - neodadasta Desde sus comienzos, la obra de Rauschenberg se ha caracterizado por una enorme osada e irona que le vali el calificativo de neodadasta.[[1.1.1-e146.htm]]---#1

162. ---EN - neo-expressionism (ver abstract expressionism, expressionism)---1.1.1 Neo-expressionism was a style of modern painting that emerged in the late 1970s and dominated the art market until the mid-1980s.[[1.1.1-i-117.htm]]--#11 GL - neoexpresionismo Despois das pinturas de Penck, mestre do neoexpresionismo alemn, a Fundacin Laxeiro de Vigo entrega unha mostra individual de Guillermo Aymerich.[[1.1.1-g-31.pdf]]---#8 ES - neoexpresionismo El neoexpresionismo se fue imponiendo al apropiacionismo, en parte gracias a la pujanza econmica que elev a altas cotas el precio del arte y, especialmente, de la pintura, y en parte gracias al apoyo de galeristas y coleccionistas.[[1.1.1-e-100.htm]]---#5

163. ---EN - neo-expressionist (ver abstract expressionist, expressionist)---1.1.1 Neo-expressionists returned to portraying recognizable objects, such as the human body (although sometimes in a virtually abstract manner), in a rough and violently emotional way using vivid colours and banal colour harmonies.[[1.1.1-i-117.htm]]---#6

85

GL - neoexpresionista Deste xeito, a Bienal apostou por mostras de tipo internacionais, presentando obras dos artistas que retrataban a moda, como foron os neoexpresionistas alemns.[[1.1.1-g-31.pdf]]---#5 ES - neoexpresionista La crtica, sin embargo, no fue unnime en su valoracin, siendo habitual la denuncia de la falta de base terica del discurso neoexpresionista.[[1.1.1-e100.htm]]---#6

164. ---EN - neoism---1.1.4 Neoism refers both to a specific subcultural network of artistic performance and media experimentalists and more generally to a practical underground philosophy.[[1.1.4-i-3.htm]]---#38 GL - neosmo Outra potente forza da rede de arte postal, a finais dos oitenta, foi o Neosmo.[[1.1.4-g-13.htm]]---#5 ES - neosmo El neosmo fue un movimiento cultural influenciado por el futurismo, el dadasmo, fluxus y el punk, que surgi de la Red de Arte Postal en los ltimos aos de la dcada de los setenta.[[1.1.4-e-27.htm]]---#8

165. ---EN - neoist---1.1.4 Neoists refer to their strategies as "the great confusion" and "radical play".[[1.1.4-i-3.htm]]---#30 PT - neosta atravs dessa lgica que a vertente Neosta divina define Deus como a logomarca da natureza.[[1.1.4-p-1.htm]]---#6 ES - neosta Generalmente, los neostas utilizaban las tcnicas del video, audiosistemas y acciones -performances.[[1.1.4-e-27.htm]]---#9

166. ---EN - neoplasticist---1.0 Neoplasticists include: Piet Mondrian (1872 - 1944), Theo van Doesburg (1883 - 1931) Ilya Bolotowsky (1907 - 1981), Marlow Moss (1890 - 1958), 86

Amde Ozenfant (1886 - 1966), Max Bill (1908 - 1994), Jean Gorin (1899 - 1981), Burgoyne Diller (1906 - 1965), Georges Vantongerloo (1886 1965), Gerrit Rietveld (1888 - 1964).[[1.1.1-i-61.htm]]---#1 GL - neoplasticista Sintoniza coas propostas decisivas da pintura moderna: de Picasso a Matisse, de Lger a Klee, ou aos neoplasticistas.[[1.1.1-g-49.htm]]---#2 ES - neoplasticista / neoplstico De mayores proyecciones fue el movimiento neoplasticista holands que alguna conexin tiene, por el espritu que lo anima, con las primeras experiencias del artista ruso.[[1.1.1-e-136.pdf]]---#5 La arquitectura logr una libertad espacial y plstica similar a la de la pintura neoplstica en la Casa Sebrder, en Utrecht.[[1.1.7-e-14.pdf]]---#19

167. ---EN - net art (ver internet art)---1.1.5 Low-fi is an art collective collating, commissioning and commenting on net art.[[1.1.5-i-16.htm]]---#18 GL - net art Paola Guimerns e Horacio Gonzlez son dous artistas que traballan tanto xuntos como por separado dentro do campo do Net Art.[[1.1.5-g-8.htm]]--#26 ES - net art / net.art / net-art Pintura, Net art, arte correo, poesa visual y virtual son sus actividades en el arte.[[1.1.5-e-33.htm]]---#3 Todo ello fue de gran importancia para los que durante la segunda mitad de los noventa han hablado sobre net.art.[[1.1.5-e-11.htm]]---#103 Sin embargo, este tipo de arte no puede ser considerado an net-art.[[1.1.5e-9.htm]]---#23

168. ---EN - net artist (ver internet artist)---1.1.5 Neoist plays like multiple names, plagiarism and pranks were adopted, frequently mistaken for Neoism proper and by mixing in situationist concepts, in other subcultures such as the Plagiarism and Art Strike 19901993 campaigns of the late 1980s (), and, since the late 1990s, by some net artists such as 0100101110101101.org.[[1.1.4-i-3.htm]]---#5 PT - net artista / net-artista O primeiro, uma comunidade restrita, composta por net artistas e designers, foi considerado pela organizao como um anti-website j que no possua acesso pblico ao seu contedo.[[1.1.5-p-2.htm]]---#2 87

O caso da Internet interessante porque a fora de represso (...) desenvolveu seus mtodos e gramticas concomitantemente s exploraes dos primeiros net-artistas.[[1.1.5-p-1.htm]]---#1 ES - net artista / net.artista La iniciativa, que se propone reunir las reflexiones de los net artistas sobre el tema de la guerra, recibe en poco ms de un mes las adhesiones de un centenar de creadores, incluidos muchos de los nombres ms representativos del net.art internacional.[[1.1.5-e-51.htm]]---#5 Entretanto los proyectos de base estaban explorando caminos diferentes para mantenerse econmicamente, los net.artistas estaban yendo ms lejos para definir sus movimientos.[[1.1.5-e-13.htm]]---#19

169. ---EN - neue sachlichkeit (ver new objectivity)---1.1.1 In the Weimar Republic Dix studied at the Dresden Art Academy, became a founder of the Dresden Secession, and was a contributor to the Neue Sachlichkeit exhibition in Berlin in 1925.[[1.1.1-i-144.htm]]---#4 GL - nova obxectividade Pensamos nun Monet americano, ou mellor nun Friedrich ou Claudio de Lorena, nun Turner emocionado, e Adams recollendo os ptalos da paisaxe na pintura, licuado na fotografa modernista de Stieglitz e conclundo empapado na tendencia europea da Nova Obxectividade.[[1.1.1-g-31.pdf]]--#3 ES - nueva objetividad Vinculado al grupo, se especializ en el paisaje, para tender en los aos veinte a formas ms cercanas a la Nueva Objetividad.[[1.1.1-e-15.pdf]]---#5

170. ---EN - new objectivity (ver neue sachlichkeit)---1.1.1 The New Objectivity, or neue Sachlichkeit (new matter-of-factness), was an art movement which arose in Germany during the 1920s as an outgrowth of, and in opposition to, expressionism.[[1.1.1-i-153.htm]]---#12 GL - nova obxectividade As fotografas foron producidas principalmente no ltimo cuarto do sculo XX e pertencen s das principais correntes que veen impulsando a fotografa nese perodo: o posmodernismo crtico americano e maila nova obxectividade europea.[[1.1.3-g-15.htm]]---#3 ES - nueva objetividad A partir de 1923 se sustituye la tendencia expresionista por la Nueva Objetividad, un estilo de pintura mucho ms sobrio que se estaba 88

imponiendo en toda Alemania.[[1.1.7-e-9.htm]]---#5

171. ---EN - new realism (ver nouveau ralisme)---1.0 New Realism (in French: Nouveau Ralisme) refers to an artistic movement founded in 1960 by Pierre Restany and Yves Klein.[[1.1.1-i-124.htm]]---#11 GL - novo realismo Recicla e dixire todo o que forma parte da sa vida coti, transfigurndoa a travs dos mis precarios e inesperados materiais, na lia do movemento Fluxus ou do Novo Realismo.[[1.1.2-g-1.pdf]]---#2 ES - nuevo realismo Recicla y digiere todo lo que forma parte de su vida cotidiana, transfigurndola a travs de los ms precarios e inesperados materiales, en la lnea de Fluxus o del Nuevo Realismo.[[1.1.2-e-1.pdf]]---#7

172. ---EN - new realist (ver nouveau realiste)---1.0 It was later, during the sixties, that New Realists (Csar, Raymond Hains) and Pop artists (Richard Hamilton, Andy Warhol) took an interest in mass consumer goods and incorporated them as integral part of their work of art.[[1.1.2-i-1.htm]]---#3 GL - novo realista Dietman practica unha arte marxe indisociable da sa propia vida, que durante un tempo lle achegou movemento Fluxus e s Novos Realistas.[[1.1.2-g-1.pdf]]---#5 ES - nuevo realista Rotella se apropia as de esas casualidades objetivas de lo cotidiano; hallazgos y asociaciones que le permiten efectuar una segunda lectura divertida del mundo y de las imgenes que nos rodean, en la lnea de Raymond Hains y de Jacques Villegl, sus cmplices de los Nuevos Realistas.[[1.1.2-e-1.pdf]]---#7

173. ---EN - nouveau ralisme (ver new realism)---1.0 Pierre Restany, founder of the Nouveau Ralisme movement, attended one of de Saint Phalle's exhibitions and subsequently invited her to join.[[1.1.2i-105.htm]]---#8

89

GL - novo realismo Tras o final da primeira guerra mundial os seus principais autores abandonan o movemento ante o empuxe do Novo realismo fotogrfico.[[1.1.3-g-46.htm]]---#2 ES - nuevo realismo La esttica del Nuevo Realismo se afirm a travs de las mquinas de Jean Tinguely y de los cuadros trampa de Daniel.[[1.1.1-e-13.htm]]---#7

174. ---EN - nouveau realiste (ver new realist)---1.0 Klein and Arman were continually involved with each other creatively, both as Nouveau Realistes and as friends.[[1.1.1-i-217.htm]]---#3 GL - novo realista Posteriormente, foi nos anos sesenta cando os Novos Realistas (Csar, Raymond Hains) e os artistas Pop (Richard Hamilton, Andy Warhol) interesronse polos obxectos de consumo de masas e os incorporaron como elementos integrantes da sa obra, co fin de establecer unha relacin directa entre a realidade e as transformacins do mundo contemporneo.[[1.1.2-g2.htm]]---#5 ES - nuevo realista Las esculturas, instalaciones, vdeos, pinturas y fotografas, partiendo del pionero Marcel Duchamp, y realizando un recorrido por los Fluxus, los artistas pop, los artistas conceptuales, la nueva escultura inglesa o los nuevos realistas, nos mostraban cmo el objeto cotidiano se ha instalado de un modo permanente en el discurso del arte de nuestros das.[[1.1.2-e3.htm]]---#7

175. ---EN - nude---1.0 Throughout his career, Warhol produced erotic photography and drawings of male nudes.[[1.1.1-i-14.htm]]---#103 GL - espido / nu Os seus espidos e paisaxes achgannos a un mundo peculiar e primario de sensacins e cores.[[1.2-g-14.htm]]---#24 Dende as sas primeiras series, nas que refotografou os nus de Edward Weston, as paisaxes de Eliot Porter e mailas escenas rurais de Walker Evans, Sherrie Levine volveu con asiduidade a esta tcnica.[[1.1.3-g13.pdf]]---#14 ES - desnudo Como pintor, prefiri los retratos, los paisajes, las escenas callejeras y los 90

desnudos, en un estilo a veces macizo y otras violento hasta la incoherencia.[[1.1.1-e-15.pdf]]---#93

176. ---EN - objet trouv (ver found object, readymade)---1.1.2 Gaudi's influence opened many previously unimagined possibilities for de Saint Phalle regarding the use of diverse material and objet trouvs as structural elements in sculpture and architecture.[[1.1.1-i-125.htm]]---#4 GL - obxecto atopado A escultura mira tamn s lecturas do conceptual, dende o obxecto atopado de Jorge Barbi nunhas varillas de acacia ou desde o obxecto natural reciclado de Fernando Cass, como poticas da memoria.[[1.1.2-g-6.pdf]]--#5 ES - objeto encontrado De ah a la amalgama de "objetos encontrados" o collage hay slo un paso.[[1.2-e-19.htm]]---#8

177. ---EN - oil / oil paint---1.2 Although he predominantly worked in watercolors, he began using oils in his later career.[[1.1.1-i-36.htm]]---#387 Klee worked with many different types of media oil paint, watercolor, ink, and more.[[1.1.1-i-44.htm]]---#59 GL - leo / pintura ao leo A segunda un clsico en canto sa tcnica, leo sobre lenzo.[[1.1.2-g1.pdf]]---#63 Ademais, o lenzo sobre aluminio permite reproducir o aspecto da pintura ao leo, imitando a materialidade e aparencia dun cadro.[[1.1.3-g-18.pdf]]---#7 ES - leo / pintura al leo Muchos de los trabajos de Dubuffet fueron realizados con leos, utilizando un lienzo reforzado con materiales tales como arena, alquitrn y paja, otorgndole al trabajo una inusual superficie texturada.[[1.1.1-e-52.htm]]--#120 En la actualidad, las frmulas de pintor han desaparecido debido a que la mayora de artistas utilizan pintura al leo preparada en pequeos tubos.[[1.2-e-94.htm]]---#14

178. ---EN - op art / op-art---1.0 91

Op art evolved out of Pop art in the 1960's and developed its own school of artists.[[1.1.1-i-19.htm]]---#20 Victor Vasarely (9 April 1906, Pcs - 15 March 1997, Paris) was a French Hungarian-born artist often acclaimed as the father of Op-art.[[1.1.1-i240.htm]]---#4 GL - op art / op-art Os escultores Andreu Alfaro e Eusebio Sempere practicaban un estilo de pureza formal e xeometra, mis decantado o segundo cara as investigacins do op art.[[1.1.1-g-58.pdf]]---#5 Os seus amigos estaban soterrados ou desterrados, ela viva soa no Hotel Palace, e as galeras estaban cheas de pintura informalista, estilo con ligazns co rxime do franquismo, ou op-art e pop-art.[[1.1.1-g-63.pdf]]--#1 ES - op art / op-art Los aos 1950 y 1960 vieron la aparicin del expresionismo abstracto, arte pop, op art y minimalismo.[[1.1.1-e-37.htm]]---#5 Como su nombre lo seala, el inters manifiesto fue el de investigar artsticamente con los efectos lumnicos, cromticos y visuales en general, lo que conllev a una experimentacin ptica (V: op-art), cintica (V: arte cintico) e incluso hptica (principalmente tctil) de los objetos.[[1.1.2-e9.htm]]---#2

179. ---EN - op artist---1.0 Bridget Riley is perhaps the best known of the op artists.[[1.1.1-i-19.htm]]--#3 PT - artista op art Outros artistas op art dignos de nota so Jess-Rafael Soto, Richard Anuszkiewicz, Agam, Youri Messen-Jaschin, Daniel Burren, Carlos CruzDiez, Nicolas Schffer e Julio Le Parc.[[1.1.1-p-3.htm]]---#1 ES - artista op Cuando al pop art le sucedi, como fenmeno periodstico, el op art, hubo una tendencia natural de los periodistas a buscar la mayor cantidad posible de artistas op.[[1.1.1-e-153.htm]]---#1

180. ---EN - opening / opening exhibition (ver exhibit, vernissage)---2.1 Calder died on November 11, 1976, shortly following the opening of another major retrospective show at the Whitney Museum New York.[[1.1.2-i-32.htm]]---#97 The opening exhibition included a retrospective by Damien Hirst, who was, 92

however, not involved with it, having previously fallen out with Saatchi.[[2.1-i-1.htm]]---#2 GL - inauguracin A pasada semana asistimos inauguracin de tres mostras que, de xeito realmente transparente, reflicten a nova forza e orixinalidade deste espazo cultural.[[1.1.1-g-31.pdf]]---#42 ES - inauguracin Muere en Bruselas el 15 de agosto de 1967, pocos das despus de la inauguracin de una importante muestra de su obra en el Museo Boymansvan Beuningen de Rotterdam.[[1.1.1-e-67.htm]]---#18

181. ---EN - orphic cubism (ver orphism, cubism)---1.1.1 Orphism or Orphic cubism, is a term coined in 1912 France by the poet Guillaume Apollinaire.[[1.1.1-i-45.htm]]---#1 PT - cubismo rfico O cubismo rfico, segundo Apollinaire seria a arte de pintar como elaborar jogos poticos e musicais.[[1.1.1-p-6.htm]]---#2 ES - cubismo rfico Conoc a Sonia Delaunay poco antes de que falleciese, en Pars en 1979, casi cuarenta aos despus de la muerte de su esposo Robert, famoso por ser el inventor del cubismo rfico.[[1.1.1-e-148.htm]]---#4

182. ---EN - orphism (ver orphic cubism)---1.1.1 Delaunay's chromatic Cubism, which Apollinaire had called Orphism, influenced Macke's art from that point onwards.[[1.1.1-i-42.htm]]---#21 GL - orfismo Cubismo, Futurismo ou a abstraccin interpretbanse e orixinaron novos xeito de expresin como o Orfismo ou o Suprematismo.[[1.1.1-g-57.doc]]--#2 ES - orfismo Su obra del periodo 1920-1924, por su tratamiento de los temas de la vida moderna, su color brillante y sus investigaciones sobre las relaciones de la foma tridimensional con la superficie plana del cuadro, muestran las influencias del cubismo, del orfismo, del futurismo y del purismo.[[1.1.1-e67.htm]]---#1

93

183. ---EN - orphist---1.1.1 Founded by Jacques Villon, the orphists were rooted in cubism but moved toward a pure lyrical abstraction, seeing painting as the bringing together of a sensation of bright colors.[[1.1.1-i-45.htm]]---#1 PT - orfista Os orfistas faziam da cor o principal meio de expresso artstica, buscando elementos da abstrao pura.[[1.1.1-p-6.htm]]---#3 ES - orfista Inspirada en las formas del cubismo y en los colores de Paul Gauguin, Vincent van Gogh y los orfistas, desarroll, a partir de 1910, un estilo basado en la yuxtaposicin o 'contraste simultneo' de colores puros rotos en prismas.[[1.1.1-e-46.htm]]---#1

184. ---EN - oxidation (ver rusting)---2.3 Natural patinas may occur by oxidation due to long exposure to air or earth.[[1.2-i-72.htm]]---#34 GL - oxidacin Se se utiliza leo, debe lembrarse que o aceite de lio segue o seu propio proceso de oxidacin.[[1.2-g-11.htm]]---#17 ES - oxidacin Se ha criticado tambin al edificio por su elevado coste y el carcter casi experimental de muchas de las innovaciones que se hicieron en su construccin, que han hecho ms caro y difcil su limpieza y mantenimiento, por humedades, oxidacin del titanio, etc.[[2.1-e-22.htm]]---#13

185. ---EN - paint---1.2 One of the first to create serious art in this way, he added clay and marble dust to his paint and used waist paper, string, and rags[[1.2-i-16.htm]]---#856 GL - pintura Nos seus procedementos emprgase a pintura por capas transparentes, a fin de lograr maior brillantez e soltura na composicin que se est realizando.[[1.2-g-9.htm]]---#747 ES - pintura Estas obras a primera vista parecan extensiones uniformes de pintura 94

negra.[[1.1.1-e-28.htm]]---#1108

186. ---EN - painter---1.1.1 Richard Hamilton (born April 24, 1922) is a British painter and collage artist.[[1.1.1-i-16.htm]]---#810 GL - pintor De Kooning foi moi admirado entre os pintores dende os anos trinta.[[1.1.1g-9.htm]]---#214 ES - pintor La amplia exposicin brindar una oportunidad para evaluar la enorme y controvertida produccin del pintor.[[1.1.1-e-11.htm]]---#554

187. ---EN - painting---1.1.1 Modern and contemporary art tend tends to despise the craft of painting and drawing (which are essentially linked) in favour of concept; this has led some to say that painting, as an art, is dead.[[1.1.1-i-3.htm]]---#2476 GL - pintura Xurdiu polo tanto como un movemento potico, no cal pintura e escultura se conciben como consecuencias plsticas da poesa.[[1.1.1-g-8.htm]]---#747 ES - pintura La idealizacin de las culturas primitivas afecta a la nueva pintura expresionista y, especialmente, a dos de sus vertientes temticas.[[1.1.1-e15.pdf]]---#1108

188. ---EN - papier-mch---1.2 The first of these freely posed forms, made of papier-mch, yarn and cloth are exhibited at the Alexander Iolas Gallery in Paris in September of 1965.[[1.1.1-i-125.htm]]---#11 GL - cartn pedra / papel mach Baixo este principio, Portomee presenta unha serie de construcins baseadas na tcnica do cartn pedra.[[1.1.2-g-124.htm]]---#1 Pero Yoel volve Arxentina, volve ao seu pas e aos seus pais. Morre o seu pai ao pouco. Aprende a arte do papel mach.[[1.1.1-g-59.htm]]---#1

95

ES - cartn piedra / papel mach En cartn piedra, policromadas por l mismo, realiza una figura de Sancho y otra del Quijote.[[2.1-e-18.htm]]---#2 Para sus esculturas, Juan Muoz utiliz principalmente papel mach, resina y finalmente bronce.[[1.1.2-e-29.htm]]---#1

189. ---EN - pastel---1.2 He drew freehand with ballpoint pen, rarely having to make corrections, and colored his drawings with watercolors and pastels.[[1.1.1-i-246.htm]]---#90 GL - pastel Traballa o leo, o gouache, o pastel, a acuarela, o gravado, o augaforte e o linleo, sendo a un tempo figurativo e abstracto, impresionista, expresionista e acadmico.[[1.1.1-g-47.htm]]---#5 ES - pastel Un primer boceto a lpiz negro y pastel sobre papel, en formato horizontal, da a conocer la primera idea que tuvo Picasso para la realizacin de este cuadro.[[1.1.1-e-41.htm]]---#15

190. ---EN - patina---1.2, 2.3 Some patinas change colour over time because of oxidisation, and the wax layer slows this down somewhat.[[1.1.2-i-58.htm]]---#52 GL - ptina Unha vez concludo o cadro, vlvoo vernizar con poliuretano, tal que unha pelcula de proteccin: case como unha ptina que lle outorga un aspecto intemporal, como unha aura romntica...[[1.1.1-g-66.doc]]---#10 ES - ptina A causa de la ptina que suele tener, el mrmol puede ser tomado a veces por alabastro.[[1.2-e-91.htm]]---#16

191. ---EN - performance ---1.1.4 The audience for this performance was kept outside, only able to see the goings on from behind a clear screen.[[1.1.4-i-28.htm]]---#411 GL - performance Adriano e Fernando Guimares desenvolven unha proposta de 96

contaminacin entre as artes visuais e escnicas, realizando instalacins, obxectos, intervencins, performances e montaxes teatrais que dialogan entre si.[[1.1.4-g-1.doc]]---#320 ES - performance El arte de la performance es aquel en el que el trabajo lo constituyen las acciones de un individuo o un grupo, en un lugar determinado y un tiempo concreto.[[1.1.4-e-5.htm]]---#59

192. ---EN - performer---1.1.4 Performance art can be any situation that involves four basic elements: time, space, the performer's body and a relationship between performer and audience.[[1.1.4-i-31.htm]]---#39 GL - performer Anda que o traballo destes catro performers moi diferente, os catro tratan dalgn xeito de temas sexuais.[[1.1.4-g-8.pdf]]---#27 ES - performer Cualquier situacin que involucre cuatro elementos bsicos: tiempo, espacio, el cuerpo del performer y una relacin entre el performer y la audiencia, puede constituir el arte de la performance.[[1.1.4-e-5.htm]]---#6

193. ---EN - photo / photograph---1.1.3 Close has often returned to the same photos to paint over and over again with different techniques.[[1.1.1-i-123.htm]]---#358 Douglas Huebler exhibits a series of photographs which were taken every two minutes whilst driving along a road for 24 minutes.[[1.1.1-i-57.htm]]--#632 GL - foto / fotografa Como el mesmo afirmou, non eran fotos tomadas dunha actividade, senn mediante unha actividade; a actividade poda xerar unha fotografa.[[1.1.3-g-10.pdf]]---#60 O outro gran artista Pop da escena inglesa David Hockney, para quen o herdo do movemento moderno fundamental e combina fotografas, cadros abstractos e diversos tipos de material grfico.[[1.1.1-g-13.htm]]---#956 ES - foto / fotografa La revista Life public fotos del sof ardiente de terciopelo rojo y 10 metros de largo, en el que dorma una venus viviente, tambin con el torso desnudo.[[1.1.1-e-12.htm]]---#89 Este ARCO 2001, por otra parte, se ha poblado de fotografas; era algo que 97

esperbamos todos y, sin embargo, cuando uno habla con los galeristas, percibe ya cierta desconfianza.[[1.1.1-e-4.htm]]---#1085

194. ---EN - photographer---1.1.3 Many historians actually credit him as being the first true surrealist photographer in the United States.[[1.1.3-i-21.htm]]---#516 GL - fotgrafo este legado o que atopa os seus herdeiros na nova xeracin de fotgrafos que explora The Last Picture Show.[[1.1.3-g-11.htm]]---#139 ES - fotgrafo En lo que se refiere a Galicia, se organizaron quince exposiciones colectivas de fotgrafos gallegos, adems de otras en las que participaban junto a fotgrafos de otros pases.[[1.1.3-e-2.htm]]---#148

195. ---EN - photography---1.1.3 His photography was socially engaged, formally innovative, and opposed to a painterly aesthetic.[[1.1.3-i-16.htm]]---#939 GL - fotografa O panorama artstico desa poca est dominado practicamente pola escultura e a pintura, non tendo cabida en absoluto a fotografa.[[1.1.3-g2.htm]]---#956 ES - fotografa En esta ocasin se trata de un recorrido histrico y visual sobre la fotografa en Espaa entre 1900 y 1980.[[1.1.3-e-8.htm]]---#1085

196. ---EN - photomontage---1.1.1, 1.1.3, 1.2 It confirmed that Surrealism had a component in the visual arts (though it had been initially debated whether this was possible), techniques from Dada, such as photomontage were used.[[1.1.1-i-8.htm]]---#47 GL - fotomontaxe O movemento dada berlins pasar historia pola incorporacin das novas tcnicas artsticas de difusin de ideas entre as masas, principalmente a fotomontaxe.[[1.1.1-g-11.htm]]---#9

98

ES - fotomontaje Los fotomontajes de Reanu o los carteles de propaganda electoral son una buena muestra.[[1.2-e-96.htm]]---#17

197. ---EN - photorealism---1.1.1 Photorealism is the quality of resembling a photograph, generally in a hyperrealistic sense.[[1.1.1-i-121.htm]]---#18 GL - fotorrealismo A finais dos anos 1960 e os anos 1970, apareceran o land art, performance art, arte conceptual e fotorrealismo.[[1.1.1-g-10.htm]]---#3 ES - fotorrealismo Sus lugares pblicos estn desiertos, en un modo de abstraer la funcionalidad de lo representado que es tpica del fotorrealismo.[[1.1.1-e33.htm]]---#5

198. ---EN - photorealist---1.1.1 Photorealists very consciously took their cues from photographic images, often working very systematically from photographic slide projections onto canvases and using techniques such as gridding to preserve accuracy.[[1.1.1-i-121.htm]]---#4 GL - fotorrealista Na sa filmografa pdense encontrar estilos moi diferentes, que van dende a comedia tradicional con look cartoon, ata historias con aspecto fotorrealista creadas con tcnicas 3D moi avanzadas.[[1.1.5-g-31.htm]]---#1 ES - fotorrealista Como todos los fotorrealistas, no hay huellas de pinceladas y el artista parece estar ausente.[[1.1.1-e-33.htm]]---#7

199. ---EN - pictoralism---1.1.3 Pictorialism was a popular movement in the early years of the twentieth century, that strove to make the photography as a much like a painting as possible.[[1.1.3-i-46.htm]]---#9 GL - pictorialismo O pictorialismo unha corrente fotogrfica de pretensins artsticas que se 99

desenvolve a nivel mundial (inda que principalmente en Europa, Estados Unidos e Xapn) entre finais dos anos 1880 e o final da primeira guerra mundial.[[1.1.3-g-46.htm]]---#16 ES - pictorialismo Para el grupo de fotgrafos que lo conformaron, el pictorialismo supone hablar de una imagen ms dentro de lo existente, de una imagen simple captada/separada de un mero registro de la realidad.[[1.1.3-e-45.htm]]---#20

200. ---EN - pictorialist---1.1.3 This corresponded to the philosophy of straight photography which the members of the group espoused in response to the pictorialist methods that were still in fashion at the time.[[1.1.3-i-152.htm]]---#7 GL - pictorialista O primeiro impulso para a creacin fotogrfica pictorialista deuno o Camera Club de Viena organizar en 1891 unha exposicin de fotgrafos adheridos pictorialismo.[[1.1.3-g-46.htm]]---#3 ES - pictorialista El primer impulso para la creacin fotogrfica pictorialista lo dio el Camera Club de Viena al organizar en 1891 una exposicin de fotgrafos adheridos al pictorialismo.[[1.1.3-e-45.htm]]---#4

201. ---EN - picture---1.1.1, 1.1.3 This was after seeing a picture by Braque and describing it as 'full of little cubes' after which, the term was in wide use but the two creators of cubism refrained from using it for a quite some time.[[1.1.1-i-11.htm]]---#516 Cartier-Bresson retired from photography in the early 1970s and by 1975, no longer took pictures, other than an occasional private portrait.[[1.1.3-i140.htm]]---#516 GL - fotografa / pintura As fotografas amosan catro tomas dun mesmo xersei, producidas polas diferentes posicins do corpo que o leva.[[1.1.2-g-1.pdf]]---#956 Andy Warhol fxose famoso no Pop Art dos anos sesenta coas sas pinturas e serigrafas de latas de sopa Campbell.[[1.1.3-g-10.pdf]]---#747 ES - fotografa / pintura La exposicin Vigovisins 1986-2000 consta de 265 fotografas y 4 instalaciones, caracterizadas por su pluralidad esttica.[[1.1.3-e-3.htm]]--#1085 Yves Klein es conocido principalmente por sus series de pinturas 100

monocromas o unicolores en azul.[[1.1.3-e-10.pdf]]---#1108

202. ---EN - pigment---1.2 In 1946, too poor to buy artists' pigments, he turned to black and white household enamels to paint a series of large abstractions.[[1.1.1-i-24.htm]]--#267 GL - pigmento O uso compositivo de espazos baleiros, engadido destreza, disciplina e meticulosidade na utilizacin de pigmentos naturais, son caractersticas propias da pintura xaponesa.[[1.1.3-g-16.pdf]]---#46 ES - pigmento El empleo de pigmentos metlicos, la estilizacin de las figuras y la marcada gesticulacin caracterizaron su obra durante ste perodo.[[1.1.1-e125.htm]]---#57

203. ---EN - pittura metafisica (ver metaphysical painting)---1.1.1 Pittura Metafisica provided significant impetus for the development of Dada and Surrealism.[[1.1.1-i-115.htm]]---#5 GL - pintura metafsica O seu traballo desta etapa acusa a influencia da pintura metafsica e mis concretamente de De Chirico.[[1.1.1-g-52.htm]]---#1 ES - pintura metafsica En Pars se pone en contacto con la pintura metafsica y con el surrealismo, adems de adherir a la idea de la accin artstica comprometida con la realidad poltica y social.[[1.1.1-e-56.htm]]---#2

204. ---EN - plaster---1.2 He is famous for incorporating such media as Encaustic (wax-based paint), and plaster relief in his paintings.[[1.1.1-i-15.htm]]---#106 GL - escaiola / xeso Os vasos de escaiola pintada evocan a porcelana china e maila sa delicadeza, do mesmo xeito que as producins en serie para os restaurantes asiticos son asemade obxectos de esteta e a mis vulgar decoracin.[[1.1.2g-1.pdf]]---#5 101

un artista de vocacin tarda, o que, sumado sa morte prematura, limita a cinco anos o seu traballo artstico, razn de que parte das sas obras s quedaran modeladas en xeso.[[1.1.2-g-45.pdf]]---#11 ES - escayola / yeso En 1961 abri una tienda en Nueva York donde venda reproducciones en escayola de hamburguesas, sandwiches, pasteles y otros tipos de comida rpida.[[1.1.2-e-22.htm]]---#8 Los escultores suelen preparar su obra formando en modelo (modelando) con arcilla o yeso fino la figura que ha de servirles como tipo y este modelo equivale para ellos al boceto para el pintor o el plano para el arquitecto.[[1.1.2-e-7.htm]]---#32

205. ---EN - plastic---1.2 Whiteread's site-specific installation consisted of large piles of white plastic cubes, made by using a mould of cardboard boxes.[[1.1.4-i-29.htm]]---#461 GL - plstico Tobias Rehberger emprega obxectos de plstico de cores vivas, formas redondeadas e lias suaves relativas a un funcionalismo futurista adaptado civilizacin actual do lecer.[[1.1.2-g-1.pdf]]---#64 ES - plstico Cmo puede pretender ser una obra esta Palissade [Valla] de plstico de colores vivos y sobre la cual quedan trozos de cartel?[[1.1.2-e-1.pdf]]---#168

206. ---EN - plexiglas---1.2 Whether paint on canvas or garbage in Plexiglas, Arman saw the beauty and relevance of the everyday world and created art to reflect his own imaginative ideas on the world.[[1.1.4-i-8.htm]]---#17 GL - plexigls Intersase polas relacins dos materiais co espazo e vai accedendo devagar a unha superposicin de elementos que comezan co que el chamou "Estruturas Cinticas", espirais trazadas sobre o plexigls actuando nun fondo de madeira, determinando movementos pticos.[[1.1.1-g-65.htm]]---#2 ES - plexigls Entre otros materiales que utiliz durante su carrera abundan el metal, el contrachapado, y el plexigls.[[1.1.2-e-12.htm]]---#11

102

207. ---EN - plywood (ver wood)---1.2 The shaped canvases took on even less regular forms in the Eccentric Polygon series, and elements of collage were introduced, pieces of canvas being pasted onto plywood, for example.[[1.1.1-i-50.htm]]---#7 GL - contrachapado No fondo desta Galera, na sala perimetral que se atopa no lado esquerdo, amsase Plexi Blues, unha obra de Schtte composta por das hamacas estilizadas en contrachapado de madeira encerado, pegadas a unha outra ou colocadas lado con lado.[[1.1.2-g-1.pdf]]---#4 ES - contrachapado Entre otros materiales que utiliz durante su carrera abundan el metal, el contrachapado, y el plexigls.[[1.1.2-e-12.htm]]---#9

208. ---EN - pop art---1.0 Pop art, like pop music, aimed to employ images of popular as opposed to elitist culture in art, emphasizing the banal or kitschy elements of any given culture.[[1.1.1-i-13.htm]]---#217 GL - arte pop / pop art Richard Hamilton considerado o artista que creou a primeira obra da arte Pop.[[1.1.1-g-13.htm]]---#5 O minimalismo unha corrente esttica derivada da reaccin ante o pop art.[[1.1.1-g-14.htm]]---#27 ES - arte pop / pop art Los orgenes del arte pop se encuentran en el dadasmo y su poca importancia puesta en el objeto de arte final.[[1.1.1-e-19.htm]]---#27 En los aos 70, influenciado por el Pop art, empez a utilizar objetos ms slidos en sus obras, como partes de muebles.[[1.1.1-e-86.htm]]---#24

209. ---EN - pop artist---1.0 Sir Peter Thomas Blake (born June 25, 1932) is a British pop artist, best known for his design of the sleeve for The Beatles' album Sgt. Pepper's Lonely Hearts Club Band.[[1.1.1-i-87.htm]]---#28 GL - artista pop O outro gran artista Pop da escena inglesa David Hockney, para quen o herdo do movemento moderno fundamental e combina fotografas, cadros abstractos e diversos tipos de material grfico.[[1.1.1-g-13.htm]]---#5 103

ES - artista pop Warhol encarna al artista pop por excelencia.[[1.1.2-e-1.pdf]]---#5

210. ---EN - portrait---1.0 Most of his works are very large portraits based on photographs.[[1.1.1-i123.htm]]---#387 GL - retrato Para Les 62 membres du Club Mickey en 1955 (Os 62 membros do Club Mickey en 1955), Boltanski fotografou os retratos duns nenos que aparecan nunha revista de Disney.[[1.1.3-g-10.pdf]]---#152 ES - retrato Amiet, que trabajaba con colores fuertes y luminosos, fue autor de numerosos paisajes y retratos.[[1.2-e-12.pdf]]---#183

211. ---EN - portraitist---1.0 The contemporary American portraitist Sally Mann revisited the pictorialist style in her 2003 book What Remains.[[1.1.3-i-131.htm]]---#4 GL - retratista Hfer adoita quedar englobada na historiografa recente como unha retratista de espazos vinculados sociedade contempornea.[[1.1.3-g13.pdf]]---#2 ES - retratista Debido al aumento de la fama como retratista, Casas se instal de nuevo en Barcelona.[[1.1.1-e-82.htm]]---#8

212. ---EN - positive (ver negative)---1.1.3 The opposite of a negative is a positive (also called "transparency," "slide" or "reversal"), which does not invert the colors or monochromatic shades of a scene.[[1.1.3-i-127.htm]]---#65 GL - positivo Uns foron escritos por el nas marxes dos negativos ou nos dorsos dos positivos.[[1.1.3-g-55.pdf]]---#55

104

ES - positivo Una vez seca, de esta pelcula o "negativo" se pueden hacer copias de la imagen sobre papel o bien sobre otra pelcula, en cuyo caso obtendremos una diapositiva o positivo translcido que nos permitir observar la fotografa por proyeccin o transparencia.[[1.1.3-e-33.htm]]---#9

213. ---EN - postminimalism / post-minimalism (ver minimalism)---1.0 The keystone of post-minimalism is the often distinct references to objects without direct representation.[[1.1.1-i-116.htm]]---#5 Postminimalism is a term utilised in various artistic fields for work which is influenced by, or attempts to develop upon the work of minimalism.[[1.1.1i-192.htm]]---#5 GL - posminimalismo Segue a emocionar a magnfica pintura de Sue Williams e a relectura do posminimalismo de Angela Bulloch.[[1.1.1-g-40.htm]]---#5 ES - postminimalismo Los trabajos de Carlos Pascual tienen su origen en el postminimalismo, con ciertos conceptos orientales en cuanto a la pasividad pictrica, ().[[1.1.1e-142.htm]]---#1

214. ---EN - postminimalist / post-minimalist (ver minimalist)---1.0 This is typical of a postminimalist approach to art production.[[1.1.1-i192.htm]]---#4 Also notable are the post-minimalists, including Martin Puryear, Tyrone Mirchell, Melvin Edwards and Joel Shapiro.[[1.1.1-i-115.htm]]---#2 GL - posminimalista Toda esta orientacin encaixa nas tendencias posminimalistas da chamada linguaxe artstica internacional.[[1.1.1-g-41.htm]]---#1 ES - postminimalista El artfice es el belga Panamarenko, 'de la generacin internacional de artistas que, a mediados de los sesenta, llev a cabo la revolucin escultrica postminimalista', dicen los programadores.[[1.1.1-e-144.htm]]--#1

215. ---EN - postmodernism / post-modernism (ver modernism)---1.0

105

It is rooted in the spare aspects of Modernism, and is often associated with Postmodernism and reaction against Expressionism in both painting and composition.[[1.1.1-i-116.htm]]---#231 Another strand which would have tremendous impact on post-modernism would be the existentialists, who placed the centrality of the individual narrative as being the source of morals and understanding.[[1.1.5-i-5.htm]]--#41 GL - posmodernismo / postmodernismo As fotografas foron producidas principalmente no ltimo cuarto do sculo XX e pertencen s das principais correntes que veen impulsando a fotografa nese perodo: o posmodernismo crtico americano e maila nova obxectividade europea.[[1.1.3-g-15.htm]]---#2 Nesta poca, un nmero de artistas e arquitectos comezaran a rexeitar a idea de "moderno" e comezaron a crear obras tipicamente postmodernistas.[[1.1.1-g-10.htm]]---#4 ES - posmodernismo / postmodernismo Hasta el presente (marzo de 2006) su obra se inscribe dentro del movimiento abstracto con caractersticas del arte conceptual y del minimalismo, por otra parte pese a que gran parte de la obra que ha realizado hasta el momento se ha dado durante el auge del posmodernismo se notan pocos influjos del mismo.[[1.1.2-e-25.htm]]---#2 El postmodernismo aparece, pues, como resultado de un gran movimiento de deslegitimacin llevado a cabo por la modernidad europea, del cual la filosofa de Nietzsche sera un documento temprano y fundamental.[[1.1.4e-14.htm]]---#6

216. ---EN - postmodernist / post-modernist (ver modernist)---1.0 Greenberg's antagonism to 'Postmodernist' theories and socially engaged movements in art caused a backlash amongst both artists and art historians which came to be known as "Clembashing".[[2.2-i-3.htm]]---#22 However, it is with the end of the Second World War that recognizably post-modernist attitudes begin to emerge.[[1.1.5-i-5.htm]]---#4 GL - posmoderno / postmodernista Penso que a mia obra ten moito que ver cun pensamento posmoderno apreciable en moitos artistas que utilizan a fotografa xa non coma un documento de realidade, senn coma realidade en si mesma, como copia dun orixinal que nunca existiu.[[1.1.3-g-53.htm]]---#12 Nesta poca, un nmero de artistas e arquitectos comezaran a rexeitar a idea de "moderno" e comezaron a crear obras tipicamente postmodernistas.[[1.1.1-g-10.htm]]---#3 ES - posmoderno / postmodernista En palabras de Mart Pern, asesor de esta muestra, hoy por hoy, a pocos 106

les importa cul podra ser la definicin pura y estricta de la cultura o de cualquiera de sus disciplinas y, en consecuencia, la desobediencia ante determinadas suposiciones no acta con ningn espritu beligerante sino que lo hace, para bien o para mal, con la simpata que caracteriza a lo posmoderno".[[1.1.7-e-1.htm]]---#10 De hecho, difcilmente se puede encontrar un truco posmodernista que Dal no inventara.[[1.1.1-e-12.htm]]---#2

217. ---EN - post-painterly abstraction (ver abstraction)---1.1.1 Helen Frankenthaler (born December 12, 1928) is an American postpainterly abstraction artist.[[1.1.1-i-51.htm]]---#13 GL - abstraccin postpictrica De definir a mia pintura chamaralle unha abstraccin pospictrica.[[1.1.1g-53.htm]]---#3 ES - abstraccin postpictrica La denominacin de "Abstraccin postpictrica" se debe al crtico Clement Greenberg, el cual la utiliza para designar la exposicin que organizara en Los ngeles en 1964.[[1.1.1-e-140.htm]]---#2

218. ---EN - rangefinder---1.1.3 Most varieties of rangefinder show two images that when coincident give the proper focus distance.[[1.1.3-i-83.htm]]---#64 GL - telmetro Puido emporiso empregar con anterioridade outras de telmetro, ou mis elementais, do mesmo formato.[[1.1.3-g-55.pdf]]---#1 ES - telmetro El telmetro mide la distancia a la que se encuentra el sujeto para un mejor enfoque.[[1.1.3-e-94.htm]]---#5

219. ---EN - rayonism---1.1.1 Mikhail Larionov and Natalia Goncharova developed rayonism after hearing a series of lectures about Futurism by Marinetti in Moscow.[[1.1.1i-81.htm]]---#10 GL - raionismo 107

Asimilbamos e mesturbamos todas as ideas de vangarda e acabamos experimentando co Raionismo (Manifesto Raionista, 1913) unha especie de pintura abstracta, especie de fusin entre Cubismo, Futurismo e Orfismo, na que as formas se parecen a estalidos ou feixes de cores.[[1.1.1-g-57.doc]]--#1 ES - rayonismo En la misma poca, en Rusia, Mijal Larionov y Natalia Goncharova llevaron hasta la abstraccin pura su mtodo de transcripcin del fenmeno luminoso, al que denominaron rayonismo.[[1.1.1-e-27.htm]]---#1

220. ---EN - rayonist---1.1.1 As a result of their encounters with cubist and Rayonist ideas, they moved towards abstraction.[[1.1.1-i-40.htm]]---#4 GL - raionista difcil etiquetar cun nome a mia obra moita dela raionista ao xogar en cada creacin coas posibilidades das novas linguaxes.[[1.1.1-g-57.doc]]--#2 ES - rayonista En 1913 firma con otros diez artistas el Manifiesto rayonista, y en ese ao celebra una exposicin antolgica en Mosc con ms de setecientas obras.[[1.1.1-e-154.htm]]---#1

221. ---EN - readymade / ready-made (ver found object, objet trouv)---1.1.2 Duchamp developed the term "readymade" in 1915 to refer to found objects chosen by the artist as art.[[1.1.1-i-17.htm]]---#55 At this time Surrealist leader, Andr Breton, defined ready-mades as "manufactured objects raised to the dignity of works of art through the choice of the artist."[[1.1.2-i-53.htm]]---#11 GL - readymade / ready-made No seu Self-Portrait as a Fountain (Autorretrato como fonte) Nauman reivindica que o verdadeiro artista unha sorprendente fonte luminosa, tempo que fai alusin coecida Fonte de Marcel Duchamp de 1917, obra en forma de urinario de porcelana cualificado como readymade.[[1.1.3-g10.pdf]]---#2 Era o comezo dos ready-mades (unha roda de bicicleta montada sobre un tallo, un botelleiro, un ourial, etc.), obxectos sacados da realidade e postos na esfera da arte pola simple accin e vontade do artista.[[1.1.1-g-11.htm]]--#10

108

ES - readymade / ready-made Cosic, que fue definido por la prensa como un "hacker de Europa del Este", coment en un principio que el site de la Documenta robado era su readymade y proclam que los net.artistas eran "los hijos ideales de Duchamp".[[1.1.5-e-14.htm]]---#2 El ready-made introduca una fuerte crtica a la institucionalidad y el fetichismo de las obras de arte, provocando enormes tensiones incluso dentro del mismo crculo surrealista.[[1.1.1-e-45.htm]]---#25

222. ---EN - relief (ver alto relief / high relief, bas relief / low relief)---1.2 During this period the reliefs and construction became more geometric and Gabo began to experiment with kinetic sculpture though the majority of the work was lost or destroyed.[[1.1.2-i-18.htm]]---#126 GL - relevo En 1969 fai os primeiros paneis e relevos de gran formato en madeira.[[1.1.2-g-24.pdf]]---#24 ES - relieve Paralelamente, Vladmir Tatlin cre con sus relieves abstractos una de las primeras formulaciones de lo que se llamara el constructivismo.[[1.1.1-e27.htm]]---#95

223. ---EN - rephotograph---1.1.3 Here Levere rephotograped 114 of Berencie Abbott's, "Changing New York" images.[[1.1.3-i-63.htm]]---#8 GL - refotografar Dende as sas primeiras series, nas que refotografou os nus de Edward Weston, as paisaxes de Eliot Porter e mailas escenas rurais de Walker Evans, Sherrie Levine volveu con asiduidade a esta tcnica.[[1.1.3-g13.pdf]]---#7 ES - refotografiar Prince refotografi estas imgenes y las reivindic como propias, y as sac a la luz muchos de los temas que le preocuparan a lo largo de su carrera, como la originalidad (o su ausencia), la apropiacin y la autora.[[1.1.3-e-10.pdf]]---#7

224. ---EN - rephotography---1.1.3 109

A good example of this type of rephotography can be seen in the McCord Museum of Canadian History's virtual exhibition "Urban Life through Two Lenses".[[1.1.3-i-63.htm]]---#9 GL - refotografa Esta refotografa degradou anda mis as instantneas, o que lles deu un aspecto anticuado.[[1.1.3-g-10.pdf]]---#1 ES - refotografa Esta refotografa degrada an ms las instantneas, lo que les da un aspecto anticuado.[[1.1.3-e-10.pdf]]---#1

225. ---EN - restorer---2.2, 2.3 This is one reason why we removed the discolored varnish that restorers used and decided not to revarnish Les Demoiselles d'Avignon.[[2.3-i9.htm]]---#8 GL - restaurador O futuro restaurador debe contar cunha boa formacin dentro do mbito prctico para poder abordar con rigor a restauracin de obras de arte.[[2.3-g8.htm]]---#10 ES - restaurador Juan Antonio Snchez, restaurador del Museo Reina Sofa, se refiri concretamente a alguno de los problemas que se han encontrado en una de las instituciones que ms tradicin tienen y que se ha convertido en un referente muy importante.[[2.3-e-9.pdf]]---#47

226. ---EN - retrospective---2.1 In 1967, a large Dada retrospective was held in Paris, France.[[1.1.1-i12.htm]]---#107 GL - retrospectiva A exposicin, explican desde o propio Centro Galego de Arte Contempornea, non unha retrospectiva, mais a travs dela pdese entender a razn desta obra intrigante, absurda, cargada de humor e explosiva.[[1.1.6-g-7.htm]]---#32 ES - retrospectiva En 1996 se celebr su primera retrospectiva en el Instituto Valenciano de Arte Moderno.[[2.1-e-17.htm]]---#42

110

227. ---EN - rusting (ver oxidation) ---2.3 Epoxy coatings are also widely used as primers to improve the adhesion of automotive and marine paints especially on metal surfaces where corrosion (rusting) resistance is important.[[1.2-i-50.htm]]---#5 GL - oxidacin O artista brasileiro Jos Bechara inciou a sa producin a principios dos anos noventa como pintor, desenvolvendo unha pintura de linguaxe marcada pola utilizacin diversificada de materiais, como oxidacins sobre lona de camin e peles de animais, permitindo novas experiencias no campo pictrico.[[1.1.6-g-10.htm]]---#17 ES - oxidacin La ms caracterstica es la coloracin verdosa que adquiere la superficie del bronce por efectos de la oxidacin.[[1.1.2-e-67.htm]]---#14

228. ---EN - screening---1.1.5 During the screening, Dali became incensed and overturned the projector, claiming that Cornell had stolen the idea from his 'subconscious'.[[1.1.2-i55.htm]]---#16 GL - proxeccin Ao fondo desta mesma sala, un espazo acolle a proxeccin doutra obra de Erwin Wurm: o vdeo titulado Adelphi Sculptures [Esculturas Adelphi] (1999), realizado polo artista no hotel do mesmo nome en Liverpool.[[1.1.3g-18.pdf]]---#60 ES - proyeccin En slo tres aos, Paik cruz la frontera del museo a la proyeccin en sala.[[1.1.5-e-25.htm]]---#49

229. ---EN - sculptor---1.1.2 He was selected by the United States Information Agency as the only sculptor to represent the United States at the World EXPO celebration in Seville, Spain.[[1.1.2-i-107.htm]]---#463 GL - escultor Richard Baqui, soldador e camioneiro antes de se converter en escultor, produce as sas primeiras obras a comezos dos anos 80.[[1.1.2-g-1.pdf]]--#365 111

ES - escultor Las innovaciones radicales de los expresionistas abstractos en los aos 40 y 50 fueron igualadas por los escultores.[[1.1.1-e-24.htm]]---#254

230. ---EN - sculpture---1.1.2 This copy of the bronze sculpture was photographed outside the National Gallery of Canada.[[1.1.2-i-29.htm]]---#1490 GL - escultura Os creadores minimalistas reducen mximo os elementos propios da arte, os volumes e formas en escultura.[[1.1.1-g-14.htm]]---#666 ES - escultura La escultura de Juan Muoz se empea en desviar lo real para repensar la imagen del hombre.[[1.1.2-e-1.pdf]]---#820

231. ---EN - secession / sezession ---1.0 He was invited to participate in the Secession's 49th exhibition, held in Vienna in 1918.[[1.1.1-i-152.htm]]---#9 A successor group formed in 1919, the Dresdner Sezession, included painter Conrad Felixmller among others.[[1.1.1-i-138.htm]]---#6 GL - secesin Recibiu o seu nome en 1911 con ocasin da exposicin da Secesin berlinesa, en que se expuxeron os cadros fauvistas de Matisse e os seus compaeiros franceses, amais dalgunhas das obras precubistas de Pablo Picasso.[[1.1.1-g-5.htm]]---#4 ES - secesin / sezession En 1918, en el Saln de la Nueva secesin, Huelsenbeck da el primer discurso Dad en Alemania, solidarizndose en primer lugar con los dadastas de Zurich para despus atacar violentamente al Cubismo, al Expresionismo y al Futurismo.[[1.1.1-e-17.htm]]---#4 Tcnicamente, luch contra el impresionismo pasado de moda, llegando a ser uno de los fundadores de la Neue Sezession.[[1.1.1-e-15.pdf]]---#7

232. ---EN - self-protrait---1.0 His self-portraits, of which he made many, with his silver wig and painted 112

over with camouflage print, may represent Warhol studying his own identity.[[1.1.1-i-14.htm]]---#46 GL - autorretrato As sas obras pdense considerar como unha forma de autorretrato no que se combina o corpo do artista tratado como unha entidade calquera e a sa personalidade tratada como unha ficcin complexa.[[1.1.3-g-10.pdf]]---#32 ES - autorretrato El aburrimiento que le provocaba su postracin la llev a empezar a pintar: en 1926, todava en su convalecencia, pint su primer autorretrato, el primero de una larga serie en la cual expresara los eventos de su vida y sus reacciones emocionales ante los mismos.[[1.1.1-e-115.htm]]---#39

233. ---EN - serigraphy (ver silkscreen)---1.2 He not only works with oil, pastels, charcoal, pencil and ink, but also does graphic design, and serigraphy.[[1.2-i-12.htm]]---#6 GL - serigrafa A mediados dos anos setenta, abandonando a serigrafa, realiza unha serie de fotografas.[[1.1.2-g-1.pdf]]---#12 ES - serigrafa De esta colaboracin el resultado son varios lienzos de gran tamao con sugerentes combinaciones de color, collages que anan pintura, la serigrafia, el graffiti y el lenguaje publicitario.[[1.1.1-e-100.htm]]---#24

234. ---EN - show---2.1 In 1965, a show called The Responsive Eye, made up entirely of works of op art, was held in New York City.[[1.1.1-i-19.htm]]---#691 GL - mostra Sobresaen as mostras individuais realizadas no Centro Torrente Ballester ou no Espazo Caja Madrid e nas galeras Sargadelos, SCQ, VGO, Perifrica (Lisboa) ou Astart (Madrid).[[1.1.1-g-29.htm]]---#631 ES - muestra En el caso del MARCO, por vez primera una muestra temporal ocupa las dos plantas del edificio, dado el nmero y dimensiones de las piezas expuestas.[[1.1.2-e-2.htm]]---#308

113

235. ---EN - showroom---2.1 Nivola then provided works for Olivetti showroom in New York (a famous sand-cast relief wall), Mutual Hartford Insurance Company (Connecticut), Harvard University, McCormick Plaza Exposition Center (Chicago, Illinois) and Yale University.[[1.1.2-i-112.htm]]---#3 GL - sala de exposicins O obxectivo fomentar a participacin do pblico, convertendo a sala de exposicin nun lugar de experimentacin no que, partindo das obras expostas inicialmente, os artistas dialogan e experimentan co propio espazo e cos visitantes, xerando novos resultados.[[1.1.4-g-3.htm]]---#56 ES - sala de exposiciones En 1897 expuso sus obras en la sala de exposiciones del peridico La Vanguardia, y particip en una exposicin colectiva de los Socios del Crculo Artstico de Sant Lluc.[[1.1.1-e-124.htm]]---#14

236. ---EN - shutter---1.1.3 He completely forgot that Lee and I were there; he did not seem to hear the click of the camera shutter.[[1.1.1-i-6.htm]]---#80 GL - obturador Para a fotografa artstica son preferibles actualmente as cmaras cunha boa ptica e moitas opcins que engadan flexibilidade, fronte s cmaras orientadas consumidor, onde a ptica e o obturador son dirixidos pola electrnica restando feito de facer unha foto gran parte da sa imprevisibilidade.[[1.1.3-g-33.htm]]---#8 ES - obturador Los dos objetivos son gemelos en cuanto a apertura y distancia focal, aunque el superior carece de diafragma y obturador.[[1.1.3-e-56.htm]]---#15

237. ---EN - shutter speed---1.1.3 The duration of an exposure is referred to as the "shutter speed," often even in cameras that don't have a physical shutter, and is typically measured in fractions of a second.[[1.1.3-i-26.htm]]---#75 GL - tempo de exposicin Co emprego deste procedemento conseguiuse reducir o tempo de exposicin a un mximo de trece segundos e un mnimo dun segundo, o cal provocou unha diminucin dos custos.[[1.1.3-g-40.htm]]---#7 114

ES - tiempo de exposicin Con el empleo de este procedimiento se consigui reducir el tiempo de exposicin a un mximo de trece segundos y un mnimo de un segundo, lo cual provoc una disminucin de los costes.[[1.1.3-e-72.htm]]---#11

238. ---EN - silkscreen / silk-screen (ver serigraphy)---1.2 To produce his silkscreens, Warhol made photographs or had them made by his friends and assistants.[[1.1.1-i-14.htm]]---#11 The multiplication of images evoked Warhol's seminal silk-screen works of the early 1960s.[[1.1.1-i-14.htm]]---#6 GL - serigrafa Aprpiase as dos estereotipos, aqu Campbells Soup [Sopa Campbell], que repite por medio da serigrafa.[[1.1.2-g-1.pdf]]---#12 ES - serigrafa Su obra abarca muy diversos soportes, desde dibujos, guaches, leos, pinturas, serigrafas hasta esculturas de hierro y acero cromado.[[1.1.1-e97.htm]]---#24

239. ---EN - single-lens reflex camera (ver digital single-lens reflex camera)---1.1.3 The single-lens reflex (SLR) is a type of camera that uses a movable mirror placed between the lens and the film to project the image seen through the lens to a matte focusing screen.[[1.1.3-i-79.htm]]---#15 GL - cmara rflex As cmaras rflex (SLR) non as empregara ata finais dos anos sesenta.[[1.1.3-g-55.pdf]]---# ES - cmara rflex La ventaja de las cmaras reflex consiste principalmente en que el fotgrafo ve la imagen de la misma forma que ser captada por la cmara al disparar.[[1.1.3-e-55.htm]]---#11

240. ---EN - sketch---1.2 Study for Nude (1951), which relates in form to Study for Nude Figures (1950), is one of very few paintings by Bacon for which a sketch for the composition survives.[[1.1.1-i-73.htm]]---#62 115

GL - bosquexo / esbozo A mostra de Atelier Van Lieshout nesta sala compltase cunha serie de acuarelas sobre papel Autocraat, Masterplan [Plan mestre], Commune bed [Cama comuna] que son bosquexos para esta obra.[[1.1.2-g-1.pdf]]--#11 Estas obras desprenden unha inmediata sensacin de levidade narrativa, pontes, apuntamentos ou esbozos de obras maiores, ou simples pinceladas na soidade do estudio, atrapando pensamentos.[[1.1.1-g-31.pdf]]---#20 ES - boceto / esbozo Siguiendo su costumbre, Picasso trabaj en unos cuantos bocetos bien dibujados antes de dedicarse de lleno a la obra final del cuadro.[[1.1.1-e41.htm]]---#63 As nuestro escultor afirma lo que yo produzco no es exactamente lo que tengo en la cabeza, sino una especie de esbozo, una aproximacin hecha por el hombre.[[1.1.2-e-80.pdf]]---#78

241. ---EN - snapshot---1.1.3 Paul Kooiker's images look like blurred snapshots taken by an amateur photographer.[[1.1.3-i-14.htm]]---#13 GL - instantnea A serie componse de colaxes fotogrficas nos que as instantneas tomadas pola artista se combinan con imaxes atopadas en revistas dos ltimos vinte anos, con citas visuais e textuais doutros artistas, e con textos de filsofos e tericos.[[1.1.3-g-18.pdf]]---#24 ES - instantnea As, el cuadro conserva el carcter de instantnea fotogrfica donde la vitalidad de una expresin concreta queda congelada al romperse la continuidad del movimiento natural.[[1.1.1-e-138.pdf]]---#19

242. ---EN - socialist realism---1.1.1 By 1924, Dada was melding into surrealism, and artists had gone on to other ideas and movements, including socialist realism and other forms of modernism.[[1.1.1-i-12.htm]]---#84 GL - realismo socialista Na URSS e en todo o bloque socialista creouse a escola oficial de arte destes pases, chamada realismo socialista.[[1.1.1-g-54.htm]]---#9 ES - realismo socialista 116

Tambin es cierto que las imgenes del TPS son descalificadas por algunas voces del campo artstico: que si hacen un mal realismo socialista, que caen en los tpicos obreristas o guerrilleristas ms remanidos.[[1.1.4-e23.htm]]---#2

243. ---EN - socialist realist---1.1.1 Although much socialist realist art is nowadays widely dismissed as propagandistic rubbish, a number of artists were able to make creative use of the genre.[[1.1.1-i-130.htm]]---#2 PT - realista-socialista Hoje, a esttica realista-socialista reproduzida em produtos de memorabilia ou merchandising nostlgico sovitico.[[1.1.1-p-4.htm]]---#2 ES - realista-socialista Junto con Cucchi y Chia, Francesco Clemente mezcla formas abstractas y elementos figurativos en sus pinturas, e Ilya Kabakov crea el Expo Art, corriente rusa que junta los recuerdos de juventud con los objetos tpicos de su pas, sin apartarse de los murales de estilo realista-socialista.[[1.1.1-e155.htm]]---#1

244. ---EN - solo exhibition (ver exhibit, group exhibition, individual exhibition, opening exhibition)---2.1 His first exhibition was in 1901 and his first solo exhibition in 1904.[[1.1.1i-64.htm]]---#40 GL - exposicin individual En 1926 realizou a sa primeira exposicin individual en Pars.[[1.1.1-g18.htm]]---#102 ES - exposicin individual Este mismo ao tiene lugar la primera exposicin individual de Kandinsky en la galera Der Sturm de Berln.[[1.1.1-e-43.htm]]---#30

245. ---EN - sound installation---1.1.5 Most of the works whether sculptures, installations, mural paintings, graffiti, sound installations, video, photography or drawings have been specifically produced for this show.[[1.1.6-i-2.htm]]---#16

117

GL - instalacin de son Nesta instalacin de son interactiva o espectador por unha vez o verdadeiro protagonista, disfrutando dos cinco minutos de celebridade que prometa Warhol.[[1.1.3-g-5.pdf]]---#2 ES - instalacin sonora La exposicin no slo incluye obras fotogrficas, sino tambin instalaciones, videoinstalaciones, esculturas, y una sorprendente instalacin sonora interactiva.[[1.1.3-e-5.pdf]]---#2

246. ---EN - sound sculpture---1.1.2 Sound sculpture (also known as sound art and sound installation) is a multimedia artform in which sculpture produces sound or, less often, the reverse.[[1.1.2-i-44.htm]]---#43 GL - escultura sonora Paradigmtica neste sentido a sa obra Whistling in the Dark, escultura sonora que combina a linguaxe do construtivismo e do minimalismo a partir de tres paraleleppedos monocromticos as cores primarias e dunha radio negra onde escoitamos un asubo que reproduce o himno da A Internacional.[[1.1.4-g-2.pdf]]---#2 ES - escultura sonora Paradigmtica en este sentido es su obra Whistling in the Dark, escultura sonora que combina el lenguaje del constructivismo y del minimalismo a partir de tres paraleleppedos monocromticos los colores primarios y de una radio negra donde escuchamos un silbido que reproduce el himno de La Internacional.[[1.1.4-e-2.pdf]]---#1

247. ---EN - statue---1.1.2 In 1930 she began working for the Field Museum, sculpting life-sized statues of the various races and eventually completed 105 heads and fulllength figures.[[1.1.2-i-92.htm]]---#119 GL - estatua Na sa recente Sea of Buddha [Mar de Buda] de 1995, un friso fotogrfico das famosas 1.000 estatuas do bodhisattva do templo de Sanjusangen-do de Kyoto, Sugimoto contina a sa busca dun tempo especfico e dunha memoria de maior alcance.[[1.1.3-g-16.pdf]]---#6 ES - estatua Esto fue seguido por una nueva y exclusiva fase artstica en la que sus estatuas comenzaron a estirarse, alargando sus extremidades.[[1.1.1-e118

122.htm]]---#85

248. ---EN - steel---1.2 The result was Puppy, a forty-three feet (thirteen meter) tall topiary sculpture of a West Highland White Terrier puppy executed in a variety of flowers on a steel substructure.[[1.1.1-i-219.htm]]---#266 GL - aceiro Formado na Escola Superior de Belas Artes de Berln (1974-80), nos anos setenta traballa nos estaleiros de Hamburgo, inicindose na escultura coas primeiras obras de aceiro en Coblenza (Renania).[[1.1.2-g-108.pdf]]---#36 ES - acero En 1938 gan el concurso nacional para decorar el pabelln de la agencia Associated Press en el Rockefeller Center de Nueva York con una enorme escultura de acero inoxidable.[[1.1.2-e-21.htm]]---#67

249. ---EN - still---1.1.3 It showcases more than 600 photographs, film stills, and drawings and includes essays by art, photography, and film experts.[[1.1.3-i-140.htm]]--#428 GL - fotograma Conner desenvlvese con facilidade nunha gran variedade de mbitos, dende a escultura ata a colaxe ou o cine, e a mediados dos anos setenta experimentou con fotogramas.[[1.1.3-g-10.pdf]]---#21 ES - fotograma Odessa mon amour es el titulo del cuadro cuyo motivo central es un fotograma de la pelcula El acorazado Potemkin.[[1.1.1-e-138.pdf]]---#32

250. ---EN - still life / still-life---1.1.1 From about 1928 de Kooning began to paint still life and figure compositions reflecting schools of Paris and Mexican influences.[[1.1.1-i24.htm]]---#42 The Still-life Paintings and the Recycled Paintings have been the initial parameters of the development of a new language.[[1.1.1-i-2.htm]]---#7 GL - bodegn / natureza morta 119

A sa eleccin demostra que para el Austria non s a paisaxe, senn tamn as casas, as ras, as persoas e os obxectos, polo que integra outros xneros como a fotografa de grupo e os bodegns.[[1.1.3-g-18.pdf]]---#42 Philippe Mayaux utiliza tdolos trucos dese xnero menor que a natureza morta para amosar que as pinturas son unha cousa distinta do que representan.[[1.1.2-g-1.pdf]]---#7 ES - bodegn / naturaleza muerta Aparecen cinco mujeres desnudas y en el centro, en la zona de abajo se muestra un bodegn compuesto por algunas frutas: una raja de sanda, un racimo de uvas, una pera y una manzana, todo ello sobre una mesa tapada con un mantel arrugado de color blanco.[[1.1.1-e-41.htm]]---#15 Su obra evidencia una personalidad tempranamente estructurada y en ella somete los temas ms usuales (paisaje, retrato, naturaleza muerta) a la nueva ptica del cubismo.[[1.1.1-e-58.htm]]---#27

251. ---EN - stone---1.2 In 1907 he experimented with stone sculpture and moved to Montmartre to be near his friend Pablo Picasso and other notable artists.[[1.1.1-i-65.htm]]--#163 GL - pedra Sobresaan as pezas de Pamen Pereira, compostas por fume ou pedra, que tamn alumeaban o espazo das galeras Altxerri ou Mara Martn.[[1.1.1-g31.pdf]]---#47 ES - piedra En 1907, experiment con la escultura en piedra, y se traslad a Montmartre para estar ms cerca de su amigo Picasso y de otros artistas.[[1.1.1-e50.htm]]---#105

252. ---EN - storage---2.3 During the turbulent 1960s such a presentation of the races was deemed to be racist and the collection was dispersed around the museum, much of it, unfortunately, being relegated to storage.[[1.1.2-i-92.htm]]---#83 GL - depsito Proximamente o centro amosar estas novas obras que complementar a mostra que nestes das, e ata o 6 de abril, se presenta no museo, cunha seleccin de pezas da Coleccin Fundacin Arco (en depsito no CGAC desde 1996) composta por mis dun cento de obras representativas das ltimas dcadas.[[2.1-g-3.htm]]---#9

120

ES - depsito Es importante enmarcar las pinturas con fines estticos, pero adems, como medida de conservacin, debido a que el marco resguarda y soporta una obra durante la manipulacin, el depsito y la exhibicin.[[2.3-e-13.htm]]--#5

253. ---EN - stucco---1.2 Stucco is a material made of an aggregate, a binder, and water which is applied wet, and hardens when it dries.[[1.2-i-21.htm]]---#30 GL - estuco Unha sensacin que parece incrementarse co emprego de acrlicos sobre tboa, pola sa rapidez de secado, e tcnicas mixtas como estuco, papel ou composicins propias.[[1.1.1-g-71.htm]]---#1 ES - estuco Se obtiene el vaciado haciendo un molde de yeso, estuco u otro material similar en el que se vierte una colada de metal fundido.[[1.1.2-e-74.htm]]--#6

254. ---EN - suprematism---1.0 Suprematism is an art movement focused on fundamenal geometric forms (squares and circles) which formed in Russia in 1913.[[1.1.1-i-39.htm]]---#63 GL - suprematismo Ligada ao suprematismo, a continua experimentacin levouna a crear un estilo propio dentro da pintura abstracta.[[1.1.1-g-45.doc]]---#11 ES - suprematismo Encuentra su origen en el suprematismo de Malevitch y en construcciones abstractas de Tatlin, Popova, etc., seguidos del neoplasticismo de Mondrian.[[1.1.2-e-51.htm]]---#18

255. ---EN - suprematist---1.0 He created a Suprematist 'grammar' based on fundamental geometric forms; the square and the circle.[[1.1.1-i-39.htm]]---#23 GL - suprematista Influda polo futurismo e a figura de Malevich desde 1915, mergllome na 121

abstraccin suprematista.[[1.1.1-g-45.doc]]---#6 ES - suprematista Sigue exponiendo su obra suprematista con la Sota de Diamantes y se opone a los tradicionalistas, quienes se enfrentan a los artistas de vanguardia que apoyan la revolucin.[[1.1.1-e-49.htm]]---#7

256. ---EN - surrealism---1.0 In Montparnasse he was important in the birth of Surrealism where artists used illogical images, and used the whims of their psyches the source of their subject matter.[[1.1.1-i-22.htm]]---#251 GL - surrealismo Robert Motherwell foi o que mis se interesou polo Surrealismo europeo.[[1.1.1-g-9.htm]]---#48 ES - surrealismo Dal afirmaba estar acercando el Surrealismo a la gente.[[1.1.1-e-12.htm]]--#148

257. ---EN - surrealist---1.0 Surrealist philosophy emerged around 1920, partly as an outgrowth of Dada, with French writer Andr Breton as its initial principal theorist[[1.1.1-i8.htm]]---#299 GL - surrealista Co estourido da Segunda Guerra Mundial, os surrealistas disprsanse; algns deles (Breton, Ernst, Masson) abandonan Pars e trasldanse s Estados Unidos.[[1.1.1-g-8.htm]]---#60 ES - surrealista Al discutir con Breton, Dal qued marginado del movimiento surrealista.[[1.1.1-e-11.htm]]---#178

258. ---EN - synthetic cubism (ver analytic cubism, cubism, cubo-futurism, orphic cubism)---1.1.1 The second phase of cubism, began in 1912; it is called "synthetic cubism".[[1.1.1-i-11.htm]]---#13

122

GL - cubismo sinttico Deste aprendeu a construcin espacial no plano, pero a sa obra xirar ao redor do denominado "cubismo sinttico".[[1.1.1-g-69.doc]]---#2 ES - cubismo sinttico En un primer perodo intent una sntesis entre el cubismo sinttico y el fauvismo, a la que aadi, experimentando con el automatismo y de manera progresiva, enrgicas manchas de color y personalsimos trazos negros.[[1.1.1-e-102.htm]]---#2

259. ---EN - synthetic cubist (ver analytic cubist, cubist, cubo-futurist, synthetic cubist)---1.1.1 The first Synthetic Cubist work, Picasso's Still life with chair caning (191112).[[1.1.1-i-161.htm]]---#1 PT - cubista sinttico A representao laminar dos objetos, criada pela eliminao da perspectiva renascentista, caracterstica dos trabalhos de Picasso do perodo cubista sinttico.[[1.1.1-p-5.doc]]---#2 ES - cubista sinttico Rivera fue, como es sabido, un pintor cubista sinttico de primer nivel.[[1.1.1-e-149.pdf]]---#2

260. ---EN - tachism / tachisme (ver lyrical abstraction)---1.1.1 Tachisme (alternative spelling: Tachism, derived from the French word tache - stain) was a French style of abstract painting in the 1940s and 1950s.[[1.1.1-i-143.htm]]---#3 A comparison is often drawn between the American action painting and the French tachisme.[[1.1.1-i-23.htm]]---#9 GL - tachismo Afirmaba que o declive do informalismo e do tachismo era un fenmeno previsible, e recorre a unhas razns indicadas o ano anterior (1961) por Paci: (...).[[1.1.1-g-58.pdf]]---#3 ES - tachismo Ni rastro de tachismo, informalismo o expresionismo abstracto.[[1.1.1-e138.pdf]]---#2

123

261. ---EN - tempera---1.2 Also around that time, he began to pay more attention to painting, first with watercolour (which would always remain his main medium as a painter), although he gradually began working in tempera and very occasionally oils.[[1.1.1-i-231.htm]]---#39 GL - tmpera E precisamente hoxe, coincidindo coa data do seu pasamento, a Fundacin que leva o seu nome pretende homenaxealo cunha mostra que abre de nove da ma s nove da noite e que exhibe debuxos, gravados, leos, tmperas e outras obras do pintor corus.[[1.1.1-g-70.htm]]---#5 ES - tmpera A continuacin se procedi a darles color de fondo: unos eligieron tmpera para este trabajo pero desistieron de su idea al comparar los resultados obtenidos con aquellos otros que haban elegido pintura plstica.[[1.1.6-e5.pdf]]---#18

262. ---EN - ticket---2.1 We recommend you book your tickets in advance online at www.tate.org.uk/tickets or by calling 020 7887 8888 (booking fee applies).[[2.1-i-26.doc]]---#44 GL - entrada Poden adquirir as sas entradas con anticipacin nos Portelos do Museo (taquilla@museothyssen.org ).[[2.1-g-20.htm]]---#61 ES - entrada Tambin es posible reservar entradas desde esta pgina web, para grupos de ms de 20 personas.[[2.1-e-29.htm]]---#78

263. ---EN - tour (ver guided tour)---2.1 A virtual tour is available on the gallery web site and shows spacious rooms in classic "white wall" gallery style.[[2.1-i-1.htm]]---#81 GL - visita As visitas de grupos realzanse de martes a venres de 10.00 a 19.00 horas e domingos de 15.00 a 19.00 horas, previa reserva no telfono de Informacin (+34) 913 690 151.[[2.1-g-20.htm]]---#105 ES - visita El Museo dispone de un Servicio de Audio-Gua para la visita a la 124

Coleccin Thyssen-Bornemisza y a la Coleccin Carmen ThyssenBornemisza.[[2.1-e-27.htm]]---#110

264. ---EN - triennial (ver biennale)---2.1 This is the third Tate Triennial and is curated by Beatrix Ruf, Director of the Kunsthalle Zrich, taking an international perspective on the current British art scene.[[2.1-i-26.doc]]---#42 GL - trienal O seu recoecemento como escultor ten o seu inicio na Trienal de Arte de Santiago de 1974, na que obtn a medalla de bronce.[[1.1.2-g-29.pdf]]---#8 ES - trienal La intervencin del artista Sergio Vega en el marco de la trienal Barcelona Art Report 2001, titulada Calentamiento global, se ha suspendido debido a 'problemas tcnicos que obligaran a presentar la intervencin fuera del marco temporal del evento', segn un comunicado de la organizacin.[[1.1.4-e-26.htm]]---#5

265. ---EN - trompe loeil---1.2 John Seward Johnson II (born 1930), also known as J. Seward Johnson, Jr. and Seward Johnson, is an American sculptor known for his trompe l'oeil bronze painted sculptures.[[1.1.2-i-95.htm]]---#16 GL - trompe loeil Este trompe loeil dile a presenza das paredes e como resultado xurde unha perspectiva que se expande radialmente como nos planos orixinais.[[1.1.3-g17.htm]]---#4 ES - trampantojo / trompe loeil Personalmente, lo consideraba un trampantojo embaucador, pero no caba duda de que haba ayudado mucho a popularizar el arte.[[1.1.1-e-12.htm]]--#15 Este trompe loeil diluye la presencia de los muros y como resultado surge una perspectiva que se expande radialmente como en los planos originales.[[1.1.3-e-17.htm]]---#9

266. ---EN - vanishing point---1.2 He has taken the Van Gogh painting and stretched the lines of the room to a 125

single vanishing point, creating an image which appears fast moving and extremely vibrant and dynamic.[[1.1.1-i-243.htm]]---#11 PT - punto de fuga Composto para ilustrar um conto, prope o espao compositivo atravs de vrios pontos de fuga.[[1.1.1-p-18.htm]]---#3 ES - punto de fuga En efecto, son muy escasos los relieves con un riguroso punto de fuga, muy a menudo tienen dos o ms.[[1.1.2-e-41.htm]]---#10

267. ---EN - varnish---1.2 The picture is often coated with varnish or some other sealant for protection.[[1.2-i-30.htm]]---#75 GL - verniz Sylvie Fleury mfase con irona da esttica e do superficial recubrindo todo o tendance ou arty co seu verniz.[[1.1.2-g-1.pdf]]---#11 ES - barniz Si se desea borrar una lnea o dibujo basta con pasar por encima un pincel con barniz, y una vez se ha secado, se vuelve a dibujar.[[1.2-e-70.htm]]---#44

268. ---EN - venue---2.0 The exhibition traveled to various American venues.[[1.1.1-i-190.htm]]---#34 GL - itinerancia Tras a sa inauguracin na sede do CRAC Alsace en Altkirch, en 2005, a exposicin viaxa ao MARCO de Vigo a sa nica presentacin en Espaa para comezar unha itinerancia que a levar durante os prximos anos a Tailandia, Blxica e Holanda.[[1.1.3-g-21.htm]]---#8 ES - itinerancia Tras su inauguracin en la sede del CRAC Alsace en Altkirch, en 2005, la exposicin viaja al MARCO de Vigo su nica presentacin en Espaa para comenzar una itinerancia que la llevar durante los prximos aos a Tailandia, Blgica y Holanda.[[1.1.3-e-21.htm]]---#3

269. ---EN - vernissage (ver opening / opening exhibition)---2.1 126

A vernissage (varnishing, from French), also known as a preview or private view, is the ceremonial start of an art exhibition.[[2.1-i-14.htm]]---#4 GL - inauguracin O da da inauguracin o artista levou a cabo unha performance que consistiu na producin dun muro de chocolate e o seu posterior derribo por parte de Diego Santom.[[1.1.6-g-10.htm]]---#42 ES - inauguracin Ese mismo ao, Botero se traslada a Bogot para la inauguracin de la Exposicin de artistas Antioqueos en donde presenta dos de sus acuarelas.[[1.1.1-e-71.htm]]---#18

270. ---EN - video art---1.1.5 Al Williams (born Alan David Williams July 6, 1985) is a British artist, particularly noted for his crude confusing drawings, paintings and video art.[[1.1.1-i-244.htm]]---#51 GL - videoarte Entndese por videoarte a utilizacin de medios electrnicos (anlogos ou dixitais) cun fin artstico.[[1.1.5-g-18.htm]]---#24 ES - videoarte As abra al cine, al cine expandido, caminos como la interactividad, que hasta entonces haban sido dominio exclusivo del videoarte.[[1.1.5-e25.htm]]---#13

271. ---EN - video artist---1.1.5 While many video artists have been quick to adopt new technologies to their medium, Viola relies little, if at all, on computer editing and modification of his video.[[1.1.5-i-11.htm]]---#5 GL - videoartista Debe contar con obras de consulta, seccins de referencia, as como con catlogos de exposicins e coleccins, monografas sobre teora, esttica, historia da arte e dos movementos artsticos contemporneos, unha seccin de audiovisuais integrada por documentos de importantes videoartistas, vdeos documentais e gravacins das conferencias pronunciadas no centro.[[2.2-g-3.pdf]]---#2 ES - videoartista Paulatinamente el videoartista reconoce la importancia del espacio fuera del monitor y empieza a reflejar las relaciones con la escultura y otras prcticas 127

artsticas.[[1.1.5-e-24.htm]]---#3

272. ---EN - video installation---1.1.5, 1.1.6 Just as a Sol Le Witt wall drawing, when drawn on the wall, does not consist of the set of instructions and coloured pencils, the video installation becomes something other than its component parts when installed.[[2.3-i50.htm]]---#7 GL - videoinstalacin A exposicin non s incle obras fotogrficas, senn tamn instalacins, videoinstalacins, esculturas, e unha sorprendente instalacin de son interactiva.[[1.1.3-g-5.pdf]]---#6 ES - videoinstalacin Diana Thater emplea una estrategia similar: su videoinstalacin White is the Colour interacta con el espectador y le fuerza a convertirse en parte integrante de la misma, movindose delante de una luz blanca de nen.[[1.1.3-e-21.htm]]---#4

273. ---EN - Viennese actionism (ver aktionismus)---1.1.4 The term Viennese Actionism describes a short and violent movement in 20th century art that can be regarded as part of the many independent efforts of the 1960s to develop "action art" (Fluxus, Happening, Performance, Body Art, etc.).[[1.1.4-i-33.htm]]---#3 GL - accionismo austraco Deste xeito distnciase do accionismo austraco, que busca a provocacin ou o escndalo a travs das sas intervencins pblicas.[[1.1.3-g-18.pdf]]---#1 ES - accionismo austriaco De este modo se distancia del accionismo austriaco, que busca la provocacin o el escndalo a travs de sus intervenciones pblicas.[[1.1.3-e18.pdf]]---#1

274. ---EN - Viennese actionist (ver actionist)---1.1.4 Both of Pinoncelli's performances derive from neo-Dadaists' and Viennese Actionists' intervention or manoeuvre.[[1.1.2-i-19.htm]]---#8 GL - accionista viens 128

Esta imaxe converteuse nunha referencia intelectual fundamental para os Accionistas Vieneses de finais dos anos sesenta e para outros artistas de performances dos anos setenta.[[1.1.3-g-10.pdf]]---#3 ES - accionista viens Aunque la artista tom parte en las manifestaciones polticas colectivas de los Accionistas Vieneses entre 1966 y 1968, su obra destacaba por su postura abiertamente feminista.[[1.1.3-e-10.pdf]]---#3

275. ---EN - viewfinder---1.1.3 In older designs the rangefinder is separate from the viewfinder; in most newer ones it appears at the center of the viewfinder.[[1.1.3-i-83.htm]]---#21 GL - visor Unha cmara fotogrfica rflex aquela na cal a imaxe que ve o fotgrafo a travs do visor exactamente a mesma ca que quedar capturada.[[1.1.3-g36.htm]]---#5 ES - visor En estos casos, cuando el visor est desplazado con respecto al objetivo la imagen que ofrece el visor no es exactamente la misma que luego se plasmar en la pelcula (la que capta el objetivo), sino que estar mnimamente desplazada bien en su eje horizontal, bien en su eje vertical, o en ambos.[[1.1.3-e-53.htm]]---#60

276. ---EN - vorticism---1.1.1 However, Vorticism diverged from Futurism in the way that it tried to capture movement in an image.[[1.1.1-i-168.htm]]---#16 GL - vorticismo Comeza a debuxar en Monforte cando unha enfermidade sea o mantn en cama durante cinco anos. Inmobilidade logo conxurada nun universo plstico cheo de intensidade dinmica e movemento. Nun senso futurista que o achega ciencia-ficcin. s espirais veloces do "vorticismo".[[1.1.1g-49.htm]]---#1 ES - vorticismo El vorticismo fue ms agresivo en tono que el futurismo, glorificando al mximo la edad de la mquina, y produciendo un arte ms contundente, viril y agresivo.[[1.1.1-e-141.htm]]---#5

129

277. ---EN - vorticist---1.1.1 There were two female artists, Jessica Dismorr, and Helen Saunders associated who were described at the time as vorticists; it has been argued that due to the sexism of the art world at the time, these artists have not had their critical due.[[1.1.1-i-168.htm]]---#11 PT - vorticista Uma nica exposio vorticista realizada em Londres, em 1915.[[1.1.1-p21.htm]]---#6 ES - vorticista Otros miembros del grupo vorticista fueron el escultor Henri GaudierBrzeska (1891-1915) y los pintores William Roberts (1895-1980) y Edward Wadsworth (1889-1949).[[1.1.1-e-141.htm]]---#2

278. ---EN - watercolour / water-colour---1.1.1 Sometimes he would return with Cubist-inspired drawings and watercolours.[[1.1.1-i-73.htm]]---#117 As with water-colours, the choice of oil colours was governed by the relative transparency of the pigments.[[1.1.3-i-112.htm]]---#110 GL - acuarela Anos antes, en 1910, Kandinsky realizara as primeiras acuarelas abstractas.[[1.1.1-g-5.htm]]---#16 ES - acuarela En secreto sigui realizando pequeas acuarelas las pinturas sin pintar a partir de las que hizo leos despus de la guerra.[[1.1.1-e15.pdf]]---#74

279. ---EN - wax---1.2 Sculptors often built small preliminary works called maquettes of ephemeral materials such as plaster of paris, wax, clay and even plasticine, as Alfred Gilbert did for 'Eros' at Piccadilly Circus, London.[[1.1.2-i-39.htm]]---#220 GL - cera A mestura de cera para encustica, utilizada por moitos artistas de encustica na actualidade, componse de cera de abellas refinada, do tipo utilizado en cosmtica, e resina de damar.[[1.2-g-11.htm]]---#48 ES - cera 130

La tcnica ms destacada en el trabajo con bronce es la denominada cera perdida, consistente en realizar el molde en cera y recubrirlo de barro u otra sustancia refractaria.[[1.2-e-61.htm]]---#106

280. ---EN - wood (ver plywood)---1.2 In the 1980s, wood and natural materials were used prominently by many sculptors, who now began to place their works in inner courtyards and enclosed spaces.[[1.1.2-i-78.htm]]---#218 GL - madeira Instala o seu obradoiro en Caramonia e comeza a serie de tallas en madeira policromada centradas no tema das campesias galegas.[[1.1.2-g-13.pdf]]--#144 ES - madera Sobre esta base, Gyula Kosice realiza esculturas articuladas de madera (1944), las estructuras lumnicas de nen y las pinturas de marco recortado y esmalte industrial (1946).[[1.1.1-e-136.pdf]]---#264

281. ---EN - work (ver artwork)---1.0 After his death, Pollock's gallery sold all the works left in his studio including many works that he had not intended to release.[[1.1.1-i-6.htm]]--#4272 GL - obra / obra de arte Delvaux carga s sas obras dun espeso erotismo baseado no seu carcter de estraamento nos espazos de De Chirico.[[1.1.1-g-8.htm]]---#1706 O sentido da individualidade da obra de arte, a privacidade, unha conversacin conceptual entre o artista, o espazo circundante e o espectador.[[1.1.1-g-14.htm]]---#131 ES - obra / obra de arte Se presenta con obras del artista italiano Fabrizio Corneli, capaces tanto de intimidad como de espectacularidad.[[1.1.1-e-8.htm]]---#2237 En 1946, Kosice realiz la que probablemente fuera la primer obra de arte que incorpor tubos de nen, que seran posteriormente recogidos por el pop-art.[[1.1.1-e-136.pdf]]---#184

282. ---EN - xylography---1.2

131

Among many works, notably he produced some xylography, a form of art that would have remained a characteristic expression of Sardinia.[[1.1.2-i112.htm]]---#4 GL - xilografa Gravar, literalmente facer unha incisin, normalmente faise sobre metal ou sobre madeira (xilografa).[[1.2-g-12.htm]]---#7 ES - xilografa Otras maderas ms duras, como las de arce y roble, no son adecuadas para la xilografa.[[1.2-e-65.htm]]---#26

283. ---EN - yellowing---2.3 The discoloration appeared shortly after the samples had dried naturally; accelerated aging did not significantly increase yellowing.[[2.3-i-48.htm]]--#19 PT - amarelecemento A sua investigao debrua-se sobre as alteraes fsico-qumicas do envelhecimento dos vernizes de pinturas em cavalete cujas manifestaes mais visveis se traduzem em amarelecimento, perda de brilho, o aparecimento de redes de estalados, entre outras.[[2.3-p-2.htm]]---#3 ES - amarilleo All donde se haya aplicado la cera o parafina se produce amarilleo y opacidad, y si las pinturas quedan en su soporte original, la cera no slo impide las eflorecencias de salitre o de carbonato clcico, sino que al entrar en combinacin las agrava y adems pueden aparecer hongos.[[2.3-e1.htm]]---#1

284. ---EN - zoom / zoom lens---1.1.3 The zoom range is limited by manufacturing constraints.[[1.1.3-i-76.htm]]--#19 Zoom lenses are widely used for small-format cameras of all types.[[1.1.3-i76.htm]]---#19 GL - teleobxectivo / zoom Utilizaremos un teleobxectivo curto (70-80mm) e aproveitaremos, dentro do posible, a luz natural, e no seu defecto, o flash.[[1.1.3-g-45.htm]]---#2 O zoom ptico achega e ampla o que se quere fotografar sen minguar a resolucin da cmara, xa que o achegamento se consegue co obxectivo.[[1.1.3-g-25.htm]]---#6

132

ES - teleobjetivo / zoom Si se utilizan teleobjetivos tambin se reduce la profundidad de campo.[[1.1.3-e-86.htm]]---#3 El zoom ptico acerca y amplia lo que se quiere fotografiar sin mermar la resolucin de la cmara, ya que el acercamiento se consigue con el objetivo.[[1.1.3-e-34.htm]]---#4

133

CONCLUSINS

A elaboracin deste glosario resultou moi reveladora en numerosos aspectos. En primeiro lugar, demostrou a dificultade que implica a elaboracin de produtos terminogrficos, independentemente das linguas con que se traballe. Trtase dun longo e difcil camio, moito mis difcil se este se realiza en solitario e sen a axuda de especialistas na materia, dado que o proceso do traballo terminolxico debe cumprir con numerosos requisitos se o que se busca chegar a un produto de calidade. En consecuencia, ademais de requirir unha vontade perfeccionista e de superacin, cmpre contar cunha infinita paciencia polas numerosas revisins e comprobacins que se deben realizar, tantas que s veces parece que o traballo non chegar nunca sa fin. En segundo lugar, constatamos tamn o estado irregular en que se encontra a lingua galega en relacin coas linguaxes de especialidade, pois as dificultades aumentaron significativamente cando decidimos inclur o galego como lingua de traballo. Apenas se atopan repertorios terminolxicos sobre a arte, e son case inexistentes sobre a arte contempornea. Sen embargo, o obstculo foi maior cando optamos por recorrer a textos electrnicos, pois comprobamos ademais que o galego unha lingua pouco utilizada en internet debido a que a lingua franca da web sen dbidas o ingls. Por ltimo, e a pesar de todas as dificultades experimentadas ao longo da realizacin deste glosario, pensamos que o resultado ben as xustifica, e estamos animados e decididos a proceder sa mellora e perfeccionamento nunha versin posterior que poder ser obxecto da Tese de Doutoramento.

134

NDICE POR GALEGO

abstraccin - 5 abstraccin lrica - 139 abstraccin postpictrica - 217 abstraccin xeomtrica - 106 acceso - 86 accionismo - 11 accionismo austraco - 273 accionista - 10 accionista viens - 274 aceiro - 248 acrlico - 6 action painting - 9 acuarela - 278 aglutinante - 32 altorrelevo - [PT] 12, 118 aluminio - 13 amarelecemento - [PT] 283 apertura do diafragma - 133 apropiacionismo - 16 apropiacionista - 17 art dec - 21 art nouveau - 22 arte abstracta - 1 arte cintica - 128 arte conceptual - 41 arte corporal - 33 arte correo - 140 arte de accin - 7 arte dexenerada - 69 arte pop - 208 arte postal - 140 arte povera - 23 artista - 24 artista abstracto - [PT] 2 artista apropiacionista - 17 artista conceptual - 50 artista correo - 141 artista op art - [PT] 179 artista pop - 209 artista postal - 141 arxila - 43 assemblage - 26 augaforte - 87 augatinta - 18 autorretrato - 232 baixorrelevo - 29, 138 baleirado - 39 bauhaus - 30 bienal - 31 bodegn - 250 body art - 33

135

bosquexo - 240 brillo - 108 bronce - 34 busto - 35 caixa de luz - 135 cmara - 36 cmara rflex - 239 cmara rflex dixital - 75 carbn - 41 cartn pedra - 188 catlogo - 40 cemento - 51 cera - 279 cobre - 56 colaxe - 44 coleccin - 45 collage - 44 color field painting - 47 comisario - 63 conservacin - 52 conservador - 53 construtivismo - 54 construtivista - 55 contrachapado - 207 corrosin - 57 crtico - 58 crtico de arte - 19 cubismo - 59 cubismo analtico - 14 cubismo rfico - [PT] 181 cubismo sinttico - 258 cubista - 60 cubista analtico - [PT] 15 cubista sinttico - [PT] 259 cubofuturismo - 61 cubofuturista / cubo-futurista - 62 dada - 64 dadasmo - 65 dadasta - 66 De Stijl - 67 debuxo - 79 decollage - [PT] 68 depsito - 252 Der Blaue Reiter - 70 descoloracin - [PT] 77 deseador - 72 deseador grfico - 113 deseo - 71 deseo grfico - 112 Die Brcke - 73 director - 76 documenta - 78 dripping - 80 encargo - 48 encustica - 83

136

ensamblaxe - 26 entrada - 86, 262 esbozo - 240 escaiola - 204 escultor - 229 escultura - 230 escultura sonora - 246 esmalte - 82, 108 espido - 175 estatua - 247 estuco - 253 exposicin - 88, 89 exposicin colectiva - 115 exposicin individual - 119, 244 expresionismo - 90 expresionismo abstracto - 3 expresionista - 91 expresionista abstracto - 4 fauve - 92 fauvista - 92 fauvismo - 93 ferro - 126 festival - 94 fibra de vidro - 95 flash - 98 fluxus - 99 fondos - 45 formign - 51 foto - 193 fotografa - 193, 195, 201 fotografa clsica - 97 fotografa dixital - 74 fotografa tradicional - 97 fotgrafo - 194 fotograma - 249 fotomontaxe - 196 fotorrealismo - 197 fotorrealista - 198 frottage - 101 futurismo - 102 futurista - 103 galera - 105 galerista - 104 gouache - 109 graffiteiro - 111 graffiti - 110 grattage - 114 gravado - 85, 122 gravado a punta seca - 81 gravador - 84 happening - 117 inauguracin - 180, 269 instalacin - 121 instalacin de son - 245 instantnea - 241

137

intervencin - 125 itinerancia - 268 jugendstil - 127 land art - 129 land artista - [PT] 130 lenzo - 37 litografa - 136 lomografa - 137 madeira - 280 mail art / mail-art - 140 mail artista - 141 maqueta - 142, 151 marchante - 20 mrmore - 143 metacrilato - 147 minimalismo - 148 minimalista - 149 modelo - 151 modernismo - 152 modernista - 153 mostra - 234 mural - 154 muralismo - 154 muralista - 155 museo - 156 natureza morta - 250 negativo - 157 neodad / neo-dad - 159, 160 neodadasta - 161 neoexpresionismo - 162 neoexpresionista - 163 neosmo - 164 neosta - [PT] 165 neoplasticismo - 158 neoplasticista - 166 net art - 123, 167 net artista / net-artista - [PT] 124, 168 nova obxectividade - 169, 170 novo realismo - 171, 173 novo realista - 172, 174 nu - 175 obra - 25, 281 obra de arte - 25, 281 obturador - 236 obxectivo - 132 obxecto atopado - 100, 176 leo - 177 op art / op-art - 178 orfismo - 182 orfista - [PT] 183 oxidacin - 184, 227 paisaxe - 131 papel mach - 188 pastel - 189 ptina - 190

138

pedra - 251 pelcula - 96 pelcula fotogrfica - 96 performance - 191 performer - 192 pictorialismo - 199 pictorialista - 200 pigmento - 202 pintor - 186 pintor de accin - 8 pintor do colour field - 46 pintor metafsico - [PT] 145 pintura - 185, 187, 201 pintura ao leo - 177 pintura de accin - 9 pintura do campo de cor - 47 pintura metafsica - 146, 203 plstico - 205 plexigls - 206 pop art - 208 positivo - 212 posminimalismo - 213 posminimalista - 214 posmodernismo / postmodernismo - 215 posmoderno - 216 postmodernista - 216 proxeccin - 228 punto de fuga - [PT] 266 raionismo - 219 raionista - 220 readymade / ready-made - 221 realismo socialista - 242 realista-socialista - [PT] 243 refotografar - 223 refotografa - 224 relevo - 222 restaurador - 225 retratista - 211 retrato - 210 retrospectiva - 226 sala de exposicins - 235 secesin - 231 serigrafa - 233, 238 soporte - 144 suprematismo - 254 suprematista - 255 surrealismo - 256 surrealista - 257 tachismo - 260 talla - 38 tamao natural - 134 tcnica mixta - 150 telmetro - 218 teleobxectivo - 284 tmpera - 261

139

tempo de exposicin - 237 tinta - 120 trienal - 264 trompe loeil - 265 vangarda - 27 vangardista - 28, 153 verniz - 267 videoarte - 270 videoartista - 271 videoinstalacin - 272 vidro - 107 visita - 263 visita guiada - 116 visor - 275 vorticismo - 276 vorticista - [PT] 277 xefe de exposicins - 42 xeso - 204 xilografa - 282 zoom - 284

140

NDICE POR ESPAOL

abstraccin - 5 abstraccin geomtrica - 106 abstraccin lrica - 139 abstraccin postpictrica - 217 acceso - 86 accionismo - 11 accionismo austriaco - 273 accionista - 10 accionista viens - 274 acero - 248 acrlico - 6 action painting - 9 acuarela - 278 aglutinante - 32 aguafuerte - 87 aguatinta - 18 altorrelieve - 12, 118 aluminio - 13 amarilleo - 283 apertura del diafragma - 133 apropiacionismo - 16 apropiacionista - 17 arcilla - 43 art dco - 21 art nouveau - 22 arte abstracto - 1 arte apropiacionista - 16 arte cintico - 128 arte conceptual - 49 arte corporal - 33 arte correo - 140 arte de accin - 7 arte degenerado - 69 arte pop - 208 arte postal - 140 arte povera - 23 artista - 24 artista abstracto - 2 artista apropiacionista - 17 artista conceptual - 50 artista correo - 141 artista del graffiti - 111 artista op - 179 artista pop - 209 artista postal - 141 assemblage - 26 autorretrato - 232 bajorrelieve - 29, 138 barniz - 267 bauhaus - 30 bienal - 31

141

boceto - 240 bodegn - 250 body art - 33 brillo - 108 bronce - 34 busto - 35 caja de luz - 135 cmara - 36 cmara fotogrfica rflex digital - 75 cmara rflex - 239 carboncillo - 41 cartn piedra - 188 catlogo - 40 cemento - 51 cera - 279 cobre - 56 coleccin - 45 collage - 44 color field painting - 47 comisario - 63 conservacin - 52 conservador - 53 constructivismo - 54 constructivista - 55 contrachapado - 207 corrosin - 57 crtico - 58 crtico de arte - 19 cubismo - 59 cubismo analtico - 14 cubismo rfico - 181 cubismo sinttico - 258 cubista - 60 cubista analtico - 15 cubista sinttico - 259 cubo-futurismo - 61 cubofuturista - 62 dada - 64 dadasmo - 65 dadasta - 66 De Stijl - 67 decollage - 68 depsito - 252 Der Blaue Reiter - 70 descoloracin - 77 desnudo - 175 dibujo - 79 Die Brcke - 73 director - 76 diseador - 72 diseador grfico - 113 diseo - 71 diseo grfico - 112 documenta - 78 dripping - 80

142

encargo - 48 encustica - 83 ensamblaje - 26 entrada - 86, 262 esbozo - 240 escayola - 204 escultor - 229 escultura - 230 escultura sonora - 246 esmalte - 82, 108 estatua - 247 estuco - 253 exposicin - 88, 89 exposicin colectiva - 115 exposicin individual - 119, 244 expresionismo - 90 expresionismo abstracto - 3 expresionista - 91 expresionista abstracto - 4 fauve - 92 fauvismo - 93 fauvista - 92 festival - 94 fibra de vidrio - 95 flash - 98 fluxus - 99 fondos - 45 foto - 193 fotografa - 193, 195, 201 fotografa clsica - 97 fotografa digital - 74 fotografa tradicional - 97 fotgrafo - 194 fotograma - 249 fotomontaje - 196 fotorrealismo - 197 fotorrealista - 198 frottage - 101 futurismo - 102 futurista - 103 galera - 105 galerista - 104 gouache - 109 grabado - 85, 122 grabado a punta seca - 81 grabador - 84 graffitero - 111 graffiti - 110 grattage - 114 happening - 117 hierro - 126 hormign - 51 inauguracin - 180, 269 instalacin - 121 instalacin sonora - 245

143

instantnea - 241 intervencin - 125 itinerancia - 268 jefe de exposiciones - 42 jugendstil - 127 land art - 129 land-artista - 130 lienzo - 37 litografa - 136 lomografa - 137 madera - 280 mail art - 140 maqueta - 142, 151 marchante - 20 mrmol - 143 metacrilato - 147 minimalismo - 148 minimalista - 149 modelo - 151 modernismo - 152 modernista - 153 muestra - 234 mural - 154 muralismo - 154 muralista - 155 museo - 156 naturaleza muerta - 250 negativo - 157 neodad - 159, 160 neodadasta - 161 neoexpresionismo - 162 neoexpresionista - 163 neosmo - 164 neosta - 165 neoplasticismo - 158 neoplasticista - 166 neoplstico - 166 net art / net.art / net-art - 123, 167 net artista / net.artista - 124, 168 nueva objetividad - 169, 170 nuevo realismo - 171, 173 nuevo realista - 172, 174 objetivo - 132 objeto encontrado - 100, 176 obra / obra de arte - 25, 281 obturador - 236 leo - 177 op art / op-art - 178 orfismo - 182 orfista - 183 oxidacin - 184, 227 paisaje - 131 papel mach - 188 pastel - 189 ptina - 190

144

pelcula - 96 pelcula fotogrfica - 96 performance - 191 performer - 192 pictorialismo - 199 pictorialista - 200 piedra - 251 pigmento - 202 pintor - 186 pintor de accin - 8 pintor del colour field - 46 pintor metafsico - 145 pintura - 185, 187, 201 pintura al leo - 177 pintura de accin - 9 pintura del campo de color - 47 pintura metafsica - 146, 203 plstico - 205 plexigls - 206 pop art - 208 positivo - 212 posmodernismo / postmodernismo - 215 posmoderno - 216 postminimalismo - 213 postminimalista - 214 postmodernista - 216 proyeccin - 228 punto de fuga - 266 rayonismo - 219 rayonista - 220 readymade / ready-made - 221 realismo socialista - 242 realista-socialista - 243 refotografa - 224 refotografiar - 223 relieve - 222 restaurador - 225 retratista - 211 retrato - 210 retrospectiva - 226 sala de exposiciones - 235 secesin - 231 serigrafa - 233, 238 sezession - 231 soporte - 144 suprematismo - 254 suprematista - 255 surrealismo - 256 surrealista - 257 tachismo - 260 talla - 38 tamao natural - 134 tcnica mixta - 150 telmetro - 218 teleobjetivo - 284

145

tmpera - 261 tiempo de exposicin - 237 tinta - 120 trampantojo - 265 trienal - 264 trompe loeil - 265 vaciado - 39 vanguardia - 27 vanguardista - 28, 153 videoarte - 270 videoartista - 271 videoinstalacin - 272 vidrio - 107 visita - 263 visita guiada - 116 visor - 275 vorticismo - 276 vorticista - 277 xilografa - 282 yeso - 204 zoom - 284

146

BIBLIOGRAFA

Bibliografa de referencia

Abaitua, J. (2002): Tratamiento de corpora bilinges, en Mart, M. A. e J. Llisterri (eds.), Tratamiento del lenguaje natural, pp. 61-90. Barcelona: Edicions Universitat de Barcelona. Accesible en http://www.serv-inf.deusto.es/abaitua/konzeptu/ta/soria00.pdf

Ahmad, K. e M. Rogers (2001): Corpus Linguistics and Terminology Extraction, en Wright, S. E. e G. Budhin, Handbook of Terminology Management, vol. 2, pp. 725-760. Amsterdam / Philadelphia: John Benjamins Publishing Company.

Cabr, M. T. (1993): La terminologa. Teora, metodologa, aplicaciones. Barcelona: Editorial Antrtida / Empries.

Cabr, M. T. (1999): La terminologa. Representacin y comunicacin. Barcelona: Institut Universitari de Lingstica Aplicada, Universitat Pompeu Fabra.

Faber, P. e C. Jimnez (eds.) (2002): Investigar en terminologa. Granada: Comares.

Fride R. Carrassat, P. e I. Marcad (2004): Movimientos de la pintura. Pars: Larousse.

Galanes Santos, I (2002): A Terminoloxa en Galicia, en Monteagudo, H. e X. M. Bouzada Fernndez (coord.), O proceso de normalizacin do idioma galego (19802000), pp. 229-288. Santiago de Compostela: Consello da Cultura Galega, Seccin de Lingua. Accesible en

http://www.consellodacultura.org/mediateca/pubs.pdf/normalizacion_III.pdf

Gmez Guinovart, X. (2003): A lingua galega en Internet, en Bringas, A. e B. Martn (eds.), Nacionalismo e globalizacin: lingua, cultura e identidade, pp. 71-88. Vigo: Servizo de Publicacins da Universidade de Vigo. Accesible en

http://webs.uvigo.es/sli/arquivos/internet.pdf 147

Gmez Guinovart, X. e A. Torres Padn (2005): Metodoloxa e ferramentas do traballo terminolxico baseado en corpus: do Corpus Lingstico da Universidade de Vigo ao Vocabulario xurdico-administrativo galego-casteln. Viceversa: Revista Galega de Traducin, 11, pp. 141-157. Accesible en

http://webs.uvigo.es/sli/arquivos/viceversa_dilega.pdf

http://icom.museum

Ramrez, J. A. (dir.) (2002): Historia del Arte, 4. El mundo contemporneo. Madrid: Alianza Editorial.

Rodrguez Ro, X. A. (2003): Metodoloxa do traballo terminogrfico puntual en lingua galega. Santiago de Compostela: Consello da Cultura Galega, Seccin de Lingua. Accesible http://www.consellodacultura.org/mediateca/pubs.pdf/metod_terminoloxia.pdf en

Snchez Palomino, M. D. (2003): O papel dos diccionarios na conformacin e difusin da variedade estndar da lingua, en lvarez de la Granja, M. e E. X. Gonzlez Seoane (eds.), A estandarizacin do lxico, pp. 387-418. Santiago de Compostela: Consello da Cultura Galega, Instituto da Lingua Galega. Accesible en

http://www.consellodacultura.org/mediateca/pubs.pdf/estandarizacion.pdf

Walther, I. F. (ed.) (1999): Arte del siglo XX (2 vol.). Madrid (etc.): Taschen.

Bibliografa de baleirado

(Todas estas pxinas web foron consultadas entre xaneiro e xuo de 2006).

Para o corpus de ingls: http://en.wikipedia.org: textos do [[1.1.1-i-3.htm]] ao [[1.1.1-i-246.htm]], 4.htm]] ao [[1.1.2-i-114.htm]], [[1.1.2-i-116.htm]], do [[1.1.3-i-16.htm]] 160.htm]], do [[1.1.4-i-2.htm]] ao [[1.1.4-i-61.htm]], do [[1.1.5-i-4.htm]] 23.htm]], do [[1.1.6-i-3.htm]] ao [[1.1.6-i-26.htm]], do [[1.1.7-i-8.htm]] 148 do ao ao ao [[1.1.2-i[[1.1.3-i[[1.1.5-i[[1.1.7-i-

20.htm]], do [[1.2-i-1.htm]] ao [[1.2-i-22.htm]], do [[1.2-i-24.htm]] ao [[1.2-i104.htm]], do [[2.1-i-1.htm]] ao [[2.1-i-24.htm]], [[2.1-i-33.htm]], do [[2.2-i-2.htm]] ao [[2.2-i-5.htm]], [[2.3-i-1.htm]] e [[2.3-i-2.htm]]. http://icom.museum: textos [[2.1-i-0.pdf]] e [[2.3-i-3.pdf]]. http://www.artium.org: texto [[2.2-i-7.htm]]. http://www.cccb.org: texto [[2.2-i-6.htm]]. http://www.getty.edu: textos [[2.1-i-31.htm]], [[2.3-i-24.htm]], [[2.3-i-25.htm]], do [[2.3-i-26.doc]] ao [[2.3-i-28.doc]] e do [[2.3-i-29.htm]] ao [[2.3-i-46.htm]]. http://www.guggenheim-bilbao.es: texto [[2.1-i-32.htm]]. http://www.macba.es: texto [[2.2-i-8.htm]]. http://www.marcovigo.com: textos [[1.1.1-i-1.pdf]], [[1.1.1-i-2.htm]], do [[1.1.2-i1.htm]] ao [[1.1.2-i-3.htm]], do [[1.1.3-i-1.htm]] ao [[1.1.3-i-15.htm]], [[1.1.4-i-1.doc]], do [[1.1.5-i-1.doc]] ao [[1.1.5-i-3.htm]], [[1.1.6-i-1.htm]], [[1.1.6-i-2.htm]], do [[1.1.7-i1.htm]] ao [[1.1.7-i-6.htm]] e [[2.2-i-1.htm]]. http://www.modernsculpture.com/glossary.htm: textos [[1.1.1-i-247.htm]], [[1.1.2-i115.htm]] e [[1.2-i-23.htm]]. http://www.moma.org: textos do [[2.3-i-4.htm]] ao [[2.3-i-22.htm]]. http://www.museoreinasofia.es: textos [[2.1-i-28.htm]] e [[2.1-i-29.htm]]. http://www.museothyssen.org: texto [[2.1-i-30.htm]]. http://www.tate.org.uk: textos [[1.1.6-i-27.htm]], [[1.1.6-i-28.htm]], do [[2.1-i-25.doc]] ao [[2.1-i-27.doc]] e do [[2.3-i-47.htm]] ao [[2.3-i-52.htm]].

Para o corpus de galego: http://centros.edu.xunta.es/escolarestauracionpontevedra/ga/index.htm: textos [[1.1.1-g37.htm]], [[1.1.2-g-122.htm]], [[1.1.3-g-58.htm]], do [[1.2-g-28.htm]] ao [[1.2-g34.htm]] e do [[2.3-g-2.htm]] ao [[2.3-g-13.htm]]. http://ciug.cesga.es/grupostraballo/artes.html: textos 12.htm]] e do [[1.2-g-24.htm]] ao [[1.2-g-27.htm]]. http://contidos.edu.xunta.es: texto [[1.1.1-g-44.doc]]. http://gl.wikipedia.org: textos do [[1.1.1-g-5.htm]] ao [[1.1.1-g-19.htm]], [[1.1.1-g54.htm]], [[1.1.1-g-68.htm]], [[1.1.2-g-5.htm]], do [[1.1.3-g-23.htm]] ao [[1.1.1-g52.htm]], [[1.1.4-g-18.htm]], [[1.1.5-g-18.htm]], do [[1.1.5-g-20.htm]] ao [[1.1.5-g149 [[1.1.1-g-36.htm]], [[1.1.7-g-

24.htm]], [[1.1.6-g-4.htm]], [[1.1.7-g-8.htm]], [[1.1.7-g-10.htm]], do [[1.2-g-6.htm]] ao [[1.2-g-13.htm]], do [[1.2-g-18.htm]] ao [[1.2-g-23.htm]] e [[2.1-g-1.htm]]. http://moana.servidores.net/gl/carondomar: texto [[1.1.1-g-35.htm]]. http://museobelasartescoruna.xunta.es: textos [[1.2-g-3.htm]], [[1.2-g-4.htm]], [[1.2-g35.doc]] e [[2.1-g-18.htm]]. http://webs.uvigo.es/belasartes/home.html: texto [[1.2-g-5.pdf]]. http://www.achocolataria.com: textos [[1.1.6-g-10.htm]] e [[1.2-g-16.pdf]]. http://www.alg-a.com: textos [[1.1.4-g-6.htm]], [[1.1.5-g-11.htm]], [[1.1.5-g-29.htm]] e [[1.1.6-g-8.htm]]. http://www.anosaterra.com: texto [[1.1.1-g-69.doc]]. http://www.aytolacoruna.es: textos [[1.1.1-g-71.htm]] e [[1.1.5-g-31.htm]]. http://www.cgac.org/gal/default.html: textos [[1.1.1-g-56.htm]], [[1.1.6-g-9.htm]] e [[2.1-g-19.htm]]. http://www.compostelacultura.org: textos [[1.1.1-g-27.htm]], [[1.1.1-g-42.htm]], [[1.1.1-g-50.htm]], [[1.1.1-g-51.htm]], [[1.1.1-g-64.htm]], [[1.1.4-g-4.htm]], [[1.1.4-g11.htm]], [[1.1.5-g-25.htm]], [[1.1.5-g-30.pdf]], [[1.1.6-g-5.htm]], [[1.2-g-14.htm]], [[1.2-g-15.htm]], [[1.2-g-17.htm]], [[1.2-g-36.pdf]], do [[2.1-g-6.htm]] ao [[2.1-g8.htm]], [[2.1-g-15.htm]], [[2.2-g-2.htm]] e [[2.2-g-6.htm]]. http://www.consellodacultura.org: textos do [[1.1.2-g-8.pdf]] ao [[1.1.2-g-122.pdf]], [[1.1.3-g-55.pdf]], [[1.1.4-g-8.pdf]], [[1.1.4-g-10.pdf]], [[2.1-g-10.pdf]], [[2.2-g-3.pdf]] e [[2.2-g-9.pdf]]. http://www.culturagalega.org: textos [[1.1.1-g-3.htm]], do [[1.1.1-g-28.htm]] ao [[1.1.1g-30.htm]], [[1.1.1-g-31.pdf]], [[1.1.1-g-40.htm]], [[1.1.1-g-67.htm]], [[1.1.1-g70.htm]], [[1.1.2-g-6.pdf]], [[1.1.2-g-7.pdf]], [[1.1.2-g-123.htm]], [[1.1.3-g-53.htm]], [[1.1.3-g-54.pdf]], [[1.1.4-g-7.htm]], [[1.1.4-g-12.htm]], do [[1.1.5-g-8.htm]] ao [[1.1.5g-10.htm]], [[1.1.5-g-19.htm]], [[1.1.5-g-26.htm]], [[1.1.5-g-27.htm]], [[1.1.7-g-3.htm]], do [[2.1-g-2.htm]] ao [[2.1-g-5.htm]], [[2.1-g-9.pdf]], [[2.2-g-7.htm]] e [[2.2-g-8.htm]]. http://www.diariodeferrol.com: texto [[1.1.1-g-53.htm]]. http://www.elcorreogallego.es: textos [[1.1.1-g-45.doc]], [[1.1.1-g-57.pdf]], [[1.1.1-g66.doc]] e [[1.1.6-g-7.htm]]. http://www.galicia2010.com: textos [[1.1.1-g-32.htm]], [[1.1.7-g-9.htm]], [[2.1-g11.htm]] e [[2.1-g-12.htm]]. http://www.galicia-hoxe.com: texto [[1.1.6-g-6.htm]]. http://www.galinus.com/ga: texto [[1.1.7-g-11.htm]]. 150

http://www.galizacig.com: texto [[1.1.1-g-59.htm]]. http://www.lavozdegalicia.es: texto [[1.1.1-g-60.htm]]. http://www.marcovigo.com: textos [[1.1.1-g-1.doc]], [[1.1.1-g-2.pdf]], [[1.1.1-g4.htm]], [[1.1.1-g-41.htm]], [[1.1.2-g-1.pdf]], do [[1.1.2-g-2.htm]] ao [[1.1.2-g-4.htm]], do [[1.1.3-g-1.htm]] ao [[1.1.3-g-22.htm]], [[1.1.4-g-1.doc]], [[1.1.4-g-2.pdf]], do [[1.1.5-g-1.htm]] ao [[1.1.5-g-7.htm]], do [[1.1.5-g-12.htm]] ao [[1.1.5-g-17.pdf]], do [[1.1.6-g-1.pdf]] ao [[1.1.6-g-3.htm]], [[1.1.7-g-1.htm]], [[1.1.7-g-2.htm]], do [[1.1.7-g4.htm]] ao [[1.1.7-g-7.htm]], [[1.2-g-1.htm]], [[1.2-g-2.htm]], [[2.1-g-17.htm]], [[2.2-g1.htm]] e [[2.2-g-4.htm]]. http://www.museocastelao.org: texto [[1.1.1-g-62.htm]]. http://www.museodevigo.org: textos do [[1.1.1-g-20.htm]] ao [[1.1.1-g-26.htm]]. http://www.museothyssen.org: texto [[2.1-g-20.htm]]. http://www.riadevigo.com: texto [[1.1.1-g-61.htm]]. http://www.terra.es/personal3/tartarug: textos do [[1.1.4-g-13.htm]] ao [[1.1.4-g17.htm]]. http://www.ucm.es/BUCM: textos [[1.1.1-g-34.pdf]] e [[1.1.1-g-63.pdf]]. http://www.usc.es: textos [[1.1.1-g-38.htm]], [[1.1.1-g-39.htm]], [[1.1.1-g-58.pdf]], [[2.1-g-21.htm]] e [[2.3-g-14.htm]]. http://www.vieiros.com: textos [[1.1.1-g-43.htm]], [[1.1.1-g-46.htm]], [[1.1.1-g48.htm]], [[1.1.1-g-55.htm]], [[1.1.1-g-65.htm]], [[1.1.2-g-124.htm]], [[1.1.3-g59.htm]], [[1.1.4-g-5.htm]], [[1.1.4-g-9.htm]], [[2.1-g-13.htm]], [[2.1-g-14.htm]], [[2.1g-16.htm]] e [[2.2-g-5.htm]]. http://www.vigometropolitano.com: textos [[1.1.1-g-33.doc]], [[1.1.1-g-52.htm]], [[1.1.3-g-56.htm]], [[1.1.3-g-57.htm]], [[1.1.4-g-3.htm]] e [[1.1.5-g-28.htm]]. http://www.xunta.es: texto [[1.1.1-g-47.htm]]. http://xornal.vigo.org: texto [[2.3-g-1.doc]].

Para o corpus de espaol: http://canales.laverdad.es: texto [[1.1.1-e-155.htm]]. http://coremans.eba.ufmg.br: texto [[2.3-e-23.htm]].

151

http://encina.pntic.mec.es/~jarv0000/index.htm: textos do [[1.1.5-e-8.htm]] ao [[1.1.5-e16.htm]]. http://es.wikipedia.org: textos do [[1.1.1-e-17.htm]] ao [[1.1.1-e-125.htm]], do [[1.1.2-e7.htm]] ao [[1.1.2-e-34.htm]], do [[1.1.3-e-30.htm]] ao [[1.1.3-e-90.htm]], [[1.1.3-e93.doc]], do [[1.1.4-e-4.htm]] ao [[1.1.4-e-8.htm]], do [[1.1.5-e-26.htm]] ao [[1.1.5-e33.htm]], [[1.1.5-e-36.htm]], [[1.1.6-e-4.htm]], do [[1.1.7-e-7.htm]] ao [[1.1.7-e13.htm]], [[1.1.7-e-16.htm]], do [[1.2-e-13.htm]] ao [[1.2-e-90.htm]], do [[2.1-e11.htm]] ao [[2.1-e-18.htm]], do [[2.1-e-22.htm]] ao [[2.1-e-24.htm]] e [[2.3-e-1.htm]]. http://icom.museum: textos [[2.1-e-19.htm]] e [[2.3-e-8.pdf]]. http://museobelasartescoruna.xunta.es: textos [[1.2-e-3.htm]] e [[1.2-e-4.htm]]. http://sepiensa.org.mx: textos do [[1.1.4-e-15.htm]] ao [[1.1.4-e-17.htm]] e [[1.1.4-e29.htm]]. http://www.abc.es/cultural: textos do [[1.1.1-e-4.htm]] ao [[1.1.1-e-15.pdf]], [[1.1.1-e148.htm]], [[1.1.2-e-5.htm]], [[1.1.2-e-6.htm]], do [[1.1.3-e-23.htm]] ao [[1.1.3-e29.htm]], [[1.1.4-e-3.htm]], do [[1.1.5-e-22.htm]] ao [[1.1.5-e-25.htm]], do [[1.2-e5.htm]] ao [[1.2-e-12.pdf]] e do [[2.1-e-1.htm]] ao [[2.1-e-10.htm]]. http://www.almendron.com/arte/escultura/escultura.htm: textos do [[1.1.1-e-125.htm]] ao [[1.1.1-e-134.htm]], do [[1.1.2-e-35.htm]] ao [[1.1.2-e-77.htm]], do [[1.2-e-91.htm]] ao [[1.2-e-97.htm]] e do [[2.2-e-2.htm]] ao [[2.2-e-7.htm]]. http://www.arcospain.org: texto [[1.1.1-e-16.pdf]]. http://www.arteamerica.cu: textos do [[1.1.4-e-18.htm]] ao [[1.1.4-e-23.htm]]. http://www.arteuniversal.com: textos [[1.1.1-e-140.htm]] e [[1.1.1-e-141.htm]]. http://www.artium.org: texto [[2.2-e-10.htm]]. http://www.axa-art.es: textos [[2.3-e-21.htm]] e [[2.3-e-22.htm]]. http://www.cccb.org: texto [[2.2-e-9.htm]]. http://www.centrocrea.org: textos do [[2.3-e-10.htm]] ao [[2.3-e-20.htm]]. http://www.criticarte.com: textos do [[1.1.4-e-11.htm]] ao [[1.1.4-e-14.htm]] e [[1.1.6-e6.htm]]. http://www.difusioncultural.uam.mx: texto [[1.1.5-e-62.pdf]]. http://www.elpais.es: textos do [[1.1.1-e-143.htm]] ao [[1.1.1-e-147.htm]], [[1.1.4-e26.htm]], do [[1.1.5-e-37.htm]] ao [[1.1.5-e-61.htm]] e [[2.1-e-20.htm]]. http://www.fundacion.telefonica.com: textos [[1.1.1-e-149.pdf]], [[1.1.1-e-150.pdf]] e [[1.1.1-e-154.htm]]. 152

http://www.galinus.com/ga: texto [[1.1.7-e-17.htm]]. http://www.getty.edu: texto [[2.1-e-28.htm]]. http://www.guggenheim-bilbao.es: texto [[2.1-e-29.htm]]. http://www.imageandart.com: texto [[1.1.1-e-153.htm]]. http://www.lavozdegalicia.es: texto [[2.2-e-12.htm]]. http://www.macba.es: texto [[2.2-e-11.htm]]. http://www.marcovigo.com: textos [[1.1.1-e-1.doc]], [[1.1.1-e-2.pdf]], [[1.1.1-e-3.htm]], do [[1.1.2-e-1.pdf]] ao [[1.1.2-e-4.htm]], do [[1.1.3-e-1.htm]] ao [[1.1.3-e-22.htm]], [[1.1.4-e-1.doc]], [[1.1.4-e-2.pdf]], do [[1.1.5-e-1.htm]] ao [[1.1.5-e-7.htm]], do [[1.1.5e-17.htm]] ao [[1.1.5-e-21.htm]], do [[1.1.6-e-1.pdf]] ao [[1.1.6-e-3.htm]], do [[1.1.7-e1.htm]] ao [[1.1.7-e-6.htm]], [[1.2-e-1.htm]], [[1.2-e-2.htm]] e [[2.2-e-1.htm]]. http://www.merzmail.net: textos [[1.1.4-e-27.htm]] e [[1.1.4-e-28.htm]]. http://www.monografias.com: texto [[1.1.3-e-94.htm]]. http://www.museoreinasofia.es: textos [[2.1-e-25.htm]], [[2.1-e-26.htm]] e [[2.2-e9.htm]]. http://www.museothyssen.org: texto [[2.1-e-27.htm]]. http://www.opinarte.com: texto [[1.1.1-e-142.htm]]. http://www.portaldearte.cl: textos [[1.1.4-e-24.htm]], [[1.1.4-e-25.htm]], do [[1.1.6-e7.htm]] ao [[1.1.6-e-10.htm]], [[2.1-e-21.htm]] e do [[2.3-e-2.htm]] ao [[2.3-e-7.htm]]. http://www.restauracion.com.es: texto [[2.3-e-9.pdf]]. http://www.santiagoamon.net: textos [[1.1.1-e-151.htm]] e [[1.1.1-e-152.htm]]. http://www.ucm.es/BUCM: textos do [[1.1.1-e-135.pdf]] ao [[1.1.1-e-139.pdf]], do [[1.1.2-e-78.pdf]] ao [[1.1.2-e-80.pdf]], [[1.1.3-e-91.pdf]], [[1.1.3-e-92.pdf]], [[1.1.4-e10.pdf]], [[1.1.5-e.34.pdf]], [[1.1.5-e-35.pdf]], [[1.1.6-e-5.htm]], [[1.1.7-e-14.pdf]] e [[1.1.7-e-15.pdf]]. http://www.vigometropolitano.com: texto [[1.1.4-e-9.htm]].

Para o microcorpus de portugus: http://coremans.eba.ufmg.br: texto [[2.3-p-1.htm]].

153

http://ler.literaturas.org/imprime.jsp?conteudo=232: texto [[1.1.1-p-5.doc]]. http://netart.incubadora.fapesp.br: textos [[1.1.5-p-1.htm]] e [[1.1.5-p-2.htm]]. http://pt.wikipedia.org: textos [[1.1.1-p-3.htm]], [[1.1.1-p-4.htm]], [[1.1.4-p-1.htm]] e [[1.2-p-1.htm]]. http://www.art-bonobo.com: texto [[1.1.1-p-20.htm]]. http://www.artmuseum.gov.mo: texto [[1.1.1-p-2.htm]]. http://www.centrocultural.sp.gov.br: texto [[1.1.1-p-19.htm]]. http://www.ipcr.pt: texto [[2.3-p-2.htm]]. http://www.itaucultural.org.br: texto [[1.1.1-p-21.htm]]. http://www.macvirtual.usp.br/mac: textos do [[1.1.1-p-6.htm]] ao [[1.1.1-p-14.htm]], [[1.1.1-p-15.pdf]], [[1.1.1-p-16.htm]], [[1.1.1-p-17.pdf]] e [[1.1.1-p-18.htm]]. http://www.rainhadapaz.g12.br: texto [[1.1.1-p-1.htm]]. http://www.vitruvius.com.br: texto [[1.1.4-p-2.htm]].

154

You might also like