Professional Documents
Culture Documents
pmtkyx
f w
k af 0a&;rSww
f rf;
pmtkyftrnf
qdAk ,
D uf,el ,
D H uGejf rLepfygwD ( abmf&ADS pf) C.P.S.U (B) ordik ;f tusO;f csKyf
bmomjyefoltrnf
a':,Of,OfvS
xkwfa0onfh &ufpGJ
yxrt}udrf
tkyfa&
500
wefz;kd
oD[armifarmif
tDvufx&pfaumfyD
udn
k n
D /D udak tmifxeG ;f ESihf tzG@J / *suEf iS hf tz@JG
xkwfa0a&;qdkif&mt}uHay;
OD;odef;0if;
xkwfa0/ jzef@csd
tvif;vd_if; uGef&uf
qufoG,f&ef vdyfpm
r m wd u m
tcef; (1)
k&Sm;qkd&S,f'Drkdu&uf tvkyform;ygwD wnfaqmufa&; twGuf wkdufyGJ (1883-1901
(1883-1901)
pmrsufESm - 21
1? k&mS ;Y aus;u|epf epf zsuo
f rd ;f r_EiS hf pufrt
_ &if;&Sipf epf jzpfay:wk;d wufvmr_? acwfopf
pufr_vufr_ ypPnf;rJhrsm;ay:aygufvmjcif;? tvkyform; vlwef;pm;v_yf&Sm;r_. yxr
ajcvSrf;?
2? k&Sm;&Sd ema&mepf0g' (ay: jyLvm0g'ESifh rmufhpf0g'? yvufuaemhAfESifh if;. vkyftm;
vGwaf jrmufa&;tzG@J ? ema&mepf0g'tm; qef@usiw
f u
dk cf u
dk o
f nfh yvufuaemhAf wku
d yf ?JG
k&Sm;Y rmhufpf0g'jyef@yGm;vmjcif;?
3? vDeif. awmfvSefa&;v_yf&Sm;r_ pwifvmjcif;? pdef@yDwmpbwftzGJ@csKyf. tvkyform;
vlwef;pm; vGwfajrmufa&;wkdufyGJ?
4? ema&mepf0g'tm; qef@usifwkdufckdufonfh vDeif. wkdufyGJESifh w&m;0ifrmhufpf0g'?
vDeif. tvkyo
f rm;vlwef;pm;ESihf r[mrdwzf @JG a&; tawG;tac:? k&mS ; qk&d ,
S 'f rD u
dk &uf
tvkyform;ygwD. yxrt}udrfuGef*&uf?
5? pD;yGm;a&;0g'tm;qef@usifwkdufckdufonfh vDeif.wkdufyGJ? vDeif.owif;pm tpP
u&m ay: aygufvmjcif;?
tusOf;csKyf?
tcef; (2)
k&Sm;qdk&S,f'Drdkua&pD vkyfom;ygwDwnfaxmifjcif;? ygwDwGif; abmf&SDApfESifh
rif&SDApftkyfpkrsm; ay:aygufvmjcif;? (1901-1904)
pmrsufESm - 49
1? k&Sm;Y 1901-1904 wGifay:aygufcJhaom awmfvSefa&;v_yf&Sm;r_ 'Da&jrifh?
2? rmhufpf0g' ygwDw&yfwnfaqmufa&;twGuf vDeif.pDrHudef;? pD;yGm;a&;0g'D rsm;.
tacsmif0g'? vDeif. pDru
H ed ;f twGuf tpPu&m.wdu
k yf ?JG vDeif. u|eaf wmfw@kd bm
vky=f urnfenf;pmtky?f rmhupf 0f g' ygww
D &yftwGuf tawG;tac:a&; tajccHtw
k jf rpf
rsm;?
tcef; (4)
pwdkvDyifazmufjyefa&;umvtwGif;u rif&SDApfESifh abmf&SDApfrsm;?
abmf&SDApfrsm; oD;jcm; rmhufpf0g'ygwD xlaxmifjcif;?
pmrsufESm - 125
1? pwdv
k yD ifazmufjyefa&;? twdu
k t
f cH ynmwwfrsm;t=um; +yKd uGo
J mG ;jcif;? ysujf ym; qkwf
,kwjf cif;? ynmwwftpdwt
f ydik ;f tcsK@d ygwu
D dk pGe@f cmG +y;D rmhupf 0f g'. &eforl sm;xH a&muf&dS
oGm;jcif;ESihf rmhupf 0f g'oabmw&m;udk jyefvnfjyifqif&ef }uKd;yrf;r_rsm;? vDeif. jyefvnf
jyifqifa&;0g'Dtay: ol. kyf0g'ESifh tawG@t}uHKa0zefa&; pmtkyfrS jyefvnf acsy
csuEf iS hf rmhupf 0f g'ygw.
D oabmw&m;a&;&m tajccHtw
k jf rpfrsm;tay: ol. umuG,f
csuf?
2? tEkydavmrESifh ordkif;a&;&m kyf0g'?
3? pwdkvDyif azmufjyefa&;umvtwGif;u abmf&SDApfESifh rif&SDApfrsm;? zsufodrf;olrsm;
(Liquidators) ESifh atmhqkdApf (Otzovists) rsm;tm; qef@usifonfhabmf&SDApfrsm;.
wdkufyGJrsm;?
4? xa&mhpuD0g'tm; wdu
k cf u
kd &f onfh abmf&ADS pfw@kd . wdu
k yf rJG sm;? ygwq
D ef@usio
f nfh =o*kwf
vtkyfpk?
5? ya&*hfygwDuGefz&ifh 1912? abmf&SDApfrsm; oD;jcm;rmhufpfygwD xlaxmifjcif;?
tusOf;csKyf
tcef; (5)
yxre,fcsJ@ppfrwdkifrD tvkyform;vlwef;pm;v_yfSm;r_
'Da&jrifhopftwGif;u abmf&SDApfygwD
(1912-1914)
pmrsufESm - 181
1? 1912-1914 ckESpftwGif; awmfvSefa&;v_yf&Sm;r_'Da&jrifh?
2? abmf&SDApf owif;pmy&mA'g? pwkw EdkifiHawmf'l;rm;twGif;rS abmf&SDApf tkyfpk?
3? w&m;0ifwnf&Sdaeaom tzGJ@tpnf;rsm;twGif;rS abmf&SDApfrsm;.atmifyGJ? e,fcsJ@ppfyGJ
t}uKd awmfvSefa&;v_yfSm;r_ qufvufjrifhwufvmjcif;?
tusOf;csKyf
tcef;(6)
e,fcsJ@ppfyGJumvtwGif;rS abmf&SDApfygwD?
k&Sm;. 'kwd, awmfvSefa&;umv? (1914-1917? rwfv)
pmrsufESm - 199
1? e,fcsJ@ppfyGJay:aygufvmjcif;ESifh ta=umif;&if;rsm;?
2? 'kw,
d tifwmae&Sief ,frS ygwrD sm;/ if;wd@k . e,fcs@J tpd;k &rsm;ESihf yl;aygi;f oGm;jcif;? oD;jcm;
qdk&S,fa&SmfAifygwDrsm;tjzpfodk@ 'kwd,tifwmae&Sife,f ysufjyKef;oGm;jcif;?
3? ppf/ +idrf;csrf;a&;ESifh awmfvSefa&;jy\emrsm;tay: abmf&SDApfygwD. oabmw&m;ESifh
enf;y&d,m,frsm;?
4? Zmbk&ifhwyfrawmf ppf_H;jcif;? pD;yGm;a&;ysufpD;,kd,Gif;jcif;/ Zmbk&ifpepf. tusyf
twnf;?
5? azaz:0g&aD wmfveS af &;? Zmbk&ifpepfjyKwfusjcif;? tvkyo
f rm;ESihf ppfom; ud,
k pf m;vS,f
rsm;. qdkAD,ufrsm;wnfaxmifjcif;? ,m,Dtpdk;&wnfaxmifjcif;? tm%mESpfck?
tusOf;csKyf?
tcef; (7)
atmufwdkbm qdk&S,fvpfawmfvSefa&; jyifqifcsdefESifh
taumiftxnfazmfonfh umvtwGif;u abmf&SDApfygwD ? ({+yD / 1917 -1918)
pmrsufESm - 223
1? azazmf0g&aD wmfveS af &;t+yD; jynfwiG ;f tajctae? ygwaD jratmufrS xGuv
f m+yD; ajAmif
EdkifiHa&;vkyfief;rsm;udk qufvufvkyfaqmifjcif;? vDeif yDxkd*&ufodk@ qdkufa&mufvm
jcif;? vDeif. {+yDppfwrf;? ygwD. qdk&S,fvpfawmfvSefa&; ul;ajymif;a&;ay:vpD?
2? ,m,Dtpdk;&. tusyftwnf;rsm; pwifvmjcif;/ abmf&SDApfygwD. {+yD uGefz&ifh?
3? +rdK@awmfwGif; abmf&SDApfygwD. atmifyGJrsm;/ ,m,Dtpkd;&wyfrsm;. t&mra&mufaom
xdk;ppfrsm;? tvkyform;/ ppfom;rsm;. ZlvdkifqENjyyGJudk zdESdyfjcif;?
4? abmf&ADS pfygwu
D vufeufuikd yf ek u
f efru
_ kd jyifqef&efvrf;pOfukd vufcjH cif;/ qrt}udrf
ygwu
D eG *f &uf?
5? awmfveS af &;udq
k ef@usi&f ef Adv
k cf sKyfaumfeaD vmhA.
f t}uHtpnf/ xdt
k }uHtpnfukd zdEydS f
ESrd Ef iS ;f jcif;? yDxd*k &ufEiS hf armfpudq
k Akd ,
D ufrsm; abmf&ADS pfrsm;bufo@kd ul;ajymif;oGm;jcif;?
tcef; (9)
+idrf;csrf;pGm pD;yGm;a&;jyefvnfxlaxmifa&;vkyfief;odk@
ul;ajymif;a&;umvtwGif;rS aAmf&DSApfygwD (1921- 25)
pmrsufESm - 297
1? pGuzf ufusL;ausmrf _ _;H edr+hf y;D aemufEiS hf jynfwiG ;f ppf+y;D aemuf qdAk ,
D uforRwEdik if ?H jyefvnf
xlaxmifa&;umvtwGif;rS tcuftcJrsm;?
2? tvkyform;or*~rsm;ESifh ywfoufaom ygwDaqG;aEG;yGJrsm;? (10) }udrfajrmuf ygwD
uGe*f &uf? twku
d t
f cHrsm;. _;H edrrhf /_ pD;yGm;a&; ay:vpDopf (NEC) udk vufct
H wnfjyK
jcif;?
3? pD;yGm;a&;ay:vpDopf. yxrtusKd;aus;Zl;rsm;? (11) }udrfajrmuf ygwDuGef*&uf? jynf
axmifpk qdkAD,ufqdk&S,fvpforRwEdkifiH xlaxmifjcif;? vDeif emrusef;jzpfr_? vDeif.
or0g,rpDrHudef;? (12) }udrfajrmuf ygwDuGef*&uf?
4? pD;yGm;a&; jyefvnfxlaxmifwnfaqmufa&;twGif; tcuftcJrsm;udk wdkufyGJqifjcif;?
xa&mhpuD0g'rD sm;u if;wd@k . v_y&f mS ;r_uw
kd ;kd jrifv
h mjcif;? vDeif emruse;f jzpfrt
_ m; tcGihf
aumif;,lI ygwDaqG;aEG;yGJopfrsm;? xa&mhpuD0g'Drsm; _H;edrfhjcif;? vDeif uG,fvGefjcif;?
vDeif txdrf;trSwfygwD0if av#mufv$mwifjcif;? 13 }udrfajrmuf ygwDuGef*&uf?
5? jyefvnfxal xmifa&;umvt+yD;od@k a&muf&v
Sd maom qdAk ,
D ufjynfaxmifp?k u|eaf wmf
wdk@wkdif;jynf. qdk&S,fvpfwnfaqmufa&;ESifh qdk&S,fvpfatmifyGJjy\em? ZDEdkApf/ uJrD
eufAfwdk@. twdkuftcHopf? 14 }udrfajrmuf ygwDuGef*&uf? wkdif;jynf. qdk&S,fvpf
pufr_wyfqifa&;ay:vpD?
tusOf;csKyf?
tceff; (10)
wdkif;jynftm;qdk&S,fvpfpufr_vufr_wyfqifa&;wdkufyGJtwGif;rS
abmf&SDApfygwD (1926-1929)
pmrsufESm - 335
1? qk&d ,
S v
f pf pufrv
_ ufr_ wyfqifa&;umvtwGi;f rS tcuftcJrsm;ESihf if;wk@d udk ausmef if;
Ekid &f ef twGuw
f u
dk yf rJG sm;/ xa&mhpuD0g'rD sm;ESihf ZDEAdk pf0g'rD sm; ygwq
D efusiahf &; tkypf zk @JG jcif;/
xdktkyfpk. qkdAD,ufqef@usifa&; v_yf&Sm;r_rsm;/ tkyfpk_H;edrfhoGm;jcif;//
2? qk&d ,
S v
f pfpufrw
_ yfqifa&;wk;d wufvmjcif;/ v,f,mpku
d yf sKd ;a&;vkyif ef; aemufusaejcif;/
15 }udraf jrmuf ygwu
D eG *f &uf/ v,f,mpku
d yf sKd ;a&;Y pkaygi;f ykid q
f idk rf _ ay:vpD/ xa&mhpuD
0g'DESifh ZDEkdApf0g'D tkyfpkukdESdrfeif;jcif;/ EkdifiHa&; v#mESpfcGvkyfr_//
3? ul;vwfrsm;tm; xd;k ppfqifjcif;/ blcg&if/ kid af umhAf ygwq
D ef@usiaf &;tkypf /k yxr ig;ESpf
pDru
H ed ;f ukd vufct
H wnfjyKjcif;/ qd&k ,
S v
f pf+ydKifqidk rf /_ pkaygi;f v,fajrv_yf mS ;r_}uD; pwif
jcif;//
tusOf;csKyf?
tcef; (11)
v,f,mpdkufysKd;a&;wGif pkaygif;ydkifqdkifr_vkyfief;wdkufyGJwGif;rS
abmf&SDApfygwD (1930 - 1934)
pmrsufESm -359
1? 1930 - 34 twGi;f u Edik if w
H umhtajctae? t&if;&SiEf ikd if rH sm;twGi;f pD;yGm;a&; tusyf
twnf;/ refcsL;&D;,m;udk *syefw@dk w;kd chso
J rd ;f ydu
k jf cif;/ *smreDY zufqpfrsm; tm%m &&Sv
d m
=ujcif;/ ppfyGJae&m - ESpfae&m?
2? ul;vwftpdwftydkif;rsm;udk uef@owfxdef;csKyfa&;ay:vpDrS ul;vwfrsm;udk vlwef;pm;
w&yftjzpf acsre_ ;f ypfa&;ay:vpDo@kd / pkaygi;f v,f,mv_y&f mS ;r_tay: ygw.
D ay:vpDtm;
ykzH surf r_ sm;udk qef@usiw
f u
kd yf q
JG ifjcif;/ vrf;pOfw&yfv;Hk wGif t&if;&Sit
f pdwf tydik ;f rsm;udk
xdk;ppfqifjcif;/ 16 }udrfajrmuf ygwDuGef*&uf?
3? trsKd;om;pD;yGm;a&;XmecGJrsm;tm;vkH;udk jyefwnfaqmufa&;ay:vpD enf;ynmwdk@.
ta&;ygr_/ pkaygif;v,f,mv_yf&Sm;r_ qufvufysHESHvmjcif;/ puf,E W&m;ESifh v,fxGef
puftvkyf rHk sm;. Edik if aH &;Xmersm;/ ig;ESppf rD u
H ed ;f udak v;ESpEf iS hf +y;D ajrmufomG ;jcif;. tusK;d
rsm;/ ppfrsufESmwckvkH;Y qdk&S,fvpfpepfatmifyGJcHjcif;/ 17 }udrf uGef*&uf?
4? blcg&if0g'rD sm; Edik if aH &; ESpzf ufrsuEf mS orm;rsm;tjzpf ysupf ;D ,d,
k iG ;f oGm;jcif;/ xa&mhpuD
0g'D ESpfzufrsufESmorm;rsm;/ wyfjzLvlowform;ESifh olv#Kd*dk%f;tjzpf ysufpD; ,kd,Gif;
oGm;jcif;/ uDa&mhAf,kwfrmpGm vkyf}uHowfjzwfcH&jcif;/ aAmf&SDApfEdk;=um;r_udk jrifhwif&ef
ygw.
D vky[
f efrsm;?
tusOf;csKyf?
tcef; (12)
qdk&S,fvpfvltzGJ@tpnf; wnfaqmufa&;
atmifjrif+yD;ajrmufa&;wdkufyGJtwGif;rS abmf&SDApfygwD?
zGJ@pnf;tkyfcsKyfykHtajccHpnf;rsOf;opfudk vufcHusifhokH;jcif; (1935 - 37)
pmrsufESm - 393
1? 1935 - 37 ckESpfu EdkifiHwumhtajctae? pD;yGm;a&;tusyftwnf; ,m,D avsmhus
oGm;jcif;? pD;yGm;a&; uyfab;topfpwifvmjcif;? tDwvDu t,fvfbD;qD;eD;,m;udk
odrf;ydkufvdkufjcif;? pydefudk *smreDESifh tDwvDwkd@u 0ifa&mufpGufzufjcif;? tv,fydkif;
wkwfjynfudk *syefrsm; usL;ausmf0ifa&mufjcif;? 'kwd,e,fcsJ@ppfyGJpwifvmjcif;?
2? qdAk ,
D uf,el ,
D .
H pufrv
_ yk if ef;ESihf v,f,mpdu
k yf sKkd ;a&; qufvufw;kd wufvmjcif;/ 'kw,
d
(5) ESppf rD u
H ed ;f tcsed af pmI+y;D pDjcif;/ v,f,mpdu
k yf sKd ;a&; jyefvnfwnfaqmufrE_ iS hf pkaygi;f
ydkifjyKvkyfonfh vkyfief;t+yD;owfr_/ au'grsm; ta&;}uD;ykH/ pwufcaemhAf v_yf&Sm;r_/
vlaer_tqift
h wef; wufvmjcif;/ ,Ofaus;r_tqift
h wef; wufvmjcif;/ qdAk ,
D ufawmf
vSefa&;. tiftm;?
3? qdAk ,
D ufrsm;. 8 }udraf jrmuf uGe*f &uf/ qdAk ,
D uf,el ,
D .
H zG@J pnf;tkycf sKyfyHk tajccHpnf;
rsOf;opfudkvufcHtwnfyjcif;?
4? olv#Kd rsm;/ tzsuo
f rm;rsm;ESihf wdik ;f jynfopPmazmuf blcg&if - xa&mhpuD *d%
k ;f tuGi;f
tusefrsm;udkacsr_ef;zsufqD;jcif;? qdkAD,uf,leD,H. tjrifhqkH; qdkAD,ufa&G;aumufyGJ
twGuf jyifqifrr_ sm;? ygw.
D c&D;pOfvrf;a=umif;tjzpf us,jf yef@onfh ygww
D iG ;f 'Dru
kd a&pD
. qdkAD,uf,leD,H. tjrifhqkH; qdkAD,ufa&G;aumufyGJ?
ed*kH;
pmrsufESm - 417
xkwaf 0ol.trSmpum;
(1)
vGefcJhonfh ESpfaygif;20 ausmfumvu &Spfav;vkH; 'Drdkua&pDa&;wdkufyGJonf tjynfh
t0atmifyrJG cHvu
kd &f ? ta&;edru
hf m aemufqw
k v
f u
kd &f onf? 'Dru
kd a&pDa&;wufuGol trsm;
tjym;onf vufeufudkifawmfvSefa&;odk@ rv$Jra&Smifom ul;ajymif;cJh=u&onf? 'Drdkua&pD
a&;wdu
k yf o
JG nf tqifw
h qifo
h @kd vSr;f wufvu
kd o
f nfo
h abmjzpfonf? vufeufuikd af wmfveS f
a&;. vGwfajrmufa'otoD;oD;wGif cdkv_HtajccscJh=u&onf? odk@aomf cdkv_HtajccscJh&onfh
tajccHa'orsm;um; wOD;ESifhwOD;/ wzGJ@ESifhwzGJ@ rwlnD/ uGJjym;jcm;em;=uygonf? ta=umif;
trsdK;rsdK;a=umifh jzpfcJh=uygvdrfhrnf?
xdpk Ofu vGwaf jrmufa'orsm;wGif od@k r[kwf ajymufusm;a'orsm;wGif Edik if aH &;qdik &f m
oabmw&m;pmapmif/ pmwrf;rsm;pGmudk avhvmcGifh&cJhygonf? avhvma&;pmapmif/ pmwrf;
rsm;xJwGif q&mra':,Of,OfvS bmomjyefqdkay;cJhaom qdkAD,uf,leD,HuGefjrLepfygwD
(abmf&ADS pf) C.P.S.U (B) ordik ;f tusO;f csKyf pmtkyu
f v
kd nf; zwfa_ vhvmcGi&hf cJo
h nf? Edik if aH &;
todopfrsm;ESihf awmfveS af om tawG;tac:opfrsm;udk &&Sv
d u
kd o
f nf? xdpk mtkyo
f nf awmfveS f
a&;tajctaeESihf udu
k n
f pD mG yJ ykEH ydS pf mtkyt
f jzpf &du
k Ef ydS rf xm;? tedrq
hf ;Hk vufEydS pf ufjzifah wmif
&du
k Ef ydS &f ef tcGit
hf a&;r&&Scd ahJ y? q&mr. bmomjyefpmrlrsm;udk wcef;+y;D wcef; vufa&;aumfyD
rsm;jzifo
h mul;yGm;=uum tirf;r& avhvmcJ=h u&onf? xdak emuf tcsed u
f mv=umjrifph mG wydik ;f
wppD odrf;qnf;xm;cJh=uonf?
qdkAD,uf,leD,H uGefjrLepfygwD ( abmf&SDApf) C.P.S.U (B) ordkif; tusOf;csKyf 15
pmtkyw
f iG f tm;enf;csurf sm;awG@&ydS gu rdrw
d @kd wiG o
f m wm0ef&ydS gonf? bmomjyefoEl iS hf
roufqikd yf g?
tvif;vd_if; uGef&uf
2010 =o*kwf ( 8) &uf
ed'gef;
qdkAD,uf,leD,HuGefjrLepfygwD (abmf&SDApf) onf tvGef&Snfvsm;}uD;jrwfonfh vrf;
udkjzwfoef;cJh&+yD; vGefcJhonfh &mpkESpf/ 80 pkESpfrsm;twGif;u k&Sm;wGifay:aygufcJhonf?
rmhufpf0g'tpk t0ef;t0dkif;ti,fav;rsm;rS pwifcJh&+yD;/ ,ckwGifurBmay:&Sd yxrqHk;aom
tvkyform;/ v,form;EdkifiHawmf}uD;udk OD;aqmifaeayonf?
qdkAD,uf,leD,H uGefjrLepfygwD (abmf&SDApf) onf awmfvSef;a&;rwdkifrD k&Sm;u tvkyf
orm;vlwef;pm; v_y&f mS ;r_EiS hf qufpyfr+d yD;/ tvkyo
f rm;v_y&f mS ;r_ tajccHay:wGif }uD;xGm;cJ+h yD;/
if;tay: qd&k ,
S v
f pf todpw
d "f mwf o,faqmifay;cJo
h nfh rmhupf 0f g' tpki,frsm;rS ay:xGuf
cJhonf? ygwDudk rmhufpf0g' awmfvSefa&;0g' oif=um;csufrsm;u xm0pOf a&S@aqmifcJhygonf?
e,fcsJ@acwf/ e,fcsJ@ppfyGJrsm;ESifh ypPnf;rJhawmfvSefa&;rsm;/ ta=umif;tcsuftopfrsm; atmuf
wGif if;.acgi;f aqmifrsm;onf rmhupf Ef iS t
hf ed *f ,fw@dk . oif=um;csurf sm;udk qufvuf jzpfay:
wdk;yGm;apum tqifhopfwckodk@ jrifhay;cJhygonf?
ygwDonf tvkyform;vlwef;pm; v_yf&Sm;r_twGif;&Sd "eSifaygufpygwDrsm;jzpfonfh
qdk&S,fvpfawmfvSefa&;orm;rsm; (if;wdk@. a&S@vlrsm;jzpfonfh ema&m'fepfrsm;) rif&SDApfrsm;/
rif;rJrh sm;ESihf ta&miftaoG;pko
H nfh "e&Sit
f rsK;d om;a&;0g'rD sm;ESiv
hf nf;aumif;/ rdryd gwt
D wGi;f
&Sd rif&SDApfrsm;/ tacsmiform; wdrf;apmif;r_rsm;jzpfonfh xa&mhpuD0g'Drsm;/ blcg&if0g'Drsm;/
trsK;d om;a&;0g'rD sm;ESihf wjcm;vDeif qef@usiaf &;tpkrsm;ESiv
hf nf;aumif; tajccHr0l g'rsm; tay:
qef@usifwdkufyGJ0if&if; }uD;xGm;vmum tiftm;awmifhwif;vmygonf?
ygwDonf tvkyform;vlwef;pm;ESifh vkyfom;jynfoltm;vHk;wdk@. &efol tm;vHk;
jzpfonfh ajr&Sif/ t&if;&Sif/ ul;vwf/ "m;jy/ olckd;rsm;/ olv#Kdrsm;udkvnf; aumif;/ ywf0ef;usif
qdkAD,uf,leD,H uGefjrLepfygwD ( abmf&SDApf) C.P.S.U (B) ordkif; tusOf;csKyf 21
tcef; (1)
k&mS ;Y qd&k ,
S 'f rD u
kd &uftvkyo
f rm;ygwD wnfaxmifa&;twGuw
f u
kd yf GJ
(1883=1901)
1? k&Sm;Y aus;u|efpepf zsufodrf;r_ESifh pufr_vufr_t&if;&Sifpepf jzpfay:wdk;wuf vmr_?
acwfopfpufr_vufr_ypPnf;rJhrsm; ay:aygufvmjcif;? tvkyform;vlwef; pm; v_yf&Sm;r_.
yxrajcvSrf;rsm;?
wjcm;EdkifiHrsm;xuf Zmbk&ifk&Sm;onf t&if;&Sifjzpfay:wdk;wufr_vrf;a=umif; ay:odk@
aemufuspGm wufvSrf;cJhayonf? vGefcJhonfh &mpkESpfajcmufq,fpkESpfrsm; twGif; k&Sm;wGif
pufkHESifh tvkyfkHrsm; tvGefenf;yg;pGm wnf&dScJhygonf? aus;u|efpepftay: tajccHonfh
ajru|efpepfonf tESH@tjym;jzpfaeonfh pD;yGm;a&;omefjzpfaeayonf? aus;u|efpepf
atmufwGif pufr_vufr_ tppftrSef wdk;wufvma&;rSm rjzpfEkdifyg? v,f,mvkyfief;wGif
aus;u|efrsm;. apwemrygaom vkyftm;a=umifh xkwfvkyfr_rSm tvGefedrfhygonf? pD;yGm;a&;
jzpfay:wdk;wufr_ jzpfpOfwckvHk;u aus;u|efpepf zsufodrf;a&;udk rv$Jra&Smifom jzpfapcJhyg
onf? 1861 ckESpf/ ukdif;rD;,m;ppf&_H;edrfhr_a=umifh tiftm;csnfheJ@oGm;+yD;/ ajr&Sifrsm;udk
qef@usifonf@/ v,form;ykefuefr_rsm;udk a=umufvef@aeonfh Zmbk&iftpdk;&onf aus;
u|efpepfudk rv$Jra&Smifom zsufodrf;ay;vkduf&onf?
odk@aomf aus;u|efpepfzsuf+yD;onfhwdkif ajr&Sifrsm;onf v,form;rsm;udk qufvuf
zdEydS cf yhJ gonf? vGwaf jrmufa&; jzpfpOftwGi;f if;wd@k onf ,cifu v,form;rsm;oH;k cJo
h nfh
ajrwpdwfwydkif;udk +cHcwfjcif;/ zJh,ljcif;wdk@jzifh v,form;wdk@xHrS vk,uf,liif=uonf? T
qdkAD,uf,leD,H uGefjrLepfygwD ( abmf&SDApf) C.P.S.U (B) ordkif; tusOf;csKyf 23
yvufuaemhAu
f ysupf ;D oGm;onftxd tpOfwpdu
k w
f u
kd cf u
kd cf &hJ onfh ema&m'fepf rsm;
. t"dutrSm;rsm;rSm bmawGenf;?
yxr
yxr-ema&m'fepfrsm;u k&Sm;Y t&if;&Sifpepfonf rawmfwq jzpfay:vmr_w&yf
omjzpfa=umif;/ if;onf jzpfay:wdk;wufrSm r[kwfa=umif;/ xdk@a=umifh ypPnf;rJhonfvnf;
}uD;xGm;wdk;wufvmrSmr[kwf[k tcdkiftrm ,Hk=unfajymqdk=uygonf?
'kwd,--ema&m'fepfrsm;u tvkyform;vlwef;pm;udk awmfvSefa&;. a&S@wef; t
a&mufq;kH vlwef;pm;tjzpf rowfrw
S af cs? olw@kd u ypPn;f rJrh sm;rygbJ qd&k ,
S v
f pfpepf &&Sad &;udk
pdwful;,OfcJh=uonf? if;wdk@onf awmfvSefa&;. t"dutiftm;pkudk ynmwwfrsm; OD;
aqmifonfh v,form;xkESifh v,form;bHktzGJ@rsm;[k,lqonf? if;wdk@u Tt&mrsm;udk
qdk&S,fvpfpepf. oaE<om;ESifh tajccHtkwfjrpftjzpf owfrSwf=uonf?
wwd,--vlom;ordkif; wckvHk;tay: ema&m'fepfrsm;. tjrifonf rSm;,Gif;+yD; tE W
&m,f}uD;vSonf? if;wdk@onf vltzGJ@tpnf;. pD;yGm;a&;ESifh EdkifiHa&;jzpfay:wdk;wufr_ w&m;
Oya'udk od&Sdem;vnfjcif;r&Sdacs? TrSmzufwGif if;wdk@onf tawmftwef aemufusvsuf&Sd
onf? if;wdk@tqdkt& ordkif;udk vlwef;pm;rsm;u odk@r[kwf vlwef;pm;wdkufyGJrsm;u zefwD;
jcif;r[kwfbJ xif&Sm;onfhvlyk*~dKvf ol&Jaumif;rsm; uomzefwD;jcif;jzpfonf? vlxkrsm;
vltkyfrsm;/ jynfolrsm;/ vlwef;pm;rsm;u/ if;ol&Jaumif;rsm;aemufrS rsufuef;ozG,f
vdu
k yf gvmonf?
ema&m'fepfrsm;udk wdkufcdkufzGifhcs&ef yvufuaemhAfonf rmhufpf0g' aqmif;yg;tcsKd@udk
a&;om;cJh+yD;/ if;wdk@onf k&Sm;Y rmhufpf0g'Drsm; arG;jrLa&;ESifh ynmay;a&;wdk@wGif taxmuf
tul jyKcJhygonf? qkd&S,fvpfESifh EkdifiHa&;wdkufyGJ/ u|Ekfyfwdk@.jcm;em;r_rsm;/ ordkif;tay:
w,loef (monistic) tjrif. jzpfay:wdk;wufvmyHkpwJh if;. aqmif;yg;rsm;onf k&Sm;Y
rmhufpf0g' atmifyGJtwGuf vrf;&Sif;ay;vdkufonf?
if;.aqmif;yg;rsm;wGif yvufuaemhAfonf rmhufpf0g'. tajccHrlrsm;udk tao;pdwf
&Si;f vif;jyyg onf? txl;ta&;}uD;onfh aqmif;yg;rSm 1895 rSmyHEk ydS x
f w
k af 0onfh ordik ;f tay:
w,loeftjrif. jzpfay:wdk;wufvmyHk jzpfygonf? vDeifu Tpmtkyfonf k&Sm; rmhufpf
0g'D rsKd;qufwckvHk;udk arG;jrL ay;vdkufonf[k qdkcJhonf? (vDeif-usrf;aygif;pHk/ twGJ 14/ESm- 347)
ema&m'fepfrsm;tm; qef@usif&ef&nf&G,fonfh if;.a&;om;csufrsm;wGif yvuf
uaemhAfu ema&m'fepfrsm; wifjyonfh jy\emjzpfonfh k&Sm;Y t&if;&Sifpepf jzpfay:oifh/
roifq
h w
dk m[m t"dym` ,fr&Sad =umif; jyovku
d yf gonf? wu,fawmh k&mS ;onf t&if;&Sipf epf
jzpfay:wdk;wufr_ vrf;a=umif;ay:odk@ 0ifa&mufvm+yD; jzpfygonf? yvufuaemhAfu if;udk
xdkvrf;a=umif;rS v$Jz,foGm;&ef rnfonfhtiftm;urS vkyfaqmifEkdifrnf r[kwfa=umif;
tcsuftvuf tcdkiftrmrsm;ESifh ajymqdkjyocJhygonf?
qH;k jzwfa=umif;jyqdv
k u
kd yf gonf? tawG;tac:rsm;u vlom;rsm;. vlra_ &;ESihf pD;yGm;a&; tqifh
twef;udk qH;k jzwfay;jcif;r[kwb
f J vlom;rsm;. vlra_ &;ESihf pD;yGm;a&;tqift
h wef;u if;wd@k .
tod/ tawG;tac:rsm; jymef;jcif;jzpfayonf? xif&Sm;onfhvlyk*~Kdvfrsm;. tawG;tac:ESifh
pdwq
f ENrsm;onf vl@tzG@J tpnf;. pD;yGm;a&;jzpfay:wd;k wufrE_ iS hf aS@wef;ta&mufq;Hk vlwef;pm;
rsm;.vkt
d yfcsurf sm;ESihf zDvmqefusijf zpfvmygu if;wd@k onf tnw&rsm;jzpfomG ;&+y;D / ajymif;
jyefyif if;wd@k . pdwq
f ENEiS hf tawG; tac:rsm;onf vltzG@J tpnf;. pD;yGm;a&;jzpfay:wd;k wufr.
_
vdktyfcsufrsm;ESifh a&S@wef;ta&mufqHk; vlwef;pm;rsm;. vdktyfcsufrsm;udk rSefuefpGm azmfjy
Ekdifygu if;wdk@onf wu,fyJ xif&Sm;onfhyk*~Kdvfrsm; jzpfvmayrnf?
vlxq
k w
kd m vltyk w
f tkyo
f mjzpfonf? ol&aJ umif;rsm;u ordik ;f udzk ef;wD;+yD;/ vltyk u
f kd
vlxw
k &yf jzpfatmif ajymif;vJay;onf qdo
k nfh ema&m'fepfw@kd . ,lqcsuu
f kd acsy&eftvd@k imS
rmufhpf0g'Drsm;u ordkif;udkzefwD;ol[m ol&Jaumif;rsm;r[kwfbJ/ ordkif;uom ol&Jaumif;
rsm;udk zefw;D wmjzpfa=umif;/ tusK;d quftm;jzifh vlxu
k zkd efw;D ol[m ol&aJ umif;rsm; r[kwf
bJ/ vlxkuom ol&Jaumif;rsm;udkzefwD;+yD;/ ordkif;udk a&S@odk@wGef;wifay;a=umif; twnfjyK
ajym=um;vdkufygonf? ol&Jaumif;rsm;/ xif&Sm;onfh vlyk*~dKvfrsm;onf vl@tzGJ@tpnf;jzpf
ay:wd;k wufr_ ta=umif;tcsurf sm;udk rSeu
f efpmG em;vnfo&d +dS yD;/ ydrk akd umif;rGeo
f nfh tajymif;
tvJ enf;vrf;rsm;udk vkyfaqmifEdkifrSomv#if vltzGJ@tpnf;b0Y ta&;}uD;aom tcef;rSm
yg0ifEdkifrnfjzpfygonf? ol&Jaumif;rsm;/ xif&Sm;onfhyk*~dKvfrsm;onf vl@tzGJ@tpnf; jzpf
ay:wdk;wufr_ ta=umif;tcsufrsm;udk rSefuefpGmem;rvnfbJ/ rdrdwdk@udk,frdrdwdk@ ordkif;
zefwD;olrsm;tjzpf b0ifjrifhrme}uD;+yD;/ vl@tzGJ@tpnf;. ordkif;vdktyfcsufrsm;udk zDvm
qef@usijf cif;jyKygu toH;k rusonfh vlysurf sm; jzpfomG ;ayvdrrhf nf/? TuJo
h @kd aom uHacvGe;f
onfh ol&Jaumif;trsKd;tpm;rSm ema&m'fepfrsm; jzpfygonf?
ema&m'fepfrsmtm; qef@usifonfh yvufuaemhAf. a&;om;csufrsm;ESifh wdkufyJGonf
awmfvSefonfh ynmwwfrsm;t=um;&Sd if;wdk@. =oZm*,ufv$rf;rdk;r_udk taotcsm +zKd
zsufay;vdkufygonf? odk@aomfvnf; ema&m'fepf0g'. tawG;tac:a&;&m zsufqD;a&;rSmrl
ukefpifjynfh0&ef tawmfyifvdkao;vsuf&Sdygonf? rmhufpf0g'. &efoltjzpf ema&m'fepf0g'udk
tqHk;owfxdk;ESuf&efrSm vDeif. wm0eftjzpfusef&Sdaeygonf?
ema&m'fem&maAmfv&mygwu
D kd zdEydS v
f u
kd +f yD;wmESihf ema&m'fepftrsm;pkonf Zm bk&if
tpdk;&udk qef@usifonfh awmfvSefa&;wdkufyJGrsm;udk pGef@v$wfvdkuf+yD;/ if;wdk@ESifh aphpyf oabm
wlnDr_&,lonfhay:vpDudk pwifa[majymvmygawmhonf? &Spfq,fpkESpfESifh udk;q,fpkESpfrsm;
wGif ema&m'fepfrsm;onf ul;vwfwdk@. tusKd;pD;yGm;rsm;udk pwifazmfjyvmygawmhonf?
vkyftm;vGwfajrmufa&;tzGJ@onf k&Sm;qkdS,f'Drdku&ufrsm;twGuf vrf;pOfrl=urf;
ESpf}udrf a&;qGJcJhygonf? (1884-ckESpfwGif w}udrf/ 1887 ckESpfwGifwpf}udrf) TonfrSm k&Sm;Y
rmhufpf0g' qdk&S,f'Drdku&ufwpfygwD wnfaxmifa&;twGuf ta&;}uD;onfh jyifqifa&;ajc
vSrf;w&yf jzpfcJhygonf?
qdkAD,uf,leD,H uGefjrLepfygwD ( abmf&SDApf) C.P.S.U (B) ordkif; tusOf;csKyf 37
onfh tvkyo
f rm;tenf;i,ft=um; rmufph 0f g'udk 0g'jzef@csad e&mrS }uD;rm;us,jf yef@vS aom
tvk y f o rm;vl w ef ; pm;twG i f ; ae@pOf a y:ayguf a eaom jy\emrsm;tay: Ed k i f i H a &;
v_H aqmfay;&ef wdu
k w
f eG ;f vdu
k yf gonf? Tod@k vlxv
k H_ aqmfa&;od@k vSnahf jymif;vdu
k f jcif;onf
k&mS ;Y tvkyo
f rm;vlwef;pm;v_y&f mS ;r_ qufvufjzpfay:wd;k wufvmr_twGuf av;euf onfh
ta&;}uD;r_jzpfygonf?
udk;q,fpkESpfrsm;onf pufr_vkyfief;rsm; t}uD;tus,f zHG@zd;aomumv jzpfonf?
tvkyform;OD;a&rSm wdk;wufrsm;jym;vmonf? tvkyform;vlwef;pm; v_yf&Sm;r_onf tif
tm;awmifhwif;aeygonf? 1895-99 ckepfumvtwGif; rjynfhpHkaom pm&if;Z,m;rsm; t&/
oydwfrsm;twGif;yg0ifonfh tvkyform;OD;a&rSm 221000 jzpfygonf? tvkyform; vlwef;
pm; v_yf&Sm;r_onf wdkif;jynf. EkdifiHa&;b0wGif ta&;}uD;aom tiftm;pkw&yf jzpfvmyg
onf? tjzpftysufrsm;. jzpfpOfu rmufhpf0g'Drsm;u ema&m'fepfrsm;ESifh qef@usif+yD;/ ckcHum
uG,fudkifpJGcJhonfhtjrifjzpfonfh tvkyform;vlwef;pm;onf awmfvSefa&;v_yf&Sm;r_wGif
acgif;aqmifr_tcef;rS yg0ifonf qdkonfhtjrifudk cdkifrmrSefuefa=umif; jyovsuf&Sdaeygonf?
vDeif. vrf;!erf a_ tmufwiG f tvkyo
f rm; vlwef;pm; vGwaf jrmufa&;wdu
k yf GJ tzJ@G csKyf
onf tvkyform;rsm;. vkyfief;cGiftajctae wdk;wufaumifrGefa&;/ tvkyfcsdefav#m@a&;ESifh
vpmwdk;jrifha&;ponfh pD;yGm;a&;awmif;qdkr_wdkufyJGrsm;udk Zmbk&ifpepfudk qef@usifonfh EkdifiH
a&;wdkufyJGESifh qufpyfay;cJhonf? wkdufyJGtzJG@csKyfonf tvkyform;rsm;udk EkdifiHa&;ynm
ay;cJhonf?
vDeif. vrf;!efr_atmufwGif pdefyDwmpbwf tvkyform; vGwfajrmufa&;tzJG@csKyf
onf k&Sm;wGif qdk&S,fvpfpepfESifh tvkyform;vlwef;pm;v_yf&Sm;r_udk aygif;pnf;pkkH;ay;onfh
yxrqHk;aom tzJG@pnf;w&yfjzpfygonf// wcsKd@pufHkwGif oydwfwdkufyGJ ay:aygufvmonfESifh
wdkufyJGtzJG@csKyfonf if;.tzJG@0ifrsm;rSwqifh tvkyform;rsm;twGif;u jy\emrsm;udk
aoaocsmcsma=unm+yD;/ vufurf;pmapmifrsm;/ qdk&S,fvpfa=unmcsufrsm; tvsiftjref
xkwfjyefjcif;rsm; vkyfaqmif=uygonf?
Tpmapmifrsm;u pufHkydkif&Sifrsm;. tvkyform;rsm;tay: zdESdyfr_udk azmfxkwfzGifhcs+yD;/
tvkyform;rsm;onf if;wdk@. tusKd;pD;yGm;twGuf tb,fuJhodk@ wdkufyGJ0ifoifhonf/ tvkyf
orm;awmif;qdkcsufrsm;udk b,fvdkwifjyoifhonfqdkonfrsm;udk &Sif;vif;azmfjyxm;ygonf?
pmapmifrsm;u t&if;&Sipf epf. temtqmrsm; tvkyo
f rm;rsm;. qif;&J'u
k /Q if;wd@k . onf;
rcHEdkifavmufatmif jyif;xefvSonfh tvkyfcsdef 12 em&D/ 14-em&D if;wdk@. tcGifhta&; vkH;0
rJah er_rsm;ponfh trSew
f &m;rsm;udk azmfxw
k af jym=um;ygonf? if;wd@k u oifah wmfonfh Edik if aH &;
awmif;qdrk r_ sm;vnf; wifjyxm;ygonf? 1894 ckEpS t
f ukew
f iG f vDeifonf tvkyo
f rm; bmbl&fS
uif. yl;wGJaqmif&Gufr_jzifh TuJhodk@aom v_Haqmfonfh pmwrf;wapmif yxrqkH;a&;om;+yD;/
pde@f yw
D mpbwf&dS pdr,
hf ifeaD wmhAv
f yk if ef;wGi;f oydwaf rSmufaeonfh tvkyo
f rm;rsm;xH arwWm
&yfccH suyf dk ay;cJyh gonf? 1895 ckEpS f aqmif;OD;wGif vDeifonf bGew
f efpuf&kH dS oydwaf rSmuftrsK;d
40 qdkAD,uf,leD,H uGefjrLepfygwD ( abmf&SDApf) C.P.S.U (B) ordkif; tusOf;csKyf
tusOf;csKyf
rSm;,Gi;f +yD; awmfveS af &;ta&;awmfyt
Hk wGuf tE &W m,fjzpfapEdik af om ema&m'fepf0g'ESihf
tjrifrsm;udk yxrtqifhtaeeJ@wkdufyJGqifEJGpOf/ k&Sm;Y rmhufpf0g'/ qdk&S,f'Drdku&uf tvkyf
orm;ygwDudk wnfaxmifcJh=uygonf//
ema&m'fepfrsm;. tjrifudk tawG;tac:a&;&mt& acsr_ef;EdkifrSomv#if k&Sm;Y rmhufpf
0g' tvkyform;ygwDtwGuf vrf;yGifhEkdifayrnf? &Spfq,fpkESpfrsm;twGif; yvufuaemhAfESifh
ol. vkyftm;vGwfajrmufa&;tzJG@u tjywftowf xdk;ESufvkdufonf?
vDeifu ema&m'fepf0g' tawG;tac: _;H edrrhf u
_ dk jynf0h ukepf ifap+yD;/ uk;d q,fpEk pS rf sm;wGif
aemufqkH;xkd;ESufcsufukd jyKvkyfcJhonf?
1883 ckEpS w
f iG f xlaxmifcahJ om vkyt
f m;vGwaf jrmufa&;tzG@J onf k&mS ;Y rmhupf 0f g'
ysHESH@a&;twGuf tawmf}uD;rm;onfh aumif;r_jyKcJhayonf? if;u qdk&S,f'Drdkua&pD oabm
w&m;a&;&m tajccHtkwfjrpfudkcscJh+yD;/ tvkyform;vlwef;pm; v_yf&Sm;r_ESifh aygif;pyfa&; t
wGuf yxrOD;qHk;aom ajcvSrf;udkvSrf;cJhayonf?
&k&mS ;Y t&if;&Sipf epf jzpfay:wd;k wufrE_ iS t
hf wl pufrv
_ ufr_ ypPn;f rJrh sm;rSm tvsif tjref
}uD;xGm;wkd;yGm;vmygonf? &Spfq,fpkESpf tv,fykdif;wGif tvkyform;vlwef;pm;onf
pnf;kH;r_&Sdonfh oydwfomef wdkufyGJvrf;a=umif;ESifh vlxkv_yf&Sm;r_vrf;a=umif; wkd@udk
pwiftokH;jyK vm=uygonf? okd@aomf rmuhfpf0g'Dtpkrsm;rSm 0g'jzef@csda&;ukdomvkyf aqmif
ae+yD;/ tvkyform;vlwef;pm; t=um;v_H@aqmfr_ tESH@tjym;jyKvkyf&ef vkdtyfa=umif;ukd od
&Sdem;vnfr_r&SdbJ/ xkd@a=umifh olwdk@onf tvkyform;vlwef;pm; v_yf&Sm;r_ESifh vufawG@aygif;
pyfr_r&Sdao;bJ/ 'gudkvnf; acgif;aqmifjcif; rjyKao;yg?
1895 ckESpfwGif vDeifwnfaxmifcJhonfh pdef@yDwmpbwf tvkyform;vlwef;pm; vGwf
ajrmufa&;wku
d yf t
JG zG@J csKyfonf tvkyo
f rm;rsm;t=um; tES@H tjym;v_@H aqmfrr_ sm;ukd pwifc+hJ yD;/
vlxo
k ydwrf sm;ukd acgi;f aqmifum tvkyo
f rm;rsm;t=um; tES@H tjym;v_H aqmfjcif;ESihf tvkyf
orm;vlwef;pm;v_yf&Sm;r_ESifh rmhufpf0g' aygif;pyfay;jcif;odk@ ul;ajymif;vmonfh tqifhopfukd
wufvSrf;vkdufygonf? pdef@yDwmpbwf tvkyform;vlwef;pm; v$wfajrmufa&;wkdufyGJ tzGJ
csKyfonf &S&mS ;awmfveS o
f nfh ypPn;f rJyh gw.
D tajccHjzpfygonf? pde@f yw
D mpbwfwu
kd yf t
JG zG@J csKyf
wnfaxmif+yD;aemuf t"dupufr_+rdK@}uD;rsm;tm;vkH;ESifh e,fpyfa'orsm;wGif rmhufpf0g'
tzGJ@tpnf;rsm; xlaxmifzGJ@pnf;vm=uygonf?
1898 ckESpf R.S.D.L.P . yxruGef*&ufwGif rmhufpfqkd&S,f'Drdku&uf tzGJ@
tpnf;rsm;udk ygwDw&yftjzpf yl;aygif;Ekdif&ef ratmifjrifonfh yxrt}udrf }uKd;yrf;csuf
jyKvkyfcJhygonf? odk@aomf TuGef*&ufu ygwDw&yfukd rxlaxmifEkdifcJhbJ ygwDvrf;pOf okd@r
[kwf ygwpD nf;urf;rsm;vnf; ra&;qGcJ yhJ g? wckwnf;aom acgi;f aqmifA[kv
d nf;r&Sd jyef@usaJ e
onfh rmhufpf0g'D tpktzGJ@rsm;t=um;rSmvnf; qufpyfr_r&Sdoavmuf jzpfcJhygonf?
qdkAD,uf,leD,H uGefjrLepfygwD ( abmf&SDApf) C.P.S.U (B) ordkif; tusOf;csKyf 49
tcef; (2)
k&mS ; qd&k ,
S 'f rD u
kd a&pDvyk o
f m;ygwDwnfaxmifjcif;
ygwDtwGi;f abmf&ADS pf (BOLSHEVIK) ESihf
rif&ADS pf (MENSHEVIK) tkypf rk sm; ay:aygufvmjcif;
(1901=1904)
1? k&Sm;Y 1901-04 wGif ay:aygufcJhaom awmfvSefa&;v_yf&Sm;r_'Da&jrifh?
19 &mpk tukeyf ikd ;f wGif Oa&myY pufrv
_ ufr_ tusyt
f wnf;rsm; ay:vmonf? r=umrD
twGif; k&Sm;odk@ ul;pufysH@ESHvmonf? tusyftwnf;umv 1900-03 wGif t}uD;tao;
vkyif ef; 3000 eD;yg; ydwyf pfvu
kd &f +yD;/ tvkyo
f rm; 100000 tvkyv
f ufrrhJ sm; jzpfomG ; ygonf?
qufvuf iSm;&rf;xm;onfh tvkyform;.vcrSmvnf; tjyif;txefjzwfcsjcif; cH&ygonf//
jyif;xefonfh pD;yGm;a&;oydwfrsm; aus;Zl;a=umifh ,cift&if;&Sifrsm;xHrS &&Sdxm; onfh
rajymyavmufaom tcGit
hf a&;av;rsm;rSmvnf; ,cktcg jyefvnfyk o
f rd ;f jcif; cHvu
kd f &onf?
pufr_vufr_ tusyftwnf;rsm;ESifh tvkyfvufrJhr_u tvkyform;vlwef;pm;. v_yf
&Sm;r_udk &yfqdkif;oGm;apjcif; odk@r[kwf tm;enf;oGm;apjcif; rjzpfapEkdifcJhyg? qef@usifpGmyif
tvkyform;rsm;. wdkufyGJonf ydkrdkI awmfvSefa&;vuQ%m aqmifvmonf? tvkyform;
rsm;onf pD;yGm;a&;oydwrf sm;rS Edik if aH &;oydwrf sm;od@k ul;ajymif;oGm;+yD;/ aemufq;kH Y qENjyyGrJ sm;
tjzpfo@kd ajymif;um 'Dru
kd a&pDvw
G v
f yfrr_ sm;twGuf Edik if aH &;awmif;qdck surf sm;udk wifjy=u+yD;/
Zmbk&iftkyfpD;r_usqHk;ygap[laom auG;a=umfoHrsm; [pfauG;vm=uygonf?
qdkAD,uf,leD,H uGefjrLepfygwD ( abmf&SDApf) C.P.S.U (B) ordkif; tusOf;csKyf 51
Tvrf;pOfonf ypPn;f rJah wmfveS af &; atmifycJG +H yD;aemuf usi;f yum vrf;pOfopf a&;qGJ
cJhonfh trt}udrfajrmuf ygwDuGef*&ufumvtxd wnf&SdcJhonf?
vrf;pOfukd vufcHtwnfjyK+yD;aemuf 'kwd,t}udrf ygwDuGef*&ufonf ygwD0if pnf;
urf; rl=urf;aqG;aEG;&ef qufvufusif;yonf? ,cktcg uGef*&ufu vrf;pOfcsrSwf+yD;jzpfI
ygwDwGif; tawG;tac:a&;&m nDnGwfa&;twGuf tkwfjrpfcs+yD;jzpfum ygwDpnf;urf;rsm;
csrSwf&efvnf; vkdtyfvmygonf? okd@rSomv#if tpkrsm;. taysmfwrf;qefr_ESifh usOf;ajrmif;
onfhtjrifrsm; pnf;Hk;a&;&m rnDnGwfr_ESifh ygwDwGif; wif;usyfonfh pnf;urf;r&Sdr_ukd tqHk;
owfapEkid yf gvrd rhf nf?
vrf;pOfcsrSwfa&;wGif E_dif;,SOfcsuft& tqifajyacsmarG@oGm;aomfvnf; ygwDpnf;urf;
rsm;eJ@ ywfoufIrl uGe*f &ufwiG f jyif;xefonfh oabmuGv
J rJG r_ sm; ay:ayguv
f mygonf? tjyif;
xefqHk;aom uGJvGJcsufrSm ygwD0ifrsm;ESifh ywfoufonfh ygwDpnf;urf; yxrykd'f a&;om;&m
rSm ay:aygufcJhygonf? rnfolonf ygwD0ifjzpf&rnfenf;? ygwD. zGJ@pnf;yg0ifr_onf rnfokd@
jzpf&rnfenf;? ygwD. pnf;Hk;a&;&m taetxm;onf rnfokd@jzpf&rnfenf;? wckwnf;/
wvHk;wpnf;wnf;vm;? okd@r[kwf yHkyef;omef twdtusr&SdwJh[mrsdK;vm;? ponfrsm;rSm
ygwDpnf;urf; yxrykd'fESifh qufpyf+yD; ay:aygufvmonfh jy\emrsm; jzpfygonf? rwlonfh
yHkpH 2 ck ,SOf+ydKifcJhygonf? vDeifyHkpHukd yvufuaemhAfESifh ckdifrmaom tpPu&m0g'Drsm;u
axmufcHcJh=u+yD;/ rm;awmhAfyHkpHukd tZmva&mh/ ZmZlvpfcsf/ rwnf+idrfonfh tpPu&m0g'Drsm;/
xa&mhpuD (Trotsky) ESihf uGe*f &uf. ajymiftwdtvif; tacsmiform; tm;vH;k u axmuf
cHcJhonf?
vDeifyHkpHt&qkdv#if ygwD.vrf;pOfukd vufcH+yD; ygwDukd aiGa&;a=u;a&; axmufyHhwm/
if;. tzG@J tpnf;wckcw
k iG f yg0ifaeolom ygw0D ifciG &hf onf? rm;awmhAf yHpk t
H &qkad omf ygw.
D
vrf;pOfukd vufcHjcif;ESifh ygwDukd aiGa&;a=u;a&;t& axmufyHhjcif;onf ygwD0ifwa,mufjzpf
a&;. r&Sdrjzpfvkdtyfaom ta=umif;tcsufw&yftjzpf vufcHaomfvnf; ygwD0ifwa,muf
onf ygwD. tzGJ@tpnf;wckckwGif yg0if&rnfqkdonfh tcsufukdvufrcHbJ ygwD0ifwa,muf
tzkd@ ygwDtzGJ@tpnf;wckwGif rvJraoG yg0if&rnfrSm rvkdtyf[k qkdvm=uonf?
vDeifu ygwDukd wpkwpnf;wnf;&Sdaom wyfzGJ@tjzpf oabmxm;um wyfzGJ@0ifrsm;
onf ygwDwGif rdrdukd,fudk,frdrd pm&if;oGif;Hkr#jzifh rjzpfEkdifbJ/ ygwDtzGJ@tpnf; wckckrSwqifh
ygwDokd@ 0ifcGihfjyK&rSmjzpf+yD;/ xkd@a=umifh ygwD. pnf;urf;ukd vkdufem&rnf[k oabmxm;
owfrSwfygonf? wzufwGif rm;awmhAfu ygwDukd pnf;Hk;a&;t& yHkyef;omef twdtus
r&So
d nfh t&mwckuo
hJ @dk oabmxm;um/ if;tzG@J 0ifrsm;onf rdru
d ,
dk rf rd d ygww
D iG f pm&if;oGi;f
rSwfyHkwif&rnf? xkd@a=umifh if;wkd@onf ygwD. pnf;urf;udk vkdufem&ef rvkdtyfHkr#ru
ygwDtzGJ@tpnf;wckckwGif yg0ifzkd@vnf; rvkdacs?
Tenf;jzifh rm;awmhAf.ykHpHonf vDeif.ykHpHESifhrwlbJ/ rwnf+idrfonfh/ ypPnf;rJhr[kwf
onfh/ tpdwftydkif;rsm;twGuf ygwDwHcg;udk zGifhay;vdkufouJhodk@ jzpfygonf? "e&Sif'Drdkua&pD
qdkAD,uf,leD,H uGefjrLepfygwD ( abmf&SDApf) C.P.S.U (B) ordkif; tusOf;csKyf 67
5? vkyif ef;yHrk eS v
f nfywf&efEiS hf vlxu
k kd pepfwus vrf;!eEf idk &f ef ygwo
D nf A[dOk ;D pD;csKyf
udik o
f nfph epfrjl zifh zG@J pnf;&rSmjzpf+yD;/ wpHw
k nf;aom pnf;urf;ESihf wnDwnmwnf;aom ygwD
pnf;urf;/ ygwDuGef*&ufwckwnf;aom acgif;aqmiftzGJ@tpnf;ESifh uGef*&ufrsm;t=um;
umvwGif A[dak umfrwDacgi;f aqmifr/_ tenf;pku trsm;pkukd emcH a&;/ tzG@J tpnf;toD;oD;
u A[du
k kd emcHa&;/ atmuftzG@J tpnf;u txuftzG@J tpnf;udk emcHa&;qdw
k mrsm; &S&d ygrnf?
Tta=umif;tcsufrsm;r&Sdygu tvkyform;vlwef;pm;ygwDonf wu,fhppfrSefonfh ygwDw
&yf rjzpfEikd b
f J vlwef;pm;udk vrf;!eo
f nfh if;.wm0efrsm;udv
k nf; xrf;aqmifEidk rf nf r[kwf
yg?
ygwDonf Zmbk&iftkyfpdk;r_atmufwGif w&m;r0ifwnf&Sd&onfhtwGuf xdktcsdefu
ygwD.tzGJ@tpnf;rsm;udk atmufajc a&G;aumufyGJrsm;jzifh zGJ@pnf;onfhrlESifh rwnfaqmufEdkif
bJ/ tusKd;quftm;jzifh ygwDonf tvGefwif;usyfpGm v#Kd@0Sufxm;&ygonf? odk@aomf vDeifu
ygww
D iG ;f b0. T,m,DvuQ%monf Zmbk&ifjyKwfusomG ;onfEiS hf w+ydKifeuf uG,af ysmuf
oGm;rSmjzpf+yD;/ ygwDonf ajAmifw&m;0ifwnf&SdvmEdkifum/ ygwDtzGJ@tpnf;rsm;onf 'Drdku
a&pDa&G;aumufyGJrl tajccHay:wGif 'Drdkua&pD/ A[dkcsKyfudkifr_pepfESifh zGJ@pnf;&vdrfhrnf[k ,lq
onf?
vDeifu ,cifuu|efawmfwdk@ygwDonf pepfwus wpkwpnf;wnf; pnf;Hk;pkpnf;
xm;jcif;r[kwfbJ/ oD;jcm;tzGJ@rsm; pkaygif;xm;jcif;r#omjzpf+yD;/ xdk@a=umifh Ttpkrsm;t=um;
tawG;tac:a&;&m=oZm*,ufrv
S I
JG wjcm;tquftoG,rf &Syd g? ,cktcg u|eaf wmfw@kd onf
pnf;Hk;pkpnf;xm;onfh ygwDw&yfjzpfvmum/ Tt&mu tm%mydkifudk wnfaxmifvdkufr_
tawG;tac:rsm;. tpGr;f owWu
d kd tm%mydik .
f tpGr;f owWt
d jzpfajymif;vJr/_ atmufajcygwD
qdkAD,uf,leD,H uGefjrLepfygwD ( abmf&SDApf) C.P.S.U (B) ordkif; tusOf;csKyf 75
6? ygw.
D vufawG@vyk if ef;wGif ygw0D ifrsm;. pnf;vk;H nDnw
$ rf u
_ kd xde;f odr;f vdyk gu ygwD
onf acgi;f aqmifa&m/ atmufajcyg ygw0D iftm;vk;H udk nDr#pmG csKyfaESmifz@JG pnf;xm;onfh bkw
H l
nDonfh ypPn;f rJph nf;urf; w&yfucdk srw
S &f rnf? xkd a=umifyh gww
D iG ;f wGif pnf;urf;ESihf csKyfaESmif
xm;onfh rsuEf mS }uD;rsm;ESihf pnf;urf;ESichf sKyfaESmifxm;onfh trsm;pk[lI cGjJ cm; xm;r_r&Sd
oifhyg? Ttcsufudk rxdef;odrf;ygu ygwD.*k%foduQmESifh if;ygwD0ifrsm;. pnf; vkH;nDn$wf
a&;udk xdef;odrf;Edkifrnfr[kwfyg?
vDeifu uGef*&ufucef@tyfchJonfh t,f'DwmbkwftzGJ@udk qef@usifonfh rm;awmhAf
ESihf tzG@J bufwiG f t"dym` ,fjynf0h aom jiif;ckcH surf sm; vk;H 0csKd wrhJ u
_ kd if;wk@d u,
kd yf ikd f vl}udKufrsm;
vSonfhpum;vHk; u|Ekfyfwkd@onf aus;u|efrsm;r[kwfwGif taumif;qkH; azmfjyaeygonf?
"e&Sif ynmwwf. rdrdukd,frdrd vlxktzGJ@tpnf;ESifh vlxkpnf;urf;txufrS &yfaeonfh
rsuEf mS }u;D wOD;uJo
h @dk ,lqaeaom pdwaf epdwx
f m;ukd Tae&mwGif xl;jcm;xif&mS ;pGm azmfjy
xm;onf? ynmwwfrsm;. woD;yk*~v0g'twGuf ypPnf;rJhtzGJ@tpnf;ESifh pnf;urf;tm;
vkH;onf aus;u|efpepfjzpf[ef&Sdygonf? (vDeif-usrf;aygif;pkH/ k&Sm;bmom-twGJ6/ pmrsufESm282)
tusOf;csKyf
1901-1904 ckESpfumvrsm;twGif; awmfvSefonfh tvkyform;vlwef;pm;v_yf&Sm;r_
}uD;xGm;vmjcif;ESifh k&Sm;Y rmhufpf0g'-qdk&S,f'Drdku&ufwpf tzGJ@tpnf;rsm; }uD;xGm;+yD;/
tif t m;awmif h w if ; vmygonf ? pD ; yG m ;a&;0g'D rsm;tay: qef @ usif w d k u f y G J 0 if o nf h
rl0g'rsm;tay: jyif;xefonfhwdkufyGJwGif vDeif. tpPu&m awmfvSefa&;vrf;pOfonf
atmifyGJ&um tawG;tac:a&;&m_yfaxG;r_ESifh taysmfwrf;vkyf[efrsm;tay: ausmfeif;
vdu
k Ef ikd o
f nf?
tpPu&monf usJjyef@aeaom qdk&S,f'Drdku&uftpkav;rsm;udk qufpyfqufoG,f
ay;+yD;/ 'kwd,t}udrf uGef*&ufusif;yEdkifa&;twGuf vrf;jyifqifay;cJhygonf? 1903 ckESpfwGif
usif;yaom'kwd,t}udrfuGef*&ufwGif k&Sm;qdk&S,f'Drdkua&pDtvkyform;ygwDudk xlaxmif
vdkuf+yD;/ ygwDvrf;pOfESifhpnf;urf;rsm;udk twnfjyKqHk;jzwfum ygwD. acgif;aqmif A[dktzGJ@
tpnf;rsm;udkvnf; wnfaxmifvdkufygonf?
R.S.D.L.P wGif tpPu&mvrf;pOf vHk;0atmifyGJ&a&;twGuf 'kwd,t}udrfuGef*&uf
wGif wdkufyGJqif&mrS abmf&SDApfESifh rif&SDApf[lI tkyfpk 2 ckay:xGufcJhonf?
'kwd,uGef*&uft+yD; abmf&SDApfESifh rif&SDApft=um; t"duuGJjym;csufrSm pnf;Hk;a&;
jy\emrsm;jzpfygonf?
rif&ADS pfrsm;onf pD;yGm;a&;0g'rD sm;teD;od@k wd;k uyfomG ;+yD;/ ygww
D iG ;f wGif if;wd@k ae &mudk
,lvkdufygonf? xdktcsdefrSmyif rif&SDApfwdk@.tacsmif0g'onf pnf;Hk;a&;&mjy\em rsm;wGif
if;udk,fif; azmfxkwfjyovdkufygonf? rif&SDApfrsm;onf vDeif wifjyonfh wufuGonfh
wdkufpGrf;&nf&Sdonfh awmfvSefa&;ygwDyHkpHrsKd;udk qef@usifonf? olwdk@u avsmh avsmh&J&J
pkpnf;r_r&Sdonfhaemufvdkuf (khvostist) ygwDw&yf vdkcsifonf? if;wdk@onf ygwD wGif;
uG+J yJvmatmif vkyaf qmifvmonf? yvufuaemhA.
f tultnDjzifh if;wk@d onf tpP u&mESihf
A[dak umfrwDukd odr;f ydu
k +f yD;/ TA[dt
k pnf;tH;k rsm;udk ygwcD &JG efqo
kd nfh if;wk@d . &nf,
G cf suf
twGuf toH;k jyKcJo
h nf?
rif&ADS pfrsm;u uG+J y&J ef +crd ;f ajcmufvmr_ukd jrifvmonft
h wGuf abmf&ADS pfrsm;onf tuG+J yJ
orm;rsm;udkxdef;csKyf&ef vkyfaqmifvm&onf? if;wdk@u a'otzJG@tpnf;rsm;udk wwd,
t}udrfuGef*&uf usif;ya&;twGuf axmufcH&ef awmif;qdk+yD;/ if;wdk@udk,fykdif owif; pm
Aysm;a&mhudk pwifxkwfa0vdkufonf?
Tenf;jzifh yxrk&mS ;awmfveS af &; t}uKdumv/ k&mS ;-*syefppfyJG pwifcsed w
f iG f abmf&ADS pf
rsm;ESifh rif&SDApfrsm;onf oD;jcm;EdkifiHa&;tkyfpk 2 zGJ@uJhodk@ vkyfaqmifcJh=uonf?
tcef; (3)
&k&mS ;=*syefppfyu
JG mvtwGi;f u rif&ADS pfEiS hf abmf&ADS pfrsm;ESihf
yxr &k&mS ;awmfveS af &;}u;D (1904=1907)
1? k&Sm;- *syefppfyJG? ? k&Sm;jynfwGif; xyfrHjrifhwufvmaom awmfvSefa&;v_yf&Sm;r_/ pdef@yDwm
pbwfoydwfrsm;/ 1905 ckESpf/ Zefe0g&D 9 &ufae@ aqmif;&moDeef;awmfa&S@ tvkyform;
qENjyr_? qENjyr_udk aoewfjzifh ypfcwf+zdKcJGjcif;? awmfvSefa&;jzpfay:vmjcif;?
19 &mpktukew
f iG f e,fcs@J Eidk if rH sm;onf ypdzw
d u
f kd v$r;f rk;d &efEiS hf wkwjf ynfudk cJaG 0,l&ef
twGuf jyif;xefonfhwkdufyGJrsm; pwifvmygonf? Zmbk&ifk&Sm;onfvnf; TwdkufyJGwGif
0ifa&mufyg0ifvmonf? 1900 ckwiG f Zmbk&ifwyfrsm;onf *syef/ *smref/ t*Fvyd /f jyifopfwyf
rsm;ESifhtwl EdkifiHjcm;e,fcsJ@orm;rsm;ukd qef@usif&ef ay:xGufvmonfh wkwfjynfolrsm;.
tkHuGr_ukd r}uKHbl;aom &ufpuf=urf;=uKwfr_jzifh zdESdyfypfvdkufonf? TtcsdefrwdkifrDuyif
TZmbk&iftpkd;&onf ydk@tmomcHwyfESifhtwl avsmifwefu|ef;qG,fukd wkwfu k&Sm;okd@
ay;&ef zdtm;ay; tEdkifusifhcJhygonf// k&Sm;u wkwfe,fajrwGif rD;&xm;vrf;rsm;aqmuf
vkyfcGifhudk &,lcJhonf// ajrmufydkif; refcsL;&D;,m;wGif wkwf-ta&S@rD;&xm;vrf;ukd wnf
aqmufcJh+yD;/ xkdrD;&xm;vrf;ukdumuG,f&ef k&Sm;wyfrsm;ukd xkdt&yfwGif cs&yfxm;ygonf//
ajrmufydkif;refcsL;&D;,m;onf Zmbk&if&k&Sm;. ppfwyfodrf;ykdufr_ vufatmufusa&mufoGm;
onf? Zmbk&ifpepfonf ukd&D;,m;okd@ a&S@_csDwufaeonf// k&Sm;"e&Sifrsm;u refcsL;&D;,m;Y
t0ga&mifk&Sm; wnfaxmif&ef pDrHudef;rsm; a&;qJGvmygonf//
owfrw
S &f efEiS hf v,form;rsm;tm; v,frsm;ay;tyf&efponfh awmif;qdk csurf sm; xyfjznfyh g
onf?
Ttpnf;ta0;rsm;wGif abmf&SDApfrsm;u tvkyform;rsm;udk vGwfajrmufr_qkdwm
Zmbk&ifxH toem;cHpmwifHkjzifh r&EdkifbJ vufeuftiftm;jzifhom &&SdEdkifa=umif; &Sif;jy=u
onf? abmfADS pfrsm;u tvkyo
f rm;rsm;udk aoewfypfc&H Edik af =umif; owday;cJo
h nf? od@k aomf
aqmif;&moDeef;awmfodk@ csDwufjcif;udk rwm;qD;EdkifcJhyg? tvkyform;trsm;pku Zmbk&ifu
if;wdk@udk ulnDvdrfhrnf[k ,Hk=unfqJjzpfonf? v_yf&Sm;r_onf vlxkxJwGif cdkifrmonfhtajccH
&Sdxm;onf?
pdef@yDwmpbwftvkyform;rsm;. toem;cHpmwGif azmfjyxm;onfrSmu|eaf wmfw@kd pde@f yw
D mpbwftvkyo
f rm;rsm;onf ZeD;onfrsm;/ uav;rsm;/ cdu
k ;kd &mrJh
rdtdkztdkrsm;ESifhtwl trSefw&m;ESifh cdkv_HcGifh&Sm&ef t&Sifbk&m;xHarSmuf a&mufvmygonf?
u|eaf wmfw@kd onf qif;&JErG ;f yg;+yD;/ tzdEydS cf aH e&um rcHr&yfEidk zf ,
G f yifyef;cufcrJ '_ %f usa&muf
aeyg+yD? usaemfw@kd onf nO;f yef;ESyd pf ufcaH e&+yD;/ vlrsm;uJo
h @kd qufqjH cif;rcH&yg? u|eaf wmfw@kd
onf pdw&f n
S o
f nf;cHcahJ omfvnf; wae@wjcm; qif;&JwiG ;f eufoxufeufum tcGit
hf a&;rsm;
qHk;H_;+yD;/ evAdef;wHk;rsm; jzpfae&onf? u|efawmfwdk@onf rif;qdk;rif;npfrsm;ESifh tm%m&Sif.
vnfrsKd npjf cif;cHae&ygonf? u|eaf wmfw@kd . onf;cHpw
d &f n
S rf _ ukecf ef;oGm;cJyh g+yD? u|eaf wmfw@kd
onf TrcHr&yfEdkifzG,f cHpm;r_rsm;udk qufvufcHpm;aernfhtpm; aocsifvmonfh a=umuf
rufzG,fumvodk@ qdkufa&mufvmyg+yD
1905 ckESpf/ Zefe0g&D 9 &ufeHeuftapmwGif tvkyform;rsm;onf xdktcsdefu Zm
bk&ifaexdik af eonfh aqmif;&moDeef;awmfo@kd csw
D ufco
hJ nf? if;wd@k onf ZeD;rsm;/ uav;rsm;/
vltdkrsm;ESifhtwl wrdom;pkvHk;vmcJh=u+yD; Zmbk&if."mwfyHkrsm;/ bk&m;ausmif;tvHrsm;
o,faqmifvmonf? if;wdk@onf csDwufpOf bk&m;pmrsm;/ *gxmrsm; oDqdkvmcJh=uonf?
if;wdk@wGif vufeufrygyg? vlaygif; 140000 ausmf vrf;rsm;ay: Y pka0;a&muf&SdcJhonf?
if;wd@k onf 'kw,
d eDuv
kd yfpx
f rH S &efvpkd mG }udKqdjk cif;udk cHvu
kd &f onf? olu vufeufryg
onfh tvkyo
f rm;rsm;udk aoewfEiS yhf pf&ef trde@f ay;cJo
h nf? xdak e@wiG f tvkyo
f rm;waxmif
ausmfaoqHk;cJh+yD;/ ESpfaxmifausmf'%f&m&cJhonf? pdef@yDwmpbwf vrf;rsm;wGif tvkyf
orm;rsm; aoG;acsmif;pD;cJhonf?
abmf&ADS pfrsm;onf tvkyo
f rm;rsm;ESit
hf wl csw
D ufco
hJ nf? trsm;tjym; towfc=H u&
onf? okd@r[kwf tzrf;cH=u&onf? Ttvkyform;rsm; aoG;acsmif;pD;aeaomvrf;ay:wGif
abmf&SDApfwdk@u tvkyform;rsm;udk T,kwfrmvSonfh &mZ0wfr_twGuf rnfolwm0ef&Sd
a=umif;/ xdkoludk rnfuJhodk@ wdkufcdkuf&rnfjzpfa=umif;wdk@udk &Sif;vif;ajym=um;cJhonf?
Zefe0g&D 9 &ufae@ukd aoG;acsmif;pD;aom we*FaEG[k trnfwiG f oGm;onf? xdak e@wiG f
tvkyform;rsm;onf aoG;ESifh&if;onfh oifcef;pmudk&&SdcJhonf? if;wdk@. Zmbk&iftay:
,H=k unfru
_ kd xdak e@usnq
f rH sm;u zsuq
f ;D ay;vdu
k o
f nf? if;wd@k onf rdrw
d @kd . tcGit
hf a&;rsm;
qdkAD,uf,leD,H uGefjrLepfygwD ( abmf&SDApf) C.P.S.U (B) ordkif; tusOf;csKyf 85
rsm; ay:xGucf o
hJ nf? qENjyorm;rsm;/ oydwo
f rm;rsm;ESihf Zmbk&ifph pfom;rsm; ydI
k ydI
k &ifqikd f
wdu
k yf jJG zpfvmonf? td'k ufqm/ 0gaqm/ &Dum/ avmhwEf iS hf wjcm;+rKd@}uD;wcsK@d wiG f TuJh od@k aom
wdkufcdkufr_rsm; jzpfay:vmonf?
ydkvefpufr_vufr_ A[dktcsuftcsm+rdK@}uD; avmhwfrS wdkufyGJonf txl;ojzifh jyif;xef
onf? avmhwf&Sdvrf;rsm;ay:wGif tvkyform;rsm;u uwkwfusif;rsm; wl;xm;+yD;/ Zm
bk&ifppfom;rsm;ESifh oHk;&ufwdkifwdkif (1905 ck ZGef 22 rS 24) &ifqdkif wdkufcdkuf=uonf? T
ae&mwGif taxGaxGoydwfESifh vufeufudkifv_yf&Sm;r_ yl;aygif;oGm;onf? vDeifu TwdkufyGJ
rsm;udk k&Sm; tvkyform;rsm;. yxrqHk;aom vufeufudkif v_yf&Sm;r_rsm;tjzpf oabm
xm;onf?
xdak EGY xl;jcm;onfo
h ydwrf mS tdik Af ifEAdk -kd aAmhpeifppf tvkyo
f rm;rsm;. oydwjf zpfonf?
1905 ckESpf ar tukefrS =o*kwfvtpydkif;txd ESpfvcGJcef@ =umjrifhcJhonf? trsKd;orD; trsm;
tjym; tygt0if tvkyform; 70000 cef@ xdkoydwfwGif yg0ifcJhonf? abmf&SDApf ajrmufydkif;
aumfrwDuOD;aqmifco
hJ nf? axmifEiS chf saD omtvkyo
f rm;rsm;onf +rdK@jyif&dS wJvu
f m jrpfurf;
rsm;ay: Y ae@pOfeD;yg; pkHk;cJh=uonf? Ttpnf;ta0;rsm;wGif if;wdk@. vdktyf csufrsm;udk
aqG;aEG;=uonf? tvkyo
f rm;rsm;. tpnf;ta0;rsm;wGif abmf&ADS pfrsm;u rde@f ceG ;f ay;=uonf?
oydwfrsm;udk acsr_ef;&ef/ Zmbk&if tm%mydkifrsm;u ppfom;rsm;tm; tvkyf orm;rsm;udk
+zdKcG+J yD;/ aoewfEiS hf ypf&eftrde@f ay;onf? tvkyo
f rm; trsm;tjym; towf cH&+yD;/ &maygi;f rsm;
pGm'%f&m&onf? +rdK@xJwGif ta&;ay:trdef@ xkwfjyefxm;onf? odk@aomf vnf; tvkyform;
rsm;onf cdkif+rJpGm &yfwnfae+yD; vkyfief;cGifodk@ jyefroGm;=uyg? if;wdk@ESifh if;wdk@rdom;pkrsm;
iwfrGwfaeaomfvnf; vufeufrcs=uyg? tqHk;Y tvGeftrif; tm;tif ukefcrf; EGrf;e,fr_
a=umifhomv#if if;wdk@onf vkyfief;cGifokd@ ra&Smifrv$JomjyefoGm;cJh&onf? oydwfu tvkyf
orm;rsm;udk oHcw
J ifay;vdu
k o
f nf? TonfrmS tvkyo
f rm; vlwef;pm;. ol&owd/W }uHch ikd rf /_
cHEdkif&nf&Sdr_ESifh aoG;pnf;nD!Gwfr_wdk@. jy,k*fjzpfonf? TonfrSm tdkifAifEkdAkd-aAmhpeifppf
tvkyform;rsm;twGuf wu,fhEdkifiHa&; ynmay;r_w&yfjzpfonf?
oydwt
f wGi;f tkid Af ifEAdk -kd aAmhpeifppf tvkyo
f rm;rsm;onf ud,
k pf m;vS,rf sm; aumifpD
udk zGJ@pnf;vkduf+yD;/ if;wdk@rSm wu,fawmh k&Sm;&Sd tvkyform; udk,fpm;vS,frsm;. yxrqHk;
qdkAD,ufrsm;wGifwckjzpfcJhygonf?
tvkyform;rsm;. EdkifiHa&;oydwfrsm;u wjynfvHk;udk v_Hqmfvdkufygonf? +rdK@rsm;+yD;
aemuf aus;vufrsm; pwiftHkuGvmonf? aEGOD;wGif v,form; r+idrfoufr_ ay:xGufvm
onf? v,form;rsm;onf vltkyf}uD;rsm;jzifh ajr&Sifrsm;udk qef@usifcsDwuf qENjyum if;wdk@
ydkife,fajrrsm;/ o=um;pufHkrsm;/ t&ufcsufpufHkrsm;udk odrf;ydkufvdkuf+yD;/ if;wdk@. eef;awmf
rsm;ESihf ydik ef ufrsm;udk rD;wif@_d =uonf? ae&mtcsK@d Y v,form;rsm;onf ajr&Sirf sm;. ajrrsm;udk
odrf;vdkuf+yD;/ opfawmrsm;udk vufum;ckwfcsonfhvkyfief;udk toHk;jyKodrf;ydkufum ajr,m
ydkifeufrsm;udk vlxkodk@ v$Jajymif;ay;&ef awmif;qdkonf? olwdk@onf ajr&Sifrsm;. &duQm*dka'gif
qdkAD,uf,leD,H uGefjrLepfygwD ( abmf&SDApf) C.P.S.U (B) ordkif; tusOf;csKyf 87
nmcJo
h nf? Zmbk&if tpk;d &onf twdtvif; ykI
d yif raxrJjh rif apmfum;armfum; jyKvkyv
f m
onf? awmfvSefa&;'Da&usvmonfukd jrifvmonfhtwGuf awmfvSefa&;ukd a=umufvef@
wkefv_yfjcif; r&Sdawmhyg?
abmf&SDApfrsm;taeESifh 'kwd,'l;rm;ukd yl;aygif;rvm; okd@r[kwf oydwfarSmufrvm;ukd
qkH;jzwf&ef jzpfvmygonf? oydwfarSmufonf[kqkd&mY abmf&SDApfrsm;u qkdvkdcsifonfrSm
wufuGonfh oydwfarSmufjcif;ukd qkdvkd+yD;/ a&G;aumufyGJwGif rJrxnfhyJ aejcif;r#avmufukd
om qkdvkd&if;r[kwfyg? abmf&SDApfrsm;u wufuGonfh oydwfarSmufjcif;ukd Zmbk&ifpepfu
jynfov
l x
l u
k dk awmfveS af &;vrf;a=umif;rS Zmbk&if. zGJ pnf;tkycf sKyfykH vrf;a=umif;okd vSnhf
ajymif;ay;&ef}udK;yrf;r_ukd jynfolvlxktm; owday;onfh awmfvSefa&;enf;emwck tjzpf
vnf;aumif;/ T}uKd ;yrf;r_rsm;ukd tcsn;f ES;D jzpfap+y;D / jynfov
l x
l .
k wku
d cf u
dk af &;pGr;f &nf opfudk
pnf;kH;&ef enf;emwcktjzpfvnf;aumif; oabmxm;ygonf?
blvD*sif'l;rm;ukd oydwfarSmufonfh tawG@t}uKHu oydwfarSmufjcif;onf xkdtcsdef
u wckwnf;aom rSefuefonfhenf;emjzpf+yD;/ vkH;0w&m;r#w tusKd;ta=umif;&Sda=umif;
tjzpftysufrsm;u jyovkdufonf? (vDeifvufa&G;pifusrf;/ t*Fvdyfbmom/ armfpukd/ 47-twGJ 1/
pmrsufESm-450)
onfrmS oydwaf rSmufjcif;ukd awmfveS ;f a&;uscsed /f usqif;csed rf mS jyKvkyaf oma=umifh jzpfyg onf?
xkt
d a=umif;a=umifh 1906 ckEpS f yxr'l;rm;ukd oydwaf rSmufjcif;onf ratmifrjrif jzpfomG ;&yg
onf? TonfEiS yhf wfouf+yD; vDeifu ol.ausm=f um;vSaom pmwrf; uGejf rL epf0g' v_y&f mS ;
r_twGif;&Sd vuf0J*kd%f; oli,fempmtkyfwGif a&;cJhonfrSm 1905 ckESpfwGif abmf&SDApfwkd@u ygvDrefukd oydwfarSmufjcif;onf awmfvSefaom
ypPn;f rJv
h w
l ef;pm;ukd tzk;d rjzwfEidk af om Ekid if aH &;tawG@t}uKHjzifh uG,0f ap+yD;/ Oya'wGi;f ukd
Oya'yjzifhvnf;aumif;/ ygvDrefukd ygvDrefjyifywkdufyGJomefrsm;ESifhvnf;aumif; aygif;
pyfay;&mwGif ygvDrefomefrsm;ukd jiif;y,f&jcif;rSm wcgw&HtusKd;Sd+yD; vkdvnf;vkdtyf
a=umif;ukd jyovkdufonf? 1906 ckESpfwGif abmf&SDApfrsm;u 'l;rm;ukd oydwfarSmufjcif;
onfao;i,f+yD;/ tvG,fwul ukpm;Ekdifaomt&mwckjzpfapumrl trSm;wckjzpfonf? wOD;
wa,muf twGuf tokH;jyKEkdifaomt&mrsm;ukd vkdtyfonfh ajymif;vJjyifqifr_rsm; jyKvkyf
I EkdifiHa&;ESifh ygwDrsm;twGuf tokH;jyKEkdifonf? trSm;rusL;vGefzl;olonf ynm&Sd r[kwf
Tuho
J @dk aom vlrsK;d r&S/d &Sv
d nf; r&SEd idk /f tvGe}f uD;av;aomtrSm;ukd rusK;vGeo
f El iS hf if;wk@d tm;
vG,u
f pl mG ESihf vsijf refpmG rnfo@dk jyifqif&rnfudk od&o
dS o
l m ynm&Sjd zpfayonf? (vDeifvufa&G;
pifusrf;/ twGJ(2) pmrsufESm-528)
'kw,
d Ekid if aH wmf 'l;rm;ESihf ywfouf+yD;/ vDeifu ajymif;vJomG ;aom tajctaeESihf awmf
vSefa&;usqif;oGm;r_a=umifh abmf&SDApfrsm;onf EkdifiHawmf'l;rm;ukd oydwfarSmufa&;udpPukd
jyefvnfpOf;pm;&rnf[k ,lqonf? (txufygtwGJ 1/ pmrsufESm-450)
vDeifu orkdif;u jyocJhonfrSm vGwfawmfpkkH;pnf;a0;onfhtcg tokH;0ifonfh
v_H aqmfrr_ sm;ukd qufvufazmfaqmif vkyu
f idk Ef idk o
f nfh tcGit
hf a&;rsm;/ 'l;rm;v$waf wmf wGi;f rS
a&m if;ESiq
hf ufpyf+yD; tjyifrmS a&m zG@J pnf;tkycf sKyfyHk 'Dru
dk &ufrsm;ukd qef@usi&f mwGif awmfveS f
onfh v,form;rsm;ESifh yl;aygif;onfh enf;emrsm;ukd v$wfawmfwGif;rSm tokH;csEkdifa=umif;
jzpfygonf? (txufygpmrsufESm-453)
tm;vk;H ujyovku
d o
f nfrmS wpkw
H a,mufonf awmfveS af &;wufaecsed w
f iG f rnfuo
hJ @dk
ckid rf m}uHch idk pf mG a&S@quf&rnf? a&S@wef;rS rnfuo
hJ @dk yg0if&rnfudk od&rnfomru awmfveS af &;
qufrwufaeonft
h csed w
f iG f tpDtpOf&pdS mG rnfuo
hJ @dk aemufqw
k &f rnf? aemufq;kH rS qkwcf mG &
rnf/ ajymif;vJoGm;onfh tajctaeESifhtnD enf;em;rsm;ukd ajymif;vJ+yD;/ zkdz&JqkwfcGmjcif;
r[kwb
f J pnf;k;H r_&pdS mG / wnf+ird pf mG ESihf a=umufvef@w=um; r&Sb
d J qkwcf mG &rnf? tvGeaf o;i,f
onfh tcGit
hf a&;uav;rsm;ukd tok;H cs+y;D / &eforl ;D tm;atmufrS au'grsm;ukd aemufqw
k cf idk ;f &
rnf/ rdrt
d iftm;rsm;ukd jyefvnf pkpnf;wnfaqmuf+y;D &efot
l wGuf xk;d ppftopfudk jyifqif&ef
vnf; odem;vnf&rnf jzpfayonf?
abmf&SDApfrsm;u 'kwd,'l;rm;twGuf a&G;aumufyGJrsm;wGif 0ifa&mufyg0if&ef qkH;jzwf
vkduf=uygonf? okd@aomfvnf; abmf&SDApfrsm; 'l;rm;okd0ifa&mufcJhonfh &nf&G,fcsufrSm rif&SD
Apfrsm;uJhokd zGJpnf;tkyfcsKyfyHk 'Drkdu&ufrsm;ESifh yl;aygif;+yD;/ v$wfawmfwGif; ay:aygufvm rnfh
qdkAD,uf,leD,H uGefjrLepfygwD ( abmf&SDApf) C.P.S.U (B) ordkif; tusOf;csKyf 119
1907 ckEpS u
f xkwaf 0onfh ud,
k pf m;vS,w
f pfO;D .rSwpf rk sm;[kacgi;f pOfwyfxm; onfh
aqmif;yg;wGif &Jabmfpwmvifu uGef*&uf. tusKd;aus;Zl;rsm;udk atmufygtwdkif;
tuJjzwfcyhJ gonf?
k&Sm;wjynfvkH;Sd a&S@wef;a&mufonfh tvkyform;rsm;udk awmfvSefonfh qdk&S,f'Drdk
ua&pD[lonfh tvHawmfatmufwGif wckwnf;aom k&Sm;wjynfvHk;. ygwDw&yftjzpf
tppftrSef pnf;kH;nD!GwfEdkifapr_/ TonfrSm vef'efuGef*&uf xl;jcm;av;eufcsuf? if;.
a,bk,svuQ%m jzpfonf//
xdkaqmif;yg;wGif &Jabmfpwmvifu uGef*&uf. zGJ@pnf;ykHtaetxm;udk jyoonfh
pm&if;Z,m;rsm;ukd azmfjyxm;onf? xdkZ,m;rsm;t& abmf&SDApfudk,fpm;vS,frsm;rSm t"d
utm;jzifh pufrv
_ ufrX_ me}uD;rsm; (pde@f yw
D mpbwf/ armfpud/k ,l&v
J /f tdik Af ifEikd Af -kd aAmhpeifppf
pojzif)h rSjzpf+y;D / rif&ADS pfrsm;uawmh if;wd@k u,
kd pf m;vS,rf mS xkwv
f yk rf u
_ av;rsm;/ vufry_ nm
onfrsm;/ ypPnf;rJhwydkif;rsm; v$rf;rdk;onfhckdifrsm;rS jzpf+yD;/ aus;vuf a'o oufoufrsm;rS
vnf;ygonf?
uGe*f &uf.&&Scd surf sm;udk ed*;Hk csLyf&if; &Jabmfpwmvifu abmf&ADS pfrsm;. enf; y&d,m,f
rsm;onf pufr_vufr_a'o}uD;rsm;rS ypPnf;rJhrsm;. enf;y&d,m,f/ vlwef;pm; ydyuQ txl;
&Sif;vif;+yD;/ vlwef;pm;wkdufyGJ txl;onf;oef jyif;xefonfha'orsm;rS enf;y&d ,m,frsm;
jzpfaeonfrSm &Sif;aeygonf? abmf&DSApf0g'onf ppfrSefonfh ypPnf;rJhrsm;. enf;em jzpfonf?
wzufwGifvnf; rif&DSApfrsm;. enf;y&d,m,frsm;rSmt"dutm;jzifh vufrlynmonfvkyfom;rsm;ESifh ypPnf;rJhwykdif; v,form;rsm;.
enf;emrsm;/ vlwef;pm;ydyuQodyfr&Sif;bJ/ vlwef;pm;wdkufyGJ zHk;uG,faeonfha'orsm;rS
enf ; y&d , m,f r sm; jzpf a eygonf ? rif & S D A pf 0 g'onf ypP n f ; rJ h r sm;t=um; "e&S i f w yd k i f ;
tpdwftydkif;rsm;. enf;y&d,m,frsm;jzpfonf? udef;*%ef;rsm;u TuhJodk@ajymayonf?
(R.S.D.L.P . yrt}udrf uGef*&uf. tjynfhtpHk tpD&ifcHpm/ k&Sm;bmom 1935-pmrsufESm 11-12)
tusOf;csKyf
yxrk&Sm;awmfvSefa&;onf u|efawmfwdk@wdkif;jynf jzpfay:wdk;wufr_wGif tjynfht0
ordkif;0iftqifhwck jzpfygonf? Tordkif;0iftqifhwGif umvESpfck yg0ifonf? yxrumv
atmufwdkbm taxGaxGEdkifiHa&;oydwfrS 'DZifbmvufeufudkifykefuefr_txd awmfvSefa&;
'Da&wufcsdefESifh refcsK;&D;,m;ppfajrjyifwGif ppfH_;aeonfh Zmbk&if. tm;enf;csufudk tcGifh
aumif;,lum blvD*sif'l;rm;udk acsr_ef;vdkuf+yD;/ Zmbk&ifxHrS tcGifhta&;rsm; wck+yD;wck !pf
,lonfh umvESifh 'kwd,umv Zmbk&ifu *syefESifhppfajy+idrf;+yD;aemuf vpfb&,f"e&Sifrsm;
awmfvSefa&;udk a=umuf&GH@r_tay: tcGifhaumif;,lum/ v,form;rsm;. ,drf;,dkifr_udk tcGifh
aumif;,lum 0Spw
f 'D ;l rm;qdo
k nft
h oGijf zifh pm;uGi;f pm;userf sm;ay;+yD; tvkyo
f rm;vlwef;pm;
ESifh awmfvSefa&;udk zdESdyf&ef xdk;ppfpwifvdkufygonf?
wdkawmif;vSaom 3 ESpfr#aom awmfvSefa&;umv 1905-07 twGif; tvkyform;
vlwef;pm;ESihf v,form;rsm;onf uG,0f vSaom Edik if aH &;ynmay;r_rsm; &&Scd u
hJ m/ omref+idr;f
csrf;aomumv tESpf 30 twGif; r&Edkifonfht&mrsm;jzpfygonf? awmfvSefa&; ESpftenf;
i,fav;u +idrf;csrf;pGmjzpfay:wdk;wufaeonfh ESpfq,fESifhcsDonfh umv&Snfrsm;twGif; r&Sif;
vif;Edkifonfht&mrsm;udk &Sif;vif;apcJhygonf?
awmfveS af &;u Zmbk&ifpepfonf vlx.
k &efol tppftrSejf zpfa=umif;ESihf Zmbk&ifpepf
onf yHkjyifrsm;xJ&Sd ocsFLdif;*lrsm;uom ukoay;Edkifonfh wap>ol&Jrsm;jzpfa=umif; xkwfazmfjy
ovdu
k o
f nf?
awmfveS af &;u vpfb&,f"e&Sirf sm;onf jynforl sm;ESirhf [kwb
f J Zmbk&ifEiS hf r[mrdwf
jyKa&;udk }udK;pm;a=umif;/ if;wd@k onf wefjyefawmfveS af &;tiftm;pkjzpf+yD;/ if;wd@k EiS hf oabm
wlnDcsufjyKr_onf jynfolrsm;udk opPmazmufonfh oabmoufa&mufa=umif;udk jyovdkuf
onf?
awmfvSefa&;u tvkyform;vlwef;pm;uomv#if "e&Sif'Drdkua&pDawmfvSefa&; acgif;
aqmifjzpfEikd af =umif;/ olwOD;wnf;uomv#if zG@J pnf;tkycf sKyfy'kH rD u
kd &ufvpfb&,f"e&Sirf sm;udk
ab;wGef;ypfEdkif+yD;/ v,form;rsm;tay: if;wdk@.=oZmudk zsufqD;ypfEdkifum ajr&Sifrsm;udk
armif;xkwf+yD;/ awmfvSefa&;udk tqHk;xdqifEGJum qdk&S,fvpfvrf;udk &Sif;ay;Edkifa=umif;udk
jyovdu
k o
f nf?
aemufq;kH taeESihf awmfveS af &;u vkyt
f m;xkw&f onfv
h ,form;xkonf awGa0,dr;f
,dkifr_rsm; &Sdaomfvnf; tvkyform;xkESifh r[mrdwfzGJ@Edkifonfh wckwnf;aom ta&;}uD;
tiftm;pkjzpfa=umif; jyovdkufonf?
awmfveS af &;wGif R.S.D.L.P twGi;f vrf;pOf 2 &yf+yKdiq
f ikd af eygonf? if;wd@k rmS abmf&DS
Apfvrf;pOfEiS hf rif&ADS pfvrf;pOfw@kd jzpfonf? abmf&ADS pfrsm;u if;wd@k .vrf;a=umif;udk awmfveS f
a&;udkwdk;csJ@+yD; vufeufudkifykefuefr_jzifh Zmbk&ifpepfudkjzKwfcs+yD;/ tvkyform;vlwef;pm;.
qdkAD,uf,leD,H uGefjrLepfygwD ( abmf&SDApf) C.P.S.U (B) ordkif; tusOf;csKyf 125
tcef;(4)
pwkv
d yD ifazmufjyefa&;umvtwGi;f u rif&ADS pfEiS hf abmf&ADS pfrsm;?
abmf&ADS pfrsm; oD;jcm;rmhupf 0f g'ygwD xlaxmifjcif;
1? pwdv
k yD ifazmufjyefa&;umv? twdu
k t
f cHynmwwftrsm;tjym; +ydKuGo
J mG ;jcif;? ysujf ym;
qkwf,kwfjcif;? ynmwwf tpdwftydkif; tcsKd@ygwDudk pGefhcGm+yD; rmhufpf0g'. &efolrsm;xH
a&muf&SdoGm;jcif;ESifh rmhufpf0g'oabmw&m;udk jyefvnfjyifqif&ef }udK;yrf;r_rsm;? vDeif.
jyefvnfjyifqifa&;0g'Drsm;tay: ol. kyf0g'ESifh tawG@tuHa0zefa&;pmtkyfrS jyefvnf
acsycsufESifh rmhufpf0g' oabmw&m;tajccHrsm;tay: ol. umuG,fcsuf?
1907 ck/ ZGef 3 &ufwiG f Zmbk&iftpd;k &u 'kw,
d Edik if aH wmf';l rm;udk zsuo
f rd ;f vdu
k o
f nf?
Tonfudk ordik ;f wGif ZGef 3 &uf tm%modr;f yG[
J k xH;k pHtwdik ;f azmfjyavh&o
dS nf? Zmbk&iftpd;k &
u wwd,Edik if aH wmf';l rm;twGuf a&G;aumufyOJG ya'opfukd xkwjf yefvu
kd +f y;D / Tenf;jzifh 1905
ck/ atmufwb
kd m 17 &ufu xkwjf yefco
hJ nfh w&m;Oya'opfrsm;udk 'l;rm;. oabmwl cGijhf yKcsuf
&rSomv#if xkwjf yefEikd o
f nf[k azmfjyxm;onfh if;wk@d a=unmpmwrf;udk csK;d azmuf vku
d o
f nf?
'kwd,'l;rm;rS qdk&S,f'Drdku&ufudk,fpm;vS,frsm; w&m;pGJqdkcH&+yD;/ tvkyform; vlwef;pm;
udk,fpm;vS,frsm;rSm tvkyf=urf;/ axmif'%fESifh jynfESif'%frsm; uscHoGm;&onf?
a&G;aumufyGJw&m;Oya'opfrSm 'l;rm;twGif;Y ajr&SifESifh ukefoG,fa&;ESifh pufr_vufr_
"e&Si}f uD;rsm;. ud,
k pf m;vS,rf sm;. ta&twGuf odoo
d mom wd;k rsm;vma&;twGuf a&;qGJ
xm;ygonf? wcsed w
f nf;wGif v,form;ESihf tvkyo
f rm;rsm;. ud,
k pf m;vS,rf sm; e*du
k enf;,
&onfhtxJ xyfIyifav#mhcsvdkufygonf?
qdkAD,uf,leD,H uGefjrLepfygwD ( abmf&SDApf) C.P.S.U (B) ordkif; tusOf;csKyf 127
1905 awmfveS af &;twGi;f ESihf txl;ojzifh awmfveS af &; _;H edr+hf yD;aemuf zG@J pnf;tkycf sKyfykH
'Drdku&ufrsm;onf if;wdk@udk,fif;wdk@ wefjyefawmfvSefa&;orm; tiftm;pkrsm;jzpfa=umif;
ydkrdkjyovmcJhonf? if;wdk@. 'Drdkua&pD rsufESmzHk;udk ydkrdkz,f&Sm;vm+yD;/ Zmbk&ifpepfudk
umuG,fay;onfh rif;pdk;&mZmtppfrsm;uJhodk@ jyKrlvkyfaqmifvm=uonf? 1909 wGif xif&Sm;
onfh zGJ@pnf;tkyfcsKyfyHk'Drdku&uf pma&;q&mtkyfpkwpku ADuD Vekhi (rSwfwdkif) qdkonfh
acgif;pD;jzifh aqmif;yg;wGJrsm; xkwfa0cJh+yD;/ if;wdk@xJwGif "e&Sifrsm;udk,fpm; awmfvSefa&;udk
acsre_ ;f onft
h wGuf Zmbk&ifukd aus;Zl;wif&x
dS m;onf? =umyGwEf iS hf acgi;f jzwfpufw@kd . tpd;k &
jzpfonfh Zmbk&iftpdk;&tay:rSDwG,fzufvsuf/ rsufESmvdkrsufESm& jyKvkyf&if;/ zGJ@pnf;yHk 'Drdk
u&ufrsm;onf xdkpmtkyfwGif u|efawmfwdk@onf jynfolvlxk. trsufa'gorS u|efawmf
wdk@tm; (vpfb&,f"e&Sifrsm;) if;.vSHpGyfrsm;/ axmifrsm;ESifhwOD;wnf; umuG,fay;cJhonfh
Ttpdk;&udk aumif;csD;ay;&rnf? [kajAmiftwdtvif; a&;xm;cJhonf?
'kw,
d Edik if aH wmf';l rm;udk zsuo
f rd ;f +y;D / if;xJrS qd&k ,
S 'f rD u
dk &uftyk pf u
k kd xkwyf ,f+y;D aemuf
Zmbk&iftpd;k &onf ypPn;f rJrh sm;. Edik if aH &;ESihf pD;yGm;a&;tzG@J tpnf;rsm;udk zsuq
f ;D &ef wufwuf
uGuG jyifqifvyk af qmifvmonf? tusO;f axmifrsm;/ cHwyfrsm;ESihf jynfEiS 'f %fcH a'orsm;rSm
awmfvSefa&;orm;rsm;jzifh jynfhv#Haeygonf? axmifrsm;xJwGif if;wdk@udk &uf&ufpufpuf
k d u f E S u f n O f ; yef ; ES d y f p uf = uygonf ? bvuf p f [ ef ' &uf r sm;. +cd r f ; ajcmuf r _ onf
txdef;tuGyfr&Sd v$rf;rdk;aeygonf? Zmbk&if0ef}uD; pwdkvDyifonf wwdkif;jynfvHk;tES@H
acgif;jzwfpufrsm; xlaxmifonf? awmfvSefa&;orm; axmifaomif;csDI owfjzwfcH&onf?
xdk&ufrsm;twGif;u acgif;jzwfpufrsm;udk pwdkvDyif.vnfpD;rsm; (eufcfwdkif Necktie)
[kac:onf?
tvkyform;/ v,form;rsm;. awmfvSefa&;v_yf&Sm;r_udk acsr_ef;&ef}udK;yrf;&mwGif Zm
bk&iftpdk;&onf zdESdyfr_rsm;/ tvkyf=urf;ESifh axmif'%frsm;/ tjypfay;ta&;,lr_rsm;/ ypfcwf
owfjzwfr_rsm;ESifh axmifoGif;tusOf;csr_ESifhom owfrSwfEdkifjcif; r&Sdygbl;? v,form;rsm;.
tzbk&m;av;Zmtay: kd;pif;pGm ,Hk=unfudk;pm;r_onf wjznf;jznf;usqif; aysmufuG,f
vm+yDqdkonfudk xdwfvef@w=um; awG@&Sdvm&yg+yD? xdk@a=umifh us,fjyef@vSonfh enf;AsL[m
rsm;udk &SmazGvm&ygonf? }uD;rm;vSonfh aus;vuf"e&Siv
f w
l ef;pm;t=um; aus;vuf awm
&Gmrsm;wGif if;wdk@udk tckdiftrmaxmufcHrnfh ul;vwfrsm;zefwD;&ef t}uHH^m%fudk &&Sd
vmcJhygonf? 1906 ck Edkif0ifbm 9 &ufwGif pwdkvDyifonf ajr,mOya'opfw&yfudk xkwf
jyef+yD;/ v,form;rsm;ukd bkt
H zG@J rsm;rSxu
G +f yD; oD;jcm;v,fajrrsm; xlaxmifciG ahf y;vdu
k yf g onf?
qdkAD,uf,leD,H uGefjrLepfygwD ( abmf&SDApf) C.P.S.U (B) ordkif; tusOf;csKyf 129
pyfrad vjzpfomG ;jcif;a=umifh jzpfonf? rmhupf 0f g'udk pGe@f ypfomG ;onfh ynmwwftcsK@d onf um;
oabmw&m;topf xlaxmif&ef txdyif ajymqdkvm=uonf? (if;wdk@udk bk&m;&Sm
olrsm;ESifh bk&m;wnfaqmufolrsm;[k ac:=uonf?)
Trmhufpf0g'oabmw&m; opPmazmufrsm;udk tuGufrdrd jyefvnfacsy&ef/ if;wdk@
rsufESmzHk;udk qGJc|wf+yD; tukeftpif azmfxkwf&efESifh TuJhodk@aomenf;jzifh rmhufpf0g' ygwD.
oabmw&m;a&;&m tajccHrsm;udk umuG,fxdef;odrf;&efrSm rmhufpf0g'Drsm;twGuf ta&;
w}uD;vdt
k yfvmygonf?
Twm0efudk if;wdk@udk,fif;wdk@ xif&Sm;onfhrmhufpf0g' oabmw&m;q&mrsm; [k
owfrSwfxm;onfh yvufuaemhAfESifh if;. rif&SDApfrdwfaqGrsm;u xrf;aqmifvdrfhrnf[k
xifrw
S pf &m&Syd gonf? od@k aomf if;wd@k onf owif;pmyHpk H a0zefa&;rSwcf suf wckEpS cf k rxifr&SmS ;
xkwfvkduf+yD;aemuf Te,fy,frS xGufcGmoGm;cJhonf?
1909 ckESpfwGif xkwfa0onfh if;.ausmf=um;vSaom kyf0g'ESifh tawG@t}uHKa0zef
a&; pmtkyfwGif Twm0efukd vDeifu atmifjrifpGm xrf;aqmifcJhonf//
vDeifua&;om;cho
J nfrmS ESp0f ufxufavsmeh nf;aom tcsed t
f wGi;f wGif tEkyd avmr
kyf0g'ukd t"dutm;jzifh tuGif;rJheD;yg;r# wkdufckduf&ef vkH;yef;cJhonf? pmtkyf av;tkyf
ay:xGufcJhonf? if;wkd@xJwGif bmZma&mhAf/ abmh'g;aemhAf/ vlemcsmpuD;/ bmrif (Berman)/
[J v f z G e f (Helfond) / ,l p uD ; Apf c sf E S i f h p l A k d a &mh A f (Suvorov) wk d @ pk a ygif ; a&;onf h
rmhupf 0f g'tbd"rRmtay: avhvma&; (qef@usiaf &;vk@d qydk gu ykrd o
dk ifah vsmrf nf xif onf)
(pdef@yDwmpbwf 1908 xkwf)? ,lpuD;Apfcsf. kyf0g'ESifh ykdif;jcm;pdwfjzmonfh (critical)
trS e f w &m;/ bmrif . acwf o pf A[k o k w oabmw&m;e,f y ,f r S tvif ; .
tEkydavmrw&m;ESihf AvifwaD emhAf . rmhupf 0f g'ukd tbd"rRma&;&mwnfaqmufrr_ sm;
qkdonfhpmtkyfrsm; yg0ifonf? Tvlrsm; tm;vkH;onf if;wkd@. EkdifiHa&;tjrifrsm;wGif uGJjym;
r_rsm; &Sdaeapumrl tEkydavmr kyf0g'tay: &efvkdrkef;wD;&mY nD!GwfaoG;pnf;=u+yD;/
wcsed w
f nf;wGif tbd"rRma&;&mY rmhu0f g'rD sm;jzpf=uonf[k a=unmajymqk=d uonf? bmrif
u tdef*,f. tEkydavmr[m psmef0g'w&m; (mysticism) jzpfw,fvkdqkdcJhygonf?
bZma&mhAfuawmh xif&Sm;+yD;om;tcsufw&yfuJhokd tdef*,f. tjrifrsm;[m acwfaemuf
usomG ;+yDvkd aygah ygq
h q ajym=um;cJyh gonf? Tok@d jzifh acwfopfA[kow
k oabmw&m;/
vwfwavmtbd"rRm (okd@r[kwf vwfwavm tjyK0g' (positivism)/ acwfopfobm
0 ody`Hynm. tbd"rRm okdr[kwf 20 &mpkESpf. acwfopfobm0 ody`Hynm. tbd"rRm
qkdwmrsm; txdawmif *k%f,l0HhuGm;pGm &nf!ef; ajymqkdvm=uonfh u|efawmfwkd@. &J&ifhvS
onhpf pfonfawmf}u;D rsm;u ky0f g'ukd r,ko
H uFmuef@uu
G f ajymqkv
d myk&H onf? (vDeif ky0f g'ESihf
tawG@t=uHKa0zefa&;/ t*Fvdyfbmom/armfpukd/ 1947/ pmrsufESm-9)
oGm;cJo
h nf? ypPn;f rJrh sm;onf vlwef;pm;w&yftjzpf jzpfay:wd;k yGm;aer_a=umifo
h mv#if rmhupf f
0g'Drsm;u if;wdk@. OD;wnfcsufudk ypPnf;rJhrsm;tay: tajccHcJhayonf? olwdk@ rrSm;cJh=uyg?
ta=umif;rl u|efawmfwdk@ od=uonfhtwdkif; ypPnf;rJhrsm;onf aemufydkif;wGif rajymyavmuf
aom tiftm;pkav;rS yxrwef; ordkif;0iftiftm;pkw&yftjzpfodk@ }uD;xGm;vmjcif;a=umifh
jzpfygonf?
xdk@a=umifh ay:vpDt& rSm;,Gif;r_r&Sd&efrSm aemufodk@r=unfhrlbJ a&S@odk@ar#mfac:=unfh_
&rnf?
xkd@tjyif aES;auG;aomt&nftwGufajymif;vJr_rsm;rS kwfw&uf vsifjrefaom
t&nftcsif; ajymif;vJr_rsm;odk@ ul;ajymif;jcif;onf jzpfay:wdk;yGm;r_w&m;jzpfygu tzdESdyfcH
vlwef;pm;rsm;uqifEGJonfh awmfvSefa&;rsm;onf obm0usonfh/ rv$Jra&Smifomonfh
tjcif;t&mrsm;omjzpfonfrSm &Sif;aeayonf?
xd@k a=umifh t&if;&Sipf epfrS qd&k ,
S v
f pfpepfo@kd u;l ajymif;a&;ESihf t&if;&Six
f rf;yd;k atmufrS
tvkyform;vlwef;pm; vGwfajrmufa&;onf aES;auG;pGm ajymif;vJaomvrf;/ jyKjyifa&;
vrf;rsm;twdik ;f jzpfEikd v
f rd rhf nfr[kwb
f J t&if;&Sipf epf. t&nftcsi;f ajymif;vJr/_ awmfveS af &;
vrf;omv#if jzpfayrnf?
xdk@a=umifh ay:vpDt& rSm;,Gif;r_r&Sdap&efrSm awmfvSefa&;orm; jzpf&rnf? yjyifa&;
orm;rjzpf&?
xdk@tjyif jzpfay:wdk;yGm;r_onf twGif;ydkif;ydyuQrsm;udk azmfxkwf&mrSvnf;aumif;/
xdkydyuQrsm;udk ausmfeif;Edkifzkd@twGuf xdkydyuQrsm;tajccHay:wGif qef@usifbuftiftm;pk
rsm;.twdu
k t
f cH jzpfay:r_rsm;rSvnf;aumif; ay:xGuv
f mcJo
h nf qdyk gu ypPn;f rJ.
h vlwef;pm;
wdu
k yf o
JG nf obm0vnf;usum rv$rJ a&Smifomonfh tjcif;t&mjzpfonfrmS &Si;f aeay onf?
xdk@a=umifh u|efawmfwdk@onf t&if;&Sifpepf. ydyuQrsm;udk zHk;uG,frypf&bJ azmfxkwf
ajz&Si;f &rnf? u|eaf wmfw@kd onf vlwef;pm;wdu
k yf u
JG kd rwm;qD;&bJ tqH;k wdik q
f ifEJG oGm;&rnf?
xdk@a=umifh ay:vpDt& rSm;,Gif;r_r&Sdap&efrSm tav#mhay;aphpyfjcif;rjyKonfh ypPnf;rJh
vlwef;pm; ay:vpDusifhoHk;&rnf?
ypPnf;rJhESifh "e&Sifwdk@. tusKd;pD;yGm;udk o[Zmwr#wxm;onfh jyKjyifa&;orm;rsm;.
ay:vpDrsK;d t&if;&Sipf epftwGi;f rS qd&k ,
S v
f pfayguaf &muf}uD;xGm;vma&; qdo
k nfh aphpyfajy
+idrf;onfh ay:vpDrsKd;rjyKvkyf&?
Tonf vltzGJ@pnf;b0/ vltzGJ@pnf;ordkif;wdk@wGif csrSwfusifhoHk;&rnfh rmhufpf0g'
tEkydavmrenf;em jzpfayonf?
rmhuf0g'. kyf0g'tbd"drRmESifhywfoufIrl if;onf tajccHtm;jzifh pdwf0g' tbd"rRm
ESiv
hf ;kH 0qefusib
f ufjzpfonf?
,ck t cg od y ` H e nf ; rsm;ES i f h v,f , mpuf , E W & m;rsm;ud k toH k ; jyKonf h t&if ; &S i f v ,f
,mvkyfcif;}uD;rsm; ay:xGufvmonf?
xk w f v k y f a &;tif t m;pk o pf r sm;u xk w f v k y f a &;tvk y f o rm;rsm;ud k tod y nm
acgi;f yg;vSonfh eif;jym;ajru|erf sm;xufyI
kd ynmwwfxufjruf&ef awmif;qd+k yD;/ pufu&d ,
d m
ta=umif;udk odem;vnf+yD;/ aumif;pGmudkifwG,fwwf&ef vdkayonf? xdk@a=umifh t&if;&Sifrsm;
onf v,fu|eftaESmiftzGJ@rS vGwfajrmuf+yD;/ pufud&d,mrsm;udk Edkifeif;pGmudkifwG,fwwf
atmif ynmwwfajrmufxm;onhf tcpm; tvkyform;udk ydkrdk vdkvm;vm=uonf?
odk@aomf xkwfvkyfa&;tif;tm;pkrsm;udk tvGef}uD;rm;vSaom twdkif;twmtxd
jzpfay:wdk;yGm;vdkuf+yDjzpfI t&if;&Sifpepfonf rajzSif;Edkifaom ydyuQrsm;jzifh _yfaxG; oGm;
ayonf? ukefpnfta&twGuf trsm;tjym; ydkI ydkIxkwfvkyfvm+yD;/ if;wdk@. aps;E_ef;udk
avsmhusapum/ t&if;&Sifpepfonf +yKdifqdkifr_udk jyif;xefapayonf? ti,fpm;/ tvwfpm;
yk*v
~ u
d ydik &f iS rf sm;udk ysupf ;D ap+yD;/ if;wd@k ukd ypPn;f rJrh sm; jzpfapvdu
k u
f m if;wk@d 0,ftm;vnf;
avsmhusoGm;onf? tusKd;tm;jzifh xkwfvkyf+yD;onfhukefpnfrsm; a&mif;xGufa&;rSm rjzpf
Edkifawmhacs? wzufwGif xkwfvkyfa&;udk wdk;csJ@+yD;/ oef;ESifhcsDaom tvkyform;rsm;udk }uD;
rm;vSaom pufkHtvkyfkHrsm;wGif pkpnf;xm;vdkufjcif;jzifh t&if;&Sifpepfonf xkwfvkyf
a&;jzpfpOfudk vl@tzGJ@ tpnf;vuQ%maqmifap+yD;/ Tenf;jzifh rdrd.tajccH tkwfjrpfudk
tiftm;csnfheJ@ apvkdufayonf// tb,fa=umifhqdkaomf xkwfvkyfa&;jzpfpOf. vltzGJ@t
pnf;vuQ%mu xkwfvkyfa&;y&dabm*udk vltzGJ@tpnf;u ydkifqdkif&ef awmif;qdkvmonf?
odk@aomf xkwfvkyfa&; y&dabm*rsm;udk yk*~vdut&if;&Sif ydkifqdkif+rJ ydkifqdkifae+yD;/ TonfrSm
xkwfvkyfa&;jzpfpOf vl@tzGJ@tpnf;vuQ%maqmifvmr_ESifh rudkufnD rtyfpyf awmhay?
xkwfvkyfa&;tiftm;pkvuQ%mESifh xkwfvkyfa&;qufqHr_rsm;t=um;/ Taphpyf
nD!GwfI r&Edkifaom ydyuQrsm;onf tcsdefumvtvdkuf xkwfvkyfa&; ydkv#Haomuyfrsm;
qdkufa&mufap+yD;/ t&if;&Sifrsm;onf if;wkd@a=umifhyif jynfolvlxk rGJjymus+yD;/ if;wdk@ ukef
ypPnf;rsm;udk0,f,l&ef xda&mufonfhenf;vrf; rawG@aomtcg/ ukefrsm;udk rD;_d@/ xkwfvkyf
+yD;om; ypPnf;rsm;udkzsufpD;/ xkwfvkyfa&;udk av#mhcs/ xkwfvkyfa&;tif;tm;pkrsm;udk zsuf
qD;jypf=uonf? xdktcsdefwGif vloef;aygif;rsm;pGmwdk@onf r&SdonfhtwGuf r[kwfbJ/
ukeyf pPn;f rsm; ydv
k #rH a_ =umifh tvkyv
f ufrjhJ zpfrw
_ @kd EiS hf iwfrw
G rf q
_ o
D @kd twif;tusyf wGe;f yd@k jcif;
cHvu
kd &f onf?
Tonfu t&if;&Sifpepf xkwfvkyfa&;qufqHr_onf vl@tzGJ@tpnf;xkwfvkyfa&; tif
tm;pktajctaeESihf udu
k n
f o
D ifah wmfjcif;r&Sad wmhbJ if;wd@k EiS hf aphpyfnEd i_d ;f Ir&aom yd yuQo@kd
a&muf&Sdvm+yD[k qdkvdkayonf?
Tonfu t&if;&Sifpepfonf awmfvSefa&;ESifh jynfh0ae+yD;/ awmfvSefa&;. wm0efrSm
wnf&adS eonfh xkwv
f yk af &;y&dabm*rsm;tm; t&if;&Sirf sm; ydik q
f ikd rf u
_ kd qdk ,
S v
f pfyikd q
f ikd rf E_ iS hf
tpm;xdk;&rnf[k qdkvkdayonf?
160 qdkAD,uf,leD,H uGefjrLepfygwD ( abmf&SDApf) C.P.S.U (B) ordkif; tusOf;csKyf
qufvufIypPn;f rJv
h w
l ef;pm;onf if;.Edik if aH &;tiftm;pk }uD;rm;v$r;f rd;k r_ukd tok;H jyKum/ "e&Sif
vlwef;pm;xHrS t&if;tESD;tm;vkH; wqifh+yD;wqifh odrf;,l&efjzpf+yD;/ EdkifiHawmfvufxJwGif
qdv
k o
kd nfrmS tkypf ;kd aom vlwef;pm;tjzpf pkpnf;xm;aom ypPn;f rJv
h w
l ef;pm;. vufxw
J iG f
xkwfvkyfa&;ud&d,mtm;vkH;udk A[dkrS pkpnf;csKyfudkifxm;&efjzpfum/ xkwfvkyfa&;tiftm;pk
txufygusrf;/ pmrsufESm 129
pkpkaygif;tm;vkH;udk jrefEdkifor#jrefpGm wdk;yGm;&ef jzpfayonf? (txuf
129)
t=urf;zufr_onf topfoaE<wnfaeaom vltzGJ@tpnf;a[mif;wdkif;. 0rf;qGJ
um;vfrmhufpf/ t&if;usrf;twGJ 11)
onfjzpfonf? (um;vf
ordkif;kyf0g'tESpfom&ESifhywfouf+yD; 1859 ckESpf/ rmhufpfu if;.xifSm;aom
Edik if aH &;abm*aA'a0zefcsuf pmtky.
f ordik ;f wGiaf omed'ge;f wGif xufjrufvaS om t"dym` ,f
zGifhqdkcsufudk atmufygtwdkif; a&;om;cJhonf?
b0qdkif&m vlr_xkwfvkyfa&;twGif; vlwdk@onf rdrdwdk@.pdwfESifh trDStcdkuif;pGmESifh
rv$Jra&SmifpGmjzifh wdusaomqufqHa&;twGif;odk@ 0ifa&muf=u&+yD;/ Txkwfvkyfa&;qufqH
r_rsm;onf kyf0wWKxkwfvkyfa&; tiftm;pkrsm; jzpfay:wdk;yGm;r_. wdusaomtqifhwqifhESifh
avsmfnDayonf? Txkwfvkyfa&;qufqHr_rsm;. pkpkaygif;onf wu,fhtajccHtkwfjrpf
jzpfaom vl@tzG@J tpnf;. pD;yGm;a&; taqmufttHjk zpfonf? if;tkwjf rpfay:wGif w&m; Oya'
qdik &f mESihf Edik if aH &;qdik &f m txuftaqmufttHk (Superstructure) ay: xGuv
f mum wdus
aom vlra_ &;todomefrsm;ESihf avsmn
f aD yonf? kyb
f 0 xkwv
f yk af &;enf;emonf a,bk,s
tm;jzifh vlra_ &;/ Edik if aH &;ESihf todynmydik ;f qdik &f m b0jzpfpOfrsm;udk owfrw
S af y; onf? vlw@kd .
qdkAD,uf,leD,H uGefjrLepfygwD ( abmf&SDApf) C.P.S.U (B) ordkif; tusOf;csKyf 165
wu,fh cGcJ mG r_ukd tqH;k wkid jf yKvky&f ef jzpfvmygawmhonf? w&m;0ifpnf;H;k a&; cGcJ mG r_EiS hf ygwrD S
rif&SDApfrsm;udk xkwfypf&efjzpfygonf?
Tenf;vrf;wckwnf;uom vkyfief;pOfwckwnf;/ enf;y&d,m,fwckwnf;ESifh vlwef;
pm;tzGJ@tpnf;wckwnf;&Sdaom awmfvSefa&; ypPnf;rJhvlwef;pm;ygwDukd jyKjyifxdef;odrf;
wnfaqmufEdkifrnf?
Tenf;vrf;wckwnf;uom rif&SDApfrsm; zsufqD;cJhonfh wu,fhppfrSefonfh (omef
r[kwf) ygwDpnf;vHk;a&;udk jyKjyifxdef;odrf; wnfaqmufEdkifrnf?
Twm0efudk qrt}udrfajrmuf taxGaxGygwDuGefz&ifhu xrf;aqmif&efjzpf+yD;/ T
twGuf abmf&SDApfrsm;u jyifqifcJh=uonf?
odk@aomf TonfrSm jy\em. bufwzufomjzpf.? rif&SDApfrsm;ESifh w&m;0ifcGJcGm+yD;/
oD;jcm;abmf&SDApfygwD xlaxmifa&;onf trSefyif tvGefta&;}uD;onfh EdkifiHa&;wm0efw&yf
jzpfonf? odk@aomf abmfSDApfrsm;tzdk@ ydkI ta&;}uD;onfh tjcm;wm0efw&yfESifh &ifqdkifvm
&onf? abmf&SDApfrsm;. wm0efrSm rif&SDApfrsm;ESifh cGJcGm+yD;/ oD;jcm;ygwDw&yfaxmifHkr#om
r[kwb
f /J wjcm;t&mtm;vH;k xuf rif&ADS pfrsm;ESihf cGcJ mG +yD;aemuf/ taemufEikd if rH sm;rSm &Sad eus
qd&k ,
S 'f rD u
kd a&pDygwrD sm;ESihf uGjJ ym;jcm;em;onfh trsKd;tpm;opfygw/D ygwopf
Dopfw&yf/ tacsmif
orm;tpdwfydkif;rsm; uif;pif+yD;/ tm%m&&Sda&;wdkufyGJwGif ypPnf;rJhrsm;udk acgif;aqmifr_ay;
Edkifonfh ygwDw&yfwnfaqmuf&ef jzpfonf?
abmf&SDApfrsm;udk wdkufcdkuf&mrSm tZmva&mh'f/ rmwDaemhAfESifh xa&mhpuD txdaom
rif&SDApf ta&miftaoG;pHk tm;vHk;wdk@onf taemufOa&my qdk&S,f'Drdku&ufrsm;. vufeuf
wdkufrS vufeufrsm;udk t+rJojzifh iSm;&rf;toHk;cscJhygonf? if;wdk@onf k&Sm;awG qkdk=uygpdk@?
*smrefESifh jyifopf qkd&S,f'Drkdu&ufygwDrsm;ESifh tvm;wl ygwDudk tvdk&SdcJhonf? olwkd@onf
abmf&SDApfrsm;xHwGif taemufEdkifiHrsm;rS qdk&S,f'Drdku&ufrsm;ESifhrwl xljcm;onfh topf
tqef;wrsKd; cHpm;od&Sdaoma=umifhomv#if abmf&SDApfrsm;udk wdkufcdkufaejcif;jzpfonf?
xdt
k csed u
f taemufEikd if rH sm;rS qdk ,
S 'f rD u
kd &ufygwrD sm;onf rnfonfukd ud,
k pf m;jyKyg oenf;?
rmhufpf0g'DESifh tacsmiform;0g'Drsm;/ awmfvSefa&;. rdwfaqGrsm;ESifh &efolrsm;/ ygwDrl rsm;udk
axmufcHolrsm;ESifh qef@usifolrsm;/ axmufcHolrsm;u wjznf;jznf; tawG;tac:t& qef@
usio
f rl sm;ESihf yl;aygi;f oGm;+y;D trSepf ifppf if;wd@k . vufatmufcjH zpfomG ;&awmhonf? [if;av;
td;k }uD; jzpfaeygawmh onf? Ttacsmiform;/ awmfveS af &;udk opPmazmuforl sm;ESihf yl;aygi;f
oGm;&jcif;rSm rnfonfhtwGufa=umifhenf;[k abmf&SDApfrsm;u taemufOa&my qdk&S,f'Drdk
ua&pDrsm;udkar;onf? olwdk@u ygwDwGif;+idrf;csrf;a&;twGuf/ pnf;vkH;nD!Gwfa&;
twGuf [kajz=uonf? rnfoEl iS phf nf;vk;H nD!w
G af &;enf;? tacsmiform;rsm;ESihf vm;? olw@kd u
[kwfygonf[kajzonf? TuJhodk@aomygwDrsKd;onf awmfvSefa&;ygwDrsm; r[kwfEdkifonfu
awmh &Sif;oGm;yg+yD?
qdkAD,uf,leD,H uGefjrLepfygwD ( abmf&SDApf) C.P.S.U (B) ordkif; tusOf;csKyf 175
tusOf;csKyf
1908-12 ckEpS rf sm;onf awmfveS af &;vkyif ef;rsm;twGuf tcuftcJq;kH umvjzpfonf?
awmfvSefa&; _H;edrfhoGm;+yD;aemuf awmfvSefa&;v_yf&Sm;r_rsm; usqif;oGm;+yD;/ vlxku
yifyef;EGrf;e,foGm;pOf abmf&SDApfrsm;onf if;wdk@. enf;y&d,m,frsm;ukd ajymif;vJvdkuf+yD;/
Zmbk&ifpepfudk wdkufkdufqef@usif wdkufyGJqifae&mrS a0hvnfa=umifywf wdkufyGJrsm;qifvm
onf? pwdkvDyif azmufjyefa&;umvtwGif; cufcJonfh tajctaewGif abmf&SDApfrsm;onf
vlxkESifh qufoG,fa&;udk xdef;odrf;xm;Edkif&ef tao;qkH;aom w&m;0if tcGifhta&;udkyif
tok;H jyKcJ=h uonf? (emruse;f olrsm;/ axmufyahH &;tpnf;tk;H ESihf tvkyo
f rm;or*~rsm;rStp
'l;rm;v$wfawmftxd) abmf&SDApfrsm;onf ravsmhaom ZGJvkH@vjzifh awmfvSefa&;v_yf&Sm;r_
'Da&jrifhtwGuf tiftm;rsm;udk pkpnf;vkyfaqmifcJh=uonf?
awmfvSefa&;_H;edrfhr_/ twdkuftcHtpkrsm; tiftm;+ydKuGJoGm;jcif;/ awmfvSefa&;tay:
pdwf"mwfusjcif;ESifh ygwDukd pGef@cGmoGm;onfh ynmwwfrsm; (abmh'g;aemhAf/ bmZma&mhAfESifh
tjcm; olrsm;) . oabmw&m;a&;&mtajccHrsm;udk jyefvnfjyifqif&ef wd;k wuf}udK;yrf;r_rsm;
a=umifh cufcJvmonfh tajctaersm;atmufwGif abmf&SDApfrsm;onf ygwD. tvHudk vdyf
rypfonfh ygwv
D yk if ef;pOftay: opPm&S+d rJ&o
dS nf? rmhupf 0f g'oabmw&m; tay: a0zefa&;.
xd;k ESuf wdu
k cf u
kd rf r_ sm;udk ESrd ef if;ypfonfh ygww
D iG ;f &Sd wckwnf;aom tiftm;pkrsm;onf (vDeif.
kyf0g' ESifh tawG@t}uHKa0zefa&;) ygwDESifh if;. awmfvSefa&;rl0g'rsm;udk umuG,fxdef;odrf;
&mwGif vDeifywfvnfY0ef;&Hxm;aom abmf&ADS pfrsm; acgi;f aqmifr_ A[drk dKifukd rnfonfu
tultnDay;cJhoenf; qdkaomf TA[dkrdKifonf rmhufpf0g'/ vDeif0g' tawG;tac:wdk@jzifh
oHr%dcw
J ifxm;+yD;/ awmfveS af &;tvm;tvmudk vnf; qkyu
f ikd x
f m;onf? u|eaf wmfw@kd ukd
ausmufpikd af usmufom;uJo
h @kd cdik rf monf[k ajymqdo
k nfrmS tvum;r[kwaf cs [k vDeifu
abmf&SDApfrsm;udk !ef;qdk&mwGif ajym=um;onf?
rif&SDApfrsm;onf xdktcsdefwGif awmfvSefa&;rS a0;onfxuf a0;oGm;=uonf? if;wdk@
onf ypPnf;rJhrsm;. w&m;r0ifonfh awmfvSefa&;ygwDudk zsufodrf;ypf&ef awmif;qdk&if;
zsufodrf;a&;0g'Drsm; jzpfvm=uonf? olwdk@onf ygwD.vkyfief;pOfrsm;udk ydkI ajAmifuspGm
pGef@ypfvm=uonf? awmfvSefa&; &nfrSefcsufrsm;/ ygwD.auG;a=umfoHrsm;udk ydkI pGef@v$wf
vm=u+yD;/ tvkyform;rsm;u pwdkvDyiftvkyform;ygwD [ktrnfay;xm;aom if;wdk@
udk ud,
k yf ikd jf yKjyifajymif;vJa&; ygww
D &yfukd xlaxmif&ef }udK;yrf;tm;xkwcf o
hJ nf? xa&mhpuD
onf pum;vkH;t& ygwDaoG;pnf; nD!Gwfa&; auG;a=umfoHudk uef@vef@umtjzpf t
okH;jyK+yD;/ zsufodrf;a&;0g'Drsm;udk axmufcH+yD;/ trSefwu,frSmrl zsufodrf;a&;0g'Drsm;ESifh aoG;
pnf;nD!w
G af &;udk qdv
k akd yonf?
wzufwGifvnf; Zmbk&ifudk wdkufcdkuf&mwGif a0hvnfa=umifywfenf;opfrsm; tokH;
jyK&ef vdktyfr_udk em;rvnfonfh abmf&SDApftcsKd@u w&m;0iftcGifhta&;rsm; tokH;rjyK&efESifh
180 qdkAD,uf,leD,H uGefjrLepfygwD ( abmf&SDApf) C.P.S.U (B) ordkif; tusOf;csKyf
tcef; (5)
trnfrsm;jzifh jyefvnfay:xGufvmonf?
y&mA'g.ysr;f r#apmifa&rSm wae@ 40,000 &Sad ecsed w
f iG f rif&ADS pfrsm;. owif;pm vl@&fS
(a&mifjcnf) apmifa& rSm 15,000/ 16,000 xuf rausmfacs?
tvkyform;rsm;u y&mA'gudk if;wdk@.udk,fydkifowif;pmtjzpf owfrSwfxm;+yD;/
if;tay: tvGef,Hk=unfum if;. qifhac:oHrsm;udkvnf; tvGef*kpdkuf wk@HjyefcJhonf?
pmapmifwdkif;onf wvufrS wvufodk@ajymif;+yD;/ pmzwfolrsm;tjym;u zwf=u+yD;/ if;wdk@.
vlwef;pm;Edk;=um;r_udk wnfaqmufay;onf? if;wdk@udk pnf;Hk;odrf;oGif;+yD;/ wdkufyGJwGif;
0ifvm&ef qifhac:cJhonf?
y&mA'gu rnfonfrsm;udk a&;om;cJhygoenf;?
tvkyo
f rm;rsm;u if;wd@k .b0rsm;udk azmfjyxm;csurf sm;/ t&if;&Sirf sm;/ refae*sm rsm;ESihf
tvkyform;acgif;aqmifrsm;vufwGif cHpm;ae&aom jyif;xef&ufpufonfh aoG;pkyf r_rsm;ESifh
zdESdyfnOf;yef;onfh enf;emtrsKd;rsKd;wdk@udk azmfjyonfhpmrsm; trsm;tjym;udk pmapmifwdkif;wGif
awG@Edkifonf? Tonfrsm;onf t&if;&Siftajctaersm; tay: ajymifajrmuf xda&mufaom
w&m;pGJqdkcsufrsm;jzpfonf? y&mA'gonf r=umc% tvkyf&Sm&ef ar#mfvifh csuf
ysufjym;oGm;onfh tvkyfvufrJhESifh iwfrGwfaeonfh tvkyform;rsm;. rdrdudk,frdrd
owfaoonfh tr_rsm;udkvnf; azmfjyay;onf?
y&mA'gu puft
kH rsK;d rsK;d ESihf pufrv
_ yk if ef;iSmecGrJ sm;rS tvkyo
f rm;rsm;. vdt
k yf csuEf iS hf
awmif;qdkcsufrsm;udk a&;om;+yD;/ if;wdk@ awmif;qdkr_rsm;twGuf tvkyform;rsm; rnfuJhodk@
wd k u f c d k u f a e=uonf u d k v nf ; ajymjyonf ? pmapmif w d k i f ; vd k v d k y if puf H k t rsKd ; rsKd ; rS
oydwftpD&ifcHpmrsm; yg0ifonf? a&&Snfoydwf}uD;rsm;wGif owif;pmrS wjcm;tvkyfHkESifh
pufr_vkyfief;cGJ tvkyform;rsm;t=um; tvSLaiGaumufcHay;+yD;/ oydwfudk ulnDaxmufcH
ay;cJhonf? wcgw&H oydwf&efyHkaiGtjzpf lb,faomif;tcsKd@ &SdcJh+yD;/ tvkyform;trsm;pk
wpfae@v#if 70-80 udkAufxuf ydkr&aom xdkumvtwGif; T*%ef;rSm tvGefrsm;jym;
vSygonf? Tonfu tvkyform;rsm;t=um; ypPnf;rJh aoG;pnf;nD!Gwfa&;pdwf"mwfESifh
tvkyform;tm;vHk;. tusKd;pD;yGm;nD!Gwfa&; todpdwf"mwfudk zG@H+zdK;apcJhonf?
tvkyform;rsm;onf EdkifiHa&;tjzpftysufwdkif;/ atmifjrifr_ odk@r[kwf _H;edrfhr_wdkif;ukd
y&mA'gay;pm;rsm;/ qkawmif;arwWmydk@pmrsm;/ qef@usifuef@uGufv$mrsm; tp&Sdonfwdk@
yd@k ay;jcif;jzifw
h @Hk jyef=uonf? y&mA'g aqmif;yg;rsm;wGif tvkyo
f rm; vlwef;pm;v_y&f mS ;r_.
vkyfief;wm0efrsm;udk cdkifrmonfhabmf&SDApf&yfwnfr_rS azmfjyxm;onf? w&m;0if xkwf
a0aeonfh owif;pmwGif Zmbk&ifpepf jzKwfcs&ef ajymifv_Haqmf&ef rjzpfEdkifyg? t&dyf
trGufr#om azmfjyEdkifaomfvnf; vlwef;pm;tod&Sdonfh tvkyform;rsm;onf aumif;rGef
pGmem;vnf+yD;/ vlxkudk jyefvnf&Sif;vif;jyygonf? Oyrm y&mA'gu ckepf-ig; .
jzwfawmufjcif;rjyKaom awmif;qdkcsuf tjynfhrsm;[k a&;om;vdkufaom tcg TonfrSm
qdkAD,uf,leD,H uGefjrLepfygwD ( abmf&SDApf) C.P.S.U (B) ordkif; tusOf;csKyf 189
onf tvkyo
f rm;vlwef;pm;twGi;f tcdik t
f rm tjrpfw,
G v
f mum olw@kd onf abmf&AdS pfrsm;
ywfvnfwiG f jywfjywfom;om; pkpnf;vm=u+y;D / rif&ADS pfrsm;udk ab;od@k wGe;f z,fypfvu
kd f onf?
ed*Hk;csKyf&mwGif rif&SDApfrsm;onf trsKd;om;jy\emESifhywfoufIvnf; c|wf+cKHusae
a=umif;awG@&onf? k&Sm; e,fpyfa'orsm;rS awmfvSefa&;v_yf&Sm;r_rsm;u trsKd;om;jy\em
tay:&Sif;vif;onfhvrf;pOf&Sdzkd@ awmif;qdkonf? odk@aomf rif&SDApfrsm;wGif rnfolr# rauseyf
Edik o
f nfh bef;.,Ofaus;r_qikd &f m ud,
k yf idk t
f yk cf sKyfa&; (cultural autonomy) qdo
k nf uvGJ
vdk@ wjcm;vrf;pOfr&SSdyg? abmf&SDApfrsm;wGifom trsKd;om;jy\emtay: rmhufpf0g' vrf;pOf
&Sd+yD;/ &Jabmfpwmvif. aqmif;yg; rmhufpf0g'ESifh trsKd;om;jy\em ESifh vDeif. trsKd;
om;rsm;. udk,fydkifqkH;jzwfcGifh ESifh trsKd;om;jy\emtay: a0zefa&;rSwfpkrsm;wGif azmf
jy+yD;jzpfygonf?
rif&ADS pfrsm; TuJo
h @kd ;_H edro
hf mG ;+yD;aemuf =o*kwv
f tkypf k pwif+ydKuGv
J m&onfrmS txl;
tqef;r[kwfawmhay? tpdwftydkif; trsKd;rsKd;tpm;pm; aygif;pyfr_a=umifh/ abmf&SDApfwdk@.
tjyif;txef xdk;ESufwdkufcdkufjcif;udk rcHEdkifbJ pwif+ydKuGJvm&ygonf? abmf&SDApf0g'udk qef@
usif wdkufcdkuf&ef &nf&G,fcsufjzifh wnfaxmifcJhaom =o*kwfvtkyfpkonf abmf&SDApfrsm;.
xd;k ESucf suaf tmufwiG f r=umrDyif tpdwpf w
d t
f r$mr$m jzpfomG ;awmhonf? xdt
k yk pf rk S yxrqH;k
xGuo
f mG ;olrsm;rSm Apfyga&mhrsm; (vperyodites) (abmh'g;aemhA/f vlemcsmpuD;ESihf wjcm;vlrsm;)
jzpf+yD;/ xdk@aemuf vufwpfrsm; (letts) ESifhusefvlrsm;vnf; aemufuvdkufoGm;=uonf?
zsufodrf;a&;0g'Drsm;onf abmf&SDApfrsm;ESifh wdkufonfhwdkufyGJwGif H_;edrfhoGm;+yD;aemuf/
'kwd,tifwmae&Sife,fodk@ tultnD awmif;vdkufonf? 'kwd,tifwmae&Sife,fu olwdk@
tm; tultnDay;vdu
k o
f nf? abmf&ADS pfEiS hf zsuo
f rd ;f a&;0g'rD sm;t=um; jzefajzaphpyfol tjzpf
vkyaf qmif+yD;/ ygww
D iG ;f +idr;f csr;fa&;wnfaqmuf&ef[al om [efjypum;rsm;jzifh 'kw,
d tif
wmae&Sife,fu zsufodrf;a&;0g'Drsm;. aphpyfa&;ay:vpDtay: a0zefaer_rsm;udk abmf&SDApf
rsm;tm; &yfypf&ef awmif;qdkvdkufonf? odk@aomf abmf&SDApfrsm;u jyefvnfaphpyf&ef vuf
rcHb/J tacsmiform; 'kw,
d tifwmae&Sief ,f. qH;k jzwfcsurf sm;udk vdu
k ef m&efjiif;qd+k yD;/ rnf
onfh aphpyfa=uat;r_r# rvkyf&ef oabmwlvdkuf=uonf?
abmf&ADS pfrsm;. w&m;0ifwnf&q
dS J tzJ@G tpnf;rsm;twGi;f atmifycJG rH o
_ nf rawmfwq
wkdufqkdifr_w&yf [kwfvnf;r[kwfcJh? [kwfvnf;r[kwfEkdifacs? tb,fa=umifhqkdaomf abmf
&SDApfrsm;onf rdrdwkd@wOD;wnf;om rSefuefonfh rmufhpf0g'oabmw&m;/ &Sif;vif; jywfom;
onfh ay:vpDEiS hf wku
d yf t
JG wGi;f oHr%dcw
J ifxm;aom awmfveS af &;ypPn;f rJyh gwD w&yf&dS rHk #ru
abmf&SDApfrsm;.atmifyGJonf awmfvSefa&;'Da&jrifhudk a&mifjyef[yfaoma=umifhvnf; jzpfyg
onf?
tvkyo
f rm;rsm;. awmfveS af &;v_y&f mS ;r_onf wjznf;jznf; wk;d wufjzpfay:ae+yD;/ w+rdK@rS
w+rdK@okd@/ a'owckrSwckokd@ ys@HES@Haeygonf? 1914 cktpykdif;wGif tvkyform;oydwfrsm;
,kwfavsmhoGm;&efa0;pG/ t&Sdeft[kefopf &&Sdvmygonf? olwkd@onf ykdIykdI jyif;xefrm
qdkAD,uf,leD,H uGefjrLepfygwD ( abmf&SDApf) C.P.S.U (B) ordkif; tusOf;csKyf 197
ausmvmum tvkyo
f rm;OD;a&rSmvnf; ykI
d ykI
d rsm;jym;vmygawmhonf? Zefe0g&D 9 &ufwiG f
tvkyform;aygif; 250000 oydwfarSmufcJh+yD;/ pdef@yDwmpbwfwGif 140000 &SdcJhonf? arv
w&ufwiG f tvkyo
f rm; 500000 ausmf oydwaf rSmufvm=u+yD;/ pde@f yw
D mpbwfwiG f 250000
ausmf&Sdayonf? tvkyform;rsm;onf oydwfrsm;wGif r}uKHpzl;aom pGJ+rJckdifrmr_ukd
jyocJhayonf? pdefyDwmpbwf&Sd tkdblacghAfvkyfief;oydwfonf ESpfvausmf=umcJh+yD;/ vufpf
emvkyif ef;oydww
f iG rf l ok;H veD;yg;=umcJo
h nf? pde@f yw
D mpbwf puf&t
Hk csK@d rS tvkyo
f rm; trsm;
tjym;ukd tqdycf wfr_ (Whole sale poisoning) onf tvkyo
f rm; 115000 oydwaf rSmuf&
onfh ta=umif;t&if;jzpf+y;D qENjyyGrJ sm;yg usi;f yvm=uonf? v_y&f mS ;r_onf qufvufys@EH @S o
H mG ;
cJo
h nf? 1914 ck yxr ESp0f ufwiG f (Zlvidk v
f tapmykid ;f tyg) pkpak ygi;f tvkyo
f rm; 1425000
oydwrf sm;wGiyf g0ifco
hJ nf?
arvwGif bmul;Y ay:aygucf ahJ om a&eHtvkyo
f rm;rsm;. taxGaxGoydwo
f nf k&mS ;&Sd
ypPn;f rJw
h &yfv;Hk . tmHpk u
dk &f mjzpfvmonf? oydww
f u
dk yf o
GJ nf pnf;k;H nD!w
G o
f nfh enf;jzifh
vkyfaqmif=uonf? ZGef 20 &uf bmul;wGif tvkyform; 20000 . qENjyyGJusif;y onf?
ykvdyfrsm;u bmul;tvkyform;rsm;ukd &ufpuf=urf;=uKwfonfhenf;jzifh +zdKcGJESdrfeif; onf?
armfpukdY Tonfukd uef@uGufqENjyonfhtaeESifha&m bmul;tvkyform;rsm;ESifh aoG;pnf;
nD!Gwfa&;ukdjyonfh taeESifha&m oydwfarSmufcJh=u+yD;/ wjcm;ckdifrsm;okd@ ys@HES@HoGm; onf?
Zlvkdif 3 &ufae@Y pdef@yDwmpbwf jyLwDavmhAfvkyfief;Y bmul;oydwfESifh qufpyf+yD;
tpnf;ta0;w&yf usif;ycJhonf? ykvdyfrsm;u tvkyform;rsm;ukd ypfcwfcJhonf? pdef@yDwm
pbwfypPnf;rJhrsm;onf tvGeftrif;a'goxGufcJh=uonf? Zlvkdif 4 &ufae@ pdef@yDwmpbwf
ygwDaumfrwD. v_Haqmfcsuft& pdef@yDwmpbwf tvkyform; 90000 onf uef@uGufaom
taejzifh tvkyfrvkyfyJae=u+yD;/ Zlvkdif 7 &ufwGif 130000 jzpfvmum/ Zlvkdif 8 &ufwGif
150000 jzpfvm+yD;/ Zlvkdif 11 &ufwGif 200000 jzpfvmonf?
r+idrfrouftkHuGr_rsm;onf tvkyfkHrsm;tm;vkH;okd@ ys@HES@HoGm;+yD;/ ae&mwumwGif
tpnf;ta0;rsm;/ qENjyyGJrsm;usif;y=uonf? tvkyform;rsm;onf cHuwkwf/ twm;tqD;
rsm;awmif pwifjyKvky=f uonf? bmul;ESihf avmh'pf w
f iG v
f nf; cHuwkwrf sm; jyKvkyv
f m=u onf?
ae&m tawmfrsm;rsm;wGif ykvdyfrsm;u tvkyform;rsm;ukd ypfcwf=uonf? tpkd;&u
v_yf&Sm;r_ukd zdESdyf&ef ta&;ay:trdef@ a=unm+yD;/ +rdK@awmfukd vufeufukdifpcef;tjzpf
ajymif;vJvkdufonf? y&mA'g ukdydwfypfvkdufonf?
okd@aomf xkdtcsdef EkdifiHwum tcsufopfw&yf ay:aygufvmonf? TonfrSm tjzpf
tysuf wpk;H vk;H udk ajymif;vJaprnfh e,fcs@pJ pfyyJG ifwnf;? Zlvidk v
f awmfveS af &; jzpfay:wk;d yGm;r_
twGif; jyifopforRw yGdKifuJ,m; (Poincare) onf r=umcifpwifawmhrnf ppfyGJta=umif;
udk Zmbk&ifEiS hf aqG;aEG;wdik yf if&eff pde@f yw
D mpbwfo@kd a&mufvmonf? aemuf&uf tcsK@d twGi;f
*smreDonf k&Sm;udk ppfa=unmvdkufonf? Zmbk&ifpdk;&onf abmf&SDApftzGJ@tpnf;rsm;udk
acsre_ ;f &efEiS hf tvkyo
f rm;vlwef;pm;v_y&f mS ;r_ukd +zKd zsu&f ef ppfyt
JG cGit
hf aumif;udk ,lvu
kd o
f nf?
198 qdkAD,uf,leD,H uGefjrLepfygwD ( abmf&SDApf) C.P.S.U (B) ordkif; tusOf;csKyf
tusOf;csKyf
awmfvSefa&;'Da&jrifhumvtwGif; 1912-14 abmf&SDApfygwDonf tvkyform; vlwef;
pm;v_y&f mS ;r_ukd OD;aqmif+y;D / abmf&ADS pfau;G a=umforH sm;atmufwiG f awmfveS af &;opfw&yf qDo@kd
acgif;aqmifcJhonf? ygwDonf w&m;r0ifvkyfief;ESifh w&m;0ifvkyfief;udk u|rf;usifpGm
aygif;pyfcJhonf? zsufodrf;a&;0g'Drsm;ESifh if;wdk@. rdwfaqGrsm;jzpfaom xa&mhpuD0g'Drsm;ESifh
atmfhZdkApfrsm;. ckHcHr_udk acsr_ef;&if; ygwDonf w&m;0if v_yf&Sm;r_omeftm;vkH;wGif acgif;
aqmifr_udk &&SdcJh+yD;/ w&m;0if wnf&SdqJtzGJ@tpnf;rsm;udk ygwDawmfvSefa&;vkyfief;. tajccH
pcef;rsm;tjzpf ajymif;vJapcJhonf?
tvkyform;v_yf&Sm;r_twGif; tvkyform;vlwef;pm;. &efolrsm;ESifh if;wdk@. olv#Kd
rsm;udk wdkufyGJqif&if;/ ygwDonf rdrdwdk@tcsif;csif;t=um; ydkrdkodyfonf;cdkifrm uspfvpfapum
tvkyo
f rm;vlwef;pm;ESihf qufo,
G rf u
_ kd ydrk kd wd;k cs@J Eikd cf o
hJ nf? 'l;rm;udk awmfveS af &; v_H aqmf&m
pifjrift
h jzpf us,u
f s,jf yef@jyef@ tok;H jyK+y;D / tvGew
f ef;zd;k &Sv
d o
S nfh vlxk tvkyf orm;owif;pm
y&mA'gudk wnfaxmifum ygwDonf awmfvSefa&; tvkyform; rsKd; qufopf y&mA'g0g'D
rsm;udk avhusifharG;jrLay;onf? e,fcsJ@ppfyGJumvtwGif; T tvkyf orm;tpdwftydkif;onf
Edik if w
H mum0g'ESihf ypPn;f rJah wmfveS af &;tvHtay: opPm&Scd =hJ uonf? olw@kd onf aemufyikd ;f wGif
1917 ck atmufwdkbm awmfvSefa&;twGif; abmf&SDApfygwD. A[dk rdKifjzpfonf?
e,fcs@J ppfyJG t}udKumvwGif ygwo
D nf if;. awmfveS af &;vkyif ef;rsm;wGif tvkyo
f rm;
vlwef;pm;udk acgif;aqmifcJhonf? if;wdk@onf wyfOD;v_yfSm;r_rsm;jzpfum e,fcsJ hppfyGJ. jzwf
awmufjcif;cHvu
kd &f aomfvnf;/ aemuf 3 ESpt
f =umwGif Zmbk&ifpepf acsre_ ;f a&;wGif jyefvnf
ay:aygufvmonf? abmf&SDApfygwDonf ypPnf;rJhEdkifiHwumtvHudkv$ifh+yD;/ e,fcsJ@ppfyGJ.
cufcJvSaomumvudk 0ifa&mufjzwfoef;vmcJhonf?
tcef; (6)
e,fcsJ ph pfyu
JG mvwGi;f rS abmf&ADS pfygwD
&k&mS ;Edik if H 'kw,
d awmfveS af &;umv (1914=1917/ rwfv)
1? e,fcsJ@ppfyGJ ay:aygufvmjcif;ESifh ta=umif;&if;rsm;?
1914ck/ Zlvdkif 14&uf (jyuQ'defopf 27)wGif Zmbk&iftpkd;&u taxGaxG ppfa&;jyifqif
v_Haqmfonfhtrdef@ xkwfjyefcJhonf? Zlvdkif 19 &uf (jyuQ'defopf =o*kwf 1&uf) wGif *smreDu
k&Sm;udk ppfa=unmvdkufonf?
k&Sm; ppfxJ0ifvmay+yD?
ppfyGJ wu,fay:aygufrvmrD =um&Snf=umrsm;uyif abmf&SDApf vDeifonf TppfyGJrSm
rv$Jra&Smifoma=umif; }udKwifjrifcJhonf? EkdifiHwum qkd&S,fvpfuGef*&ufrsm;Y vDeifu ppf
yGJjzpfay:vmr_wGif qkd&S,fvpfrsm;. awmfvSefa&;vrf;pOf vkyfukdifaqmif&Gufr_ukd qkH;jzwf&ef
&nf&G,fcsufjzifh t}uHay;csufrsm;wifjycJhonf?
vDeifu ppfyGJonf t&if;&SifpepfESifh t+ydKif ra&Smifv$JEkdifa=umif; axmufjycJhonf? Ekdif
iHjcm;e,fajrukd wkdufckdufodrf;ykdufjcif;/ ukdvkdeDrsm;ukd vk,ufzsufqD; wkdufckdufodrf;ykdufjcif;
rsm;ESifh aps;uGufopfodrf;ykdufjcif;rsm;onf t}udrfaygif;rsm;pGmyif t&if;&SifEkdifiHrsm;. qifEGJ
cJhJaom atmifyGJcH ppfyGJrsm;. ta=umif;&if;rsm;jzpfcJh+yD; jzpfonf? t&if;&SifEkdifiHrsm;twGuf
ppfyGJonf tvkyform;vlwef;pm;ukd aoG;pkyftjrwfxkwfr_ uJhokd@aom t&mrsm;twGuf
obm0usonfh w&m;0if ta=umif;tcsufw&yfuJhokd@ jzpfaeayonf?
a&eHxu
G .
f xuf0ufe;D yg;r#jzpfonf? k&mS ;pufrv
_ yk if ef;rS tjrwfawmfawmfrsm;rsm;onf t"du
jyifopfEiS hf t*Fvyd pf onfh Edik if jH cm;b%frsm;xJo@kd pD;0ifomG ;cJo
h nf? jyifopfEiS hf +Adwd o#w@dk xrH S
Zmbk&ifu acs;aiGtjzpf ,lxm;onfh oef;axmifaygif;rsm;pGmESifh 'Dtajctae tm;vkH;u
Zmbk&ifpepfudk +Adwdo#ESifh jyifopfe,fcsJ@pepfESifh wwGJwnf; csnfaESmifvdkuf+yD;/ k&Sm;udk
xkdEdkifiHrsm;. vufatmufcH/ udkvdkeDwydkif;EdkifiHb0odk@ a&muf&Sdapvkdufonf?
k&mS ;"e&Sirf sm;u if;wd@k .tajctaersm; wd;k wufaumif;rGev
f map&ef &nf&,
G cf suEf iS hf
ppfyGJwGif;0ifa&muf cJhjcif;jzpfonf? aps;uGufopfrsm;&&ef/ ppfyGJuefxkdufrsm;rS }uD;rm;onfh
tjrwftpGef;rsm;&&e/f wcsdefwnf;rSm ppfyGJtajctaeudk tcGifhaumif;,l+yD; awmfvSefa&;v_yf
&Sm;r_udk acsr_ef;&efwdk@jzpfonf?
Zmbk&if k&Sm;EdkifiHonf ppfyGJtwGuf tqifoifhrjzpfacs? k&Sm; pufr_vkyfief;onf w
jcm;t&if;&SiEf ikd if rH sm;xuf tvGeaf emufusaeygonf? a[mif;EGr;f aeonfh puf,E &W m;rsm; ESihf
acwfrrDawmhaom puft
Hk vkyf rHk sm;om jzpfygonf? aus;u|ew
f ydik ;f pepftay: tajccH onfh
ajr,mydik q
f ikd rf p_ epf wnf&adS er_EiS hf qif;&JraJG waeaom v,form;xk trsm;tjym;wd@k a=umifh
v,f,mvkyfief;onfvnf; a&&SnfppfyGJtwGuf cdkifrmonfh pD;yGm;a&;tajccHrjzpf Edkifay?
Zmbk&if. t"du tm;udk;tm;xm;rSm ya'o&mZfajr&Sif}uD;rsm; jzpfygonf? bvuf
[ef'&uf ajr&Sif}uD;rsm;onf "e&Sif}uD;rsm;ESifh r[mrdwfzGJ@I wdkif;jynfESifh EdkifiHawmf'l;rm;udk
v$rf;rdk;xm;onf? olwdk@onf Zmbk&if. jynfwGif;jynfyay:vpDrsm;udk tjynfht0 axmuf
cH=uonf? k&Sm;e,fcsJ@"e&Sifrsm;onf Zmbk&if oufOD;qHydkifpepftay: ar#mfvifhcsufrsm; pkykH
xm;um/ if;wzufwGif aps;uGufopfrsm;/ e,fajropfrsm;udk &&SdapEkdif+yD;/ wzufwGifvnf;
tvkyform;/ v,form;rsm;. awmfvSefa&;v_yf&Sm;r_rsm;ukd acsr_ef;Ekdifayvdrfhrnf?
vpfb&,f"e&Sifrsm;. ygwD zGJ@pnf;tkyfcsKyfykH 'Drkdu&ufygwDonf twkduftcH [efxkwf
vkdufaomfvnf;/ Zmbk&iftpkd;&. EkdifiHjcm;ay:vpDukd ajymifajymifyif axmufcHvkdufonf?
ppfypJG pcsi;f / "e&Siaf ygupf ygwrD sm; qk&d ,
S v
f pfawmfveS af &;orm;rsm;ESihf rif&ADS pfrsm; onf
qkd&S,fvpftvHukd uef@vef@umtjzpf tokH;jyKum ppfyGJ. e,fcs@J vk,ufodrf;ykdufonfh
vuQ%mukd zkH;uG,f+yD;/ jynfolukdvdrfvnf&mwGif "e&Sifrsm;ukd ulnDcJhonf? olwkd@u "e&Sif
tzEkid if H ukd y&yf&mS ;"m;jyrsm;ab;rS umuG,x
f ed ;f odr;f &ef vkt
d yfa=umif; a[majym=u+yD;/
jynfwGif; +idrfcsrf;a&;ay:vpDukd axmufcHum/ Tenf;jzifh k&Sm; Zmbk&iftpkd;& ppfyGJ0ifEkdif
&ef ulnDcJhonf? *smref qkd&S,f'Drkdu&ufrsm;u *smref ukdifZmtpkd;&ukd k&Sm;"m;jyrsm;tm;
ppfjyKEkdif&ef ulnDouJhokd@yifjzpfonf?
abmf&SDApfygwD wckwnf;omv#if }uD;jrwfonfh awmfvSefaom EkdifiHwumh0g' ta&;
awmfykHtay: opPmapmifhodusef&pf+yD;/ Zmbk&ifh oufOD;qHykdifpepfukd qef@usifonfh/ ajr&SifESifh
t&if;&Sifrsm;ukd qef@usifonfh/ e,fcs@JppfyGJukd qef@usifonf@/ }uHhcdkifjywfom;onfh wkdufyGJ.
rmhufpf0g' taetxm;ukd ckdifrmpGm pGJukdifxm;ygonf?
204 qdkAD,uf,leD,H uGefjrLepfygwD ( abmf&SDApf) C.P.S.U (B) ordkif; tusOf;csKyf
atmufwb
kd m0g'rD sm;. acgi;f aqmif *gch saf umhAf (Guchkov) ESihf t&if;&Siv
f w
l ef;pm;rS wjcm;
xif&mS ;onfh ud,
k pf m;vS,rf sm;ESihf 'Dru
dk a&pD. ud,
k pf m;vS,t
f jzpf qd&k ,
S v
f pfawmfveS af &;
orm; u&ifpuD (Kerensky) wd@k yg0if=uonf?
TonfrSm qdkAD,uf tr_aqmifaumfrwD. rif&SDApfESifh qdk&S,fvpfawmfvSefa&;orm;
acgif;aqmifrsm;/ "e&Sif tm%ma&S@arSmufwGif vufeufcsvdkufykHyifjzpfonf? odk@aomfvnf;
TudpPudk tvkyform;/ ppfom;udk,fpm;vS,frsm;. qdkAD,ufu od&Sdonfh tcgwGifvnf;
qd&k ,
S v
f pfawmfveS af &;orm;rsm;ESihf rif&ADS pfvyk af qmifcsurf sm;udk abmf&ADS pfrsm; uef@uu
G af e
onfh=um;rS trsm;pku w&m;0ifoabmwlnDvdkuf=uygonf?
Tenf;jzifh k&mS ;Y ay:xGwcf ahJ om Edik if aH wmftm%mopfonf vDeifajymcJo
h nft
h wdik ;f
"e&SifESifh "e&Sifjzpfvmonfh ajr&Sifrsm;. udk,fpm;vS,frsm;yg0ifaeayonf?
okd@aomf "e&Siftpdk;&ESifhtwl ab;csif;,SOfvsuf tvkyform;/ ppfom;udk,fpm;vS,f
rsm;. qdkAD,ufqdkonfh aemuftm%mwck wnf&Sdaeygonf? qdkAD,ufrS ppfom;udk,fpm;
vS,rf sm;rSm rsm;aomtm;jzifh ppfyt
JG wGi;f ppfwyfwiG ;f qGo
J iG ;f jcif;cH&aom v,form;rsm;jzpf
onf? tvkyform;/ ppfom;udk,fpm;vS,frsm;. qdkAD,ufonf Zmbk&if tkyfpdk;r_udkqef@usif
onfh tvkyform;/ v,form; r[mrdwf. taqmufttkH,E W&m;jzpfonf? wcsdefwnf;rSm
vnf; if;wd@k tm%m. taqmufttkH (organ)rSm tvkyo
f rm;vlwef;pm;ESifh v,form;xk
tm%m&Sifpepf. taqmufttkHjzpfonf?
&&Sdcsufuawmh tm%mESpf&yf/ tm%m&SifpepfESpfck xl;jcm;pGm yl;wGJcsdwfqufaejcif;
jzpfonf? ,m,Dtpd;k & uk,
d pf m;jyKonfh "eSipf epfEiS hf tvkyo
f rm;/ ppfom;ud,
k pf m;vS,rf sm;.
qdkAD,ufudk,fpm;jyKonfh ypPnf;rJhESifh v,form;xk. tm%mpepf 2 rsKd;jzpfaeonf?
tusKd;rSm pif+ydKiftm%m 2 ckyif jzpfonf?
yxrydkif;wGif qdkAD,ufrsm;Y trsm;pkrSm rif&SDApfawmfvSefa&;orm;rsm; yg0ifaer_udk
rnfuJhodk@&Sif;vif; ajymqdkrnfenf;?
atmifyGJ&&Sdaom tvkyform;rsm;ESifh v,form;rsm;. udk,fpm;vS,frsm;ukd rdrd
wdk@pdwfqENtavsmuf tm%mtyfcJhonfudk rnfuJhodk@ &Sif;vif;ajymqdkrnfenf;?
Tonfukd vDeifu &Si;f vif;ajym=um;&mrS oef;ESichf saD omjynforl sm;onf Edik if aH &;wGif
tawG@t}uHKrSb
d J Ekid if aH &;wGif Ed;k =um;vmum/ Edik if aH &;v_y&f mS ;r_xJ yg0ifvmcJ=h uonf? olw@kd
wawGrmS rsm;aomtm;jzifh ydik q
f ikd o
f u
l av;rsm;/ v,form;rsm;/ r=umao;cifu v,form;
jzpfcJhaom tvkyform;rsm;jzpf=u+yD;/ "e&SifESifh ypPnf;rJht=um; tv,fvrf;Y &yfaeolrsm;
jzpf=uonf? xdktcsdefu k&Sm;onf Oa&myEdkifiH}uD;rsm; tm;vkH;xJwGif "e&Sifaygufptrsm;
qkH;jzpfonf? TEdkifiHwGif }uD;rmvSonfh "e&Sifaygufp a&vd_if;}uD;u t&m&mwdkif;tay:
v$rf;rdk;oGm;+yD;/ vlwef;pm;tod&Sdonfh ypPnf;rJhrsm;tay: ta&twGuft&omru tawG;
tac:t&yg v$rf;rkd;oGm;onf? qdkvdkonfrSm tvGefus,fjyef@vSonfh tvkyform; t0ef;
qdkAD,uf,leD,H uGefjrLepfygwD ( abmf&SDApf) C.P.S.U (B) ordkif; tusOf;csKyf 221
vDeif vufa&G;
t0dkif;rsm;twGif; "e&SifEdkifiHa&;tjrifrsm; ul;puf0ifa&muf pdrfh0ifoGm;onf? (vD
pifusrf;/ t*Fvdyfbmom/ armfpudk 1947/ twGJ 2/ pmrsufESm 29
29)
tusOf;csKyf
t&if;&SifEdkifiHrsm;. rnDrr# jzpfay:wdk;wufr_a=umifhvnf;aumif;/ t"du tiftm;rsm;
t=um; csed cf iG v
f #m uajymif;ujyef jzpfomG ;jcif;a=umifv
h nf;aumif;/ ppfyjJG zifh urBmudk jyefvnf
cGJa0&ef csdefcGifv#mtopfzefwD;&ef e,fcsJ@orm;rsm;. vdktyfr_a=umifhvnf;aumif;/
e,fcs@pJ pfyjJG zpfay:vmcJo
h nf?
'kwd,tifwmae&Sife,frS ygwDrsm;onf tvkyform; vlwefpm;ta&;awmfykHudk opPm
razmufcJhv#ifaomfvnf;aumif;/ 'kwd,tifwmae&Sife,fuGef*&ufrsm;rS ppfqef@usifonfh
qk;H jzwfcsurf sm;udk razmufzsucf v
hJ #iv
f nf;aumif;/ rdrw
d @kd . e,fcs@J tpd;k &ESihf ppfvv
kd m;ol rsm;udk
qef@usif+yD;/ olwdk@onf tvkyform;vlwef;pm;udk v_Haqmfvkyfaqmif &cJhv#if vnf;aumif;/
TppfyGJonf Tr#zsufqD;EdkifpGrf; odk@r[kwf Tr#aom twdkif;twmxd a&muf &SdEdkif
rnfr[kwyf g?
qdk&S,fvpf0g'ESifh EdkifiHwumh0g'ta&;awmfykHtay: opPmapmifhod+yD;/ rdrdwdk@udk,fydkif
e,fcs@J tpd;k &udq
k ef@usio
f nfh jynfwiG ;f ppfukd pnf;k;H vkyaf qmifco
hJ nfh wckwnf;aom ypPn;f rJh
ygwDrSm abmf&SDApfygwDomjzpfonf? 'kwd,tifwmae&Sife,frS wjcm;ygwDtm;vkH;. acgif;
aqmifrsm;onf "e&Sifrsm;ESifh qufpyfae=u+yD;/ e,fcsJ@pepf. v$rf;rdk;r_udk cH&um e,fcsJ@orm;
rsm;bufodk@ ul;ajymif;oGm;=uonf?
ppfyGJonf t&if;&Sifpepf. taxGaxGtusyftwnf;. a&mifjyef[yfcsufjzpf+yD;/
wcsdefwnf;rSmyif Tonfu Ttusyftwnf;udk ydkrdkjyif;xef;ap+yD;/ urBmht&if;&Sifpepfudk
tiftm;csnehf @J apygonf? k&mS ;tvkyo
f rm;ESihf abmf&ADS pfygwo
D nf urBmay:wGif t&if;&SiS pf epf
tm;enf;r_udk tcGifhaumif;,l&mwGif yxrqkH; atmifjrifcJholrsm;jzpf=uonf? olwdk@onf
e,fcs@J wyfO;D udk usK;d ayguaf p+y/D ; Zmbk&ifujkd zKwfcsum tvkyo
f rm;/ ppfom;ud,
k pf m;vS,f rsm;.
qdAk ,
D ufukd wnfaqmufc=hJ uonf?
awmfvSefa&;yxratmifyGJrsm;tay: ,pfrl;um/ rif&SDApfESihf qdk&S,fvpfawmfvSefa&;
orm;rsm;. ,cktcsdefrSp+yD; t&m&mtqifajyawmhrnfqdkonfh tmrcHcsufrsm;. rd_if;rd+yD;
aemuf"e&Sifaygufptpdwftydkif;/ ppfom;rsm;/ xdk@twl tvkyform;rsm;onf ,m,Dtpdk;&
tay:,kH=unfr_rsm;ykHatmum axmufcHr_ ay;cJh=uonf?
yxratmifyGJrsm;ESifh,pfrl;aeaom tvkyform;ESifh ppfom;xk}uD;udk awmfvSefa&;
vk;H 0atmify&JG a&;rSm a&&Sno
f mG ;&OD;rnf jzpfa=umif;/ "e&Sif ,m,Dtpd;k &vufxJ tm%m&Sad e
oa&G@ qdkAD,ufrsm;xJwGif aphpyfa&;orm;rsm;jzpfaom rif&SDApfESifh qkd&S,fvpfawmfvSefa&;
orm;rsm; v$rf;rdk;aeoa&G@/ jynfolvlxktzdk@ +idrf;csrf;a&; odk@r[kwf aygif rkef@&vdrfhrnfr[kwf
a=umif;/ awmfveS af &;tjynft
h 0 atmifycJG zH @kd ajcwvSr;f wd;k +yD; tm%mudk qdAk ,
D ufo@dk ajymif;
vJay;&rnfjzpfa=umif;wdk@udk &Sif;vif;ajym=um;a&;wm0efrSm abmf&SDApfygwDtay: us
a&mufvmayonf?
qdkAD,uf,leD,H uGefjrLepfygwD ( abmf&SDApf) C.P.S.U (B) ordkif; tusOf;csKyf 223
tcef; (7)
atmufwb
kd mqd&k ,
S v
f pfawmfveS af &;
jyifqifcsdeEf iS t
hf aumifxnfazmfonfh umvtwGi;f u abmf&ADS pfygwD
({_yD 1917=1918)
1? azazmf0g&aD wmfveS af &;t+yD; jynfwiG ;f tajctae/ ygwaD jratmufrx
S u
G v
f m+yD; ajAmifEikd if H
a&;vkyfief;rsm;udk qufvufvkyfaqmifjcif;/ vDeifyDxkd*&ufodk@ qdkufa&mufvmjcif;/ vDeif.
{+yDppfwrf;/ ygwD. qdk&S,fvpfawmfvSefa&; ul;ajymif;a&;ay:vpD?
tjzpftysurf sm;.jzpfpOfEiS hf ,m,Dtpd;k &. vkyaf qmifcsurf sm;u abmf&ADS pfvrf;pOf rSef
uefa=umif; ae@pOfEiS t
hf r# oufaojyaeygonf? ,m,Dtpd;k &onf jynfov
l x
l t
k wGuf r[kwf
bJ jynfov
l x
l u
k kd qef@usi&f yfwnfaea=umif;/ +idr;f csr;f a&;twGuf r[kwb
f J ppfyJG twGuo
f m
&yfwnfaea=umif;ESihf if;onf vlxu
k kd +idr;f csr;f a&;/ ajr,mESihf aygirf ek @f w@kd ukd ay;&ef pdwv
f nf;
ryg/ ay;vnf;ray;Edik af =umif;wd@k rmS ydI
k xif&mS ;vmygonf? abmf&ADS pfrsm;. &Si;f jyonfh vkyif ef;
rsm;rSm tvGeftusdK;&Sdaeygonf?
tvkyform;rsm;ESifh ppfom;rsm;u Zmbk&iftpdk;&udk jzKwfcs+yD; oufOD;qHykdifpepf.
tjrpfESifh tudkif;tcufrsm;udk okwfoif&Sif;vif;aepOf ,m,Dtpdk;&onf oufOD;qHydkifpepfudk
taotcsmyif xdef;odrf;csifaeayonf? 1917 ck rwfv 2 &ufwGif olwdk@u Zmbk&ifESifh
awG@qkH&ef *ghcsfaumhAfESifh SLvf*sif (Shulgin) udk wdwfwqdwfv#dK@0Suf apv$wfcJhonf? "e&Sif
rsm;u tm%mudk eDudkvwfkdrmaemAfh (Nicholas Romanov) .nD rdkufu,fudk v$Jajymif;
qdkAD,uf,leD,H uGefjrLepfygwD ( abmf&SDApf) C.P.S.U (B) ordkif; tusOf;csKyf 225
a=umifv
h nf; aumif;/ a&&Snpf pfyaJG =umifh pD;yGm;a&; uarmufurjzpfrr_ sm;a=umifv
h nf;aumif;/
vlxt
k =um;&Sd rif&ADS pfEiS hf qd&k ,
S v
f pfawmfveS af &;orm;rsm;. =oZmrSmvk;H 0 usqif;oGm;ay+yD?
aumfeDavmhAfykefuefr_ H_;edrhfoGm;jcif;u abmf&SDApfygwDonf awmfvSefa&;. jywfom;
aom tiftm;pkw&yftjzpf }uD;xGm;vm+yDjzpfa=umif;ESifh rnfonfh wefjyefawmfvSefa&; }udK;
yrf;r_udkrqdk acsr_ef;Edkifa=umif; qufvufjyovdkufonf? u|efawmfwdk@ ygwDonf tkyfpdk;onfh
ygwDrjzpfao;aomfvnf; aumfeDavmhAfykefuefr_&ufrsm;twGif; wu,fhtkyfpdk;onfhygwDw&yf
uJhodk@ vkyfaqmifcJhonf? tb,fa=umifhqdkaomf if;.nef=um;csuf rsm;udk tvkyform;ESifh
ppfom;rsm;u awGa0,drf;,dkifjcif;r&Sd vdkufemvkyfaqmifcJh=u aoma=umifhjzpfonf?
aemufqkH; aumfeDavmhAf ykefuefr_ H_;edrfhoGm;jcif;u rv_yfr&Sm;aoae[ef&Sdaom qdkAD
,ufrsm;onf wu,fpifppf}uD;rm;vSaom ikyv
f #Kd ;aeonfh awmfveS o
f nfh ckcaH &;tif tm;rsm;
&Sda=umif; jyovdkufonf? aumfeDavmhAfwyfrsm;udk wm;qD;+yD; if;wdk@ tiftm;udk +zdKcGJ
vkdufolrsm;rSm qdkAD,ufrsm;ESifh if;wdk@. awmfvSefaom aumfrwDrsm;jzpfa=umif; oHo,&Sd
p&mrvkad y?
aumfeaD vmhAf wdu
k yf q
JG if&jcif;u EGr;f vsnKd ;i,faeaom tvkyo
f rm;/ ppfom;ud,
k pf m;
vS,frsm;. qdkAD,ufrsm;udk tm;opftifopfoGif;ay;vdkufygonf? if;wdk@udk aphpyfjzefajza&;
ay:vpDt=um; ,drf;,dkifaer_rsm;rS vGwfuif;apvdkufygonf? TwdkufyGJu olwdk@udk awmfvSef
a&;wdu
k yf JG vrf;ray: OD;wnfay;vdu
k +f yD; abmf&ADS pfygwb
D ufo@kd vSnahf jymif;vmapvdu
k yf g onf?
qdkAD,ufrsm;twGif; abmf&SDApfrsm; =oZmydkrdkcdkifrm}uD;xGm;vmonf?
aus;vufa'orsm;odk@vnf; if;wdk@.=oZm tvsiftjref ysH@oGm;onf?
aumfeDavmhAfykefuefr_u us,fjyef@vSaom v,form;xk}uD;udk &Sif;vif;od&Sdapvdkuf
onft
h csurf mS tu,fIom ajr&SiEf iS hf Adv
k cf sKyfrsm;u abmf&ADS pfEiS hf qdAk ,
D ufrsm;udk acsre_ ;f Edik f
vdkufygu aemufwqifhrSm v,form;rsm;udk wdkufcdkuf&ef jzpfayonfqdkonfh tcsufyif
jzpfayonf? xdk@a=umifh qif;&Jom;v,form;xkrSm abmf&SDApfrsm; ywfvnfwGif ydkrdkeD;uyfpGm
pwif pnf;vkH;vm=uonf? 1917 {+yDrS =o*kwfv awmfvSefa&;umvtwGif;u if;wdk@.
awGa0,dr;f ,dik rf r_ sm;a=umifh jzpfay:wd;k wufr_ aemufqw
k cf &hJ onfh tvwfwef;pm;v,form;
rsm;onf aumfeDavmhAf ykefuefr_H_;edrfhoGm;+yD;aemuf jywfjywfom;om; abmf&SDApfygwDokd@
vSnfhajymif;vm+yD; qif;&Jv,form;rsm;ESifh yl;aygif;vdkufonf? us,fjyef@vSaom v,f
orm;xk}uD;u abmf&ADS pfygwo
D mv#if olw@kd ukd ppfyrJG S u,fwifEikd af =umif;/ Tygwu
D omv#if
ajr&Sifrsm;udk acsr_ef;Edkif+yD;/ ajr,mrsm;udk v,form;rsm;odk@ ay;a0Edkifa=umif; wjznf;jznf;
em;vnfoabmayguv
f monf? 1917 ck pufwifbmESifh atmufwb
kd mvtwGi;f v,form;
rsm; odrf;ydkufonfh ajr,mrsm;/ t}uD;tus,fwdk;rsm;vmonf? cGifhjyKcsufr&bJ ajr&Sif.
ajrrsm;udk xGef,ufpdkufysdK;jcif;rsm; tus,ftjyef@jzpfvmonf? v,form;rsm;onf awmf
vSeaf &;vrf;ay:a&muf&v
dS m+yD;/ acsmjh rLjcif; od@k r[kwf tjypfay;jcif;u if;wd@k ukd wm;qD;Edik jf cif;
rjyKEdik af wmhyg?
qdkAD,uf,leD,H uGefjrLepfygwD ( abmf&SDApf) C.P.S.U (B) ordkif; tusOf;csKyf 247
awmfvSefa&; 'Da&jrifhwufvmay+yD?
xdktcsdefwGif qdkAD,ufrsm;jyefvnf v_yfSm;vmaomumv/ if;wdk@ zGJ@pnf;r_wGif t
ajymif;tvJ jzpfvmaomumv/ abmf&SDApf yDovmonfhumv jzpfay:vmonf? pufHkrsm;/
tvkyfHkrsm;ESifh ppfwyfzGJ@rsm;wGif a&G;aumufyGJ topfrsm;usif;y+yD;/ rif&SDApfESifh qdk&S,fvpf
awmfveS af &;orm;rsm;ae&mwGif abmf&ADS pfygwD ud,
k pf m;vS,rf sm;udk qdAk ,
D ufrsm;od@k apv$wf
vdkuf=uonf? aumfeDavmhAftay: atmifyGJcH+yD; aemufae@ =o*kwf 31 &ufwGif yDxkd*&uf
qdkAD,ufu abmf&SDApf. ay:vpDudk axmufcHoabmwlvdkufonf? csufZJh OD;aqmifonfh
yDxk*d &uf qdAk ,
D uf. rif&ADS pfEiS hf qd&k ,
S v
f pfawmfveS af &;orm;rsm;. obmywd tzG@J a[mif;
onf E_wfxGufoGm;+yD;/ Tenf;jzifh abmf&SDApfrsm;twGuf vrf;&Sif;oGm;ayonf? pufwifbm
5 &ufwGif tvkyform; udk,fpm;vS,frsm;. armfpudk qdkAD,ufonf abmf&SDApfrsm;bufodk@
ul;ajymif;oGm;onf? armfpudk qdkAD,uf. qdk&S,fvpfawmfvSefa&;orm;rsm;ESifh rif&SDApfrsm;.
obmywdtzGJ@vnf; E_wfxGufoGm;+yD; abmf&SDApfrsm;twGuf vrf;&Sif;ay;vdkufonf?
Tonfu atmifjrifaom ykefuefr_twGuf t"dutcsuftvufrsm; &ifhrSnfhae+yDjzpf
a=umif; jyovdu
k o
f nf?
tm%mtm;vkH; qdkAD,uftyfqdkonfh auG;a=umfoHudk jyefvnfaqG;aEG;vmonfh
rlw&yfjzpfvmjyefonf?
odk@aomfrif&SDApfESifh qdk&S,fvpf awmfvSefa&;orm;rsm;. qdkAD,ufrsm;odk@ tm%m
v$Jajymif;&ef awmif;qdkonfh auG;a=umfoHa[mif; r[kwfawmhacs? TwcsDwGif TauG;
a=umfoHrSm ,m,Dtpdk;&udk ykefuef&eftwGuf qdkAD,ufrsm;tm; qifhac:onfh auG;a=umf
oHjzpf+y;D &nf&,
G cf surf mS wdik ;f jynf&dS tm%mtm;vk;H udk ,cktcg abmf&ADS pfrsm; OD;aqmif aeonfh
qdkAD,ufrsm;odk@ v$Jajymif;ay;&efjzpfonf?
aphpyfa&;ygwDrsm;t=um; t+ydK+ydKtuGJuGJjzpfaeonf?
awmfvSefonfh v,form;rsm;. zdtm;a=umifh qdk&S,fvpfawmfvSefa&;ygwDtwGif;
vuf0J qdk&S,fvpf awmfvSefa&;orm;rsm;[kac:aom vuf0J*kd%f;ay:vm+yD; if;wdk@u
"e&Sifrsm;ESifh aphpyfr_udk oabmrwlnDa=umif; azmfjyvm=uonf?
rif&SDApfrsm;t=um;rSmvnf; EdkifiHwum0g'Drsm;[kac:qdkonfh vuf0Jtkyfpk ay:
aygufvm+yD; abmf&SDApfrsm;bufodk@ wdrf;nGwfvmonf?
rif;rJrh sm;rSmrl tpydik ;f wGif rajympavmufjzpfaomfvnf; ,cktcgtzG@J i,frsm; uGo
J mG ;+yD;
tcsdK@rSm &mZ0wfaumifrsm;/ olcdk;rsm;/ olv#dKrsm;ponfh vl@tzGJ@tpnf;. trd_ufo&kdufrsm;
jzpfomG ;=uum tcsKd @rmS ,k=H unfrt
_ & t"rRorm;rsm;jzpfvmum v,form;ESihf +rKd @i,f/ &Gmi,frS
vlrsm;udk "m;jywdkuf/ tvkyform;uvyfrsm;. ydkifeufrsm;/ &efykHaiGrsm;udk ,liif okH;pGJjcif;rsm;
jyKvkyf=uonf? tcsdK@rSmrl ajymif;jyefyif wefjyefawmfvSefa&;tzGJ@ESifh yl;aygif;+yD;/ "e&Sifrsm;.
tapcH/ tcdik ;f cHrsm;tjzpf usKd ;EGpH mG aqmif&u
G af e=uonf? olw@kd onf rnfonfh tkycf sKyfru
_ rkd qdk
txl;ojzifh tvkyform;/ v,form;wdk@. awmfvSefaom tkyfcsKyfr_udk qef@ usif=uonf?
248 qdkAD,uf,leD,H uGefjrLepfygwD ( abmf&SDApf) C.P.S.U (B) ordkif; tusOf;csKyf
tb,fa=umifq
h akd omf awmfveS af &;tpd;k &u jynforl sm;ud"k g;jywdu
k &f efEiS hf trsm;ydik yf pPn;f rsm;
cdk;,l&ef olwdk@tm;cGifhjyKvdrfhrnfr[kwf qdkonfudk olwdk@od&Sd em;vnf aoma=umifhjzpfonf?
aumfeDavmhAfqkH;H_;+yD;aemuf rif&SDApfESifhqdk&S,fvpf awmfvSefa&;orm;rsm;onf awmf
vSefa&;'Da&jrifhvmr_udk wm;qD;ydwfyif&ef xyfrH}udK;pm; tm;xkwf=ujyefao;onf? T
&nf&G,fcsufjzifh 1917 pufwifbm 12 &ufwGif olwdk@u k&Sm;jynfvkH;qdkif&m 'Drdkua&pD
uGefz&ifhudk ac:,lusif;y+yD; qdk&S,fvpf0g'Drsm;/ aphpyfa&;orm; qdkAD,ufrsm;/ tvkyform;
or*~rsm;/ ZrfpfawmhAf/ ukefoG,fa&;ESifh pufr_vkyfief;rsm;ESifh ppfwyfzGJ@rsm;rS udk,fpm;vS,f
rsm;wufa&muf=uonf? uGefz&ifhu ygvDreft}udK (Pre- Parliament) [kac:qdkaom
orRwEdkifiH ,m,DaumifpDudk xlaxmifvdkufonf? aphpyfa&;orm;rsm;u ygvDreft}udK.
tultnDjzifh awmfveS af &;udk &yfwef@ap+yD; wdik ;f jynfukd qd&k ,
S v
f pf awmfveS af &;vrf;a=umif;rS
"e&Sif zG@J pnf;tkycf sKyfyHk pnf;rsO;f jzpfay:wd;k wufr/_ "e&Siyf gvrD efpepf vrf;a=umif;ajymif; vJvm&ef
ar#mf v if h a yonf ? od k @ aomf T onf r S m awmf v S e f a &;vS n f ; bD ; ud k aemuf v S n f h & ef
tcsnf;tESD;}udK;pm;onfh EdkifiHa&;c|wf+cKHusr_ wpdwfwydkif;jzpfonf? TonfrSm t_H;
}u;D _;H &efjzpf+y;D wu,fvnf; t_;H }u;D H;_ oGm;ygonf? tvkyo
f rm;rsm;u aphpyfa&; orm; rsm;.
ygvrD efqikd &f m }udK;pm;r_rsm;udk oa&mfavSmifajymif=u+yD; ygvrD eft}udKudk a&csKd ;cef; t}udK (PreBath house)vd@k ac:=uonf?
abmf&SDApfygwD A[dkaumfrwDu ygvDreft}udKudk oydwfarSmuf&ef qkH;jzwfvdkufonf?
ygvD r ef t }ud K wG i f ; u abmf & S D A pf t k y f p k w G i f yg0if a eaom uJ r D e uf A f E S i f h wD k d ' D k k d A pf c sf
(Teodorovich)wdk@vdk vlrsdK;rsm;u ,if;ygvDref t}udKxJrS rxGufcGmcsifonfrSm trSef
jzpfaomfvnf; ygwDA[dkaumfrwDu olwdk@udk Ttwdkif;vufcHapcJhonf?
uJrDeufAfESifh ZDEdkApfwdk@onf ygvDreft}udKwGif yg0ifaqmif&Gufa&;udk acgif;rmrmESifh
wif;cHae+yD; ygwu
D ykd ek u
f efrj_ yifqifa&;rsm;rS vrf;vGo
J mG ;&ef }udK;yrf;cJo
h nf? k&mS ;jynf vk;H qdik &f m
'Drdkua&pDtzGJ@. abmf&SDApftpkwGif &Jabmfpwmvifu rdef@cGef;ajym&mwGif/ ygvDref t}udKwGif
yg0ifaqmif&Gufa&;udk jyif;xefpGmqef@usifvdkufonf? olu ygvDreft}udKudk aumf
eDavmhAfom;av#mjcif;[k ac:a0:vdkufonf?
vDeifESifh pwmvifu ygvDreft}udKwGif acwWc%yifjzpfap yg0ifaqmif&Gufjcif;onf
}uD;rm;onfhtrSm;[k ,lqonf? tb,fa=umifhqdkaomf Tonfu vlxktwGif; ygvDref
t}udKonf vkyfom;jynfolrsm;twGuf wu,fyif wpkHwck vkyfaqmifay;Edkifonf[laom
twkta,mif ar#mfvifhcsufay:apEdkifaoma=umifhjzpfonf?
wcsdefwnf;wGif abmf&SDApfrsm;u qdkAD,ufrsm; 'kwd,uGef*&uf ac:,lusif;yEdkif&ef
tjyif;txefjyifqifvm+yD; if;wdk@taejzifh trsm;pk&&ef ar#mfvifhxm;ayonf? abmf&SDApf
qdAk ,
D ufrsm; zdtm;atmufwiG f k&mS ;jynfv;Hk qdik &f m A[dt
k r_aqmifaumfrwDwiG ;f &Sd rif&ADS pfEiS hf
qdk&S,fvpfawmfvSefa&;orm;rsm;. uvdefOm%frsm;udk yrmrxm;bJ/ &k&Sm;jynfvkH;qdkif&m
qdAk ,
D uf rsm;. 'kw,
d uGe*f &ufukd 1917ck atmufwb
kd m 'kw,
d v0ufwiG f ac:qdv
k u
kd o
f nf?
qdkAD,uf,leD,H uGefjrLepfygwD ( abmf&SDApf) C.P.S.U (B) ordkif; tusOf;csKyf 249
1? atmufwb
kd mawmfveS af &;u &ifqikd &f onf&h eforl mS Edi_ ;f ,SOcf sut
f & tiftm;csnehf @J
+yD; qdk;0g;tm;enf;pGm zGJ@pnf;pnf;&kH;xm;+yD; k&Sm;"e&Sifrsm;uJhodk@yif EdkifiHa&;t& twG@t}uKH
r&Sdao;aoma=umifh jzpfonf? pD;yGm;a&;t& tm;enf;ae+rJjzpfum/ tpdk;&uefxkdufrsm;
tay:wGif tjynft
h 0 rScD akd e&onfh k&mS ;"e&Sirf sm;onf Edik if aH &;t& rdru
d ,
kd rf rd d rScD &kd yfwnfEikd f
pGrf; vkHavmufr_r&SdbJ tajctaerS xGufayguf&Sm&ef vufOD;r_vnf;r&Sdacs? if;wdk@onf
jyifopf"e&Sifrsm;uJhodk@ EdkifiHa&;yl;aygif;r_rsm;ESifh EdkifiHa&;vdrfnmr_rsm; tus,ftjyef@tawG@
t}uKHvnf;r&Sd/ t*Fvdyf"e&Sifrsm;uJhodk@ xifa,mifxifrSm;zG,f ^m%frsm;vSaom aphpyfr_
t&mwGif oif=um;xm;jcif;vnf; r&S=d uacs? if;wd@k onf r=umrwifuyif Zmbk&ifEiS hf em;vnf
r_&&Sv
d u
kd af omfvnf; Zmbk&ifukd ,cktcgrmS azazmf0g&aD wmfveS af &;u jzKwfcsvu
kd +f yDjzpf onf?
"e&Sifrsm;udk,fwdkif tm%m&vmonfhtcg if;wdk@onf tvGef&GHrkef;cH&aom Zmbk&if .
ay:vpDrsm;udk t"dutcsurf sm; tm;vk;H wGif qufvufvyk af qmif&efrv
S I
JG tjcm; rnf onfh
ydrk akd umif;rGeo
f nfh vrf;udrk # rpOf;pm;Edik af cs? ppfyo
JG nf Edik if aH wmfu wwfEikd o
f nf xufveG af e+y;D
jynfolESifh wyfrawmfudk c|wf+cKHusaeaponfhwdkif Zmbk&ifuJhodk@yif if;wdk@onf ppfyGJudk
atmifycJG H tqk;H owfa&;od@k qdo
k nfrh u
l kd &yfc=H uonf? v,form;xkonf ajrrJrh E_ iS hf ajr&Siw
f @dk .
xrf;yk;d zdtm;a=umifh qif;&Jc|w+f cKH usaeonfw
h idk f Zmbk&ifuo
hJ @dk yif ajr,mydik q
f ikd f r_ukd qufvuf
xde;f odr;f &ef &yfwnf=uonf? tvkyo
f rm;ay:vpDEiS hf ywfoufIrl tvkyf orm;vlwef;pm;udk
rke;f wD;&mwGif k&mS ;"e&Sirf sm;onf Zmbk&ifxufyif ausmv
f eG o
f mG ;cJah y onf? tb,fa=umifh
qdak omf if;wd@k onf pufykH ikd &f iS rf sm;. xrf;yd;k udk awmifw
h if;cdik rf map&ef xde;f odr;f ay;Hrk #ru
tyh s H t ES H @ jzpf a eaomtvk y f & S i f r sm;. wef j yef o yd w f r sm;ud k rcH r &yf E d k i f awmh a tmif
jyKvkyaf y;vdu
k o
f nf?
jynfolrsm;taejzifh Zmbk&if. ay:vpDESifh "e&Sifwdk@. ay:vpDt=um; rnfonfht"du
jcm;em;csufr# rjrifawG@&bJ if;wdk@. Zmbk&ifrkef;wD;r_udk "e&Sif,m,Dtpdk;&tay: ajymif;vJ
oGm;r_rsm;onf tHhzG,fr[kwfacs?
aphpyfa&;orm;rsm;jzpfonfh qdk&S,fvpfawmfvSefa&;orm;rsm;ESifh rif&SDApfygwDrsm;/
jynfolrsm;=um; wpkHw&m =oZmv$rf;rdk;xm;Edkifygu "e&Sifrsm;onf if;wdk@udk uef@vef@um
rsm;tjzpf tokH;jyK+yD; if;wdk@tm%mudk qufvuf xdef;odrf;EdkifayOD;rnf? odk@aomf rif&SDApfESifh
qd&k ,
S v
f pfawmfveS af &;orm;rsm;onf e,fcs@J "e&Sirf sm;. ud,
k pf m;vS,rf sm;tjzpf yGiu
hf somG ;
+yD;aemuf jynfolrsm;t=um; if;wdk@=oZmrsm;usqif;oGm;um ,m,Dtpdk;&tzkd@ axmufcHol
r&Sd jzpfoGm;ygonf?
2? atmufwdkbm awmfvSefa&;tm; OD;aqmifcJholrSm k&Sm; tvkyform;vlwef;pm;
uJo
h @kd aom awmfveS o
f nfh vlwef;pm;w&yfu acgi;f aqmifcjhJ cif;jzpf+yD;/ wku
d yf t
JG wGi;f oHcw
J if
xm;aom vlwef;pm;w&yfjzpfum/ umvwdkav;twGif; awmfvSefa&;ESpf&yfudk jzwfoef;cJh+yD;/
wwd,awmfveS af &; t}udKumvwGif +idr;f csr;f a&;/ ajr,m/ vGwaf jrmufa&;ESihf qd&k ,
S v
f pfpepf
twGuf wdkufyGJwGif jynfol. acgif;aqmiftjzpf todtrSwfjyKcH&aom vlwef;pm;vnf;
258 qdkAD,uf,leD,H uGefjrLepfygwD ( abmf&SDApf) C.P.S.U (B) ordkif; tusOf;csKyf
vuf0u
J eG jf rLepftkypf o
k nf txD;usejf zpfum _;H edro
hf mG ;onf? ygwo
D nf +idr;f csr;f a&;
jyoemtay: aemufqkH;qkH;jzwfcsufudk a=unmEdkif&eftwGuf owWrt}udrf uGef*&ufudk
ac:qdkvdkufonf?
1918 ck/ rwfv 6 &ufwiG f uGe*f &ufukd zGiv
hf pS v
f u
kd o
f nf? TonfrmS u|eaf wmfw@kd ygwD
tm%m&&Sd+yD;aemuf ac:,lusif;yonfh yxrqkH; uGef*&ufjzpfonf? rJay;Edkifonfh 46 OD;ESifh
rJray;Edkifonfh udk,fpm;vS,foufouf 58 OD;wufa&mufcJh+yD; ygwD0if 145 000udk udk,fpm;
jyKonf? trSefrSmrl xdktcsdefu ygwD0ifOD;a&rSm 270000 xufravsmhacs? uGef*&ufudk
tvsiftjrefac:qdk&jcif;a=umifh tzGJ@tpnf;trsm;tjym;onf tcsdefrD udk,fpm;vS,frsm;
rapvGwfEdkifaoma=umifh TuJhodk@uGJvGJ+yD; rnDrr# jzpfoGm;&jcif;jzpfonf? xdk@tjyif xdktcsdef
*smrefrsm; odrf;,lxm;onfh e,fajrrsm;rS udk,fpm;vS,frsm; apv$wfEdkifjcif;r&Sdacs?
TuGef*&ufY b&ufpf-vpfawmhAfpfcf +idrf;csrf;a&;tay: vDeifu tpD&ifcH&mwGif
u|eaf wmfw@kd ygwD ,cktcg awG@}uKHae&aom }uD;rm;onfh tusyt
f wnf;rSm ygww
D iG ;f vuf0J
twkduftcH wnf&Sdaer_a=umifh k&Sm;awmfvSefa&;u awG@}uKHcJh&onfh tusyftwnf;rsm;wGif
tqdk;qkH; jzpfaeawmhonf[k qdkvdkufonf? (vDeifvufa&$;pifusrf;/ twGJ2/ pmrsufESm-299)
b&ufpf-vpfawmhAfpfcf +idrf;csrf;a&;jyoemtay: vDeifwifoGif;onfh qkH;jzwfcsufudk
axmufcHrJ 30/ uef@uGufrJ 12/ =um; 12 rJ jzifh vufcHtwnfjyKvdkufonf?
TqkH;jzwfcsufudk vufcHtwnfjyK+yD; aemufw&ufwGif vDeifu'kuQ}uD;rm;vSaom
+idrf;csrf;a&;[laom acgif;pOf jzifh aqmif;yg;a&;om;&mwGif +idrf;csrf;a&;twGuf vdkufavsm
&onfh tcsuftvufrsm;rSm rcHr&yfEdkifzG,f/ jyif;xef&ufpufvSonf? odk@aomf ordkif;u
qkH;jzwfvdrfhrnf? u|efawmfwdk@ pnf;kH;&efESifh pnf;Hk;&efvkyfief;rsm;udk pwif=uygpdk@? prf;oyfr_
trsm;tjym;&Sad omfvnf; tem*wfonf u|eaf wmfw@kd twGujf zpfonf[k a&;om;xm; onf?
(vDeifusrf;aygif;pkH/ twGJ22/ pmrsufESm-288)
tusOf;csKyf
1917ck / azazmf 0 g&D r S atmuf w d k b mvtxd &S p f v twG i f ; abmf & S D A pf y gwD o nf
tvGefcufcJvSaom vkyfief;jzpfonfh tvkyform;vlwef;pm; trsm;pkESifh qdkAD,uftrsm;pk
odrf;oGif;a&;ESifh qdk&S,fvpfawmfvSefa&;twGuf v,form;oef;aygif;rsm;pGm. axmufcH
r_&a&;wdk@udk +yD;ajrmufatmifjrifatmif xrf;aqmifEdkifcJhonf? "e&Sifaygufprsm; (qdk&S,fvpf
awmfveS af &;orm;rsm;/ rif&ADS pfrsm;ESihf rif;rJrh sm;) . ay:vpDukd wqif+h yD;wqifh azmfxw
k f zGichf s+yD;
tvkyform;jynfolrsm;. tusdK;pD;yGm;ESifh zDvmqef@usifa=umif; jyojcif;jzifh T vlxk}uD;udk
xdkygwDrsm;. =oZm*,ufatmufrS qGJ,lcJhonf? abmf&SDApfygwDonf a&S@ wef;rSma&m/
aemufwef;rSmyg Edik if aH &;vkyif ef;rsm;udk tus,t
f jyef@ vkyaf qmifc+hJ yD; atmuf wdb
k mqd&k ,
S v
f pf
awmfvSefa&;twGuf vlxkudk jyifqifay;cJhonf?
TumvtwGif; ygwD.ordkif;wGif tqkH;tjzwftcef;u yg0ifonfh ta&;}uD;onfh
tjzpftysufrsm;rSm vDeif EdkifiHjcm;rS jyefa&mufvmjcif;/ ol.{+yDppfwrf;/ {+yDygwDuGefz&ifhESifh
qrygwDuGef*&ufwdk@jzpfonf? ygwDqkH;jzwfcsufrsm;onf tvkyform;vlwef;pm;twGuf
tiftm;a&aomufjrpfjzpfum atmifyGJtay: ,kH=unfr_rsm;ay:xGufapcJhayonf? xdkqkH;jzwf
csufrsm;wGif tvkyform;rsm;onf awmfvSefa&;. ta&;}uD;aom jy\emrsm;. tajzudk
&SmawG@cJhonf? {+yDuGefz&ifhu ygwD.vkyfief;udk "e&Sif'Drdkua&pDawmfvSefa&;rS qdk&S,fvpf
awmfvSefa&;odk@ ul;ajymif;a&;wdkufyGJodk@ vrf;nefcJhonf? qruGef*&ufu ygwDudk "e&Sifvl
wef;pm;ESifh if;.,m,Dtpdk;&udk vufeufudkifykefuef&ef OD;aqmifvrf;nefr_ ay;cJhonf?
aphpyfa&;orm;rsm;jzpfaom qdk&S,fvpfawmfvSefa&;orm;rsm;ESifh rif&SDApfygwDrsm;/
rif;rJhygwDrsm;ESifh tjcm;uGefjrLepf r[kwfonfh ygwDrsm;onf if;wkd@. jzpfay:wdk;wufr_ oH
o&mudk jynfh0apvdkufonf? if;wdk@ tm;vkH;onf atmufwdkbm awmfvSefa&;rwdkifrDrSmyif
"e&SifygwDrsm; jzpfoGm;=u+yD; t&if;&Sifpepf pkpnf;xm;&Sda&;ESifh xdef;odrf;a&;twGuf wdkufyGJ
0if=uonf? abmf&SDApfygwDonf "e&Sifvlwef;pm;udk jzKwfcs+yD; qdkAD,uftm%mudk xlaxmif
&ef vlxkrsm;. wkdufyGJudk acgif;aqmifrnfh wckwnf;aom ygwDjzpfonf?
wcsdefwnf;wGif abmf&SDApfrsm;onf ygwDwGif;rS tnhHcHorm;rsm;jzpfaom ZDEdkApf/ uJrD
eufA/f kikd af umhA/f blcg&if/ xa&mhpuDEiS hf ysmwaumhAw
f @kd . qd&k ,
S v
f pfawmfveS af &;vrf;rS ygwu
D kd
vrf;vGJoGm;atmif }udK;yrf;r_rsm;udkvnf; acsr_ef;vdkufonf?
abmf&ADS pfygw.
D acgi;f aqmifrj_ zifh tvkyo
f rm;vlwef;pm;onf qif;&Jv,form;ESit
hf
wl r[mrdwfzGJ@vsuf ppfom;/ a&wyfom;rsm;udk axmufcHr_&,lum "e&Sifvlwef;pm;. tm
%mudkjzKwfcs+yD; qdkAD,uftm%mudk xlaxmifaom ykHpHopfEdkifiHawmfjzpfonf? qdk&S,fvpf
qdkAD,ufEdkifiHudkxlaxmif/ ajr&Sifrsm;. ajr,mydkifqkdifr_pepfudk zsufodrf;/ v,form;rsm;
tokH;jyK&ef ajrrsm;ay;tyf/ wdkif;jynf&Sd ajr,mtm;vkH;udk jynfolydkifodrf;/ t&if;&Sifrsm;.
ypPn;f udk odr;f ,l/ k&mS ;Edik if t
H m; ppfyrJG aS emufqw
k af pvdu
k Ef ikd o
f nf? +idr;f csr;f a&;ud&k &Sad pcJo
h nf?
qdkAD,uf,leD,H uGefjrLepfygwD ( abmf&SDApf) C.P.S.U (B) ordkif; tusOf;csKyf 271
tcef; (8)
a&S@wef;XmecsKyfY azmfxw
k v
f u
kd Ef ikd o
f nf? &efou
l yDxk*d &ufukd +cdr;f ajcmufvmonf? od@k aomf
tvkyo
f rm;a&wyfom;rsm;. ulnaD xmufcrH j_ zifh qdAk ,
D uftpd;k &. vkyaf qmifcsuf rsm;a=umifh
ykefuefonfhcHwyfrsm;rS wyfjzLrsm;udk z,f&Sm;vdkufEdkif+yD; ,l'Depfcsfwyfrsm; H_;edrfh oGm;um
tufpwdk;eD;,m;odk@ jyefarmif;xkwfjcif;cHvkduf&onf?
yDxk*d &ufteD; ,l'eD pfcsf ppf;H_ jcif;u aumhcsuu
f kd ajz&Si;f &ef ydrk v
kd ,
G u
f al pvdu
k +f yD; 1919
cktukefwGif ol. wyfudk vkH;0acsr_ef;vdkufEdkifonf? aumhcsufudk,fwdkif tusOf;om;t jzpf
tzrf;cHvu
kd &f +yD; tmuwfp&f dS awmfveS af &;aumfrwD. pD&ifcsujf zifh ypfowfjcif;cHvu
dk &f onf?
TonfrSm aumhcsuf. tqkH;owfyifwnf;?
qdkufaA;&D;,m; vlxkt=um; aumhcsufESifhywfouf+yD; acwfpm;onfh oDcsif;wyk'f &SdcJh
onf?
- +Adwdo#wdk@xHrS ppf,leDazmif;rsm;
- jyifopfwdk@xHrS wHqdyfyef;yGm;rsm;
- *syefwdk@xHrS aq;vdyfrsm;jzifh
- aumhcsufu OD;aqmifujyaeay+yD @ @ @ ?
- ,leDazmif;rsm;vnf; tpkwfpkwftjywfjywf/
- wHqdyfyef;yGm;rsm;vnf; r&Sdawmh/
- xkd@twl aq;vdyfvnf; iwf+yD/
- aumhcsufae@&ufrSmvnf; ukefoGm;cJh+yD?
olw@kd ar#mv
f ifch surf sm;udk aumhcsuu
f rpGr;f aqmifEikd o
f nft
h wGuf usL;ausmaf &;orm;
rsm;onf qdkAD,uforRwEdkifiHudk wdkufcdkuf&ef if;wdk@.pDrHudef;udk jyKjyifajymif;vJvdkufonf?
tdk'ufqmY cs&yfxm;aom ppfwyfrsm;udk qkwfcGmcdkif;vdkuf&onf? tb,fa=umifhqdkaomf
qdkAD,uforRwEdkifiH wyfrsm;ESifh qufoG,fxdawG@r_rsm;u if;wdk@udk awmfvSefa&;pdwf"mwf
ul;pufjyef@yGm;ap+yD; if;wdk@. e,fcsJ@t&Sifocifrsm;udk pwifykefuefvmaponf? Oyrm
tk'd ufqmY tif'a&rmwD (Andre Marty) OD;aqmifonfh jyifopfa&wyfom;rsm;. ykeu
f efr_
ay:cJhonf? ,cktcg aumhcsufppfH_;oGm;+yD jzpfonfhtm;avsmfpGm r[mrdwfrsm;onf aumfeD
avmhA.
f }uH&mygjzpf+yD; taysmw
f rf;wyfudk pnf;H;k zG@J pnf;ol Adv
k cf sKyf'ifeu
D if tay: tmHpk ;l
pdkufvm=uonf? xdktcsdefu 'ifeDuifonf awmifydkif;&Sdulbefa'orS qdkAD,uftm%mudk
wdkufcdkufppfqifaeonf? ol.wyfudk r[mrdwfrsm;u vufeufcJ,rf;rD;ausmuf tajrmuf
tjrm; axmufyHhum qdkAD,uftm%mudk wdkufcdkuf&ef ajrmufydkif;odk@ apvGwfvdkufonf?
,cktcg awmifbufppfrsuEf mS jyifonf t"duppfrsuEf mS jyif jzpfvmonf? 'ifeu
D if onf
1919 aEGwiG f qdAk ,
D uftm%mudk qef@usio
f nfh t"duxd;k ppfukd pwifco
hJ nf? xa&mh puDu
awmifyikd ;f ppfrsuEf mS udk zsuq
f ;D vdu
k +f yD; u|eaf wmfw@kd wyfrsm;onf _;H +yD;&if;_;H &if; jzpfae onf?
atmufwdkbmvtv,fwGif wyfjzLrsm;onf ,lu&def;wckkvkH;udk odrf;ydkufxm;+yD; tdk&Jvfudk
odr;f xm;um usaemfw@kd wyfukd usnq
f rH sm;/ kid zf ,frsm;ESihf pufaoewfrsm; axmufyhH aeonfh
qdkAD,uf,leD,H uGefjrLepfygwD ( abmf&SDApf) C.P.S.U (B) ordkif; tusOf;csKyf 287
twGuf rnfonfph eG @f vw
G rf r_ sKd ; twGuu
f rkd qdk tqifoif&h u
dS m oef;csaD om vlrsm;vdpk nf;H;k +yD;
_yaf xG;onfh tajctaewGif enf;rSev
f rf;rSef acgi;f aqmifEikd pf rG ;f wGiv
f nf; rnforl # rausmv
f eG f
Edkifacs?
vDeif ajymcJo
h nfrmS ygw.
D Ed;k =um;wufuGrE_ iS hf if;. wif;usyo
f nfh pnf;urf;a=umifh
ygwD. tm%mydkifrsm;u tpdk;&XmeESifh toif;tzGJ@tm;vkH;wdk@udk pnf;Hk;Edkifr_a=umifh/ A[dk
aumfrwDu xkwjf yefaom auG;a=umfou
H kd jynfol axmifaomif;ode;f oef;wd@k u vlwa,muf
wnf;uJhodk@ pnf;Hk;vkdufemcJhaoma=umifh r,kHEdkifzG,f pGef@vGwfr_rsm;a=umifhomv#if xl;axG
onfh tHh&maomfrsm; jzpfay:Edkif+yD;/ wu,fvnf;jzpfcJhayonf? Tt&mtm;vkH;a=umifh om
v#if u|eaf wmfw@kd onf r[mrdwEf ikd if rH sm;ESihf wurBmvk;H rS e,fcs@J orm;rsm;. ESp}f udr/f ok;H }udr/f
av;}udrfr#aom/ t}udrf}udrfppfqifr_t=um;rSmyif atmifyGJqifEdkifcJhjcif;jzpfonf? (vDeif
vufa&G;pifusrf;/ twGJ2/ pmrsufESm-556)
usL;ausmo
f rl sm;ESihf wyfjzLrsm;tm; qef@usiyf ek u
f efxuGapcJo
h nf? qdAk ,
D uftm%m. &efo@l
aemufwef;udk tiftm;csnfheJ@apum Tenf;jzifh wyfeDawmf. a&S@csDwufr_udk vsifjrefapcJh
onf? ,lu&def;/ qdkufaA;&D;,m;/ ta&S@zsm;a'o/ ,l&Jvfawmifwef;a'o/ bdkifvdkk&Sm;ESifh
aAmvf*ga'owdk@rS ygwD0ifrsm;/ wyfjzLrsm;ESSifh usL;ausmfolrsm;. aemufwef;rsm;udk tiftm;
csnehf @J apjcif;jzifh wyfeaD wmfukd tzd;k rjzwfEikd af om aumif;r_jyKcJo
h nfukd vlwikd ;f od&=Sd uygonf?
8? wyfeDawmfonf atmifyGJcHcJhonf? tb,fha=umifhqdkaomf qdkAD,uforRwEdkifiHonf
wyfjzLwefjyefawmfveS af &;ESihf Edik if jH cm;rS pGuzf ufusL;ausmrf r_ sm;udk wdu
k o
f nfw
h u
dk yf w
JG iG f wOD;
wnf; r[kwfbJ qkdAD,uftm%m. wdkufyGJrsm;ESifh if;.atmifyGJrsm;onf urBmwckvHk;rS
ypPnf;rJhrsm;. pmemulnDaxmufcHr_&&SdcJhjcif;a=umifhjzpfonf? e,fchsJorm;rsm;u qdkAD,uf
orRwEdkifiHudk ydwfqdk@pGufzufusL;ausmfr_jzifh rGef;usyfatmifjyKvkyfaepOf e,fcsJ@EdkifiHrsm;rS t
vkyo
f rm;rsm;onf qkAd ,
D ufrsm;bufrv
S u
kd u
f m ulncD o
hJ nf? if;wd@k . qdAk ,
D uf orRw Edik if u
H dk
&efvkdonfh EkdifiHrsm;&Sd t&if;&Sifrsm;tay: qifEGJonfhwdkufyGJrsm;u tqkH;Y e,fchsJ orm;
rsm;twGuf pGuzf ufusL;ausmf &yfqikd ;f oGm;ap&ef ulnv
D u
kd af yonf? +Adwed /f jyifopfEiS hf tjcm;
pGufzufonfh EdkifiHrsm;rS tvkyform;rsm;onf oydwfarSmuf&ef v_H@aqmfvdkuf+yD; usL;ausmf
olrsm;ESifh wyfjzLAdkvfcsKyfrsm;udk ay;ydk@&ef&Sdonfh cJ,rf;rD;ausmufrsm; ukefwifukefcsa&;udk
jiif;qd=k uonf? vkyif ef;aumifpD udk xlaxmif+y;D k&mS ;rSvufz,f=u!qdo
k nfh au;G a=umfoH
nef=um;r_atmufwGif vkyfief;rsm;udk vkyfaqmif=uonf?
Edik if w
H umh t&if;&Sirf sm;onf u|eaf wmfw@kd tm; wku
d cf u
kd &f ef vufrsm;udk ajrmufvu
kd f
&m TonfrmS if;wk@d . tvkyo
f rm;rsm;u zrf;qD;zd@k ajrmufay;jcif;omv#if jzpfomG ;ayawmh
onf?[k vDeifu qdkcJhonf? (vDeif usrf;aygif;pkH/ twGJ25/ pmrsufESm-405)
tusOf;csKyf
atmufwdkbm awmfvSefa&;u jzKwfcsjcif; cHvkduf&aom ajr&SifESifh t&if;&Sifrsm;onf
wyfjzLAdv
k cf sKyfrsm;ESit
hf wl r[mrdwEf ikd if H tpd;k &rsm;ESiyhf ;l aygi;f +yD; rdrw
d ikd ;f jynf. tusKd ;pD;yGm;udk
qef@usiI
f qdAk ,
D ufajray:wGif yl;aygi;f vufeufuikd w
f u
dk cf u
kd +f yD;/ qdAk ,
D uftm%mudk jzKwfcs&ef
}uHpnfcJhonf? Tonfu k&Sm;. e,fpyfa'orsm;Y wyfjzLrsm;. ykefuefr_ESifh r[mrdwf EdkifiH
rsm;. ppfa&;pGuzf ufrw
_ @kd . tajccHjzpfayonf? tusKd ;tm;jzifh k&mS ;onf if;. pm;eyf&u
d mQ ESihf
ukef=urf;ypPnf; a&aomufjrpfrsm;rS jzwfawmufjcif;cHvdkuf&ayonf?
*smreD ppfa&;t& _;H edro
hf mG ;jcif;ESihf Oa&my&Sd e,fcs@J nGe@f aygi;f tzG@J 2 zG@J twGi;f ppfyt
JG qk;H
owfomG ;jcif;u r[mrdwf Edik if rH sm;udk ydrk kd tiftm;awmifw
h if;ap+yD;/ pGuzf ufusL;ausmrf w
_ @kd ukd
wdk;jrifhvkyfaqmifapum qdkAD,ufk&Sm;twGuf tcuftcJopfrsm; ay:aygufvmaponf?
wzufwiG v
f nf; *smreDawmfveS af &;ESihf Oa&myEdik if rH sm;rS awmfveS af &;v_yf mS ;r_ tpysKd ;
csufrsm;u qdkAD,uftm%mtwGuf EdkifiHwumtajctae tcGifhtvrf;omap+yD; qdkAD,uf
orRwEdkifiH. taetxm;udk oufomcGifh&apygonf?
abmf&SDApfygwDonf tzEdkifiHtwGuf ppfyGJ/ EdkifiHjcm;usL;ausmfr_ESifh "e&Sif/ ajr&SifwyfjzL
rsm;ESifh ppfyGJwdkuf&ef tvkyform;/ v,form;rsm;udk v_H@aqmfcJhonf? qdkAD,uforRwEdkifiH.
if;. wyfeDawmfonf aumhcsuf/ ,l'gepfcsf/ 'ifeDuif/ u&mpfaemhAf/ &Jef*Jvf ponfhr[mrdwf
Edik if rH sm;. kyaf o;wOD;+yD; wOD;udk ESrd ef if;vdu
k +f yD;aemuf/ kyaf o;wOD; yDvpf pl uD;udk ,lu&de;f ESihf
bdik v
f kd &k mS ;wd@k rS armif;xkwv
f u
dk +f yD; Tenf;jzifh Edik if jH cm;pGuzf ufa&; tiftm;pkrsm;udk xd;k ESuf
vdkuf+yD; qdkAD,ufEdkifiHrS armif;xkwfvdkufonf?
EdkifiHwum t&if;tESD;. qdkAD,ufe,fajrudk yxrqkH; vufeufudkif wdkufcdkufr_onf
Tenf;jzifhvkH;0 t_H;}uD;_H;+yD; tqkH;owfoGm;onf?
pGuzf ufa&;umvtwGi;f awmfveS af &;. acsre_ ;f jcif;cH&onfh ygwrD sm;jzpfaom qd&k ,
S f
vpf awmfvSefa&;orm;rsm;/ rif&SDApfrsm;/ rif;rJhrsm;ESifh trsdK;om;a&;0g'Drsm;onf wyfjzL Adkvf
csKyfrsm;ESifh usL;ausmfolrsm;udk ulnDaxmufcH=u+yD;/ qdkAD,uforRw EdkifiHtay: wefjyefawmf
vSeaf &; vky}f uHru
_ kd }uHpnfc+hJ yD; qdAk ,
D ufacgi;f aqmifrsm;udk t=urf;zufvyk }f uH&ef pDpOfco
hJ nf?
atmufwb
kd m awmfveS af &;rwdik rf u
D tvkyo
f rm;vlwef;pm;t=um; =oZmtoifw
h if&h dS aom
TygwDrsm;onf jynfwGif;ppftwGif; vlxk}uD;. a&S@arSmufwGif wefjyefawmfvSefa&;ygwDrsm;
tjzpf rdrdudk,frdrdwdk@ azmfxkwfvdkufonf?
jynfwGif;ppfESifh usL;ausmfa&;umvu k&Sm;wGif ygwDrsm;. EdkifiHa&;usqkH;cef;ESifh
uGefjrLepfygwD. aemufqkH;atmifyGJudk awG@jrifvdkuf&ayonf?
tcef; (9)
vDeifwifjycJah om aemufqw
k rf q
_ o
kd nfrmS TuJo
h @kd aom aemufqw
k rf r_ sKd ; r[kwaf cs? tb,f
a=umifq
h akd omf xdt
k csed u
f ygwo
D nf qH;k _;H r_/ ratmifjrifrr_ sm; }uKH &&efa0;pG/ jynfwiG ;f ppf twGi;f
usL;ausmfa&;orm;rsm;ESifh wyfjzLrsm;udk wkdufckdufESdrfESif;vdkufEdkifcsdefyifjzpfonf? odk@aomf
atmify&JG ygwD od@k r[kwf wyfrawmfonf a&Sod@k csw
D uf&mwGif aemufwef;Y vHk avmufaom
tajccHa'or&dSbJ a&StvGeftuH a&mufoGm;aomtcsdefrsKd; &dSwwfonf? T onfu
tvGef}uD;rm;onfh tE W&m,fESifh &ifqkdif&Edkifonf? xkd@a=umifh tawG@t}uHK &ifhusuf
+yD;aomygwD odk@r[kwf wyfrawmfonf rdrdtajccHESifh tquftoG,f rjywfap&ef TuJhodk@
aomtajctaersKd;wGif a,bk,stm;jzifh aemufodk@ tenf;i,fqkwfay;&ef vdktyf+yD;/
tajccHydkrdkeD;uyfpGm wdk;wufvm+yD; ydkrdkaumif;rGefonfh tquftoG,frsm;udk xlaxmif&ef
vdktyfayonf? odk@rSomv#if rdrdvdktyfcsuftm;vHk;udk &&dSEdkif+yD; xdkrSwqifh atmifyGJudk tm
rcHEdkifum ydkrdkpdwfcs,Hk=unfpGmjzifh xdk;ppfudk jyefvnfpwifEdkifrnfjzpfonf? vDeifu pD;yGm;
a&;ay:vpDopfwGif azmfxkwfcJhonfrSm TuJhodk@aom ,m,Daemufqkwfr_rsKd; jzpfonf? uGef
jrLepftifwme,f&Sife,f. pwkwWuGef*&ufwGif pD;yGm;a&;ay:vpDudk azmfxkwf&ef wGef;tm;
ay;onfh ta=umif;&if;rsm;udk tpD&ifcH&mY vDeifu u|efawmfwdk@. pD;yGm;a&;xdk;ppftwGif;
u|efawmfwdk@ a&Sodyfu|HoGm;+yD? u|efawmfwdk@twGuf vHkavmufonfh tajccHr&Edkif jzpfae
ygonf[k &Si;f &Si;f qdv
k u
kd o
f nf? xd@k a=umifh vH+k cHKpdwcf s&onfh aemufwef;od@k ,m,Dqw
k f cGm&ef
vdktyfayonf?
twdu
k t
f cHrsm;. uHta=umif;rvSyrkH mS if;wd@k tod^m%frrhJ a_ =umifh pD;yGm;a&;ay:vpDopf
atmufwGif TuJhodk@aom aemufqkwfr_omefudk em;vnf;rvnfcJhjcif;ESifh olwdk@.
aemufqHk;&ufrsm;txd em;udkvnfroGm;cJhjcif;yifjzpfonf?
10 }udrfajrmuf uGef*&uf. pD;yGm;a&;ay:vpDopf qHk;jzwfcsufonf qdk&S,fvpfpepf
wnfaqmuf&ef tvkyo
f rm;vlwef;pm;ESihf v,form;xkt=um; =um&Snw
f nfwef@cidk rf m onfh
pD;yGm;a&;r[mrdwfzGJ@r_udk tmrcHvkdufayonf?
Tt"du&nf&G,fcsufudk tjcm;qHk;jzwfcsuf w&yfjzpfonfh trsKd;om;a&;jy\em
qHk;jzwfcsufu jzpfajrmufatmifjrifapcJhonf? &Jabmfpwmvifu trsKd;om;a&;jy\emudk
tpD&ifcHonf? olu u|efawmfwdk@. trsKd;om;a&;zdESdyfr_udk zsufodrf;vdkuf+yD;aomfvnf; T
onfrSm rvHkavmufao;[kqdkonf? vkyf&rnfhwm0efrSm twdwfrSm usefcJhonfhtarGqdk;
rsm;jzpfaom ,ciftzdESdyfcHtrsKd;om;rsm;. pD;yGm;a&;/ EkdifiHa&;ESifh,Ofaus;r_qkdif&m aemuf
usr_rsm;udk zsufodrf;ypf&efjzpfonf? if;wdk@ A[dkk&Sm;udk trSDvkdufvmEdkifa&;twGuf ulnD&
rnf?
&Jabmfpwmvifu qufvufI trsKd;om;a&;jy\emtay: ygwDqef@usifonfh
wdrf;apmif;r_ESpfckjzpfonfh v$rf;rdk;aomvlrsdK; (k&Sm;}uD;) vlrsdK;}uD;0g'ESifh a'ovlrsKd;a&;0g'udk
axmufjycJhonf? uGef*&ufu wdrf;apmif;r_ ESpfckvHk;udk uGefjrLepf0g'ESifh ypPnf;rJhEdkifiHwum
0g'twGuf tE W&m,frsm;tjzpf _wfcsvdkufonf? wcsdefwnf;wGif ydkrdktE W&m,f}uD;onfh
310 qdkAD,uf,leD,H uGefjrLepfygwD ( abmf&SDApf) C.P.S.U (B) ordkif; tusOf;csKyf
ygwo
D nf vl,w
k rf mrsm;/ AsLku
d &ufrsm;/ rk;d om;olrsm; od@k r[kwf ,dr;f ,dik f onfh uGejf rLepf
rsm;ESifh tjyif rsufESmpm udkta&mifjyefqdk;xm;aomfvnf; tlxJtoJxJrSm rif&DSApf
jzpf+rJjzpfaeao;onfh rif&ADS pfrsm;udk vH;k 0oef@pifomG ;atmif jyKvky&f rnf [k t}uHay;cJh onf?
(vDeifvufa&G;pifusrf;/ t*Fvdyfbmom/ armfpudk 1947/ twGJ 11/ ESm-746)
qdAk ,
D uforRwEdik if .
H e,fajrwckv;kH rS usL;ausmpf u
G zf uforl sm; &Si;f vif;oGm;+yD;aemuf
qdk&S,fvpfwnfaqmufa&;ESifh trsKd;om;umuG,fa&; vdktyfcsufrsm;u qdkAD,ufjynfolrsm;
. jynfaxmifpk qufvufcidk rf mawmifw
h if;a&;udk awmif;qdv
k mr_a=umifh ,cktcg qdAk ,
D uforR
w EdkifiHrsm;. wckwnf;aom zuf'&,fEidk fiHtjzpf twlwuG aygif;pyf&ef vdktyfvmonf?
jynfov
l x
l .
k tiftm;pkrsm;tm;vH;k qd&k ,
S v
f pfpepf wnfaqmufa&;vkyif ef;twGuf yl;aygi;f
=u&rnf? wkdif;jynfrSm awmifhwif;ckdifrm+yD; rxdk;azmufEdkifatmifjzpf&rnf? u|efawmfwdk@
wkid ;f jynf&v
dS rl sKd ;wd@k . bufpjkH zpfay:wd;k wufa&;twGuf tcsut
f vufrsm;udk zefw;D ay;&rnf?
Tonfu qdkAD,ufvlrsKd;rsm;tm;vHk; ydkrdk &if;&if;ESD;ESD; yl;aygif;xm;&onfh jynfaxmifpk w&yf
jzpfvma&;udk vdktyfvmaponf?
1922 ckESpf 'DZifbmwGif jynfaxmifpkwckvHk;&dS qdkAD,ufrsm;. yxrt}udrfajrmuf
uGef*&ufudkusif;ycJh+yD;/ xdkuGef*&ufwGif vDeifESifh pwmvifwdk@. wifjycsufESifh qdkAD,uf
vlrsKd;rsm;. rdrdpdwfqENtavsmufyg0ifaom EdkifiHawm/f jynfaxmifpkqkdAD,ufqkd&S,fvpf
jynfaxmifpkorRwEkdifiH (U.S.S.R) udkwnfaxmifvdkufonf? tpueOD;Y U.S.S.R
wGifyg0ifonfhorRwEdkiHrsm;rSm k&Sm; qdkAD,uf z,f'&,fqdk&S,fvpforRwEkdifiH (R.S.F.S.R)/
x&efpfaumhau;&Sm;/ qdkAD,ufz,f'&,fqdk&S,fvpforRwEkdifiH/ ,lu&def;qdkAD,ufqdk&S,fvpf
orRwEkid if EH iS hf bkid b
f v
dk dk &k mS ; qkAd ,
D uf qk&d ,
S v
f pforRwEkid if w
H @dk jzpfonf? aemufr=umrD OpPbuf/
wmhcfrifESifh wm*spfqkdonfhvGwfvyfonfh qdkAD,ufjynfaxmifpkorRwEkdifiHrsm; tm&Swkduf
tv,fydkif;wGif wnfaxmifcJhonf? TorRwEkdifiHrsm;tm;vHk;onf ,cktcg wck wnf;aom
qd k A D , uf j ynf a xmif p k E d k i f i H (U.S.S.R) tjzpf rd r d w d k @ . pd w f q EN t avsmuf E S i f h wef ;
wla&;tajccHay:wGif Edik if w
H idk ;f qdAk ,
D uf,el ,
D rH S vGwv
f yfpmG cGx
J u
G cf iG &hf ,lxm;um pnf;vH;k yl;
aygif;vdkuf=uonf?
(U.S.S.R) wnfaxmifvu
kd jf cif;u qdAk ,
D uftm%m. tajccdik rf mvmr_EiS hf abmf&ASD pfyg
wD. trsK;d om; jy\emtay: vDeif/ pwmvif0g'rD sm;. ay:vpD}uD;rm;pGmatmifycJG v
H u
dk Ef idk rf _
udk jyoayonf?
1922 ck Edk0ifbmwGif armfpudkqdkAD,uf. rsufESmpHknDtpnf;ta0;Y vDeifu rdef@cGef;
ajym=um;&m qdkAD,uftkyfcsKyfr_. ig;ESpfumvudk jyefvnfoHk;oyf+yD; pD;yGm;a&;ay: vpDopf
ESifh k&Sm;onf qdk&S,fvpfk&Sm;rkcsjzpfvmrnf qdkaom ckdifrmonfh,Hk=unfcsufudk xkwfazmf
ajym=um;vdu
k o
f nf? TonfrmS wkid ;f jynfo@kd ajym=um;aom ol. aemufq;kH rde@f ceG ;f jzpfonf?
xdak qmif;OD;wGiyf if ygwt
D wGuf uHq;kd rd;k arSmifuscahJ yonf? vDeifonf tjyif;txef emruse;f
jzpfvmonf? ol. emrusef;jzpfr_onf wygwDvHk;ESifh tvkyform;xk w&yfvHk;twGuf
tvGefjyif;xef euf_dif;onfh yk*~dKvfa&; xdcdkufepfemr_yifjzpfonf? tm;vHk;onf if;wdk@
cspfjrwffEdk;vSaom vDeif. touftwGuf a=umuf&GH@xdwfvef@ wkefv_yfpGm ae=u&onf?
od@k aomf emruse;f jzpfaevsuu
f yif vDeifonf ol.vkyif ef;rsm;udk &yfqidk ;f jcif;rjyKacs? tvGef
zsm;emaeonfhwdkifatmif tvGefta&;}uD;aom aqmif;yg;tcsdK@udk a&;om;cJhao;onf? T
314 qdkAD,uf,leD,H uGefjrLepfygwD ( abmf&SDApf) C.P.S.U (B) ordkif; tusOf;csKyf
atmufwb
kd m awmfveS af &;u y,fzsucf o
hJ nfh Zmbk&iftpd;k &. auG;+rDrsm;udv
k nf; u|eaf wmf
wdk@uay;&ef olwdk@uwifjyonf? ygwDu usefvufeufcs tav#mhay;onfh t}uH ay;csufrsm;
udk opPmazmufr_tjzpf tjypfwif&_wfcs a0zefwHqdyfwyfay;vkdufonf? ygwDu txl;tcGifh
ta&; ay;a&;ay:vpDudk rjiif;y,faomfvnf; qdkAD,ufEkdifiHawmftwGuf tusKd;&dSrnfh vkyf
ief;rsKd;ESifh twkdif;twmrsKd;wGifomay;&efjzpfonf?
uGef*&ufrwkdifrDuyif blcg&ifESifh qdkudkvfeDaumhAfwdk@u EdkifiHjcm;ukefoG,fa&;wGif EkdifiH
awmfydkifvkyfxm;r_udk zsufodrf;&ef wifjycJhonf? pD;yGm;a&;ay:vpDopfonf t&if;&Sifpepfudk
tav#mah y;vku
d af vsmjcif;jzpfonfqadk om ,lqcsut
f ay: Y Tt=uHay;wifjycsuu
f tajccH
xm;jcif;vnf;jzpfonf? vDeifu blcg&ifudk tjrwf}uD;pm;rsm;/ ul;vwfrsm;/ eufyfrif rsm;.
ud,
k pf m;vS,t
f jzpf wHqyd w
f yfvu
dk o
f nf? 12 }udraf jrmuf uGe*f &ufu Edik if jH cm;ukef oG,af &;
. vuf0g;}uD;tkyfr_udk tm;enf;csKd,Gif;aprnfh }udK;yrf;csufrsm;udk ckdifrmpGmwGef; vSefypf
vkdufonf?
tE W&m,f}uD;vSonfh v,form;ay:vpDw&yfudk ygwDtm; vufcHap&ef wifoGif;vm
rnfh xa&mhpuD. }udK;yrf;csufudkvnf; uGef*&ufu wGef;vSefypfvdkuf+yD; wkdif;jynfwGif;&dS
tao;pm;v,form; v,f,mvkyfief;v$rf;rkd;r_rSm arhaysmufIrjzpfaom wu,fhtcsuf
tvufjzpfa=umif; xkwaf zmfajymqdv
k u
kd o
f nf? t}u;D pm; pufrv
_ yk if ef;tygt0if pufr_ vkyif ef;
jzpfay:wdk;wufr_rsm;onf v,form;vlxk}uD;. tusKd;pD;yGm;ESifh rqef@usif&bJ vkyf
om;vlxw
k &yfv;kH . tusK;d pD;yGm;twGuf v,form;rsm;ESihf eD;uyfpmG yl;aygi;f qufpyfr_ ay:wGif
tajccH&rnf[k xda&mufjywfom;pGm a=unmvdu
k o
f nf? TqH;k jzwfcsurf sm;u xa&mhpuDukd
tajzay;vdu
k jf cif;jzpf+yD; xa&mhpuDu u|eaf wmfw@kd . pufrv
_ yk if ef;rsm;udk v,form;rsm;tm;
toH;k cstjrwfxw
k I
f wnfaqmufoifah =umif; wifjyxm;um wu,f pifppfrmS awmh olonf
ypPnf;rJhrsm;ESifh v,form; r[mrdwfzGJ@onfhay:vpDudk vufcHjcif; rjyKoljzpfonf?
wcsdefwnf;wGif xa&mhpuDu wkdif;jynfumuG,fa&;twGuf ta&;}uD;aom jyLwD
avmhAf/ b&mef;cffponfh vkyfief;}uD;rsm;udk tjrwftpGef;r&dS[laom pGJcsuftajccHay:wGif
ydwfypf&ef tqdkwifcJhjyefonf? uGef*&ufu xa&mhpuD. wifjycsufudk jyif;xefpGma0zef+yD;
y,fcsvu
kd o
f nf?
uGef*&ufodk@ a&;om;ay;ydk@cJhaom vDeif. t}uHay;csuft& 12 }udrfajrmufuGef*&uf
onf ygwDA[dkcsKyfudkifa&;aumfr&SifESifh tvkyform;/ v,form; pHkprf;ppfaq;a&;tzGJ@wdk@ukd
wzGJ@wnf;tjzpf yl;aygif;vkdufonf? Tyl;aygif;vdkufonfhtzGJ@udk ygwDpnf;vHk;nDnGwfa&;
xdef;odrf;umuG,fa&;/ ygwDESifh jynfoljynfom;rsm;. pnf;urf;rsm; awmifhwif;ckdifrma&;ESifh
qdkAD,ufEdkifiHawmf puf,E W&m;enf;aygif;pHkjzifh aumif;rGefwdk;wufa&;qdkonfh ta&;}uD;
wm0efrsm;udk tyfESif;ay;xm;vkdufonf?
uGef*&uftpDtpOfwGif ta&;}uD;tcsufrSm trsKd;om;a&;jy\emjzpf+yD;/ TonfESifh
ywfowfonfh tpD&ifcpH mudk &Jabmfpwmvifu wifoiG ;f cJo
h nf? &Jabmfpwmvifu trsK;d om;
316 qdkAD,uf,leD,H uGefjrLepfygwD ( abmf&SDApf) C.P.S.U (B) ordkif; tusOf;csKyf
olw@kd u ygwu
D adk qG;aEG;&ef pdeaf c:vku
d o
f nf? Tenf;jzifh xa&mhpuD0g'rD sm;onf ygwu
D kd
taxGaxGaqG;aEG;yGJac:,l&ef zdtm;ay;vdkuf+yD; Todk@ 10 }udrfajrmufuGef*&ufrwdkifrD
tvkyo
f rm;or*~jy\em tay: tjiif;yGm;pOfumvu vkycf o
hJ nft
h wdik ;f jyKvkyjf cif;yifjzpfyg
onf?
ygwo
D nf wdik ;f jynf. pD;yGm;a&;ESiyhf wfoufI ydrk t
kd a&;}uD;aomjy\emrsm;jzifh tvkyf
_yfaeaomfvnf; pdrfac:r_udk vufcHvkduf+yD; aqG;aEG;yGJac:vdkufonf?
ygwDw&yfvkH; 0ifa&mufaqG;aEG;cJh=uonf? wkdufyGJrSm tvGefjyif;xefcJhonf? +rdKawmf&Sd
ygwt
D zG@J tpnf;udk odr;f ydu
k Ef ikd &f ef xa&mhpuD0g'rD sm;u tjyif;txef}udK;yrf;cJrh a_ =umifh armfpudk
wGifwdkufyGJrsm; tjyif;txefqkH; jzpfcJh&onf? odk@aomfaqG;aEG;yGJrsm;onf xa&mhpuD0g'Drsm;
twGuf bmrStusKd ;r&Scd ahJ cs? if;wd@k twGuf t&Suw
f uGJ tusKd ;enf;omjzpfc&hJ onf? olw@dk onf
armfpudw
k iG af &m/ qkAd ,
D uf,el ,
D .
H tjcm;a'orsm;wGiyf g vk;H 0_;H edrhf oGm;=u onf? wuUov
kd f
rsm;ESifh Hk;rsm;&Sd uvmyfpnf;tenf;tusOf;r#uom xa&mhpuD0g'Drsm;tm; rJay;cJh=uonf?
1924 ck Zefe0g&DvwGif ygwDonf 13 }udrfajrmufuGefz&ifhudk ac:qkdvkdufonf?
uGezf &ifw
h iG f &Jabmf pwmvifu aqG;aEG;yG.
J &&Scd surf sm;udk ed*;Hk csKyf+yD; tpD&ifccH o
hJ nf? uGezf &ifh
u xa&mhpuD0g'Drsm;. twdkuftcHjyKr_ukd _wfcsvdkuf+yD;/ TonfrSm rmhufpf0g'rS "e&Sif
aygufpwdrf;apmif;r_ jzpfonf[k a=unmvkdufonf? uGefz&ifh. qkH;jzwfcsufrsm;udk 13
=udrfajrmuf ygwDuGef*&ufESifh uGefjrLepftifwmae&Sife,f. yOPr}udrfajrmuf uGef*&ufwkd@u
qufvufoabmwl axmufcHcJhonf? EdkifiHwumuGefjrLepfypPnf;rJhrsm;u xa&mhpuD0g'udk
qef@usifwkdufcdkufcJhonfh abmf&SDApfygwDudk axmufcHcJhonf?
odk@aomf xa&mhpuD0g'Drsm;onf olwkd@.tzsufvkyfief;rsm;udk &yfrypfcJhacs? 1924 ck
aqmif;OD;wGif xa&mhpuDonf atmufwkdbmoifcef;pmrsm; [kacgif;pOfwyfxm;onfh
aqmif;yg;wpfapmifxkwfa0cJh+yD;/ xa&mhpuD0g'DESifh vDeif0g'udk tpm;xkd;&ef}udK;yrf;cJhonf?
TonfrSm u|efawmfwdk@ ygwDESifh acgif;aqmifvDeiftay: r[kwfrrSef vkyf}uHr_oufoufom
jzpfonf? T toa&ysufapaompmwrf;udk uGefjrLepf0g'ESifh qkdAD,uftm%m. &efoltm;
vkH;u trdt& zrf;udkifvkdufayonf? TuJhodk@ abmf&SDApf0g'. &JpGrf;owWdordkif;tay: r[kwf
rrSef ykzH suaf jymqkjd cif;tay: ygwo
D nf tvGet
f rif;a'gojzpfco
hJ nf? pwmvifu xa&mh puD.
vDeif0g'udk xa&mhpuD0g'ESihf tpm;xk;d &ef }uKd ;yrf;r_tm; _wcf sco
hJ nf? olu xa&mh puD0g'ukd
tawG;tac:pD;a=umif;tjzpf jrKyfESHypf&efrSm ygwD.wm0efjzpfonf [k a=unm vdkufonf?
xa&mh p uD 0 g'. tawG ; tac:a&;&musqk H ; r_ E S i h f vD e if 0 g'umuG , f a &;twG u f
ta&;ygxad &mufonfh vkyaf qmifcsuw
f pf&yfrmS 1924 ck xkwaf 0vdu
k af om &Jabmfpwmvif.
oabmw&m;a&;&mpmtkyf vDeif0g'tajccHrsm; yifjzpfonf? Tpmtkyfonf vDeif0g'ukd
u|r;f usiEf idk ef if;pGm&Si;f vif;jyxm;+yD; av;eufcidk rf maom azmfjycsuv
f nf;jzpfonf? Tpmtkyf
onf urBmay:&Sd abmf&SDApfrsm;.vufxJrS xufjrufvSaomrmhufpf0g'/ vDeif0g' oabm
w&m;a&; vufeufjzpfcJh+yD;/ ,ae@txdvnf; jzpfqJyif&Sdonf? xa&mhpuD0g'Dtm; wdkufcdkufcJh
qdkAD,uf,leD,H uGefjrLepfygwD ( abmf&SDApf) C.P.S.U (B) ordkif; tusOf;csKyf 321
tusOf;csKyf
+idrf;csrf;pGm pD;yGm;a&; jyefvnfxlaxmifa&;vkyfief;twGuf ul;ajymif;a&;umvESpfrsm;
onf aAmf&DSApfygwDordkif;wGif ta&;}uD;qHk; tcsuftcsmumvyifjzpfonf? wif;rmonfh
tajctaeatmufwGif ygwDonf ppfuGefjrLepfay:vpDrS pD;yGm;a&;ay:vpDopfodk@ vSnfhajymif;
onfh cufco
hJ nfv
h yk if ef;udk atmifjrifpmG vkyaf qmifEidk cf o
hJ nf? ygwo
D nf pD;yGm;a&;opf tajccH
tkwfjrpfay:wGif tvkyform;/ v,form; r[mrdwfzGJ@r_udk ydkrdktiftm;awmfhwif;apcJhonf?
qdkAD,uf qdk&S,fvpforRwEdkifiHrsm;wGif jynfaxmifpkudk wnfaxmifvdkufEdkifonf?
pD;yGm;a&;ay:vpDopfa=umifh wkdif;jynf.pD;yGm;a&;b0udk jynfvnfxlaxmif&mwGif
xiSm;odomaom tusKd;aus;Zl;rsm;&&dScJhonf? qdkAD,uf,leD,Honf pD;yGm;a&;jyefvnf
xlaxmifa&;umvtwGi;f atmifyEJG iS hf xGuaf y:vm+yD; umvopfjzpfaom pufrw
_ yfqifonfh
umvodk@ 0ifa&mufvmonf?
jynfwiG ;f ppfrS +idr;f csr;f pGm qd&k ,
S v
f pf wnfaqmufa&;od@k ul;ajymif;&mwGif tvGe}f uD;rm;
onfh tcuftcJrsm;udk txl;ojzifh tapmydik ;f umvrsm;wGif awG@}uHKcJ&h onf? abmf&ADS pf0g'.
&eforl sm;/ qdAk ,
D uf,el ,
D u
H eG jf rLepfygwD (abmf&ASD pf)twGi;f &dS ygwq
D ef@usio
f nfh tpdwt
f ykid ;f
rsm;onf vDeifygwu
D kd TumvwGif wav#mufv;kH tjyif;txef qef@usiw
f u
dk yf 0JG if cJ=h uonf?
xa&mhpuDonf TygwDqef@usifonfh tpdwftykdif;rsm;udk acgif;aqmifcJhonf? TwkdufyGJwGif
ol.vuf&Hk;rsm;rSm uJrDeufAf / ZDEkdApfESifh blcg&ifwkd@jzpfonf? vDeifuG,fvGef+yD; aemuf
twdkuftcHorm;rsm;u abmf&SDApfygwDwGif; pdwf"mwfusatmif/ ygwDuGJatmif &nf &G,f+yD;
qdkAD,uf,leD,HY qdk&S,fvpfpepf atmifyGJcHEdkifajc&dSr_tay: r,Hk=unfatmif 0g'jzef@ =uonf?
trSepf ifppfrmS rl xa&mhpuD0g'rD sm;onf qdAk ,
D uf,el ,
D w
H iG f tjcm;ygww
D &yf/ "e&Sio
f pfrsm;.
EdkifiHa&;tzGJ@tpnf;/ "e&Sifpepf jynfvnfxlaxmifa&;ygwD xlaxmif&ef }udK;pm;vmjcif;jzpf
onf?
ygwDonf vDeif tvHawmfatmufwGif vDeif0g'D A[dkaumfrwD.ywfvnf/ &Jabmf
pwmvif ywfvnfwGif pk&Hk;cJh=u+yD; xa&mhpuD0g'Drsm;udka&mESifh if;wdk@. rdwfaqGopf vDeif
*&uf&dS ZDEdkApf/ uJrDeufAf twdkuftcHopfudkyg acsr_ef;ypfvkdufonf?
tiftm;pGrf;&nfESifh tajccHt&if;tjrpfrsm;udk pkpnf;+yD;aemuf abmf&SDApfygwDonf
wkid ;f jynfukd ordik ;f wGit
f qifo
h pfwckjzpfaom qd&k ,
S v
f pfpufrw
_ yfqifonft
h qifo
h @kd a&muf&Sd
apcJhonf?
tcef; (10)
pufu&d ,
d m wnfaqmufonfh vkyif ef;}uD;rsm; csKd @wahJ eonf// TuJ@o@kd aom vkyif ef;}uD; rsm;udk
&mESifhcsDI wnfaqmuf&rnfjzpfonf// tb,fa=umifhqkdaomf Tvkyfief;}uD;rsm; r&Sdygu
rnfonfhwkdif;jynfr# tppftrSef pufr_vufr_ wyfqif+yD;jzpfonf[k rajymqkdEdkifaom
a=umifjh zpfonf// ,ckvuf&w
dS m0efrmS Tvkyif ef;}uD;rsm;udk wnfaqmuf+yD; acwfru
D &d,mrsm;
wyfqif&efjzpfonf//
wwd,tcsurf mS TumvtwGi;f &Sd pufrv
_ yk if ef;rsm;rSm rsm;aomtm;jzifh tao;pm;
okd@r[kwf tayghpm; pufr_vkyfief;rsm; jzpfaejcif;jzpfonf// Tvkyfief;rsm;onf jzpfay:wdk;
wufae+yD; aumif;aumif;&yfwnfaeEdkif+yD jzpfonf// okd@aomft}uD;pm; pufr_vkyfief;rsm;
tm;enf;r_a=umifh tao;pm;pufr_vkyfief;rsm;rSm wpkHw&maom tcsufxuf ausmfvGefI
qufvufjzpfay:wkd;wuf&ef twm;tqD; tcuftcJrsm;ESifh }uKHawG@ae&onf// wdkif;jynfwGif
t}uD;pm;pufr_vkyfief; aumif;aumif; jzpfay:wkd;wufrSomv#if tjcm;vkdtyfcsufrsm;
jynfh0Edkifrnf qkdaomtcsufrSm ajym&efyifrvdkacs// ,ckvuf&Sdvkyfief;wm0efrSm tao;pm;
pufr_vkyfief;ukd OD;pm;ay;+yD; owfrSwf&efyifjzpfonf//
Tvkyfief;wm0efopftm;vkH;udk qkd&S,fvpfpufr_vufr_wyfqifa&;ay:vpDu atmif
jrifatmif xrf;aqmif&efjzpfonf//
Zmbk&ifh k&Sm;Y r&SdcJhbl;onfh pufr_vkyfief;rsm;jzpfaom puf,E W&m;opfrsm; pufud
&d,mrsm; wefqmyvmrsm;/ armfawmfum;/ "mwkypPn;f rsm;/ oHEiS o
hf rH %d puf}Hk uD;rsm; ponfh
pufr_vkyfief;opfrsm; trsm;tjym;ukd wnfaqmuf+yD; tif*sifpufrsm;ESifh pGrf;tm;
qkdif&mud&d,mrsm; xkwfvkyfa&;twGuf pnf;Hk;vkyfaqmifum owWKkdif;ESifh ausmufrD;aoG;
wl;azmfa&;wkd@udk wdk;wufvkyfudkif&eff vdktyfaeonf// Tonfwkd@rSm qdkAD,ufjynfaxmifpkY
qdk&Spfvpfpepf atmifyGJcHa&;twGuf vdktyfcsufjzpfonf//
vufeufud&d,m topftqef;rsm;xkwfvkyfonfh pufr_vkyfief;rsm; zefwD;&ef t
ajrmufrsm;/ tajrmufqHrsm;/ av,mOfysHrsm;/ wifhum;rsm;ESifh pufaoewfrsm; xkwfvkyfa&;
twGuf vkyif ef;opfrsm; xlaxmif&efvt
kd yfonf// Tonfwkd rh mS t&if;&Siu
f rBmu 0kid ;f &Hxm;
onfh qdkAD,ufjynfaxmifpk umuG,fa&;twGuf vkdtyfcsufjzpfonf?
acwfrDpdkufysKd;a&; puf,E W&m;rsm; xkwfvkyf&eftwGuf v,fxGefpufvkyfief;rsm;ESifh
tvkyf&kH}uD;rsm; wnfaqmuf+yD; xdkpufud&d,mrsm;jzihf v,f,mpdkufysKd;a&;udk wyfqifjznfh
qnf;ay;&efvdktyfonf// okd@rSom woD;yk*~vdu v,form;uav; oef;aygif;rsm;pGmwdk@.
v,f,mrsm;udk t}uD;pm;pkaygif;ydkifqdkifonfh v,f,majrrsm; tjzpfokd@ ajymif;vJ Edkifrnfjzpf
onf// Tonfw@kd rmS aus;vufa'oY qd&k pS v
f pfpepfatmifycJG aH &;twGuf vkt
d yfcsuf jzpfonf/
Tt&mtm;vHk;udk pufr_wyfqifa&; ay:vpDu atmifjrif&&Sdf&efjzpfonf// wdkif;jynf tm;
pufr_wyfqifjcif;qdkonfrSm Tonfudk qdkvdkjcif;jzpfonf//
Tr#}uD;rm;onfh twdkif;twm&Sdonfh wnfaqmufa&;vkyfief;rSm lb,faiGoef;aygif;
axmifEiS chf sI
D vkt
d yfrnfjzpfa=umif; &Si;f aeonf// t&if;&SiEf ikd if rH sm;u acs;aiGrsm; xkwaf cs;&ef
338 qdkAD,uf,leD,H uGefjrLepfygwD ( abmf&SDApf) C.P.S.U (B) ordkif; tusOf;csKyf
Tolrsm;xHrS rnfonfq
h ;kd ,kwrf r_ sK;d rqdk jzpfay:vmEdik af =umif;udk tawG@t=uHKrsm;u ygwu
D kd
oif=um;ay;cJhonf// xdk@a=umifh olwdk@. ygwDodk@ jyefvnf0ifa&mufcGifh&a&; awmif;cHv$mrsm;
tay: oHo,&Spd &mrsm;&Sad eonf// olw@dk . k;d om;r_ukd y%mr ppfaq;csut
f aejzihf atmufyg
ta=umif;tcsufrsm;atmufwGif olwkd@udk ygwDwGif; jyefvnf0ifa&mufcGifhjyKcJhonf?
(u) olwkd@onf xa&mhpuD0g'ukd abmf&SDApfqef@usifonfh qdkAD,ufqef@usifonfh
tawG;tac: w&yftjzpf vlod&Sif=um;_wfcs&rnf//
(c) olwdk@onf ygwD. ay:vpDudk wckwnf;aom rSefuefonfhay:vpDjzpfa=umif;
vlod&Sif=um; todtrSwf jyK&rnf//
(*) olwdk honf ygwDESifh if;. tzGJ@tpnf;rsm;. qHk;jzwfcsufrsm;udk cGif;csufr&dS
vdkufemvkyfaqmif&rnf//
(C) olwkd@onf tprf;umvwckjzwfoef;&rnfjzpf+yD; TumvtwGif; ygwDu ol
wkd@tm; ppfaq;prf;oyfrnf// TumvukefqHk;+yD;ygu ygwDu ppfaq;prf;oyfrl&
v'frsm;tay:rlwnfI wOD;csif;ygwDwGif; jyefvnf0ifa&mufcGifhudk pOf;pm;ay;rnf?
ygww
D iG ;f rS xkwyf ,fc&H olrsm;u Ttcsurf sm;udk vlo&d iS =f um; vufcv
H u
kd &f jcif;onf
rnfonfu
h pd w
P iG rf qdk ygwt
D wGuf tusK;d &So
d nf[k ygwu
D oabmxm;onf// tb,fah =umifh
qdkaomf Tonfu xa&mhpuD ZDEdkApf0g'Drsm;t=um; pnf;vHk;nDnGwfa&;udk ysufjym;apEkdif+yD;
if;wk@d . pdw"f mwfukd tm;enf;csnehf @J aponf// ygw.
D rSeu
f efrE_ iS hf pGr;f &nfukd aemufxyf w}udrf
azmfjyvkduf+yD; ygwDtwGuf jyefvnf0ifa&mufcGifh wifolrsm;onf kd;om;ygu ,cif
vkyfom;rsm;udk if;wkd@ae&mwGif jyefvnfae&mcsxm;Edkifrnf? rkd;om;yguvnf; trsm;
jynfolrsm;. a&S@arSmufwGif if;wkd@onf vrf;vGJvdkufaeonfh vlrsm;r[kwfbJ rlrJhonfh
tacsmiform;rsm;/ tvkyform;vlwef;pm;udk vdrfvnfolrsm;ESifh rjyKjyifEdkifawmhonfh 2
zufrsufESmorm;rsm;jzpfa=umif; azmfxkwfEdkifayvdrfhrnf//
ygwrD S txkwcf &H ol trsm;pkonf jyefvnf0ifciG &hf a&; tcsurf sm;udv
k ufc+H yD; owif;pm
rsm;wGif vlod&Sif=um; 0efcHa=unmcsufrsm; xkwfjyefcJhonf//
olwdk@udk nmwmaxmufxm;aom tm;jzihfvnf;aumif;/ ygwDESifh tvkyform;vlwef;
pm;. bufawmfom;rsm; wzefjyefjzpfvma&; tcGihfta&;udk rjiif;y,fvdkaoma=umifhvnf;
aumif;/ ygwDonfolwkd@tm; ygwDwGif;jyefvnf0ifa&mufcGifh jyKcJhonf?
odk@aomf xa&mhpuDESifh ZDEdkApf0g'Dtkyfpk. OD;aqmifvrf;jyolrsm; . 0efcsawmif;
yefr_rsm;onf cGif;csuf tenf;i,frSvGJI twkta,mifrsm;omjzpfa=umif; tprStqHk; ol
awmfaumif;a,mif aqmifxm;jcif;omjzpfa=umif; tcsdefu jyocJhonf//
Tvl}uD;vlaumif;rsm;onf olwkd@. 0efcsawmif;yefpmrsm; rwifoGif;rDuyif jynfol
vlxak &S@arSmufY olw@dk . tjrifrsm;udk tqifo
h ifu
h muG,af y;Edik o
f nfh Edik if aH &;vrf;a=umif;udk
udk,fpm;jyKEdkifjcif; r&SdawmhbJ rdrdwkd@. udk,fydkifaemufqHk;tjrif tuGif;tusefrsm;udk vlod
&Sif=um; ajcjzifheif;acs&ef tqifoifh&Sdae+yD; olwkd@ESifh qefhusifhbuf jzpfonfh ygwD.tjrif
qdkAD,uf,leD,H uGefjrLepfygwD ( abmf&SDApf) C.P.S.U (B) ordkif; tusOf;csKyf 349
axmufcrH u
_ kd &&dv
S u
dk o
f nf// vuf,mtpdwt
f ydik ;f wckonf tomv#Kd ae+yD; ygw.
D vrf;pOfukd
ajAmifwdkufcdkufjcif;rjyKbJ a&SmifaecJhonf// armfpudkygwDowif;pmrsm;ESifh ygwDtpnf;ta0;
rsm;wGif ul;vwfrsm;udk txl;tcGifhta&;rsm;ay;&ef a&S@aevdkufxm;+yD; ul;vwfrsm;udk
}uD;av;aom taumuftcGerf sm; csrw
S jf cif;udk rvkyo
f ifah =umif; pufrv
_ ufrw
_ yfqifjcif;onf
jynfov
l x
l u
k kd 0efxyk 0f efy;kd jzpfapa=umif;ESihf t}uD;pm;pufrj_ zpfay:wd;k wufa&;rSm tcsed rf wdik f
ao;a=umif; ajymqdv
k m=uonf? ,l*vmaemhAo
f nf 'eDyg; (Dnieper) a&tm;v#ypf pfprD u
H ed ;f
}uD;udk qef@usifuef@uGuf+yD; aiGrsm;udk t}uD;pm;pufr_vkyfief;rS tao;pm;pufr_vkyfief;rsm;
od@k v$aJ jymif;ay;&ef awmif;qdv
k u
dk o
f nf? ,l*vmaemhAEf iS hf tjcm;vuf,mtnHch aH &;orm;rsm;
u armfpudkonf o&ufxnfvkyfief;&ufvkyf&m a'ojzpfcJh+yD; qufvuf+yD;vnf; Ttwkdif;
&d&S rnfjzpfa=umif; ajymqd=k uum armfpudw
k iG f tif*sief ,
D m pufrv
_ yk if ef;rsm;wnfaqmuf&ef
rvdktyf[k qdk=uonf?
armfpukd ygwDtzG@Jtpnf;u ,l*vmaemhAfESifh if;. aemufvdkufrsmudk azmfxkwfzGifhcs
vkduf+yD; if;wdk@tm; aemufqHk;owday;um A[dkaumfrwD. ywfvnfwGif ydkrdkIyif 0ef;&Hvkduf
onf? 1928 ckwiG f usi;f yaom C.P.S.U(B) armfpudak umfrwD rsuEf mS pHn
k D tpnf;ta0;wGif
&Jabmfpwmvifu vuf,mwdrf;apmif;r_wGif wkdufcdkufr_udkpkpnf;+yD; ppfrsufESm 2 ckvHk;udk
wku
d cf u
kd &f rnf[k qdv
k u
kd o
f nf// &Jabmfpwmvifu vuf,morm;rsm;rSm ygww
D iG ;f rS ul; vwf
udk,fpm;vS,frsm; jzpfonf[k qkdvdkufonf//
u|efawmfwdk@ygwDwGif vuf,mwdrfa;pmif;r_ atmifjrifv$rf;rdk;jcif;u t&if;&Sifpepf
tiftm;pkrsm;udk }udK;ajzv$waf y;+yD; ypPn;f rJrh sm;. awmfveS af &;tqift
h wef;rsm;udk tiftm;
csnehf @J apum wkid ;f jynfwiG f t&if;&Sipf epf jyefvnfxal xmifa&; tcGit
hf a&;rsm;udk wd;k wufap
ayvdrhfrnf[k &Jabmfpwmvifu qdkcJhonf// (a*s pwmvif/ vDeif0g' jy\emrsm;/ armfpudk 47/
ESm-233)
ru ausmv
f eG I
f yifomG ;cJo
h nf// vkyt
f m;ESiyhf wfoufonfh oabmxm;rSm ajymif;vJomG ; cJah y+y/D
/ t&if;&SifpepfatmufwGif apwemrygaom tjypf'%fESifh rvGwfuif;vSonfh u|efb0 rS
*k%f,lp&mudpP/ *k%fusufoa&jynfh0onfhudpP/ &JpGrf;owWdESifh ol&Jaumif;qefonfhudpP
jzpfvmaeayawmhonf// (pwmvif)
pufr_vkyfief;opf wnfaqmufa&;rsm;onfvnf; wjynfvHk;wGif tvGef}uD;rm;onfh
twkdif;twmjzifh wdk;wufaeonf// 'eDyg; a&tm;v#yfppfpDrHudef;onfvnf; t&dSef&ae+yDjzpf
onf// u&mrmawmhAfESifh a*:avmhAfum oHESifh oHr%dvkyfief;rsm; wnfaqmufa&;ESifh vl
uef@wfpfrD;&xm; pufacgif;vkyfief;rsm; jyefvnfwnfaqmufa&;vkyfief;rsm;onfvnf; 'dk
eufpfcsKdifh0Srf;Y pwifae+yDjzpfonf// ausmufrD;aoG;wGif;opfrsm;ESifh owWK}udKrD;zdkrsm;vnf;
ay:xGuv
f monf// ,l&v
J f pufu&d ,
d mwnfaqmufa&;vkyif ef;rsm;ESihf b&ifpvDEiS hf bdv
k u
D rfpf
"mwkvkyfief;rsm;udkvnf; ,l&Jvfa'owGif wnfaqmufaeay+yD? rufeDwdka*gh oHESifh oHr%d
pufHkwnfaqmufa&;vkyfief;rsm; pwifaeay+yD/ armfpudkESifh a*:uDwGif }uD;rm;vSonfh armf
awmfum;pufHk}uD;rsm; wnfaxmifae=u+yD; a&mhpawmhpf-tGef-'Gef wGif }uD;rm;vSaom
v,fxGefpuf puf&Hk}uD;rsm;/ aumuf&dwfyl;wGJ pufHkrsm;ESifh tvGef}uD;rm;aom v,f,m
vkyfief;puf,E W&m; puf&Hk}uD;rsm;udk wnfaqmufae=uay+yD// qkdAD,uf,leD,H. 'kwd,
ausmufrD;aoG;xGuf&m t&yfjzpfaom uwfZeuf ausmufrD;aoG;wGif;rsm;ukd wkd;csJ@cJhay+yD?
pwmvif*&uf teD;&dS uGif;jyif}uD;wGif q,hfwpfvtwGif; }uD;rm;aom v,fxGefpufHk vkyf
ief;}u;D ay:xGuv
f monf? 'eD;yg; a&tm;v#ypf pfpufEkH iS hf pwmvif*&uf v,fxeG pf ufkH vkyif ef;
xlaxmif&mwGif tvkyform;rsm;onf vkyftm; ukefxkwfvkyfr_wGif urBmhpHcsdefrsm;udk
csK;d ypfvu
dk o
f nf?
pufrv
_ yk if ef;wnfaqmuf&mwGif TuJo
h @dk aom twkid ;f twm}uD;rm;vSonfh jzpfay:wd;k
wufr_ topfrsm;twGuf TuJhodk@aom pdwftm;xufoefr_ESifh tvkyform;vlwef;pm;
oef;aygif;rsm;pGm. TuJhodk@aom vkyftm;ol&Jaumif;0g'rsm;onf ordkif;wGifr&dScJhbl;acs//
TonfrSmqdk&S,fvpf+ydKifqkdifr_u arG;zGm;ay;+yD; v_H@aqmfay;vdkufonfh wu,fhppfrSef
aom vkyftm;wufuGr_v_dif;yif jzpfayawmhonf//
Tt}udrw
f iG f v,form;rsm;onf tvkyo
f rm;rsm;aemufusrusecf yhJ g// aus;vufwiG f
vnf; pkaygif;v,f,mvkyfief;rsm;twGuf v_H@aqmfpnf;Hk;aeonfh v,form;xkrsm;t=um;
Tvkyftm;wufuGr_ pdwf"mwfrSm pwifysH@ESH@ae+yDjzpfonf// v,form;xk}uD;onf pkaygif;
v,f,mvkyfief;bufodk@ jywfjywfom;om; OD;vSnfhvm=uonf// Tae&mwGif EkdifiHawmfydkif
v,f,mrsm;ESifh puf,E W&m;ESifh v,fxGefpuf&Hk}uD;rsm;u }uD;rm;onfh tcef;rSyg0ifcJhonf?
v,form;rsm;onf vlpkvla0;jzifh EdkifiHawmfydkifv,f,mrsm;ESifh puf,E W&m;ESifh v,fxGef
pufkHrsm;odk@ vma&muf=uum v,fxGefpufESifh tjcm;v,f,moHk; puf,E W&m;rsm;. vkyf
aqmifcsufrsm;udk =unfh_=u+yD; if;wdk@. okyfazmfaqmif&Gufcsufrsm;udk tm;usvufcHum
xdktcsdefESifh xdkae&mrSmyif pkaygif;v,f,mrsm;wGif yg0if=updk@[k qHk;jzwfvdkuf=uonf?
qdkAD,uf,leD,H uGefjrLepfygwD ( abmf&SDApf) C.P.S.U (B) ordkif; tusOf;csKyf 357
tusOf;csKyf
1926-29 umvtwGif; ygwDonf wdkif;jynfudk qdk&S,fvpfpufr_/ vufr_wyfqifjcif;
wdu
k yf t
JG wGi;f jynfwiG ;f ESihf Edik if jH cm; ppfrsuEf mS rsm;wGif }uD;rm;vSonfh tcuftcJrsm;ESihf vH;k yef;
wdkufcdkufausmfv$m;cJh&onf// ygwDESifh tvkyform; vlwef;pm;.}udK;yrf;aqmif&Gufcsufrsm;
a=umifh qdk&S,fvpfpufr_vufr_wyfqifa&;ay:vpDonfatmifyGJcHcJhonf?
t"dutm;jzifh pufr_vufr_wyfqifa&;jy\emrsm;xJwGif tcufcJqHk;wckjzpfaom
t}uD;pm;pufr_vkyfief; wnfaqmufa&;twGuf &efyHkaiG pkaqmif;a&;jy\emudk ajz&Sif;EdkifcJh
onf// trsK;d om;pD;yGm;a&;wckv;kH udk jyefvnfjznfw
h if; wyfqifEidk o
f nfh t}uD;pm;pufrv
_ yk if ef;
twGuf tajccHtkwfjrpfrsm;udkcscJhonf//
qd&k ,
S v
f pfwnfaqmufa&; yxr 5 ESpf pDru
H ed ;f udk vufct
H wnfjyKcJo
h nf// pufkH opfrsm;/
EkdifiHawmfydkif v,f,mrsm;ESifh pkaygif; v,f,majr wnfaqmufa&;rsm;onfvnf; tus,f
tjyef@jzpfay:wdk;wufvsuf&dSonf//
qdk&S,fvpfpepfodk@ wdk;wufa&S;_vmr_ESifhtwl wkdif;jynfwGif vlwef;pm;wdkufyGJjyif;xef
vmr_ESifh ygwDwGif; vlwef;pm;wdkufyGJ jyif;xefonf;oefvmr_rsm;yg vkdufygvmonf// Twkduf
yG.
J t"du tusK;d aus;Zl;&v'frsm;rSm ul;vwfrsm;. ckcrH u
_ kd acsre_ ;f vdu
k Ef ikd jf cif;/ xa&mhpuDEiS hf
ZDEdkApf0g'D tnHhcHa&;tkyfpkudk qdkAD,ufqef@usifa&;tkyfpktjzpf zGifhcsvkdufEdkifjcif;/ vuf,m
tnHhcHa&;orm;rsm;udk ul;vwfrsm;. udk,fpm;vS,folv#dKrsm;tjzpf zGifhcsvdkufEkdifjcif;//
xa&mhpuD0g'Drsm;udk ygwDrS xkwfy,fvkdufEkdifjcif;ESifh xa&mhpuD0g'Drsm;ESifh vuf,m tacsmif
orm;rsm;. tjrifrsm;rSm qdkAD,uf,leD,H uGefjrLepfygwD (abmf&dDSApf) C.P.S.U(B) . ygwD
0iftjzpfESifh rudkfufnDawmha=umif; a=unmvdkufEkdifjcif;wdk@ jzpfonf//
xa&mhpuD0g'Drsm;onf abmf&SDApfygwD. tawG;tac:t& acsr_ef;jcif;udkcHvdkuf&+yD;
tvkyform; vlwef;pm;t=um; axmufcHr_ tm;vHk;qHk;_H;oGm;+yD;aemuf EdkifiHa&;t,ltq
w&yftjzpfrS &yfpo
J mG ;=u+y;D rlro
hJ nfh Edik if aH &;vlvrd v
f n
l m tcGit
hf a&;orm;tkypf /k Edik if H a&;v#m
2 cG orm;rsm;jzpfoGm;=uawmhonf//
t}uD;pm;pufrv
_ yk if ef;. tajccHtw
k jf rpfrsm;udck s+yD;aemuf ygwo
D nf qdAk ,
D uf,el D ,H.
qd&k ,
S v
f pfwnfaqmufa&; yxr 5 ESpf pDru
H ed ;f jynf0h ap&eftwGuf tvkyo
f rm; vlwef;pm;ESihf
v,form;xkukd pkpnf; pnf;H;k cJo
h nf// wjynfv;kH tES@H tvkyo
f rm; oef; aygi;f rsm;pGmt=um;
qdk&S,fvpf+ydKifqkdifr_ pdwf"mwfjzpfay:wdk;wufchJ+yD; vkyftm; wufuG pdwfonf }uD;}uD;rm;rm;
tiftm;&SdvSaom v_dif;ozG,fay:aygufvmum tvkyform; pnf; urf;opf (New Labour
discipline) udak y:xGuv
f mapcJo
h nf//
Tumvonf pufr_vkyfief;wGif qdk&S,fvpfpepf. odrf;}uHK;atmifyGJcHr_ v,f,mpdkuf
ysKd;a&;wGif ta&;}uD;aom yxrqHk;atmifyGJcHr_rsm;/ tv,ftvwfv,form;rsm;. pkaygif;
v,f,mbufodk@ ul;ajymif;vmr_ESifh vlxkpkaygif;ydkifqkdifonfh v,f,majrv_yf&Sm;r_ pwif
jcif;rsm;jzifh xl;jcm;aeonfh }uD;rm;aomajymif;vJr_ESpftjzpf tqHk;owfcJhonf//
360 qdkAD,uf,leD,H uGefjrLepfygwD ( abmf&SDApf) C.P.S.U (B) ordkif; tusOf;csKyf
tcef; (11)
v,f,mpdu
k yf sKd;a&;wGif pkaygif;ydik q
f ikd rf v
+ yk if ef;wdu
k yf w
JG iG ;f rS
abmf&ADS pfygwD (1930=1934)
1? 1930 - 34 twGif;u EdkifiHwumhtajctae/ t&if;&SifEdkifiHrsm;twGif; pD;yGm;a&; tusyf
twnf;/ refcsL;&D;,m;udk *syefwkd@wdk;chsJodrf;ydkufjcif;/ *smreDY zufqpfrsm; tm%m&&Sd
vm=ujcif;? ppfyGJae&m - ESpfae&m?
qdAk ,
D ufjynfaxmifpYk qd&k ,
S v
f pf pufrv
_ ufrv
_ yk if ef;wGif ta&;ygonfh wd;k wufrr_ sm;
&&Sdae+yD; pufr_vkyfief;rsm; tvsiftjref jzpfay:wdk;wufaecsdef0,f t&if;&SifEdkifiHrsm;Y
r}uHKbl;aom twdkif;twm&Sdonfh urBmhpD;yGm;a&; t}uD;tus,fuyfqdkufr_onf 1929 ck
ukefcgeD;wGif jzpfyGm;vmcJhum aemufokH;ESpftwGif; ydkrdkonf;oefjyif;xefvmcJhonf? pufr_
vkyfief; tusyftwnf;rsm;onf v,f,mpdkufysKd;a&; tusyftwnf;rsm;ESifh a&maxG;,Suf
wif jzpfae+yD; Tjy\emrsm;u t&if;&SifEdkifiHrsm;twGuf ydkrdkqdk;0g;apcJhygonf?
pD;yGm;a&;tusyt
f wnf;umv ok;H ESpf (1930 - 33) wGif pufrt
_ xGurf mS 1929 ckEpS Ef iS hf
E_dif;pmv#if tar&duefu 65 &mcdkifE_ef;odk@vnf;aumif;/ +Adwdo#wdk@. txGufE_ef; 86 &m
cdkifE_ef;odk@vnf;aumif;/ *smreDrSm 66 &mcdkifE_ef;odk@vnf;aumif;/ jyifopfrSm 77 &mcdkifE_ef;
odk@vnf;aumif; toD;oD; usqif;oGm;cJh=uonf? odk@aomf xdktcsdefrSmyif qdkAD,uf. pufr_
txGufrSm ESpfqwdk;cJh+yD; 1933 ck wGif 1929 ck txGuf. 201 &mcdkifE_ef;odk@ a&muf&SdcJhonf?
ul;vwfrsm;. xkwv
f yk af &;ypPn;f rsm;onf Edik if aH wmfvuf0,fo@kd a&muf&o
dS mG ;jcif; r[kwb
f J
pkaygi;f v,f,mrsm;wGif pnf;k;H xm;onfh v,form;rsm;. vufo@kd a&muf&o
dS mG ; jcif;jzpfonf?
TonfrSm av;eufeuf_dif;vSaom awmfvSefa&;w&yfjzpfum vl@tzGJ@tpnf;. t
&nftcsif;a[mif; tqifhwckrS t&nftcsif;opf tqifhwckodk@ ckeful;um if;. tusKd;quf
rsm;wGifvnf; 1917 ck atmufwdkbmawmfvSefa&;ESifh wef;wlcJhayonf?
TawmfvSefa&;. xl;jcm;onfhvuQ%mw&yfrSm EdkifiHawmf. OD;aqmifOD;&GufjyKr_jzifh
txufrS +yD;ajrmuf atmifjrif+yD;rS ul;vwfrsm;. taESmiftzGJ@rsm;udk z,f&Sm;+yD; pkaygif;v,f
,mrsm;wGif vGwfvyfpGmaexdkifEdkifa&;twGuf wdkufyGJ0ifae=uaom oef;aygif;rsm;pGmaom
v,form;jzpfaom atmufajcrS wdkufdkufaxmufcHr_udk &&SdcJhjcif;jzpfonf?
TawmfvSefa&;onf wcsufwnf;ESifh qdk&S,fvpfwnfaqmufa&;. tajccHjy\em
ok;H ckukd ajz&Si;f vdu
k f onf?
1? TawmfvSefa&;u u|Ekfyfwkd@jynfwGif;&Sd aoG;pkyfvlwef;pm;trsm;qkH;jzpfonfh
t&if;&Sifpepf jyefvnfxl axmifa&;twGuf a'gufwdkifjzpfaom ul;vwfvlwef;
pm;udk acsr_ef;vdkufonf?
2? TawmfvSefa&;u u|Ekfyfwkd@jynfwGif;&Sd tvkyform;vlwef;pm;/ trsm;qkH;jzpfonfh
v,form; vlwef;pm;tm; t&if;&Sifpepfudk aygufzGm;arG;jrLay;aeonfh wOD;csif;
v,f,mvkyfief;vrf;rS or0g,r - pkaygif;qdkAD,uf v,f,mvkyfief;vrf;odk@
v$Jajymif;ay;vdkufonf?
3? TawmfveS af &;u qdAk ,
D uftyk pf ;kd r_ukd v,f,mpdu
k yf sK;d a&;wGif qd&k ,
S v
f pftajccHjzifh
jznfhqnf;ay;vdkufonf? v,f,mpdkufysKd;a&;vkyfief;onf trsKd;om;pD;yGm;a&;vkyf
ief;cGJrsm;twGif; tus,fjyef@qkH;ESifh aoa&;&Sifa&;wr# ta&;}uD; vdktyfaomfvnf;
zGH@+zKd;wkd;wufr_ tedrfhqkH;vkyfief;cGJ jzpfaeao;onf?
Tonfu wdkif;jynftwGif; t&if;&Sifpepf jyefvnfxlaxmifa&;ta=umif;&if;wckudk
acsr_ef;vdkuf+yD; wcsdefwnf;wGif qdk&S,fvpfpD;yGm;a&;pepf wnfaqmufa&;twGuf xif&Sm;
jywfom;onfh ta=umif;tcsufopfrsm;udk zefwD;ay;vdkufonf?
1929 ckwGif &Jabmfpwmvifu ul;vwfrsm;udk vlwef;pm;w&yftjzpf acsr_ef;onfh
ay:vpD. ta=umif;&if;rsm;udk &Si;f jy&if; v,form;rsm;. tcdik t
f rm pkaygi;f ydik q
f ikd rf v
_ yk if ef;
twGuf vlxkv_yfSm;r_. &&Sdcsufrsm;udk ed*kH;csKyfay;&mY atmufygtwdkif; a&;om;cJhonf?
qdkAD,uf,leD,HY t&if;&Sifpepf jyefvnfxlaxmifa&;twGuf pdwful;,Ofae=uonfh
EdkifiHtm;vkH;rS t&if;&Sifrsm;. aemufqkH;ar#mfvifhcsuf - yk*~vduydkifqdkifr_. txGwftjrwf
rl0g'rSm +ydKvJusqif;+yD; aysmufuG,faeonf?
olwdk@u t&if;&Sifpepfa&cHajrcHtwGuf kyf0wKajr=oZm[k oabmxm;aom v,f
orm;rsm;onf rdk;xdatmif ajrmufyifhxm;onfh woD;yk*~vduydkifqdkifr_tvHudk tpk
vdkuft+yKHvdkuf pGef@ypfae=u+yD; pkaygif;ydkifqdkifr_vrf;/ qdk&S,fvpfvrf;udk vdkufae=u+yDjzpfonf?
qdkAD,uf,leD,H uGefjrLepfygwD ( abmf&SDApf) C.P.S.U (B) ordkif; tusOf;csKyf 367
yxrig;ESppf rD u
H ed ;f . yxrESpf vkyif ef;pOfatmifjrifpmG jynf0h +yD; ausmv
f eG o
f mG ;onfh tcg
H ed ;f udk av;ESpEf iS jhf ynf0h apa&;auG;a=umfoH ay:xGuv
f mcJh onf?
vlxt
k =um;rSm ig;ESppf rD u
qdkAD,uf,leD,H uGefjrLepfygwD ( abmf&SDApf) C.P.S.U (B) ordkif; tusOf;csKyf 373
&Jabmfpwmvif rde@f ceG ;f . ordik ;f 0ifta&;ygrr_ mS uGejf rLepfvyk if ef; tkycf sKyfa&;orm; rsm;.
enf ; ynmtay: txif a o;_ w f c sonf h o abmxm;ud k tqk H ; owf y pf v k d u f + yD ; enf ;
ynmjy\emrsm;udk &ifqdkifapum abmf&SDApfrsm;udk,fwdkif enf;ynm u|rf;usifa&;wdkufyGJ
tqifhopfw&yfudk zGifhvSpfay;vdkufonf? xdkenf;jzifh pD;yGm;a&;wnfaqmufa&;vkyfief; wdk;
wufa&;udk tulnDay;vdkufonf?
xdktcsdefrSpI enf;ynmqkdif&m twwfynmonf "e&Sifyg&*lrsm;. vuf0g;}uD;tkyfr_rS
csKyf+idrf;oGm;+yD; abmf&SDApfvkyfief; tkyfcsKyfa&;orm;rsm;udk,fwdkif ta&;}uD;*kjyK&rnfh
jy\emjzpfvmum yg&*lqdkonfh pum;onfvnf; avSmifajymifac:a0:onfh pum;r[kwf
awmhbJ enf;ynmu|rf;usifonfh abmf&SDApfrsm;twGuf *k%f,lzG,fpum;jzpfvmonf?
xdktcsdefrSpI enf;ynmwwfu|rf;+yD; pufr_vkyfief;rsm;udk nef=um;vkyfaqmifEdkifaom
yg&*leDrsm; axmifESifhaomif;ESifhcsDI ay:aygufvmEdkif+yD; wu,fvnf; ay:aygufvmcJhonf?
qdkAD,uf,leD,H uGefjrLepfygwD ( abmf&SDApf) C.P.S.U (B) ordkif; tusOf;csKyf 377
acwfaemufusonfh ud&,
d mrsm;udk ok;H cJo
h nf? olw@kd onf ajr&Sirf sm;ESihf t&if;&Sirf sm;/ ul;vwf
ESifh tjrwf}uD;pm;rsm;twGuf tvkyfvkyfcJh=uonf? olwkd@onf tvGefqif;&JcsdK@wJhpGm
aexdik cf =hJ u+yD; wyg;olrsm;udk csr;f omuG,0f apcJo
h nf? pkaygi;f pepfopfatmufwiG f v,form;
rsm;onf acwfrDud&d,mrsm;jzpfaom xGefpufrsm;/ v,f,mokH;puf,E W&m;rsm; tokH;jyKI
pkaygif;nDnmpGm twlwuG tvkyfvkyf=uonf? olwdk@onf olwdk@twGufESifh olwdk@.pkaygif;
v,fajrrsm;twGuf tvkyfvkyf=uonf? olwdk@onf t&if;&Sifrsm;ESifh ajr&Sifrsm;/ ul;vwfrsm;
ESifh tjrwf}uD;pm;rsm;r&SdbJ aexdkif=uonf? olwdk@onf olwdk@. om,m0ajymr_ tqifht
wef;ESifh ,Ofaus;r_ wae@wjcm;jrifhwufvma&; &nf&G,fcsufjzifh tvkyfvkyfudkif=uonf?
(pwmvif/ vDeif0g' jy\emrsm;/ ESm 443)
tusOf;csKyf
1930-34 umvwGif abmf&SDApfygwDonf tm%m&+yD;aemuf ypPnf;rJhawmfvSefa&;.
tcufcJqkH;ordkif;0if jy\emudk ajz&Sif;cJh&onf? xdkjy\emrSm oef;ESifhcsDaom v,form;
uav;rsm;tm; pkaygif;v,f,mvrf; qdk&S,fvpfpepfvrf;udk vufcHvma&;jzpfonf?
aoG;pkyfvlwef;pm;xJrS ta&twGuftrsm;qkH;jzpfonfh ul;vwfrsm;udk acsr_ef;
vdkufjcif;ESifh v,form;trsm;pku pkaygif;v,f,mvrf;udk vufcHvdkufjcif;wdk@u wdkif;jynf
wGif;&Sd aemufqkH;t&if;&Sifpepftjrpfudk zsufqD;ay;vdkuf+yD; v,f,mpdkufysdK;a&;Y qdk&S,fvpf
pepf. aemufqkH;ydwfatmifyGJudk&&Sdapum aus;vufY qdk&S,fvpftm%m tjynfht0 cdkifrm
awmifhwif;apcJhonf?
pnf;Hk;a&;qdkif&m jy\em tcuftcJtcsdK@udk ausmfv$m;+yD;aemuf pkaygif;v,form;
onf cdkifcdkifrmrmay:xGufvm+yD; csrf;om0ajymonfhvrf;odk@ csDwuf0ifa&mufvmcJhonf?
yxrig;ESpfpDrHudef; &&Sdcsufrsm;u u|Ekfyfwdk@EdkifiHudk yxrwef;pm; qdk&S,fvpft}uD;pm;
pufr_vkyfief;ESifh pufr_wyfqifxm;onfh pkaygif;v,f,m pdkufysdK;a&;ykHpHjzifh qdk&S,fvpfpD;
yGm;a&;pepf. r,drf;r,dkifaom tajccHtkwfjrpfudk csay;+yD; tvkyfvufrJhjzpfr_udk tqkH;owf
ypfum vlvlcsif;aoG;pkyfr_pepfudk acsr_ef;vsuf vkyfom;jynfolrsm;. kyf0wKESifh ,Ofaus;r_
tqifhtwef;udk wjznf;jznf; wdk;jrifhay;rnfh tcsuftvufrsm;udk zefwD;ay;&efjzpfonf?
T}uD;rm;vSonfh atmifjrifcsufrsm;onf tvkyform;vlwef;pm;/ v,form;rsm;ESifh
wdik ;f jynf.vkyo
f m; jynfot
l m;vk;H a=umifh &&Scd jhJ cif;jzpf+yD; a,bk,stm;jzifh ygwED iS t
hf pd;k &wd@k .
&J&ifh+yD;awmfvSefa&;usum tajrmftjrif&Sdonfh ay:vpDa=umifhjzpfonf?
ab;ywfvnf0dkif;&Hvsuf&Sdaom t&if;&SiftoD;oD;onf qdkAD,uf,leD,H. pGrf;tm;
udkcsnfheJ@ csdK;zJhypf&ef }udK;pm;ae+yD; qdkAD,uf,leD,HtwGif; vlowform;rsm;/ tzsuform;
rsm;/ olv#dKrsm;*dk%f;udk pnf;&kH;v_H@aqmfEdkifiHa&;twGuf ESpfqwdk;vkyfaqmifcJh=uonf? T
ywfywfvnf&Sd t&if;&Sifrsm;. &efvdkonfhvkyfaqmifr_rsm;onf *smreDESifh *syefY zufqpf 0g'
tm%m&vmonfhtcg ydkrdkodomxif&Sm;vmonf? xa&mhpuD0g'DESifh ZDEdkApf0g'Drsm; t=um;
zufqpf0g'onf opPm&Sd aus;u|efrsm;udk &SmazGawG@&SdcJh+yD; xdkolrsm;onf pkHaxmuf&ef/
tzsufvkyfief;vkyf&ef/ t=urf;rzuf0g'ESifh aoG;uGJ&eftr_rsm;udk jyKvkyf&efESifh qdkAD,uf,leD,H
usq;Hk +yD; t&if;&Sipf epfjyefvnf xlaxmif&ef twGuf vkyaf qmif=u&ef tqifoif&h adS e=uonf?
qdkAD,uftpdk;&onf Tvlqdk;vl,kwfrmrsm;udk wdkif;jynf. opPmazmufrsm;tjzpf
jynfolrsm;. &efolrsm;tjzpf &uf&ufpufpuf oHvufoD;jzifh qkH;rtjypfay;cJhonf?
tcef;(12)
qk&d ,
S v
f lt
h zGJ t
h pnf;wnfaqmufa&;
atmifjrif_y;D ajrmufa&;wku
d yf t
JG wGi;f rS abmf&ADS pfygwD
zGJ ph nf;tkycf sKyfyt
kH ajccHpnf;rsOf;opfudk vufcu
H sifo
h ;kH jcif;(1935=1937)
1? 1935 - 37 ckESpfu EdkifiHwumhtajctae? pD;yGm;a&;tusyftwnf; ,m,Davsmh usoGm;
jcif;? pD;yGm;a&;uyf ab;topf pwifvmjcif;? tDwvDu t,fbD;qD;eD;,m;udk odrf;ydkufvdkuf
jcif;? pydefudk *smreDESifh tDwvD 0ifa&mufpGufzufjcif;? tv,fydkif; wkwfjynfudk *syefrsm;
usL;ausmf0ifa&mufjcif;? 'kwd, e,fcsJ@ppfyGJ pwifvmjcif;?
1929 ckEpS f 'kw,
d ESp0f uftwGi;f t&if;&SiEf ikd if rH sm;Y jzpfymG ;cJo
h nfh pD;yGm;a&; uyfab;onf
1933 ckEpS u
f ek f txd =umanmif;cJo
h nf? xdak emuf pufrv
_ yk if ef;rsm; usqif;r_ &yfqikd ;f oGm;cJ+h yD;/
tusyt
f wnf;umvt+yD;/ tDvnfaeaomumv ay:ayguv
f mcJ+h yD; wpkw
H &mjyefvnf&iS o
f ef
vmum wpkw
H &mOD;armhvmonfh t&dyt
f a&mif ay:ayguv
f monf? od@k aomf T OD;armhvmr_
onf ydrk jkd rifrh m;vmonfh tajccHopfay:wGif pufrv
_ yk if ef; pef;xjcif; (boom) udjk zpfay:vmap
Edik o
f nfh trdsK;tpm;rsKd ;r[kwaf cs? urBmt
h &if;&Sif pufrv
_ yk if ef; onf 1929 ckEpS f tqifo
h @kd yif
ra&mufEikd af o;bJ 1937 ckEpS f tv,favmufwiG f xdt
k qif.
h 95-96 &mcdik Ef e_ ;f om a&muf&dS
}udKyrf;Edik cf o
hJ nf? 1937 ckEpS f 'kw,
d ESp0f ufwiG f pD;yGm;a&; uyfab;opf pwifvmcJjh yD; yxrOD;pGm
tar&duefEdkifiHudk xdcdkufapcJhonf? 193& ckESpf tukefwGif tar&duefjynfaxmifpk&Sd tvkyf
vufrJhOD;a&rSm 10 oef;odk@wufvmcJhonf? +AdwdefYvnf; tvkyfvufrJhrsm; tvGefvsifjref
wdk;yGm;aeonf?
qdkAD,uf,leD,H uGefjrLepfygwD ( abmf&SDApf) C.P.S.U (B) ordkif; tusOf;csKyf 395
vdu
k o
f nf? ,cifveG cf o
hJ nfh 3 ESpu
f pkaygi;f v,f,morm;rsm;onf wae@vyk cf ,lepf (workday-unit) twGuf oD;ESH 1 uDvrkd S 2 uDv*kd &rf om&&Scd +hJ y;D / ,cktcgYrl oD;ESpH u
kd yf sKd ;r_ a'orsm;rS
pkaygif;v,f,m v,foorm; trsm;pkonf 5 uDvdk8&rf rS 12 uDvdk*&rf&&Sdaeum
trsm;tjym;rSm wae@vkyfc w,lepf twGuf 20 uDvdk*&rfyif&&Sdaeonf? xdk@tjyif tjcm;
xGufukeftrsKd;tpm;ESifh 0ifaiGrsm;vnf;&Sdaeygonf? oD;ESHpdkufysKd;onhf a'orsm;rS pkaygif;
v,f,m tdrfaxmifpkrsm;wGif ESpfpOf&duQm yGwf (poods) 500 rS 1500 txd &&Sdvmonfh
olrsm;rSm oef;ESifhcsD&Sdae+yD; 0g*Grf;/ rkHvmO/ *kHav#mf/ wd&dp>mefarG;jrLa&;/ pyspfoD;ESifh toD;tESH
pdkufysdK;a&;/ [if;oD;[if;&GufpdkufysdkK;a&;a'orsm;Yvnf; ESpfpOf0ifaiGrSm lb,faxmif/ aomif;
csaD eayonf? pkaygi;f v,f,mrsm;onf xGe;f um;u,
G 0f vm=uonf? ,cktcg pkaygi;f v,f,m
tdrfaxmifpkrsm;. t"dua=umifh=ur_rSm pyg;usDopfrsm;/ *dka'gifopfrsm; aqmuf &efjzpf+yD;
taqmuftOD;a[mif;rsm;rSm ESpfpOf&&Sdonfh tenf;tyg;twGufom aqmufvkyf xm;ojzifh
,cktcg wtdrfaxmifvdktyfr_. q,fykHwykHr#yif r&Sdacs? 1936 ckESpfY jynfol vlxk.
vlaer_tqifhtwef; jrifhvmonfhtwGuf tpdk;&onf om;zsufcsr_udk wm;qD;onhf
Oya'jymef;+yD; wcsed w
f nf;rSmyif om;zGm;Hrk sm;/ uav;xde;f ausmif;rsm;/ Ed@k wu
kd Xf mersm; (milk
centres) ESihf oli,fwef;ausmif;twGuf }uD;rm;us,jf yef@vo
S nfh pDru
H ed ;f udk csrw
S v
f u
kd f onf?
1935 ck E S p f w G i f Tvk y f i ef ; twG u f l b ,f a iG 875,000,000 ok H ; cJ h + yD ; / 1936 ck E S p f
wGifrl2,174,000,000 lb,faiG tukefcH&ef vsmxm;onf? tdrfaxmifpk}uD;olrsm;twGuf
oifhawmfonfhaxmufyHhaiGrsm;ay;&ef Oya'jymef;onf? TOya't& 1937 wGif axmufyHh
aiGpkpkaygif; lb,f 1,000,000,000 xkwfay;cJhonf?
roifrae& tuGif;rJhynma&;pepf usifhokH;r_ESifh ausmif;rsm;topf aqmufvkyfay;
jcif;wdk@u jynfolvlxk. ynma&;wdk;wufr_udk vsifjrefapcJhonf? wdkif;jynfw0ef; ausmif;
trsm;tjym; wnfaqmufco
hJ nf? rlvwef;ESihf tv,fwef; ausmif;om;OD;a&rSm 1914 ckEpS w
f iG f
8,000,000 &Sd&mrS 1936-37 ckESpfpmoifESpfwGif 28,000,000 odk@wdk;rsm;cJhonf?
xdkumvwGifyif wuUodkvfausmif;om;rsm;rSm 112,000 rS 542,000 odk@wdk;vmcJhayonf?
TonfrSmppfrSefvSaom ,Ofaus;r_awmfvSefa&; w&yfyifwnf;? vlxk. vlr_zlvkHa&;
ESifh ,Ofaus;r_tqifhtwef; jrifhrm;vmjcif;onf u|efawmfwdk@ qdk&S,fvpfawmfvSefa&; tif
tm;/ pGrf;&nfESifh tEdkifrcHt_H;ray;jcif;wdk@udk a&mifjyef[yfjyonf? twdwfu awmfvSefa&;
rsm;onf vlxkudk vGwfvyfa&;ay;aomfvnf; vlxk. kyf0wKypPnf;ESifh ,Ofaus;r_t
ajctaersm;udk av;av;eufeuf wdk;wufaumif;rGefatmif rvkyfEdkifr_a=umifh qkH;_H;cJ@&onf?
Tae&mrSm t"dutm;enf;csujf zpfonf? u|eaf wmfw@kd awmfveS af &;rsm;ESihf tjcm; awmfveS f
a&; tm;vkH;. jcm;em;csufrSm TawmfvSefa&;onf jynfolrsm;udk Zmbk&iftkyfpdk;r_ESifh t&if;
&Sipf epfatmufrS vGwaf jrmufapkrH u jynfov
l x
l .
k vlrz_ v
l aHk &;ESihf ,Ofaus;r_ tqift
h wef;
udk t&if;tjrpfrpS I wd;k wufaumif;rGeaf pjcif;yifjzpfonf? Tae&mrSm if;. tiftm;pGr;f &nf
ESifh tEdkifrcHt_H;ray;jcif;yifjzpfonf?
406 qdkAD,uf,leD,H uGefjrLepfygwD ( abmf&SDApf) C.P.S.U (B) ordkif; tusOf;csKyf
ygwo
D nf a&G;aumufyJG jyifqifrr_ sm;twGuf tm;oGeaf qmif&u
G cf o
hJ nf? ygwu
D zG@J pnf;
tkyfcsKyfykHtopfudk taumiftxnfazmfjcif;onf wdkif;jynfEdkifiHa&;b0. tvSnfh tajymif;
udkazmf!ef;onf[k cH,lxm;onf? TtvSnfhtajymif;qdkonfrSm a&G;aumufyGJpepfudk t
jynfht0'Drdkua&pDusa&; uef@owfrJay;cGifhukd tuGif;rJh rJay;cGifhjzifh tpm;xdk;jcif;/ vkH;0wef;
wlr_r&Sdonfh rJay;cGifhudk wef;wlrJay;cGifhjzifh tpm;xdk;jcif;/ oG,f0dkufa&G;aumufyGJudk wdkuf kduf
a&G;aumufyjJG zifh tpm;xd;k jcif;/ ajymifraJ y;jcif;udk v#K@d 0u
S rf aJ y;jcif;jzifh tpm;xd;k jcif;wd@k ukd qdv
k dk
ayonf?
zGJ@pnf;tkyfcsKyfykHtopfrjymef;rDu bkef;}uD;rsm;/ ,cifwyfjzLa[mif;rsm;/ ul;vwf
a[mif;rsm;ESihf vlra_ &; t& toH;k usonfh tvkyt
f udik rf &So
d rl sm;. rJqENay;cGiEhf iS hf ywfoufI
uef@owfr_rsm;&Sdygonf? zGJ@pnf;tkyfcsKyfykHtopfu udk,fpm;vS,fa&G;aumufyGJrsm;udk tuGif;
rhjJ zpfapvdu
k jf cif;jzifh TuJo
h @kd aom trsK;d tpm;Ekid if o
H m;rsm;. rJqENay;cGihf uef@owfcsuf rsm;udk
zsuo
f rd ;f vdu
k o
f nf?
,cifu uk,
d pf m;vS,f a&G;aumufyrJG sm;wGif +rdK@EiS ahf us;vufvx
l rk sm;twGuf uk,
d pf m;
jyKonfh tajccHrsm;rSm rwlnu
D jJG ym;+yD; wef;wlrr_ &Sad cs? ok@d aomf ,cktcg rJqENay;cGihf wef;wlr_
tay: uef@owfcsufrsm;twGuf vkdtyfcsuftm;vHk; aysmufuG,foGm;+yD; EkdifiHawmfol
Ekid if aH wmfom;tm;vH;k wef;wlnrD #onfh tajccHay:wGif a&G;aumuf yGrJ sm;Y yg0ifciG &hf &Scd o
hJ nf?
,cifu qkdAD,uftm%m. tv,ftvwfESifh ykdrkdjrifhrm;onfh taqmufttHk a&G;
aumufyGJrsm;rSm oG,f0kdufa&G;aumufjcif;jzpfonf? okd@aomf,cktcg zGJ@pnf;tkyfcsKyfyHk
topfatmufY qkdAD,ufrsm;tm;vHk; aus;vufESifh +rdK@&Gmrsm;rS tp tjrifhqHk; qkdAD,uftxd
EkdifiHom;rsm;u wkdufkdufa&G;aumuf&efjzpfonf?
,cifu qkAd ,
D ufu,
kd pf m;vS,rf sm;ukd ajAmifrq
J ENjzifh a&G;cs,cf +hJ yD; uk,
d pf m;vS,af vmif;
trnfpm&if;rsm;ukdom rJay;cJh=uonf? okd@aomf ,cktcg ukd,fpm;vS,f rJay;r_rsm;onf
v#dK@0SufrJay;&efjzpf+yD; trnfpm&if;t& r[kwfawmhbJ a&G;aumufyGJae&mwkdif;wGif ukd,fpm;
vS,af vmif;rsm;ukd wOD;csi;f trnfwifoiG ;f &onf? TonfrmS wku
d jf ynf;. Ekid if aH &; b0wGif
tjywftowf vSnfhajymif;r_w&yfjzpfonf?
jynfolvlxk. EdkifiHa&;v_yf&Sm;r_udk jrifhwif&mwGifvnf;aumif;/ qdkAD,uftm%m
taqmufttkHrsm;tay: vlxku ydkrdkxdef;csKyf&mwGifvnf;aumif;/ qdkAD,uftm%m
taqmufttkHrsm;u jynfolvlxktay: wm0ef,lr_ wdk;jrifhvm&mwGifvnf;aumif; a&G;
aumufyGJpepfonf rkcsyiftusdK;&Sdap&efjzpf+yD; trSefvnf; tusdK;rsm;vmcJhonf?
TtvSnfhtajymif;twGuf tjynfht0jyifqif+yD;jzpfap&ef ygwDonf TtvSnfht
ajymif;. wGef;tm;pdwf"mwfjzpf&rnfjzpfum a&S@vmrnfh a&G;aumufyGJrsm;twGif; ygwD.
acgif;aqmifr_tcef;udk tjynfht0 tmrcH&ayrnf? odk@aomf ygwDtzGJ@tpnf;rsm; udk,fwdkifu
if;wdk@. ae@pOfvkyfief;rsm;wGif tukeftpif 'Drdkua&pDusrSomv#if/ ygwDpnf;rsOf;pnf;urf;Y
awmif;qdkxm;onfhtwdkif; ygwDwGif;b0Y 'Drdkua&pDA[dkcsKyfudkifr_rsm;udk tjynfht0 vdkuf
414 qdkAD,uf,leD,H uGefjrLepfygwD ( abmf&SDApf) C.P.S.U (B) ordkif; tusOf;csKyf
ed*;Hk
abmf&SdApfygwD jzwfoef;cJhonf@ ordkif;vrf;a=umif;twGif;rS rnfonfh t"du ed*kH;csLyf
csurf sm;&&Syd goenf;?
qdkAd,uf,leD,H uGefjrLepfygwD (abmf&SDApf) ordkif;u u|Ekfyfwdk@udk rnfodk@oif=um;
ay;cJhygoenf;?
1? ygwo
D rdik ;f u u|eykf w
f @kd ukd yxrqk;H oif=um;ay;vdu
k o
f nfrmS ypPn;f rJah wmfveS f a&;.
atmifyGJ/ ypPnf;rJhtm%m&Sifpepf. atmifyGJudk tacsmif0g'rS uif;vGwfonfh aphpyf
ajy+idrf;vdkolrsm;/ tnHhcHa&;orm;rsm;ESifh jyefvnfaphpyfoifhjrwfjcif; rjyKbJ/ "e&Sifrsm;ESifh
if;wdk@. EdkifiHawmftm%mtay: awmfvSefa&;oabmxm;xm;&Sdonfh ypPnf;rJhvlwef;pm;.
awmfvSefa&;ygwD w&yfr&SdbJ rjzpfEdkifacs?
ygwDordkif;u u|Ekfyfwdk@udk oif=um;ay;vdkufonfrSm TuJhodk@aom ygwDw&yfr&SdbJ/
ypPn;f rJrh sm;tm; ypfxm;vdu
k jf cif;onf awmfveS af &;acgi;f aqmif r&Sad tmifjyKvkyo
f nfh oabm
oufa&mufonf? awmfvSefa&;acgif;aqmifr_ r&SdatmifjyKvkyfjcif;qdkonfrSm ypPnf;rJhawmf
vSefa&; ta&;awmfykHudk zsufqD;onfh oabmoufa&mufonf?
ygwo
D rdik ;f u u|Eyfk w
f @kd ukd oif=um;ay;vdu
k o
f nfrmS taemufOa&my trsKd ;tpm; omref
qdk&S,f'Drdkua&pD ygwDrsm;onf jynfwGif;+idrf;csrf;a&; ta=umif;tcsufrsm; atmufwGif
ay:xGuv
f m+yD; tacsmiform;rsm; t+rD;cdu
k yf vku
d yf gvmum vlrj_ yKjyifa&;rsm;udo
k m pdwu
f ;l
,Ofae+yD; vlr_awmfvSefa&;udk ta=umuf}uD;a=umufae=uonfhtwGuf TuhJodk@aom ygwD
w&yfrjzpfEidk af cs?
2? ygw.
D ordik ;f u u|eaf wmfw@kd ukd qufvufoif=um;ay;onfrmS tvkyo
f rm; vlwef;
pm;. ygww
D &yfonf tvkyo
f rm;vlwef;pm;v_y&f mS ;r_. a&S@wef;a&mufoabmw&m;jzpf onfh
rmhufpf-vDeif0g' oabmw&m;rsm; r&SdbJ rdrdvlwef;pm;. acgif;aqmifr_tcef;udk rxrf;
&GuEf ikd af =umif;/ ypPn;f rJah wmfveS af &;. pnf;H;k acgi;f aqmifot
l cef;udk rxrf; aqmifEikd af =umif;
yifjzpfonf?
rmufhpf-vDeif0g'. pGrf;yum;onf rnfonfhtajctaewGifrqdk ygwD.rSefuefonhf
OD;wnfcsufukd&SmazG&&SdEdkif+yD; vuf&Sdtjzpftysufrsm;. twGif;ydkif;qufqHr_rsm;udk em;vnf
oabmaygufum if;wdk@. c&D;vrf;a=umif;udk }udKwifodjrifEdkif+yD; vuf&SdtcsdefwGif rnfonfh
bufodk@ rnfodk@rnfykH wdk;wufjzpfay:aea=umif;udk odjrifEkdifHkr#ru tem*wfwGifvnf;
rnfonfhbufokd@ rnfokd@rnfyHk wkd;wufjzpfay:Ekdifa=umif;ukdvnf; odjrifEdkifonf?
rmhufpf0g' - vDeif0g'udk u|rf;usifonfh ygwDw&yfomv#if tvkyform;vlwef;pm;udk
,kH=unfpdwfcspGm a&S@odk@wGef;wif acgif;aqmifEdkifrnfjzpfonf?
rmufph 0f g' - vDeif0g' u|r;f usiaf &;twGuf vdt
k yfcsurf sm;tm;vk;H rSm rmhupf /f tde*f ,f/
vDeifwdk@.usrf;rsm;rS woD;wjcm; z,fxkwfxm;onfh ed*kH;csKyfcsufrsm; t}uHay;tqdkjyKcsuf
rsm;udk vkH@v0D&d,}uD;rm;pGmjzifh tvGwfusufrSwfjcif;/ tcgtcGifhoifhonfhtcsdefwGif udk;um;
&efEiS hf TuJo
h @kd t&usux
f m;onfh ed*;Hk csKyfcsurf sm; t}uHay; tqdjk yKcsurf sm;onf ae&mwdik ;f /
tajctaewdkif;ESifh oifhawmfqDavsmfonf[k ,lqjcif;jzifh xdkae&mwGifyif &yfem;aejcif;wdk@
yifjzpf[ef vuQ%m&Sdonf? odk@aomf rmhufpf0g' - vDeif0g' oabmw&m;tay: Todk@csOf;
qdkAD,uf,leD,H uGefjrLepfygwD ( abmf&SDApf) C.P.S.U (B) ordkif; tusOf;csKyf 421
1917 ckEpS f {+yD awmfveS af &;v_y&f mS ;r_u a&S@o@kd w;kd wufomG ;+yD; qd&k ,
S v
f pfawmfveS af &;
odk@ ul;ajymif;&ef awmif;qdkaecsdefwGif v,form;rsm;ESifh ypPnf;rJhrsm;. awmfvSefaom 'Drdk
ua&pD tm%m&Sifpepfqdkonfh ykHaoa[mif;}uD;udkzufwG,fxm;onfh uJrDeufAfESifh tjcm;
abmf&SDApfa[mif;}uD;rsm;udk a0zef&mY vDeifua&;om;cJhonfrSm
u|Ekfyfwdk@. oif=um;csufrsm;onf w&m;aor[kwfbJ v_yf&Sm;r_. vrf;nefomjzpf
onf[k rmhufpfESifh tdef*,ffwdk@u ajymavhajymx&SdcJhonf? olwdk@u ykHaoenf;rsm; udk
tvGwfusufrSwf+yD; xyfjyefwvJvJ &Gwfqdkaer_rsm;udk twdtusyif ajymifavSmifoa&mfcJh+yD;/
Tonfrsm;onf tvGeq
f ;Hk taxGaxGvyk if ef;rsm;udo
k m ykaH zmfEikd +f y;D / Tvkyif ef;rsm;onf vnf;
ordkif;vrf;a=umif;twGif;&Sd oD;jcm;tqifhwdkif;. tcdkiftrmpD;yGm;a&;/ EdkifiHa&;ta=umif;
tcsufrsm;u rGrf;rHjyifqifay;&ef vdktyfayonf? rmhufpf0g'DwOD;onf wu,fhb0ESifh tcdkif
trmjzpf&yfrsm;udk todtrSwfjyKvufcH&rSmjzpf+yD; rae@uoabmw&m;rsm;udk qufvuf
qkyfudkifxm;jcif;qdkonfh rjiif;EkdifzG,ftrSefw&m;rsm;udk em;vnfodjrif&efvdktyfygonf?
(vDeifusrf;aygif;pkH/ twGJ 20/ pmrsufESm-100)
u|Eyfk w
f @kd . ygwo
D rdik ;f u oif=um;ay;onfrmS Ttav#mah y;orm; tkypf rk sm;onf trSef
pifppfwiG rf l ygww
D iG ;f rif&ADS pf0g'. ud,
k pf m;vS,rf sm;/ rif&ADS pf0g'. aemufusef te,f tESprf sm;/
rif&SDApf0g'udk qufvuf vkyfaqmifae=uolrsm;jzpfa=umif; rif&SDApfrsm;uJhodk@yif tvkyform;
vlwef;pm;t=um;ESifh ygwDwGif; "e&Sif=oZm*,ufrsm;udk jzef@jzL;ay;aeolrsm;jzpf a=umif;
xdk@a=umifh ygwDwGif; Ttkyfpkrsm;;udk acsr_ef;&ef wdkufyGJqifjcif;onf rif&SDApf0g'udk acsr_ef;
a&;wdkufyGJ. tqufjzpfa=umif;yifjzpfonf?
u|Eyfk w
f @kd taeESihf pD;yGm;a&;0g'D rsm;ESihf rif&ADS pfrsm;udk racsre_ ;f Edik cf yhJ gu ygwu
D dk wnf
aqmufEidk rf nfr[kwyf J ypPn;f rJah wmfveS af &;twGuf tvkyo
f rm;vlwef;pm;ukd acgi;f aqmifEidk f
rnfvnf; r[kwfacs?
u|Eyfk w
f @dk onf xa&mhpuD0g'rD sm;ESihf blcg&if0g'rD sm;ukd racsre_ ;f Ekid cf yhJ gu qd&k ,
S v
f pfpepf
wnfaqmufa&;twGuf vdktyfonfh ta=umif;tcsufrsm;udk azmfaqmifEdkifrnfr[kwfacs?
u|Eyfk w
f @kd onf ta&miftaoG;trsKd ;rsKd ;aom trsKd ;om;0g'aD oGzaD &;orm;rsm;udk racsre_ ;f
Ekid cf yhJ gu jynfov
l x
l t
k m; Edik if w
H umh0g'pdw"f mwfEiS hf ynmay;Edik rf nfvnf;r[kw?f qdAk ,
D uf
,leD,H trsdK;om;rsm;. }uD;jrwfvSonfh cspf=unfa&;tvHudkvnf; umuG,fEdkifrnf r[kwf?
qdkAD,ufqdk&S,fvpforRwEdkifiHrsm;. jynfaxmifpkudkvnf; wnfaxmifEdkifrnf r[kwfacs?
abmf&ADS pfrsm;onf ygww
D iG ;f tacsmiform; tpdwt
f ykid ;f rsm;udk qef@usiw
f u
kd cf u
kd rf w
_ iG f
tcsdef,lvGef;onf? if;wkd@. ta&;ygr_udk ydkrdkwGufqvGef;onf[k tcsdK@urSwf,laumif;
rSwf,lvdrfhrnf? odk@aomfTonfrSm vkH;0rSm;,Gif;onf u|Ekfyfwdk@.t=um; tacsmif0g'onf
usef;rmoefpGrf;onfh t*F g&yftwGif;&Sd temESifhwl+yD; Tonfudk onf;cHIrjzpfacs? ygwDonf
tvkyform;vlwef;pm;. acgif;aqmifwyfcGJESifh if;. a&S@wef;a&muf cHwyf/ if;. ppfOD;pD;jzpf
onf? tvkyo
f rm;vlwef;pm;. !e=f um;a&;tzG@J twGi;f oHo,&So
d rl sm;/ tacsmiform; rsm;/
tav#mhay;a&;orm;rsm;ESifh opPmazmufrsm;udk onf;cHvufcHEdkifjcif;r&Sdacs? "e&Sifrsm;ESifh
aoa&;&Sifa&; wdkufyGJqifae&pOf rdrdwdk@twGif;/ rdrdwdk@ cHwyftwGif; tav#mhay;a&;orm;rsm;
ESifh opPmazmufrsm;&Sdaeygu tvkyform;vlwef;pm;twGuf a&S@rD;/ aemufrD; =um;nyfrdae
vdrfhrnf? TuJhodk@aom wdkufyGJrsdK;onf t_H;ESifh &ifqdkif&aeonfrSm &Sif;aeonf? cHwyfudk
odr;f ydu
k &f ef tvG,q
f ;Hk enf;rSm twGi;f rS wdu
k &f efjzpfonf? atmify&JG &eftwGuf tvkyo
f rm;
vlwef;pm;.ygw/D if;. !e=f um;a&;wyfz@JG / a&S@wef;a&mufcw
H yfonf yxrOD;pGm tav#mah y;
a&;orm;/ wyfajy;rsm;/ vlqdk;rsm;/ opPmazmufrsm;udk xkwfy,fypf&rnf?
vDeifEiS hf ygwu
D kd wdu
k cf u
kd cf o
hJ nfh xa&mhpuD0g'rD sm;/ blcg&if0g'rD sm;ESihf trsK;d om;a&;0g'D
aoGzDolrsm;onf rif&SDApfESifh qdk&S,fvpfawmfvSefa&;orm; ygwDrsm;uJhodk@yif zufqpfolv#dK
tzGJ@0ifrsm;/ olv#Kdrsm;/ tzsuform;rsm;/ vkyf}uHowfjzwfolrsm;/ vrf;v$Ja&;orm;rsm;ESifh
wdik ;f jynfopPmazmufrsm;tjzpf tqk;H owfomG ;&r_ukd wdu
k q
f ikd rf w
_ &yf[k oabmxm;I rjzpf
ay?
qdkAD,uf,leD,H uGefjrLepfygwD ( abmf&SDApf) C.P.S.U (B) ordkif; tusOf;csKyf 427