Prmbajtja

Koncepti gjykim Simbolet Konjuksioni Disjunksioni Negacioni Implikacioni dhe ekuivalenca Tabelat e saktsis Gjykimet n gjuhn shqipe dhe matematik

Koncepti gjykim
Fjalia e cila ka njrn nga vlerat e saktsis e sakt ose jo e sakt quhet gjykim. Pra gjykimet kan vetm nj vler t saktsis. N qoft se fjalia ka m shum se nj vler saktsie (sht edhe e sakt, edhe e pasakt) nuk mund t quhet gjykim. N gjuhn shqipe ka paksa nj kuptim tjetr: fjala gjykim do t thot mendim apo vlersim pr dik ose pr dika. Si e gjykoni ju kt?.

Simbolet
Simboli Domethnia Dometh
Gjykim i sakt sakt Gjykim i pasakt pasakt Vlera e gjykimit p sht e sakt sht sakt

v(p)=

Pra gjykimet shkruhen me shkronja t vogla: r, s, f, t, u, q, etj.

Konjuksioni
Q ta konkretizojm konjuksionin dhe t tregojm prdorimin n jetn e prditshme, marrim nj shembull shum t thjesht si vrehet n fig. 1 Te konjuksioni duhet q gjykimet e thjeshta t jen t sakta, n mnyr q gjykimi i prbr t jet i sakt. Konjuksioni simbolikisht shnohet (/\).

Disjunksioni
N qoft se p, q jan gjykime, gjykimi i prbr p ose q quhet disjunksion i gjykimeve p e q dhe simbolikisht shnohet p \/ q. Gjykimi p \/ q sht i sakt, ather dhe vetm ather kur t paktn njri prej gjykimeve sht i sakt.

p
Figura 1

p \/ q arku elektrik

Negacioni
Negacioni sht mohim i gjykimit. N gjuhn shqipe negacionet ngjasojn me antonimet. p: Dielli perndon n lindje. v(p)= q: Dielli perndon n perndim. v(q) = Por nse u shtojm nj pjesz mohimi far do t ndodhte? p: Dielli nuk perndon n lindje. v(p)= . q: Dielli nuk perndon n perndim. v(q)= . Negacioni shkurt shnohet ().

Implikacioni dhe ekuivalenca

N qoft se p e q jan gjykime, gjykimin e prbr nse p ather q e quajm implikacion t gjykimeve p e q. Shkurt shnohet me simbolin(). N qoft se p e q jan gjykime, gjykimin e prbr nse p ather q dhe nse q ather p e quajm ekuivalenc t gjykimeve p dhe q. Shkurt shnohet me simbolin ( ) .

Tabelat e saktsis
p p q
Konjunksioni

p /\ q /\ pq

p p

q
Disjunksioni

p \/ q

p q

p q

Negacioni

Negacioni p q

N gjuhn shqipe: gjuh Kryefjala gjendet me pyetjen k? (e pasakt). pasakt Kryefjala gjendet me pyetjen kush? (e sakt). kush? sakt Kryefjala gjendet me pyetjen k? dhe me pyetjen kush? kush? sht konjuksion dhe sht e pasakt. sht sht pasakt Kryefjala gjendet me pyetjen k? ose me pyetjen kush? kush? sht disjunksion dhe sht e sakt. sht sht sakt Negacioni i gjykimit: kryefjala gjendet me pyetjen k? sht i sakt sepse kryefjala nuk gjendet me pyetjen k?. sht sakt N matematik: matematik 3 2 = 7 - (). 3 2 = 1 - (). 3 2 = 7 /\ 3 2 = 1 sht konjuksion (). sht 3 2 = 7 \/ 3 2 = 1 sht disjunksion (). sht Negacioni i gjykimit: 3 2 = 7 sht i sakt sepse 3 2 = 7 sht sakt nuk sht e vrtet. sht v rtet

Gjykimet n gjuhn shqipe dhe matematik

Implikacioni

Ekuivalenca

Literatura
Libri i matematiks 10: Dukagjini - Pej Libri i gjuhs shqipe 7: Dukagjini Pej www.google.com www.fajtori.com www.yahoo.com