Tajuk : Hakisan Permukaan

a) Apakah yang dimaksudkan dengan hakisan permukaan?

Markah

[ 3 Markah ]

Proses penghausan permukaan bumi oleh larian air permukaan (run off) Larian air permukaan akan mengangkut regolit dari atas cerun ke bawah. Berlaku akibat tenaga kinetik. Contoh hakisan percikan air hujan, hakisan galur dan hakisan galir.

1 1 1 1 MAX 3

b)

Huraikan proses hakisan permukaan yang berlaku di kawasan Tropika Lembab. [ 6 Markah ] Judul Isi Jawapan Huraian dan contoh
Proses hakisan permukaan sebenarnya bermula dengan titisan air hujan yang menimpa tanih. Setiap titisan air hujan ini mempunyai tenaga kinetik dan tenaga potensi yang tinggi. untuk melonggarkan struktur tanih dan juga mencungkil partikel-partikel tanih. Tenaga kinetik dan potensi yang dimiliki oleh titisan hujan adalah berbeza-beza berdasarkan faktor saiz titisan, halaju titisan hujan yang turun dan juga kelebatan atau intensitinya. Sekiranya saiz titisan hujan adalah besar, halajunya tinggi dan hujan tersebut adalah lebat maka tenaga kinetik dan potensi untuk mencungkil partikel-partikel tanih adalah kuat. Galur ialah satu unit alur yang paling kecil terbentuk di atas permukaan cerun dan ia bersifat sementara. Galur yang dibentuk oleh satu hujan lebat seringkali

Markah

1. Hakisan Percikan Air Hujan.

2. Hakisan Galur

terhapus oleh hujan lebat berikutnya.. Satu contoh gegalur yang mudah dikenali ialah di tepi cerun bukit yang sudah dipotong atau ditarah oleh manusia seperti di tepi lebuh raya. Di dalam gegalur inilah berlakunya hakisan larian air permukaan khususnya ketika air bergerak menuruni cerun- cerun bukit tersebut. Galir adalah merujuk kepada alur-alur air yang kekal, bertebing curam dan berisi air semasa hujan lebat. Alur-alur ini lebih besar daripada gegalur dan biasanya kekal dalam jangka masa yang lama. Justeru itu hakisan galir juga boleh disamakan sebagai hakisan alur sungai. Di dalam alur-alur yang besar dan kekal inilah berlangsung pelbagai jenis mekanisme hakisan sungai seperti hakisan larutan, hakisan hidraulik, hakisan lagaan serta hakisan kikisan atau geselan.

3. Hakisan Galir

Pemarkahan : 3 isi x 2 markah = 6 Markah

MAX 6

c) Bagaimanakah aktiviti pertanian telah meningkatkan kadar hakisan permukaan di sesebuah cerun. [ 6 Markah ] Judul Isi Jawapan 1. Pertanian tanpa tanaman tutup bumi terutama di cerun bukit.

Huraian dan contoh

Tanaman tutup bumi khususnya kekacang penting untuk melindungi tanah. Tanpa tanamam tutup bumi cerun akan terdedah kepada hakisan percikan air hujan dan hakisan larian air permukaan. Struktur tanih juga menjadi longgar kerana tiada sistem akar yang mencengkam tanih tersebut. Di kawasan cerun bukit amat perlu dibina teres untuk memperlahankan pergerakan larian air permukaan. Tanpa teres halaju larian air permukaan menjadi tinggi untuk menghakis angkut regolit dari atas cerun ke bawah. Lapisan atas tanih (top soil) menjadi semakin nipis.

Markah

2. Pertanian tanpa teres atau tanpa kontur

 3. Penanaman giat dan Penanaman sejenis (monokultur)

4. 5. Penggunaan jentera berat di lereng bukit.

5. Ragutan berlebihan

Struktur tanih menjadi longgar apabila tanah terlalu kerap digunakan/dibajak secara berterusan. Ini memudahkan hakisan larian air permukaan bertindak. Penanaman sejenis pula menyebabkan ketidakseimbangan nutrien tanah tekstur dan struktur tanih tidak stabil. Penggunaan jentera berat untuk pertanian di lereng bukit kawasan tanah tinggi mempercepatkan lagi kadar hakisan permukaan. Struktur tanih menjadi tidak stabil apabila cerun bukit dipotong dan ditarah untuk dijadikan tapak pertanian. Menyebabkan kegagalan cerun seperti di Cameron Highland. Kawasan padang ragut yang kecil relatif dengan haiwan ternakan yang banyak seperti ternakan lembu dan kambing. Kitaran padang ragut tidak dapat dijalankan menyebabkan haiwan meragut rumput secara kerap. Struktur tanih menjadi longgar apabila dipijak oleh haiwan ternakan yang mempercepatkan hakisan permukaan.

Pemarkahan : 3 isi x 2 markah = 6 markah MAX 6 d) Jelaskan langkah yang boleh diambil untuk mengawal kadar hakisan permukaan cerun. [ 10 Markah ] Judul Isi Jawapan

Huraian dan contoh

Perlaksanaan akta pembangunan tanah tinggi. Melarang penggunaan jentera berat di kawasan cerun bukit. Penguatkuasaan dan hukuman seperti denda/kompaun, penjara, menyitar harta/premis dll. Laporan EIA untuk mencegah resiko aktiviti pembangunan di kawasan tanah tinggi.

Markah

Langkah perundangan

MAX 2

Amalan kestrukturan
Pembinaan sungkupan plastik/daun sebagai langkah jangka pendek. Membina benteng dan tembok penahan (Retaning Wall) Membina gabion dan cerucuk. Membina sistem longkang/parit di permukaan cerun. Konkrit cerun/simen cerun. Jaringan besi/dawai menyaluti cerun. Membina sistem saliran seperti perparitan di kawasan lereng bukit yang dijadikan kawasan pertanian.

1 atau 2 1 atau 2 1 atau 2 1 atau 2 1 atau 2 1 atau 2 1 atau 2

Langkah Pengurusan

Amalan pemuliharaan
Tanaman tutup bumi dipermukaan cerun seperti tanaman rumput dan buluh. Amalan pertanian berteres/berkontor

1 atau 2 1 atau 2 1 atau 2

Amalan pemeliharaan
Mewartakan kawasan rezab cerun tidak boleh menjalankan sebarang aktiviti pembangunan di kawasan tanah tinggi tertentu. Mewartakan kawasan hutan simpan di lereng-lereng bukit.

1 atau 2

MAX 6 Kempen kesedaran dan Pendidikan Alam Sekitar.

Kempen penjagaan cerun seperti menamam pokok-pokok peneduh. Dilaksanakan oleh agensi kerajaan seperti IKRAM atau oleh NGO Menanam kesedaran melalui pendidikan alam sekitar khususnya matapelajaran Geografi.

MAX 2 Pemarkahan : Perundangan sahaja = MAX 2 Pengurusan sahaja = MAX 6 4 MAX 10

Kempen dan kesedaran alam sekitar = MAX 2

Tajuk : Kajian Luar Cerun

Berdasarkan satu kajian luar yang anda jalankan di sebuah kawasan cerun, (i) Namakan jenis cerun yang terdapat di kawasan yang anda kaji itu, [1 Markah] Kawasan kaian : Menamakan kawasan kajian dan sekurang-kurangnya SATU jenis cerun yang terdapat : Cerun cembung Cerun cekung Cerun curam Cerun landai Cerun bertangga/berteres Markah 1 1 1 1 1 MAX 1

(ii) Terangkan kaedah yang anda gunakan untuk mengukur kecerunan di kawasan berkenaan. [ 6 Markah ] Item Pemarkahan Peralatan

Penerangan
Pancang jajar, pita ukur, teodolit (jika digunakan), calculator dll. Menentukan poin yang hendak diukur Kerja-kerja pengarasan dengan pancang jajar. Membuat peta lakar/skatch map. Mengambil bacaan ketinggian antara pancang jajar (boleh guna teodolit jika ada) atau bacaan manual dengan pita ukur. Mengukur jarak antara pancang jajar Mencatat dan merekod setiap bacaan Berdasarkan data yang diukur mengira kecerunan dengan salah satu hukum trigonometri. Mengira kecerunan dengan formula selang tinggi dibahagi dengan ukuran mendatar.

Markah 1 2

Kaedah Pengukuran

Pemarkahan : Mana-mana 2 isi kaedah x 2 markah = 4 Markah + 1 markah peralatan =

MAX 6 Markah.

MAX 6

(iii) Huraikan dua proses geomorfologi yang dikenalpasti berlaku di kawasan cerun tersebut. [ 4 markah ] Judul Isi Jawapan
1. Proses cerun. luluhawa

Huraian dan Contoh

Luluhawa fizikal melalui pengembangan dan pengecutan/basah kering batuan yang memecahkan batuan cerun Luluhawa kimia hidrolisis, larutan, pengoksidaan, hidrasi dll yang menguraikan batuan cerun. Luluhawa biologi tindakan akar tumbuhan yang memecahkan batuan cerun. Menghasilkan regolit seperti tanih Hakisan percikan air hujan/basuhan cerun. Hakisan larian air permukaan (run off) Menghasilkan gegalur. Melonggarkan struktur cerun. Kesotan tanih Runtuhan cerun/tanah runtuh Akibat ketidakstabilan cerun Daya graviti meningkat daya cengkaman berkurangan.

Markah

2. Proses hakisan cerun.

3. Proses Jisim

Gerakan

Pemarkahan : 2 isi terbaik x 2 Markah = MAX 4 Markah (iv) Jelaskan kesan ketidakstabilan cerun terhadap alam sekitar fizikal dan manusia di kawasan kajian. [ 6 markah ] Judul Isi Jawapan
Fizikal: 1. Gerakan jisim seperti tanah mendap dan tanah runtuh Fizikal: 2. Pencemaran air

Huraian dan Contoh

Cerun tidak stabil menyebabkan struktur tanah longgar. Ini memudahkan kejadian kesotan tanah, tanah runtuh dan tanah mendap. Runtuhan tebing menghasilkan regolit dalam bentuk tanih dan lumpur. Apabila memasuki sungai menyebabkan pencemaran sungai kelodak dan lumpur. Cerun yang tidak stabil dan runtuh akan menumbangkan pokok-pokok yang berada di tebing cerun. Pokok-pokok besar yang melindungi cerun

Markah
2

Manusia: 3. Kemusnahan tumbuhan.

dari hakisan akan musnah.

Manusia: 4. Kerosakan raya

jalan

Manusia: 5. Keselamatan harta benda dan nyawa.

Cerun yang tidak stabil menyebabkan bahu jalanraya mendap dan tebingnya runtuh. Menghalang pergerakan perjalanan. Memerlukan kos yang tinggi untuk baik pulihnya. Resiko tanah runtuh memusnahkan rumah kediaman dan kenderaan yang berada di bawah cerun. Ancaman nyawa kepada penduduk tragedi dan kematian.

Pemarkahan : Fizikal + Manusia ( 2 + 1 atau 1 + 2) Mana mana 3 isi terbaik x 2 Markah = MAX 6 Markah.

MAX 6

(v) Cadangkan langkah kestrukturan yang boleh diambil untuk menstabilkan sesebuah cerun. [ 8 markah] Judul Isi Jawapan

Huraian dan Contoh

Pembinaan sungkupan plastik/daun sebagai langkah jangka pendek. Membina benteng dan tembok penahan (Retaning Wall) Membina gabion dan cerucuk. Membina sistem longkang/parit di permukaan cerun. Konkrit cerun/simen cerun. Jaringan besi/dawai menyaluti cerun. Tanaman tutup bumi dipermukaan cerun seperti tanaman rumput dan buluh. Amalan pertanian berteres/berkontor Membina sistem saliran seperti perparitan di kawasan lereng bukit yang dijadikan kawasan pertanian.

Markah 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2

Langkah Kestrukturan

Pemarkahan : 4 isi x 2 = MAX 8

MAX 8