You are on page 1of 8

Business Plan Uma forma simples

Por Vitor Hugo De Castro Cunha

Muitosempreendedoresfracassamnaimplementaodeseusprojetosounemmesmo conseguemrealizlospelasimplesfaltadeorganizaodasinformaeschaveparase montaregerenciarumaoperao. Aconfusomaiscomumqueoempreendedorporconsiderar,norarasvezes,seuprojeto comumprojetodevidaouarealizaodeumsonho,esquecequeaperenizaodesses dependenecessariamentedeumacapacidadedegeraodecaixaeretornofinanceiro suficientesparasuportarosreinvestimentos. Ouseja,todoempreendimentocomeaeterminacomumbalanofinanceiro. Apartirdomomentoqueorganizamosasinformaesfinanceiras,ganhamosliberdadepara captarmososrecursosnecessriosarealizaodoprojetosejajuntoaacionistasou quotistasinvestidores,sejajuntoainstituiesfinanceiras,poisestamosdemonstrandoa capacidadedoprojetoderetornaroinvestimento,atravsdageraodecaixa. Umempreendimentocompostodetrselementos: 1.RecursosFinanceiros 2.RecursosHumanos 3.RecursosFsicos RecursosFinanceiros Osrecursosfinanceirossonecessriosparaacomprademaquinas,equipamentos, ferramentas,instalaes,mastambmparaocapitaldegiro,fundamentalparasuportara diferenadetempodecorridoentreacompradeumbem,estocagem,transformao, funcionrios,venda,impostoserecebimento,sejadeumbemfsico,sejadeumservio. Osrecursosfinanceirossocaptadosembancos,fundosdeinvestimentoouatravsde quotistaseacionistas. RecursosHumanos Umavezquetemososrecursosfinanceirosparainiciarumprojeto,devemoscontrataros recursoshumanossemesquecernemtampouconegligenciaroplanodetreinamentodesses recursos.Ouseja,aspessoastemqueestaralocadaseaptasarealizarasoperaes propostas. RecursosFsicos Noexisteoficiosemferramenta.EssafrasefoiproferidaporumexecutivodaRenault duranteminhapassagemporessaempresanaFrana.Euconcordoplenamente. Aferramentadeumaempresadeserviopodeserumsoftwarequevaidarumavantagema essaempresafaceaseusconcorrentes.Umrestaurante,temcomoferramentaapreparao deseuspratos,acortesiadeseusatendentes,oimvel,asinstalaes.Seanalisamossob umfocoindustrial,estamosfalandodemaquinas,equipamentos,instalaes,mastambm processosesoftwares.Seaprofundarmosumpoucoasdecisesquepodemsurgirno momentodeseequiparumacozinhaderestaurante,teremosqueanalisar,porexemplo,
VH2C Consultoria Empresarial em Estratgia, Organizao e Supply Chain Tel . +55 11 7063-3535 www.vh2c.com.br

quetipodefornoiremosinstalar:alenha,ags,eltrico?Qualapotncia,velocidadede cozimento?Qualacapacidadecbica?Qualopreo?Facilidadedeinstalao, manuteno,facilidadedeoperao,etc.,etc.,etc.Essaanaliseedecisopodefazermuita diferenanarentabilidadeecompetitividadedonossoempreendimento. RetenodoValorAgregado Todonegociodevegerarvalor.Ora,apartirdomomentoqueinvestimosnossosrecursos financeiros,humanosefsicosemumaoperao,esperamosqueessesrecursoscresam, esseoprincipiodeuminvestimento. Paraquenossosrecursosaumentem,elesprecisamagregarvalor. EucomproumdeterminadoprodutonoatacadoaopreodeR$5,00porquilo.Reembalo empacotesde50gramasevendoanovaembalagemporR$0,35. ConsigodessaformatransformarR$5,00porquiloemR$7,00,agregandoR$2,00. Apesardeagregar40%devalor,aindanoseioquantovouconseguirreter.Paraisso precisamosanalisaroscustoseinvestimentosenvolvidosnessaoperaodeembalagem. Oresultadodessaoperaovaidependerdealgumasescolhasquedevemosfazerno momentodeprepararmosoBusinessPlan.Parapodermostomarasdecisesmais coerentescomonossonegocio,precisamoscomearcomaanalisedonossovolumede vendas. Os5PassosdoBusinessPlan Visandofacilitaracompreensoepreparodeumbusinessplan,aVH2Cdividiuessetrabalho em5fases,ou5passosasaber: 1. ProdutoseClientes 2. CustosdeEstrutura 3. Investimentos 4. EstruturadeCapital 5. Rentabilidade

01ProdutoseClientes

Noprimeiropassoanalisamosasentradasesadasdosprodutosouservios.Nalinguagem contbilanalisaremosaquiofaturamentoeocustodosprodutosvendidos(CPV). Estimaremosento: Oquevamoscomprareoquevamosvender? Dequemvamoscomprarepraquemvamosvender? Quequantidadevamosvenderequando? Quaisoperaesteremosquerealizarparatransformaroprodutocompradoemproduto final? Precisaremosdesseselementosparaanalisarovolumededinheiroquenossoprojetovai geraremfaturamentoeoscustosvariveisinerentesaoprojeto. AVH2Caconselhaapreparaodasprevisesdevendasemumhorizontede18meses rotativos.Podemosprepararprevisesmaisabrangentes,pormtemosquetomarmuito cuidadocomaassertividadedessasinformaes.

VH2C Consultoria Empresarial em Estratgia, Organizao e Supply Chain Tel . +55 11 7063-3535 www.vh2c.com.br

EstimandoaOperaoCustos Umavezquerespondemosastrsprimeirasperguntasdoitemanterior,estamosaptosa analisarcomotransformamosessesprodutosequantoesseprocessovaicustar. CompradeComponentesovalortotaldoscomponentescomprados,adicionadosao produto,excluindoseosimpostosquepoderosercreditados. Ateno Nesseitemvamoscustearovalordositenscomprados,masnovamosconsideraro volumeouvalordascompras.Quandocusteamosaproduo,calculamosquantoem dinheiroprecisamosparaproduziroucomprarumdeterminadoprodutoqueservendido. Nodevemosconfundiressesnmeroscomestoques!Osestoquesseroconsiderados maistardeparaoclculodequantoprecisaremosparaogirodaoperao.Estoque capital,nocusto.Apartirdomomentoemquerealizamosavenda,custeamososprodutos vendidos(CPV)eesseonmeroquenosinteressanessemomento. CompradeMaodeObraovalordamodeobraadicionadaaoproduto.Exemplo:Se compramosumdeterminadoprodutoagranelereembalamosemcaixasde100gr, calculamosovalordamodeobradividindoosalriodooperador+encargostrabalhistas (INSS,FGTS,Frias,benefcios,etc.)pelonmerodehorasdisponveis.Depoisdividimosesse valorpelotempoquedemoramosparaembalarumacaixaeacrescentamosotempode preparaodoprocesso/setup.Apsessesclculosdevemosdividirovalorencontrado pelondicedeeficinciadesseoperadoroudafabrica.Ondicedeeficinciaopercentual queindicaquantashorassoefetivamenteaproveitadasdessesoperadorouprocesso.Por exemplo,nossafabricareembala800toneladasdematerialporms,pormnossa capacidadede1.600toneladas,oquegeraumaociosidadedesseoperadorde50%.Logoo custoporhoradesseoperadorser100%maiscaro,poiseleproduzametadedoque poderia.Esseconceitodeveseraplicadotambmquandoestimamososcustosporhorade umamquina. CompradeHorasdeumEquipamentoAcompradehorasdeumequipamentoou instalaodeveconsiderartrsaspectosasaber: 1. AmortizaoouDepreciaoUmavezcompradoumequipamento,software, dispositivo,obemcomeaaenvelheceresedepreciar.Alegislaobrasileira estabeleceprazosparaessefim,pormosacionistaspodemutilizarcritrios diferentesdoslegais.Umsoftwarepodeficarobsoletodeumanoparaooutro,com umvalorderevendaapsumano(valorresidual)igualouprximoazero.Para calcularmossuaamortizaoemumataxahorria,devemospartirdovalortotal, deduzidodosimpostosrecuperveis,dividirpelonumerodediasteis,pelonumero dehorastrabalhadaspordiaparaentocalcularmosocustodaamortizaopor hora. 2. ManutenoTodamquina,equipamento,ferramentaoudispositivoestsujeitoa manutenespreventivas,corretivasecalibragens.Deveseportantoestimaresses custosporanoeprocederconformedescritonoitemanterior,afimdeestimarmos umcustoporhora.

VH2C Consultoria Empresarial em Estratgia, Organizao e Supply Chain Tel . +55 11 7063-3535 www.vh2c.com.br

3. ConsumodeEnergiaTodamaquina,equipamento,ferramentaoudispositivo trabalhamovidoaenergiaeltrica,leoscombustveis,gsouqualqueroutrafonte deenergiaque,demaneiraanlogaaositensanteriores,devesermensuradoafim deestimarmososcustosdefuncionamentodeumdeterminadoequipamentoou conjuntodeequipamentos,porcadahoratrabalhada.

Nositensacimanopodemosesquecerqueumainstalaoindustrialoucomercial raramenteoperacom100%deaproveitamentodashorasdisponveis.Dessaformadevemos aplicaropercentualdeeficinciaeostemposdepreparaodosprocessosnoclculoda nossataxahorria. ObtendooCUSTOINDUSTRIAL Umavezcalculadosositensacima,bastaverificarotempodeciclodosprodutose multipliclopelataxahorriacalculadaacima. Quandoadicionamosovalorencontradoaovalordamodeobraedecomprade componentes,temosoquechamamosdeCUSTOINDUSTRIAL.Muitaatenopoiso processoemquestopodeproduzirpeasboasepeasruins,opercentualdepeasruins produzidasporesseprocessodeveserrateadoentreaspeasboas. OBSERVAESIMPORTANTES 1.Assimcomoprocedemosparaositenscomprados,nocasodeumaproduoindustrial podemosestocarprodutosaoutilizarmosnossoparqueindustrialenorealizarmosavenda. Nessecasotantoasmatriasprimasconsumidas,quantocomponentescomprados,mode obradireta,assimcomooscustosdeenergiaeltricaemanutenoficamESTOCADOSem nossoarmazmaguardandoavenda.OquenosinteressasaberaquiQUANTOCUSTARAM OSPRODUTOSVENDIDOSenonossosestoques. 2.Utopicamentepodemosimaginarqueumaestruturaindustrialbemdimensionadair absorver100%dashorasdisponveis,masinfelizmenteessasituaosempretransitriae muitopoucoduradouranamaioriadoscasos.Teremosentoumnovoelementoaser considerado:Ocustodaociosidade. Imaginequenossacapacidadedetransformaodeumdeterminadoprodutode20.000 peasporms.Pormomercadosabsorve12.000peas. Podemosclassificaressacapacidadeexcedentededuasformas:Ouoneramosnossoscustos deproduo,poissubutilizamosnossosequipamentos,resultandoemumaperdade produtividadede40%,oucusteamosnossosprodutosconformenossaperformancepadro elanamosessashorasperdidasemumacontadedespesadeociosidade. ObtendoaMARGEMDECONTRIBUICAOouMARGEMBRUTA AdiferenaentrenossoPRECOenossoCUSTOINDUSTRIALchamaremosdeMARGEMDE CONTRIBUICAOouMARGEMBRUTA.Amultiplicaodessestrselementos, FATURAMENTO,CUSTOINDUSTRIALeMARGEMDECONTRIBUICAOpelasQUANTIDADESDE VENDASmensaisnosmostraraquantosobranofinaldecadamsparapagarmososcustos deestruturadonossoprojeto,ounossosCUSTOSFIXOS.

VH2C Consultoria Empresarial em Estratgia, Organizao e Supply Chain Tel . +55 11 7063-3535 www.vh2c.com.br

02CustosdeEstruturaouCustosFixos
Noscustosdeestruturaestotodasasdespesasdaempresacomaluguel,despesas administrativas,pagamentodefuncionriosadministrativos,despesascomerciais, assistnciatcnica,garantia,transportes,etc.Amaioriadessasdespesasnovariadeacordo comovolumedevendas,pelomenosnonamesmaproporo. Joscustosindustriaissodiretamenteligadosasquantidadesvendidaseporissoso tambmchamadosdeCUSTOSVARIAVEIS. Devemostomarbastantecuidadonahoradedefinirmosaestruturafixadenossoprojeto, poisessaestruturaquevaidefinironveldeequilbrio(breakeven)daoperao.Onvel deequilbrioovolumedevendasquedevemosalcanarparaobtermoslucrozero. OexemploabaixomostraqueessepontoestarialocalizadocomfaturamentodeR$7.500.

03Investimentos

Apartirdomomentoquedefinimosnossasvendas,nossaoperaodetransformaoe nossaestruturaadministrativa,jpodemosdimensionarnossosinvestimentos. Tratasedeumitemdeextremaimportncia,poisdefiniremosquetipodemquinase equipamentosserocomprados,quaisasinstalaesnecessriasparaofuncionamento administrativo,laboratriodetestes,etc. Tudodeveestaremcoernciacomosvolumesdevendasanunciadosnoitem01poisessa equaovaideterminaroaproveitamentodosequipamentosaseremcomprados,refletindo portantonocustohoraenovalordedepreciaodosmesmos. 04EstruturadeCapital Nesseitemdefinimosdeondeviroosrecursosparafinanciaraoperaoouprojeto. Quantomelhorrealizadasasetapasanteriores,maisfcilserdeconvenceracionistasou bancosdejuntaremseaonossoprojeto. Contrariamenteaoquesepodepensarmanterumaestruturadecapitalmista,ouseja,parte financiadapelosacionistasepartepelosbancosumaformasaudveldeviabilizaruma operaodiminuindoosriscoseatmesmootimizandoageraodefluxodecaixa. Nopodemosesquecerqueocustodocapitalcaptadoembancosmuitasvezesmais baratodoqueocustodocapitalenviadopelosacionistas.Porque?Ora,porqueosbancos semprestamdinheiroseoferecermosgarantiasemtroca,oriscoportantoprximoa

VH2C Consultoria Empresarial em Estratgia, Organizao e Supply Chain Tel . +55 11 7063-3535 www.vh2c.com.br

zero.Josacionistasassumemtodooriscodaoperao.Quantomaiororisco,maiorsera taxaderetornosolicitada. Outropontoimportantequearemuneraodosjurosbancriosdescontadadolucro antesdoimpostoderendaenquantoolucrodosacionistastributado. Abaixovemostrsexemploscomomesmocapitalinvestidopormcomnveisdiferentesde alavancagemembancosesuasrespectivasimplicaes. NoEXEMPLO01,100%docapitalvemdosacionistas.Avantagemdessemodeloareduo dobreakeven.Ouseja,senossasvendasforemmuitoabaixodoesperado(43,3%),ainda assimaoperaosemantmemequilbrio(lucroZERO). NoEXEMPLO02,osbancosparticipamcom50%docapitalinvestido.NessecasooLucro Liquidocaipara5,9%,masataxaderetornopassaa14,63%.Seosacionistastemescassez derecursosetemosrelativacertezadecumprirmoscomnossasvendas,temosaquiuma alternativainteressante.

JnoEXEMPLO03osacionistasparticipamcomapenas15%docapital,comumataxade retornode18,42%.Excelentedesdequesetenhamuitacertezadocumprimentodos volumesdevendas.AfragilidadedessemodeloestnoLucroLiquidode2,2%,ouseja, qualqueralteraonocontextodobusinessplanpodereverteroresultadoparauma situaodeprejuzo. Aescolhadaestruturadecapitaldependedadisponibilidadedocapitaldosacionistas.Nesse casoafunodoexecutivooferecerasopesqueviabilizemaexecuodoprojetocom totaltransparncia. EBITDA,Oque? EBITDADoinglsEarningsBeforeInterest,Tax,DepreciationandAmortisation,ouseja, LucroantesdosJuros,Impostos,DepreciaeseAmortizaes.Tratasedoresultado operacionalondeteremosoFaturamentoCPVCustosdeEstrutura.Eumindicadormuito importantepoiselemostraaperformancedaoperaoemsi,seminfluenciadaestruturade capitalenemtampoucodogoverno(impostos). MargemBrutaouMargemdeContribuioEadiferenaentreoFaturamentoeoCusto dosProdutosVendidos(CPV).Essadiferenadevesersuficienteparapagaroscustosde estruturaoucustosfixoseolucrodosacionistas.
VH2C Consultoria Empresarial em Estratgia, Organizao e Supply Chain Tel . +55 11 7063-3535 www.vh2c.com.br

05Rentabilidade
AsempresassomuitoavaliadaspeloLucroLiquido.claroqueumaoperaoquenogera lucroestcomseusdiascontados,pormesseindicadorporsisnoserveparaavaliarmos arentabilidadedeuminvestimento. OindicadormaisadequadonessecasooFLUXODECAIXALIVREgeradopeloprojeto.No devemosconfundirfluxodecaixalivrecomCAIXA.Caixaodinheiroquesobranosbancos ouemespcieaofinaldecadadia,aposrecebimentosdasduplicatasepagamentoaos fornecedores.QuandofalamosdeFLUXODECAIXALIVREestamosnosreferindoaoLUCRO LIQUIDO+DEPRECIACAO+AMORTIZACOES.Devemossomaradepreciaoeamortizaes porqueessedinheironaverdadejsaiudoCAIXAquandoadquirimososequipamentos, patentesoulicenas.Elessoconsideradosparaapuraodosimpostos,poremcomoj saramdocaixanomomentodaaquisio,devemsersomadosaolucroliquidoparaformar oindicadordefluxodecaixalivre. Dadivisodofluxodecaixalivrepelovalortotalinvestidopelosacionistastemosoutro importanteindicador:oROI(inglsreturnoninvestiment)ouTaxadeRetorno. Atravsdesseindicadorpodemosestimarquantotempolevaremosparadevolverocapital colocadopelosacionistas. Revisandoosconceitosatravsdeexemplos ApsexplicarmososconceitoseimplicaesdoselementosquecompemnossoBusiness Plan,podemosmostraralgunsexemplosdecomoessasvariveispodeminfluenciarno resultadofinal,deixandonossoprojetomaisatrativo. INVESTIMENTOS Nosquadrosaseguirmostramosoefeitoqueaotimizaodosinvestimentospodeterna rentabilidadedenossaoperao.ObservequenoEXEMPLO05realizamosaotimizaodo investimento,adquirindoequipamentosdetecnologiasuperior.Ocustodesses equipamentosoneraramoaportedecapitalem+50mil,pormatecnologiapermitiuuma reduodoscustosindustriais(CPV)aumentandoamargemdecontribuiopara32%.Com issooLucroLiquidosubiude5,9%para7%,aTaxadeRetornoaumentouem1ponto percentualeobreakevenoupontodeequilbrio(lucroZERO)abaixoupara664. JnoEXEMPLO06temososuperdimensionamentodaestruturadeproduo.Investimos 100Milamaisparaganharmos1pontopercentualnolucroliquido,pormobtivemosuma TaxadeRetornomenosinteressante.

VH2C Consultoria Empresarial em Estratgia, Organizao e Supply Chain Tel . +55 11 7063-3535 www.vh2c.com.br

CUSTOSDEESTRUTURAouCUSTOSFIXOS Demaneiraanlogaaoitemanteriorexemplificamosnosquadrosabaixooimpactodese alcanarumaeconomianoscustosdeestruturanoresultadofinaldaoperao.

CompletandooBusinessPlan
Nomomentoemqueapresentamosoplanodenegciosaosacionistas,umdocumentoque traznmerosesimulaesfinanceirasdbastantecredibilidadeaoprojeto,poisoferece umaformademonitoramentoclaraeeficaz.Noentanto,paranoscertificarmosdeque estudamostodososaspectosdonovonegocio,importantetambmmostrarmoso embasamentodenossosnmeros. Aprimeiraperguntadosacionistasser:QUAISSAOOSRISCOS? Osestudosdemercadodevemresponderaessaquesto.Vamosvenderovolumeprojetado nascondiesconsideradasnobusinessplan? PararealizaressatarefaaconselhamosapreparaodeumaanliseSWOT(criadaporAlbert HumpfreydauniversidadedeStanford),quelistaasFORCASEFRAQUEZASdenossa operaosobaticainternaassimcomoosRISCOSEOPORTUNIDADESdenossomercado sobaticaexterna(concorrentes,governo,economia). Comesseconjuntodeinformaes,estaremosaptosaprepararumplanodeaesquedeve protegernossonegciodosriscosefraquezasquejulgarmosimportantes,demaneira inversadevemostambmprepararasaesafimdeaproveitarmosasoportunidades identificadasnesseestudo,assimcomopreverosinvestimentosoudesinvestimentos necessriosaocumprimentodoplanoapresentado(planodecaptaoderecursos,planode investimentos,planodecargosesalrioseplanodetreinamento) Dessaformaestaremosapresentandoumprojetorobustotantonasuaconcepoquanto nasuaformadeacompanhamentoapsaaprovaodosinvestimentos. AVH2Ctemferramentas,modelosepessoalcapacitadoparaauxililonapreparaodeseu BusinessPlan.Casoprecise,entreemcontatoconosco.

VH2C Consultoria Empresarial em Estratgia, Organizao e Supply Chain Tel . +55 11 7063-3535 www.vh2c.com.br

You might also like