MEHANIKA TLA I FUNDIRANJE

Osnovne vrste tla

1. Prema nainu postanka tlo moe da bude rezidualno (nepokretno) ili transportovano (izmeteno) 2. Prema veliini estica postoji krupnozrno tlo, (0.06<pesak<2mm<ljunak<60mm<obluci), sitnozrno tlo (glina<0.002mm<praina<0.06mm i organske gline i praine), i treset. 3. Simboli granulometrijskog sastava su: G, S, M, C, O, Pt 4. Prema jedinstvenom klasifikacionom sistemu: G, S + W, P, U M, C, O + H, I, L

Osnovne vrste tla

5. Terenska identifikacija krupnozrnog tla vizuelni granulometrijski sastav podrazumeva odvajanje O, G, S, procenu W, P, U prema tome koja zrna dominiraju i na kraju procenjuje koliina sitnozrnog tla; ukoliko ga ima preko 12% uzorak se ocenjuje kao zaprljan i dobija oznaku F ili C. 6. Terenska identifikacija sitnozrnog tla - Ocenjivanje vrstoe grudve u suvom stanju - Ocenjivanje sposobnosti otputanja vode - Ocenjivanje sjajnosti tla

Laboratorijski pokazatelji vrste tla

7. Granulometrijski sastav tla Odrejuje se metodom sejanja (D>0.075) ili hidrometrisanja (D<0.075). 8. Koeficijent uniformnosti: CU = D60/D10 (CU<5 jednolian sastav, 5<CU<15 umereno jednolian sastav, CU>15 nejednolian sastav) 9. Koeficijent zakrivljenosti: CZ = D302/D10D60 (1<CZ<3 tlo je dobro graduirano)

Laboratorijski pokazatelji vrste tla

Laboratorijski pokazatelji vrste tla

10 - 13. Aterbergove granice konzistencije

Laboratorijski pokazatelji vrste tla

14. Indeks plastinosti: IP = L P 15. Indeks konzistencije: IC = (L )/ IP 16. Indeks teenja: IL = ( P)/ IP 17. Indeks skupljanja: IS = P S

Laboratorijski pokazatelji vrste tla

18. Casagrande-ov dijagram plastinosti

Laboratorijski pokazatelji fizikog stanja tla

19. Faze u tlu i odnosi faza

Laboratorijski pokazatelji fizikog stanja tla

20. Poroznost i koeficijent poroznosti n = VV/V 100% - odnos zapremine pora i ukupne zapremine e = VV/VS - odnos zapremine pora i zapremine vrstih estica tla e = n/ (1-n); n = e/(1+e) 21. Specifina masa GS = S /W koeficijent koji pokazuje koliko je puta estica tla tea od estice vode 22. Zapreminska masa tla: = W/V = M/V g = g (kN/m3)

23-25. < d < < z < s

Laboratorijski pokazatelji fizikog stanja tla

26. = (M MS)/M 100% - vlanost uzorka je odnos mase vode u uzorku i same teine uzorka procentualno izraena. Odreuje se laboratorijski, direktnim metodom. 27. Z = (1/ d 1/ s) W 100% - vlanost uzorka pri zasienju, tj. u momentu kada su sve pore ispunjene vodom. 28. SR = / Z 100% - stepen zasienja predstavlja odnos prirodne vlanosti uzorka i vlanosti pri zasienju.

Laboratorijski pokazatelji fizikog stanja tla

29. Zbijenost sitnozrnog tla i stepen zbijenosti Zbijanjem se poveava smiua otpornost, smanjuje deformabilnost i vodopropusnost tla. RC = d / d max 100% - koristi se za odreivanje potrebne vlanosti za postizanje traene zbijenosti tla. 30. Standardni i modifikovan Proktorov opit

Laboratorijski pokazatelji fizikog stanja tla

31. Zbijenost krupnozrnog tla i relativna zbijenost tla Dr = (emax e) / (emax emin) preko koeficijenta poroznosti Dr = d max (d d min) / d (d zapreminske teine u suvom stanju
max

min)

preko

Laboratorijski pokazatelji mehanikih svojstava tla

32. Morov krug napona. Veze glavnih napona i napona u datoj ravni

Laboratorijski pokazatelji mehanikih svojstava tla

33. Totalni, efektivni i neutralni naponi u tlu

34. Stiljivost tla

Stiljivost je osobina tla da se u toku vremena deformie i slee. Sleganje tla pod dejstvom optereenja je konsolidacija, koja moe biti primarna i sekundarna. Stiljivost uzorka se odreuje edometarskim opitom koji slui za dobijanje sledeih parametara: MV modul stiljivosti, aV koeficijent stiljivosti, CC indeks stiljivosti, CS indeks bubrenja MV = / predstavlja odnos prirataja napona prema prirataju deformacija

35.Edometarski opit

35.Edometarski opit

35.Edometarski opit

36. Modul stiljivosti

37. Smiua vrstoa tla

37. Smiua vrstoa tla

37. Smiua vrstoa tla

Smiua vrstoa tla

38. Morov krug napona. Veze glavnih napona i napona u ravni loma

Smiua vrstoa tla

38. Morov krug napona. Veze glavnih napona i napona u ravni loma

39. Jednoaksijalna vrstoa tla

40. Prostiranje optereenja u tlu aproksimativni proraun

tajnbrenerov dijagram

Prostiranje optereenja u tlu - izobare

41. Sleganje optereene povrine elastinog poluprostora 42. Sleganje temelja na nehomogenom tlu

43. Konsolidacija tla

44. Granino i dozvoljeno optereenje tla

44. Granino i dozvoljeno optereenje tla

Granino optereenje tla je intenzitet optereenja koji dovodi do sloma tla ispod temelja; oznaava se sa qf. Dozvoljeno optereenje se sraunava kao qdoz = qf / F, i koristi se za izraunavanje sleganja primenom metoda teorije elastinosti.

45. Nosivost temelja po Terzaghiju

qf

= bN + q0Nq + cNc

U izrazu za granino optereenje prvi lan je uticaj sopstvene teine tla ispod ravni temelja; drugi lan je uticaj optereenja u ravni temelja, a trei uticaj kohezije. Faktori N , Nq i Nc se zovu faktori nosivosti i zavise samo od ugla trenja.Reenje vai za beskonanu, centrino ravnomerno optereenu traku sa simetrinom dubinom ukopavanja.

46. Nosivost temelja po Pravilniku o tehnikim normativima ze temeljenje

qd = `/2B`Nsi + (cm`+ q tgm`) Ncscdcic+q tgm`= tg`/F, F= 1.5 cm`= c`/Fc, Fc = 2.5 s = 1- 0.4B/L, sc= 1+0.2B/L dc = 1+0.35D/L = H/ (Acm`+Vtg m`)

46. Nosivost temelja po Pravilniku o tehnikim normativima ze temeljenje

47-56. Boni pritisci tla

47-56. Boni pritisci tla

57-60. Pritisak na krute potporne zidove

FUNDIRANJE

1. Projektovanje temelja se vri prema graninom stanju konstrukcije i tla ispod objekta sa osvrtom na ekonomski faktor u pogledu utroka materijala, obima radova i trokova gradnje. Postupak obuhvata: prikupljanje potrebne dokumentacije, procenu svojstava tla ispod objekta, izbor dubine fudiranja i tipa temelja, odreivanje nosivosti tla ispod objekta i napona u kontaktnoj spojnici, kontrola stabilnosti temelja, proraun sleganja i izbor naina izvrenja radova. 2. Potrebnu tehniku dokumentaciju ine: geodetske, seizmoloke, hidrogeoloke, geotehnike podloge i arhitektonsko graevinski projekat.

3. Parametri koji utiu na izbor dubine fundiranja

Opasnost od mraza Sastav i svojstva tla Hidrogeoloki uslovi Osetljivost tla na promenu uslova Dubina fundiranja susednih objekata Postojee komunikacije i prepreke Veliina i priroda optereenja Namena objekta Dubina erozije renog dna

4. Dejstvo mraza
Kada se temelj oslanja na stenu mora se spreiti prodor vode u kontaktnu povrinu ako je ona u zoni zamrzavanja. Kada se temelj oslanja na sloj peska ili ljunka dubina fundiranja je najmanje 0.5m a nivo podzemne vode mora biti ispod dubine zamrzavanja. Za ostale vrste tla dubina fundiranja zavisi od NPV. Dubina zamrzavanja je ona dubina na kojoj se moe ostvariti zamrzavanje tla (-1C za nekoherentno a + 1C za ostale vrste tla). U naim uslovima min dubina fundiranja je 0.8 1.0m.

5. Sastav i svojstva tla

6. Osetljivost tla na promenu vlanosti

Ekspanzivna tla tla visoke plastinosti su tla koja pri promeni vlanosti menjaju svoju zapreminu (bubrenje i skupljanje) u meri koja uzrokuje deformacije tla i oteenja objekata. Metastabilna tla les: prainasto tlo eolskog porekla, veoma osetljivo na poveanje vlanosti pri emu dolazi do raskidanja strukturnih veza i tzv. kolapsa lesa praenog velikim sleganjima.

7. Dubina fundiranja susednih objekata

Df1 Df3 Df2

Df2 Df1

Df3

8. Namena objekta

Df2

Df1

Df1

9. Vrste plitkih temelja

1.

2.
3. 4. 5. 6.

Masivni temelji Trakasti temelji Temelji samci Temeljni nosai (kontragrede) Temelni rotilji Temeljne ploe

10. Vrste dubokih temelja

1.

2.
3. 4.

Temelji na ipovima Duboki masivni temelji Temelji na bunarima Temelji na kesonima

11. Ekscentrino optereen temelj u obe ravni

12. Ekscentrino optereen temelj u jednoj ravni

Df

Df

s s

19. Centrino optereen temelj

14. Centrisanje temelja

V

15. Odreivaje visine temelja i kontrola pritisaka na tlo ispod temelja

Visina temelja se odreuje na iz uslova nosivosti materijala od koga je temelj napravljen, najee su to pravila dimenzionisanja betonskih elemenata. Naponi u kontaktnoj povrini temelja i tla potiu od dejstva optereenja sa konstrukcije (centrino ili ekscentrino), teine temelja i teine nasutog tla (centrino). Odstupanje stvarnih napona u tlu u odnosu na dozvoljene vrednosti ne bi trebalo da prelazi 5%.

16. Kontrola stabilnosti temelja

Df

SV

17.Trakasti temelj (ekscentrino i centrino optereen)

V V

18. Dimenzionisanje NAB trakastog temelja

a/2

sna

Oblikovanje NAB trakastog temelja

Df d

d d d

Oblikovanje NAB trakastog temelja

Df d

Oblikovanje NAB trakastog temelja

19. Dimenzionisanje AB trakastog temelja

Oblikovanje AB trakastog temelja

Oblikovanje AB trakastog temelja

a1

a2

Df

20. Temelj samac ekscentrino optereen u prostoru

Temelj samac ekscentrino optereen u jednoj ravni (slika levo) i centrino optereen (slika desno)

21. Oblikovanje NAB temelja

AB jastuk

22. Dimenzionisanje AB temelja samca

Armiranje AB temelja samca (prema Loseru)

Armiranje AB temelja samca (prema Vinterkornu)

Kontrola temelja na proboj stuba

23. Temelji montanih stubova

24. Temelji elinih stubova

25. Zajedniki temelji krutost temelja

26. Zajedniki temelji odreivanje dimenzija

Zajedniki temelji odreivanje dimenzija

Zajedniki temelji oblikovanje temelja

Zajedniki temelji presene sile u podunom pravcu

Zajedniki temelji presene sile u poprenom pravcu

27. Temeljni rotilji

28. Temeljne ploe

29. Vrste ipova

1. 2. 3.

Prema nainu prenoenja optereenja: stojei i lebdei Prema materijalu od koga su napravljeni: drveni, elini i betonski Prema nainu izvoenja: pobijeni i graeni direktno u tlu

30. Postupak pobijanja ipova u tlo

Tokom ovog procesa treba savladati otpor tla i sauvati ip od oteenja (kao zatita se koriste tzv. kape). Pobijanje se vri maljevima koji se razlikuju u zavisnosti od prisustva kohezije u tlu i sposobnosti tla da lake ili tee otputa vodu prilikom potresa. Postoje gravitacioni malj, malj sa pogonom na vazduh pod pritiskom i vibromaljevi.

31. Drveni i elini ipovi

32. Betonski gotovi ipovi

33. Betonski ipovi graeni u tlu

34. Betonski bueni ipovi HW i Benoto

35. Betonski bueni ipovi dijafragma ipovi

36. Betonski bueni ipovi ipovi bunari

37. Granino optereenje ipa

Granino optereenje, tj. nosivost ipa je aksijalna sila pritiska koja dovodi do naglog sleganja ipa i predstavlja zbir nosivosti baze i omotaa ipa.

38. Dozvoljeno optereenje ipa

Dozvoljeno optereenje predstavlja nosivost ipa podeljenu odreenim faktorom sigurnosti. Sdoz= N/Fs, gde je: N nosivost ipa, odnosno granino optereenje Fs faktor sigurnosti, kree se od 1.5 1.7

39. Naini prorauna nosivosti ipa

1.

2.
3. 4. 5.

Na osnovu iskustva Na osnovu geomehanikih osobina tla Na osnovu dinamikih postupaka Na osnovu rezultata opita statike i dinamike penetracije Na osnovu probnog optereenja

40. Proraun nosivosti ipa na osnovu geomehanikih svojstava tla

N N

l
sgr

sgr

41. Nosivost grupe ipova

42. Odreivanje potrebnog broja i rasporeda ipova

43. Proraun sila u ipovima -dejstvo M i T

44. ipovi optereeni horizontalnim silama

45. Odreivanje potrebne duine ipa

46. Sleganje ipova

47. Metode zatite bonih strana iskopa temeljne jame

1.

2.
3. 4. 5.

Temeljna jama bez zatite bonih strana iskopa Zatita bonih strana temeljne jame posle iskopa Zatita bonih strana temeljne jame tokom iskopa Zatita bonih strana temeljne jame prethodno u tlo pobijenim zatitnim zidovima Zatita bonih strana temeljne jame prethodno u tlu izbetoniranim zatitnim zidovima

48.Temeljna jama bez zatite bonih strana iskopa

49. Zatita bonih strana temeljne jame posle iskopa

49. Zatita bonih strana temeljne jame posle iskopa

49. Zatita bonih strana temeljne jame posle iskopa

50. Zatita bonih strana temeljne jame tokom iskopa

51. Zatitni priboji

51. Zatitni priboji

52. Zatita bonih strana temeljne jame dijafragmama