You are on page 1of 35

INTERPRETAO DOS EXAMES DE URINA

Profa. Dra. Talita Seydell

Esquema representativo de um nfron

1 a 1,5 milho de nfrons/ rim

Formao da Urina

Composio da Urina
valores mdios da urina humana em 24 horas Componente
Sdio

quantidade
100-200mEq

relao urina/plasma 0,8 - 1,5 10-15

Potssio Magnsio Clcio ferro Amnia H+ CIDO RICO aminocidos cidohiprico Cloreto bicarbonato fosfato sulfato inorgnico Sulfato orgnico uria creatinina peptdeos

1,5-2,0 g 0,1-0,2 0,1-0,3 g 0,2mg 0,4-1,0g N 0,8-2,0gN 0,08- 0,15 gN 0,04-0,08 gN

50-70 mEq 8-16 mEq 2,5-7,5mEq 30- 75 mEq 4x10-8 - 4x10-6 MeQ/L

1-100 20

0,7-1,6gP 0,6-1,8gS 0,06-0,2gS 6-18gN 0,3-0,8gN 0,3-0,7gN

100-250mEq 0-50mEq 20-50mmol 40-120mEq

0,8-2 0-2 25 50 35 70

Composio da Urina
Hormnios, vitaminas, medicamentos, clulas, cilindros, cristais, muco, bactria etc. entre outros que

Em quantidade aumentada frequentemente indicam doena.

Como coletar a urina Instrues aos pacientes

Mulheres: De preferncia no vaso sanitrio, sentar com a pernas afastadas; fazer assepsia da vagina (lavar com gua e sabo e enxaguar bem e secar); Destampar o frasco estril; Com uma das mos afastar os grandes lbios e com a outra segurar o frasco destampado; Desprezar o primeiro jato Cuidado para para que a urina no escorra na regio genital; Colher aproximadamente 20mL do frasco (sua metade) Desprezar o restante da mico; Tampar o frasco imediatamente.

Homens:
Fazer assepsia do pnis lavar com gua e sabo, enxaguar e secar; Destampar o frasco estril; Retirar o prepcio com uma das mos e com a outra segurar o frasco j destampado; Desprezar o primeiro jato Cuidado para que a urina no escorra na regio genital; Colher aproximadamente 20mL do frasco (sua metade); Desprezar o restante da mico; Tampar o frasco imediatamente.

Coleta:
A coleta depende da hora que a amostra foi coletada, dieta, medicamentos ingeridos, mtodos de coleta, recipiente limpo e seco e recipiente estril no caso de urocultura.

OBS: Fracos devidamente identificados e levados para a anlise no prazo mximo de 2 horas aps a coleta.

Frasco utilizado para a coleta da urina

Tipos de coleta:
URINA ALEATRIA: bastante utilizada em caso de pacientes no pronto atendimento e urgncia. Portanto, esto mais propensos resultados equivocados devido ingesto de alimentos ou atividade fsica realizada antes da coleta da amostra. PRIMEIRA AMOSTRA DA MANH JATO MDIO: ideal para exame de rotina ou Tipo I. Amostra mais concentrada facilitando a deteco de substncias que poderiam estar menos concentradas. Ex: Evita falsos negativos no teste de gravidez.

AMOSTRA DE JEJUM: Segunda mico aps perodo de jejum. Evita a presena de metablitos provenientes do metabilismo dos alimentos ingeridos. Recomendado para a monitorizao da glicosria (glicose na urina).

AMOSTRA COLHIDA 24h APS A REFEIO: Coleta a urina pouco antes da alimentao e uma outra amostra 2h aps comer. Utilizada para controlar a terapia com insulina no DM2, fazendo-se ento, a prova da glicosria nestas 2 amostras.

AMOSTRA DE 24 HORAS: Utilizada para mensurar a quantidade exata de uma substncia qumica na urina, ao invs de registrar apenas sua presena o ou ausncia. necessrio a amostra ser coletada cronometrada para a abteno de resultados quantitativos exatos. Ex: 10 dia: 7h da manh. Urinar e descartar a amostra. O paciente ento colhe toda a urina nas prximas 24h. As amostras colhidas devem ser mantidas refrigeradas;

20 dia: 7h da manh. O paciente urina e junta toda esta urina com aquela previamente colhida e leva ao laboratrio todo o volume que foi recolhido.

COLETA ESTRIL JATO MDIO PARA REALIZAR UROCULTURA: A coleta deve ser realizada em frasco estril urinas suspeitas de infeco bacteriana.

Exames de urina
Exame fsico Volume, densidade, aspecto, cor, odor, presena de sedimento. Exame bioqumico pH, protena, cetona, glicose, sangue oculto, urobilinognio, pigmentos biliares, nitrito, leuccitos. Exame microscpico (citolgico) Inorgnicos: cristais. Orgnicos: clulas(leuccitos, hemcias, epiteliais, do tbulo renal, piriformes etc), cilindros, cilindrides filamento de muco, bactrias, fungos e leveduras, parasitas, etc.

Testes:
TESTE COM TIRA REAGENTE: permitem a determinao dos aspectos bioqumicos e microscpicos da urina. A tira contm substncias qumicas que reagem com substncias especficas na urina produzindo resultados visuais codificados por cores. A intensidade da cor proporcional concentrao da substncia presente na urina. A cor formada comparada com um padro presente no material da realizao do exame.

TIRA REAGENTE

Tira Reagente

Tira Reagente

interpretar os resultados.

CARACTERSTICAS FSICAS DA URINA


COR
A colorao depende do urocromo (substncia sulfurada de natureza ainda no esclarecida) e da uroblilina (produto da degradao da bilirrubina). Amarelo Claro ou incolor: Ingesto excessiva de gua, DM2, DM1, insuficincia renal. conforme o grau de concentrao.

Amarelo-escuro ou Castanho: Oligria, estados febris, ictercias. Vermelho ou Avermelhado: Hematria, hemoglobinria, ingesto de beterraba. Alaranjado: Ingesto de certos medicamentos. Escuro ou negro: hematria. Verde a Azulado: Ingesto de azula de metileno.

ASPECTOS (PRESENA DE SEDIMENTOS)

Condies normais: cristalina e translcida.

Turva: urina alcalina, precipitao de fosfatos, cido rico, oxalato de clcio, excesso de clulas como leuccitos, hemcias, clulas epiteliais.

ODOR
Condies Normais: odor caracterstico, cuja causa ainda no esclarecida. Em repouso, a urina passa apresentar odor amoniacal, devido hidrlise bacteriana da uria,resultando amnia.

VOLUME
Varia entre 1 a 2 litros por dia. Depende a dieta, temperatura ambiente, quantidade de gua ingerida (desidratao ou choque) sudorese, presena de vmito, diarria, obstruo uretral, edemas e qualquer outra patologia realcionada.

DENSIDADE Depende da concentrao de solutos e varia inversamente ao volume excretado.

CARACTERSTICAS QUMICAS DA URINA


REAO E pH pH= 5 a 6 (levemente cida). Condio normal: a acidez urinria oscila principalmente pelas caractersticas da dieta. Ex: ingesto de protenas, amnia urinria, verduras e frutas cidas- metabolizao desta= origem cida.

ELEMENTOS QUMICOS ANORMAIS


Pesquisados qualitativamente ALBUMINA/PROTENA Classificada em ++++. Glomerolunefrite aguda e crnica, sndrome nefrtica, nefropatias txicas, neoplasias renais, albominria febril, desidratao, ictercias etc.

GLICOSE Glicosria: DM2.

CORPOS CETNICOS Cetonria: Deficincia da metabolizao da glicosecorpos cetnicos, estado de cetose como, DM2, casos inanio. BILIRRUBINA Pigmento do catabolismo do pigmento da hemoglobina. Somente a forma conjugada por se solvel em gua); a forma livre insolvel. Ictercia por hiper-hemlise: No h eliminao pela urina = urina clara, pois o pigmento retido no sangue do tipo indireto (ligados protenas). Ictercia causada por dano hepatocelular: H eliminao pela urina= urina escura, pois o pigmento retido no sangue do tipo direto (livre).

UROBILINOGNIO E UROBILINA
LUZ
OXIDAO

Formado pela ao da flora bacteriana intestinal sobre a bilirrubina.Pressupe a chegada de bilirrubina no intestino.

PRESENTE: Ictercia hemoltica, ictercia hepatocelular, extravazamento sanguneo, policitemia.

AUSENTE ou Negativa: Ictercia obstrutiva completa, anemia hipocrmica intensa, insuficincia renal.

ESTUDO MICROSCPICO DOS SEDIMENTOS


Centrifugao da urina lmina lamnula. CILINDROS + Indicam comprometimento dos tbulos. Vrios tipos: Hialinos, Granulosos, Creos, Hemticos, Leucocitrios, Purulentos e Bacterianos. sobrenadante

HEMCIAS +
Hematria de origem renal: Glomerulonefrite aguda, nefrite, tumores renais, traumatismo renal etc. Hematria de origem uretral: traumatismo, tumor. Hematria de origem vesical: cistite aguda, corpo estranho, uretrite etc. Hematria de doenas gerais ou de causa desconhecida.

LEUCCITOS +
Indica processo suporativo situado em qualquer segmento do aparelho urinrio infeco urinria (cistite, uretrite).

CLULAS EPITELIAIS +
So: Pavimentosas, redondas, caudadas. Especial ateno com as de origem tubular, caracterstica de nefrose.

CRISTAIS +
Escasso valor diagnstico. So formados pelas substncias da urina que foram deixadas em repouso. Podem fornecer uma pista para clculo renal. MUCO +

Sua quantidade aumenta nas inflamaes e irritaes das vias urinrias.

UROCULTURA
Avalia o nmero de colnias que se desenvolveram microbiologia. +: o nmero de bactrias ultrapasse 1000.000/mL

Valores normais da urinlise


Caractersticas Gerais e Medidas Colorao amarelo-plido a mbar Aspecto: lmpido e ligeiramente turvo Densidade urinria: 1,0051.025 com ingesto hdrica normal pH: 5,0-6,0 Determinaes Qumicas Glicose: negativo Exame Microscpico do Sedimento Cilindros negativos: cilindros hialinos ocasionais Hemcias: ausentes ou raras Cristais: ausentes ou raras Cristais: ausentes ou rarasLeuccitos: ausentes ou raros

Cetonas: negativo Sangue: negativo

Protena: negativo

Volume: 600-2.500mL/Kg; mdia 1.200mL/24h

Bilirrubina: negativo
Urobilinognio: 0,5-4,0 mg/dia Nitrato para bactrias: negativo

Clulas epiteliais: poucas

Procedimento para urocultura

ANTIBIOGRAMA

ANTIBIOGRAMA

You might also like