Professional Documents
Culture Documents
Pases industrializados Doenas cardiovasculares: lideram as causas de morbimortalidade . DAC: 1 causa de morte Estados Unidos: . 1.000.000 mortes /ano por cardiopatia .. 50% DAC . 1.500.000 casos de Infarto agudo / ano .. 30% evoluem para bito Brasil (DATASUS) Doenas cardiovasculares (DAC): 1 lugar entre causas de bito.
Fluxo coronariano
Adulto normal
Corao: 300g
DC: 5,5 l/min (FC: 70 x VS:80)
a) leso da clula endotelial: influxo excessivo de lipoprotenas, invaso de moncitos macrfagos e aderncia de plaquetas; b) fase proliferativa: reao de macrfagos, liberao de fatores de crescimento (EDGF, MDGF, PDGF) coloca em movimento processo de proliferao de msculo liso; c) fase produtiva: produo de elementos do tecido conjuntivo com formao de uma placa.
Cobertura fibrosa (clulas musculares lisas, macrfagos, clulas espumosas, linfcitos, colgeno, elastina, proteoglicans)
Mdia
Principais componentes de uma placa ateromatosa bem desenvolvida: . Uma cobertura composta de clulas espumosas, . Clulas musculares lisas em proliferao . Macrfagos . Linfcitos . Matriz extra-celular . Ncleo necrtico: lipdeos extracelular com cristais de colesterol e clulas espumosas.
Anomalia congnita das aa. Coronrias Espasmo coronrio Disseco de aorta e artria coronria Trauma Embolia coronria Doenas metablicas Proliferao da ntima Doena dos pequenos vasos Txicos ( cocana) Trombose coronria sem placa
Artria coronria interventricular anterior (a.descendente anterior) e os principais ramos nesta pea anatmica, apresenta mltiplas leses obstrutivas devido a aterosclerose.
Corte histolgico atravs de uma artria coronria exibe uma leso aterosclertica excntrica. O ateroma est separado da luz por uma cpsula fibrosa. A mdia est intacta.
Corte histolgico atravs de uma artria coronria exibindo duas camadas distintas de leses aterosclerticas, sugerindo episdios distintos de crescimento. A luz est obliterada por uma trombose recente.
Mesma artria com outra colorao mostrando o ateroma calcificado, reconhecido pela sua cor purprea. A calcificao um fenmeno comum em leses aterosclerticas avanadas.
Leso concntrica de uma artria coronria dominada por uma proliferao fibrocelular.
Corte transversal atravs de uma artria coronria mostra uma extensa leso aterosclertica quase totalmente composta pelo ateroma. Existe hemorragia numa fissura da placa ateromatosa.
Freqncia cardaca
Contratilidade
Tenso da parede
Alterao do ECG
volume ventricular
presso ventricular
Resistncia coronria:
ateroma espasmo trombo
Angina
Angina do Peito
Avaliao laboratorial
. Arteriografia coronria
Angina Estvel
Paciente 50 anos masculino. Fibrose inferior Dor de esforo
Angina Estvel
Tratamento
. Teraputica medicamentosa
. ATC- angioplastia transluminal percutanea
. Revascularizao miocrdica
Controle dos fatores de risco Hipercolesterolemia Hipertenso arterial Tabagismo Diabetes mellitus Obesidade central Sedentarismo Objetivo: LDC-C 100 mg/dl HDL -C > 35 mg/dl Objetivo: < 140 x 80 mmHg Objetivo: Eliminao total ou controle absoluto Objetivo: controle do quadro clnico Objetivo: manter peso corporal em limites normais
Angina Estvel
Objetivo: maximizar os benefcios de atividades fsicas bem programadas no controle da hipertenso e da DAC Objetivo: equilibrar o estado psicolgico do paciente
Estresse emocional
Angina Estvel - Tratamento clnico Tratamento conservador Tratamento invasivo Reduz a mortalidade Antiagregantes plaquetrios Beta bloqueadores Bloqueadores dos canais de clcio IECA No reduz a mortalidade
Nitratos
Antiagregantes plaquetrios
Clopidogrel
Antagonistas dos receptores da glicoprotena IIbIIIa
Nitratos
Mecanismo de ao
Inibio do Dilatao da regio com Diminuio da espasmo estenose coronria presso diastlica coronariano final do VE Dilatao das coronrias epicrdicas
o fluxo coronrio
o fluxo coronrio
Tenso da parede do VE
Ps carga
Betabloqueadores
+
a constrio coronria durante o exerccio o fluxo coronrio
+
a liberao de cidos graxos durante exerccios
Fluxo coronrio
Mecanismo de ao
Vasodilatao coronria
+
Preveno de espasmo coronrio
+
Contratilidade
+
oferta de O2
Freqncia cardaca
Modalidade clnica cujas alteraes anatmicas variam entre artrias coronrias angiograficamente normais e severamente obstrudas por leses aterosclerticas. Crises so cclicas, geralmente em repouso, nos mesmos horrios, inclusive durante o sono. Podem ser desencadeadas por esforo fsico. Espasmo coronariano: elevao transitria do segmento ST durante as crises (eletrocardiograma de repouso). Eletrocardiograma normal entre as crises.
Angina variante de Prinzmetal Paciente de 59 anos A) ECG normal B) durante dor com s supra de ST. D2, D3, aVF. C) aps a dor: ECG normal
Vaso-constrio coronria:
. Segmento de artria epicrdica no ateromatosa. . Segmento arterial adjacente a uma placa.
Reduo do fluxo sangneo, pelo crescimento progressivo das leses intra-luminais: . desequilbrio entre oferta e consumo de O2. Reao inflamatria:
. Linfocitos circulantes so ativados. . Exposio de molculas de adeso de neutrfilos e moncitos . Macrfagos e linfcitos prximos placa
Angina Instvel Sndrome clnica entre a clssica angina de esforo e o infarto agudo do miocrdio. Wearn (1923) 19 necropsia: pacientes infartados com histria prvia de angina. Sampson, Eliaser, Feil (1937): sndrome de dor prolongada infarto agudo do miocrdio iminente.
Outros termos: . Angina pr-infarto . Angina crescendo . Estado anginoso . Angina acelerada . Insuficincia coronria aguda . Sndrome intermediria Conti (1971): Angina instvel
Exame fsico:
. Freqncia cardaca aumentada. . Presso arterial normal, aumentada ou diminuda. . Presena de 3 e ou 4 bulhas. . Sopro foco mitral. . Estertores midos pulmonares.
Eletrocardiograma:
. Supra ou infradesnivelamento do segmento ST. . Inverso da onda T.
AI suspeita de IAMNQ
Desnivelamento
Angina de repouso:
. Episdios repetidos de dor em repouso com alteraes eletrocardiogrficas da onda T e do segmento ST. . Reduo da oferta de oxignio: (espasmo coronrio / hiper-agregao plaquetria) . Maior incidncia de infarto do miocrdio e de mortalidade. . Necessidade de interveno mais agressiva (cirurgia / angioplastia)
Opes teraputicas:
. Procedimento cirrgico.
Individualizar o manuseio teraputico para cada caso. Considerar: . Extenso de miocrdio em risco. . Aspectos da anatomia coronria. . Relao risco / benefcio do procedimento a ser aplicado.
Medidas Gerais:
. Repouso . Oxignio . Reduo da ansiedade (benzodiazepnicos) . Combate s taquiarritmias. . Controle da presso arterial . Correo de comorbidades: .. Estenose artica .. Tireotoxicose .. Anemia .. Diabetes mellitus
Angina Instvel - Terapia anti-isqumica Tratamento especfico: . Nitrato endovenoso ou sub-lingual . Bloqueador beta adrenrgico
.. Metoprolol .. Propranolol
. Antiagregante plaquetrio
.. cido acetil saliclico .. Ticlopidina .. Inibidores da glicoprotena IIb/IIIa
. Anticoagulante
.. Heparina (no fracionada / baixo peso molecular)
Terapia fibrinoltica
No h evidncia de benefcio teraputico Tratamento intervencionista (isquemia refratria) Balo intra-artico . Diminuio da ps carga . Aumento da presso de perfuso . Melhora do dbito cardaco . Equilbrio entre oferta e consumo de O2 Angioplastia coronria
Refratariedade do quadro
Leso 50%
Tratamento clnico
Tronco CE Cirurgia
Exame fsico:
. Freqncia cardaca aumentada. . Presso arterial normal, aumentada ou diminuda. . Presena de 3 e ou 4 bulhas. . Sopro meso/telessistlico no foco mitral. . Estertores midos pulmonares.
Eletrocardiograma:
. Supradesnvel do segmento ST (2 derivaes contguas)
Marcadores cardacos
V4
V5
Corte transversal do corao exibe infarto do miocrdio transmural recente, de parede anterior do VE e septo (ADA).
Inicialmente existe grande corrente de leso, que diminui lentamente medida que aumentam os efeitos eltricos da isquemia.
aumento
pico
normaliza
Infarto do miocrdio - Patogenia Aterosclerose coronria. Placa instvel (vulnervel) . Ncleo lipdico relativamente grande. . Capa fibrosa fina. Leso endotelial: . Tenso de cisalhamento do fluxo sangneo . Hipertenso arterial Fissura ou ruptura da placa. Exposio do colgeno Ao de macrfagos ativados no ateroma desestabilizam a placa . Secreo de enzimas metaloproteinases (ruptura). . Produo de citocinas: inibem formao do colgeno. Agregao plaquetria: vasoconstrio e trombo de fibrina.
Diagrama do trombo arterial responsvel pelo IAM. A adeso e agregao de plaquetas ocorrem no local de ruptura da placa. As plaquetas ativadas exercem efeitos pr-coagulantes, e a cascata da coagulao solvel ativada. Filamentos de fibrina e eritrcitos predominam na luz do vaso e, a jusante, no corpo e na cauda do trombo.
Avaliao inicial
Histria dirigida, incluindo critrios de IAM Sinais vitais e exame clnico objetivo ECG de 12 derivaes Radiografia de trax (em p) Monitorizao eletrocardiogrfica
Tratamentos especficos Terapia de reperfuso: objetivos . Agentes fibrinolticos tempo porta - agulha 30 minutos
. ACTP primria: tempo porta - dilatao 60 minutos
Terapia associada (combinada com agentes trombolticos) . cido acetil saliclico . Heparina
Terapia complementar . Bloqueador beta adrenrgicos (se indicados)
. Inibidores da enzima de converso da angiotensina . Nitroglicerina (efeito anti-isqumico/anti-hipertensivo)
Avaliao e tratamento. Pacientes com elevao do segmento ST ou BRE novo Vidas salvas por milhares de pacientes tratados Momento do incio do tromboltico Vidas adicionais salvas por 1000 pessoas tratadas com trombolticos, comparadas com 1000 pessoas tratadas convencionalmente.
Na primeira hora .......................................................... 65 Na segunda hora .......................................................... 37 Na terceira hora ............................................................ 29 Entra as horas 3 e 6 ...................................................... 26 Entre as horas 6 e < 12 .................................................18 Entre as horas 12 e < 24 ............................................... 9 Maggioni, AP; et al. N Engl J Med. 1992; 327:1-6
Relativas
Hipertenso no controlada no momento da chegada ( PA > 180/110) Ditese hemorrgica conhecida; uso de anticoagulante Trauma recente (2 - 4 semanas) RCP prolongada (>10 min) Cirurgia de grande porte (< 3 semanas) Sangramento interno recente (2-4 semanas) lcera pptica ativa Antecedente de reao alrgica (SK)
ECG
Com ST supra negativa Sem ST supra
IAM
Troponina
positiva
negativa
Troponina
positiva
AI/IAMNQ
AI/IAMNQ
FIM