You are on page 1of 26

YAPI DNAM

2. Tek Serbestlik Dereceli


Sistemler

Prof. Dr. Erkan ELEB


Ofis: M-8 Bina; 8203 Oda

www.sakarya.edu.tr/~ecelebi

Byklk
Tanmlama

Birim

Ksaltma

Kuvvet

Newton

[N]

Ktle

Kilogram

[kg]

Yol

Metre

Zaman

Saniye

Byklk
Birim
Yay rijitlik katsays
[N/m]

kg m/s 2

[m]
[s]
Deiken
k

viskoz snm katsays


[Ns/m]=[kg/s]

Ktle

[kg]

Asal frekans
[rad/s]

= k/m

[1/s],

Frekans

f=/2

[1/s],

TEK SERBESTLK DERECEL SSTEMLER DE Yapsal Titreimin


Snflandrlmas:
1. Snmsz Sistemin Serbest Titreim Hareketi (D zorlama ve
snm yok) Snmsz titreimin hareketin nedeni kalkt andan
itibaren devam eden ksmdr.
2. Snml Sistemin Serbest Titreim Hareketi (D zorlama yok,
snm var) Balam bir titreimin, sebep ortadan kalkt hlde,
pratik olarak snmleyinceye kadar srmesi gereken hareketidir.
3. Snmsz Sistemin Zorlanm Titreim Hareketi (D zorlama var,
snm yok)
Yaplarn dinamik zelliklerinin hesabnda, snmn ihmli, sonucu
pratik olarak pek etkilemez; bu yzden, bu gibi durumlarda basitlik
salamak amacyla snm terimleri terk edilir; gerekte doada
bulunmad hlde snmsz sistemler bylece sz konusu olur.

Snmsz ve snml Sistemin Serbest Titreim


Hareketi

Snmsz ve snml Sistemin Zorlanm Titreim


Hareketi

Yukardaki yapsal titreimlerden 1 ve 2 nolu titreimler tabiatta


bulunmad hlde baz bakmlardan tabiatta bulunan hareketleri
temsil eden, daha ok hesaplarda pratik kolaylklar ve sadelikler
getirdii iin incelenen hareketleri gsterir.

Etkiyen d yk zamana gre periyodikse, sistem zorlanm


titreimi srasnda, hem kendi frekansnda hem de d etkinin
frekansnda titreme eilimi gsterir.
Bu iki frekans eit ise, titreim hareketinin genlii srekli
byr.
Bu olaya REZONANS durumu denir.
Snm varsa genlik snrsz bymeyip belli bir snrn altnda
kalr.

Zorlanm titreimin zelliine, hareketin balang koullar ve


zorlama frekans etkili olur.
Sistemde snm mevcutsa, zamanla balang koullarnn
etkisi zayflayarak nemsiz duruma geer ve harekete neden
olan d ykn etkisi belirgin olarak kalr.
Sistemin hareketi: Geici titreim, Kalc titreim olarak
snflandrlr.
arpma, Patlama etkilerinden ortaya kan balangtaki
deerlerinin en byk olmas beklenen dinamik yklemede,
GEC TTREM, Periyodik yklemelerde genellikle KARARLI
TTREM incelenir.

T, Periyot : Titreim hareketlerinde, hareketin kendini bir kere


tekrar iin geen zamandr.
f , Frekans: Birim zamanda yaplan periyodik hareket saysdr.

, Doal asal frekans: Birim zamanda radyan cinsinden


osilasyon hz
Doal titreim zellikleri

yapnn ktlesine

(m) ve rijitliine (k) baldr.

T=2m/k

= 2 / T

Kuvvet-yer deitirme likisi


Elastik davran

Elastik olmayan
davran

Paralel ve Seri Balanm Elastik Yaylar:


:

Kpr aya ve zerindeki deme plann TSD yapsal


modeli

Ayakl su deposunun TSD yapsal modeli

Rijit demeli erevenin TSD yapsal


modeli

Yanal kuvvete kar


koyan elemanlarn rijitlik
zellikleri

Ankastre bal
kolon

Basit mesnetli bal


kolon

apraz ba
eleman

Konsol perde duvar

Ktlesel Atalet Momenti

Birim hacmin ktlesi

rnek 1:

Etkili yanal rijitlii belirleyerek yay-ktle


sistemin snmsz durum iin hareket
denklemini yaznz.

zm:

P(t)

rnek 2:

Etkili yanal rijitlii belirleyerek yay-ktle


sistemin snmsz durum iin hareket
denklemini yaznz.

zm:

P(t)

rnek 3: Etkili yanal rijitlii belirleyerek yay-ktle


sistemin snmsz durum iin hareket
denklemini yaznz.

P(t)

zm:

rnek 4:

zm:

Etkili yanal rijitlii belirleyerek


basit kiri- yay-ktle sistemin
doal asal frekansn
hesaplaynz. W arl kiriin
orta noktasndan asldr.
P(t)

(kiriin ktlesi ihmal edilecektir.)

Etkili rijitliin
belirlenmesi

Hareket denklemi

Doal asal frekansn


bulunmas

rnek 5:
m

EIb=

EIc

P(t)

EIc

Snmsz sistemin hareket


denklemini elde ediniz.

Toplam yanal telenme


rijitlii:

zm:
Hareket denklemi:

Matematiksel Hatrlatma Bilgileri:

You might also like