You are on page 1of 50

HEPATOLOGI ANAK

HEPATITIS
IKTERUS OBSTRUKTIF
HEPATITIS PADA ANAK
HEPATITIS :
INFLAMASI PARENKIM HATI

DENGAN ATAU TANPA NEKROSIS


SEL-SEL HATI (HEPATOSIT)
ETIOLOGI
INFEKSI : NON - INFEKSI :
BAKTERI ALERGI
PARASIT AUTOIMUN
JAMUR INTOKSIKASI
VIRUS :
VHA
VHB
VHC
DLL
FAKTOR PREDISPOSISI
SANITASI
HYGIENE
TARAF HIDUP (KEADAAN SOSIAL
EKONOMI)
PENULARAN
ORAL
PARENTERAL :
JARUM SUNTIK
TRANSFUSI DARAH
SENGATAN (?)
PHS
PERJALANAN PENYAKIT

AKUT SEMBUH
VHA
VHB FULMINANT
VHC
KRONIK

VHB
VHC

SIROSIS KEGANASAN HATI


PRIMER
GEJALA GEJALA PENYAKIT

SIMPTOMATIS ASIMPTOMATIS
<< >>>
TIDAK DITANGANI
DENGAN BAIK
SUMBER PENULARAN
SIMPTOMATIS
MASA INKUBASI :
VHA : beberapa hari 30 hari
VHB : 30 hari 180 hari
VHC : antara VHA & VHB
MASA PRE IKTERUS (PRODROMAL) :

KELUHAN TIDAK SPESIFIK


KELUHAN KELUHAN INFEKSI VIRUS
PADA UMUMNYA
Demam, pusing, mual-muntah, lemas,
anoreksia, nyeri otot-sendi dll
Limfadenopati, hepatosplenomegali (tidak
selalu)
MASA IKTERUS :

Anak kecil gejala prodromal menghilang


Anak besar/dewasa gejala masih ada
tetapi sudah berkurang
Ikterus konjungtiva, mukosa, kulit
Urine warna gelap mendahului timbulnya
ikterus
Hepatosplenomegali/nyeri tekan
MASA PENYEMBUHAN :
Keluhan menghilang
Ikterus berkurang/menghilang
Laboratorium normal
Fase prodromal jelas ikterus tidak jelas
Fase prodromal samar-samar ikterus (+)
Kronik :
Keluhan menetap
> 6 bulan
Kelainan laboratorium menetap

Konfirmasi : BIOPSI
LABORATORIUM
1. Darah :
Pemeriksaan rutin
Pemeriksaan enzymatik hati :
SGOT/SGPT
Akut : SGPT > SGOT
Kronik : SGOT > SGPT
Alkali fosfatase
Pemeriksaan fungsi hati :
Bilirubin I & II meningkat
Albumin
PT, PTT
2. Urine :
Warna gelap atau seperti teh tua
Bilirubin >>>
Urobilin

3. Marker (petanda) virus penyebab


PENANGANAN/TERAPI
Tidak ada terapi kausal
Pengobatan suportif makanan bergizi,
sesuai selera penderita
Lemak kadar tinggi ??
Hepatitis kronik aktif (VHB/VHC) :
Interferon dan Lamivudin
PENCEGAHAN
Atasi faktor RESIKO
Imunisasi Aktif:
VHA :
> 2 tahun
dasar 2 x (interval 5 bulan)
ulangan (booster) setiap 10 tahun
VHB :
segera setelah lahir, 3x berturut-turut dgn interval
min. 1 bln
ulangan setiap 5 10 tahun
Imunisasi Pasif :
- Hepatitis A Gammaglobulin terutama untuk
wisatawan yang akan berkunjung ke daerah tropis

- Hepatitis B HBIG indikasi : baru-baru terpapar


dengan virus hepatitis B : bayi yang lahir dari ibu
penderita hepatitis B ; terpapar dengan alat-alat
kesehatan yang terkontaminasi
Imunisasi Hepatitis B
Diberikan sejak lahir
IKTERUS OBSTRUKTIF (IO) PADA BAYI
BAYI IKTERIK

Ikterus Neonatorum Ikterus


Simpleks (ikterus fisiologis) berkepanjangan
Timbul umur 2-3 hari > 2 minggu
Menghilang < 2 minggu
kec. Bayi prematur Pikirkan kelainan
Bab & Bak :N patologis
KELAINAN
PATOLOGIS

IKTERUS MEDIS
HEMOLITIK
IKTERUS OBSTRUKTIF (IO) ENZIMATIK
IKTERUS > 2 MINGGU METABOLIK
TINJA AKOLIS INFEKSI
URINE WARNA GELAP
IKTERUS
OBSTRUKTIF (IO)

IO EKSTRA HEPATIK IO INTRA HEPATIK

ATRESIA BILIER HEPATITIS NEONATAL

OPERASI DINI R/ KONSERVATIF


Hiperbilirubinemia konyugasi

Pasti patologis
IO
Klinis : - ikterus berkepanjangan
- tinja pucat/dempul
- urin berwarna gelap
Diagnosis/terapi dini atresia biliaris prognosis
< 8 minggu keberhasilan 80%
> 12 minggu keberhasilan 20%
R/ bertahan 2 tahun
PENYEBAB :
1. EKSTRAHEPATIK
Atresia biliaris
Stenosis duktus biliaris
Hipoplasia biliaris
Massa (batu, neoplasma)
Perforasi spontan duktus biliaris
2. INTRAHEPATIK
Idiopatik :
Hepatitis neonatal idiopatik
Kolestasis intrahepatik persisten
Anatomis
Gangguan metabolisme
defisiensi alfa-1 antitripsin
Hepatitis infeksi & toksik
Gangguan genetik & kromosom
Lain-lain
ANGKA KEJADIAN :
1/2500 kelahiran hidup
68% intrahepatik
32% ekstrahepatik
72-86% : - hepatitis neonatal
- atresia biliaris
- defisiensi 1-antitripsin
GAMBARAN KLINIS :

Pe bilirubin II (20% dari total bilirubin)


Pe asam empedu ( >10 mmol/l)
Tinja akolik
Urine warna gelap
Hepatomegali
Berlangsung kronik :
malnutrisi & retardasi pertumbuhan
defisiensi vitamin larut lemak
kelainan kulit, rabun senja, kelainan tulang
neuromuskuler, anemia
kelainan hati progresif sirosis bilier
GAMBARAN KLINIS & HISTOPATOLOGI
Gambaran Kolestasis Kolestasis
Ekstrahepatik Intrahepatik
Berat badan lahir (gram) 3.200 2.700
Warna tinja (% akolik) 79 26
Usia saat tinja akolik (hari) 16 30
Ukuran abnormal atau 87 53
konsistensi hepar (%)
Biopsi
Fibrosis portal (% positif) 94 47
Proliferasi duktus biliaris (% positif) 86 30
Trombus biliaris intraportal (% positif) 63 1

P < 0,001
Tinja 3 (tiga) porsi : jam 06.00 - 14.00, jam
14.00 - 22.00 & jam 22.00 06.00
Akolis pada semua porsi atresia bilier
Warna tinja befluktuasi intrahepatal

Saringan pertama
LABORATORIUM
Uji Fungsi Hati Kolestasis Kolestasis Intrahepatik
Ekstrahepatik
Bilirubin total (mg/dl) 10.2 4,5 12,1 9,6
Bilirubin direk (mg/dl) 6,2 2,6 8.0 6,8
SGOT < 5 x normal >10 x normal/ >800 U/L
SGPT < 5 x normal >10 x normal/ >800 U/L
-GT > 5 x normal/ > 600 U/L < 5 x normal atau
normal
ASPIRASI DUODENUM :
Ada tidaknya bilirubin dalam cairan
duodenum
Cairan duodenum tablet ICTOTEST
Biru (+) empedu (+) aliran (+)
Biru (-) empedu (-) aliran (-)
PEMERIKSAAN PENUNJANG
USG
Kolangiografi
Skintigrafi
Biopsi hati
PENANGANAN
1. Atresia biliaris operasi, sebaiknya dalam 2
bulan pertama kehidupan
2. Hepatitis neonatal R/ medis
3. Vitamin larut air
4. Pemberian formula dengan lemak MCT
5. Obat-obat untuk hindari kerusakan sel
hati/memperlancar aliran empedu
6. Kalau sudah terjadi disfungsi hati
transplantasi hati
TERIMA
KASIH

You might also like