You are on page 1of 56

Etni Yáñez Duarte

Universidad de Santiago de Chile


Hospital San José
Introducción
Generalidades

 El cáncer gástrico corresponde generalmente a un


adenocarcinoma.

 La mayoría de las neoplasias gástricas son malignas y de


éstas la más frecuente es el carcinoma que se origina de
las células productoras de mucus. (las células parietales no
son originarias de este tumor).
Epidemiología
 Es el segundo cáncer más común en el mundo.
 934000 casos nuevos por año (2002)

 Su incidencia varia en forma importante de un país a otro.

 Chile se cuenta entre los países con las tasas más altas, junto a
Japón, Costa Rica y Singapur.
 Primera causa de muerte por tumores malignos para ambos sexos
MINISTERIO DE SALUD. Guía Clínica Cáncer Gástrico. SERIE GUÍAS CLÍNICAS MINSAL Nº 35.
Santiago: Minsal, 2006

 Relación H/M 2,6:1,

 7º y 8º décadas de la vida son los más afectados


 X 65 años. Pero CG incipiente 40-45 años.
Incidencia
USA: 7 X 100000 habitantes

JAPÓN: 80 X 100000 habitantes

CHILE 20 X 100000 habitantes

COSTA RICA 23 X 100000 habitantes

COLOMBIA 17 X 100000 habitantes


Epidemiología

El pronóstico de ésta neoplasia está en


directa relación con el estadío al momento de
la confirmación diagnóstica.

 Chile: la mitad de los pacientes ya tienen metástasis


ganglionares o compromiso de órganos vecinos al
momento del diagnóstico.

 La supervivencia del CG a los 5 años se sitúa entre 5-15


% globalmente.
Epiplón menor
Muc
osa

ico
sa
u co

str
to .
pá Li g
m al
den


la o
r de
u
Sub
od
la pat
scu
e
muc
. h
Mu Lig

he
osa int
a
b licu edia
Mus O
rm
cula Cir
cu l a
xt.
r i nal
e
Se t ud r
ng
i o ayo
ros
a L o
o ne lón
m
ri t l Epip
Pe cera
vis
Tronco A. Gástricas
celiaco cortas
A. Gástrica Iz

A. Hepática propia
A. esplénica
A. Gastroepiploica iz
A. Gástrica
A. Hepática común
De
A. Gastroduodenal

A. Gastroepiploica De
Etiología y patogenia
1. Gastritis atrófica crónica e infección.
 80-90% de pacientes con CG se le encuentra
gastritis atrófica
 Se estima que el 10% de las personas con
gastritis atrófica desarrollará CG en los próximos
15 años.

Factores genéticos: tipo sanguíneo A, tres a


cuatro veces mayor en familiares.

La infección por H. pylori: lesión inflamatoria


que condiciona a inflamación superficial, atrofia
y metaplasia intestinal.
Infección por H. Pylori

Gastritis crónica

Atrofia gástrica

Metaplasia intestinal

Displasia

Adenocarcinoma
FACTORES DIETA
AMBIENTALES MUCOSA
NORMAL
H. PLYLORI
PREDISPOSICION GASTRITIS
GENETICA CRONICA
SUPERFICIAL

GASTRITIS
CRONICA
ATROFICA FACTORES
GENETICOS
METAPLASIA
INTESTINAL

CANCER
GASTRICO

METÁSTASIS
Factores de riesgo
 Sexo masculino.
 Anemia perniciosa.
 Edad avanzada.
 Gastritis crónica atrófica.
 Habitantes de Japón, Islandia, Chile,
Colombia, Costa Rica.  Metaplasia intestinal.
 Dietas con alto contenido de sal y
 Factores genéticos.
alimentos ahumados.
 Nitrosaminas.  síndrome de Peutz-Jeghers
 Consumo de cigarrillos.  Gastrectomía sola
 Bajo nivel socio económico.
 Helicobacter pylori.
 mineros, en gomas o expuestos a
asbesto y aserrín
Cuadro clínico
Baja de peso 92%
Dolor abdominal 74%
Anorexia 60%
Vómitos 46%
Plenitud epigástrica 35%
Hemorragia digestiva 20%
Disfagia 20%
Asintomática 2%
Examen Físico
Cáncer incipiente : negativo

Cáncer avanzado

 84 % Enflaquecimiento
 59 % palidez Anemia ferropriva
 30 % masa palpable
 11 % hepatomegalia
 11 % Ascitis
Signos paraneoplásicos
Acantosis nigricans
Dermatomiositis
Anemia hemolítica
CID
PTT
Tromboflebitis migratorias
Sindrome nefríticio
Cuadro clínico
Masa epigástrica palpable (30%).
Metástasis (10%):

 Ganglio supraclavicular palpable (Ganglio de


Wirchow).
 Ganglio periumbilical (Hermana Maria José).
 Prolapso rectal de Blumer.
 Ascitis.
 Ictericia.
 Hepatomegalia tumoral.
 Masa pelviana (Tumor de Krukenberg).
Diagnóstico
Endoscopía digestiva alta con biopsia.

Radiografía de esófago, estómago y

duodeno (doble contraste)


TC de abdomen y pelvis.

Laparoscopía de diagnóstico.

Exámenes de laboratorio
Diagnóstico
El método de elección para el diagnóstico de cáncer gástrico
es la EDA asociada a biopsia y estudio histológico.

Para Chile se recomienda el tamizaje en adultos sintomáticos


como método de detección precoz del CG.

Se recomienda realizar EDA en todo paciente:


 Mayor de 40 años
 Epigastralgia de más de 15 días de duración asociada o no
a:
 Hemorragia digestiva
 Anemia de causa no precisa
 Baja de peso no aclarada
 Sensación de plenitud gástrica, principalmente postprandial
 CEG
 Disfagia
 Gastrectomía hace mas de 15 años
 Familiar directo con historia de Cáncer digestivo
MINISTERIO DE SALUD. Guía Clínica Cáncer Gástrico. SERIE GUÍAS CLÍNICAS MINSAL Nº 35. Santiago:
Minsal, 2006
Morfología y clasificación
El carcinoma gástrico se clasifica
según:

3.La profundidad de la invasión

5.Patrón macroscópico

7.Subtipo histológico

9.Clasificación quirúrgica
Profundidad.
Carcinoma gástrico temprano
1962 sociedad endoscópica Japonesa.
La profundidad de la invasión está limitada a la
mucosa o submucosa.
No tardío, no avanzado, no sintomático, no
grande y por lo tanto curable.
5-20% compromiso nódulos linfáticos.
La mayoría en estómago distal
Profundidad
Carcinoma gástrico avanzado

Ha penetrado la capa muscular

Usualmente con extensión distante o por

contigüidad
Escasa posibilidad de curación
Clasificación
histológica
Adenocarcinoma : 95%
 Intestinal
 Difuso

Linfoma.
Carcinoide
Leiomiosarcoma
Carcinoma de células escamosas
Clasificación
quirúrgica

TNM INTERNACIONAL
Diseminación
• Extensión directa
• Siembra peritoneal: epiplón, peritoneo
parietal, ovarios (tu de krukenberg), fondo de
saco de douglas (escudo de blumer).
• Hematógena  porta o sistémica.
• Linfática.
G. Regionales
Supraclaviculares  virchow
Umbilicales  de la hermana Mary Joseph
Profundidad de invasión en la
pared

Tratamiento
El único tratamiento efectivo: resección quirúrgica.
quirúrgica
Mejores resultados :
-Preparación nutricional
-Cirugía meticulosa y adecuada
-Uso de drenajes
-Reposo esofagoyeyunal (10 días)
-Apoyo respiratorio
-Nutrición parenteral y enteral

Bases de la cirugía:
-Resección completa del tu con márgenes libres.
-Disección ganglionar completa
Tratamiento
Clave cirugía resección de todos los ganglios
linfáticos de la barrera ganglionar siguiente a
la comprometida macroscopicamente.

40% pacientes en que no había sospecha


macroscópica de metástasis se la demostró
histológicamente en estudio de ganglios.
MINISTERIO DE SALUD. Guía Clínica Cáncer Gástrico. SERIE GUÍAS CLÍNICAS MINSAL Nº 35. Santiago:
Minsal, 2006
MINISTERIO DE SALUD. Guía Clínica Cáncer Gástrico. SERIE GUÍAS CLÍNICAS MINSAL Nº 35. Santiago:
Minsal, 2006
Tratamiento
Cáncer gástrico incipiente

 Tercio inferior o medio:


-Gastrectomia subtotal
- Gastroduodenoanastomosis
- Disección ganglionar N1+N2
Cáncer gástrico incipiente

Tercio superior:
-Gastrectomía Total
-Esplenectomía (Discutible)
-Esofagoyeyunoanastomosis en Y de
Roux
-Disección ganglionar N1+N2
Cáncer gástrico avanzado
Tercio superior y medio:
-Gastrectomia total
-Esplenectomia
-Omentectomia
-Pancreatectomia distal (Discutible, se pueden resecar
los ggs. N°11 sin resecar páncreas).
-Disección ganglionar N1+N2+N3
-Esofagoyeyunoanastomosis en Y de Roux

B) Tercio inferior:
-Gastrectomia subtotal
-Omentectomia
-Disección ganglionar N1+N2+N3
-Gastroyeyunostomia
Quimioterapia
Sobrevida sube a más del doble
Cáncer Avanzado

Coadyuvante en riesgo aumentado de recidiva ( serosa,


Meta ganglionar)
Quimioterapia neoadyuvante:
Beneficiosa si demuestra disminución del tumor
Quimioterapia coadyuvante:
Se usa en el postoperatorio
Protocolos actuales: 5 FU
CISPLATINO
INTERFERON ALFA
Quimioterapia + Radioterapia
Radioterapia intraoperatoria
Complicaciones
Mortalidad 10% total, 3% subtotal
Complicaciones respiratorias
Infección herida operatoria
Hemorragia
Fístula anastomótica
Damping
Pronóstico
Sobrevida a los 5 años

o Cáncer incipiente 89%


o Cáncer intermedio 74%
o Cáncer seroso 20%
o Cáncer extra seroso

o Barrera ganglionar 1 75%


o Barrera ganglionar 2 25%
o Barrera ganglionar 3 5%

You might also like