You are on page 1of 168

TRÖÔØNG ÑH NOÂNG LAÂM TP.

HCM

KHOA QUAÛN LYÙ ÑAÁT ÑAI & BAÁT ÑOÄNG


SAÛN
Baøi giaûng moân hoïc

CÔ SÔÛ DÖÕ LIEÄU


Giaûng vieân: ThS. Leâ Ngoïc Laõm
Boä moân: Coâng Ngheä Ñòa Chính

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 1


021 Cơ Sở Dữ Liệu
GIÔÙI THIEÄU MOÂN HOÏC
 Thôøi löôïng
 Phaïm vi moân hoïc
 Ñoái töôïng nghieân cöùu
 Muïc ñích nghieân cöùu
 Yeâu caàu moân hoïc
 Caáu truùc moân hoïc

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 2


021 Cơ Sở Dữ Liệu
NỘI DUNG
 1. NHẬP MÔN CSDL
 2. CƠ SỞ DỮ LIỆU QUAN HỆ
 3. CHUẪN HOÁ CSDL
 4. THIẾT KẾ HỆ THỐNG
 5. CSDL TÀI NGUYÊN ĐẤT ĐAI

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 3


021 Cơ Sở Dữ Liệu
CHÖÔNG 1
NHAÄP MOÂN CSDL
 CAÙC KHAÙI NIEÄM
 MOÄT SOÁ VÍ DUÏ
 CAÁU TRUÙC MOÄT HEÄ CSDL
 TÍNH ÑOÄC LAÄP DÖÕ LIEÄU
 MOÂ HÌNH DÖÕ LIEÄU
 HEÄ QUAÛN TRÒ CÔ SÔÛ DÖÕ LIEÄU

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 4


021 Cơ Sở Dữ Liệu
KHAÙI NIEÄM CSDL
 Khaùi nieäm veà döõ lieäu
 Nhu caàu quaûn lyù vaø truy xuaát thoâng tin
 Caùc hình thöùc toå chöùc döõ lieäu
 Caùc tính chaát cuûa döõ lieäu
 Caùc daïng döõ lieäu

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 5


021 Cơ Sở Dữ Liệu
Traàn thò Son; 19 tuoåi; queâ quaùn: Bình Ñònh
Ñôn vò haønh chaùnh

Thaùi Lan; daân soá 60 trieäu ngöôøi


Sinh vieân

Tænh Bình Thuaän; caùch Tp.HCM 150km

Quoác gia
Laøo; daân soá 30 trieäu ngöôøi

Trung Quoác; 1,2 tyû ngöôøi


Tænh Long An; Caùch Tp.HCM 50km

Nguyeãn thò Meùn; 20 tuoåi; Queâ quaùn: Tieàn Giang

Tænh Ñoàng Nai; caùch Tp.HCM 30km


Vieät nam; daân soá 80 trieäu ngöôøi

Leâ Vaên Luùa; 21 tuoåi; queâ quaùn: Long An

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 6


021 Cơ Sở Dữ Liệu
CAÁU TRUÙC 1 HEÄ CSLD
 Möùc vaät lyù NGÖÔØI SD 1 NGÖÔØI SD 2 ………. NGÖÔØI SD n

 Möùc khaùi nieäm


CSDL
 Möùc khung nhìn KHAÙI NIEÄM

NGÖÔØI SÖÛ DUÏNG CSDL


VAÄT LYÙ

NGÖÔØI THIEÁT KEÁ


HEÄ THOÁNG

MAÙY TÍNH

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 7


021 Cơ Sở Dữ Liệu
TÍNH ÑOÄC LAÄP DÖÕ
LIEÄU
Möùc ñoäc laäp vaät lyù (Physical
 ( data
independence) là khả năng sửa đổi sơ đồ vật lý
không làm cho các chương trình ứng dụng phải
viết lại. Các sửa đổi ở mức vật lý là cần thiết để
cải thiện hiệu năng.
 Độc lập dữ liệu luận lý (Logical data
independence) là khả năng sửa đổi sơ đồ luận lý
không làm cho các chương trình ứng dụng phải
viết lại. Các sửa đổi ở mức luận lý là cần thiết
khi cấu trúc luận lý của cơ sở dữ liệu bị thay thế.

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 8


021 Cơ Sở Dữ Liệu
MOÂ HÌNH DÖÕ LIEÄU
 Moâ hình maïng
 Moâ hình phaân caáp

 Moâ hình thöïc theå keát hôïp

 Moâ hình quan heä

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 9


021 Cơ Sở Dữ Liệu
MOÂ HÌNH MAÏNG
(Network model)
 Muïc tin
 Döõ lieäu goâïp
 Baûn ghi

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 10


021 Cơ Sở Dữ Liệu
MOÂ HÌNH PHAÂN CAÁP
(Hierarchical model)
 Caây (Tree)
 Ñoaïn (Segment)
 Tröôøng (Field)
 Caây caùc ñoaïn (Tree of segments)

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 11


021 Cơ Sở Dữ Liệu
MOÂ HÌNH QUAN HEÄ
(Relational model)
 Bối cảnh ra đời
Tröôùc khi coù RM, döõ lieäu ñöôïc quaûn lyù
baèng taäp tin – heä taäp tin vôùi caùc ngoân
ngöõ: COBOL, FORTRAN, PASCAL
Nhöõng haïn cheá cuûa heä taäp tin:
- Coù söï lieân keát chaët cheõ giöõa caáu truùc
vaät lyù – luaän lyù vaø chöông trình öùng duïng
- Dö thöøa döõ lieäu quaù lôùn
- Ngöôøi SD ít coù khaû naêng tieáp caän vaø khai
thaùc döõ lieäu

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 12


021 Cơ Sở Dữ Liệu
MOÂ HÌNH QUAN HEÄ
(Relationship model)
 Quan heä (Relationship)
 Thuoäc tính (Attribute)
 Mieàn giaù trò (Domain)
 Boä trong quan heä (Record)
 Khoaù vaø thuoäc tính khoaù (Primary key)
 Thuoäc tính khoâng khóa(None primary key)

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 13


021 Cơ Sở Dữ Liệu
MOÂ HÌNH THÖÏC THEÅ KEÁT
HÔÏP
(Entities relationship model)
 Thöïc theå (Entities)
 Moái keát hôïp (Join)
 Quan heä (Relationship)

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 14


021 Cơ Sở Dữ Liệu
HEÄ QUAÛN TRÒ CSLD
(Database Management System)
 • Một cơ sở dữ liệu (CSDL/ DB: DataBase) là một tập
hợp các tập tin có liên quan với nhau, được thiết kế
nhằm làm giảm thiểu sự lặp lại dữ liệu.
 • Một hệ quản trị cơ sở dữ liệu (HQTCSDL/ DBMS:
DataBase Management System) là một hệ thống gồm
một CSDL và các thao tác trên CSDL đó, được thiết kế
trên một nền tảng phần cứng, phần mềm và với một
kiến trúc nhất định.
 • Một hệ cơ sở dữ liệu (HCSDL/ DBS: DataBase System)
là một phần mềm cho phép xây dựng một HQTCSDL.

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 15


021 Cơ Sở Dữ Liệu
Cấu trúc vật lý và luận lý

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 16


021 Cơ Sở Dữ Liệu
TÍNH CHAÁT HEÄ QUAÛN TRÒ
CSDL
1. Ñoäc laäp vaät lyù
2. Ñoäc laäp logic
3. Ngoân ngöõ phi thuû tuïc
4. Quaûn trò döõ lieäu
5. Quaûn lyù dö thöøa döõõ lieäu
6. Töông hôïp döõ lieäu (chuaån hoaù)
7. Chia seû döõ lieäu (duøng chung)
8. An Toaøn döõ lieäu
Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 17
021 Cơ Sở Dữ Liệu
LÒCH SÖÛ HEÄ QUAÛN TRÒ
CSDL
 Ñaàu thaäp nieân 60 theá kyõ XX
 Giöõa thaäp nieân 60
 Thaäp nieân 70
 Thaäp nieân 80
 Thaäp neân 90 ñeán nay

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 18


021 Cơ Sở Dữ Liệu
CHÖÙC NAÊNG HEÄ QUAÛN TRÒ
CSDL
 Moâ taû döõ lieäu
 Tìm kieám döõ lieäu
 Caäp nhaät döõ lieäu
 Chuyeån hoaù döõ lieäu
 Ñieàu khieån tính toaøn veïn döõ lieäu
 Quaûn lyù giao taùc vaø an toaøn döõ lieäu

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 19


021 Cơ Sở Dữ Liệu
Chương 2
MÔ HÌNH DỮ LIỆU QUAN HỆ
(RELATIONAL MODEL)
 MỘT SỐ KHÁI NIỆM
 CÁC PHÉP TOÁN ĐẠI SỐ QUAN HỆ
 PHỤ THUỘC HÀM
 RÀNG BUỘC TOÀN VẸN

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 20


021 Cơ Sở Dữ Liệu
Ví dụ
Caùch quaûn lyù thoâng tin veà sinh vieân ñaêng kyù moân hoïc nhö sau:

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 21


021 Cơ Sở Dữ Liệu
Ví dụ (tt)
Nhöõng haïn cheá treân seõ ñöôïc khaéc phuïc neáu toå chöùc döõ lieäu
theo moâ hình sau:

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 22


021 Cơ Sở Dữ Liệu
MỘ SỐ KHÁI NIỆM
 THUỘC TÍNH (ATTRIBUTE)
 MIỀN GIÁ TRỊ CỦA THUỘC TÍNH
(DOMAIN)
 BỘ (TUBLE hay RECORD)
SO_THUA LOAI_DAT TEN_CSD DIEN_TICH
(M2)
001 LUC Traàn vaên Thaønh 1.050

002 BHK Nguyeãn Thò Beù 2.500

003 ONT Leâ Thanh Nam 500

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 23


021 Cơ Sở Dữ Liệu
MỘ SỐ KHÁI NIỆM
 Thuộc tính: là tính chất để mô tả đối tượng
hay nói cách khác 1 đối tượng được mô tả thông
qua thuộc tính của nó.
 Miền giá trị: Thuộc tính có thể là một chuỗi các
ký tự hay là một con số hoặc ngày tháng năm.
Ngoài ra có thể còn là giá trị tiền tệ hay một đơn
vị đo lường nào đó. Tập hợp các giá trị này gọi
là Miền giá trị của thuộc tính.
 Bộ: Tập hợp các thuộc tính cùng mô tả một đối
tượng gọi là Bộ. Như vậy có thể nói bộ là một
đối tượng cụ thể.

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 24


021 Cơ Sở Dữ Liệu
MỘ SỐ KHÁI NIỆM
 QUAN HỆ (RELATIONSHIP)

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 25


021 Cơ Sở Dữ Liệu
Lược đồ quan hệ
Taäp taát caû caùc thuoäc tính caàn quaûn lyù cuûa moät
ñoái töôïng cuøng vôùi moái lieân heä giöõa chuùng ñöôïc
goïi laø löôïc ñoà quan heä. Löôïc ñoà quan heä Q vôùi
taäp thuoäc tính {A1,A2,...,An} ñöôïc vieát laø
Q(A1,A2,...,An). Taäp caùc thuoäc tính cuûa Q ñöôïc kyù
hieäu laø Q+. Chaúng haïn löôïc ñoà quan heä sinh vieân
(Ñaët teân laø Sv) vôùi caùc thuoäc tính nhö treân laø:
Sv(MASV, HOSV,TENSV,NU, NGAYSINH, MALOP,
HOCBONG, TINH)

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 26


021 Cơ Sở Dữ Liệu
QUAN HỆ

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 27


021 Cơ Sở Dữ Liệu
Khoùa - Khoùa ngoïai cuûa
Quan heä
 Sieââu khoùa
 Khoùa
 Khoùa ngoïai

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 28


021 Cơ Sở Dữ Liệu
Khoùa - Khoùa ngoïai cuûa
Quan heä
 Siêu khoá: là một tập các thuộc tính để phân biệt giữa
các đối tượng với nhau trong một quan hệ.
 Khoá: Trong trường hợp siêu khoá chỉ bao gồm 1 thuộc
tính thì gọi là khoá. Các thuộc tính trong siêu khoá gọi là
thuộc tính khoá. Thuộc tính khoá thường đóng vai trò
liên kết giữa các quan hệ với nhau.
 Khoá ngoại: Trong trường hợp 2 quan hệ liên kết với
nhau thông qua 1 thuộc tính nếu thuộc tính này đóng
vai trò là khoá chính trong một quan hệ đã xác định thì
nó chính là khoá ngoại của quan hệ còn lại.

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 29


021 Cơ Sở Dữ Liệu
Ví dụ 1
 Đường giao thông của huyện Hóc Môn
được phân thành 4 cấp: Đường quốc lộ,
đường tỉnh lộ, đường liên xã và đường
hẽm. Đường quốc lộ có lộ giới 60m; đường
tỉnh lộ có lộ giới 40m; đường liên xã có lộ
giới 15m và đường hẽm có lộ giới 8m. Mỗi
cấp đường cũng có kết cấu bề mặt khác
nhau; Quốc lộ và tỉnh lộ có kết cấu bê-tông
nhựa; đường liên xã và hẽm thường là
đường cấp phối hoặc đường đất.

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 30


021 Cơ Sở Dữ Liệu
Ví dụ 2
 Theo số liệu thống kê năm 2005 Huyện
Hóc Môn có 02 tuyến đường quốc lộ với
chiều dài trên 40km; 06 tuyến đường tỉnh
lộ với chiều dài trên 80km; 15 tuyến
đường liên xã và đường nội bộ với chiều
dài 150km và 60 con hẽm với tổng chiều
dài trên 30km

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 31


021 Cơ Sở Dữ Liệu
Ví dụ 3
 Công ty A kinh doanh rất nhiều mặt hàng thuộc nhiều
chủng loại khác nhau, mỗi mặt hàng đều có mã riêng
tương ứng với một mức giá nhất định. Mỗi nhân viên
công ty được giao cho phụ trách một mặt hàng nhất
định, các nhân viên được quản lý thông qua mã nhân
viên. Các thông tin mà công ty quản lý về nhân viên bao
gồm: mã nhân viên, tên nhân viên, ngày sinh, địa chỉ, và
mặt hàng mà nhân viên đó phụ trách. Mỗi mặt hàng đều
có tên và mã mặt hàng cùng với xuất xứ nguồn gốc của
mặt hàng đó mà nhân viên cần biết để nhập hàng khi có
yêu cầu.

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 32


021 Cơ Sở Dữ Liệu
CAÙC PHEÙP TOAÙN ÑAÏI SOÁ
QUAN HEÄ
 Caùc pheùp toaùn ñaïi soá quan heä laø pheùp
toaùn maø taát caû caùc heä quaûn trò cô sôû döõ
lieäu ñeàu caøi ñaët cuï theå baèng caùc leänh theo
ngoân ngöõ rieâng. Caùc pheùp toaùn naøy ñöôïc
thöïc hieän tröïc tieáp treân caùc boä cuûa caùc
quan heä löu tröõ trong maùy tính. Vieäc toå chöùc
caùc quan heä vaø caùc boä cuûa noù coù theå
ñöôïc xem nhö bieåu dieãn töông öùng moät – moät
qua caùc teäp(file) vaø caùc baûn ghi(Records).

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 33


021 Cơ Sở Dữ Liệu
Pheùp cheøn(Insert)
 Muïc ñích cuûa pheùp cheøn laø theâm moät boä vaøo moät
quan heä nhaát ñònh. Keát quaû cuûa pheùp cheøn coù theå
gaây ra moät soá sai soùt vôùi nhöõng lyù do sau ñaây:
- Boä môùi ñöôïc theâm vaøo khoâng phuø hôïp vôùi löôïc
ñoà quan heä cho tröôùc.
- Moät soá giaù trò cuûa moät soá thuoäc tính naèm ngoaøi
mieàn giaù trò cuûa thuoäc tính ñoù.
- Giaù trò khoùa cuûa boä môùi coù theå laø giaù trò ñaõ
coù trong quan heä ñang löu tröõ.
Do ñoù tuøy töøng quan heä cuï theå maø coù caùch khaéc
phuïc khaùc nhau.

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 34


021 Cơ Sở Dữ Liệu
Pheùp chieáu (project)
 Cho Q laø moät quan heä vôùi taäp thuoäc tính Q+,
Q+=A1,A2,...,An, X Q+: X laø moät taäp con caùc thuoäc
tính cuûa Q.
Pheùp chieáu Q leân taäp thuoäc tính X laø pheùp trích coät
töø Q goàm nhöõng thuoäc tính coù trong X, caùc boä laø
moät phaàn cuûa caùc boä trong Q, ñöôïc kyù hieäu Q[X]
Ví duï: Ngöôøi ta chæ caàn bieát MA_LD (maõ loïai ñaát) vaø
thôøi haïn söû duïng cuûa loaïi ñaát ñoù (TH_SD), thöïc hieän
pheùp chieáu taäp con goàm caùc thuoäc tính MA_LD vaø
TH_SD leân quan heä LOAIDAT. Keát quaû ta ñöôïc moät
quan heä vôùi hai thuoäc tính MA_LD vaø TH_SD, hai thuoäc
tính naøy ñeàu naèm trong quan heä LOAIDAT.

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 35


021 Cơ Sở Dữ Liệu
Pheùp chieáu
(ví duï)

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 36


021 Cơ Sở Dữ Liệu
Pheùp choïn:(select)
 Cho Q laø moät quan heä vôùi taäp thuoäc tính Q+, Q+=A1,A2,...,An,
goïi D(x) laø moät ñieàu kieän xaùc ñònh treân Q+. Pheùp choïn töø Q
nhöõng boä thoûa D(x) laø moät quan heä Q' vôùi caùc phaàn töû (boä)
thuoäc Q vaø thoûa ñieàu kieän D(x).
Q' = q /q Q /q thoûa D(x)
Noùi caùch khaùc pheùp choïn thöïc hieän Q theo ñieàu kieän D(x) laø
pheùp trích caùc boä töø Q thoûa ñieàu kieän D(x) ñöôïc kyù hieäu
Q:D(x)
Ví duï:Xaùc ñònh nhöõng thöûa coù dieän tích >10.000 m2 trong quan
heä DANGKY
Thöïc hieän pheùp choïn vôùi ñieàu kieän D_TICH>10.000 treân quan heä
DANGKY nhöng caùc phaàn töû trong quan heä môùi chæ coù nhöõng
boä coù thuoäc tính D_TICH> 10.000 (trong MAPINFO söû duïng leänh
SELECT).

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 37


021 Cơ Sở Dữ Liệu
Pheùp choïn (ví duï)

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 38


021 Cơ Sở Dữ Liệu
Pheùp tích Ñeà-cac (cartesian
product)
 Cho hai quan heä Q1(A1,A2,...,Am) vaø
Q2( B1,B2,...,Bn), tích Ñeà-cac cuûa hai quan
heä Q1 vaø Q2 laø quan heä Q3 coù caùc
thuoäc tính laø hôïp caùc thuoäc tính Q1 vaø
Q2, caùc n boä laø noái cuûa caùc n boä trong
Q1 vaø Q2.
Kyù hieäu: Q3= Q1* Q2=q3=(q1,q2)Q3/q1Q1
q2Q2, Q3 coù m+n ngoâi (coù m+n thuoäc tính)

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 39


021 Cơ Sở Dữ Liệu
Pheùp tích Ñeà-cac (ví duï)

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 40


021 Cơ Sở Dữ Liệu
Pheùp haïn cheá moät quan heä
(Restriction)
 Pheùp haïn cheá moät quan heä laø pheùp toaùn moät ngoâi cho
keát quaû laø moät quan heä coù caùc boä thoûa maõn moät ñieàu
kieän haïn cheá. Ñieàu kieän haïn cheá coù theå aùp duïng treân
moät hoaëc nhieàu thuoäc tính cuûa quan heä. Coù hai chuaån
vieát veà ñieàu kieän haïn cheá cuûa moät quan heä: Chuaån vaø
(AND) vaø chuaån hoaëc (OR).
Haïn cheá cuûa quan heä Q baèng tieâu chuaån T laø quan heä Q'
coù cuøng löôïc ñoà (soá ngoâi) trong ñoù caùc n boä thoûa maõn
tieâu chuaån T.
Ví duï: Trong quan heä THUA xaùc ñònh nhöõng thöûa coù dieän
tích >1000 vaø loïai ñaát laø noâng nghieäp. Quan heä môùi töø
ñieàu kieän treân seõ laø caùc quan heä coù n boä coù ñaày ñuû
nhöõng thuoäc tính cuûa quan heä THUA caùc boä thoûa ñieàu
kieän DT> 1000 LD ="NN"

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 41


021 Cơ Sở Dữ Liệu
Pheùp lieân keát:(join)
 Cho hai quan heä Q1(A1,A2,...,Am) vaø
Q2( B1,B2,...,Bn) vaø hai thuoäc tính Ai A1,A2,...,Am ;
Bj B1,B2,...,Bn sao cho MGT (Ai)=MGT(Bj) vaø
pheùp lieân keát
 <,<=,>,>=,=,<>
Pheùp lieân keát thöïc hieän treân hai quan heä Q1 vaø Q2
cuøng vôùi caùc thuoäc tính Ai vaø Bj laø pheùp tích
Ñeà-cac cuûa hai quan heä Q1 vaø Q2. taïo ra moät quan
heä môùi coù caùc thuoäc tính vaø caùc n boä laø gheùp
noái caùc n boä vaø caùc thuoäc tính cuûa hai quan heä
Q1 vaø Q2., chæ laáy ra nhöõng n boä thoûa maõn ñieàu
kieän haïn cheá Ai vaø Bj

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 42


021 Cơ Sở Dữ Liệu
Pheùp lieân keát(ví duï)

Ai = Dj

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 43


021 Cơ Sở Dữ Liệu
Câu lệnh SQL

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 44


021 Cơ Sở Dữ Liệu
Truy vấn chọn
 Select [Distinct|Top n[%]] field1 [As alias1][,field2 [As alias2][,...]]
 From table1 [Inner Join table2 On table1.field1 θ table2.field2] ...
 Where dieuKien]
 Order By field1[Asc|Desc][,field2[Asc|Desc]][,...]]];
 Distinct: loaïi boû caùc boä truøng trong quan heä ñích
 Top n[%]: Choïn n hay n% maãu tin ñaàu tieân.
 table: Teân table hay query chöùa döõ lieäu.
 field: Teân field hay moät bieåu thöùc.
 Alias: Tröôøng hôïp field laø moät bieåu thöùc thì <Alias> laø moät teân môùi cuûa bieåu
thöùc.
 Inner Join: moãi maãu tin cuûa table1 noái vôùi baát kyø maãu tin naøo cuûa table2 coù
döõ lieäu cuûa field1 thoûa maõn ñieàu kieän so saùnh vôùi döõ lieäu cuûa field2 taïo
thaønh maãu tin cuûa query.
 ñieàu kieän: Bieåu thöùc maø döõ lieäu maãu tin phaûi thoûa maõn
 Chuù yù:
 Khi neâu roõ thuoäc tính ñoù thuoäc veà quan heä naøo ta vieát theo cuù phaùp
teânQuanHeä.teânThuoäcTính.

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 45


021 Cơ Sở Dữ Liệu
Truy vấn chọn – ví dụ

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 46


021 Cơ Sở Dữ Liệu
Truy vấn nhóm
 Select [Distinct|Top n[%]] field1 [As alias1][,field2 [As alias2][,...]]
 From table1 [Inner Join table2 On table1.field1 θ table2.field2] ...
 [Where dieuKienLocMauTinNguon]
 [Group By fieldGroupBy[,fieldGroupBy[,...]]
 [Having dieuKienLocMauTinTongHop]
 [Order By field1[Asc|Desc][,field2[Asc|Desc]][,...]]];
 ñieàuKieänLoïcMaãuTinNguoàn: ñieàu kieän maø caùc maãu tin
nguoàn phaûi thoûa maõn (pheùp choïn)
 fieldGroupBy: teân field maø caùc maãu tin coù döõ lieäu gioáng
nhau treân aáy ñöôïc xeáp vaøo cuøng nhoùm.
 ñieàuKieänLoïcMaãuTinToångHôïp: ñieàu kieän maø caùc maãu tin
toång hôïp phaûi thoûa maõn (pheùp choïn)

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 47


021 Cơ Sở Dữ Liệu
Truy vấn nhóm – ví dụ

 Ví du: Ñeám soá löôïng sinh vieân nöõ cuûa moãi khoa
 SELECT
Kh.MAKHOA,TENKHOA,COUNT(Kh.MAKHOA
) AS SOLUONG
 FROM (Sv Inner Join Lop On Sv.MALOP =
LOP.MALOP)
 INNER JOIN Kh On
lop.MAKHOA=Kh.MAKHOA
 WHERE NU
 GROUP BY Kh.MAKHOA,TENKHOA;

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 48


021 Cơ Sở Dữ Liệu
Truy vấn lồng nhau
 Laø nhöõng caâu leänh truy vaán maø trong thaønh phaàn WHERE
hay HAVING coù chöùa theâm moät caâu leänh Select khaùc. Caâu
leänh select khaùc naøy goïi laø subquery. Ta loàng caâu Select vaøo
phaàn Where hay Having theo cuù phaùp sau:
 o bieuthuc toanTuSoSanh [ANY | ALL | SOME] (cauLenhSQL)
 ANY, SOME laø baát kyø, ALL laø taát caû
 Caùc maãu tin cuûa query chính thoûa maõn toaùn töû so saùnh vôùi
baát kyø/ taát caû maãu tin naøo cuûa subquery
 o bieuThuc [NOT] IN (cauLenhSQL)
 Caùc maãu tin cuûa query chính coù giaù trò baèng vôùi moät giaù
trò trong subquery
 o [NOT] EXISTS (cauLenhSQL).
 Caùc maãu tin cuûa query chính thoûa maõn khi subquery coù maãu
tin

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 49


021 Cơ Sở Dữ Liệu
Truy vấn lồng nhau – ví dụ

 Ví du: Laäp danh saùch sinh vieân coù hoïc boång cao nhaát
 SELECT *
 FROM Sv
 WHERE HOCBONG>=ALL(SELECT HOCBONG FROM SV);
 Ví du: Laäp danh saùch sinh vieân coù ñieåm thi moân CSDL cao
nhaát
 SELECT SV.MASV,HOTEN,NU,NGAYSINH,DIEMTHI
 FROM sv Inner Join kq On Sv.MASV = Kq.MASV
 WHERE MAMH='CSDL' AND DIEMTHI >= ALL
 (SELECT DIEMTHI FROM KQ WHERE MAMH='CSDL');
 Hieåu vaø vaän duïng toát leänh truy vaán döõ lieäu laø moät vieäc
laøm cöïc kyø caàn thieát ñeå taïo ra caùc keát quaû cho baùo caùo,
thoáng keâ soá lieäu.

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 50


021 Cơ Sở Dữ Liệu
Chương 2
 MỘT SỐ KHÁI NIỆM
 CÁC PHÉP TOÁN ĐẠI SỐ QUAN HỆ
 RÀNG BUỘC TOÀN VẸN
 PHỤ THUỘC HÀM

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 51


021 Cơ Sở Dữ Liệu
Ràng buộc toàn vẹn
(Entegrity constraint)
Trong moãi CSDL luoân toàn taïi nhieàu moái lieân heä giöõa caùc thuoäc tính, giöõa
caùc boä. Söï lieân heä naøy coù theå xaûy ra trong moät löôïc ñoà quan heä hoaëc trong
caùc löôïc ñoà quan heä cuûa moät cô sôû döõ lieäu. Caùc moái lieân heä naøy laø
nhöõng ñieàu kieän baát bieán maø taát caû caùc boä cuûa nhöõng quan heä coù lieân
quan trong CSDL ñeàu phaûi thoûa maõn ôû moïi thôøi ñieåm. Nhöõng ñieàu kieän baát
bieán ñoù ñöôïc goïi laø raøng buoäc toaøn veïn. Trong thöïc teá raøng buoäc toaøn veïn
laø caùc quy taéc quaûn lyù ñöôïc aùp ñaët treân caùc ñoái töôïng cuûa theá giôùi thöïc.
Ví duï 1: Xeùt cô sôû döõ lieäu veà quaûn lyù sinh vieân, töø CSDL naøy ta coù theå
xaùc ñònh ñöôïc moät soá raøng buoäc toøan veïn sau:
R1: khoâng theå coù >1 sinh vieân coù cuøng MASV
R2: Tuoåi sinh vieân phaûi >= 18
R3: Giôùi tính ( phaùi) phaûi laø nam hoaëc nöõ.
Ví duï 2: Xeùt CSDL veà ñaêng kyù ñaát ñai ta coù caùc raøng buoäc toøan veïn sau:
R1: Soá thöûa phaûi laø duy nhaát trong moät tôø baûn ñoà.
R2: Dieän tích soá thöûa phaûi >0.
R3: Thôøi haïn söû duïng phaûi >50 naêm.
R4: Loïai ñaát phaûi laø moät trong caùc loïai ñaát theo qui ñònh cuûa Luaät ÑÑ.

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 52


021 Cơ Sở Dữ Liệu
Kiểm tra Ràng buộc toàn vẹn

Trong hoà sô phaân tích thieát keá heä thoáng CSDL caàn phaûi
xaùc ñònh ñaày ñuû caùc raøng buoäc toøan veïn vaø caàn phaûi coù
thuû tuïc cuï theå ñeå kieåm tra caùc raøng buoäc toøan veïn moãi
khi noù bò vi phaïm.
Raøng buoäc toøan veïn coù theå ñöôïc kieåm tra theo hai caùch:
+ Caùch 1: Kieåm tra ngay khi nhaäp döõ lieäu: caùch naøy
thöôøng söû duïng ñoái vôùi vieäc kieåm tra ñôn giaûn, ít toán thôøi
gian. Ví duï: kieåm tra mieàn giaù trò, giôùi tính...
+ Caùch 2: Kieåm tra ñònh kyø hoaëc khi caàn; caùch naøy thöôøng
söû duïng vôùi vieäc kieåm tra phöùc taïp toán nhieàu thôøi gian. Ví
duï kieåm tra veà thôøi haïn söû duïng toång dieän tích trong ranh
giôùi haønh chính.
Raøng buoäc toøan veïn noùi leân caùc quy taéc quaûn lyù cuûa heä
thoáng caàn tin hoïc hoùa.

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 53


021 Cơ Sở Dữ Liệu
Các yếu tố của RBTV

1. Điều kiện
Ñöôïc moâ taû moät caùch hình thöùc baèng ngoân
ngöõ töï nhieân hoaëc ñaïi soá.
Ví duï: Cho hai quan heä:
LOAIDAT( MA_LD, TEN_FAO, TEN_VN,
KY_HIEU)
R1:  mald1  LOAIDAT  mald2  LOAIDAT 
loaidat1  loaidat2: mald1.MA_LD 
mald2.MA_LD. (hai loaïi ñaát khaùc nhau thì coù
MA_LD khaùc nhau)

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 54


021 Cơ Sở Dữ Liệu
Các yếu tố của RBTV
2) Boái caûnh:
 Boái caûnh cuûa moät raøng buoäc toaøn veïn laø nhöõng quan heä maø
raøng buoäc ñoù coù hieäu löïc hay noùi moät caùch khaùc, ñoù laø
nhöõng quan heä caàn phaûi ñöôïc kieåm tra raøng buoäc toaøn veïn.
Boái caûnh cuûa moät raøng buoäc toaøn veïn coù theå laø moät hoaëc
nhieàu quan heä.
.Ví duï: Xeùt CSDL veà ñaêng kyù ñaát ñai bao goàm caùc thöïc theå
(quan heä) sau:
LOAIDAT( MA_LD, TEN_FAO, TEN_VN, KY_HIEU)
DOITUONGSD(MA_DTSD, TEN_DTSD, NGAY_DK)
HIENTRANG( KY_HIEU, MD_SD)
DANGKY( SOTO_BD, SO_THUA, MA_LD, MA_DTSD, KY_HIEU,
D_TICH, THOIHAN_SD).
Vôùi caùc RBTV sau:

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 55


021 Cơ Sở Dữ Liệu
Các yếu tố của RBTV
R1: Ñieàu kieän: nhöõng loïai ñaát khaùc nhau seõ ñaùnh MA_LD khaùc nhau
Boái caûnh: trong moät quan heä
R2: Ñieàu kieän: Caùc ñoái töôïng söû duïng khaùc nhau seõ ñaùnh MA_DTSD
khaùc nhau
Boái caûnh: trong moät quan heä
R3: Ñieàu kieän: Muïc ñích söû duïng ñaát khaùc nhau seõ ñaùnh KY_HIEU
khaùc nhau
Boái caûnh: Trong moät quan heä
R4: Ñieàu kieän: trong cuøng moät tôø baûn ñoà SO_THUA phaûi khaùc nhau
Boái caûnh: trong cuøng moät quan heä
R5: Ñieàu kieän: MA_LD trong DANGKY phaûi coù trong LOAIDAT
Boái caûnh: Trong hai quan heä DANGKY vaø LOAIDAT
R6: Ñieàu kieän: MA_DTSD trong DANGKY phaûi coù trong DOITUONGSD
Boái caûnh: Trong hai quan heä DANGKY vaø DOITUONGSD

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 56


021 Cơ Sở Dữ Liệu
Taàm aûnh höôûng

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 57


021 Cơ Sở Dữ Liệu
Phaân loaïi RBTV
1) Raøng buoäc toøan veïn coù boái caûnh laø moät quan heä (treân moät quan heä)
a.) Raøng buoäc toøan veïn veà mieàn giaù trò: Raøng buoäc naøy aûnh höôûng
ñeùn nhöõng thuoäc tính veà mieàn giaù trò.
b.) Raøng buoäc toøan veïn lieân thuoäc tính: Laø raøng buoäc toøan veïn ñöôïc
xaùc ñònh treân nhieàu thuoäc tính.
c.) Raøng buoäc toøan veïn lieân boä: Laø loïai raøng buoäc toøan veïn xaùc ñònh
lieân quan ñeán nhieàu boä trong moät quan heä, khi caàn kieåm tra ñeán
raøng buoäc toøan veïn loïai naøy ta phaûi xeùt ñeán nhieàu boä trong quan
heä, thöôøng gaëp nhaát laø khoùa vaø phuï thuoäc haøm (R2 trong Ví duï 2,
phaàn a)
d.) Raøng buoäc toøan veïn khoùa noäi: Ñònh nghóa khoùa : Khoùa cuûa moät
quan heä laø taäp toái thieåu cuûa caùc thuoäc tính maø moãi tröôøng hôïp cuï
theå cuûa noù xaùc ñònh duy nhaát moät boä trong quan heä.

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 58


021 Cơ Sở Dữ Liệu
Phaân loaïi RBTV
2) Raøng buoäc toøan veïn coù boái caûnh treân nhieàu quan heä:
a.) Phuï thuoäc toàn taïi: RBTV kieåu phuï thuoäc toàn taïi laø söï
toàn taïi cuûa moät boä trong quan naøy phuï thuoäc vaøo söï
toàn taïi cuûa 1 boä trong quan heä khaùc. Thöôøng gaëp nhaát
laø do söï hieän dieän cuûa khoùa ngoïai hoaëc loàng khoùa.
b) RBTV lieân boä vaø lieân quan heä: Laø RBTV lieân quan ñeán
moät nhoùm caùc boä giöõa caùc quan heä – ví duï haïng möùc
ñaát.
c) RBTV lieân boä, lieân thuoäc tính vaø lieân quan heä: Laø
RBTV maø giaù trò cuûa moät thuoäc tính lieân quan ñeán
caùc thuoäc tính khaùc nhau cuûa nhieàu boä treân caùc quan
heä – ví duï veà ñònh giaù ñaát.

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 59


021 Cơ Sở Dữ Liệu
Chương 2
 MỘT SỐ KHÁI NIỆM
 CÁC PHÉP TOÁN ĐẠI SỐ QUAN HỆ
 RÀNG BUỘC TOÀN VẸN
 PHỤ THUỘC HÀM

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 60


021 Cơ Sở Dữ Liệu
Phụ thuộc hàm
(Functional dependency)
Phuï thuoäc haøm laø söï bieåu dieãn raøng buoäc toaøn veïn
döôùi hình thöùc toaùn hoïc ñeå baûo ñaûm thoâng tin khoâng
bò toån thaát khi phaân raõ hoaëc keát noái giöõa caùc quan
heä.
 Cho Q laø moät quan heä Q+ laø taäp thuoäc tính cuûa Q;
X,Y Q+, XY( :taäp roãng). Ta noùi: X xaùc ñònh Y
hay Y phuï thuoäc haøm vaøo X, kyù hieäu:X Y neáu:
(luoân xaùc ñònh cuøng tröôøng hôïp cuï theå Y khi cho
cuøng tröôøng hôïp cuï theå X)
 q1,q2Q+:q1*X=q2*Xq1Y=q2Y

 Số PTH có thể có của Q(A1, A2…An) là 22n

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 61


021 Cơ Sở Dữ Liệu
Phụ thuộc hàm – ví dụ

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 62


021 Cơ Sở Dữ Liệu
Phụ thuộc hàm – ví dụ

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 63


021 Cơ Sở Dữ Liệu
Phụ thuộc haøm(ví duï)

 MASV → TEN_SV: Mỗi mã sv có một tên


 MAMH → TEN_MH: Mỗi mã môn học có một tên
 MSGV → TEN_GV: Mỗi mã giáo viên có một
mã số công chức
 SHTHUA → TEN_CSD: Mỗi số thửa có một tên
chủ sử dụng

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 64


021 Cơ Sở Dữ Liệu
Phụ thuộc haøm(ví duï)

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 65


021 Cơ Sở Dữ Liệu
Phụ Thuộc Hàm – ví dụ

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 66


021 Cơ Sở Dữ Liệu
Phụ Thuộc Hàm
 Chuù yù : Phuï thuoäc haøm X xaùc ñònh Y lieân quan ñeán
taát caû caùc giaù trò coù theå coù cuûa X vaø Y trong baûng
chöù khoâng phaûi chæ döïa treân vaøi giaù trò hieän taïi.
Thöïc chaát phuï thuoäc haøm ñöôïc xaùc ñònh khi bieát
nghóa cuûa caùc thuoäc tính trong X vaø Y.
 Vieäc xaùc ñònh caùc phuï thuoäc haøm laø döïa vaøo theá
giôùi thöïc do moâ taû trong löôïc ñoà khaùi nieäm. Xaùc ñònh
ñöôïc caùc phuï thuoäc haøm laø moät phaàn quan troïng trong
quaù trình hieåu yù nghóa cuûa cô sôû döõ lieäu. Chính ngöôøi
quaûn trò cô sôû döõ lieäu seõ thöïc hieän coâng vieäc naøy.
Ngoøai ra coøn coù phuï thuoäc haøm treân nhieàu thöïc theå

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 67


021 Cơ Sở Dữ Liệu
Phụ Thuộc Hàm – ví dụ

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 68


021 Cơ Sở Dữ Liệu
Tính chất phụ thuộc hàm
Cho quan heä Q vôùi taäp thuoäc tính Q+, X, Y, Z thuoäc Q
+

* Tính chaát 1: Tính phaûn xaï: Neáu Y XXY (Y laø


con hoaëc = X)
Ví duï: SOTO_BD, SO_THUA  SO_THUA
* Tính chaát 2: Tính theâm vaøo
Neáu X Y thì X Z  Y Z (X Z= XZ)
* Tính chaát 3: Tính baéc caàu:
Neáu X Y vaø Y  Z thì X  Z

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 69


021 Cơ Sở Dữ Liệu
Tính chất phụ thuộc hàm
Ba tính chaát treân laø noäi dung heä tieân ñeà Amstrong ñöa ra
naêm 1974. Töø ba tính chaát treân ta coù theå suy dieãn ra moät soá
phuï thuoäc haøm khaùc goïi laø luaät daãn suy dieãn.
Trong moät cô sôû döõ lieäu vôùi taäp phuï thuoäc haøm F, giaû söû f
laø moät phuï thuoäc haøm ñöôïc suy ra töø F. Neáu caùc phuï thuoäc
haøm trong F ñöôïc kieåm tra ñuùng thì F hieån nhieân laø ñuùng.
Ví duï: Xeùt cô sôû döõ lieäu sau:
DANGKY(SOTO_BD, SO_THUA, CHU_SD, L_.DAT, D_TICH,
DT_SD) vôùi caùc phuï thuoäc haøm sau:
f1: SOTO_BD, SO_THUA CHU_SD, L_DAT, D_TICH
f2: CHU_SD  DT_SD
f3: SOTO_BD, SO_THUA  DT_SD
Qua ñoù ta thaáy phuï thuoäc haøm f3 ñöôïc suy ra töø phuï thuoäc
haøm f1 vaø f2 thoâng qua tính chaát baéc caàu

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 70


021 Cơ Sở Dữ Liệu
Một số luật dẫn suy diễn
1) Luaät phaân raõ:
Neáu XY vaø Z  Y thì X Z
Chöùng minh: Z  Y  YZ (phản xạ), maø XY  X  Z (bắc caàu)
Ví duï: Cho quan heä:
DVDAT(SO_DV, D_TICH, L_DAT, DO_DOC, T_DAY, N_NUOC, HT_SDD)
khoùa laø SO_DV
SODV D_TICH, L_DAT, T_DAY, N_NUOC, HT_SDD.
Neáu bieát ñöôïc soá ñôn vò ñaát ñai thì seõ bieát taát caû caùc thoâng tin
khaùc coù lieân quan ñeán ñôn vò ñoù
SO_DVL_DAT, D_TICH (Chæ muoán bieát loïai ñaát vaø dieän tích cuûa
ñôn vò ñoù)

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 71


021 Cơ Sở Dữ Liệu
Một số luật dẫn suy diễn
2) Luaät baêc caàu giaû:
Neáu XY vaø WYZ  WX  Z
Chöùng minh:
Ta coù: W  W
XY  W XWY ( Theâm vaøo)
maø WY Z  WX  Z(baéc caàu)
Ví duï : Coù hai quan heä sau:
KEHOACH( G_VIEN, M_HOC, GIAM_THI, NG_THI) theå hieän vieäc phaân
coâng gaùc thi cho caùc giaùm thò vôùi moät soá quy taéc quaûn lyù sau:
QT1: G_VIEN  M_HOC: moãi giaùo vieân daïy moät moân hoïc
QT2: M_HOC, NG_THI  GIAM_THI: moãi moân hoïc ñöôïc moät giaùm thò
gaùc thi vaøo moät ngaøy.
Do G_VIEN M_HOC  G_VIEN, NG_THI M_HOC, NG_THI
Do ñoù: G_VIEN,NG_THI  GIAM_THI

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 72


021 Cơ Sở Dữ Liệu
Một số luật dẫn suy diễn

3) Luaät hoäi:
Cho XY vaø XZ  X YZ
Chöùng minh:
XY XXY ( theâm vaøo)
XZ  XYZY (theâm vaøo) 
XYZ(baéc caàu)
Baøi taäp:
Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 73
021 Cơ Sở Dữ Liệu
NOÄI DUNG CHÖÔNG TRÌNH
 NHAÄP MOÂN CÔ SÔÛ DÖÕ LIEÄU
 CÔ SÔÛ DÖÕ LIEÄU QUAN HEÄ
 CHUAÅN HOAÙ CÔ SÔÛ DÖÕ LÒEÂU
 PHAÂN TÍCH VAØ THIEÁT KEÁ HEÄ
THOÁNG
 CÔ SÔÛ DÖÕ LIEÄU TAØI NGUYEÂN
ÑAÁT ÑAI
 CÔ SÔÛ DÖÕ LIEÄU KHOÂNG GIAN
Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 74
021 Cơ Sở Dữ Liệu
CHÖÔNG 3: CHUAÅN HOAÙ
CSDL
 MOÄT SOÁ KHAÙI NIEÄM
 CAÙC DAÏNG CHUAÅN CUÛA LÖÔÏC
ÑOÀ QUAN HEÄ
 CHUAÅN HOAÙ LÖÔÏC ÑOÀ CSDL
THOÂNG QUA PHEÙP TAÙCH

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 75


021 Cơ Sở Dữ Liệu
MOÄT SOÁ KHAÙI NIEÄM
1. Löôïc ñoà cô sôû döõ lieäu:
 Löôïc ñoà cô sôû döõ lieäu laø moät taäp caùc quan heä con vaø
caùc phuï thuoäc haøm lieân quan ñeán moät öùng duïng naøo ñoù.
 Coù nhieàu caùch ñeå löu tröõ, toå chöùc thoâng tin ñoái vôùi moät
öùng duïng cuï theå( coù theå xaây döïng moät hoaëc nhieàu quan
heä ñeå moâ taû cuøng moät noäi dung). Do ñoù ñeå quaûn lyù, löu
tröõ thoâng tin khoâng bò dö thöøa, deã daøng truy xuaát, theâm,
bôùt thì vieäc chuaån hoùa caùc löôïc ñoà quan heä laø raát caàn
thieát.
 Chuaån hoùa moät quan heä laø quaù trình bieán ñoåi nhöõng döõ
lieäu caäp nhaät( theâm, xoùa, söûa) gaây neân nhöõng dò thöôøng
cho quan heä thaønh caùc daïng phuø hôïp.

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 76


021 Cơ Sở Dữ Liệu
MOÄT SOÁ KHAÙI NIEÄM

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 77


021 Cơ Sở Dữ Liệu
MOÄT SOÁ KHAÙI NIEÄM

2. Thuoäc tính khoùa (primary key) - Thuoäc


tính khoâng khoùa (nonprimary key)
 Cho löôïc ñoà quan heä Q (Q+), K  Q+ laø

khoùa chæ ñònh cuûa Q neáu:


 Thuoäc tính AK  A laø thuoäc tính khoùa

 Thuoäc tính A K A laø thuoäc tính khoâng

khoùa

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 78


021 Cơ Sở Dữ Liệu
MOÄT SOÁ KHAÙI NIEÄM
3. Phuï thuoäc haøm ñaày ñuû (Fully functional dependency)
 Cho löôïc ñoà quan heä Q vôùi taäp thuoäc tính Q+

 X,Y laø hai taäp con khaùc nhau cuûa Q+, Y ñöôïc goïi laø
phuï thuoäc haøm ñaày ñuû vaøo X neáu coù phuï thuoäc
haøm khoâng hieån nhieân X Y vaø Y khoâng phuï thuoäc
haøm vaøo baát kyø taäp con naøo cuûa X.
Ghi chuù: Ñeå chöùng minh moät taäp thuoäc tính Y laø khoâng
phuï thuoäc ñaày ñuû vaøo taäp thuoäc tính X ta caàn chöùng
minh
  X Y hoaëc XY nhöng  X'X : X'Y

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 79


021 Cơ Sở Dữ Liệu
MOÄT SOÁ KHAÙI NIEÄM
4. Phuï thuoäc baéc caàu cuûa moät taäp thuoäc
tính vaøo moät taäp thuoäc tính khaùc.
 Cho löôïc ñoà quan heä Q vôùi taäp thuoäc tính
Q+
 X vaø Y laø hai taäp con cuûa Q+,X  Y, ta noùi
Y phuï thuoäc baét caàu vaøo taäp thuoäc tính X
neáu toàn taïi moät taäp thuoäc tính A  Q+ sao
cho X A vaø A Y nhöng A X (A khoâng
xaùc ñònh X)
Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 80
021 Cơ Sở Dữ Liệu
CAÙC DAÏNG CHUAÅN CUÛA
LÖÔÏC ÑOÀ QUAN HEÄ
 Quan heä ñöôïc chuaån hoùa laø quan heä trong ñoù moãi mieàn
cuûa moät thuoäc tính chæ chöùa nhöõng giaù trò nguyeân toá
(atomic), töùc laø khoâng phaân nhoû ñöôïc nöõa vaø do ñoù,
moãi giaù trò trong quan heä cuõng laø nguyeân toá.
 Quan heä coù chöùa caùc mieàn giaù trò laø khoâng nguyeân toá
goïi laø quan heä khoâng chuaån hoùa. Moät quan heä ñöôïc
chuaån hoùa coù theå thaønh moät hoaëc nhieàu quan heä chuaån
hoùa khaùc vaø khoâng laøm maát maùt thoâng tin.
 Ñeå ñaùnh giaù chaát löôïng cuûa löôïc ñoà quan heä ngöôøi ta
ñöa ra caùc tieâu chuaån goïi laø daïng chuaån. Löôïc ñoà cô sôû
döõ lieäu ôû daïng chuaån caøng cao thì chaát löôïng caøng toát.
Thoâng thöôøng khi thieát keá cô sôû döõ lieäu ta coá gaéng ñöa
caùc quan heä veà daïng chuaån 3 hoaëc toát hôn laø daïng chuaån
BC.

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 81


021 Cơ Sở Dữ Liệu
Daïng chuaån 1 – 1NF
(First Normal Form)
 Moät löôïc ñoà quan heä Q ñöôïc goïi laø ñaït daïng chuaån neáu
vaø chæ neáu toøan boä caùc mieàn ( thuoäc tính) coù maët trong
Q ñeàu chæ chöùa caùc giaù trò nguyeân toá( thuoäc tính ñôn)
 Ñònh nghóa treân cho thaáy baát kyø quan heä chuaån hoùa naøo
cuõng ôû daïng chuaån 1NF neáu quan heä ñoù khoâng coù
thuoäc tính goäp. Do ñoù khi moâ taû moät baûng chæ neân giöõ
giaù trò ñôn traùnh duøng caùc mieàn thuoäc tính giaù trò keùp
nhö teân bao goàm hoï vaø teân. Trong tröôøng hôïp naøy khi
moät quan heä khoâng thuoäc 1NF ngöôøi ta taùch thuoäc tính
keùp ra thaønh caùc thuoäc tính ñôn hoaëc taùch quan heä ban
ñaàu ra thaønh hai hoaëc nhieàu quan heä khaùc.

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 82


021 Cơ Sở Dữ Liệu
Dạng chuẫn 1 – ví dụ

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 83


021 Cơ Sở Dữ Liệu
Daïng chuaån 2 – 2NF
(Second Normal Form)
Cho löôïc ñoà quan heä Q vôùi taäp thuoäc tính Q+, Q ñöôïc goïi
laø ñaït daïng chuaån 2 neáu:
 Q ñaït daïng chuaån 1 vaø
 Caùc thuoäc tính khoâng khoùa phuï thuoäc ñaày ñuû vaøo khoùa.

 Moät baûng thuoäc daïng chuaån moät luoân coù theå ñöôïc taùch
ra thaønh caùc baûng töông ñöông thuoäc daïng chuaån hai. Vì
khoâng coù thoâng tin naøo bò maát trong vieäc taùch quan heä,
baát kyø thoâng tin naøo coù theå suy ra ñöôïc töø caáu truùc ban
ñaàu cuõng coù theå nhaän ñöôïc töø caùc quan heä con theo caáu
truùc môùi.
 Daïng chuaån hai cho pheùp loaïi tröø dö thöøa veà khoùa thuoäc
tính.

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 84


021 Cơ Sở Dữ Liệu
Daïng chuaån 2 – 2NF
(Second Normal Form)
Ví duï: Cho löôïc ñoà quan heä
SINHVIEN(MA_SV, MON_HOC, TEN_SV,
DIA_CHI, DIEM) , Vôùi caùc phuï thuoäc
haøm sau:
 f1: MA_SV  TEN_SV, DIA_CHI

 f2: MA_SV, MON_HOC DIEM

 Khoùa laø MA_SV, MON_HOC

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 85


021 Cơ Sở Dữ Liệu
Daïng chuaån 3 – 3NF
(Third Normal Form)
Moät löôïc ñoà quan heä ñöôïc goïi laø ñaït daïng
chuaån 3 neáu:
 Ñaït ñöôïc daïng chuaån 2 vaø
 Caùc thuoäc tính khoâng khoùa khoâng phuï thuoäc
baéc caàu vaøo khoùa chính.
Ví duï 1:
 Cho löôïc ñoà quan heä HOADON(SO_HD,
NGAY_LAP, K_HANG, M_HANG, SO_LG,
DON_GIA,THANHTIEN)
 HOADON CHÖA ÑAÏT DANG CHUAÅN 3

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 86


021 Cơ Sở Dữ Liệu
DAÏNG CHUAÅN BC
(BOYE CODD)
 Cho löôïc ñoà quan heä Q vôùi taäp phuï thuoäc haøm F, löôïc ñoà quan heä naøy ñöôïc goïi
laø ñaït daïng chuaån BC neáu vôùi moïi phuï thuoäc haøm f: XY xaùc ñònh treân löôïc
ñoà quan heä (XY laø khoâng hieån nhieân) thì X laø moät khoùa cuûa löôïc ñoà quan heä
Q.
 Nhö vaäy moät löôïc ñoà quan heä ñaït ñöôïc daïng chuaån BC thì chæ coù phuï thuoäc
haøm maø veá traùi laø khoùa. Löôïc ñoà quan heä naøy hieån nhieân ñaït ñöôïc daïng
chuaån 3.
 Ñeå chöùng minh vaán ñeà treân, giaû söû raèng löôïc ñoà quan heä Q laø ôû daïng BCNF
nhöng khoâng thuoäc 3NF. Nhö vaäy seõ toàn taïi ít nhaát moät phuï thuoäc haøm thaønh
phaàn hoaëc phuï thuoäc haøm baét caàu.
 f1: XY
 f2: YA
 Trong ñoù X laø khoùa cuûa Q, A X, vaø A Y,Y XF( khoâng toàn taïi phuï thuoäc
haøm naøy trong taäp phuï thuoäc haøm cuûa Q) Do ñoù Y khoâng phaûi laø khoùa cuûa Q,
maø Y A  F (laø moät phuï thuoäc haøm) cho neân vi phaïm ñieàu kieän cuûa BCNF.

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 87


021 Cơ Sở Dữ Liệu
PHUÏ THUOÄC ÑA TRÒ
 Giaû söû cho R vôùi caùc thuoäc tính A1, A2 ,
… An laø moät löôïc ñoà quan heä vôùi caùc
taäp thuoäc tính X,Y  R, ta noùi raèng X
 Y (X xaùc ñònh ña trò Y hay Y phuï thuoäc
ña trò vaøo X) neáu cho nhöõng giaù trò X,
coù moät taäp giaù trò Y lieân quan vaø taäp
naøy ñoäc laäp vôùi caùc thuoäc tính
Z = R-X-Y.
Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 88
021 Cơ Sở Dữ Liệu
Daïng chuaån 4 – 4NF
(Fourth Normal Form)
 Daïng chuaån 4 laø daïng toång quaùt cuûa chuaån BCNF ñeå
taùch caùc quan heä coù phuï thuoäc ña trò. Nhö vaäy moät
quan heä ôû daïng chuaån 4 khi vaø chæ khi nhöõng phuï
thuoäc ña trò cô sôû laø phuï thuoäc trong ñoù xaùc ñònh moät
thuoäc tính töùc laø neáu coù phuï thuoäc ña trò thì noù coù
daïng X  A. Moät quan heä ôû daïng chuaån 4 seõ thuoäc
daïng BCNF vaø 3NF.
 ÔÛ ví duï treân neáu taùch quan heä SINH_VIEN thaønh
SV_M_HOC vôùi caùc thuoäc tính MA_SV vaø MON_HOC
vaø quan heä SV_T_THAO bao goàm caùc thuoäc tính
MA_SV vaø THE_THAO thì caùc quan heä môùi naøy seõ
ñaït daïng chuaån 4.

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 89


021 Cơ Sở Dữ Liệu
Chuaån hoùa löôïc ñoà quan heä
thoâng qua pheùp taùch
Ñònh lyù:
 Cho löôïc ñoà quan heä Q vôùi taäp thuoäc

tính Q+ phuï thuoâïc haøm khoâng hieån


nhieân f: XY xaùc ñònh treân Q. Pheùp
taùch Q thaønh hai quan heä con Q1 (X,Y) vaø
Q2 (Q+\Y) laø pheùp taùch baûo toøan thoâng
tin nghóa laøQ(Q+) = Q1 Q2

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 90


021 Cơ Sở Dữ Liệu
Chuaån hoùa löôïc ñoà quan heä
thoâng qua pheùp taùch
Döïa vaøo ñònh lyù treân ta coù theå chuaán hoùa löôïc ñoà quan heä thoâng qua pheùp taùch nhö sau:
Cho löôïc ñoà quan heä Q(Q+) vôùi taäp thuoäc tính F xaùc ñònh treân Q. Thuaät toùan chuaån hoùa nhö sau:
Böôùc 1:
Xaùc ñònh taát caû caùc phuï thuoäc haøm F sao cho:
F:=F \ fF : VT( f) VP( f) = Q+, trong ñoù (VT: Veá traùi, VP: Veá phaûi)
Böôùc 2:
+ Neáu F =  ( khoâng coù PTH) thì keát quaû laø löôïc ñoà quan heä Q vaø keát thuùc:
+ Neáu F  thì:
. Laáy moät PTH f: X Y trong F (neân laáy nhöõng PTH mang tính baét caàu hoaëc phuï thuoäc boä
phaän hay töøng phaàn vaøo khoaù chính).
. Taùch quan heä Q thaønh hai quan heä Q1 vaø Q2 döïa vaøo PTH f
Q1 (X,Y) vôùi taäp Pth F1
F1= f/ VT( f) VP( F)  XY
Q2(Q+\ Y) vôùi taäp Pth F2:
F2 = f/ VT( f) VP( F)  Q+\ Y
Böôùc 3:
Neáu caùc quan heä con vaãn coøn caùc pth baét caàu hoaëc phuï thuoäc boä phaän hay töøng phaàn thì tieáp
tuïc thöïc hieän töø böôùc 1 cho caùc quan heä ñoù cho ñeán khi khoâng theå taùch ñöôïc nöõa.

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 91


021 Cơ Sở Dữ Liệu
NOÄI DUNG CHÖÔNG TRÌNH
 NHAÄP MOÂN CÔ SÔÛ DÖÕ LIEÄU
 CÔ SÔÛ DÖÕ LIEÄU QUAN HEÄ
 CHUAÅN HOAÙ CÔ SÔÛ DÖÕ LÒEÂU
 PHAÂN TÍCH VAØ THIEÁT KEÁ HEÄ THOÁNG
 CÔ SÔÛ DÖÕ LIEÄU TAØI NGUYEÂN ÑAÁT
ÑAI
 CÔ SÔÛ DÖÕ LIEÄU KHOÂNG GIAN

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 92


021 Cơ Sở Dữ Liệu
Chöông 4
PHAÂN TÍCH VAØ THIEÁT KEÁ HEÄ
THOÁNG
 KHAÙI NIEÄM HEÄ THOÁNG
 HEÄ THOÂNG TIN QUAÛN LYÙ
 CAÙC GIAI ÑOAÏN PHAÂN TÍCH VAØ
THIEÁT KEÁ MOÄT HEÄ THOÁNG
THOÂNG TIN QUAÛN LY

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 93


021 Cơ Sở Dữ Liệu
KHAÙI NIEÄM HEÄ THOÁNG
Heä thoáng laø moät taäp hôïp caùc phaàn töû töông taùc ñöôïc
toå chöùc theo moät moâ hình nhaát ñònh nhaèm thöïc hieän
moät muïc ñích naøo ñoù.
 Phaàn töû trong heä thoáng laø taäp hôïp caùc phöông tieän
vaät chaát vaø keå caû nhaân löïc. Caùc phaàn töû naøy coù
theå töông taùc vôùi nhau theo moät qui luaät nhaát ñònh goïi
laø qui taéc hoaït ñoäng cuûa heä thoáng.
 Heä thoáng môû: laø heä thoáng maø caùc phaàn töû trong ñoù
coù töông taùc vôùi moâi tröôøng beân ngoaøi.
 Ví duï veà heä thoáng: caùc cô quan toå chöùc ñeàu laø nhöõng
heä thoáng soáng vaø phaùt trieån. Moät heä thoáng thoâng tin
luoân laø heä thoáng môû. Do ñoù ngöôøi thieát keá moät heä
thoáng thoâng tin quaûn lyù phaûi chuù yù ñeán khaû naêng
trao ñoåi thoâng tin vôùi moät heä thoáng khaùc.

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 94


021 Cơ Sở Dữ Liệu
HEÄ THOÂNG TIN QUAÛN
LYÙ
 Laø moät heä thoáng tích hôïp “ngöôøi –
maùy” taïo ra caùc thoâng tin giuùp con
ngöôøi trong saûn xuaát, quaûn lyù vaø ra
quyeát ñònh söû duïng caùc thieát bò tin
hoïc, phaàn meàm, cô sôû döõ lieäu, caùc
thuû tuïc thuû coâng, caùc moâ hình ñeå
phaân tích vaø laäp keá hoaïch.

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 95


021 Cơ Sở Dữ Liệu
CAÁU TRUÙC 1 HEÄ
THOÂNG TIN QUAÛN LYÙ
Moät heä thoáng thoân tin quaûn lyù bao goàm 04 thaønh phaàn cô baûn:
Lónh vöïc, döõ lieäu, thuû tuïc xöû lyù(moâ hình) vaø caùc qui taéc quaûn
lyù.
 Lónh vöïc quaûn lyù: Laø lónh vöïc hoaït ñoäng cuûa heä thoáng.
 Döõ lieäu: bao goàm coâng cuï vaø ñoái töôïng quaûn lyù, hay noùi caùch
khaùc, ñaây laø nguyeân lieäu cuûa heâ thoáng.
 Moâ hình: moâ taû phöông thöùc vaän haønh cuûa heä thoáng. Tuøy thuoäc
vaøo töøng giai ñoaïn cuûa qui trình phaân tích vaø thieát keá maø coù caùc
moâ hình khaùc nhau. Moãi moâ hình moâ taû heä thoáng ôû moät goùc ñoä
khaùc nhau.
 Qui taéc quaûn lyù: theå hieän söï raøn buoäc cuûa heä thoáng. Caùc qui taéc

naøy nhaèm bieán ñoåi, xöû lyù döõ lieäu phuïc vuï theo yeâu caàu ñaët ra.

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 96


021 Cơ Sở Dữ Liệu
CAÙC GIAI ÑOAÏN PHAÂN TÍCH
VAØ THIEÁT KEÁ HEÄ
THOÁNG
1. Phaân tích hieän traïng
2. Xaây döïng moâ hình
3. Caøi ñaët heä thoáng

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 97


021 Cơ Sở Dữ Liệu
PHAÂN TÍCH HIEÄN TRAÏNG
Noäi dung coâng vieäc trong giai ñoaïn naøy gaàn vôùi theá
giôùi thöïc, hoaøn toaøn ñoäc laäp vôùi maùy tính.
a) Tìm hieåu hieän traïng
 Phoûng vaán ban laõnh ñaïo:.
 Phoûng vaán caùc vò trí laøm vieäc:
b) Toång hôïp
 Toång hôïp xöû lyù:
 Toång hôïp döõ lieäu:
c) Hôïp thöùc hoùa
 Ñaây laø quùa trình nhaän thöùc heä thoáng thoâng tin hieän
höõu bôõi phaân tích vieân nhaèm ñaûm baûo xaâm nhaäp chính
xaùc hieän traïng thoâng qua caùc buoåi phoûng vaán.

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 98


021 Cơ Sở Dữ Liệu
XAÂY DÖÏNG MOÂ HÌNH
Ñaây laø giai ñoaïn trung gian, Phaân tích vieân sau khi
tìm hieåu vaø thu thaäp nhöõng döõ lieäu caàn thieát
coù lieân quan ñeán heä thoáng tieán haønh moâ hình
hoùa laïi heä thoáng vaø coù theå moâ taû hoaït ñoäng
cuûa heä thoáng thoâng qua caùc moâ hình naøy. Coù
caùc moâ hình nhö:
- Moâ hình yù nieäm;
- Moâ hình thöïc theå keát hôïp;
- Moâ hình quan heä;
- Moâ hình chöùc naêng.
Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 99
021 Cơ Sở Dữ Liệu
CAÙC BÖÔÙC XAÂY DÖÏNG MOÂ
HÌNH
Böôùc 01: Taïo caùc thöïc theå vaø caùc keát
hôïp.
Böôùc 02: Chuaån hoùa caùc thöïc theå nhaèm
laøm thoâng tin khoâng bò truøng laép
Böôùc 03: Giaûm soá chieàu caùc keát hôïp.

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 100


021 Cơ Sở Dữ Liệu
CAØI ÑAËT HEÄ THOÁNG
 Ñaây laø giai ñoaïn sau cuøng trong phaân tích
vaø thieát keá heä thoáng, giai ñoaïn naøy
gaén lieàn vôùi maùy tính. Giai ñoaïn naøy
ngöôøi thieát keá seõ choïn moät moâi tröôøng
hay moät phaàn meàm thích hôïp nhaèm vaän
duïng caáu truùc cuûa döõ lieäu ñaõ ñöôïc
xaùc ñònh.

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 101


021 Cơ Sở Dữ Liệu
MOÂ HÌNH YÙ NIEÄM

SINHVIEN LOPHOC

ÑAÊNG KYÙ

MONHOC DAÏY GIAOVIEN

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 102


021 Cơ Sở Dữ Liệu
Ngaøysinh Soá CMND
Teân

NGÖÔØI
MOÂ HÌNH THÖÏC
THEÅ
KEÁT HÔÏP Laø
Xí nghieäp Löông

COÂNG CHÖÙC SINHVIEÂN

Laø Thuoäc

ÑH Noâng laâm
Nhaân vieân Giaùm ñoác ÑH Angiang
ÑH Caàn thô

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 103


021 Cơ Sở Dữ Liệu
MOÂ HÌNH QUAN HEÄ

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 104


021 Cơ Sở Dữ Liệu
MOÂ HÌNH PHAÂN CAÁP
BAN GIAÙM ÑOÁC

GIAÙM ÑOÁC P.GIAÙM ÑOÁC

PHOØNG BAN

KEÁ TOAÙNTOÅNG HÔÏP VAÄT TÖ KINH DOANH

KT.TRÖÔÛNG KT.VIEÂN TOÅ TIEÁP THÒ


TOÅ PT.THÒ TRÖÔØNG

CAÀN THÔ LONG XUYEÂN

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 105


021 Cơ Sở Dữ Liệu
MOÂ HÌNH
CHÖÙC NAÊNG

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 106


021 Cơ Sở Dữ Liệu
NOÄI DUNG CHÖÔNG TRÌNH
 NHAÄP MOÂN CÔ SÔÛ DÖÕ LIEÄU
 CÔ SÔÛ DÖÕ LIEÄU QUAN HEÄ
 CHUAÅN HOAÙ CÔ SÔÛ DÖÕ LÒEÂU
 PHAÂN TÍCH VAØ THIEÁT KEÁ HEÄ
THOÁNG
 CÔ SÔÛ DÖÕ LIEÄU TAØI NGUYEÂN
ÑAÁT ÑAI
 CÔ SÔÛ DÖÕ LIEÄU KHOÂNG GIAN
Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 107
021 Cơ Sở Dữ Liệu
Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 108
021 Cơ Sở Dữ Liệu
Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 109
021 Cơ Sở Dữ Liệu
Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 110
021 Cơ Sở Dữ Liệu
CHÖÔNG 5
CÔ SÔÛ DÖÕ LIEÄU TAØI NGUYEÂN
ÑAÁT ÑAI
 GIÔÙI THIEÄU HEÄ THOÁNG
 PHAÂN TÍCH HEÄ THOÁNG
 XAÂY DÖÏNG MOÂ HÌNH
 CAÙC HEÄ QUAÛN TRÒ CÔ SÔÛ DÖÕ LIEÄU
- FAMIS
- CADDB
- VILIS
- CILIS
Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 111
021 Cơ Sở Dữ Liệu
GIÔÙI THIEÄU HEÄ THOÁNG
 Nguoàn taøi nguyeân ñaát ñai ñöôïc quaûn lyù thoáng
nhaát trong caû nöôùc theo nhöõng nguyeân taéc vaø
ñònh chuaån nhaát ñònh. Ngoaøi muïc ñích phuïc vuï
cho coâng taùc quaûn lyù Nhaø nöôùc veà ñaát ñai
coøn phuïc vuï cho caùc chuyeân ngaønh khaùc.
 Ñoái töôïng cuûa heä thoáng raát ña daïng: bao goàm
nhieàu daïng döõ lieäu khaùc nhau ñeå theå hieän
moái quan heä giöõa ngöôøi söû duïng ñaát – theå
cheá phaùp lyù – vaø thöûa ñaát.

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 112


021 Cơ Sở Dữ Liệu
ÑOÁI TÖÔÏNG CUÛA HEÄ
THOÁNG
 Ñoái töôïng cuûa heä thoáng cô sôû döõ lieäu taøi nguyeân ñaát ñai bao goàm: Thöûa
ñaát, Chuû söû duïng ñaát vaø caùc nguyeân taéc quaûn lyù, caùc nguyeân taéc naøy
ñöôïc theå cheá hoùa thaønh luaät vaø caùc vaên baûn döôùi luaät. Thoâng tin ñaát ñai
khoâng gioáng nhö döõ lieäu caùc ngaønh khaùc ngoaøi yeáu toá soá löôïng vaø söï ña
daïng veà caùc nguyeân taéc quaûn lyù noù coøn phaûi theå hieän nhöõng thoâng tin
ñoù döôùi daïng ñoà hoïa theo vò trí ñòa lyù nhaát ñònh. Hay noùi caùch khaùc döõ
lieäu cuûa ngaønh ñòa chính bao goàm hai daïng: döõ lieäu thuoäc tính(Attribute data)
vaø döõ lieäu khoâng gian(None attribute Data). Döõ lieäu thuoäc tính moâ taû tính
chaát cuûa ñoái töôïng, nhöõng tính chaát naøy coù ñöôïc coù theå töø chính ñaëc
ñieåm ñoái töôïng ñoù hoaëc töø nhöõng qui taéc aùp ñaët cho noù phuïc vuï cho coâng
taùc quaûn lyù ñöôïc chaët cheõ hôn. Döõ lieäu khoâng gian theå hieän hình daïng,
kính thöôùc vaø vò trí cuûa ñoái töôïng ñòa lyù döõ lieäu naøy coù theå ôû daïng soá
(baûn ñoà soá ) hoaëc daïng giaáy (baûn ñoà giaáy). Trong coâng taùc quaûn lyù ñoøi
hoûi phaûi lieân keát giöõa döõ lieäu thuoäc tính vaø döõ lieäu khoâng gian.

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 113


021 Cơ Sở Dữ Liệu
Caùc thaønh phaàn caáu thaønh heä
thoáng
Thoâng tin veà heä thoáng qui chieáu

 Thoâng tin veà heä toïa ñoä, ñoä cao Nhaø nöôùc

 Thoâng tin veà heä thoáng baûn ñoà caùc loaïi

 Thoâng tin veà caùc loaïi ñaát phaân theo loaïi hình

söû duïng
 Thoâng tin veà quy hoaïch – keá hoaïch söû duïng ñaát
 Thoâng tin veà chuû söû duïng
 Thoâng tin veà caùc döõ lieäu coù lieân quan

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 114


021 Cơ Sở Dữ Liệu
Moät soá neùt ñaët thuø cuûa
heä thoáng
 Tính ña daïng cuûa döõ lieäu
 Tính thoáng nhaát
 Tính chính xaùc
 Khoái löôïng thoâng tin lôùn
 Nguoàn döõ lieäu ñaàu vaøo ña daïng

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 115


021 Cơ Sở Dữ Liệu
Tính ña daïng cuûa döõ lieäu
Khaùc vôùi caùc cô sôû döõ lieäu thoâng
thöôøng, cô sôû döõ lieäu naøy khoâng chæ
chöùa caùc döõ lieäu thuoäc tính maø coøn
chöùa caû caùc döõ lieäu baûn ñoà. Hôn
nöõa döõ lieäu baûn ñoà töông ñoái ña
daïng ñöôïc theå hieän döôùi caùc daïng:
Vector (ñöôïc quaûn lyù theo toïa ñoä),
Raster (ñöôïc quaûn lyù theo ñieåm aûnh).
Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 116
021 Cơ Sở Dữ Liệu
Tính thoáng nhaát
Döõ lieäu ñòa lyù ñoøi hoûi phaûi coù tính
thoáng nhaát trong khu vöïc theå hieän vaø
trong caû nöôùc vì noù coøn phaûi theå hieän
theo vò trí (theo toïa ñoä ). Vì theá toaøn boä
caùc ñoái töôïng phaûi ñöôïc theå hieän trong
moät heä quy chieáu thoáng nhaát. Heä quy
chieáu naøy quyeát ñònh ñeán daïng theå
hieän cuûa caùc thoâng tin ñòa lyù.

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 117


021 Cơ Sở Dữ Liệu
Tính chính xaùc
 Döõ lieäu ñòa lyù ñoøi hoûi phaûi coù ñoä chính
xaùc cao veà vò trí khoâng gian phuø hôïp vôùi
tyû leä hieån thò (tyû leä baûn ñoà). Moät ñoái
töôïng khoâng chæ ñöôïc xaùc ñònh baèng vò trí
khoâng gian maø coøn phaûi mang thoâng tin
veà ñoä chính xaùc cuûa ñoái töôïng taïi vò trí
ñoù. Döõ lieäu ñòa lyù seõ khoâng coù yù nghóa
neáu khoâng ñaûm baûo ñoä chính xaùc.

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 118


021 Cơ Sở Dữ Liệu
Khoái löôïng thoâng tin lôùn
 Khoái löôïng döõ lieäu trong heä cô sôû döõ lieäu
naøy laø cöïc lôùn. Ngay ôû thôøi ñieåm ban ñaàu
heä thoáng ñaõ phaûi quaûn lyù moät khoái löôïng
thoâng tin khoång loà. Trong quaù trình vaän
haønh heä thoáng theo thôøi gian do tính chaát
cuûa ñoái töôïng quaûn lyù neân thoâng tin seõ
tieáp tuïc thay ñoåi vaø ñöôïc boå sung trong khi
nhöõng thoâng tin cuû vaãn ñöôïc giöõ ñeå tieáp
tuïc theo doõi söï bieán ñoäng theo thôøi gian. Vì
vaäy cô sôû döõ lieäu naøy ñoøi hoûi moät coâng
cuï quaûn trò maïnh, thieát bò nhôù vaø boä xöû
lyù vôùi dung löôïng vaø toác ñoä cao.
Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 119
021 Cơ Sở Dữ Liệu
Nguoàn döõ lieäu ñaàu vaøo ña daïng

 Hieän taïi nguoàn döõ lieäu ñaàu vaøo bao


goàm döõ lieäu thuoäc tính laø hoà sô ñòa
chính vaø döõ lieäu khoâng gian chuû yeáu
laø heä thoáng baûn ñoà raát ña daïng coù
theå laø döõ lieäu thoâ nhö soå saùch, baûn
ñoà giaáy, diamat, hay döõ lieäu soá ôû caùc
ñònh daïng khaùc nhau.

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 120


021 Cơ Sở Dữ Liệu
HOAÏT ÑOÄNG CUÛA HEÄ
THOÁNG
 Nhö ñaõ trình baøy ôû treân, nguoàn döõ lieäu ñaàu
vaøo cuûa heä thoáng laø raát ña daïng ñöôïc phaân
thaønh hai nhoùm ñoù laø döõ lieäu khoâng gian vaø
döõ lieäu thuoäc tính. Döõ lieäu khoâng gian ñöôïc
thu thaäp töø ñoà hoïa treân baûn ñoà soá, baûn ñoà
giaáy, soá lieäu ño ñaïc maët ñaát, soá lieäu ño veõ töø
aûnh haøng khoâng vaø aûnh veä tinh…Döõ lieäu
thuoäc tính ñöôïc thu thaäp töø noäi dung caùc baûn
ñoà cuõ, soå saùch, ghi cheùp baèng tay, ñieàu tra
khaûo saùt thöïc ñòa hoaëc caùc soá lieäu ñieàu tra cô
baûn hay töø caùc ngaønh khaùc.

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 121


021 Cơ Sở Dữ Liệu
MOÂ HÌNH
THU THAÄP
DÖÕ LIEÄU
ÑAÀU VAØO

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 122


021 Cơ Sở Dữ Liệu
Tạo dữ liệu
Vector từ
bản đồ
giấy

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 123


021 Cơ Sở Dữ Liệu
Tạo dữ liệu Vector
từ ảnh vệ tinh

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 124


021 Cơ Sở Dữ Liệu
Quy trình xây dựng bản đồ số từ số liệu trị đo
Thủ công Thiết bị đo Đo điện tử

Sổ đo chi tiết Chuyển trị đo Sổ đo điện tử


Vào máy tính

Điểm đo
Chi tiết

Bản đồ số

CSDL bản đồ

Bản đồ gốc

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 125


021 Cơ Sở Dữ Liệu
Phân lớp tự động

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 126


021 Cơ Sở Dữ Liệu
Chọn điểm mẫu

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 127


021 Cơ Sở Dữ Liệu
Phân lớp ảnh

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 128


021 Cơ Sở Dữ Liệu
XÖÛ LYÙ DÖÕ LIEÄU
 Caùc xöû lyù thoâng tin bao goàm : Löu tröõ vaø quaûn trò
döõ lieäu (saép xeáp, an toaøn vaø baûo maät):
- Caäp nhaät döõ lieäu (loaïi boû döõ lieäu khoâng caàn
thieát, döõ lieäu cuû, theâm vaøo caùc döõ lieäu môùi, bieán
ñoåi döõ lieäu hieän coù),
- Tìm thoâng tin theo moät tieâu chí nhaát ñònh,
- Thöïc hieän caùc baøi toaùn öùng duïng (ví duï tìm ñoaïn
ñöôøng ngaén nhaát, thoáng keâ caùc ñoái töôïng theo moät
tieâu chuaån naøo ñoù, hay choïn moät loaïi hình söû duïng
ñaát hôïp lyù nhaát),
- Hieån thò döõ lieäu theo yeâu caàu cuûa ngöôøi söû duïng…

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 129


021 Cơ Sở Dữ Liệu
Caäp nhaät döõ lieäu
Caäp nhaät döõ lieäu laø moät hoaït ñoäng raát quan troïng cuûa heä
thoáng ñaëc bieät laø döõ lieäu ñaát ñai. Vieäc thu thaäp thoâng tin seõ
ñöôïc thöïc hieän chuû yeáu treân maùy ñôn leõ ôû caáp xaõ nhaèm
giaûm chi phí phaàn cöùng vaø chi phí quaûn trò maïng. Döõ lieäu seõ
ñöôïc caäp nhaät chuû yeáu töø ba nguoàn chính sau:
 Nhaäp tröïc tieáp vaøo heä thoáng: Soá lieäu ñöôïc nhaäp tröïc tieáp
vaøo heä thoáng töø hoà sô ñòa chính coù ñöôïc qua ñaêng kyù ñaát ñai
ban ñaàu.
 Cheùp töø cuøng moät daïng format vôùi nhau: Tröôøng hôïp naøy döõ
lieäu ñaõ ñöôïc nhaäp vaøo maùy tính töø caáp xaõ seõ ñöôïc toång hôïp
leân caáp cao hôn.
 Chuyeån ñoåi giöõa caùc daïng Format khaùc nhau: Do nhieàu nguyeân
nhaân khaùc nhau neân döõ lieäu seõ ñöôïc nhaäp vaøo maùy tính
baèng nhieàu khuoâng daïng khaùc nhau nhö Excel, Foxpro, Access…
Khi ñöa veà toång hôïp ôû caáp cao hôn caùc ñònh daïng naøy seõ ñöôïc
chuyeån ñoåi veà cuøng kieåu.

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 130


021 Cơ Sở Dữ Liệu
Duy trì heä thoáng
 Tieáp nhaän thoâng tin veà bieán ñoäng ñaát
ñai töø ñòa phöông cuõng nhö caùc thoâng tin
bieán ñoäng caùc yeáu toá ñòa lyù töø aûnh
vieãn thaùm, ngöôøi quaûn lyù döõ lieäu caàn
tìm kieám loaïi boû nhöõng thoâng tin cuû,
ñöa vaøo caùc thoâng tin môùi hoaëc bieán
ñoåi caùc thoâng tin cuû theo moät soá bieán
ñoäng môùi nhaèm duy trì heä thoáng.

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 131


021 Cơ Sở Dữ Liệu
Taùch nhaäp thöûa

Ñaây laø bieán ñoäng thöôøng xaõy ra


nhaát trong quaûn lyù ñaát ñai. Trong hoaït


ñoäng naøy thoâng tin veà thöûa ñaát
tröôùc vaø sau khi taùch hoaëc goäp thöûa
ñeàu phaûi ñöôïc ghi nhaän laïi ñeå theo
doõi quùa trình bieán ñoäng cuûa thöûa
ñaát.

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 132


021 Cơ Sở Dữ Liệu
Quaûn lyù bieán ñoäng
 Thoâng tin veà caùc bieán ñoäng treân thöûa ñaát laø moät trong caùc yeâu caàu quaûn lyù quan
troïng cuûa heä thoáng. Caùc bieán ñoäng bao goàm: Bieán ñoäng veà chuû söû duïng, bieán ñoäng
veà muïc ñích söû duïng, bieán ñoäng veà haïng ñaát, loaïi ñaát. Do yeâu caàu quaûn lyù khoâng
nhöõng theå hieän thoâng tin ñaát ñai taïi thôøi ñieåm hieän traïng maø coùn phaûi theå hieän caû
quaù trình söû duïng neân thoâng tin veà thöûa ñaát, chuû söû duïng seõ ñöôïc quaûn lyù theo hieän
traïng vaø quaù khöù. Nhö vaäy vieäc tìm kieám thoâng tin trong quaù khöù seõ deã daøng hôn. Tuy
nhieân ôû ñaây seõ phaûi phaân bieät ñöïôc thoâng tin hieän traïng vaø thoâng tin quaù khöù ví duï
moät chuû söû duïng A ñaõ chuyeån nhöôïng quyeàn söû duïng ñaát cho chuû söû duïng B. Veà
nguyeân taéc chuû söû duïng A ñaõ thuoäc khoái thoâng tin quùa khöù nhöng anh ta vaãn coù
quyeàn söû duïng moät thöûa ñaát khaùc nhö vaäy anh ta vaãn coù theå thuoäc khoái hieän traïng.
Nhö vaäy ñeå kieåm tra moät chuû söû duïng thuoäc khoái naøo seõ phaûi tieán haønh kieåm tra
xöû lyù treân toaøn boä soá lieäu. Vieäc kieåm tra ñeå ñöa thoâng tin töø khoái hieän taïi sang khoái
quaù khöù seõ ñöôïc thöïc hieän gaàn nhö ñoàng thôøi treân caû ba ñoái töôïng: Thöûa ñaát, chuû
söû duïng vaø giaáy chöùng nhaän quyeàn söû duïng ñaát. Do ñoù toác ñoä caäp nhaät bieán ñoäng
trong tröôøng hôïp naøy khaù chaäm. Thöïc chaát veà maët thuoäc tính caùc thoâng tin trong quùa
khöù khoâng khaùc gì caùc thoâng tin hieän thôøi. Chæ duy nhaát giaáy chöùng nhaän quyeàn söû
duïng ñaát hieän taïi treân thöûa ñaát ñoù coù ngaøy ñaêng kyù môùi nhaát. Do ñoù coù theå duøng
thoâng tin ngaøy bieán ñoäng ñeå phaân bieät giöõa quùa khöù vaø hieän traïng.

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 133


021 Cơ Sở Dữ Liệu
Thoâng tin ñaàu ra
. Phuïc vuï coâng taùc quaûn lyù Nhaø Nöôùc cuûa Chính Phu

 Heä thoáng baûn ñoà phuïc vuï quy hoaïch toång theå
 Caùc soá lieäu thoáng keâ veà hieän traïng kinh teá –

xaõ hoäi coù lieân quan ñeán ñaát ñai ñoù laø nhöõng
aùp löïc phaùt trieån kinh teá – xaõ hoäi ñoái vôùi
ñaát ñai.
 Hoaïch ñònh laïi ñòa giôùi haønh chaùnh khi coù söï

taùch nhaäp caùc ñòa phöông vaø cung caáp nhöõng


tö lieäu ñeå xöû lyù, tranh chaáp veà ñòa giôùi haønh
Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm
chaùnh.
134
021 Cơ Sở Dữ Liệu
Phuïc vuï coâng taùc quaûn lyù ñaát
ñai cuûa ngaønh ñòa chính
 Hieän traïng quaûn lyù caùc thöûa ñaát, chuû söû
duïng ñaát, tình hình giao ñaát, cho thueâ, thu hoài
vaø chuyeån quyeàn, chuyeån muïc ñích söû duïng
ñaát, tình hình caáp giaáy chöùng nhaän quyeàn
söû duïng ñaát.
 Theo gioûi tình hình thöïc hieän luaät ñaát ñai theo
caùc noäi dung quaûn lyù Nhaø nöôùc veà ñaát ñai.
 Thoáng keâ, kieåm keâ ñaát ñai vaø hieän traïng
söû duïng ñaát haøng naêm.
 Quy hoaïch – keá hoaïch söû duïng ñaát.

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 135


021 Cơ Sở Dữ Liệu
Phuïc vuï cho coâng taùc quaûn lyù
caùc ngaønh khaùc
 Heä thoáng baûn ñoà ñòa hình vaø ñòa chính raát
caàn thieát cho quy hoaïch phaùt trieån cuûa caùc
ngaønh, theo doõi tieán ñoä thöïc hieän vaø nghieân
cöùu tính khaû thi cuûa caùc coâng trình. Cô sôû döõ
lieäu neàn coøn cung caáp cho caùc Cô sôû döõ lieäu
chuyeân ngaønh khaùc, cho hoaït ñoäng cuûa caùc toå
chöùc kinh teá – xaõ hoäi vaø caùc hoaït ñoäng saûn
xuaát treân ñòa baøn laõnh thoå. Ngoaøi ra noù coøn
cung caáp cho caùc hoaït ñoäng vaên hoùa – xaõ hoäi
vaø khoa hoïc coâng ngheä

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 136


021 Cơ Sở Dữ Liệu
Phuïc vuï cho nhu caàu cuûa ngöôøi
daân
Moãi ngöôøi daân ñeàu quan taâm ñeán
nhaø ñaát nôi hoï ñang sinh soáng. Ngoaøi
ra thoâng tin veà nhaø ñaát coøn raát caàn
thieát cho nhöõng ngöôøi coù nhu caàu thay
ñoåi choå ôû, goùp phaàn giuùp cho thò
tröôøng baát ñoäng saûn hoaït ñoäng laønh
maïnh.

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 137


021 Cơ Sở Dữ Liệu
XAÂY DÖÏNG MOÂ HÌNH
 Nhieäm vuï cuûa nhaø phaân tích thieát keá ngoaøi vieäc naém
roõ nguyeân taéc hoaït ñoäng cuûa heä thoáng coøn phaûi naém
baèt ñöôïc nhöõng raøng buoäc, yeâu caàu maø ngöôøi söû duïng
aùp ñaët leân heä thoáng töø ñoù ñeå xaây döïng moät heä
thoáng thoâng tin höõu hieäu. Coù raát nhieàu coâng cuï theå
hieän ñöôïc söû duïng trong quùa trình phaân tích vaø thieát keá
heä thoáng. tuy nhieân vôùi heä thoáng ñôn giaûn khoâng ñoøi
hoûi phaûi söû duïng taát caû caùc coâng cuï naøy. Moät heä
thoáng coù theå ñöôïc theå hieän theo nhieàu moâ hình khaùc
nhau tuøy thuoäc vaøo caùch tieáp caän heä thoáng ñoù. Sau
ñaây laø moät soá moâ hình tieáp caän heä thoáng cô sôû döõ
lieäu taøi nguyeân ñaát ñai

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 138


021 Cơ Sở Dữ Liệu
MOÂ HÌNH YÙ NIEÄM

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 139


021 Cơ Sở Dữ Liệu
Moâ Hình Chöùc Naêng
 Teân chöùc naêng
 Moâ taû coù tính chaát töôøng thuaät caùc xöû lyù
caàn thieát
 Döõ lieäu ñaàu vaøo cuûa chöùc naêng
 Döõ lieäu ñaàu ra cuûa chöùc naêng
 Caùc söï kieän gaây ra söï thay ñoåi chöùc naêng
 Caùc kieåm tra raøng buoäc caàn thieát
 Taàn suaát söû duïng chöùc naêng

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 140


021 Cơ Sở Dữ Liệu
Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 141
021 Cơ Sở Dữ Liệu
Caùc chöùc naêng heä thoáng bao
goàm:
 Danh muïc ñôn vò haønh chaùnh: Seõ quaûn lyù ñôn vò haønh chaùnh caùc caáp
töø xaõ phöôøng ñeán caáp tænh, thaønh phoá.
 Danh muïc maûnh baûn ñoà: Quaûn lyù veà caùc maûnh baûn ñoà theo ñôn vò
haønh chaùnh
 Danh muïc haïng ñaát: Quaûn lyù thoâng tin veà haïng ñaát theo vuøng.
 Danh muïc loaïi ñaát: Quaûn lyù thoâng tin veà loaïi hình thoå nhöôõng cuûa caùc
contuor ñaát.
 Danh muïc muïc ñích söû duïng: Quaûn lyù muïc ñích söû duïng ñaát theo thoáng
keâ ñaát ñai.
 Danh muïc ñoái töôïng: Quaûn lyù ñoái töôïng söû duïng ñaát(coù 6 ñoái töôïng).
 Danh muïc thöûa ñaát: Quaûn lyù caùc thoâng tin coù lieân quan ñeán thöûa ñaát.

 Danh muïc chuû söû duïng ñaát: Quaûn lyù caùc thoâng tin veà chuû söû duïng
ñaát.

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 142


021 Cơ Sở Dữ Liệu
Chöùc naêng caäp nhaät döõ lieäu
ban ñaàu
Laø chöùc naêng caäp nhaät döõ lieäu cho heä

thoáng trong ñoù chuû yeáu laø chöùc naêng caäp


nhaät döõ lieäu töø soå ñòa chính seõ caäp nhaät
haàu heát caùc thoâng tin veà thöûa ñaát, chuû söû
duïng vaø ñoái töôïng söû duïng ñaát. Nguoàn döõ
lieäu ñaàu vaøo coù theå laáy töø nhieàu nguoàn nhö:
Soå ñòa chính, soå muïc keâ, soå daõ ngoaïi, hoaëc
töø nhöõng hoà sô ñaêng kyù ñaát ñai ban ñaàu do
ñoù seõ coù nhieàu maãu nhaäp lieäu khaùc nhau.

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 143


021 Cơ Sở Dữ Liệu
Chöùc naêng caäp nhaät soáõ lieäu
bieán ñoäng
 Ñaây laø chöùc naêng seõ ñöôïc söû duïng laâu daøi
trong heä thoáng noù toàn taïi theo doøng ñôøi cuûa heä
thoáng. Caùc chöùc naêng caäp nhaät soá lieäu bieán
ñoäng veà ñoái töôïng söû duïng vaø muïc ñích söû duïng
seõ caäp nhaät caùc bieán ñoäng chæ coù lieân quan
ñeán giaáy chöùng nhaän quyeàn söû duïng ñaát. Caùc
chöùc naêng caäp nhaät bieán ñoäng coù lieân quan ñeán
taùch vaø goäp thöûa seõ ñöôïc söû duïng khi coù caùc
bieán ñoäng veà thöûa ñaát nhö taùch goäp hoaëc thay
ñoåi hình daïng veà thöûa ñaát. Chöùc naêng naøy coù
theå laøm giaûm hoaëc phaùt sinh soá lieäu môùi cho heä
thoáng lieân quan tröïc tieáp ñeán chuû söû duïng vaø
thöûa ñaát.

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 144


021 Cơ Sở Dữ Liệu
Chöùc naêng thoáng keâ tìm
kieám
Ñaây laø nhoùm chöùc naêng khai thaùc

döõ lieäu ñöôïc phaân theo caùc ñoái töôïng


chuû yeáu nhö: chuû söû duïng, thöûa ñaát,
loaïi ñaát, phaân tích phuïc vuï caùc nhu
caàu quaûn lyù, thoáng keâ bieán ñoäng,
theo doõi lòch söû vaø caùc thoáng keâ tuøy
choïn khaùc.

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 145


021 Cơ Sở Dữ Liệu
NOÄI DUNG CHÖÔNG TRÌNH
 NHAÄP MOÂN CÔ SÔÛ DÖÕ LIEÄU
 CÔ SÔÛ DÖÕ LIEÄU QUAN HEÄ
 CHUAÅN HOAÙ CÔ SÔÛ DÖÕ LÒEÂU
 PHAÂN TÍCH VAØ THIEÁT KEÁ HEÄ
THOÁNG
 CÔ SÔÛ DÖÕ LIEÄU TAØI NGUYEÂN
ÑAÁT ÑAI
 CÔ SÔÛ DÖÕ LIEÄU KHOÂNG GIAN
Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 146
021 Cơ Sở Dữ Liệu
ÑOÁI TÖÔÏNG CUÛA HEÄ

THOÁNG
Ñoái töôïng cuûa heä thoáng CSDL khoâng gian laø caùc ñoái töôïng ñòa lyù vôùi caùc
ñaëc thuø chung. Vieäc toå chöùc löu tröõ vaø quaûn lyù caùc ñoái töôïng ñòa lyù raát
khaùc bieät so vôùi döõ lieäu thuoäc tính ñaõ trình baøy ôû treân. Daïng ñoái töôïng ñòa
lyù thì khoâng nhieàu nhöng vieäc toå chöùc quaûn lyù noù thì raát phöùc taïp. Ñoái
töôïng cuûa CSDL khoâng gian ñöôïc moâ taû bôûi hình aûnh, vò trí laãn tính chaát hay
thuoäc tính. Do ñoù coù theå söû duïng nhieàu heä quaûn trò cô sôû döõ lieäu cho vieäc
quaûn lyù CSDL khoâng gian. Tính chaát ñoà hoïa vaø heä toïa ñoä theå hieän hình
daùng vaø vò trí cuûa ñoái töôïng coù theå ñöôïc quaûn lyù baèng caùc heä quaûn trò
CSDL khoâng gian nhö MAPINFO, ARCINFO, MICROSTATION, ARCVIEW,
WINGIS…döõ lieäu thuoäc tính ñeå moâ taû tính chaát cuûa ñoái töôïng coù theå ñöôïc
quaûn lyù baèng caùc heä quaûn trò CSDL quan heä nhö ACCESS, FOXPRO, EXCEL,
…Moät heä quaûn trò CSDL khoâng gian ñöôïc goïi laø hoaøn chænh khi ñaûm baûo
ñöôïc chöùc naêng keát noái giöõa döõ lieäu ñoà hoïa vaø döõ lieäu thuoäc tính coù theå
töø chính heä quaûn trò CSDL ñoù hoaëc keát noái vôùi heä quaûn trò CSDL khaùc.
Caùc ñoái töôïng ñòa lyù bao goàm: ñoái töôïng daïng ñieåm(point), ñoái töôïng daïng
ñöôøng (line, polyline) vaø ñoái töôïng daïng vuøng(region).

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 147


021 Cơ Sở Dữ Liệu
HOAÏT ÑOÄNG CUÛA HEÄ
THOÁNG
 Nhaäp lieäu döõ lieäu
 Löu tröõ döõ lieäu
 Keát xuaát döõ lieäu
 Bieán ñoåi döõ lieäu
 Töông taùc vôùi ngöôøi söû duïng

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 148


021 Cơ Sở Dữ Liệu
Nhaäp lieäu döõ lieäu
 Bao goàm caùc xöû lyù bieán ñoåi döõ lieäu ôû daïng
baûng ñoà, soå saùch, aûnh chuïp(aûnh veä tinh vaø
aûnh haøng khoâng) sang daïng soá töông thích. Hieän
nay coù raát nhieàu phaàn meàm coù theå thöïc hieän
toát chöùc naêng naøy hoaëc coù theå caäp nhaät tröïc
tieáp töø nhöõng thieát bò soá hoùa nhö baøn soá hoùa
(digitizer), thieát bò queùt (Scanner). Döõ lieäu sau khi
nhaäp vaøo maùy tính seõ ñöôïc löu tröõ treân caùc
thieát bò nhö ñóa töø, baêng töø. Vieäc kieåm tra döõ
lieäu khi nhaäp vaøo maùy tính laø raát quan troïng
quyeát ñònh ñeán hoaït ñoäng cuûa heä thoáng veà sau.

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 149


021 Cơ Sở Dữ Liệu
Löu tröõ döõ lieäu
Löu tröû vaø quaûn lyù cô sôû döõ lieäu ñòa
lyù coù noäi dung chính ñeà caäp ñeán phöông
thöùc keát noái thoâng tin veà vò trí (topology)
vôùi thoâng tin thuoäc tính(attribute) cuûa
ñoái töôïng ñòa lyù. Caû hai thoâng tin ñoù
ñöôïc caáu truùc, toå chöùc keát noái ñeå
moät maët thuaän tieän cho caùc thao taùc
trong maùy tính vaø maët khaùc deã hieåu
ñoái vôùi ngöôøi söû duïng heä thoáng.

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 150


021 Cơ Sở Dữ Liệu
Keát xuaát döõ lieäu
 Keát xuaát döõ lieäu laø quùa trình ñöa caùc baùo
caùo keát quaû phaân tích döõ lieäu cho ngöôøi söû
duïng. Quaù trình naøy ñoøi hoûi phaûi coù söï
thoáng nhaát giöõa caùc yeâu caàu cuûa ngöôøi söû
duïng vôùi nguoàn döõ lieäu hieän coù trong heä
thoáng do ñoù ñoøi hoûi ngöôøi söû duïng phaûi
hieåu thaät kyõ veà heä thoáng. Döõ lieäu keát
xuaát ôû ñaây coù theå ôû daïng ñoà hoïa nhö baûn
ñoà, bieåu ñoà, sô ñoà hay baûn veõ hoaëc ôû daïng
vaên baûn, baûng bieåu vaø ñöôïc theå hieän treân
maøn hình hoaëc treân giaáy(in aán) hay treân caùc
thieát bò nhôù nhö baêng ñóa töø.

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 151


021 Cơ Sở Dữ Liệu
Bieán ñoåi döõ lieäu
 Nhö ñaõ trình baøy, do coù nhieàu phaàn meàm quaûn
lyù neân vieäc chuyeån ñoåi döõ lieäu sang ñònh daïng
khaùc nhaèm coù theå töông thích ñöôïc vôùi heä thoáng
môùi. Hoaëc trong cuøng moät heä thoáng khi caàn theå
hieän döõ lieäu ôû moät daïng khaùc nhö: tyû leä khaùc,
daïng hieån thò khaùc, moâ hình khaùc coù theå bieán
ñoåi döõ lieäu cho phuø hôïp. Vieäc bieán ñoåi naøy coù
theå ñöôïc thöïc hieän ñoäc laäp treân döõ lieäu khoâng
gian vaø döõ lieäu thuoäc tính hoaëc toång hôïp caû hai.

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 152


021 Cơ Sở Dữ Liệu
Töông taùc vôùi ngöôøi söû duïng
Töông taùc vôùi ngöôøi söû duïng laø moät trong
nhöõng yeáu toá quan troïng cho söï thöøa nhaän
vaø söû duïng baát kyø moät heä thoáng thoâng tin
naøo. Vieäc xaây döïng moät heä thoáng thoâng tin
ñöôïc thieát keá ñeàu phuï thuoäc vaøo muïc ñích
cuûa öùng duïng. Do ñoù caùc giao dieän vôùi
ngöôøi söû duïng phaûi tieän ích deã hieåu deã quan
saùt, ít toán thoôøi gian hoïc caùch söû duïng maø
vaãn coù theå vaän haønh toát heä thoáng.

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 153


021 Cơ Sở Dữ Liệu
CAÁU TRUÙC VAØ MOÂ HÌNH
DÖÕ LIEÄU BAÛN ÑOÀ
 Thoâng tin veà vò trí khoâng gian (Spatial data):
Laø thoâng tin ñöôïc moâ taû döôùi daïng caáu truùc döõ lieäu cuûa caùc ñoái
töôïng ñoà hoïa theå hieän vò trí khoâng gian cuûa ñoái töôïng trong moät heä
toïa ñoä nhaát ñònh.
 Thoâng tin veà quan heä khoâng gian (Relational spatial data hay
Topology):
Thoâng tin ñöôïc moâ taû döôùi daïng moâ hình döõ lieäu Topology. Moâ hình
döõ lieäu Topology theå hieän quan heä khoâng gian döôùi 3 kieåu quan heä :
+ Lieân thoâng vôùi nhau: Theå hieän döôùi daïng ñöôøng, ñieåm
+ Keà nhau: theå hieän döôùi daïng ñöôøng bao, ñöôøng kheùp kín: Polygon
+ Naèm trong nhau: theå hieän tröïc tieáp töø toïa ñoä caùc ñoái töôïng ñoà hoïa.
 Thoâng tin veà thuoäc tính cuûa ñoái töôïng

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 154


021 Cơ Sở Dữ Liệu
Ñoái töôïng daïng ñieåm (theo moâ
hình quaûn lyù cuûa MicroStation)
Döõ lieäu khoâng gian:
+ Element header: Thoâng tin chung cho ñoái töôïng
+ Display header: Thoâng tin chung veà hieån thò ñoái töôïng
+ Cell name: Teân ñoái töôïng
+ Level: Lôùp chöùa ñoái töôïng
+ Min: Toïa ñoä thaáp nhaát
+ Max: Toïa ñoä cao nhaát
+ Tran matrix: Ma traän chuyeån ñoåi toïa ñoä
+ Origin: Vò trí ñaët ñoái töôïng
+ MSlink: Chæ soá lieân keát thuoäc tính
Döõ lieäu thuoäc tính:
Döõ lieäu thuoäc tính ñi keøm theo ñoái töôïng daïng ñieåm ñöôïc löu tröõ döôùi daïng baûng theo
moâ hình cô sôû döõ lieäu quan heä (Relationship Database Model) bao goàm caùc thuoäc tính sau:
+ MSlink: Chæ soá lieân keát vôùi döõ lieäu khoâng gian
+ Kieåu: ñeå phaân loaïi ñoái töôïng daïng ñieåm
+ Teân: teân ñieåm
+ Caùc thuoäc tính khaùc:

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 155


021 Cơ Sở Dữ Liệu
MOÂ HÌNH LIEÂN KEÁT

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 156


021 Cơ Sở Dữ Liệu
Ñoái töôïng daïng vuøng
Döõ lieäu khoâng gian;
+ PolygonID: Chæ soá
+ Xmin, Ymin: Giôùi haïn toïa ñoä döôùi
+ Xmax, Ymax: Giôùi haïn toïa ñoä treân
+ Xcentroid, Ycentroid: Toïa ñoä ñieåm troïng taâm
+ Area: Dieän tích
+ Perimate: Chu vi
+ nArc: Soá ñöôøng tham gia vaøo taïo ñöôøng bao
Döõ lieäu thuoäc tính:
Döõ lieäu thuoäc tính ñi keøm theo ñoái töôïng daïng vuøng ñöôïc toå chöùc döôùi daïng
baûng(table) theo moâ hình cô sôû döõ lieäu quan heä bao goàm caùc ñoái töïông sau ñaây:
+ Polygon_ID: Chæ soá lieân keát vôùi döõ lieäu khoâng gian ñoàng thôøi cuõng laø chæ soá
vuøng.
+ Area: Dieän tích
+ Perimate: Chu vi
+ Style: Kieåu ñeå phaân loaïi ñoái töôïng
+ Caùc thuoäc tính khaùc

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 157


021 Cơ Sở Dữ Liệu
MOÂ HÌNH LIEÂN KEÁT

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 158


021 Cơ Sở Dữ Liệu
XÖÛ LYÙ THOÂNG TIN TRONG
HEÄ THOÁNG
 Thieát laäp Topology
 Loaïi boû ñieåm dö thöøa
 Taïo baûn ñoà chuyeân ñeà
 Hieån thò nhaõn
 Tìm kieám ñoái töôïng
 Tính toaùn vaø löôïng hoùa thoâng tin treân
baûn ñoà
Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 159
021 Cơ Sở Dữ Liệu
Thieát laäp Topology
Thieát laäp, maõ hoùa caùc quan heä giöõa caùc ñieåm, caùc cung
vaø caùc vuøng ñeå taïo neân caùc thöïc theå. Trong quùa trính
thieát laäp Topology moät soá baûng môùi ñöôïc thieát laäp ñeå
löu caùc ñieåm nuùt(node) caùc cung vaø caùc vuøng. Caùc böôùc
chính seõ phaûi tieán haønh khi thieát laäp Topology bao goàm:
+ Saép xeáp laïi döõ lieäu trong teäp löu toïa ñoä baûn ñoà sau cho
toïa ñoä truïc Y taêng daàn
+ Loaïi boû caùc ñieåm nuùt vaø caùc ñöôøng dö thöøa
+ Kieán taïo baûng nuùt
+ Kieán taïo baûng cung
+ Kieán taïo baûng vuøng

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 160


021 Cơ Sở Dữ Liệu
Loaïi boû ñieåm dö thöøa
Taát caû caùc phöông phaùp soá hoùa baûn ñoà ñeàu phaùt sinh
ra nhieàu ñieåm, ñoaïn thaúng hôn soá löôïng caàn thieát. Soá
lieäu maø maùy tính nhaän töø baûn ñoà soá hoùa laø caùc toïa
ñoä ñieåm cuûa moät lôùp. Caùc lôùp döõ lieäu ñöôïc taïo ra
nhö moät daõy lieân tuïc caùc ñieåm noái vôùi nhau töøng ñoâi
moät.
E = (x1, y1), (x2, y2), ….(xn, yn)
Caùc toïa ñoä naøy phaùt sinh do ngöôøi söû duïng nhaán
chuoät moät caùch ngaãu nhieân. Vì vaäy hai ñieåm lieân tieáp
ñöôïc phaùt sinh coù theå truøng nhau, coù theå cuøng naèm
treân moät ñöôøng thaúng hoaëc coù theå gaàn nhau ñeán möùc
khoâng caàn thieát.

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 161


021 Cơ Sở Dữ Liệu
Taïo baûn ñoà chuyeân ñeà
 Baûn ñoà chuyeân ñeà ñöôïc söû duïng ñeå
hieån thò thuoäc tính cuûa caùc ñoái töôïng
baûn ñoà döôùi daïng ñoà thò, maøu saéc,
bieåu töôïng theo caùc kính côû vaø caùc
kieåu khaùc nhau treân caùc vuøng cuûa baûn
ñoà.

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 162


021 Cơ Sở Dữ Liệu
Hieån thò nhaõn
 Baûn ñoà laø taäp hôïp caùc ñoái töôïng ñòa lyù
ñöôïc saép xeáp theo lôùp(Level). Trong quaù
trình khai thaùc heä thoáng coù khaû naêng hieån
thò choàng (truøng) caùc ñoái töôïng. Khi öùng
duïng heä thoáng vaøo vieäc nghieân cöùu, ñaùnh
giaù, heä thoáng coù khaû naêng hieån thò nhieàu
thuoäc tính khaùc khau cuûa ñoái töôïng. Do ñoù
caàn tính toaùn saép xeáp vò trí ñaët nhaõn cuûa
caùc ñoái töôïng sao cho hôïp lyù nhaát.

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 163


021 Cơ Sở Dữ Liệu
Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 164
021 Cơ Sở Dữ Liệu
Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 165
021 Cơ Sở Dữ Liệu
Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 166
021 Cơ Sở Dữ Liệu
Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 167
021 Cơ Sở Dữ Liệu
PHAÀN LYÙ THUYEÁT MOÂN HOÏC
ÑEÁN ÑAÂY LAØ KEÁT THUÙC
XIN CAÛM ÔN

Tuesday, December 7, 2 ThS. Lê Ngọc Lãm 168


021 Cơ Sở Dữ Liệu

You might also like