Motorrijtuigenverzekering:

Deel 1
Virginie Lauwers

Bron: Autoverzekeringen – Ann Deferme

1
Inhoud
1. Inleiding
2. BA motorrijtuigen
a. Wettelijke grondslag
b. Modelovereenkomst
c. Tarief
d. Schade
e. Inschrijving voertuig
f. Zwakke weggebruiker

3. Omnium
a. Waarborgen
b. Uitsluitingen
c. Te verzekeren waarde
d. Vergoeding van schade
4. Rechtsbijstand
5. Inzittenden
UC Leuven Limburg 2
Wettelijke grondslag
Juridische bronnen
 Verzekeringswet van 4 april 2014 (deel 4 m.b.t. de
landverzekeringsovereenkomsten, o.a. art. 141-153)
 Wet 21 november 1989 betreffende de verplichte
aansprakelijkheidsverzekering inzake motorrijtuigen (WAM-wet)
 Koninklijk Besluit 14 december 1992 betreffende de
modelovereenkomst voor de verplichte aansprakelijkheidsverzekering
inzake motorrijtuigen (Modelpolis)
 Europese richtlijnen
 Belgische rechtspraak en rechtspraak van het Benelux-Gerechtshof
 Conventies tussen verzekeraars:
• Expertise- en RDR overeenkomst
• BA auto – BA Exploitatie
• Onschuldige slachtoffers en regeling van terugbetalingen ivm artikel 29 bis
• Kettingbotsing
3
Wettelijke grondslag
Historiek
• Situatie vóór 1956
 Geen verplichte verzekering
 Geen tussenkomst bij verval van waarborg of nietigheid
 Slachtoffer kan zich enkel wenden tot de aansprakelijke
schadeverwekker (geen rechtstreekse vordering tegen diens VA)
• Wet van 1956 :
 Doel = verbetering vergoeding van slachtoffers van verkeersongevallen
 Initiatief = Benelux
 Gewijzigd door Wet 21 november 1989 = inspiratiebron
voor WET LVO
• Latere wijzigingen o.a. : 1992
 Bescherming zwakke weggebruikers (1995),
 Termijnen opgelegd aan verzekeraars waarbinnen zij een standpunt
i.v.m. al dan niet vergoeding moeten innemen (wet 2002)
4
Wettelijke grondslag
Basisprincipes WAM-wet
Doel van WAM-wet = Vergoeding slachtoffers:

• Snel: rechtstreekse vordering van benadeelde tegen BA-verzekeraar van

aansprakelijke tegenpartij

• Zeker: verzekeringsplicht voor alle motorvoertuigen bij een erkende

verzekeraar

• Quasi integraal: onbeperkte dekking lichamelijke schade, hoge

vergoedingsgrens stoffelijke schade

5
Wettelijke grondslag
Basisprincipes WAM-wet
Verbod verval, verweer of nietigheid in te roepen tegen de benadeelde = Niet-
tegenstelbaarheid van excepties

• Stel, de BA-autoverzekeraar kan een verval of nietigheid of ander verweer inroepen,

wegens bijvoorbeeld:
• Verzekeringnemer betaalde premie niet en dekking is geschorst;
• Opzettelijke verzwijging van courante bestuurder;
• Onopzettelijke verzwijging van wijziging van privé-gebruik naar beroepsgebruik
• Mogelijkheid tot inroepen van een uitgesloten zware fout zoals dronkenschap
• Een bedongen vrijstelling

 Benadeelde wordt vergoed

 Recht van verhaal voor VA bij zijn VN en/of verzekerde

Art. 16 WAM-wet en art. 24-25 modelovereenkomst (vgl. art. 151 en 152 Verz.W.)

6
Wettelijke grondslag
Basisprincipes WAM-wet
• De benadeelde heeft een rechtstreekse vordering jegens de
BA-motorrijtuigenverzekeraar van de aansprakelijke
tegenpartij, (oorspronkelijk art. 12 WAM-wet (handelt nu over de
schaderegelaar); vgl. art. 150 Verz.W.)

• Benadeelde kiest plaats van dagvaarding van de WAM-

verzekeraar, nl. rechtbank van:
 woonplaats van de benadeelde,
 plaats van ongeval of
 plaats zetel WAM-VA. (art. 15 WAM-wet)
7
Belgisch Gemeenschappelijk
Waarborgfonds (BGWF)
• Ontstaan in 1957 in het kader van de invoering van de
verzekeringsplicht.

• Gefinancierd door bijdragen van de WAM-verzekeraars à

rato van hun marktaandeel in die tak (10a).

• Juridische vorm: onderlinge verzekeringsvereniging

• Wettelijke regeling: art. 19 bis, delen 2-18 (WAM-wet).

• Meer info: http://www.fcgb-bgwf.be/

8
Belgisch Gemeenschappelijk
Waarborgfonds (BGWF): opdrachten

Bron: jaarverslag
BGWF 2015
9
Belgisch Gemeenschappelijk
Waarborgfonds (BGWF): opdrachten

Bron: jaarverslag
BGWF 2015
10
Belgisch Gemeenschappelijk
Waarborgfonds (BGWF): opdrachten

Bron: jaarverslag
BGWF 2015
11
Belgisch Gemeenschappelijk
Waarborgfonds (BGWF): Vergoedingsopdracht
Vergoedingsopdracht:

 Niet-geïdentificeerd voertuig
 Toevallig feit
 Niet (geldig) verzekerd voertuig
 Diefstal, geweld, heling
 WAM-VA blijft in gebreke

12
Belgisch Gemeenschappelijk
Waarborgfonds (BGWF): Vergoedingsopdracht

Bron: jaarverslag
13 BGWF 2015
Belgisch Gemeenschappelijk
Waarborgfonds (BGWF): Vergoedingsopdracht

Bron: jaarverslag
14 BGWF 2015
Belgisch Gemeenschappelijk
Waarborgfonds (BGWF): Vergoedingsopdracht

Bron: jaarverslag
15 BGWF 2015
BGWF: Vergoedingsopdracht
Niet-geïdentificeerd voertuig
Het Fonds vergoedt de schade veroorzaakt door een
motorrijtuig, wanneer het motorrijtuig dat het ongeval heeft
veroorzaakt, niet kan worden geïdentificeerd. (art. 19bis-11, §1, 7° WAM)

 Voertuig onbekend, eigenaar is niet gekend

• Verzekeraar kan niet worden aangesproken
 Voorwaarde: ongeval heeft zich voorgedaan in EER
 Ongeval in België: Vergoeding = Beperkt tot lichamelijke letsels
• Maar bij ‘aanzienlijk lichamelijk letsel’ ook vergoeding voor stoffelijke schade
(art. 19bis-13, §3 WAM-wet)

16
BGWF: Vergoedingsopdracht
Niet-geïdentificeerd voertuig

17
BGWF: Vergoedingsopdracht
Toevallig feit
Het BGWF vergoedt de schade die door een motorrijtuig is
veroorzaakt, wanneer geen enkele VA tot die vergoeding verplicht
is om reden van een toevallig feit waardoor de bestuurder van het
voertuig dat het ongeval veroorzaakt heeft, vrijuit gaat (art. 19bis-11,
§1, 3° WAM-wet).

 Voorwaarde: ongeval heeft zich voorgedaan op Belgisch grondgebied

 Toevallig feit: overmacht voor bestuurder van het schadeverwekkende

voertuig
• Vb. hartaanval, plotse ijsplek

18
BGWF: Vergoedingsopdracht
Toevallig feit
• Slachtoffers die geen vergoeding kunnen krijgen van het
BGWF:
 de eigenaar van het voertuig dat het ongeval heeft veroorzaakt

 de bestuurder die het toevallig feit heeft ingeroepen teneinde

vrijuit te gaan

 de zwakke weggebruiker voor wat de lichamelijke schade betreft.

 Deze schade zal rechtstreeks door de BA Auto verzekeraar van het
betrokken voertuig worden vergoed. Het toevallig feit kan niet aan dit
slachtoffer worden tegengeworpen.

19
BGWF: Vergoedingsopdracht
Toevallig feit

20
BGWF: Vergoedingsopdracht
Niet (geldig) verzekerd voertuig
Het Fonds vergoedt de schade veroorzaakt door
een motorrijtuig wanneer geen enkele VA tot die
vergoeding verplicht is omdat de
verzekeringsplicht niet werd nageleefd (art. 19bis-11, §1, 8°
WAM-wet).

 Voorwaarde: ongeval heeft zich voorgedaan in EER

 Onbeperkt verhaal van het BGWF op de

aansprakelijke voor het ongeval. (≠ eigenaar)

21
BGWF: Vergoedingsopdracht
Niet (geldig) verzekerd voertuig

22
BGWF: Vergoedingsopdracht
Diefstal, geweld, heling
Het Fonds vergoedt de schade veroorzaakt door een motorrijtuig
wanneer in geval van diefstal, geweldpleging of heling, de BA
waartoe het motorrijtuig aanleiding kan geven, niet verzekerd is
overeenkomstig de wettelijke uitsluiting (art. 19bis-11, §1, 4° WAM-
wet).

 Wettelijke uitsluiting= BA-motorrijtuigenverzekering moet niet de BA

dekken van hen die zich door diefstal, geweldpleging of heling de
macht over het motorrijtuig hebben verschaft (art. 3, § 1 WAM-wet)
 De BA-VZ moet niet vergoeden indien hij kan aantonen dat de eigenaar
van het voertuig zelf geen fout heeft gemaakt die zijn
medeaansprakelijkheid voor de schade doet ontstaan.
 Case: deur appartement staat open en autosleutels liggen op een
zichtbare plaats.
 Slachtoffer kan terecht bij het BGWF. Voorwaarde: ongeval op Belgisch
grondgebied.

23
 BGWF: Vergoedingsopdracht
Diefstal, geweld, heling
Diefstal
= Bedrieglijk wegnemen van andermans goed

≠ Misbruik van vertrouwen

• BA-motorrijtuigenverzekeraar moet BA wel verzekeren
• Recht van verhaal tegen de dader of medeplichtige van
het misbruik van vertrouwen

24
BGWF: Vergoedingsopdracht
Diefstal, geweld, heling

25
BGWF: Vergoedingsopdracht
WAM-VA blijft in gebreke

Benadeelde kreeg geen met redenen omkleed antwoord

binnen de drie maanden na het verzoek tot
schadevergoeding (art. 19bis-11, §1, 5° WAM-wet).
.

 BGWF neemt contact op met VA en aansprakelijke

 BGWF betaalt indien na twee maanden nog altijd geen
reactie van VA
 Let op: “antwoord” ≠ “betaling”
26
BGWF: Vergoedingsopdracht
WAM-VA blijft in gebreke
Verzekeraar uit andere Europese lidstaat heeft nagelaten in
België een schaderegelaar aan te stellen (art. 19bis-11, §1, 6° WAM-wet)

 Zie verder: rol van Belgisch Bureau van

Autoverzekeraars (BBVA)

 Niet van toepassing voor ongeval in België

27
BGWF: Vergoedingsopdracht
WAM-VA blijft in gebreke
BGWF vergoedt indien de WAM-VA failliet is verklaard of de
WAM-VA haar verplichtingen niet nakomt na intrekking of
afstand van de toelating (art. 19bis-11, §1, 1 en 2° WAM-wet).

BGWF vergoedt indien de WAM-VA binnen 2 maanden na het

ongeval niet geïdentificeerd kan worden (art. 19bis-11, §1, 8° WAM-wet).

28
BGWF: vergoedingsopdracht
Aanvullend karakter
 Enkel vergoeding door BGWF van schade die niet door schade- of
BA verzekering is gedekt.
Speciale situatie: art 19 bis-11 §2
 Verscheidene voertuigen
 Onmogelijk vast te stellen welk voertuig de schade heeft
veroorzaakt
• schadevergoeding in gelijke delen verdeeld onder betrokken verzekeraars
met uitzondering van verzekeraar van bestuurder die zeker niet
aansprakelijk is
 Uitspraak Grondwettelijk hof en Hof van Cassatie

29
BGWF: vergoedingsopdracht
Verhaal tegen fonds
 Principe: elke benadeelde kan vergoeding bekomen
• Uitsluitingen: Art 21 KB 11 juli 2003 (p.30)
• De voor de schade aansprakelijke persoon, m.u.v. zwakke weggebruiker
• Eigenaar, bestuurder… als de verzekeringsplicht niet is nagekomen
 Bestuurder: enkel indien kennis van niet-verzekering
• Dief, heler van het voertuig
 Recht van verhaal andere verzekeraars
• Arbeidsongevallen
 BGWF heeft aanvullend karakter en vergoedt enkel schade die niet gedekt is door
arbeidsongevallenverzekering.
• Persoonlijke ongevallenverzekering en verzekering eigen schade
• Ziekenfondsen
 Eigen recht van terugvordering
Verhaal door fonds
 Tegen de voor het ongeval aansprakelijke persoon (≠ eigenaar
voertuig)
• Uitz. De zwakke weggebruiker
30
BGWF: vergoedingsopdracht
Aangifte
Aangiftetermijn
 Binnen een termijn van 5 jaar vanaf datum ongeval
• Schade door toevallig feit
• 5 jaar vanaf dag volgend op die waarop benadeelde kennis kreeg van het feit
dat het ging om een geval van ‘toevallig feit’ via strafonderzoek of gerechtelijke
procedure.
 Aangiftetermijn = vervaltermijn
• Geen stuiting of schorsing mogelijk
• Uitzondering: overmacht

Wijze: aangetekende brief of claims@fcgb-bgwf.be, via de

site of de post
 Aangetekende brief: datum is onbetwist
31
BGWF: informatie- en identificatie
opdracht
 Informatie (Belgian Motor Insurance Center)
• Bijhouden van register
• Informatie aan benadeelden (vb. instelling belast met schaderegeling voor
De Lijn)

 Centrale databank (VERIDASS)

• Identificatie van VA van de in België ingeschreven voertuigen.
• Identificatie van VA van de voertuigen die ingeschreven zijn in andere
Lidstaten van de EER.
• Identificatie van de schaderegelaar aangewezen door iedere VA in alle
Staten van de EER.
• Opsporing van niet-verzekerde motorrijtuigen in België
 Doorgeven aan politie

32
BGWF: Andere opdrachten
• Tariferingsbureau
 3 verzekeraars weigeren acceptatie of passen een zeer hoge
premie/vrijstelling toe
• Hoge premie: Laagste premie* X 5
• Vrijstelling: Laagste premie* x 3
• Verzekeraar moet consument hiervan inlichten (vb. zie toledo)
 Samenstelling
• Vertegenwoordigers van verzekeraars en consumenten
 Premie en voorwaarden
• Bepaald binnen de maand na volledige aanvraag
• Geldig gedurende één maand
• 8 maanden wachten voor nieuwe aanvraag
• 3 op 4 tariferingen wordt aanvaard door consument
 Rol van BGWF = schakel in financiering
33
Cases: komt het BGWF tussen?
• Ik wachtte aan het rode licht toen ik ben aangereden door een auto – die zo bleek
achteraf – gestolen was. De dader is uitgestapt en gevlucht. Wat nu?

• Els laat haar voertuig met een draaiende motor op straat staan om een brief te
posten. Iemand gaat met de wagen aan de haal en veroorzaakt een ongeval.

• Filip vergat de premie van zijn autoverzekering te betalen en zijn polis werd op
1/6/2015 opgezegd. Op 2/2/2016 veroorzaakt zijn vriend, Guy, die met het voertuig
reed een ongeval. De tegenpartij heeft zware lichamelijke letsels en stoffelijke
schade. Filip en Guy zijn gewond, de wagen van Filip is total loss. Hans zit als
passagier in het voertuig van Filip. Guy heeft zelf geen polis BA-motorrijtuigen
waarop hij een beroep kan doen.

• Ilse moet uitwijken voor een wiel van een vrachtwagen dat op een drukke
verkeersweg ligt. Hierdoor veroorzaakt ze een aanrijding. De tegenpartij heeft
lichamelijke en stoffelijke schade. Ook Ilse is gewond en heeft schade aan haar
voertuig.
34